HANS OFFRINGA WAT JE ALS WHISKYLIEFHEBBER MOET WETEN

350 FEITEN, TIPS EN WHISKYWETENSWAARDIGHEDEN Inhoud

I Whisky is... 8 II Whisky, een werelddrank 12 III Het productieproces van graan tot glas 34 - Malt whisky 36 - Grain whisky 76 - Blended whisky 82 - Ierse whiskey 100 - Bourbon 108 - Canadian whisky 140 - Japanse whisky 146 IV In de fles en op de fles 150 V Whisky proeven 170 VI Whisky kopen – in whisky investeren 188 VII Whiskytrends en -innovaties 200 VIII Whiskytrivia 216 IX Whiskyorganisaties 270 X Whiskydistilleerderijen 276 Register 300 Bronvermelding 308 Dankwoord 310

5 6 WAT JE ALS WHISKYLIEFHEBBER MOET WETEN “Civilisation begins with distillation.”

William Faulkner

7 8 WAT JE ALS WHISKYLIEFHEBBER MOET WETEN gemaakt. Whisky kan overigens overal ter wereld worden van detwintigste eeuwinSchotlandafgekeken. en Canada.Japanheeftdekunst aanhetbegin distilleerkennis meenaardeVerenigde Staten wereld. IerseenSchotseemigranten namenhun de bakermat van demeest complexe drank ter landen worden daarom ookwel beschouwd als in Schotlandterechtgekomen. Deze beide Van daaruitisdekennis omwhisky te stoken de oorsprong hoogstwaarschijnlijk inIerlandligt. Whisky iseenalcoholhoudende drank waarvan WHISKY IS... I I - WHISKY IS... I - WHISKY 9 10 WAT JE ALS WHISKYLIEFHEBBER MOET WETEN 1 1 Wat iswhisky? keren verhitten omhetgewenste alcoholgehaltetebereiken. Daarna bij doet,ontstaatereenalcoholischevloeistof. Die kunjeeenofmeer suikers oplostinwarmwater, gist datlaatafkoelenenervervolgens behulp van enzymenomzetten invergistbare suikers. Wanneer jede Het principeisoveral hetzelfde: ingraanzitzetmeel endatkunjemet hoewel dieindebasisnietzoveel van elkaarverschillen. enelklandkentzijneigenproductiemethoden,verschillende soorten verhaal pas. Want over welke whisk(e)yhebbenwe het?Er zijnnamelijk Whisky wordt gemaaktvan graan,waterengist.Daarmee beginthet gebotteld is. bedragen alsdewhisky wettelijk tenminste40% alcoholpercentage moet verschilt perland.Het De minimumrijpingstijd waarna jewhiskyhebt. tijd rijpeninhoutenvaten, laat jehetdistillaatenige 2 Waar komt het woord whisky vandaan?

Het woord is afgeleid van het Gaelic ‘uisge beatha’ (spreek uit: oesjki- bah), ook geschreven als usquebaugh, dat weer van het Latijnse ‘aqua vita’ (levenswater) stamt. De Engelsen konden niet zo goed met het Gaelic overweg en maakten er ‘uisgy’ van, dat later verbasterd werd tot whisky en whiskey.

3 Waarom wordt whisky met en zonder ‘e’ geschreven?

Van oudsher werden beide spellingen door elkaar gebruikt. Gaandeweg hebben de Ieren en de Amerikanen ‘whiskey’ als schrijfwijze geadopteerd. Schotland en de rest van de wereld prefereren ‘whisky’. Het is overigens geen wet van Meden en Perzen. Maker’s Mark en Old Forester, beide in Amerika gestookt, worden zonder ‘e’ geschreven en in Nederland etiketteert een distilleerderij genaamd Horstman zijn stooksel wel met de ‘e’. In dit boek wordt de schrijfwijze ‘whisky’ gehanteerd, tenzij het specifiek over Amerikaanse of Ierse versies gaat.

4 Welke soorten whisky bestaan er?

Whisky wordt over het algemeen in de volgende hoofdsoorten onderverdeeld: Single malt whisky, Single grain whisky, Blended malt whisky, Blended grain whisky, Blended whisky, Rye whiskey, Wheat whiskey, Corn whiskey, Bourbon whiskey, Tennessee whiskey, Canadian whisky, Japanse whisky en Irish whiskey. De eerste acht soorten kunnen en mogen overal ter wereld gemaakt worden. De overige vijf zijn type-, land- en/of regiospecifiek. Het land van herkomst moet overigens altijd vermeld worden, eventueel met regioaanduiding, zoals Whisky d’Alsace uit Frankrijk of Whisky Español uit Spanje. I - WHISKY IS... I - WHISKY 11 14 WAT JE ALS WHISKYLIEFHEBBER MOET WETEN 6 6 5 gemaakt? Waar wordtdemeestewhisky Hoeveel merkenwhiskybestaaner? top 30van hettoonaangevende liters isIndia verreweg hetbelangrijkstewhiskylandterwereld. De Je maarquaproductie zulthetnietdirect enverkoop verwachten, in verzint. bedrijven ookinopdracht gemaakt,waarbijdeopdrachtgever eennaam honderd verschillende Bourbons.En blended Scotch wordt doordiverse naam Ledaig.De AmerikaansestokerijHeaven Hill maaktmeerdan naast eengelijknamigesinglemaltookrokerige versie onderde Hazelburn heten. Tobermory ophetHebrideneiland Mull maakt een gelijknamigewhiskyooktwee andere versies, dieLongrow en Springbank inhetzuidenvan Schotlandmaaktbijvoorbeeld naast Vele duizenden. Een distilleerderij kanmeerdanéénmerk