VIII. ULUSAL SOSYOLOJİ KONGRESİ Bildiri Özetleri
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
VIII. ULUSAL SOSYOLOJİ KONGRESİ Bildiri Özetleri Farklılıklar, Çatışmalar ve Eylemlikler Çağında Sosyoloji 1-3 Aralık 2016 ODTÜ - Ankara HAZIRLAYAN Yağmur Apa TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü Lisans Öğrencisi SOSYOLOJİ DERNEĞİ Adres: Mareşal Fevzi Çakmak Cad. 9/7 Beşevler Ankara Tel: +9(0.312) 215 67 54 Faks: +9(0.312) 222 12 52 Üyelik ve genel iletişim için: [email protected] Sosyoloji Araştırmaları dergisi hakkında bilgi almak için: [email protected] Facebook: https://www.facebook.com/sosyolojidernegi Twitter: https://twitter.com/sosyolojidernek BİLİM KURULU Prof. Dr. Adem Efe Süleyman Demirel Üniversitesi Prof. Dr. Ali Çağlar Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Ali Ergur Galatasaray Üniversitesi Prof. Dr. Ali Erkul Cumhuriyet Üniversitesi Prof. Dr. Aylin Görgün Baran Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Ayşe Ayata Ortadoğu Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Ayşe Durakbaşa Marmara Üniversitesi Prof. Dr. Ayşe Gündüz Hoşgör Ortadoğu Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Ayşen Uysal Dokuz Eylül Üniversitesi Prof. Dr. Dilek Cindoğlu Abdullah Gül Üniversitesi Prof. Dr. Erkan Perşembe Ondokuz Mayıs Üniversitesi Prof. Dr. Erol Kahveci İzmir Ekonomi Üniversitesi Prof. Dr. Feryal Turan Ankara Üniversitesi Prof. Dr. Firdevs Gümüşoğlu Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Prof. Dr. Gülsen Demir Adnan Menderes Üniversitesi Prof. Dr. İsmail Aydıngün Başkent Üniversitesi Prof. Dr. Meral Sağır Öztoprak Yeditepe Üniversitesi Prof. Dr. Muammer Tuna Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Prof. Dr. Nadir Suğur Anadolu Üniversitesi Prof. Dr. Nevin Güngör Ergan Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Nilay Kaya Ankara Üniversitesi Prof. Dr. Nurşen Adak Akdeniz Üniversitesi Prof. Dr. Ömer Aytaç Fırat Üniversitesi Prof. Dr. Sibel Kalaycıoğlu Ortadoğu Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Simten Coşar Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Songül Sallan Gül Süleyman Demirel Üniversitesi Prof. Dr. Ümit Tatlıcan Adnan Menderes Üniversitesi Prof. Dr. Yaşar Erjem Mersin Üniversitesi Doç. Dr. Ahmet Zeki Ünal Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Doç. Dr. Assiye Aka Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Doç. Dr. Birsen Şahin Kütük Hacettepe Üniversitesi Doç. Dr. Cahit Aslan Çukurova Üniversitesi Doç. Dr. D. Ali Arslan Mersin Üniversitesi Doç. Dr. Demet Lüküslü Yeditepe Üniversitesi Doç. Dr. Didem Danış Galatasaray Üniversitesi Doç. Dr. Emre Gökalp Anadolu Üniversitesi Doç. Dr. Fahri Çakı Balıkesir Üniversitesi Doç. Dr. Kasım Karaman Erciyes Üniversitesi Doç. Dr. Kezban Çelik Ondokuz Mayıs Üniversitesi Doç. Dr. Levent Eraslan Kırıkkale Üniversitesi Doç. Dr. M. Yavuz Alptekin Karadeniz Teknik Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet Ali Balkanlıoğlu Marmara Üniversitesi Doç. Dr. Mustafa Aksoy Marmara Üniversitesi Doç. Dr. Müjdat Avcı Aksaray Üniversitesi Doç. Dr. Saniye Dedeoğlu Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Doç. Dr. Sema Buz Hacettepe Üniversitesi Doç. Dr. Şükrü Aslan Mimar Sinan Üniversitesi Doç. Dr. Şeref Uluocak Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Doç. Dr. Umut Beşpınar Ortadoğu Teknik Üniversitesi Doç. Dr. Ünal Şentürk İnönü Üniversitesi Doç. Dr. Yılmaz Yıldırım İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Doç. Dr. Zafer Durdu Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Doç. Dr. Zuhal