ADMINISTRATA DURRES Nëpunësi i shtetit do të paguajë SHTATORJA E NOLIT, vetë dëmin që shkakton PERPLASET KISHA ɽ FAQE 7 ME NISMETARET Zbardhen ndryshimet e “Kodit të Procedurave Administrative” ɽ FAQE 10

Lexoni Dëgjoni Kjo gazetë Shikoni përdorë teknologjinë QR-CODE

LEKË 30 VITI IV - NR. 151 - E DIEL - 29-06-2014

Satirë politike EKSKLUZIVE

NGA ARBEN DUKA

SHISH DOREZON Reforma territoriale, jo për qëllime elektorale.. PERGJIMIN QE ɽ Në faqen 25 bashkë me Epigrame dhe vargje të tjerë.. HEDH DRITE Koment MBI VRASJEN E NGA ERVIN KOÇI *) NË FOTO: (në rreth) Dy vrasësit duke ndjekur makinën e bankierit Administrata ARTAN SANTOS ¿ skale dhe Po kërkohet një person i tretë Duke analizuar rrënuesit 8-vjeçarë jë ndër sfidat kryesore të që ka ndihmuar killerat. Merret pamjet ¿ lmike dyshohet qeverisë Rama, theksuar Ndhe në programin e qeverisë në pyetje vëllai i Gëzim Çelës. se një prej vrasësve është mirëadministrimi ¿ skal dhe formalizimi i ekonomisë. Realiteti i Hetohen transaksionet te Credins ishte një femër trashëguar në administratën ¿ skale ɽ ishte një s¿ dë për qeverisjen e re FAQE 2-5 për të ndërtuar një sistem të saktë dhe transparent në administrimin ¿ skal, një administratë profesionale në zbatimin e politikave ¿ skale në SUPLEMENTI “RILINDASI” ɽ FAQE 8-9 STATUSI favor të biznesit të ndershëm dhe qytetarit. Të dhënat ¿ skale tregojnë se objektivi i qeverise për rritjen e perfomancës së administratës Rama feston fiskale, e shoqëruar me politika ekonomike dhe fiskale që nxisin konsumin dhe prodhimin, është në BE duke uruar udhë të mbarë. Nga opozita (lideri i saj, mini- strat, deputetë, media dhe analistë që mbështesin opozitën në cdo Ramazanin aksion politik) është deklaruar që ekonomia pas muajit Shtator po Opozita feston më vete. Në shtator përkeqësohet, perfomanca e admi- REXHEPREXHEP QOSJAQOSJA nistratës ¿ skale është... Papa bekon fëmijën e kryeministrit vijon në faqen 16 S¿ dat me ideologjinëideologjinë ɽ

anantishqiptaretishqiptare ZGJEDHJET PD LAZARAT ttëë nacionalizmit sllav Andrea Mano ¿ ton Zbulohet laborator “Perandorët”“Perandorët” Letërsia e në Korçë, humbësit që prodhonte drogë angazhuargazhuar dhedhe shshkrimtaretkrimtaret femrafemra akuza për manipulim në formë çokollate ɽ FAQE 17-24 ɽ FAQE 11 ɽ FAQE 6

Cyan magenta yellow black 2 Aktualitet E diel, 29 qershor 2014 VRASJA E SANTOS

SEKUESTROHEN në serviset e Fushë-Kuqe dhe Mamurrasit 7 kokore motori me mbishkrimin “Shoei”, janë të ngjashme me kasketën e drejtuesit të motorit Një person i tretë informoi killerat për daljen e Santos Ekzaminohen 7 skafandra të gjetura në zonën e Laçit. Dalja nga pallati i bankierit u spiunua nga kafja Ekspertët e policisë në vendin ku u vra bankieri Artan Santo

TIRANE

jë person i tretë Vendimi ka ndihmuar dy personat VIDEO/ VRITET me motor për SANTO, KILLERAT Maltin Korkuti ekzekutimin I KAP KAMERA Ne bankierit të njohur Ar- zëvendësondëson tan Santo. Ky person sipas prokurorisë dhe policisë së Tiranës nuk ka pasur Santon në krye të rolin e ekzekutorit direkt të Santos, por ka qëndruar Bankës “Credins” në rolin e informatorit të dy personave që vërtiteshin që — Këshilli Drejtues i “Credins Bank” ditën e prej orës 08:00 të mëngjesit Për të parë videon në smartphonin shtunë ka marrë vendimin për zgjedhjen e Mal- të së enjtes rreth pallatit të tuaj skanoni QR CODE me APP të tin Korkutit si drejtor i përgjithshëm i Bankës. bankierit. Duke verifikuar A1REPORT që shkarkohet falas Korkuti është bashkëthemelues i Credins Bank, me imtësi të gjitha pam- aksionar i këtij institucioni dhe ka mbajtur deri jet filmike, konstatohet se tani pozicionin e zv/drejtorit të përgjithshëm motori me dy vrasësit ka dhe anëtarit të Bordit Drejtues. Vendimi për qënë në lëvizje që në orët emërimin e tij në këtë e mëngjesit dhe se është post është marrë dy filmuar nga kamerat e mbi Ekzaminimi ditë pas humbjes së 8 kryqëzimeve kryesore të jetës së Artan Santos. Tiranës. Sipas prokurorëve, 7 skafandrat me mbishkrimin “Shoei” Veprimtaria e bankës motori shfaqet dhe në afërsi më të madhe në vend të Ambasadës Amerikane, të ngjashme si ajo e njërit prej ekzekutorëve me kapital shqiptar ka mbi urën e Lanës në rrugën e vazhduar rregullisht në Elbasanit, kryqëzimin e ETC, të Santos, pritet të ekzaminohen nga të gjitha degët e saj në si dhe në një kryqëzim tjetër shërbim të klientëve. mbi Drejtorinë e Higjenës, ku laboratori kriminalistik pranë ministrisë Maltin Korkuti është është ¿ lmuar nga kamerat e diplomuar në Fakulte- një lokali. Më pas është rik- së Brendshme. Ekzaminimi do kryhet tin e Ekonomisë në thyer sërisht. Një ece-jake të Universitetin e Tiranës tillë nëpër rrugët e Tiranës për gjetjen e qimeve të À okut deri tek marrja e dhe në Universitetin motori e ka bërë duke kaluar e Vjenës për degën dhe para pallatit të Santos, kampioneve të djersës së lëkurës. Financë. Pas marrjes por sipas dëshmitarëve në së diplomës së dytë, asnjë rast ai nuk ka ndaluar. me qëllim thellimin Siç duket për të njoftuar ekze- dhe përvetësimin më kutorët për daljen nga pallati të mirë të shkencave të Santos, në lokalet poshtë ¿ nanciare, Korkuti ka mundësi të ketë qëndruar në pallatit ka qëndruar një per- me detyrë poshtë pallatit zimin e televizionit Shqiptar, përfunduar edhe dok- kafenetë që ndodhen poshtë son i tretë që i ka sinjalizuar një person që t’i informonte vetëm pak sekonda pasi ka toraturën për Financë pallatit të Santos. me telefon. menjëherë pasi bankieri kaluar aty makina e Artan dhe Kontabilitet në të dilte jashtë. Gjithçka ka Santos. Prania e tij shumë Universitetin e Vjenës. INFORMATORI qënë e programuar me detaje afër makinës së Santos në një SHTATË SKAFANDRA Maltin Korkuti është Gjatë kontrolleve të shum- Një person i tretë duket dhe se vrasësit ditën e enjte, moment kur ai kishte vetëm bashkëshorti i Elvana ta që kanë kryer forcat e se ka qëndruar pranë hyrjes prisnin vetëm Artan Santon disa minuta që kishte dalë Hanës, ish-drejtore e FNSH dhe RE- së pallatit të bankierit Artan përgjithshme për tetë vjet rresht e Institutit të Sig- NEA në zonën e Santo për të parë momentin urimeve Shëndetësore gjatë qeverisjes Berisha. PRANIA Fushë-Kuqe dhe kur ai do dilte nga banesa Kjo e fundit njihet si pjesëtare e rrethit të ngushtë Prania e tij shumë afër makinës së Santos në një Mamurrasit, në dhe të hipte në makinë, familjar të gruas së ish-kryeministrit Sali Berisha, disa magazina për të shkuar në zyrën e moment kur ai kishte vetëm disa minuta që kishte dalë Liri Berisha. Këto ndryshime vijnë në një kohë të dhe servise janë tij në zonën e ish-bllokut. nga pallati, i ka bërë hetuesit të ngrejnë dyshime se një vështirë për aksionerët e bankës “Credins”. Lëvizjet e shumta të mo- gjetur dhe sekue- torit në zonën për rreth, ka person i tretë, ka informuar dy autorët mbi motor struar 7 kasketa shumë mundësi që të mos me mbishkrimin e pikasnin në kohë daljen të dilte nga apartamenti i tij. nga pallati, i ka bërë hetuesit “Shoei”. Këto skafandra janë e Artan Santos nga shtëpia, Nga pamjet ¿ lmike që tashmë të ngrejnë dyshime se një të njëjta me ato që ka pasur kanë ngjallur dyshime, ku deklaruar se i mbajnë për t’i dhe për të mos humbur as- prokuroria ka administruar person i tretë, ka informuar drejtuesi i motorrit që u për- janë marrë në pyetje dhe shitur, dhe se s’kanë lidhje një minutë kohë, mendohet në dosjen hetimore, tregohet dy autorët mbi motor. Ky per- dor në vrasjen e bankierit pronarët e serviseve dhe me ekzekutimin e Santos, në se grupi kriminal ka lënë se motori shfaqet në kryeqë- son sipas hetuesve, ka shumë Artan Santo. Këto skafandra magazinave, por ata kanë qëndër të kryeqytetit. E diel, 29 qershor 2014 Aktualitet 3

BiograÀ a Dyshimet Autori i vrasjes së biznesmenit

TIRANE utori i vrasjes së Artan Santo bankierit Artan 7 shtator 1956 Santo mund të Ka lindur Artan Santo në jetë femër? Duket Tiranë. Që në fëmijëri ai e pabesueshme ka spikatuar në talentin deriA diku dhe speculative, ishte një femër? e tij në matematikë duke por asgjë nuk përjashtohet shfaqur kështu ambiciet nga policia e Tiranës, deri në për tu bërë dikush. kushtet e zbulimit dhe arres- Santo pas përfundimit të timit të personit që ka qëlluar Pikëpyetjet që hetuesit e policisë kanë gjimnazit, studimet e lartë mbi biznesmenin Artan San- i ka kryer në Fakultetin ton. Pamjet ¿ lmike njëherësh ngritur mbi personin e dytë mbi motor Ekonomik të Tiranës. dhe fotogra¿ të e nxjerra prej tyre janë analizuar imtësisht, dyshohet se janë të implikuar kanë pasur kohë të gjatë duke larguar nga policia. Tashmë gjatë këtyre netëve hetimore në këtë ngjarje të rëndë. Sipas analizuar të gjitha veprimet hetimet janë përqëndruar nga ekspertët kriminalistikë policisë vrasja ka qënë mjaft policore si dhe deri tek seg- në tre pista kryesorë si ajo e të Policisë së Shtetit. Personi e organizuar dhe se autorët menti që do të ndiqnin për t’u transaksioneve bankare për i dytë që ndodhet në motor, shitblerjen e ra¿ nerisë së naf- dhe që ka qëlluar më pas tës ARMO, ndërtimin e një 6 herë në drejtim të Artan qendre tregtare në Prishtinë Santos, sapo ky i fundit ka RASTËSIA të quajtur “Prishtina Centër” zbritur nga makina e tij dhe dhe konÀ iktet mes ortakëve është drejtuar drejt bankës, që Artan Santo ka pasur në Ina Rama ka karakteristikat trupore biznesin e tij. Santo u ekze- të një femre. Ekspertët e kutua me 6 plumba në trup, “Qullaci” këshilltare policisë kanë ngritur këtë teksa po hynte në bankën që Talenti i Santos s’ka pikëpyetje, duke u nisur nga drejtonte prej vitesh dhe ishte qënë vetëm banka por ligjore masa trupore, dhe fiziku i aksioner. Vrasja ka ndodhur edhe kinematogra¿ a. dobët. Sipas policisë, duke në sy të një efektivi të poli- Në vitin ‘70 ai performon e Santos u nisur vetëm nga trupi dhe cisë rrugore dhe të shumë shkëlqyeshëm rolin përshkrimet e dëshmitarëve kalimtarëve të tjerë. e “Qullacit” tek ¿ lmi në vendgjarje ekzekutori i “Guximtarët”. Këtë rol e ka përket një moshe 20 deri në lualjtur për krah aktorëve të 25-vjeç. Ndërkohë që atletet mëdhenj si Tinka Kurti dhe (në rreth majtas) Automjeti i Santos duke kaluar në bulevard që mban të veshura personi i ( në rreth djathtas) Autorët e vrasjes duke e ndjekur nga pas aktori tjetër Mevlan Shanaj. dytë mbi motor kanë ngjyrën karakteristike me atletet që veshin femrat. Një tjetër ele- ment që le vend për dyshime VIDEO/ ARTAN DIDI është dhe mënyra se si qën- TAKON KRERET dron personi prapa motorit, E POLICISE çka i ka shtyrë hetuesit drejt — Për ironi të fatit kësaj piste. njeriu që u ekze- kutua në qëndër PËRGJIMET të bllokut kohët e Për të siguruar provat me fundit ka pasur si qëllim rënien në gjurmët e këshilltare juridike autorëve të vrasjes së banki- 31 mars 2003 ish-kryeprokuror- erit Artan Santo, policia e Pikërisht në datën 31 en Ina Rama. Bur- Tiranës gjatë këtyre ditëve mars 2003 Artan Santo Për të parë videon në smartphonin ime pranë policisë ka dërguar rreth 100 kërkesa së bashku me disa thanë se ish-krye- tuaj skanoni QR CODE me APP të në prokurori për përgjimin A1REPORT që shkarkohet falas biznesmenë të tjerë, prokurorja Rama e telefonave të personave që (në rreth) Autorët e vrasjes duke kalar një ditë para pranë shtëpisë së tij ka arritur të themelojë ka pasur njohje me bankën e parë Artan Santo dhe Shqiptare të quajtur se kohët e fundit, “Banka Credins”. Që bankieri e kishte prej këtij viti suksesi i si këshilltare në Operacioni për motorrin bankës Credins ka qënë fushën e juris- në ritje nga viti në vit. prudencës. Rama gjatë mandatit të saj të drejtimit të sekuestrohen 1077 makineta Prokurorisë së Përgjithme, ven- dosi t’i transferojë Kompjuterat e lojrave të fatit u kapën në qytetin e Laçit pagat e proku- rorëve, oficerëve kompjuterike të lojërave të për kërkimin e dy vrasësve dhë të gjithë ad- fatit. Këto paisje janë gjetur të bisnesmenit, Artan Santo, ministratës së pikërisht në vendin ku janë ngjarje e ndodhur mëngjesin Prokurorisë Shqip- sekuestruar dhe tre skafandra e së enjtes në mes të bllokut tare nga një bankë Kontrollet TIRANE motori, ku dy prej tyre mba- në kryeqytet. Policia ka 26 qershor 2014 e nivelit të dytë, në nin mbishkrimin “Shoei”, nisur procedim penal ndaj Ndryshe nga çfarë kishte bankën që menax- dhe që janë të njëjta me shtetasve të mësipërm, të plani¿ kuar në kokën e tij, hohej dhe drejtohej atë skanfandër që ka pasur cilët mësohet se magazinën e ditën e Enjte dy persona nga Artan Santo. drejtuesi i motorrit. Ndër- kishin marrë më qera nga një të hipur mbi një motor të Veç ish- kryeproku- kohë në magazinë efektivët banor i fshatit Fushë-Kuqe. zi, kanë ndjekur bankierin rores Ina Rama, jatë operacionit të e policisë gjetën edhe disa Për këtë ngjarje të rëndë Artan Santo, të cilin e bankieri Santo ka Policisë së Shtetit për automjete luksoze. Kontrolli materialet proceduriale i kanë qëlluar 6 herë me pasur dhe këshill- zbulimin e gjurmëve të në magazinën që rezultonte kanë kaluar Prokurorisë së G pistoletë duke e lënë të tarë të tjerë të njo- autorëve të vrasjes së biznes- në emër të shtetasve Ervis. Laçit, e cila tashmë ka nisur vdekur përpara shkallëve hur në fushën e menit Artan Santo, në zonën M. 32 vjeç nga Kurbini dhe hetimet në gjendje të lirë për të bankës së tij. drejtësisë. e Fushë-Kuqes në Laç janë Kol. P., banues në Tiranë u dy personat që janë pronarë bllokuar rreth 1077 paisje bë në kuadër të operacionit të makinetave të fatit. 4 Aktualitet E diel, 29 qershor 2014

KËRKOHET ndihmë VRASJA E SANTOS dhe nga shërbimet e huaja inteligjente. Shpresohet që në ditët në vijim të arrestohen vrasësit e bankierit Lika i SHISH, i jep Llallës përgjimet për vrasjen e Santos Kryeprokurori Llalla dhe kreu i shërbimit Visho Ajazi Lika, takim 45 min për ekzekutimin ma¿ oz

ELTON QYNO TIRANE

rasja mafioze e bankierit Artan Santo ka bërë bashkë për 45 minuta kryeproku- rorinV Adriatik Llalla dhe kreun Ekspertët e policisë dhe ambulanca e morgut në vendin ku u vra Santo e SHISH Visho Ajazi Lika. Dy krerët e institucioneve krye- Visho Ajazi Adriatik Llalla sore të ruajtjes së sigurisë në Visho Ajazi Lika Hetimet mësohet se hetimor që është ngritur për TASK-FORCA vend kanë dikutuar në Proku- duket se i ka dhënë janë shtrirë edhe jashtë këtë çështje. rorinë e Përgjithshme rreth in- informacione të Shqipërisë. Si pjesë formacioneve për zbardhjen e vleshme prokurorit e tyre, mësohet se AFËR ZBARDHJES Ndini Tavani, Kur kanë kaluar tre ditë nga vrasjes së Artan Santos. Zëra jo Artan Santo Adriatik Llalla për janë vënë nën përgjim zyrtarë nga prokuroria, thanë veri¿ kimin dhe zbulimin telefonatat e personave vrasja në qëndër të ish-bllokut heton se Visho Ajazi Lika, i ka vënë në e provave, lidhur me që dyshohet se kanë të Artan Santos, prokuroria e në një tjetër takim që pati më dispozicion disa informacione vrasjen e bankierit të patur marrëdhënie me Tiranës shprehet se ka në dis- herët Kryeprokurori Lalla me transaksionet kreut të akuzës shqiptare, njohur Artan Santo. bankierin 58 –vjeçar. pozicion vetëm pamjet ¿ lmike informacione këto që mbetet 4 prokurorët e grupit hetimor, dhe disa prova të tjera. Bur- bankare vetëm në kuadrin e hetimit dhe Petrit Fushën, Albert Nelën, imet nga prokuroria, shprehen veri¿ kimit të plotë, nëse ekzis- Adriatik Camin dhe Dritan të bindur se shumë shpejt kjo tojnë personat e përmendur në Nushin. e makabre të Artan Santos. vetëm. Llalla dhe Lika, gjatë ngjarje do të ketë të arrestuar të dhënat e servirura nga kreu Madje në takim, kreu i SHISH diskutimit kokë më kokë, kanë konkretë, të cilët kanë marrë i SHISH. Këto informacione SHËRBIMET E HUAJA është shprehur se për këtë rënë dakort të ngrenë dhe një pjesë në vrasjen e Santos. bëjnë fjalë për një përgjim që Kreu i SHISH, Visho Ajazi vrasje do kërkojë dhe ndi- strategji hetimore, ku të koor- Nuk dihet se çfarë provat janë SHISH ka mundur të sigurojë Lika i ka shprehur gadishmëri- hmën e partnerëve të huaj dinojnë me përpikmëri çdo zbulur që sjellin zbulimin e për këtë çështje. në e tij kryeprokurorit Llalla, të shërbimit, për të mësuar veprim hetimor. Shpresohet autorëve, por hetuesit shpre- Sipas të njëjtave burime, për servirien e çdo informate rreth problemeve që mund të që gjatë këtyre ditëve, vrasësit e hen të bindur se identi¿ kimi të dhënat e reja mbi atentatin të vlefshme që institucioni i ketë pasur bankieri shqiptare Artan Santos të “gabojnë diku”, i vrasësve të Santos do të jetë mafioz, janë analizuar edhe SHISH, do ketë për vrasjen me bankierë të huaj, dhe jo duke lënë gjurmë për grupin i shpejtë. — Grupit që po punon për zbard- hjen e ngjarjes i është shtuar dhë një prokuror nga Kryeprokurori 1 orë takim me Task- Forca e krimit Takimi ekonomik i cili do TIRANE të hetojë mbi ak- tivitetin bankar të katër hetuesit e çështjes “Santo” të ndjerit. Proku- rori Ndini Tavani ryeprokurori Adriatik Grupi hetimor informon Adriatik Llallën për hapat e hetimit është ngarkuar nga Llalla, gjatë paradites kryeprokurori Lla- së djeshme ka mbled- gjatë takimi është vendosur që Shtetit, Artan Didi, zhvilloi lla, për verifikimin K me imtësi të vep- hur në një takim, anëtarët e një prokuror që heton krimin një takim me drejtuesit e poli- grupit e hetimit të “çështjes ekonomik në Task-Forcën e cisë në lidhje me hetimet për rimtarisë së bankës Santo”, në Prokurorinë e Tira- Tiranës, ti bashkangjitet këtij vrasjen e biznesmenit Artan “Credins”. Tavani nës. Në takimin që zgjati për grupi hetimi, meqenëse pista Santos. Vrasja e biznesmenit do kryejë skanerin rreth 1 orë, ishin të pranishëm kryesore e hetimit është ajo e Artan Santo ndodhi të enjten, e transaksioneve 4 prokurorët që po hetojnë transaksioneve bankare. Deri rreth orës 09:30, në “zemër” bankare për të çështjen, Albert Nela, Petrit më tani policia ka shoqëruar të kryeqytetit, në zonën e Ish- parë ndonjë kalim Fusha, Adriatik Cami dhe Dri- 50 persona për të dëshmuar në Bllokut. Biznesmeni Santo, shume lekësh të dy- tan Nushi. Mësohet se këta të lidhje me vrasjen e Artan San- bashkëpronar i medias “Focus shimtë, që mund të fundit kanë informuar Llallën tos. Sipas informacioneve që Group”, i bankës ‘Credins’ ketë sjellë dhe lind- mbi pistat e hetimit për ngjar- vijnë nga policia e kryeqytetit, dhe ‘TV Scan’, u qëllua për jen e konÀ ikteve,që jen e rëndë. Takimi u zhvillua shoqërimi i tyre është bërë në vdekje me armë zjarri nga dy mund të kenë sjellë me dyer të mbyllura dhe pas cilësinë e dëshmitarëve, por persona të maskuar, pranë më pas dhe vrasjen përfundimit të takimit Llalla dhe personave që kanë dijeni selisë qendrore të bankës e biznesmenit të nuk ka dashur që të pronon- për faktet. Dje edhe Drejtori “Credins”, teksa ishte duke njohur Artan Santo. cohet për shtypin. Mësohet se, i Përgjithshëm i Policisë së hyrë në institucion. E diel, 29 qershor 2014 Aktualitet 5

Kontigjenti Dy të ndaluarit, janë “Baroni” Transfertat pyetur edhe në lidhje me Gëzim Çela i njohur Policia ka mbërritur si “Baroni” aktualisht tek këta dy persona, kontigjentin kriminal të është i shpallur në gjatë veri¿ kimit të zonës së tyre, si në Fushë kërkim nga ana e dokumenteve të policisë, e cila disa ditë transaksioneve bankare Kuqe dhe në Laç më parë në banesën e që janë bërë nga tij në Fushë-Kuqe gjeti personat e arrestuar, kilogramë me drogë, apo dhe Gëzim Çela i kokainë e heroinë. cili është në arrati. Hetohen transaksionet, pyetet edhe vëllai i Gëzim Çelës Kujtim Çela e Astrit Bushi në pranga gjatë një aksioni antidrogë