maken. grootste producent, Glenfiddich, maaktca.14miljoenliterperjaar. de grandcru’s onderdewhisky’s, komennietindeze lijstvoor. De blend alshekkensluiter:Seagram’s 7Crown (21,6miljoen).Single malts, vijftal kleineIndiase merken (samen18,2miljoen), eneenAmerikaanse als Chivas, Ballantine’s, The Famous Grouse enDewar’s. Verder nogeen Schotse blends(samen36,1miljoenliter),waaronder bekendenamen Deliter produceert. rest van detop30wordt ingenomen doortien doet van zich spreken opeen25estekmetKakubin,die25,2miljoen Jameson opeen17eplekinzicht,goedvoor 38,7miljoenliter. Japan metCrownop plek13terug Royal (49,5miljoen). Ierland komtmet eerste Bourbon,Jim Beam, goedvoor 62miljoenliter. Canadazienwe Whiskey ingenomenmet103,5miljoenliter. Op de11eplekzienwe de meer dan1miljard (!)liter. Plek 6wordt doorJack Daniel’s Tennessee goedzijnvoordie metnummer1gezamenlijk eenjaarproductie van groot, maarbijdeeerste10 staannog7Indiase blendedwhiskymerken Walker 180miljoenliter. metruim Dat verschil lijktmisschiennietzo met meerdan214miljoenliter. Op detweede plaatsstaatJohnnie wordt aangevoerd doorhethiervolstrekt onbekendeOfficer’s Choice Malt Whisky YearbookMalt Whisky –editie2015 300 WAT JE ALS WHISKYLIEFHEBBER MOET WETEN Bank Hall 25 banaan 50,174,181 Balvenie Portwood pipe66 enport Ballantine’s 14,17,85,87,87 Ballantine, George 87, 98 Ballantine, Archibald 87 Balblair (Highlands) 61,226 HillBakery 23 Bain’s 30 Bad Kötzting24 Bacardi (Dewar’s) 99 awards/prijzen winnen28 auteurs, whisky-242-251 Australië 23,32,41,211 Australazische trends 211 Auchentoshan (Glasgow) 59,212,234 Arthur, Helen 242,251 174,182,198 aroma’s 21,44,50,51,174zieookgeur Argentinië 30 Ardmore mushtun46 Ardbeg Arcus 27 Appenzell 31 appellation 32 /lijnzaadkarakter102 appel /kruiden Antwerpse Whisky Festival (B),Het 258 Angels’ Share 67,118,191 analyzer 78 anaerobe vergisting 49 Amstel, Jorden van 264,265 15,211 Amrut Amerikaanse whiskeyindustrieen Amerikaanse whiskeyenvatrijping 66 Amerikaanse wet 22 Amerikaans eikenhout/vaten 63,65,80,116 Amerika zie Verenigde Staten American Whiskey Trail 237,273 aldehyde 49 Alcohol by Volume (abv) 157 verhoging/verlaging 71 96 stokenuitmaïsentarwe percentage 10,56,71,99,153,155,157 kookpunt52 fractioneren 80 alcohol 49 Akadama Port Wine 234 afdronk 176,181 aerobe vergisting 49 Adnams 25,25 Abu Musa JäbiribnHayyan (Geber) 219 Aberlour A’bunadh 155 Aberlour 18Yenvegetarische gerechten 184 Aberfeldy kiln43,44 Aberdeen 98 aardappelen 29 A RambleRound theGlobe 91 REGISTER Drooglegging 125,128 body 53,102,176,181 Bluffer’s Guide to Whisky, the186 Blue Label85 bloemengeur 50,174,181 blikje meteenminiatuurvan Ardbeg 198 blended whiskey11,17,18,20,84-99 blended Scotch14 blended maltwhisky11,17 blended grainwhisky11,17 lijstSchotse93 blends 18,32,84 Blaue Maus 24 Blanton’ s116,125,198 blakeren vaten 64 Blackadder (bottelaar)154 Black Velvet 21,142 Black Grouse, the31,200 Black Bush 18 Black Bottle17,85 Black Barrel 17 Black & White 85,91-92 31 Bjärtrå bijkleuren whisky154 Big Peat 85 Big Five, the15 bezoekerscentra 122,286,291 bewaren van whisky164,195 beurskrach van 1929137 Bethune, familie221 bestanddelen whisky21 BrothersBerry &Rudd 93 Bernheim 20 Benromach (distilleerderij) 41 Ben Nevis- distilleerderij 234 Bell, Darek 211 Bell ,Alexander98 België 23,93,154,155,191, 193,197,240, Belgian Owl,the23 beleggingsrisico’s 196 opgemoutegerst102 belastingwetgeving VS enCanadese belastingheffing227 belasting beer still114,114 Beam Suntory (Teacher’s) 99 Beam Global 207 bath tubgin128,136 base whisky142 Barton’s 20 barrel-aged cocktail205,212 barrel strength 153 barrel dumping118,118 barrel 66 Barnard, Alfred 25,29,243,243 bar, whisky-187,212,214,262-264 242, 252,267 whisky 143-144 134 VS belastingtekorten Bureau ofAlcohol, Tobacco, Firearms and Bunnahabhain 30 Buffalo Trace 112,114,116,125 Buchanan, James 91-92,98 244 Lew Bryson, Bryan, William Jennings (politicus)133 Brusna 107,224 Bruinisse 22 Bruichladdich 32,41,152 Brown, Peter 87 Broom, Dave (schrijver) 148,242,250 Brooks, heer91 Bronfman, Samuel 236 brokers 160 Britse Hogerhuis 92 Brilleman, Robin 242,251 Brenne 26 Brecon Beacons-park 29 Brazilië 30 Braunstein (Kopenhagen) 23,208,209 Box 31,209 Distillery rokerige geurensmaak174 potstill51 handmatigkeren mout43 enchocolade185 Bowmore 226,234 Bow Street 232 Distillery Whiskey TrailBourbon 237 Bourbon Heritage Center118 Bourbon County121 productieproces 