Papur Bro Dyffryn Ogwen
Rhifyn 475 . Mawrth 2017 . 50C Cyngerdd Gŵyl Dewi Brynhawn dydd Sul 5 Eisteddfod yr Urdd. Mawrth, roedd Neuadd Yna, i goroni’r cyfan, Ogwen dan ei sang ar cafwyd gwledd gan grŵp gyfer y cyngerdd Gŵyl ifanc lleol, gweddol Dewi. Cafwyd rhaglenni newydd, o’r enw Chwalfa. amrywiol gan yr ysgolion Hyfryd oedd gweld rhai o’r lleol yn cynnwys Ysgol Pen- plant yn dawnsio’n egnïol y-bryn, Ysgol Llanllechid o flaen y llwyfan ac yn y ac Ysgol Dyffryn Ogwen cefn. Cawsom brynhawn i’w yn ogystal ag eitemau gan gofio, er gwaethaf y glaw Adran Bro Dyffryn Ogwen. trwm y tu allan a olygodd Cafwyd datganiadau gwych fod yr orymdaith wedi gan sawl côr, yn ogystal gorfod cael ei chanslo. â deuawd, pedwarawd, Diolch i bawb a fu’n parti llefaru ac unawd brysur yn trefnu, yn soddgrwth. Mae yna hyfforddi ac yn cyfeilio ac ddoniau lu yn Nyffryn i’r disgyblion am eu gwaith Ogwen! Roedd hwn yn caled. gyfle da i gael perfformio Arweinydd y prynhawn rhai o’r eitemau o flaen oedd yr amryddawn Mr cynulleidfa cyn mynd Neville Hughes. Diolch ymlaen i gystadlu yn iddo yntau hefyd.
Pwy yw’r gŵr bonheddig yma y tu allan i rif 10 Stryd Downing tybed? Yr ateb ar dudalen 20 dan newyddion Tregarth!
Perllan Gymunedol
Chwalfa yn cloi’r cyngerdd Gŵyl Dewi yn Neuadd Ogwen
Neuadd Ogwen TALENT PESDA Sioe Dalent Pobl Ifanc mwyaf talentog Gwynedd 24 MAWRTH AM 7.30 Tocynnau: £5.00 Drwy wefan Neuadd Ogwen neu ffoniwch 01248 208485 Oes gen ti Dalent? Os wyt ti rhwng 3 a 18 oed anfon e-bost i [email protected] erbyn 17 Mawrth (Mae siawns i ennill £75.00) Plannu’r Berllan Gymunedol: Judith Kaufmann, Gaynor Elis-Williams a Paul Rowlinson. Mwy o hanes Balchder Bro Ogwen ar dudalen 13. 2 Llais Ogwan | Mawrth | 2017 Panel Golygyddol Golygydd y mis Dyddiadur y Dyffryn Derfel Roberts 600965 Golygwyd rhifyn y mis hwn gan Mawrth [email protected] Fiona Cadwaladr Owen. 18 Bore Coffi Plaid Lafur. Cefnfaes. 10.00 – 12.00 Ieuan Wyn 600297 Y golygydd ym mis Ebrill fydd 23 Cinio Grawys. Eglwys y Gelli [email protected] Dewi Llewelyn Siôn, Tregarth. 12.00 – 1.30. 35 – 37 Ffordd Carneddi, 24 Talent Pesda. Neuadd Ogwen am Lowri Roberts Bethesda, LL57 3SE. 7.00. 600490 [email protected] Ffôn: 07940 905181. 25 Bore Coffi Cronfa Achub y Plant. [email protected] Cefnfaes. 10.00 – 12.00. Dewi Llewelyn Siôn 27 Te Bach. Festri Carmel Llanllechid. 07940 905181 [email protected] Pob deunydd i law erbyn 2.30 – 4.00. dydd Mercher, 5 Ebrill 28 Cangen Plaid Cymru Dyffryn Fiona Cadwaladr Owen os gwelwch yn dda. Ogwen. Cefnfaes am 7.00. 601592 Plygu , 30 Cinio Grawys. Eglwys y Gelli [email protected] nos Iau, 20 Ebrill yng Nghanolfan Cefnfaes am 6.45. Tregarth. 12.00 – 1.30. Neville Hughes 600853 Cyhoeddir gan Ebrill [email protected] Bwyllgor Llais Ogwan @Llais_Ogwan 01 Bore Coffi Eglwys Sant Cedol, Dewi A Morgan Pentir. Cefnfaes. 10.00 – 12.00. 602440 Cysodwyd gan Elgan Griffiths, 03 Merched y Wawr Tregarth. [email protected] [email protected] “Marathon Llundain”. Festri Shiloh 01970 627916 Trystan Pritchard am 7.30. Argraffwyd gan y Lolfa 07402 373444 06 Sefydliad y Merched Carneddi. [email protected] Gêm o Boccia. Cefnfaes am 7.00 Walter a Menai Williams Nid yw pwyllgor Llais Ogwan na’r panel 08 Bore Coffi Eisteddfod Gadeiriol golygyddol o angenrheidrwydd yn cytuno 601167 Dyffryn Ogwen. Cefnfaes. â phob barn a fynegir gan ein cyfranwyr. [email protected] 10.00 – 12.00. 08 Marchnad Ogwen. Neuadd Ogwen. 9.30 – 1.30. Swyddogion Mae Llais Ogwan ar werth 10 Te Bach. Festri Carmel Llanllechid. yn y siopau isod yn Nyffryn Ogwen: Cadeirydd: 2.30 – 4.00. Dyffryn Ogwen Dewi A Morgan, Park Villa, 12 Clwb Llanllechid. Festri Carmel. Londis, Bethesda Lôn Newydd Coetmor, 13 Cymdeithas Jerusalem. Y Festri am Bethesda, Gwynedd Siop Ogwen, Bethesda 7.00. LL57 3DT 602440 Cig Ogwen, Bethesda 20 Plygu Llais Ogwan. Cefnfaes. 6.45. [email protected] Tesco Express, Bethesda SPAR, Bethesda Trefnydd hysbysebion: Neville Hughes, 14 Pant, Siop y Post, Rachub Llais Ogwan ar CD Bethesda LL57 3PA Bangor 600853 Siop Forest Gellir cael copi trwy gysylltu â Bryn yn swyddfa’r deillion, Bangor [email protected] Siop Menai 01248 353604 Siop Ysbyty Gwynedd Ysgrifennydd: Os gwyddoch am rywun sy’n cael Caernarfon Gareth Llwyd, Talgarnedd, trafferth â’i olwg, ac a hoffai dderbyn 3 Sgwâr Buddug, Bethesda Palas Print copi o’r Llais ar CD bob mis, cysylltwch LL57 3AH Porthaethwy ag un o’r canlynol: 601415 Awen Menai Gareth Llwyd 601415 [email protected] Rhiwlas Neville Hughes 600853 Garej Beran Trysorydd: Godfrey Northam, 4 Llwyn Bedw, Rachub, Llanllechid Archebu LL57 3EZ 600872 trwy’r [email protected] post
Y Llais drwy’r post: Owen G Jones, 1 Erw Las, Gwledydd Prydain - £20 Bethesda, Gwynedd Ewrop - £30 LL57 3NN 600184 Gweddill y Byd - £40 [email protected] Owen G. Jones, 1 Erw Las, Bethesda, Gwynedd LL57 3NN [email protected] 01248 600184 Llais Ogwan | Mawrth | 2017 3
Rhoddion i’r Llais Nant Ffrancon
£8.00 Don Hughes, Halifax Capel Nant y Benglog Ddechrau Chwefror roedd rhaid mynd 19 Mawrth: Parchg. Dafydd Coetmor draw am Invercargill ym mhen isa Ynys y £13.00 Gwyneth Morris, Gwaen Williams. De. Roedd yna gystadlu brwd iawn rhwng Gwiail, Gerlan 26 Mawrth: Oedfa yng ngofal Meleri. 32 o wledydd o amgylch y byd, ac yng nghystadleuaeth y gwelleifiau, De Affrica £10.00 Mr G. Lake, er cof am Mrs Oedfaon am 2 o’r gloch oni nodir yn ddaeth i’r brig unwaith eto, gyda Seland Elsie Lake wahanol. Croeso cynnes i bawb. Newydd yn ail a ninnau’n chweched. Rwyf yn teimlo’n lwcus iawn, ac mae’n £4.50 Mrs Shirley Pritchard, Pencampwriaeth Cneifio’r Byd – Seland fraint cael cynrychioli Cymru. Hoffwn Pant Glas, Bethesda Newydd 2017 ddiolch am y gefnogaeth, y dymuniadau (Gan Elfed Jackson, Braich Ty^ Du) da a’r cyfarchion gan bawb. £20.00 Cofion annwyl am y Yn Sioe Frenhinol Cymru Llanelwedd, mis Ymhen dwy flynedd bydd ddiweddar Mrs Blodwen Gorffennaf y llynedd, cefais wybod fy mod Pencampwriaeth y Byd yn Ffrainc….. Gibbs, Hen Aelwyd, ar am gael cynrychioli Cymru am y nawfed Dwi am drio fy ngora’ i gael bod yn y achlysur ei phen-blwydd, gwaith yng nghystadleuaeth Cneifio’r Byd tîm am y 10fed gwaith, wedyn ella nai 18 Mawrth, oddi wrth Junior yn Invercargill, Seland Newydd. Cneifio ymddeol! a Blodwen. gyda gwellaif fyddai i, ac ym mhob tîm mae ‘na ddau yn cneifio gyda pheiriant, Diolch yn fawr dau yn cneifio gyda gwellaif a dau yn lapio gwlân. Mi es allan ddechrau Ionawr, fflio i Auckland yn y Gogledd a thrafeilio ychydig Clwb Cyfeillion cyn mynd i aros hefo cyfaill imi, Wil Davies, Llais Ogwan sydd yn ffermio ger Rotorua. Roedd Wil wedi trefnu digon o waith cneifio ac ‘roedd Gwobrau Mawrth hyn o gymorth mawr i mi gael ymarfer gan £30.00 (112) Rhian Jones, Yr Ardd nad oeddwn wedi cneifio ers diwedd yr Fawr, Gerlan Haf - dim ond ambell ddafad ddaeth i lawr £20.00 (167) Alan Williams, yn hwyr o’r mynydd ddiwedd mis Hydref. Gaerwen. Wedi ffarwelio â Wil, trafeilio lawr trwy £10.00 (105) Gwen Ellis, Pant y Gwair Ynys y Gogledd am Wellington cyn croesi Uchaf, Pont y Pandy. ar y cwch i Picton yn Ynys y De. Yn Fairlie, £5.00 (121) Beryl Williams, Groeslon, Canterbury, mae Tony Dobbs yn byw, aelod Allt Pen y Bryn, Bethesda. o dîm cneifio Seland Newydd, ac ‘roeddwn wedi cael gwahoddiad i aros a gweithio hefo fo am wythnos cyn y gystadleuaeth. Roedd y lôn o Picton i Kaikoura yn dal ar gau wedi effaith y ddaeargryn mis Tachwedd, felly roedd mwy nag arfer o waith trafeilio, ond roedd y golygfeydd yn anfarwol ac yn werth pob awr!
Braichmelyn Rhiannon Ifans, Glanaber, Pant, Bethesda 600689 Llongyfarchiadau Cofion Hoffem longyfarch Elgan Griffiths, Anfonwn ein cofion at Mrs Norma Roberts, Aberystwyth, cysodwr Llais Ogwan, ar 59 Braichmelyn, sydd ar hyn o bryd yn ddod yn dad unwaith eto. Mae Cadog wael gartref. Cofiwn am ei gŵr Eric a’r Rhun Gruffudd a’i fam yn dod ymlaen teulu i gyd sy’n gofalu amdani. yn dda! Ein dymuniadau gorau i chwi fel teulu. EGLWYS UNEDIG BETHESDA LLENWI’R CWPAN Dewch am sgwrs a phaned Bob bore dydd Iau rhwng 10.00 o’r gloch a hanner dydd 4 Llais Ogwan | Mawrth | 2017
Rachub a o’r Beibl, darllen cerddi a chanu. ‘Roeddent Eisteddfod wedi dysgu eu gwaith yn ardderchog ac yn Pob lwc i bawb o’r ardal sy’n cystadlu yn Llanllechid canu’n hyfryd. Diolch yn fawr iawn iddyn Eisteddfod yr Urdd y mis yma! Gwnewch Angharad Llwyd Beech, nhw i gyd. Diolch i’r gynulleidfa hefyd am eich gorau glas! Garnedd Lwyd, 7 Llwyn Bedw LL57 3EZ ganu’r emynau mor hwyliog a brwdfrydig. [email protected] Cawsom baned a chacan yn y festri ar Clwb Hanes Rachub, Llanllechid ddiwedd y gwasanaeth. Diolch i’r merched Ar noson wyntog a gwlyb daeth criw da Pen-blwydd Arbennig a roddodd y bwyd a helpu yn y gegin ac ynghyd i fwynhau taith gerdded o amgylch Llongyfarchiadau a dymuniadau gorau i wrth y byrddau. ardal Rachub, Coedmor a Hendyrpeg. Ond Val Thomas, 2 Tan y Garth, a fu’n dathlu ei y newyddion da ydoedd nad oedd rhaid i phen-blwydd yn 70 oed ar 14 Chwefror. Clwb Llanllechid neb fentro allan o festri Carmel i fwynhau’r Dymuna Val ddiolch o galon i’r teulu a Cynhaliwyd y Clwb ar bnawn Mercher daith hanesyddol hon. Roedd y gwaith ffrindiau am yr holl gardiau ac anrhegion 15 Chwefror yn festri Capel Carmel. caled wedi ei wneud ar ein rhan gan Arwyn a dderbyniodd ar achlysur ei phen-blwydd Croesawodd y Llywydd pawb i’r cyfarfod. Oliver ac Owen Jones. Rhoddwyd yr holl arbennig. Diolch yn fawr i bawb. Danfonwyd ein cofion at Gwenno sydd dal wybodaeth ynghyd ar ddisg gan Now ac ef yn yr ysbyty. oedd yn gofalu am y ‘Magic Lantern.’ Arwyn Capel Carmel Cawsom bnawn difyr iawn yng nghwmni gyda’i lais pwyllog, clir fu’n ein tywys ar y Trefn Gwasanaethau Mrs Gwyneth John, cyn-weithiwr daith. Cychwynnwyd y tu allan i’r Royal Oak Mawrth 19: Miss Nerys Jackson cymdeithasol yn ysbyty Dinbych. Cawsom cyn mynd i fyny am y Foel i weld lluniau o Mawrth 26: Ein Gweinidog hanes yr ysbyty o amser ei hagoriad yn olion chwareli bychain a fu’n rhan bwysig Ebrill 2: Ein Gweinidog (Cymun) 1868 i’r presennol. o hanes y diwydiant yn Nyffryn Ogwen. Ebrill 9: Canon Idris Tomos Margaret Rees Williams oedd yn gyfrifol Rhoddodd Arwyn flas i ni ar sut oedd bywyd Ebrill 16 (Pasg): Parchg Dewi T Thomas am y te. Rhoddwyd y raffl gan Myfanwy yn ystod y streic gyda hanesion a helyntion (2.00 yp) a Glenys enillodd. Bydd y cyfarfod nesaf di-ri yn y pentref. Aethpwyd wedyn am Oedfaon am 5 o’r gloch oni nodir yn bnawn Mercher 15 Mawrth. Ffordd Coedmor a chael hanes hen Blas wahanol. Coetmor a hanes William John Parry, Storm Doris ‘The Quarrymans’ Champion’; cymeriad Ysgol Sul am 10.30yb Cafwyd ychydig o drafferth gyda a fu’n flaengar yn y diwydiant ac yn aelod Clwb Dwylo Prysur bob nos Wener am gwyntoedd storm Doris, colli llechi, biniau o nifer o bwyllgorau lleol a chenedlaethol. 6.30yh a blychau’n cael eu chwythu drosodd ond Yna i Fynwent yr eglwys a chael hanes y Te Bach yn y festri, p’nawn Llun, 27 dim byd rhy ddifrifol. Hefyd mae rhai cysylltiad rhwng codi’r eglwys sydd ar y safle Mawrth ac 10 Ebrill (2.30 hyd at 4.00) mannau wedi dioddef llifogydd oherwydd â’r mynydd Everest. Codwyd y capel er cof Croeso cynnes i bawb. y glaw cyson ond y maent wedi ffonio am Donald Robertson a oedd yn un o brif Cyngor Gwynedd ar 01766 771000 i geisio ddringwyr Prydain cyn iddo gael ei ladd ar Yr Ysgol Sul / Clwb Dwylo Prysur cael sylw i ddatrys y problemau. y mynyddoedd. Roedd nifer o’i gyfeillion Fore Sul, 26 Chwefror, cawsom wasanaeth Syrthiodd rhan o’r mur sydd rhwng yn ddringwyr adnabyddus a rhai yn rhan o i ddathlu Gŵyl Dewi. ‘Roedd y plant a’r Capel Carmel a maes parcio’r Hen Ysgol dîm a gynlluniodd dringo Everest am y tro bobol ifanc yn cymryd rhan gan ddarllen ger sgwâr Rachub i mewn i’r maes parcio. cyntaf. Yna croesi’r afon a chael ein tywys, Mae trafodaethau rhwng ymddiriedolwyr y drwy gyfrwng ffilm, ar drên bach y chwarel capel a Chymdeithas Tai Gogledd Cymru wrth iddo fynd drwy Hendyrpeg tua canol wedi dechrau. y chwedegau. Noson ddiddorol a chartrefol. Barn llawer a oedd y buasent yn hoffi taith Dryswch y post! o’r fath unwaith eto yn y dyfodol. Cafodd un o’r trigolion gerdyn Nadolig ar ddechrau mis Chwefror – y cod post Ysbyty bron yn gywir ond ei hen gyfeiriad ym Anfonwn ein cofion at nifer o drigolion sydd Methesda ar yr amlen! A bu digwyddiadau wedi derbyn triniaethau mewn gwahanol tebyg yn yr ardal. ysbytai dros yr wythnosau diwethaf. Yn eu plith mae Susan Murphy, Rhen Ysgol, Ann Hughes, Tŷ Mwyn, Edith Roberts, Foel Dyma rai o’r plant a oedd yn cymryd rhan. Gwisg o bob math! Braf iawn oedd gweld y plant wedi Ogwen ac Elfed Evans, Hen Barc. gwisgo’n grand yn eu dillad Cymreig ar ddydd Gŵyl Dewi eto eleni! Roedd hetiau Cymreig a chrysau cochion yn frith yma yn Rachub! Da iawn bawb am fynd i’r Clwb Hanes Rachub ymdrech i ddathlu dydd ein nawddsant. a Llanllechid Roedd gwisgo i fyny i fod eto’r diwrnod canlynol ar gyfer diwrnod y llyfr! Roedd Nos Fercher, Mawrth 29 pethau digon rhyfedd i’w gweld ar y stryd am 7 o’r gloch yn Festri Capel Carmel yma’r diwrnod hwnnw - yn dylwyth teg, yn Bydd nyrsys, ambell i anghenfil ac un eliffant! Mr Dafydd Fôn Williams yn sgwrsio am Er cymaint y strach o ffeindio gwisg - mae’r plant i gyd yn werth eu gweld yn y ‘HEN ENWAU COLL’ Rhai o Glwb Dwylo Prysur wedi gosod diwedd!! CROESO CYNNES! blodau i’w rhoi o gwmpas y Capel. Llais Ogwan | Mawrth | 2017 5
Cydymdeimlo Llanllechid cyn iddyn nhw fynd i ganu Cofiwn am Adrian Williams, 5 Bron Bethel, o flaen eu rhieni ar y llwyfan yn Ysgol tad annwyl Stephen a Phillip, a bydd ei deulu Llanllechid yn ystod Dydd Gŵyl Dewi. a’i ffrindiau yn gweld colled ar ei ôl. I hysbysebu yn Llais Ogwan, Anfonwn ein cydymdeimlad at Helen a Toiledau Newydd Neville Hughes 600853 Ronald Evans a’r teulu, Yr Ynys. Bu farw Diolch yn fawr i gwmni tacsi A1 am brynu mam Helen, Mrs Eleanor Buckland, Nyth toiledau newydd i’r Cylch Meithrin. Diolch Wyth, Ffordd Glynne, Bangor yn ddiweddar o galon i chi A1 Tacsis! a hithau’n 86 mlwydd oed. Bu farw Dafydd McCarter, 1 Ffordd Coedmor, annwyl briod Carys a thad hoff a ffrind gorau Dylan, taid gofalus Sean a hen daid Mia fach, colled drist i’w holl deulu a ffrindiau. A Marilyn Parry 5, Yr Hen Ysgol, gwraig gariadus Ron, a mam arbennig Wendy, Alison, Dafydd ac Yvonne, nain annwyl Lowri, Aaron, Shannon, Jordan, Llion, Sion, Ffion, Arwen ac Elin Mair, hen nain hoffus Cyngor Bethesda a Chyngor Llanllechid Lexii Mai, Isabel May, Owain Ronald ac Diolch am y rhodd a dderbyniwyd yn Ella Marilyn, chwaer Annwen a Glyn a ddiweddar gan Gyngor Bethesda a ffrind ffyddlon i Linda. Chyngor Llanllechid. Gwerthfawrogir yn fawr gan y Cylch. Nain a Thaid Llongyfarchiadau i Brian a Gwenda Jones, Newyddion Bron Arfon ar ddod yn nain a thaid i Cofiwch anfon newyddion y cylch atom ni Guto Ifan, mab Huw Geraint a Catrin ym i’r cyfeiriad uchod. Os nad ydym yn cael Mhenisarwaen. gwybod gennych, ni fedrwn ei gyhoeddi.
