RAPORT O STANIE GMINY GRABOWIEC ZA 2019 ROK

Na podstawie art. 28aa ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j.: Dz. U. z 2020 r. poz. 713) Wójt Gminy Grabowiec przedstawia niniejszym raport o stanie Gminy Grabowiec w roku 2019.

Raport opiera się na realizacji następujących polityk, programów i strategii:

W gminie Grabowiec w 2019 r. obowiązywały następujące dokumenty strategiczne:  Strategia Rozwoju Gminy Grabowiec na lata 2015 – 2025,  Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego,  Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grabowiec,  Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla Gminy Grabowiec na lata 2008–2032,  Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii na lata 2015–2018 w Gminie Grabowiec,  Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Grabowiec,  Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Grabowiec na 2019 rok,  Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych W Gminie Grabowiec na Lata 2016 – 2023,  Gminny Program Wspierania Rodziny na Lata 2016 – 2019.

Strategia Rozwoju Gminy Grabowiec na lata 2015-2025

W Strategii Rozwoju Gminy Grabowiec nalata 2015-2025 założono następujące cele strategiczne: Cel strategiczny I: „Wzrost konkurencyjności gminy Grabowiec poprzez rozwój inwestycji przyjaznych środowisku”. Słabo rozwinięta infrastruktura techniczna i społeczna wpływa na obniżenie atrakcyjności danego obszaru zarówno pod względem gospodarczym jak i społecznym. Niska dostępność do ułatwień cywilizacyjnych ma również negatywny wpływ na jakość życia mieszkańców. Warunkiem zapewnienia wysokiej jakości życia mieszkańców gminy Grabowiec jest dostępność do podstawowej infrastruktury. Szczególną uwagę należy zwrócić na poprawę jakości dróg oraz kwestie dalszego rozwoju infrastruktury technicznej, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb mieszkańców dotyczących infrastruktury wodno- kanalizacyjnej. Brak dobrze rozwiniętej infrastruktury technicznej wpływa także na rozwój przedsiębiorczości i napływ potencjalnych inwestorów. Działania w ramach tego celu mają wpływ na podniesienie jakości życia mieszkańców i rozwój działalności gospodarczej. W ramach tego celu planowana jest rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjnej, drogowej, elektrycznej itp. Dodatkowo w ramach celu strategicznego ujęto przedsięwzięcia związane z rozwojem inwestycji przyjaznych środowisku. Rozwój Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) jest jednym z ważniejszych celów strategii inteligentnego, zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju regionów Unii Europejskiej. Pakiet energetyczno-klimatyczny zakłada zwiększenie do 20% udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w całkowitym zużyciu w roku 2020. Celem gminy Grabowiec jest poprawa efektywności wykorzystania energii w sektorze budownictwa, w budynkach użyteczności publicznej i wielorodzinnych budynkach mieszkalnych, jak również szersze wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych i niekonwencjonalnych. W 2019 r. zrealizowana została inwestycja pn.: „Termomodernizacja budynku Ośrodka Zdrowia w Grabowcu”, wykonywana w ramach działania 5.2 Efektywność

str. 1 energetyczna sektora publicznego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014 – 2020. Całkowita wartość robót budowlanych wyniosła 981.986,98 zł, z czego dofinansowanie wyniosło 421.820,71 zł.

Cel strategiczny II: Wspieranie lokalnej gospodarki i wykorzystanie walorów przyrodniczo- krajobrazowych do rozwoju potencjału turystycznego gminy Grabowiec Pozycja konkurencyjna gminy Grabowiec w dużej mierze zależy od bazy ekonomicznej – stopnia i dynamiki jej rozwoju. Podstawę bazy ekonomicznej stanowią przedsiębiorstwa działające na terenie gminy. To one generują miejsca pracy, to od poziomu płac, jakie oferują, zależy chłonność rynku wewnętrznego. Rozwinięte przedsiębiorstwa, charakteryzujące się wysokimi zyskami, stanowią jednocześnie źródło zwiększonych dochodów dla samorządu (podatek CIT, podatek od nieruchomości, itp.). Samorząd gminny nie może ingerować w sferę komercyjną, jednak dostrzegając wagę i wpływ rozwoju sektora przedsiębiorstw na rozwój całej gminy powinien dążyć do tworzenia jak najlepszych warunków funkcjonowania firm. Oprócz stosowania instrumentów fiskalnych przejawia się to dbałością o przygotowanie infrastruktury sprzyjającej i zachęcającej do lokowania inwestycji (obniżenie kosztów „wejścia na rynek” inwestora). Rozwój przedsiębiorczości zależy od aktywności mieszkańców, dostępu do kapitału a także ilości działających organizacji, instytucji wsparcia przedsiębiorczości i jakości oferowanych przez nie usług.

Cel strategiczny III: Rozwój kapitału ludzkiego i przeciwdziałanie wyłączeniu społecznemu mieszkańców Wykształcone, świadome społeczeństwo jest bardziej otwarte na zmiany. Konieczny jest ciągły wysiłek na rzecz umożliwiania mieszkańcom uczestnictwa w różnych formach kształcenia, w życiu kulturalnym i społecznym. Niezwykle ważne jest budowanie relacji współpracy i współtworzenia rzeczywistości społecznej i ekonomicznej oraz zachowanie tożsamości kulturowej, przywiązania do gminy, jej tradycji i osiągnięć. W budowaniu kapitału społecznego bardzo duże znaczenie odgrywa samorząd terytorialny, który poprzez swoją otwartą postawę (przejrzystość procedur, właściwe gospodarowanie budżetem, konsultacje z partnerami społecznymi) buduje zaufanie do władzy i stanowi katalizator zmian gospodarczych i społecznych w gminie. Przedstawione cele strategiczne nie mają układu hierarchicznego, tylko wertykalny. Oznacza to, że będą realizowane równocześnie w zależności dostępnych źródeł finansowania oraz zaangażowania się we wdrażanie Strategii poszczególnych instytucji i podmiotów. W 2019 r. kluczowymi inwestycjami w tym zakresie były:  projekt grantowy pn.: „E–Grabowiec – cyfrowe społeczeństwo” – wartość projektu 65.867,04 zł;  projekt grantowy pn.: „Droga do sukcesu” – wartość projektu 64.442,16 zł; oba projekty finansowane były w całości ze środków zewnętrznych.  „Termomodernizacja budynku Ośrodka Zdrowia w Grabowcu” – całkowita wartość projektu wyniosła 1.075.872,88 zł;  Przebudowa drogi gminnej w miejscowości Rogów – wartość robót budowlanych 268.611,42 zł;  Przebudowa drogi gminnej w miejscowości –Kolonia – wartość robót budowlanych 173.619,98 zł.

str. 2

Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Grabowiec (dalej: MPZP) zatwierdzony został uchwałą nr III/21/2002 Rady Gminy Grabowiec z dnia 31 grudnia 2002 r. ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego nr 12, poz. 757 z dnia 31 stycznia 2003 r. Planem objęty jest teren całej gminy. Kolejne zmiany były konieczne w związku z rozwojem gminy i wprowadzono je: uchwałą nr XXX/142/2009 Rady Gminy Grabowiec z dnia 14 sierpnia 2009 r. ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego nr 112, poz. 2521 z dnia 28 września 2009 r., uchwałą nr XXX/143/2009 Rady Gminy Grabowiec z dnia 14 sierpnia 2009 r. ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego nr 113, poz. 2532 z dnia 28 września 2009 r., uchwałą nr VI/25/2015 Rady Gminy Grabowiec z dnia 30 kwietnia 2015 r. ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego poz. 2141 z dnia 6 lipca 2015 r. oraz uchwałą nr VI/26/2015 Rady Gminy Grabowiec z dnia 30 kwietnia 2015 r. ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego poz. 2142 z dnia 6 lipca 2015 r. Kolejną zmianę MPZP poprzedziła zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, zakończona 10 września 2019 r. uchwałą nr IX/44/2019 Rady Gminy Grabowiec. W roku 2019 trwały prace nad zmianą MPZP, które rozpoczęły się w 2018 r. procedura jest na etapie uzyskania wszelkich uzgodnień projektu zmiany MPZP od instytucji i oczekujemy na zgodę od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na przeznaczenie na cele nierolnicze, gruntów rolnych objętych obecną zmianą MPZP.

Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grabowiec

Podstawowym celem Programu Ochrony Środowiska jest pomoc w rozwiązywaniu istniejących problemów oraz przeciwdziałanie zagrożeniom, które mogą pojawić się w przyszłości. Opracowany Program Ochrony Środowiska dla gminy Grabowiec inwentaryzuje aktualny stan środowiska i system monitorowania jego zmian oraz określa niezbędne działania dla ochrony środowiska w ścisłym powiązaniu z głównymi kierunkami rozwoju gminy. Zmniejszenie presji na środowisko i określona poprawa stanu środowiska możliwe są jedynie przez wdrażanie mechanizmów prawnych i ekonomicznych polityki ekologicznej oraz wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa, która powinna się wyrażać nie tylko dostrzeganiem problemów w dziedzinie środowiska, ale także zrozumieniem ich przyczyn, zdawaniem sobie sprawy z uwarunkowań odnoszących się do możliwych sposobów ich rozwiązania, oraz umiejętnością odniesienia tych problemów do własnej osoby i własnych działań – w miejscu pracy, zamieszkania i wypoczynku.

Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla Gminy Grabowiec na lata 2008 –2032

W maju 2019 roku do tut. Urzędu wpłynęło 35 wniosków o odbiór wyrobów azbestowych, na łączną powierzchnię ok. 5000 m2. Łączna ilość usuniętego azbestu z terenu gminy w 2019 r. wyniosła – 76,95 Mg, z czego 74,45 Mg stanowiło odbiór płyt azbestowych z gruntu (26 wnioskodawców), natomiast 2,5 Mg azbestu zostało zdemontowane i odebrane z nieruchomości (1 wnioskodawca). Odbiór azbestu stanowił realizację wniosków złożonych w maju 2019 r oraz kilku wniosków z roku 2018.

str. 3

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii na lata 2015-2018 w Gminie Grabowiec

Zadania zrealizowane przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Grabowcu w roku 2019: 1) Artykuły spożywcze na ognisko profilaktyczne 196,73 zł 2) Kolonie profilaktyczne 31071 zł 3) Materiały /czapki z nadrukiem na kolonie/ 330 zł 4) Szkolenie GKRPA 1050 zł 5) Wniosek do Sądu skierowanie na leczenie i wydanie opinii od uzależnienia alkoholowego 220 zł 6) Profilaktyka dla uczniów narkomania 612 zł 7) Program profilaktyki alkoholowej 1845 zł 8) Umowa zlecenie/psycholog 6489 zł 9) Wynagrodzenie komisji 6730 zł Razem wydano w 2019 r. 48543,73 zł Kwota uzyskana z opłat za korzystanie z zezwoleń w 2019 r. wyniosła 41099,50 zł.

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Grabowiec

W 2019 r. zrealizowano inwestycję pn. „Termomodernizacja budynku Ośrodka Zdrowia w Grabowcu”, dofinansowaną w ramach RPO Województwa Lubelskiego na lata 2014 – 2020. W ramach prac m. in. wymienione zostało pokrycie dachowe budynku, docieplenie ścian zewnętrznych, wymieniona część stolarki okiennej oraz zamontowane zostały kolektory słoneczne służące do ogrzewania wody użytkowej. Prace budowlane rozpoczęły się w marcu 2019, natomiast zakończyły w listopadzie 2019 r. Całkowita wartość projektu wyniosła 1.075.872,88 zł. Ponadto w 2019 r. Gmina Grabowiec złożyła wniosek o dofinansowanie w ramach RPO Województwa Lubelskiego 2014 -2020, Działanie 4.1 Wsparcie wykorzystania OZE. Projekt przewidywał możliwość wykonania paneli fotowoltaicznych, kolektorów słonecznych oraz kotłów na biomasę.

Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Grabowiec na 2019 rok

Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Grabowiec na 2019 rok przewidywał kwotę 10.000,00 zł na realizację jego założeń. W 2019 roku został odłowiony i umieszczony w schronisku 1 bezdomny pies z obszaru gminy. Ponadto jeden pies został umieszczony w hotelu dla psów, do czasu przekazania do adopcji. Łączny koszt realizacji ww. Programu wyniósł 3.702,45 zł. Na koszt ten składały się kwoty odłowienia i transportu psa, umieszczenia w schronisku, sterylizacji oraz przechowania psa w „hotelu”.

str. 4

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Grabowiec na lata 2016 – 2023

Wsparcie osób bezrobotnych i poszukujących pracy: 1) stała współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Zamościu w zakresie upowszechniania ofert pracy, informacji o wolnych miejscach pracy, usługach poradnictwa zawodowego, szkoleniach, przygotowaniu zawodowym dorosłych i stażach oraz organizacji robót publicznych, 2) prowadzenie pracy socjalnej z 50 rodzinami, gdzie wchodzą w skład osoby bezrobotne w tym w oparciu o kontrakt socjalny – 21, 3) zmniejszanie skutków bezrobocia poprzez pomoc finansową i rzeczową udzielaną przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Grabowcu, udzielono pomocy formie zasiłków okresowych z powodu bezrobocia 20 rodzinom na kwotę 45 179,00 zł, 4) opracowanie i realizowanie projektów służących aktywizacji osób bezrobotnych, opracowano i złożono w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Lublinie wniosek o dofinansowanie projektu pt. „Droga do sukcesu” z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej z Regionalnego i Programu Operacyjnego. Zapewnienie ubogim bezpieczeństwa socjalnego: 1) monitorowano bezpieczeństwo socjalne mieszkańców gminy, 2) wspierano osoby ubogie pracą socjalną, w tym poprzez zawieranie kontraktów socjalnych, 3) udzielano pomocy finansowej i rzeczowej osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej 26 rodzinom na łączną kwotę 57.611,00 zł, 4) zabezpieczano potrzeby bytowe dzieci z rodzin ubogich, m.in. poprzez organizowanie dla nich dożywiania w szkołach, wypoczynku letniego, wyposażenie ich w podręczniki i pomoce szkolne, pomocą w formie dożywiania objęto 60 osób na kwotę 27 373,00 zł, 6 uczniów z rodzin najuboższych naszej gminy przebywało na koloniach letnich organizowanych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu, 5) współpracowano z organizacją pozarządową działają na rzecz ubogich tj. Stowarzyszeniem wsi Rogów, 6) ustalono sytuację materialną i wydano 165 skierowań dla 554 osób na otrzymanie bezpłatnej żywności, 7) promowano prawidłowy model rodziny oraz edukowano rodziny w zakresie właściwego wypełniania ról rodzicielskich, 5 rodziny otrzymały wsparcie asystenta rodziny, 8) Gmina ponosi opłaty za pobyt w Domach Pomocy Społecznej za 6 mieszkańców Gminy Grabowiec na kwotę 171.448,00 zł, 9) Gmina ponosi opłaty za schronienie za 1 osobę bezdomną w Centrum Przeciwdziałania Patologiom Społecznym na kwotę 2.960,00 zł.

Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2016 –2019

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz ochrona ofiar przemocy w rodzinie w Gminie Grabowiec w 2019 r. polegało na: 1) rozwoju Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego, prowadzeniu przez Zespół skoordynowanych i zintegrowanych działań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, zorganizowano i przeprowadzono szkolenie dla członków Zespołu Interdyscyplinarnego,

str. 5

2) propagowano dostępność telefonów zaufania oraz telefonów interwencyjnych i informacyjnych dla osób doświadczających przemocy w rodzinie, 3) współpracowano z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu oraz Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej w Zwierzyńcu w ramach kierowania osób doświadczających przemocy do Ośrodka, 4) podejmowano i prowadzono działania wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy, 5) wpłynęło 8 wniosków o zwołanie grup roboczych w związku z występującym zjawiskiem przemocy z tego 8 zostało zakończonych, odbyły się 20 posiedzenia zespołu i grup roboczych

Finanse gminy: Budżet gminy na 2019 r. zakładał dochody w kwocie 17.258.239,13 zł oraz wydatki w kwocie 17.833.591,13 zł. Budżet roku 2019 został wykonany następująco:  dochody wyniosły 17.141.228,35 zł,  wydatki wyniosły 17.318.411,85 zł Dochody w przeliczeniu na 1 mieszkańca wynosiły 4.204,37zł, natomiast wydatki w przeliczeniu na 1 mieszkańca wynosiły 4.247,83 zł. W gminie zrealizowano następujące projekty ze środkami zewnętrznymi:  projekt pn.: „Termomodernizacja budynku Ośrodka Zdrowia w Grabowcu”; całkowita wartość projektu – 1.075.872,88 zł, z czego dofinansowanie wyniosło 486.701,21 zł,  grant pn.: „E. Grabowiec – cyfrowe społeczeństwo”; całkowita wartość projektu – 65.867,04 zł, całość kwoty stanowiły środki zewnętrzne,  projekt pn.: „Droga do sukcesu”; całkowita wartość projektu 64.442,16 zł, całość kwoty stanowiły środki zewnętrzne,  „Przebudowa drogi gminnej nr 110287L w m. Rogów”; całkowita wartość inwestycji – 268.611,42 zł, z czego dofinansowanie wyniosło 145.395,00 zł,  „Przebudowa drogi gminnej nr 110277L w miejscowości Ornatowice–Kolonia”; całkowita wartość inwestycji – 173.619,98 zł, z czego dofinansowanie wyniosło 80.000,00 zł.

W 2019 roku, ramach wyodrębnionego w gminie funduszu sołeckiego, zrealizowano wydatki na łączną kwotę 340.809,32 zł. Zaplanowana kwota wynosiła 340.190,01 zł. W ramach funduszu sołeckiego zrealizowano następujące przedsięwzięcia:

ZADANIE SOŁECTWO PLAN WYKONANIE + planowana kwota na realizację poszczególnych (łącznie) [zł] zadań [zł] Remont motopompy – 5.000,00 zł 19.210,71 5.000,00 Bereść Zakup tłucznia – 6.210,71 zł 6.210,71 Zakup płyt drogowych – 8.000,00 zł 8.000,00

str. 6

19.210.71

Bronisławka Zakup płyt drogowych – 11.336,22 zł 11.336,22 11.336,22 Cieszyn Dokończenie malowania ścian na budynku remizy OSP 11.982,92 1.500,00 – 1.500,00 zł 10.482,92 Zakup tłucznia drogowego na remont dróg gminnych – 11.982,92 10.482,92 zł Czechówka Ułożenie płytek w pomieszczeniu Domu Ludowego 120 11.184,05 5.000,00 m2 – 5.000,00 zł 6.184,05 Zakup materiałów klej spoina itp- 6.184,05 zł 11.184,05 Dańczypol Zakup klińca – 9.738,50 zł 9.738,50 9.738,50 11.564,46 7.000,00 Zakup płyt na utwardzenie drogi gminnej – 7.000,00 zł 2.654,27 Zakup rynien do Domu Ludowego – 2.714,44 zł 1.845,00 Montaż rynien w Domu Ludowym- 1.850,00 zł 11.499,27

Zakup i montaż bramek do piłki nożnej oraz ogrodzenia 38.041,00 terenu przy placu zabaw przy ul. Wojsławskiej – 13.997.40 14.000,00 zł 3.418,00 Zakup i montaż monitoringu do remizy OSP Grabowiec – 3.500,00 zł 3.500,00 Zakup i montaż wiaty przystankowej na zatokę 2.000,00 Grabowiec autobusową przy ul. Skierbieszowskiej – 3.500,00 zł 2.500,00 Zakup zestawu tłucznia – 2.000,00 zł 5.000,00 Zakup płyt drogowych - 2.500,00 zł 7.535,05 Zakup płyt JOMB na drogę gminną ( ul. Wojsławska) 37. 950,45 przy Hołużnem – 5.000,00 zł Zakup wyposażenia i materiałów do remizy OSP (stoły, krzesła, firanki, karnisze, farby itp.) 7.541,00 zł 26.438,50 Rozbudowa Remizy OSP w miejscowości Grabowiec 18.659,10 Góra – 18.950,18 zł Grabowiec- 1.980.00 Remont Motopompy strażackiej – 2.000,00 zł Góra 1.300,00 Zakup klińca na drogę gminną – 1.300,00 zł 4.173,00 Zakup stolików i krzeseł - 4.188,32 zł 26.112,10 Henrykówka Zakup klińca na remont drogi gminnej w miejscowości 9.434,17 9.434,17 Henrykówka – 9.434,17 zł 11.564,46 2.000,00 Zakup płyt JOMB – 2.000,00 zł Hołużne 9.564,46 Zakup tłucznia – 9.564,46 zł 11.564,46 Zakup płyt Jomb – 3.113,21 zł 14.113,21 3.113,21 Zakup naczyń i sprzętu AGD – 5.000,00 zł 4.991,77 Majdan Zakup rynien do domu wiejskiego – 3.000,00 zł 2.972,50 Tuczępski Zakup materiałów budowlanych - 3.000,00 zł 2.998,73

str. 7

14.076,21

Malowanie garażu OSP w Ornatowicach – 2.000,00 14.759,91 2.000,00 Zakup klińca na drogi gminne w Ornatowicach – 1.600,00 1.600,00 zł 2.000,00 Ornatowice Zakup tłucznia na drogi gminne w Ornatowicach – 9.159,91 2.000,00 zł 14.759,91 Zakup płyt Jomb na drogi gminne w Ornatowicach – 9.159,91 zł Zakup płyt Jomb na drogi gminne w Ornatowicach 8.749,43 6.649,43 Ornatowice- Kolonii – 6.649,43 zł 2.100,00 Kolonia Zakup jednego składu tłucznia na drogi gminne w 8.749,43 Ornatowicach Kolonii – 2.100,00 zł Montaż okna na klatce schodowej remizy OSP w 14.950,11 1.000,00 Rogów Rogowie – (85x150) – 1.000,00 zł 13.950,11 Zakup klińca na drogi gminne w Rogowie – 13.950,11 14.950,11 zł Siedlisko Zakup płyt drogowych o wymiarach 300x150x15 cm. - 10.879,73 10.803,10 10.879,73 zł Skibice Zakup dużych płyt drogowych na drogi gminne- 10.385,19 10.385,19 10.385,19 zł Skomorochy Zakup tłucznia drogowego na drogi gminne – 6.543,05 13.086,10 6.543,05 Duże zł 6.543,05 Zakup klińca na drogi gminne – 6.543,05 zł 13.086,10 Zakup kosiarki i kosy spalinowej – 3.000,00 zł 15.140,32 2.999,99 Skomorochy Zakup tłucznia – 6.000,00 zł 6.000,00 Małe Zakup żyrandoli do remizo-świetlicy – 2.000.00 zł 1.996,97 Zakup materiałów budowlanych na wykonanie w 4.139,90 remizie toalety – 4.140,32 zł 15.136,86 Zakup klińca i tłucznia po jednym zestawie na drogi 8.064,69 4.000,00 gminne – 4.000,00 zł 400,00 Zakup płyt Jomb (8 szt.) - 400,00 zł 3.644,61 Zakup płyt drogowych – 3.664,69 zł 8.044,61 16.357,63 16.357,63 Remont dróg wiejskich zakup klińca – 16.357,63 zł

