Zarząd Powiatu Wyszkowskiego

Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego na lata 2004 – 2011

Projekt finansowany z Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska w Wyszkowie

Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Zleceniodawca: Zarząd Powiatu Wyszkowskiego 07-200 Wyszków, Aleja Róż 2

Wykonawca: EKOL – EKON sc Biuro Ocen Strategicznych 07-410 Ostrołęka, ul. Macieja Rataja 7

Współpraca : inż. Jadwiga Dawidczyk mgr Anna Serafin - Osowiecka mgr Konrad Skała

Konsultacja: dr Witold Lenart mgr Alicja Sęk

1 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

SPIS TREŚCI:

I. WSTĘP...... 6

1. PODSTAWA PRAWNE...... 6

2. KONCEPCJA POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ...... 10

3. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU...... 12

3.1. INFORMACJE OGÓLNE ...... 12

3.2. CHARAKTERYSTYKA DEMOGRAFICZNA ...... 14

3.3. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE...... 15

3.4. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GOSPODARCZA ...... 18

3.5. ROLNICTWO...... 20

3.6. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ...... 21

II. ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI ...... 25

1. SEKTOR KOMUNALNY...... 25

1.1. ODPADY KOMUNALNE ...... 25

1.2. AKTUALNY STAN W ZAKRESIE ZBIERANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH ...... 32

1.3. INSTALACJE DO SEGREGACJI, ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH...... 34

1.4. WYKAZ PODMIOTÓW PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI...... 41

1.5. KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE ...... 45

1.6. ODPADY OPAKOWANIOWE ...... 46

2. SEKTOR GOSPODARCZY...... 49

2.1. ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO ...... 49

2.2. GŁÓWNI WYTWÓRCY ODPADÓW PRZEMYSŁOWYCH...... 51

2.3. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI PRZEMYSŁOWYMI...... 54

2 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

2.4. ODPADY NIEBEZPIECZNE ...... 57

2.5. ODPADY ZAWIERAJĄCE PCB ...... 68

2.6. ODPADY MEDYCZNE I WETERYNARYJNE ...... 70

2.7. ODPADY AZBESTOWE...... 74

2.8. WYEKSPLOATOWANE POJAZDY SAMOCHODOWE...... 76

2.9. PESTYCYDY ...... 78

2.10. OLEJE ODPADOWE ...... 79

2.11. BATERIE I AKUMULATORY ...... 80

2.12. ZUŻYTE URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE I ELEKTRONICZNE .....82

2.13. ZUŻYTE OPONY ...... 84

2.14. ODPADY SPOZA TERENU POWIATU WYSZKOWSKIEGO ...... 85

3. PROGNOZA ZMIAN ILOŚCI ODPADÓW NA TERENIE POWIATU WYSZKOWSKIEGO...... 88

3.1. ODPADY KOMUNALNE ...... 88

3.2. KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE ...... 90

3.3. ODPADY OPAKOWANIOWE ...... 90

3.4. ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO ...... 92

3.5. ODPADY NIEBEZPIECZNE ...... 94

3.6. ODPADY ZAWIERAJĄCE AZBEST...... 94

3.7. ODPADY ZAWIERAJĄCE PCB ...... 95

3.8. WYEKSPLOATOWANE POJAZDY I ZUŻYTE OPONY ...... 95

3.9. AKUMULATORY I BATERIE ...... 96

3.10. ZUŻYTE URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE I ELEKTRONICZNE .....97

3.11. ODPADY MEDYCZNE I WETERYNARYJNE...... 97

4. CELE GOSPODARKI ODPADAMI NA POZIOMIE KRAJU, WOJEWÓDZTWA I POWIATU...... 98

3 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

5. PROJEKTOWANY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU WYSZKOWSKIEGO ...... 114

5.1. SELEKTYWNA ZBIÓRKA ODPADÓW KOMUNALNYCH ...... 118

5.2. SELEKTYWNA ZBIÓRKA ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH ZE STRUMIENIA ODPADÓW KOMUNALNYCH ...... 119

5.3. SELEKTYWNA ZBIÓRKA ODPADÓW WIELKOGABARYTOWYCH...... 120

5.4. SELEKTYWNA ZBIÓRKA ODPADÓW BUDOWLANYCH ...... 122

5.5. SELEKTYWNA ZBIÓRKA ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI ...... 123

5.6. GOSPODARKA OSADAMI ŚCIEKOWYMI...... 123

5.7. GOSPODARKA ODPADAMI ZAWIERAJĄCYMI AZBEST ...... 124

5.8. GOSPODARKA ODPADAMI MEDYCZNYMI I WETERYNARYJNYMI ..126

5.9. WYEKSPLOATOWANE POJAZDY ORAZ ZUŻYTE OPONY...... 127

5.10. ZUŻYTE BATERIE I AKUMULATORY...... 128

5.11. ZUŻYTE URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE I ELEKTRONICZNE ...128

5.12. OLEJE ODPADOWE ...... 129

5.13. ODPADY OPAKOWANIOWE ...... 130

III. HARMONOGRAM RZECZOWO – FINANSOWY REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI NA TRENIE POWIATU WYSZKOWSKIEGO ...... 131

IV. MOŻLIWOŚCI FINANSOWANIA ZAMIERZONYCH CELÓW I ZADAŃ W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI ...... 139

V. ORGANIZACJA I ZASADY MONITORINGU SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI ORAZ WDRAŻANIA PLANU...... 151

1. ZASADY ZARZĄDZANIA SYSTEMEM GOSPODARKI ODPADAMI ...... 151

2. WYTYCZNE DLA GMINNYCH PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI ..151

VI. WSKAŹNIKI MONITOROWANIA EFEKTYWNOŚCI PLANÓW

4 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

GMINNYCH I POWIATOWEGO ...... 154

VII. PROGRAM DZIAŁANIA EDUKACYJNYCH ...... 157

VIII. WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO ORAZ SPOSÓB ICH UWZGLĘDNIENIA W PLANIE...... 160

IX. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM...... 161

X. LITERATURA...... 164

XI. ROZMIESZCZENIE INSTALACJI DO ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIA ODPADÓW...... 167

5 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

I. WSTĘP

1. PODSTAWA PRAWNE

Podstawę prawną niniejszego opracowania stanowią zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.), która w rozdziale 3 wprowadza obowiązek opracowania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym, zaś podstawę merytoryczną rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620).

Plan opracowany został metodą ekspercką w ramach współpracy ekspertów działających w ramach firmy Ekol – Ekon oraz pracowników Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Wyszkowie.

Z punktu widzenia realizacji niniejszego dokumentu istotne znaczenie mają także następujące akty prawne:

1) Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085)

1) Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639 z późn. zm.)

2) Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638 z późn. zm.)

2) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.)

3) Ustawa dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622 z późn. zm.)

3) Uchwała Rady Ministrów nr 219 z 29 października 2002 r. w sprawie krajowego planu gospodarki odpadami (Monitor Polski Nr 11, poz. 159)

6 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

4) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 4 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów szczegółowego postępowania z olejami odpadowymi (Dz. U. Nr 71, poz. 649)

5) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 71, poz. 649)

6) Rozporządzenie Ministra Środowiska z 29 maja 2003 r. w sprawie rocznych poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 104, poz. 982)

7) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620)

8) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz. U. Nr 61, poz. 549)

9) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 23 grudnia 2002 r. w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 8, poz. 104)

10) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 23 grudnia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie odzyskowi jest zakazane (Dz. U. z 2003 r. Nr 8, poz. 103)

11) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 19 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych do transportu odpadów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 236 poz. 1986)

12) Rozporządzenie Ministra Środowiska z 19 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz. U. Nr 220, poz. 1858)

7 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

13) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 9 grudnia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny (Dz. U. nr 191, poz. 1595)

14) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28 października 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności, oraz podstawowych wymagań dla zbierania i transportu tych odpadów (Dz. U. nr 188, poz. 1575)

15) Rozporządzenie Ministra Środowiska z 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 134, poz. 1140, sprostowanie Dz. U. z 2002 r. Nr 155, poz. 1299)

16) Rozporządzenie Ministra Środowiska z 28 maja 2002 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym, niebędącym przedsiębiorcami, do wykorzystania na ich własne potrzeby (Dz. U. nr 74, poz. 686)

17) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów (Dz. U. Nr 37, poz. 339 z późn. zm.)

18) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 29 stycznia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów innych niż niebezpieczne oraz rodzajów instalacji i urządzeń, w których dopuszcza się ich termiczne przekształcanie (Dz. U. Nr 18, poz.176)

19) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 152, poz.1736)

20) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów (Dz. U. Nr 152, poz.1735)

21) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz.1235)

8 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

22) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2001 r. w sprawie opłat produktowych (Dz. U. Nr 116, poz.1206)

23) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719)

24) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 1 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 145, poz. 942 z późn. zm.)

25) Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 15 października 2003 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska w 2004 r. (Monitor Polski Nr 50 z 2003 r., poz. 782)

Dla realizacji gospodarki odpadami w naszym kraju istotne znaczenie mają także następujące przepisy Unii Europejskiej:

1) Dyrektywa 75/ 442/ EWG w sprawie odpadów 2) Dyrektywa 91/ 689/ EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych 3) Dyrektywa 99/ 31/ WE w sprawie składowisk odpadów 4) Dyrektywa 86/ 278/ EWG w sprawie ochrony środowiska, a szczególnie gleb, przy stosowaniu odpadów ściekowych w rolnictwie 5) Dyrektywa 94/ 62/ WE w sprawie opakowań i odpadów z opakowań oraz Decyzje Komisji 97/ 129, 97/ 138, 99/ 177 6) Dyrektywa 89/ 369/ EWG w sprawie zapobiegania zanieczyszczaniu powietrza przez nowe zakłady spalania odpadów komunalnych 7) Dyrektywa 89/ 429/ EWG w sprawie zmniejszania zanieczyszczenia powietrza przez istniejące zakłady spalania odpadów komunalnych 8) Dyrektywa 94/ 67/ WE w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych 9) Dyrektywa 75/ 439/ EWG w sprawie usuwania olejów odpadowych 10) Dyrektywa 91/ 157/ EWG w sprawie baterii i akumulatorów zawierających substancje niebezpieczne

9 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

11) Dyrektywa 86/ 278/ EWG w sprawie ochrony środowiska, a szczególnie gleb, przy stosowaniu odpadów ściekowych w rolnictwie.

Przy sporządzaniu planu gospodarki odpadami dla powiatu wyszkowskiego jako materiał pomocniczy wykorzystany został także „Poradnik – powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami” 1 oraz projekt poradnika „Wydawanie decyzji administracyjnych w zakresie gospodarki odpadami” 2.

2. KONCEPCJA POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI

Celem niniejszego planu jest przedstawienie działań zmierzających do utworzenia na terenie powiatu wyszkowskiego nowoczesnego i skutecznego systemu gospodarowania odpadami, w szczególności komunalnymi na lata 2004 – 2011. Niewłaściwie prowadzona gospodarka stanowi potencjalne źródło zanieczyszczeń wszystkich elementów środowiska, a w szczególności gleby, wód podziemnych i powierzchniowych. Natomiast racjonalna daje ogromne możliwości tworzenia rynku surowcowo – materiałowego (odzysk surowców i materiałów oraz wykorzystanie zmagazynowanej w nich energii).

Niniejszy plan uwzględnia zapisy zawarte w dokumencie nadrzędnym wobec planu gospodarki odpadami dla powiatu wyszkowskiego, jakim jest Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Mazowieckiego (przyjęty przez Sejmik Województwa Mazowieckiego uchwałą Nr 119/2003 z dnia 15 grudnia 2003 r. )

Plan gospodarki odpadami dla powiatu wyszkowskiego określa, zgodnie z przepisem art. 14 ust. 2 ustawy o odpadach oraz § 3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami:

1 Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2002 r. 2 ARCADIS EKOKONREM Sp. z o.o., Wrocław 2004 r.

10 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

− Aktualny stan gospodarki odpadami − Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami − Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami − Projektowany system gospodarki odpadami − Szacunkowe koszty inwestycyjne i eksploatacyjne proponowanego systemu oraz instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów − System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o odpadach plany gospodarki odpadami powinny być opracowane zgodnie z polityką ekologiczną państwa. W myśl art. 15 ust. 7 cytowanej ustawy powiatowy plan gospodarki odpadami obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstających na terenie powiatu oraz przywożonych na jego teren, a w szczególności odpady komunalne z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory.

Zgodnie z zapisem art.14 ust 5 ustawy o odpadach plan gospodarki odpadami na szczeblu powiatowym opracowują zarządy powiatów.

Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami składane jest co 2 lata Radzie powiatu (art.14 ust. 13) natomiast ich aktualizację przeprowadza się nie rzadziej niż co 4 lata (art.14 ust. 14). Za aktualizację odpowiedzialny jest Zarząd Powiatu.

11 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

3. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU

3.1. Informacje ogólne

Powiat wyszkowski położony jest w północno – wschodniej części województwa mazowieckiego, w odległości ok. 60 km od Warszawy. Administracyjnie powiat składa się z sześciu gminy: jednej miejsko – wiejskiej (miasto i gmina Wyszków) oraz pięciu wiejskich (gmina Brańszczyk, Długosiodło, Rząśnik, Somianka, Zabrodzie). W powiecie funkcjonuje 241 miejscowości łącznie z miastem, zorganizowanych w 170 sołectw. Siedzibą powiatu jest miasto Wyszków, które zamieszkuje 26.581 mieszkańców.

Powiat wyszkowski rozciąga się między dolinami Bugu i Narwi, granicząc z powiatami: wołomińskim, legionowskim, pułtuskim, makowskim, ostrołęckim, ostrowskim, węgrowskim.

Pod względem powierzchni (87.649 ha) powiat wyszkowski kwalifikuje się na 18 lokacie w województwie mazowieckim, liczba ludności (71.403 mieszkańców 3) daje mu 25 lokatę. Gęstość zaludnienia (83 osób/km2) jest wyraźnie niższa od przecietnej w Polsce i niższa od średniej Mazowsza. Powiat wyszkowski stanowi powiat typowo rolniczy, przy niewysokiej i słabej jakości gleb, na strukturę przestrzenną którego składają się obszary zurbanizowane miasta Wyszków oraz tereny wiejskie z dość znacznym zróżnicowaniem zasobów i wyposażeniem. Pod względem użytkowania ziemi 58,1% powierzchni powiatu zajmują użytki rolne, z czego grunty orne zajmują 38,9% zaś pastwiska i łąki – 19,0% 4. Lesistość powiatu kształtuje się na poziomie 33 %. Sieć osadnicza ma w głównej mierze układ pasmowo – koncentryczny z wykształconym ośrodkiem regionalnym, jaki stanowi miasto Wyszków oraz ze strefą osadnictwa związanego z osią doliny Bugu. Utworzyło się także sześć niezbyt silnych lokalnych ośrodków obsługi mieszkańców.

3 dane Urzędów Gminy, stan na dzień 31 grudnia 2003 r. 4 Powiaty w Polsce w 2000 roku, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2001 r.

12 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

W gminach położonych na terenach cennych przyrodniczo, szczególnie nad Bugiem i Liwcem oraz w Puszczy Białej rozwija się budownictwo letniskowe, znacznie zróżnicowane pod względem standardów i dość rozproszone.

Przez teren powiatu wyszkowskiego przebiegają następujące odcinki dróg krajowych: Nr 8 prowadząca od Białegostoku do Warszawy na odcinku 40 km, Nr 62 biegnąca od Łochowa w kierunku Serocka oraz odcinek drogi Nr 694 relacji Wierzbica – Wyszków. Drogi wojewódzkie w granicach administracyjnych powiatu reprezentowane są przez trasę Nr 618 prowadzącą od Wyszkowa do Pułtuska na długości 26 km.

Rysunek 1. Mapa powiatu wyszkowskiego (schemat)

Źródło: opracowanie własne Anna Serafin – Osowiecka

13 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

3.2. Charakterystyka demograficzna

Powiat wyszkowski liczy prawie 72 tysiące mieszkańców, co lokalizuje go na 25 miejscu pod względem ilości mieszkańców w województwie mazowieckim. Gęstość zaludnienia jest wyraźnie niższa od przeciętnej w Polsce i na Mazowszu, wynosi średnio 83 osób/km2. przyrost naturalny jest niski i sięga ok. +188 osób rocznie.

Tabela 1. Ludność według płci i gmin, powiatu wyszkowskiego w 2003 r.

Miasta Wieś Wyszczególnienie Ogółem Mężczyźni Kobiety Razem Mężczyźni Kobiety Razem Mężczyźni Kobiety

Powiat 71 403 35 294 36 109 26 574 12 833 13 741 44 829 22 461 22 368 wyszkowski

Gm. Brańszczyk 8 509 4 249 4 260 - - - 8 509 4 249 4 260

Gm. Długosiodło 7 768 3 905 3 863 - - - 7 768 3 905 3 863

Gm. Rząśnik 6 673 3 362 3 311 - - - 6 673 3 362 3 311

Gm. Somianka 5 575 2 816 2 759 - - - 5 575 2 816 2 759

Gm. Wyszków 37 266 18 176 19 090 26 574 12 833 13 741 10 692 5 343 5 349

Gm. Zabrodzie 5 612 2 786 2 826 - - - 5 612 2 786 2 826

Źródło: dane wg GUS 2003 r.

Ludność powiatu wyszkowskiego zamieszkuje głównie w zabudowie jednorodzinnej. Zabudowa mieszkaniowa nierolnicza występuje na całym obszarze powiatu, a zwiększona jej koncentracja ma miejsce w Wyszkowie i ośrodkach gminnych, przede wszystkim w Brańszczyku, Długosiodle i Rząśniku.

Mieszkańcy powiatu i wypoczywający na jego terenie to główni wytwórcy odpadów komunalnych. Ich ilość oraz skład morfologiczny uzależnione są od liczby mieszkańców i odwiedzających oraz poziomu życia na danym terenie.

W gminach położonych na terenach cennych przyrodniczo – szczególnie nad Bugiem, Liwcem oraz w Puszczy Białej rozwija się budownictwo letniskowe, znacznie zróżnicowane pod względem standardów techniczno – sanitarnych i dość

14 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego rozproszone. Problemem na tych terenach są powstające po sezonie letnim liczne „dzikie” składowiska odpadów oraz zanieczyszczenia wód.

Tabela 2 . Lokalizacja intensywnej zabudowy letniskowej w powiecie wyszkowskim

Orientacyjna Ważniejsze miejscowości o intensywnej Lp. Gmina ilość działek zabudowie letniskowej letniskowych 1. Brańszczyk 1.000 Brańszczyk, Udrzyn, Udrzynek, Tuchlin 2. Długosiodło 900 Ostrykół Dworski ,Stare Bosewo 3. Rząśnik 900 Lubiel Nowy, Rogóźno 4. Somianka 2.500 Popowo (Parcele i Kościelne), Janki, Barcice Gulczewo, Ślubów, Rybienko Leśne, Kamieńczyk, 5. Wyszków 2.000 Świniotop, Wyszków 6. Zabrodzie 1.500 Słopsk, Młynarze, Mostówka powiat wyszkowski 8.800

Źródło: Serafin A. „Walory środowiska przyrodniczego jako czynnik rozwoju powiatu wyszkowskiego” w: Walory przyrodnicze jako czynnik rozwoju regionów wschodniej Polski, red. Horodeński R., Sadowska – Snarska C., Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, 2003 r.

3.3. Środowisko przyrodnicze

Powiat wyszkowski położony jest na Niżu Polskim na wschodnich rubieżach Kotliny Warszawskiej nad Bugiem i jego lewym dopływem Liwcem na terenie wysoczyzny wyszkowskiej należącej do strefy wysoczyznowej rozpościerającej się od doliny Wkry aż po dolinę dolnej Narwi, która stanowi najmłodszą pozostałość zlodowaceń środkowopolskich.

Powiat położony jest w zlewni rzek Bug i Narew. Sieć rzeczna jest dobrze rozwinięta. Istotne znaczenie dla ekosystemu mają także mniejsze cieki wodne, tj.: Prut, Wymakracz, Tuchełka, Fiszor oraz rozwinięta sieć rowów odwadniających.

15 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Wody podziemne na terenie powiatu wyszkowskiego związane są przede wszystkim z warstwami wodonośnymi w utworach czwartorzędowych i rzadziej trzeciorzędowych oraz kredowych i jurajskich. Ze względów eksploatacyjnych największe znacznie posiada poziom czwartorzędowy, co wynika z łatwości odnawiania się zasobów i płytkim występowaniem tych wód.

Niekorzystnym zjawiskiem, z punktu widzenia ochrony wód podziemnych na terenie powiatu wyszkowskiego, jest brak izolacji na znacznym obszarze użytkowego (czwartorzędowego) poziomu wodonośnego od wpływów powierzchniowych. W granicach doliny Bugu użytkowy poziom wodonośny związany jest z występowaniem od powierzchni kompleksu piaszczystych osadów rzecznych. Powyższe jednak nie wyklucza lokalizowania dużych ujęć wód podziemnych, gdyż pradolina należy do zasobnych rejonów w wody podziemne. W mniejszym stopniu dotyczy to także doliny Narwi.

Warunki morfologii, geologiczne i wodne w obrębie powiatu wyszkowskiego są niezbyt korzystne dla wytworzenia urodzajnych gleb rolniczych. Najwyższej jakości gleb występują na terenie gminy Somianka, najniższej – na terenie gminy Długosiodło. Gleby I i II klasy bonitacyjnej w powiecie nie występują w ogóle.

Obszar powiatu wyszkowskiego nie jest obszarem zasobnym w surowce mineralne. Wynika to z budowy geologicznej terenu i pokrycia utworów trzeciorzędowych grubą warstwą luźnych skał nagromadzonych w czasie zlodowacenia środkowopolskiego. Wśród udokumentowanych złóż surowców mineralnych podstawową grupę stanowią kopaliny pospolite, do których należą głównie kruszywa, surowce ilaste, piaski.

Na podmokłych i zabagnionych terenach powiatu występują także pokłady torfu o niewielkiej, maksymalnie kilku metrowej miąższości.

Lasy i tereny leśne stanowiąc w powiecie wyszkowskim ok. 33% całkowitej jego powierzchni i charakteryzują się urozmaiconym składem gatunkowym oraz licznymi stanowiskami gatunków rzadkich i chronionych (wskaźnik lesistości dla województwa mazowieckiego wynosi 21,9%, dla kraju – 28,5%, dla Europy – 33%). Największy odsetek lasów w strukturze użytkowania terenu charakteryzuje gminę Brańszczyk (ok. 50%), najmniejszy – gminę Somianka (15%).

16 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

W strukturze wiekowej drzewostanów w lasach państwowych dominują lasy w II i III klasie wieku (20 – 60 lat). W lasach prywatnych przeważa drzewostan młody w II klasie wieku (do 40 lat). Drzewostany powyżej 80 lat zajmują nie więcej niż 10% powierzchni leśnych. Znaczny % tutejszych lasów stanowi drzewostan nasadzony przez człowieka.

Przyrodniczo lasy powiatu wyszkowskiego należą do: krainy Mazowiecko – Podlaskiej (IV), dzielnicy Niziny Podlaskiej i Wysoczyzny Siedleckiej (5) oraz mezoregionu Wyszoczyzny Łomżyńskiej i Doliny Dolnego Bugu (b). Dominującymi typami siedliskowymi są w obrębie powiatu: bór mieszany świeży, las mieszany świeży oraz bór świeży. Cechy klimatu i warunki glebowe sprawiają, że obszar powiatu leży poza zasięgiem buka, jodły i w zasadzie świerka.

Powiat wyszkowski leży w obszarze funkcjonalnym „Zielonych Płuc Polski” będącego bazą terenową dla wypoczynku masowego i turystyki przyrodniczej. Wyjątkowe walory przyrodnicze powiatu wyszkowskiego spowodowały zainteresowanie Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody, związane z możliwością rozszerzenia na teren powiatu Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego.

Na terenie powiatu wyszkowskiego posiadają lokalizację obszary wchodzące w skład europejskiego systemu obszarów chronionych NATURA 2000. W ramach obszarów specjalnej ochrony ptaków na terenie powiatu zlokalizowano kilka obszarów chronionych. Pierwszy to obszar o nazwie „PLB140002 Dolina Dolnego Bugu”, nadzorowany przez Dyrektora Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego w Siedlcach. Kolejny obiekt chroniony w ramach obszarów specjalnej ochrony ptaków stanowi obszar o nazwie „PLB140005 Dolina Liwca”, zlokalizowany na terenie gminy Wyszków (powierzchnia – 530,4 ha), także nadzorowany przez Dyrektora Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego w Siedlcach. Trzeci obiekt stanowi obszar o nazwie „PLB140009 Puszcza Biała”. Jednostkę nadzorującą stanowi Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie.

17 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

3.4. Ogólna charakterystyka gospodarcza

Na terenie powiatu wyszkowskiego funkcjonuje ok. 4787 podmiotów gospodarczych. Duża część z nich działa w zakresie handlu, usług budowlanych, transportu i łączności, produkcji, obsługi nieruchomości oraz ochrony zdrowia i opieki socjalnej. Rozwój gospodarczy powiatu kształtuje rolnictwo oraz rozwijający się system usług (handel, budownictwo, transport). Brak jest dużych inwestycji, z zaangażowaniem kapitału krajowego, jak i zagranicznego, które przyczyniłyby się do stworzenia stałych miejsc pracy dla ponad 7 tysięcy osób.

Tabela 3. Struktura podmiotów gospodarczych wg sekcji w powiecie wyszkowskim.

Sekcja gospodarcza Liczba rolnictwo, łowiectwo, rybołówstwo 3 działalność produkcyjna 553 zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz i wodę 3 budowlane 862 handel 1693 hotele i restauracje 95 transport, łączność 474 pośrednictwo finansowe 132 obsługa nieruchomości 371 administracja publiczna i obrona narodowa 30 edukacja 109 ochrona zdrowia i opieka socjalna 248 pozostała działalność usługowa 214

Źródło: Anna Serafin – Osowiecka opracowanie własne na podstawie danych urzędów gmin, 31 maja 2001 r.

W ujęciu dynamicznym zmiany struktury działowej podmiotów gospodarczych można zaobserwować następujące tendencje w powiecie:

1) znaczący wzrost ilości podmiotów gospodarczych o 32,22 % (wg Urzędu Statystycznego), podczas gdy w gminie miejsko – wiejskiej Wyszków wzrost ten był zaledwie o 0,2 %

18 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

2) wzrost ilości podmiotów w następujących sekcjach:

− budownictwo (14 %),

− handel i naprawy (30%),

− transport, składowanie i łączność (16,5%)

− obsługa nieruchomości i firm (0,6%),

− edukacja (0%),

− ochrona zdrowia i opieka socjalna (5,5%).

Większe zakłady przemysłowe w powiecie, koncentrują się przede wszystkim w Wyszkowie.

Odpady z sektora handlowego i publicznego są podobne do odpadów komunalnych w zabudowie mieszkaniowej, jednakże charakteryzują się innym składem morfologicznym (więcej odpadów opakowaniowych – papieru, tektury, tworzyw sztucznych). Ilości powstających odpadów mogą się także różnić (czasami nawet znacznie) w zależności od prowadzonej działalności danego podmiotu handlowego.

W związku z nie prowadzeniem szczegółowej ewidencji powstających odpadów brak jest informacji dotyczącej ilości odpadów powstających w sektorze handlowym i publicznym. Z uwagi na podobny skład morfologiczny odpady z sektora publicznego wielokrotnie są ujmowane łącznie z odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych.

Z kolei odpady z placówek handlowych (zwłaszcza tych mniejszych) są podrzucane do pojemników na odpady komunalne przeznaczone do obsługi mieszkańców. Uniemożliwia to dokładne rozpoznanie ich ilości. Powstające odpady w sektorze handlowym i publicznym zostały zatem oszacowane.

19 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

3.5. Rolnictwo

Powiat wyszkowski jest obszarem typowo rolniczym przy niewysokiej i słabej jakości gleb. Rolnictwo stanowi znaczący sektor w gospodarce powiatu. Pod względem użytkowania ziemi 58,1% powierzchni powiatu zajmują użytki rolne, z czego grunty orne zajmują 38,9% zaś pastwiska i łąki – 19,0%. Charakterystykę użytkowania gruntów w poszczególnych gminach powiatu prezentuje tabela 4.

Tabela 4. Użytkowanie terenu w gminach powiatu wyszkowskiego na 2003 r.

Użytkowanie terenu [%] Położenie Lp. Gmina łąki i lasy i tereny w części powiatu grunty orne pastwiska leśne 1 Brańszczyk wschodnia 26,8 18,5 45,7 2 Długosiodło północno – wschodnia 34,5 22,4 38,2 3 Rząśnik północna 33,7 22,7 37,4 4 Somianka południowo – zachodnia 60,2 12,4 15,1 5 Wyszków centralna 36,6 15,1 27,8 6 Zabrodzie południowa 47,3 22,5 23,8

Źródło: Anna Serafin – Osowiecka, opracowanie własne na podstawie danych Urzędów Gmin

Zwraca uwagę znaczna powierzchnia użytków zielonych oraz terenów leśnych, co pozwala na w miarę elastyczne prowadzenie działań restrukturyzacyjnych w rolnictwie. Jest to także istotna szansa na ekologizację sektora rolnego oraz przemysłu rolno – spożywczego. Barierą jest znaczne rozdrobnienie pól w rejonach o wyższej jakości gleb oraz typowo polskie rozproszenie osadnictwa wiejskiego.

20 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 5. Wielkość i liczba gospodarstw powiatu wyszkowskiego

Powierzchnia Ilość 1 – 2 ha 1.336 2 – 5 ha 2.535 5 – 7 ha 1.121 7 – 10 ha 1.074 10 – 15 819 >15 ha 366

Źródło: wg WUS w Warszawie „Powszechny Spis Rolny 2002 r.”

Ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej według szacunków własnych Instytutu Upraw, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach wynosi dla powiatu wyszkowskiego 48,9 (dla województwa mazowieckiego – 59,4, dla kraju – 66,6).

W powiecie wyszkowskim gleby dobre i średnie (klasy III i IV) stanowią 28% użytków rolnych (w woj.55,7% i 60,5% w kraju) a udział ich w przekroju przestrzennym jest zróżnicowany. Najlepsze gleby rozmieszczone są w pasie biegnącym od wschodu do zachodu powiatu. Najsłabsze zaś w części północnej oraz południowej. Gleby w I i II klasie bonitacyjnej w powiecie nie występują w ogóle. Dominującym kierunkiem produkcji rolnej jest tucz trzody chlewnej oraz chów bydła mlecznego.

3.6. Infrastruktura techniczna

Przez teren powiatu wyszkowskiego przebiegają następujące odcinki dróg krajowych: Nr 8 prowadząca od Białegostoku do Warszawy na odcinku 40 km, Nr 62 biegnąca od Łochowa w kierunku Serocka oraz odcinek drogi Nr 694 relacji Wierzbica – Wyszków. Drogi wojewódzkie w granicach administracyjnych powiatu reprezentowane są przez trasę Nr 618 prowadzącą od Wyszkowa do Pułtuska na długości 26 km.

21 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Dróg gminnych jest 1051,5 km, w tym większość – 862,37 km tj. 82 % posiada nieutwardzoną nawierzchnię (w kraju 41,1%). Najbardziej niekorzystna sytuacja w zakresie jakości technicznej dróg występuje w gminie Rząśnik, Brańszczyk oraz Zabrodzie. Drogi powiatowe mierzą w sumie 300,809 km, w tym większość 240,930 km tj. 80% posiada nawierzchnie utwardzoną.

Wybudowana na terenie powiatu sieć wodociągowa o długości ponad 449 km pozwala dostarczać wodę do 9960 budynków mieszkalnych tj. 70% ogółu mieszkań. Do kanalizacji natomiast podłączonych jest znacznie mniej, zaledwie 3632 tj. 26% ogólnej liczby budynków mieszkalnych. W powiecie zlokalizowanych jest 7 gminnych oczyszczalni ścieków (w tym jedna w trakcie uruchamiania), które obsługują 15 % ludności. Na terenie powiatu 3 składowiska odpadów komunalnych, które w najbliższym czasie będą zamykane (wg Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami).

Krótką charakterystykę infrastruktury technicznej na terenie powiatu prezentują poniższe tabele.

Tabela 6. Charakterystyka gmin powiatu wyszkowskiego w zakresie infrastruktury technicznej (gospodarka wodno – ściekowa)

Lp. Charakterystyka Rząśnik Wyszków POWIAT Somianka Zabrodzie Brańszczyk Długosiodło długość czynnej 1. sieci wodociągowej 102,0 20,4 48,3 68,1 190,9 19,52 449,22 [km] długość czynnej 2. sieci kanalizacyjnej 7,5 4,5 21,8 6,4 58,8 3,30 102,3 [km]

Źródło: Anna Serafin – Osowiecka, opracowanie własne na podstawie danych urzędów gmin (2004 r.)

22 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 7. Stopień zwodociągowania i skanalizowania gmin powiatu wyszkowskiego

Gmina stopień zwodociągowania [%] stopień skanalizowania [%]

Brańszczyk 91,0 12,0

Długosiodło 20,0 6,0

Rząśnik 73,0 30,0

Somianka 68,1 8,7

Wyszków 90,0 70,0

Zabrodzie 21,3 4,2

Źródło: Anna Serafin – Osowiecka, opracowanie własne na podstawie danych urzędów gmin, 2004 r.

Tabela 8. Charakterystyka funkcjonujących oczyszczalni ścieków z terenu powiatu wyszkowskiego Lp. Zakład/ instytucja Typ oczyszczalni Lokalizacja Przedsiębiorstwo Wodociągów 1. mechaniczno – biologiczna Rybienko Stare i Kanalizacji w Wyszkowie mechaniczno – biologiczna 2. Urząd Gminy Brańszczyk Brańszczyk typu BIOBLOK – BIS 90 3. Urząd Gminy Brańszczyk biologiczna typu CBR Udrzynek biologiczno – mechaniczna 4. Urząd Gminy Długosiodło Długosiodło typy FLYGT mechaniczno – biologiczna 5. Urząd Gminy Rząśnik Rząśnik typu BIOBLOK – BIS 400 mechaniczno – biologiczna 6. Urząd Gminy Somianka Somianka Parcele typu SBR mechaniczno – biologiczna 7. Urząd Gminy Zabrodzie Zabrodzie typu BIOBLOK – BIS 100

Źródło: Anna Serafin – Osowiecka, opracowanie własne na podstawie danych Starostwa Powiatowego w Wyszkowie

23 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 9. Składowiska odpadów komunalnych na terenie powiatu wyszkowskiego.

