Mitsuko Uchida: Magia Brzmienia | Magical Sound

XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina the 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition

egzemplarz bezpłatny bezpłatny egzemplarz Mitsuko Uchida: Magia brzmienia | Magical sound

r o z m o w a | interview por tret | a p o r t ra i t historia | history

Prof. Andrzej Jasiński: Są Martha Argerich Stanisław Dybowski o tym jak pianiści, którzy mają fantazję od dwudziestu narodził się Konkurs Chopinowski. i temperament, ale nie respektują ośmiu lat nie gra Chopin jest tak wielki, że sam się tekstu Chopina. | Prof. Andrzej publicznie solo. obroni? | Stanisław Dybowski Jasiński: There are pianists | Martha writes about the birth of the who have imagination and Argerich has not Chopin Competition. Is he temperament, but do not respect formally played solo in public for so great that he can defend Chopin’s scores. > 3 twenty eight years. >4 himself? >6 A L chopin express rozmowa | interview m c h i wu I etap – kolejność ar uczestników | 1. stage – auditions order Uchem jurora niedziela, 3 października | Sunday, 3rd October : ČČ10.00, Peng Cheng He, China ČČ10.30, Marianna Prjevalskaya, Spain | A judge’s ear ČČ11.00, Esther Park, USA ČČ11.30, Maiko Mine, Japan ČČ12.00 – 12.30 PRZERWA | INTERMISSION »»Marcin Majchrowski, (Polskie Radio): W tym roku ČČ12.30, Miroslav Kultyshev, Russia w jury zasiada dwanaście osób, w tym ośmioro ČČ13.00, Takaya Sano, Japan ČČ13.30, Hyung-Min Suh, laureatów Konkursów Chopinowskich. To Pana Republic of Korea autorski wybór? ČČ14.00, Leonard Gilbert, Canada Andrzej Jasiński: Nie, dyrekcja Narodowego ČČ17.00, Mariko Nogami, Japan Instytutu Fryderyka Chopina wysuwała propozycje zapro- ČČ17.30, Daniil Trifonov, Russia szeń do jury Konkursu. Zatwierdzała je natomiast grupa ČČ18.00, Eri Mantani, Japan ČČ18.30, Anke Pan, Germany wybitnych profesorów pianistyki. Akceptuję ostateczny ČČ19.00 – 19.30 kształt jury, choć mogłoby być większe – im więcej gło- Młody pianista Andrzej Jasiński z wielbicielką. Dziś jest PRZERWA | INTERMISSION sów, tym łatwiej wszystkim uznać wyniki. Najlepsze było- przewodniczącym jury Konkursu | The young pianist Andrzej ČČ19.30, Antoine de Grolée, France by małe jury, złożone z pięciu, sześciu laureatów pierwszej Jasiński with his fan, Duszniki Zdrój (1961?), today Chair of the ČČ20.00, Sheng-Yuan Kuan, Competition Jury Chinese Taipei nagrody Konkursu, ale takie grono zebrać bardzo trudno. ČČ20.30, Kotaro Nagano, Japan Pollini nigdy nie chciał być jurorem, Zimerman najpierw usłyszymy, że agogikę traktuje bardzo swobodnie, co wy- ČČ21.00, Jayson Gillham, Australia utrzymywał, że jest za młody, później, że trudno mu oce- kracza poza normy dzisiejszej estetyki. Józef Hofmann – poniedziałek, 4 października niać występy. Ohlsson ma w tym roku inne zobowiązania. wspaniały pianista – często gra za szybko, jego gra robi | Monday, 4th October : Widziałbym w tym jury na przykład Bernarda Ringeisse- czasem wrażenie zbyt motorycznej. Natomiast pianisty- ČČ10.00, Shih-Wei Huang, na, w swoim czasie idola naszej publiczności, albo Hiroko ka Rubinsteina wciąż brzmi nowocześnie – gra w sposób Chinese Taipei ČČ10.30, Hélène Tysman, France Nakamurę, pierwszą damę japońskiej pianistyki. Liczy- prosty, a jednocześnie z wielką godnością, oddaje ducha ČČ11.00, Anna Fedorova, Ukraine łem na Vladimira Ashkenazy’ego, ale nie miał czasu na muzyki. Dążenie do oryginalności w muzyce nie zawsze ČČ11.30, Leonora Armellini, Italy cały Konkurs. Można by wymieniać dalej. Cieszę się, że się sprawdza. Są pianiści, którzy mają fantazję i tempera- ČČ12.00 – 12.30 ci, którzy są tutaj – wybitni eksperci i artyści rozumiejący ment, ale nie respektują tekstu Chopina. Wówczas oceny PRZERWA | INTERMISSION ČČ12.30, Airi Katada, Japan Chopina – przyjęli zaproszenia. fachowców