111-139 oorsprong naam121 enwater112 ‘Bourbonstyle’ whisk(e)y121 bekendeBourbonmerken 125 Bourbon 11,14,18,32,109 bottellijn bijJim Bean 167 bottelen 39,152,160-162 bottelarij, eigen152,152 bottelaarsnaam opetiket157 bottelaars, onafhankelijke160 51 boterzuur Boston Strong Boy (bijnaambokser)132 Bolsward 22 boil ball53,53 boeken, whisky-242-251 Cadenhead, onafhankelijkebottelaars Buxton, Ian 244 Buxrud, Ulf 250 butt 66 Bushmills Irish Honey 212,212 Bushmills 18,107,224,286 Burns, Robert 93 Cameron Bridge 17,81 Cambus 81 Explosives 139 160, 161 REGISTER Campari (familiebedrijf) 27 Craig, Elijah 119, 230 drogen 39 Campbeltown (regio) 32 Craig, the 269 Drooglegging 93, 104, 125, 128, 236, 290 Canada 14, 15 Craigellachie Hotel (Speyside) 198 , 235, droogoven (kiln) 43, 43 Canadian Club 21, 21, 142, 236 259 Duitsland 24, 154 Canadian whiskey 11, 21, 32 Crow, James 231 Dumbarton 81 definitie 145 Crown Royal 14, 21 dunnage warehouse 61, 61 kaart distilleerderijen 296 Cumbria 25 productieproces 142-145 Cutty Sark (theeklipper) 93 E150a (karamelkleurstof) 154, 159 trends 210 Cutty Sark 84, 85, 92, 93, 93, 138, 139 Eastern Highlander Glen Garioch en kaas Capone, Al 134-135, 135 185 Car 28 Dalmore 12 Eastmoor 32 carbol(zuur) 44 en chocolade 185 Edwards Grocery Store 89 Cardhu 28 en verzamelitems 198 Egolsheim 24 Cardrona-distilleerderij 211 Daniel, Jack 122, 230, 230 eigenschappen hout 65 Carsten Ehrlich, 258 De Kiln 241, 241 eikenhout 63 zie ook vaten Cask Six 240 De Smaak van Whisky 174 Eilean Donan Castle 16, 16 cask strength 153 Deanston 30 eisen straight bourbon 120 centrale bottelarij 62 Deanston Virgin Oak 67 Elfingen 31 Chandler, Raymond 24 open mash tun 47 Elijah Craig 125 China 28 virgin oak vaten 212 Embrujo 28 Chivas 14, 85 decanteren 179 Engeland 25, 287-289 Chivas Regal 12 Year Old 89 Denemarken, whiskysoorten uit 23 enzymen 10 Chivas Regal 17, 85, 236 Des Menhirs 26 Erbendorf 24 Chivas Regal premium blend 89 Destilerías y Crianza (dyc) 28, 28 Eric Bartels (Zwolle) 192 Chivas Brothers 89, 89, 98 Devil’s Cut, the 119 Erve Sculte 22 chocolade en whisky 185 Dewar, John Alexander 91, 98 esters 47, 49 Churchill, Sir Winston 225 Dewar, Tommy 91, 138, 179, 181 etiket 32 citrustonen 65 Dewar’s 14, 84, 85, 90, 99 Black & White 92 classificatiesysteem malt 85 Dewar’s Highlander Honey 212 lezen 154 Clear Creek Distillery (Portland, Oregon) Dewarism 91 Schotse blends 94-95 125 dfds Seaways 23 The Famous Grouse 88 clearic 58 Diageo 92, 99, 204 vermelding kleurstof 154 clubs, whisky- 241 Dijksterhuis, Ap 251 voor VS 139 Clynelish en vis 184 Distell Group 30 Europees eikenhout 63, 65 zie ook vaten cocktails 186, 203, 204, 205 distillaten mengen 98 Europese trends 209 coffey still 96, 233 distillateursgist 50 Evan Williams Straight Kentucky Bourbon Coffey, Aeneas 78, 96, 233 distillatie, drievoudige zie triple distillation 230, 230 cola 28 Distilled Spirits Council of the United States export Highland-whisky’s 96 column stills 17, 18, 21, 79 (discus)137, 211, 273 extra maturation 71 uitvinding 96, 233 Distilled Spirits Institute 137 extra matured versie 212 competities, international 28 distilleerderijen 277-300 Concerto 41 distilleerderijkarakter 279 Family Casks Reserve-serie 182 condenser 55 distilleerderijnaam op etiket 155 Famous Grouse, The 14, 17, 84, 85, 88, Connemara 18, 102, 106, 107, 234 distilleervergunning, oudst bekende 224 88, 157 Connoisseurs Choice-serie van Gordon & distilleren 39 Fary Lochan (Give)23, 23, 209 MacPhail 166 uitvinding 218 Faulkner, William 7, 298 consumenten, ‘mature’ 31 Distillers Corporation 236 Federal Alcohol Control Administration consumptiegedrag Engelsen 96 do’s en dont’s bij whisky en eten 182 (faca) 139 Cooley Distillery 102, 234 Domaine des Hautes Glaces 26 Federal Standards of Identity for Distilled pot stills van 102 Donnay , Jean 26 Spirits 120 Cor, John 225 Door 74 (bar in A’dam) 187, 214, 262 feints 56, 57, 103 Cork 104 Dornoch Castle 267 feints receiver 58 corn whiskey 11, 20 doubler 114, 115 FeisIle (GB) 260 Corsair van Darek Bell 211 Douglas Fir 48 fenol 44 Cowdery, Chuck 244 draff 47 fermenteren 49 Cowgate 87 dram 179 fermenters 114 cradle to cradle-principe 47 drankenconcerns 99 Fernand Dacquin, 258 REGISTER craft distilling 18, 144, 214 Drayman’s Highveld whisky 30, 30 festivals, whisky- 29, 177, 198, 203, 214, 301 302 WAT JE ALS WHISKYLIEFHEBBER MOET WETEN geografische aanduiding32 gemoute