Nazwa i adres obiektu, Lp.

właściciel [Mg] Pojemność Pojemność zamknięcia zamknięcia Roczna ilość składowanych odpadów [Mg] deklarowany rok deklarowany Powierzchnia [ha] wykorzystana [Mg] [Mg] wykorzystana Rok uruchomienia- Rok uruchomienia- Pojemność planowana planowana Pojemność 1. Składowisko w Bosewie Nowym – 1989 – 0,80 27500,00 4558,00 58,00 Urząd Gminy w Długosiodle 2010 2. Składowisko w Jankach – Urząd 1988 – 2,53 88500,00 9489,00 525,00 Gminy w Somiance 2012 3. Składowisko w Tumanku – 1971 – 5,97 292600,00 148747,00 6989,00 Urząd Miejski w Wszkowie 2007

Źródło: Anna Serafin – Osowiecka, opracowanie własne na podstawie danych urzędów gmin, 2003 r.

Tabela 10. Składowiska odpadów komunalnych na terenie powiatu wyszkowskiego.

Gmina Miejsce lokalizacji Stan zabezpieczenia środowiska Długosiodło Bosewo Nowe Folia z tworzyw sztucznych Somianka Janki Utwardzony grunt Wyszków Tumanek Brak

Źródło: Anna Serafin – Osowiecka, opracowanie własne na podstawie danych urzędów gmin, 2003 r.

Pozostałe gminy tj. Brańszczyk, Rząśnik i Zabrodzie nie posiadają własnych wysypisk śmieci i korzystają na zasadzie porozumień pomiędzy gminami z wysypisk gmin sąsiednich:

- gmina Brańszczyk korzysta z wysypiska na Tumanku, gm. Wyszków, - gmina Zabrodzie korzysta z wysypiska w Wólce Kozłowskiej, gm. Tłuszcz lub na Tumanku, gm. Wyszków, - gmina Rząśnik korzysta z wysypiska na Tumanku (gmina Wyszków).

24 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

II. ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI

1. SEKTOR KOMUNALNY

1.1. Odpady komunalne

Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 3 pkt 4 ustawy z dn. 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.), pod pojęciem odpadów komunalnych rozumie się odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Źródłami powstawania odpadów komunalnych są więc:

− gospodarstwa domowe,

− obiekty użyteczności publicznej,

− zakłady produkcyjno – usługowo – handlowe.

Biorąc pod uwagę przedstawione źródła wytwarzania odpadów komunalnych oraz analizując ich skład z punktu widzenia możliwości technologicznych, związanych z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów, można wyodrębnić niżej wymienione kategorie odpadów (zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami dla województwa mazowieckiego):

− odpady organiczne roślinne – domowe odpady organiczne pochodzenia roślinnego, − odpady organiczne zwierzęce – domowe odpady pochodzenia zwierzęcego ulegające biodegradacji, − odpady organiczne inne – odpady z pielęgnacji ogródków przydomowych, kwiatów domowych, balkonowych – ulegające biodegradacji, − papier i karton podzielony na trzy grupy: opakowania z papieru i tektury, opakowania wielomateriałowe na bazie papieru oraz papier i tektura nieopakowaniowe, − tekstylia,

25 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

− szkło podzielone na dwie grupy: opakowania ze szkła i szkło nieopakowaniowe, − metale podzielone na trzy grupy: opakowania z blachy stalowej, opakowania z aluminium i pozostałe odpady metalowe, − odpady mineralne – odpady z czyszczenia ulic i placów: ziemia, kamienie itp., − drobna frakcja popiołowa – odpady ze spalania paliw stałych w piecach domowych (głównie węgla), z uwagi na udział w składzie odpadów komunalnych popiołu wyodrębniono tę frakcję jako nieprzydatną do odzysku i unieszkodliwiania, − odpady wielkogabarytowe, − odpady budowlane – odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych, które wchodzą w skład strumienia odpadów komunalnych.

Mówiąc o odpadach komunalnych rozumie się odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców opadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.

Istotnym elementem wpływającym na skład oraz jakość odpadów komunalnych jest charakter danego obszaru. Tereny wiejskie wykazują odpady z mniejszym udziałem materii organicznej, papieru oraz relatywnie większej zawartości tworzyw sztucznych oraz szkła. Jako, że omawiany teren ma w dużej mierze charakter wiejski, częstokroć odpady organiczne, papier, tektura, popiół i żużel zagospodarowywane są na własne potrzeby.

Pod względem właściwości odpadów powiat wyszkowski nie stanowi obszaru jednolitego, bowiem o składzie odpadów decyduje tu charakter zabudowy, nasycenie obiektami usługowymi, a szczególnie sposób ogrzewania budynków. Na terenie powiatu wyszkowskiego możemy wyróżnić obszary rolnicze, turystyczno – rekreacyjne, leśne i zurbanizowane.

Możemy wyróżnić trzy podstawowe typy środowiska powiatu wyszkowskiego, o zróżnicowanych właściwościach odpadów:

26 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego typ I – zabudowa wysoka (wielokondygnacyjna zabudowa osiedlowa) z pełnym wyposażeniem techniczno-sanitarnym budynków i z podstawowym nasyceniu usługami; typ II – zwarta zabudowa podmiejska, osiedlowa o zróżnicowanym wyposażeniu w urządzenia techniczno – sanitarne oraz mieszanymi sposobami ogrzewania budynków (zabudowa jednorodzinna); typ III – zabudowa jednorodzinna wiejska (rozproszona) o małym nasyceniu usługami i zróżnicowanym standardzie wyposażenia w urządzenia techniczno – sanitarne;

Bilans wytwarzanych odpadów w sektorze komunalnym na terenie powiatu wyszkowskiego przedstawiają poniższe tabele.

Tabela 11. Zestawienie gmin powiatu wyszkowskiego wraz z danymi o ilości mieszkańców, powierzchni i ilości powstających odpadów komunalnych.

Ilość mieszkańców Roczna ilość Powierzchnia odpadów w Lp. Gmina gminy gminie Miasto Gmina 2 [km ] [tys.m3/rok] 1 Wyszków 26.574 10.692 16,56 59,5 2 Brańszczyk - 8.509 16,7 2,3 3 Długosiodło - 7.768 16,74 1,5 4 Rząśnik - 6.673 16,7 3,0 5 Somianka - 5.575 11,10 3,64 6 Zabrodzie - 5.612 9,2 1,6

Ogółem powiat 26.574 44.829 87,64 7.160,56

Źródło: dane własne Starostwa Powiatowego w Wyszkowie na podstawie ankiet gminnych z 2003 r.

27 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 12. Ilość odpadów komunalnych na terenie powiatu wyszkowskiego w Mg według danych WPGO

Lp. Strumień odpadów 2003 r./ Mg 1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 3.873 2. Odpady zielone 556 3. Papier i karton nieopakowaniowe 1.066 4. Opakowania z papieru i tektury 1.061 5. Opakowania wielomateriałowe 237 6. Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 1.421 7. Opakowania z tworzyw sztucznych 612 8. Odpady tekstylne 466 9. Szkło nieopakowaniowe 187 10. Opakowania ze szkła 1.067 11. Metale 435 12. Opakowania z blachy stalowej 124 13. Opakowania z aluminium 62 14. Odpady mineralne 1.608 15. Drobna frakcja popiołowa 3.473 16. Odpady wielkogabarytowe 1.118 17. Odpady budowlane 2.235 18. Odpady niebezpieczne 146 Razem 19.750

Żródło: wg WPGO 2003r

28 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 13. Bilans odpadów komunalnych dla powiatu wyszkowskiego w 2003 r. [obliczony na podstawie wskaźników wg KPGO]

wskaźniki ilości ilość powstających łączna ilość Lp. Strumień odpadów wytwarzanych odpadów w Mg/rok w Mg odpadów * miasto wieś 1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 99,00 25,76 2631,52 1155,93 3787,45 2. Odpady zielone 12,00 5,00 318,97 224,37 543,34 3. Papier i karton nieopakowaniowe 22,95 9,42 610,03 422,70 1032,74 4. Opakowania z papieru i tektury 22,95 9,42 610,03 422,70 1032,74 5. Opakowania wielomateriałowe 5,10 2,09 135,56 93,78 229,35 6. Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 27,30 14,65 725,66 657,39 1383,05 7. Opakowania z tworzyw sztucznych 11,70 6,28 311,00 281,80 592,80 8. Odpady tekstylne 9,00 4,83 239,23 216,74 455,97 9. Szkło nieopakowaniowe 3,60 1,93 95,69 86,60 182,30 10. Opakowania ze szkła 20,40 10,95 542,25 491,36 1033,61 11. Metale 8,40 4,51 223,28 202,38 425,66 12. Opakowania z blachy stalowej 2,40 1,29 63,79 57,89 121,68 13. Opakowania z aluminium 1,20 0,64 31,90 28,72 60,62 14. Odpady mineralne 32,00 16,10 850,59 722,46 1573,05 15. Drobna frakcja popiołowa 42,00 53,13 1116,40 2384,10 3500,50 16. Odpady wielkogabarytowe 15,00 15,00 398,72 673,10 1071,81 17. Odpady budowlane 30,00 30,00 797,43 1346,19 2143,62 18. Odpady niebezpieczne 2,00 2,00 53,16 89,75 142,91 Razem 367,00 213,00 9755,23 9557,95 19 313,18 * - liczba mieszkańców: miasto: 26.581, wieś – 44.873 Źródło: opracowanie własne na podstawie wskaźników KPGO

29 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Wykres 1. Bilans odpadów komunalnych na terenie powiatu wyszkowskiego w 2003 r.

Odpady niebezpieczne

Odpady budowlane

Odpady wielkogabarytowe

Drobna frakcja popiołowa

Odpady mineralne

Opakowania z aluminium

Opakowania z blachy stalowej

Metale

Opakowania ze szkła

Szkło nieopakowaniowe

Odpady tekstylne

Opakowania z tworzyw sztucznych

Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe

Opakowania wielomateriałowe

Opakowania z papieru i tektury

Papier i karton nieopakowaniowe

Odpady zielone

Odpady kuchenne ulegające biodegradacji

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000

30 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Wykres 2. Ilość powstających odpadów na terenie powiatu wyszkowskiego z podziałem na miasto i wieś.

3000

2500

2000

Mg 1500

1000

500 miasto wieś 0 Metale Opakowania Papier i karton nieopakowaniowe wielomateriałowe sztucznych biodegradacji Opakowania z tworzyw Odpady budowlane Szkło nieopakowaniowe Odpady kuchenne ulegające Opakowania z aluminium Drobna frakcja popiołowa

Tabela 14. Ilość odpadów ulegających biodegradacji powstających na terenie

powiatu wyszkowskiego

Rodzaj odpadu Ilość Mg/rok 2003 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 3.873 Odpady zielone 556 Papier i tektura nieopakowaniaowe 1.066 Opakowania z papieru i tektury 1.061 Razem 6.556

Źródło: opracowanie własne na podstawie wskaźników KPGO

31 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Wykres 3. [%] skład odpadów ulegających biodegradacji wytworzonych na terenie powiatu wyszkowskiego w 2003 r.

8,5% odpady kuchenne 59,1% ulegające biodegradacji

odpady zielone

16,2% papier i tektura nieopakowaniowe

opakowania z papieru i tektury

16,2%

1.2. Aktualny stan w zakresie zbierania odpadów komunalnych

Zbiórka odpadów zmieszanych jest podstawowym systemem zbierania odpadów komunalnych na terenie powiatu wyszkowskiego. Sposób zbierania odpadów nie jest jednak jednolity i do gromadzenia odpadów stosowane są różnego typu pojemniki o różnej pojemności dostosowane do rodzaju i charakteru zabudowy (tereny miejskie, wiejskie, zabudowa jedno- i wielorodzinna).

Na terenie powiatu wyszkowskiego skup surowców wtórnych prowadzi kilka firm w większości zajmujących się skupem metali i innych surowców wtórnych, tj.: papier, tektura, tworzywa sztuczne oraz szkło i stłuczka. Odpady zbierane są do: − kontenerów o pojemności 7 m 3 i 1,1 m 3 – stosowanych najczęściej w obrębie zabudowy wielorodzinnej w ośrodkach miejskich oraz w obrębie zabudowy wiejskiej, − pojemników 110 l (indywidualne) – stosowanych w obrębie zabudowy jednorodzinnej, jak i wiejskich,

32 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

− worki plastikowe – stosowanych w wiejskich gminach powiatu, w systemie zbierania indywidualnego przez poszczególnych wytwórców odpadów.

Podmiotami świadczącymi usługi w zakresie wywozu odpadów komunalnych na terenie powiatu wyszkowskiego są następujące firmy: − Budownictwo Ogólne – Drogownictwo A i L Krysiewicz, ul. Zapole 18, Wyszków, − „WAB – POL” A. Wójcik, ul. Nadgórze 34, Wyszków, − Usługi Komunalne „KOMGAZ” M. Milczarek, ul. Stefana Okrzei 77a, Wyszków, − Danuta Jadwiga i Jerzy Jeż, ul. Okrzei 81, Wyszków, − U.T Krzysztof Grzybowski, ul. Słowicza 13, Wyszków, − P.P.H.U. „METAL - PLAST” Adam Orłowski, ul. Nadgórze 12, Wyszków, − Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych i Rolniczych w Brańszczyku, ul. Bielińska 25, − Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowo – Produkcyjne „Energoban”, ul. Polna 1a, Długosiodło, − Tymiński Leszek, zam. Gaj 17, gmina Zabrodzie, − P.U. „Czysty Świat” Dawid Wiaterski, Skorki 10, 07 – 206 Wola Mystkowska, − Usługi Komunalne „Błysk”, Wyszków, ul. I AWP 11 − Urząd Gminy Długosiodło, Wydział Wykonawstwa, ul. Poświętna 22.

Ponadto usługi w zakresie wywozu odpadów komunalnych świadczą firmy z poza powiatu wyszkowskiego: − SITA POLSKA Sp. z o. o., 01 – 443 Warszawa, ul. Ciołka 16 − Rethman Recykling Sp. z o. o., 02 – 981 Warszawa, ul. Zawodzie 16.

W granicach powiatu wyszkowskiego podstawową metodą postępowania z odpadami komunalnymi jest ich unieszkodliwianie poprzez składowanie na trzech składowiskach odpadów komunalnych: Nowe Bosewo (gmina Dłudosiodło), Janki (gmina Somianka), Tumanek (gmina Wyszków)

33 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Data rozpoczęcia eksploatacji składowisk waha się od 1971 r., kiedy to rozpoczęto składowanie odpadów w miejscowości Tumanek w gminie Wyszków, po rok 1989, kiedy rozpoczęto eksploatację składowiska w gminie Długosiodło w miejscowości Bosewo Nowe. Administratorami składowisk są: − Urząd Gminy w Długosiodło, Wydział Wykonawstwa – składowisko w Nowym Bosewie, − Zakład Gospodarki Komunalnej w Somiance – składowisko w Jankach, − Zakład Administracji Domów Mieszkalnych w Wyszkowie – składowisko we wsi Tumanek.

Starosta Powiatu Wyszkowskiego wydał stosowne decyzje dostosowawcze składowisk w Nowym Bosewie oraz w Jankach. Wydanie stosowanej decyzji w tym zakresie dla składowiska odpadów komunalnych we wsi Tumanek należy do kompetencji wojewody. Przewidziany przez WPGO czas zakończenia eksploatacji składowisk to: − rok 2007 – dla składowiska odpadów we wsi Tumanek, − rok 2009 – dla składowiska odpadów w Nowym Bosewie, − rok 2012 – dla składowiska odpadów w Jankach.

1.3. Instalacje do segregacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych

Pod pojęciem instalacji rozumieć należy 5: − stacjonarne urządzenie techniczne, − zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu, − budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może powodować emisję zanieczyszczeń do środowiska.

5 art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.)

34 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Pojęcie odzysku odpadów oraz jego rodzaje precyzują przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Załącznik nr 5 do niniejszej ustawy podaje następujące procesy odzysku odpadów:

1) wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii,

2) regeneracja lub odzyskiwanie rozpuszczalników,

3) recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (włączając kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania),

4) recykling lub regeneracja metali i związków metali,

5) recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych

6) regeneracja kwasów lub zasad,

7) odzyskiwanie składników stosowanych do usuwania zanieczyszczeń,

8) odzyskiwanie składników z katalizatorów,

9) powtórna rafinacja oleju lub inne sposoby ponownego wykorzystania oleju,

10) rozprowadzenie na powierzchni ziemi, w celu nawożenia lub ulepszania gleby lub rekultywacji gleby i ziemi,

11) wykorzystanie odpadów pochodzących z któregokolwiek z działań wymienionych w punktach od 1 do 10,

12) wymiana odpadów w celu poddania któremukolwiek z działań wymienionych w punktach od 1 do 11,

13) magazynowanie odpadów, które mają być poddane któremukolwiek z działań wymienionych w punktach od 1 do 12 (z wyjątkiem tymczasowego magazynowania w czasie zbiórki w miejscu, gdzie odpady są wytwarzane),

14) inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów w całości lub części lub do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów, łącznie z ich wykorzystaniem, niewymienione w punktach od 1 do 13.

35 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Pojęcie unieszkodliwiania odpadów oraz jego rodzaje precyzują przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Załącznik nr 6 do niniejszej ustawy podaje następujące procesy unieszkodliwiania odpadów:

1) składowanie na składowiskach odpadów obojętnych,

2) obróbka w glebie i ziemi (np. biodegradacja odpadów płynnych lub szlamów w glebie i ziemi),

3) składowanie poprzez głębokie wtryskiwanie (np. wtryskiwanie odpadów, które można pompować),

4) retencja powierzchniowa (np. umieszczanie odpadów na poletkach osadowych lub lagunach),

5) składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne,

6) odprowadzanie do wód z wyjątkiem mórz,

7) lokowanie (zatapianie) na dnie mórz,

8) obróbka biologiczna niewymieniona w innym punkcie niniejszego załącznika, w wyniku której powstają odpady, unieszkodliwiane za pomocą któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od 1 do 12 (np. fermentacja),

9) obróbka fizyczno – chemiczna niewymieniona w innym punkcie niniejszego załącznika, w wyniku której powstają odpady, unieszkodliwiane za pomocą któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od 1 do 12 (np. parowanie, suszenie, strącanie)

10) termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie,

11) termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na morzu,

12) składowanie odpadów w pojemnikach w ziemi (np. w kopalni)

13) sporządzanie mieszanki lub mieszanie przed poddaniem któremukolwiek z procesów wymienionych w punktach od 1 do 12,

14) przepakowywanie przed poddaniem któremukolwiek z procesów wymienionych

36 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

w punktach od 1 do 13

15) magazynowanie w czasie któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od 1 do 14 (z wyjątkiem tymczasowego magazynowania w czasie zbiórki w miejscu, gdzie odpady są wytwarzane).

Na terenie powiatu wyszkowskiego nie posiadają lokalizacji instalacje do segregacji odpadów komunalnych.

Aktualnie na terenie powiatu wyszkowskiego podstawowym i jedynym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich składowanie na komunalnych składowisku odpadów. W sąsiedztwie oraz w bezpośrednim zasięgu analizowanych składowiska na terenie powiatu wyszkowskiego nie posiadają lokalizacji dobra kultury poddane ochronie na podstawie ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury 6, a także obiekty i obszary poddane ochronie na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody 7, ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach 8, ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne 9 oraz przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o uzdrowiskach i lecznictwie uzdrowiskowym 10.

Krótką charakterystykę składowisk prezentuje poniższa tabela.

6 Dz. U. z 1999 r. Nr 98, poz. 1150 i z 2000 r. Nr 120, poz. 1268 z późn. zm. 7 Dz. U. Nr 92, poz. 880 8 tekst jedn. Dz. U. 2000 r. Nr 56, poz. 679 z późn. zm. 9 Dz. U. Nr 115, poz. 1229 z późn. zm. 10 Dz. U. Nr 23, poz. 150, z późn. zm.

37 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 15. Składowiska odpadów komunalnych na terenie powiatu wyszkowskiego [w Mg] w ha [Mg] [Mg] (lokalizacja) (lokalizacja) [Mg] w 2003 r. r. [Mg] w 2003 Wypełnienie w [%] Nazwa składowiska Obsługiwane gminy Obsługiwane gminy Pojemność składowiska Nagromadzenie odpadów odpadów Nagromadzenie Powierzchnia składowiska Ilość odpadów składowanych

miasto i gmina Wyszków Tumanek Brańszczyk 292.600,0 5,97 7.808,8 156.750,0 95 Rząśnik Zabrodzie Nowe Długosiodło 27.500,0 0,80 58,0 17.558,0 65 Bosewo Janki Somianka 88.500,0 2,53 455,0 61.950 70 Razem - 408.600,0 9,30 8 321,8 184 252 -

Źródło: dane własne Starostwa

Odpady niebezpieczne powstające na terenie powiatu wyszkowskiego w celu ich unieszkodliwienia przekazywane są upoważnionym do tego celu podmiotom gospodarczym przez poszczególnych wytwórców tej kategorii odpadów.

Tabela 16 prezentuje krótką charakterystykę podmiotów gospodarczych zajmujących się odzyskiem wybranych kategorii odpadów na terenie powiatu wyszkowskiego.

38 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 16. Podmioty gospodarcze zajmujące się odzyskiem odpadów na terenie powiatu wyszkowskiego.

Wydajność Nazwa zakładu Miejscowość Gmina Przetwarzane w Mg/rok opakowania że szkła – „POLGLASS Polska” stłuczka szklana – obecnie Wyszków, Wyszków 15 01 07 27.000 Rexam Szkło ul. Zakolejowa 23 szkło odpadowe z procesu Wyszków S.A. techn. – 10 11 12 15.000 PPHU „PAZIO” Odpady kory Głuchy 45 Zabrodzie 3.000 Tadeusz Paź 03 01 01 „POL-SET” Skup Opakowania z tworzyw Wyszków, Surowców Wtórnych Wyszków sztucznych 300 ul. Leśna 3 Kazimierz Trętowski 15 01 02 ROLLAS s.c. Paweł Ustabilizowane Jaroszewski i Sp-ka, Głuchy Zabrodzie komunalne osady 3.000 Stanisławów II, ściekowe – 19 08 05 ul. Wolska 52 Odpady z przemysłu ROLLAS s.c. Paweł farmaceutycznego/ Jaroszewski i Spółka, Głuchy, Słopsk, Zabrodzie grzybnia pofermentacyjna 6.000 Stanisławów II, Niegów – erytromyconowa/ ul. Wolska 52 07 05 99 Trociny, wióry, ścinki, P.P.H.U. „PINIUS” Wyszków, ul. Wyszków drewno 10 Henryk Gerwatowski Leśna 50 03 01 05 S.J. PERSPEKTYWA Przedsiębiorstwo Inżynieryjno – Turzyn

Budowlane i /działki Brańszczyk Papa odpadowa 3.000 Recyklingu ewidencyjne nr 17 03 80 Dariusz Peska, 13/ i 14/5 Kazimierz Brzóska Ząbki, ul. Batorego 39

Źródło: dane własne Starostwa

39 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Na terenie powiatu wyszkowskiego odzysk odpadów prowadzony jest także poprzez:

− kompostowanie odpadów organicznych powstających w indywidualnych gospodarstwach domowych (lokalizacja indywidualnie wykorzystywanych pryzm kompostowych nie jest jednak możliwa),

− rozprowadzenie komunalnych osadów ściekowych na powierzchni ziemi, w celu nawożenia gleby lub rekultywacji terenu (realizowana przez gminy wiejskie na gruntach komunalnych) .

Tabela 17. Szacunkowa ilość odpadów wraz z prowadzoną zbiórką selektywną w gminach powiatu wyszkowskiego (dane z ankiet gminnych)

Szacunkowa ilość Zbiórka selektywna il. gospodarstw, które podpisały Gmina umowę

medyczne komunalne komunalne przemysłowe przemysłowe niebezpieczne niebezpieczne złom szkło plastik metale kol. % do makulatura Mg/rok [gosp.] gminy Wyszków ------Brańszczyk 598 ------3 Długosiodło 400 - - - 1000 50 - - - - - Rząśnik Somianka 455 - - - 450 42 - - - - - Zabrodzie ------20 m3 - - 20 m3 - Razem - - - 1450 92 20 - - 20 3

Źródło: dane własne Starostwa

40 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

1.4. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie gospodarki odpadami

Tabela 18. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie gospodarki odpadami na terenie powiatu wyszkowskiego.

Lp. Nazwa jednostki – firmy Adres Rodzaj zezwolenia Zakład Techniczno – Handlowy S.C. 07-200 Wyszków Zbieranie: 16 06 01 (baterie i 1. „AKUMEL” Henryk Wyszomirski, ul. Sosnowa 11 akumulatory) Zygmunt Zawadka GLOB POLSKA ORGANIZACJA 01-577 Warszawa Zbieranie: 16 06 01 (baterie i 2. ODZYSKU Spółka akcyjna w ul. Wyspiańskiego 2/27 akumulatory) organizacji Sklep Motoryzacyjny „KLAKSON” 07-210 Długosiodło 3. Zbierani: - akumulatory Danuta Puścian ul. Moniuszki 1 Usługi Transportowo – Handlowe 07-205 Rząśnik Zbieranie i transport: złom 4. Henryk Łachacki ul. Jesionowa 113 metali 07-200 Wyszków 5. Krzysztof Dębiński PHU Krys Transport odpadów ul. 1 Maja 11/37 „LEK-MET” Andrzej Wrzesiński 07-200 Wyszków 6. Skup, Obrót Złomem Metali Transport i zbieranie odpadów ul. Leśna 3 Nieżelaznych P.H.U. „METAL-MAX” s.c.. 07-200 Wyszków 7. Janusz Świętochowski, Zbigniew Zbieranie i transport: metale ul. Bławatkowa 19 Bryl SKUP-SPRZEDAŻ Surowce 07-203 Wyszków 8. wtórne, metale nieżelazne Zbieranie i transport: metale Lucynów Mały 22 Elżbieta Zdybska 07-230 Zabrodzie Odzysk i transport: trociny i 9. PPHU „PAZIO” Tadeusz Paź Głuchy 45 kora „TADEX” Skup - obrót – 07-200 Wyszków 10. przetwórstwo złomu stalowego Zbieranie i transport: złom ul. Leśna 3 Tadeusz Ruszczak

41 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Lp. Nazwa jednostki – firmy Adres Rodzaj zezwolenia Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe „POL-SET” Skup 07-200 Wyszków Odzysk i transport: tworzywa 11. surowców wtórnych ul. Leśna 3 sztuczne Kazimierz Trętowski „ELKUR” Spółka cywilna F. 06-212 Nowy 12. Kurowski, J. Kurowski, B. Krasnosielc 23 a Zbieranie i transport odpadów Szczepkowska 07-200 Wyszków 13. „WAB-POL” Andrzej Wójcik Zbieranie i transport odpadów ul. Nadgórze 34 Sławomir Obudziński Skup i 07-221 Brańszczyk 14. Transport odpadów sprzedaż tworzyw sztucznych Trzcianka 251 „PIOTRO-STAL” Usługi 05-205 Klembów 15. transportowe, skup, sprzedaż złomu Zbieranie i transport: metale Dobczyn 110 A stalowego Odzysk: 19 08 05 ustabilizowane „ROLLAS”s.c. Paweł Jaroszewski i 05-119 Legionowo 16. komunalne osady ściekowe oraz S – ka, Stanisławów II ul. Wolska 52 07 05 09 grzybnie pofermentacyjne

10-089 Olsztyn Zbieranie: 15 01 01 (papier), 17. Krynicki Recykling Sp. z o.o. ul. Iwaszkiewicza 15 01 02 (tworzywa sztuczne), 48/23 15 01 07 (szkło)

07-201 Wyszków Transport odpadów komunalnych: 18. Wiesław Gaweł ul. Powstańców 3 20 03 03, 20 03 04, 20 03 06 07-200 Wyszków P.U.H. „ZBYT-MET” 19. ul. I Armii Wojska Zbieranie i transport: metale Zbigniew Wiesław Bryl Polskiego 173 07-201 Wyszków Zbieranie i transport: metale, 20. „SKRZAT” Robert Wrzesiński Drogoszewo szkło, tworzywa sztuczne ul. Powstańców 25 „PERSPEKTYWA” Przedsiębiorstwo Inżynieryjno – 05-091 Ząbki Zbieranie i recykling: papa, 21. Budowlane i Recykling Sp.J. ul. Batorego 39 opony Dariusz Peska, Kazimierz Brzóska PPHU METAL – PLAST 07-200 Wyszków 22. Zbieranie i transport: metale Ewa Zaręba ul. Nadgórze 12

42 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Lp. Nazwa jednostki – firmy Adres Rodzaj zezwolenia

Przedsiębiorstwo Usług 07-221 Brańszczyk Transport odpadów komunalnych 23. Komunalnych i Rolniczych ul. Bielińska 25 stałych PPHU „OSKAR” Hubert 07-210 Długosiodło 24. Kowalczyk Skup Złomu Stalowego i Zbieranie i transport odpadów ul. Pułaskiego 4 Metali Kolorowych P.P.H.U. „PINIUS” Henryk 07-200 Wyszków Odzysk: 03 01 05 (trociny, 25. Gerwatowski ul. Leśna 50 wióry, ścinki, drewno)

Źródło: dane Starostwa Powiatowego w Wyszkowie.

Tabela 19. Wykaz podmiotów gospodarczych mających zatwierdzone programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi zawierającymi azbest na terenie powiatu wyszkowskiego.

Nazwa firmy, adres, Kod odpadu – Data ważności Lp. Nr i data decyzji telefon ilość Mg rocznie decyzji 1. BUDOWNICTWO „ALFIX” Jerzy Kostecki RL.7623a/22/02/03 17 06 01 - 50 15-668 Białystok, ul. Upalna 15 lok.7 z dnia 31.01.2008 r. 17 06 05 - 100 (085) 66 12 880 24.01.2003 r. k.0 606 724 424 2. ZAKŁAD REMONTOWO BUDOWLANY 17 06 01 - 300 RL.7623a/8/03 Stanisław Karolczak 17 06 05 - 300 z dnia 30.04.2008r. 94-044 Łódź, ul. Przełajowa 10/56 17 01 06 - 500 29.04.2003r. tel. /fax (042) 68 66 737 k. 0 602 45 52 52 3. ALGADER HOFMAN Sp. z o.o. 01-919 Warszawa ul. Wółczyńska 133, bud. 11B RL.7623a/12/03 17 06 01 - 250 tel./fax (022) 864 94 97, z dnia 30.06.2008 r. 17 06 05 - 150 834 75 80, 834 73 53 09.06.2003 r. 864 98 12 k. 0 303 124 853

43 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Nazwa firmy, adres, Kod odpadu – Data ważności Lp. Nr i data decyzji telefon ilość Mg rocznie decyzji 4. Przedsiębiorstwo Robót Termoizolacyjnych i Antykorozyjnych „TERMOEXPORT” 17 06 01 - 100 RL.7623a/11/03 00-515 Warszawa, ul. Żurawia 24/7 17 06 05 - 100 z dnia 31.05.2008r. tel. (022) 821 34 67, 17 01 06 - 100 14.05.2003r. 621 21 97, tel./faks 621 40 64, 821 41 75 5. Centrum Gospodarki Odpadami, Azbestu i Recyklingu „caro” 17 06 01 - 100 RG.7623a/30/03 22- 400 Zamość, ul. Zamoyskiego 51 17 06 05 - 100 z dnia 31.12.2006 r. tel./fax (0 84) 62 730 13 17 01 06 - 100 05.12.2003r k.0 608 435 133 6. Usługo Remontowo- Budowlane Zbigniew Klik RG.I.7623/3/04 17 06 01 - 50 06-300 Przasnysz, ul. Świerkowa 2/25 z dnia 31.05.2009 17 06 05 - 150 029 756 38 09 12.05.2004r k.0 609 741 500 7. 17 06 01 - 5 P.U.H. „WALDY” Waldemar Malec 17 06 05 - 4 RG.I.7623/4/04 07-300 Ostrów Maz., 17 01 06 - 8 z dnia 31.05.2009 ul. Kościuszki 42d/46 17 09 03 - 60 14.05.2004r k. 0 602571 654 17 06 03 - 3 8. Przedsiębiorstwo Budownictwa 17 06 01 - 300 RG.I.7623/6/04 Lądowego MJ Sp. z o.o. 17 06 05 - 100 z dnia 31.05.2009 Reguły, ul. Graniczna 6 15 02 02 - 0,5 14.05.2004r 05-816 Michałowice

44 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Nazwa firmy, adres, Kod odpadu – Data ważności Lp. Nr i data decyzji telefon ilość Mg rocznie decyzji 9. Sintac – Polska Sp. z o.o. 05-075 Wesoła ul. Armii Krajowej 86 adres korespondencyjny 04 -713 Warszawa – Międzylesie ul. Żegańska 1 17 06 01 - 50 RG.I.7623/7/04 tel. 022 812 62 54 17 06 03 - 50 z dnia 31.05.2009 812 76 27 17 06 05 - 50 01.06.2004r 812 45 93 fax 022 812 53 92

Uwaga – pogotowie ekologiczne 24 h/dobę Wszystkie odpady niebezpieczne

Źródło: dane własne Starostwa

17 06 01 - 100 - materiały izolacyjne zawierające azbest 17 06 05 - 100 - materiały konstrukcyjne zawierające azbest 17 01 06 - 100 - zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia zawierające substancje niebezpieczne

1.5. Komunalne osady ściekowe

Na terenie powiatu wyszkowskiego funkcjonuje siedem gminnych oczyszczalni ścieków (oczyszczalnia ścieków w Udrzynku jest w trakcie uruchamiania) o łącznej przepustowości 41 tys. m3/rok, obsługujące około 15 % mieszkańców powiatu. Głównymi odpadami wytwarzanymi przez te jednostki są osady ściekowe. Największy udział w ogólnym strumieniu odpadów z oczyszczalni ścieków pochodzi z Wyszkowa. Osady ściekowe powstające na terenie powiatu wyszkowskiego w głównej mierze wykorzystywane są do rekultywacji terenu oraz zakładania terenów zielonych.

45 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 20. Postępowanie z osadami ściekowymi powstającymi na terenie powiatu wyszkowskiego

Ilość osadów Główny sposób Lokalizacja [Mg/rok] postępowania z osadami

Gmina Wyszków, Rybienko Stare Do zakładania trawników 400 Mg/rok Rekultywacja terenu wokół Gmina Brańszczyk, Brasńszczyk 1,2 Mg/rok oczyszczalni Gmina Długosiodło, Kornaciska 2,5 Mg/rok Rekultywacja składowiska Rekultywacja terenu wokół Gmina Rząśnik 3,Mg/rok oczyszczalni Gmina Somianka 4 Mg/rok Odwodnione i składowane Wywóz na oczyszczalnie Gmina Zabrodzie 2 Mg/rok w Wyszkowie Razem 413,4 Mg/rok

Źródło: dane Starostwa Powiatowego w Wyszkowie na podstawie ankiet z gmin.

1.6. Odpady opakowaniowe

Problematyka odpadów opakowaniowych rządzi się pewnymi szczególnymi prawami, gdyż jest oparta na odpowiedzialności producenta, wprowadzającego na rynek towar w opakowaniu, za zapewnienie odzysku i recyklingu odpowiedniej części opakowań. Obowiązek ten może być realizowany przez producenta samodzielnie, za pośrednictwem organizacji odzysku lub też przy udziale tzw. osób trzecich, którym zlecane są poszczególne czynności związane ze zbieraniem i recyklingiem opakowań.