Cylch Meithrin Llanllechid Gw^yl Dewi Dyma rai o blantos bach Cylch Meithrin
PEN Y CEUNANT ISAF Y BWTHYN TÉ www.snowdoncafe.com Llwybr Yr Wyddfa Llanberis LL55 4UW 01286 872 606
I hysbysebu yn Llais Ogwan, Neville Hughes 600853 6 Llais Ogwan | Mawrth | 2017
Bethesda Teulu Mrs Marilyn Parry; Margaret a’r ddiweddar Mrs Mair Morris, Tregarth. teulu, Maes y Garnedd a Lynda a’r teulu, ‘Roedd yn ŵr tawel a pharchus oedd yn Fiona Cadwaladr Owen, Bryn Meurig Maes y Garnedd. barod ei sgwrs â phawb. Bu’n aelod ffyddlon Bach, Coed y Parc, Bethesda, LL57 4YW Mr a Mrs Alan Puw, a’r teulu, Cefn y ac yn flaenor yng Nghapel Shiloh, Tregarth, 601592 Bryn. Collodd Alwena ei brawd Gwilym ac yn bregethwr lleyg a wasanaethodd Joe Hughes, Awel y Nant,Ffordd (Rhuddlan). lawer iawn o eglwysi dros y blynyddoedd. Ffrydlas, Bethesda 601902 Mr a Mrs Gwynfor Williams a’r teulu, Cynhaliwyd ei angladd yn Shiloh ac Ffordd Ffrydlas. Amlosgfa Bangor ddydd Mawrth, 7 Mawrth. Plas Ogwen Dymuna Rheolwr a staff Plas Ogwen Pen-blwydd Arbennig Mrs Mary Elizabeth Scott ddiolch ar ran trigolion y cartref i deulu a Llongyfarchiadau a phob dymuniad da i Yng Nghartref Gwynfa Lodge, Bontnewydd, ffrindiau a fu’n ymweld â’r cartref dros Ŵyl y Morgan Ellis Owen, 9 Ffordd Pant, fydd ar 28 Chwefror, yn 95 mlwydd oed, bu farw Nadolig a’r flwyddyn newydd. yn dathlu ei benblwydd yn 18 oed ar 30 Mrs Mary Elizabeth Scott, 31 Glan Ogwen Bu’r trigolion yn mwynhau gweithgareddau Mawrth. gynt. Priod y diweddar Mr Derek Scott, amrywiol a bu artistiaid gwych acw’n mam a mam-yng-nghyfraith annwyl iawn diddanu. Daeth Sioned o’r Wyddgrug, Mark Diolch i Elizabeth a Richard, a Janette a Nigel. Whitby a Chôr y Penrhyn draw i gynnal Dymuna Alwenna Puw a’r teulu ddiolch Nain annwyl Dylan, Cheryl, Gareth, Adam a cyngerdd, a bu’r trigolion yn ymuno yn y am yr holl gefnogaeth a dderbyniwyd ar Simon, a hen nain hoffus i Elin Mair, Iwan, canu. Cafwyd Cymun Nadolig gan y Ficer achlysur marwolaeth ei brawd, Gwilym Lowri, Gethin, Non, Seren a Celyn Mair. cyn yr Ŵyl, ac mae’r trigolion yn ddiolchgar Hefin (Rhuddlan). Diolch am yr holl ‘Roedd yn aelod selog o Gapel Jerusalem iawn am y gwasanaeth yma sy’n cael ei ymweliadau, galwadau ffôn, cardiau a hyd nes i’w hiechyd dorri. Yng Nghapel gynnal yn rheolaidd. rhoddion tuag at gronfa Myasthenia Gravis. Jerusalem y cynhaliwyd ei hangladd ar fore Mae’r trigolion yn ddiolchgar iawn i Mercher, 8 Mawrth, ac yna ym Mynwent bobol yr ardal sy’n dod i’r cartref i ymweld Profedigaeth Coetmor. Gwasanaethwyd gan y Parchedig â nhw, a phob amser yn falch iawn o’u Trist yw cofnodi profedigaeth bellach i Geraint Roberts. gweld. Diolch yn fawr i bawb. deulu o’r ardal. Ychydig fisoedd yn unig Anfonwn ein cydymdeimlad atoch fel wedi colli ei brawd Rob ym Mhorthmadog, teulu yn eich profedigaeth. Eglwys Crist Glanogwen bu farw Edith Ceinwen Wilson yn Mis Ebrill Barnstaple, Dyfnaint, gwraig Don a mam Gorffwysfan 2 Ebrill 11yb : Sul y Dioddefaint - Cymun Donald. Mae nifer o’r ardal yn ei chofio Cynhaliwyd cyfarfod o’r pwyllgor fore Bendigaid fel Ceinwen Thomas a fagwyd ym Maes Llun, 20 Chwefror, gyda Mr Elfed Bullock 9 Ebrill 11yb : Sul y Blodau - Cymun Coetmor, ac yn chwaer i’r diweddar Robert yn y gadair. Bendigaid Henry a Cyril, a hefyd i Mrs Doreen Jones, 14 Ebrill 2 y p’nawn : Dydd Gwener y Maes Coetmor, a Mr Ron Thomas, Erw Las. Yn bresennol : Vernon Owen, Joe Evans, Groglith, Wrth y Groes - gwasanaeth Cydymdeimlwn yn fawr a’r teulu oll. Gilbert Bowen, Dennis Dart, Edric Jones, defosiynol Owen J. Evans, Rhiannon Efans, Dilwyn 16 Ebrill: SUL Y PASG: Rhwng 5 a 6 y bore: Marw Owen, Selwyn Owen, Dafydd Pritchard, Gwasanaeth y Wawr - Cymun Mr David McCarter Valmai Davies a Joe Hughes. Bendigaid i fyny’r Nant yn yr awyr agored. Ar fore Sul, 26 Chwefror, yn Ysbyty Ymddiheuriadau : Ann Fôn Williams a Manylion i ddilyn. Gwynedd, bu farw Mr David McCarter, Christine Davies. 11yb: Cymun y Pasg yn yr Eglwys Clydfan, Ffordd Coedmor, yn 75 mlwydd Croeso : Gan y cadeirydd, ac fe 23 Ebrill : 11yb : Cymun Bendigaid oed. Priod annwyl Mrs Carys McCarter, ddymunodd wellhad buan a chofion at 30 Ebrill : 11yb : Cymun Bendigaid tad annwyl i Dylan, taid i Sean a hen daid aelodau oedd yn sâl sef :- Mrs Christine i Mia. Roedd yn ŵr tawel, yn hoff iawn o Jones, Hen Ysgol, Mrs Glenys Lloyd Jones a Hefyd, bob bore dydd Mercher am 10.30, chwaraeon ac yn cerdded bron bob dydd Mrs Joan Griffiths, Glan Ffrydlas. Cymun a sgwrs a phanad wedyn. gyda’i ffrind, Peter. Anfonwyd cofion at deuluoedd tri Cynhaliwyd ei angladd fore Sadwrn, aelod a gollwyd yn ystod 2016 sef :- Mrs Dymunwn Basg dedwydd i bawb a 4 Mawrth, yn Amlosgfa Bangor Nancy Williams (2.4.2016), Mr Jim Amos gwahoddwn chi yn gynnes iawn i ymuno â gyda’r Parchedig Geraint Roberts yn (12.04.2016) a Mrs Alice Jones (27.05.2016). ni yn ystod yr amser arbennig hwn. gwasanaethu. Cydymdeimlwn â chwi fel Cadarnhawyd cofnodion cyfarfod 22 teulu i gyd. Chwefror 2016. Ysbyty Adroddiad y Trysorydd : Diolchodd Cofion cynnes iawn a gwellhad buan at y Mr John Owen Roberts y cadeirydd i’r trysorydd am adroddiad rhai fu yn yr ysbyty yn ddiweddar, yn eu Ar 25 Chwefror, yn dawel yn yr ysbyty, bu ariannol boddhaol, ac am ei waith. plith:- Mrs Jackie Jones, Iscoed a Mrs Doris farw Mr John Owen Roberts, 10 Allt Pen Jones, Maes Coetmor. y Bryn, yn 92 mlwydd oed. Priod annwyl Gwibdeithiau y ddiweddar Mrs. Marjorie Roberts, tad Caer : Dydd Mercher, 26 Ebrill. Gair o Gydymdeimlad a thad-yng-nghyfraith Wendy a John, Gwibdaith Ddirgel : Dydd Iau, 8 Mehefin. Bu sawl teulu mewn profedigaeth yn Garneddwen, a Michael a Mandy. Taid Gerddi Trenthan : Dydd Iau, 13 Gorffennaf. ddiweddar. Anfonwn ein cofion a’n hoffus ac arbennig i Paul a Lynsey, Bala, Berwyn, Llanfair Caereinion (Trên cydymdeimlad atynt i gyd: Sasha a Phil, Mark a Delyth ac Adrian ac Bach): Dydd Mercher, 13 Medi. Mr a Mrs John Cooney a’r teulu, Aimee. Hen daid i Elin, Haf, Ffion Medi Warrington: Dydd Mawrth, 21 Tachwedd. Glanffrydlas. Collodd Enid ei chwaer, Eryl, Lois, Arwyn a Macsen, a brawd annwyl a Gofynnir am flaendal o £2.00 gan yr yn sydyn yn ystod mis Chwefror. charedig i Mrs Edith Hughes, Tregarth, a’r aelodau ar gyfer pob gwibdaith, a’r tâl llawn Llais Ogwan | Mawrth | 2017 7 i’w wneud wythnos cyn y wibdaith. (Ni fydd iddynt. Diolchwyd iddo gan Elfed, ac i y trysorydd yn derbyn arian ar ddiwrnod y ferched y baned, Doris, Bessie a Rita. wibdaith.) Mae’r blaenoriaid yn cyfarfod yn fisol i Penderfynwyd bod pob gwibdaith i drafod popeth yn ymwneud â’r Eglwys. gychwyn o safle ger Capel Jerusalem. Anfonwn ein cofion at bawb sy’n methu â bod efo ni yn yr oedfaon. Digwyddiadau Cyhoeddiadau i ddod Bore Coffi i’w gynnal ar Sadwrn, 20 Mai, yng 2 Ebrill – Y Parchedig Mererid Mair Nghanolfan Cefnfaes o 10.00 – 12.00. Bwriad Williams hefyd, i gynnal Bore Coffi arall cyn diwedd y 2 Ebrill – Oedfaon Sul y Blodau – yr Ysgol flwyddyn. Sul 10 yb Cinio Nadolig 2017: I’w drafod eto. Roedd 16 Ebrill Sul y Pasg. Canon Idris Morris 5yp yr aelodau wedi eu plesio’n fawr gyda chinio 25 Ebrill Y Parchedig Pryderi Ll Jones 10yb Nadolig Coed y Brenin y llynedd. 30 Ebrill Y Parchedig Ddr Huw John Ethol Swyddogion: Ailetholwyd pawb am Hughes 5yp Darllenwyd a chanwyd ei emynau. Cafwyd flwyddyn arall, a diolchwyd iddynt am eu Croeso i bawb i’r oedfaon ac i’r baned ar hanes ei fywyd gan Elina, gweddi gan Ceri gwaith gan Rhiannon a Dilwyn. foreau Iau ac ar ôl yr oedfa foreol. ac unawd gan Karen a phedwarawd Rhos Diolchwyd i bawb am eu presenoldeb yn y y Nant. Cyfeiliwyd gan Menai – oedfa cyfarfod gan Mr Elfed Bullock. Cofio William Williams Pantycelyn fendithiol iawn a phawb yn canmol. Diolch i Cafwyd oedfa goffau dan ofal Alwenna. bawb am eu cyfraniad. Yr Eglwys Unedig Daliwn i gael oedfaon bendithiol iawn gyda chynulleidfa deilwng – er gwaethaf y tywydd garw. Un Brwd Dros Chwaraeon Bro Cafwyd Cyfarfod Gweddi o dan ofal Teyrnged i’r diweddar Dafydd McCarter, Bangor cyn derbyn swydd dysgu yn y Gwenno – gwasanaeth dechreuol a seiat ar Bethesda Drenewydd. Symudodd ef a Carys yn ôl ôl hynny. Cymerwyd rhan gan Jean, Elna a Gyda braw y derbyniwyd y newyddion i’r ardal i weithio ym 1966. Bu’n dysgu Minnie gydag eraill yn cyfrannu. Diolch i trist am farwolaeth Dafydd McCarter yn yn y Tech ym Mangor ac yna yn Ysgol bawb am eu cyfraniad. Mae’r Ysgol Sul yn 75 mlwydd oed a hynny wedi gwaeledd y Friars yn ddiweddarach. Cyn mynd dal i gael aelodau newydd – a chroesawn byr. Rhyw dair wythnos cyn ei farwolaeth i’r coleg, cafodd gyfnod ar dreial gyda hwy’n gynnes atom. Mae’r Clwb Nos Fawrth y cefais ei gwmni a hynny ar Gae Manchester United ond ei benderfyniad yn dal ati’n ardderchog. Diolch amdanynt. Dolddafydd a thîm rygbi Bethesda yn oedd mynd i’r coleg. Rêl Dafydd Mc - Cydymdeimlwn ag Alwenna ac Alan Puw wynebu’r Wyddgrug. Yno soniodd ei fod “doeddwn i ddim yn siŵr os oeddwn yn eu profedigaeth o golli brawd Alwenna yn edrych ymlaen at y tymor rhyngwladol, yn ddigon da.” Chwaraeodd bêl-droed i yn Rhuddlan, sef