De Aantrekkingskracht Van Amsterdam
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
De aantrekkingskracht van Amsterdam Een onderzoek naar de rol van cultuur & evenementen, restaurants & uitgaan, recreatie & sport op de aantrekkingskracht van Amsterdam voor creatieve kenniswerkers Jacques Vork Associate Lector Leisure Management November 2007 Kenniskring City Marketing & Leisure Management Hogeschool INHOLLAND, Amsterdam/Diemen De aantrekkingskracht van Amsterdam Colofon Auteur van de Kenniskring City Marketing & Leisure Management Advanced Studies and Applied Research (ASAR) Hogeschool INHOLLAND, Amsterdam/Diemen Associate Lector: Jacques Vork Begeleidingspanel: Hoofd Onderzoeksgroep TMC, Sociaal & Cultureel Planbureau: Dr. Andries van den Broek Directeur Onderzoek & Statistiek, Gemeente Amsterdam: Dr. Jeroen Slot Planoloog Dienst Ruimtelijke Ordening, Gemeente Amsterdam: Dr. Jos Gadet Directeur LAgroup Leisure & Arts Consulting: ir. Stephen Hodes Voor additionele informatie: Hogeschool INHOLLAND Wildenborch 6 1112 XB Diemen Postbus 261 1110 AG Diemen T: 020 – 495 1111 Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door: - Hogeschool INHOLLAND - Gemeente Amsterdam - Woningcorporatie Het Oosten Copyright: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder vooraf schriftelijke toestemming van de uitgever: Hogeschool INHOLLAND. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b en 17 Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijke vergoeding te voldoen aan de stichting Reprorechts, Postbus 882, 1180 AW Amstelveen. Voor het overnemen van één of enkele gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezing, readers of andere compilatiewerken dient men zich tot de uitgever te wenden. - 1 - De aantrekkingskracht van Amsterdam Inleiding Amsterdam als Creatieve Stad Steden zijn weer ‘in’, vooral creatieve steden. Op nationaal en internationaal niveau heerst er een felle concurrentiestrijd om zoveel mogelijk hoogopgeleide, talentvolle, innovatieve en liefst creatieve mensen aan te trekken. Vooral sinds het boek van Richard Florida ‘The Rise of The Creative Class’ (Florida, 2002), zien veel beleidsmakers deze ‘creatieve kenniswerkers’ als de nieuwe motor voor de stedelijke economie. Amsterdam wordt op nationaal niveau vaak als voorbeeld van een creatieve stad gebruikt, maar de concurrentie neemt toe. In de dance scene en architectuur heeft Rotterdam zich een eigen positie verworven. Eindhoven trekt met de Design Academy veel talent aan, evenals Arnhem op het gebied van de mode. Internationaal is de concurrentie nog veel groter. Naast metropolen als New York, Londen en Parijs, komen steeds meer steden als Barcelona, Praag, Helsinki en Stockholm als ‘creative cities’ op. Er is onderzoek gedaan naar de omvang en ontwikkeling van de creatieve industrie in Amsterdam (Monitor Creatieve Industrie 2006, Indicatoren Amsterdamse Kenniseconomie 2004). Recent is ook in beeld gebracht wat Amsterdam aantrekkelijk maakt voor ‘creatieve kenniswerkers’ (Amsterdam the place to be, april 2006). Dit laatste onderzoek concludeert dat de woonomgeving en stedelijke voorzieningen meer bijdragen aan de aantrekkelijkheid van Amsterdam als vestigingsplaats, dan de woning en de werkomgeving (pagina 7). Maar over wat de ‘creatieve kenniswerkers’ in hun vrije tijd doen, waar ze naar toe gaan en hoe zij het aanbod in Amsterdam waarderen is nog weinig bekend. Om te bepalen wat Amsterdam op het gebied van vrijetijdsaanbod kan doen om haar positie als creatieve stad te versterken, is specifiek onderzoek nodig. Dit onderzoek van het Lectoraat City Marketing & Leisure Management van Hogeschool INHOLLAND wil hieraan een bijdrage leveren. Doel onderzoek Het doel van dit onderzoek is drieledig, namelijk: 1. meer inzicht verkrijgen in de rol die het leisure aanbod speelt om mensen werkzaam in creatieve en kennisintensieve beroepen te binden aan Amsterdam, 2. vaststellen hoe mensen werkzaam in creatieve en kennisintensieve beroepen hun vrije tijd in en om Amsterdam invullen, waar hun behoeftes liggen en hoe zij het huidige aanbod waarderen, 3. nagaan in hoeverre mensen werkzaam in creatieve beroepen een afwijkend gedrag, leisure behoeften en waardering voor het leisure aanbod in Amsterdam vertonen ten opzichte van mensen werkzaam in kennisintensieve beroepen. Passend bij het karakter van een Hogeschool gaat het in de eerste plaats om een praktisch toepasbaar onderzoek en is er gekozen voor één stad: Amsterdam. De resultaten zijn concreet en - 2 - De aantrekkingskracht van Amsterdam direct toepasbaar voor beleidmakers van de Gemeente, stadsontwikkelaars en voor aanbieders van leisure aanbod in Amsterdam (cultuur, horeca, recreatie, sport en winkeliers). Het onderzoek wil inspireren en motiveren om Amsterdam (nog) aantrekkelijker te maken als creatieve stad. Tevens wil het onderzoek een bijdrage leveren aan de theorievorming rond de creatieve stad, o.a. door te kijken naar het verschil in leisure gedrag en behoeften en de waardering voor het aanbod in Amsterdam tussen ‘creatieven’ en ‘kenniswerkers’. Onderzoeksopzet Het onderzoek is uitgevoerd door het Lectoraat City Marketing & Management van Hogeschool INHOLLAND, met steun van de Gemeente Amsterdam en woningcorporatie Het Oosten. Om de kwaliteit en een link met de praktijk te waarborgen is een begeleidingspanel geformeerd met: Dr. Andries van den Broek - Sociaal en Cultureel Planbureau Dr. Jos Gadet - DRO Gemeente Amsterdam Ir. Stephen Hodes - LAgroup Dr. Jeroen Slot - O+S Gemeente Amsterdam Het onderzoek is opgezet langs drie lijnen: 1. Literatuurstudie over het fenomeen creatieve stad in het algemeen en Amsterdam in het bijzonder. 2. Focusgroepen om inzicht te krijgen in de manier waarop mensen werkzaam in creatieve en kennisintensieve beroepen met hun vrije tijd omgaan en als input voor de enquête. 3. Een enquête onder 870 ‘creatieve kenniswerkers’ die werken en/of wonen in Amsterdam, om hun leisure gedrag in kaart te brengen, evenals hun waardering van het huidige leisure aanbod in Amsterdam en de invloed die het leisure aanbod heeft op hun keuze voor Amsterdam. De resultaten zijn getoetst in een bijeenkomst op 26 juni 2007 met experts op het gebied van leisure, cultuur, horeca, sport, recreatie en stedelijke ontwikkeling en samengevat in dit rapport van de Kenniskring City Marketing & Leisure Management van Hogeschool INHOLLAND. Leeswijzer Management samenvatting Een samenvatting van de belangrijkste resultaten van het onderzoek. Hoofdstuk 1. Aanleiding en achtergrond Geeft de aanleiding voor dit onderzoek weer en geeft achtergrondinformatie over het begrip creatieve stad, de ambities van de Gemeente Amsterdam en enkele bestaande onderzoeken op dit terrein. - 3 - De aantrekkingskracht van Amsterdam Hoofdstuk 2. Onderzoeksvraag en definities De onderzoeksvragen en gebruikte definities. Voor de methodiek en beschrijving van de kenmerken van de onderzoeksgroepen wordt verwezen naar Bijlage 1. Hoofdstuk 3. Conclusies Op basis van een analyse van de resultaten van de focusgroepen en de enquête worden de onderzoeksvragen beantwoord. Hoofdstukken 4 tot en met 9 gedetailleerde enquête-uitkomsten De gedetailleerde uitkomsten van de enquête zijn opgenomen in de daaropvolgende hoofdstukken: 4. De rol van leisure in de keuze voor Amsterdam, 5. Het leisure gedrag – algemeen, 6. Cultuur en evenementen, 7. Restaurants en uitgaan, 8. Recreatie en sport en tot slot Hoofdstuk 9. Een vergelijking van enkele uitkomsten tussen de verschillende sectoren van het aanbod. Dankwoord Dank gaat uit naar een groot aantal organisaties en personen die hebben meegewerkt aan dit onderzoek. In de eerste plaats het begeleidingspanel: Andries van den Broek, Jeroen Slot, Jos Gadet en Stephen Hodes die het hele onderzoek kritisch hebben gevolgd en mij van professioneel advies hebben gediend. Graciela Windt van de afdeling Onderzoek + Statistiek van de Gemeente Amsterdam, Paolo van der Steenhoven, Research Fellow bij het lectoraat Grootstedelijk Onderwijs & Jeugdbeleid INHOLLAND en de studenten Karin Hoogstra en Leonie Zwiers van INHOLLAND voor hun hulp bij de statistische verwerking en analyse. De Amsterdam Creativity Exchange (ACX), Amsterdams Fonds voor de Kunst, Amsterdams Historisch Museum, Amsterdam International Fashion Week, AT5, BSUR, Concertgebouw, Federatie Filmbelangen, Grey Advertising, Hollandfestival, KSM Communicatie en Adviesbureau, Lectoraat Media & Entertainment Management, INHOLLAND, LOWE, Paradiso, Premsela Stichting, Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, TBWA/NEBOKO en de Waag Society voor het doorsturen van de vragenlijst naar hun medewerkers of leden. De 27 deelnemers aan de vier focusgroepen die tijd hebben vrijgemaakt, de 870 respondenten die de moeite hebben genomen om de uitgebreide enquête volledig in te vullen en de 21 experts die hebben gereageerd op de resultaten. Tot slot woningcorporatie Het Oosten voor het ter beschikking stellen van Het Paviljoen en hun financiële bijdrage zonder welke het kwantitatieve onderzoek niet mogelijk was geweest. - 4 - De aantrekkingskracht van Amsterdam Inhoudsopgave Management samenvatting ............................................................................................................................... - 6 - 1. Aanleiding en achtergrond ....................................................................................................................... - 8 - 2. Onderzoeksvraag en definities ..............................................................................................................