ARTAN CENA bërë në bankën Credins që e arrestuar në fund të muajit para arrestimit dhe gjatë drejtonte Santo. Lajmi bëhet maj të këtij viti, janë marrë kohës që ishin në burg. Në TIRANE i ditur nga burime të policisë në pyetje në lidhje me ak- dëshminë e tyre të dhënë për së kryeqytetit dhe proku- tivitetet e paligjshme të tyre o¿ cerët që janë duke u marrë ujtim Çela, vël- rorisë që janë duke hetuar me zbardhjen e ekzekutimit lai i “Baronit” të në lidhje me ekzekutimin e të bankierit, dy të arrestu- drogës Gëzim personazhit të njohur, ngjarje Ekspertët arit nuk kanë dhënë shumë Çela dhe Astrit e ndodhur në orën 09:18 detaje. Policia ka mbërritur Bushi, i njohur minuta të enjtes, datë 26 tek këta dy persona, gjatë Ksi i forti i Laçit, janë marrë qershor. verifikimit të dokumenteve në pyetje nga policia në lid- të transaksioneve bankare që hje me çështjen e vrasjes DËSHMITË janë bërë nga personat e ar- së bankierit Artan Santo. NGA BURGU restuar, apo dhe Gëzim Çela, Burimet thanë se, marrja në Burimet thanë se, dy per- i cili ndodhet në arrati ende. pyetje e tyre lidhet me disa Astrit Bushi sonazhet e njohura, Kujtim Dëshmitë e Kujtim Çelës dhe veprime bankare që janë Çela dhe Astrit Bushi, të Astrit Bushit janë marrë gjatë paradites së djeshme, ndërsa policia nuk ka dhënë shumë detaje në lidhje me to, siç po ndodh edhe me pjesën tjetër Çipa:Policia bëri Ndjekja të hetimit, duke mos lënë që Deklarata Në këtë zonë motorri të rrjedhë asnjë informacion. TIRANE me 2 autorët e dyshuar, është parë nga një tjetër KONTIGJENTI patrullë e qarkullimit, detyrën, s’kishim të KRIMINAL e cila është vënë në Dy të arrestuarit mësohet ndjekje të tyre, deri në olicia e Tiranës në ditën se janë pyetur edhe në lidhje Urën e Gjoles ku është me kontigjentin kriminal të e vrasjes së Artan San- zhdukur. Ptos ka bërë detyrën e saj, dhëna për kërcënime zonës së tyre, si në Fushë ndërsa nuk kishte informa- Kuqe dhe në Laç, zonë në të cione se, drejtorit të Credins cilën kanë humbur gjurmët Bank i kërcënohej jeta. Ishte Kreu i Policisë së Tiranës, Ardian Çipa: edhe dy autorët e vrasjes së kreu i Policisë së Tiranës, bankierit Artan Santo. Mëso- Ardian Çipa, ai i cili me anë të Sekuestrohen pamjet e bizneseve het se, Çela dhe Bushi ka shp- një komunikimi me median jeguar dhe dhënë për policinë që ka sqaruar rrethanat dhe informacionet që kishin, në veprimet që ka bërë policia e lidhje me personat që janë pyetur. Njëherazi njësia e kryeqytetit në kohën e krimit. HETIMET “Shkaqet e mos kapjes së posaçme hetimore ka dhënë autorëve nuk kanë të bëjnë dritën jeshile për vendosjen fare me angazhimin e policisë Kushërinjtë Shpërblimi në përgjim të një numri të së Tiranës. Por ngjarja ka Policia e Shtetit ka vënë konsiderueshëm personash, qenë e parapërgatitur dhe e Gjozi në 100 mijë euro shpërblim, mes tyre dhe disa shtetas të mirëorganizuar nga autorët”, për cdo informacion huaj, të cilët janë të dyshuar deklaroi Çipa gjatë deklaratës qeli për të vlefshëm që do të si të implikuar me ngjarjen. së tij. Kreu i policisë së Ti- cojë në identi¿ kimin e Për këtë qëllim ka nisur një ranës ka treguar gjithashtu armë pa leje autorëve, duke siguruar punë masive e oficerëve të edhe iteneratin e dy autorëve anonimat të plotë. policisë për këtë qëllim, për të krimit, që nga momenti që — Dy kushërinjt zbardhjen e ndonjë bisede kanë qëlluar me armë e deri Klodian Gjozi, 28 kompromentuese. kur kanë humbur gjurmët vjeç dhe Sajmir në periferit të Fushë-Krujës. Gjozi, 23 vjeç të dy ARRESTIMET E TYRE “Pas ngjarjes ata shkuan drejt banues në fshatin Kujtim Çela dhe Astrit Gardës së Republikës, ndërsa Kapidanaj të ko- Bushi janë vënë në pranga në në ndjekje të tyre u vu mën- munës Ishëm në fund të muajit maj, kur Policia jeherë një efektiv i policisë Shijak, të cilët u e Shtetit në Shqipëri dhe ajo e rrugore, me motor, i cili në shoqëruan për Kosovës organizuar një opera- momentin e krimit, ishte afër motorrin e vrasjes cion policor kundër tra¿ kut të vendit të ngjarjes. Disa shër- së Santos, janë kokainës dhe heroinës, e në bime u ngritën në drejtimin Ardian Çipa mbajtur në qeli Motorri pranga ranë 6 persona. Por nga po udhëtonin autorët e pasi tani akuzo- Policia e Tiranës ka bërë policia i iku personazhi kryesor vrasjes si dhe u ngritën pika hen për armëmba- të ditur se, autorët e për të cilin ishin nisur, Gëzim të përforcuara kontrolli në ndodhen në gjithë gjatësinë rasit ku janë marrë si prova jtje pa leje. Ndali- vrasjes udhëtonin me një Çela, i cili njihet ndryshe edhe të gjitha daljet e Tiranës” ka e rrugës deri në Fushë-Krujë. materiale pamjet ¿ lmike para mi u bë pasi gjatë motorr të zi, pa targa, me me emrin “Baroni i drogës” për deklaruar Çipa. Kreu i Poli- “Janë kontrolluar të gjitha dhe pas ndodhjes së ngjarjes, kontrolleve në kokore dhe të armatosur, shkak të aktivitetit të tij krimi- cisë së Tiranës ka deklaruar objektet të cilat kishin kamera që dokumentonin itinerarian e banesa u gjetën të veshur me të zeza, nal që ka zhvilluar në Itali. se, janë sekuestruar dhe pam- të vendosura nga Ura e Gjolës lëvizjes së motorit të dyshuar”, armë. trupa mesatare. Kërkimet për të vazhdojnë, por jet e kamerave të biznesve që deri tek nënkalimi i Mamur- tha Çipa. ai ende nuk është arrestuar. 6 Aktualitet E diel, 29 qershor 2014

Në kontrollet e tyre, forcat speciale kanë sekuestruar dy ton kanabis sativa “Lazarati” Zbulohet një laborator për

ARTAN CENA të prodhuar drogë çokollatë TIRANE jë tjetër labora- Policia ka vënë në pranga Ismail Bucin dhe në kërkim Maliq Bejko tor i përpunimit të lëndëve narko- tike është zbuluar kontrolleve në banesën e tij policia sekustroi dhe dy autom- drogës ishte futur në 55 thasë në një banesë në është gjetur një sasi prej 82 jetet që ndodheshin në oborrin të mëdhenj dhe e bërë gati për REZULATET: Nfshatin Lazarat. Gjatë kon- kilogramësh lëndë narkotike. e banesës. Bejko ka mundur të të dalë në shitje, ndërsa atij në LAJME trolleve të djeshme, policia ka Ndërsa, 981 kilogramë drogë u arratiset nga fshati dhe është banesë iu gjet dhe një armë ɷ 33 persona të sekuestruar sërish disa armë gjet në banesën e Maliq Bejkos, i shpallur në kërkim. Sasia e autoamatike. arrestuar shkurt dhe gati 2 ton kanabis sativa. cili është shpallur në kërkim pasi Ndërkaq, Ismail Buci është nuk gjendjen në shtëpinë e tij. LABORATORI ɷ 697 banesa të personi i cili është vënë në I DROGËS pranga nga policia, pasi gjatë KONTROLLET Ndihmat Po në Lazarat në një tjetër kontrolluara NË BANESA Besimtarët muslimanë banesë u zbulua një bazë ku Sekuestrimi një sasie prej që nuk ishin përfshirë prodhohej vaj hashashi dhe ɷ 132.567 rrënjë Deklarata dy ton kanabis sativa, dhe një ne mbjelljen e kanabisit përpunohej marijuana në formë kanabis arsenali armësh luftarake është kanë marrë ndihma çokollate. Po kështu u sek- bilanci i aksionit të zhvilluar nga xhamia e Lazaratit. uestrua makineria që prod- ɷ 56 ton kanabis Vrasja për gjatë ditës së djeshme në fshatin Sipas myftiut, ndihmat honte çokollatën dhe vajin e sativa gjakmarrje, Lazarat. Një sasi prej 981 kilo- jepen në nisje të muajit hashashit, 3 litër vaj hashashi, Tiranë-Durrës gram lëndë narkotike cannabis të Ramazanit për dhe format që bëhej droga ɷ 8 pako e dyshuar familja Prroni sativa u gjet në papafingon e familjet që qëndruan larg çokollatë. 82 kilogram mari- heroinë përplasen banesës së Maliq Bejkos, ndërsa fenomeneve negative. juanë, e ndarë në 7 thasë u gjet kundër policisë edhe në papa¿ ngon dy makina, e 62-vjeçari Ismail ɷ 2 kg drogë Buci, i cili u prangos çokollatë përmbyset njëra nga policia. Ndër- kohë sasia tjetër e ɷ 3 kg farë kanabis — Një aksident pa pasoja lëndës naroktike sativa në njerëz ka ndodhur dje në është gjetur në rrugën drejt Durrësit. Në kil- banesat e banorëve ɷ 3 litra vaj ometrin e tetë të autostradës të zonës që iu nën- hashishi Tiranë-Durrës, 2 automjete shtruan kontrolleve janë përplasur me njëri- Tarzan Prroni gjatë këtij operacioni tjetrin, ku si pasojë njëra ɷ 6 ton boçe prej tyre është përmbysur. ■ Familja jonë nuk anticanabis që sot ka ditën e 14 të tij. kanabis Fatmirësisht nga ky aksi- lidhje me krimin e kryer dent nuk është raportuarpër ndaj Brahim Manit, ne ɷ 401 armë zjarri presona të lënduar rëndë. Siç i kemi shtrirë dorën e TË ARRESTUARIT Deri më tani 34 automatikë duket edhe nga fotot një nga pajtimit përpara 14 viteve. automjetet është përmbysur Kjo është deklarata e persona janë ar- restuar në Lazarat ɷ 4 snajper, 2 të në rrugë, por nuk duket që xhaxhait të Tarzan Prronit, të ketë dëme të shumta. i shpallur në kërkim nga në kuadër të këtij djegur operacioni, të dys- Policia e cila ka mbërritur policia e Shkodrës si i në vendngjarje ka nisur edhe akuzuar për vrasjen e huar për sulmet me ɷ 17 pistoleta, 2 armë ndaj forcave hetimet për zbardhjen e plotë 50-vjeçarit Brahim Mani, snajper, të ngjarjes. ngjarje e ndodhur të të policisë, për prodhim e mërkurën, 25 qershor. shitje të narkotikëve, për kul- tivimin kanabisi, kundërshtim ɷ 10 mitroloz të Prroni thotë se ¿ si i tij nuk rëndë ka asnjë lidhje me ngjarjen VIDEO/ 1 TON DROGE të punonjësve të policisë, për NE PAPAFINGON shkatërrim prone. Në prangat në fjalë dhe se ato janë 22 mitrolozë të përfshirë padrejtësisht nga E BANESES e policisë kanë përufunduar ɷ policia e Shkodrës ndërsa edhe tre gra të cilat janë dënuar lehtë Për të parë videon në smartphonin tuaj skanoni më herët nën akuzën e kul- nipi i tij ndodhet në Firence QR CODE me APP të A1REPORT që shkarkohet falas të Italisë dhe ka 6 muaj që tivimit të lëndës narkotike. ɷ 3 antitankë, 4 nuk ka ardhur në Shqipëri. mortajë “Hera e fundit që djali ka ardhë në Shqipëri, është ɷ 160 copë predha Durrës, Janari ku ka qëndruar STUDIO PËRMBARIMORE “SPEED SOLUTION” mortaje disa ditë në atdhe, e më arrestohen tre pas është rikthyer në Itali”, ɷ 6 pajisje hajdutë, vodhën ka thënë Skënder Prroni. NJOFTON SHPALLJEN E ANKANDIT 1 granatëhedhëse Familja deklaron se do ta për: një banesë ndjekë deri në fund këtë çështje, duke i cilësuar ɷ 40 predha — Kapet një grup hajdu- “Truall”, me sip 435 m2, me nr. pasurie 2/58, vol. 4, faqe. 236, Z.k. 8597, e regjistruar në akuzat në drejtim të 26 granatëhedhësi tësh në Durrës, pasi kishin Regjistrin Hipotekor Nr. 13 dt. 07.10.2008 me adresë Lagjja “Tepe”, Shkodër. Kjo pasuri është grabitur një banesë në vjeçarit si të padrejta. Në e hipotekuar në favor të Bankës UBA sh.a. të njëjtën linjë janë edhe ɷ 19 copë mina lagjen 15, në Spitallë të Durrësit. Policia arrestoi në misionaret e pajtimit të Çmimi me të cilin ¿ llon ankandi është 2 000 000 (dy milionë ) lekë. këmbësorie gjaqeve të pranishëm në mbrëmje Marian Çelën, 27 vjeç, Gentian Xhakerrin 18 pajtimin përpara 14 viteve “Truall+Ndërtesë”, me sip 437.4 m2 nga të cilat 179.6 m2 ndërtesë, me nr. pasurie 2/59, vol. ɷ 6 armë të vjetra, vjeç, Ardit Nikolli, 18 vjeç. të cilët kanë sqaruar se në 4, faqe. 237, Z.k. 8597 e regjistruar në Regjistrin Hipotekor Nr. 14 dt. 07.10.2008 me adresë 17 çifte atë kohë është ¿ rmosur Lagjja “Tepe”, Shkodër. Kjo pasuri është e hipotekuar në favor të Bankës UBA sh.a. Tre të arrestuarit dyshohet se në bashkëpunim kanë edhe deklarata e pajtimit ɷ 98 granata, 67 me ¿ rmën e 12 burrave në Çmimi me të cilin ¿ llon ankandi është 2 560 000 (dy milionë e pesëqind e gjashtëdhjetë grabitur banesën në lagjen mes dy familjeve. Tarzan mijë) lekë predha antitank 15 në orën 01:00 të 27 Qer- Prroni jeton prej vitesh shorit. Sendet e vjedhura i në Itali dhe të afërmit Ankandi do të zhvillohet më datë 16.07.2014, Ora 16:00, pranë Studios Përmbarimore ɷ 37 mjete me janë gjetur Marian Çelës, në deklarojnë se janë të “SPEED SOLUTION” me Adresë: Bulevardi “Gjergj FISHTA” Kulla. 1, Kati, 2. Nr.3, Tiranë. armë e kanabis banesën e tij u gjetën dhe gatshëm të sjellin pamje 950 ¿ shekë automatiku e ¿ lmike që të tregojnë se ai Për çdo informacion mund të kontaktoni cel. 0693041355,0696334695 email: ɷ 23 automjete pistolete. Policia po punon ka qenë atje ditën e krimit. [email protected] të tjera edhe për dokumentim e vjedhjeve të tjera. E diel, 29 qershor 2014 Politikë 7

Në rast mospagese, procesi Dosjet në gjykim duhet të deklarohet i përfunduar jenë të hapura për palët — Në rastet e mos pagesës së detyrimeve institucionet — Të gjitha palët apo palët e interesuara në një do ta cilësojnë të përfunduar çështjen. Madje për këtë do procedim administrativ kanë të drejtë të njihen me të dilet dhe me vendim. “Procedimi i nisur me kërkesë dokumentet e dosjes së procedimit administrativ, si deklarohet i përfunduar si pasojë e mospagimit brenda dhe të marrin kopje të tyre. Me ¿ llimin e procedimit afatit të përcaktuar të tarifave, pagimi i të cilave, sipas administrativ, organi publik konstaton nëse ka apo jo ligjit është kusht për nxjerrjen e vendimit përfundimtar, kompetencë lëndore dhe tokësore për të vendosur për me përjashtim të rasteve të parashikuara ndryshe”, çështjen, objekt shqyrtimi. Çdo ndryshim faktik apo thuhet në ndryshimet e bëra. ligjor i mëvonshëm i kompetencës nuk ka efekt.

Relacioni Punonjësi do paguaj dëmin Nisma do t’i shërbejë shpejtimit për që i shkakton të tretëve hyrjen në BE ■ Në relacionin e paraqitur prej qeverisë Rishikohen nenet për rivendosjen në afat të çështjes mbi projektligjin “Kodi i Procedurave Administrative i Republikës së Shqipërisë”, thuhet se Zhdëmtimi Rregullimi nisma vjen në përputhje të procesit të anëtarësimit JUXHIN MUSTAFARAJ në Bashkimin Evropian TIRANE Diskriminimi për shkak i cili është një objektiv kombëtar. Kjo dhe në të preferencës seksuale funksion të demokratizimit dhe transformimit të everia ka kërkuar shoqërisë shqiptare, me anë të nismës apo racore dënohet në përputhje me vlerat mbi “Kodin e dhe parimet e Evropës Procedurave Ad- — Duke iu referuar rregullave të kërkuara prej institu- së Bashkuar, për t’i ministrative të cioneve ndërkombëtare, qeveria ka vendosur marrjen dhënë fund kësisoj, QRepublikës së Shqipërisë”, e masave kundër diskriminimit. Madje në projektligjin një tranzicioni të që funksionarët të cilët bëjnë e paraqitur në parlament, parashikohen në mënyrë pafund që nuk krijon shkelje të qëllimshme në të detajuar të gjitha format e paragjykimit duke nisur institucione demokratike, dëm të të tretëve nga ai racial, preferencë seksuale etj. modele zhvillimi të ta paguajnë vetë “Parimi i mosdiskriminimit Organi qëndrueshme dhe dëmin. Ndërkohë publik gjatë ushtrimit të veprimtarisë cilësi jete. “Zbatimi me që është parashi- së tij shmang çdo diskriminim për korrektësi i Marrëveshjes kuar dhe ndry- shkak të gjinisë, racës, ngjyrës, et- Gjykata e Tiranës së Stabilizim - Asociimit shimi i afateve nisë, gjuhës, identitetit gjinor, orien- (MSA), përmbushja e për rivendosjen timit seksual, bindjeve politike, fetare pjesës së mbetur nga në afat të çështje- ose ¿ lozo¿ ke, gjendjes ekonomike, këtë duket se do të shmangen dosjen në afat duhet të bëhet prioritetet e planit të ve, duke realizuar arsimore ose shoqërore, shtatzënisë, përgjegjësitë kolektive, në brenda 15 (pesëmbëdhjetë) veprimit janë elemente saktësimin për- përkatësisë prindërore, përgjegjësisë rastin e dëmtimeve të palëve ditëve pune nga dita kur janë kryesore për cilësinë dhe fundimtar. prindërore, moshës, gjendjes famil- të treta, dhe do të vendoset eliminuar pengesat, por jo më shpejtësinë e procesit jare ose martesore, gjendjes civile, përgjegjësia personale. vonë se 1 (një) vit nga data e të aderimit të Shqipërisë ZHDËMTIMI vendbanimit, gjendjes shëndetësore, mbarimit të afatit të humbur. në BE”, thuhet në Në nenin 9 të predispozicioneve gjenetike, aftësisë RIVENDOSJET Në të njëjtin afat duhet kryer argumentimin. Në projektit që ka kaluar në së ku¿ zuar, përkatësisë në një grup të veçantë ose me NË AFAT edhe veprimi procedural, për fokus të qeverisë është procedurat parlamentare çdo shkak tjetër”, thuhet në ndryshimet e vendosura. Një nga palët e përfshira të cilin pala ka humbur afatin përmirësimi i cilësisë së nënvizohet se punonjësit Me miratimin e projektligjit, gjithkush ndihet i dis- në proces administrative ka të për shkaqe të arsyeshme”, shërbimeve publike dhe do të paguajnë për dëmet e kriminuar, do të ketë të drejtën e paraqitjes në gjyq. drejtë të kërkojë rivendosjen thuhet në projektin e ri të veri¿ kimi i cilësisë së tyre shkaktuara të tjerëve. “Or- në afat të çështjes kur argu- qeverisë. Afati 1-vjeçar nuk nëpërmjet teknologjisë ganet e administratës pub- menton se është penguar për zbatohet në rastin e forcës së informacionit dhe like dhe punonjësit e tyre shkaqe të arsyeshme dhe jo madhore. ndërkohë kur afati komunikimit për ta do të mbajnë përgjegjësi për e vendimeve të paligjshme, të pasakta për personat pri- për fajin e saj për respektimin caktohet në ditë, në lloga- rikthyer nëpunësin e dëmet që iu shkaktojnë per- refuzimi i paligjshëm për të vatë, si për çdo shkak apo rast e afatit të përcaktuar me ligj, ritjen e tij përjashtohet dita administratës në shërbim sonave private. Në këtë rast marrë vendime si dhe dhënia tjetër të parashikuar me ligj”, akte nënligjore apo nga orga- kur ka ndodhur ngjarja nga e të qytetarëve. të do të përfshihet marrja e informacioneve shkresore thuhet në projektligj. Me ni publik. “Kërkesa për riven- cila ¿ llon të ecë afati.

Interesat Nëpunësi përjashtohet nga TIRANE gjykimi kur ka marrë dhurata

everia ka kërkuar ri- shikimin e procesit të Rishikohen pikat e konÀ iktit të interesit dhe lidhjet e tërthorta Qshmangies së intere- save. Në draftin e “Kodit të zëvendësimin nga një nëpu- tij deri në shkallë të dytë kanë saktësohet përjashtimi nga siderohet dhe kur “nëpunësi Procedurave Administrative nës tjetër. “Nëpunësi publik një interes të drejtpërdrejtë çështja dhe kur “nëpunësi publik apo anëtari i organit të Republikës së Shqipërisë”, apo anëtari i organit kolegjial apo jo të drejtpërdrejtë në publik apo anëtari i organit kolegjial ose personat e për- parashikohen rastet nga lid- nuk përfshihet në një proce- vendimmarrjen në shqyr- kolegjial ka marrë pjesë si ek- mendur në nënparagrafin hjet e drejtëpërdrejta deri dim administrativ vendim- tim”, thuhet në projektligj. Po spert, këshilltar, përfaqësues “b”, të këtij neni, kanë marrë në konfliktin për shkak të marrës, në rastet kur: ashtu dhe në rastet kur nëpu- apo avokat privat në çështjen dhurata nga palët përpara marrjes së një dhurate në a) ka një interes personal nësi publik a anëtari i organit në shqyrtim”. E drejta për të ose pas ¿ llimit të procedimit të shkuarën prej njërës nga të drejtpërdrejtë ose jo të kolegjial kanë një interes qenë palë në gjykim hiqet administrativ në shqyrtim. palët që janë në konflikt. drejtpërdrejtë në vendim- të drejtpërdrejtë ose jo të dhe kur ka nisur një proces Nëpunësi publik apo anëtari i Në rast të një konstatimi të marrjen në shqyrtim; drejtpërdrejtë në një çështje gjyqësor ndaj punonjësit prej organit kolegjial ose personat miqësi ose armiqësi me palët tillë, kodi parashikon për- b) bashkëshorti, të ngjashme me çështjen palëve që janë në procedim. e përmendur në nënpara- e interesuara në procedimin jashtimin e funksionarit dhe bashkëjetuesi ose të afërmit e në shqyrtim. Ndërkohë që Ndërsa konÀ ikt interesi kon- gra¿ n “b”, të këtij neni, kanë administrativ në shqyrtim”. 8 Politikë E dielë, 29 qershor 2014

OPOZITA STATUSI E drejtuar nga Berisha ka festuar marrjen e statusit më vete. Basha organizon festë për statusin: Gëzuar edhe atyre që s'i lanë të vinin. Berisha-Basha festë veçmas për statusin bojkotojnë aleatët Gjysmë ore para Ramës te Liqeni me tinguj simfonikë, ¿ shekzare dhe një gjarpër si ‘vizitor’

Festa TIRANE

erisha i ka shkuar Kryeministri Edi Rama dje në ceremoni në fund qëndrim- it të tij, teksa ka Bojkoti Basha festuar marrjen “Ajo që ka rënë në “Për të kujtuar ata tha Basha gjatë fjalës së tij në e statusit jo me sy ka qënë fakti se që u ngritën, në hapjen e koncertit festiv për KONCERT NË Bkundërshtarët e tij politikë që asnjë prej liderëve Dhjetorin 1990, dhe statusin. “Për të kujtuar ata VITIN ‘36 tashmë janë në pushtet. Tek aleatë opozitarë s’ka e nisën udhëtimin që u ngritën, në Dhjetorin Liqeni Arti¿ cial tek “Am¿ te- e këtij forumi, Greta Koçi. Pas qënë në këtë festë të e pandalshëm drejt 1990, dhe e nisën udhëtimin Rama-Basha atri” veror Bashkia e Tiranës tyre ka ardhur kreu i PD Ba- Berishës, me gjithë Evropës. Kemi midis e pandalshëm drejt Evropës. bashkë me demokratët kanë sha që s’ka sjellë entuziasëm, ftesat e bëra. Duke nesh shumë prej tyre, Kemi midis nesh shumë prej festojnë me festuar mbrëmë gjysmë ore teksa 10 minuta më vonë Beri- treguar se opozita njëri prej tyre është dhe tyre, njëri prej tyre është dhe para kryeministrit Rama, nën sha i sapokthyer nga Franca është më e përçarë ish-Kryeministri Sali ish- Kryeministri Sali Berisha, simfoni, të tingujt e muzikës simfonike, ka shkaktuar ovacione të forta se kurrë”. Berisha”. pasi ka një meritë të veçantë”, zërit të Kastriot Tushes dhe duke treguar realisht se kush tha Basha. Repertori i zgjed- tjerët metal goditjeve të fishekzareve. I është kryetari i kësaj partie. drejt këtij hapi të rëndësishëm e saj është përpara nesh. Uroj hur i koncertit përmbante pari që ka mbërritur në vendin Ndërsa erdhën gjithë ish-min- për Shqipërinë, duke veçuar ta shijoni këtë ngjarje festive, vepra të kompozitorëve Mox- — Nuk ka munguar e caktuar për festë ka qënë ish- istrat, deputetët dhe drejtuesit rolin e ish-kryeministrit Sali ata që kanë pasur mundësinë art, Bethoven, Vivaldi etj, as përplasja e festi- socialisti tashmë deputet i PD e lartë të PD, ajo që ka rënë në Berisha. “Statusi, i dedikohet të vijnë, apo ata që janë nda- por s’mungoi dhe vepra e të meve mes mazho- Kastriot Islami dhe pas tij de- sy ka qënë fakti që asnjë prej shumicës dërrmuese euro- luar të vijnë. Të festojmë të madhit Çesk Zadeja. Dhe si rancës dhe opozitës. putetët Jorida Tabaku e Aldo liderëve aleatë opozitarë s’ka pionasite të shqiptarëve që gjithë sëbashku! Kjo është një për të prishur syrin e keq, një Madje si për çudi veç Bumçi. Ndërsa në shkallët e qënë në festën e Berishës, me s’rreshtën së besuari, që sakri- ditë e shënuar për të gjithë gjarpër që ishte në të drejtën e tyre dhe një tjetër “am¿ teatrit” publiku ka qënë gjithë ftesat e bëra. Në fjalën ¿ kuan interesat e ngushta per- shqiptarët, për të gjithë ata tij për gjueti ka trembur pjes- grup ka festuar, por i përbërë tërësisht nga të rinjtë e mbajtur në çelje të koncertit sonale për një interes të madh që sakri¿ kuan edhe jetën për marrësit, që janë qetësuar më jo me muzikë klasike, e Forumit Rinor të PD, që di- Basha, shprehu vlerësime për kombëtar. Rruga nuk ka mba- Shqipërinë evropiane, dhe pas, për të shijuar të shtënat por si me tallava ash- rigjoheshin nga nënkryetarja të gjithë ata që kontribuan ruar një pjesë e rëndësishme të lirive të drejtat të njeriut”, me ¿ shekzareve. A.A tu dhe me metal apo rok. Së pari ka qenë opozita që ka prishur simfonitë e harqeve të festës së Pallatit Merkel: Hapja e negociatave të Brigadave duke Integrimi lëzhuar ¿ shekzjarre. TIRANE Ndërsa më pas kanë qenë motoristat që varet nga progresi i Shqipërisë kanë ngritur volumin e muzikës së fortë. Të pranishmit në cer- jermania po tregon hap Kancelarja: Vendi hodhi një hap përpara me statusin emoninë e organi- pas hapi se është një zuar nga kryeminis- statusit të vendit kandidat. Mer- mund të À asim për hapje të ne- Gmbështetëse e fortë për tria nuk kanë nguruar kel është pyetur mbi qëllimin gociatave të anëtarësimit. Është Shqipërinë në rrugëtimin e të hamendësojnë se e organizimit të konferencës një proces i gjatë. Vendi hodhi saj të gjatë dhe të vështirë në gjithçka po i ngjet ¿ l- për Ballkanin Perëndimor në një hap përpara me statusin e drejtim të integrimit të plotë mit “Koncert në vitin fund të muajit gusht në Ber- kandidatit. Hapja e negociatave në familjen evropiane. Dhe një 1936”, duke mendu- lin dhe ajo është përgjigjur se, varet vetëm nga progresi i vendit mbështetje e tillë është dhënë ar se muzika vinte për Gjermaninë është shumë i në reforma. Pra për Shqipërinë, as më pak dhe as më shumë, nga opozita. Por se rëndësishëm fakti që të ruhet ecuria e mëtejshme do të varet por nga vetë kancelarja gjer- në fakt gjithçka që perspektiva europiane për ven- nga përparimi i këtij vendi me mane Angela Merkel, tashmë prishte qetësinë e det ballkanike dhe të shikohet reformat”, deklaroi Merkel. kur bëhet fjalë për hapin tjetër harqeve ishte nga përpara. Kancelarja gjermane Konferenca organizohet në të Shqipërisë, atë të hapjes së grupi i metalarëve tha se hapja e negociatave për kuadër të 100-vjetorit të Luftës negociatave. që ishte vendosur Shqipërinë kërkon kohë dhe së Parë Botërore dhe 75-vjetorit Në një konferencë për në ambientet pranë reforma. “Do ketë një proces hap të Luftës së Dytë Botërore. Vi- shtyp, kancelarja gjermane digës së Liqenit. Angela Merkel i është referuar pas hapi. Vendi duhet të kryejë tin tjetër organizatore do jetë edhe Shqipërisë pas marrjes së një numër hapash para se të Austria. E dielë, 29 qershor 2014 Politikë 9