rozmijają się z odczuciami publiczności, porwa- »» ČČ13.00, Aljoša Jurinić, Croatia Od 2000 roku zarzucono wyciąganie średniej nej sugestywnością artysty. Konkurs Chopinowski nie jest ČČ13.30, Fei-Fei Dong, China arytmetycznej. Czy to rewolucyjna zmiana? zwykłym turniejem, wyłaniającym najlepszych wirtuozów ČČ14.00, Claire Huangci, USA Bardzo dobra, bo – upraszczając – polega na głosowa- na świecie. Promuje tych, którzy czują i rozumieją muzy- ČČ17.00, Da Sol Kim, Republic of Korea niu „TAK” lub „NIE”. Decyduje demokratyczna większość, kę Chopina, ma przecież wskazywać wzory interpretacji ČČ17.30, Soo Jung Ann, jak w wyborach. Mamy jednak pomocniczy system punk- następnym pokoleniom. Republic of Korea »»Wszyscy pianiści muszą wykonać ČČ18.00, Ching-Yun Hu, Chinese Taipei tacji, do którego można się odwołać w przypadkach ex ČČ18.30, Naomi Kudo, Japan/USA aequo. Przypominam, że jurorzy nie mogą oceniać swo- Poloneza-Fantazję op. 61, dopuszczona została do ČČ19.00 – 19.30 ich uczniów, wtedy jest mniej głosów. Można wówczas się- wykonania I Sonata c-moll... PRZERWA | INTERMISSION gnąć do tej „zapasowej” punktacji. I Sonata jest dziełem młodego kompozytora, hołdem ČČ19.30, Nimrod David Pfeffer,I srael »»Tak jest do III etapu włącznie. W finale ma decy- ČČ20.00, Rina Sudo, Japan dla Józefa Elsnera. Technicznie jest bardzo trudna, wy- ČČ20.30, Paweł Wakarecy, Poland dować ogólna liczba punktów, a więc nie będzie maga przy tym elegancji i zróżnicowanej artykulacji. Za- ČČ21.00, Yaron Kohlberg, Israel głosowania większościowego nad kolejnością sługuje, by częściej gościć na estradach, choć nie powin- laureatów? wtorek, 5 października | no porównywać się jej z późniejszymi sonatami Chopina. Tuesday, 5th October Podobał mi się ostatni system, w którym tak wła- Z kolei Polonez-Fantazja wymaga poetyckiej wrażliwości, ČČ10.00, Eri Goto, Japan śnie pracowaliśmy, ale zgodziłem się z wolą większości. to dzieło wizjonerskie, odmienne od bohaterskich polone- ČČ10.30, Joanna Różewska, Poland Uzasadniano, że ktoś, kto zagrał bardzo dobrze koncert zów Chopina. A wrażliwość jest najwłaściwszym kluczem ČČ11.00, Yuma Osaki, Japan ČČ11.30, Evgeni Bozhanov, Bulgaria z orkiestrą, a był gorszy w poprzednich etapach, może do muzyki Chopina, wyzwala ducha jego sztuki. ČČ12.00 – 12.30 zająć zbyt wysokie miejsce, i odwrotnie – gorszy występ »»Spodziewa się Pan, że usłyszymy wielu uczestni- PRZERWA | INTERMISSION w finale mógłby skutkować nieproporcjonalnie niskim ków mogących sprostać tak niezwykłym utworom, ČČ12.30, Fares Marek Basmadji, miejscem. Zwracałem uwagę, że można przecież korzy- jak Polonez-Fantazja? Poland/Syria ČČ13.00, Wai-Ching Rachel Cheung, stać z notatek, ale przeważyła opinia, że tak będzie lepiej, Wspominając eliminacje, twierdzę, że to zróżnicowa- China i że dzięki temu jurorzy będą zmuszeni dokładniej słuchać na grupa pianistów. Pod względem możliwości technicz- ČČ13.30, Ishay Shaer, Israel każdego z etapów. nych na bardzo wysokim poziomie – dziś nawet pianistki ČČ14.00, Guillaume Masson, France »» Sposób interpretacji muzyki Chopina zmienia się. z małymi dłońmi niezwykle sprawnie grają najtrudniejsze ČČ17.00, Jiayi Sun, China Czy na Konkursie widać to wyraźniej? utwory. Temperament, piękny dźwięk, artykulacja, zabawa ČČ17.30, Hannah Sun, Australia Owszem, z biegiem lat zmieniają się wzorce interpre- barwą – tego nie brakuje. Kłopot sprawia natomiast do- mecenas ro ku chopinowskiego m a i n s p o n s o r o f the c h o p i n year tacji. Dawniej młodym pianistom w kraju zarzucano, że tarcie do warstwy wyrazowej utworów, ukrytej pod war- nie respektują wielkiej, polskiej tradycji chopinowskiej. stwą dźwiękową. Trzeba stworzyć transcendentny most Ale jeśli posłuchamy na przykład nagrań Paderewskiego, między kompozytorem i słuchaczem. Moja rada: wiem,