gerst41zieookgerst,graansoorten Geest, Frans van der254 gedemineraliseerd water39,60 Gartbreck 26 Distillery Garnheath 81 Gardner, Ava 290 134-135 gangsters VS Gall &Gall 85,191 Fulldram 240 Fuji-Gotemba (distilleerderij) 21,21 Frysk Hynder 22 50,65, 174, 175,181,280 fruit Freya (Valhalla-serie van Highland Park) Frankrijk 11,26,98,209 fractioneren alcohol80 tailbox van 115 Four Roses Single Barrel envlees184 enmashbill111 enlagepakhuizen 116 engiststammen114 eneigenbottelarij152 doublervan 115 beerstillbij114 Four Roses 10,18,50,125 founding fathersvan Canadese Founder’s Reserve enchocolade185 Forsyth’s 28,211 formule anaerobe reactie gistmetglucose49 foreshots 56,57 foezeloliën 57 Flynn, Errol 66 Flóki 29 164 flessensoort Fleming, Alexander163 flavored whisky142,212 flavor grains111 first fillvaten 67 Firefly (Sweet Tea Bourbon)212 Fire Water -Experimental Smoked Malts Finland, whiskyuit25 Finch 24 voor botteling153 vermelding opetiket155 nabarrel dumping118 doorhoutskool123 filteren filling store 60 Filliers 23 Fields, W.C.237 Festival van deonafhankelijkebottelaars Festival Spa (B)258 REGISTER 163, 163 whiskyindustrie 236 and Whiskey’s211 (B) 258 252-261

Goossen, Henri 257 Goldlys 23 Golden Promise 41 29,29 Gold CockDistillery Glorious Twelfth88 Glorenza 27 Glenturret 226,226 Glenrothes, houtenwashbacksbij48 Glenora 144,144 schaalmodellenvan ketelsvan 54 halsvan ketelsvan 53 Glenmorangie Nectar d’Or envlees184 envis184 pipe66 enport 71 enmarrying Glenmorangie 72-73,212 Glenlivet 12enchocolade185 Glenlivet Nàdurra, The 155 Glenlivet, The 17,202 240 Glengarry Glenfiddich 10,14,17,152 voor proeverij verticale 182 Glenfarclas 15Yenvlees184 endunnagewarehouse 61 enchocolade185 Glenfarclas Glendronach enkaas185 Glencairn-glas 178,178 Glen Turner/Starlaw81 Glen Talloch 17,84 Glen Grant 27 Glen Garioch 226,234 Glen Breton 21,144,158 glen 169,211 Glasgow Warriors, rugbywedstrijden van glas, whisky-173,176,178,186,198 Glann ArMor 26,209 Gjoleid 27,27 gistleveranciers 50 Woodford Reserve 113 gistkuip 114 gistingsregime 51 gist(en) 39,50 Girvan Grain 79,81 Distillery giraffes 53 Gimli (Manitoba, Distillery Canada)142 Gillies,Maeve (Schotsejuwelenontwerper) Gilbert hetSchotsesneeuwhoen157 geur 174,181 ongemoute18 gemoute17,18,20,41 belastingopgemoute102 gerst 110,32,33,40,41,42 George T. Stagg 20 George Dickel 18,32,123,124 204 Buffalo Trace114 195 Horstman 11 hongersnood 104 hondjes, whisky-91 Hohwarth 26 hogshead 66,69 Hobart 23 ofCassCountyIndianaHistory 176 Hiram Walker’s236 Club Whisky Hiram Walker andSons Ltd.236 Highwood Distillers 294 Highlands (regio) 32 Highlander Inn 235,267 Highlander (tv-serie)16 Valhalla-serie van 163 kiln43 incocktail187 Highland Park 50 Years Old als Highland Park (Orkney) rokerige stijl44 Highland Park high ball177,177 Hiers, Stijn 245 Hielander Whisky Festival (NL)257 Hicks &Healy 25 Hibiki 21,149 herroeping van deCornLaws96 herkomstland 8,11,154,159 Hellyer’s Road 23 heavily peatedwhisky44 Heaven Hill 14,125,137,155 57 oftherun heart heads entails115 Hazelburn 14,59 hardheid water39 handmatige arbeid42 Hakushu 21,148,149 Haig, Robert 98 Haig Blended Scotch99 Hagan 27 Guinness BookofRecords 258 Guillon 26 grouse-shooting-seizoen 88 Grote Depressie 137 Grote Crisis van 1929104 Groot-Brittannië zieEngeland, Wales Greene, Heather 244 Green Spot 18,107,232 green malt42 Great King85 grain whiskey18,30,78-81 grain distilleerderijen inSchotland81 18,41,110zieookgerst, graansoorten graan 10,21,32 Gouden Carolus van Het Anker23 Gordon, Dexter 186 Gordon &MacPhail 161,166 investering 195 graan, maïs,rogge, tarwe REGISTER hotels, whisky- 267-269 James Sedgwick 30 koji (schimmel) 148-149 houdbaarheid whisky 165 Jameson 14, 18, 104, 107 koker-en- pijpcondenser 52, 55, 55 House of Lords (blend) 92 Jameson Distillery 103 kokosnoot 65 houten vaten 62, 63 Jameson Heritage Centre 232 kolomdistillatie 78 houten washback 48, 48 Jameson, John 232, 232 Koning, Ad de 251, 272 houtskool 118, 122, 123, 153, 154 Japan/Japanse whisky 11, 14, 15, 32 koninklijke onderscheiding Ballantine’s 87 Hudson Bourbon 214, 214 aroma 21 kopen van whisky 189-198 Hunnebostrand 31 distilleerderijen 295 koper, eigenschappen 54 Hunter, Andrew 87 en rijpingsvaten 63 kruiden/appel/lijnzaadkarakter 102 Hven 209, 210 Japanse Alpen 148 kruidnagel 65 hydrometer 56 Japanse whiskymakers 234-235 kurk 164, 165, 167, 195 productieproces 148-149 kwaliteit, sjoemelen met 