Rumbolt Të qenurit një hap më pranë BE, Meta Gjosha është shumë i jashtëzakonshëm. Për ne shqiptarët dielli Me vendimin pozitiv Shqipëria duhet të konsolidojë lind nga perëndimi. për statusin nxitet Do të jetë e vështirë, një partneritet mes reformat. Unë besoj se dhënia e por jo e pamundur që fqinjëve. Shqipëria statusit kandidat do i japë mundësi të bëhemi pjesë e BE, çdo ditë e më shumë ndaj do apeloja për po krijon besimin tek më të mëdha një bashkëpunim investitorët e huaj. Rama uron Ramazanin në ditën e festimit të statusit Ti tregojmë skeptikëve që në Shqipëri ka bashkëjetesë

JUXHIN MUSTAFARAJ prej të vështruarit rëndom prezent krerët e vendeve të integrimin, duke dhënë dhe si vend mysliman nga çdo Ballkanit. Kjo duke treguar shembullin që shqiptarët TIRANE vend i Europës. Madje ai ka se vendet e Ballkanit kanë nuk janë vetëm vend mysli- shtuar se Shqipëria nuk ka treguar se kanë guximin man, por dhe një komb që di ryeministri Rama ditur t’i tregojë asaj pjesë të dhe vullnetin që brenda të respektojë dhe bashkëje- e ka nisur fjalën kontinetit se ky nuk është pak kohësh të mbyllin kon- tojë me të gjithë besimet e tij me një me- një vend mysliman, por një fliktet e përgjakshme të fetare. sazh urimi për të vend në të cilën jetojnë në 100 viteve të fundit. Një gjithë myslima- TË PRANISHMIT paqe të gjitha fetë me njëra- element që nuk ka ndod- Politika shqiptare nuk ka Knët që tashmë janë futur në tjetrën. hur në asnjë zonë tjetër të arritur të festojë e gjithë së muajin e Ramazanit. Por ai Mbi të gjitha Rama ka Evropës. Nën këtë kontekst bashku marrjen e statusit të nënvizoi se shqiptarët janë vlerësuara dhe takimin që Kryeministri Edi Rama ka vendit kandidat. Ndërkohë një vend mysliman, por po do të zhvillohet në fund të kërkuar nga të gjithë fak- që i gjithë trupi diplomatik i ashtu një vend që respekton gushtit me kancelaren An- torët politik në Shqipëri më akredituar në Tiranë ka marrë të gjitha besimet. Për të Sh- gela Merkel, ku do të jenë shumë bashkëpunim, për pjesë në ceremoninë e organi- qipëria nuk ka vuajtur pak zuar prej kryeministrit Rama. Në pritje kanë marrë pjesë dhe ish presidenti Meidani, BEKIMI si dhe të cilësuarit Profesorët Statusi, inaguron me e PS, si Servet Pëllumbi dhe Ceremonia Sabit Brojka. Kryeprokurori TIRANE Vizita e Adriatik Llalla, dhe Xhezair Papës e gjen Zaganjori kanë qenë pjesë e simfoni Panteonin e pritjes. Nga ata që mund të quhen si opozitar mund të çiftin Rama përmendet Spartak Ngjela rganizimi i festimit me fëmijë apo dhe Sali Shehu. Po ashtu të marrjes së statusit Pallatit të Bigadave vetë kryeministri Rama ka është vendosur në një mbërritur rreth 15 minuta me O — Menjëherë pas ambient të parashikuar që vonesë nga njoftimi zyrtar, përfundimit të vizitës 70 vite më parë. Ndonëse dhe ¿ ll pas tij ka mbërritur çifti Rama është zh- Pallati i Brigadave nuk e Anja 6 vjeçe luan himnin e BE, Orenci 11 dhe kreu i Kuvendit Ilir Meta. vendosur në ambi- ka kryer funskionin e plotë Por se Rama duke kaluar në entin që i ngjasonte për ceremoni të tilla, sta¿ i mes të të pranishmërve nuk në violinçel. Batutat gjatë kokteilit kkopshteve peran- Ramës ka menduar të ven- ka arritur të tokasë duart dorake Austriake për dosë orkestrën simfonike me të gjithë të pranishmit. të pritur miqtë. Ndër- në Panteonin e jashtëm, ku Kur në shenjë mirësjelljeje sa secili prej tyre ka shtyllat mbanin lart shqipon- është ngritur prej poltronës, FESTIMI nisur të takojë dhe jën dy krenare. Ndërkohë për të takuar ish presidentin të presë urimet nga që simfonitë e luajtura kanë Meidani. Nga ana tjetër kreu miqtë e të ftuarit. Vetë qenë në sintoni të plotë me Rama i Kuvendit Ilir Meta ka prefer- Linda Rama duke natyrën dhe pemët e larta. uar të kalojë në të djathtë të qeshur me lajmet e Madje dhe vetë dritat blu të rikthen ulurve duke i dhënë dorën mediave mbi fëmijën vendosura nëçdo shtyllë kri- të gjithë të pranishmëve që ka thënë se ende jonin një shqiponjë thuajse të ngjyrat në ishin në rradhën e parë. Në nuk e ka parë nëse e artë. Kanë qenëdy fëmijë që festë kishin ardhur edhe kanë djalë apo vajzë. kanë surprizuar të gjithë të veshje miq nga Kosova, Maqedonia Dhe për më tepër nuk pranishmit. Së pari ka qenë dhe lugina e Preshevës. Zv/ ka asnjë të vërtetë 12 vjeçari Orenci i cili ka lua- — Kryeministri Edi kryeministri Kosovar Behx- në lajmet që kanë jtur në violonçel, ndërkohë Rama duket se nuk het Pacolli ishte ulur pranë binjak. Por e sigurt që himni i Bashkimit Evro- i ka rezistuar për kryeministrit Rama. Por se në është që fëmija do pian është luajtur në piano shumë gëzimit për festë nuk kanë qenë prezent të vijë në gusht si një nga Anja e cila ishte vetëm 6 statusin e vendit disa nga deputetët e PS, por ogur i mirë për sta- vjeçe. Po ashtu korri e ka kën- kandidat. Ndonëse nuk u vu re as ish-presidenti tusin e Shqipërisë. duar në gjermanisht himnin ka ardhur vetëm Bamir Topi, ish kryeministri Ndërkohë që fëmija e Bashkimit Evropian, pasi pak minuta para kry- Aleksandër Meksi dhe as Fa- do të marrë kështu kishte kënduar dhe himnin etarit të Kuvendit, tos Nano. Ndërkohë që vetë dhe bekimin e Papa kombëtar shqiptar. Rama është shfaqur kryeministri Rama u shpreh Franceskut, i cili Të pranishmit janë zhven- sërisht me larminë se “S’mund t’i kërkojmë BE vendos për herë dosur më pas në ambientin e ngjyrave. U vu re tëna japë njësoj si në ndonjë të dytë dorën mbi e pasëm të godinës, ku një veshja e çorapeve universitet privat një diplomë fëmijën e çiftit Rama oborr i rrethuar nga pemë nga qirinj nga tëdy anët, që tutat me Edi Ramën. Ngjela të kuqe të Ramës, fiktive apo ndonjë master një herë në vizitën të dendura, si dhe i ndriçuar ndoshta kanë luajtur rolin nuk ka nguruar të shprehë ndërsa dhe kollarja shkencor kur në të vërtetë në Vatikan dhe së nga lule të qeta kanë mirëpri- e pishtarëve, duke treguar habinë se përse askush nga me ngjyra të qeta nuk meritojmë as maturën dyti vetëm pak pas tur politikanë, diplomat dhe dhe ambiente të salloneve krerët e shtetit shqiptar nuk si një karakteristikë shtetërore”, deklaroi teksa në lindjes këtë herë në njerëz të medias. Por dhe evropiane. ka preferuar të jetojë në pal- e një politikani që mbyllje kërkoi nga shqiptarët Shqipëri. koridori që orientonte të Ka qenë Spartak Ngjela i latin e Brigadave që prej vitit pëlqen larminë. që ta bëjnë Evropën të bier në pranishmit ka qenë i ndriçuar cili së pari ka shkëmbyer ba- 1944. sevda me Shqipërinë tonë. 10 Politikë E diel, 29 qershor 2014 KISHA Reagimet

i Kishës Qëndrimi ZËDHËNËSI “Në mendimin tonë, nuk kishte fare Ortodokse, Thoma Dhima nevojë që Kisha në Durrës të priste theksoi për gazetën “Shqiptarja. që ne të ndërtonim një bust. Vetë Kisha duhet ta kishte bërë diçka të tillë com” se parimisht ata janë për themeluesin e Kishës Ortodokse dakort për vendosjen e Shqiptare, Mitropolitin Theofan” shtatores në Durrës

KOASH “Urojmë që pas këtij sqarimi të gjendet dëshira e mirë për Akuza bashkëpunim dhe gjetjen e një “Në këto kushte, përballë këtyre zgjidhjeje optimale siç e kërkon edhe gënjeshtrave, “Foleja Kombëtare” u nderimi i një personaliteti poliedrik, si detyrua që bustin e krijuar me shpenzimet ai i Episkopit Theofan S. Noli” tona të Hirësi Theofanit ta çojë në të vetmen kishë ortodokse që e pranonte, Kishën e Shën Mërisë së Elbasanit” Kryepeshkopi Janullatos Precedenti KOASH nuk ktheu përgjigje, ERVIN KOÇI Shtatorja e Nolit, TIRANE shoqata akuzon

endosja e shta- — Shoqata “Foleja Kombëtare” i tores së Fan Nolit kishte kërkuar Kishës Ortodokse në Durrës ka bërë përplaset kisha me Autoqefale Shqiptare (KOASH) që Kisha Orto- lejen për vendosjen e shtatores dokse Autoqefale së Nolit në Durrës me rastin e ShqiptareV të përplaset me 90 vjetorit të vendosjes së tij në shoqatën “Foleja Kombëtare”. krye të katedrales ortodokse në Ditën e djeshme, shoqata e shoqatën nismëtare Durrës. Kërkesa e tyre u pranua cilat kishte propozuar ven- parimisht nga Janullatosi. dosjen e shtatores së Nolit Kësisoj shoqata i dërgoi një në Durrës ka akuzuar Kishën letër Janullatosit, por që nuk Ortodokse se nuk ka pranuar Busti shkon tek At Nikolla Marku në Elbasan. morën përgjigje në kohën e që busti i Nolit të vendoset në përcaktuar nga ata. Kësisoj kishën ortodokse të Durrësit, Dhima: Kjo është një ulje që i bëhet Nolit lindi edhe konflikti ku “Foleja por në qendër të qytetit si Kombëtare” akuzoi Kishën edhe ka vonuar përgjigjen për Ortodokse se nuk pranoi që të është dakord për vendosjen qytete”,- tha Dhima. vendos shtatoren e Theofan kërkesën e tyre. “Foleja Kom- e shtatores. Ne nuk i kemi Pas kësaj përplasje, sho- bëtare denoncon Zëvendësinë Nolit në kishën e Durrësit ndërprerë asnjëherë procedu- qata “Foleja Kombëtare” ka dhe vendosi që ta ndryshonte Arkhieratike të Durrësit se në rat për vendosjen e shtatores vendosur që ditën e sotme mënyrë të vullnetshme gën- desitnacionin tek kisha e At së Theofan Nolit në Durrës, në kishën e At Nikolla Mar- Nikolla Markut. Në këtë moment jen, duke fyer rëndë logjikën, por duhet të ndiqen të gjitha kut në Elbasan të vendoset ortodoksinë dhe institucionin lidi edhe konflikti ndërmjet procedurat. Nuk mundet shtatorja e Fan Nolit. Por palëve ku në reagime ndërmjet e Kishës. Bashkangjitur keni një shoqatë që të na vendos kjo gjë nuk u prit mirë nga kërkesën që i është dorëzuar tyre akuzonin njëra tjetrën se afate ligjore pasi këto shta- ana e Kishës Ortodokse ku nuk kanë arritur akordin për të zyrtarisht At Spiro Kostolit të tore duhet ë kalojnë nëpër zëdhënësi i saj Thoma Dhima Zëvendësisë Arkihieratike të vendosur shtatoren e Nolit në komisione të posaçme pasi thekso se kjo është një ulje që i Durrës. Durrësit. Kjo zëvendësi, pasi çdo person mund të kërkojë bëhet ¿ gurës së Nolit duke mos e kërkoi një kërkesë zyrtare, vendosjen e shtatoreve nëpër e pranuar këtë gjë. Fan Noli me pretendimin se nuk mund të merrte një kërkesë me gojë, nuk denjoi të përgjigjej. Jozyr- tarisht dhe verbalisht na është thënë se busti i Hirësi Theofan- Dhima: Ortodoksët po it mund të vendoset në qendër të Durrësit, në kundërshtim të KonÁ ikti TIRANE hapur me kërkesën tonë për t’u vendosur në kishë, aty ku Hirë- si Theofani ishte Mitropolit akuzohen, ne nuk e bëjmë këtë dhe jo Episkop, siç duan ta nënvlerësojnë me deklaratën ëdhënësi i PDIU- e tyre”,- thuhet në reagimin e së është përfshirë Sherr në FB zëdhënësi i PDIU-së më përfaqësuesin e KOASH shoqatës “Foleja Kombëtare”. Zdje në një debat Por, pas kësaj erdhi edhe re- me zëdhënësin e Kishës i Dhimës i cili e kundër- akuzoi kundërshtarët e tij agimi i Kishës Ortodokse e cila Ortodokse Autoqefale shtoi këtë njoftim të Bidos se nuk janë pjesë e fesë hodhi poshtë këto akuza duke Shqiptare përsa i përket duke theksuar se Noli ka ortodokse ndaj hedhin theksuar se vonesa është bërë pozicionit që kishte Fan qenë Mitropolit deri në akuza dhe se ortodoksët përshkak se për vendosjen e Noli në kishën Shqip- momentin kur u largua vetë nuk e bëjnë këtë. “Po shtatoreve ndiqen procedura tare. Debati ndërmjet PDIU nga Shqipëria. “Ishte Mi- të bazohesh tek FB, per- Partia Drejtësi ligjore. Zëdhënësi i kishës, tyre e pati zanafillën në Integrim dhe Unitet tropolit nga 23-24 kur iku soni që krijoj gjithë këtë Thoma Dhima në një reagim njoftimin e KOASH ku ka disa dit që ka në SHBA ishte peshkop zamallahi kundër Kishës për gazetën “Shqiptarja.com” thuhej se Fan Noli ishte denoncuar veprimet i Kishës Ortodokse në Ortodokse me historinë theksoi se Kisha parimisht Episkop. Menjëherë pas e KAQSH duke i Amerikë. Arkidiogeze në e bustit, i përket një be- është dakord për vendosjen e kësaj, Bido theksoi në cilësuar ato si anti- Kishën Ruse, ku bën pjesë simi tjetër. Sa e lejueshme shtatores së Nolit në Durrës rrjetin social “facebook” shqiptare është nën Mitropolinë. dhe etike është kjo, se- por që duhet të ndiqen të gjitha se Noli ka qenë Mit- Nuk ja fus kot, mëso një cili mund t’i gjykojë vetë, procedurat ligjore, pasi sipas ropolit dhe jo Episkop herë si janë organizuar por nuk ka ortodoks që e tij, çdo person mund të kërkoi gjë e cila çoi edhe në kishat”,-shkroi zëdhënsi i bën këtë ndaj besimeve të vendosjen e shtatoreve nëpër debatit ndërmjet tij dhe Kishës Thoma Dhima. Ky tjerë, ndërsa është bërë e qytetet por më parë ata duhet zëdhënësit të KOASH jo thjeshtë Episkop siç e pa- debat ndërmjet tyre është zakonshme që njerëz të të kalojnë nëpër komisione Thoma Dhima. “A e di raqitën në njoftimin e fun- nxehur së tepërmi ku Dhi- besimeve të tjera të fyejnë arkitekturore, të marrë leje nga vallë KOASH që Theofan dit”,- theksoi Bido. Men- ma në një tjetër postim në e ndërhyjnë në mënyrë bashkia etj. “Kisha parimisht Noli ishte Mitropolit dhe Thoma Dhimo jëherë erdhi edhe reagimi faqen e tij në “facebook” thjesht tendicioze.” E diel, 29 qershor 2014 Politikë 11

BASHA kishte paravendosur që në krye Ligjet e FA-së ZGJEDHJET të PD-së së Korçës të vendosej Andrea Mano dhe këtë herë pati sukses duke Nishani nuk do mos dështuar si me Elbasanin t’i dekretojë, rikthehen në Mano në krye të Korçë, çahet Kuvend baza e Partisë Demokratike Akuza për manipulim të listës së delegatëve nga Bogdani

ERVIN KOÇI TIRANE Kandidatët ■ Presidenti Nishani pritet që t’i mos i dekretoi gjedhje e Andrea tri ligjet e ushtrisë. Paketa Manos në krye të Andrea Mano e reformës për Forcat e Partisë Demokra- Armatosura e cila është Ish-prefekti i tike në Korçë ka miratuar në Kuvend ka Korçës si edhe përçarë anëtarës- vajtur për tu dekretuar ish-kandiat për Zinë. Pasditen e djeshme në tek presidenti Nishani Bashkinë e Korçë janë zhvilluar zgjed- por kanë mbetur pa u Korçës i cili u hjet për kryetar dege ku nga ¿ rmosur nga kreu i shtetit. mund në zgjedhjet numërimi i votave është Burime nga presidenca e vitit 2011 nga zgjedhur Andrea Mano. Por bënë me dije se Nishani Niko Peleshi i zgjedhja e kësaj ¿ gure në krye do t’i rikthejë për rivotim cili tani më është të PD-së Korçë ka sjellë edhe tri ligjet e ushtrisë të zëvendësministër përplasjen me anëtarësinë ku cilat do të hasin edhe grupi Bode ka akuzuar pro- debatin e radhës në cesin ku sipas tyre selia qen- Kuvend. Konkretisht të drore ka manipuluar listën e enjten e datës 26 qershor delegatëve. Kuvendi miratoi me votat Grabocka e mazhorancës dy ligjet e Përplasja Gjergji Grabocka Kreu i PD Lulzim Basha ushtrisë, “Për autoritetet Burime nga selia blu në ishte kandidati e drejtimit të Forcave Korçë bënë me dije se baza që gëzonte të Armatosura” si edhe e anëtarësisë është përçarë mbështetjen e Hoxha, Servet Fekaj, Marsel ligji “Për Agjencisë e ndërmjet tyre. Struktura e grupit Bode si Sulçe, dhe Ardian Shkëlqimi. Inteligjencës të Sigurisë partisë ka akuzuar selinë edhe u lejua që të Grabocka ishte kandidati që Territorialja së Mbrojtjes” ku opozita qendrore si edhe kryetarin garonte. Ky ka qenë mbështetej nga grupi Bode i nuk ishte e pranishme Lulzim Basha se ka paraven- kryetar seksioni në cili shihej si personi i vetëm pasi kishte bojkotuar dosur të zgjedhurin e tij për Korçë por që nuk që mund ti hapte punë Manos Aleatët e PD aktivitetin parlamentar. PD-në e Korçës duke ma- arriti që të ¿ tonte për marrjen e drejtimit të PD- Kësisoj me risjellën e tyre nipuluar listën e delegatëve së në Korçë. në Kuvend do të bëhet për zgjedhjet në struktura. ultimatum Bashës një debat nga e para Konkretisht bëhet me dije se Elbasani përsa i përket këtyre dy në qendër të akuzave është i Ndonëse zgjedhjet për për diskutim ligjeve pasi opozita nuk deleguari i PD-së në Korçë, Ilir Hoxhaj kryetar dege në Elbasan për- ka dhënë qëndrimin e saj Eno Bozdo si edhe kryetari Ishte kandidati funduan para dy ditësh, pra- në Kuvend. Ligji tjetër, ai i Forumit Rinor të PD-së, i cili shihej si paskenat për procesin nuk — Aleatët i kërkojnë Bashës një takim për të uni¿ kuar “Për karrierën në Forcat Gerti Bogdani. Sipas tyre, konsensual pasi kishin mbaruar. Kryetari i qëndrimin e tyre përsa i përket reformës territoriale. e Armatosura” është Bogani ka manipuluar listën e gëzonte një Partisë Demokratike, Lulzim Kërkesa i është parashtruar kreu të PD-së, Lulzim miratuar një Kuvend delegatëve nga FRPD-ja duke mbështetje nga Basha kishte kërkuar që kry- Basha në mënyrë që opozita të ketë një qëndrim të dhe është në limitet e paravendosur 20 delegat që të dyja palët, ish- etar i degës të vendosej Ilir uni¿ kuar përsa i përket reformës territoriale. Kërkesa e kohës lë ligjshme për tu marrin pjesë në votim dhe anëtar kryesie të Dervishi dhe për ta bërë këtë, tyre vjen në një kohë kur PD-ja vetë ka nisur diskutimet dekretuar. Konkretisht që nuk janë banorë të Korçë. PD-së Korçë si kishte nisur nga se- e para me qeverinë përsa i përket në seancën e datës 12 Këto burime thonë se lista e edhe ish-kryetar i lia qendrore disa de- reformës territoriale dhe partitë e qershor Kuvendi miratoi delegatëve të rinisë së partisë qarkut putet në mënyrë që vogla janë lënë jashtë vëmendjes me votat e mazhorancës janë të manipuluara ku pjesë ai të kishte vendin e nga Basha. Kryetari i PDK-së, këtë ligj ku PD-ja ishte e emrave janë edhe anëtar të sigurt. Por kjo nuk Nard Ndoka në një prononcim për kundër. Edhe ky ligj do të LRI-së dhe FRESSHI-t. Kë- ndodhi pasi ish- media theksoi se PD-ja deri më dërgohet sërish në Kuvend sisoj në zgjedhjet për kryetar kryetari i PD-së për tani nuk ka marrë mendimin e tij pasi Nishani nuk do ta dege ka plasur edhe përçarja e Shkëlqimi Elbasanin, Aurel përsa i përket reformës territoriale. dekretojë këtë ligj, kësisoj bazë së partisë për këtë qytet. Ardian Shkëlqimi ishte Bylykbashi u zgjedh Lidhur me qëndrimin e PDK-së edhe për këtë draft debati Kjo ishte diçka qe pritet pasi kandidati i cili kishte kryetar nga dega. për këtë reformë, Ndoka theksoi do të ribëhet. grupi Bode kishte më shumë më shumë mëbshtetje Konkretisht Basha se ndarja e territoriale duhet të Por veprimet e Nishanit se tre muaj që kishte para- nga grupi Bode por për të garantuar shoqërohet me decentralizimin për këto tri ligje edhe përgatitur ofensivën për të që u përjashtua nga fitoren e Dervishit e pushtetit vendor. “Reforma mund të përshkallëzohen përballuar procesin, por mesa gara pasi u cilësua kishte dërguar në territoriale duhet të shoqërohet me me një padi në Gjykatën duket Basha këtë herë ka dalë si përgjegjës për Elbasan Flamur Nokën dhe paketë për decentralizim të pushtetit vendor. Variantet Kushtetuese pasi ai ashtu më i fortë, ndryshe nga zgjed- humbjen e thellë të Keltis Krujën në mënyrë që duhet të diskutohen gjerësisht nga politika, komunitet si Partia Demokratike i hjet që u bënë në Elbasan ku zgjedhjeve të të bindte bazën e partisë për lokale dhe grupet e interesit. Tentativa për një numër ka cilësuar ato si anti- ai nuk arriti që të vendoste vitit 2013 të votuar të propozuarin e tij. të vogël komunash, është një ide e gabuar, pasi në këtë kushtetuese ku cenohet kryetarin e tij, Ilir Dervishi. Por kjo gjë nuk ndodhi. Burime mënyrë largohen shërbimet nga qytetarët, largohen autoriteti i Presidentit të nga selia blu në Elbasan bënë përgjegjësitë direkte”, theksoi Ndoka. Krahas kreut Republikës si Komandant Procesi me dije se kandidati Aurel të PDK-së, edhe aleati tjetër i Partisë Demokratike, i Përgjithshëm i Forcave Në bazë të procesit të Bylykbashi u tregua më i fortë Dashamir Shehi i LZHK-së theksoi se kjo reformë të Armatosura. Kësisoj zgjedhjeve, të deleguarit së partisë. Në garë për Korçën ndaj Dervishit i cili mendonte kërkon një formulë kompromisi ku dhe kontributi Nishani mund të depozitojë nga baza kanë të drejtë për ishin disa kandidat ku Andrea një ¿ tore të sigurt. Konkretisht opozitarë është e nevojshme. “Kjo është një lloj një padi në Kushtetuese votë. Sipas procedurave një Mano ishte i përzgjedhuri Bylykbashi zbatoi të njëjtën reforme që ka nevojë të qëndrojë në këmbë dhe për për këto tri ligje të cilat grupseksion apo seksion i kryetarit për tu vendosur metodikë si me zgjedhjet e pasojë i duhen të dyja këmbët, mbështetje politike nga do të ta ndërlikonin edhe nxjerr të deleguarit e saj që në postin e kryetarit të de- përgjithshme duke ndjekur të gjitha krahët dhe sigurisht një zgjedhje teknike sa më më shumë marrëdhënien marrin pjesë në Kuvendin e gës. Krahas tij, në garë ishte strategjinë “derë më derë” e profesionale që t’i durojë kohës”, ka deklaruar Shehi. ndërmjet mazhorancës PD-së për zgjedhjen e kry- Elvin Bregu, Gjergj Grab- cila rezultoi më efektive se sa dhe presidencës. etarit të degës dhe kryesisë ocka, Laureta Alidinaj, Ilir futja e deputetëve në proces. 12 Ekonomi E diel, 29 qershor 2014