2 | XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina | dzień drugi | 2 października 2010 r. Dążenie do chopin express oryginalności że Konkurs niesie wielkie napięcia, ale warto potraktować pay closer attention to each I etap – kolejność przesłuchania jak zwykły koncert, grać dla publiczności, za- w muzyce of the rounds. uczestników | pomnieć o jurorach. Pamiętajmy też, że nawet najwyższą nie zawsze się » »The way Chopin’s 1. stage nagrodę potem weryfikuje życie. To ledwie początek ar- sprawdza. music is interpreted is – auditions order changing. Is this more tystycznej drogi. I jeszcze jedno: myślę, że by być dobrym Są pianiści, którzy ČČ18.00, Yury Shadrin, Russia pianistą, trzeba być dobrym człowiekiem. evident in the ČČ18.30, Bo Hu, China h mają fantazję competition? ČČ19.00 – 19.30 »»Marcin Majchrowski: There are 12 jurors in 2010, i temperament, It is true that the para- PRZERWA | INTERMISSION including eight winners of Chopin Competitions. ČČ19.30, Louis Schwizgebel-Wang, ale nie respektują digms of interpretation Switzerland Was this your personal choice? tekstu Chopina. have been changing over ČČ20.00, Irene Veneziano, Italy Andrzej Jasiński: No, the directors of the Fryderyk Chopin the years. In the past, young ČČ20.30, Nikolay Khozyainov, Russia ČČ21.00, Yuri Watanabe, Japan Institute proposed the invitations to the competition jury. pianists were accused of not However, acclaimed professors of piano approved the respecting the great Polish Chopin tradition. However, if środa, 6 października | suggestions. I approve of the ultimate composition of the you listen to recordings of Paderewski, for instance, you Wednesday, 6th October ČČ10.00, Mamikon Nakhapetov, jury, though it could have been larger because the greater will hear that he treats agogics very liberally, exceeding the Georgia the number of votes, the easier it is for everyone to accept norms of today’s aesthetics. Józef Hofmann – a fabulous ČČ10.30, Julian Zhi Chao Jia, China the results. The ideal result would have been a small jury, pianist – frequently plays too fast; his playing imparts the ČČ11.00, Kaoru Jitsukawa, Japan consisting of five or six First Prize-winning laureates, but impression of being too motoric. Meanwhile, Rubenstein’s ČČ11.30, Denis Evstuhin, Russia ČČ12.00 – 12.30 it is very difficult to get such a group together. Pollini never playing continues to sound modern – he plays in a simple PRZERWA | INTERMISSION wanted to be a juror, Zimerman initially maintained that way, but at the same time with great dignity that reflects ČČ12.30, Sung Jae Kim, he was too young and later that it was difficult for him to the spirit of the music. Seeking originality in music does Republic of Korea judge the performances. Ohlsson has other obligations not always work. There are pianists who have imagina- ČČ13.00, Lusine Khachatryan, Armenia ČČ13.30, Eric Zuber, USA this year. In my ideal jury, I would like to have seen, for tion and temperament, but do not respect Chopin’s scores. ČČ14.00, Shota Miyazaki, Japan example, Bernard Ringeissen, idolised by our audiences at That is when the evaluations of professionals differ from ČČ17.00, Madoka Fukami, Japan the time, or Hiroko Nakamura, the first lady of Japanese the impressions of the public: the latter is barnstormed by ČČ17.30, Mei-Ting Sun, USA piano. I was counting on Vladimir Ashkenazy, but his the artist’s rhetoric. The Chopin Competition is not just ČČ18.00, Jacek Kortus, Poland schedule did not permit him to be here for the whole any contest to find the best virtuosos in the world. It seeks ČČ18.30, Vladimir Matusevich, Russia ČČ19.00 – 19.30 competition. I could go on. I am happy that those who to promote those who truly feel and understand Chopin’s PRZERWA | INTERMISSION are here – acclaimed experts and artists, who understand music, as they are to pass on the models for interpreting ČČ19.30, Ilya Rashkovskiy, Russia Chopin – accepted the invitations. it to future generations. ČČ20.00, Junna Iwasaki, Japan »»Since 2000, the use of an arithmetic mean has »»This year all pianists must perform the Polonaise- ČČ20.30, Yulianna Avdeeva, Russia been given up. Is this a revolutionary change? Fantaisie Op 61, and the Sonata No. 1 in C minor ČČ21.00, Marcin Koziak, Poland It is a very good change because, to put it simply, it re- has been admitted for performance... czwartek, 7 października | Thursday, 7th October quires a yes or no vote. A democratic majority decides, Sonata No. 1 is a work by the young Chopin in homage to ČČ10.00, Marek Bracha, Poland just like in elections. However, there is a point system Józef Elsner. It is very difficult technically, demanding ele- ČČ10.30, Ingolf Wunder, Austria that helps, one that judges can reference in case of a tie. gance and differentiated articulation. It deserves to be heard ČČ11.00, Giuseppe Greco, Italy Remember that jurors cannot judge their students, and more frequently in the concert hall, though it should not be ČČ11.30, Lukas Geniušas, Russia/Lithuania then there are fewer votes. That is when the backup point compared with Chopin’s later sonatas. On the other hand, ČČ12.00 – 12.30 system can be used. the Polonaise-Fantaisie requires poetic sensitivity; it is PRZERWA | INTERMISSION a visionary piece, very different from Chopin’s heroic ČČ12.30, François Dumont, France polonaises. Sensitivity is the most appropriate key to ČČ13.00, Hanchien Lee, Chinese Taipei Seeking originality in music does not Chopin’s music; it releases the spirit of his art. ČČ13.30, Marie Kiyone, Japan »»Do you expect that we will hear many ČČ14.00, Xin Tong, China always work. There are pianists who have participants who can meet the demands imagination and temperament, ČČ17.00, Kana Okada, Japan of the Polonaise-Fantaisie? ČČ17.30, Natalia Sokolovskaya, Russia but do not respect Chopin’s scores. Going back to the preliminaries, I think it is a diverse ČČ18.00, Andrew Tyson, USA group of pianists. They are all at a very high level of technical ČČ18.30, Meng-Sheng Shen, Chinese Taipei ability. Today, even pianists with small hands are extremely ČČ19.00 – 19.30 »»That is how it works up to the third round. In the adept at playing the most difficult pieces. The temperament, PRZERWA | INTERMISSION final, it is the total number of points that decides, beautiful sound, articulation, playing with colour – all ČČ19.30, Denis Zhdanov, Ukraine ČČ20.00, Gracjan Szymczak, Poland so does that mean there will be no majority vote that is there. The trouble is with getting through to the to place the winners? emotional layers of the pieces, which are hidden beneath ok. godz. | near 23.00 I liked the previous system, when we worked in just that the sound layer. One has to build a transcendental bridge OGŁOSZENIE WYNIKÓW way, but I agree with the will of the majority. The justifica- between the composer and listener. My advice: I know the I ETAPU | ANNOUCEMENT tion is that someone who plays a concerto with an orche- competition engenders great tension, but it is worth treating OF THE 1st STAGE RESULTS stra extremely well but was weaker in the preceding rounds the auditions like regular concerts – play for the public and could get too high a place – conversely, a weaker perfor- forget about the jury. Remember also that life tends to verify technologia | te c h n o l o g y c h o p i n express mance in the finale could result in a disproportionately low even the highest prizes. This is just the beginning of the placement. I highlighted that the jurors could use their no- artistic road. One more thing: I believe that to be a good tes, but the prevailing opinion was that this system would pianist, you have to be a good person. h be better and that, as a result, jurors would be forced to — rozmawiał/interview by marcin majchrowski