Zakup klińca drogowego na drogi gminne – 14.000,00 17.080,41 14.000,00 Tuczępy zł 3.080,41 Zakup płyt drogowych – 3-1 m – 3.080,41 zł 17.080,41 13.770,84 2.100,00 Zakup klińca na drogi gminne 1 zestaw – 2.100,00 zł Wolica 4.200,00 Zakup tłucznia na drogi gminne 2 zestawy – 4.200,00 zł Uchańska 7.470,84 Remont przystanków – 7.470,84 zł 13.770,84 Wólka 11.412,30 8.000,00 Naprawa motopompy strażackiej – 8.000,00 zł Tuczępska 3.412,30

str. 8

Ułożenie kostki brukowej przy remizie OSP w Wólce 11.412,30 Tuczępskiej – 3.412,30 zł Żurawlów Zakup płyt drogowych 1,5 m – 3 m – 11.564,46 zł 11.564,46 11.564,46 OGÓŁEM 340.809,32 340.190,01

W ramach funduszu sołeckiego zrealizowano wszystkie przedsięwzięcia, zgłoszone we wnioskach przez poszczególne sołectwa.

Dotacje celowe dla jednostek sektora finansów publicznych: L.p. Jednostka otrzymująca dotację – nazwa Plan Wykonanie % zadania [zł] [zł] wykonania 1. Powiat Zamojski – dofinasowanie remontu 76.000,00 76.000,00 100 drogi powiatowej Nr 1839L Wojsławice – Tuczępy – Grabowiec 2. Powiat Zamojski – dofinasowanie zadania 110.144,00 110.144,00 100 pn.: „Przebudowa drogi powiatowej Nr 3230L Skierbieszów – Grabowiec – Hrubieszów, na odcinku Wolica Uchańska – Grabowiec-Góra 3. Miasto Zamość – dofinasowanie działalności 1.800,00 1.800,00 100 bieżącej schroniska dla bezdomnych zwierząt

Dotacje celowe dla jednostek z poza sektora finansów publicznych: L.p. Jednostka otrzymująca dotację – nazwa Plan Wykonanie % zadania [zł] [zł] wykonania 1. Stowarzyszenie OSP 2.200,00 2.200,00 100 w Grabowcu-Górze – dofinasowanie zakupu ubrań specjalnych 2. Stowarzyszenie OSP w Tuczępach – 2.600,00 2.600,00 100 dofinasowanie zakupu pompy pływającej 3. Stowarzyszenie OSP w Bereściu – 1.000,00 1.000,00 100 dofinasowanie zakupu sprzętu przeciwpożarowego

W ramach partnerstwa publiczno-prywatnego na terenie Gminy nie były realizowane żadne przedsięwzięcia.

str. 9

Jednostki organizacyjne gminy: W 2019 r. funkcjonowały następujące jednostki organizacyjne gminy: 1) Urząd Gminy Grabowiec – kwota na funkcjonowanie i realizację zadań – 7.366.275,19 zł, wykonanie planu – 6.990.284.53 zł (94,89%), 2) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Grabowcu – kwota na funkcjonowanie i realizację zadań – 5.190.876,16 zł, wykonanie planu – 5.060.759,70 (97,49%) w tym dotacje celowe - 4.484.222,20 zł , środki z budżetu gminy – 576.537,50,78 zł (12,86 %), 3) Gminny Ośrodek Kultury w Grabowcu – środki z budżetu gminy – 389.800,00 zł, przychody własne – 19.564,21 zł (wynajem pomieszczeń, sprzętu, organizacja stoisk, sprzedaż ozdób, darowizny, odsetki bankowe), 4) Gminna Biblioteka w Grabowcu – 160.000,00 zł, przychody własne –5.499,14 zł (dotacje na książki, odsetki bankowe, darowizny), 5) Zespół Szkół im. Henryka Sienkiewicza w Grabowcu – kwota na funkcjonowanie i realizację zadań – 5.276.439,78 zł, wykonanie planu – 5.267.367,62 zł (99,82%.), w tym subwencja oświatowa – 3.259.032,00 zł, dotacja podręcznikowa – 33.777,86 zł, dotacja przedszkolna – 77.165,00 zł, środki z budżetu gminy – 1.917.392,76 zł (36,4%).

Mieszkańcy gminy: W okresie od początku do końca 2019 r. liczba mieszkanek i mieszkańców zmniejszyła się o 69 osób, przez co na dzień 31 grudnia 2019 r. wynosiła 4077 osób, w tym 2033 kobiet i 2044 mężczyzn. W odniesieniu do poszczególnych kategorii wiekowych:  liczba mieszkanek w wieku przedprodukcyjnym (14 lat i mniej) wynosiła 239, a liczba mieszkańców 252,  liczba mieszkanek w wieku produkcyjnym (15-59 lat) wynosiła 1061, a liczba mieszkańców w wieku produkcyjnym (15-64) wynosiła 1352,  liczba mieszkanek w wieku poprodukcyjnym wynosiła 701, a liczba mieszkańców 396. Migracje przebiegały zazwyczaj w kierunku miasta i zagranicy, powodowane były głównie motywami zarobkowymi. W 2019 r. narodziło się w gminie 28 osób, w tym 15 dziewczynek i 13 chłopców, a zmarło 50 osób, w tym 20 kobiet i 30 mężczyzn. Wobec tego przyrost naturalny w 2019 r. był ujemny. Najczęstsze przyczyny zgonów to choroby układu krążenia. Nie odnotowano w 2019 r. na ternie gminy zgonów niemowląt.

Ochrona zdrowia: W gminie w 2019 r. funkcjonował jeden podmiot ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Grabowcu i praktyka dentystyczna. Liczba pacjentek i pacjentów w 2019 r. korzystających z ośrodka zdrowia wynosiła 3328. W ramach podstawowej opieki zdrowotnej świadczenia zapewniano w całości. W 2019 r. udzielono 18967 porad, które dotyczyły najczęściej chorób układu krążenia, cukrzycy oraz dolegliwości kostno- stawowych. Ponadto na terenie gminy Grabowiec dwukrotnie przeprowadzano bezpłatne badania mammograficzne dla kobiet.

str. 10

W gminie w 2019 r. funkcjonowały 2 apteki. We wszystkich aptekach pracowali magistrzy farmacji. Na dzień 1 stycznia 2019 r. 9 podmiotów posiadało zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych, tak jak na dzień 31 grudnia 2019 r. – 9 podmiotów. Do gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych wpłynęło 9 zgłoszeń przypadków nadużywania alkoholu. W 2019 r. nie odebrano zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.