Z uwagi na brak selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych nie ma możliwości uzyskania rzeczywistych danych co do ilości tych odpadów wytwarzanych na terenie powiatu. Według szacunków zawartych w WPGO na terenie powiatu wyszkowskiego powstaje corocznie ok. 4900 Mg odpadów opakowaniowych. Ich strukturę prezentuje tabela 21.

46 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 21. Struktura odpadów opakowaniowych w powiecie wyszkowskim (2003 r)

Masa odpadów opakowaniowych

Rodzaj materiału Na mieszkańca Ogółem [Mg/rok] Ogółem [%] [kg/M/rok] Papier i tektura 2 556 36 35,8 Szkło 1 921 27 26,9 Tworzywa sztuczne 985 14 13,8 Wielomateriałowe 286 5 4,0 Stal 264 4 3,7 Aluminium 78 1 1,1 Drewno i inne materiały 921 13 12,9 naturalne Razem 7 012 100 98,2

Źródło: WPGO, za COBRO

Największymi producentami wprowadzającymi opakowania na rynek w powiecie wyszkowskim są: „POMELAC” sp. z o.o. w Wyszkowie, P.P.U. „POMEL” w Wyszkowie oraz „HORIZONT ROLOS” sp. z o.o. w Wyszkowie.

Tabela 22. Ilość odpadów opakowaniowych wprowadzanych na rynek w powiecie wyszkowskim wg Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego (2003 r)

Ilość wprow. Lp. Jednostka Kod Rodzaj opakowania na rynek odpadów – w Mg 1 Powszechna Spółdzielnia 1 opakowania z tworzyw sztucznych 0,405 Spożywców „Społem”, ul. Sowińskiego 61 4 opakowania z papieru i tektury 0,010 07-200 Wyszków

2 MAJA P.H-U-P 1 opakowania z tworzyw sztucznych 9,103 ul. Centralna 10 07-200 Wyszków 4 opakowania z papieru i tektury 6,361

47 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Ilość wprow. Lp. Jednostka Kod Rodzaj opakowania na rynek odpadów – w Mg 3. 4 opakowania z papieru i tektury 34,722 P.P-U „POMEL Sp. z o. o. opakowania z materiałów 6 45,321 naturalnych (drewna i tekstyliów) 4. HORIZONT ROLOS Sp. z 1 opakowania z tworzyw sztucznych 0,182 o. o. 4 opakowania z papieru i tektury 3,388 ul. Sienkiewicza 2 opakowania z materiałów 6 5,000 07-200 Wyszków naturalnych (drewna i tekstyliów) 5. 1 opakowania z tworzyw sztucznych 0,399 Ubojnia Zwierząt, Masarnia opakowania z aluminium o 07-203 Somianka 88 2 0,060 pojemności mniejszej od 300 l 6. KAMPOL s.c. 4 Opakowania z papieru i tektury 0,504 07-220 Kamieńczyk

7. ZENA Wyszków 1 Opakowania z tworzyw sztucznych 0,008 ul. Pułtuska 120 07-200 Wyszków 4 Opakowania z papieru i tektury 0,200 8. POMELAC Sp. z o. o. 1 Opakowania z tworzyw sztucznych 24,261 ul. Kasztanowa 1 4 Opakowania z papieru i tektury 92, 733 Razem 222,657

Gminy zasadniczo nie odzyskują odpadów opakowaniowych. Według danych gmin na składowiskach gminnych w Tumanku i Nowym Bosewie wydziela się opakowania papierowe i tekturowe oraz odpady szkła i metali. Recykling odpadów opakowaniowych ze szkła prowadzi huta szkła w Wyszkowie „REXAM SZKŁO WYSZKÓW” S.A.

Na terenie powiatu wyszkowskiego nie funkcjonują żadne porozumienia z organizacjami odzysku co do współfinansowania lub współorganizowania selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych.

48 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

2. SEKTOR GOSPODARCZY

2.1. Odpady z sektora gospodarczego

Kolejną kategorią odpadów powstających na terenie powiatu wyszkowskiego są odpady z sektora gospodarczego, powstające w efekcie realizacji działalności przemysłowej, rolniczej i usługowej (szczególnie usługi komunalne i budowlane).

Wśród najważniejszych grup odpadów przemysłowych powstających na terenie analizowanej gminy wymienić należy 11:

− odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji mebli (grupa 03),

− odpady z usług fotograficznych (grupa 08),

− odpady z procesów termicznych – głównie produkty energetycznego spalania paliw (grupa 10),

− oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (grupa 13),

− odpady nieujęte w innych grupach (grupa 16), np. zużyte opony,

− odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (grupa 17),

− odpady medyczne i weterynaryjne (grupa 18),

− odpady z oczyszczalni ścieków oraz uzdatniania wody pitnej (grupa 19).

Ze względu na brak jakichkolwiek zestawień odpadów przemysłowych prowadzonych zarówno na poziomie powiatu, jak i gminy oszacowanie rzeczywistej ilości tej kategorii odpadów powstających na terenie powiatu nie jest możliwe. Ma to również związek z faktem, że nadal znaczna część podmiotów gospodarczych z terenu powiatu nie posiada zezwolenia na wytwarzanie odpadów bądź nie przedstawia ilości wytwarzanych odpadów do Urzędu Marszałkowskiego.

Według danych WPGO w 2002 r. na terenie powiatu wyszkowskiego wytworzono 1.890,652 Mg, z czego 8,421 Mg zostało zmagazynowane, 1.878,582 Mg

11 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112 poz.1206)

49 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego zostało odzyskane, zaś 31,167 Mg – unieszkodliwione poza składowaniem.

Ilość i rodzaj odpadów przemysłowych wytwarzanych na terenie powiatu wyszkowskiego wg przedstawionych przez zakłady dokumentów na 2004 r. prezentuje poniższa tabela.

Tabela 23. Ilość i rodzaj odpadów przemysłowych wytwarzanych na terenie powiatu wyszkowskiego w 2004 r.[Mg]

Lp. Rodzaje odpadów Ilość o Kod Tłuszcze i mieszaniny olejów z separacji olej/woda 1. 30 19 08 09 zawierająca wyłącznie oleje jadalne i tłuszcze 2. Trociny, wióry, ścinka itp. 80 03 01 05 3. Odpady kory i korka 50 03 01 01 4. Odpadowa tkanka zwierzęca 250 02 01 02 5. Zużyte opony 2,348 (WIOŚ) 16 01 03 6. Odpady i złomy metaliczne 168,860 (WIOŚ) 17 04 05 7. Odpady z tłoczenia i wygładzania tworzyw sztucznych 25 12 01 05 8. Szlamy z usuwania farb i lakierów 15 08 01 14 9. Opakowania z metali 100 15 01 04 10. Metale żelazne 19 12 02 11. Żużle, popioły paleniskowe i płyty z kotłów 2973 (WIOŚ) 10 01 01 12. Tworzywa sztuczne 200 17 02 03 13. Zegary i żużle odlewnicze 100 10 10 03 14. Miedz, brąz, mosiądz 80 17 04 01 Odpadowa tkanka zwierzęca stanowiąca materiał 15. 750 02 02 81 szczególnego i wysokiego ryzyka 16. Odpadowa tkanka zwierzęca 800 02 02 02 17. Zużyte materiały szlifierskie 10 12 01 21 18. Zawartość piaskowników 15 19 08 02 19. Skratka 20 19 08 05 20. Ustabilizowane komunalne osady ścieków 413,2 19 08 05 Razem 5902,408

Źródło: wg dokumentów własnych Starostwa Powiatowego w Wyszkowie.

50 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

2.2. Główni wytwórcy odpadów przemysłowych

Zakres informacji dotyczących odpadów wytwarzanych w przedsiębiorstwach jest zróżnicowany i dalece niewystarczający. W tabeli poniżej zestawiono dane o ilości odpadów wytwarzanych w przedsiębiorstwach, pochodzące z trzech źródeł:

− wg decyzji administracyjnych wydanych przez Starostwo, (nie można było posłużyć się danymi z ankiet wysyłanych do podmiotów gospodarczych, ze względu na ich niekompletność i rozbieżności ilościowe i jakościowe w stosunku do decyzji administracyjnych),

− bazy SIGOP w Mazowieckim Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie Delegatura w Ostrołęce,

− wojewódzkiej bazy danych o gospodarce odpadami, prowadzonej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego

Tabela 24. Główni wytwórcy odpadów na terenie powiatu wyszkowskiego w 2003 r.

Ilość wytworzonych odpadów ogółem [Mg/rok] Wg ankiet * Wg Urzędu Lp. Wytwórcy odpadów Wg SIGOP Decyzji Starostwa Marszałkowskiego ogółem niebezp. ogółem niebezp. ogółem niebezp. 1. Przedsiębiorstwo Prod.- Usług. POMEL Sp. z o. o. 180,30 2,80 171,086 3,246 299,405 7,625 ul. Serocka , Wyszków 2. „REXMAN SZKŁO WYSZKÓW” S.A., 17699,75 11,50 7882,205 3,525 - - Wyszkowie 3. Przedsiębiorstwo Energetyki - - 2973,061 0,061 - - Cieplnej w Wyszkowie 4. Okręgowa Spółdzielnia 2021,90 0,206 1860,073 0,073 - - Mleczarska w Wyszkowie 5. Zakład Energetyki Warszawa Teren S.A. Rejon 202,50 6,05 69,736 1,797 - - Energetyczny w Warszawa

51 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Ilość wytworzonych odpadów ogółem [Mg/rok] Wg ankiet * Wg Urzędu Lp. Wytwórcy odpadów Wg SIGOP Decyzji Starostwa Marszałkowskiego ogółem niebezp. ogółem niebezp. ogółem niebezp. 6. ROLIMPEX S. A. 49,05 0,255 35,997 0,047 - - Wytwórnia Pasz, Wyszków 7. POMELAK Sp. z o. o. w 90,30 2,20 27,270 2,440 - - Wyszkowie 8. ZENA WYSZKÓW Sp. z - - 34,842 4,742 - - o. o. w Wyszkowie 9. Masarnia - Plewki Tadeusz Żebrowski 24,20 0,01 - - 12,382 - ul. Strażacka 5, Długosiodło 10. SKUP i SPRZEDAŻ ZŁOMU METALI Kasacja Pojazdów 107,25 102,75 - - - - Antoni Deluga ul. Łochowska 34, Wyszków 11. TI Poland Sp. z o. o. w Bielsko Białej 56,90 4,4 - - - - ul. I AWP 130A, Wyszków 12. Horizont Rolos Sp. z o. o. 70,50 3,02 - - - - ul. Sienkiewicza 2, Wyszków 13. Usługi Transportowe i Wykopy Ziemne 476,00 11,0 - - - - Kazimierz Kobiałka ul. Centralna , Wyszków 14. ZZOZ w Wyszkowie 97,41 50,25 - - - - ul. KEN 1 15. Specjalistyczny Położniczo- Ginekologiczny Niepubliczny Zakład Opieki 6,16 3,76 - - - - Zdrowotnej „GINMED” ul. Sowińskiego 57, Wyszków

52 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Ilość wytworzonych odpadów ogółem [Mg/rok] Wg ankiet * Wg Urzędu Lp. Wytwórcy odpadów Wg SIGOP Decyzji Starostwa Marszałkowskiego ogółem niebezp. ogółem niebezp. ogółem niebezp. 16. Firma „TADEX” Ubojnia Cieląt i Bydła 1309,152 0,15 - - - - Tadeusz Wiśniewski Turzyn 108, Wyszków 17. JERONIMO MARTINS DYSTRYBUCJA Sp. z o. o. 285,14 0,59 - - - - w Poznaniu. ul. Leśna 33, Wyszków 18. „AUTO-BAZAR” Komis Części Samochodowych Arkadiusz Borek 535,75 9,85 - - - - Wola Mystkowska 64a, Somianka

Razem 23 212,26 208,791 13 054,27 15, 931 311,787 7,625

* Dane wg decyzji Starosty Powiatowego w Wyszkowie na 2003 r. Źródło: dane własne Starostwa Powiatowego w Wyszkowie, bazy SIGOP, bazy Wojewódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie.

Powyższe dane są dalece niespójne. Zwraca uwagę fakt niewykonywania obowiązków sprawozdawczych przez przedsiębiorców, z których zaledwie kilku złożyło wymagane sprawozdania w Urzędzie Marszałkowskim. Komentując dwie powyższe tabele dotyczące ilości wytwarzanych odpadów z sektora gospodarczego na terenie powiatu wyszkowskiego należy zwrócić uwagę na rozbieżność w zakresie danych co do ilości wytwarzanych odpadów na podstawie różnych dokumentów wyjściowych. Cały problem sprowadza się do braku solidnej sprawozdawczości w zakresie gospodarki odpadami. Pomimo istniejących uregulowań prawnych, jednostki gospodarcze nie w pełni je wypełniają.

53 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

2.3. Postępowanie z odpadami przemysłowymi

Odpady z sektora gospodarczego wytwarzane na terenie powiatu wyszkowskiego są przewożone przez specjalistyczne firmy poza teren powiatu, w celu ich odzysku i unieszkodliwienia.

Działalność w zakresie zbierania, odzysku oraz transportu odpadów na terenie powiatu wyszkowskiego (2004 r.) prowadzą niżej wymienione podmioty gospodarcze.

Tabela 25. Wykaz podmiotów prowadzących zbieranie i transport odpadów na terenie powiatu wyszkowskiego

Lp. Nazwa jednostki – firmy Adres Rodzaj zezwolenia Zakład Techniczno – Handlowy S.C. 07-200 Wyszków Zbieranie: 16 06 01 (baterie i 1. „AKUMEL” Henryk Wyszomirski, ul. Sosnowa 11 akumulatory) Zygmunt Zawadka GLOB POLSKA ORGANIZACJA 01-577 Warszawa Zbieranie: 16 06 01 (baterie i 2. ODZYSKU Spółka akcyjna w ul. Wyspiańskiego 2/27 akumulatory) organizacji Sklep Motoryzacyjny „KLAKSON” 07-210 Długosiodło 3. Zbieranie: akumulatory Danuta Puścian ul. Moniuszki 1 Usługi Transportowo – Handlowe 07-205 Rząśnik Zbieranie i transport: złom 4. Henryk Łachacki ul. Jesionowa 113 metali 07-200 Wyszków 5. Krzysztof Dębiński PHU Krys Transport odpadów ul. 1 Maja 11/37 „LEK-MET” Andrzej Wrzesiński 07-200 Wyszków 6. Skup, Obrót Złomem Metali Transport i zbieranie odpadów ul. Leśna 3 Nieżelaznych P.H.U. „METAL-MAX” s.c.. 07-200 Wyszków 7. Janusz Świętochowski, Zbieranie i transport: metale ul. Bławatkowa 19 Zbigniew Bryl SKUP-SPRZEDAŻ Surowce 07-203 Wyszków 8. wtórne, metale nieżelazne Zbieranie i transport: metale Lucynów Mały 22 Elżbieta Zdybska

54 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Lp. Nazwa jednostki – firmy Adres Rodzaj zezwolenia „TADEX” Skup - obrót – 07-200 Wyszków 9. przetwórstwo złomu stalowego Zbieranie i transport: złom ul. Leśna 3 Tadeusz Ruszczak Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe „POL-SET” Skup 07-200 Wyszków Odzysk i transport: tworzywa 10. surowców wtórnych ul. Leśna 3 sztuczne Kazimierz Trętowski „ELKUR” Spółka cywilna F. 06-212 Nowy 11. Kurowski, J. Kurowski, B. Krasnosielc 23 a Zbieranie i transport odpadów Szczepkowska 07-200 Wyszków 12. „WAB-POL” Andrzej Wójcik Zbieranie i transport odpadów ul. Nadgórze 34 Sławomir Obudziński Skup i 07-221 Brańszczyk 13. Transport odpadów sprzedaż tworzyw sztucznych Trzcianka 251 „PIOTRO-STAL” Usługi 05-205 Klembów 14. transportowe, skup, sprzedaż złomu Zbieranie i transport: metale Dobczyn 110 A stalowego

10-089 Olsztyn Zbieranie: 15 01 01 (papier), 15. Krynicki Recykling Sp. z o.o. ul. Iwaszkiewicza 15 01 02 (tworzywa sztuczne), 48/23 15 01 07 (szkło)

07-201 Wyszków Transport odpadów komunalnych: 16. Wiesław Gaweł ul. Powstańców 3 20 03 03, 20 03 04, 20 03 06 07-200 Wyszków P.U.H. „ZBYT-MET” 17. ul. I Armii Wojska Zbieranie i transport: metale Zbigniew Wiesław Bryl Polskiego 173 07-201 Wyszków Zbieranie i transport: metale, 18. „SKRZAT” Robert Wrzesiński Drogoszewo szkło, tworzywa sztuczne ul. Powstańców 25 „PERSPEKTYWA” Przedsiębiorstwo Inżynieryjno – 05-091 Ząbki Zbieranie i recykling: papa, 19. Budowlane i Recykling Sp.J. ul. Batorego 39 opony Dariusz Peska, Kazimierz Brzóska PPHU METAL – PLAST 07-200 Wyszków 20. Zbieranie i transport: metale Ewa Zaręba ul. Nadgórze 12

55 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Lp. Nazwa jednostki – firmy Adres Rodzaj zezwolenia PPHU „OSKAR” Hubert 07-210 Długosiodło 21. Kowalczyk Skup Złomu Stalowego i Zbieranie i transport odpadów ul. Pułaskiego 4 Metali Kolorowych

Źródło: dane Starostwa Powiatowego w Wyszkowie.

Tabela 26. Zakłady prowadzące odzysk odpadów w powiecie wyszkowskim (2004 r.)

Nazwa zakładu Miejscowość Gmina Przetwarzane Wydajność Produkt Opakowania że szkła - stłuczka 27 000 szklana Mg/rok Rexam Szkło Wyszków, Opakowania 15 01 07, Wyszków S.A. ul. Zakolejowa 23 szklane

Wyszków szkło odpadowe z 15 000 procesu techn. Mg/rok 10 11 12

PPHU „PAZIO” Odpady kory 3000 Głuchy 45 Tadeusz Paź 03 01 01 Mg/rok Zabrodzie „POL-SET” Skup Opakowania z Surowców Wyszków, ul. tworzyw 300 Mg/rok Wtórnych Leśna 3 sztucznych K. Trętowski Wyszków 15 01 02 ROLLAS s.c. Ustabilizowane P. Jaroszewski i komunalne osady 3000 Spółka, Głuchy ściekowe Mg/rok

Stanisławów II, Zabrodzie 19 08 05 ul. Wolska 52 Odpady z ROLLAS s.c. przemysłu P. Jaroszewski i farmaceutycznego Głuchy, Słopsk, 6000 Spółka, /grzybnia Niegów Mg/rok pofermentacyjna-

Stanisławów II, Zabrodzie ul. Wolska 52 erytromycynowa/ 07 05 99

56 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Nazwa zakładu Miejscowość Gmina Przetwarzane Wydajność Produkt Trociny, wióry, P.P.H.U. „PINIUS” Wyszków, ul. ścinki, drewno 10 Mg/rok H. Gerwatowski Leśna 50

Wyszków 03 01 05 S.J. „PERSPEKTYWA” Przedsiębiorstwo Inżynieryjno – Turzyn Surowiec do Budowlane i /działki Papa odpadowa 3000 M/rok budowy Recyklingu ewidencyjne nr 17 03 80 dróg Dariusz Peska, 13/ i 14/5 Brańszczyk Kazimierz Brzóska Ząbki, ul. Batorego 39

Źródło: dane Starostwa Powiatowego w Wyszkowie.

2.4. Odpady niebezpieczne

Do sektora odpadów gospodarczych zalicza się także odpady niebezpieczne. Źródłem odpadów niebezpiecznych są procesy przemysłowe, rolnictwo, a także część odpadów komunalnych. Do głównych kategorii odpadów niebezpiecznych powstających na omawianym obszarze zaliczyć należy: baterie, akumulatory, odpady zawierające rtęć (lampy rtęciowe, termometry), pozostałości oraz opakowania po farbach i lakierach, rozpuszczalniki organiczne (w tym chlorowcoorganiczne), środki czyszczące, środki ochrony roślin (pestycydy) oraz opakowania po nich, środki do konserwacji i ochrony drewna oraz opakowania po nich, zbiorniki po aerozolach, pozostałości domowych środków do dezynfekcji i dezynsekcji, odpady zawierające oleje, odczynniki chemiczne, częściowo wykorzystane leki, materiały budowlane zawierające azbest (np. eternit), odpady wielkogabarytowe przede wszystkim agregaty chłodnicze (lodówki), w których znajdują się freony, wraki samochodowe, w których znajdują się akumulatory z elektrolitem, oleje czy płyny hamulcowe.

57 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Według danych przekazanych przez Mazowiecki Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie na terenie powiatu wyszkowskiego w 2003 r. wytworzono 50,952 Mg odpadów niebezpiecznych, z czego 0,783 Mg zostało zmagazynowane, 15,486 Mg poddane odzyskowi, zaś 35,804 Mg – unieszkodliwione z wyłączeniem składowania. Ilość poszczególnych kategorii odpadów powstających na terenie powiatu prezentuje poniższa tabela.

Tabela 27. Ilość wyprodukowanych odpadów niebezpiecznych na terenie powiatu wyszkowskiego w 2003 roku.

Lp. Rodzaje odpadów Ilość odpadów (Mg) Kod 1. Wodne roztwory wywoływaczy i aktywatorów 0,730 090101 2. Roztwory utrwalaczy 0,920 090104 3. Osady i szlamy z fosforanowania 0,100 110108 4. Mineralne oleje silnikowe 12,790 130205 5. Syntetyczne oleje silnikowe 0,250 130208 6. Inne oleje i ciecze 0,820 130310 7. Opakowania zawierające substancje niebezpieczne 0,017 150110 8. Sorbenty 0,110 150202 9. Filtry olejowe 0,150 160107 10. Transformatory i kondensatory PCB 0,850 160209 11. Zużyte urządzenia zawierające elementy niebezp. 0,719 160213 12. Baterie i akumulatory ołowiowe 0,150 160601 13. Baterie zawierające rtęć 0,010 160603 14. Odpady medyczne 0,466 180102 15. Odpady medyczne 32,870 180103 Razem 50,952

Źródło: dane z rejestru przekazanego przez MWIOŚ w Warszawie

Poniższe tabele przedstawiają największych wytwórców odpadów niebezpiecznych na terenie powiatu, z wyszczególnieniem adresu, rodzaju odpadów, ilości i sposobu postępowania z tymi odpadami.

58 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 28. Najwięksi wytwórcy odpadów niebezpiecznych – rodzaje odpadów niebezpiecznych, 2003 r.

Charakterystyczne Ilość Nazwa zakładu Miejscowość Gmina odpady (rodzaj) Mg Skup i Sprzedaż Złomu Metali Skuszew, Oleje i płyny z demontażu Wyszków 102,75 Kasacja Pojazdów ul. Łochowska 34 samochodów Antoni Deluga Odpady medyczne i Wyszków SPZZOZ -szpital Wyszków fotograficzne, zużyte 51,25 ul. KEN 1 źródła światła Rexam Szkło Wyszków, ul. Oleje , sorbenty, źródła Wyszków 11,50 Wyszków S.A Zakolejowa 23 światła Usługi Transportowe Wyszków, Oleje i płyny z demontażu i Wykopy Ziemne Wyszków ul. Leśna 32 samochodów 11,00 K. Kobiałka „AUTO-BAZAR” Komis Części Wola Mystk. 64 Oleje i płyny z demontażu Somianka 9,85 Samochodowych Gm. Somianka samochodów Arkadiusz Borek Zakład Energetyczny Oleje, sorbenty, źródła Wyszków, ul. Wyszków Wyszków światła, 6,05 Pułtuska 116 Kondensatory - PCB HORIZONT ROLOS Wyszków, ul. Wyszków Oleje, źródła światła 4,52 Sp. z o.o. Sienkiewicza 2 TI Poland sp. z o.o. Wyszków. ul. Wyszków Oleje, źródła światła 4,40 Bielsko –Biała I AWP 130A „GIN-MED.” Odpady medyczne, źródła Wyszków, Wyszków Wyszków 3,86 światła ul. Sowińskiego 57 POMEL sp. z o.o. Wyszków Oleje, sorbenty, 2,80 W Wyszkowie Ul. Serocka 11 Wyszków Źródła światła POMELAC Wyszków, ul. Oleje, sorbenty, źródła Wyszków 2,20 Sp. z o.o. Kasztanowa 1 światła „FOTO VENUS” Wyszków, ul. I Wyszków Odpady fotograficzne 0,998 Jerzy Puścian AWP 9

59 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Charakterystyczne Ilość Nazwa zakładu Miejscowość Gmina odpady (rodzaj) Mg „FOTO-PRESTO” Wyszków, Wyszków Odpady fotograficzne 0,999 Adam Ciach ul. Wąska 14 Przedsiębiorstwo Budowlano- Wyszków, Oleje , sorbenty, źródła Wyszków 0,900 Handlowe ul. Serocka 11a światła Zdzisław Niziński PKS pl. ter. Wyszków, Wyszków Oleje , sorbenty 0,810 w Wyszkowie ul. Przemysłowa 3 Razem 213,887

Źródło: dane Starostwa Powiatowego w Wyszkowie wg wydanych decyzji.

Tabela 29. Postępowanie producentów odpadów niebezpiecznych w powiecie wyszkowskim wg wydanych decyzji na 2003 r.

Ilość odpadów [Mg/rok]

Nazwa wytwórcy Gmina Wytworzonych Magazynowanych Magazynowanych przez składowanie składowanie przez (wykorzystanych i i (wykorzystanych Unieszkodliwionych unieszkodliwionych) unieszkodliwionych) Zagospodarowanych

Rexam Szkło Wyszków 11,5 11,5 - Wyszków S.A SPZZOZ – 51,25 Wyszków 51,25 - - szpital unieszkodliwione „GIN-MED.” 3,86 Wyszków, Wyszków 3,86 - - unieszkodliwione ul. Sowińskiego 57 „AUTO-BAZAR” Komis Części Wola Mystk. 9,85 9,85 - - Samochodowych Gm. Somianka Arkadiusz Borek Wola Mystk. 64a „INTERTRANS” 0,328 Gm. Somianka 0,903 - - Renata Rogulska 0,575 Wyszków

60 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Ilość odpadów [Mg/rok]

Nazwa wytwórcy Gmina Wytworzonych Magazynowanych Magazynowanych przez składowanie składowanie przez (wykorzystanych i i (wykorzystanych Unieszkodliwionych unieszkodliwionych) unieszkodliwionych) Zagospodarowanych

Przedsiębiorstwo Budowlano- Wyszków, 0,900 0,900 - - Handlowe ul. Serocka 11a Zdzisław Niziński Zakład Energetyczny Wyszków, ul. Wyszków 6,05 6,05 - - Pułtuska 116 PKS pl. ter. w Wyszków, 0,810 0,810 - - Wyszkowie ul. Przemysłowa 3 POMEL sp. z o.o. Wyszków 2,800 2,800 - - w Wyszkowie ul. Serocka 11 TI Poland sp. z o.o. Wyszków, 4,400 4,400 - - Bielsko -Biała ul. I AWP 130A ROLIMPEX Wyszków, 0,255 0,255 - - Wytwórnia Pasz ul. Zakolejowa 11 PETROL Sp.j. Lucynów Mały 0,562 0,562 - - Stacja Paliw 109 JERONIMO Wyszków, Centrum 0,590 0,590 - - ul. Leśna 33 Dystrybucyjne „FOTO VENUS” Wyszków, 0,998 0,998 - - Jerzy Puścian ul. I AWP 9 Skup i Sprzedaż Złomu Metali Skuszew, 102,75 102,75 - - Kasacja Pojazdów ul .Łochowska 34 Antoni Deluga Okręgowa Wyszków, Spółdzielnia 0,206 0,206 - - ul. Okrzei 17 Mleczarska

61 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Ilość odpadów [Mg/rok]

Nazwa wytwórcy Gmina Wytworzonych Magazynowanych Magazynowanych przez składowanie składowanie przez (wykorzystanych i i (wykorzystanych Unieszkodliwionych unieszkodliwionych) unieszkodliwionych) Zagospodarowanych

„Tadex” Tadeusz Turzyn 108 0,124 0,124 - - Wiśniewski POMELAC Wyszków, 2,200 2,200 - - Sp. z o.o. ul. Kasztanowa 1 HORIZONT ROLOS Wyszków, 4,520 4,520 - - Sp. z o.o. ul. Sienkiewicza 2 Usługi Transportowe Wyszków, i Wykopy Ziemne 11,000 11,00 - - ul. Leśna 32 Kazimierz Kobiałka „FOTO-PRESTO” Wyszków, 0,999 0,999 - - Adam Ciach ul. Wąska 14

Źródło: dane Starostwa Powiatowego w Wyszkowie.

Z zestawienia danych uzyskanych z bazy SIGOP i danych będących w posiadaniu Starostwa wynika znaczna różnica w ilości wytworzonych odpadów niebezpiecznych na terenie powiatu wyszkowskiego. Należy przyjąć, że wiarygodna jest ilość określona w Starostwie ze względu, iż nie wszystkie podmioty złożyły sprawozdania do bazy SIGOP.

Dotychczas pozwolenia (w formie decyzji) na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych na terenie powiatu wyszkowskiego uzyskało 11 jednostek gospodarczych. Wykaz jednostek gospodarczych uprawnionych do wytwarzania odpadów niebezpiecznych w ilości powyżej 1 Mg/ rok przedstawia poniższa tabela (dane własne Starostwa).

62 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 30. Wykaz jednostek gospodarczych uprawnionych do wytwarzania odpadów niebezpiecznych wraz z rodzajami odpadów na 2003 r.

Ilości Nazwa podmiotu Rodzaje wytwarzanych Decyzja starosty Okres wytwarzanych i adres /gmina odpadów nr, znak, z dnia ważności odpadów 20 01 21 lampy

fluorescencyjne 1000 szt./ rok 13 02 05 przepracowane

oleje silnikowe 10 Mg/rok REXAM SZKŁO 16 06 01 akumulatory RL.7623a/26/02 0,2 Mg/rok S.A Wyszków, 13 01 05 emulsje z dnia 16.12.2007r. 0,1 Mg/rok ul. Zakolejowa 23 chłodnicze 16.12.2002r.

13 05 02 szlamy z 15 m3 /rok odolejacza

16 01 07 zużyte filtry 0,3 Mg/rok olejowo-powietrzne 13 02 08 inne oleje silnikowe, przekładniowe, 0,5 Mg/rok smarowe, 13 03 10 inne oleje i ciecze stosowane jako 0,7 Mg/rok elektrolizatory oraz nośniki ciepła, Zakład 16 06 01 zużyte Energetyczny akumulatory ołowiowe, 0,5 Mg/rok W-wa Teren S.A. 16 02 13 zużyte RL.7623a/3/03 Rejon urządzenia zawierające 2000 szt./rok z dnia 28.02.2008 r. Energetyczny w niebezpieczne elementy 26.02.2003 r. Wyszkowie, /świetlówki/, ul. Pułtuska 116 16 01 07 filtry olejowe, 15 02 02 czyściwo, ubrania ochronne, zużyte 0,15 Mg/rok filtry olejowe 0,10 Mg/rok 16 02 09 zużyte transformatory i kondensatory zawierające 2,0 Mg/rok PCB

63 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Ilości Nazwa podmiotu Rodzaje wytwarzanych Decyzja starosty Okres wytwarzanych i adres /gmina odpadów nr, znak, z dnia ważności odpadów 13 02 08 inne oleje 2 Mg/rok silnikowe, przekładniowe i SKUP i smarowe, 0,1 Mg/rok SPRZEDAŻ 16 01 13 płyn hamulcowy, ZŁOMU METALI 15 02 02 zanieczyszczony 0,05 Mg/rok RG.7323a/27/03 Kasacja Pojazdów sorbent, z dnia 30.09.2008 r. Antoni Deluga 16 01 07 filtry olejowe, 15.09.2003 r. Skuszew, 16 01 04 zużyte lub nie 0,1 Mg/rok ul. Łochowska 34 nadające się do Gm. Wyszków użytkowania pojazdy, 100 Mg/ rok 16 06 01 baterie i akumulatory ołowiowe 0,5 Mg/rok 13 01 10 mineralne oleje hydrauliczne 0,2 Mg/rok niezawierające związków chlorowcoorganicznych, 15 02 02 sorbenty, tkaniny TI Poland Sp. z do wycierana, ubrania 2,0 Mg/rok o.o. w Bielsku ochronne, Białej ul. Sarni 15 01 10 opakowania RL.7623a/16/03 Stok 93 zawierające substancje 0,2 Mg/rok z dnia 31.05.2008 r. Zakład w niebezpieczne, 25.06.2003 r. Wyszkowie, ul. I 16 02 13 zużyte AWP 130A urządzenia /świetlówki, 0,3 Mg/rok monitory/, 16 01 01 baterie i akumulatory ołowiowe, 1,2 Mg/rok 16 02 02 baterie i akumulatory nikolowo- 0,5 Mg/rok kadmowe,

64 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Ilości Nazwa podmiotu Rodzaje wytwarzanych Decyzja starosty Okres wytwarzanych i adres /gmina odpadów nr, znak, z dnia ważności odpadów 13 02 05 mineralne oleje RL.7623a/17/03 silnikowe, przekładniowe i 3,0 Mg/rok z dnia Horizont Rolos smarowe niezawierające 27.06.2003 r., Sp.z o.o. związków chlorowco- zm. 31.05.2008 r. Wyszków, ul. organicznych, RL.7623a/17/03/04 Sienkiewicza 2 20 01 21 lampy 0,02 Mg/rok z dnia fluorescencyjne i inne 02.08.2004 r. odpady zawierające rtęć 20 01 21 lampy fluorescencyjne i inne 300 szt. /rok odpady zawierające rtęć, 13 02 08 inne oleje silnikowe, przekładniowe i 2,0 Mg /rok POMEL Sp. z o.o. RL.7623a/18/03 smarowe, Wyszków, ul. z dnia 30.06.2008 r. 16 06 01 baterie i Serocka 11 08.07.2003 r. akumulatory ołowiowe, 12 01 09 odpadowe 0,1 Mg /rok emulsje i roztwory z obróbki metali, nie 0,4 Mg/rok zawierające chlorowców. 20 01 21 lampy fluorescencyjne i inne 100 szt. /rok odpady zawierające rtęć, 13 02 05 mineralne oleje silnikowe, 2,0 Mg /rok POMEL AC Sp. z przekładniowe i smarowe, RG.I.7623/2/04 o.o. nie zawierające związków z dnia 30.06.2008 r. Wyszków, ul. chlorowcoorganicznych, 03.03.200 r. Kasztanowa 1 16 06 01 baterie i akumulatory ołowiowe, 12 01 09 odpadowe 0.05 Mg/rok emulsje i roztwory z obróbki metali, nie 0,05 Mg/ rok zawierające chlorowców

65 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Ilości Nazwa podmiotu Rodzaje wytwarzanych Decyzja starosty Okres wytwarzanych i adres /gmina odpadów nr, znak, z dnia ważności odpadów 13 02 08 inne oleje silnikowe, przekładniowe i 2,5 Mg /rok smarowe, 15 02 02 sorbenty, materiały filtracyjne, 0,5 Mg /rok tkaniny i ubrania ochronne, 16 01 07 filtry olejowe, 1,0 Mg /rok 16 01 13 płyny 1,0 Mg /rok Usługi hamulcowe, Transportowe i 16 01 14 płyny 1,0 Mg /rok Wykopy Ziemne zapobiegające zamarzaniu RG.7623a/25/03 Kazimierz zawierające niebezpieczne z dnia 30.09.2008 r. Kobiałka substancje, 08 09 2003 r. Wyszków ul. 16 06 01 baterie i Centralna 1 akumulatory ołowiowe 3,0 Mg /rok 16 06 06 elektrolit z akumulatorów, 1,0 Mg /rok 16 08 17 zużyte katalizatory 1,0 Mg /rok zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi 20 01 21 lampy fluorescencyjne i inne 5 szt. /2-3 lata odpady zawierające rtęć.