Kriza globale ndikoi në Shqipëri kryesisht në sektorin e ndërtimit LAJME shkurt BSH: 25 hektarë mjedise Këshilltarja e kryeministrit grek leksion për tregtare mbeten jashtë tregut ekonominë — Nesër, më datën 30 qer- shor, ora 10:30, në ambjentet Lejet u zhbllokuan në tremujorin e fundit të 2013-ës e Hotel Tirana International (15-katëshi), në një prej sal- GENC KONDI lave të katit të dytë, mbahet një leksion nga znj. Eleni Pan- TIRANE Analiza naritis nga Greqia, specialiste në fushën e ekonomisë dhe hifrat e tregut të pas- këshilltare e Kryeministrit, urive të patundshme në prani të punonjësve të në Shqipëri tregojnë kompanisë private që operon se stoku i zyrave ka në fushën e sigurimeve, Eu- mbetur i pandrysh- rosig sha, të përfaqësuesve Suar për shumë vite në rreth të Universitetit Europian 63,500 m² në total dhe më dhe të kryetarit të Dhomës pak në atë të qendrave treg- së Tregtisë e Industrisë së tare, ku aktualisht stoku është Tiranës, Nikolin Jakaj. te 187,000 m². Këto pasuri të patund- shme po mbeten prej vitesh Qiratë të pashfrytëzuara, sipas Në tregun e banesave studimit “Sektori i ndër- rëndësia e qirave është timit dhe tregu i pasurive të akoma e ulët, ndërkohë paluajtshme: evidenca nga që rëndësia e sektorit Shqipëria”, nga Banka e Sh- të tregtimit me pakicë qipërisë. Ky studim ka anali- dhe zyrave ka ardhur zuar efektet e disa treguesve në rritje nisur nga makroekonomikë në sektor- kërkesa vendase dhe e in e ndërtimit, përfshirë dhe rit të katërt për vitin e kaluar. huaj në rritje disa variabla të lidhura me Sipas INSTAT, në tremu- tregun e pasurive të palu- jorin e katërt 2013 janë Infrastruktura Nis testimi për ajtshme, si numri i lejeve miratuar gjithsej 210 leje të ndërtimit të aprovuara, ndërtimi, sipërfaqja e të 550 punonjës të indeksi i çmimeve të bane- cilave është 561.712 metra Haxhinasto inspekton Tatimeve save dhe qirave në një vend katrorë. Lejet e miratuara në zhvillim si Shqipëria. për ndërtesa rezidente zënë investimet në Orikum dhe Doganave Analiza e autorëve tr- 46.2% të numrit gjithsej të — Pas tre muaj trajnim të lejeve dhe ato për ndërtesat — Ministri i Transportit dhe Infrastrukturës egon se ndër përcaktuesit rreth 550 punonjësve të ad- jorezidente 53.8%. Përsa Edmond Haxhinasto ka inspektuar punimet në e zhvillimeve në sektorin ministratës doganore dhe i përket vlerës së përafërt Impiantin e Trajtimit të Ujrave të Zeza në Orikum, e ndërtimit nga treguesit e tatimore, ka nisur dje testimi gjithsej të lejeve të ndër- bashkëfi nancim i Bankës Islamike dhe qeverisë tregut të pasurive të paluajt- për rreth 200 inspektorë timit të miratuara, është shqiptare në vlerën prej shme janë numri i lejeve të tatimorë. Javën tjetër do të rritur 79.7% krahasuar me rreth 16 milionë USD, me ndërtimit të akorduara dhe Çmimet vijojë testimi për punonjësit të njëjtën periudhë të vitit të impakt të jashtëzakonshëm indeksi i çmimeve të qirave. e doganave. Në testim nuk Çmimet e banesave, kaluar dhe 145.9% kundrejt për shërbimet ndaj do të ketë vetëm inspektorë, ndryshe nga ç’pritej, tremujorit paraardhës. Në industrisë turistike, duke LEJET por edhe nivel menaxherial, nuk janë përcaktues të këtë tremujor, ndërtesat zënë qënë se është në një nga Pas një periudhe më se pra drejtues, që janë rreth zhvillimit në sektorin e pjesën më të konsiderueshme zonat me potencialin më dyvjeçare, kur tregu i ndër- 85. Testimi është kryer në ndërtimit. Megjithatë, të kësaj vlere me 99.5%. të lartë turistik që ka vendi. timit në Tiranë u bllokua, ambientet e fakultetit Ekono- çdo lloj indeksi është Vlerën më të lartë të lejeve Aktualisht janë duke u për shkak të mungesës së mik, në Tiranë. Në trajn- i pasaktë nisur nga të ndërtimit për ndërtesa realizuar projekte me vlerë lejeve të ndërtimit, tremu- imet 3-mujore nga Akademia shkalla e lartë e të miratuara e zënë klientët mbi 150 milionë euro për jori i fundit i 2013-s ka Fiskale morën pjesë rreth 550 informalitetit privatë, me 99.8%, ndërsa një shërbim cilësor në furnizimin me ujë dhe shënuar një kthesë. Numri i punonjës të administratës për sa i përket vlerës së lejeve trajtimin e ujrave të zeza, fi llimisht në zonën lejeve të ndërtimit të dhëna tatimore dhe doganore, të të miratuara për punime perëndimore turistike, duke u shtrirë më pas vetëm në kryeqytet ishte punësuar rishtazi, por dhe vetëm 8 leje. Të dhënat bëhen inxhinierike janë klientët në gjithë pjesën tjetër të vendit, tha Haxhinasto. 79, kur në të gjithë periud- 85 drejtues të lartë. hën janar-shtator 2013, në të ditura nga INSTAT, në bu- shtetërorë, të cilët zënë 97.5% Tiranë, ishin dhënë gjithsej letinin statistikor të tremujo- të kësaj vlere. Panairi Kombëtar Lëvizës mbërrin “Statusi kandidat krijon në qytetin Ekspertët e Shkodrës TIRANE kushte pozitive për ndërtimin” — Panairi Kombëtar Lëvizës, i pari i këtij lloji në vendin Zgjidhja e çështjes së pronave, “kyç” për shpejtimin tonë që organizohet nga Min- istria e Zhvillimit Ekonomik, ipas specialistëve, tregu legalizimit dhe çertifikim- është i lidhur në mënyrë t’i krijonte Shqipërisë një Tregtisë dhe Sipërmarrjes, në i të patundshmeve dhe it të pronave, të cilat nuk të pazgjidhur me patund- klimë pozitive dhe besu- bashkëpunim me Qendrën Ssektori i ndërtimit do të janë pengesë për realizi- shmërinë. Kjo do të rriste eshmëri tek investitorët e Kombëtare të Panaireve, ka shpejtonin ritmet nëse mer- min e planeve rregulluese të besueshmërinë e këtij tregu, pasurive të paluajtshme dhe mbërritur në Shkodër. Pavio- ren disa masa. bashkive apo komunave, që duke stimuluar grupet e do ta bënte vendin pjesë të net përkatëse të bizneseve Ndër to, përfshihen masat që do të thotë punë e madhe e interesit në investim, blerje një tregu më të madh. shkodrane e ato nga rrethet në një periudhë deri dy vjet ALUIZNI-t. pronash dhe investim, sido- Ndërkohë, faktorët e tjera të vendit, të ekspo- të verifi kohen të gjitha pro- Nga ana tjetër, kërkohet mos në rajonet turistike. që më së shumti pengo- zuara në sheshin qëndror nat dhe të çertifi kohen për- zbatimi nga institucionet Ndërkohë, pritet që mar- jnë zhvillimin ekonomik në të qytetit, do vijojnë të qën- fundimisht ato me pronarë, shtetërore i kuadrit ligjor sa rja e statusit të vendit kan- përgjithësi dhe imobiliar drojnë të hapura në shërbim nëpërmjet kompensimeve të më të drejt, duke dhënë sin- didat të detyrojë qeverinë në veçanti janë prezantimi që do t’i japë ngritje grafi- të vizitorëve për tri ditë me pronarëve të dikurshëm, të jale pozitive, si për tregun e që të punojë më shumë në si një treg i kufizuar në Sh- kut të investimeve është radhë. Zv.ministrja Bruni- cilëve u është marrë prona brendshëm, ashtu dhe atë të dy drejtimet e mësipërme. qipëri, si dhe moszbatimi i padyshim marrja e statusit të lda Paskali vlerësoi punimet para apo pas viteve 1991; jashtëm, pasi dihet që tregu Statusti, gjithashtu, do kuadrit ligjor. Një impuls vendit kandidat. artizanale të grave shkodran E diel, 29 qershor 2014 Sociale 13 Gratë e tra¿ kuara do kenë shërbime shëndetësore falas Fondi i Sigurimeve Shëndetësore do të mbulojë shpenzimet në spitale private dhe publike

për ta do të paguhen nga dhe vajzat e trafikuara do të buxheti i shtetit. “Një vë- jenë kategori e posaçme e mendje e posaçme e Qever- mbuluar me sigurim shën- Kategoritë isë gjatë kësaj periudhe detësor. Pra ato do të kenë SONILA ISAKU po i kushtohet grave dhe mundësi të marrin kartën e TIRANE vajzave të trafikuara dhe shëndetit, pavarësisht nëse në këtë frymë, ne si Fond i kanë derdhur ose jo kontrib- më sot kjo kategori ka përfit- të tërthortë: viktimave të Sigurimeve Shëndetësore do ute, pasi për këtë kategori uar nga skema e sigurimit trafikimit, pas daljes nga Dukuria ti përgjigjemi të gjitha nevo- do të përgjigjet shteti. “Deri shëndetësor në mënyrë institucionet rezidenciale hërbimi shënde- jave shëndetësore të kësaj e deri në punësimin e tyre, tësor si dhe mar- kategorie”, ka theksuar As- u jepet ndihmë ekonomike. Rriten kërkesat rja e barnave për trit Beci, drejtor i Fondit Ndryshimi i paraqitur re- për shtëpitë e të gratë dhe vajzat e të Sigurimit Shëndetësor. ÇFARË MBULON SHËRBIMI SHËNDETËSOR: alizon mbulimin e kësaj trafikuara do të jetë Sipas tij, përfitimet që do të kategorie pavarësisht nga moshuarve Sfalas. Ky është vendimi më kenë kjo kategori janë vizita, ɷ • Vizitat, ekzaminimet dhe trajtimet mjekësore në fakti i përfitimit të ndihmës i fundit i marrë nga Fondi i dhe trajtimet mjekësore në qendrat e kujdesit shëndetësor parësor publik dhe në ekonomike apo i qëndrimit Sigurimit Shëndetësor, i cili qendrat e kujdesit shënde- spitalet publike; ose jo në institucione rezi- pritet të reflektohet edhe tësor parësor publik dhe denciale”, tha Beci. Nga të në ligj, për të përcaktuar në spitalet publike dhe pri- ɷ • Vizitat, ekzaminimet dhe trajtimet mjekësore në dhënat paraprake të Minis- si kategori përfituese gratë vate. Po kështu edhe barnat, trisë së Brendshme numri i dhe vajzat e trafikuara. Në produktet dhe trajtimet dhënës privat të kujdesit parësor dhe spitale private; personave që përfshihen në këtë mënyrë kjo kategori do mjekësore nga dhënës të këtë kategori është rreth 90- të jetë e mbuluar nga sig- kontraktuar shërbimesh ɷ • Barnat, produktet dhe trajtimet mjekësore nga 100 persona në një vit, kurse urimi i detyrueshëm shën- ■ shëndetësore. Gjithashtu, dhënës të kontraktuar shërbimesh shëndetësore. numri i përgjithshëm është Rriten kërkesat e të detësor ndërsa kontributet në kartën e shëndetit, gratë rreth 200 persona. moshuarve për tu strehuar pranë azileve, ndërkohë që vendet janë të limituara. Drejtoresha e Shërbimit Social, Etleva Bisha thotë se gjatë këtyre ditëve pesë Beqaj: Po bëhet furnizimi me të moshuar të braktisur Inaugurimi janë akomoduar dhe TIRANE kërkohet nga pushteti vendor të investojnë në ilaçe në spitalet e vendit infrastrukturë. “Duhen gjetur mundësitë për t’i inistri i Shëndetë- Hapen pikat e recepsionit në spitalin e rajonal të Korçës adresuar këto kërkesa, sisë, Ilir Beqaj ka sepse rrjeti ynë i shtëpive Mpëruruar vendosjen të të moshuarve është e pikave të recepsionit në i limituar, kapacitetet spitalin e Korçës. Sipas min- po ashtu dhe ne s’u istrit Beqaj po zhvillohet një Alarmi përgjigjemi dot të gjitha mënyrë e re e organizimit nevojave të tyre. Në këto nëpër spitale duke përmirësu- shtëpi është investuar ar kështu edhe shërbimin në Depresioni, prek shumë pak”, deklaron spitale. Duke falënderuar US- Bisha. Politika e Ministrisë AID-in dhe qeverinë e popul- ata që vuajnë nga së Mirëqenies Sociale lin amerikan për mbështetjen është decentralizimi e vazhdueshme të sistemit të i këtyre shtëpive dhe kujdesit shëndetësor në Sh- sëmundje të rënda kthimi i tyre në qendra qipëri, Ministri Beqaj theksoi Një i sëmurë me tumor, një pacient me diabet apo komunitare. “Pranë njësive se modele të tilla adminis- — i prekur nga sëmundjet kardio-vaskulare është më vendore duhet të ngrihen trimi dhe menaxhimi si ky i predispozuar të jetë i prekur edhe nga ankthi dhe shërbime për adresimin e projekt i zbatuar në Spitalin e depresioni si sëmundjet me të shpeshta mendore. problemeve të ndryshme Korçës, dhe më herët edhe në Kjo bashkëjetesë sëmundjesh e bën më të vështirë të të moshuarve. Ata Spitalin e Lezhës dhe SUOGJ që pacienti të diagnostikohet edhe me patologjinë e nuk kanë problem “Mbretëresha Geraldinë”, të paktën prej disa javësh, shëndetit mendor. Drejtuesja e Shoqatës së Mjekëve vetëm strehimin, por ofrojnë mundësinë që shër- ne kemi arritur të vëmë në Psikiatër, Fatime Elezi, thotë se në Shqipëri nuk ka përfundojnë atje sepse bimet spitalore që ndërtohen Deklarata funksion një mekanizëm që “Duke ¿ lluar që sot, shifra zyrtare të pacientëve të prekur me këto sëmundje, mungojnë shërbimet të jenë të suksesshëm, duke garanton një furnizim të vi- vihen në punë zyrat e por mesatarisht nga shëndeti mendor vuajnë 8-12% komunitare. Prandaj, treguar një kujdes të veçantë jueshëm të spitaleve me barna, pritjes me pacientin, të popullatës. Ndërsa Sekretari i Përgjithshëm i duhen edhe shërbime ndaj pacientëve dhe komuni- po bëhemi gati shumë shpejt të duke ndërtuar Organizatës Botërore të Psikiatrisë, Levent Kuey, tha të tjera në mënyrë që kimin me komunitetin për t’i kemi edhe kontrata afatgjata një marrëdhënie se 40-60% e të prekurve nga probleme të shëndetit ata të mos kërkojnë si shërbyer më mirë nevojave të të mirëmbajtjes së pajisjeve të më të rregullt, më mendor nuk e marrin trajtimin e duhur shëndetësor. zgjidhje vetëm strehimin tij. “Duke ¿ lluar që sot, vihen rëndësishme bio-mjekësore, profesionale, më Nga ankthi, stresi e depresioni, nuk njeh limite moshe, rezidencial”, nënvizon në punë zyrat e pritjes me në mënyrë që të paktën, normale, me të gjithë mund të preken të gjithë dhe pacientët që kanë kërkuar Bisha. Drejtoresha e pacientin, duke ndërtuar një pjesën e barnave, materialeve të sëmurët e këtij kurimin, adoleshentë, por edhe të moshuar. shërbimit social ka kërkuar marrëdhënie më të rregullt, spitali” mjekësore të imazherisë dhe fonde nga partnerët më profesionale, më normale, të laboratorit, si shërbime bazë privatë për të ndërhyrë në me të gjithë të sëmurët e këtij horizontale që u shërbejnë infrastrukturën e shtëpive spitali” ka pohuar Beqaj. Në të gjithë të tjerëve, të mund të të moshuarve, disa prej fjalën e tij, Ministri i Shënde- e spitaleve me ilaçe dhe t’i garantojmë në mënyrë gjithashtu shtoi se sistemi siguruar se në Korçë nuk ka të cilave janë në gjendje të tësisë ka theksuar se po bëhet gjithashtu do të bëhen kon- normale në spitalet tona”, ynë me barna dhe materiale mungesa, pasi barnat bazike rëndë. furnizimi i vazhdueshëm trata afat gjata. “Praktikisht, ka theksuar Beqaj. Ministri mjekësore është i mirë, duke janë prezente. 14 Opinion E diel, 29 qershor 2014 E diel, 29 qershor 2014 Spektakël 15

FLORENZA LEKSTAKAJI dorëzon EVENTI kurorën Anisa Petrelës, e cila përfaqëson Shqipërinë në “Miss Globe 2014” Petrela merr kurorën e më të bukurës në Kalanë e Ulqinit 31 bukuroshet nga të gjitha trevat e Shqipërisë

kanë gjallëruar qytetin turistik të Ulqinit Anisa Petrela

IZAURA NDOJI ndriçimin e Franco Ferrarit i kanë 19 vjeçarja nga Tirana, Anisa Petrela. shqiptare, por edhe në publik. Ndërsa TIRANE dhënë mundësi “Deliart Association” Ndërkaq shoqëruesja e parë e Miss-it anëtarët e jurisë së këtij viti ishin emra të mendojë një spektakël të për- është shpallur Kristi Pejo, 20 vjeçe të rëndësishëm në artit, kulturës, medi- masave të mëdha, i cili është ndjekur nga Tirana, dhe shoqëruese e dytë, as etj, të cilët ndanë disa fasha fi tuesesh. alaja e Ulqinit ka ofruar me një interes të jashtëzakonshëm jo 22 vjeçarja nga Shkupi, Sara Ymeri. Prania e tyre këtë vit, ishte konceptuar një spektakël të vëçantë vetëm nga qytetarët e Ulqinit, por edhe Si destinacion fi nal të këtij edicioni krejt ndryshe nga herët e tjera. Fjala mbrëmjen e së premtes. një numër i madh njerëzish të ardhur të “Miss Shqipëria”, organizatorët vjen Kledi Kadiu, Arlinda Dudaj, Virgjil 31 bukuroshe të mbled- nga Shqipëria dhe Kosova. Kështu zgjodhën këtë vit kalanë e Ulqini. Kule e Ylljet Aliçka, si anëtarë të kësaj hura nga të gjitha trevat spektakli i së premtes ka mbledhur, si Performuan, nën drejtimin e prezan- jurie u bënë bënë paksa edhe prezan- Ke Shqipërisë kanë gjallëruar qytetin asnjëherë tjetër spektatorë rrëzë kalasë tueses Orinda Huta disa nga emrat tues ndërsa ndanin disa prej trofeve turistik të Ulqinit dhe kanë kthyer madhështore të qytetit bregdetar. Pas më të njohur të muzikës shqiptare, të këtij eventi si “Miss Inteligjenca”, vëmendjen tek një tjetër monument disa sfi latave të vajzave konkurente, si Irma Libohova, Aleksandër Gjoka, “Miss Kinemaja”, “Miss Press”, “Miss i rëndësishëm i historisë shqiptare. përgjedhjes së dhjetë më të mirave Elton Deda, Redon Makashi, Mihrije Buzëqeshja” etj. . Florenza Lekstakaji Kombinimi i mureve të vjetra, të dhe një votimi të menduar nga juria Braha etj, të cilët kanë krijuar tjetër ka dorëzuar kurorën Anisa Petrelës, e larta, me skenografi në madhështore e këtij viti, fi tuese e këtij edicioni të atmosferë ndër vetë vajzat që konku- cila do të përfaqësojë Shqipërinë në të ndërtuar nga Rebus Studio dhe spektaklit të bukurisë është shpallur ronin për titullin e më të bukurës “Miss Globe 2014”. 16 Opinion E diel, 29 qershor 2014

Koment Performanca e administratës ¿ skale dhe mbështetësit e rrënimit 8-vjeçar

të reja duke i dhënë mbështetje vitin 2013. sektorit privat. Të ardhurat nga kazinote dhe Për të shkuar më tej në analizën lodrat janë rritur me 30% krahasuar e perfomancës fiskale shikojmë me një vit më parë, por që është treguesit e të ardhurave tatimore shoqëruar dhe me pakësimin e krahasuar me vitet e mëparshme. subjekteve që operojnë në këtë fushë Të ardhurat tatimore bruto janë për shkak të paligjshmërisë që kanë rritur me 13% ose me me rreth 60 qenë në vite. Miratimi i një ligji të ri milion USD krahasuar me periud- brenda këtij viti dhe ¿ llimi i koor- NGA ERVIN KOÇI *) dinimit midis Drejtorisë së Lojërave të Fatit me STATISTIKA Drejtorinë e Përgjith- Shifrat tregojnë qartësisht se shme të Tatimeve do te perfomanca ¿ skale në vitet e fundit sjell formalizimin e këtij vijon nga faqja 1 te qeverisjes së djathtë ka qene më sektori dhe rrtijen e të ardhurave në buxhet. e dobët edhe se viti 2005, dhe se viti Vlen për tu thek- ...shumë më e dobët se ajo e kohës së tyre, 2014 është ¿ llimi i ndryshimit pozitiv suar se për periudhën zbatimi i politikave ekonomike dhe ¿ skale ka në administrimin e të hyrave publike 5-mujore janë tkurrur dekurajuar sipërmarrjen dhe ka rritur papu- shpenzimet kapitale nësinë e të tjera si këto. nga buxheti i shtetit Deklarimet politike të opozitës apo opin- hen janar-maj të vitit 2013, ndërsa krahasuar me vitit 2013 me rreth ionet e analistëve që kanë mbështetur për 8 kontributet janë rritur me 9%. 200 milion USD (viti 2013 ishte vit vite rrënimin e ekonomisë po i ballafaqoj duke Të ardhurat e mbledhura nga elektoral) që ka sjellë një mungesë krahasuar mbledhjen e të ardhurave totale në tatimi i vlerës së shtuar janë rritur prej rreth 15 milion USD në TVSH raport me GDP (PPB - prodhimin e përgjith- me rreth 13 milion USD krahasuar dhe me ndikime ne negative në zërat shem bruto) dhe perfomancën e administratës me një vit më parë, kurse tatim e tjera të të ardhurave. Pritshmëria tatimore në vitet e fundit. ¿ timi është rritur me rreth 19 mil- e rritjes së shpenzimeve publike në Treguesi kryesor i matjes së perfomancës ion USD. Analiza që deputetët dhe muajt në vijim do të sjell më shumë ¿ skale është mbledhja e të ardhurave në raport analistët e opozitës nuk është e të ardhura në buxhetin e shtetit. me GDP që paraqitet në tabelën e mëposhtme. drejtë kur e vlerësojnë mbledhjen e Kultura që formësoi qeverisja që të ardhurave nga tatim ¿ timi duke iku ishte gjoba për biznesin e nder- e shumëzuar me 1.5 të arkëtimit të shëm dhe rimbursime për biznesin Viti një viti më parë. A është manipulim klientelist. NË FOTO: Emërtimi apo padituri nuk mund ta them, por Rimbursimet janë vërtetë më të 2005 2011 2012 2013 2014 Godina e Ministrisë në gjykimet e tyre ata duhet të bëjnë larta për vitin 2013 që opozita po e Të ardhurat totale në së Financave, kalkulime duke marrrë parasysh se përdor në debatet publike si kapital 25.1 % 25.8 % 24.9% 23.8% (*) 26.1% raport me GDP Tiranë në muajin mars, tatim ¿ timi i derd- politik, por për të qene të ndershëm hur nga mbyllja e bilanceve ¿ nanci- me publikun në krahasimet që Numri i bizneseve - - 76 852 77 025 81 522 are për vitin 2013 nga tatimpaguesit, bëjmë duhet të shikojmë cilësinë e është 10% ( dhe jo 15%). rimbursimeve dhe natyrën e tyre; 460 Edhe pse viti 2014 e uli ndjeshëm Numri i punonjësve - - 427 141 431 920 kujtojmë se shumica e rimbursi- 639 nivelin e tatimit mbi pagat ku meve për vitin 2013 kanë qenë abuz- për¿ tuan 97.5 të punonjësve (mbi ive; si skema e rimbursimit ¿ ktivë 20 milion USD ndikim negative në për subjekte inekzistente, apo që P.S. Për vitin 2013 mbledhja e të në tatime me 30 000 punonjës i luftes ndaj punës së zezë dhe bi- të ardhurat personale), ato kanë shkuan deri atje sa të rimbursojnë ardhurave në raport me PPB në fund dhe numrit të bizneseve me 4 500 zneseve të paregjistruara, por dhe pritshmëri të jenë në shifrat e pro- dhe shoqëri të lojërave të fatit. te vitit është 24.2%, shifra 23.8% sipërmarrje në kaq pak muaj, janë i politikave të qeverisë për rritjen gramuara në buxhet, me tendencë I vetmi zë të ardhurash që ka është në momentin që u ndryshuan tregues të rëndësishëm jo vetëm e punëzies dhe hapjen e bizneseve për të shkuar në të njëjtin nivel me shkëlqyer në qeverisjen e mëparshme qeveritë në muajin shtator. janë dënimet administrative, gjobat Ndryshe nga sa deklaron opozita, ndaj biznesit. Të ardhurat nga gjobat krahasimi përmes shifrave i të ard- REALIZIMI I TE ARDHURAVE 5 MUJORE (JANAR - MAJ) në krahasim me vitin 2012 janë rreth hurave të mbledhura, numri i bi- 2.8 herë më pak, kryesisht të ardhurat zneseve dhe punonjësve të siguruar Realizimi i te ardhurave 5 mujore Krahasimi ne % i nga gjobat për vitin 2014 janë arkë- (janar - maj) vitit 2014 na pasqyron një realitet krejt tjetër; Nr. E M E R T I M I timet nga penalitet e vendosura në perfomanca e administratës ¿ skale me vitin me vitin 2012 2013 2014 vitet e mëparshme. është në rritje të përmuajshme dhe 2012 2013 Kjo kulturë rrënuese e administratës e ardhmja duket optimiste. ¿ skale ndërtuar për vite me radhë nuk TË ARDHURA GJITHSEJ (Bruto) 62,325,488 63,557,972 70,828,116 114% 111% Për vitin 2014 parashikohet mund të ndryshohet në pak muaj, ajo që mbledhja e të ardhurave në Te Ardhurat Tatimore gjithsej kërkon kohën e vet si në infrastruk- raport me GDP të jetë 26.1%, por A 39,930,437 40,582,548 45,824,768 115% 113% (arketim) turën ligjore ashtu dhe në reformimin me projeksionin e deritanishëm të e administratës. Të dhënat tregojnë se ecurisë së mbledhjes të të ardhurave 1 Tatimi Vleres se Shtuar (bruto) 12,635,421 13,022,948 14,379,742 114% 110% ¿ llimi është i mbarë. pritshmëria është më e lartë. Rritja - Tatimi Vleres se Shtuar (neto) 10,038,540 9,477,984 12,148,381 122% 129% Mjafton të shikosh të ardhurat minimalisht me 2.3% e të ardhurave e arkëtuara nga Drejtoria Rajonale ne raport me GDP në një vit me - Rimbursimi faktik i paguar 2,596,881 3,544,964 2,121,840 82% 60% e Tiranës, ku vetëm arkëtimi nga situatën ¿ nanciare katastro¿ ke të 2 Tatim mbi Fitimin 7,688,173 7,576,816 9,477,254 124% 125% TVSH është rritur me 2.5 herë trashëguar, me kulturen negative të krahasuar me 5 muajt e parë të administratës ¿ skale dhe atë të tat- 3 Ardhura Personale 10,977,576 11,983,786 10,902,460 99% 91% vitit 2013 apo të vlerësosh mjedisin impaguesve që konsolidoi qeverisja 4 Taksat Nacionale 6,325,213 6,343,672 8,928,624 141% 141% pozitiv që ka krijuar dhe komuni- e ikur, është një tregues shumë pozi- kimin efektiv që ka ndërtuar me tiv dhe një e dhënë shumë inkura- 5 Kazinote dhe Lodrat 2,159,815 1,599,951 2,078,879 96% 130% biznesin Drejtoria e Përgjithshme juese për vitet e ardhshme. Shifrat 6 Të ardhura të tjera 69,882 24,110 18,963 27% 79% e Tatimeve, Ministria e Ekonomisë e mësipërme tregojnë qartësisht se dhe Sipërmarrjes dhe Ministria e Fi- perfomanca ¿ skale në vitet e fundit 7 Dënimet Administrative 74,359 31,265 28,847 39% 92% nancave për të gjykuar se si ka ¿ lluar te qeverisjes së djathtë ka qene më B Te Ardhurat Tatimore gjithsej (neto) 37,333,556 37,037,584 43,701,707 117% 118% ndryshimi i perfomancës ¿ skale. e dobët edhe se viti 2005, dhe se Kthesa sapo ka nisur, ky është viti 2014 është ¿ llimi i ndryshimit C Kontributet e Sigurimeve gjithsej 22,395,052 22,975,425 25,003,348 112% 109% vetëm ¿ llimi i një rruge drejt re- pozitiv në administrimin e të hyrave formimit rrënjësor të sistemit ¿ skal D.P.TATIMEVE TOTAL (Neto) 59,728,608 60,013,008 68,705,056 115% 114% publike. në vendin tonë. Rritja e punësimit deklaruar Burimi: Ministria e Financave, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve *) Deputet i PS NJË PROFIL I SHUMANSHEM NE PERVJETORIN E LINDJES SE ALBANOLOGUT ME VIZIONE EUROPIANE