Gwilym. Meddyliwn am y lle bu am dymhorau’n trefnu teithiau dimau’r Brifysgol, Bethesda, Caernarfon teulu i gyd. i hogiau lleol fynychu’r gemau nid yn a Chaersws cyn gwneud ei gartref am Braf yw gweld Jennie Jones wedi dod yn unig yng Nghaerdydd, ond ym Mharis, un ar ddeg o dymhorau ar Y Traeth ym ôl atom, ar ôl absenoldeb, croesawn hi’n Llundain, Caeredin, Rhufain a Dulyn. Mhorthmadog. gynnes. Cafwyd pwyllgor i drafod Diwrnod Roedd y cynlluniau’n eu lle ar gyfer Yn ystod y tymhorau yma enillodd Gweddi Chwiorydd y Byd dan ofal Ceri. teithiau’r tymor yma. Bu’n ysgrifennydd ddeunaw o gapiau i dîm Amatur Cymru y Clwb lleol am dymhorau. Cafodd a thîm Gogledd Cymru gan deithio mor Y Gymdeithas brofiad o chwarae criced i Fethesda bell â Gwlad yr Iâ, Gogledd Iwerddon, Croesawyd pawb gan Joe ein llywydd lle’r oedd ei gyflymder yn fantais fawr Yr Alban, Lloegr ac ar hyd a lled Cymru - braf oedd gweld ei fod yntau’n well i’r tîm. Serch hynny, pêl-droed oedd ei i chwarae’r gemau. Yn ei gêm olaf dros ar ôl yr anwyd trwm. Croesawyd Mr gêm ef pan oedd yn ifancach ac roedd yn Gymru, sgoriodd unig gôl y gêm wrth i Gareth Roberts, sy’n gweithio ym Menter asgellwr chwith chwim. Daliai’n driw wrth Gymru drechu Lloegr ym Mhorthmadog. Fachwen, atom. Cafwyd noson ddiddorol gefnogi Lerpwl. Anfonwn ein cydymdeimlad at Carys, ac ardderchog ganddo. Dangoswyd map Yn enedigol o Ffordd Bangor, roedd Dylan a’r teulu oll yn eu colled a’u o’r ffordd Rufeinig o Gaernarfon i Gaer - wedi byw yn Ffordd Coedmor ers profedigaeth. a llawer o rai eraill gyda hanes diddorol hanner canrif. Graddiodd ym Mhrifysgol Dilwyn Pritchard
Plaid Lafur Dyffryn Ogwen r ddechrau mis gan baratoi ar gyfer cyfarfod sirol ar ddechrau mis Mai weinidog Llafur ym Mhrydain Chwefror aeth rhai deufisol pob aelod. ac adroddiad gan Bwyllgor a fu’n cynrychioli etholaeth Ao aelodau’r gangen i Yna, yng nghanol y mis, Gwaith Plaid Lafur Cymru. Pontypridd. gyfarfod deufisol o Bwyllgor aeth y cynrychiolwyr i Wedyn, cafwyd cyfle i fynegi Gydol y mis bu’r tîm yn Gwaith Plaid Lafur Arfon ym gyfarfod o Blaid Lafur barn ar nifer o bynciau am parhau i ganfasio etholwyr ar Mangor i drafod materion Gogledd Cymru yn Y Rhyl, yn Ewrop, Prydain a Chymru. y ffôn mewn rhai o wardiau busnes yr etholaeth e.e. bennaf i dderbyn adroddiad Ar ddiwedd y mis aeth nifer Arfon lle bydd ymgeisydd derbyn adroddiadau gan gan y trefnydd rhanbarthol i Fangor i gyfarfod mewn Llafur yn sefyll yn etholiadau swyddogion a’r canghennau, newydd am yr etholiadau ystafell efo Kim Howells, cyn- Cyngor Gwynedd. 8 Llais Ogwan | Mawrth | 2017 Y Gerlan Llandygái
Ann a Dafydd Fôn Williams, Iona Wyn Jones, Dyma Fo, 16 Pentref, Llandygái, Bangor 14/4 Stryd y Ffynnon, Gerlan 601583 LL57 4HU 01248 354280 Eirlys Edwards, Sŵn y Coed, 23 Pentref Llandygái, Profedigaethau Rydym yn estyn ein Bangor LL57 4HU 01248 351633 Yr ydym wedi colli sawl cydymdeimlad i Annie Bailey cymeriad o’r ardal yn y mis Hughes, a’r teulu, Gwernydd yn Dathlu Gŵyl Dewi Rhian, Hazel ac Edmond am diwethaf, a’n gorchwyl trist yw eu colled drist o golli priod a Yn ôl ein harferiad, cafwyd drefnu’r gweithgaredd. estyn ein cydymdeimlad i’w thad annwyl, y diweddar Tony swper Gŵyl Dewi yn Neuadd teuluoedd i gyd Bailey Hughes. Talgai, gyda chefnogaeth Cwrs Garawys Bro Ogwen Newyddion trist iawn oedd Mae’n cydymdeimlad dwys dda, a chyfle i gyfarfod Cynhelir cwrs i drafod clywed am farwolaeth un o hen yn cael ei estyn gennym cymdogion newydd. Cawsom themâu’r Garawys bob nos gymeriadau’r ardal, y diweddar i Alison Parry a’r teulu, ein diddanu gan rai o aelodau Fercher cyn y Pasg am 7 o’r Griff Williams, Gwernydd. Ciltrefnus, yn eu profedigaeth Côr Rygbi’r Gogledd. gloch yn y Ficerdy Pentir. Roedd Griff yn gymeriad hoffus fawr o golli mam Alison, y Y Ficer fydd yn arwain y iawn, ac yn cael boddhad mawr diweddar Marilyn Parry, oedd Eglwys Sant Tegai, gweithgareddau a chroeso i o gael sgwrs gyda hwn a’r llall yn trigo yn Yr Hen Ysgol, Llandygai bawb fel arfer. oedd yn mynd heibio ei gartref. Rachub. Cynllun “Agor y Llyfr” Rydym yn cydymdeimlo’n Ar 2 Chwefror 2017 Amseroedd gwasanaethau fawr â’i blant, Geraint, Gerallt, Brysia wella cynhaliwyd gwasanaeth Sant Tegai Arthur, ac Eleri, a’r teulu i gyd Rydym yn falch iawn o weld “Agor y Llyfr” gyda Gwasanaethau’r Sul cyntaf a’r yn eu profedigaeth lem. Richard Ogwen, Yr Ardd Fawr, disgyblion Ysgol Llandygai. pedwerydd Sul yn y mis am Daeth newyddion trist i ni o gwmpas yr ardal unwaith eto Mrs Jennifer Roberts, 9.30 y bore. am farwolaeth y ddiweddar wedi iddo dderbyn triniaeth Cydlynydd Gweithgareddau’r Gwasanaethau ar yr ail a’r Eryl Seddon, Rhes Gerlan. i gael clun newydd yn Ysbyty Ifanc, Bro Ogwen a Mrs trydydd Sul yn y mis am 11 y Rydym yn cydymdeimlo’n fawr Gobowen. Rydym yn gyrru ein Rhian Llewelyn Jones, aelod bore â’i merch, Amanda Jones, ei cofion cynnes atat, Richard, ac o’r eglwys, oedd yn arwain phriod, Robert, Rhes Gerlan, a’r yn dymuno gwellhad llwyr a y gweithgaredd. Testun Sefydliad y Merched teulu i gyd yn eu profedigaeth buan i ti. Beiblaidd y dydd oedd Llandygai “Hanes y Wraig a’r Darn Eirlys Edwards oedd llywydd Arian Coll”. Mae’n braf cael cyfarfod mis Chwefror ar cryfhau cyswllt hanesyddol yr b’nawn Mercher 22 Chwefror. eglwys â’r ysgol leol. Croesawodd pawb, a gofynnodd i ni sefyll i gofio Gweithgareddau’r Eglwys Mis am aelod annwyl arall a Mawrth gollwyd ddiwedd Ionawr, sef Croesawyd sawl aelod o Mrs Phyllis Davies, Bangor. eglwysi eraill i Sant Tegai Anfonwyd ein cofion fore Dydd Mercher Lludw. cynnes at Hefina ac Eira Y Ficer, y Parchedig John hefyd, ac rydym yn dymuno Matthews, a’r Chwaer Julian gwellhad i’r ddwy ohonynt. oedd yn arwain y gwasanaeth Roedd amryw’n absennol a i ddechrau cyfnod y Garawys. chafwyd eu hymddiheuriad. Ar fore Sul 5 Mawrth Derbyniodd y gangen mynychodd aelodau swm o arian gan deulu’r cynulleidfa Sant Tegai ddiweddar Val Withers fel wasanaeth ar y cyd i chwe gwerthfawrogiad o’n cymorth eglwys Bro Ogwen yn Eglwys a’n cyfeillgarwch gyda Crist Glanogwen, Bethesda. gweini’r lluniaeth ddydd ei Y pregethwr oedd Esgob hangladd. Bangor Y Gwir Barchedig Yna cyflwynodd Eirlys y Andrew John. gwestai, sef Mrs Pat Jones Brynrefail. Dangosodd Pat, Codi Arian i Gronfa’r Eglwys yn ei ffordd annwyl a di-ffws SIOP OGWEN Ar 14 Mawrth trefnodd Mrs sut i wneud blychau bach Cardiau, CDs, Coffi Poblado, Crysau-T a Hwdis Cowbois, Liz Bestwick a’i ffrindiau ffansi i ddal tlysau bach. Crefftau, DVDs, Golwg, Llyfrau, Lluniau a llawer mwy! Noson Helfa Chwilen (Beetle Mwynhaodd pawb y p’nawn Am fan hwylus ar y Stryd Fawr, cofiwch am Siop Ogwen am Drive) yn Neuadd Talgai a gwelwyd blychau bach del eich holl anghenion siopa! Galwch draw neu rhowch ganiad Llandygái. iawn ar y diwedd. Diolchodd i’r Siop am ragor o wybodaeth. Bu aelodau o’r eglwys hefyd Irene yn gynnes i Pat am 33 Stryd Fawr, Bethesda (Drws nesaf i Neuadd Ogwen) yn cynnal stondin yn Ysbyty bnawn hynod o ddifyr. Yna [email protected] Gwynedd er budd Cronfa cawsom baned a sgwrs oedd 01248 208 485 Atgyweirio Sant Tegai a wedi ei baratoi gan Liz a diolch i Dorothy Hanks, Ann, Nesta. Llais Ogwan | Mawrth | 2017 9
Caerhun a wahanol lefydd o ddiddordeb. Cynhelir y cyfrannu at y gwobrau a’r raffl. Diolch cyfarfodydd yn ddwyieithog ar yr ail nos yn arbennig i Elsie Prydderch a’i chwaer, Glasinfryn Fercher o bob mis am 7yh yn y Ganolfan Gwyneth am eu rhoddion hael a charedig. yng Nglasinfryn. Bydd y cyfarfod nesaf Marred Glyn Jones, 2 Stryd Fawr, ar 12 Ebrill. Ar hyn o bryd mae gennym Cydymdeimlo Glasinfryn, Bangor, LL57 4UP bymtheg o aelodau a gobeithir denu mwy, Roedd yn drist clywed am farwolaeth 01248 351067 nid yn unig o’r ardal hon ond o’r cyffiniau. Paul Newman, Tŷ Derwen, Glasinfryn a [email protected] Bydd croeso cynnes iawn yn eich disgwyl. fu farw’n ddiweddar yn dilyn salwch byr. Os am fwy o fanylion, cysyllter â Mair Symudodd Paul a’i wraig Anne i’r pentref Cylch Glasinfryn Griffiths, Ffôn: 01248 352966. o’u cartref yn Ffrainc, lle roedden nhw Y newyddion cyffrous ydi fod cymdeithas wedi bod yn byw ers rhai blynyddoedd, newydd sbon ar gyfer merched wedi Bingo er mwyn bod yn agos at eu mab, Gary, cael ei ffurfio yn yr ardal. Mae Cylch Cynhelir y sesiwn Bingo nesaf yn y a’i deulu, sy’n byw yn Hen Gapel. Roedd Glasinfryn yn cynnig cyfle i ferched sydd Ganolfan, er budd yr Uned Strôc yn Ysbyty y ddau wedi setlo’n dda ac wedi gwneud eisiau cyfarfod i wrando ar sgyrsiau gan Gwynedd, ar 7 Ebrill am 7.30yh. Byddwn ffrindiau newydd. Roedd Paul yn ŵr siaradwyr gwadd, i gael sgwrs a phaned a yn ddiolchgar am unrhyw gyfraniad tuag bonheddig a charedig ac mi fyddwn ni ym rhoi’r byd yn ei le, heb orfod fod yn gaeth at y gwobrau a’r raffl. Fe hoffai Mary ac mhentref Glasinfryn yn ei golli. Anfonwn i bwyllgorau a thrafod busnes. Gobeithir Ann ddiolch o galon i bawb sy’n cefnogi’r ein cydymdeimlad at Anne, a’u meibion trefnu ymweliadau o bryd i’w gilydd i sesiynau Bingo yn y Ganolfan, ac sy’n Gary a Michael, a’r teulu i gyd.
