Zielone Płuca Polski W 2018 Roku
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Informacje statystyczne Statistical information Zielone Płuca Polski w 2018 r. wa, Białystok 2020 arsza W Green Lungs of Poland in 2018 Informacje statystyczne Statistical information Zielone Płuca Polski w 2018 r. Green Lungs of Poland in 2018 Główny Urząd Statystyczny Statistics Poland Urząd Statystyczny w Białymstoku Statistical Office in Białystok Warszawa, Białystok 2020 Opracowanie merytoryczne Content-related works Urząd Statystyczny w Białymstoku Statistical Office in Białystok pod kierunkiem supervised by Ewy Kamińskiej-Gawryluk Zespół autorski Editorial team Anna Godlewska, Renata Łapińska, Anna Rogalewska, Urszula Słucka, Anna Szeszko, Agnieszka Szklarzewska, Izabella Szpaczko Prace redakcyjne, skład i opracowanie graficzne Editorial work, typesetting and graphics Marzena Bylińska, Justyna Anna Kiluk, Dorota Żochowska Tłumaczenie Translation Kinga Justyna Karwowska Skład i opracowanie graficzne Typesetting and graphics xxx Recenzent Reviewer xxx ISSN 1898-147X Publikacja dostępna na stronie Publication available on website stat.gov.pl Przy publikowaniu danych GUS prosimy o podanie źródła When publishing Statistics Poland data — please indicate the source Przedmowa Przekazuję Państwu dziewiątą edycję publikacji przedstawiającej obszar Zielonych Płuc Polski w świetle danych statystycznych, wydawanej w cyklu trzyletnim. Idea Zielonych Płuc Polski została sformułowana w 1983 r. przez Krzysztofa Wolframa. Zakładała ona integrację ochrony środowiska z rozwojem gospodarczym i postępem cywilizacyjnym w północno-wschodnim regionie kraju należącym do ostatnich w Europie obszarów o nieskażonej przyrodzie oraz niezwykłych walorach krajoznawczych i kulturowych. W 1988 r. podpisano porozumienie w sprawie kompleksowej ochrony i racjonalnego kształtowania środowiska na terenie Zielonych Płuc Polski. Sześć lat później Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w specjalnej Dekla- racji uznał obszar Zielonych Płuc Polski za region, w którym należy konsekwentnie przestrzegać zasad ekorozwoju. Do Porozumienia przystąpiło początkowo pięć ówczesnych województw: białostockie, łomżyńskie, olsztyńskie, ostrołęckie i suwalskie. W następnych latach dołączyły kolejne cztery, tj.: ciechanowskie, siedleckie, toruńskie i elbląskie. Według podziału administracyjnego kraju z 1999 r., Zielone Płuca Polski objęły województwa: podlaskie, warmińsko-mazurskie (bez gminy Kisielice), północno-wschodnią część mazowieckiego oraz fragmenty kujawsko- -pomorskiego i pomorskiego. W 2006 r. do Zielonych Płuc Polski zostały włączone następne 24 gminy z terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Prezentowana publikacja jest opracowaniem analityczno-tabelarycznym wzbogaconym ilustracjami graficznymi. Przedstawiono w niej m.in. charakterystykę warunków naturalnych, stanu, zagrożeń i ochrony środowiska oraz leśnictwa, sytuacji demograficznej i społecznej, infrastruktury komunalnej i mieszkaniowej oraz kultury i turystyki na terenie Zielonych Płuc Polski w przekrojach wojewódzkich i na tle kraju w 2018 r., a wybrane informacje zostały zaprezentowane według województw, powiatów i gmin. Ponadto w opracowaniu zamieszczono tablicę zawierającą ważniejsze dane o tym regionie z lat: 1993, 1996, 1999, 2003, 2006, 2009, 2012, 2015 i 2018. W porównaniu z poprzednim wydaniem, publikacja została uzupełniona o komentarz analityczny oraz o informa- cje z zakresu pomocy społecznej, a także odpadów komunalnych zebranych selektywnie. Wprowadzono również zmiany w sposobie prezentacji danych dotyczących bezrobotnych zarejestrowanych. Oddając w Państwa ręce „Zielone Płuca Polski w 2018 r.”, wyrażam nadzieję, że opracowanie to będzie źródłem przydatnych informacji. Jednocześnie serdecznie dziękuję wszystkim osobom i instytucjom za przekazywanie danych oraz sugestii i wniosków, które przyczyniają się do kształtowania i wzbogacania treści kolejnych edycji prezentowanej publikacji. Dyrektor Urzędu Statystycznego w Białymstoku Ewa Kamińska-Gawryluk Białystok, maj 2020 r. Preface I am pleased to present the ninth edition of the publication released every three years and regarding the area of Green Lungs of Poland in the light of statistical data. The idea of Green Lungs of Poland was introduced in 1983 by Krzysztof Wolfram. It was intended to integrate environmental protection with economic growth and the progress of civilization in the north-eastern region of the country belonging to the last existing areas of unspoiled nature as well as unusual tourist and cultural values in Europe. In 1988, the