Viti IV - Nr:26 E diel, 29 qershor 2014 AKADEMIK REXHEP QOSJA SÀ dat me ideologjinë antishqiptare të nacionalizmit sllav

FERIDE PAPLEKA të dallohen disa veçanësi të punës së tij, por : shtjellimi i veprës letrare dhe patriotike të etrospektivë lid- rilindësve; koncepti i përparuar hur me nocionet: për nocionin letërsi shqipe si një rilindje kombë- tërësi unike; vlerësimi i gjuhës tare, letërsi sh- së njësuar letrare; kulti për qipe, gjuhë letrare, lirinë dhe librin; nderimi për Ridentitet, çështje shqiptare, martirët e kombit; përjetimi vetëdije historike, demokraci hapësinor i çështjes shqiptare; në veprën e tij. Ai është një mbrojtja e të drejtës dhe të personalitet i fuqishëm: i vërtetës; kuptimi i demokracisë thellë, i gjithëditur, i thjeshtë. si udheheqje e kontrolluar nga Mendje e rrallë që në vi- populli; disiplina e punës dhe jimësi ka krijuar një univers njohja në vazhdimësi e realitetit shkrimtarie, të qëndrueshëm, shqiptar të kudondodhur, duhet të shumëfishtë dhe origji- të jenë si urdhërime të shenjta nal. Një pasardhës i denjë i për intelektualin e shqiptar. Naim Frashërit, në mënyrën si ta duash Shqipërinë dhe *** të ndriçosh kulturën e saj. Me veprën e tij shkencore, Një Volter i shqiptarëve në Qosja: Letërsia sundon dëshirat e mia… letrare e publicistike, Rexhep mënyrën si të mos pajtohesh Qosja i ka bërë sÀ dë ideologjisë me të keqen dhe ta luftosh shumëÀ shtë në veprën e tij universal me punën e tij. Por, duke sjellë një përvojë origji- kundërshqiptare të nacional- padrejtësinë nga cilido krah shkrimore (kritik letrar, ro- le të veçojmë nga ky opus oper- nale të sendërtuar në lirinë kri- izmit sllav duke u ushqyer në që të vijë. I mancier, kulturolog, histori- andi krijimtarinë e tij À ksionale juese dhe duke shtruar çështje burimet e kulturës kombëtare Tashmë, pas rreth gjashtëd- an letërsie, publicist, dramaturg, si shkrimtar. Ai ka lëvruar me ekzistenciale që janë shenja dal- dhe njëkohësisht në ato euro- hjetë vitesh pune të një njeriu eseist, politolog etj.), Qosja është guxim dhe me një konceptim të luese të letërsisë bashkëkohore piane e botërore. Ai e ka À lluar që i është përkushtuar vep- gjithkund edhe befasues edhe ri artistik disa gjini dhe lloje, europiane... veprimtarinë si studiues dhe rimtarisë intelektuale për shkrimtar që herët. Këtë e të mirën e kombit, mund shkruan edhe... vijon në faqen 18-20 “Perandorët” Testamenti i letërsia e Kostandin angazhuar Lekës në dhe shkrimtaret gojën e një femra personazhi

Rreth romanit të Majlinda Një roman për lirinë njerëzore. Ramës “Perandorët” Leka e shkroi “Rrezatimi botim i Toena-s, 2014... zhbllokues i ndërgjegjes” Ndryshimi i stilit nga zhdërvjelltësi në fund të jetës së romanet e njohura tij në trajtën hokatare të kujtesës maÀ oze-kriminale dhe lojës së bukur letrare

ALI ALIU Jorgo Panajoti, si e zbuloi variantin NATASHA LAKO 1. onflikti me të pamundurën Përshtypja e parë pas leximit të e rrallë të Kostandinit e Garentinës dhe kapërximin e saj duket romanit “Perandorët” nga Majlinda Kse do të mbajë gjithnjë të ri Rama, mund të jetë edhe si për edhe romanin “Rrezatimi zhbllokues një roman dhe narracion të pastër Jeta e studiuesit nëpër gjurmimet etnologjike dhe i ndërgjegjes”. Autori i tij Kostandin realist, përmes rrëfenjave nga më Leka e shkroi plot zhdërvjelltësi në tronditëset, me momente makabre, folklorike të përrallave, legjendave e fjalëve të urta. Zbulimet fund të jetës së tij në trajtën hoka- që sjell maÀ en dhe krimin në përdit- në krahina e mjedise të ndryshme të jetës shqiptare tare të kujtesës dhe lojës së bukur shmërinë e hapësirës shqiptare. letrare, thua të ishte për një kohë Fjala është për temën e lëngatën nga të papërcaktuar xhongler i ideve, që më të rëndat, në mos më mizoret... BARDHOSH GAÇE të nguliten në mendje. Ai na thotë...

faqe 21 faqe 22-23 faqe 24 18 SH.com PORTRETI RILINDASI

www.shqiptarja.com E diel, 29 qershor 2014 SUPLEMENT JAVOR I

NË PËRVJETORIN E LINDJES

FERIDE PAPLEKA vijon nga faqja 17

...në Ditar, botimi i të cilit ka nisur këtë vit nga Toena. Në shënimet e datës 12.4.1966 lex- ojmë: “Kam shumë dëshira. […] Prej të gjitha këtyre dëshirave, njëra më rri më së shumti, ditën dhe natën, në zemër e në mendje; është dëshira që të merrem, së pari me studimin e letërsisë shqipe, me kritikën dhe me historinë e saj - të asaj të sotmes dhe të asaj të traditës dhe mandej, edhe me krijimin e letërsisë. […] Kësaj dëshire që më rri në zemër e në mendje po i jap shprehje përditë e më shumë me shkrime për libra që po botohen tani dhe për libra të traditës sonë, që kam arritur t’i siguroj prej profesorëve të gjuhës dhe të letërsisë shqipe” (Ditar I: 26, 27). Më 1965 dhe 1966 boton shkrimet e para, në revistat Jeta Akademiku Rexhep Qosja e re dhe Përparimi të Kosovës, të cilat i përm- bledh më 1967 në librin “Episode letrare”. Të bëjnë përshtypje temat e studimeve, si: Një kuptim i të bukurës dhe i dashurisë; Kritiku dhe e vërteta, Skënderbeu në vizionin e ro- mantikëve; Në nisje të prozës shqipe; Çfarë na thotë Dija sot; Retrospektivë mbi veprën e Migjenit, Metamorfozat poetike të Enver Gjergjekut; Vallet poetike të Lasgush Pora- decit etj. Pra, për Qosjen, letërsia kombëtare është një. Kurse studimet kritike në Shqipëri, REXHEP QOSJA të sunduara nga teknika e propagandës nuk e kishin këtë koncept. Në librin tjetër që boton më 1968 me titull Dialogë me shkrimtarët, radhiten portretet e poetëve të mëdhenj lirikë shqiptarë: Zef Serembe, Naim Frashëri, Ndre Mjedja, Lasgush Poradeci, Millosh Gjergj Albanologu me Nikolla – Migjeni, Esad Mekuli dhe Enver Gjergjeku. Ai e hap fushën e studimeve në tërësinë dhe thellësinë e kuptimit shkencor që përmban fjala studim: me kërkime dhe krahasime, si elemente të rëndësishme për vizione europiane një analizë të shëndoshë kritike. Problemin e letërsisë shqipe si njësi unike, Qosja e trajton në shumë libra si: “Kritika letrare”, 1969; “Antologjia e lirikës shqipe”, 1970; “Kontinuitete” (Vazhdimësi), 1972; Një pasardhës i denjë i Naim Frashërit, në mënyrën si ta duash “Panteoni i rralluar”, 1973; “Shkrimtarë dhe periudha” (Prej letërsisë romantike Shqipërinë dhe të ndriçosh kulturën e saj. Një Volter i shqiptarëve deri te letërsia moderne), 1975; “Anatomia e kultures”, 1976; “Historia e letërsisë shqipe, në mënyrën si të mos pajtohesh me të keqen dhe ta Romantizmi 1,2,3”, 1984, 1986; “Tri mënyra luftosh padrejtësinë nga cilido krah që të vijë…. të shkrimit shqip”, 2004, “Semantika e ndryshimeve historiko-letrare”, 2010, etj. Në librin “Kontinuitete” thuhet: “Letërsi shqipe në kritikën letrare. Meqë jemi te realizmi si dhe aspektet tematike, stilistike dhe është gjithë letërsia e shkruar shqip […] Ka socialist, duhet theksuar se Rexhep Qosja e tipologjike të veprave përfaqësuese, propozon një letërsi shqipe ashtu sikundër ka edhe një ka dënuar si metodë që përdorej rëndom në Heshtja krijuese një skemë të re të periodizimit të letërsisë. Vitet ’80 të jetës së tij të gjuhë shqipe. […] Me togfjalëshin letërsi sh- Shqipëri, me shkrimet e tij kritike, që në librat përkushtuar, janë vitet e heshtjes Metoda e realizmit socialist ra bashkë me qipe unë nënkuptoj gjithë atë krijimtari letra- e parë studimorë, në fund të viteve ’60 dhe në sublime krijuese, sepse “kur gjë- sistemin që e mbante në këmbë dhe sigurisht re që është shkruar në gjuhën shqipe dhe prej À llim të viteve ‘70, pavarësisht se krititkuesit mojnë topat, heshtin muzat”. Të u rropos edhe periodizimi ideologjik i letërsisë. vetë shqiptarëve (Vepra I: 105). Ky është një e kritikës së tij, i quanin “paradoksale” tezat mos harrojmë edhe shprehjen Me shqetësim atdhetar dhe shkencor ka argu- kuptim i thellë, i cili lidh teorinë me realitetin dhe përfundimet e tij shkencore. Kur ana- që përdori Teodor Adorno kur mentuar ai edhe pse është kundër përpjekjeve shkrimor dhe depërton në strukturën e brend- lizonte veprat, ai nuk i privilegjonte autorët pa Auschëitz-in: “Nuk ka poezi për të krijuar dy gjuhë letrare. Në Kongresin shme të veprave. Mbështetësit e idesë se ka dhe nuk i kursente as kritikët e këtushëm. pas Auschëitz-it”. Qosja pa si e Drejtshkrimit ai mbajti kumtesën historiko- dy apo më shumë letërsi shqipe, sigurisht janë Duke i parë me objektivitetin e studiuesit që u lanë rrugët e Prishtinës me shkencore Letërsia shqipe dhe gjuha letrare bindur më vonë se çdo shkrimtar ka stilin dhe e ka kthjelltësinë të mishëruar në mendim, gjak rinor gjatë demonstrtave të kombëtare, në të cilën, ndër të tjera do të frymëzimin e vet, por letërsia është një. Madje por që ushqehet vazhdimisht me kritikën dhe studentëve shqiptarë, më 1981. theksojë se gjuha letrare është shenjë e një Goethe Á et për një letërsi botërore. Te studimi letërsinë perëndimore (në Ditar, një shënim Pa dhunën shtetërore si e shfaqi populli të qytetëruar. Në librin Semantika Letërsia kombëtare dhe letërsia botërore i datës 27.1.1967, thotë: “Lexoj romanin e fytyrën e saj të egër, pushtuese, e ndryshimeve historiko-letrare, Qosja, si ose afrimi përmes ndryshimeve (Panteoni i shkrimtarit francez Alber Kamy, I huaji”), ai ndaj një popullate që jetonte në një albanolog që i ka bërë dhe i bën një varg rralluar, 1973), ai shkruan: “Koha kur letër- Á et me objektivitet për kuÀ zimet e doktrinës tokat e veta… leximesh kuptimore letërsisë sonë, e quan sitë dhe, në përgjithësi, kulturat e popujve së realizmit socialist dhe verbërinë krijuese Kongresin e Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe, të ndryshëm evropianë apo edhe të konti- kudo që të shfaqet ajo, në Shqipëri apo në një ndër tri Marrëveshjet e mëdha historike nenteve të tjera janë krijuar shkoqur njëra- Kosovë. Po kështu, kur bie fjala për periodi- të popullit shqiptar së bashku me Kongresin e tjetrës, fatmirësisht ka perënduar njëherë e zimin e letërsisë, ai parashtron shkencërisht ishte i lirë prej dogmave të realizmit socialist Alfabetit më 1909 dhe me Lidhjen e Prizrenit përgjithmonë dhe sipas të gjitha gjasave ka përse është kundër idesë që “[…] periudhat (sidomos që pas plenumit të Brioneve,1966), më 1878. perënduar shumë shekuj përpara” (Vepra I: letrare doemos dalin paralelisht periudhave kishte shumë ithtarë të kësaj metode, zhvil- Në veprën e tij ai ndalet shumë te ideali 291). Në Kosovë, në atë realitet të plagosur, historike-shoqërore, domethënë doemos për- lohej një luftë e vazhdueshme kundër risive gjuhësor i rilindësve, të cilin e vështron si por të çuditshëm nga fakti që megjithëse puthen me to” dhe duke analizuar veçoritë letrare që thyenin ligjërimin klasik edhe shprehje të koncentruar të idealit kombëtar. RILINDASI PORTRETI SH.com 19

SUPLEMENT JAVOR I E diel, 29 qershor 2014 www.shqiptarja.com

Sfiduesi Me veprën e tij shkencore, letrare e publicistike, Rexhep Qosja i ka bërë s¿ dë ideologjisë kundërshqiptare të nacionalizmit sllav duke u ushqyer në burimet e kulturës kombëtare dhe njëkohësisht në ato europiane e botërore.

jonë”, i cili i shpërbën kriteret strukturore të romanit realist, duke e thurur subjektin me kombinime dhe në fund lë të dëgjohet zëri i au- torit që komunikon me personazhet. Ndërsa romani i romaneve “Bijtë e askujt” shquhet për nga vetëdija historike, e cila e shpalos të vërtetën mes përzierjesh të À ksioneve me realitetin. Në roman kemi një kohë të pakohë ose të gjithkohshme, me vdekjen si emblemë, me fragmentarizmin e një tërësie që bëhet unike nga mënyra e ndërtimit të lëndës. Një proces rrëÀ mtar, në të cilin ndeshen e vërteta me mashtrimin, kuptimi me moskuptimin, sinqeriteti me gënjeshtrën, dhembshuria me mizorinë, dashuria me urrejtjen, vuajtja me lumturinë. RrëÀ min e mbështjell një tis À lozoÀ k dhe një ton interpretues estetik me ndërthurje të historive, asaj të shkuar dhe asaj aktuale. Ag Apolloni e ka cilësuar me të Rexhep Qosja me bashkëshorten drejtë “roman polifonik, që me gjithë zërat e tij thërret kundër uniformitetit, monolitikës dhe monokromatikës”. Prandaj shkrimtaria e Qosjes mund të shenjohet si ligjërim i hapur Në tekstin Historia e letërsisë shqipe. Ro- tij À ksionale si shkrimtar. Ai ka lëvruar me strukturë rrëÀ more fragmentare, shndërrimi me kërkime estetike që ndërtojnë parreshtur mantizmi 1, Prishtinë 1984, në faqen 163, guxim dhe me një konceptim të ri artistik disa i kohës në simbol, përdorimi i metaforës dhe raporte ndërtekstuale me botën. ai shkruan: “Romantizmi, si periudhë e gjini dhe lloje, duke sjellë një përvojë origjinale alegorisë, është një qëndrim estetik i ri. Ndër idealeve të reja historike kombëtare është, të sendërtuar në lirinë krijuese dhe duke të tjera, kjo është pak a shumë edhe ecuria në *** njëkohësisht, periudhë e idealit të ri ideostil- shtruar çështje ekzistenciale që janë shenja romanet “Procesi” (F. Kafka), “Murtaja” (A. Rexhep Qosja është zë i kthjellët intelek- istik dhe gjuhësor. […] Romantizmi, doemos, dalluese të letërsisë bashkëkohore europiane. Camus), “Në pritje të Godosë” (S. Beckett) etj. tual i ndërgjegjes kombëtare, mbrojtës i lirisë, bëhet kompleks stilistik i një vetëdije të re Në brendësinë e vet procesi letrar qosjean Tërë vepra e tij letrare mishëron shqetësime i të drejtës dhe të vërtetës. Vitet ’80 të jetës së gjuhësore”. Në të vërtetë, kjo punë mbetet stu- në përgjithësi dallohet për një poetikë tragjike ekzistenciale. Mund të sjellim disa shembuj tij të përkushtuar, janë vitet e heshtjes sub- dimi më i plotë, me qasje tipologjike, historike dhe alegorike. Idetë ia behin si kërkim i nga roman i parë “Vdekja më vjen prej syve lime krijuese, sepse “kur gjëmojnë topat, hes- dhe hapësinore, një arritje shkencore e pa- vazhdueshëm i formave të reja shprehëse të tillë”, për të vërtetuar se ai e ka hapur që htin muzat”. Të mos harrojmë edhe shprehjen krahasueshme deri tani. Rilindja Kombëtare postmoderne që në vetvete janë një mundësi në À llim hullinë e vet postmoderne: “Dhe që përdori Teodor Adorno kur pa Auschëitz-in është “Vetëdija më e lartë, më e përgjithshme e pakuÀ shme e transmetimit të realiteteve të thoshte: bukur / dhe thosha: pse bukur/ dhe : “Nuk ka poezi pas Auschëitz-it”. Qosja pa si në kulturën tonë; në të vërtetë vetëdija më e shkrimit. Indi postmodern shfaqet në të gjithë thoshte: bukur mirë/ dhe thosha: mirë s’është u lanë rrugët e Prishtinës me gjak rinor gjatë përparuar për lirinë tonë” (Romantizmi I: 11). krijimtarinë e tij. Më konkretisht, romani i barazi me bukur/ dhe thoshte: bukur, bukur, demonstrtave të studentëve shqiptarë, më Me qëndrime kritike ndaj bashkëkohësisë tij i parë “Vdekja më vjen prej syve të tillë”, bukur/ dhe thosha: ke dashuruar kënd kaq/ 1981. Pa dhunën shtetërore si e shfaqi fytyrën e së shkuarës sonë, ai godet epigonizmin, është edhe një përgjigje intuitive e kohës kur dhe thoshte: kurrë/ dhe thosha : pse më dashu- e saj të egër, pushtuese, ndaj një popullate që vlerat e rreme, anakronizmin, akademizmin romani tradicional kishte pësuar tronditje në ron/ dhe thoshte: pse më dashuron ti mua/ jetonte në tokat e veta. Iu kërkua të dënonte dhe dukuri të tjera që e pengojnë vetëdijën e Europë. Jean Ricardou në vitet ‘60 të shekullit dhe thosha : mjerisht nuk e di/ dhe thoshte studentët, që prishën frymën e bashkim- re letrare të ecë përpara. Studimet e tij janë XX, do të shprehej se tani letërsia nuk është : as unë (Vepra XII: 55) konÀ guron thyerjen vëllazërimit. Nuk pranoi. U hoq nga puna si shembull i analizave tipologjike e stilistike, më shkrimi i një aventure, por aventura e e frazës, fakturën e saj poetike ; “Vjeshta e drejtor i Instutit Albanologjik të Prishtinës. i imagjinatës perspektive dhe i dialogut të një shkrimi. Largimi i Qosjes nga realizmi vdekur shëtiste rrugëve të Vajazanit” (po U përndoq jo vetëm nga Serbët, por edhe pambaruar midis tij dhe letërsisë. Nëse aty tradicional dhe konceptimi i një teksti me aty, f. 63), konÀ guron atë lloj metaforizmi nga Shqiptarët që u shërbenin atyre me zell. trajtohen probleme si Prometeizmi në poezinë që parathotë ankthin e njeriut Ai ishte bërë i njohur tashmë si albanolog i shqipe (1968) që lidhet me emra si De Rada, të ngecur në rrjetën fatale të pakompromenteshëm. Nënteksti i romanit Pashko Vasa, Naimi, Çajupi, Skiroi, Asdreni, rrethanave. Klithma : « Çfarë të tij të parë është qëndrimi i kundër UDB-s, Migjeni, Esad Mekuli e të tjerë; Lirika dhe sysh ! Vdekja më vjen prej syve pamundësia e ekzistencës nën mbikëqyrje. Ai romani (1968) dhe krahas emrave të huaj të tillë ! (po aty, f. 93), përm- është vënë në shënjestër. Le të kapërcejmë, Fridrih Shiler, De Sanktis, Boris Pastërnak, bledh brenda saj një vuajtje me pra, vitet e të ndalemi te shënimet e Ditarit Andre Zhid, Dobrica Qosiq, e të tjerë, gjenden përmasa gati kozmike. Romani më 30 dhjetor 1973, një natë para vitit të ri. edhe emra si Jakov Xoxa, Adem Demaçi, Ram- “Një dashuri dhe shtatë faje» Revista “Jeta e Re”, kish À lluar të botonte iz Kemendi, Din Mehmeti, Ismail Kadare, apo (Toena, 2003), vazhdon mono- në disa numra pjesë nga romani i tij i parë. të tjerë; ngrihen probleme të përgjithshme logun e brendshëm të njeriut Një punonjës i UDB-s, shqiptar, e telefonon teorike me shkrime si Imagjinata e armato- bashkëkohës, i cili është al- me arrogancë për t’u paraqitur në zyrën e tij sur, Kritika e kritikuar (1971), pa bërë dallim: terego i shkrimtarit. Me një : “Eshtë ora 18. / […] / Bie telefoni. / Thër- letërsi që shkruhet në Shqipëri, në Kosovë, strukturë të hapur, teksti i ret një nëpunës i Sigurimit të Brendshëm apo te arbëreshët e Italisë, atëherë mund të ngjet një enciklopedie, ashtu si Shtetëror, tani e quajnë Sekretariati i Punëve thuhet se teza e e Qosjes për letërsinë shqipe është në të vërtetë autori i tij, të Brendshme. / […]/ Më pyet: nëse unë jam si njësi e vetme, është konceptuale, që në Rexhep Qosja. Gjithçka është kryeredaktor i “Jetës së re?” / I përgjigjem themele, në nisje. Duke u marrë në vijimësi e tejdukshme dhe gjithçka shkurt: po. / Vazhdon të pyesë, si të isha në me kërkime shkencore dhe studime të veprave njëkohësisht përfton relief në të ashtuquajturën bisedë informative, para të shquara, Qosja ia ka dalë të zbërthejë prozën e tij. Dramat e librit tij, atje, në ndërtesën e Sigurimit të Punëve kodet e tyre shprehimore, duke u ndalur në “Mite të zhveshura” i rikup- të Brendshme. /- A i ke me vete çelësat e zyrës rrjedhat historiko-shoqërore, në simbolikën e timësojnë mitet, duke i aktu- së “Jetës së Re”? /-Jo, i përgjigjem. Unë do të ideve dhe poetiken e stilit të autorëve. Ai ka alizuar. Por, kurdo dhe kudo marr punën e kryeredaktorit të “Jetës së Re” krijuar kështu thuajse një sistem hegelian është historia jonë shqiptare: prej Vitit të Ri, e viti i ri ende nuk ka À lluar. të letrave, më të madhin e më të plotin në që nga kohët e reja shkohet në / -Megjithatë, thotë, edhe pse nuk i ke ende tërë hapësirën shqiptare, në të cilin shkëlqen Antikitet dhe pastaj në Mesjetë çelësat, do të ishte mirë të vish deri këtu (në fusha e Albanologjisë. e sërish në kohët e reja. Teatri ndërtesën e Sekretariatit të Punëve të Brend- Kombëtar duke i vënë në skenë shme) të bisedojmë” (Ditari, Botimet Toena, *** këto drama, do të shohë se si 2014, f. 444,445). Marrja në pyetje nga Sig- I shumëÀ shtë në veprën e tij shkrimore ndërthuret aty struktura e urimi, dukuri “e mallkuar”, një barbarizëm i (kritik letrar, romancier, kulturolog, historian teatrit antik me atë modern, epokës komuniste. Kjo copëz ditari përvijon letërsie, publicist, dramaturg, eseist, politolog dhe, sesi afrohen me teatrin fatin e shqiptarit që është paguar me një çmim etj.), Qosja është gjithkund edhe befasues absurd fenomenet shqiptare. shumë të shtrenjtë... edhe universal me punën e tij. Por, le të Po kështu mund të thuhet veçojmë nga ky opus operandi krijimtarinë e për romanin “Nata është dita vijon në faqen 20 20 SH.com PORTRETI RILINDASI