CHWILA R
STRYDOEDD BETHESDA Yn y chwilair mis yma mae enw DEUDDEG STRYD. Mae un cliw wedi ei ddangos yn barod. A oes modd i chwi ddod o hyd i’r gweddill? (Mae LL, CH, DD, TH acyb yn un llythyren yn y Gymraeg, ond i bwrpas y chwilair dangosir hwynt fel dwy lythyren ar wahân). Atebion gydag enw a chyfeiriad i Andre Lomozik, Zakopane, 7 Rhos y coed, Bethesda, Bangor, Gwynedd, LL57 3NW, erbyn EBRILL 4ydd. Bydd gwobr o £10 i’r enw cyntaf allan o’r het. Os na fydd unrhyw un wedi canfod y deuddeg, yna’r rhif agosaf fydd yn cael y wobr. Mae enw deuddeg stryd yn y chwilair y mis yma. Nid wyf wedi rhoi y gair FFORDD na STRYD o flaen yr enw. Daeth llu o atebion trwy’r post y mis diwethaf, ond roedd nifer ohonoch wedi methu NIWBWRCH ac wedi darganfod Llannerch yn lle RHOSLLANNERCHRUGOG. Gobeithio cewch hwyl gyda Strydoedd Bethesada. Dyma atebion Chwefror:- Aberaeron; Bala; Blaenau Ffestiniog; Dinbych y Pysgod; Gwaun Cae Gurwen; Llangefni; Machynlleth; Niwbwrch; Porthmadog; Rhosllannerchrugog; Ton-y-Pandy; Ystralafera. Dyma enwau’r rhai a gafodd yr ateb cywir:- Elizabeth Buckley, Tregarth; Lois Angharad Hughes, Gerlan; Mair Williams, Mynydd Llandegai; Emrys Griffiths, Rhosgadfan; Gwilym a Bangor; Meic Jones, Bangor; Marilyn Dilys A. Pritchard-Jones, Abererch; John a Barbara Owen, Rhos y Nant; Gwen Davies, Jones, Glanffrydlas; Rosemary Williams, Meirwen Hughes, Abergele; Helen Jones, Tanysgrafell Isaf; Doris Shaw, Bangor; Tregarth; Gwenda Roberts, Rhosmeirch; Tregarth; Gwilym Evans, Niwbwrch. Elfed Bullock, Maes y Garnedd; Merfyn Llewela O’Brian, Bangor; Ogwena a Laura Jones, Halfway Bridge; Carys Griffith, Gerlan; Barbara Anne Conlan, Enillydd Chwefror oedd. Mair Jones, Parry, Glanogwen; Mair Jones, Ffordd Glanogwen; Myfanwy Jones, Gaerwen; Bryn Onnen, Ffordd Bangor, Bethesda. 10 Llais Ogwan | Mawrth | 2017
Egin Ogwen Mae Partneriaeth Ogwen yn prysur gynllunio prosiect newydd yn Nyffryn Mae gwaith adeiladu cynllun ynni dŵr Ogwen, ar y cyd â Balchder Bro, Ynni cymunedol Ynni Ogwen yn prysur ddod Ogwen a phartneriaid cymunedol tua’i derfyn. Mae’r holl waith yn yr afon eraill. Enw’r prosiect yw Egin Ogwen wedi ei gwblhau ac mae’r beipen fydd yn a’r weledigaeth yw adfywio strydoedd cludo’r dŵr i lawr i’r cwt tyrbein yn awr wedi Bethesda gyda phwnc all bawb ymgysylltu ei gwblhau. Mae’r cwt hefyd ar ei draed ac ag o – bwyd! yn barod i dderbyn y tyrbein sy’n cael ei Bydd prosiect Egin Ogwen yn gweithio adeiladu gan gwmni Ossberger o’r Almaen gyda gwirfoddolwyr i drawsnewid ar hyn o bryd. ardaloedd o amgylch Bethesda sydd Dros y misoedd diwethaf, mae criw angen ychydig o sylw (e.e. y potiau tyfu y Ynni Ogwen wedi bod yn trafod ein tu allan i Spar). Ond, yn lle plannu blodau gwaith gyda nifer o grwpiau gwahanol a choed anfwytadwy, byddem yn plannu yn cynnwys cyflwyno ‘Pŵer Ynni i’r Bobl’ llysiau, perlysiau a choed ffrwythau er lles y yng nghynhadledd CPRW yn Llanberis Beca Roberts gymuned. Y rhan pwysicaf o’r prosiect yw y a chyfarfod Pwyllgor Newid Hinsawdd bydd unrhyw berson yn cael pigo a bwyta’r Llywodraeth Cymru sy’n cynnwys Aelodau newydd lle gall ein cynghorydd newid cynnyrch yma! Cynulliad o bob plaid. Roedd yr aelodau cyflenwr cymwys, Beca Roberts, eich helpu Ein gobaith yw annog pobl leol i gymryd cynulliad ar ymweliad â nifer o gynlluniau i wneud arbedion sylweddol ar eich biliau rhan mewn plannu a thyfu bwyd, addysgu ynni adnewyddol yn Nyffryn Ogwen a ynni. ein gilydd ar y manteision o fwyta bwydydd chroesawyd hwy i’r safle adeiladu gan Os nad ydych erioed wedi newid cyflenwr ffres a thrwy hyn, meithrin ymdeimlad o Meleri a Keith o Fwrdd Cyfarwyddwyr Ynni ynni, efallai y byddwch yn edrych ar werth gydlyniad rhwng pobol y dyffryn yn ogystal Ogwen. Roedd yr ymweliad yn gyfle i sôn hyd at £300 y flwyddyn o gynilion, a hyd ag ymdeimlad o barch at ble rydym yn am werth cymunedol y fenter hon a sôn yn oed os ydych chi wedi newid tariff, byw! Rydym yn gobeithio cyflawni’r nodau hefyd am brosiect Cyd Ynni - Ynni Lleol efallai y byddwch yn dal i allu gwneud rhai hyn drwy weithio gyda’n gilydd i rannu - sef peilot cyflenwi ynni gwyrdd arloesol arbedion. Mae cael y cyfraddau cystadleuol ein brwdfrydedd ac arbenigedd, a thrwy sy’n cael ei dreialu yn Nyffryn Ogwen. hyn yn gymharol hawdd, a gall ein llyfryn ddysgu am blanhigion bwytadwy; boed yn Hefyd yn bresennol, roedd cynrychiolwyr o canllawiau newydd sydd ar gael ar ein y maes, yn yr ystafell ddosbarth neu’r gegin. grŵp ynni cymunedol Ynni Padarn Peris ac gwefan eich tywys gam wrth gam drwy’r Mae prosiectau tebyg i hyn yn bodoli Uwch Swyddogion Scottish Power. broses. ledled Cymru a Phrydain ac mae eu nod Fel arall, ffoniwch ein swyddfa ar 01248 yn fras yr un peth; i ddod â chymunedau 602131 a threfnwch ymgynghoriad rhad ac at ei gilydd trwy ddechrau sgwrs am fwyta am ddim. Yn ystod yr ymgynghoriad hwn, bwydydd iach, ffres ac organig. Mae’r bydd Beca yn gallu trafod eich opsiynau prosiect hwn yn ceisio addysgu pobl a’ch helpu i newid cyflenwr. Dyffryn Ogwen am fwyd mewn modd
Ffair Arbed Ynni Dyffryn Ogwen haul a batris i storio ynni yn y nos. Roedd Roedd Ffair Arbed Ynni gyntaf y Canolfan Technolegau Amgen wedi dod dyffryn, a gynhaliwyd ddydd Sadwrn 25 yr holl ffordd o Fachynlleth i fynychu Chwefror yn Neuadd Ogwen Bethesda, ein ffair! Yn ogystal, roedd stondinau Gruff Wyn a rhai o’r cyfranddalwyr. yn llwyddiant mawr, yn ôl barn y eraill yn rhoi cyngor cyffredinol ar sut rhan fwyaf o bobl a oedd yna. Cafwyd i arbed ynni (ac arian) yn y tŷ, ac roedd Ym mis Hydref hefyd, cynhaliwyd ymweliad stondinau gan grwpiau ynni y dyffryn cyfle i fod yn greadigol hefyd hyd yn oed! arbennig i holl gyfranddalwyr Ynni Ogwen ac roedden nhw’n ateb cwestiynau am Roedd Meilyr a Gwen o’r Dref Werdd i’r safle adeiladu. Roedd yr ymweliad gynnydd Ynni Ogwen ac yn helpu’r sawl ym Mlaenau Ffestiniog wedi dod â yn gyfle i’r aelodau gyfarfod rhai o’r sy’n rhan o beilot Cyd Ynni-Ynni Lleol i pheiriant gwnïo, ac roedden nhw wrthi’n cyfarwyddwyr, y contractwr Gwyn Roberts roi eu ‘dangosfwrdd ynni’ ar waith ar eu ffŵl sbîd yn dangos i bobl sut i wneud eu a gweld yr holl waith sydd wedi ei wneud cyfrifiaduron. Roedd David a Carwyn, nadroedd atal drafftiau eu hunain o hen hyd yma. Mae’r fenter yn cynnal perthynas dau o bencampwyr Cyd Ynni, yn dangos ddŵfes a defnyddiau! Melinau gwynt o agos â’u cyfranddalwyr ac mae eu gwaith eu teclyn diweddaraf sy’n eich helpu i bapur oedd y plant yn eu gwneud. ymgysylltu cymunedol wedi ennill cryn gofio faint o offer trydanol barus sydd Gwelwyd yr ymwelwyr yn cael sylw i’r grŵp. Yn dilyn ennill y wobr gyntaf ymlaen gennych chi - ac mae’n declyn sgyrsiau dwys ac ysbrydoledig efo’r yng Ngwobrau Renewables UK Cymru, reit ddel! stondinwyr (ac efo’i gilydd), a syniadau’n derbyniodd Ynni Ogwen dystysgrif ‘Clod Stondinau eraill poblogaidd oedd cael eu trafod am ffyrdd o fod yn fwy Arbennig’ yng Ngwobrau Cynnal Cymru Energy Local gyda Robin yn dangos gwyrdd, datblygu pethau newydd a rhoi ddiwedd mis Tachwedd. Mae’r ddwy wobr dwsin o wahanol fathau o fylbiau LED prosiectau eraill ar waith. Gofynnodd un yn destun balchder i’r fenter amgylcheddol ac yn rhoi cyngor ar sut i ddewis yr un o’r stondinwyr wrth adael pryd fyddai’r o Ddyffryn Ogwen. iawn i bob lamp yn y tŷ; grwpiau Beicio ffair nesaf, cymaint yr oedd o wedi Bangor a Sustrans yn hyrwyddo beicio mwynhau! Diolch i bawb a oedd yna, yn Cymorth Newid Cyflenwr yn yr ardal; a chwmni CarbonZero stondinwyr ac yn ymwelwyr, i wneud y Mae Ynni Ogwen yn cynnig gwasanaeth Renewables o Lanelwy sy’n gosod paneli ffair yn gymaint o lwyddiant. Llais Ogwan | Mawrth | 2017 11 cynhwysol a llawn hwyl, yn tynnu Budd Cymdeithasol pobl o’u tai i fwynhau ein tref, ac i ddatblygu ymdeimlad cryfach o Partneriaeth Ogwen berchnogaeth a pherthyn. Mae gan y Mae Partneriaeth Ogwen yn fenter adfywio prosiect fudd i’r gymuned gan y bydd cymunedol sy’n prysur dyfu. Yn ystod y pobol yr ardal yn cael eu hannog blynyddoedd diwethaf, mae’r Bartneriaeth i ymgysylltu â’n siopau, ein caffis wedi bod yn gyfrifol am ddatblygu mentrau a’n mentrau lleol a bydd ein stryd cydweithredol newydd yn cynnwys Ynni fawr yn cael ei thrawsnewid i mewn Ogwen, clwb Cyd Ynni Ogwen a Siop Ogwen. i dirwedd gwyrdd a bwytadwy trwy Rydym hefyd wedi cefnogi nifer o fentrau a ddod â mwy o fywyd (yn llythrennol) phrosiectau eraill yn lleol ac rydym yn parhau i’r stryd fawr. i gydweithio â nifer o bartneriaid ar lawr Mae’r cynllun tyfu cymunedol gwlad. Yn ddiweddar, cynhaliwyd astudiaeth Egin Ogwen yn croesawu unrhyw annibynnol o waith Partneriaeth Ogwen gan un o unrhyw oedran i ymuno â ni i Cynan Jones o Ymgynghoriaeth TJB Cymru gyflawni’r nodau hyn, faint bynnag Cyf. Roedd yr astudiaeth yn edrych ar werth o brofiad sydd gennych. Y cyfan yr budd cymdeithasol gwaith Partneriaeth Ogwen a ydym yn gofyn amdano yw llond chanfuwyd fod gwaith Partneriaeth Ogwen wedi berfa o frwdfrydedd a pharodrwydd i esgor ar fudd cymdeithasol gwerth £2,243,943 i gael eich dwylo’n fudr! gymunedau Dyffryn Ogwen rhwng 2013 a 2016. Bwriadwn gynnal diwrnod lansio Ymhellach, roedd yr adroddiad yn rhagdybio y Egin Ogwen yn Llys Dafydd ar bydd cynllun Ynni Ogwen - un o brif brosiectau copi o adroddiad blynyddol Partneriaeth Ebrill 8fed. Bydd yn gyfle i rannu adfywio Partneriaeth Ogwen - yn creu budd Ogwen ar gael ar y wefan yn ogystal. syniadau, a thrafod ein gobeithion. Yn cymdeithasol ychwanegol gwerth £1,331,390 i’r Bydd Meleri Davies, Prif Swyddog y ogystal, mi fydd yno nifer o weithdai ardal. Mae hyn yn destun balchder i ni fel menter Bartneriaeth yn mynd ar gyfnod mamolaeth coedwigaeth, cyfle i roi cynnig ar eich gymdeithasol ifanc a hoffem ddiolch i’r gymuned ddiwedd Mawrth a dymunwn yn dda iddi. sgiliau bwa saeth, sesiwn creu murlun am eu cefnogaeth i’n gwaith dros y tair blynedd Mae swyddi dros dro wedi eu hysbysebu i gydag artist lleol a nifer o stondinau gyntaf. lenwi’r bwlch ac edrychwn ymlaen at benodi’r gan fudiadau lleol yn gwerthu Mae gan y Bartneriaeth wefan newydd sydd swyddogion ym mis Mawrth/Ebrill. Yn cynnyrch ffres. wedi ei llunio yn arbennig i ni gan Nick Pipe, ystod y misoedd nesaf, byddwn yn parhau Os oes gennych ddiddordeb mewn Dab Design o Fynydd Llandygai. Mae’r wefan yn i gefnogi datblygiad Siop Ogwen, Ynni gwirfoddoli cysylltwch â Beca Roberts rhoi trosolwg o’n prif feysydd gwaith ac yn rhoi Ogwen a Cyd Ynni ond edrychwn ymlaen ar [email protected], neu drwy ein gwybodaeth am waith y 3 chyngor cymuned yn hefyd i gydweithio â’r gymuned ar brosiectau grŵp Facebook ‘Egin Ogwen’. lleol. Cyfeiriad y wefan yw www.ogwen.org. Mae cyffrous newydd.
Derfel Roberts, Llys Artro, Carneddi Carneddi 600965 [email protected]
Geni Ennill Tarian Llongyfarchwn Richard a Ruth Corns o Dyma lun o Pat Corns, Cilfodan sydd newydd Gaergrawnt (Cilfodan gynt) ar enedigaeth orffen ei thymor yn gapten Adran y Merched mab bach o’r enw Edward ar Chwefror 24. Mae yng Nghlwb Golff Henllys. O dan ei harweiniad Richard wrth gwrs yn fab i’r Athro Tom Corns a enillodd y tîm cyntaf y darian yn yr ail adran o Mrs Pat Corns, Cilfodan ac mae nain a taid wrth Gynghrair Gogledd Cymru ac oherwydd hynny eu boddau. Llongyfarchiadau i’r teulu bach a fe fyddan nhw’n cystadlu yn yr adran gyntaf y chofion gorau atat ti Richard gan holl drigolion flwyddyn nesaf. Cilfodan a Charneddi. Llongyfarchiadau mawr a da iawn chi ferched! 12 Llais Ogwan | Mawrth | 2017 NythNyth YY GânGân
Un Nos Ola Leuad Mor oer fu’r lloer yn y llun, a hunllef Ei hunlliw’n creu dychryn; A hi’n gaeth wrth gwmwl gwyn, Ei adael a wnaeth wedyn.
Y Mynyddoedd Eu herio fu’r tymhorau yn ofer A’u nifer elfennau; Llymder yw’r uchelderau, Ar y brig ni cheir y brau.
Gardd y Gaeaf Mae’n edrych fel sawl gardd yn awr, Does ynddi fawr o groeso, A thawel yw yr un fu gynt Yn lloches gwynt a’r lleisio.
Fe ddaw yr adar yn eu tro I chwilio am le i nythu, A deffro wnânt y lle â’u cân A’r lluoedd mân sy’n cysgu.
Mor farwaidd yno deil o hyd Fel crud i’r tyfiant bychan, A newid wna’r carpedi hyn A’r melyn ddaw ym mhobman.
Rhyw dyfiant newydd ddaw i’r ardd Yr hwn a dardd o hadau, A braf fydd gweld rhai llwyni’r ha’ A lenwa ein calonnau.
Y Mynydd-dir O gam i gam drwy gymoedd mawr a llwm Ond mor llawn eu tiroedd; Hen ffin ein cynefin oedd A’n rhyddid yn y ffriddoedd.
Lliwiau Y lliwiau a’n gwna ni’n llawen o hyd Dan adain yr heulwen Ac o dan llawer seren, Rhônt i’r byd nes dônt i ben.