66 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Ilości Nazwa podmiotu Rodzaje wytwarzanych Decyzja starosty Okres wytwarzanych i adres /gmina odpadów nr, znak, z dnia ważności odpadów 13 02 08 inne oleje, 3,0 Mg /rok przekładniowe i smarowe, 13 07 03 inne mieszaniny 0,1 Mg /rok ”AUTO – paliw, BAZAR” 15 02 02 sorbenty, 0,5 Mg /rok Komis Części materiały filtracyjne, RL.7623a/16/2003 Samochodowych ubrania ochronne, 31.03.2013 r z dn. Arkadiusz Borek, 16 01 07 filtry olejowe, 0,2 Mg /rok 30.03.2003 r. Wola Mystkowska 13 01 13 płyny 0,05 Mg /rok 64a hamulcowe, Gm. Somianka 16 01 14 płyny 1,0 Mg /rok zapobiegające zamarzaniu, 16 06 01 baterie i akumulatory ołowiowe 5,0 Mg /rok 20 01 21lampy 1000 szt./rok fluorescencyjne i inne

odpady zawierające rtęć

18 01 82 o pozostałości z 1,0 Mg /rok żywienia pacjentów

oddziałów zakaźnych,

18 01 08 leki 0,05 Mg /rok Samodzielny cytotoksyczne i

Publiczny Zespół cytostatyczne, RL.7623a/14/02 Zakładów Opieki 18 01 03 inne odpady, 45,0 Mg /rok z dnia 5.11.2012 r. Zdrowotnej w które zwierają żywe 4.11.2002 r. Wyszkowie, drobnoustroje chorob.

ul. KEN 1 18 01 02 części ciała i

organy oraz pojemniki na 1,5 Mg /rok krew i konserwanty,

09 01 04 roztwory

utrwalaczy, 1,5 Mg /rok 09 01 01 roztwory

wywoływaczy i 1,2 Mg /rok aktywatorów

67 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Ilości Nazwa podmiotu Rodzaje wytwarzanych Decyzja starosty Okres wytwarzanych i adres /gmina odpadów nr, znak, z dnia ważności odpadów 20 01 21 lampy fluorescencyjne i inne 10 szt. / rok odpady zawierające rtęć, 09 01 04 roztwory utrwalaczy, 0,2 Mg/ rok 09 01 05 roztwory wybielaczy i kąpieli 0,2 Mg/ rok Specjalistyczny wybielająco- Położniczo – utrwalających , Ginekologiczny 09 01 02 wodne roztwory Niepubliczny RL.7623a/25/02 wywoływaczy do płyt 0,2 Mg/ rok Zakład Opieki z dnia 17.12.2007 r. offsetowych, Zdrowotnej „GIN- 17.12.2002 r. 09 01 01 wodne roztwory MED” wywoływaczy i 0,2 Mg/ rok Wyszków, ul. aktywatorów, Sowińskiego 57 18 01 03 inne odpady, które zwierają żywe 1,2 Mg/ rok drobnoustroje chorobotwórcze, 18 01 08 – leki cytotoksyczne i 0,05 Mg/ rok cytostatyczne

Źródło: dane Starostwa Powiatowego w Wyszkowie.

2.5. Odpady zawierające PCB

W myśl przepisów ustawy – Prawo ochrony środowiska, PCB definiowane jest jako polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachloro- difenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromodifenylo- metan oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z tych substancji w ilości powyżej 0,005% wagowo łącznie.

68 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

PCB zaliczane są do substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska i dlatego zabronione jest jego wprowadzanie do obrotu lub poddawanie procesom odzysku. Brak stosownych uregulowań prawnych w latach poprzednich przyczynił się w znacznym stopniu do niewłaściwej gospodarki tymi odpadami. PCB były szeroko stosowane jako: − podstawowe składniki cieczy izolacyjnych do napełniania transformatorów i kondensatorów, − płyny hydrauliczne, − dodatki do farb i lakierów, − plastyfikatory do tworzyw sztucznych, − środki konserwujące i impregnujące.

Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami prawnymi całkowite wyeliminowanie PCB z użytkowania ma nastąpić do 30 czerwca 2010 r., natomiast unieszkodliwienie (likwidacja) odpadów – do 31 grudnia 2010 r. Oprócz tego należy w okresie do roku 2005 stworzyć szczegółową listę urządzeń zawierających PCB, a także monitoring usuwania tych urządzeń.

Na mocy Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 96 poz. 860) przedsiębiorcy zobligowani byli do przeprowadzenia inwentaryzacji urządzeń zawierających PCB w ilości powyżej 5 dm3 (eksploatowanych i wycofanych z eksploatacji) oraz odpadów PCB w terminie do 31 grudnia 2002 r. i przedłożenia informacji o wynikach inwentaryzacji Wojewodzie.

69 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 31. Wykaz użytkowników urządzeń z płynami elektroizolacyjnymi, w których może wystąpić PCB na 2004 r. w powiecie wyszkowskim.

Ilość Nazwa Nazwa Data Adres zakładu kondensatorów zakładu urządzenia unieszkodliwienia [kg] Zakład Wyszków, kondensatory 30 sztuk do 2010 r Energetyczny ul. Pułttuska 116 transformatory 2000 kg

Źródło: dane z rejestru Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego.

Powyższe dane obrazują łączne ilości odpadów z podmiotów całego powiatu objętych monitoringiem. Brak jest dokładnych informacji dotyczących ilości odpadów z małych i średnich podmiotów gospodarczych, a także podziału ich na poszczególne gminy wchodzące w skład powiatu wyszkowskiego.

2.6. Odpady medyczne i weterynaryjne

W myśl ustawy o odpadach odpady medyczne – to odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny.

Odpady medyczne generowane są przez ośrodki służby zdrowia, weterynaryjne, badawcze, laboratoria i zakłady farmakologiczne. Odpady infekcyjne powstają również w prywatnych gabinetach lekarskich i stomatologicznych, ambulatoriach, instytutach i laboratoriach badawczych i analitycznych, zakładach kosmetycznych. Do tej grupy zalicza się również pozostałości z domowego leczenia (dializy, podawanie insuliny, opatrunki, farmaceutyki itp.).

Skład morfologiczny odpadów medycznych jest bardzo zróżnicowany, brak jest również ujednoliconych metod ich badania. Trudności oznaczania wynikają z przestrzegania wymagań BHP. Średnio, ilościowy skład tych odpadów wg różnej literatury kształtuje się następująco:

− papiery i karton około 20 %

70 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

− materiały opatrunkowe (bandaże i wata) około 40 % − odpady z tworzyw sztucznych około 20% − szczątki ludzkie około 10% − pozostałe odpady około 10 %.

Wyżej podane proporcje przyjmować należy jako orientacyjne. W przypadkach zakładów specjalistycznych, proporcje te mogą wykazywać znaczne niekiedy odchylenia. Dla przykładu na oddziałach urazowych zwiększony jest udział odpadów pooperacyjnych, zawierający większą niż przeciętna ilość szczątków anatomicznych, zakrwawionych, a więc wilgotnych środków opatrunkowych itp., w przeciwieństwie np. do okulistyki czy epidemiologii, gdzie dla odmiany zużywa się znaczne ilości zastrzyków, szkła, pojemników itp., a materiały opatrunkowe są za to z reguły suche.

Ustawa o odpadach oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 8, poz. 104) nakłada obowiązek unieszkodliwiania, a także określa wymogi dotyczące gromadzenia, przechowywania i metod unieszkodliwiania odpadów o kodach 18 01 i 18 02. Sposoby unieszkodliwiania odpadów powstających w działalności służb medycznych i weterynaryjnych sprowadzają się w szczególności do zabicia życia biologicznego, czyli zniszczenia drobnoustrojów (bakterii, prątków, wirusów, grzybów, pasożytów, form przetrwalnikowych i zarodników) za pomocą:

− spalania − dezynfekcji i sterylizacji parowej − działania mikro lub makro fal − dezynfekcji chemicznej lub gazowej − metod radiacyjnych (promieniowanie jonizujące)

Spalanie odpadów medycznych jako metoda ich unieszkodliwiania jest najszerzej stosowaną metodą w Polsce.

71 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Wg danych SIGOP w powiecie wyszkowskim powstało w 2003 r. 33,336 Mg odpadów medycznych. O trudnościach w oszacowaniu ilości odpadów medycznych świadczy fakt, że Szpital w Wyszkowie wnioskował do wydania decyzji pozwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych max ok. 50 Mg odpadów niebezpiecznych w ciągu roku. Odpady te powstają w następujących placówkach służby zdrowia: szpital, przychodnie lekarskie, gabinety stomatologiczne oraz apteki.

Poniża tabela przedstawia ilość i rodzaj placówek świadczących usługi zdrowotne na terenie powiatu wyszkowskiego

Tabela 32. Ilości i rodzaj placówek świadczących usługi zdrowotne na terenie powiatu wyszkowskiego 2003 r.

Przychodnie Gabinety Lp. Gmina /Miasto Apteki lekarskie stomatologiczne 1 Wyszków – gmina/miasto 16 10 6 2. Brańszczyk 3 2 2 3. Długosiodło 2 1 1 4. Rząśnik 2 1 2 5. Somianka 2 1 2 6. Zabrodzie 2 - 1 7. Wyszków – szpital (216 łóżek) 1 - 1 Ogółem 28 15 15

Źródło: dane Starostwa Powiatowego w Wyszkowie wg ankiet gmin w 2004 r.

Odpady medyczne powstające w gabinetach i niepublicznych lecznicach medycznych oraz weterynaryjnych jest trudna do oszacowania na terenie powiatu wyszkowskiego. Ich ilość jest ściśle uzależniona od zakresu świadczonych usług zdrowotnych. Według danych literaturowych wskaźnik ilościowy powstających odpadów waha się od 0,02 do 1,2 kg/dobę. Wartość wskaźnika ilości odpadów powstających w prywatnych gabinetach lekarskich i weterynaryjnych (wg Wandrasza) przedstawiono w tabeli 33.

72 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 33. Wskaźnik ilości odpadów powstających w gabinetach lekarskich i weterynaryjnych

Lp. Gabinety Razem (kg/dobę) 1. Chirurg 0,1831 2. Ginekolog 0,4200 3. Internista 0,0250 4. Laboratorium analityczne 0,0984 5. Laryngolog 0,0830 6. Okulista 0,0340 7. Ortopeda 0,1469 8. Pediatra 0,0600 9. Protetyk 1,1200 10. Radiolog 0,0380 11. Rehabilitant 0,0220 12. Stomatolog 0,5701 13. Urolog 0,3690 14. Weterynarz 0,7980

Źródło: wg Wandrasza

Na terenie powiatu wyszkowskiego odpady medyczne, pochodzące ze szpitala, gabinetów lekarskich i innych placówek służby zdrowia, są unieszkodliwiane poprzez termiczne przekształcenie w spalarniach poza terenem powiatu. Przeterminowane leki oraz medykamenty w aptekach, powstające w znikomych ilościach – ok. 0,006 Mg/rok, ewidencjonowane są łącznie w odpadach medycznych, a nie są wydzielane pod osobnym kodem. Lekarstwa zamawiane są przez apteki w niewielkich ilościach, umożliwiających bezpośrednią sprzedaż.

Odpady weterynaryjne to odpady powstające w związku z badaniem, leczeniem zwierząt lub świadczeniem usług weterynaryjnych, a także w związku z prowadzeniem badań naukowych i doświadczeń na zwierzętach. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 roku w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz.1206), odpady te zostały zakwalifikowane do grupy 18 02 – odpady z diagnozowania, leczenia i profilaktyki weterynaryjnej.

73 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Podobnie jak w przypadku odpadów medycznych w działalności placówek weterynaryjnych można wyróżnić odpady o charakterze komunalnym, odpady infekcyjne i specjalne: − odpady bytowo – gospodarcze (zmiotki, szmaty, makulatura, resztki pokonsumpcyjne), które nie stanowią zagrożenia, − odpady specyficzne, które ze względu na swój charakter zanieczyszczenia drobnoustrojami mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi i środowiska. Do tej grupy odpadów zaliczamy zużyte: materiały opatrunkowe, sprzęt jednorazowy, szczątki pooperacyjne i posekcyjne, materiał biologiczny oraz inne odpady niebezpieczne klasyfikowane jako odpad o kodzie 18 02 02, − odpady specjalne, czyli pozostałości cytotoksyków i cytostatyków, przeterminowane środki farmaceutyczne, uszkodzone termometry i świetlówki, odpady srebronośne itp.

Na terenie powiatu wyszkowskiego funkcjonuje 12 punktów weterynaryjnych, w tym 5 w mieście Wyszków. Określenie dokładnej ilości wytwarzanych odpadów weterynaryjnych jest obecnie niemożliwe. Do istniejących baz danych nie trafiają informacje od wytwórców tych odpadów ponieważ nie wywiązują się z obowiązków przedkładania ewidencji tych odpadów. Ilość specyficznych odpadów weterynaryjnych w powiecie wyszkowskim według oszacowania zaprezentowanego w WPGO można oceniać na 2,30 Mg rocznie.

Odpady te powinny być unieszkodliwiane poprzez: przekształcanie termiczne, autoklawowanie, dezynfekcję termiczną, działanie mikrofalami, obróbkę termiczną.

2.7. Odpady azbestowe

Azbest, z uwagi na swoje zalety, był szeroko stosowany do produkcji wyrobów budowlanych, wśród których największe zastosowanie miały płyty i rury azbestowo – cementowe. Płyty szeroko stosowane były do wykonywania pokryć elewacyjnych (tzw. płyty „Karo”) oraz dachowych (płyty faliste), a rury

74 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

(w mniejszych ilościach) – do wykonywania instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych. W połowie lat osiemdziesiątych zaprzestano stosowania niektórych wyrobów azbestowych w budownictwie, natomiast w 1997 r. produkcja i obrót wyrobami zawierającymi azbest zostały, poza bardzo szczególnymi wyjątkami, formalnie zakazane (ustawa z dn. 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest). Odpadami zawierającymi azbest będą odpady powstające przy demontażu wyrobów azbestowo – cementowych lub wyrobów izolacyjnych zawierających azbest. W trakcie prowadzenia prac demontażowych, podczas szlifowania wyrobów, cięcia czy łamania płyt elewacyjnych powstaje pył, zawierający włókna respirabilne zawieszone w powietrzu, które mają właściwości rakotwórcze. Z tego względu odpady zawierające azbest zaklasyfikowano jako odpady niebezpieczne.

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska azbest został zaliczony do substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska. Przewidywane jest sukcesywne wycofywanie z użytkowania wyrobów zawierających azbest, wyroby pozostające nadal w użytkowaniu powinny zostać poddane ocenie i w miarę możliwości zabezpieczone np. poprzez pokrycie powierzchni farbą. Usuwanie (demontaż) wyrobów zawierających azbest może być prowadzone tylko przez uprawnione, odpowiednio przygotowane firmy. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji, w których był lub jest wykorzystywany azbest użytkowane obecnie wyroby azbestowe winny zostać wycofane z użytkowania do końca 2032 r.

Do dnia 29 maja 2004 r. użytkownicy wyrobów zawierających azbest mieli obowiązek dokonać inwentaryzacji użytkowanych wyrobów zawierających azbest i przedłożyć jej wyniki odpowiednio: przedsiębiorcy – wojewodzie, osoby fizyczne – wójtowi/burmistrzowi. Do końca czerwca 2004 r. żadne takie sprawozdanie z terenu powiatu wyszkowskiego nie wpłynęło, co w dużej części należałoby przypisać bardzo słabemu (w całej Polsce) uświadomieniu tego obowiązku. Równocześnie z obserwacji terenowych wynika, że na terenie powiatu istnieje znaczna ilość zabudowanych

75 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego wyrobów azbestowych. Brak jest danych o ilości odpadów azbestowych powstających dotychczas na terenie powiatu wyszkowskiego, co wynika ze specyfiki ewidencji w tym zakresie – odpady takie mogą powstawać w trakcie prac remontowo – budowlanych prowadzonych przez firmy zarejestrowane poza terenem powiatu i są wykazywane jako wytworzone na terenie województwa mazowieckiego, bez możliwości wskazania powiatu, z którego pochodzą.

Dla oceny spodziewanej ilości odpadów azbestowych (demontowanych wyrobów zawierających azbest) można więc wykorzystać tylko szacunki, wykonane w „Programie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest, stosowanych na terytorium Polski” oraz WPGO, z których wynika, że ilość wyrobów cementowo – azbestowych w powiecie wyszkowskim będzie wynosiła 18 Mg/rok.

Podmioty gospodarcze posiadające pozwolenia na wytwarzanie odpadów azbestowych w powiecie wyszkowskim prezentuje tabela 19 (rozdział 1.4.).

2.8. Wyeksploatowane pojazdy samochodowe

Rozwój motoryzacji powoduje niekorzystne skutki środowiskowe. Samochód po zakończeniu jego eksploatacji staje się tzw. Odpadem poużytkowym i należy do kategorii odpadów niebezpiecznych. Jednym z poważniejszych problemów w tym zakresie jest unieszkodliwianie i zagospodarowanie wraków samochodowych i zużytych opon samochodowych.

Wycofane z eksploatacji pojazdy samochodowe powinny być przekazywane przez właściciela do firm uprawnionych przez wojewodę do demontażu pojazdów. Odbiorca wydaje zaświadczenie o przyjęciu samochodu do kasacji.

Ilość złomowanych samochodów można oszacować na podstawie liczby samochodów wprowadzonych na rynek w kolejnych latach oraz w oparciu o stworzoną na jej podstawie strukturę wieku używanych w Polsce samochodów. W latach 2000 – 2003 liczba ta kształtowała się na poziomie ok. 360 sztuk rocznie. Przyjmując, że średnia masa samochodu wynosi 940 kg, można obliczyć masę złomu samochodowego powstającego każdego roku w powiecie. Wynosi ona ok. 338,4 Mg.

76 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Demontażem samochodów na terenie powiatu wyszkowskiego zajmują się poniższe firmy: − Skup i sprzedaż złomu metali, Antoni Deluga, Skuszew 109, 07-200 Wyszków − Auto Bazar Arkadiusz Borek, Wola Mystkowska 64, 05-300 Wola Mystkowska.

Wraki samochodowe zawierają złom stalowy, ale także odpady niebezpieczne, tj.: zużyte oleje, płyny chłodnicze, zużyte akumulatory, zużyte opony, szkło i tworzywa sztuczne. Większość tych elementów można odzyskać z odpadów jako surowiec wtórny. Materiały do recyklingu stanowią około 85% masy całego wraku samochodowego. Należą do nich przede wszystkim: złom stalowy, zużyte opony i guma, oleje i nie zużyte resztki paliwa, szkło i płyny hamulcowe i chłodnicze.

Materiały nie nadające się do recyklingu stanowią pozostałe 15% masy wraku samochodowego. Można do nich zaliczyć np. pianki poliuretanowe, dla których brak jest odpowiedniej technologii odzysku lub unieszkodliwiania, zanieczyszczona guma, masy tłumiące hałas, niektóre rodzaje tworzyw (np. izolacje kabli elektrycznych).

Tabela 34. Zarejestrowane pojazdy Zarejestrowane pojazdy Osobowe Ciężarowe 2 – letnie 601 258 od 3 – 5 lat 1.913 552 od 6 – 10 lat 6.068 918 od 11 –15 lat 5.390 893 od 16 – 20 lat 3.255 700 od 20 –30 lat 2.873 838 31 lat i więcej 154 90 Razem 20.524 4.229

Źródło: dane Starostwa Powiatowego w Wyszkowie

77 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

2.9. Pestycydy

Pestycydami nazywamy grupy związków chemicznych pochodzenia naturalnego (roślinne) i syntetycznego stosowane do niszczenia pasożytów człowieka, zwierząt hodowlanych i roślin. Używane są również do zwalczania chorób roślin, regulacji ich wzrostu i usuwania chwastów. Niektóre pestycydy używane są w akcjach sanitarnych, higienie osobistej ludzi oraz leczeniu różnych chorób. Pestycydy stosuje się najczęściej w rolnictwie do zwalczania szkodników, chorób grzybowych i chwastów.

Następstwem stosowania tak toksycznych środków są równie niebezpieczne odpady. Najczęściej odpady tej grupy pochodzą z:

− przeterminowanych w ubiegłych latach preparatów, które wycofane z obrotu, zdeponowano w mogilnikach lub magazynach,

− bieżącej produkcji, dystrybucji i stosowania w rolnictwie (opakowania po środkach ochrony roślin, itp.)

Na terenie powiatu wyszkowskiego problematyka środków ochrony roślin (pestycydów) wynika z dystrybucji i stosowania w chwili obecnej tego rodzaju środków w rolnictwie. Średnie zużycie w roku 2001 wynosiło oko o 0,62 kg na 1 ha gruntów ornych i sadów w przeliczeniu na czysty składnik (wg danych Agencji Rynku Rolnego).

Z uwagi na wysokie ceny tych środków, w chwili obecnej nieznaczna ich część ulega przeterminowaniu. Aktualnie znaczna część tych odpadów trafia na składowiska odpadów komunalnych (opakowania po środkach ochrony roślin toksycznych i bardzo toksycznych). Z uwagi na wejście w życie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, obowiązek odbierania, za pośrednictwem sprzedawców, przez importerów i producentów, na własny koszt, opakowań wielokrotnego użytku i odpadów opakowaniowych po tych substancjach prowadzi na terenie powiatu wyszkowskiego oraz Polski w ramach EKOCYKL – Systemu Zbiórki Opakowań po Środkach Ochrony Roślin: firma RETHMANN Recykling.

78 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 35. Wykaz punktów sprzedaży środków ochrony roślin na terenie powiatu wyszkowskiego w 2004 r. Zakres sprzedaży Lp. Nazwa i adres firmy (toksyczność) 1. CENTRUM OGRODNICZE Grzybowski Wiesław Bardzo toksyczne i Wyszków, ul. Dworcowa 5 pozostałe 2. ROLNIK Józef Nerwiński Rybienko Nowe, ul. Serocka 21, Bardzo toksyczne i gm. Wyszków pozostałe 3. Sklep Ogrodniczy AGROLAND Dorota Dunajewska Szkodliwe i pozostałe Wyszków, ul. Okrzei 63a 4. CHONO-TU Sklep Ogrodniczy Chawłowska Ewelina Szkodliwe i pozostałe Wyszków, ul. Kościuszki 7 5. STAWPOL Maciej i Krystyna Stawni Szkodliwe i pozostałe Długosiodło, ul. Dąbrowszczaków 6a 6. PERFEKT Wanda Pergel Szkodliwe i pozostałe Wola Mystkowska 66a, gm. Somianka 7. Handel Artykułami Przemysłowymi, Grzybowski Wiesław, gmina Szkodliwe i pozostałe Somianka

Źródło: dane Starostwa Powiatowego w Wyszkowie.

Na terenie powiatu wyszkowskiego nie posiadają lokalizacji mogilniki.

2.10. Oleje odpadowe

Oleje odpadowe to wszelkie oleje smarowe lub przemysłowe, które nie nadają się już do zastosowania, do którego były pierwotnie przeznaczone, a w szczególności zużyte oleje z silników spalinowych i oleje przekładniowe, a także oleje smarowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne. Oleje odpadowe należą do odpadów niebezpiecznych pochodzących ze źródeł bardzo rozproszonych. Potencjalnymi źródłami powstawania olejów odpadowych na terenie powiatu wyszkowskiego są przemysł i motoryzacja (stacje paliw, warsztaty samochodowe, firmy transportowe, itp.).

79 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów oleje zostały zaklasyfikowane do grupy 13 (oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19):

13 01 – Odpadowe oleje hydrauliczne, 13 02 – Odpadowe oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe, 13 03 – Odpadowe oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory oraz nośniki ciepła, 13 04 – Oleje zęzowe, 13 05 - Odpady z odwadniania olejów w separatorach, 13 07 – Odpady paliw ciekłych, 13 08 – Odpady olejowe nie ujęte w innych podgrupach.

Do głównych kierunków odzysku olejów odpadowych należy regeneracja, polegająca na usunięciu zanieczyszczeń nierozpuszczalnych w oleju i pozyskaniu z nich surowców petrochemicznych, które mogą być użyte do produkcji nowych olejów smarowych lub np. lekkich olejów opałowych. Natomiast proces unieszkodliwiania olejów nie podlegających regeneracji polega głównie na ich spalaniu.

Ilość olejów (kod 13 02) na terenie powiatu wyszkowskiego dopuszczona do wytworzenia w ciągu roku wynosi ogółem 15 Mg. Według informacji z SIGOP, ilość olejów wytworzonych wynosiła 13,86 Mg w 2003 r. Oleje odpadowe z terenu powiatu zostały w całości przekazane firmom specjalistycznym, które przekazują oleje przede wszystkim do Rafinerii „Jedlicze” w celu regeneracji. Na terenie powiatu nie ma firm zajmujących się zbieraniem i transportem tej kategorii odpadów.

2.11. Baterie i akumulatory

Baterie i akumulatory po zużyciu stają się odpadem niebezpiecznym dla środowiska i zdrowia człowieka, ze względu na zawartość substancji szkodliwych jak. ołów, kadm i rtęć. Ze względu na duże rozproszenie miejsc powstawania tego rodzaju odpadów, znaczna ilość baterii i akumulatorów znajduje się w strumieniu odpadów komunalnych i ostatecznie jest deponowana na składowiskach odpadów komunalnych.

80 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów odpadowe baterie i akumulatory zostały zaklasyfikowane do grupy 16 (odpady nieujęte w innych grupach) i podgrupy 16 06 (baterie i akumulatory).

Na rynku polskim istnieją dwa typy baterii i akumulatorów: wielkogabarytowe i małogabarytowe. Wśród akumulatorów wielkogabarytowych wyróżnia się: − akumulatory kwasowo – ołowiowe, − akumulatory niklowo – kadmowe, natomiast wśród małogabarytowych baterii: − baterie alkaliczne, − baterie manganowe, − baterie litowe, − baterie srebrowe, a wśród małogabarytowych akumulatorów: − akumulatory niklowo – kadmowe, − akumulatory wodorkowe, − akumulatory litowe.

Akumulatory wielkogabarytowe kwasowo – ołowiowe pochodzą z różnego rodzaju środków transportu. Wielkogabarytowe akumulatory niklowo – kadmowe, pochodzące z sektora gospodarczego charakteryzują dłuższą żywotnością, a ponadto są wprowadzane na rynek w coraz mniejszych ilościach.

Według informacji uzyskanych z zakładów produkcyjnych z terenu powiatu wyszkowskiego określono, że w sektorze gospodarczym w 2003 r. powstało 4,40 Mg baterii i akumulatorów ołowiowych i niklowo – kadmowych o kodzie 16 06 01. Wszystkie zostały przekazane do utylizacji firmom specjalistycznym i punktom zajmujących się zbieraniem. Na terenie powiatu wyszkowskiego funkcjonują firmy zajmujące się zbieraniem i transportem zużytych akumulatorów.

81 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 36. Wykaz podmiotów prowadzących zbieranie i transport baterii i akumulatorów na terenie powiatu wyszkowskiego

Lp. Nazwa jednostki – firmy Adres Rodzaj zezwolenia Zakład Techniczno – Handlowy S.C. 07-200 Wyszków Zbieranie: 16 06 01 (baterie 1. „AKUMEL” Henryk Wyszomirski, ul. Sosnowa 11 i akumulatory) Zygmunt Zawadka GLOB POLSKA ORGANIZACJA 01-577 Warszawa Zbieranie: 16 06 01 (baterie 2. ODZYSKU Spółka akcyjna w ul. Wyspiańskiego 2/27 i akumulatory) organizacji Sklep Motoryzacyjny „KLAKSON” 07-210 Długosiodło 3. Zbieranie: akumulatory Danuta Puścian ul. Moniuszki 1

Źródło: dane Starostwa Powiatowego w Wyszkowie.

Zgodnie z KPGO moce przerobowe istniejących w kraju zakładów przerobu akumulatorów w pełni zabezpieczają obecne i przyszłe potrzeby w tej dziedzinie gospodarki odpadami.

Małogabarytowe baterie i akumulatory aktualnie nie są zbierane i poddawane odzyskowi. Są unieszkodliwiane poprzez składowanie. Baterie i akumulatory ołowiowe, bądź niklowo – kadmowe poddawane są całościowej utylizacji polegającej na odzyskaniu ołowiu, polipropylenu z obudowy i utylizacji elektrolitu.

2.12. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne

Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne to przede wszystkim odbiorniki radiowe i telewizyjne, sprzęt komputerowy, urządzenia gospodarstwa domowego (pralki, chłodziarki, aparaty telefoniczne, różny sprzęt drobny), a więc odpady pochodzące głownie w gospodarstw domowych. Prócz nich w skład tej grupy odpadów wchodzą różnego rodzaju urządzenia profesjonalne, jak aparatura medyczna, urządzenia łączności aparatura kontrolno – pomiarowa itd. stanowiące odpady sektora gospodarczego. Bez względu na pochodzenie są to urządzenia w skład których wchodzą elementy stalowe (w różnej ilości), tworzywa sztuczne (w tym tworzywa

82 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego sztuczne zawierające bromowane substancje osłabiające palność), czy wreszcie relatywnie niewielkie ilości, lecz znaczące ilości metali ciężkich. Specyficznym składnikiem niektórych rodzajów odpadów tej grupy są substancje zubożające warstwę ozonową (freony), obecne w większości urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych starszych typów. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne pochodzą z dwóch źródeł: gospodarstw domowych oraz innych użytkowników m.in. z. przemysłu, instytucji, biur, szpitali, handlu.

Wobec braku jakichkolwiek uporządkowanych form zbiórki zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych ich ilość jest trudna do zdefiniowania. W Wojewódzkim Planie Gospodatrki Odpadami ilość odpadów tego rodzaju oszacowano na na 13,39 tys ton, Biorąc pod uwagę sytuację ekonomiczną ludności oraz przyjęte wskaźniki ilość powstających odpadów można szacować na 3 t/rok, z czego 75% stanowią zużyte urządzenia AGD, natomiast 25% - urządzenia elektroniczne.

Na terenie powiatu brak zakładów, zajmujących się przetwarzaniem złomu elektrycznego i elektronicznego. Można sądzić, że pewna ilość urządzeń (w części lub w całości), trafia do działających na terenie powiatu stacji demontażu pojazdów i punktów skupu złomu stalowego.

Sposób postępowania ze zużytymi urządzeniami w sektorze gospodarczym jest regulowany ustawą o odpadach, jednoznacznie określającą obowiązki w tym zakresie. Problemem jest zebranie zużytych urządzeń z gospodarstw domowych, aczkolwiek formalnie funkcjonuje instrument finansowy wspomagający organizację takiego systemu (do początku maja 2004 r. zużyte urządzenia chłodnicze i klimatyzacyjne zawierające freony objęte były obowiązkami wynikającymi z ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej; obecnie podlegają obowiązkom określonym w ustawie z dn. 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową). W przygotowaniu znajdują się przepisy wprowadzające do prawa polskiego nowe przepisy w tym zakresie, których wdrożenie powinno stanowić istotny impuls dla zbierania tego rodzaju odpadów.

Obowiązuje formalny zakaz składowania zużytych urządzeń, zawierający freony, adresowany do zarządców składowisk.

83 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

W ostatnim okresie wobec znaczącego postępu technicznego, obserwuje się wyraźny wzrost produkcji oraz zapotrzebowania na urządzenia elektryczne i elektroniczne. Znaczna część tych odpadów stanowi poważne zagrożenie dla środowiska przyrodniczego. Do najbardziej szkodliwych substancji występujących w tych odpadach należą: metale ciężkie (kadm, ołów, chrom), związki chlorowcopochodne, arsen i azbest. Poważnym zagrożeniem dla środowiska są również substancje stwarzające zagrożenie dla warstwy ozonowej (CFC i HCFC), występujące głównie w urządzeniach chłodniczych.

2.13. Zużyte opony

Odpady zużytych opon stanowią ogromny problem ekologiczny ze względu na swoją trwałość. Dokładne określenie zasobów zużytych opon jest trudne ze względu na brak jakichkolwiek ewidencji w tym zakresie. W krajach Unii Europejskiej przyjmuje się wskaźnik 6,8 kg opony na mieszkańca. Dla Polski wskaźnik ten jest niższy i kształtuje się na poziomie ok. 4 kg opon na mieszkańca. Oszacowania ilości zużytych opon można również dokonać na podstawie ilości zarejestrowanych samochodów, uwzględniając średni czas używania opon. Zużyte opony mogą być zagospodarowywane poprzez: bieżnikowanie, recykling materiałowy oraz spalanie z odzyskiem energii.

W kraju stopień zagospodarowania opon jest niewielki i wynosi średnio ok. 35%, w tym bieżnikowanie stanowi ok. 15%, recykling materiałowy ok. 7%, wykorzystanie energetyczne ok. 13%. Pozostałe 65% to składowanie, również w lasach i na łąkach, lub spalanie w niekontrolowanych warunkach. Na terenie powiatu wyszkowskiego brak jest systemu selektywnej zbiórki zużytych opon. Wiele z nich trafia na składowisko odpadów komunalnych (pomimo faktu wprowadzenia przez ustawę o odpadach od 1 lipca 2003 r. zakazu składowania całych opon. Od 1 lipca 2006 r. zakaz składowania obejmie także opony pocięte).

84 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Zdarza się, że są palone w przydomowych kotłowniach lub na terenie ogródków działkowych. Często również porzucane są w miejscach do tego nieprzeznaczonych, tworząc w ten sposób tzw. „dzikie wysypiska” lub po prostu wyrzucane do pojemników przeznaczonych wyłącznie na odpady komunalne.