www.shqiptarja.com E diel, 29 qershor 2014 SUPLEMENT JAVOR I

DITARET E RINISË Qosja: Letërsia vijon nga faqja 19 së Kosovës për liri, daljes në skenën e his- torisë shqiptare të UÇK-së, energjisë rinore të lavdishme të popullit shqiptar në fund të ...Si do të merrej Qosja me krijimtari le- shekullit XX. trare, kur koha kishte tjetër urdhërim? Ai nis sundon Në fund të shekullit Kosova e rigjeti “ar- gazetarinë politike dhe zhytet në studime. Ky syen e krenarisë historike » shkruan ai te është gjesti më i madh shpirtëror dhe moral libri « Paqja e përgjakshme » ( Toena, 1999), i tij. Thuajse një Á ijim. Heshtjen mortore që do të mbetet kronika më madhështore për letrare, ky atdhetar i shquar, e mbush me Konferencën e Rambouillet –së. Me vullnetin studime në fushë të letrave. Eshtë një punë e tij të pashembullt, që është shmdërruar në thuajse titanike që kurorëzohet me librat dëshirat e mia… një mision të shenjtë, ai ka hedhur në letër „Nocione të reja albanologjike“, 1983 (me edhe përjetimet gjatë golgotasë kosovare, në rreth 400 faqe); “Historia e letërsisë shqipe. kohën e përndjekjeve që bëri Miloshevçi në Romantizmi 1,2,3”, 1984, 1986 (me rreth 1700 Kosovë më 1998 dhe 1999. Ky akt monstruoz, faqe) dhe “Porosia e madhe”, 1986 (me rreth Në shënimet e datës 12.4.1966 lexojmë: “Kam shumë shpërngulja e tyre biblike nga tokat e veta, 700 faqe) etj. Qosja është një shembull, por dëshira. […] Prej të gjitha këtyre dëshirave, njëra pati edhe një kënd me dritë kur kosovarët e edhe një vlerë morale e patjetërsueshme, e përzënë nga tokat e tyre, gjetën strehë në Sh- jashtëzakonshme. Nga ana tjetër të drejtat e më rri më së shumti, ditën dhe natën, në zemër e qipërinë mëmë: « Shqiptarët për herë të parë shqiptarëve në Kosovë sa vijnë dhe rrëgjohen. në histori u gjetën bashkë, të lidhur », shkruan Shtigjet e lirisë duhen çelur përfundimisht. në mendje; është dëshira që të merrem, së pari me ai te libri ”Tronditja e shekullit” (Toena, Qosja ka nisur çmaskimin e fytyrës së vërtetë studimin e letërsisë shqipe, me kritikën dhe me 2001). Pas Çlirimit të Kosovës Rexhep Qosja të pushtetit serb. Togfjalëshi i guximshëm e rinis punën e ndërprerë si shkrimtar, duke “ Dyfytyrësia e politikës”, që do të përbëjë historinë e saj - të asaj të sotmes dhe të asaj të traditës mos iu ndarë edhe publicistikës. Ja si thotë ligjëratën e tij në Kongresin e IX të Lidhjes së dhe mandej, edhe me krijimin e letërsisë. shkrimtari Garcia Marquez, lidhur me publi- Shkrimtarëve të Jugosllavisë, në prill 1985, cistikën në një intervistë për një gazetë letrare do japë sinjalin e drejtëpëdrejtë të betejës së amerikane: “Gazetaria më mban të lidhur tij për liri a vdekje. Ligjërata u botua në disa me botën reale, sidomos gazetaria politike”. gazeta e revista në Jugosllavi e në botë. Ai Te një sërë shkrimesh që i ka përmbledhur dërgon në shtypin Kroat, Slloven, herë-herë në librin “Intelektualët, etika dhe politika”, edhe në atë Serb, në Beograd, kuptohet në Në Kongresin e Qosja trajton probleme të mprehta të Kosovës shtypin opozitar, shkrime që u ngjajnë bar- së luftës e të pasluftës, si dhe të Shqipërisë rikadave të luftimeve, si: “Akademik apo Drejtshkrimit së tranzicionit të zgjatur, nga të cilat mund të censor”,1985”; “Letër e hapur një À lozoÀ , I veçohen: “Popujt së pari çlirohen në kulturë dhe II”, 1986; “Atentate mbi kulturën”, 1986; ai mbajti e pastaj në njëmendësi”, 1998; “Mashtruesit “Liria që s’e kemi”, 1987; “Letër shkrimtarëve kumtesën politikë kundër UÇK-së”, 1998; “UÇK e bëri Serbë” ; “Serbët dhe Shqiptarët sot”; “Albani- botërore çështjen e Kosovës”, 1998; “Çështja zimi dhe Albanofobia”, 1988; “Të ndjekur historiko- shqiptare - më e gjerë se çështja e Kosovës”, dhe të persekutuar: 584 573 veta” (tekst i 1998 (botuar në gazetën NIN Beograd); “Kuv- botuar në gazetën Borba); “Kosova - gjykatë shkencore end demokratik apo politbyro”, 2010; etj. Këto e madhe”,1990; “Serbia-ndërgjegje e tradh- Letërsia janë shkrime të mbushura me polemikë, e cila tuar e njerëzimit”, 1990 etj. Të gjitha këto ai përbën kuintesencën e mendimit intelektual i përmbledh në një libër që e boton À llimisht shqipe dhe qosjean. Te libri « Demokracia e shpërdorur në Kroaci me parathënien “Shqiptarët-popull », 2005, ai në një sërë shkrimesh, sidomos në i ndaluar”, e që do t’i shërbejë si titull mag- gjuha letrare një rubrikë të posaçme që e botonte te gazeta jistral për librin “Populli i ndaluar” (1990). “Epoka e re” në Prishtinë, ka kritikuar mëny- Si një tërësi unike, në të cilën vihet re kombëtare, në rat e shpërdorimit të demokracisë në Shqipëri vazhdimësia e ideve, vepra e Qosjes ka në të cilën, ndër e në Kosovë, respektivisht nga pushtetet në indin e vet rishpikjen e shqiptarizmit. Ideja fuqi. Në fund të librit ai shkruan: “E di mirë e madhërishme e Bashkimit, kurora më e të tjera do të cilat janë për mua pasojat e këtyre shkri- artë e mendimit të tij, shpaloset gjerësisht meve; por, njëkohësisht, e di mirë se cilat te libri monumental “Strategjia e Bashkimit theksojë se janë interest e popullit shqiptar sot” (Vepra Shqiptar”, Prishtinë, 1992. Aty përimtohen gjuha letrare XXVII: 325). Por, është ky por që na lë të ide historike si: „Shqiptarët dhe Europa dje jetojmë, thotë Gombroëicz. Më poshtë Qosja dhe sot“, 1991; „Ecja jonë nëpër mundime“, është shenjë e vazhdon: „Interesave të popullit shqiptar 1989; „Naim Frashëri dhe çështja shqiptare“, u shërbehet vetëm me të vërteta sot, sado 1990; „Fan Noli dhe çështja shqiptare“, 1991, një populli të të hidhura qofshin ato[...]“ (po aty). Ai i ka „Politika kolonizuese dhe e drejta për vetven- kritikuar rëndë disa fenomene të jetës me dosje“, 1990 etj. Në dhjetor 1990 në Shqipëri qytetëruar. ndikim çintegrues si zvetënimi identitetit ndodhin ndryshime historike me përmbysjen shqiptar në përpjekjet për të përmbysur e regjimit stalinist dhe lejimin e pluralizmit standartin e gjuhës, për tejtheksimet e fetare politik. Eshtë krijuar Partia Demokratike, Akademiku Rexhep Qosja si dhe ndaj idesë për një identitet “kosovar!”, partia e parë opozitare në Shqipëri pas ndër- duke komentuar se identiteti kombëtar nuk rimit të sistemeve. Qosja i përgjigjet kësaj mund të jetë i copëzuar. Edhe pse jetojmë tani situate të rëndësishme me dy Deklarata të Kuvendit Gjithëkombëtar, që ishte paraparë 04.1992, Tiranë; “Gandizmi i keqkuptuar”, për tani në dy shtete, jemi një komb. Zëri i fuqishme dhe një përshëndetje programatike të mbahej në pranverë të vitit 1992 në Tiranë. shkrim intervistë e dërguar në RD të Tira- Qosjes në këtë botë të zhurmshme shqiptare :“Në Shqipëri po ngjet historia“, 14. XII. 1990; Ai ngre lart devizën “Në Evropën e bashkuar, nës më 7.12.1992, por që nuk u botua nga ku shpesh herë duartrokitet jovlera, dëgjohet „Le të bëhet Shqipëria si e do populli shqiptar“ shqiptarët e bashkuar“, botuar që më 2 shta- kjo gazetë, u botua në gazetën Kombi më si një rrëÀ m mes paradokseve. Parimi i tij 17.XII.1990 si dhe „Përshëndetje për gazetën tor 1990 në gazetën Vjesnik. Mosrealizimi i 5.02.1993; “Shqipëria shtrihet deri ku shtri- i patundur moral është :“Të mendojmë. Të Rilindja Demokratike“ 05.01.1991. kësaj nisme historike tregon si gjithnjë sa të het populli shqiptar”, Beograd, 14.02.1993; mendojmë ndershëm dhe vetëm ndershëm, Sipas Qosjes dhe intelektualëve të tjerë të vonuar jemi në histori. “ “Si mund të quhesh deputet shqiptar nën qoftë edhe kundër të gjithëve, sepse ashtu shquar të kombit, është krijuar një situatë e Qosja është i bindur për rolin e mediave, pushtimin serb”, bisedë në emisionin shqip mendojmë për të gjithë“ (Vepra XXIX:375). favorshme për të dalë me një zë para historisë prandaj vazhdon të botojë nëpër gazetat e të radio-Stokholmit; “Liria dhe pavarësia as Për atë nuk ka rëndësi në është në Prishtinë dhe ai shkruan: „As pakicë kombëtare, as ish-Jugosllavisë: Ljubljanë, Beograd, Zagreb, nuk falen, as nuk blihen”, Shkup, 31.12.1994; apo në Tiranë, për të shkruar dhe folur. Re- kombësi, por popull (i ndarë)“, 22.XII.1990; Novi-Pazar, si dhe në Tiranë e në Prishtinë. etj. Çështja shqiptare, është shndërruar në freni i tij shpirtëror janë vargjet popullore: „Opsionet mbi zgjidhjen e çështjes shqiptare“, Të shumta janë edhe intervistat që i kër- çështje jete e Qosjes në kuptimin më të thellë “Shqipëri të qofsha falë, / të kam nënë e më 11-18-25.V.1991; „S’ka pushtues që s‘është koheshin, si dhe paraqitjet me biseda në të kësaj fjale, prandaj ai punon pa u lodhur ke djalë.” Do ta mbyll këtë shkrim që mbetet mposhtur“, 7.IX.1991, „Për një politikë të re emisionet shqip të radiove të huaja. Mund të për librin “Çështja shqiptare - historia dhe përherë i pambaruar, me fjalët e studiuesit kombëtare“, 14-21.IV.1992; „Çështja shqip- përmendim: “Vite vendimtare në historinë politika”(1994), që është sintezë e problema- Sabri Fetiu në ligjëratën e hapjes së sesionit tare dhe shpërbërja e Jugosllavisë“. Fjala e hy- shqiptare”, 10.5.1991, Prishtinë; “Jemi të tikës dramatike të qenësisë sonë historike, shkencor kushtuar 70-vjetorit të lindjes së rjes në Kuvendin e intelektualëve shqiptarë, vonuar edhe kur kemi shpejtuar”, 17.5.1991, një përgjigje e fortë ndaj opinionin kundër- Rexhep Qosjes: “Mund të thuhet se ai me 8. V. 1992; si dhe Programin, Deklaratën dhe Tiranë; “Për të pushtuarin, paqja s’është shqiptar. Mendimet dhe idetë, të cilat në një veprën e tij paraqet një fenomen të veçantë Rezolutën për Bashkimin Shqiptar, tekste të vlera më e madhe”, 13-27.09.1991, Beograd; libër i ka quajtur “Ligjërime paravajtëse”, i në kohën tonë, se është një rilindës i mirëÀ lltë shkruara në emrin e Këshillit organizues të “Interesat e pandara të popullit të ndarë”, 16. kanë paraprirë asaj që do të ndodhte, luftës për kulturën shqiptare”. RILINDASI KRITIKA SH.com 21

SUPLEMENT JAVOR I E diel, 29 qershor 2014 www.shqiptarja.com

LIBRI I RI

ALI ALIU “PERANDORET” 1. Përshtypja e parë pas leximit të romanit “Perandorët” nga Majlinda Rama, mund të jetë edhe si për një roman dhe narracion të Letërsia e angazhuar pastër realist, përmes rrëfenjave nga më tronditëset, me momente makabre, që sjell mafien dhe krimin në përditshmërinë e hapësirës shqiptare. Fjala është për temën e lëngatën nga më të rëndat, në mos më mizoret shtrirë mbi hapësirën tonë. Edhe dhe shkrimtaret femra pse e tillë të cilën e shohim dhe s’e shohim, ose shtiremi sikur s’e shohim, madje që e ndjemë praninë e brutalitetit të saj, dhe që mësohemi të jetojmë dhe, edhe të bashkëje- Rreth romanit të Majlinda Ramës “Perandorët” botim i Toena-s, 2014... Majlinda tojmë me të. Bën që të mos ia dimë tamam rrënjët, huqet, kanalet, lidhjet, shtrirjen Rama e shmang shpleksjen fabulare të rrëÀ mit tek romani “Perandorët” nga gjerë e gjatë, por gjithnjë të tulatur dhe konvencat kryesisht të njohura në rastet e lëndës romanore maÀ oze-kriminale, duke rehatuar, si nën një tis të mjegullt, çu- ditërisht askush s’ngulmon që maÀ es tonë ofruar një zgjidhje me gjeturi, do të thosha nga poetika narrative klasike... deri në fund t’ia nxjerrë sheshit përmasat e vërteta. Nuk e bën këtë as politika as mediat përplot analizash të zhurmshme, as institucionet e drejtësisë, as shoqëria dritë të brendshme misionin, edhe atëherë civile, gati për të besuar se kemi të bëjmë Autorja kur nuk ka mision të drejtpërdrejtë temën me një si pakt të heshtur me atë që e ka Majlinda Rama e si shqetësim dite, si ngasje konkrete, por ndarë dysh popullatën: në të pasur dhe shmang shpleksjen vetëm kënaqësinë estetike që nxit, ushqen në të varfër, për të mos thënë në shumë të fabulare të rrë¿ mit tek ndjenjën e të bukurës tek njeriu, ndjenjën pasur dhe në shumë të varfër. Të parët jo romani “Perandorët” e të bukurës dhe mirësisë, fisnikërimit pa lidhje me maÀ en dhe politikën, forcohen nga konvencat krye- shpirtëror. Misionare në këtë frymë është sisht të njohura në ras- me pushtetin përbindësh të lekut, të dytët arti letrar që nga Homeri dhe Eskili, Dante tet e lëndës romanore ndërsa i shtrinë dorën e lypësit, dhe që të e Shekspiri, deri në ditët tona dhe te Ka- ma¿ oze-kriminale, dareja. Hallkë e këtij shkallëzimi misionar gjithë mësohen përkatësisht mësohemi me duke ofruar një zgjid- ta. Këtë botë të nëntokës shqiptare sjell në në letërsi është edhe ngasja, angazhimi hje me gjeturi, do të i shkrimtares Majlinda Rama, njësoj si romanin e vet “Perandorët” Majlinda Rama, thosha nga poetika të barrikaduar dhe të rrënjosur në një qytet Flutura Açka, Elvira Dones etj. Edhe pse si narrative klasike. Në në shkretëtirë, zëri i këtyre shkrimtarëve, të Shqipërisë dhe shqiptarisë, dhe që mund rastet më të shpeshta, sado të pakët, i ka dëgjuesit e vet që një ditë të jetë, përkatësisht që është çdo qytet i jonë. siç janë edhe veprat e përmendura të Elvirës do të jenë më me shumicë. 2. dhe Fluturës, ndësh- Po të vazhdoja me veçantinë e radhës së kimi i personazheve 5. përshtypjeve, do sillja përkatësinë gjinore të bartëse të dhunës Majlinda Rama e shmang shpleksjen autores së romanit, me që, për një çast më dhe krimit është i pa fabulare të rrëÀ mit tek romani “Perandorët” erdhi të shqiptoj reÁ eksin, ja përsëri një kri- evitueshëm, qoftë nga nga konvencat kryesisht të njohura në ras- juese femër, meqë vetëm disa muaj përpara institucionet e drejtë- tet e lëndës romanore maÀ oze-kriminale, pata lexuar romanin “Kukullat nuk kanë sisë apo rretheve të duke ofruar një zgjidhje me gjeturi, do të atdhe” të Flutura Açkajt, gjithnjë po në këtë afërta me viktimat, apo thosha nga poetika narrative klasike. Në temë, me nëntokën e maÀ as shqiptare dhe, nga zoti etj rastet më të shpeshta, siç janë edhe veprat më tej akoma, njërin nga romanet, - gjithnjë e përmendura të Elvirës dhe Fluturës, me këtë temë, të Elvira Donesit “Yjet nuk ndëshkimi i personazheve bartëse të dhunës vishen kështu”, dhe, në këtë radhë formati dhe krimit është i pa evitueshëm, qoftë nga ulëritës nuk m’u kujtua asnjë emër shkrim- institucionet e drejtësisë apo rretheve të tari mashkull. Pikërisht mes sundimit të natyrës së bindjeve politike, i kauzave, por afërta me viktimat, apo nga zoti etj. Nëntoka heshtjes, të mungesës së një zëri të madh, një ngasje e drejtpërdrejtë, e vetvetishme, e maÀ as, ndërsa, sado e plagosur, e lënduar të artikuluar fuqishëm, që do të daraviste e brendshme, pa kërkuar distancë të asnjë kështu, e rrudhur për një çast, nuk asgjëso- tymnajën që ia fsheh fytyrën e vërtetë ma- natyre, është zë i brendshëm për të mbroj- het, përkundrazi vazhdon të jetojë, pra në À es shqiptare, po dëgjohet klithja, alarmi tur veten dhe hapësirën nga një e ligë e cila art si në realitet. Autorja e romanit “Peran- më ulëritës i shkrimtares shqiptare. Dhe pse synon të pushtojë tërë hapësirën. dorët”, i “ndëshkon” personazhet e tillë me pikërisht ato e kanë shqetësim më të parë forcën e dashurisë. Ja si do të përfundojnë dy ekzistencën e maÀ es shqiptare? Mbase edhe 4. të tillët: pronari i À rmës që mbulon qytetin për arsyen se preja e parë dhe më e lehtë Ç’synon letërsia e angazhuar, përgjithë- me “bamirësi”, duke punësuar nevojtarë, e saj janë pikërisht femrat, ndërsa bosat sisht e edhe ajo e zënë ngoje, në përditsh- të cilët gradualisht vihen nën kthetrat e kryesorë meshkujt. Natyrisht zëri, klithja mërinë tonë? Segmenti kohor nëpër të cilin nëntokës, për të cilin gratë janë vetëm sa e artikuluar e artit romanor me këtë rast po ecim, zëri që vjen nga letërsia është për të kënaqur epshet e tij, ky bos pra do vënë përballë fenomenit të përçudnuar, vjen pothuaj i papërÀ llshëm. Në ambientin tonë, qëllojë femrën që ia zgjon ndjenjën, aftësinë i brishtë, i papërÀ llshëm për pushtetin real ku çdo gjë thuaja e përditshme është infor- për të dashuruar, që nuk e ka njohur më të maÀ as por kuptimplotë për misionin dhe malizuar, është e paligjshme, ku përplasjet parë. Ngjashëm me Kazanovën e Çehovit, ndjeshmërinë e shkrimtarit. në të të grupeve dhe individëve ku interesat kur has Zonjën me konkë. Dhe përballë dhe ambiciet e tyre janë të egra, brutale, të kësaj vajze ai do të shndërrojë natyrën e 3. gatshme për dhunë më mizore, natyrisht vet. Ndihmësi e tij, më mizori, ekzekutuesi Përshtypja e radhës mund të jetë an- që misioni i ngarkuar në artin e fjalës vjen i dhunës më shtazarake do të thyhet kur të gazhimi. Nuk ka dyshim se veprat e për- zë në shkretëtirë. Përgjithësisht, misioni zbulojë dashurinë e nënës, që s’dinte nëse e mendura më sipër dhe ato të asaj radhe, për- i fjalës gati se nuk ekziston. Edhe akuzat ka dhe kë e ka. Lidhur me këtë personazh katësisht autorët e tyre, janë shkrimtarë të më të rënda të mundshme publike drejtuar autorja bën anamnezën, mbase edhe për angazhuar, krijojnë letërsi të angazhuar. Po njëri-tjetrit, emrat e personave publikë më ta shpëtuar, personazh i cili pos përbuzjes e përmendi këtë me këtë rast, për të sqaruar të rëndësishëm, me fakte dhe argumente, së rrethit ku është rritur pa prindër, nuk një keqkuptim apo kakofoni lidhur me ideologji apo sistem ideologjik, një kastë, një denoncime të vërteta apo shpifje, gati se nuk ka njohur ngrohtësi njerëzore, megjithatë nocionin angazhim, që aty-këtu dhe herë- angazhim në kuptim të të qenit nën kontroll i merr kush seriozisht. Të gjitha ato sikur kur e zbulon dashurinë amnore është vonë. herë është dhe mund të jetë i pranishëm dhe dirigjim të jashtëm dhe që nuk është i merr era, harohen brenda ditës. Dhe, le Krimet që ka mbi shpatulla nuk e kthejnë në hapësirën tonë. Jo rrallë ai, angazhimi rasti me veprat e autorët e përmendur dhe të të imagjinojmë tani objektivin e fjalës në në botën normale. Kështu, forca magjike në art, identiÀ kohet me realizmin socialist, pa përmendur: është shqetësim i brendshëm art, që vjen misionare, metaforike, në një e dashurisë, në fund të romanit, sado e përkatësisht me angazhimin e autorit në një i vetë krijuesit. Nuk është angazhim as i truall të tillë. Dhe ajo, ndërsa, letërsia e ka vonuar, sado nën peshën e krimeve të rënda, mbetet mbresë dhe shije e thellë tek lexuesi. 22 SH.com FOLKLORI RILINDASI

www.shqiptarja.com E diel, 29 qershor 2014 SUPLEMENT JAVOR I

STUDIUESI VEPRA JORGO PANAJOTI Si e zbuloi variantin e rrallë të Kostandinit e Garentinës

Jeta e studiuesit nëpër gjurmimet etnologjike dhe folklorike të përrallave, legjendave e fjalëve të urta. Zbulimet në krahina e mjedise të ndryshme të jetës shqiptare

tolike, të cilët në vitet ’30 i dhanë kulturës 1967, se, kërkimet etnologjike dhe folklor- BARDHOSH GAÇE sonë popullore një nga përmbledhjet me ike, tashmë kishin hyrë në një fazë të re. lëndë të pasur folklorike dhe etnograÀ ke, Specialistët, krahas njohjes së mjedisit folk- “Visaret e Kombit”, të shoqëruar edhe me lorik nëpër krahina, veçorive gjuhësore e orgo Panajoti i përket plejadës së shënime e komente të veçanta. zakonore, lidhjeve À snore e ndërkrahinore, shquar të dijetarëve tanë të pas Veprimtarinë e tij të gjerë kërkimore vatrave të praktikimit apo varianteve të Luftës së Dytë Botërore, të cilët dhe shkencore Jorgo Panajoti e ushtroi si ndryshme, vunë re edhe shtegtimin e kësaj me përkushtim e zell bën përp- specialist në Institutin e Folklorit (Instituti pasurie artistike shpirtërore nga një kra- jekje të veçanta për të ndriçuar i Kulturës Popullore) pranë Akademisë së 1974, Korçë 1973, Leskovik 1973, Mat 1974, hinë në tjetrën, si dhe mjaft pika takimi me Jtraditat dhe etnokulturën shqiptare. Në Shkencave në Tiranë, qendër e rëndësishme Dukat-Himarë 1974, Myzeqe-Fier 1974, traditën folklorike të popujve të Mesdheut vargun e dijetarëve të tillë si Zihni Sako, kjo që i ka dhënë një kontribut të çmuar në Fushë-Krujë 1980, Gjinar-Elbasan 1981, dhe atyre ballkanik. Rrok Zojzi, Keti Harito, Kolë Kamsi, mbledhjen dhe botimin e folklorit shqiptar, Gjirokastër 1982, etj. Qemal Haxhihasani, Ramadan Sokoli, i cili sapo kishte hedhur hapat e parë me Kërkimi, mbledhja, studimi dhe botimi VEPRAT KU MBLODHI THESARIN E Mark Tirta, Spiro Shkurti, Beniamin krijimin e tij në vitin 1960. i lëndës etnologjike dhe folklorike nga 34 EKSPEDITAVE KËRKIMORE Kruta, Spiro Shituni, Ramazan Bogdani, Ashtu si specialistët dhe studiuesit e Jorgo Panajoti, përbëjnë një pasuri të Në arkivin e Institutit të Kulturës si dhe atyre në Kosovë si dhe atyre në tjerë të këtij instituti shkencor, edhe Jorgo çmuar e të larmishme në fondin e këtij Popullore, si dhe mjaft pika takimi me Kosovë si: Anton Çeta, Lorenc Antoni, Panajoti, për katër dekada të jetës së vet folkloristi, i cili siç del edhe nga shënimet traditën folklorike të popujve të Mesdheut Demush Shala e Sadri Fetiu edhe Jorgo iu përkushtua mbledhjes, studimit dhe e ekspeditave, një vëmendje të veçantë i dhe atyre ballkanik, në arkivin e Institutit Panariti në lëmin e vet dhe një kontribut botimit të traditës folklorike shqiptare, në ka kushtuar bartësve, dëshmive të tyre, të Kulturës Popullore, si dhe atë vetjak, të vyer, në gjurmimin e traditës gojore të cilat të bie në sy, jo vetëm përkushtimi i varianteve të njësive folklorike, qarkul- përfshihet një material i pasur etnologjik shqiptare, duke shpërfaqur një individ- tij, por edhe serioziteti shkencor, formimi limit të tyre të hershëm, praktikimit të dhe folklorik, që Jorgo Panajoti e gjurmoi ualitet të spikatur që ka lënë gjurmë të dhe njohja e mjaft burimeve të tjera. në tyre, mënyrës së të rrëfyerit apo të këndu- vetë apo së bashku me kolegë të tjerë gjatë thella. Krahas veprimtarisë së tij të gjerë shënimet e veta ai pohoi me të drejtë më arit, instrumenteve që i shoqërojnë, botës studiuese e botuese, një 34 ekspeditave kërkimore që ai realizoi në mitologjike e rituale që mbartin, veshjeve vend të veçantë në indi- vise të ndryshme të Shqipërisë e jashtë saj. tradicionale etj. vidualitetin e tij zënë edhe Një pjesë e këtij materiali folklorik është Në konceptin e tij për gjurmimin dhe kërkimet në terren, në përfshirë në serinë e Korpusit “Trashëgimi mbledhjen e materialeve folklorike, Jorgo krahina e mjedise të ndry- kulturor i popullit shqiptar”, apo në vël- Panajoti duke iu përmbajtur kritereve shme të jetës shqiptare. limet e tjera: “Proza popullore” II-IV, 1965, shkencore, këmbëngulte në regjistrimin Qysh në ekspeditat e tij vëll. V, 1972, “Këngë popullore të rrethit me besnikëri të njësive folklorike sipas folklorike të vitit 1963 në të Korçës” 1982, “Fjalë të urta të popullit parimit fonetik, duke mos e ndërprerë Tiranë dhe në Delvinë, ai shqiptar” 1983, “Proza popullore” 1985, e këngëtarin apo rrëfimtarin gjatë ekze- do të shënonte në bllokun mjaft të tjera. kutimit. Për mjaft bartës ai shënon edhe e tij se: “Krijimtaria le- GjeograÀ a e gjurmimit dhe mbledhjes së veçoritë e tyre; Jashar Mirka, datëlindja trare popullore ende është folklorit shqiptar nga Jorgo Panajoti, pas 1897, Sajmik-Gramsh, me 4 klasë e gjallë dhe ruhet me një regjistrimeve në Tiranë dhe Delvinë vijoi shkollë, gjatë ekzekutimit të baladës kujtesë të jashtëzakon- në treva të tjera të Shqipërisë, Kavajë 1962, “Pse s’ha bukë e pse s’pi verë”, dëshmon shme nga mjaft njerëz në Peshkopi 1963, Pogradec 1964, Dibër 1964, edhe disa toponime: Kroi i Ymer Agait, vise të ndryshme. Ekspedi- Grams 1967, Konispol e Vurg 1969, Ersek Shkëmbi i Kalit të Ymer Agait, Mrizi i tat tona janë jo vetëm të dhe Gramsh 1970, Tepelenë 1970, Skrapar Ymer Agait etj. domosdoshme, por ato do të 1970, Çarshovë - Përmet 1971, Kosovë – Po kështu, gjatë regjistrimeve të krahi- pasurojnë më tej këtë visar 1972-1973, Gjakovë – 1972, Pogradec 1973- nës së Matit 1967, shënon: Hidër Leka, 82 të rrallë të shpirtit artistik vjeç, German, zotëron përmendësh mjaft popullor...” pjesë nga Kanuni i Skënderbeut. Mentari Gjurmimi dhe mbledhja popullor (plaku i mençur) kuvendar, Kolë e trashëgimisë gojore nëpër Malçi prej Skurajt të Shkopetit, i lidhur Gjurmimet fshatra e krahina të vendit, Një fushë e gjerë e ngushtë me Skënderbeun, ka pleqnue si dhe ndër shqiptarët e gjurmimit të Jorgo mjaft gjakmarrje. Po gjatë kësaj eks- mërguar në vende të tjera Panajotit ka qenë pro- pedite, ai ka vjelë edhe subjektin, Xhemal kishte lënë gjurmë të thella za popullore; përralla, Hajniu, 70 vjeç, prej Shenlliu, i cili bart të përgjatë shek.XX, duke legjenda, anekdota dhëna mjaft interesante për À sin e Kastri- nxitur edhe mjaft artikuj e dhe rrë¿ mi popullor, otëve dhe “Gjurrën e Skënderbeut”. studime në shtypin e kohës por edhe fjalët e urta, Të dhëna etnologjike me mjaft interes dhe në botime të veçanta. ku së bashku me Prof. ai mbledh edhe nga një bartës të tjerë të Ishte vazhdimësi e asaj tra- Agron Xhagollin, ata krahinës s Matit: Ramazan Doda 75 vjeç, dite të krijuar nga rilindësit dhanë edhe një ga rrëfen legjendën “Kroi i Skënderbeut”, Isuf tanë si De Rada, Zef Skiroi, veprat monumentale: Kaçeli, 80 vjeç, rrëfen legjendën e “Gurit të Thimi Mitko, Spiro Dine, që “Fjalë të urta të popullit Bardhë”, rrëfen për betejat e Skënderbeut nxiti më tej mjaft mësues, shqiptar” 1983. në Mat e Dibër, si dhe për toponimin “Udha intelektualë dhe klerikë ka- e Ballabanit”. RILINDASI FOLKLORI SH.com 23 SUPLEMENT JAVOR I E diel, 29 qershor 2014 www.shqiptarja.com

Simpoziumi shkencor për ¿ gurën e Jorgo Panajotit që u zhvillua më Panajoti zbuloi të dhënat 26 qershoar nga QSA ne Galerinë Kombëtare interesante për À sin e Kastriotëve në Mat

satirike, në të cilat zbulohen e fshikullohen dukuri e dobësi njerëzore, nëpërmjet tyre karikaturizohen personazhe e vese të tyre.