agreement on the comprehensive protection and reasonable shaping of environment in the area of Green Lungs of Poland was signed. Six years later, the Sejm of the Republic of Poland in the special declaration acknowledged that the area of Green Lungs of Poland was a region where the rules of ecodevelopment should be closely adhered to. In the beginning five former voivodships entered the agreement: Białostockie, Łomżyńskie, Olsztyńskie, Ostrołęckie and Suwalskie. In the years that followed, four more voivodships joined: Ciechanowskie, Siedleckie, Toruńskie and Elbląskie. According to the administrative division of the country of 1999, the area of Green Lungs of Poland comprised the following voivodships: Podlaskie, Warmińsko-Mazurskie (without gmina Kisielice), the north-eastern part of Mazowieckie as well as parts of Kujawsko-Pomorskie (9 gminas) and Pomorskie (6 gminas). In 2006, another 24 gminas from Kujawsko-Pomorskie Voivodship were included into Green Lungs of Poland. The publication contains analytical and tabular presentation of data together with graphs and charts. It shows, among others, the description of natural conditions, state, threats to the environment and environmental protection as well as forestry, demographic and social situation, municipal infrastructure and dwellings as well as culture and tourism in the area of Green Lungs of Poland in division by voivodships and against the background of the country in 2018. Selected data are presented by voivodships, powiats and gminas. Moreover, there is a review table with major data regarding Green Lungs of Poland in 1993, 1996, 1999, 2003, 2006, 2009, 2012, 2015 and 2018. Compared with the previous edition, the publication was supplemented with analytical notes and the information on social welfare and municipal waste collected separately. A new way of presenting data on registered unemployed persons has been introduced. Presenting “Green Lungs of Poland in 2018”, I would like to express my gratitude to all people and institutions for their assistance in providing data as well as suggestions and recommendations valuable in improving and enriching subsequent editions of the publication. Director Statistical Office in Białystok Ewa Kamińska-Gawryluk Białystok, May 2020 Spis treści Contents Str. Page Przedmowa �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 3 Preface . 4 Objaśnienia znaków umownych. Ważniejsze skróty �����������������������������������������������������������������������������������������������������������14 Symbols. Major abbreviations Synteza . 16 Executive summary ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 18 Rozdział 1. Powierzchnia i podział administracyjny . 20 Chapter 1. Area and administrative structure Rozdział 2. Stan i ochrona środowiska. Leśnictwo . 22 Chapter 2. Environmental protection. Forestry Wykorzystanie i ochrona powierzchni ziemi . 22 Use and protection of land and soil Zasoby, wykorzystanie, zanieczyszczenie i ochrona wód ������������������������������������������������������������������������������������������ 23 Resources, consumption, pollution and water protection Zanieczyszczenie i ochrona powietrza. Energia odnawialna ������������������������������������������������������������������������������������ 25 Air pollution and protection. Renewable energy Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej . 26 Protection of environment and biodiversity Odpady . 27 Waste Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska . 29 Economical aspects of environmental protection Leśnictwo . 30 Forestry Rozdział 3. Ludność . 33 Chapter 3. Population Stan i struktura ludności ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 33 Size and structure of population Ruch naturalny ludności . 34 Vital statistics of population Migracje na pobyt stały . 35 Migration of population for permanent residence Rozdział 4. Rynek pracy . 37 Chapter 4. Labour market Pracujący . 37 Employed persons Bezrobocie rejestrowane ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 38 Registered unemployment 5 CONTENTS Str. Page Rozdział 5. Mieszkania. Infrastruktura komunalna . 39 Chapter 5. Dwellings. Municipal infrastructure Zasoby mieszkaniowe ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 39 Dwelling stocks Mieszkania oddane do użytkowania . 40 Dwellings completed Infrastruktura komunalna . 40 Municipal infrastructure Rozdział 6. Edukacja i wychowanie . 42 Chapter 6. Education Rozdział 7. Ochrona zdrowia i pomoc społeczna . .44 Chapter 7. Health care and social welfare Ochrona zdrowia ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������