2.14. Odpady spoza terenu powiatu wyszkowskiego

Na teren powiatu wyszkowskiego przywożone są odpady niebezpieczne i inne niż niebezpieczne: − Stłuczka szklana, (przywozi: „SKRZAT” Robert Wrzesiński, firma REXAM SZKŁO S.A. z Wyszkowa), − Złom stalowy, (przywozi: „SKRZAT” Robert Wrzesiński, P.U.H. „ZBYT-MET” Zbigniew Wiesław Bryl w Wyszkowie, Usługi Transportowo – Handlowe Henryk Łachacki 07-205 Rząśnik ul. Jesionowa 113), − ustabilizowane komunalne osady ściekowe, (przywozi: „ROLLAS”s.c. Paweł Jaroszewski i S – ka Stanisławów II), − tworzywa sztuczne, (przywozi: „SKRZAT” Robert Wrzesiński), − papa, opony, (przywozi: „PERSPEKTYWA” Przedsiębiorstwo Inżynieryjno – Budowlane i Recykling Sp. J. Dariusz Peska, Kazimierz Brzóska), − trociny, wióry, ścinki, drewno (przywozi: - P.P.H.U. „PINIUS” Henryk Gerwatowski, Wyszków. PPHU „PAZIO” Tadeusz Paźo 07-230 Zabrodzie, Głuchy 45), − Baterie i akumulatory (przywozi: Zakład Techniczno – Handlowy S.C. „AKUMEL” Henryk Wyszomirski, Zygmunt Zawadka w Wyszkowie, Sklep Motoryzacyjny „KLAKSON” Danuta Puścian w Długosiodle).

W większości, firmy przywożą w/w odpady na teren powiatu w celu czasowego magazynowania a następnie w odpowiednio dużych ilościach przewożone są do firm odzysku i utylizacji tych odpadów. Tylko firma REXAM SZKŁO S.A. i „PERSPEKTYWA” dokonują odzysku przywożonych odpadów.

85 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Firma Krynicki Recykling przywozi na teren powiatu wyszkowskiego, do firmy REXAM S.A w Wyszkowie, stłuczkę szklaną z terenu kraju do odzysku (zgodnie z decyzją Starostwa Nr RL.7623a/13/03 z dnia 28.05.2003 r. z terminem obowiązywania do dnia 16.12.2007 r.). Odzysk – recykling stłuczki szklanej w ilości do 29000 MG /rok polega na oczyszczeniu z materiałów obcych, rozdrobnieniu na kruszarce udarowej i przetapianiu na masę szklaną w piecu szklarskim. Produktem końcowym są opakowania szklane. Firma „PERSPEKTYWA” przerabia odpadową papę i opony na produkt dodawany jako składnik do masy do budowy dróg. Ponieważ firma rozpoczęła działalność w bieżącym roku, trudno jest określić ilość przerabianej papy w skali roku. Złom stalowy przywożony jest na teren powiatu wyszkowskiego przez firmy zajmujące się zbieraniem i transportem złomu stalowego, jest on na terenie powiatu czasowo składowany, sortowany i transportowany do hut. Ponadto firma ROLLAS s.c. prowadzi odzysk odpadów z przemysłu farmaceutycznego (grzybnia pofermentacyjna – erytromycynowa) na terenie gminy Zabrodzie we wsiach Głuchy, Słopsk, Niegów. Decyzja Starosty na odzysk RG II 7623/2/04 24 maja 2004 r. (ważna do dnia 31 maja 2007 r.) oraz ustabilizowane osady ściekowe poprzez odzysk na gruntach wsi Głuchy gm. Zabrodzie Decyzja Starosty nr RG 7623b/2/03 z 16 czerwca 2003 r. ważna do 30 czerwca 2013 r. Według wiedzy Starostwa, firma nie prowadziła odzysku osadów ściekowych w 2003 i 2004 r. Firma SkRZAT Robert Wrzesiński, Drogoszewo ul. Powstańców 25 prowadzi zbieranie odpadów niebezpiecznych o kodach 13 02 08 (oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe) oraz 20 01 03 baterie i akumulatory, które odbywa się w Wyszkowie przy ul. Leśnej 23 na podstawie umowy najmu pomieszczenia magazynowego od WCMB, ponadto firma SKRZAT zajmuje się selektywną zbiórką takich odpadów jak papier tektura, tworzywa sztuczne, metale, szkło, zmieszane odpady opakowaniowe na terenie gm. Wyszków. Zebrane w ten sposób odpady przekazuje innym odbiorcom do odzysku. Firma P.P.H.U. „PINIUS” Henryk Gerwatowski, prowadzi jedynie odzysk własnych opadów o kodzie 03 01 05 (trociny, wióry drewna) w ilości 10 Mg/rocznie, nie zajmuje się odzyskiem obcych odpadów. Decyzja Starosty RG II 7623/8/04 z dnia 20 maj 2004 r.

86 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

PPHU „PAZIO” Tadeusz Paź, Głuchy 45, gm. Zabrodzie zajmuje się odzyskiem i transportem odpadów 03 01 01 (odpady kory) w ilości 3000 Mg/rok, które pozyskuje z zakładów przemysłu drzewnego (tartaki). Odzysk polega na rozdrabnianiu i mieszaniu odpadów z torfem i uzyskania finalnego produktu jako nawóz. Ponadto firma zajmuje się transportem odpadów o kodzie 02 01 06 (odchody zwierzęce). Odpady te przekazywane są do osób fizycznych jako nawóz np. w produkcji pieczarek i innych roślin. Odpady o kodzie 02 03 80 (wytłoki) z przemysłu cukierniczego przekazywane są rolnikom indywidualnym jako pasze dla zwierząt. Decyzja Starosty RL 7623b/10/02 dnia 12 lipca 2002 do dnia 30 czerwca 2012 r.

87 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

3. PROGNOZA ZMIAN ILOŚCI ODPADÓW NA TERENIE POWIATU WYSZKOWSKIEGO

3.1. Odpady komunalne

Rozwój gospodarczy, który powoli pociągał będzie za sobą wzrost zamożności społeczeństwa skutkował będzie zmianami w ilościach i strukturze wytwarzanych odpadów. Zakłada się, że przez najbliższe 5 lat, dominować będą postawy konsumpcyjne, wysoce „odpadogenne”, następnie zaś, stopniowo, coraz częściej obserwować będzie się postawy proekologiczne, w których zawarty będzie również świadomy stosunek do problematyki odpadów.

Prognozę ilości i jakości odpadów komunalnych powstających na terenie powiatu wyszkowskiego określono na podstawie danych statystycznych i literaturowych. W prognozie ilości odpadów wytwarzanych w powiecie uwzględniono również prognozowane zmiany liczby ludności dla powiatu wyszkowskiego do 2011 r.

Tabela 37. Prognoza zmian ludności w powiecie wyszkowskim do r. 2011 Powiat 2006 r. 2011 r Wyszkowski 71 837 72 562

88 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 38. Prognoza wzrostu ilości odpadów komunalnych w powiecie wyszkowskim Ilość odpadów w Mg/rok Lp. Strumień odpadów 2006 2011 1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 4.031 4.344 2. Odpady zielone 578 623 3. Papier i karton nieopakowaniowe 1.127 1.184 4. Opakowania z papieru i tektury 1 121 1 250 5. Opakowania wielomateriałowe 253 282 6. Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 1 479 1 494 7. Opakowania z tworzyw sztucznych 650 707 8. Odpady tekstylne 483 513 9. Szkło nieopakowaniowe 198 219 10. Opakowania ze szkła 1 139 1 270 11. Metale 446 451 12. Opakowania z blachy stalowej 129 137 13. Opakowania z aluminium 65 71 14. Odpady mineralne 1 683 1 877 15. Drobna frakcja popiołowa 3 253 2 822 16. Odpady wielkogabarytowe 1 204 1 278 17. Odpady budowlane 2 432 2 712 18. Odpady niebezpieczne 151 161 Razem 20 423 21 395

Źródło: Według danych WPGO

Tabela 39. Prognoza ilości odpadów ulęgających biodegradacji w powiecie wyszkowskim w 2006 i 2011 r. Rodzaj odpadu Ilość Mg/rok 2006 r. Ilość Mg/rok 2011 r. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 4.031 4.344 Odpady zielone 578 623 Papier i tektura nieopakowaniowe 1.127 1.184 Opakowania z papieru i tektury 1.121 1.250 Razem 6.857 7.401

Odpady ulegające biodegradacji będą stanowiły odpowiednio w poszczególnych latach: w 2006 r. – 33,57 % ogólnej ilości odpadów komunalnych w 2011 r. – 34,59% ogólnej ilości odpadów komunalnych

89 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

3.2. Komunalne osady ściekowe

Prognozując ilości komunalnych osadów ściekowych na terenie powiatu wyszkowskiego do roku 2011 uwzględnić należy zmiany w gospodarce wodno – ściekowej na terenie miasta i gmin. Na terenie powiatu wyszkowskiego w przyszłych latach planuje się następujące inwestycje wpływające na wzrost ilości osadów z oczyszczalni ścieków:

− Przebudowa miejskiej oczyszczalni ścieków w Wyszkowie, − Rozbudowa systemu kanalizacji sanitarnej w Wyszkowie i na terenie gmin.

W wyniku realizacji powyższych inwestycji, szacuje się, że ilość odpadów na oczyszczalniach wzrośnie o ok. 10 %. Zatem prognozowana ilość odpadów z komunalnych oczyszczalni ścieków będzie wynosiła ok. 455 Mg/rok Zgodnie z założeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, możliwe kierunki zagospodarowania i unieszkodliwiania komunalnych osadów ściekowych obejmują: stabilizację chemiczną, obróbkę termiczną (spalanie), składowanie, kompostowanie, wykorzystanie do niwelacji i rekultywacji i na cele rolnicze oraz fermentację tlenową i beztlenową. Sposoby postępowania z wytworzonymi osadami, zależne będą od ich składu i uwarunkowań na poszczególnych oczyszczalniach. Na terenie powiatu wyszkowskiego preferowanym kierunkiem postępowania z osadami ściekowymi jest i następnych latach będzie wykorzystanie rolnicze, na potrzeby zieleni miejskiej oraz rekultywacji likwidowanych składowisk odpadów.

3.3. Odpady opakowaniowe

Należy się liczyć z tym, że rozwój przemysłu opakowaniowego i kierunki tego rozwoju, a co za tym idzie ilość wytwarzanych odpadów opakowaniowych, będzie zależeć od wielu czynników krajowych (sytuacja gospodarcza, ogólny wzrost spożycia, zmiany demograficzne, zmiany stylu i poziom życia ludności), a także

90 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego rozwoju międzynarodowej wymiany towarowej zarówno z krajami Unii Europejskiej, krajami Europy Środkowej i Wschodniej oraz ogólnej koniunktury gospodarczej na rynkach światowych.

Obecne największy wzrost produkcji i zużycia obserwuje się dla opakowań z tworzyw sztucznych lub z udziałem tworzyw sztucznych. Wzrost ten w ostatnim okresie kształtował się na poziomie 10% rocznie i był pięciokrotnie wyższy niż w krajach Europy Zachodniej. Przewidywana struktura odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych przewiduje, że ponad 60% masy wytwarzanych odpadów opakowaniowych stanowią poliolefiny.

W powiecie wyszkowskim prognozuje się:

− niewielki wzrost opakowań z papieru i tektury, opakowań z tworzyw sztucznych, opakowań wielomateriałowych, opakowań ze szkła do roku 2006, − niewielki wzrost opakowań z blachy stalowej i aluminium do roku 2006

Generalnie na terenie powiatu wyszkowskiego prognozuje się do 2006 r. niewielki wzrost ilości wytwarzanych odpadów opakowaniowych (o ok. 0,6 % w stosunku do 2003 r.).

Tabela 40. Prognoza struktury odpadów opakowaniowych w powiecie wyszkowskim (w 2006 i 2011 r) Masa odpadów opakowaniowych Rodzaj materiału 2006r. ogółem [Mg/rok] 2011r. ogółem [Mg/rok] Papier i tektura 2571 2598 Szkło 1932 1952 Tworzywa sztuczne 4504 4550 Wielomateriałowe 287 290 Stal 266 268 Aluminium 79 80 Drewno i inne materiały naturalne 927 936 Razem 7054 7125

Źródło: obliczenia własne na podstawie WPGO

91 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

3.4. Odpady z sektora gospodarczego

Prognozowanie zmian w ilościach wytwarzanych odpadów z sektora gospodarczego na terenie powiatu w sytuacji głębokich zmian restrukturyzacyjnych w głównych sektorach przemysłowych i ogólnie niekorzystnej koniunktury gospodarczej jest trudne do oszacowania. Brakuje także prognoz rozwoju i zmian w poszczególnych gałęziach przemysłu, rzemiosła i usług w regionie do 2011 r.

W tej sytuacji można jedynie przyjmować istniejące wskaźniki rozwoju gospodarczego kraju i na tej podstawie dokonywać szacunków ilości przewidywanych powstających odpadów z działalności gospodarczej.

Doświadczenia światowe wskazują, że:

− stopień redukcji wytwarzanych odpadów może się wahać w szerokich granicach, od 10 do 95%, przy czym na etapie wstępnym – bezinwestycyjnym – osiągana redukcja może wynieść 15 – 25%, − okres zwrotu kosztów inwestycyjnych poniesionych w celu minimalizacji odpadów wynosi średnio 5 lat, − redukcja odpadów przynosi w efekcie wymierne korzyści ekonomiczne, środowiskowe, społeczne i zdrowotne.

Prognozując rozwój sektora gospodarczego i związaną z nim ilość wytwarzanych odpadów pod uwagę należy wziąć w szczególności tendencje występujące we współczesnej gospodarce. Przyjmując za dokumentami rządowymi „wariant optymistyczny” rozwoju sytuacji w Polsce, jako stałą tendencję, przewiduje się w ciągu najbliższych 15 lat wyjście z recesji i dalszy rozwój gospodarczy kraju w następstwie restrukturyzacji przemysłu i handlu. Budowa nowoczesnej gospodarki odpadami z sektora gospodarczego polegać będzie na intensyfikacji działań: zwiększających innowacyjność i przedsiębiorczość, tworzących lepszą infrastrukturę techniczną, pobudzających rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Następować będą także przeobrażenia na obszarach wiejskich gdzie powinna zmniejszać się liczba osób żyjących z rolnictwa i wzrastać liczba osób świadczących usługi dla rolnictwa i rolników.

92 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Jak zapisano w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami, doświadczenia światowych wskazują, że na każde 1% wzrostu PKB przypada 2% wzrost ilości wytwarzanych odpadów. Może to być wskaźnik pozwalający na dokonanie prognozy powstawania odpadów w rozwijającej się gospodarce. Przyjmując 1,5% roczny wzrost gospodarczy można założyć, że ilości odpadów na koniec 2011 r. wzrośnie w regionie o 1/4. Trzeba jednak uwzględnić w prognozowaniu zmiany wynikające z porządkowania statystyki w odpadach a także podejmowanych działań ograniczających powstawanie odpadów. Tworząc prognozy ilości powstających odpadów trzeba także uwzględnić istnienie strefy odpadów nie ewidencjonowanych. Jak już wcześniej zaznaczono udział „szarej strefy odpadowej” (składającej się w przeważającej mierze ze źródeł rozproszonych - małych zakładów produkcyjnych, rzemieślniczych i usługowych) w wytwarzaniu odpadów ocenia się na 2 – 8% całości obecnego strumienia odpadów w Polsce. Dla powiatu wyszkowskiego można przyjąć, że wielkość ta będzie podobna. Odpady te, w miarę wprowadzania i udoskonalania systemów ich ewidencji i zbiórki, powinny zostać poddane procesom odzysku lub w odpowiedni sposób unieszkodliwione. W tym kontekście przewiduje się, że w najbliższej przyszłości (lata 2003 – 2006) w powiecie wyszkowskim zostanie utrzymany obecny poziom wytwarzania odpadów, jednak ich bilans ulegnie zmianie ze względu na wprowadzenie ścisłej ewidencji i zmian w klasyfikacji odpadów. W obecnych statystykach są to odpady całkowicie zagospodarowywane a więc nie spowoduje to zwiększenia ilości odpadów składowanych. W dalszej perspektywie czasowej do 2011 r. przewiduje się relatywne zmniejszenie (w stosunku do wzrostu produkcji w sektorze gospodarczym) wytwarzanych odpadów, w związku z wprowadzaniem technologii mało- i bezodpadowych. Szacuje się, redukcja ich ilości wytwarzanych przez sektor gospodarczy może w województwie mazowieckim wynieść ok. 5 – 10 %. W powiecie wyszkowskim dotyczyć to będzie przedsiębiorstw branży spożywczej (mleczarnie, ubojnie itp.). Można liczyć na ograniczanie ilości odpadów w obszarze spalania paliw energetycznych. Zastępowanie węgla gazem lub olejem może spowodować ograniczenie powstawania odpadów o ok. 10% w stosunku do aktualnego stanu.

93 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

3.5. Odpady niebezpieczne

Opracowanie prognozy powstawania odpadów niebezpiecznych do roku 2011 jest bardzo trudne ze względu na niestabilną sytuację gospodarki. W oparciu o wskaźniki Krajowego Planu Gospodarki Odpadami przyjęto dla powiatu wyszkowskiego następującą prognozę powstawania odpadów niebezpiecznych pochodzących z przemysłu i innej działalności gospodarczej (z wyłączeniem odpadów zawierających azbest) przyjmując rok: − 2003 r. – 100,0 % − 2006 r. – 101,2 % − 2010 r. – 102,0 % − 2011 r. – 102,7 %

W oparciu ww. założenia prognozuje się następujące ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych na terenie powiatu wyszkowskiego (przyjęto jako bazę wyjściową ilość wg SIGOP): − rok 2003 – 50,952 Mg/rok − rok 2006 – 51,563 Mg/rok − rok 2010 – 51,971 Mg/rok − rok 2014 – 52,328 Mg/rok

3.6. Odpady zawierające azbest

Od 1997 r istnieje zakaz stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. nr 161 poz. 628). W maju 2002 r. rada Ministrów przyjęła „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”. Uwzględniając żywotność wyrobów cementowo – azbestowych program zakłada realizację usuwania tych wyrobów z budynków i budowli do 2032 r. Do chwili obecnej ok. 90% obiektów zawierających azbest pozostaje niezinwentaryzowanych.

94 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

W związku z koniecznością usunięcia materiałów zawierających azbest z dziedziny komunalnej i gospodarczej należy w bliższej i dalszej perspektywie liczyć się ze wzrostem tego odpadu. Jego ilości na terenie powiatu wyszkowskiego będą możliwe do oszacowania w wyniku realizacji gminnych oraz powiatowego programów inwentaryzacji wyrobów azbestowych.

3.7. Odpady zawierające PCB

Zgodnie z obowiązującym prawem do końca 2010 r. mają zostać oczyszczone wszelkie instalacje zawierające ww. substancje. Na dzień dzisiejszy brak jest szczegółowych informacji na temat ilości wyrobów zawierających PCB na terenie powiatu wyszkowskiego. Zewidencjonowanym źródłem tej kategorii odpadów na terenie powiatu jest Zakład Energetyczny w Wyszkowie (kondensatory, transformatory).

Na terenie kraju istnieją 4 instalacje do unieszkodliwiania odpadów zawierających PCB.

3.8. Wyeksploatowane pojazdy i zużyte opony

Na terenie powiatu wyszkowskiego nie posiada lokalizacji legalne składowisko wyeksploatowanych pojazdów. Tym niemniej, uwzględniając aktualny stan wiekowy parku pojazdów i obserwowaną tendencję wymiany starych pojazdów na nowe, należy liczyć się z istotnym wzrostem ilości złomowanych pojazdów. Według prognozy krajowej w roku 2006 ilość złomowanych pojazdów osiągnie 216 % poziomu roku 2000, w 2010 odpowiednio 290 % a w roku 2014 – 390 %. Opierając się jednak na danych zawartych w KPGO można oszacować, że w województwie mazowieckim złomowanych jest obecnie ok. 15 – 20 tys. samochodów/ rok, co odpowiada około 14 – 18 tys. Mg odpadów o zróżnicowanej charakterystyce.

95 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Ustawa o odpadach wprowadza zakaz składowania opon, których wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2003 r. – dla całych opon, a z dniem 1 lipca 2006 r. – dla części opon. Na mocy ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych nałożony został na producentów i importerów opon wprowadzanych na rynek obowiązek odzysku zużytych opon. Poza tym na producentów i importerów opon nałożono obowiązek odzysku zużytych opon (ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej), a stopień odzysku tych odpadów w latach 2002 – 2007 powinien wynosić (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych – Dz. U. Nr 69, poz. 719): − 2002 r. – 25% − 2003 r. – 35% − 2004 r. – 50% − 2005 r. – 60% − 2006 r. – 70% − 2007 r. – 75%

Wg postanowień ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej, stopień odzysku zużytych opon powinien wzrosnąć do 50% w roku 2004, a w roku 2007 osiągnąć wartość do 75%. Należy także uwzględnić fakt, iż w perspektywie lat 2003 – 2014 przewidywany jest ciągły wzrost ilości wycofanych z eksploatacji opon i szacuje się, że w skali roku przyrost ten będzie wynosił ok. 3 – 5% rocznie.

3.9. Akumulatory i baterie

Ilość zużytych akumulatorów można powiązać z obserwowanym wzrostem użytkowanych samochodów. Na poziomie powiatu trudno jest przeprowadzić wiarygodną, indywidualną prognozę.

96 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

3.10. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne

Branża wyrobów elektrycznych i elektronicznych cechuje się najwyższym tempem rozwojowym. Postęp techniczny sprawia, że urządzenia tej grupy szybko tracą znamiona nowoczesności i są zastępowane urządzeniami nowej generacji. Wg KPGO dynamika przyrostu odpadów elektrycznych i elektronicznych jest trzykrotnie wyższa od pozostałych odpadów. W skali kraju przewiduje się, że w roku 2011 ilość odpadów tej grupy ulegnie podwojeniu w stosunku do bazowego roku 2000. W związku z tym, na terenie powiatu wyszkowskiego należy się również liczyć ze wzrostem tych odpadów.

3.11. Odpady medyczne i weterynaryjne

Wg WPGO w roku 2005 miałoby nastąpić niewielkie zmniejszenie się ilości wytwarzanych odpadów medycznych a następnie – do 2011 r. – niewielkie zwiększenie. Ponieważ brak jest wskazówek metodycznych będących punktem wyjścia do takiego oszacowania, przyjęto, że ilość powstających odpadów medycznych w powiecie wyszkowskim wzrośnie w niewielkim – ok. 5% stopniu, będącym głownie wynikiem ujawnienia się wytwórców nie składających dotychczas wymaganych sprawozdań.

97 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

4. CELE GOSPODARKI ODPADAMI NA POZIOMIE KRAJU, WOJEWÓDZTWA I POWIATU

Podstawą planowania gospodarki odpadami na terenie powiatu wyszkowskiego na lata 2005 – 2012 będą założenia planów gospodarki odpadami wyższego szczebla, tj. krajowego, wojewódzkiego i powiatowego oraz cele Polityki Ekologicznej Państwa 12.

Podstawowym celem II Polityki Ekologicznej Państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju (mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych), przy założeniu, że strategia zrównoważonego rozwoju Polski pozwoli na wdrażanie takiego modelu tego rozwoju, który zapewni na tyle skuteczną regulację i reglamentację korzystania ze środowiska, aby rodzaj i skala tego korzystania realizowane przez wszystkich użytkowników nie stwarzały zagrożenia dla jakości i trwałości przyrodniczych zasobów. Najważniejsze cele Polityki Ekologicznej Państwa określono w dwóch zakresach, tzn. w zakresie racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych oraz w zakresie jakości środowiska.

Ochrona przed odpadami jest specyficzną dziedziną ochrony środowiska, gdyż poszczególne przedsięwzięcia w tym zakresie w dalszej perspektywie, poza bezspornymi efektami ekologicznymi w postaci likwidacji zagrożeń, mogą przynieść również wymierne korzyści materialne wynikające z racjonalnego gospodarowania odpadami (odzysk surowców i materiałów, wykorzystanie energii).

Kierunkiem przewodnim polityki w zakresie gospodarowania odpadami jest zasada zrównoważonego rozwoju oraz zintegrowane podejście do ochrony środowiska z uwzględnieniem zagadnień odpowiedzialności. Idea nowej strategii polega na zaangażowaniu wszystkich partnerów gospodarczych i społecznych (podejście „z dołu do góry”). Celem nadrzędnym polityki w zakresie gospodarowania odpadami jest zapobieganie powstawaniu odpadów, przy rozwiązywaniu problemu odpadów „u źródła”, odzyskiwanie surowców i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów nie wykorzystanych.

12 Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2000 r

98 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Warunkiem realizacji tego celu jest zmniejszenie materiało- i energochłonności produkcji (stosowanie czystych technologii), wykorzystywanie alternatywnych odnawialnych źródeł energii, stosowanie analizy pełnego „cyklu życia” produktu (produkcji, transportu, opakowania, użytkowania, ewentualnego ponownego wykorzystania i unieszkodliwiania).

Jako priorytety na lata 2003 – 2010 II Polityka Ekologiczna Państwa przewiduje:

1) dwukrotne zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie wykorzystywanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych w porównaniu ze stanem z 1990 r.,

2) wdrożenie w całym kraju systemów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych,

3) tworzenie kompleksowych systemów odzysku surowców wtórnych z odpadów, m.in. makulatury, szkła, tworzyw sztucznych, odpadów gumowych, puszek aluminiowych; odzyskiwanie i powtórne wykorzystywanie co najmniej 50 % papieru i szkła,

4) stworzenie kompleksowego systemu odzysku opakowań i recyklingu materiałów z opakowań, w tym jednolitego systemu ewidencji tych odpadów; opracowanie i wdrożenie harmonogramu osiągnięcia określonego stopnia odzysku i recyklingu, z uwzględnieniem Dyrektywy Rady i Parlamentu Europejskiego 94/ 62/ WE w sprawie opakowań i odpadów z opakowań,

5) budowa zintegrowanej infrastruktury do bezpiecznego zbierania, segregacji, transportu, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (m.in. przepracowanych olejów, zużytych akumulatorów i baterii),

6) zewidencjonowanie urządzeń zanieczyszczonych PCB i podjęcie działań technicznych dla eliminacji tych urządzeń i bezpiecznego usuwania olejów odpadowych zawierających powyżej 50 ppm PCB/PCT (np. oczyszczania transformatorów o zawartości powyżej 0,005% wagowych PCB),

7) wprowadzenie systemów ewidencji zakładów posiadających rocznie ponad 500

99 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

litrów olejów odpadowych,

8) podejmowanie działań w celu eliminacji PCB, w tym, w pierwszej kolejności przeprowadzenie inwentaryzacji urządzeń zawierających powyżej 5 litrów PCB oraz do końca 2010 r. oczyszczenie wszelkich urządzeń i instalacji zawierających te substancje,

9) tworzenie rynków zbytu dla materiałów z odzysku,

10) rozpoczęcie budowy systemu zintegrowanej sieci zakładów przeróbki odpadów (powiązanej z innymi państwami Unii Europejskiej), szczególnie odpadów niebezpiecznych,

11) realizacja programu likwidacji mogilników, w których składowane są przeterminowane środki ochrony roślin i inne substancje niebezpieczne,

12) opracowanie i stopniowe wdrażanie narodowej strategii redukcji ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji, z uwzględnieniem Dyrektywy Rady 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów,

13) składowanie jedynie unieszkodliwionych odpadów niebezpiecznych,

14) zakończenie realizacji programu spalania odpadów szpitalnych,

15) wycofanie z produkcji i użytkowania, bądź ograniczenie użytkowania substancji i materiałów niebezpiecznych reglamentowanych przez dyrektywy Unii Europejskiej i międzynarodowe przepisy prawne (m.in. zawierających metale ciężkie, trwałe zanieczyszczenia organiczne i substancje niszczące warstwę ozonową),

16) wprowadzenie systemu pozwoleń zintegrowanych na emisje zanieczyszczeń do wszystkich komponentów środowiska w jednym postępowaniu administracyjnym i z punktu widzenia najlepszej dostępnej techniki, zgodnie z wymaganiami odpowiedniej dyrektywy Unii Europejskiej,

17) wdrożenie skutecznego systemu kontroli i nadzoru nad gospodarowaniem odpadami, w tym prowadzenie monitoringu,

18) rozszerzenie zakresu prac badawczo – rozwojowych nad nowymi technologiami odzysku i ponownego wykorzystania odpadów.

100 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Modyfikację powyższych priorytetów wprowadziła Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010 13, w myśl zapisów której za priorytetowe cele w zakresie gospodarowania odpadami w latach 2003 – 2010 uznaje się:

1) pełne wprowadzenie w życie regulacji prawnych zawartych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach oraz rozporządzeniach wykonawczych do tej ustawy, zgodnie z przyjętym harmonogramem,

2) ratyfikacja konwencji międzynarodowych dotyczących gospodarki odpadowej oraz dostosowanie do wymagań tych konwencji prawodawstwa krajowego,

3) zwiększenie poziomu odzysku (w tym recykling) odpadów przemysłowych poprzez odpowiednią politykę podatkową i system opłat za korzystanie ze środowiska,

4) stworzenie podstaw dla nowoczesnego gospodarowania odpadami komunalnymi, zapewniającej wzrost odzysku zmniejszającego ich masę unieszkodliwianą przez składowanie co najmniej o 30% do 2006 roku i o 75% do roku 2010 (w stosunku do roku 2000),

5) zbudowanie – w perspektywie 2010 r. – krajowego systemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

Krajowy Plan Gospodarki Odpadami (w skrócie KPGO), przyjęty Uchwałą Rady Ministrów w dniu 29 października 2002 r. 14, w swej treści określa:

1) aktualny stan prawny i organizacyjny gospodarki odpadami w Polsce,

2) diagnozę stanu aktualnego gospodarki odpadami i założenia prognostyczne,

3) cele w gospodarce odpadami oraz przewidywane zadania,

4) możliwości pozyskania środków finansowych na realizację przewidzianych przedsięwzięć,

5) system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów gospodarki odpadami.

13 Rada Ministrów, Warszawa 2002 r. 14 Monitor Polski Nr 11, poz. 159

101 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Na podstawie założeń KPGO opracowany został Plan Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 2004 – 2011 (w skrócie WPGO) 15, określający założenia polityki oraz cele i zadania w zakresie gospodarki odpadami dla terenu województwa.

Hierarchia działań w zakresie gospodarki odpadami na terenie województwa mazowieckiego ustalona została w sposób następujący:

− zapobieganie powstawaniu odpadów (zarówno na etapie produkcji, jak i w czasie użytkowania i po zakończeniu użytkowania produktów),

− minimalizacja ilości powstających odpadów,

− odzysk i wykorzystanie odzyskanych z odpadów surowców i materiałów,

− unieszkodliwianie odpadów, poza składowaniem,

− składowanie odpadów.

Przy budowie systemu gospodarki odpadami w województwie mazowieckim powinna być stosowana zasada regionalizacji, oznaczająca łączenie się jednostek terytorialnych (gmin i powiatów) w grupy, w których prowadzone będzie kompleksowe zagospodarowanie wytwarzanych odpadów. Regiony, zgodnie z zasadą bliskości, powinny być samowystarczalne pod względem poszczególnych elementów systemu (zbiórka, transport, odzysk, unieszkodliwianie), jedynie dla specyficznych rodzajów odpadów (np. PCB, zużyte oleje, itp.) konieczne będzie korzystanie z usług zewnętrznych operatorów. Dopuszcza się także tworzenie ponadwojewódzkich struktur w zakresie gospodarowania odpadami.

Jako priorytetowe zadania systemu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego ustalono:

− kompleksowe rozwiązanie problemu odpadów komunalnych poprzez wprowadzenie selektywnej zbiórki, segregacji, wykorzystania odpadów jako surowców wtórnych, kompostowanie oraz stosowanie innych metod biologicznych, termiczne unieszkodliwienie i budowę instalacji wspomagających

15 przyjęty przez Sejmik Województwa Mazowieckiego Uchwałą Nr 119/ 2003 z dnia 15 grudnia 2003 r.

102 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

gospodarkę odpadami (np. stacji przeładunkowych, instalacji do przerobu i odzysku odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i remontowych, instalacji odgazowujących składowiska, modernizacja składowisk, itp.),

− rozwój selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych oraz specyficznych rodzajów odpadów,

− rozwinięcie systemu ewidencji i kontroli wytwórców odpadów w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw,

− zwiększenie odzysku i unieszkodliwiania poza składowaniem odpadów w sektorze gospodarczym,

− poprawę w zakresie gospodarki osadami ściekowymi,

− likwidację 12 nieczynnych mogilników na terenie województwa,

− rekultywację nie eksploatowanych składowisk (komunalnych i przemysłowych),

− stworzenie systemu recyklingu wraków pojazdów,

− stworzenie systemu unieszkodliwiania odpadów poubojowych i padliny,

− likwidacja „dzikich” składowisk odpadów.

W WPGO nie przedstawiono konkretnych propozycji dotyczących systemu gospodarki odpadami powstającymi na terenie powiatu wyszkowskiego oraz poszczególnych gmin wchodzących w jego skład. Pomimo to priorytety w zakresie gospodarki odpadami na poziomie województwa będą stanowiły podstawę gospodarki odpadami na poziomie powiatu.

Ze względu na realizację planu gospodarki odpadami dla powiatu wyszkowskiego największe znaczenie mają priorytety określone dla komunalnego sektora odpadów, które dla województwa mazowieckiego zapisano w sposób następujący:

I. Cele krótkookresowe 2004 – 2007:

− kampania edukacyjno – informacyjna obywateli województwa mazowieckiego

103 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

w zakresie prawidłowego funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi,

− uporządkowanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi w województwie, ze szczególnym uwzględnieniem tworzenia ponad lokalnych struktur organizacyjnych,

− objęcie wszystkich mieszkańców miast i 95% mieszkańców terenów wiejskich zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych,

− rozwój i podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów dla osiągnięcia odpowiednich limitów odzysku i recyklingu: odpadów wielkogabarytowych na poziomie 20%, odpadów budowlanych na poziomie 15%, odpadów niebezpiecznych na poziomie 15% oraz odpadów opakowaniowych – odzysk 50%, recykling 25%,

− podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

− skierowanie w roku 2007 na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 90% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995),

− rozwój instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów,

− bieżąca likwidacja nielegalnych składowisk, inwentaryzacja starych składowisk odpadów w celu ich rekultywacji a także intensyfikacja działań w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów komunalnych, bądź rozbudowa składowisk regionalnych wg standardów UE.

II. Cele długookresowe 2008 – 2011:

− kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej,

− objęcie wszystkich (100%) mieszkańców województwa mazowieckiego zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych,

104 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

− dalsza organizacja i doskonalenie regionalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi,

− dalszy rozwój selektywnej zbiórki i osiągniecie odpowiedniego limitu odzysku i recyklingu: odpady wielkogabarytowe na poziomie 55%, odpady budowlane na poziomie 45% i odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych 57%,

− skierowanie w roku 2011 na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 63% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995),

− rozwój i wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym metod termicznego przekształcania odpadów.