Në pasurinë arkivore të Jorgo Panajotit përfshihen edhe mjaft balada e këngë kreshnikësh, të cilat ai i gjurmoi dhe i mblo- dhi nëpër kosovarët e Fushë-Krujës, ata të Fierit, Durrësit, por edhe në Peshkopi, Gjakovë, Fushë-Kosovë e gjetkë. Ndër bal- adat e regjistruara prej tij: “Kishte Rrafshin e Dukagjinit, motra nand’vllazën”, “Pse s’ha bukë e pse s’pi verë”, (Ago Imeri), “Ali Boxhalia”, “Rriti nan dy jetima”. ”Brahim Keta i ri”, “Kënga e Dhoqinës”, “Mbeçë more shokë mbeçë”, “Te ura përtej në lumë”, “Në dy male me dëborë”, “Punë e mbarë o ustal- larë”, “Djali gjarpër”, “Dola i fola Dilisë”, “Po vjen lumi trubull-o”, “Të ormisa, të stolisa”, si dhe mjaft variante të Ciklit të Kreshnikëve: “Mallkimi i Mujit”, “Vorri i Halilit”, “Halili e Muji”, “Muji dhe zanat”, e PËRRALLAT DHE STUDIMET PËR PERSONAZ- mjaft të tjera dëshmojnë për pasuri të reja HET KUÇEDRA, DIVI, LUBIA, SYQENËZA të visarit tonë popullor. Gjurmimi në terren Një fushë e gjerë e gjurmimit të Jorgo përherë i ka shërbyer Jorgo Panajotit për Pikturë e Sali Shijakut e frymëzuar nga legjenda “Kostandini e Doruntina” Panajotit ka qenë proza popullore; përralla, të ndërmarrë studime të thella në fushën legjenda, anekdota dhe rrëÀ mi popullor, e folkloristikës. por edhe fjalët e urta, ku së bashku me Studimet e tij “Çështje të raportit midis Në shënimet e tij Jorgo Panajoti shkruan: Prof. Agron Xhagollin, ata dhanë edhe një kolektivës dhe individuales në folklorin “DaÀ na Shqau me atë zërin e saj aq melo- ga veprat monumentale: “Fjalë të urta të Kriteret shkencore tonë”, “Roli i iniciativës krijuese individu- Në konceptin e tij për dioz, të pastër të çiltër dhe me një teknikë popullit shqiptar” 1983. ale në folklor”, “Balada e vëllait të vdekur të vërtetë mjeshtërore, À llon të këndojë: Në regjistrimin e përrallave, legjen- gjurmimin dhe mbledhjen dhe paralele të saj në Ballkan”, “Baladat e materialeve folklorike, “Kostandin, o vëllath i parë,/ haj, na merr dave, anekdotave dhe rrëÀ meve popullore, popullore dhe historia”, “Epika heroike Jorgo Panajoti duke iu Zarzen më parë...”. Njeri që merret veça- folkloristi ynë ka bërë kujdes, të gjurmojë legjendare dhe proza jonë popullore”, “Eposi përmbajtur kritereve nërisht me këtë baladë, me baladën e mjaft prej tyre që sjellin vlera të rralla në shqiptar i kreshnikëve”, “Funksionet e shkencore, këmbëngulte famshme të Kostandinit e të Garentinës, kulturën tonë popullore; me elemente, mo- fjalëve të urta popullore”, sinkretizmi poezi- në regjistrimin me besn- i ndrijnë sytë. Dhe ndërsa Dafina vazhdon tive e subjekte krejt të panjohura. Përralla koreograÀ në vallet popullore”, “Mbi këngën ikëri të njësive folklorike të tregojë se si Kostandini, për t’i mbajtur e anektoda të tilla si “Shpejti i mallkuar”, popullore minoritare”, janë rezultat i gjur- sipas parimit fonetik, duke fjalën e dhënë nënës, hedh mënjanë dhe “Vajza e zhdërha”, “Burri që shënonte veznë mimeve e vëzhgimeve në terren, të cilat i mos e ndërprerë këngë- gurë, ngrihet nga varri e shkon e merr në kokën e gruas”, “Bujku i zgjuar”, “Në kanë dhënë një lëndë të pasur folklorike, tarin apo rrë¿ mtarin gjatë motrën “më parë”, peripecitë, që heqin çesmë të belikut mos pi as ujë”, “Qemania por edhe mjaft elemente të tjera që kanë ekzekutimit. rrugës, si e gjetën shtëpinë kur erdhën, e parajsës”, “Hoxha mjek”, “Përralla e të bëjnë me shtresëzimet mitologjike, apo te nëna e mbetur qyqe, në kokën folklor- vërtetë”, “Rakinë pije, por mos të të pijë”, përrallore a legjendarizuese, qarkullimin istit buisin mendimet: “Çfarë varianti i “Daci dhe minjtë”, “Macja dhe miu”, “Luani, folklorik, koloritin krahinor, dukuritë e rrallë”. Në mjaft shënime nga ekspeditat ujku dhe gomari” e mjaft të tjera, ai shënon ngjarjet jetësore, mënyrën e të kënduarit, bashkëpunimi i ngushtë me folkloristët e përbashkëta në terren vihen re pasazhe edhe momente kur tregimtari i shmanget majakrahu, me lahutë, çifteli apo polifoni. e tjerë. Duke vëzhguarit thellë në mje- të tilla: “Mbrëmë Agron s’u kthye në disi rrëÀ mit tradicional popullor, apo veçori Krahas kërkimeve etnologjike e folklorike disin blegtoral të malësisë së Përmetit hotel, duket se ka rënë në gjah të mirë”, të tjera që lidhen me formimin e bartësve, në mjaft treva të vendit tonë një pasuri e lirikën shoqërore, vallet karakteristike “Gjergji, Piriua, Afërdita e Semi sot ishin aftësinë krijuese të tyre, mjedisin ku kanë veçantë e trashëgimisë sonë popullore janë të kësaj treve, në shënimet e veta Jorgo në derstilën e gjinarit”, “Të gjithëve na la jetuar, si dhe shijet e tyre. edhe kërkimet e tij në Kosovë, kryesisht Panajoti do të nxjerrë në dukje se, krahas mbresa të thella nën Lekja, gruaja e dajë Duke vëzhguar dhe regjistruar në terren në Gjakovë, Deçan, Isniq, Strellc i Epërm, mjedisit, në bartësit e folklorit, krahas Kovit, bijë ngë Zavalina. Afërdita çmonte përrallat popullore, Jorgo Panajoti nxjerr Hasi i Rrafshtë, Brekoc, Pejë, Fushë Kosovë tekstit poetik me përjetime të fuqishme, tek ajo aftësitë e veçanta për punimin në mjaft konkluzione jo vetëm për klasiÀ kimin e gjetkë. specifikon edhe ritmet dhe plastikën e vegjë, “thekoret”, e punuara prej saj ishin e tyre, por edhe për të nxjerrë në dritë një gjallë, kërcyese, ekzekutimin në mënyrë të një cilësie shumë të lartë”. Në mjaft varg problemesh artistike e estetike. Sipas SHËNIMET E JORGO PANAJOTIT të zhdërvjelltë te disa formave tradi- shënime nga ekspeditat folklorike, Jorgo tij në përrallat me subjekte fantastike, një NË BLLOKUN E EKSPEDITAVE cionale koreografike, thirrjet e mprehta Panajoti vë në dukje punën plot pasion e rol të veçantë luan e jashtëzakonshmja, e Një aspekt i rëndësishëm në jetën dhe melodike, si dhe elementet e humorit përkushtim të tij dhe të kolegëve, për të mrekullueshmja, trillimi artistik. Në këtë veprimtarinë kërkimore e shkencore të dhe refrenet e gëzueshme e lodruese. Kjo pasuruar arkivat e Institutit të Kulturës pasuri përfshihen personazhe të tjera si Jorgo Panajotit është edhe konsultimi dhe ndodh sipas ti, sepse, krahas trehapshit Popullore me vlera e njësi të reja folklorike. Kuçedra, Divi, Lubia, syqenëza, apo si bashkëpunimi me kolegë të tjerë të folk- të dyzuar të valleve të burrave, uljet e Ja një shënim i datës 21 maj 1981 në Zav- ringjallja e të vdekurit, ngurosja, meta- loristikës shqiptare si Zihni Sako, Andro- thella përfshi, vargjet e shkurtra, karak- alinë të Elbasanit: “Set ka mjaft punë. Kanë morÀ zimi, mjete të tjera si unaza magjike, maqi Gjergji, Rrok Zojzi, Beniamin Kruta, teret onomatopeik dhe aliteracionet të ardhur këngëtarë, valltarë, instrumentistë gozhda që pikon gjak dhe elemente të tjera Ramazan Bogdani, Qemal Haxhihasani, vargut të parë, lëvizjet majtas e djathtas, e tregimtarë nga të gjitha fshatrat e Zav- mitologjike. Spiro Shkurti, Ali Muka, Agron Xhagolli, valltari i parë luan edhe rolin e rapsodit alinës. Incizohet në tri linja: tregimtarët, Vlera të rralla sipas tij i përbëjnë edhe Afërdita Onuzi etj., duke u përfshrië në dhe këngëtarit të parë. Me interes të burrat, gratë...” mjaft përralla të regjistruara, në të cilat ekspedita dhe kërkime të përbashkëta. veçantë folklorik janë edhe shënimet nga Veprimtaria kërkimore e shkencore e shfaqet synimi i hapur moral duke bartur Në këtë aspekt të bëjnë përshtypje shën- ekspedita e Shpatit të Elbasanit 1981, ku Jorgo Panajotit në fushën e etnologjisë jetën morale e zakonore, me të cilat ngjizen imet e tij të ekspeditave si “Vëzhgime rreth ai së bashku me Andromaqi Gjergjin, Piro dhe folklorit është e gjerë dhe e thellë. elementet aventureske, mjaftë të papritura folklorit në Rrëzë e Dëshnicë” të Përmetit Thamon, Afërdita Onuzin, Agron Xhagol- Gërshetimi i kërkimeve folklorike në ter- dhe një frymë e theksuar romantike, sub- 1973, “Gjendja e poezisë dhe e prozës lin, Ferral Daiu, Gjergji ..., Yllka Selimin, ren me kulturën e tij folklorike na kanë jekti i të cilave shtjellohet në formë novele. popullore në Rrafshin e Dukagjinit” 1978, Kahreman Ulqinin e të tjerë, gjurmojnë dhënë studime me vlera të rralla në lëmin Një vëmendje të veçantë folkloristi Jorgo “Nga ditari i një ekspedite (Shpat-Elbasan) një material të pasur etnologjik e folklorik e etnokulturës shqiptare, duke u radhitur Panajoti i ka kushtuar edhe regjistrimit 1981 etj., në të cilat të bien në sy mënyra në Gjinar, Lleshan, Valësh, Shëngjergj, ndër dijetarët tanë më të çmuar të gjysmës të përrallave me elemente humoristike e e organizimit të gjurmimeve në terren dhe Bregshinplak, Nezhan, Zavalinë e gjetkë. së dytë të shek.XX.

24 SH.com BIBLIOTEKE RILINDASI

www.shqiptarja.com E diel, 29 qershor 2014 SUPLEMENT JAVOR I

TRADITA LIBRI I RI Testamenti i një shkrimtari fantastiko-shkencor Një roman për lirinë njerëzore... Kostandin leka e shkroi “Rrezatimi zhbllokues i ndërgjegjes” zhdërvjelltësi në fund të jetës së tij në trajtën hokatare të kujtesës dhe lojës së bukur letrare

NATASHA LAKO zgjedhur dhe e përjetuar prej Lekës vetëm sa e ushqen dhe e furnizon edhe më tepër këtë ëndërr. Autori e bën lexuesin onÁ ikti me të pamundurën dhe kapërximin të ndërgjegjshëm se po udhëton nga bota e diktatit në e saj duket se do të mbajë gjithnjë të ri edhe botën e empatisë. Ajo që beson se ka marrë fund, À llon të romanin “Rrezatimi zhbllokues i ndërgjegjes”. shfaqet përsëri. Liriani nuk e ka të lehtë të shpëtojë nga Autori i tij Kostandin Leka e shkroi plot zh- Ideali dhe Qendra e Mbikqyrjes. Kështu Kostandin Leka, dërvjelltësi në fund të jetës së tij në trajtën mbetet konseguent i zhbllokimit të ndërgjegjes njerëzore. Khokatare të kujtesës dhe lojës së bukur letrare, thua të Hakmarrja ndaj së keqes, që i shfaqet përpara, me botën e ishte për një kohë të papërcaktuar xhongler i ideve, që të çimkave dhe të përgjuesve dhe kontrolluesve të gjithçkaje, nguliten në mendje. Ai na thotë me këtë libër, se konÁ ikti kthehet në një katapulkt artistik brenda një bote, ku më i thellë i njeriut është ai me këto të pamundshme, që diktati ishte mbizotërues, deri në masën e fantashkencës, jetojnë të thyera në copëza të vogla. Në këtë lojë dramatike ku ka qenë pothuaj fantashkencë dhe e pabesueshme vetë ai le pas të pamundshmen në dashuri, të pamundshmen koha e diktatit të madh, ku kanë jetuar shqiptarët. Ne për të jetuar jetën sipas dëshirës, të pamundshmen për nuk e kuptojmë mirë nëse është Liriani apo vetë Kostan- të À tuar ujin e pijshëm në shkretëtirë, ose edhe më të pa- din Leka, që kërkon të hakmerret me botën “e çimkave” mundurën e kapërximit të vdekjes, të trajtuar aq shumë ose të përgjimit. Por, ne e ndjejmë, se ata së bashku janë në letërsi. Ai zgjedh llogoren e vet dhe Á et përtej limiteve gati të zhbllokojnë ndërgjegjen, që njeriu fsheh nga të reale, për çmontimin e ndërgjegjes nga shtrëngesat. Dhe tjerët. Për një shoqëri a një rend, ose rregulli të caktuar, përvoja e tij e çon në kohën kur çdo liri vetjake ishte e ky mund të jetë skandali më i madh njerëzor. Por, ja pamundur. Në këtë mozaik të madh shfaqet përsëri e që qytetari Kostandin e ka marrë përsipër në mënyrë pamundshmja, që mund letërsia fantastikoshkencore, e aventuroze së bashku me Lirianin e vet. Jo më kot pranë krijuar kësaj here brenda lumit të mbresave dhe kujti-i nesh ndjejmë autorin qytetar, që në këtë shtjellë veprimi meve reale. Libri mund të quhet ndryshe libri i ëndërrësës dhe kundërveprimi njerëzor pranë Shemshedimit e lirisë së dhe manovrimit të hapave drejt lirisë, me dëshirën përër shfrenuar të erotizmit përfshin edhe tipa si Sigmundi, që të të zbuluar thellësitë e pashfaqura të koshiencës dhe sub-b- kujtojnë rregullat dhe statuset hitleriane. Liriani i fantazisë koshiencës njerëzore, si i vetmi çlirim njerëzor. Në njëjë njerëzore, në lojën e tij të hakmarrjes dhe sarkazmës pasi atmosferë të tillë pengimesh të pafundme dhe të shkallë-ë- zbulon kristalin, që i bën njerëzit të thonë atë që ndjejnë zuara, që nga tentakulat e shtetit deri te karakteretet dhe mendojnë, ka përballë prapë së prapë kundërshtarët njerëzore, rrjedh historia e një njeriu me emrin Lirian, ttëë simpatikë, të skalitur nga autori, njerëz që komplikojnë njëri cilin e kemi njohur edhe në romanin e parë të Kostandinn tjetrin në një kompaktësi artistike, përfshi këtu edhe rolet Lekës, “Si u bëra i padukshëm”. Ndodhemi kështu për-r- erotike kundërvepruese të vajzës së ish gjeneralit të Qendrës para një romani ciklik, ku fantashkenca jep mundësitëë së Mbikqyrjes së Shtetit apo një nëndrejtoreshe biblioteke, më të mëdha ndaj të pamundshmes. që na duket sikur e kemi hasur edhe në jetën tonë reale. Hero apo antihero, kësaj here Liriani i Kostandinn Dhe kjo kompaktësi rrjedhëse i bën të kapërxejnë të gjithë Lekës, në shenjë shpagimi të ligësisë, shërbesës, am- bashkarisht nga periudha e diktatit drejt kohës së empatisë. bicjeve dhe diktatit të njerëzve, që ka rreth e rrotull, Autori ngulmon te një Lirian, që nuk dorëzohet, duke e sho- merr përsipër të zhbllokojë ndërgjegjen e tyre të shtypur. qëruar gjithnjë atë me një buzëqeshje njerëzore. Nëpërmjet Kostandin Leka hyn kështu në një lojë të këndshme për tij lexuesi mund të kuptojë lehtë se si nuk është dorëzuar të zbuluar një realitet njerëzor, ku ndërgjegja zgjohet gjatë punës dhe krijimtarisë së tij edhe vetë Kostandin gjithandej dhe sjell situata dhe ndërlikime, të cilat Leka. Rrallë mund të gjesh në letërsinë tonë të re, një unison midis shprehjes dhe krijimit artistik dhe purgatorit na ofrojnë jo vetëm buzëqeshje, na kujtojnë jo vetëm NË FOTO: realitetin e një diktati të shfrenuar, por na zgjojnë Konstandin të sÀ duar real të vetë autorit. Është vetë Kostandin Leka në çdo çast edhe thellësitë e vehtes. Me gojën e një Leka dhe që di të hakmerret në mënyrë kaq À ne, kaq njerëzore me personazhi të tillë autori na thotë, se po vepron nën romani i tij një realitet, që i ka marrë shpirtin gjithë jetës. Lexuesi shëmbullin e samurajëve, që kërkojnë të vendosin fantastiko- ka mundësi ta ndjejë praninë e frymëmarrjes së tij në çdo personalisht drejtësinë. shkencor faqe të këtij libri kaq të freskët. Autori e bën krijimin kaq Pengesat e njeriut për të shpallur vehten. Ky të gjallë dhe të besueshëm, kaq të kuptueshëm. përqendrim në një kohë të caktuar dhe në një përvojë Po, e kuptojmë shpirtin tënd të shqetësuar, mënyrën të caktuar, brenda një kabineti shkencor univer- se si ti ke ditur dhe di t’i përballosh jetën dhe gjërat, qoftë sitar, i jep dritë të veçantë të gjithë ngjarjeve dhe me këtë fantazi të zhdërvjellë. situatave, ku është Liriani, që ve në lëvizje një mori per-r- Në romanin tënd të parë “Si u bëra i padukshëm”, sonazhesh, me ndodhi dhe situata, që arrijnë gjithashtuu ti u përpoqe të krijosh një Lirian, që zbulon se si mund ta kapërxejnë edhe një etapë të vetme. Pasi beteja për të qëllim mjete të mëdha. Ajo e çliron gjithëcilin edhe nga të bëhet i padukshëm, në një shoqëri, ku vrojtohesh nga njohur ndërgjegjen njerëzore dhe për ta zhbllokuar nga realiteti dhe mundësitë e tij të kuÀ zuara. të gjitha anët, pra merresh me egistencën dhe shfaqjen pengesat nuk është shteruar kurrë...Lexuesi zbulon po aq Kur e lexon këtë libër ndjen gjithashtu, se nuk apo zhdukjen e saj si vizion. Në romanin tënd të dytë, shkujdeshëm, si çdo gjë e kohës së internetit, një libër që po të tregon një shkrimtar, por një mik. Aq të befta, por po shohim se si ti merresh me të thënën, me fjalën dhe shpalos gati jetën e tij, megjithë zbritjet në kohë. njëkohësisht brenda vehtes dhe psiqikës njerëzore janë me dëgjimin, ëndërrën e njerëzimit dhe agjensive të kon- Me librin që kemi përpara edhe njëherë ai e sjell ngjarjet, aq të njohura, por njëkohësisht aq të reja, aq të trolleve të specializuara, pse jo, për të zbërthyer deri në letërsinë pranë nesh, njësoj si të të hedhë krahun në kumbueshëm dhe pjestarë të jetës së secilit janë personaz- fund atë që fsheh edhe ndërgjegja më e fshehtë. Dhe të sup. Letërsia, subjekti i përzgjedhur është vetë trupi i tij. het, sa është e pamundur të mos ndjesh realitetin ku merr gjitha këto t’i japësh aq thjesht, pa pretendime të mëdha, Dhe misteri i sekretit të tij është, se ai di të tregojë rreth frymë. Liria e fantazisë në veprën e Kostandin Lekës, ze për ta zbritur letërsinë me këmbë në tokë edhe kur Á u- nesh, rreth të vërtetave tona, ndonëse thërret në ndihmë vend në një shtrat të thjeshtë dhe të përditshëm, me situ- turon me fantashkencën, e trajtuar ndonjëherë edhe nga fantazinë më të skajshme, të cilën mësohemi të besojmë. ata që autori i ndjell dhe ia paraqet secilit me zhdërvjelltësi shkrimtarë si Gor Vidal, për të mos folur për Zhyl Vern. E Liria e fantashkencës krijon në këtë roman metafora të madhe. Rrallë mund të gjesh në letërsinë e ditëve tona kuptojmë se si interesohesh ti, o Liriani ynë Kostandin, për të mëdha. Lexuesi që ndjek shtjellimin e ngjarjeve, ndjek një shtjellje kaq spontane dhe pa pretendime të sforcuara lirinë njerëzore. Pasi ti ke qenë organizëm, njeri, shpirt, më së shumti rrëÀ min e një miku të afërt, që jep të gjalla të rrjedhës së një jete ku À tilat e furnelës së vajgurit janë ëndërr e kësaj lirie. dëshira dhe karaktere. Fantazia dhe imagjinata e një a s’janë i vetmi monument. Mos u mërzisni, që pranë kë- Kur me një tekst letrar À llon një bisedë e tillë, njeriu si Kostandin Leka, krijojnë në mënyrë të plotë një tyre furnelave do të gjeni edhe celularët e mileniumit të më në fund e kupton, se ky libër është i gjallë. Dhe kur e mekanizëm lirie. Dhe ky mekanizëm ka të bëje me çlirimin ri. Jemi përsëri dhe përsëri në fantashkencë, ku kërkimi kupton, se je përpara një libri që jeton dhe merr frymë, e vullnetit njerëzor. Zona e fantashkencës i jep për këtë i një ëndërre njerëzore, përzjehet me realitetin. Etapa e e kupton, se libri është shpikur si pjesë e gjallë e jetës... E diel, 29 qershor 2014 Krijimtari 25

SATIRË POLITIKE NGA ARBEN DUKADUKA Reforma territoriale, jo për qëllime elektorale..

Për një ndarje të re administrative, Kam thënë se duhet të ketë më pak qarqe, në Republikën e Shqipërisë, dhe natyrshëm më pak prefektura, në këtë faqe e kam hedhur idenë, por sot në shumë vënde reforma është e pamundur,undur, disa kohë përpara qeverisë.. se më së pakti mungon superstruktura..

As që kam ndërmënd të kërkoj autorësinë, Nëse do të shohim komunën nga vij unë, dhe pronësinë e idesë asnjëçikë, komunën e Odries nëse mënd e mbani, por shpesh herë gjërat e rëndësishme, për të vajtur nesër në qëndrën e komunës së re,re, konvergojnë dhe takohen në një pikë.. duhet t’i biesh rreth e rrotull si dikur Magelani..ni..

Ideja ime kryesore, Nuk mund t’i njoh gjithë zonat e tjera, pa përdorur fantazinë e poetit, por “Odrien” e di dhe për atë ju rrëfej, qe se këto qindra e qindra miniadministrata, po ky problemi i madh i Magelanit, janë një barrë e rëndë në kurizin e dobët të shtetit.. ka shumë mundësi që të dali gjithandej..