Pomoc społeczna: Zarówno na dzień 1 stycznia 2019 r., jak i 31 grudnia 2019 r. 140 rodzin otrzymywało zasiłki rodzinne na dzieci. Liczba dzieci, na które rodzice otrzymywali zasiłek rodzinny, wyniosła na początek roku 275, a na koniec roku 250. Kwota świadczeń rodzinnych w 2019 r. wyniosła 1.082.530,23 zł, a kwota zasiłków pielęgnacyjnych – 155.129,00 zł. Na początek 2019 r. 220 rodzin pobierało świadczenie wychowawcze (tzw. 500+) na 362 dzieci, a na koniec 2019 r. 305 rodzin na 504 dzieci. Ogólnie w 2019 r. wypłacono świadczenie wychowawcze na kwotę 2.663.911,01 zł. W 2019 r. wypłacono 126.000,00 zł świadczeń „Dobry start” na 420 dzieci z 288 rodzin. Trzy rodziny otrzymywały pomoc w formie dodatków mieszkaniowych na kwotę 4.722,50 złotych. Ponadto wypłacono pomoc materialną dla 52 uczniów z terenu Gminy Grabowiec w formie stypendiów szkolnych na kwotę 38.780, 54 złotych,

Gospodarka mieszkaniowa i komunalna: Lokale stanowiące mieszkaniowy zasób Gminy Grabowiec wynajmowane są w oparciu o uchwałę nr XIX/108/2012 Rady Gminy Grabowiec z dnia 28 września 2012 r. w sprawie ustalenia zasad wynajmu lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Grabowiec oraz o zarządzenie Wójta Gminy Grabowiec określające regulamin działania Komisji Mieszkaniowej i wysokości stawki czynszu za 1 m² powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych. Zasób mieszkaniowy gminny obejmuje 8 lokali mieszkalnych usytuowanych w budynkach przy ul. Skierbieszowskiej w Grabowcu o łącznej pow. 313,20 m². W chwili obecnej nie mamy wolnych mieszkań. Posiadamy również 4 lokale socjalne usytuowane w miejscowości Bronisławka oraz Skomorochy Małe. W 2019 r. wypłacono dodatki mieszkaniowe na łączną kwotę 4.722,50 zł, których beneficjentami były 3 rodziny. Dodatek przysługiwał osobom jeśli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego nie przekracza 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 125% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym, obowiązującej w dniu złożenia wniosku.

Sieć wodociągowa:

Długość czynnej sieci wodociągowej w 2019 r. wynosiła 16,7 km (Grabowiec – 12,7 km, Tuczępy – 4 km). Dostęp do sieci wodociągowej w gminie posiada 521 mieszkań. Z sieci wodociągowej korzystało 1430 osób, co stanowi 34,5% ogółu mieszkańców gminy.

str. 11

Transport i komunikacja: Gmina Grabowiec ma dość dobrze rozwiniętą sieć dróg lokalnych ale ich stan techniczny nie jest dobry. Na bieżąco odbywa się modernizacja dróg realizowana przez gminę w ramach projektów współfinansowanych ze środków zewnętrznych, min. przebudowa drogi gminnej nr 110278L w miejscowości Rogów i drogi gminnej nr 110277L w miejscowości Ornatowice- Kolonia. Sieć dróg na terenie Gminy Grabowiec tworzą drogi gminne i powiatowe. Sieć dróg gminnych zapewnia dojazd do wszystkich miejscowości jednak są to drogi o zróżnicowanej nawierzchni. Na terenie gminy nie występują drogi krajowe, wojewódzkie oraz linie kolejowe. Przez gminę przebiega 13 odcinków dróg powiatowych o łącznej długości 70 km. Drogi powiatowe łączą wszystkie ważniejsze miejscowości w gminie ze sobą oraz głównymi relacjami kierunkowymi województwa. Infrastruktura drogowa w Gminie Grabowiec obejmowała na 1 stycznia 2019 r. 45,123 km publicznych dróg gminnych (długość ta uwzględnia tylko drogi publiczne i nie obejmuje niepublicznych dróg gminnych, które w większości są drogami gruntowymi lub częściowo utwardzonymi płytami, tłuczniem i żużlem) z czego 14,658 stanowiły drogi asfaltowe. W 2019 r. utwardzono 0,694 km dróg gminnych. Odsetek utwardzonych dróg asfaltowych w stosunku do łącznej długości dróg publicznych wzrósł o 1,54% i wyniósł na koniec roku 2019 33,5%. Publiczne drogi gruntowe stanowiły w poprzednim roku 55, 31% na dzień 1 stycznia 2019 r. i 37,53% na 31 grudnia 2019 r. Pozostały procent dróg stanowią drogi utwardzone pytami, kostka i tłuczniem.

Sprawy obywatelskie: Do urzędu wpłynęło w 2019 r. 56 wniosków o udostępnienie informacji publicznej. Dotyczyły one najczęściej:  udostępnienia zawieranych przez Wójta umów ,  udzielenia informacji o prowadzonych przez urząd postępowaniach,  udzielenia informacji o podejmowanych przez radę gminy uchwałach,  udzielenia informacji o wysokości poniesionych przez gminę kosztów na różnego rodzaju imprezy,  udzielenia informacji o sposobie wykonywania opieki nad zwierzętami bezdomnymi i ich wyłapywania,  udzielenia informacji o środkach finansowych w budżecie gminy na realizację różnych zadań,  udzielenia informacji o planowanych inwestycjach służących poprawie efektywności energetycznej,  udzielenia informacji w zakresie archiwizacji niezamawianych ofert,  udzielenia informacji o infrastrukturze technicznej w gminie,  udzielenia informacji o obsłudze prawnej,  udzielenia informacji o gospodarowaniu odpadami komunalnymi,  udzielenia informacji o sposobie wdrażania RODO,  udzielenia informacji o środowisku i jego ochronie,  udzielenia informacji w sprawie żłobków i przedszkoli,  udzielenia informacji o zamówieniach publicznych, ilości postępowań przetargowych i systemach do obsługi zamówień publicznych.  udzielenia informacji o działalności kół gospodyń wiejskich,  udzielenia informacji o działalności inwestorów zagranicznych,

str. 12

W przypadku wszystkich wniosków, które wpłynęły informacja została udostępniona wnioskodawcy. Nie wydano decyzji odmawiających udostępnienia informacji publicznej. Nie złożono skarg do sądów administracyjnych, dotyczących dostępu do informacji publicznej. Zgodnie z danymi, przekazanymi przez kierowników gminnych jednostek organizacyjnych nie wpłynęły do nich wnioski o udostępnienie informacji publicznej. Nie publikowano danych dotyczących odpowiedzi na wnioski w Biuletynie Informacji Publicznej.