98 Ierland/Ierse whiskey 14, 15 soorten whisky 21 Kyro 25 bekende whiskeymerken 107 trends 210 distilleerderijen 104, 288 whiskystokerijen, kaart 295 La Alazana (distilleerderij) 30, 30 en triple distillation 59 Jim Beam 14, 125, 207, 234, 291 Laere, Stefaan Van 249 Iers gezegde 106 bottellijn bij 167 Lagavulin 17 productieproces 102-107 Distillery 291 in cocktail 186 trends 206 en Devil’s cut 119 Lagavulin 16Y en vegetarische gerechten whiskeysoorten 18 en eigen bottelarij 152 184 ijs en whisky 179 Honey 212, 212 Lagavulin single malt in White Horse 92 IJsland soorten whisky 29 Red Stag 212 pot still 51 India 14, 15, 67, 70 small batch Bourbons van, Kentucky rokerige geur en smaak 44, 174 industriële trommelmouterij 43 Racehorse 120 Lakes, The 25, 25 ingrediënten malt whisky 39 John Lane Distillery 232 Lawn in Bardstown, The 260 inhoud 155, 160 Johnnie Walker 14, 17, 85, 99, 157, 203 land van herkomst 8, 11, 32 innovaties 211-214 Jura, pot still 51 landen, belangrijkste whisky- 15 intermediate (feints) still 103 Justerini 91 Langathun 31 International Whisky Day 254, 255 Langenthal 31 International Whisky Festival (NL) 254, 256 kaas en whisky 185 Lannion 26 International Whisky Festival Gent (B) 258 Kakubin 14 Laphroaig 17, 92, 234 International Whisky Society (iws) 239, 272 Kalkwijck Distillers 22 en Quarter Cask 67 Invergordon 81 Kallmeyer, Moritz 30 rokerige geur en smaak 174 investeren in whisky 189-198 Kampen Destillateurs whisky 22 Lark 23 Ireland Whiskey Trail 237 Kappen, Michel 196, 197 Lea Valley 25 Irish coffee 107 karamelkleurstof (E150a) 154, 159 Ledaig 14, 155 Irish Distillers 104, 232 karamellisering 56 Ledred, bisschop 219 Irish whiskey 11, 32 Kavalan 28, 211 leeftijd whisky 116, 154, 158, 190 Irish Whiskey Association 206 Keepers of the Quaich 273 Liebl 24 Islands (regio) 32 kennis whisky stoken 221 lijnzaad /appel/ kruidenkarakter 102 Islay 26, 32, 39 Kentucky 18, 20, 119 lijst namen Schotse malt whisky Isokyrö 25 Kentucky Bourbon Festival 177, 260 distilleerderijen 280-281 Italië, whisky uit 27 Kentucky Derby 125 limited edition 163 Kentucky en temperatuurschommelingen Lincoln County Process 123 J&B 91, 91 70, 71 Lincoln, Abraham 111 J.D. Williams (bar) 212 Kentucky Racehorse 120, 125 Liquid Gold 194 Jack Daniel’s 18, 32, 230 Kentucky Straight Bourbon 121 Loch Ewe Distillery, pot still bij 218 en eigen bottelarij 152 Kerry 50 Loch Lomond 81 en glazen 177 Kilbeggan 18, 107, 107, 224, 234 Locher 31 en vat met houtskool 123 Kilmarnock 87 Locke’s (Kilbeggan) 233 en verzamelitems 198 kiln (droogoven) 43, 43 Locke’s 107, 224, 234 Jack Daniel’s Tennessee Honey 212, 213 King Car Kavalan Whisky Distillery 28, 28 Lockhart, sir Robert Bruce 38 Jack Daniel’s Tennessee Whiskey 14, 122 Kingdom of Fife, The 204 logo 87, 157, 178, 198 Zippo aansteker van 198 Kintra, onafhankelijke bottelaars 161 Loki (Valhalla-serie van Highland Park) 163 Jack’s Music Bar (Zwolle) 264, 265 kleur 181 London Distillery Company, The 25 Jackson, Andrew (7de president van de kleurafgifte 65 Longrow 14 VS) 119 klimaat en whisky 219 loop 52, 56 REGISTER Jackson, Michael 245, 254 koelwater 39 Los Golondrinas 30 303 304 WAT JE ALS WHISKYLIEFHEBBER MOET WETEN Amerikaansewhisky18 merken (bekende)14 McMorland, Wullie257 McCoy, Bill 139 McCarthy’s Single Malt Whiskey 125 McBey, James (kunstenaar) 93 Mauri 50,50 Matthew Gloag &Son 88 Master ofthe Quaich 251 master blender84 mashen 39,45,47 mash tun46,47 mash cooker112,113 mash bill18,111 71 marrying marktleiders 99,107 mannenwhisky’s 186 Mander 22 man metdehogehoedlogo157 Maltstock (festival NL)29,257 maltose 42 Maltclan 240 Malt WhiskyYearbook14 Whisky TrailMalt 237 malt whisky, productieproces 37-74 Malt Monkeys 240 Malt Mill 92 Malt Advocate 205 malt classificatiesysteem85 malen 39 Maker’s Mark 11,18,111,117,125 maïs 17,18,20,21,78,110,227 MacLean, Charles174,245,251 Mackmyra 31,209,209 Mackie, Peter 92 Mackie, familie92 TheMacallan serieGold, Amber, Sienna TheMacallan Amber155 schaalmodellenvan ketelsvan 54 halsketelsvan 53 enverzamelitems 198 enkaas185 enchocolade185 alsinvestering 195 Macallan, The 17,32,41 lyne arm52,53 lye pipe52 Luxemburg, verkoopcijfers 197 luis (Phylloxera) 98,98 luchtsamenstelling 70 Lowlands-distilleerderij 59 Lowlands (regio) 32 Lowlander Auchentoshan enkaas185 Lowland whisky96 low winesreceiver 58 low wines52 REGISTER en Ruby 74 mout vermalen 45 Mount Vernon 228,229, 273 Mount Fuji 