Yonca Odabaş Çankırı Karatekin Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Özalp Karamanoğlu Mehmetbey üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Ahu Özmen Yeditepe Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Aysu Kes Erkul Hacettepe Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Banu Koçer Reisman Yeditepe Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Barış Mücen Ortadoğu Teknik Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Emek Barış Kepenek Başkent Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Ercan Balcıoğlu Gazi Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Erhan Akarçay Anadolu Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Gökhan Savaş Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Gülhan Demiriz Adnan Menderes Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Hande Tek Turan Yeditepe Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Hasan Hüseyin Aygül Akdeniz Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Kurtuluş Cengiz Ankara Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Mahmut Kaya Harran Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Sezai Ozan Zeybek Bilgi Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Veda Bilican Gökkaya Cumhuriyet Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Zerrin Arslan Mustafa Kemal Üniversitesi Öğr. Gör. Dr. K. Onur Unutulmaz Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi DÜZENLEME KURULU Prof. Dr. Sibel KALAYCIOĞLU Sosyoloji Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ODTÜ Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nilay Çabuk Kaya Sosyoloji Derneği Başkan Yardımcısı A.Ü. DTCF Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aylin Görgün Baran Sosyoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi H.Ü. Sosyoloji Bölümü Başkanı Doç. Dr. F. Umut Beşpınar ODTÜ Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Besim Can Zırh ODTÜ Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Gökhan Savaş Sosyoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Ankara Sosyal Bilimler Üni. Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ünal Bozyer Muğla Sıtkı Koçman Üni. Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Günnur Ertong Attar Sosyoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Mersin Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Berkay Aydın Sosyoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Uludağ Üni. Sosyoloji Bölümü Araştırma Görevlisi Akın Bakioğlu A.Ü. Sosyoloji Bölümü Doktora Öğrencisi Hasan Kürşat Akcan A.Ü. Sosyoloji Bölümü Araştırma Görevlisi Feray Artar Sosyoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi A.Ü. Sosyoloji Bölümü Araştırma Görevlisi KARAR ALMA SÜREÇLERİNDE KADIN PERSPEKTİFİNİN LİDERLİK TEORİLERİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ Ceyda Acar1 Toplumsal cinsiyetin belirlediği kadın-erkek farklılıklarından bir kısmı, kadının doğurganlığı gibi biyolojik farklılıklara dayanmaktadır. Kadının anneliği, birçok toplumda, onu evdeki (özel alan) görevlerle sınırlar. Bu durumda oluşturulan iş bölümünde erkekler, evin dışındaki alanlarda (kamusal alan) faaliyet gösterir. Bu işbölümü, erkek egemen toplumun zeminini oluşturur. Kadın evde kalarak yaşamını sürdürürken; erkek, kamusal alanda kendini ifade eder. Kamusal alanda çalışma, üretim ve politika erkek; ev işleri ve aile bakımı kadın işi olarak ayrılır. Çalışma yaşamından siyasete, sivil toplum örgütlenmesinden eğitime kadar kamusal alandaki bu görünüm toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizliği üretir. Erkeğin, kaynakların kazanımı rolünün olduğu görüşü karar alma mekanizmalarına etki eder. Kadınlara biçilen roller, ezilmelerine ve ikincil olarak görülmelerine sebebiyet vermektedir. Merhamete ve anneliğe yüklenen anlamlar kadınları “kadın işleri”nde çalışmaya ve geri kalan her işte erkeklerden daha başarısız olacaklarına dair ataerkil algıya iter. Kadınların biyolojik, psikolojik ve toplumsal cinsiyetçi yaklaşımlar dolayısıyla erkeklerden farklı oldukları görülebilen bir gerçektir. Ancak bu tartışmadan bağımsız olarak kadınların “kadın işi” ile sınırlandırılmaları için bu farklılık yeterli midir? Kadınlar erkeklerden farklı özellikleri sebebiyle de (bu farklar toplumsal beklentiler, öğretiler sebebiyle de olabilir, biyolojik ve psikolojik olarak doğal sebeplerle de olabilir) toplumsal statülerinin tersine çevrilebilmesi olasıdır. Kadın, “kaynak sağlayıcı rolü” erkeklerden farklı özellikleriyle de üstlenebilir ve bu konuda avantajlı bile görülebilir. Kadınsal özellikleri sebebiyle daha az çatışmacı, daha iş birlikçi, ekip çalışmasına daha yatkın, uyumlu ve fedakar yapılarından dolayı kişisel çıkarlarının önüne kurum çıkarlarını getirebilen; çocuk büyütme bakım gibi faaliyetler sebebiyle ihtiyacın değerlendirilmesinde daha etkin gözlemler yapabilirler, sıklıkla yeni çözümler bulma çalışarak yaşanan aile hayatı sebebiyle daha yenilikçi düşünmeye açık olabilirler. Araştırmada kadın persektifi üzerine yapılan araştırmaların derlenmesi sonucu bir profil elde edilmesi planlanmaktadır. Kadınların farklı özellikleri, liderlik teorileri bağlamında değerlendirilecektir. Bu sonuçlar Smith’in kurumsal etnografya yaklaşımı ile analiz edilecek. Böylece çağdaş liderlik modellerine kadınların donanımlarının daha uygun olacağı düşünülebilir. Uluslararası ilişkiler, siyaset, özel ve kamu kurumlarında yönetim kademeleri, işletmeler ve STK’larda yönetim ve işleyişin kadınları daha insani, etkin ve verimli yönetilebileceği, kadınların özelliklerinin eksiklik değil ihtiyacı giderici bir işlev gösterebilir. Özellikle STK toplum dinamiğinin temeli olduğundan bu kurumlardaki perspektif değişimi tüm topluma yansıyabilir. Kadının kamusal ve özel alanda karar verme sürecine yönlendirilme ve baskılardan uzak “kadın” olarak katılımı, liderlik teorileri ile de ilişkilendirildiğinde, işbirliği, ortak amaç, katılımcılık, eşitlikçi bir refah toplumuna gidişte katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Gender Perspective, Kadının Güçlendirilmesi, Kadın Perspektifi 1 Yl. Öğr., Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, [email protected] MODERN DÜNYA, GÜNDELİK YAŞAM VE MODERN ÖZNE Zeliha Burcu Acar1 Bu çalışmada modernite olarak adlandırılan dönemin temel özelliklerini felsefi ve toplumsal açılardan ilişkilendirmeye çalışacağım. Bunu yaparken edebiyat eserlerinden de faydalanacağım. İlk olarak felsefi anlamda modernite temel olarak mutlak bir varlık fikrinden ve onu tam olarak bilebileceğimiz düşüncesinden uzaklaşma anlamına gelmektedir. İkinci olarak ise, modernite kavramı insanlar arasında görünen eşitsizliklerin ortadan kalkması sonucunda modern özne olarak adlandırılan yeni bir insanın ortaya atılmasıyla birlikte gelişmiştir. Edebiyatta ise, modern dönemle birlikte doğaüstü olaylar ve insanlardan uzaklaşılıp sıradan insanın gündelik yaşamına ve günlük sıkıntılarına, yalnızlığına ve içsel çatışmalarına bir yönelme olmuştur. Modern romanın Don Quijote’yle başladığı kabul edilir. Bu çok erken başlangıçtan sonra ise, özelikle 18.