Szczególną kategorię odpadów sektora komunalnego stanowią odpady opakowaniowe, w zakresie gospodarki których WPGO przewiduje następujące cele i zadania na lata 2004 – 2011 (mające wpływ na projektowanie gospodarki odpadami na terenie powiatu):

− system gospodarki odpadami opakowaniowymi w skali województwa powinien zapewnić osiągnięcie następujących minimalnych poziomów odzysku i recyklingu:

− do końca 2007 r. odzysku w wysokości 50 %, recyklingu 25 %,

− do końca 2011 r. poziomów określonych w krajowych regulacjach wynikających z nowelizacji Dyrektywy 94/62/EC,

− ograniczenie masy odpadów opakowaniowych deponowanych na składowiskach,

− wprowadzenie standardów dotyczących jakości i czystości surowców wtórnych uzyskanych z odpadów opakowaniowych oraz wdrożenie we wszystkich gminach miejskich województwa selektywnej zbiórki opakowań poużytkowych przydatnych do recyklingu,

− uzgodnienie z organizacjami odzysku oraz zarządami gmin działań operacyjnych umożliwiających poprawę sytuacji w zakresie zbiórki odpadów opakowaniowych,

105 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

a także prowadzące podnoszenia poziomów odzysku i recyklingu,

− działania informacyjno – edukacyjne.

Na terenie powiatu powstają także odpady sektora przemysłowego, dla których podstawowymi celami gospodarki na lata 2004 – 2011 w województwie mazowieckim są:

− zapobieganie i minimalizacja ilości, a także ograniczenie toksyczności odpadów,

− zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych,

− ograniczenie negatywnego wpływu obiektów gospodarki odpadami na środowisko,

− osiągnięcie pełnej kontroli i właściwe zarządzanie gospodarką odpadami w sektorze gospodarczym,

− zwiększenie wiedzy wytwórców z sektora gospodarczego na temat zasad gospodarki odpadami.

Wydzieloną kategorię odpadów sektora przemysłowego stanowią osady ściekowe, dla których WPGO wprowadza następujące cele w zakresie gospodarki:

I. Cele krótkookresowe 2004 – 2007:

− objęcie monitoringiem wszystkich oczyszczalni ścieków w województwie, w zakresie wytwarzania osadów ściekowych, sposobów postępowania z nimi oraz realizacji przez oczyszczalnie ścieków obowiązku prowadzenia badań fizyczno – chemicznych i mikrobiologicznych osadów ściekowych,

− zwiększenie efektywności kontroli nad stosowaniem osadów ściekowych na terenach gmin i powiatów, ze zwróceniem szczególnej uwagi na miejsca stosowania osadów,

− zwiększenie stopnia ustabilizowania osadów ściekowych oraz ograniczenie wykorzystywania osadów nieustabilizowanych,

106 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

− zwiększenie stanu świadomości społecznej w zakresie gospodarki osadami ściekowymi,

II. Cele długookresowe 2004 – 2011:

− zmniejszenie stopnia obciążenia osadów ściekowych szkodliwymi substancjami i organizmami chorobotwórczymi poprzez ograniczenie zrzutu zanieczyszczeń pochodzenia przemysłowego, trafiających do komunalnych oczyszczalni ścieków, a tym samym zmniejszenia ilości wytwarzanych osadów,

− zwiększenie stopnia przetworzenia osadów ściekowych, poprzez wprowadzenie procesów stabilizacji i odwadniania osadów i/ lub dalszej przeróbki (np. kompostowanie), czego efektem będzie zmniejszenie ich objętości,

− zwiększenie stopnia kontroli wytwarzania i zagospodarowania komunalnymi osadami ściekowymi,

− ograniczenie deponowania osadów ściekowych na składowiskach odpadów, w tym na terenach oczyszczalni, do maksimum 20 % wytwarzanej ilości w roku 2011, z wyjątkiem składowania osadów o ponadnormatywnych parametrach zanieczyszczeń,

− zwiększenie ilości kompostowanych osadów ściekowych, do minimum 15 % wytwarzanej ilości w roku 2011,

− zwiększenie ilości osadów ściekowych poddanych termicznym metodom przeróbki i unieszkodliwiania (suszenie i spalanie) do minimum 20 % wytwarzanej ilości w roku 2011,

− zwiększenie ilości osadów ściekowych wykorzystywanych przyrodniczo i przemysłowo do minimum 45 % wytwarzanej ilości w roku 2010,

− sukcesywne wykorzystywanie osadów ściekowych nagromadzonych na terenach oczyszczalni ścieków, do osiągnięcia 30 % wykorzystania nagromadzonych osadów w roku 2011,

− zmniejszenie stopnia zagrożenia środowiska, spowodowanego przez niewłaściwe składowanie osadów ściekowych.

107 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Ze względu na specyficzne właściwości odpady niebezpieczne (stanowiące kategorię odpadów przemysłowych) w WPGO poddano odrębnej, szczegółowej analizie, ustalające w zakresie gospodarki nimi następujące cele:

I. Cele krótkookresowe 2004 – 2007:

− minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów poprzez wprowadzenie technologii mało i bezodpadowych oraz najlepszych dostępnych technologii (BAT),

− intensyfikacja działań w kierunku zwiększenia stopnia odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,

− uczestniczenie wytwórców w programach zarządzania środowiskowego ISO 14 000 oraz zasad Czystszej Produkcji,

− sukcesywne wycofywanie funkcjonujących urządzeń zawierających PCB,

− sukcesywna likwidacja wycofanych urządzeń zawierających PCB poprzez kontrolowane unieszkodliwianie lub dekontaminację,

− sukcesywna likwidacja mogilników do 2010,

− likwidacja wylewisk osadów garbarskich,

− uzyskanie poziomu odzysku olejów smarowych w wysokości 50 % ilości wprowadzanej na rynek,

− uzyskanie poziomu recyklingu olejów smarowych w wysokości 25 %,

− sukcesywny odzysk z rynku akumulatorów ołowiowych,

− odzysk i recykling na poziomie 60 % akumulatorów Ni-Cd wielkogabarytowych,

− odzysk i recykling na poziomie 45 % akumulatorów Ni-Cd małogabarytowych,

− odzysk i recykling na poziomie 30 % pozostałych baterii (z wyłączeniem cynkowo – węglowych i alkalicznych),

− usunięcie ok. 20 % wyrobów zawierających azbest,

− sukcesywne wprowadzanie systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych powstających w gabinetach weterynaryjnych,

− sukcesywne wprowadzanie systemu zbiórki odpadów specyficznych powstających w wyniku prowadzenia praktyk lekarskich,

108 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

− ponowne wykorzystanie części i odzysk surowców w ilości stanowiącej 85 % średniej masy pojazdu, z czego wykorzystanie części i recykling materiałowy stanowić ma odpowiednio: dla samochodów skonstruowanych po 1980 roku – do 80 % średniej masy pojazdu, dla samochodów skonstruowanych przed 1980 rokiem – do 75 % średniej masy pojazdu,

− osiągnięcie zbiórki odpadów elektrycznych i elektronicznych na poziomie 4 kg/M do 31 stycznia 2006 r., zgodnie z dyrektywą 2002/96/EC w sprawie odpadów sprzętu elektrycznego i elektronicznego,

− osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu urządzeń zawierających CFC i HCF w wysokości 45 % dla urządzeń klimatyzacyjnych, 60 % dla urządzeń chłodniczych poza gospodarstwami domowym oraz 40 % dla chłodziarek i zamrażarek pochodzących z gospodarstw domowych,

− edukacja ekologiczna wytwórców odpadów w zakresie prawidłowych sposobów postępowania z odpadami oraz ich obowiązków wynikających z obowiązujących uregulowań prawnych.

II. Cele długookresowe 2008 – 2011:

− kontynuacja wdrażania technologii (BAT) oraz uczestniczenia wytwórców w programach zarządzania środowiskowego i zasad Czystszej Produkcji,

− całkowita likwidacja wycofanych urządzeń zawierających PCB poprzez kontrolowane unieszkodliwianie lub dekontaminację do 2010 roku,

− całkowita likwidacja mogilników do 2010 roku,

− uzyskanie poziomu odzysku olejów smarowych do 2007 roku w wysokości 50 % ilości wprowadzanej na rynek,

− sukcesywne zwiększenie poziomu odzysku i recyklingu olejów smarowych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych,

− odzysk i recykling na poziomie 70 % akumulatorów Ni-Cd wielkogabarytowych,

− odzysk i recykling na poziomie 50 % akumulatorów Ni-Cd małogabarytowych,

109 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

− odzysk i recykling na poziomie 50 % pozostałych baterii (z wyłączeniem cynkowo – węglowych i alkalicznych),

− usunięcie ok. 30 % wyrobów zawierających azbest,

− objęcie systemem zbiórki, transportu i unieszkodliwiania wszystkich wytwórców odpadów weterynaryjnych,

− objęcie systemem zbiórki wszystkich podmiotów wytwarzających odpady medyczne,

− ponowne wykorzystanie części i odzysk surowców w ilości stanowiącej 95 % średniej masy pojazdu, z czego wykorzystanie części i recykling materiałowy stanowić powinny – do 85 % średniej masy pojazdu,

− osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu urządzeń zawierających CFC i HCF w wysokości 50 % dla urządzeń klimatyzacyjnych, 70 % dla urządzeń chłodniczych poza gospodarstwami domowym oraz 50 % dla chłodziarek i zamrażarek pochodzących z gospodarstw domowych.

Na podstawie celów wyznaczonych w planach wyższego szczebla zapisano cele i kierunki działania w zakresie poprawy sytuacji w gospodarce odpadami na terenie powiatu wyszkowskiego. Przedstawione poniżej cele uwzględniają także priorytety Polityki Ekologicznej Państwa.

CEL STRATEGICZNY: wprowadzenie na terenie całego powiatu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz osiągnięcie zakładanych limitów odzysku i recyklingu odpadów wielkogabarytowych, budowlanych, niebezpiecznych oraz opakowaniowych, a także bezpieczna dla środowiska gospodarka odpadami przemysłowymi i niebezpiecznymi

Cele szczegółowe na lata 2004 – 2007:

1) prowadzenie akcji informacyjno – edukacyjnej na temat możliwości ograniczania ilości powstających w gospodarstwach domowych odpadów

110 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

2) objęcie wszystkich mieszkańców miasta i 95% mieszkańców terenów wiejskich zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych,

3) promocja selektywnej zbiórki odpadów komunalnych powstającymi na terenie powiatu,

4) modernizacja i bieżąca rekultywacja istniejących gminnych składowisk odpadów komunalnych,

5) bieżąca likwidacja „dzikich wysypisk”,

6) skierowanie w roku 2007 na składowiska odpadów nie więcej niż 90% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995),

7) osiągnięcie w roku 2007 zakładanych limitów odzysku i recyklingu następujących odpadów:

− wielkogabarytowych – na poziomie 20%,

− budowlanych – na poziomie 15%,

− niebezpiecznych – na poziomie 15%,

− opakowaniowych – odzysk 50%, recykling 25%,

8) uporządkowanie systemów zbierania, transportu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, ze szczególnym uwzględnieniem problemu niekontrolowanego wprowadzania odpadów do środowiska w celu przeciwdziałania powstawaniu dzikich wysypisk,

9) rozpoczęcie selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, remontowo – budowlanych oraz niebezpiecznych pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych,

10) objęcie monitoringiem wszystkich oczyszczalni ścieków w powiecie, w zakresie wytwarzania osadów ściekowych, sposobów postępowania z nimi oraz realizacji przez oczyszczalnie ścieków obowiązku prowadzenia badań fizyczno – chemicznych i mikrobiologicznych osadów ściekowych,

11) unieszkodliwianie osadów ściekowych w zależności od możliwości ich zagospodarowania (np. wykorzystywanie w celach nawozowych lub

111 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

rekultywacji, deponowanie na składowisku, kompostowanie),

12) organizacja nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SMR) oraz padłych zwierząt oraz nad procesem powstawania i unieszkodliwiania odpadów medycznych,

13) promowanie mało- i bezodpadowych technologii produkcji,

14) zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych,

15) podnoszenie świadomości lokalnej społeczności powiatu w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami.

Cele szczegółowe na lata 2008 – 2012:

1) objęcie wszystkich mieszkańców powiatu zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych,

2) deponowanie na składowisku nie więcej niż 54% wszystkich odpadów komunalnych,

3) skierowanie do 2010 r. na składowisko nie więcej niż 85% (wagowo) całkowitej ilości odpadów ulegających biodegradacji,

4) skierowanie do 2012 r. na składowisko nie więcej niż 60% (wagowo) całkowitej ilości odpadów ulegających biodegradacji,

5) ograniczenie deponowania osadów ściekowych na składowiskach odpadów, w tym na terenach oczyszczalni, do maksimum 20 % wytwarzanej ilości w roku 2011, z wyjątkiem składowania osadów o ponadnormatywnych parametrach zanieczyszczeń,

6) zwiększenie ilości kompostowanych osadów ściekowych, do minimum 15 % wytwarzanej ilości w roku 2011,

7) zwiększenie ilości osadów ściekowych wykorzystywanych przyrodniczo i przemysłowo do minimum 45 % wytwarzanej ilości w roku 2010,

8) osiągnięcie w 2010 r. zakładanych limitów odzysku i recyklingu następujących

112 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

odpadów:

− wielkogabarytowych – na poziomie 55%,

− budowlanych – na poziomie 45%,

− niebezpiecznych – na poziomie 57%,

− opakowaniowych – z papieru i tektury 48%, ze szkła 40%, z tworzyw sztucznych 25%, z aluminium 40%, z blachy stalowej 22% oraz opakowania wielomateriałowe 25%,

9) dalsza organizacja nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SMR) oraz padłych zwierząt oraz nad procesem powstawania i unieszkodliwiania odpadów medycznych,

10) dalsze zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych,

11) dalsze podnoszenie świadomości społecznej obywateli w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami,

12) zamknięcie gminnych składowisk odpadów komunalnych wg harmonogramu WPGO.

113 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

5. PROJEKTOWANY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE POWIATU WYSZKOWSKIEGO

Liczba mieszkańców powiatu wyszkowskiego wynosi ponad 71 tys. osób. Przedstawiona wielkość zaludnienia jest zbyt mała na zorganizowanie kompleksowego systemu gospodarki odpadami. Stworzenie takiego systemu pociągałoby za sobą zbyt wysokie koszty usuwania odpadów, ponoszone przez mieszkańców. W tej sytuacji utworzenie wspólnego systemu obsługującego dwa, a nawet trzy sąsiadujące powiaty, zgodnie z koncepcją regionalizacji gospodarki odpadami przedstawioną w WPGO, wydaje się w przyszłości sprawą konieczną.

Zgodnie z prawnie określonymi zasadami postępowania z odpadami należy:

− zapobiegać i minimalizować powstawanie odpadów,

− zapewnić odzysk i unieszkodliwianie odpadów,

− zapewnić bezpieczne składowanie tych odpadów, których nie da się poddać systemowi odzysku lub unieszkodliwiania w inny sposób, poza tym należy prowadzić:

− odzysk i unieszkodliwianie odpadów ulegających biodegradacji,

− odzysk surowców wtórnych ze strumienia odpadów komunalnych,

− wydzielenie odpadów opakowaniowych ze strumienia odpadów komunalnych,

− wydzielenie odpadów wielkogabarytowych i budowlano – remontowych ze strumienia odpadów komunalnych,

− wydzielenie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych i stworzenie punktu odbioru i magazynowania tego typu odpadów w celu ich dostarczenia do miejsca docelowego unieszkodliwienia.

Projektowany na terenie powiatu wyszkowskiego system gospodarki odpadami, zgodnie z wytycznymi WPGO, opierać się na rozwoju selektywnej zbiórki. Oprócz podstawowych, tradycyjnie selektywnie zbieranych odpadów stanowiących

114 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

źródło surowców wtórnych (makulatura, złom metali, szkło, tworzywa), zgodnie z zapisami planów wyższego szczebla powinny być zbierane selektywnie: odpady niebezpieczne, odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane oraz odpady ulegające biodegradacji.

Jednostką predysponowaną do zapewnienia prowadzenia właściwej gospodarki odpadami komunalnymi, w szczególności do racjonalnego rozwiązywania problemów lokalizacyjnych składowisk odpadów komunalnych jest gmina. Powiat może organizować wspólne działania gmin w sprawach przekraczających możliwości ekonomiczne i organizacyjne pojedynczych gmin. Rola powiatów może mieć również charakter inspirujący, koordynujący i mediacyjny. Obecnie jedynym narzędziem ekonomicznym powiatu jest Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, którego środki mogą być tylko w niewielkiej części przeznaczone na finansowanie zadań związanych z gospodarką odpadami. Do zadań Starosty w zakresie gospodarki odpadami należy:

− przekazywanie kopii wydawanych decyzji Marszałkowi Województwa Mazowieckiego oraz wójtowi/ burmistrzowi,

− zatwierdzanie w drodze decyzji programów gospodarki odpadami niebezpiecznymi po zasięgnięciu opinii wójta/ burmistrza, właściwego ze względu na miejsce wytwarzania odpadów niebezpiecznych (dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą),

− przyjmowanie informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami oraz wydawanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów oraz w zakresie zbierania lub transportu odpadów – po zasięgnięciu opinii wójta/ burmistrza, właściwych ze względu na miejsce prowadzenia działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,

− wydawanie pozwoleń na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych w ilości powyżej 1 Mg/rok i innych niż niebezpiecznych w ilości powyżej 5000 Mg/rok,

− przekazywanie marszałkowi województwa łącznego zestawienie rejestrów, w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy,

− zatwierdzanie instrukcji eksploatacji składowiska odpadów oraz wydawanie

115 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

zgody na zamknięcie składowiska odpadów lub jego wydzielonej części na wniosek zarządzającego składowiskiem odpadów dla przedsięwzięć nie mieszczących się w gestii wojewody.

Zgodnie z art. 3 ust.1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach „utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy”. Zgodnie z jej zapisami gminy realizują wszystkie zadania związane ze zbiórką, transportem, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów na swoim terenie. Do zadań gminy należy zatem: 1) organizacja systemu selektywnego gromadzenia odpadów. Zgodnie z przyjętym przez radę gminy planem gospodarki odpadami gmina określi rodzaje pozyskiwanych strumieni odpadów, rodzaje wykorzystywanych pojemników oraz sposoby rozliczeń finansowych za świadczone usługi, 2) organizacja systemu zbiorki i transportu odpadów. Wiązać się to będzie z wyłonieniem firmy świadczącej usługi, określeniem częstotliwości odbioru odpadów oraz wyznaczeniem miejsc odzysku i unieszkodliwiania, 3) organizacja systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Samodzielnie lub w porozumieniu z innymi gminami gminy określą sposoby odzysku i unieszkodliwiania odpadów oraz zorganizują taki system. Istnieje również możliwość uzgodnienia dostaw strumieni odpadów z istniejącymi zakładami przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów, 4) nadzór nad funkcjonowaniem systemu gospodarki odpadami, 5) organizacja systemu edukacji ekologicznej społeczeństwa, która winna być związana z realizacją nakreślonych celów, przyjętymi sposobami odzysku i unieszkodliwiania oraz dostosowana do poszczególnych grup społeczeństwa.

Na dzień sporządzenia niniejszego planu Starostwo było w posiadaniu szczególowych informacji na temat projektowanych systemów gospodarki odpadami gmin: Brańszczyk, Długosiodło, Somianka (gminy przedstawiły do zaopiniowania swoje planu) oraz ogólnych informacji na temat projektowanych systemów gospodarki odpadami gmin: Rząśnik i Zabrodzie.

116 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

W przypadku miejsko – wiejskiej gminy Wyszków gospodarka odpadami powstającymi na wiejskich obszarach realizowana będzie w sposób następujący.: − odpady komunalne zbierane będą w sposób selektywny „u źródła”, − selektywna zbiórka wybranych kategorii odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych prowadzona będzie w oparciu o punkty zbiórki wybranych odpadów, zlokalizowane w wybranych sklepach, szkołach oraz punktach aptecznych, − odpady wielkogabarytowe, w tym zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne oraz budowlano – remontowe zbierane będą w oparciu o odbiór bezpośrednio od właścicieli w ramach tzw. usługi „na telefon”, − odpady ulegające biodegradacji oraz odpady zielone są w 100% zagospodarowywane przez ich wytwórców, − odpady opakowaniowe zbierane będą w sposób selektywny „u źródła”.

Gmina Wyszków jako jednostka odpowiedzialna za gospodarkę odpadami na swoim terenie nie przewiduje w latach 2005 – 2012 prowadzenia we własnych zakresie zbiórki: odpadów medycznych i wetrynaryjnych, zużytych baterii i akumulatorów, wyeksploatowanych pojazdów samochodowych, zużytych opon oraz olejów odpadowych. Zbiórka powyższych oraz przekazywanie powyższych kategorii odpadów do odzysku oraz unieszkodliwiania pozostanie obowiązkiem wytwórców tych odpadów.

Ze względu na planowane zamknięcie składowiska odpadów we wsi Tumanek oraz społeczne trudności z lokalizacją na terenie gminy inwestycji w zakresie unieszkodliwiania i zagospodarowywania odpadów władze gminy podjęły decyzję o ogłoszeniu przetargu na zbiórkę oraz wywóz odpadów komunalnych poza teren gminy Wyszków. Wyłoniona w przetargu firma odbierać będzie odpady z terenu miasta oraz z terenów wiejskich, jeżeli mieszkańcy wyrażą zainteresowanie (w specyfikacji przetargu umieszczony zostanie zapis zobowiązujący firmę do odbioru odpadów z terenów wiejskich, bez ingerencji władz gminy w wysokość opłat ustalonych za ta usługę).

117 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Na terenie miasta Wyszków od ubiegłego roku prowadzona jest selektywną zbiórka odpadów: szklanych, papierowych, tekstylnych oraz zielonych i ulegających biodegradacji, które następnie przekazywane są firmom prowadzącym działalność w zakresie odzysku, recyklingu oraz unieszkodliwia tych kategorii odpadów, z którymi gmina podpisała stosowne umowy.

5.1. Selektywna zbiórka odpadów komunalnych

Zgodnie z art. 10 ustawy o odpadach odpady powinny być zbierane w sposób selektywny. W związku z powyższym na terenie powiatu selektywna zbiórka odpadów komunalnych, realizowana będzie w oparciu o:

– zbieranie selektywne „u źródła” – polegające na segregacji odpadów do pojemników albo worków wielokrotnego lub jednorazowego użytku w obrębie posesji. Posortowane odpady transportowane będą do punków odbioru. Taki rodzaj zbiórki zapewnia pozyskiwanie czystych i jednorodnych surowców. Sposób selektywnego zbierania „u źródła” może być stosowany przede wszystkim w zabudowie jednorodzinnej i tam będzie propagowany. W gospodarstwach indywidualnych istnieje możliwość postawienia nawet kilku worków lub pojemników na odpady danego typu i stopniowe dochodzenie do coraz bardziej precyzyjnego selekcjonowania (np. rozdzielenie stłuczki szklanej na szkło białe i kolorowe),

– zbieranie w punktach selektywnego zbierania odpadów – czyli wydzielone miejsca na terenach zwartej zabudowy i terenach o charakterze usługowo – handlowym, w których ustawione są oznakowane pojemniki na poszczególne grupy odpadów. Taki system zbiórki najlepiej sprawdza się na terenach budownictwa wielorodzinnego.

118 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

5.2. Selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych

Biorąc pod uwagę ponadgminny zasięg zadań związanych ze zbiórką i unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych oraz szczególne uprawnienia powiatu w tym zakresie na terenie powiatu wyszkowskiego przewiduje się następujące zadania dla władz powiatu: 1) przeprowadzenie akcję informacyjno – edukacyjną w zakresie zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, 2) określenie zasady gromadzenia odpadów niebezpiecznych, 3) prowadzenie nadzoru nad systemem gromadzenia odpadów niebezpiecznych realizowanym przez gminy, 4) podjęcie działań w porozumieniu z gminami zorganizowania powiatowego systemu odbioru padłych zwierząt, 5) prowadzenie nadzoru nad gospodarką odpadami niebezpiecznymi powstającymi w sektorze gospodarczym, 6) merytoryczne i finansowe wspieranie samorządów gminnych w realizacji systemów zbiórki odpadów niebezpiecznych.

W proponowanym systemie podstawowym zadaniem gmin będzie wyznaczenie miejsc lokalizacji gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych. Krajowy Plan Gospodarki Odpadów proponuje utworzyć system zbiórki odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych w oparciu o sieć Gminnych Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON). System ten może również obejmować zbieranie odpadów niebezpiecznych dostarczonych przez małych i średnich przedsiębiorców. Zadaniem GPZON jest zbiórka, magazynowanie i dalsze przekazanie zebranych odpadów niebezpiecznych. Do GPZON powinny trafiać zużyte baterie, przeterminowane lekarstwa, opakowania po środkach ochrony roślin (z wyłączeniem opakowań, na które zgodnie z ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, ustanowiono kaucję), opakowania po farbach i lakierach.

119 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Wg założeń KPGO w każdej gminie powinien powstać taki punkt. Kolejnym ogniwem systemu ma być Stacja Przeładunku Odpadów Niebezpiecznych (SPON), która miałyby magazynować i przygotowywać odpowiednie partie wysyłkowe. Zgodnie z KPGO zakłada się następujący rozwój selektywnej zbiórki tych odpadów odniesiony do całkowitej ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych: - do roku 2006 – 15% odzysku, - do roku 2010 – 50% odzysku, - do roku 2014 – 80% odzysku. Na terenie powiatu wyszkowskiego selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych w głównej mierze opierać się będzie na lokalizacji w punktów handlowych oraz instytucji publicznych punktów zbiórki wybranych kategorii odpadów niebezpiecznych. W sklepach, szkołach, itp. funkcjonować będą specjalistyczne pojemniki na np. małogabarytowe baterie, świetlówek, tonery, itp. Zbiórka przeterminowanych leków oraz zużytych materiałów medycznych będących w posiadaniu mieszkańców prowadzona będzie za pośrednictwem apteki oraz ośrodków zdrowia.

Ze względu na wysokie koszty na terenie powiatu nie przewiduje się lokalizacji Gminnych (w oparciu o gminne planu gospodarki odpadami) oraz Powiatowego Punktu Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON), jako samodzielnych inwestycji.

Przed rozpoczęciem akcji selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych na terenie powiatu przeprowadzona zostanie na szeroką skalę akcja edukacyjno – informacyjna. Rozpoczęcie zbierania odpadów niebezpiecznych poprzedzone zostanie także podpisaniem porozumienia między właściwym Urzędem Gminy bądź Starostwem, a właścicielem punktu oraz pomiędzy Urzędem Gminy bądź Starostwem a firmą posiadającą stosowne zezwolenia na zbieranie, transport i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych.

5.3. Selektywna zbiórka odpadów wielkogabarytowych

120 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Odpady wielkogabarytowe na terenie powiatu wyszkowskiego zbierane będą w oparciu o: − odbiór bezpośrednio od właścicieli w ramach tzw. usługi „na telefon”, − odbiór bezpośrednio od właścicieli przez zakład komunalny bądź specjalistyczną firmę wyłonioną w ramach przetargu, − bezpośredni odbiór przez producenta (dystrybutora). Ta forma pozyskiwania odpadów wielkogabarytowych upraszcza system, zbierania odpadów i ich usuwania, gdyż odpady te pozostają poza ogólnym strumieniem odpadów komunalnych. W ramach powyższego systemu jest z reguły realizowany system wymienny polegający na przekazaniu sprawnego jeszcze, lecz przestarzałego urządzenia w zamian za egzemplarz nowej generacji.

Zgodnie z wytycznymi KPGO, zakłada się następujący rozwój selektywnej zbiórki tych odpadów w odniesieniu do całkowitej ilości wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych: - do roku 2006 – 20% odzysku, - do roku 2010 – 50% odzysku, - do roku 2014 – 70% odzysku.

W grupie odbieranych odpadów wielkogabarytowych powinien się znaleźć przede wszystkim sprzęt AGD i RTV (lodówki, kuchenki gazowe, telewizory) oraz wyposażenie mieszkań (meble, lampy, zlewy, umywalki itp.). Nie uregulowana pozostaje także kwestia zbiórki wraków samochodów i maszyn rolniczych, które nierzadko porzucane są na dzikich wysypiskach. Gminy jako jednostki odpowiedzialna za gospodarkę odpadami nie przewidują w latach 2005 – 2012 prowadzenia zbiórki wraków samochodowych. Zbiórka oraz przekazywanie powyższej kategorii odpadów do odzysku oraz unieszkodliwiania pozostanie obowiązkiem wytwórców tych odpadów.

Wszystkie zebrane odpady wielkogabarytowe przed ostatecznym unieszkodliwieniem powinny zostać rozdrobnione, a także powinny być wydzielone

121 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego z nich elementy do dalszej przeróbki. Niektóre z nich, np. lodówki czy telewizory, zawierają substancje i elementy szczególnie szkodliwe (freon, olej sprężarkowy, lampy kineskopowe). Należy je w sposób bezpieczny dla środowiska usunąć i unieszkodliwić. W związku z tym powinny one trafiać do odpowiedniego punktu demontażu. Na terenie powiatu nie przewiduje się lokalizacji zbiornicy odpadów wielkogabarytowych oraz punktu ich demontażu. Zebrane odpady przekazywane będą podmiotom świadczącym usługi w zakresie demontażu odpadów wielkogabarytowych.

W ramach selektywnej zbiorki odpadów wielkogabarytowych zbierane będą także urządzenia elektryczne i elektroniczne, które następnie przekazywane będą do właściwych zakładów demontażu.

W celu sprawnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych na terenie powiatu przewiduje się, w porozumieniu z gminami, zorganizowanie akcji informacyjno – edukacyjnej.

5.4. Selektywna zbiórka odpadów budowlanych

Zbieraniem i transportem odpadów budowlanych powstających na terenie powiatu wyszkowskiego, w tym pochodzących z remontów i prac rozbiórkowych, z miejsc ich powstawania, zajmować się będą wytwórcy tych odpadów, np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadzące prace remontowe. Zaleca się, aby już na placu budowy zbierano wytwarzane odpady w sposób selektywny.

W realiach powiatu wyszkowskiego najwłaściwszym sposobem zbiórki odpadów wytwarzanych w wyniku prac remontowych i budowlanych jest zgłoszenie zapotrzebowania na taką usługę przez mieszkańców i odbiór odpadów przez upoważnioną firmę wywozową. Część odpadów może być wykorzystanych w ramach prac budowlanych. Należy zatem rozważyć możliwość i sposób przekazywania odpadów budowlano – remontowych właściwym jednostkom.

Na terenie powiatu wyszkowskiego nie przewiduje się lokalizacji zbiornicy odpadów budowlanych.

122 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

5.5. Selektywna zbiórka odpadów ulegających biodegradacji

Zgodnie z założeniami planów wyższych szczebli ilość odpadów ulegających biodegradacji deponowana na składowisku powinna ulec zmniejszeniu. Ze względu na rolniczy charakter powiatu wyszkowskiego wdrażanie selektywnej zbiórki odpadów ulegających biodegradacji byłoby nieefektywne – ludności zamieszkująca tereny wiejskie odpady „bio” zagospodarowuje poprzez przydomowe kompostowanie, nawożenie upraw, spalanie w domowych instalacjach grzewczych, itp. Efektywna zbiórka tego typu odpadów wymaga technicznych możliwości do prawidłowego ich zagospodarowania (kompostowanie, termiczne przekształcanie). Powiat nie posiada tego typu instalacji, w związku z czym w realiach powiatu najwłaściwszym sposobem osiągnięcia założonych poziomów odzysku odpadów „bio”, jest promocja właściwego indywidualnego kompostowania („u źródła”). Aby przekonać mieszkańców do realizacji takiego sposobu zagospodarowywania odpadów podjęte zostaną odpowiednie działania informacyjno – edukacyjnych. Zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 5 Dyrektywy Rady 1999/31/EC należy przyjąć, że ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania powinny wynosić wagowo: − w 2010 roku – 75% − w 2013 roku – 50% − w 2020 roku – 35% w stosunku do całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wytworzonych w 1995 roku.

5.6. Gospodarka osadami ściekowymi

Na terenie powiatu wyszkowskiego zagospodarowanie osadów ściekowych (według informacji podanych przez Urzędy Gmin), powstających w wyniku pracy gminnych oczyszczalni ścieków, realizowane jest poprzez:

− rozprowadzenie ich na powierzchni ziemi w celu niwelacji i rekultywacji terenu

123 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

wokół oczyszczalni oraz na składowiska odpadów 16,

− wykorzystywanie do zakładania terenów zieleni urządzonej (głownie na terenie miasta Wyszków),

− odwadnianie i składowanie na składowisku.

5.7. Gospodarka odpadami zawierającymi azbest

Obecna wiedza i możliwości ekonomiczno – techniczne pozwalają na zagospodarowanie odpadów azbestowych jedynie poprzez składowanie. Taki sposób unieszkodliwiania jest zgodny z obecnymi wymaganiami prawnymi. Najważniejszym celem w planowaniu działań dotyczących odpadów zawierających azbest jest bezpieczne dla zdrowia ludzi postępowanie z tymi odpadami i składowanie ich w wyznaczonych miejscach, w sposób eliminujący ich negatywne oddziaływanie. Szczegółowa gospodarka odpadami zawierającymi azbest przedstawiona zostanie w programie usuwania odpadów azbestowych, który samorząd powiatowy przy współpracy z samorządami gmin planuje opracować do 2006 r. W pierwszej kolejności przeprowadzona zostanie inwentaryzacja odpadów zawierających azbest na konkretnych obiektach i sporządzona ocena stanu i możliwości ich użytkowania. Na podstawie tych ocen samorządy gminne określą potrzeby i kolejność usuwania odpadów zawierających azbest. Jeżeli zgodnie z oceną wyroby te są w dobrym stanie technicznym, baz uszkodzeń mogących powodować emisję włókien azbestu, dopuszcza się je do dalszego użytkowania. Nie zawsze usuwanie płyt azbestowo – cementowych jest celowe, często przykrycie odpowiednimi preparatami stanowi wystarczające zabezpieczenie przed ryzykiem emisji włókien azbestowych. Ze względu na ograniczone środki finansowe przewiduje się że na terenie powiatu wyszkowskiego, znaczną część kosztów usunięcia wyrobów zawierających azbest zobowiązani będą pokryć właściciele obiektów, w których powstają te odpady,

16 osady te spełniają wymagania wynikające z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 134, poz. 1140).

124 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego przy wsparciu finansowym samorządów gmin i powiatu oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zgodnie z wytycznymi planów wyższego szczebla odnoszącymi się do regionalizacji systemu gospodarki odpadami system gospodarki odpadami azbestowymi opierał się będzie o regionalne składowisko tychże odpadów. Na terenie powiatu wyszkowskiego nie przewiduje się lokalizacji składowiska odpadów azbestowych.