2 October, 2010 | d ay t w o | The 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition | 3

  portret | a portrait

Dziś Martha Argerich i Nelson Freire zagrają w Filharmonii Narodowej utwory Mozarta, Schuberta, Brahmsa i Bartóka | Today at the Warsaw Philharmonic Martha Argerich and Nelson Freire will play works by Mozart, Schubert, Brahms and Bartók Argerich t’s a paradox, but the most fabulous solo pianist of our times, Martha Argerich, has not formally play- Ied solo in public for  years, performing only with kameralnie | an orchestra or chamber ensemble. She feels more con- fi dent on stage when she can make contact with other musicians. We were witness to this at the last “Chopin and his Europe” festival. Argerich conversed with the Intimately Argerich conductor Jacek Kaspszyk, with Mischa Maisky and with the page turner, as well as Maria João Pires, with o paradoks, ale najwspanialsza solistka naszych czasów, whom she played a duet for the fi rst time during that jaką jest Martha Argerich, od  lat nie występuje publicz- Warsaw performance, despite the fact that they have Tnie solo, lecz wyłącznie z orkiestrą lub z zaprzyjaźnionymi known each other for years. muzykami. Czuje się pewniej na estradzie, kiedy może nawiązać When playing chamber music, this Argentinean pia- z kimś kontakt. Byliśmy tego świadkami na ostatnim festiwalu nist is in her element, and she has recorded extensively „Chopin i jego Europa”: Argerich wdawała się w rozmowy z dy- with her musical friends. Her fi rst release came in , rygentem Jackiem Kaspszykiem, z osobą przewracającą kartki with fl autist James Galway. Two years later, she recor- podczas występu z Mischą Maiskym, i z Marią João Pires, z któ- ded Bartók’s Sonata for two pianos and percussion with rą – mimo, że znają się od lat – po raz pierwszy wystąpiła w du- Martha Argerich na festiwalu Nelson Freire, her musical “brother”. She played Mozart w Lugano. Artystka gra utwory na ecie właśnie w Warszawie. dwa fortepiany m.in. z Gabrielą and Debussy with her then husband, pianist Stephen Kameralistyka to od lat żywioł argentyńskiej pianistki, od Montero, Yefi mem Bronfmanem Kovacevich. She was also part of the all-star line-up for dawna też ukazują się wspólne nagrania Argerich i jej przyjaciół. i Lilyą Zilberstein. | Martha Stravinsky’s Les noces conducted by Leonard Bernstein, Pierwsze – w  roku z fl ecistą Jamesem Galwayem. Dwa la- Argerich at the Lugano Festival. alongside Krystian Zimerman, Cyprien Katsaris and The artist plays works for two ta potem z Nelsonem Freire nagrała Sonatę na dwa fortepiany pianos with Gabriela Montero, Homero Francesch. i perkusję Bartóka, a z ówczesnym mężem, pianistą Stephenem Yefi m Bronfman, Lilya Zilberstein Of all the pianists she has performed with, Argerich has Kovacevichem, wystąpiła w utworach Mozarta i Debussy’ego. and others. collaborated most frequently with Nelson Freire. Russian Wzięła też udział w gwiazdorskim nagraniu Wesela Strawińskie- composer, conductor and pianist Alexandre Rabinovitch- go pod batutą Leonarda Bernsteina, obok Krystiana Zimermana, Barakovsky is second in that line, if we count only the re- Cypriena Katsarisa i Homero Francescha. cordings; they have performed repertoire ranging from Z pianistów występowała bodaj najczęściej z Nelsonem Freire. Mozart to Brahms and Rachmaninov, as well as Rabi- Drugie miejsce, licząc tylko nagrania, zajmuje Alexandre Rabi- novitch-Barakovsky’s own Musique populaire. She has novitch-Barakovsky, kompozytor, dyrygent i pianista pochodzą- recorded with Romanian pianist Nicolas Economou, as cy z Rosji, z którym Argerich wykonywała szeroki repertuar: od well as Yefi m Bronfman, Lilya Zilberstein and Mikhail Mozarta, przez Brahmsa i Rachmaninowa, po Messiaena i utwór Pletnev (she appreciates Russian musicians). samego pianisty Musiques populaires. Nagrywała z rumuńskim Argerich w duecie z Mikhailem Argerich’s favourite partners in chamber music are vio- pianistą Nicolasem Economou, a także z Yefi mem Bronfmanem, Pletnevem gra utwory w jego linist Gidon Kremer (they have recorded nine albums oraz Lilyą Zilberstein i Mikhailem Pletnevem. transkrypcji. | Argerich and together) and cellist Mischa Maisky (seven albums). Out Mikhail Pletnev play his own Ulubionymi partnerami Argerich w muzyce kameralnej są transcriptions. of other cellists and violinists, she greatly prized wor- jednak skrzypek Gidon Kremer (nagrali razem dziewięć płyt) king with Mstislav Rostropovich, and with Ivry Gitlis i wiolonczelista Mischa Maisky (siedem płyt). Z wiolonczeli- and Maxim Vengerov; she has also recorded a “live” al- stów ceniła jeszcze współpracę z Mścisławem Rostropowiczem, bum with Itzhak Perlman. Recently she has enjoyed per- a ze skrzypków – z Ivry Gitlisem i Maximem Vengerovem; na- forming with the Capuçon brothers, violinist Renaud grała również „na żywo” płytę z Itzhakiem Perlmanem. Nato- and cellist Gautier. miast w ostatnich latach chętnie występuje w towarzystwie braci In the eight years since she took up the reins at the Capuçon – skrzypka Renauda i wiolonczelisty Gautiera. Lugano Festival, she has performed with both old Od ośmiu lat, odkąd kieruje festiwalem w Lugano, w ramach friends and new acquaintances as part of her “Proget- Argerich i Freire na żywo. Progetto Martha Argerich gra i ze starymi przyjaciółmi, i z mło- Nagranie z ubiegłorocznego to Martha Argerich”. An entire series of live records dymi muzykami. Ukazała się już cała seria płyt live z Lugano festiwalu w Salzburgu. | from Lugano have been released under the title Martha pod hasłem Martha Argerich & Friends. Można tam znaleźć Argerich and Freire live in Argerich & Friends. One even includes her performan- nawet występ pianistki z Piotrem Anderszewskim (w jednej concert recorded at the last ce of a Mozart sonata with Piotr Anderszewski. h year’s Salzburg Festival. z sonat Mozarta). — D S