Dafydd Morris
Owen’s Tregarth Cerbydau 4, 8 ac 16 sedd Arbenigo mewn meysydd awyr Cludiant Preifat a Bws Mini 01248 60 22 60 | 07761 619 475 w w w . o w e n s w a l e s . c o . u k Llais Ogwan | Mawrth | 2017 13 Mynydd Balchder Bro Ogwen Llandygái Cynhaliwyd Cyfarfod Blynyddol Balchder Bro rhai llefydd eraill ym Methesda, Rachub a ac adroddodd y Cadeirydd, Neville Hughes Tregarth. Bydd yn parhau i hel sbwriel o dro i Theta Owen, Gwêl y Môr, sut roedd y mudiad wedi cychwyn yn 2009 dro. Yn ogystal, bydd Balchder Bro yn chwarae Mynydd Llandygái 600744 gyda’r nod o weddnewid golwg Stryd Fawr rhan mewn nifer o ddatblygiadau eraill sydd ar Bethesda yn bennaf. Cafwyd grantiau Trefi y gweill. Mae Judith Kaufmann wrthi’n sefydlu Cydymdeimlad Taclus a chyflawnwyd nifer o weithgareddau, perllan gymunedol ac mae Balchder Bro yn Anfonwn ein cydymdeimlad at sef plannu bylbiau, plannu coed gyda Merched bartner yn y gweithgaredd hwn. Mae’r saith Glyn ac Anwen a’r teulu yn eu y Wawr, garddio ger Abercaseg, trefnu coeden gyntaf eisoes wedi cael eu plannu yn profedigaeth o golli Marilyn, cystadlaethau amgylcheddol i ysgolion y fro, ddiweddar. chwaer Glyn, yn sydyn. Rydym cynhyrchu bagiau lliain ar adeg pan oedd Mae Cyngor Cymuned Bethesda yn ystyried yn meddwl amdanoch, a hefyd miloedd o fagiau plastig yn cael eu rhoi am a oes galw am randiroedd ac wedi gofyn i am Ron, gŵr Marilyn, a’r plant yn ddim gan yr archfarchnadoedd, a dau beth Bartneriaeth Ogwen ymchwilio ymhellach Rachub. Ein cydymdeimlad dwysaf yr ydym yn dal i’w gwneud yn rheolaidd sef i hyn. Bydd Partneriaeth Ogwen yn cynnal atoch i gyd. casglu sbwriel a gosod basgedi crog ar y Stryd diwrnod agored ‘Egin Ogwen’ yn Llys Dafydd Fawr bob blwyddyn. Nodwyd bod plant Ysgol ar 8 Ebrill i asesu’r galw a hyrwyddo garddio Gwellhad Llanllechid ac Ysgol Penybryn wedi ymuno yn cymunedol yn ehangach. Mae Balchder Bro Newydd glywed bod Selwyn ein gweithgareddau sawl tro, gan ein helpu i Ogwen wedi derbyn gwahoddiad i fod yn un o’r Evans, Bwlch y Ffordd, yn yr gasglu sbwriel a phlannu bylbiau. Mae’r gwaith partneriaid yn y fenter gyffrous hon hefyd. ysbyty ers tro. Rydym yn mawr addysgiadol hwn yn elfen bwysig o gyfraniad Os hoffech wirfoddoli gyda Balchder Bro obeithio eich bod yn gwella Balchder Bro i’n cymuned. i helpu i harddu’r ardal, cysylltwch â Paul Selwyn. Cofion gorau atoch. Diolchodd Neville i bawb oedd wedi cymryd Rowlinson ar y rhif 605365 neu ar paul. rhan dros y blynyddoedd ac yn enwedig i [email protected] ac os dymunwch i Eglwys St. Ann a St. Mair Paul Rowlinson am ei waith fel Ysgrifennydd wirfoddolwyr Balchder Bro ddod i weithio mewn Mawrth 19: Boreol Weddi a Thrysorydd ac am ysgrifennu hanesion unrhyw ardal arbennig gallwch gysylltu ag un Mawrth 26: Sul y Fam – Cymun achlysurol am ein gweithgareddau ar gyfer Llais o’r aelodau uchod neu ag un o’ch cynghorwyr Bendigaid Ogwan a’r papurau lleol. lleol a fydd yn anfon eich neges ymlaen. Ebrill 2: Gwasanaeth Teuluol Diolchodd Neville i Gyngor Cymuned Ebrill 9: Cymun Bendigaid Bethesda, sydd wedi rhoi grant blynyddol o Ebrill 16: Sul y Pasg – Boreol Weddi £1,000 ers nifer o flynyddoedd oedd yn cael ei wario ar brynu basgedi crog yn bennaf. Nododd Dechreuir y gwasanaethau am y bydd rhai o’r cynghorau cymuned yn awr yn 9.45 yb cyflogi swyddog rhan-amser er mwyn cadw’r ardal yn daclus a gwneud gwaith cymunedol Estynnwn groeso cynnes i bawb arall a gobeithio y bydd cyfle i Falchder Bro – plant, oedolion a theuluoedd – i gydweithio â’r swyddog hwn. ymuno â ni yn ein gwasanaeth ar Ailetholwyd Neville Hughes yn Gadeirydd, Sul y Fam. Bydd paned ar gael i Walter Williams yn Is-gadeirydd, Paul bawb yn dilyn y gwasanaeth. Rowlinson yn Ysgrifennydd a Thrysorydd a Mary Jones, Dafydd Owen a Heulwen Roberts Cofiwn am bawb sy’n sâl ar hyn o fel aelodau’r pwyllgor bryd ac anfonwn ein cofion cywiraf Bydd Balchder Bro yn parhau i osod basgedi atoch i gyd. crog ar Stryd Fawr Bethesda a’u cynnig mewn
JOHNNIE WILLIAMS Y Rhyfel Byd Cyntaf gan Andre Lomozik
Mae tri o feibion ardal Bethesda, a laddwyd yn y Rhyfel Byd ar y gofeb ym Methesda). Mae record gwasanaeth Johnnie Cyntaf yn cael eu coffáu yn y Llais y mis yma. Ond mae yn cofnodi ei fod yn byw yn Norwich, ar y pryd, mae hyn yn ychydig mwy o hanes i un ohonynt sef Johnnie Williams. awgrymu mai dyma lle roedd y Middlesex Regiment wedi Diolch i Carys Parry, Glanogwen am y wybodaeth yma. Roedd ymsefydlu cyn croesi i’r cyfandir i ymladd. Rhai blynyddoedd medal ei hen ewythr yn ei meddiant ers blynyddoedd, ond yn ôl bu Carys yn sgwrsio â John Wood, plismon oedd ar nid oedd yn gwybod fawr ddim amdano. Felly penderfynodd gychwyn i ymweld â mynwentydd Fflandrys, gyda rhai o’i wneud ychydig o ymchwil am Johnnie Williams, sef brawd ei ffrindiau, a chynigiodd ymweld â bedd Johnnie os byddai nain. Holodd ei chyfnither Margaret, a thrwy lwc roedd ganddi amser yn caniatáu. Gofynnodd i Carys a oedd hi’n dymuno ddau lun yn ei meddiant, sef llun Johnnie, yn ei wisg filwrol, iddo roi ychydig o flodau ar y bedd os daethai o hyd i’r garreg. a llun o’i fedd pan gladdwyd ef yn 1917 ar faes y gad. Bachgen Ond meddyliodd Carys mai darn o lechen las Dyffryn Ogwen 22 mlwydd oed oedd is-gorpral Johnnie Williams F/2729 fyddai orau. Daeth y gŵr o hyd i’r bedd ym mynwent Peronne Middlesex Regiment, pan glwyfwyd yn ymladd yn Fflandrys, Road Maricourt, a gosododd y llechen las, gyda siâp calon ac yno bu farw o’i glwyfau. Mab i Thomas John a Sarah Elen naturiol ar wyneb y llechen, yn ei lle, a thynnodd lun o’r bedd Williams, 7 Douglas Terrace, Bethesda. (2 Caerberllan a nodir fel memento i Carys. 14 Llais Ogwan | Mawrth | 2017 Beth sy’n digwydd yn y Dyffryn?
CANOLFAN CEFNFAES Llwyddiant DYDDIADUR GYRFA CHWIST MAWRTH 28 BOREAU EBRILL 11 A 25 Mastermind am 7:00 o’r gloch. Croeso i bawb COFFI 2017 Welsoch chi rownd derfynol y rhaglen Mastermind a ymddangosodd Nos Wener 3 Mawrth ar BBC 2? Roedd 18 Mawrth – Cefnfaes – Plaid Lafur. CANOLFAN CEFNFAES Lynn Edwards, Rhes Gordon, nyrs 25 Mawrth – Cefnfaes – Cronfa Achub y wedi ymddeol ac sydd bellach yn Plant fyfyrwraig, yn un o’r cystadleuwyr. Ei 01 Ebrill – Cefnfaes – Eglwys Sant Cedol, BORE COFFI phwnc arbenigol oedd ffilmiau Alfred Pentir. PLAID LAFUR 08 Ebrill – Cefnfaes – Eisteddfod Dyffryn Hitchcock. Rydym yn ei llongyfarch 18 MAWRTH 2017 yn galonnog iawn ar ei llwyddiant Ogwen. 10.00 – 12.00 arbennig. 22 Ebrill – Cefnfaes - Cymdeithas MYNEDIAD : £1.00 Jerusalem. 29 Ebrill – Cefnfaes – Cyfeillion Ysbyty Gwynedd. 06 Mai – Cefnfaes – Neuadd Talgai CANOLFAN CEFNFAES 13 Mai – Cefnfaes – Cymorth Cristnogol. 20 Mai – Cefnfaes - Gorffwysfan 10 Mehefin – Caffi Coed y Brenin – NSPCC BORE COFFI 01 Gorffennaf – Neuadd Ogwen – Eisteddfod Dyffryn Ogwen CRONFA ACHUB 15 Gorffennaf – Cefnfaes – Cronfa Tracey Y PLANT Smith. SADWRN, 25 MAWRTH 07 Hydref – Cefnfaes – Plaid Cymru Marchnad 10.00 – 12.00 21 Hydref – Cefnfaes - Eisteddfod Dyffryn Ogwen. Ogwen 28 Hydref – Cefnfaes – Eglwys Sant Cedol, Pentir. CANOLFAN CEFNFAES Stondin newydd! Croeso mawr i Jo-Jo 04 Tachwedd – Cefnfaes – Neuadd Talgai. Elis-Williams i Farchnad Ogwen. Mae 11 Tachwedd – Caffi Coed y Brenin – hi’n gwerthu dillad ffansi i blant ac NSPCC EGLWYS ST. CEDOL enw ei stondin yw Pethau Bach Hud. – Neuadd Ogwen – Plaid Lafur 25 Tachwedd Pob dymuniad da i Jo-Jo. 25 Tachwedd – Cefnfaes – Clwb Gorffwysfan. SADWRN, 1 EBRILL 10.00 – 12. 00 Cyfeillion Ysbyty Gwynedd sydd ar Pwysig y Stondin Elusen mis Ebrill. Rydan Os yn trefnu Bore Coffi yn ardal Bethesda, ni i gyd yn gwybod am eu gwaith bydd y rhestr uchod yn gymorth i chi ddewis rhagorol a’u cyfraniad aruthrol i Ysbyty dyddiad gwag. Te Bach Carmel Gwynedd. Dim ond Mai, Gorffennaf ac Gallwch wedyn gynnwys eich dyddiad chi ar Llanllechid Awst sydd ar gael yn 2017 erbyn hyn. y rhestr hon. Bydd yn cael ei diweddaru ac yn Mae Ceri Rhiannon yn gwerthu ymddangos pob mis. yn y Festri canhwyllau ar y Stondin ‘Un Tro’ ym Anfonwch y manylion at Neville Hughes (600853). Mawrth 27 ac Ebrill 10 Marchnad Ebrill. Misoedd Gorffennaf, 2.30 – 4.00yp - Croeso i bawb Awst, Medi a’r Farchnad dydd Sadwrn ym mis Tachwedd sydd ar gael. (Mae Marchnad nos Tachwedd wedi ei llogi). Os ydych eisiau llogi Stondin, CANOLFAN CEFNFAES cysylltwch â’r Ysgrifennydd – [email protected]. Ebrill 8fed Neuadd Ogwen, 9.30am - 1.30pm BORE COFFI Mae gwybodaeth lawn ar ein gwefan EISTEDDFOD www.marchnadogwen.co.uk hefyd ar Mai 13eg DYFFRYN OGWEN facebook a Twitter. Neuadd Ogwen, 9.30am - 1.30pm Croeso cynnes. SADWRN, 8 EBRILL Mehefin 10fed 10.00 – 12.00 Cae Sioe Dyffryn Ogwen MYNEDIAD : £1.00 Bwydydd, Crefftau, Lleol I hysbysebu yn Llais Ogwan, Neville Hughes 600853 www.marchnadogwen.co.uk Facebook ([email protected]) Llais Ogwan | Mawrth | 2017 15 Co^r y Penrhyn
Gyda’r gwanwyn a’r haf ar y trothwy mae gysylltu ag aelod o’r côr. Mae gan Walter Collwyd yn y dyddiadur y côr yn eithriadol o lawn. Ar Williams, Arennig, Erw las, Bethesda, Ffôn wahân i’r galwadau arferol yng Ngwynedd a 01248 601167 neu [email protected] Rhyfel Mawr Môn fel rheiny ym Miwmares, Llandudno a rai i’w gwerthu’n uniongyrchol i aelodau’r Bangor dyma rai o’r prif gyngherddau sy’n cyhoedd ac ni fydd raid i chi dalu cost ein hwynebu dros y misoedd nesaf. gweinyddu fel sy’n digwydd trwy brynu gan Ganrif i fis hwn Mai 20 - Beverley ger Hull yn Swydd Efrog. y theatr. ER COF Buom yno rai blynyddoedd yn ôl ac fe Gorffennaf 1 – Perfformio gyda nifer o Am gafodd ein rhaglen dderbyniad cynnes iawn artistiaid eraill mewn prosiect a noddir gan HOWEL DAVIES gyda phob sedd yn llawn. Gyngor y Celfyddydau yng Nghastell y Milwr Cyffredin 266558 Mehefin 17 – Cyngerdd mwyaf y flwyddyn Penrhyn. Byddin Frenhinol Ffiwsilwyr Cymreig gyda Band Black Dyke. Hwn yw prif Awst 6,7,9 - Pontio. Yn ystod wythnos yr A fu farw gyngerdd y côr am 2017 ac mae’r tocynnau Eisteddfod Genedlaethol ym Môn bydd 9 – 3 – 1917 eisoes yn mynd yn dda am y prisiau hynod tri pherfformiad posibl gyda 9Bach yn ail Yn 25 oed o resymol o £16 ac £20. Os ydych chi am gyflwyno’r sioe eithriadol o lwyddiannus a sicrhau tocyn di-dreth sicrhewch rai drwy wnaed gyda nhw yn yr un lle yn 2016. JOHNNIE WILLIAMS L CORP. 2729 Middlesex Reg. Cymeriadau’r Co^r A fu farw ? 6 – 3 – 1917 Yn 22 oed Cyfres yw hon sy’n rhoi ychydig o ? fanylion am aelodau Côr y Penrhyn. Yr RAGLAW aelod y mis hwn yw’r Dr Mike Evans o ? JOHN SAVIN JONES-SAVIN adran yr ail denoriaid. Corfflu Beiciwyr y Fyddin A fu farw 1. Be’ ydy dy enw llawn? – Michael 27 – 3 – 1917 Evans. Yn 27 oed 2. Oed? – 67. (Diolch i Andre Lomozik am ei 3. Gwaith – Meddyg teulu wedi ymddeol. anfon i’r Llais) 4. Lle wyt ti’n byw? - Dwi’n byw ym Mhenrhosgarnedd, Bangor. 5. Un o le wyt ti’n wreiddiol? - O Gaerfyrddin ac amryw o leoedd eraill. 6. Pa dri pheth fasai’n dy ddisgrifio orau? - Penderfynol, amyneddgar a ffyddlon 12. Beth ydy dy farn di am ganu pop? – 7. Ers faint wyt ti’n aelod o’r côr – Ers Rwy’n hoff iawn o fiwsig ‘Blues’ a ‘Roc’. tair blynedd. 13. Oes gen ti atgof am ryw ymweliad 8. Pa lais wyt ti? - Dwi’n canu gydag efo’r côr? – Roedd cael canu yn adran yr ail denoriaid. y Gadeirlan Genedlaethol yn 9. Pam wnest ti ymuno â Chôr y Washington DC yn brofiad i’w drysori Penrhyn? - Roeddwn i wedi bod yn ac yn rhywbeth bythgofiadwy. aelod o gôr cymysg ac eisiau canu 14. Pa ddiddordebau eraill sy gen ti y mewn côr meibion. tu allan i’r côr? – Rydw i’n mwynhau 10. Pa un ydy dy hoff gân yn rhaglen y pysgota, garddio a mynd i’r gampfa i côr? - Mae ‘Tangnefeddwyr’ gyda’r geisio cadw’n heini. geiriau gan Waldo Williams a’r 15. Oes yna rywbeth faset ti’n hoffi gerddoriaeth gan Eric Jones yn ddarn gweld y côr yn ei wneud? - Gan mai arbennig, oherwydd mae’n fy atgoffa i aelod gweddol newydd o’r côr ydw o nain a taid yn sôn am eistedd allan i mi hoffwn weld y côr yn mynd ar gyda’r hwyr ac yn gweld yr awyr yn daith arall. Byddwn yn perfformio yn goch uwchben Abertawe. Hefyd, dwi’n Beverley, ger Hull cyn hir ac rydw cofio gweld Waldo ar sawl achlysur i’n edrych ymlaen at fynd yno. Mae pan oeddwn i’n blentyn oherwydd perfformio o flaen cynulleidfaoedd roedd o’n byw rhyw hanner milltir o’r gwahanol yn rhoi gwefr i ni fel aelodau ysgol yn Llandysilio. ac yn sicrhau bod pobl o bell yn cael 11. Pwy ydy dy hoff ganwr/gantores? – gwrando ar raglen wahanol a chyffrous Bruce Springsteen. Côr Meibion y Penrhyn. 16 Llais Ogwan | Mawrth | 2017 Rhiwlas Iona Jones, 17 Bro Rhiwen, Rhiwlas 01248 355336