Zgodnie z założeniami „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” 17 do zadań samorządu powiatowego należy: 1) Zarząd powiatu:

− sporządzanie rocznych informacji w zakresie realizacji zadań „Programu...” na terenie powiatu oraz ich przekazywanie samorządowi województwa,

− inspirowanie właściwej działalności w zakresie usuwania wyrobów zawierających azbest,

− współpraca z wojewodą, samorządem województwa oraz samorządem gminnym, w zakresie zadań wynikających z „Programu...”,

− współpraca z lokalnymi mediami, szczególnie dla pobudzenia odpowiednich inicjatyw społecznych i przedstawiania opinii,

− współpraca z organizacjami społecznymi wspierającymi „Program...”,

− uwzględnianie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest w powiatowych planach gospodarki odpadami,

− gromadzenie danych liczbowych o ilości i rozmieszczeniu wyrobów stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 1998 r.,

− ustalanie rejonów spodziewanego wzrostu zagrożenia pyłem azbestu z uwagi na koncentrację występowania uszkodzeń lub technologicznego zużycia wyrobów zawierających azbest,

2) Rada powiatu:

− nadzorowanie wykorzystania przyznanych środków finansowych,

17 Przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 14 maja 2002 r.

125 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

− prowadzenie lokalnej polityki społecznej w zakresie opłat za składowanie odpadów zawierających azbest, w stosunku do uboższych właścicieli obiektów. Częściowe lub całkowite zwalnianie z opłat – inicjowanie i organizowanie innych form pomocy dla mieszkańców, przy usuwaniu wyrobów zawierających azbest.

W myśl „Programu …” źródło finansowania oczyszczania miejsc publicznych z odpadów zawierających azbest będą stanowić: - 40 % fundusze ekologiczne, - 25 % budżety jednostek samorządu terytorialnego, - 15 % środki własne i kredyty, - 20 % Fundusz Spójności, Europejski Funduszu Rozwoju Regionalnego.

5.8. Gospodarka odpadami medycznymi i weterynaryjnymi

Podstawowym celem gospodarki odpadami tej grupy jest minimalizacja ilości odpadów wymagających szczególnych metod unieszkodliwiania poprzez pierwotną segregację u źródła powstawania. W związku z powyższym powiat przewiduje podjęcie następujących działań: 1) systematyczną ankietyzację placówek służby zdrowia oraz gabinetów i lecznic weterynaryjnych w powiecie dla określenia wskaźników nagromadzenia poszczególnych rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, 2) wzmożenie działalności kontrolnej w celu wyegzekwowania posiadania przez placówki medyczne i weterynaryjne wszystkich niezbędnych zezwoleń z zakresu gospodarki odpadami oraz aktualnych umów ze specjalistycznymi firmami na transport i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych 3) opracowanie broszury i prowadzenie kampanii informacyjnej dla lekarzy prowadzących gabinety lekarskie i przychodnie dla zwierząt, na temat obowiązków wytwórców odpadów wynikających z przepisów ustawy o odpadach.

126 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Powiat jako jednostka nadzorująca gospodarkę odpadami niebezpiecznymi na swoim terenie nie przewiduje w latach 2005 – 2012 prowadzenia w ramach swoich zadań zbiórki odpadów medycznych i weterynaryjnych. Zbiórka oraz przekazywanie powyższych kategorii odpadów do odzysku oraz unieszkodliwiania pozostanie obowiązkiem wytwórców tych odpadów.

5.9. Wyeksploatowane pojazdy oraz zużyte opony

Zapisy Krajowego Planu Gospodarki Odpadami wymagają stworzenia na terenie powiatu optymalnych metod zbiórki i recyklingu pojazdów, za szczególnym uwzględnieniem elementów odpadowych stanowiących odpady niebezpieczne. Głównym zadaniem administracji samorządu powiatowego jest wspieranie istniejących i powstających zakładów zbiórki i recyklingu pojazdów, głównie w kierunku zachowania zasad postępowania z odpadami zgodnych z określonymi w przepisach prawnych. Celem systemu jest wdrożenie systemu spełniającego wymogi Dyrektywy Unii Europejskiej 2000/53/EC z dnia 18 września 2000 r.

Obowiązujące obecnie uregulowania prawne zakazujące składowania opon na składowiskach, zaś obowiązki producentów i importerów opon związane z opłatą produktową i depozytową wymuszają zwiększenie stopnia wykorzystania zużytych opon. Głównym sposobem wykorzystywania zużytych opon jest bieżnikowanie, wykorzystanie produktów z przeróbki mechanicznej i chemicznej oraz spalanie z odzyskiem energii. Proponuje się zorganizowanie zbiórki opon poprzez zakłady wulkanizacyjne, trudniące się również bieżnikowaniem. Powiat nie przewiduje w latach 2005 – 2012 prowadzenia w ramach swoich zadań zbiórki zużytych opon. Przekazywanie powyższej kategorii odpadów do odzysku oraz unieszkodliwiania pozostanie obowiązkiem wytwórców tych odpadów.

127 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

5.10. Zużyte baterie i akumulatory

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. (Dz. U. Nr 69 poz. 719) w zakresie gospodarki zużytymi bateriami i akumulatorami obowiązuje odzysk 100% akumulatorów kwasowych oraz pełna realizacja poziomu odzysku i recyklingu pozostałych. Obowiązek odzysku został nałożony na podmioty wprowadzające je na rynek, a egzekwowany przy zastosowaniu opłaty produktowej.

Powiat jako jednostka nadzorująca gospodarkę odpadami niebezpiecznymi na swoim terenie nie przewiduje w latach 2005 – 2012 prowadzenia w ramach swoich zadań zbiórki zużytych baterii i akumulatorów. Selektywna zbiórka baterii i akumulatorów małogabarytowych realizowana będzie w oparciu o punkty zbiórki zlokalizowane w wybranych obiektach handlowych, z którymi właściwy samorząd gminny podpisze stosowną umowę, przy merytorycznym i finansowym wsparciu samorządu powiatowego.

5.11. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne

Priorytetowym celem dla omawianej grupy odpadów jest odzysk i recykling urządzeń klimatyzacyjnych, chłodniczych, zamrażających i pomp ciepła zawierających substancje zubożające warstwę ozonowa (CFC i HCFC ). W tym zakresie pomocnym okaże się system prawny zobowiązujący producentów i importerów sprzętu elektrycznego i elektronicznego do obowiązku recyklingu. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne na terenie powiatu wyszkowskiego zbierane będą w oparciu o: − odbiór bezpośrednio od właścicieli w ramach tzw. usługi „na telefon”, − odbiór bezpośrednio od właścicieli przez zakład komunalny bądź specjalistyczną firmę wyłonioną w ramach przetargu, − bezpośredni odbiór przez producenta (dystrybutora). Ta forma pozyskiwania odpadów wielkogabarytowych upraszcza system, zbierania odpadów i ich usuwania, gdyż odpady te pozostają poza ogólnym strumieniem odpadów

128 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

komunalnych. W ramach powyższego systemu jest z reguły realizowany system wymienny polegający na przekazaniu sprawnego jeszcze, lecz przestarzałego urządzenia w zamian za egzemplarz nowej generacji.

W celu sprawnej zbiórki powyższych odpadów powiat, w porozumieniu z gminami, przewiduje zorganizowanie akcji informacyjno – edukacyjnej.

5.12. Oleje odpadowe

Oleje odpadowe powinny być zbierane w sposób zorganizowany. Konieczne jest zwiększenie stopnia pozyskiwania olejów odpadowych z rozproszonych źródeł. Proponowanym rozwiązaniem w zakresie zbiórki tej kategorii odpadów na terenie powiatu jest uruchomienie punktów zbiórki olejów o stacje benzynowe i warsztaty samochodowe, mające podpisane umowy z podmiotami posiadającymi zezwolenia i prowadzącymi zbiórkę olejów odpadowych, przy wsparciu merytorycznym i finansowym lokalnych samorządów. Zaznaczyć należy, iż stacje paliwowe zwolnione są z obowiązku uzyskania zezwolenia na zbiórkę i transport tego odpadu zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 28 października 2002 r. (Dz. U. Nr 188, poz. 1575). Wyboru firm zbierających oleje odpadowe na terenie powiatu powinno się dokonywać w oparciu o ustalone standardy techniczne obowiązujące na terenie całego kraju, zapewniające bezpieczeństwo zbiorki, sprawność odbioru, minimalizację kosztów itp. Uruchomienie punktów zbierania olejów odpadowych powinno poprzedzone być kampanią informacyjno – propagandową w zakresie prawidłowego postępowania z olejami odpadowymi.

129 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

5.13. Odpady opakowaniowe

Ze względu na wysokie koszty budowy infrastruktury technicznej służącej segregacji odpadów opakowaniowych system gospodarki tą kategorią odpadów na terenie powiatu wyszkowskiego opierał się będzie na selektywnej zbiórce odpadów opakowaniowych, prowadzonej w sposób następujący:

− w gospodarstwach domowych prowadzona będzie wstępna segregacja odpadów tzw. metodą „u źródła”,

− selektywna zbiórka odpadów w punktach segregacji odpadów, w których ustawione zostaną oznakowane pojemniki na poszczególne grupy odpadów.

Następnie zebrane w sposób selektywny odpady opakowaniowe przekazywane będą odpowiednim podmiotem w celu ich odzysku i recyklingu. Rozpoczęcie selektywnej zbiórki tej kategorii odpadów poprzedzone zostanie przeprowadzeniem wśród mieszkańców powiatu, w porozumieniu z samorządami gminnymi, oraz podmiotów gospodarczych akcji informacyjno – edukacyjnej w tym zakresie.

130 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

III. HARMONOGRAM RZECZOWO – FINANSOWY REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI NA TRENIE POWIATU WYSZKOWSKIEGO

Tabela 41. Zadania z zakresu gospodarki odpadami w perspektywie do roku 2007 i 2011 dla powiatu wyszkowskiego z podziałem na zadania własne (W), koordynowane (K) i wspierane (Ws) Szacunkowe Podmiot nakłady odpowiedzialny, 2004- 2008- 2004- 2008- Źródła Działanie jednostki 2007 2011 2007 2011 finansowania współpracujące (tys. (tys. zł) zł) 1. Zadania o charakterze ogólnym W- Starostwo Opracowanie powiatowego planu Powiatowe 1.1. + - - - PFOŚiGW gospodarki odpadami Ws- Samorządy gminne Ws- Starostwo Opracowanie gminnych planów Powiatowe GFOŚiGW 1.2 + - - - gospodarki odpadami W- Samorządy PFOŚiGW gminne W - Zarząd Zaopiniowanie powiatowego Województwa W ramach 1.3 planu i dokonanie uzgodnień + - - - i Organy Gmin na zadań jednostek koordynujących terenie powiatu Zaopiniowanie gminnych planów W – Zarząd W ramach 1.4. i dokonanie uzgodnień Województwa + - - - zadań jednostek koordynujących i Zarząd Powiatu Aktualizacja powiatowego planu W- Starostwo W ramach 1.5. + - - - gospodarki odpadami – 2008 rok Powiatowe zadań jednostek Uświadamianie społeczeństwu W- Starostwo 1.6. zasad funkcjonowania systemu + + 2 2 PFOŚiGW Powiatowe gospodarki odpadami Opracowania zasad pomocy W- Starostwo podmiotom wprowadzającym PFOŚiGW 1.7. Powiatowe, + - 3 - nowoczesne technologie GFOŚiGW Samorządy Gminne małoodpadowe

131 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Szacunkowe Podmiot nakłady odpowiedzialny, 2004- 2008- 2004- 2008- Źródła Działanie jednostki 2007 2011 2007 2011 finansowania współpracujące (tys. (tys. zł) zł) Promowanie podmiotów W- Starostwo PFOŚiGW 1.8. prowadzących działania + - - Powiatowe, + proekologiczne Kontrola zgodności wytwarzanych odpadów z W- Starostwo W ramach 1.9 uzyskanymi zezwoleniami na + + 2 2 Powiatowe, WIOŚ zadań jednostek wytwarzanie odpadów i składanymi informacjami Ewidencja firm wywozowych i W- Starostwo instalacji unieszkodliwiania W ramach 1.10. Powiatowe, + + - - odpadów – kontrola zezwoleń i zadań jednostek W - WIOŚ funkcjonowania W- Starostwo Udoskonalenie systemu Powiatowe, ewidencji odpadów – objęcie W – Urząd W ramach 1.11. + + - - systemem wszystkich odpadów Marszałkowski zadań jednostek powstających na terenie powiatu W – Samorządy gminne W – Samorządy Współpraca z gminami w gminne PFOŚiGW 1.12. zakresie powszechnej segregacji + + -. - Ws- Starostwo GFOŚiGW odpadów „u źródła” Powiatowe Zmniejszenie wodochłonności, W – Zakłady materiałochłonności i przemysłowe, Środki własne energochłonności oraz użytkownicy zakładów i 1.13. + + - - odpadowości produkcji przy środowiska użytkowników zastosowaniu Najlepszych K – Starostwo środowiska Dostępnych Technik (BAT) Powiatowe

132 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Szacunkowe Podmiot nakłady odpowiedzialny, 2004- 2008- 2004- 2008- Źródła Działanie jednostki 2007 2011 2007 2011 finansowania współpracujące (tys. (tys. zł) zł) 2. Zadania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi i biodegradowalnymi środki własne inwestorów, WFOŚiGW, Wspieranie finansowe i NFOŚiGW, organizacyjne indywidualnych Ws- Starostwo dofinansowanie kompostowni wykorzystujących 2.1. Powiatowe + + 2 2 z budżetu odpady biodegradowalne z W – inwestorzy powiatu w gospodarstw domowych i miarę gospodarstw rolnych posiadanych środków finansowych Wspieranie finansowe działań Ws- Starostwo WFOŚiGW, gmin w zakresie wdrażania Powiatowe 2.2. + + 15 15 PFOŚiGW selektywnej zbiórki odpadów W – Samorządy GFOŚiGW komunalnych Gminne Propagowanie indywidualnego W – Samorządy WFOŚiGW, kompostowania odpadów gminne NFOŚiGW, 2.3. organicznych powstających w + + 5 5 Ws – Starostwo PFOŚiGW gospodarstwach domowych i Powiatowe rolniczych W – Samorządy WFOŚiGW Zakup pojemników do gminne 2.4. - 8 8 PFOŚiGW selektywnej zbiórki odpadów Ws – Starostwo GFOŚiGW Powiatowe Rozbudowa systemu selektywnej W – Samorządy zbiórki odpadów WFOŚiGW gminne 2.5. opakowaniowych i surowcowych + + 8 8 PFOŚiGW Ws – Starostwo (zakup worków foliowych i GFOŚiGW Powiatowe pojemników)

133 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Szacunkowe Podmiot nakłady odpowiedzialny, 2004- 2008- 2004- 2008- Źródła Działanie jednostki 2007 2011 2007 2011 finansowania współpracujące (tys. (tys. zł) zł) budżet gminy dotacje W – Samorządy pożyczki Zamykanie gminnych składowisk gminne 2.6. + + - - kredyty budżet odpadów komunalnych Ws – Starostwo gminy dotacje Powiatowe WFOŚiGW GFOŚiGW Zakaz lokalizacji składowisk odpadów oraz instalacji W – Samorządy 2.7. unieszkodliwiania odpadów na gminne + + - - - obszarach bezpośrednio zagrożonych powodzą Ocena stopnia degradacji W – Samorządy 2.8. środowiska w rejonie istniejących + + 5 8 Środki własne gminne gminnych składowisk Ocena funkcjonowania czynnych W – WIOŚ 2.9. składowisk odpadów w W – Starostwo + + 8 10 Środki własne poszczególnych gminach powiatu Powiatowe Wprowadzenie badań W – Samorządy WFOŚiGW 2.12. monitoringowych składowisk + - 6 6 gminne PFOŚiGW odpadów komunalnych Edukacja społeczeństwa na rzecz W- Starostwo WFOŚiGW ograniczania ilości powiatowe PFOŚiGW 2.10. + + 5 5 wytwarzanych odpadów oraz ich W- Samorządy segregacji u źródła gminne GFOŚiGW 3. Zadania w zakresie gospodarki odpadami wielkogabarytowymi K - Starostwo Organizacja systemu odbioru WFOŚiGW Powiatowe 3.1. odpadów wielkogabarytowych na + + 20 20 PFOŚiGW W - Samorządy terenie powiatu GFOŚiGW gminne

134 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Szacunkowe Podmiot nakłady odpowiedzialny, 2004- 2008- 2004- 2008- Źródła Działanie jednostki 2007 2011 2007 2011 finansowania współpracujące (tys. (tys. zł) zł) 4. Zadania w zakresie gospodarki wrakami samochodowymi Udział w tworzeniu sieci W- Inwestor środki własne punktów odbioru, demontażu i + 4.1. K - Starostwo - - - inwestorów, recyklingu wraków Powiatowe WFOŚiGW samochodowych Przyjęcie programu zbierania i demontażu samochodów W- Starostwo 4.2. + - 6 6 PFOŚiGW wyłącznie przez składnice złomu Powiatowe posiadające Koncesje Wojewody 5. Zadania w zakresie gospodarki odpadami budowlanymi środki własne K - Starostwo Organizacja systemu odbioru inwestorów Powiatowe 5.1. odpadów wielkogabarytowych na + + 25 - WFOŚiGW W - Samorządy terenie powiatu PFOŚiGW gminne GFOŚiGW 6. Wprowadzenie systemowych rozwiązań w zakresie gospodarki osadami ściekowymi Niedopuszczanie do rozbudowy oczyszczalni ścieków bez K - Starostwo 6.1. rozwiązania problemu + + - - - Powiatowe zagospodarowania osadów ściekowych Zwiększanie stopnia kontroli Środki własne obrotu komunalnymi osadami K - Starostwo 6.2. + + - - jednostek ściekowymi (w tym poszerzenie Powiatowe kontrolujących zakresu monitoringu osadów) Wspieranie inicjatyw mających W- Samorządy na celu zwiększone WFOŚiGW gminne 6.3. przetworzenie i wykorzystanie + + 3 3 PFOŚiGW Ws - Starostwo energii biomasy zawartej w GFOŚiGW Powiatowe osadach ściekowych Udział w tworzeniu W – Starostwo wojewódzkiego systemu WFOŚiGW Powiatowe 6.4. informacji o komunalnych + - 1 - PFOŚiGW W – Urząd osadach ściekowych i ich Marszałkowski wykorzystaniu

135 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Szacunkowe Podmiot nakłady odpowiedzialny, 2004- 2008- 2004- 2008- Źródła Działanie jednostki 2007 2011 2007 2011 finansowania współpracujące (tys. (tys. zł) zł) 7. Zadania w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi Kontrola nad gospodarowaniem W - WIOŚ odpadami z przemysłu rolno- W ramach 7.1. K - Starostwo + + - - spożywczego, w tym produkcji zadań jednostek Powiatowe zwierzęcej Minimalizacja ilości W - jednostki Środki własne powstających odpadów wytwarzające odpady jednostki 7.2. medycznych, wymagających + + - - K - Starostwo wytwarzających metod unieszkodliwiania na Powiatowe odpady drodze termicznej

Objęcie wszystkich prywatnych Środki własne W - jednostki lecznic i gabinetów lekarskich jednostki wytwarzające odpady 7.3. systemem odbioru i + + - - wytwarzających K - Starostwo unieszkodliwiania odpadów odpady Powiatowe medycznych i weterynaryjnych WFOŚiGW W- Urząd Stworzenie systemu odbioru i Marszałkowski NFOŚiGW unieszkodliwiania odpadów Ws - Starostwo WFOŚiGW 7.4. + - 50 niebezpiecznych w ramach Powiatowe PFOŚiGW systemu wojewódzkiego Ws - Samorządy GFOŚiGW gminne W- Samorządy Tworzenie punktów odbioru WFOŚiGW gminne 7.5. odpadów niebezpiecznych przy + + 20 20 PFOŚiGW K - Starostwo sieci handlowej GFOŚiGW Powiatowe Wspomaganie akcji edukacyjnych poświęconych prawidłowemu postępowaniu z W - Starostwo PFOŚiGW 7.6. + + 5,5 5,5 odpadami niebezpiecznymi Powiatowe powstającymi w sektorze komunalnym W – Samorządy WFOŚiGW Wprowadzenie selektywnej gminne 7.7. + + 4 4 PFOŚiGW zbiórki baterii i akumulatorów Ws - Starostwo GFOŚiGW Powiatowe

136 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Szacunkowe Podmiot nakłady odpowiedzialny, 2004- 2008- 2004- 2008- Źródła Działanie jednostki 2007 2011 2007 2011 finansowania współpracujące (tys. (tys. zł) zł) Zapewnienie odzysku i recyklingu olejów odpadowych do 2007 r., zgodnie z rop. R.M z W - Starostwo 30.06.2001 w sprawie rocznych Powiatowe WFOŚiGW 7.8. + - 5 - poziomów odzysku i recyklingu W- Samorządy PFOŚiGW odpadów opakowaniowych i gminne poużytkowych (Dz.U. nr 69, poz. 719) Zapewnienie odzysku i Ws - Starostwo recyklingu zużytych urządzeń Powiatowe WFOŚiGW 7.9. elektrycznych i elektronicznych, + + 6 6. W- Samorządy PFOŚiGW w tym urządzeń chłodniczych i gminne klimatyzacyjnych 8. Pełne wyeliminowanie PCB oraz wdrożenie programu eliminacji azbestu W - Samorządy Inwentaryzacja odpadów gminne W ramach 8.1. azbestowych i zawierających + - - - Ws - Starostwo zadań własnych azbest gminach powiatu Powiatowe W- Starostwo Powiatowe WFOŚiGW Powiatowy program likwidacji 8.2. W – Wojewoda + - 10 - PFOŚiGW azbestu (do 2006 roku) Ws- Samorządy gminne Udział w wojewódzkim W – Urząd programie likwidacji azbestu oraz Marszałkowski 8.3. + + 8. 8 WFOŚiGW koordynacja programów Ws, K- Starostwo gminnych w tym zakresie Powiatowe Sporządzanie rocznych informacji w zakresie realizacji Środki „Programu usuwania azbestu…” W - Starostwo finansowe 8.4. + + - - na terenie powiatu i Powiatowe jednostki przekazywanie ich Samorządowi realizującej Województwa

137 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Szacunkowe Podmiot nakłady odpowiedzialny, 2004- 2008- 2004- 2008- Źródła Działanie jednostki 2007 2011 2007 2011 finansowania współpracujące (tys. (tys. zł) zł) W - Samorządy Inwentaryzacja odpadów PCB w gminne W ramach 8.5. + - - - gminach powiatu K - Starostwo zadań własnych Powiatowe Opracowanie harmonogramu W – Starostwo 8.6. likwidacji odpadów PCB jako + - 5 - Budżet powiatu Powiatowe część programu wojewódzkiego W – Urząd NFOŚiGW Likwidacja PCB jako część Marszałkowski 8.7. + + 8 8 WFOŚiGW programu wojewódzkiego Ws – Starostwo Środki UE Powiatowe 9. Likwidacja dzikich wysypisk odpadów W – Samorządy Wspieranie działań gmin w WFOŚiGW gminne 9.1. zakresie bieżącej likwidacji + + 9 9 PFOŚiGW Ws-Starostwo dzikich składowisk GFOŚiGW Powiatowe Koszty całkowite:

Uwaga: (-) oznacza, że powiat nie zakłada uczestniczenia w kosztach. Wskazuje się, że może być dofinansowanie z PFOŚ i GW, ale na tym etapie nie planuje się dofinansowania, tylko wsparcie organizacyjne. + - realizacja w danym przedziale lat

138 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

IV. MOŻLIWOŚCI FINANSOWANIA ZAMIERZONYCH CELÓW I ZADAŃ W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI

Źródła finansowania inwestycji związanych z gospodarką odpadami można podzielić na trzy grupy:

− publiczne – np. pochodzące z budżetu państwa, miasta, gminy lub pozabudżetowych instytucji publicznych,

− prywatne – np. z banków komercyjnych, funduszy inwestycyjnych, towarzystw leasingowych,

− prywatno – publiczne – np. ze spółek prawa handlowego z udziałem gminy.

Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Zasady funkcjonowania funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej tj. narodowego, wojewódzkich i powiatowych zostały określone w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska 18. Stanowią one obecnie jedno z najpoważniejszych źródeł dotacji i preferencyjnych kredytów dla pomiotów podejmujących inwestycje ekologiczne.

Kryteriami wyboru projektów do sfinansowania z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej są:

1) kryterium zgodności z polityką ekologiczną państwa, 2) kryterium efektywności ekologicznej, 3) kryterium efektywności ekonomicznej, 4) kryterium uwarunkowań technicznych i jakościowych, 5) kryterium zasięgu oddziaływania, 6) kryterium spełnienia przez wnioskodawcę wymogów formalnych.

Podstawowymi warunkami udzielenia dofinansowania są: 1) udokumentowane pełne pokrycie planowanych kosztów przedsięwzięcia,

18 Dział II – Instytucje ochrony środowiska, Rozdział 4 – Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.)

139 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

2) wywiązanie się przez Wnioskodawcę z obowiązku uiszczania opłat i kar, stanowiących przychody Funduszu oraz wywiązywania się z innych zobowiązań w stosunku do Funduszu, 3) przedsięwzięcie nie może być zakończone, 4) udzielone dofinansowanie nie może przekroczyć kosztów przedsięwzięcia.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚ i GW) 19 stanowi największą w Polsce instytucję finansującą przedsięwzięcia z dziedziny ochrony środowiska, a swym zakres działania obejmuje finansowe wspieranie przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu ogólnokrajowym oraz ponadregionalnym. Podstawowymi formami finansowania zadań proekologicznych przez NFOŚ i GW są preferencyjne pożyczki i dotacje, ale uzupełniają je inne formy finansowania, np. dopłaty do preferencyjnych kredytów bankowych, uruchamianie ze swych środków linii kredytowych w bankach czy zaangażowanie kapitałowe w spółkach prawa handlowego. NFOŚ i GW administruje również środkami zagranicznymi przeznaczonymi na ochronę środowiska w Polsce, pochodzącymi z pomocy zagranicznej.

Środki, którymi dysponuje NFOŚ i GW, pochodzą głównie z opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych. Przychodami Narodowego Funduszu są także wpływy z opłat produktowych oraz wpływy z opłat i kar pieniężnych ustalanych na podstawie przepisów ustawy – Prawo geologiczne i górnicze.

Lista priorytetowych przedsięwzięć NFOŚ i GW przewidzianych do dofinansowania określana jest co roku na podstawie: Polityki Ekologicznej Państwa, Programu Wykonawczego do Polityki Ekologicznej Państwa, Narodowego Programu Przygotowania do Członkostwa w Unii Europejskiej, Strategii Ekologicznej Integracji z Unią Europejską, zobowiązań międzynarodowych Polski, a także list przedsięwzięć priorytetowych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Jako priorytetowe traktuje się w szczególności te przedsięwzięcia, których realizacja wynika z konieczności wypełnienia zobowiązań Polski wobec Unii

19 www.nfosigw.gov.pl

140 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Europejskiej w zakresie harmonizacji i implementacji prawa Unii Europejskiej, związanych z negocjacjami o członkostwo Rzeczpospolitej Polskiej w Unii Europejskiej w obszarze „środowisko”.

Rolą Wojewódzkich Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚ i GW) 20 jest wspieranie finansowe przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu regionalnym, które:

− znajdują odzwierciedlenie w strategii rozwoju województwa, spójnej z polityką ekologiczną państwa,

− zawarte są w lokalnych i długookresowych programach ochrony środowiska,

− realizowane są w zakładach szczególnie uciążliwych dla środowiska,

− realizowane są na terenach szczególnie cennych przyrodniczo,

− spełniają rolę dźwigni finansowej przez pobudzenie wykorzystania środków podmiotów gospodarczych, samorządów terytorialnych oraz gminnych i powiatowych funduszy ochrony środowiska, a także ograniczają uciążliwości dla środowiska.

Działalność WFOŚ i GW stała się istotnym czynnikiem wpierającym procesy inwestycyjne na terenie całego województwa mazowieckiego i polega na udzielaniu niskooprocentowanych (6 – 9%) i częściowo umarzalnych (do 50%) pożyczek, przyznawaniu dotacji i wnoszeniu udziałów do spółek działających na terenie kraju. Każdorazowo pomoc finansowa ze środków WFOŚ i GW udzielana jest na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej z podmiotem realizującym zadanie z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, po rozpatrzeniu wniosku sporządzonego przez ten podmiot, według odpowiedniego wzoru stosowanego w Funduszu. Fundusz preferuje finansowe wspomaganie wnioskodawców, którzy w realizowane przedsięwzięcia angażują środki własne. Lista zadań priorytetowych, które mogą być dofinansowywane jest opracowywana co rok.

20 www.wfosigw.pl

141 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Powiatowe fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (PFOŚ i GW) utworzone zostały na początku 1999 r. wraz z utworzeniem powiatowego szczebla administracji państwowej. Fundusze te nie mają osobowości prawnej. Dochodami PFOŚ i GW są wpływy z:

− opłat za składowanie i magazynowanie odpadów i kar za niezgodne z przepisami prawa ich składowaniem lub magazynowaniem (10 % wpływów),

− opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska oraz z administracyjnych kar pieniężnych (10 % wpływów poza opłatami i karami za usuwanie drzew i krzewów, które w całości stanowią przychód gminnego funduszu).

Dochody Powiatowego Funduszu przekazywane są na rachunek starostwa, w budżecie powiatu mają zaś charakter działu celowego. Obecnie środki powiatowych funduszy (zgodnie art. 407 ustawy – Prawo ochrony środowiska) przeznacza się na wspomagania działalności w zakresie określonym jak dla gminnych funduszy, a także na realizację przedsięwzięć związanych z ochroną powierzchni ziemi i inne zadania ustalone przez radę powiatu, służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju.

Fundacje i programy pomocowe

EkoFundusz 21 jest fundacją powołaną w 1992 r. przez Ministra Finansów dla efektywnego zarządzania środkami finansowymi pochodzącymi z zamiany części zagranicznego długu na wspieranie przedsięwzięć w ochronie środowiska (tzw. konwersja długu). Dotychczas decyzję o ekokonwersji polskiego długu podjęły Stany Zjednoczone, Francja, Szwajcaria, Włochy, Szwecja i Norwegia. EkoFundusz zarządza środkami finansowymi pochodzącymi z ekokonwersji łącznie ponad 571 mln USD do wydatkowania w latach 1992 – 2010. Zalecane jest, aby projekty spełniały przynajmniej jeden z następujących warunków:

− wprowadzanie na polski rynek nowych technologii z krajów – donatorów,

− uruchomienie krajowej produkcji urządzeń dla ochrony środowiska,

21 www.ekofundusz.org.pl

142 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

− szczególne znaczenie dla ochrony zdrowia.

Od 1998 r. jednym z priorytetów EkoFunduszu stała się również gospodarka odpadami, a w szczególności wspieranie nowatorskich przedsięwzięć związanych z utylizacją i unieszkodliwianiem odpadów oraz rekultywacją gleb skażonych.

Do 2003 r. EkoFundusz udzielał wsparcia finansowego w formie bezzwrotnych dotacji a także preferencyjnych pożyczek. Od bieżącego roku możliwe jest ubieganie się o bezzwrotne dotacje projektów inwestycji związanych bezpośrednio z ochroną środowiska, a w dziedzinie ochrony przyrody dofinansowywane są również projekty nieinwestycyjne. EkoFundusz nie dofinansowuje badań naukowych, akcji pomiarowych, a także studiów i opracowań oraz tworzenia wszelkiego rodzaju dokumentacji projektowej. Gdy inwestorem są władze samorządowe, dotacja może pokryć do 30% kosztów (w przypadkach szczególnych do 50%), a dla jednostek budżetowych, podejmujących inwestycje proekologiczne wykraczające poza ich zadania statutowe, dofinansowanie EkoFunduszu może pokryć do 50% kosztów. EkoFundusz może wspierać zarówno projekty dopiero rozpoczynane, jak i będące w fazie realizacji, jeżeli ich rzeczowe zaawansowanie nie przekracza 60%. Z dotacji EkoFunduszu nie mogą korzystać te przedsięwzięcia, które kwalifikują się do otrzymania dofinansowania w ramach programów pomocowych Unii Europejskiej. Inne fundacje:

− Agencja Rozwoju Komunalnego w Warszawie, Aleje Ujazdowskie 19, 00 – 557 Warszawa,

− Polska Agencja Rozwoju Regionalnego, ul. Żurawia 4a, 00 – 503 Warszawa,

− Program Małych Dotacji GEF, al. Niepodległości 186, 00 – 608 Warszawa, 22 − Projekt Umbrella , 23 − Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska , 24 − Fundacja „Partnerstwo dla Środowiska” .

22 www.undp.org.pl 23 www.nfos.org.pl 24 www.epce.org.pl

143 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Banki wspierające inwestycje ekologiczne

Coraz popularniejszym źródłem finansowania inwestycji z zakresu ochrony środowiska stają się banki komercyjne. Dzięki współpracy z funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej rozszerzają one swoją ofertę kredytową o kredyty preferencyjne przeznaczone na przedsięwzięcia proekologiczne oraz nawiązują współpracę z podmiotami angażującymi swoje środki finansowe w ochronie środowiska (fundacje, międzynarodowe instytucje finansowe).

Szczególną rolę odgrywa tu Bank Ochrony Środowiska 25, który ma statutowo nałożony obowiązek kredytowania inwestycji służących ochronie środowiska. Produktami BOŚ S. A. w zakresie szeroko pojętej gospodarki odpadami są:

1) kredyty w ramach linii ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na:

a) inwestycje z zakresu zagospodarowania odpadów, w szczególności:

− zakup i montaż urządzeń do odzysku odpadów,

− zakup i montaż urządzeń do unieszkodliwienia odpadów, w tym budowa składowisk odpadów oraz zakup ich wyposażenia (np. wagi, zbiorniki wód odciekowych, instalacja odzysku biogazu),

− zakup urządzeń służących zbieraniu i zagospodarowaniu odpadów, tj. pojemniki, kontenery, linie do sortowania odpadów,

− rekultywacja składowisk odpadów,

atutem powyższych linii kredytowych jest możliwość uzyskania 80 %, a nawet 90 % kosztów planowanej inwestycji,

2) kredyty na zakup lub montaż urządzeń i wyrobów służących ochronie środowiska – pozwalające uzyskać do 100 % kosztów inwestycji,

3) kredyty pomostowe i uzupełniające finansujące przedsięwzięcia inwestycyjne objęte dotacją SAPARD w ramach Działania 3 – w ramach, których mogą być finansowane przedsięwzięcia inwestycyjne obejmujące rozwój i poprawę

25 www.bosbank.pl

144 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

infrastruktury obszarów wiejskich, realizowane na obszarach wiejskich lub w miastach do 7 tysięcy mieszkańców, w zakresie m.in. gospodarki odpadami komunalnymi,

4) kredyty z linii kredytowej Banku Rozwoju Rady Europy – w ramach, których mogą być finansowane przedsięwzięcia inwestycyjne obejmujące:

− rekultywację powierzchni ziemi i ochrona wód podziemnych,

− zagospodarowanie odpadów,

5) kredyty dla firm realizujących inwestycje w formule „Trzeciej strony” – :przeznaczone dla przedsiębiorców, wprowadzających nową technologię w obiektach Zamawiającego w celu uzyskania zysków oszczędności z tytułu zmniejszenia opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska lub na pokrycie kosztów inwestycji służących m.in. składowaniu lub zagospodarowywaniu odpadów. Maksymalna kwota kredytu wynosi do 80% kosztów zadania.