4 | XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina | DZIEŃ DRUGI | 2 października 2010 r.

PATRONI OFICJALNY HOTEL dla nas | exclusive chopin express

Bogdan Zdrojewski

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego | Minister of Culture and National Heritage Powód do dumy Source of pride

iedy słyszę któryś z Koncertów for- henever I hear a Chopin piano tepianowych Chopina, wiem, że to concerto, I know it is the work of Kdzieło geniusza. Bez względu na na- Wa genius. No matter mood or cir- culture.pl/chopin strój i okoliczności zawsze mogę znaleźć od- cumstances I find myself in, I can always find powiedni utwór. To wzbudza mój największy the right piece. That is what engenders my gre- iłośników muzyki Chopina po wej- podziw – ta różnorodność, bogactwo, zmien- a-test admiration: Chopin’s variety, richness, Mściu na stronę www.culture.pl czeka ność i oryginalność Chopina. Zastanawiam diversity and originality. I wonder how a single miła niespodzianka – możliwość zagrania się, jak jeden twórca mógł skomponować tyle artist could have composed so many master- na fortepianie słynnego kompozytora. arcydzieł: ballady i nokturny, i mazurki, i po- pieces: ballades, nocturnes, polonaises, walt- „Fortepian Chopina” to aplikacja umożli- lonezy, i walce, i pieśni, i te cudowne koncerty. zes, songs, and those wonderful concertos. wiająca dostęp do trójwymiarowej wizuali- Kiedy ponad pięć lat temu byłem członkiem When, over five years ago, I was a mem- zacji zabytkowego fortepianu firmy Pleyel, Komisji Kultury polskiego parlamentu i zabie- ber of the culture committee at the Polish na którym w Paryżu Fryderyk Chopin grał gałem o ustanowienie roku 2010 Rokiem Fry- Parliament, I lobbied to establish 2010 as the i tworzył w ostatnich latach życia. Zaintere- deryka Chopina, trafiłem na opór. Na szczę- Year of Frederic Chopin and encountered sowani będą mogli poznać historię instru- ście ówczesny minister Waldemar Dąbrow- opposition. Luckily, the minister at the time, mentu, zajrzeć do jego wnętrza, posłuchać ski obiecał nadać tej rocznicy szczególną ran- Waldemar Dąbrowski, promised to assign kompozycji mistrza oraz przygotować swój gę. Dzięki wysiłkowi, który podjęliśmy przed the year special status. Due to the efforts we własny utwór. Wizualizacja dostępna jest trzema laty, dziś mamy poczucie uzasadnio- undertook more than three years ago, to- w czterech językach: polskim, angielskim, nej dumy. Udało się nam dokonać bardzo wie- day we feel justifiably proud. We have achie- japońskim i chińskim. le. Prowadzimy działania w kraju i za granicą; ved much. Our efforts continue at home and h są wśród nich niezliczone koncerty i projekty abroad, and include countless concerts and ans of Chopin’s music will encoun- edukacyjne skierowane również do najmłod- education programmes, such as those for the Fter a particularly wonderful surprise szej widowni. Zostało przygotowane wydanie youngest audiences. The Works of Fryderyk upon visiting the culture.pl website – the narodowe dzieł Fryderyka Chopina pod re- Chopin National Edition, edited by Professor possibility to play the famed composer’s dakcją profesora Jana Ekiera. Zbudowaliśmy Jan Ekier, has been prepared. We successfully own piano. Centrum Chopinowskie, najnowocześniejsze built the Chopin Center, the world’s most “Chopin’s Piano” is an interactive appli- na świecie muzeum biograficzne, a Żelazowa modern biographical museum devoted to cation that gives users access to a three- Wola zmieniła się nie do poznania. any artist, while Żelazowa Wola has changed dimensional replica of the Pleyel piano on XVI Konkurs Chopinowski jest wyjątkowy. beyond recognition. which Chopin composed and performed Nie tylko dlatego, że odbywa się w roku wiel- The 16th Chopin Competition is excep- in Paris during the last few years of his life. kiego jubileuszu, ale też dlatego, że – zgod- tional. Not only because it takes place in the Culture.pl visitors will have the chance to nie ze zgłaszanymi od lat postulatami – ma year of the great anniversary, but also becau- explore the history of the instrument, peer zmodyfikowaną formułę. Pamiętać też nale- se of its modified formula, according to sug- into its antique interior and enjoy an array ży o „wigilii”, jaką był w tym roku dla Konkur- gestions submitted over the years. Please also of music from the master, along with the su Chopinowskiego festiwal „Chopin i jego remember the “eve” of the Competition, the opportunity to compose one’s own master- Europa”, a także o prawie dwóch tysiącach in- “Chopin and his Europe” festival, as well as piece. The programme is available in four nych wydarzeń chopinowskich, które wzbu- nearly 2,000 other events related to Chopin, language version: Polish, English, Japane- dziły ogromne zainteresowanie. h which have garnered such great interest. h se and Chinese. h