Rhaglen Beti a’i Phobl Linda fod dyddiad sganio’r Yn ddiweddar roedd Beti eitemau yn agosáu ac am i George yn siarad â gŵr o’r enw bopeth ddod i law erbyn y Elwyn Williams, ond buan y Sadwrn olaf yn Chwefror. sylweddolais mai John Elwyn Ein cynrychiolydd ar Bwyllgor ydoedd, brawd Eluned a aned Anabl y rhanbarth yw Annes ac a fagwyd am gyfnod yn ac eglurodd fod Distawrwydd Rhiwlas. Ei rieni oedd Trefor Noddedig i fod eleni eto a Nancy Williams, ei dad o a phenderfynwyd cefnogi Lanllechid a’i fam o Rhiwlas, Canolfan Heneiddio’n Dda yn ferch i John Owen a Maggie sydd i agor ar safle Cartref Griffith, 6 Rhes Uchaf. Ei brif Bontnewydd yn ystod Hydref ddiddordeb yw mynydda a 2017. Age Cymru sydd yn cherdded ac fe eglurodd sut gyfrifol am y cynllun ac y byddai’n gweld mynydd mae canolfan yn bodoli Moelyci o’i gartref ym Mro eisoes ym Morfa Nefyn gyda Rhiwen, ond Mynydd Bach chanmoliaeth i’r gwaith a wneir ydyw i lawer ohonom yn y yno. Fe fydd y ganolfan ym pentref a byddai’n mynd i Montnewydd yn gwasanaethu Mynydd Bach i chwarae gyda’i Arfon. ffrind, Geraint. Un o’r caneuon Ein gwraig wadd oedd Mrs a ddewisodd oedd Steve Eaves Sonia Williams o Dregarth, ond yn canu am Moelyci. Mae’n a fu unwaith yn byw yn Rhiwlas debyg ei fod hefyd wedi bod a thestun ei sgwrs oedd yn cerdded y Carneddau efo Hyder mewn Lliwiau. Y mae’n aelodau o deulu ei dad a’r gweithio fel cynrychiolydd i profiadau yma yn sicr wedi gwmni Colour me Beautiful ei sbarduno i fynydda. Aeth i ac eglurodd fod chwe lliw Brifysgol Caerdydd i astudio pendant ac fel mae’r gwallt sŵoleg a chael swydd yn Ysgol yn britho a gwynnu, mae’n phenodiad fel Pennaeth chwith wrth fynd i fyny’r allt. Tryfan yn dysgu Bywydeg bwysig ein bod yn gwybod pa dros dro yn Ysgol Tregarth a Mae’n gais llawn i godi 9 tŷ ond gadawodd y byd addysg i liwiau sy’n gweddu i ni. Roedd Bodfeurig. Fe fydd yn dechrau fforddiadwy, creu mynedfa weithio ym maes Hybu Iechyd. ganddi ddefnyddiau o bob lliw yn ei swydd newydd wedi newydd i gerbydau, lôn stad, Wedi ymddeol yn gynnar, a chawsom gyfle i weld pa liw gwyliau’r Pasg. Y mae Lliwen llecynnau parcio a darparu roedd mwy o amser i ddilyn ei oedd yn addas i liw’r croen. yn wyres i John Williams a llecyn chwarae. Mae mwy o ddiddordeb pennaf ac y mae Roedd un neu ddwy ohonom fagwyd ym Mro Rhiwen, yn fab fanylion ar wefan y Cyngor/ wedi cerdded yn helaeth yng yn sicr yn gyndyn o fentro i Ffowc ac Alice Williams. ceisiadau cynllunio ac y mae Nghymru, Lloegr a’r Alban. gwisgo lliw anghyfarwydd! cyfle i fynegi barn hefyd. Mae wedi gwneud y Munros Eglurwyd i ni hefyd bod lliw Clwb Rhiwen i gyd, mynyddoedd sydd dros ein colur yn bwysig hefyd Cyfarfod 8 Chwefror. Cawsom Cydymdeimlo 3000 o droedfeddi o uchder ac a daeth Einir ymlaen i gael de a chrempog flasus iawn. Yn dawel yn Ysbyty Gwynedd mae’n debyg fod 282 ohonynt. gweddnewid. Y mae Sonia’n Diolch i Ann am wneud y bu farw Mrs Elsie Richards, Dipyn o gamp yn wir! Yn ystod ymweld â chymdeithasau fel crempogau, mae’n un dda am Bowler gynt a fu’n byw am y rhaglen hefyd eglurodd iddo Merched y Wawr, yn ymweld daflu’r grempog a’i dal yn y flynyddoedd yn Rhiwlas, yn ddioddef o’r afiechyd polio â chartrefi neu’n cynnal badell hefyd! Ann a Frances Rhes Becws i ddechrau ac ac mae’n gefnogwr brwd o’r gweithdai i grwpiau o ferched. oedd yn gyfrifol am y baned a yna ym Mro Rhiwen. Bu’r elusen Water Aid gan y gall yr Diolchwyd iddi am noson Jean a enillodd y raffl. gwasanaeth yn y Gadeirlan afiechyd gael ei drosglwyddo ddiddorol a gobeithio y bydd Cyfarfod 22 Chwefror. Cawsom ym Mangor ac yna’n dilyn ym yn y dŵr. Rwy’n siŵr fod mwy o gennym fwy o hyder mewn gwis diddorol iawn gan Jean, Mynwent Pentir. Anfonwn ein gerdded ar y gweill, ac efallai y lliwiau. Helen oedd yn gyfrifol roeddem yn chwilio am eiriau cydymdeimlad at ei merched cawn glywed sgwrs arall rhyw am y baned. Ym Mis Mawrth fe cyswllt ac roedd yn rhaid Susan, Sharon a Julie a’u dro. fyddwn yn ymweld â Storiel ym meddwl yn galed am atebion i teuluoedd. Mangor pryd y cawn ein tywys rai ohonynt, ond yn gwella wrth Merched y Wawr o amgylch yr Amgueddfa a fynd ymlaen! Jean a Dilys oedd Cartref newydd Cyfarfod 14 Chwefror. chael paned a theisen. yn darparu’r baned. Croeso i David Rees ac Ela a Croesawyd ni i’r cyfarfod gan Harri i’r pentref. Yn enedigol Helen, Llywydd y mis, a braf Dymuno’n Dda Cais Cynllunio o Fethesda, mae wedi symud i oedd croesawu aelod newydd Llongyfarchiadau a phob Y mae Cyngor Gwynedd wedi 106 Cae Glas. Ein dymuniadau atom, Mrs Jennifer Barnard. dymuniad da i Lliwen Jones, derbyn cais i adeiladu tai yn gorau i chi yn eich cartref Cawsom ein hatgoffa gan Ty’n Gadlas, Pentir ar ei y cae ar ôl Bro Rhiwen, ar y newydd. Llais Ogwan | Mawrth | 2017 17 Croesair Llais Ogwan
AR DRAWS 1 Dymuniad am sgôr rygbi (4) 4 Y rhai sy’n cyflawni 1 Ar Draws (5) 9 Dinas Gymreig, lle mae cofeb y cyfieithwyr (7) 10 Ymdrech ofer, ceisio rhoi cymaint a hyn mewn pot peint (5) 11 Y gwlanog bychain (3) 12 Gelyn diogi (9) 13 Bod ar gythlwng (6) 15 Caniatau yn anfoddog a theimlo poen (6) 18 “------uchelderau’r nef Yr Arglwydd am ei waith” (emyn enwog Elfed) (9) 19 Yn perthyn i ni (3) 20 Dyma roir iddo am ei fod yn glaf o feddwl dryslyd (5) 21 Iaith leiafrifol Geltaidd (7) 23 Eitem efallai o’r “cwpwrdd cornel yn llawn o lestri te” (5) 24 Cuchio (4)
I LAWR 2 Y byd chwedlonol tanddaearol (5) 3 Brwdfrydeddf i werthu gwartheg (3) 4 Wrth hela, mae dilyn hwn yn gywir yn hanfodol (6) 5 Ein seren yn mynd i’w gwely (9) 6 Canwr (7) 7 Ysbyty newydd Eifionydd (6) 8 Carreg yn siarad……..carreg yn siarad (4) 12 Tŷ pwysica’r heddlu (9) ATEBION CROESAIR CHWEFROR 2017 Y gair barddonol am ferch neu gariad 14 Dagreuol (7) AR DRAWS 1 Aber, 4 Cymar, 9 Ymaflyd, “bun” (wedi ei dreiglo) achosodd y 16 O’i gymysgu mae grefi’n fwy asidig ar 10 Rodeo, 11 Fun, 12 Symffoniau, drafferth fwyaf y tro hwn. eich bwyd (6) 13 Migwrn, 15 Hapnod, 18 Yn Eu Holau, 19 ‘Y fun o Eithinfynydd’ meddai 17 Daeth yn fuddugol (6) Cau, 20 Oriel, 21 Simsanu, 23 Nansi, Dafydd ap Gwilym, ac ‘yr oedd y fun 18 Pesgi, ‘---- bloneg’ (4) 24 Clun mor brydferth’ meddai Eifion Wyn. 19 Ogwen yn troi a throsi ; mae pawb yn I LAWR 2 Blaen, 3 Rîl, 4 Codymu, 5 Morio Cafwyd tri ohonoch yn cynnig ‘fen’ gwybod amdani (5) Canu, 6 Rwdlian, 7 Llysfam, 8 Llo Du, a dau arall yn cynnig ‘fon’. Y ddau 22 Gwên --- ; un sy’n ffals (3) 12 Sarn Helen, 14 Gwegian, 16 Deurudd, 17 gamgymeriad arall oedd ‘deulun’ yn Glesni, 18 Ynot, 19 Crafu, 22 Mic lle ‘deurudd’, a ‘Mic’ oedd y milgi cas yng ngherdd I D Hooson, nid ‘Moc’.
Atebion erbyn 7 Ebrill, 2017 i ‘Croesair Mawrth’ Ond cafodd y canlynol yr atebion Bron Eryri, 12 Garneddwen, Bethesda LL57 3PD i gyd yn gywir. Llongyfarchiadau : Ellen Whitehouse, Birmingham; Enw Rita Bullock, Gaynor Elis-Williams, Gwen Evans, Bethesda; Emrys Griffiths, Rhosgadfan; Dulcie Cyfeiriad Roberts, Elizabeth Buckley, Tregarth; John a Meirwen Hughes, John Ffrancon Griffith, Abergele; Gwenda Roberts, Rhosmeirch; Dilys A Pritchard-Jones, Abererch.
Yr ymgais gywir gyntaf o’r het i ennill y wobr oedd cynnig J R ac M A Jones, Awelon, Yr Ynys, Llanllechid, Gwynedd LL57 3ED. Go dda chi. 18 Llais Ogwan | Mawrth | 2017
Pwy Sy’n Cofio Ddoe? gair neu ddau © Dr J. Elwyn Hughes John Pritchard
Dyddiadur Digwyddiadau TŶ DEL
1995-1996 Roedd o’n dŷ del. Dyna ddywedai pawb. Ac roedden 1995 oddeutu 3000 o berfformiadau. nhw’n dweud y gwir. Roedd o’n ddel iawn. O bosibl • 01-02/1995: Clwb newydd yn yr • Cyngor Arfon yn gweddnewid fod y ffaith ei fod yn sefyll ar godiad tir yn rhoi’r ardal – Clwb Nos Iau – wedi’i y Felin Fawr ac yn creu unedau argraff i bawb ei fod yn dŷ mwy nag ydoedd mewn ffurfio ar gyfer genethod yn eu i’w llogi i ddiwydiannau gwirionedd. Ond anodd iawn fyddai gwella’i leoliad harddegau. bychain. hwylus a chanolog. Roedd yr olygfa o’r ffenestri • 18/05/1995: Dafydd Orwig ffrynt yn arbennig iawn, ac ar ei gorau o bosibl ganol yn cael ei ethol yn Gadeirydd 1996 gaeaf. Heb os, roedd llawer yn genfigennus o’r bobl Cyngor Cysgodol Sir • 07/01/1996: Marw’r Parchedig oedd yn byw ynddo, ac yn credu eu bod yn ffodus Gaernarfon a Sir Feirionnydd. Brifardd Emrys Edwards iawn i gael byw mewn tŷ mor ddelfrydol. Roedd o’n • 21-27/08/1995: Wythnos (Menai, Ffordd Campbell, bictiwr. Un bai oedd iddo; ac nid y ffaith ei fod yn llai Garnifál Tregarth. Caernarfon), o Rachub yn na’i olwg oedd hynny, ond y ffaith ei fod yn llaith. • Ailagor Neuadd Goffa Mynydd wreiddiol. Roedd yn damp: roedd bocsys cardfwrdd yn breuo Llandegai gan Edward Oliver • 02/1996: AADW yn gwerthu mewn cypyrddau, dillad yn llwydo ar gefn drysau, a’r ar ôl y gwelliannau a wnaed Capel Tabernacl i Gwmni waliau’n wlyb. Ond roedd o’n dŷ del. iddi’n ddiweddar. Costiodd y Tabernacl Bethesda Cyf., gyda’r Nid yw’r tŷ hwnnw’n unigryw o bell ffordd. Mae’n gwelliannau i’r Neuadd £34,000 bwriad o’i ddefnyddio fel bosibl fod pawb ohonom yn gwybod am dai tebyg ond £300 oedd cost ei chodi Canolfan Gerddoriaeth. sy’n edrych yn dda yn allanol ond yn wahanol iawn yn 1931 (er i lawer o’r gwaith yr • 01/04/1996: Dafydd Orwig yn oddi mewn. Nid lleithder yw’r broblem bob tro, wrth adeg honno gael ei wneud gan dechrau fel Cadeirydd Cyngor gwrs. Ond beth bynnag y broblem, mae wastad yn wirfoddolwyr). Sir newydd Gwynedd. siom pan fo tŷ sy’n edrych yn wych o’r tu allan heb • 10/1995: Y Ganolfan Hamdden • 19-24/08/1996: Wythnos fod hanner cystal oddi mewn. newydd wedi ei chodi (ac Garnifál Mynydd Llandegai. Fwy nag unwaith, mae Iesu Grist yn rhybuddio yn barod i agor) ar dir Ysgol • 19-24/08/1996: Wythnos pobl rhag y math hwn o beth. Ond nid am dai y Dyffryn Ogwen ac yn dilyn Garnifál Tregarth. byddai Iesu’n sôn ond am bobl. ‘Gochelwch rhag cystadleuaeth i blant ysgolion • 09/1996: Clwb Rygbi Bethesda gau broffwydi,’ meddai, ‘sy’n dod atoch yng ngwisg y cylch, penderfynwyd ar yr yn cael grant o £148,000 (drwy defaid, ond sydd o’u mewn yn fleiddiaid rheibus’ enw ‘Plas Ffrancon’. gynllun grantiau chwaraeon y (Mathew 7:15). Mae’r adnod hon wedi bod yn her i • 10/1995: Codwyd 10 o dai tair Loteri) i wella’r cyfleusterau yn mi ers blynyddoedd gan ei bod yn sôn am arweinwyr llofft, gyda lle parcio pwrpasol Nôl Ddafydd. eglwysig sy’n ymddangos yn un peth ond sydd (gan Gymdeithas Tai Gogledd • 10/11/1996: Bu farw Dafydd mewn gwirionedd yn beth gwahanol iawn. Rwy’n Cymru) ar safle hen Neuadd Orwig. 14/11/1996: Cynhaliwyd gorfod fy holi fy hun yn barhaus yng ngoleuni’r hyn yr Eglwys. Bwriedir eu gosod i Gwasanaeth Coffa yng a ddywed Iesu. bobl leol. Nghapel Jerusalem, Bethesda. ‘Gwae chwi, ysgrifenyddion a Phariseaid, • 10/1995: Gwelliannau’n cael eu ragrithwyr,’ meddai, ‘oherwydd yr ydych yn glanhau’r gwneud i Neuadd Ogwen. Nodyn: Dyma’r erthygl olaf yn tu allan i’r cwpan a’r ddysgl, ond y tu mewn y maent • 30/12/1995: Hogia Llandegai y gyfres bresennol o edrych yn yn llawn trachwant a hunanfoddhad.’ A ‘Gwae chwi yn cynnal eu cyngerdd olaf yn ôl dros y blynyddoedd ar rai ... oherwydd yr ydych yn debyg i feddau wedi eu neuadd Ysgol Dyffryn Ogwen, digwyddiadau yn Nyffryn Ogwen. gwyngalchu, sydd o’r tu allan yn ymddangos yn ar ôl dros 38 o flynyddoedd ac hardd, ond y tu mewn y maent yn llawn o esgyrn y meirw a phob aflendid’ (Mathew 23:25 a 27). Roedd Iesu’n drwm ei lach ar y rhagrithwyr hyn, a oedd yn rhoi’r argraff eu bod yn lân ac yn hardd ond a oedd mewn gwirionedd yn llawn drygioni o bob math yn Chwaraeon eu meddyliau a’u bwriadau. Nid bod pwyslais Iesu yn hyn o beth yn gwbl newydd. Ganrifoedd cyn hynny, roedd Samuel wedi Canlyniadau Clwb Pêl-droed 11 Chwefror: Clwb P. Felinheli 3. dweud peth fel hyn; ‘Yr hyn sydd yn y golwg a wêl Mynydd Llandygai M. Llandygai 3 meidrolyn, ond y mae’r Arglwydd yn gweld beth (Goliau: Liam Willingham ac sydd yn galon’ (1 Samuel 16:7). 4 Chwefror: M.Llandygai 3. Alwyn Roberts 2 ) Peidiwn ninnau â bodloni ar yr olwg allanol. Clwb P. Llanfairpwll 2 Mynnwn yn hytrach, trwy ras Crist, fod yn bur a glan (Goliau: Liam Owen, Ben Owen 25 Chwefror: M. Llandygai 0 yn nyfnder y galon. ac Alwyn Roberts) Clwb P. Amlwch 4 John Pritchard