Dhe s’e kisha vetëm për komunat e bashkitë, Realisht në njëzet vitet e fundit, që s’prodhojnë as dhe kallame’, është bërë një ndarje e re territoriale, po dhe për Drejtoritë e çuditshme dhe agjencitë, që siç duket kohës gjatë s’i ka qëndruar, që ka krijuar pa fund dhe qeveria e re. se është bërë për qëllime imediate elektorale.

Le të marrim fjala vjen turizmin, Kur ti hedh në tavolinë gjer katër variante, që sot më vete e ka një ministri, them se gjer më tash asnjë s’është qullosur, dhe sikur vetëm ministria të mos mjaftonte, À as thjesht për një ndarje të gjithëpranuar, ka dhe Drejtori të Përgjithëshme dhe dy agjenci!.. se s’mund të ketë kurrë një ndarje të përsosur.r.

Epigrame dhe vargje të tjerë.. Një proverb.. Era e hudhrës.. Një gomar.. Thotë një proverb i vjetër, A e dini ju-o njerëz, Një gomar mbetet gomar, dhe nuk pranon diskutime: një fjalë plot ëmbëlsirë: Shëndeti i ujkut.. qoftë i veshur dhe me ar.. “Budallai dhe dembeli, “Erë e hudhrës e mbyt keq, nuk bëjnë kurrë gabime..” dhe parfumin më të mirë!..” Ujku ka qafën e trashë, i ndrin qimja plot shëndet, Floriri.. për faktin e thjeshtë se bukën, Të ligut ose qymyrit.. e nxjerr me mundin e vet. Burrin me mënd e me nder, e shante një ordiner: O qymyr-s’të bëj dot mik, “E ç’vlera ke ti,-i thosh, s’kam lindur për vetmohim, këtu asgjë nuk të dihet?!..” Mos u habit.. ku je i ndezur më djeg, kur je i shuar më nxin.. Derri që kam rritur vetë.. “Ashtu vërtetë-o-kokëbosh, Hasmit po i ra në dorë, po ari nuk vlen ku nuk njihet!” që të zogra¿ së për ty, Dhe pse mori grada shumë, s’ke arsye të habitesh, Kur më shajnë.. s’u bë aspak më i ditur, që do shkruaj vetëm zi.. sa peshon e di veç unë, Miza dhe shqiponja.. Se më shajnë aq më bën, ai derr që vetë kam rritur.. aq më bën e s’më prish punë, I thoshte një mizë shqiponjës, se kur më kafshon një qën, plot shpezë në kthetra ti vure, nuk mund ta kafshoj dhe unë.. Rrota.. Kush rrëzohet.. por gjer më sot asnjë mizë, s’e zure dot që s’e zure.. Dhëmbja.. Kur dikush të thotë: “Je rrotë!”, Po ratë si lisi në tokë, mos u nxeh -o mik-më kot, ta dini se kaq e patët, Ashtu vërtet-tha shqiponja, Gjëmon pylli anë e mbanë, se ditën që u shpik rrota, se dihet-në atë lis, ty fjalën as topi s’ta luan, zhvillim të madh mori Bota.. kur jep shpirtin elefanti, bëjnë dru edhe sakatët.. por sot mësoje ta dish, por dhe mizën kur e shtypin, shqiponja për miza nuk gjuan!.. ka dhëmbjen e një gjigandi..

Shënim: Për mendimet dhe sugjerimet që kini për këtë faqe mund të kontaktoni me mesazhe me numrat e telefonit 0696031369 & 0696546873 . Mendimet dhe sugjerimet tuaja do të vlerësohen nga autori 26 Sport E diel, 29 qershorqers 2014

BOTËRORI-KALENDARI I 1/8 Vendimi E SHTUNË, 28 QERSHOR: E DIEL, 29 QERSHOR: E HËNË, 30 QERSHOR: E MARTË, 1 KORRIK: Sep Blater: BRAZIL 1-1 KILI (3-2) 18.00: HOLANDË - MEKSIKË 18.00: FRANCË - NIGERI 18.00: ARGJENTINË - ZVICËR KOLUMBI 2-0 URUGUAI 22.00: KOSTA RIKA – GREQI 22.00: GJERMANI – ALGJERI 22.00: BELGJIKË - SHBA Dënimi i Luis Suarez ishte i drejtë Botërori

DYLBER BALLA TIRANE residenti i FIFA-s, Blater ka mbrojtur razili mposht Ki- Pvendimin për dën- lin dhe kalon në imin e sulmuesit të ekipit çerekfinale duke të Uruguait, Luis Suarez vazhduar mar- pas kafshimit të mbro- shimin drejt fi na- jtësit të ekipit kombëtar të Bles së kampionatit botëror. futbollit të Italisë, Kielini. Për të vendosur fituesin u “Dënimi për Suarez është deshën gjuajtjet nga pika e marrë nga 7 gjyqtarë, të bardhë e penalltive, pasi koha cilët kanë kishin parasysh e rregullt përfundoi me re- edhe të shkuarën e loj- zultatin e barabartë 1-1. Ven- tarit. Ajo që bëri Suarez dasit e Brazilit krijuan një nuk ishte e drejtë dhe atmosferë inkandeshente në vendimi ishte i merituar. stadiumin ‘Belo Horizonte’ Brazili në çerekfi nale Nuk mund të them nëse në mbështetje të yjeve të është dënim i rëndë apo tyre, të cilët ua shpërblyen i lehtë. Komisioni që ka vetëm pas 18 minutash lojë marrë këtë vendim është duke shënuar me mbrojtë- i pavarur” deklaroi ai. Su- sin David Luiz, i cili përfitoi Kili ikën me kokën lart arez u dënua me 9 ndeshje nga një goditje këndi të pezullim në kombëtare harkuar me mjeshtëri nga dhe 4 muaj nga cdo aktiv- Neymar për të dërguar topin itet futbollistik. në rrjetë. Në momentin e ‘Selecao’ arriti të kalonte pas penalltive golit mbrojtja kiliane nuk ishte e vëmendshme në markimin e mbrojtësit që e tazhit. Në të 54’ nga një ak- me Araungiz dhe Diaz, teksa Zvicra shfrytëzoi këtë rast maksi- sion i shpejtë Hulk shënon, Pinilla, Sancez dhe Jaran në Deklaratat malisht. Megjithatë Kili nuk por arbitri Ueb anulon golin, fund shuan shpresat e kilia- Ottmar u dorëzua dhe falë yjeve ar- madje ndëshkon me karton Penalltitë nëve për të kaluar në turin riti të barazonte në minutën të verdhë brazilianin, pasi Nga pika e bardhë Brazili tjetër. Megjithatë pavarësisht Hitzfeld: Mund e 32 me Sancez. Sulmuesi në momentin e golit stopoi u tregua i saktë duke fi tores nga pika e bardhë e pe- mori një pasim të shpejtë në topin me dorë. Minutat në shënuar 3 nga 5 penalltitë nalltive, loja e Brazilit gjatë 10 të mposhtim hyrje të zonës duke shënuar vazhdim, por edhe dy shtesat me Luiz, Marcelo dhe minutave nuk ishte bindëse me lehtësi përballë portierit nuk arritën të nxirrnin një Neymar, Kili goditi saktë duke krijuar shumë pikëpy- Argjentinë Cesar. Me këtë rezultat u fitues duke iu falur penall- vetëm me Araungiz etje në vazhdim. Brazili u mbyll edhe pjesa e parë e tive. Nga pika e bardhë Bra- dhe Diaz, teksa Pinilla, shfaq i lodhur dhe shpesh sfi dës. Në fraksionin e dytë zili u tregua më i saktë duke Sancez dhe Jaran në herë shpëtoi nga fati dhe Brazili u vendos i gjithi në shënuar 3 nga 5 penalltitë me fund shuan shpresat pritjet e Cesar, teksa Neymar gjysmëfushën kundërshtare Luiz, Marcelo dhe Neymar, u mbulua mjaft mirë duke duke kërkuar golin e avan- ndërsa Kili goditi saktë vetëm shënuar vetën nga penalltia. Julio Cesar Pas ndeshjes ka folur edhe heroi i Brazilit, Cesar që priti 3 penallti. Holandë-Meksikë “Ishte një ndeshje e madhe, emocione pa fund, falënderoj të rajneri i kombë- gjithë publikuan që tares së Zvicrës, Ott- Van Gal akuzon FIFA: Ndeshja në na mbështeti”. Tmar Hitzfeld, është shprehur optimist para kushte të vështira në rrezik lojtarët ndeshjes me Argjenti- nën. Ish-trajneri i Bay- — Në prag të ndeshjes me Meksikën, kenë më të lehtë se ne të përshtaten. ern Munchen, beson në Louis Van Gaal sulmoi sërish FIFA-n Në kushte të tilla një futbollist mund skuadrën e tij, duke shtuar duke e cilësuar të papërshtatshëm të humbasë rreth 4 kilogram nga se në futboll gjithçka është orarin në të cilin do të luhet ndeshja. pesha e tij trupore. Vendimi i FIFA e mundur. “Ne do ta lua- Në një temperaturë rreth 32 gradë për ta luajtur sfi dën në këtë orë nuk jmë stilin tonë të lojës. celsius dhe me lagështirën e ajrit është normal megjithatë ne do të Ne i kemi mundësitë tona që arrin deri në 80%, Holanda dhe zbresim në fushë për të zhvilluar një përballë Argjentinës, nuk Meksika do të zbresin sot në fushë ndeshje të madhe ku do të synojmë kemi asgjë për të humbur, në Estadio Castelao të Fortalezas në me cdo kusht fi toren. Meksika është por kemi shumë për të orën 13.00 me atë lokale dhe 18.00 një skuadër e ngjashme me Kilin. Felipe Skolari fi tuar. Të martën ne mund me atë shqiptare. “Të zhvillosh një Madje duke parë të gjithë ekipin e Felipe Skolari u shpreh ta shkruajmë historinë, ndeshje në kushte të tilla nuk më tyre mund të thuhet se ata janë më i kënaqur me kalimin në në futboll çdo gjë është e duket aspak normale. Lagështia të fortë se Kili. Meksikanët luajnë me çerekfi nale. “Penalltitë mundur”, shtoi trajneri i këtu është aq e lartë saqë jam i personalitet dhe cdo lojtar ka cilësi janë cështje fati, dhe këtë Zvicrës. Ndeshja do të jetë Van Gal sigurt se do të ketë ndikimin e saj individuale të jashtëzakonshme. herë na buzëqeshi ne. edhe një përballje mes dy në këtë sfi dë. Meksika është mësuar Përballë Meksikës do ta kemi shumë Jam i kënaqur që kaluam golashënuesve Mesit me 4 me situata të tilla dhe besoj se do ta të vështirë” deklaroi ai. më tej, por kemi ende për gola dhe Shaqirit me 3 gola. t’u përmirësuar”. Argjentina shihet si fa- vorite për të kaluar grupin. E diel, 29 qershor 2014 Zbavitje 27

VIDEO/ PARADE FJALEKRYQESH SCHEILA NGA KADRI VOKOPOLAA CARVALHO, BRAZILIANIA QË LUAN PA TOP Për të parë videon në smartphonin tuaj skanoni FJALËKRYQI PA SKEMË QR CODE me APP të A1REPORT që shkarkohet falas Te dashuruarit do kalojnë një dite te zakonshme dhe pa ndonjë te veçante. Te paktën për¿ toni nga rasti qe DUHET TË NXINI 36 KUTI nuk do keni mosmarrëveshje për te folur edhe për tema delikate. Do keni takime te bukura sot juve qe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Sudoku jeni ne një lidhje dhe do e shihni te ardhmen me një sy tjetër. Ne planin ¿ nanciar fati do ju buzëqeshë. Te ardhurat do kenë përmirësime te menjëhershme. 1

Dashi 2 Gjate kësaj dite do ëndërroni me shume sesa duhet ne jetën tuaj ne çift dhe ka rrëzim te përballeni me disa zhgënjime. Partneri nuk do ua plotësojë te gjitha 3 dëshirat. Beqaret nuk do jene ne humorin e duhur për te ¿ lluar një lidhje, kështu qe do qëndrojnë vetëm. 4 Financiarisht nuk priten aspak probleme. Kjo fale ndihmës qe do iu japin edhe disa miq te ngushte. 5 Demi Dashuria ne çift do shkoje me se miri gjate kësaj dite. Nuk do keni aspak për çfarë te shqetësoheni duke 6 qene se komunikimi dhe bashkëpunimi do vazhdoje te jete i forte. Beqaret duhet t’i marrin seriozisht pro- 7 pozimet qe do ju bëhen. Ne planin ¿ nanciar do keni disa tronditje për shkak te shpenzimeve te majme qe do ju duhet te kryeni. 8

Binjakët 9 Dite rutine do jete kjo e sotmja për te gjithë ata qe janë ne një lidhje. Nuk pritet asnjë gjë e veçante dhe kjo do 10 iu trishtoje paksa. Beqaret nuk do kenë aspak dëshirë Përgjigje te ¿ llojnë angazhime serioze edhe pse mundësitë nuk do mungojnë. Ne planin ¿ nanciar do përballeni me 11 Plotësoni vendet te papritura aspak te këndshme. Gjithçka do vije si bosh në mënyrë pasoje e menaxhimit te keq qe keni bere. 12 që çdo rresht Gaforrja e kolonë të ketë Jeta ne çift do vije duke u përmirësuar dita ditës. HORIZONTAL -Janë perpendikulare... të rregullta. -Dovana ku luan Teuta. Duke ¿ lluar qe sot do ia shprehni me shume ndjenjat 1. Opera me Nessun dorma!. -Qendër në kaos 9. E ka lënë të pafuqishmin. numrat nga 1-9 atij qe keni ne krah dhe e ardhmja pritet te jete me -Paguhet për vonesë. VERTIKAL -Nuk ka akoma një bebe. e ndritur. Beqaret do kenë takime te shumta dhe 2. Mund të jetë e hollë dhe therëse. 1. Flloko aktor. 10. Një mund të jetë me mbret. ne fund te ditës do iu duhet te marrin vendime te -Inicialet e Triolet. -Janë si orë. 11. Kështu i bëri shokët e Odiseut Çirça. -Është si dajre. 2. Lidh brigje. -Në hyrje të bashkisë. rëndësishme. Ne planin ¿ nanciar do jeni me te qete -Maurice Leblanc -Janë sundimet shtypëse. 12. Ku¿ zojnë kënde. FJALEKRYQI fale një shume qe keni marre kohet e fundit. 3. Në krye të masave. 3. Kështu ¿ llon romani. -Pandi i Pinxho Kapellës. -Fillojnë aksonin. -Qe mosketieri Jezuit. -Ferrara regjisor. -Fitohet një nga çiklisti. 4. Ishin mallkime shkishëruese. 13. Janë zjarre dashurie. I KRIPTOGRAFUAR Ne jetën ne çift nuk pritet te ketë asnjë problem gjate -Sasia kur mungon ai. -Bega komik. -Qëlluar për vdekje. kësaj dite. Partneri do i kuptoje prioritetet qe keni 4. Të parat në atletikë. 5. Xhelilaj aktor. 14. Një psalm i Davidit. Përgjigje dhe do ua plotësojë disa dëshira. Për sa iu përket -Fillojnë periudhën. -Eshtë sëmundje e tokës -Pak latinisht. R A K E L N K O B R A beqareve, ata nuk do jene shume te privilegjuar, -Tregohet me kureshtje. 6. Dario Argento. 15. Eshtë lloj papagalli. A T O P A B E A L megjithatë sharmin qe kane duhet ta vene sa me 5. Mund të jetë ekspres. -Edith e Milord. -Një mund të jetë edhe spiunazhi. S T L I K A O N E T B SHKRONJA shume ne veprim. Financat do jene goxha te qën- -Janë edhe ato koraline. -Lumi në Innsbruck. 16. Thomas Mann. T E L E K O M E D I A A A L I K A N T R O P I A drueshme dhe aspak problematike. 6.Tailanda e dikurshme. 7. Ekstreme në ekstreme. -Inicialet e Turgeniev. A E S I E L O A E NJËJTË -Janë pikturat që... as shihen e as preken. -Kompozoi Princi Igor. -Pagëzoi Shën Palin L G I K A T O D A L Virgjëresha 7. Eshtë e ftohtë si thika. 8. Shteti pa shi. 17. Jessica aktore. A R G O E R P E N D A M A N A T A E N D B PËR NUMËR Edhe pse do jeni ne një lidhje, do ndiheni shume te -Eshtë frikë. -Botime Speciale Biogra¿ ke. -Është melodraë E M A I L A R N A A vetmuar gjate kësaj dite. Partneri do jete i angazhuar -Një Pemë. T E K S T E T A I A M TË NJËJTË 8. Ka kryeqytet Port-Au Prince. T O T A L E S A G A me pune dhe nuk do iu kushtoje aspak vëmendje. Be- PASTR IM I MATA BIO qaret do kenë një dite te mbushur me te papritura dhe -Fillojnë lejen. -Jules i Michel Strogoff. ALTARET QE ALFA AT me shume gjasa jeta do iu marre një tjetër drejtim. Ne LAURAR KAR T ISLA 9. Një pjesë e ansamblit. 6 17 1 10 3 10 10 2 13 19 12 planin ¿ nanciar do tregoheni shume te kujdesshëm -Messi te Barça. ANDET PARLAMENTAR dhe nuk do bëni asnjë investim pa qene te sigurte. -Fare pa fe. PEA H ALK IMI STET Përgjigje 2 1 15 15 17 2 8 4 3 8 2 -Gjysmë jarani. MANBE PIONIERET D Peshorja 10. Fillojnë titrat. AR T A CARROLL T EV I e fjalëkryqit 16 15 6 2 7 2 8 4 1 5 3 2 Edhe pse marrëdhënia ne çift do jete shume e mire, -Bluhen në kokë të tilla. SKT CRUS OE NLA OLE pa skemë nuk duhet te merrni vendime te rëndësishme për te 1 6 2 5 2 8 18 3 2 9 15 5 -Moby Dick ajo e Melville. TE T EP IT BINARET ardhmen. Tregohuni pak me te duruar nëse doni qe 11. Elia Kazan. ERV I N IAA AL O MERA gjithçka te shkoje për se mbari. Beqaret do tregohen 4 5 1 6 19 1 12 3 6 2 -Është Shqipëria natyrale. R GODARD GOLGOTAA impulsive dhe mund te bëjnë gabime te renda. Ne -Qyteti i njëmbinjëdritareve. ANNETTERIG N ISA TE 2 5 2 12 5 8 9 4 2 18 planin ¿ nanciar ka mundësi t’iu gjeni zgjidhje te gjitha 12. Mund të jetë antidoping. problemeve qe keni pasur me pare. 4 17 5 3 4 10 3 15 1 2 2

1 13 3 3 15 1 7 4 Akrepi Luani Dite shume e bukur kjo e sotmja për gjithë te 12 4 9 8 1 2 6 9 8 3 2 dashuruarit. Do qëndroni me shume kohe pranë atij G qe dashuroni dhe do i sqaroni përfundimisht te gjitha FJALËKRYQI SPORTIV 4 2 16 13 2 6 2 A 8 3 8 3 dilemat qe keni pasur. Beqaret duhet te tregohen me realiste dhe te mos ëndërrojnë gjera te paqena. 2 4 2 15 10 2 5 9 15 1 8 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 R Financat do jene te qëndrueshme kështu qe mund 5 4 1 4 2 5 1 2 1 3 2 15 te bëni investimet e duhura pa pasur asnjë rrezik. E 10 11 12 13 14 15 Shigjetari Lidhja juaj ne çift do ndikohet negativisht nga planetët 16 17 18 sot. Do jeni te detyruar ta gënjeni shpesh partnerin Përgjigje e fjalëkryqit sportiv ne mënyrë qe te mos krijoni debate me te, por edhe 19 20 21 22 23 gënjeshtrat i kane këmbët e shkurtra. Kujdes! Beqa- M A R C O V A N B A S T E N T reve nga ana tjetër do iu rrahe zemra shume fort. Ne A R I S R E D A N D R E planin ¿ nanciar do gjendeni ne një situate delikate 24 25 26 27 28 29 R T M B C N N G Z A R S dhe aspak te favorshme për te kryer investime. I I O J U L I O M O T O R E T A K L A K O B E B R Y A N T I T E 30 31 32 33 T R U P D I R K N O W I T Z K I H T

Bricjapi M O S H O N D A N I R A Do kaloni momente te paharrueshme gjate kësaj dite 34 35 36 37 38 39 S H T A N G A A R A C I L A ne praninë e atij qe keni ne krah dhe kjo do iu beje te S T O P N D A H A O R D I A N A A S I G A T mendoni me tepër për një te ardhme me te. Beqaret 40 41 42 43 44 do vazhdojnë te ëndërrojnë për princin e tyre te kaltër dhe do ndihen mire për këtë fakt. Ne fund te ditës ka 45 46 47 48 49 50 3. Në krye të klasi¿ kimit. 22. Samir mesfushor francez. gjasa qe t’iu plotësohen ëndrrat. Ne planin ¿ nanciar 4. Ka shënuar golin. 24. Eshtë klasi¿ kimi me skuadër. merrni masa strikte qe te mos keni probleme. 5. Fillojnë reformën. 25. Ermal basketbollist i yni. 51 52 6. Në fund majtas. 26. Skuadra çeke ku luan Bekim 7. Tase e volejbollit. Bala. 8. Puyol te Barça. 28. Janë të humbura kur nuk Ujori Do afroheni edhe me shume me partnerin tuaj 9. Skuadra azzurra. shënohen. Milan. 32. Tare që hidhte diskun. 44. Me stop në box. gjate kësaj dite dhe do À isni gjere e gjate për çdo HORIZONTAL 11. ... Nuggets në NBA. 35. Qendër mësimi. 1. Një top në rrjetë. 18. Mbaron në ¿ nish. 33. SHBA në SHBA. 45. Fillojnë tatëpjetën. 12. Robben bomber. 38. ... sana in corpore sano. çështje. Ne disa momente pasioni mund te ndizet aq 3. Erando te Tirana. 19. Personazhi në foto. 34. Institucione Qendrore 46. Ndeshet me kampionin. 13. Skuadër zvicerane. 41. Gjysmë tatimi. shume saqë do iu duket sikur jeni mbi re. Beqaret 10. Inicialet e Daja trainer. 23. Fillojnë llogarinë. Autonome. 51. Janë pesë të tillë olimpikë. 14. Ever te Valencia. 42. Veset pa kursim. do vazhdojnë te jene pa fat dhe do mbeten vetëm. 11. Gjysma e dasmës. 24. Pak ekstremiste. 36. Të parat në orkestër. 52. Janë sportistë të noble art. 16. Clarence mesfushor holandez. 43. Emri i dikurshëm i Tokyo-s. Financiarisht do keni ende vështirësi pasi do keni për 14. Kështu thirren lojtarët e 27. Personazhi në foto. 37. Emri i Sivori-t. 17. Ente Humanitare Greke. 46. Incialet e Bergman regjisor. te kryer patjetër shpenzime te nevojshme. Chelsea. 29. Dy anët e një elementi. 39. Rastis në ku¿ j. VERTIKAL 18. Një pjesë e gadishullit. 48. Fillojnë aksionin. 15. Gjysmë latine. 30. Eshtë trofe... sportiv. 40. Një është edhe Pepe 1. Ryan te Manchester Utd. 20. Janë tek në lutje. 49. Qendër votimi 16. Kampionati me Juventus- 31. Hazard te Chelsea. Reina. 2. Janë në modë. 21. Ekstremë në sirtar. 50. Diftong në dietë. Peshqit 28 Reklamë E diel, 29 qershor 2014

LAJME nga bota Ofendohet presidenti serb në Kosovë — Ajo që duhej të ishte një festë, u shndërrua në një tubim fyerjesh dhe sharjes mes ser- bëve dhe presidentit të tyre Tomislav Nikoliç, në Gazimes- tan të Kosovës. Mijëra qytetarë serbë të Kosovës, por edhe serbë nga Serbiam u mblod- hën në Fushë-Kosovë për të përkujtuar Vidovdanin, që njihet ndryshe si Beteja e Ko- sovës. Autoritetet e Prishtinës lëshuan një leje të posaçme për vizitën e Nikoliç, ndërkohë që policia shtoi masat e sigurisë përgjatë rrugëve nga kaloi eskorta e tij. Pasi një grup të rinjsh filluan të thërrisnin “tradhtar, ti e ke shitur Kos- ovën”, presidenti serb humbi durimin dhe u tha “budallenj” atyre që brohoritnin kështu. “Kështu do ta shpëtoni Ko- sovën ju? Po ju lutem, kini besim tek Serbia”, u shpreh Tomislav Nikoliç. Cameron, nën akuzë pas zgjedhjes së Junker — Kryeministri britanik Da- vid Cameron është vendosur në qendër të kritikave nga rivalët e tij politikë, por dhe nga opinioni publik në Londër, për atë që disa media e quajtën “poshtërim” të Britanisë së Madhe në Bruksel. Dështimi i Cameron për të ndaluar emërimin e Jean-Claud Junck- er-it në krye të Komisionit Eu- ropian quhet si disfatë, madje laburisti Milliband shkon deri atje sa ta cilësojë “me pasoja në ekonominë e Britanisë së Madhe”. “David Cameron po na afron gjithmonë e më shumë me derën jashtë BE- së”, tha Milliband duke shtuar se strategjia e kryeministrit për të kundërshtuar Juncker ishte e dështuar. Kundërofensivë masive e ushtrisë në Irak — Ushtria irakiane deklaron se ka ndërmarrë një ofensivë masive për të rimarrë nën kon- troll qytetin verior të Tikritit nga rebelët sunitë. Mijëra tru- pa të mbështetura nga tanke dhe forca ajrore po përpiqen të largojnë militantët e ISIS-it, që morën nën kontroll qytetin dy javë më parë, përmes një avancimi që çoi deri në mar- rjen e qytetit të dytë, Mosulit. Rebelët kanë zaptuar zona të gjera në veri dhe perëndim të vendit. Ofensiva po kryhet në koordinim me këshilltarët ushtarakë amerikanë. SHBA kanë konfirmuar se po për- dorin dronë në Irak për të Alba Malltezi - Drejtore e Përgjithshme e Free and Fair Media Group ; Aurel Pepa - Zv/kryeredaktor Departamenti i Marketingut: mbrojtur personelin ameri- Vera Përleka Genc Kondi- Administrator i Përgjithshëm & Ekonomi ; Admirina Peçi- Kryeredaktore e “Rilindasi” ; Politika: Brahim Shima ; Aktualitet: Elton Qyno ; Sociale: Sonila Isaku ; kan në terren, por zyrtarë të Cel: +355696060419 Kulturë: Dhurata Hamzai ; Sporti: Dylber Balla ; Design: Altin Aliaj, Erjon Ymeri ; Website: Greta Malaj ; Shpërndarja: Spiro Meshini cel: +355696088847 administratës saktësojnë se [email protected] trupat e tyre s’janë përfshirë Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë-Tiranë. E-mail: [email protected] - Website: www.shqiptarja.com - Mobile: +355696060421 - Shtypur në shtypshkronjën: KLASS shpk, Rruga 5 Maji, Tiranë direkt në luftime.