Wpłynęły 4 Petycje a dotyczyły one: 1) Petycja w sprawie przystąpienia do konkursu w ramach programu „Podwórko Talentów Nivea” nie została uwzględniona 2) Petycja w sprawie udzielania porad i wsparcia dla mikroprzedsiębiorców - nie została uwzględniona 3) Petycja w sprawie modernizacji parku maszynowego - nie została uwzględniona 4) Petycja w sprawie publikacji wykazu wniosków o udzielenie informacji publicznej na bip – nie uwzględniono W 2019 roku gmina nie posiadała budżetu obywatelskiego, ani rad pożytku publicznego, na terenie gminy nie przeprowadzano konsultacji społecznych. 1 stycznia 2019 r. funkcjonowało w gminie 20 organizacji pozarządowych, 18 stowarzyszeń, w tym 14 jednostek OSP, 3 kół gospodyń wiejskich. Na koniec roku, dane te przedstawiały się następująco:  21 organizacji pozarządowych,  19stowarzyszeń,w tym 14 jednostek OSP ,  3 kół gospodyń wiejskich. Nie funkcjonowały fundacje i kluby sportowe. W roku sprawozdawczym nie realizowano otwartych konkursów ofert, skierowanych do organizacji pozarządowych, powierzających wykonanie zadań publicznych. Nie realizowano trybu małych dotacji. W 2019 r. odbyło się 28 zebrań wiejskich dotyczących funduszu sołeckiego. Na poszczególnych zebraniach wiejskich frekwencja kształtowała się następująco: 1) w sołectwie Bereść, które odbyło się 31.03.2019 r. frekwencja wynosiła 8,98%, 2) w sołectwie Bereść, które odbyło się 24.09.2019 r. frekwencja wyniosła 11,03%, 3) w sołectwie Bronisławka, które odbyło się 22.09.2019 r. r. frekwencja wynosiła 14,15%, 4) w sołectwie Cieszyn, które odbyło się 15.09.2019 r. frekwencja wynosiła 13,20%, 5) w sołectwie Czechówka, które odbyło się 25.09.2019 r. frekwencja wynosiła 22,61%, 6) w sołectwie Dańczypol, które odbyło się 07.08.2019 r. frekwencja wynosiła 26,31%, 7) w sołectwie Grabowczyk, które odbyło się 15.08.2019 r. frekwencja wynosiła 7,21%, 8) w sołectwie Grabowczyk, które odbyło się 24.09.2019 r. frekwencja wynosiła 7,21%, 9) w sołectwie Grabowiec, które odbyło się 30.09.2019 r. frekwencja wynosiła 2,56%, 10) w sołectwie Grabowiec Góra, które odbyło się 15.09.2019 r. frekwencja wynosiła 3,83%, 11) w sołectwie Grabowiec Góra, które odbyło się 20.10.2019 r. frekwencja wynosiła 3,19%, 12) w sołectwie Henrykówka, które odbyło się 25.09.2019 r. frekwencja wynosiła 9,87%, 13) w sołectwie Hołużne, które odbyło się 07.04.2019 r. frekwencja wynosiła 15,84% 14) w sołectwie Hołużne, które odbyło się 21.09.2019 r. frekwencja wynosiła 25.74% 15) w sołectwie Majdan Tuczępski, które odbyło się 17.02.2019 r. frekwencja wynosiła 10,77%, 16) w sołectwie Majdan Tuczępski, które odbyło się 26.09.2019 r. frekwencja wynosiła

str. 13

10,77%, 17) w sołectwie Ornatowice, które odbyło się 22.09.2018 r. frekwencja wynosiła 3,88%, 18) w sołectwie Rogów, które odbyło się 20.09.2019 r. frekwencja wynosiła 7,74%, 19) w sołectwie Siedlisko, które odbyło się 01.09.2019 r. frekwencja wynosiła 14,13%, 20) w sołectwie Skibice, które odbyło się 15.09.2019 r. frekwencja wynosiła 19,71%, 21) w sołectwie Skomorochy Duże, które odbyło się 13.09.2019 r. frekwencja wynosiła 7,40%, 22) w sołectwie Skomorochy Małe, które odbyło się 29.09.2019 r. frekwencja wynosiła 10,38%, 23) w sołectwie Szczelatyn, które odbyło się 24.09.2019 r. frekwencja wynosiła 50%, 24) w sołectwie Szystowice, które odbyło się 15.09.2019 r. frekwencja wynosiła 6,54%, 25) w sołectwie Tuczępy, które odbyło się 15.09.2019 r. frekwencja wynosiła 7,46% 26) w sołectwie Wolica Uchańska, które odbyło się 22.09.2019 r. frekwencja wynosiła 7,87%, 27) w sołectwie Wólka Tuczępska, które odbyło się 05.09.2019 r. frekwencja wynosiła 10,57%, 28) w sołectwie Żurawlów, które odbyło się 30.09.2019 r. frekwencja wynosiła 11,21%.

W 2019 r. odbyło się 24 zebrań wiejskich w sprawie wyboru sołtysa i rady sołeckiej na lata 2019-2024

Na poszczególnych zebraniach frekwencja kształtowała się następująco:

1) w sołectwie Bereść, które odbyło się 27.03.2019 r. frekwencja wynosiła 16,20%, 2) w sołectwie Bronisławka, które odbyło się 24.03.2019 r. r. frekwencja wynosiła 8,49%, 3) w sołectwie Cieszyn, które odbyło się 04.04.2019 r. frekwencja wynosiła 20,75%, 4) w sołectwie Czechówka, które odbyło się 27.03.2019 r. frekwencja wynosiła 10,71%, 5) w sołectwie Dańczypol, które odbyło się 25.03.2019 r. frekwencja wynosiła 21,05%, 6) w sołectwie Grabowczyk, które odbyło się 24.04.2019 r. frekwencja wynosiła 9,27%, 7) w sołectwie Grabowiec, które odbyło się 22.03.2019 r. frekwencja wynosiła 19,55%, 8) w sołectwie Grabowiec Góra, które odbyło się 24.03.2019 r. frekwencja 15,77%, %, 9) w sołectwie Henrykówka, które odbyło się 03.04.2019 r. frekwencja wynosiła 21,27%, 10) w sołectwie Hołużne, które odbyło się 21.03.2019 r. frekwencja wynosiła 18,81% 11) w sołectwie Majdan Tuczępski, które odbyło się 28.03.2019 r. frekwencja wynosiła 24,55%, 12) w sołectwie Ornatowice Kolonia, które odbyło się 03.04.2019 r. frekwencja wynosiła 25,00%, 13) w sołectwie Ornatowice, które odbyło się 20.03.2019 r. frekwencja wynosiła 11,66%, 14) w sołectwie Rogów, które odbyło się 29.03.2019 r. frekwencja wynosiła 23.07%, 15) w sołectwie Siedlisko, które odbyło się 07.04.2019 r. frekwencja wynosiła 33,69%, 16) w sołectwie Skibice, które odbyło się 20.03.2019 r. frekwencja wynosiła 9,85%, 17) w sołectwie Skomorochy Małe, które odbyło się 29.09.2019 r. frekwencja wynosiła 10,38%, 18) w sołectwie Skomorochy Duże, które odbyło się 26.03.2019 r. frekwencja wynosiła 28,88%, 19) w sołectwie Szczelatyn, które odbyło się 30.03.2019 r. frekwencja wynosiła 66,66%, 20) w sołectwie Szystowice, które odbyło się 04.04.2019 r. frekwencja wynosiła 10,28%,

str. 14

21) w sołectwie Tuczępy, które odbyło się 02.04.2019 r. frekwencja 18,25% 22) w sołectwie Wolica Uchańska, które odbyło się 22.03.2019 r. frekwencja wynosiła 11,11%, 23) w sołectwie Wólka Tuczępska, które odbyło się 01.04.2019 r. frekwencja wynosiła 12,50%, 24) w sołectwie Żurawlów, które odbyło się 26.032019 r. frekwencja wynosiła 17,81%.