Llais Ogwan | Mawrth | 2017 19
Ysgol Llanllechid
Baban Bach Mordeithio Llongyfarchiadau i Ms Elen Cafwyd gwers Ddaearyddiaeth Evans ar enedigaeth ei baban heb ei hail gan Mrs Gwen bach – Erin; chwaer fach i Cain Hughes, wrth iddi sôn am y ac Abner. Edrychwn ymlaen yn gwahanol fordeithiau y bu eiddgar at gael ei chyfarfod yn arnynt yn ystod y blynyddoedd fuan! diwethaf. Soniodd Mrs Hughes am doreth o wahanol wledydd Ffarwel ar draws y byd, gan gynnwys Ffarweliwn a diolchwn i Ms Abu Dhabi a’r Burj Khalifa. Nerys Philips am ei gwaith Trafodwyd y pyramidiau a’r fel cymhorthydd yn Ysgol hieroglyffigs, cyn dysgu am Llanllechid. Dymuniadau gorau ganal y Panama. Rhyfeddwyd i chi i’r dyfodol Ms Philips. Mrs Hughes at wybodaeth gyffredinol y disgyblion Machu Pichu a’r cwestiynau treiddgar yr Ar ddydd Mercher, 15 Chwefror, oeddynt wedi eu paratoi ar Y Senoritas o Sbaen yn werth eu gweld! cawsom y pleser o groesawu gyfer yr ymweliad. P’nawn Mrs Menna Jones, nain diddorol, addysgiadol arall! Hari a Hana, at ddosbarth Diolch yn fawr. bod yn gysylltiedig â Llwybr Diwrnod Rhyngwladol Mrs Nerys Tegid i sôn am Llechi Eryri, fydd yn agor ym Ar 15 Chwefror cynhaliwyd ei hymweliad diweddar â’r Dosbarth Derbyn mis Hydref 2017. Chwiliwch Diwrnod Rhyngwladol wedi safle anhygoel Machu Pichu Doedd Morus y Gwynt ac Ifan ar y we am fwy o wybodaeth! ei drefnu gan y Cyngor ym Mheriw! Mae’n debyg i y Glaw, heb sôn am ryw ffluwch Cafodd dosbarth Mrs Marian Ysgol. Diolch i’r Cyngor Machu Pichu gael ei adeiladu o eira, ddim am darfu ar hwyl Jones wahoddiad i fynd Ysgol am drefnu ac am helpu gan Pachacuti Inca Yupanqui, Dydd Mawrth Ynyd o wneud i Amgueddfa Llanberis i i godi £190 tuag at Ysgol sef y nawfed ymerawdwr o crempogau! Cafodd y plant i gymryd rhan mewn diwrnod Goffa Alec Jones yn Ghana, lwyth yr Inca! Mae’r lleoliad, gyd gyfle i fesur a chymysgu’r o weithgareddau amrywiol yn sgil ymweliad gan Mrs D sydd 7,970troedfedd (2,430m), cynhwysion yn dda ac yna a diddorol. Roedd hyn Jones â’r ysgol yn ddiweddar. uwchben lefel y môr, ar ochor gwylio Miss Rachel yn chwysu yn benllanw ar brosiect ddwyreiniol yr Andes, ac yn ôl chwartiau uwchben y badell a wnaethpwyd ar hanes Gŵyl Dewi Mrs Menna Jones, mae’n cael ffrio’n creu platiad ar blatiad lleol, ac roedd yn braf cael Cafwyd diwrnod llawn ei adnabod fel un o’r mannau o grempogau melyn euraidd ymuno â thair o ysgolion bwrlwm lle cafodd y archeolegol mwyaf enwog i’r plantos eu claddu. Cafwyd cynradd eraill y sir, - pob un o disgyblion gyfleoedd i yn y byd i gyd! Roedd y plant gwledd go iawn! wahanol ardaloedd y llechi. Yr goginio bwydydd Cymreig wedi rhyfeddu at allu’r Incas uchafbwynt i blant Llanllechid e.e. cawl cennin, cacennau i greu pentref mewn lleoliad Ymweliad ESTYN oedd cael perfformio sioe cri ac ati a dysgu am Dewi mor bellennig ac anghysbell. Bu Mr Kevin Davies, arolygwr gerdd wreiddiol a oedd yn Sant. Ond, yr hyn fydd yn Cafwyd cyfle i drafod hen, ESTYN, yn edrych ar arferion seiliedig ar hanes Côr Merched aros yn y cof am amser maith hen ffordd o fyw, ac ystyried rhagorol yr ysgol yn y meysydd y Streic. Ac am sioe ydi hon! fydd perfformiadau grymus y bywyd ar y copaon uchel, Daearyddiaeth a Hanes yn Diolch i Mrs Marian Jones disgyblion! wrth feddwl am “hen bethau ddiweddar. Bydd yr arferion am hyfforddi’r plant ac am y anghofiedig teulu dyn”. Diolch hyn yn cael eu rhannu gydag sgriptio gwreiddiol. Roedd y Athletwyr i chi Mrs Jones am ysbrydoli ysgolion ledled Cymru. gynulleidfa wedi gwirioni ar ôl Mae gan Ysgol Llanllechid ein disgyblion! Dydi sgiliau gweld y fath sioe, - rhai, hyd yn athletwyr talentog! Cafwyd athrawes dda byth yn mynd yn Taith y Llwybr Llechi oed, yn eu dagrau! Da iawn eto, perfformiadau arbennig angof!! Mae Ysgol Llanllechid wedi blantos! gan Ella, Leni – Ceirios, Efa, Tiah, Adam, Harrison, Karate Jac, Leon, Ceirion a Gwion Diolch i gwmni Shukokai a yng nghystadleuaeth ddaeth i’r ysgol i roi blas i’r athletau ‘Sportshall UK’ disgyblion o wersi Karate, fel yng nghanolfan hamdden rhan o’n darpariaeth ysgol iach. Arfon yn ddiweddar. Da Diolch i Andy Plumb, Ffion iawn chi am gydweithio fel Parry ac Emily Hall am eu tîm a chystadlu’n frwdfrydig cyfraniad. dros ben! Llwyddodd y tîm i gipio’r drydedd wobr – oedd Bingo Pasg yn gryn gamp! Ardderchog! Cofiwch am ein Bingo Pasg Diolch Mr Stephen Jones am yn y clwb Criced ar 5 Ebrill. arwain y maes hwn i safon Dewch yn llu! mor uchel. 20 Llais Ogwan | Mawrth | 2017
Tregarth canlynol: RSPCA, Dogs Trust a chanolfan â hi a’r teulu. Anfonwyd cofion at bawb o’r achub anifeiliaid Freshfields. Diolch i bawb aelodau oedd yn methu bod yn bresennol Olwen Hills (Anti Olwen), hefyd am eu cymorth a’u cydymdeimlad yn oherwydd salwch. Diolchwyd i Angharad, 44 Bro Syr Ifor, Tregarth 600192 ystod y cyfnod anodd a thrist hwn. Oddi wrth Jane ac Andrea am drefnu’r noson yng Angharad Williams, ei meibion Geoffrey, Desmond, Phillip ac Ngholeg Menai. 23 Ffordd Tanrhiw, Tregarth 601544 Andrew, a Sylvia, ei merch-yng-nghyfraith. Atgoffwyd yr holl aelodau fod 2017 yn flwyddyn dathlu i Ferched y Wawr yn Cogydd o Fri Capel Shiloh genedlaethol gan fod y Mudiad yn 50 oed Fel y gwelwch o’r llun ar y dudalen flaen, Cynhelir yr oedfaon am 5 o’r gloch oni eleni ers ei sefydlu ym mhentref y Parc, mae gyrfa Hefin Roberts, mab Glynys nodir yn wahanol ger y Bala yn 1967. a Derek Roberts, Pen Braich, Tregarth, Mawrth 19 Canon Idris Thomas, Dinorwig Marathon Llundain fydd thema’r noson yn mynd ag ef i lefydd difyr dros ben. Mawrth 26 Glyn Owen, Llanwnda nesaf yng Nghangen Tregarth o Ferched Bu’n paratoi cinio Gŵyl Dewi i Theresa Ebrill 2 Philip Barnett y Wawr pan ddaw Ffiona a Donna i siarad May, y Prif Weinidog ar 1 Mawrth eleni. Ebrill 9 Dr Jennie Hurd am eu profiad yn rhedeg Marathon Llongyfarchiadau mawr a phob hwyl iddo Ebrill 16 Cledwyn Williams, Bangor Llundain y llynedd. Croeso cynnes i bawb yn ei yrfa ddisglair fel cogydd. Mae Mam a Ebrill 23 Gwyndaf Jones, Bangor i Festri Capel Shiloh, Nos Lun, 3 Ebrill am Dad yn falch iawn ohono. Ebrill 13 Nos Iau, Gwasanaeth Cymun 7.30 o’r gloch. Undebol am 6 o’r gloch Profedigaeth Tregarth Daeth profedigaeth i ran Gerallt ac Andrea Gwellhad Eglwys y Santes Fair Williams a’r teulu, Ffordd Tanrhiw, pan fu Gwellhad buan i un o’n haelodau sydd yn Gwasanaethau farw tad Gerallt, sef Griffith Rees Williams, Ysbyty Gwynedd ar hyn o bryd sef David 19 Mawrth Gwasanaeth Teulu Gwernydd, Gerlan. Bu ei angladd yn Ellis Jones, Glan Gors. Cofion cynnes a 26 Mawrth Cymun Bendigaid Amlosgfa Bangor ar 1 Mawrth ac anfonwn brysiwch wella David. 2 Ebrill Boreol Weddi ein cydymdeimlad atoch chi i gyd fel teulu 9 Ebrill Cymun Bendigaid – Sul y Blodau yn eich colled. Cydymdeimlo 16 Ebrill Cymun y Pasg Cydymdeimlwn hefyd â Mrs Edith Daeth ton o dristwch dros y pentref pan Pob Gwasanaeth am 9.30 yb Hughes, Erw Faen, a gollodd ei nith, ddaeth y newyddion am farwolaeth sydyn Marilyn Parry o Rachub yn ystod Mis un o flaenoriaid hynaf Shiloh sef John O Ciniawau y Grawys Chwefror. Roedd yn ferch i’r diweddar Roberts, 10, Ffordd Pen y Bryn, Bethesda Bydd cinio ar gael yn ystod y Grawys ar y Mair a Gwilym Parry, yn briod â’r diweddar yn Ysbyty Gwynedd ar 25 Chwefror ac dyddiadau canlynol: Dydd Iau Mawrth 9, Ron a bu’n byw yn Nhregarth am rai yntau’n 92 mlwydd oed. Bu Jack yn 16, 23 a 30. Croeso i unrhyw un alw i mewn blynyddoedd. Anfonwn ein cofion at y aelod ar hyd ei oes yn Shiloh ac am rhwng 12.00-1.30 yp. plant a’r teulu. flynyddoedd bu’n flaenor ac yn bregethwr Daeth profedigaeth arall i ran Edith cynorthwyol cymeradwy iawn yn yr ardal Cydymdeimlo ar ddiwedd mis Chwefror pan fu farw ac mewn ardaloedd cyfagos. Collodd ei Cydymdeimlwn â theulu’r ddiweddar Elsie ei brawd, sef John O. Roberts, (Jack briod Marjorie rai blynyddoedd yn ôl a Lake, Bwthyn Felinhen. Buodd hi’n gefnogol Insurance) Bethesda. chydymdeimlwn â’i ferch, Wendy, a’i fab iawn i Eglwys Gelli. Cynhaliwyd ei hangladd Michael, ei chwaer Mrs Edith Hughes, yn Amlosgfa Bangor ar 23 Chwefror dan Gwaeledd Erw Faen, a’r holl deulu yn eu galar. Bu ei ofalaeth y Parchedig John Matthews. Mae Mrs Ogwenna Doyle yn aros yng angladd yn Shiloh ar 7 Mawrth ac yn dilyn nghartref ei merch, Catrin a’r teulu ym yn yr Amlosgfa ym Mangor. Mhant Teg, Tregarth, ar hyn o bryd, gan nad yw ei hiechyd yn dda. Anfonwn ein Drws Agored yn Shiloh cofion ati hi a’r teulu gan obeithio y daw Cofiwch, bawb, ei bod yn ddrws yn agored gwellhad yn fuan. yn Shiloh bob bore Gwener o 10 o’r gloch hyd 12 o’r gloch. Trowch i mewn am sgwrs Clwb 100 Canolfan Tregarth a phaned gyda chyfeillion. CROESO. Mis Ionawr 34 Olwen Jones £15 Merched y Wawr, Cangen Tregarth 51 Eleri Jones £10 Daeth yn dymor dathlu unwaith eto a 8 Margaret Jones £5 chafodd aelodau’r gangen gyfle i ddathlu Gŵyl Dewi mewn steil gyda phryd o Mis Chwefror fwyd ardderchog yng Ngholeg Menai ar 39 Anna Jones £15 gampws yr hen Ysgol Friars, a hynny ar 1 43 Peter Jones £10 Mawrth. Croesawodd y llywydd, Margaret 16 Gerallt Williams £5 Jones, Cae Drain, bawb i’r wledd, ac roedd yn wledd gwerth chweil. Diolch i’r Diolch myfyrwyr a’r staff am fwyd penigamp ac Hoffem ddiolch i bawb am eu rhoddion am y gwasanaeth hynod o broffesiynol gan caredig er cof am Mrs Elsie Lake, Tregarth bawb a oedd yn gweini. a fu farw 16 Chwefror 2017. Casglwyd Cyfeiriodd Margaret at y brofedigaeth a cyfanswm o £423 ac mae’r arian wedi’i ddaeth i ran Alwena Puw o golli ei brawd rannu’n gyfartal rhwng yr elusennau Gwilym yn Rhuddlan a chydymdeimlwyd Llais Ogwan | Mawrth | 2017 21
Ysgol Bodfeurig chwarae gemau parti ac wrth gwrs bwyta bwyd parti. Roedd Dathliadau! pawb wrth eu boddau’n canu Mae’r mis diwethaf wedi bod pen-blwydd hapus i Oriol Oren yn un o ddathlu yn yr ysgol! cyn chwythu’r canhwyllau ar ei Dewch i glywed ein hanes... gacen arbennig!
Dydd Gŵyl Dewi Brwsio Dannedd Bob blwyddyn, bydd plant Fel rhan o wythnos iechyd fe Ysgol Bodfeurig yn mwynhau wahoddwyd nyrs dannedd i dathlu dydd Gŵyl Dewi. Eleni ddosbarth Idwal i’w dysgu am fe benderfynom symud ein bwysigrwydd brwsio dannedd dathliadau o’r ysgol i’r gymuned yn gywir ac am fwydydd gan gynnal prynhawn arbennig Dathliadau Tsieineaidd iach a llai iach. Mae’r ysgol o de Cymreig a chân yn y yn rhan o Gynllun Gwên ers Neuadd Goffa ym Mynydd blynyddoedd bellach - golyga Llandegai. Gwahoddwyd hyn fod plant y Cyfnod Sylfaen rhieni ac aelodau o’r gymuned yn brwsio dannedd yn yr ysgol i ymuno â ni i ddathlu. Roedd bob dydd. Diolch i Sarah am y neuadd yn orlawn a phawb ddod acw i wneud yn siŵr bod yn sicr wedi cael gwledd o pawb yn brwsio’u dannedd yn ganu, dawnsio gwerin ac wrth gywir! gwrs bara brith a chacennau cri! Diolch i bawb a ddaeth i’n Diogelwch ar y we cefnogi - rydym yn ffodus iawn Mae diogelwch yn bwysig o’n ffrindiau yn Ysgol Bodfeurig. iawn i ni ym Modfeurig ac ar Dathlu Gŵyl Dewi Ewch ar ein gwefan www. ôl buddsoddi llawer o arian ysgolbodfeurig.org i weld mwy wrth eu boddau’n dysgu am mewn cyfres o Chromebooks o luniau a fideos o’r cyngerdd! pob blwyddyn ei enwi ar ôl Aled Afal a’i ffrindiau. Un newydd, mae’n hanfodol anifail. I ginio bu Anti Anwen ac o ffrindiau gorau Aled yw dysgu am sut i gadw’n Blwyddyn Newydd Anti Dana yn brysur yn paratoi Oriol Oren a bu’r dosbarth yn ddiogel ar y we. Cyfle gwych Tsieineaidd gwledd Tsieineaidd cyn gorffen brysur yn ddiweddar yn trefnu i wneud hyn oedd ‘Diwrnod Roedd yr ysgol yn llawn bwrlwm y dathlu gyda gwasanaeth parti ar ei gyfer! Coginiodd y defnyddio’r we yn ddiogel’. pan aethom ati i ddathlu bendigedig gan ddefnyddio draig plant gacennau bach cyn eu Cafodd pawb ddysgu gwersi Blwyddyn Newydd Tsieineaidd. Tsieineaidd enfawr! haddurno’n lliwgar. Cafodd pwysig yn ystod y dydd a Daeth pawb i’r ysgol mewn dillad pawb o’r dosbarth wahoddiad byddent yn siŵr o gofio’r coch neu ddillad Tsieineaidd Parti Oriol Oren i’r parti ble buont yn dawnsio gwersi wrth weithio ar yr offer cyn dysgu am hanes sut cafodd Mae plant dosbarth Idwal i gerddoriaeth Cymraeg, newydd!