21, 21 Morrison, Jim 264 Moran, Bugs 134-135 Moore, Amelia131 Carry moonshine/moonshining 104,229 monsters singlemaltwhisky84 Monongahela whiskey227 Monkey Trial (hetApenproces) 133 Monkey Shoulder 17 mizuwari 210 (Quercus mongolica)63 mizunara-eikenhout Miyagikyo 295 Distillery Mitra 191 Minstrel 41 Minnekeer, Bob245 mineralen inwater39,47 Minagawa, Tatsuya235 Milsted, David 186 Millstone 22, 22 Midleton 104 middle cut56,57 middenloop 52,56 micro-organismen inwashback48 microklimaat opdistilleerderij 32 microdistilleerderijen 22,144,203,210,214 micro distilling214 Meyer 26 mest 47,58 Zwitserse whisky31 Zweedse whisky31 Zuid-Amerikaanse whisky30 Zuid-Afrikaanse whisky30 Welse whisky29 Turkse whisky 29 Tsjechische whisky29 Taiwanese whisky28 Spaanse whisky28 Schotsewhisky17 Oostenrijkse whisky28 Noorse whisky27 Nederlandse whisky22 kiezen 194 Japanse whisky21 Italiaanse whisky27 IJslandsewhisky29 Ierse whisky18 Franse whisky26 Finse whisky25 Engelse whisky25 Duitse whisky24 Deense whisky23 Canadesewhisky21 Bourbonmerken 125 Belgische whisky23 Australische whisky23 onlinewhiskyveiling 193 onlineverkoop 192 oneliners Tommy 91 Dewar Onafhankelijkheidsoorlog 121 onafhankelijke bottelingen160,161 Old Pulteney envis184 (Frankfort, Kentucky) 231,231 Old Pepper Distillery Old Overholt 20 Old Forester 11 Old Fashioned 186 Old Bushmill 101 Distillery old bottleeffect(obe)165 Officer’s Choice14 Odyssey 17 Odin (Valhalla-serie van Highland Park) Obernai 26 Oban envis184 n-pentylacetaat 50 Nova Scotia21,144 Nouet, Martine 248,250 nosing glass178,178 North British 17,81 nootmuskaat 65 Noorwegen, whiskyuit27 hardheid waterin39 Noordelijke Hooglanden, non-chillfiltered 153 Noble Experiment, The 128 No AgeStatement (nas)159,203 Nikka 21,234 niet-koud gefilterde whisky’s 153 makespirit58,60 new neus masterblender84 Ness, Eliot (detective) 135 Nelstrop 25 Nellingen 24 trends 203 onafhankelijkebottelaars161 whiskyclubs 240 verkoopcijfers 197 whisky22 soorten Nederland 32 National andDesign CollegeofArt Nation, 131-132 Carry nascar enmoonshining229 Nant 23 naloop 52,56 naam opetiket155,158 museum 103,206,211,232 Murray, Jim 248 Murakami, 74 Haruki moutmolen van Tobermory (eilandMull) 45 mouten 39,41,42 163, 163 (Dublin) 105,232 REGISTER onofficiële bottelingen 161 productieproces 35-149 rogge 18, 20, 21, 110, 111, 119, 123, 210, ontkiemingsproces mout 42, 43 proefnotitie 157, 180, 181 226-227 oorlogen, economische 104 proeven van whisky 173 Ronde, Ingvar 248 oorsprong van whisky 8 proeverijen 182 Roosevelt, Franklin (president) 137, 139 oorsprong woord whisky 11 proof 157 rotgut 136 Oostenrijk, whisky uit 28 puncheon 66 rugbywedstrijden van Glasgow Warriors 204 oprichtingsdatum op etiket 157 Puni 27, 209 ruiken van whisky 173 Optimum 41 pure pot still whiskey 18, 102 rummager 56 Oregon Pine 48 purifier 52, 53 rvs-washback 48, 48 organisaties, whisky- 271-273 rye whiskey 11, 20, 123, 227 oudste distilleerderij van Ierland 224 quaich (betekenis) 273 oudste nog werkende distilleerderij in quaich van het Craigellachie Hotel Säntis 31, 31 Speyside 280 (Speyside) 198 Sazerac 20 oudste nog werkende distilleerderij van quarter cask 67, 69 Scallywag 84 Ierland 107, 224 Quercus alba (witte eik) 63 Schaap, Jaco 257 oudste nog werkende distilleerderij van Quercus petraea (steeneik) 63 Schenley Products Company (New York)137 Schotland 224, 226 Quercus robur (zomereik) 63 schimmel 41, 49, 148-149 Overeem 23, 23 Quest 50 Schliersee 24 Quinta Ruban en port pipe 66 Schotland 14, 15, 32, 225 paardenrennen 91 distilleerderijen 280-281 Paddy 18 racked warehouse 62, 62, 80, 104 en hoeveelheid single malts 74 pakhuis 60, 61, 287 Radermacher 23 en temperatuurschommelingen 70 bij Maker’s Mark 117 Raeren 23 en type vaten 65 bourbonrijping 116 raw cask whisky 154 en verdampingspercentage 67 en rijping 70 Real McCoy, The 139 grain distilleerderijen in 81 van Heaven Hill 118 recasking 212 lijst namen Schotse malt whisky Parallel Dual Fermentation 149 rectifier 78, 80 distilleerderijen 280-281 Pattison, gebroeders 98 Red Book of Ossory 219, 225 single malt whiskydistilleerderijen Pattisons’ whisky 97 Red Label 87 280-283 Paul John 15 Red Stag van Jim Beam 212 soorten whisky 17 Peebles 87 Redbreast 18, 106, 107, 232 trends 204 Penderyn 29, 29 refill vaten 67 wet rijptijd 60 Pernod Ricard 87, 99, 232 reflux 53, 54, 103 Schotse blends Peter de Decker, 258 regiovermelding 32, 154, 280 