Przestępczość w gminie: Zgodnie z posiadanymi danymi, w 2019 r. na terenie gminy złożono 23 zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa/wykroczenia. Postępowania przygotowawcze były prowadzone w 17 przypadkach, zaś w przypadku 6 postępowań organy prowadzące postępowanie stwierdziły znamiona czynów zabronionych. Czyny zabronione w rozbiciu na wskaźniki procentowe:  przeciwko zdrowiu i życiu stanowiły 70% wszystkich czynów,  przeciwko mieniu stanowiły 22%,  dotyczące przestępstw gospodarczych stanowiły 8%,  dotyczące niedopełnienia lub przekroczenia uprawnień przez funkcjonariusza publicznego – 0%. Największym problemem w gminie są czyny zabronione dotyczące nietrzeźwych kierujących pojazdami mechanicznymi i rowerami. Policja podjęła w 2019 r. 166 interwencji w miejscach publicznych, m.in. w stosunku do osób spożywających alkohol w miejscach objętych zakazem. W efekcie skierowano 14 wniosków o ukaranie oraz nałożono 52 mandaty karne, które dotyczyły także wykroczeń popełnianych przez kierujących. Ponadto podjęto 27 interwencji dotyczących najczęściej bezpańskich psów. Policja uczestniczyła także w następujących akcjach informacyjnych i edukacyjnych t.j.: trzeźwość, Odblaski, Bezpieczny Pieszy, Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa i Bezpieczna droga do szkoły. Podjęte w Gminie Grabowiec akcje informacyjne i prewencyjne polegały na spotkaniach, debatach i konsultacjach społecznych. Z informacji uzyskanych od Kierownika posterunku Policji w Miączynie wynika, że Gmina Grabowiec jest jedną z najbezpieczniejszych gmin powiatu zamojskiego.

Edukacja: W gminie w 2019 r. funkcjonowała 1 szkoła podstawowa, 1 gimnazjum (do 31 sierpnia 2019 r.) 1 szkoła średnia, 1 szkolne schronisko młodzieżowe, wyżej wymienione placówki funkcjonują w Zespole Szkół im. Henryka Sienkiewicza w Grabowcu. Ponadto, 1 uczeń korzystał z nauczania indywidualnego. W przeliczeniu na 1uczennicę/ucznia, wydatki z budżetu gminy kształtowały się na poziomie 15495 zł, liczba uczniów 396. Wydatki gminy na oświatę wynosiły 5136257 zł, z czego 3273265 zł (63,55 %) pokryte zostało z subwencji oświatowej, przekazanej z budżetu państwa. We wrześniu 2019 r. naukę w tych szkołach rozpoczęło odpowiednio 263 uczennic i uczniów w szkole podstawowej i 46 uczniów w liceum ogólnokształcącym oraz 87 dzieci w przedszkolu. W szkołach odbywała się nauka języka obcego – języka angielskiego dla 263 uczniów (szkoła podstawowa), 46 uczniów (liceum).

str. 15

87 dzieci z oddziałów przedszkolnych korzystały również z nauki języka angielskiego. Drugiego języka obcego (tj. niemieckiego) uczyło się 64 uczennic i uczniów (szkoła podstawowa), 46 uczniów (liceum). Do jednej klasy (oddziału) uczęszczało w 2019 r. średnio 17,53 osób. Najwięcej w szkole podstawowej kl. V b – 27 uczniów, najmniej w szkole podstawowej kl. IV – 9 uczniów w klasie. W poszczególnych szkołach zatrudniono 49 nauczycielek i nauczycieli (w przeliczeniu na etaty wyniosło 47,53), w tym 1,49 nauczycielek/nauczycieli stażystów, 5,50 nauczycielek/nauczycieli kontraktowych, 9,35 nauczycieli mianowanych, 31,19 nauczycieli dyplomowanych oraz nie zatrudniano nauczycieli z tytułem profesora oświaty. W ciągu 2019 r. zatrudniono 2 nauczycieli na zastępstwo za nieobecnego nauczyciela, z tytułu odejścia na świadczenie kompensacyjne rozwiązano umowę z 1 nauczycielką. Na jedną nauczycielkę/jednego nauczyciela przypada średnio 8,08 uczennic i uczniów. W 2019 r. szkoły ukończyło 93 osób, w tym w odniesieniu do poszczególnych szkół: 37 uczniów szkoły podstawowej, 39 uczniów gimnazjum i 17 licealistów. Wszyscy uczniowie uzyskali promocję do następnej klasy. Zdawalność egzaminów maturalnych oraz innych egzaminów kończących szkoły wynosiła:  w gimnazjum – 100%,  egzamin ósmoklasisty – 100%,  egzamin maturalny – 100%

Zespół szkół nie posiada danych osób w wieku 18 – 24, którzy nie kontynuowali nauki po gimnazjum. Obowiązek nauki jest do 18 roku życia. 218 uczennic i uczniów, stanowiących 31,8 % wszystkich uczennic i uczniów, dojeżdżało do szkoły za sprawą organizowanych przez gminę środków transportu publicznego. Dowóz uczniów niepełnosprawnych z terenu Gminy Grabowiec odbywał się do Ośrodka Rehabilitacyjno – Edukacyjno – Wychowawczego, Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, Zespołu Szkół Specjalnych „Krok za krokiem”, Niepublicznego Przedszkola Specjalnego „Krok za krokiem” w Zamościu w celu spełniania obowiązku szkolnego – liczba dowożonych uczniów wynosiła 6 W 2019 r. funkcjonowały jedno przedszkole, bez oddziałów specjalnych. Do przedszkola uczęszczało 89 dzieci, w tym 43 dziewcząt i 46 chłopców. Uczęszczały dzieci z następujących roczników: - rocznik 2011 – 1 dziecko, w tym 1 dziewczynka i 0 chłopców - rocznik 2012 – 32 dzieci, w tym 18 dziewczynek i 14 chłopców - rocznik 2013 – 24 dzieci, w tym 11 dziewczynek i 13 chłopców - rocznik 2014 – 17 dzieci, w tym 9 dziewczynek i 8 chłopców - rocznik 2015 – 10 dzieci, w tym 3 dziewczynek i 7 chłopców - rocznik 2016 – 5 dzieci, w tym 4 dziewczynki i 1 chłopiec W 2019 roku na prowadzenie przedszkola gmina wydała 479.497 zł.

Działalność kulturalna: Za działalność kulturalną odpowiedzialny jest Gminny Ośrodek Kultury w Grabowcu. Działają w nim pracownie specjalistyczne: muzyczna, plastyczna, komputerowa i studio nagrań. W sali widowiskowej jeden raz w tygodniu odbywają się zajęcia taneczne dla dzieci. Ponadto sala pełni funkcję koncertową i konferencyjną. Wynajmowana była odpłatnie dla firm na pokazy