Ysgol Abercaseg
Enillwyr Cystadleuaeth clywed y plant yn sgwrsio’n Cafwyd hwyl yn gwrando Poster hyderus, a diolch i bob un arni’n darllen straeon, dawnsio Llongyfarchiadau i’r pump ohonynt am weithio’n galed. a chanu ei chaneuon. a ddaeth i’r brig yng nghystadleuaeth gwneud Diwrnod y Llyfr Ffair Dreigiau Caseg poster Grŵp Bysedd Gwyrdd. Roedd hi’n lliwgar iawn yn yr Trefnodd Dreigiau Caseg ffair Bydd y posteri buddugol yn ysgol wrth i’r plant ddathlu i ddathlu wythnos Gymreig. cael eu harddangos o amgylch Diwrnod y Llyfr. Mwynhaodd Bu’r Dreigiau’n brysur yn yr ysgol er mwyn atgoffa pawb pob un ddangos, trafod ac cynllunio gemau amrywiol ac ei bod yn bwysig diffodd golau adolygu llyfrau amrywiol. yn trefnu gweithgareddau. Bu er mwyn arbed trydan ac arian. Mwynhau’r dawnsio gwerin pob dosbarth yn mwynhau PC Meirion yn eu tro a diolch i holl blant Diolch i Tesco gwerin, ysgrifennu cerddi a Croesawyd PC Meirion Blwyddyn 2 am fod mor Diolch o galon i Tesco gwneud gwaith celf i gofio am unwaith eto, a diolch iddo weithgar ac annwyl â phlant y Bethesda am drefnu raffl ar ran eu Nawddsant. am ddysgu’r plant ynglŷn â dosbarthiadau eraill. yr ysgol a chasglu swm hael defnyddio moddion yn ddiogel. iawn o arian. Ymwelwyr o ysgolion eraill Brysiwch Wella Daeth athrawon o ysgolion Dona Direidi Hoffai holl staff yr ysgol Dydd Gŵyl Dewi ledled gogledd Cymru i’r ysgol Cafwyd syrpreis un bore ddymuno’n dda i Mrs Briggs Gwisgodd pawb ddillad i weld sut y mae plant yr ysgol Gwener wrth i Dona Direidi sydd wedi anafu ei throed. Cymreig i ddathlu Dydd yn gweithio’n annibynnol wrth ddod i’r ysgol i agor Ffair Mae’n rhyfedd iawn hebddi ac Gŵyl Dewi Sant. Bu’r gyflawni heriau yn ardaloedd y Dreigiau Caseg gan ymweld mae pawb yn edrych ymlaen dosbarthiadau’n dawnsio dosbarthiadau. Roedd yn braf â phob dosbarth yn ei dro. i’w chael yn ôl. 22 Llais Ogwan | Mawrth | 2017
Talybont Ysbyty Mae Mrs Rita Jones, 28 Cae Gwigin, yn Neville Hughes, 14 Pant, Bethesda Ysbyty Gwynedd ar hyn o bryd. Brysiwch 600853 wella, Rita! Dymuniadau gorau am adferiad iechyd Apêl am Newyddion buan i Sandra, 13 Dolhelyg, a dreuliodd Byddai dosbarthwyr y ‘ Llais’ yn y pentref ychydig o ddyddiau yn yr ysbyty yn mor ddiolchgar petai pobl Talybont yn ddiweddar. rhoi gwybod iddynt am ddigwyddiadau yr hoffent i ni eu cynnwys yn y papur Prawf Gyrru bro. Mae croeso i chi adael eitemau o Mae nifer o ieuenctid y fro wedi llwyddo newyddion efo Jean Hughes, Bryn Awel, yn eu Prawf Gyrru yn ddiweddar. neu efo Barbara Jones, 1 Dolhelyg. Rydym yn eu llongyfarch yn gynnes iawn, ac yn dymuno blynyddoedd maith o yrru’n Diolch ddiogel iddynt. Dymuna Ann a Dafydd Pritchard, a’r holl deulu ddiolch o galon am bob arwydd o Cartref Newydd gydymdeimlad â hwy yn eu profedigaeth o Croeso i Rachel, a’r plant, James, Zac golli mam, nain a hen nain annwyl. Diolch ac Elizabeth, i 11 Dolhelyg. Gobeithio y i ffrindiau, cymdogion a pherthnasau am byddwch yn hapus iawn yn eich cartref eu caredigrwydd a’u cefnogaeth, ac i’r newydd. Parchedig John Matthews, Canon Emlyn Williams a’r Barchedig Christina McCrea Eglwys St. Cross am arwain y gwasanaeth angladdol. Diolch Cynhaliwyd angladd Phyllis Davies ar 8 hefyd am y rhoddion hael tuag at Hosbis Chwefror yn Eglwys St. Cross. Dewi Sant ac Ambiwlans Awyr Cymru, ac i Arweiniwyd y gwasanaeth gan ein Ficer, John Turner am y trefniadau. y Parchedig John Matthews, y Canon Emlyn Williams, Gaerwen, a’r Barchedig Christina McCrea, gyda Martin Brown yn cyfeilio ar yr organ. Plaid Cymru - Cangen Roedd yr Eglwys yn orlawn i dalu’r deyrnged olaf i Phyllis, a weithiodd yn Dyffryn Ogwen ddiwyd am flynyddoedd i godi arian at gynnal yr adeilad. Bore Coffi Cyfarfod Blynyddol Yn ôl dymuniad Phyllis ei hun, roedd y Er iddi fod yn fore digon gwlyb a Penderfynwyd eleni cynnal ein cyfarfod gwasanaeth yn ysgafn, y canu’n fywiog a’r drycinog ddiwedd Chwefror roedd y blynyddol yng Nghaffi Coed y Brenin, teyrngedau’n ddoniol. Roedd y dyrfa lu a croeso yn gynnes yn ein bore coffi yng Bethesda. Roedd rhan gyntaf y cyfarfod ddaeth i’w hangladd yn dyst i’w chymeriad Nghanolfan Cefnfaes. Er yn bur araf deg yn weddol ffurfiol gyda gwahanol annwyl. Claddwyd ei llwch gyda’i gŵr ym ar y dechrau buan y llanwodd yr ystafell adroddiadau ac ethol swyddogion, ac mynwent yr eglwys. a phawb yn mwynhau sgwrs dros baned yna sgwrsio gydag aelodau newydd a a bisged a phrynu ambell i gacen a jam. chael trafodaeth a’u syniadau am ein Capel Bethlehem Roedd nifer dda o wobrau raffl, a’r un dyfodol yn y dyffryn. Gwnaethpwyd Oedfaon oedd yr hwyl ag arfer wrth i Neville fynd hyn dros baned a chrempog gan ei bod Mawrth 19: Mr Dafydd Iwan; Mawrth 26: â’r bag Balchder Bro o amgylch i rai yn ddydd Mawrth Ynyd. Diolch i Karen Gweinidog; Ebrill 2: Mr Richard Lloyd dynnu’r tocynnau buddugol er mwyn a Linda o’r caffi am eu gwasanaeth a’r Jones; i’r enillwyr hawlio eu gwobrau, gydag crempogau “blas mwy” bendigedig. Ebrill 9: Gweinidog; Ebrill16: Parchg Harri ambell i “R’un rhai” a “fix” i’w clywed o Dyma’r swyddogion, croeso i chi Parri; Ebrill 23: Gweinidog. ambell fan. Braf oedd gweld ein Haelod gysylltu gydag unrhyw un o’n Oedfaon am 2 o’r gloch oni nodir yn Seneddol, Hywel Williams yno efo’i cynghorwyr. wahanol. Croeso cynnes i bawb. deulu yn mwynhau’r cwmni hefyd. Bore braf y tu mewn er gwaethaf y tywydd tu Cadeirydd allan. Dafydd Meurig Is-gadeirydd Paul Rowlinson Trysorydd/Ysgrifennydd Aelodaeth Neville Hughes Ysgrifennydd Mary Jones [email protected] 600274 0808 164 0123 Rydym yn cyfarfod ar nos Fawrth olaf y mis am 7:00 yng Nghanolfan Cefnfaes
Llais Ogwan | Mawrth | 2017 23
Ysgol Pen-y-bryn
Techniquest PC Meirion sioe Mewn Cymeriad a oedd berfformiad a oedd yn gwneud Cawsom sioe wyddonol Daeth PC Meirion Williams yn dangos sut oedd bywyd yn i blant feddwl am sefyllfa sy’n ddiddorol iawn o’r enw atom ni ar 10 Chwefror er ystod y blits. Fe fwynhaodd mynd ymlaen yn y byd heddiw ‘Dirgelwch Deunyddiau’ gan mwyn rhoi cyflwyniad i bob y plant a chawson nhw gyfle gan roi cyfle iddynt uniaethu gyflwynwyr o Techniquest dosbarth am gyffuriau ac i wisgo fel plentyn yn ystod â’r hyn oedd yn digwydd i’r Glyndŵr Wrecsam. Roedd alcohol. Gwrandawodd y plant y blits. Yn sicr, roedd y sioe cymeriadau. pawb wedi mwynhau cael yn arbennig o dda wrth iddynt yn fuddiol a rhoddodd fwy o cymryd rhan a dysgu am ddysgu am effeithiau cyffuriau. ddealltwriaeth i’r plant am sut Amgueddfa Lechi nodweddion defnyddiau mewn Diolch PC Meirion am ddod fywyd oedd gan bobl yn ystod Ar Ddydd Mercher 8 Chwefror ffordd gyffrous ac ymarferol. i’r ysgol; welwn ni chi’r tymor yr Ail Ryfel Byd. aeth dosbarth Tryfan i’r nesaf. Amgueddfa Lechi yn Llanberis P’nawn agored Drama newydd i ddysgu am ddiwrnod golchi Ar 15 Chwefror, roedd hi’n Grŵp Gwyrdd Ar 28 Chwefror bu yn Oes Victoria. Roedd Anti amser i ni groesawu disgyblion Bu Grŵp Gwyrdd yn brysur ieieproductions yma’n rhoi Marged yn brysur iawn yn blwyddyn 2 a’u rhieni yma yn cwblhau tasgau sy’n clyweliadau i rai o blant ei chartref yn golchi i bobl y atom am y prynhawn. Cafodd seiliedig ar ‘Hoffi Bwyd, Casáu blwyddyn 5 a 6 ar gyfer drama pentref er mwyn cael arian i y plant a’u rhieni daith o Gwastraff’. Bu’r plant yn holi’r newydd S4C. Braf oedd gweld fwydo ei theulu - lwcus ein bod amgylch yr ysgol a chael gogyddes am wastraff bwyd yn bod y plant eisiau bod yn wedi mynd i’w helpu!! Cawsom cyfarfod staff a phlant Ysgol y gegin, yn edrych ar wahanol rhan o rywbeth mor gyffrous. y profiad o olchi’r dillad gyda Pen-y-bryn. Rhoddodd blant finiau gwastraff bwyd yr ysgol Edrychwn ymlaen at weld pwy doli yn y twb golchi, sgwrio’r dosbarth Tryfan gyflwyniad a chasglu syniadau ar sut i fydd sêr y rhaglen! dillad budr iawn yn y sinc ar y arbennig o dda am Ysgol Pen- leihau’r gwastraff hyn. Mae’r bwrdd sgwrio, ac yna rhoi’r dillad y-bryn fel bod y rhieni a’r plant prosiect yn parhau yn yr ysgol Cwmni’r Frân Wen trwy’r mangl i wasgu dŵr allan newydd yn gwybod pa fath ac edrychwn ymlaen at weld y Fore Mawrth 28 Chwefror, ohonynt cyn eu rhoi ar y lein i o waith rydym ni’n ei wneud gwaith gorffenedig. daeth Cwmni’r Frân Wen sychu. Rydan ni i gyd yn cytuno yma a beth yw’r disgwyliadau. i’r ysgol i berfformio Sigl- bod merched yn arfer gweithio’n Edrychwn ymlaen at eich Mewn Cymeriad di-gwt i ddosbarthiadau galed iawn ar ddiwrnod golchi croesawu eto’n fuan! Cafodd plant dosbarth Carnedd Tryfan a Charnedd. Roedd yn yn Oes Victoria.
Ffitrwydd Cafodd plant blwyddyn 6 gyfle i brofi’u ffitrwydd pan ddaeth Lisa Campbell yma i gynnal sesiwn o weithgareddau corfforol. Da oedd gweld pawb wedi chwysu chwartiau ac wedi mwynhau’n arw!
Chwaraeon Da iawn i bawb a fu’n cynrychioli’r ysgol yng nghystadleuaeth athletau Sportshall yr Urdd! Pawb wedi Y disgyblion ar eu hymweliad ag Y disgyblion mewn dillad o gyfnod y Blits perfformio’n wych! Amgueddfa Lechi, Llanberis 24 Llais Ogwan | Mawrth | 2017
Ysgol Dyffryn Ogwen Ela Oliver, Natalie Owen, Jack Hughes Wyddfa ers blynyddoedd. Felly daeth y a James Adl (blwyddyn 8) Beca Nia diwrnod a llawer o brofiadau gwahanol i (blwyddyn 10) ar gael eu dewis i fynd bawb a gobeithio i bob un ddychwelyd i’w ymlaen i bencampwriaethau athletau dan- hysgolion yn llawn syniadau a brwdfrydedd. do Cymru. Traws Gwlad Gweithdy Cerdd yn Pontio Bu pump o redwyr yr ysgol yn cynrychioli Bu disgyblion TGAU Cerddoriaeth yn ysgolion Arfon ym mhencampwriaeth mynychu gweithdy yn Pontio, Bangor ar traws gwlad Eryri, a chafwyd ddydd Gwener, 10 Chwefror yn rhan o perfformiadau gwych! Karen Owen a disgyblion Blwyddyn 12 ddathliadau Dydd Miwsig Cymru. Cawsant ddiwrnod llawn a diddorol yn cyfansoddi Ras bechgyn blwyddyn 7 Ymweliad Karen Owen a pherfformio mewn arddull caneuon pop Ioan Emptage - 9fed Ddydd Mawrth, 14 Chwefror, daeth y bardd gydag Ifan Davies (o’r grŵp Swnami), Iestyn Marlow - 18fed Karen Owen i’r ysgol i roi blas i flwyddyn Osian Williams (Candelas), ynghyd â’r Gethin Jones - 21ain 12 ar y grefft o gynganeddu. Yn frodor o perfformwyr amryddawn Gethin Griffiths Ddyffryn Nantlle mae Karen bellach yn ac Alys Williams. Ras genethod blwyddyn 7 gweithio i Golwg360 ac yn fardd toreithiog Gwenlli Sanderson - 15fed iawn. Treuliodd y myfyrwyr fore difyr a Gwobrau Dewi Sant hwyliog iawn yn ei chwmni hi. Gobeithio y Llongyfarchiadau i Elan Môn unwaith eto Ras genethod blwyddyn 8 a 9 bydd un ohonynt yn Brifardd Cenedlaethol am gyrraedd rownd derfynol Gwobrau Boe Celyn - 7fed yn y dyfodol. Diolch i Lenyddiaeth Cymru Dewi Sant a gyflwynir gan Brif Weinidog Llongyfarchiadau i Ioan Emptage a Boe am sicrhau nawdd i gynnal y gweithdy. Cymru Mr Carwyn Jones. Cafodd Elan ei Celyn sydd wedi ennill lle yn nhîm Eryri henwebu ar sail ei gwaith gwirfoddol yn ar gyfer pencampwriaeth Cymru yn Astudio’r Cerddi ym Mhrifysgol Bangor hyfforddi pobl ifanc ym myd chwaraeon. Aberhonddu. Yn ystod yr hanner tymor, mynychodd rai o fyfyrwyr blwyddyn 12 ddiwrnod Ymweliad Criw 6ed dosbarth Pêl-droed Astudio’r Cerddi ym Mhrifysgol Bangor. Bu criw o ddisgyblion chweched dosbarth Dan 12 Friars 0 - 4 Ysgol Dyffryn Ogwen Cawsant flas ar fywyd myfyriwr wrth ar ymweliad yn ddiweddar i labordai Noa Hughes yn sgorio dwy gôl, Ioan fynychu darlithoedd ar y cerddi maen newydd Gwyddorau Chwaraeon ym Emptage a Dyfan Eames yn sgorio un yr nhw’n eu hastudio fel rhan o’u cwrs Uwch Mhrifysgol Bangor yn profi eu ffitrwydd. un. Gyfrannol. Diolch i Adran y Gymraeg ym Tryfan 3 - 2 Ysgol Dyffryn Ogwen Mhrifysgol Bangor am drefnu’r diwrnod Llysgenhadon Noa Hughes yn sgorio dwy gôl. gwerthfawr. Ar 17 Chwefror cafodd Sion Davies ac Efa Dan 13 Tryfan 0 - 3 Ysgol Dyffryn Ogwen Williams gyfle i gynrychioli Gwynedd Tomos Hughes yn sgorio dwy gôl a Cai Athletau dan do Gwynedd fel llysgenhadon ifanc Aur, wrth gael y Davies un. Cafwyd diwrnod gwych yn athletau dan-do cyfle i fynd i Blas Tan y Bwlch i gynnal Dan 15 Tryfan 1 - 2 Ysgol Dyffryn Ogwen Gwynedd gyda nifer o fuddugoliaethau i’r gweithdai ar gyfer llysgenhadon ifanc arian Caio Hughes a Dafydd Williams yn sgorio. ysgol a phawb wedi cael hwyl a gwneud Gwynedd. Dechreuodd y diwrnod wrth Friars 1 - 1 Ysgol Dyffryn Ogwen eu gorau. Llongyfarchiadau i Beca Nia ar gyfarfod yr athletwraig byd enwog Lowri Dafydd Williams yn sgorio. ei llwyddiant - Pencampwraig genethod Morgan a oedd yn rhannu ei phrofiadau hi dan 15. Hefyd, tîm genethod blwyddyn o redeg ar draws yr Arctig a chwblhau un Rygbi 7 ac 8 yn fuddugol, tîm genethod a thîm o’r rasys mwyaf heriol yn y byd sef rhedeg Genethod dan 18 bechgyn blynyddoedd 9 a 10 yn 2il, a thîm ar draws coedwig law yr Amazon. Wedi Bu tîm rygbi merched dan 18 yn Ysgol bechgyn 7 ac 8 yn 3ydd. Bu i nifer ohonynt cael eu gwefreiddio gan hanesion Lowri, y Berwyn i gystadlu mewn twrnamaint. fynd ymlaen i dreialon tîm athletau dan- symudwyd ymlaen i ddysgu sut i sefydlu Cawsant 3 gêm gyda thri chanlyniad do Gwynedd a Môn yr wythnos ganlynol. unrhyw fath o ddigwyddiad chwaraeon buddugoliaethus i ferched Dyffryn Ogwen Llongyfarchiadau mawr i Sophie Jeffreys, gyda Stephen Edwards, trefnydd Ras yr yn ennill 10-5, 15-5 a 20-0. Da iawn nhw!
Beca Nia Tîm rygbi genethod dan 18 Ysgol Dyffryn Ogwen ac Ysgol y Berwyn