hoeveelheid 96 Plomelin 26 reisbureaus 239 alfabetische lijst enkele andere 93 port 66 reizen, whisky- 237 Schotse Borders 87 Port Dundas 81 Remus ,George (advocaat) 136 Schraml 24 Port Ellen 43 re-racking 71 schrijfwijze whisky 11 port pipe 66 restaurant, whisky- 262-264 schroefdop 166 pot ale 58 Restless Peter 92 scores, whisky- 250 pot still bij Loch Ewe Distillery 218 Rhône-Alpes 26 Scotch 32 Pot Still Festival (NL) 257 Ricard, Pernod 89 Scotch Malt Whisky Society (smws) 272 pot stills 17, 18, 21, 51, 51, 103 Ridley, Neil 248 Scotch Single Malt Whisky Society afgedankte 105 rijpen 32, 39 (ssmws) 272 van Auchentoshan 59 en pakhuis 70 Scotch Whisky Association van Cooley 102 in houten vaten 62 (swa) 32, 211, 273, 280 vormen 54 rijpingsproces 69 Scotch Whisky International 193, 196, 197 potcheen 104 van grain whisky 80 Seagram’s 7 Crown 14 Powell, dr. 176 van Ierse whisky 104 Seagram’s 89, 236 Power, James 232 rijpingstijd 17, 60, 99 Shaw, Artie 69 Power’s afgedankte pot stills 105 Bourbon 116 Shaw, George Bernard 96 Power’s Whiskey 103 Canadese whisky 145 Sheriff of London 91 premium blend Chivas Regal 89 Japanse whisky 149 sherry 66 Pretoria 30 rye whisky 124 shot glass 176, 177 Prichard’s 18, 32 straight Bourbon 116 Siberian Larc 48 prijs whisky 190, 191 wheat whisky 124 Signatory, onafhankelijke bottelaars 161 prijzen winnen 28 Rittenhouse 20 single barrel botteling 162 REGISTER proceswater 39 single cask botteling 162 305 306 WAT JE ALS WHISKYLIEFHEBBER MOET WETEN Spirit ofHven 31 spirit 60,80,103 Speyside Cooperageenverjongingskuur envis184 endunnagewarehouse 61 bodemgesteldheid39 11 Speyside 32,33 spent lees58 Spanje, whiskyuit28 Southwold 25 sour mash113,231 whisky soorten Solist 28 social mediaenwhisky274 Snow Grouse 17 snifter 178 smokkel 134 Smögen 31,209 Smith, Gavin D.249 small batch120,163 Smagalski, Carolyn 251 van Bourbon111 telangerijping158 smakenengeuren ontdekken174 Canadesewhisky143 smaaktoevoegingen aan smaakkenmerk 32 ongewenste smaken51 invloedgist50 hoofdgroepen 174 Highland-whisky’s 96 envorm potstill54 enlengtezwanenhals53 enkaraktervan hout62 eninvloedhout64,74 enfeints57 enEuropese eikenhoutenvaten 65 enAmerikaanseeikenhoutenvaten 65 smaak Slyrs 24,24 slijterijen 191,192 sjoemelen metkwaliteit98 Sint Patrick (heilige)220,221 Sint Columba222 tienjarige30 Single Malt Whisky Companion, The 242 singlemaltwhiskydistilleerderijen in hoeveelheid uitSchotland74lijstnamen encraftdistilling144 betekenis159 single maltwhiskey11,14,17,18,20,21 single grainwhisky11,17 whisky142 single distillery REGISTER vaten 68 Schotland 280-283 125 in VS 280-281 Schotse maltwhiskydistilleerderijen terroir 32 Tennessee Whiskey 11,18,32 Tennessee Honey van Jack Daniel’s 212,213 temperatuurschommelingen 70 Tekel 29 Teerenpeli 25,25 Teeling 206,208 Teacher’s 166 Teacher,98 William Tasmanië 23 17,20,21,78,110 tarwe Tam O’Shanter (gedicht) 93 Talisker Storm 155 wormtubcondensersbij55 Talisker whiskyuit28 envis184 Talisker Taketsuru, Masataka 234,234 Taiwan, Tain enhardheid water39 tailbox van Four Roses 115 tail box 115 Sweet Tea Bourbon(Firefly)212 supermarktwhisky’s 85 supermarkten 193 Suntory 149,207,224,234 Sunday, Billy (honkbalspeler)132 Sullivan’s Cove 23 Sullivan, John L.(bokser)132 suikers 10 suikerriet 15 suikeromzetting 49 stromen whisky142 Striped Pig (Charleston,SC)205 Distillery striding man-logo87 Strathisla (Speyside) 89,226,280 Strathclyde 81 strath 169 straight Bourbon120 stopper opBlanton’s 125,198 stoomspoelen 56 stoompannen 56 stoken 22,221,298 still 103 Steneker, Fred 249 Stein, Robert 96,233 steeping tank42 Stauning (Skjern) 23,209 Starlaw/Glen Turner81 stappen inproductieproces maltwhisky38 standaard hoeveelheid 160 St. George’s 25,287 Distillery Springbank 14,59,152 Spirits in The Sky (B)258 spirit still52 spirit safe56 spirit receiver 58 Spirit ofSpeyside (GB)259 koker-en-pijpcondensers55 Tobermory 14,30,155,226 toasten vaten 64 tijdschriften 241 thumper 114,115,115 Three Ships 30 Thor (Valhalla-serie van Highland Park) 163 thermometer 56 Japanse whisky149 63 houtsoorten grootte 69 firstfillvaten ensmaak174 eikenhouten17 blakeren/toasten 64,64 vaten 65,68,69,70 vanilletonen 65,174 Van Wees, The Ultimate van 161 Valleyfield (Quebec, Canada) 144 Distillery Valhalla-serie van Highland Park 163,163 Usquebaugh Society 240 Usher’s whisky86 Usher’s Old Vatted Glenlivat 98 Usher, Andrew 86,87,98 Us Heit 22,203 Untouchables, The (tv-serie)135 unpeated whisky44 Union 30 Distillery Union Club30 underback 46 van VanUltimate Wees, 161 The uitvinding distilleren 218 uitvinding distilleerketel 96 Tyrconnell, The (singlemalt)106,107 Tyrconnell 18,234 type whisky154,159 Twain, Mark (Gardener, 15 214,215 NY) Tuthilltown Distillery Turkije, whiskyuit29 44 turfrook 44 turfgehalte tumbler 177,178 Tullamore D.E.W18,19,107 Tsjechië, whiskyuit29 trivia 217-270 triple distillation59,103,125 trends 203-211 tranen 176 Torridon Hotel (Schotland)266,267 Torii, Shinjiro 234 Tomatin, van 48 rvs-washbacks toffee 65 toevoegingen 21 toekomst whisky214 moutmolen van 45 REGISTER levensduur 68 Wapenaar, Wouter 254 whiskyhondjes 91-92, 91 met houtskool 123 Warenghem 26 whiskyhotels 267-269 productie 63, 63 Warth, Ralph L. 194 whiskyindex 196 refill vaten 67 wash 51, 78, 103 whiskykenner worden 186 rijping in houten vaten 62 wash still 52 whiskylanden, belangrijkste 15 type 65 washback 46, 48 whiskymusea 103, 103, 206, 211, 232 Valleyfield Distillery Washington, George 228, 228 whiskyorganisaties 214, 271-273 (Quebec, Canada) 144 water whiskyreizen 237 van de witte Amerikaanse eik 116 en bourbon 112 whiskyrestaurants, lijst 262-264 vatkeuze bij blends 85 en whisky 180, 181 whiskyscores van auteurs 250 vullen 60 gedemineraliseerd 39 Whiskyshop in Dufftown 259, 259 vatted malt whisky 17 invloed van 39, 47 whiskystoker, eerste Amerikaanse 119 Vauxhall 25 van distilleerderij van Hakushu whiskytijdschriften 241 veevoer 47, 58 (Japan) 148 WhiskyTroef 240 vegetarische gerechten en whisky 184 Wee Dram Whisky Society, The 240 whiskyveilingen 193 Veranópolis 30 Wel, Teun van 239, 257 white dog 115, 116, 123, 123, 136, 205, 122 verdampingspercentage 67 Wellington 30 White Horse Cellar Inn, The verdunnen 60, 153 Wenting, Bob 257 (Edinburghse pub) 85, 92, 92 vergisten 39, 49 wereldkampioenschap mixologisten 204 Whity&Mackay 84 verhitting,directe en indirecte 56 wetten wijn, ongerijpte 21 verjongingskuur vaten 68 Britse wet vermengen distillaten 86 Wild Turkey 18, 101, 115, 125 verkoop whisky 22 herroeping van de Corn Laws 96 en vlees 184 verkoopcijfers in Nederland 197 in Schotland 60 Willard, Francis 129, 130, 131 verkrijgbaarheid 191 in VS 22, 139 William Grant & Sons 214 Verstappen, Paul 198 in Zwitserland 31 Williams, Evan 119, 230 verzamelitems 125, 198 verscherping Schotse wet 99 Willis, kapitein Jock 93 Victoria, koningin 87, 203 Volstead Act 128 Wilson, Woodrow (president VS) 128 Virgil Kaine212 wetswijziging in Schotland 98 win, onafhankelijke bottelaars 161 virgin oak 67, 212 wettelijke alcoholpercentage 71 Wishart, David 249 vis en whisky 184 wheat whiskey 11, 20, 124 Women’s Christian Temperance Union vlees en whisky 184 Wheeler, Wayne 128, 128 (wctu) 129 vochtigheidsgraad vaten 63 Whiskeria 204 wood finish 71, 212 Volstead, Andrew J. 128, 128 Whiskey Insurrection 228 Woodford Reserve 113, 118, 125, 231 voorloop 52, 56 Whiskey Rebellion 227-228 bezoekerscentrum 291 voorschriften Schotse whisky 99 Whiskey Sour 186 World Whisky Index 196 Vroomshoop 22 Whisky & Rum aan Zee (NL) 254 worm tub condenser 52, 55, 55 vrouwelijke whiskystoker 22 Whisky Advocate 205 wort 46 vrouwenwhisky’s 186 Whisky by the Sea (NL) 254 Wouter Wapenaar, 258 Verenigde Staten 15, 290-293 Whisky Castle 31 belastingwetgeving en Whisky Distilleries of the United Kingdom, Yamazaki 21, 149, 234 Canadese whisky 143-144 The 25 Yhtiöt Oy 25 distilleerderijen 290-293 Whisky Etc Magazine 241, 241 eerste whiskystoker 119 Whisky Fair, The (D) 258 Zagattiverzameling 197 en Drooglegging 128 Whisky Festival Noord-Nederland(NL) zetmeel 10 en giststammen 50 254, 255 Zippo aansteker van Jack Daniel’s 198 en single malt whisky 125 Whisky Magazine 204 Zuid-Afrika, whisky uit 30 kennis whisky stoken 226-227 Whisky Passion 241, 241, 254, 274 Zuidam Distillers 22, 203 marktleiders 99 Whisky Quarterly 204 Zuid-Amerika, whisky uit 30 trends 205 Whisky Trial (NL) 257 zuurgraad water 47 whisky uit 18 Whisky Weekend Twente (NL) 257 zwanenhals 53, 53 Whisky Wheel 174, 175 Zwartepoorte, Ronald 241, 254 waarde van whisky 191 whiskybars, lijst 262-264 Zweden, whisky uit 31 Wales 29, 287-289 whiskyboeken 242-251 Zwitserland, whisky uit 31 Walker, Johnnie 98 whiskyclubs 214 Walker, Alexander 87 in België 240 Walker, Hiram 236 in Nederland 240 Walker, John 87 whiskycocktails 186, 203, 204, 205 REGISTER Waller, Fats (jazz pianist) 99 whisky-dyc 28 307