str. 16 i prezentacje. Jednostka oferowała darmowy dostęp do internetu, posiada 5 stanowisk komputerowych. Budynek Gminnego Ośrodka Kultury w Grabowcu jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, współużytkownikiem budynku jest Gminna Biblioteka Publiczna. W ramach swojej działalności GOK współpracuje z innymi podmiotami z terenu gminy, także z grupami nieformalnymi oraz domami kultury i zespołami z terenu powiatu i województwa. W 2019 roku GOK zorganizował 5 uroczystości patriotycznych, 8 imprez plenerowych, 2 warsztaty, 1 koncert oraz inne zajęcia i spotkania (m.in.: rocznica Klubu Seniora, ferie dla dzieci, wycieczka do Sandomierza). W jednostce działały: Kapela Ludowa (7), Orkiestra Dęta (15), grupy wokalne i muzyczno – instrumentalne (15), plastyczne (10), taneczne (15). W prywatnych lekcjach języka angielskiego prowadzonych w soboty i niedziele uczestniczyło 30 osób. W 2019 roku co 2 tygodnie, nieodpłatnie można było skorzystać z porady terapeutycznej psychologa. Gminny Ośrodek Kultury w Grabowcu zatrudniał 6 osób, w tym 3 instruktorów (2 i 0,25 etatu) oraz pracownika na umowę o dzieło (kapelmistrz). Budżet na rok 2019 wyniósł 428.285,00 zł. Na promocję gminy wydano 6.156,00 zł, natomiast łączny koszt imprez kulturalnych wyniósł 61.113,00 zł. W gminie Grabowiec funkcjonowała jedna biblioteka publiczna – Gminna Biblioteka Publiczna w Grabowcu. W 2019 r. nie została utworzona żadna filia biblioteczna. Biblioteka publiczna jest dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych (mieści się ona w budynku Gminnego Ośrodka Kultury w Grabowcu). Księgozbiór biblioteki na dzień 1 stycznia 2019 r. wynosił 9084 woluminów, zaś na koniec roku – 8805 woluminów. W przeliczeniu na 1 mieszkańca, łączna liczba woluminów wynosiła 2,3 na dzień 1 stycznia 2019 r. oraz 2,2 na dzień 31 grudnia 2019 r. W 2019 r. Gminna Biblioteka Publiczna w Grabowcu nie zapewniła możliwości wypożyczenia płyt CD i DVD. Na początku roku zarejestrowano 249 czytelniczek i czytelników, zaś na koniec roku liczba ta wyniosła 479. W ciągu roku z usług biblioteki skorzystało 6125 osób, którzy wypożyczyli łącznie z 12035 woluminów. W 2019 roku wzbogacono zbiory biblioteki o 421 woluminów. Gminna Biblioteka Publiczna w Grabowcu zatrudniała 4 pracowników. W ciągu roku struktura zatrudnienia pozostała bez zmian. W bibliotece użytkowano 5 komputerów, które miały dostęp do szerokopasmowego internetu. Katalogi on-line zapewniała Gminna Biblioteka Publiczna w Grabowcu pracująca w programie bibliotecznym MAK+. W 2019 r. była możliwość zdalnego (internetowego) składania wypożyczeń. W 2019 r. biblioteka publiczna zorganizowała następujące wydarzenia: Ferie dla dzieci, „Tydzień z Internetem”, wykład z Eugeniuszem Wilkowski, spotkanie autorskie z Zbigniewem Dmitrocą i Marią Mileną-Kręc – malarką i publicystką, spotkanie z dziennikarzami Joanną Nowicką i Leszkiem Wójtowiczem, dzień Pluszowego Misia, spektakl teatralny dla dzieci, głośne czytanie książek w ramach akcji, lekcje biblioteczne, „Bibliowakacje” oraz Narodowe Czytanie, mające na celu promocję czytelnictwa. W wydarzeniach tych wzięło udział 900 mieszkańców. Biblioteka poniosła w związku z tymi wydarzeniami wydatki w kwocie 5260 zł. W 2019 roku na prowadzenie bibliotek i upowszechnianie czytelnictwa gmina wydała 160.000,00 zł.

Działalność gospodarcza: Analizując sytuację ekonomiczną Gminy Grabowiec należy stwierdzić, że jest to gmina o dominującej funkcji rolniczej. Dla większości mieszkańców gminy ważnym źródłem utrzymania jest rolnictwo. Produkcja przemysłowa jest znikoma i jest funkcją uzupełniającą.

str. 17

Produkcja rolna dominuje jako miejsce zatrudnienia i źródło dochodów. Gospodarstwa rolne zajmujące się produkcją żywności w postaci surowców, jak i finalnych produktów spożywczych. Profil gospodarczy Gminy Grabowiec kształtowany jest w dużym stopniu i uzależniony od rozwoju sektora małych i średnich firm. Poziom rozwoju ekonomicznego jest dość niski. Większość podmiotów gospodarki na terenie gminy stanowiło własność osób fizycznych. Najbardziej rozwinięta jest działalność w zakresie handlu, związane jest to z małym nakładem środków finansowych na jej prowadzenie. Brakuje średniej wielkości zakładów produkcyjnych, powoduje to wysoki stopień bezrobocia i mały dynamizm rozwojowy. W 2019 r. zarejestrowano w gminie, w rejestrze CEIDG 11 nowych przedsiębiorców. Najczęściej przedmiotem działalności tychże przedsiębiorstw była branża remontowo- budowlana i działalność w zakresie handlu. Były to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, nie zarejestrowano osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych, prowadzących działalność gospodarczą. W 2019 r. wyrejestrowano 4 przedsiębiorców -osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, nie wyrejestrowały się osoby prawne i inne jednostki organizacyjne prowadzące działalność gospodarczą. Przedmiotem działalności wyrejestrowanych podmiotów była m.in. mechanika pojazdowa i branża ubezpieczeniowa.

Ochrona środowiska W 2019 r., na obszarze gminy Grabowiec, podobnie jak w latach poprzednich, nie odnotowano przekroczeń dopuszczalnych poziomów pyłu PM10. Stan środowiska na obszarze gminy zdecydowanie można określić jako dobry. Z uwagi na kategorie dróg przebiegających przez obszar gminy, mieszkańcy nie są narażeni na uciążliwości związane z hałasem drogowym oraz nadmierną ilością gazów wytwarzanych przez pojazdy. Na terenie gminy nie występują zakłady, które mogłyby powodować uciążliwości dla środowiska. Ścieki komunalne oraz bytowe z obszaru gminy Grabowiec odprowadzane były do stacji zlewnych przy oczyszczalni ścieków w Zamościu i Skierbieszowie. W 2019 r. z terenu gminy Grabowiec łącznie odprowadzono 4573,8 m3 ścieków komunalnych i bytowych. Gospodarowanie odpadami komunalnymi w 2019 roku: łączna masa odebranych i zebranych odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości– 407,186 Mg(t). Przez pandemię korona wirusa terminy analizy są przesunięte na listopad, dlatego jeszcze GUS nie udostępnił informacji dotyczących wskaźników. Koszty poniesione w 2019 roku wynoszą – 347.195,68 zł. Na dzień 1 stycznia 2019 r. na 1 mieszkańca gminy przypadało 71,54 kg selektywnie zebranych odpadów komunalnych oraz 101,17 kg zmieszanych odpadów komunalnych, razem 172,71 kg, zaś na koniec roku dane te przedstawiały się następująco – na 1 mieszkańca gminy przypadało 34,56 kg selektywnie zebranych odpadów komunalnych oraz 72,31 kg zmieszanych odpadów komunalnych, co daje łącznie 106,87 kg odpadów. Zmiana proporcji wynikała z tego, że zmniejszyła się nam ogólna ilość odpadów komunalnych.

str. 18

Sprawy administracyjne: W 2019 r.:  zatrudnienie w urzędzie gminy na początku roku wynosiło 31 etatów, natomiast na koniec roku wynosiło 27,35 etatu. Średnia etatów w roku 2019 wyniosła 27,39 etatu, z czego pracownicy biurowi byli zatrudnieni na 18,5 etatu.  żadna decyzja wydana przez wójta nie została zaskarżona do samorządowego kolegium odwoławczego;  Wojewoda stwierdził nieważność 6 uchwał, podjętych przez Radę Gminy Grabowiec, z czego 5 z nich zostało poprawionych w trybie naprawczym;  Rada Gminy Grabowiec podjęła 51 uchwał w tym 24 uchwał będących aktami prawa miejscowego;  Podobnie, jak w roku poprzednim, przeciętny czas oczekiwania na wydanie dowodu osobistego wynosił 14 dni;  W rankingu samorządów organizowanym przez „Rzeczpospolitą”, w którym sprawdza się efektywność działań samorządów na rzecz trwałego rozwoju wspólnoty i zrównoważonego rozwoju w podstawowych obszarach: ekonomicznej, środowiskowej, społecznej oraz jakości zarządzania, gmina Grabowiec w edycji 2019 uplasowała się na 721 miejscu, spośród 1548 gmin wiejskich. Wskaźniki do oceny pochodziły z Ministerstwa Finansów i GUS.

str. 19