Inne banki aktywnie wspomagające finansowanie ochrony środowiska to:

− Bank Rozwoju Eksportu S.A.,

− Polski Bank Rozwoju S.A.,

− Bank Światowy,

− Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.

Fundusze Inwestycyjne

Stanowią nowym segment rynku finansowego ochrony środowiska. Wejście ekologicznych funduszy inwestycyjnych na rynek finansowy ochrony środowiska może okazać się kluczowe dla usprawnienia podejmowania decyzji inwestycyjnych oraz integracji ochrony środowiska z przedsięwzięciami o charakterze gospodarczym.

Leasing Dynamicznie rozwijającą się formą wspomagania inwestycji z zakresu ochrony środowiska jest leasing. Polega on na oddaniu na określony czas przedmiotu

145 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego w posiadanie użytkownikowi, który za opłatą korzysta z niego, z możliwością docelowego nabycia praw własności. Leasing uznawany jest za uniwersalną i elastyczną formę finansowania działalności inwestycyjnej. Z punktu widzenia podmiotu gospodarczego największymi zaletami leasingu są możliwości łatwego dostępu do najnowszej techniki bez angażowania własnych środków finansowych oraz rozłożenie finansowania przedsięwzięć w długim okresie czasu, co jest szczególnie istotne przy wielu rodzajach inwestycji ekologicznych. Instytucje leasingowe finansujące zadania z zakresu ochrony środowiska:

− Towarzystwo Inwestycyjno – Leasingowe EKOLEASING S.A.,

− BEL Leasing Sp. z o.o.,

− BISE Leasing S.A.,

− Centralne Towarzystwo Leasingowe S.A.,

− Europejski Fundusz Leasingowy Sp. z o.o.

Emisja obligacji 26

Emisja obligacji jest nowo wprowadzanym sposobem gromadzenia środków finansowych. Daje ona emitentowi środki na rozwój, a kupującemu obligacje korzystne ulokowanie środków pieniężnych na określony czas. Istnieje możliwość emisji obligacji na inwestycje służące ochronie środowiska. W przypadku podmiotów szczególnie uciążliwych dla otoczenia obligacje mogą być odpowiednio uatrakcyjnione zobowiązaniem do radykalnego ograniczenia tej uciążliwości. Podmiotowe obligacje mogą być nabywane z budżetu terenowego, z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz kupowane przez inne podmioty, odczuwające ekologiczną uciążliwość emitenta. Obligacja jest wyrazem zobowiązań przedmiotu emitującego i jednocześnie praw nabywców obligacji do otrzymywania ich spłaty wraz z odsetkami i innych świadczeń o charakterze rzeczowym. Jest zatem zbliżona do transakcji kredytowej w banku.

Przez emisję obligacji realizuje się przepływ kapitału. Kredyt uzyskany w drodze emisji obligacji nie jest łatwy ani tani, gdyż zysk zamierzonego

26 www.kpwig.gov.pl

146 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego przedsięwzięcia musi być na tyle wysoki, aby pokrył związane z obligacją zobowiązania. Można przewidywać, że zainteresowanie obligacjami – dotąd znikome – będzie wzrastać w miarę wykształcenia się myślenia kategoriami majątkowymi (kapitałowymi).

Środki finansowe Unii Europejskiej – Fundusze strukturalne, Fundusz Spójności oraz Programy operacyjne 27

Unia Europejska przewiduje udzielenie Polsce pomocy na rozwój systemów infrastruktury ochrony środowiska, w tym gospodarki odpadami, przez instrumenty finansowe takie jak fundusze strukturalne i Fundusz Spójności. Na lata 2004 – 2006 UE przewiduje transfer środków finansowych na poziomie 13,8 mld EURO, z czego ponad 4,2 mld na realizację projektów z Funduszu Spójności. Planowane działania strukturalne ujęte zostały w Narodowym Planie Rozwoju (NPR). Przewidziane środki inwestycyjne w ramach NPR wynoszą 23 mld EURO (13,8 mld z funduszy strukturalnych UE, ok. 6,2 mld EURO krajowe środki publiczne i ok. 3 mld. z sektora prywatnego, jeżeli będzie beneficjentem funduszy europejskich). Jednym z priorytetów NPR na lata 2004 – 2006 jest ochrona środowiska i racjonalne wykorzystanie zasobów środowiska. Priorytet będzie realizowany przez:

− część środowiskową Funduszu Spójności – 2,6 - 3,1 mld EURO (2,1 mld EURO wkład UE),

− Sektorowy Program Operacyjny: Ochrona środowiska i gospodarka wodna – 643 mln EURO (516 mln EURO środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – ERDF),

− inne programy operacyjne.

Szczególne znaczenie wśród programów operacyjnych UE należy przypisać Zintegrowanemu Programowi Operacyjnemu Rozwoju Regionalnego – ZPORR, zarządzanemu na poziomie krajowym, ale wdrażanemu w systemie zdecentralizowanym na poziomie wojewódzkim. Celem generalnym ZPORR jest zapewnienie wszystkim regionom w Polsce, w powiązaniu z działaniami

27 www.ukie.gov.pl

147 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego podejmowanymi w ramach innych programów operacyjnych, udziału w procesach rozwojowych i modernizacyjnych gospodarki poprzez tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów i przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów. W ramach działania INFRASTRUKTURA OCHRONY ŚRODOWISKA ZPORR realizowane będą duże projekty o znaczeniu regionalnym, służące wzmacnianiu konkurencyjności regionów: 1) zagospodarowanie odpadów:

− organizacja i wdrażanie systemów selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów,

− wdrażanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi (m.in. budowa sortowni, kompostowni, obiektów termicznej, termiczno – chemicznej i fizycznej (mechanicznej) utylizacji odpadów; budowa nowych, modernizacja istniejących i rekultywacja nieczynnych składowisk; likwidacja „dzikich” składowisk),

− budowa i modernizacja spalarni odpadów niebezpiecznych.

W ramach ww. typów projektów do kwalifikujących się wydatków mogą być zaliczone: roboty budowlano – montażowe, zakup wyposażenia, roboty wykończeniowe, nadzór inżynierski, przygotowanie dokumentacji technicznej, wykup gruntów (maksymalnie 10% wartości projektów). W ramach działania INFRASTRUKTURA LOKALNA ZPORR realizowane będą projekty małych inwestycji o oddziaływaniu lokalnym na terenach wiejskich oraz w małych miastach (do 25 tyś. mieszkańców): 1) gospodarka odpadami stałymi:

− budowa, modernizacja i rekultywacja składowisk odpadów stałych,

− budowa lub modernizacja miejsc utylizacji opakowań i nieużytych środków ochrony roślin,

− likwidacja dzikich wysypisk,

− kompleksowe systemy zagospodarowania odpadów na poziomie lokalnym, obejmujące m.in. odbiór posegregowanych odpadów od mieszkańców, odzyskiwanie surowców wtórnych, recykling, kompostowanie odpadów organicznych.

148 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Kolejnym instrumentem finansowym wspierającym politykę ochrony środowiska Wspólnoty, ważnym z punktu widzenia naszego członkostwa w UE, jest program LIFE, składający się z: LIFE – Nature, LIFE – Środowisko i LIFE – Kraje Trzecie. Środki dostępne w ramach Programu LIFE – Środowisko przeznaczone są na finansowanie innowacyjnych działań o charakterze pilotażowym i demonstracyjnym, których celem jest m.in. zapobieganie, recykling i racjonalna gospodarka strumieniami odpadów.

Równolegle z realizacją sektorowych programów operacyjnych i programu regionalnego realizowane będą projekty współfinansowane z Funduszu Spójności. W ramach tego nastąpi wsparcie gospodarki odpadami komunalnymi, mające na celu stworzenie systemów zbiorki, transportu, odzysku i unieszkodliwienia odpadów komunalnych. W ramach tego priorytetu będą realizowane działania, służące stworzeniu zintegrowanego systemu gospodarki odpadami oraz działania związane z eliminacją zanieczyszczeń azbestem. Cel strategii dla Funduszu Spójności to wsparcie podmiotów publicznych w realizacji działań na rzecz poprawy stanu środowiska będące realizacją zobowiązań Polski wynikających z wdrażania prawa ochrony środowiska Unii Europejskiej, poprzez dofinansowanie:

− realizacji indywidualnych projektów,

− programów grupowych z zakresu ochrony środowiska,

− programów ochrony środowiska rządowych i samorządowych.

Na podstawie Strategii Wykorzystania Funduszu Spójności na lata 2004 – 2006 przyjętej przez Komitet Integracji Europejskiej kluczowe kryteria wyboru inwestycji, które będą mogły uzyskać wsparcie są następujące:

− zgodność z celami polityki ekologicznej UE: ochrona, zachowanie i poprawa jakości środowiska, ochrona zdrowia ludzkiego, oszczędne i racjonalne wykorzystywanie zasobów naturalnych,

− zgodność z zasadami polityki ekologicznej UE, a w szczególności: zasadą przezorności,

− zasadą prewencji, zasadą likwidowania zanieczyszczeń u źródła, zasadą zanieczyszczający płaci; istotne jest też umożliwienie wywiązania się

149 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

z zobowiązań akcesyjnych poprzez wdrożenie ekologicznych przepisów UE w najtrudniejszych i najkosztowniejszych z punktu widzenia polityki akcesyjnej obszarach – tj. takich, co do których Polska uzyskała najdłuższe okresy przejściowe,

− przedsięwzięcia będące kontynuacją programu ISPA,

− odbiorcą wsparcia winien być w pierwszej kolejności samorząd terytorialny, związek gmin, przedsiębiorstwo komunalne lub inny podmiot publiczny,

− osiągnięcie przez przedsięwzięcie/grupę przedsięwzięć kosztorysowej wartości progowej 10 mln EUR (jeśli nie, to przypadek winien być wystarczająco uzasadniony),

− przyczynienie się do redukcji zanieczyszczeń oddziałujących na znaczną liczbę ludzi przy najniższych kosztach tej redukcji (efektywność ekologiczna i ekonomiczna przedsięwzięć),

− przyczynianie się w największym stopniu do osiągania gospodarczej i społecznej spójności Polski z UE (projekty potencjalnie przynoszące najwyższe korzyści ekonomiczne i społeczne),

− oddziaływanie transgraniczne.

150 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

V. ORGANIZACJA I ZASADY MONITORINGU SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI ORAZ WDRAŻANIA PLANU

1. ZASADY ZARZĄDZANIA SYSTEMEM GOSPODARKI ODPADAMI

Powiatowy plan gospodarki odpadami winien być skorelowany z wojewódzkim oraz z gminnymi planami gospodarki odpadami oraz z całym systemem planowania na określonym obszarze zwłaszcza z: programem ochrony środowiska, planem zagospodarowania przestrzennego oraz strategią rozwoju województwa oraz powiatu. Zgodnie z ustawą o odpadach projekt planu powiatowego podlega zaopiniowaniu przez zarząd województwa oraz przez organy wykonawcze gmin z terenu powiatu. Ustawa o odpadach wymaga, aby plan był aktualizowany nie rzadziej niż raz na 4 lata.

Organ wykonawczy powiatu przygotowuje co 2 lata sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami i składa je radzie powiatu. Jeżeli będzie wymagała tego sytuacja lokalna i uchwalony plan będzie wymagał modyfikacji - winno być przeprowadzone stosowne postępowanie, przed upływem wymaganych ustawowo 4 lat, w celu aktualizacji planu.

2. WYTYCZNE DLA GMINNYCH PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI

Jako wytyczne do planów gminnych proponuje się podjęcie następujące przedsięwzięć organizacyjnych:

− wspieranie finansowe i organizacyjne indywidualnych kompostowni wykorzystujących odpady biodegradowalne z gospodarstw domowych i gospodarstw rolnych

151 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

− udział w upowszechnianiu informacji o możliwościach i zasadach gospodarczego wykorzystywania odpadów z rolnictwa i przemysłu rolno- spożywczego

− edukacja na rzecz ograniczania ilości wytwarzanych odpadów oraz ich segregacji „u źródła”

− propagowanie indywidualnego kompostowania odpadów organicznych powstających w gospodarstwach domowych i rolniczych

− utworzenie punktów gromadzenia odpadów wielkogabarytowych na terenie gminy

− systemowe rozwiązania w zakresie gospodarki wrakami samochodowymi

− zmniejszenie obciążenia środowiska odpadami przemysłowymi

− systemowe rozwiązania w zakresie gospodarki odpadami budowlanymi

− wspomaganie akcji edukacyjnych poświęconych prawidłowemu postępowaniu z odpadami niebezpiecznymi powstającymi w sektorze komunalnym

− inwentaryzacja odpadów azbestowych i zawierających azbest w gminie

− inwentaryzacja odpadów PCB w gminie

− działania gminy w zakresie bieżącej likwidacji dzikich składowisk

W związku z przygotowywanym porozumieniem trzech powiatów: legionowskiego, makowskiego i pułtuskiego, przy udziale Ministra Środowiska RP, z Koncernem AGR Niemcy, w zakresie realizacji polsko-niemieckiego projektu dotyczącego zintegrowanego systemu gospodarki odpadami w województwie mazowieckim, zamiennie gospodarka odpadami w powiecie wyszkowskim może być włączona do tegoż projektu. Dopuszcza się inne warianty porozumień z sąsiednimi powiatami w sprawie integracji gospodarki odpadami i budowy wspólnych zakładów kompleksowego zagospodarowania odpadów. Równocześnie, w myśl wytycznych WPGO, winny ulec likwidacji do 2012 r. istniejące gminne składowiska odpadów w powiecie wyszkowskim. Harmonogram likwidacji składowisk wraz ze wskazaniem instytucji odpowiedzialnych prezentuje tabela przedstawiona w tekście.

152 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 42. Harmonogram likwidacji składowisk odpadów komunalnych na terenie powiatu wyszkowskiego

Data wstrzymania działalności Lokalizacja Odpowiedzialny wg WPGO wg decyzji Starosty Wyszków/ Tumanek Urząd Gminy w Wyszkowie 2007 Kompetencje Wojewody Długosiodło/ Urząd Gminy w Długosiodle 2010 Decyzja dostosowawcza Nowe Bosewo

Somianka/ Janki Urząd Gminy w Somiance 2012 Decyzja dostosowawcza

Źródło: opracowanie własne na podstawie WPGO i materiałów Starostwa

153 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

VI. WSKAŹNIKI MONITOROWANIA EFEKTYWNOŚCI PLANÓW GMINNYCH I POWIATOWEGO

Wskaźniki monitorowania efektywności planów gospodarki odpadami należy przyjąć, mając na uwadze limity wynikające z przepisów prawnych krajowych oraz wdrażania dyrektyw UE oraz limity i wskaźniki, jakie zawarto planie gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego (przytoczone w niniejszym planie).

Proponowane wskaźniki mogą być korygowane w zależności od rozwoju sytuacji finansowej w regionie. Pozwala na to ustawa o odpadach, która wymaga, aby plan był aktualizowany nie rzadziej niż raz na 4 lata. Plany i programy gospodarki odpadami opracowywane są, bowiem w okresie dynamicznych zmian uregulowań prawnych gospodarki odpadami. Zmianie ulegają definicje: odpadów, odpadów niebezpiecznych, odpadów komunalnych i generalnie klasyfikacja odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych. Wprowadzane są w życie nowe, bardziej ostre wymagania dotyczące zarówno prowadzenia procesów odzysku jak i unieszkodliwienia, w tym składowania odpadów. Przeprowadzane są przeglądy ekologiczne składowisk i instalacji przetwarzania odpadów. Wszystko to świadczy o tym, że dane wejściowe do oceny stanu gospodarki odpadami będą wymagały weryfikacji.

Podstawę monitornig planu gospodarki odpadami powiatu wyszkowskiego stanowią będą wskaźniki przedstawione w tabeli 43. Należy przyjąć założenie, że lista ta jest otwarta i w trakcie wdrażania planu będzie ulegać modyfikacji.

154 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Tabela 43. Wskaźniki monitoringu planu gospodarki odpadami dla powiatu wyszkowskiego

Lp. Wskaźnik charakteryzujący gospodarkę odpadami Jednostka

1. Ilość wytworzony odpadów komunalnych Mg/ rok

2. Ilość zebranych odpadów komunalnych Mg/ rok

3. Ilość odpadów objętych zorganizowaną zbiórką %

4. Ilość wytworzonych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok kg/ M/ rok

5. Ilość zebranych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok kg/ M/ rok

Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych 6. Mg na składowiskach

Ilość zebranych odpadów ulegających biodegradacji, w tym od 7. Mg mieszkańców

Ilość wytworzonych odpadów opakowaniowych w tym: - tworzywa sztuczne, - papier i tektura, 8. - szkło, Mg - opakowania z blachy stalowej, - opakowania z aluminium, - opakowania wielomateriałowe Ilość odzyskiwanych surowców wtórnych w tym:

- tworzywa sztuczne,

9. - papier i tektura, Mg - szkło,

- blacha stalowa i aluminium

Ilość zebranych selektywnie odpadów:

- wielkogabarytowych, 10. Mg - budowlano – remontowych,

- niebezpiecznych

155 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Lp. Wskaźnik charakteryzujący gospodarkę odpadami Jednostka

sztuk/ 11. Czynne składowiska odpadów komunalnych pojemność w m3

Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy gospodarki 12. - odpadami wg oceny jakościowej

Ilość i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez mieszkańców 13. - (np. dzikie wysypiska)

14. Liczba, jakość i skuteczność kampanii edukacyjno-informacyjnych -

156 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

VII. PROGRAM DZIAŁANIA EDUKACYJNYCH

Ważnym elementem realizacji Programu Gospodarki Odpadami jest świadomość ekologiczna społeczeństwa, biorącego aktywny udział w procesie zagospodarowania odpadów. Edukacja ekologiczna jest procesem, którego głównym celem jest ukształtowanie aktywnej i odpowiedzialnej postawy mieszkańców powiatu wyszkowskiego w sferze konsumpcji, a także postępowania z odpadami. Edukacja jest typowym procesem kształcenia, który nie powinien ograniczać się do środowiska szkolnego lecz powinien obejmować szerszy krąg ludzi pochodzących z różnych środowisk. W zakresie gospodarki odpadami świadomość ekologiczna społeczeństwa jest nadal niewystarczająca, dlatego też konieczne jest przeprowadzanie edukacji ekologicznej. Należy zwrócić uwagę, że dbałość o czyste środowisko zależy przede wszystkim od nas i rozpoczyna się już w naszych domach. Główną przyczyną stałego wzrostu ilości odpadów jest polepszający się poziom życia, a co za tym idzie wzrost zużycia różnego rodzaju artykułów – obecnie jest dużo towarów jednorazowych lub takich, które po krótkim czasie są wymieniane na nowe, ze względu na dość drogie i kłopotliwe naprawy (dotyczy to np. sprzętu gospodarstwa domowego). Wiele towarów jest także nadmiernie opakowanych, głównie ze względów reklamowych. Stosuje się dwa rodzaje edukacji ekologicznej:

− formalną obejmującą kształcenie dzieci i młodzieży oraz dorosłych na wszystkich szczeblach kształcenia,

− nieformalną, która stanowi uzupełnienie edukacji formalnej i jest organizowana wspólnie z organizacjami o profilu ekologicznym. Edukacja nieformalna odbywa się poprzez organizowanie imprez, konkursów, wycieczek.

Realizacja programu edukacyjnego w zakresie gospodarki odpadami powinna być finansowana ze środków powiatowych i gminnych funduszy zgodnie z obowiązującą Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 roku – Prawo ochrony środowiska

157 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

(Dz. U. Nr 62, poz. 623z późniejszymi zmianami), art. 406 – 408 oraz również z funduszy strukturalnych UE. Ze względu na zróżnicowany poziom wiedzy społeczeństwa na temat gospodarki odpadami prowadzenie programu edukacyjno-informacyjnego powinno być przeprowadzane na różnych poziomach zaawansowania wiedzy oraz dla poszczególnych grup wiekowych. Wobec powyższego odbiorcami programu edukacyjnego są:

− dzieci (przedszkola, szkoły podstawowe) i młodzież (gimnazja, szkoły średnie wszystkich typów),

− nauczyciele,

− dorośli mieszkańcy w następujących grupach zawodowych: urzędnicy administracji państwowej, pracownicy spółdzielni mieszkaniowych, przedstawiciele biznesu,

− pozostali dorośli mieszkańcy.

Prawidłowe i efektywne przeprowadzenie procesu edukacji, w celu uzyskania optymalnych osiągnięć, wymaga stosowania środków dydaktycznych, nazywanych formami przekazu. Formy przekazu dzielą się na: 1) materiały drukowane: ulotki, wkładki prasowe, broszury, obwieszczenia, powiadomienia służb komunalnych, publikacje w prasie (artykuły, komentarze, stałe rubryki), plakaty, biuletyny, raporty, materiały kształceniowe (np. autorskie programy nauczania) okolicznościowe pamiątki (znaczki, kalendarzyki, długopisy i in.). Broszury i inne drukowane materiały informacyjne należą do najczęściej używanych środków promocji i edukacji, ze względu na niską cenę oraz fakt, że przemawiają do odbiorcy równocześnie poprzez tekst jak i obraz, 2) audiowizualne: wywiady dla radia i telewizji, pokazy foliogramów, krótkich filmów wideo i programów komputerowych oraz wystawy np. fotograficzne lub plastyczne o tematyce ekologicznej, 3) imprezy promocyjne, m. in.: konferencje prasowe, zebrania mieszkańców, imprezy specjalne (festiwale, akcje), warsztaty, seminaria i konferencje.

158 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

Wszystkie z wymienionych form przekazu mają swoją specyfikę. Często wybór form przekazu jest kompromisem między przydatnością, a możliwościami finansowymi organizatorów. Często też stosuje się łączenie różnych form przekazu, np. na dużych imprezach promocyjnych można oprócz referatów przedstawić krótkie filmy (tzw. pętle filmowe) czy zorganizować wystawę plakatu lub fotografii albo też wystawę rysunków dzieci przedszkolnych i z młodszych klas szkół podstawowych. Duże imprezy promocyjne są też doskonałym miejscem rozpowszechniania ulotek i broszur. Niezmiernie ważną rolę w procesie edukacji spełniają również modele (wśród nich foliogramy, jako modele wyobrażeniowe). Modele w procesie nauczania pełnią rolę poznawczą i ilustratywną, a także odgrywają dużą rolę w procesie modelowania, który jest cennym bezpośrednim sposobem poznawania rzeczywistości przez odbiorców w procesie edukacyjnym. Programy komputerowe, podobnie jak filmy spełniają także istotną rolę w procesie kształcenia ekologicznego. Jednak wprowadzenie do procesu nauczania tego typu środków dydaktycznych wymaga zakupienia odpowiedniego sprzętu komputerowego, wyposażonego w nowe media interaktywne (dyskietka komputerowa i komputerowa płyta kompaktowa), które obecnie konkurują z kasetą wideo. Niektóre programy dydaktyczne wymagają środowiska sieciowego.

W realizacji edukacji ekologicznej powinno korzystać się z pomocy organizacji i instytucji, zajmujących się edukacją ekologiczną. Szczególna rola przypada dla szkół, klubów ekologicznych działających w tych szkołach, które prowadzą zajęcia edukacyjne-informacyjne dotyczące szeroko rozumianej ochrony środowiska. Wykaz wszystkich fundacji w dziedzinie ochrony środowiska nadzorowanych przez ministra ds. środowiska i funkcjonujących na terenie kraju znajduje się pod adresem internetowym www. mos.gov.pl/publikac/Raporty_opracowania/fundacje/ zal_1.htm. Natomiast pod adresem internetowym: free.ngo.pl/kat_poe/dane/ poe/80.htm można odnaleźć informacje nt. sfery działania organizacji, fundacji i instytutów zajmujących się ochroną środowiska.

159 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

VIII. WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO ORAZ SPOSÓB ICH UWZGLĘDNIENIA W PLANIE

W wyniku realizacji planu gospodarki odpadami przewiduje się kompleksowe uporządkowanie gospodarki odpadami na terenie powiatu wyszkowskiego. Ogólna ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w perspektywie roku 2011 zwiększy się w stosunku do ilości odpadów wytwarzanych w roku 2003 do ilości ok. 21395 Mg/rok (przy prowadzonych obliczeniach i bazie wyjściowej 19 510 Mg w 2002 r.). Ilość odpadów przemysłowych jest trudna do prognozowania, zależy bowiem od rozwoju przemysłu i usług oraz sposobów gospodarowania odpadami. Projekt planu zakłada odzysk lub unieszkodliwienie wszystkich odpadów powstających na terenie powiatu w długim horyzoncie czasowym, a także usunięcie zagrożeń związanych z odpadami już nagromadzonymi i rekultywację terenu. Odpady komunalne powstające będą zagospodarowane i częściowo składowane. Realizacja planu będzie oznaczała dla środowiska powiatu redukcję zagrożeń i uciążliwości wynikających ze składowania odpadów. Ogólne zmniejszenie ilości składowanych odpadów niesegregowanych oznaczać będzie zmniejszenie obciążenia dla środowiska. Rozbudowa systemu segregacji odpadów i odzysku surowców wtórnych połączona z akcją edukacyjną przyczyni się do oszczędniejszego gospodarowania zasobami środowiska. Rozwiązanie problemu odpadów wielkogabarytowych, pełne zagospodarowanie gruzu budowlanego oraz zmniejszenie ilości odpadów mineralnych powstających w procesach grzewczych, przyczynią się do ochrony powierzchni ziemi. Wdrożenie planu gospodarki odpadami, w tym niebezpiecznymi, prowadzić będzie do likwidacji niekontrolowanego deponowania ich w środowisku. W rezultacie zmniejszone zostanie zagrożenie zanieczyszczeniem gleb i wód, zarówno powierzchniowych jak podziemnych. Rozwiązanie gospodarki odpadami będzie zatem warunkiem skutecznej ochrony i wykorzystania zasobów krajobrazowych powiatu, jak i ochrony zasobów wód podziemnych o potencjalnym znaczeniu użytkowym. Realizacja planu nie przyczyni się, na jakimkolwiek etapie, do powstania nowych zagrożeń lub uciążliwości dla środowiska gmin i powiatu.

160 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

IX. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM

Opracowanie planu gospodarki odpadami na szczeblu m.in. powiatowym jest obowiązkiem określonym w rozdziale 3 ustawy o odpadach. Plan gospodarki odpadami w powiecie wyszkowskim został opracowany zgodnie z polityką ekologiczna państwa oraz wymaganiami określonymi w ustawie o odpadach, w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami oraz z wojewódzkim planem gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego. Plan stanowi integralną część programu ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego. Powiatowy plan gospodarki odpadami określa (art. 14.2 ustawy o odpadach):

− Aktualny stan gospodarki odpadami

− Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami

− Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami

− Instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów

− System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów. oraz w szczególności (art. 15.3):

− Rodzaj, ilość i źródło pochodzenia odpadów, które mają być poddane procesom odzysku lub unieszkodliwiania

− Rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów wraz z wykazem podmiotów prowadzących działalność w tym zakresie

− Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz prawidłowego postępowania z nimi, w tym ograniczenia ilości odpadów ulegających biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska

− Projektowany system gospodarowania odpadami.

Plan zawiera analizę stanu gospodarki odpadami, z której wynika, że odpady komunalne są odbierane z nieruchomości przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa i

161 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego wywożone na istniejące składowiska odpadów w trzech gminach: Wyszków, Somianka i Długosiodło. Wszystkie składowiska gminne nie odpowiadają wymogom prawnym w zakresie budowy i eksploatacji i posiadają określone w planie wojewódzkim terminy zamknięcia. Ze względu na niedoskonałe systemy zbierania odpadów, część ich nie mieści się w ewidencjach (gminnych, powiatowych i wojewódzkich) co świadczyłoby, iż są deponowane w różnych przypadkowych miejscach. Generalnie, system zbiórki odpadów w powiecie polega na zbiórce odpadów zmieszanych. Na terenie powiatu funkcjonują firmy zajmujące się zbiórką i przetwarzaniem odpadów.

Podstawowe strumienie odpadów w powiecie stanowią: sektor komunalny (19 313,18 Mg/rok) oraz sektor gospodarczy (1 890,65 Mg/rok). Największą kategorię odpadów powstających na terenie powiatu stanowią odpady komunalne, których źródłem są: gospodarstwa domowe oraz obiekty infrastruktury tj. handel, usługi i rzemiosł , szkolnictwo, obiekty turystyczne, itp. Opracowano prognozę zmian w gospodarce odpadami, z której wynika, że w nadchodzących latach następować będzie niewielki wzrost ogólnej ilości odpadów powstających na terenie powiatu. Propozycja docelowego systemu gospodarki odpadami oparta jest o wywóz odpadów komunalnych z terenu powiatu, dlatego nie przewiduje się budowy nowych składowisk na terenie powiatu wyszkowskiego. Najważniejszym zadaniem strategicznym powiatu w zakresie gospodarki odpadami jest ograniczenie do minimum negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko oraz maksymalny wzrost ich gospodarczego wykorzystania. Służyć temu będzie szereg przedsięwzięć, m.in. doskonalenie rozwiązań organizacyjnych w zakresie segregacji odpadów i gospodarowania odpadami opakowaniowymi. Dla zadań krótkoterminowych – w perspektywie 4-letniej opracowano harmonogram rzeczowo-finansowy uwzględniający nakłady finansowe w poszczególnych latach, zewnętrzne źródła finansowania oraz partnerów do realizacji. Wszystkie zadania podzielono na zadania własne powiatu W (realizatorem jest Starostwo – Starostwo ponosi koszty w całości lub częściowo będących w dyspozycji powiatu), zadania koordynowane K (Starostwo jest koordynatorem, i nie uczestniczy

162 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego finansowo w realizacji zadania) oraz zadania we współpracy Ws (Starostwo uczestniczy finansowo wspólnie z partnerami). Część zadań wynika z konieczności włączenia się w regionalne i lokalne systemu gospodarki odpadami (np. działania w zakresie unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, w tym azbestu, odpadów weterynaryjnych, działania w zakresie wydzielenia i wykorzystania odpadów opakowaniowych i biodegradowalnych, współpraca z sektorem Małych i Średnich Przedsiębiorstw, działania edukacyjne itd.). Analiza oddziaływania planu na środowisko wskazuje, że realizacja planu nie przyczyni się do powstania nowych zagrożeń lub uciążliwości dla środowiska, przyczyni się natomiast do ochrony powierzchni ziemi i zmniejszenia zagrożeń dla wód podziemnych. Monitoring i ocena wdrażania planu opierać się będzie na konkretnych miernikach ilości odpadów odzyskanych wywiezionych i unieszkodliwionych oraz miernikach zawartych w dokumentach krajowych i wojewódzkich. Zgodnie z art. 15.7 ustawy o odpadach powiatowy plan gospodarki odpadami obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstających oraz przywożonych na jego terenie, a w szczególności odpady komunalne z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. Zgodnie z zapisem art. 14.5 ustawy o odpadach projekt planu powiatowego opracowuje zarząd powiatu. Projekt planu podlega zaopiniowaniu przez zarząd województwa oraz przez zarządy gmin z terenu powiatu. Sprawozdanie z realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami składane są co 2 lata radzie powiatu (art. 14.13), natomiast jego aktualizację przeprowadza się nie rzadziej niż co 4 lata (art. 14.14).

163 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

X. LITERATURA

1) Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010. Rada Ministrów, Warszawa 2002 r. 2) Program wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2002 – 2010. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2002 r. 3) Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, Uchwała Rady Ministrów nr 219 z 29 października 2002 r. (Monitor Polski Nr 11, poz. 159) 4) Plan gospodarki odpadami w województwie mazowieckim na lata 2004 – 2011, Warszawa grudzień 2003 r. 5) Program Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego, Warszawa grudzień 2003 r. 6) Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego (Uchwała nr 3/01 Sejmik Województwa Mazowieckiego z dnia 31 stycznia 2001 r). 7) Strategia rozwoju Powiatu Wyszkowskiego 8) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego poszczególnych gmin . 9) Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski. Rada Ministrów, Warszawa, maj 2002 r. 10) Stan środowiska w Województwie Mazowieckim 2003 r. Mazowiecki Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie 11) Dane z bazy SIGOP (WIOŚ Delegatura w Ostrołęce) 12) Dane z bazy Urzędu Marszałkowskiego 13) Rocznik Statystyczny województwa mazowieckiego 2003, Urząd Statystyczny w Warszawie, Warszawa, grudzień 2003 r. 14) Poradnik – powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2002 r. 15) J. Korytkowski, J. Grabowska, Sporządzanie gminnego lub miejskiego planu gospodarki odpadami. OD i DK, Gdańsk 2003 r. 16) Stan środowiska w województwie mazowieckim w roku 2002, Raport WIOŚ w Warszawie, Inspekcja Ochrony Środowiska w Warszawie, Biblioteka Monitoringu Środowiska w Warszawie 2003 rok.

164 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

17) Prognoza oddziaływania na środowisko projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego poszczególnych gmin. 18) Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego gmin na terenie Powiatu wyszkowskiego. 19) Mapa hydrogeologiczna Polski, arkusz Ostrołęka w skali 1:200 000. 20) Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych, Kleczkowski, 1988 r. 21) Materiały otrzymane ze Starostwa Powiatowego w, tj., Plany Inwestycyjne, Ankiety Gminne, Dokumentacja Inwentaryzacyjna, Przeglądy ekologiczne gminnych składowisk odpadów i inne 22) Ustawa z dnia 27-07-2001 r. O wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085), 23) Ustawa z dnia 27-04-2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627) 24) Ustawa z dnia 27-04-2001 r. O odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628), 25) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27-09-2001 r. W sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) 26) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9-04-2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620). 27) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24-03-2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz. U. 61, poz. 549). 28) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dn. 23 października 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz. U. Nr 192, poz. 1876) 29) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719)

165 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

30) Rozporządzenie Ministra Środowiska z 29 maja 2003 r. w sprawie rocznych poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. nr 104, poz. 982) 31) Polskie Normy – Z – 15010: 1999 – Odpady. Terminologia

166 Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Wyszkowskiego

XI. ROZMIESZCZENIE INSTALACJI DO ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIA ODPADÓW

1. gminne składowisko odpadów w gm. Wyszków (Tumanek) 2. gminne składowisko odpadów w gm. Długosiodło (Bosewo Nowe) 3. gminne składowisko odpadów w gm. Somianka (Janki)

167