p o l e c a m y | w e recomend

ČČMuzeum Narodowe w Warsza- muzykę w szerokim kontekście Polish artists from the Romantic wie, 24 września – 14 listopada 2010 sztuki i kultury europejskiej period, placing the great composer Wystawa: Chopin – ikonosfera 1. połowy XIX wieku. and his music within the broader romantyzmu. Przygotowana | National Museum in Warsaw, context of European art and culture dla uczczenia 200-lecia urodzin 24 September-14 November of the first half of the 19th century. Fryderyka Chopina wystawa Exhibition: Chopin – Iconosphere ČČKonkurs na antenie Dwójki: prezentuje dzieła najwybitniejszych of Romanticism. Arranged to honour pierwsza transmisja 3 października artystów polskich i francuskich the 200th anniversary of the birth o 10.00 | Competition in Polish epoki romantyzmu, sytuując osobę of Frederic Chopin, the exhibition Radio 2: the first broadcast starts on wielkiego kompozytora i jego presents works by major French and 3 October at 10.00 am.

2 October, 2010 | d ay t w o | The 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition | 5 chopin express historia | history

Stanisław Dybowski

tarło się przekonanie, że twórcą Konkursów Chopinowskich jest Jak to wszystko profesor Jerzy Żurawlew (1887-1980). Po części jest ono prawdziwe, Uale impuls do powołania turnieju dał Aleksander Michałowski (1851-1938), profesor Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie, wspaniały pianista i spadkobierca wielkiej tradycji chopinowskiej. To on zwrócił się zaczęło | uwagę, że od czasu odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku wykonawcy dzieł geniusza z Żelazowej Woli coraz bardziej odchodzą od ducha jego muzyki. Zaczął szukać sposobu, jak zahamować tę tendencję. Uznał, że dobrym pomysłem byłby konkurs muzyczny. Zaczął organizować How it all began spotkania muzyczne – najpierw na uczelni, a potem w swoim mieszkaniu – by przekonać do swego pomysłu innych. się z absolutnym niezrozumieniem, obojętnością, a nawet niechęcią. Wielkim entuzjastą pomysłu Michałowskiego stał się jego uzdolniony Opinia muzyków była jednomyślna: Chopin jest tak wielki, że sam się uczeń i asystent, Jerzy Żurawlew. O swoim zaangażowaniu w sprawę, obroni. W Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego po latach napisał: oznajmiono, że nie ma środków, [...] a w ogóle pomysł jest nierealny do „Po pierwszej wojnie światowej [...] kult Chopina jakby przygasł. [...] wykonania. Nie poddawałem się; wysiadywałem godzinami pod drzwiami O Chopinie zaczęto mówić, że jest za mało nowoczesny, przesubtelniony, dygnitarzy w Ministerstwie, znosiłem wiele upokorzeń”. a niektórzy posuwali się nawet dalej – że nie jest wskazane umieszczenie „Pierwszą instytucją, która doceniła znaczenie Konkursów Chopinowskich go w programach szkolnych. Wychowany w najlepszych tradycjach muzyki w Polsce było Warszawskie Towarzystwo Muzyczne. Jeden z członków Chopina, nie mogłem się z tym pogodzić. [...] Obserwując młodzież [...] towarzystwa [dyrektor Monopolu Zapałczanego – przyp. sd] z własnych zrozumiałem, że jedynie impreza o charakterze szlachetnej rywalizacji ma funduszy zagwarantował 15 tysięcy złotych, co umożliwiło uruchomienie szanse zjednania młodych adeptów dla muzyki Chopina. A więc konkurs. imprezy. Zdawałem sobie jednak sprawę, że dla rozgłosu konkursu za [...] Zacząłem nieśmiało zabiegać o przedłożenie planów. Spotkałem granicą muszę mieć do pomocy nasze placówki dyplomatyczne, a tych nie zdobędę bez protektoratu prezydenta. Prezydent [...] odmówił naszej prośbie o protektorat. Położenie było bez wyjścia”. „Tymczasem nastąpiła w Polsce zmiana władzy. Postanowiłem to wyko- rzystać [...]. Korzystając z protekcji [...] zostałem przyjęty przez prezydenta Ignacego Mościckiego [wybitnego chemika i światłego intelektualistę – przyp. sd]. Prezydent zainteresował się sprawą konkursu, z miejsca wy- raził zgodę, udzielił wysokiego protektoratu i przyznał I nagrodę swojego imienia. [...] Od tego momentu sprawy potoczyły się w błyskawicznym tempie.[...] Komitet Organizacyjny, do którego powołano najwybitniej-

FOTOTEKA NIFC/F 9153 NIFC/F FOTOTEKA szych przedstawicieli świata muzycznego, miał za zadanie opracowanie statutu Konkursu, programu muzycznego, wybór jury Konkursu; jednym słowem wszystkiego, co tyczyło strony merytorycznej imprezy”. Wszystkim tym, czego już przez skromność Żurawlew nie napisał, zajął się on sam. Jako człowiek rzut- ki i przekonany o słuszności sprawy, Pierwszy doprowadził do szczęśliwego koń- Międzynarodowy ca organizację I Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Konkurs Pianistyczny Chopina. Właścicielem imprezy zosta- im. Fryderyka ło Warszawskie Towarzystwo Muzycz- Chopina odbył ne, na którym spoczywała odpowie- się w Filharmonii dzialność za jej organizację. Meryto- rycznie wspierała ją Wyższa Szkoła Warszawskiej Muzyczna im. Chopina, a finanso- w styczniu 1927 roku. wo – Ministerstwo Wyznań Religij- Trzy miesiące później nych i Oświecenia Publicznego (od- niż pierwotnie powiednik dzisiejszego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego). planowano. Działania prof. Żurawlewa, jak wspo- mniał, wsparł także Komitet Organi- zacyjny złożony z luminarzy ówczesnego życia muzycznego; tworzyli go: Aleksander Michałowski, Antoni Ponikowski (prezes Zjednoczenia Polskich Związków Śpiewaczych i Muzycznych), Tadeusz Grabowski Plakat I Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie (historyk), Włodzimierz Czetwertyński (prezes Warszawskiego Towa- z datą 1926 projektu Ludwika Gardowskiego | Poster for the 1st International Fryderyk Chopin Piano Competition designed by Ludwik Gardowski in 1926. rzystwa Muzycznego), Felicjan Szopski (kompozytor, krytyk muzyczny), Ferdynand Hoesick (chopinolog, wydawca), Władysław de Bondy,

6 | XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina | dzień drugi | 2 października 2010 r. Jerzy Żurawlew (1887–1980), pianista i peda- wum www c h i wum gog. Sławę przyniosły mu interpretacje Liszta. Jego ar karierę przerwał wybuch pierwszej wojny światowej. Potem artysta ograniczył repertuar do Chopina. Zainicjował Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina i był jurorem pierwszych siedmiu edycji. Zmarł w trakcie X Konkursu. unfeasible. I did not give up. I spent hours at the doors of various officials | Jerzy Żurawlew (1887–1980), Polish pianist in the Ministry and I put up with many abasements. and teacher. He was famous of his interpretations of “The first institution that appreciated the importance of a Chopin Liszt’s works. His career was interrupted by the out- break of WWI. Żurawlew was an initiator of creation Competition in Poland was the Warsaw Music Society. One of the of International Fryderyk Chopin Piano Competition, Society’s members [managing director of the Polish Matches Monopoly] and was a member of the Jury during its first seven had secured 15,000 zlotys of his own money to make organising the editions. He died during the 10th Competition. Competition a possibility. I realised, however, that to publicise the Competition abroad I needed the help of our diplomatic agencies, and that I would never get that help without the patronage of the President. Tadeusz Czerniawski (kompozytor), Witold Maliszewski (kompozytor, But the President...refused his patronage. There was an impasse. dyrektor Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego), Józef Śmidowicz “Meanwhile, the government in Poland changed. I decided to avail (pianista, profesor Wyższej Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina), myself of that new situation...Thanks to my backstairs influence...President Leopold Binental (skrzypek, chopinolog), Mateusz Gliński (dyrygent, kry- Ignacy Mościcki [a distinguished chemist and intellectual] granted me tyk muzyczny), Juliusz Kaden-Bandrowski (pisarz, publicysta) i Michał an audience. The President was interested in the Competition’s cause, Wyszyński (dyrygent). agreed immediately, granted his High Patronage and set up the First Otwarcie Konkursu nie obyło się bez kłopotów. Początkowo planowano, Prize, “Ignacy Mościcki”…From that moment on, everything began to że rozpocznie się on niemal w wigilię śmierci Chopina, 15 października happen at a great rate…The tasks of the Organising Committee, which 1926 r. Datę tę wybrano, żeby powiązać ją z uroczystością odsłonięcia consisted of the most distinguished exponents of the musical world, were pomnika Chopina w Łazienkach Królewskich, zaprojektowanego przez as follows: to work out the rules and regulations of the Competition, to Wacława Szymanowskiego – pomnika, na którego powstanie Polacy set the programme of works to be performed, to select the members of czekali tak długo. Ponieważ budowniczowie na termin nie zdążyli, Konkurs the jury. In a word, the Committee had to work on everything concerning przeniesiono na ostatnią dekadę stycznia roku następnego. Wykorzystany the merits of the event.” wówczas plakat, mylnie podaje rok 1926... Being a modest man, Żurawlew did not mention that it was he who took care of all of the above. As a very enterprising person, and convinced h of the pertinence of his cause, he managed to bring the concept of the 1st Fryderyk Chopin International Piano Competition to fruition. The t is a generally accepted opinion that the creator of the Chopin Warsaw Music Society was the official owner, organising all aspects of the Competition was Professor Jerzy Żurawlew (1887-1980). This is Competition with the support of the Fryderyk Chopin College of Music Ipartly true, but the stimulus for its creation was given by Aleksander and, in terms of financial support, the Ministry of Religion and Public Michałowski (1851-1938), professor at the Warsaw Conservatory, great Enlightenment (the counterpart of today’s Ministry of Culture and National pianist and heir to the Chopin tradition. It was he who pointed out that Heritage). The efforts of Professor Żurawlew, as mentioned, were also after 1918, when Poland regained independence, pianists who performed backed up by the Organising Committee, consisting of eminent musical the works of the genius from Żelazowa Wola had a tendency to depart figures of the day: Aleksander Michałowski, Antoni Ponikowski (chairman from the spirit of his music more and more. Michałowski began to of the Polish Trade Union of Singing and Music), Tadeusz Grabowski search for a way to counter this tendency and (historian), Włodzimierz Czetwertyński came to the conclusion that a music contest would (chairman of the Warsaw Music Society), Felicjan be a good idea. He began to organise musical The 1st International Fryderyk Szopski (composer and music critic), Ferdynand gatherings – initially at the Conservatory, then in Chopin Piano Competition took Hoesick (Chopin scholar, editor), Władysław his own apartment – in order to convince others de Bondy, Tadeusz Czerniawski (composer), of his plan. place at the Warsaw Philharmonic Witold Maliszewski (composer, managing director One enthusiast recipient of Michałowski’s in January 1927, three months of the Warsaw Music Society), Józef Śmidowicz idea was his talented pupil and assistant, Jerzy after originally scheduled. (pianist, professor at the Fryderyk Chopin Żurawlew. Many years later, Żurawlew wrote at College of Music), Leopold Binental (violinist, length about his involvement with the cause: Chopin scholar), Mateusz Gliński (conductor, “After the First World War…the cult of music critic), Juliusz Kaden-Bandrowski (writer, Chopin lost its momentum…It was a commonly held opinion publicist) and Michał Wyszyński (conductor). that Chopin was not modern enough, that his music was too The opening of the Competition did not pass without incident, however. subtle. Some even went as far as to say that it was not advisable It was planned for the eve of the anniversary of Chopin’s death: 15 October to include Chopin in syllabuses. I could not reconcile myself to this 1926. The date was chosen to coincide with the unveiling of a long- as I was brought up in the best tradition of Chopin’s music…As -awaited monument to Chopin, designed by Wacław Szymanowski, in I was observing young people, I realised that only an event with a nature the Royal Baths. But, as construction was not completed on time, the of noble rivalry could win students over to Chopin’s music. A competition Competition was rescheduled for the end of January the following year. then…I timidly began to strive to present my plans. I was met with absolute The original poster, however, still shows the obsolete date in 1926… h lack of understanding, with indifference and sometimes even with ill will. The general judgement of musicians was unanimous:Chopin is so great, »» Jutro w Chopin Expressie o k o n k u r s o w y c h for tepianach | he can defend himself. The Ministry of Religion and Public Enlightenment tomorrow in The Ch o p i n Express: a b o u t the co m p et i t i o n ’s stated that there were no funds for the project...and that the project was pianos

2 October, 2010 | d ay t w o | The 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition | 7 chopin express pierwszy recital | the first recital

Mitsuko Uchida zagrała Beethovena, Schumanna i Chopina | Mitsuko Uchida played Beethoven, Schumann and Chopin

Małgorzata Małaszko, Wojciech Nowak, Piotr Paleczny, Mitsuko Uchida Stanisław Leszczyński

Po koncercie z Pierwszą Damą i Moniką Chopin Express: sukces pierwszego Strugałową | After the concert with wydania | With the Chopin Express a First Lady and Monika Strugała

Ch o p i n Express o f i c j a l ny dziennik XVI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w y d a w c a | publisher Instytut Adama Mickiewicza Polska culture.pl | iam.pl & Gramophone music magazine gramophone.co.uk redaktor n a c ze l ny | e d i to r-in-chief Aleksander Laskowski redakcja angielska | english language e d i to r Emma Baker (Gramophone music magazine) ze s p ó ł | e d i to rs Bartosz Kamiński, Krzysztof Komarnicki, Dominik Skurzak, Małgorzata Wende fo to | p h o to Wojciech Grzędziński, Bartosz Sadowski p ro j e kt | design Marek Zalejski l ayo u t & prepress Studio Q Organizator XVI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina Narodowy Instytut Fryderyka Chopina Organizer of the 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition The Fryderyk Chopin Institute www.nifc.pl

8 | The 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition | d ay t w o | 2 October, 2010