27 Enschedese fabrikantenzoon introduceert voetbal in Nederland Eerste bewoners Enschede 1 Eerste zwervende van jagers-verzamelaars Geschiedenis van Enschede van Geschiedenis

Groot feest was het, in heel de regio, toen FC Twente op zondag 2 mei 2010 kampioen van Nederland werd. De rood-witten versloegen in een zinderende strijd NAC met 2-0, in het Rat Verlegh Stadion in Breda. In Enschede, in De Grolsch Veste, volgden twintigduizend razend enthousiaste fans en supporters die middag de strijd in Brabant op een enorm scherm. De politie moest delen van de binnenstad afsluiten, voor de veiligheid van het massaal opgekomen publiek. Zondagavond beleefde heel Nederland op de televisie de terugtocht van de voetbalhelden. De open bus kon nauwelijks de stad bereiken. De snelwegen stroomden vol met supporters, de viaducten puilden uit. Zwaaiend met rood-witte vlaggen eerden Twentenaren hun voetbalhelden. De volgende dag juichten vele duizenden supporters in en om de Grolsch Veste spelers en trainer toe, een ongekende belevenis in deze voetbalgekke streek.

211 212 Geschiedenis van Enschede 27 Enschedese fabrikantenzoon introduceert voetbal in Nederland beide doelpunten van zijn ploeg. zijn van doelpunten beide in aandeel een had Bernard want well’, ‘remarkably het deed hij linksbuiten, als Manufacturers, Burnley de van wedstrijd een in mee zelfs speelde Hij nen. ken leerde het voetbalspel hij waar Burnley, in weest ge was bezoek op 1884-1885 het seizoen in Heek van Bernard dat weten, lezers haar liet krant De –het volgende: onduidelijk is – welke voetballen. –kunt worden opgeblazen kan die binnenbal met een bal leren –een bal soort paald be met je een dat ontdekte Engeland in die Heek van Bernard fabrikantenzoon de Het was scheweg. Oldenzaal de aan Het Amelink het landgoed van weide een op Enschede, in begon, Nederland in len het voetbal waar stad de in dat En Nederland. heel in Twentse de sterkste de was club voetbal betaalde het van Voor geschiedenis de in Enschede. het eerst in voetbalsport de van geschiedenis de menten in mo 2010 historische van waren meidagen eerste De link aan de Oldenzaalscheweg. Oldenzaalscheweg. de aan link avond bij die Het Hotel Ame ze wachtten spanning In gehoord. nog nooit hadden vrienden zijn en Ko waarvan maar kennen, leren had Engeland in Heek Van dat spel een van kunst de in worden ingewijd zouden Ze vrijmaken. avondje een wilde binnenkort stad de van textielelite de uit jongelieden andere tal aan met een of hij Heek, van Bernard van kreeg zoek ver een hij toen nieuwsgierig, werd vreselijk Deinse, van Ko hem, van vriend goede Een Enschede. naar Op 26 september 1885 meldde een Engelse krant krant Engelse een meldde 1885 26 september Op has done in Lancashire. done in has it as popular as to become fair bids and last, 6th on September introduced was game association the Holland, in of Enschede, town little the In Toen genodigden alle bijeen we trokken waren, zat. gummibal opgeblazen andere een omhulsel leren het in dat uitgelegd, werd ons en voorwerp onbekende ons het weallen bekeken Nieuwsgierig de grote rechterhand leren een merkwaardig bal. in met aankomen spoorwegovergang de over Heek van Bernard wij zagen wachten ogenblik Na een In het voorjaar van 1885 keerde Bernard terug terug Bernard keerde 1885 van het voorjaar In 1

------

was hij zeker. hij was voetballer’ ‘omkend ‘prima lengtesprong’, een zijn be was hij hem, over Jan jongere broer zijn schreef Heek. van Jan Gerrit textielfabrikant de van zoon een was 1863, geboren in Bernard, voluit Jan Heek, van Bernard F. en Romeny B. Delden. Wz., van Cate ten L. Blijdenstein, H.P. Kuile, ter J.J. N.H. rij: v.d. Voorste Haar, Amelink, Jan Deinse. van J.J. en Blijdenstein H.H. Berghege, H. Kuile, ter B.J. Saag, der van D.J. rij: middelste F. en Zittende Blijdenstein Melster. A.J.H. Wennink, B.A. Heek, van J.B. W. Heath, Heek, van H.J.E. Kuile, ter W.A.S. E. Broen, Melster, J.J.E. staande: rechts naar Van links club. Football Enschedesche de van gemaakt foto deze is 1886 6 juni Op vangen, omdat dit spel meer geschikt is voorwin de is geschikt meer spel dit omdat vangen, aan football van spel ‘het woensdag Wit en Rood van aspiranten de stond dat krant de in en afgesloten zojuist was Het cricketseizoen football. over bericht het eerste 1886 oktober 13 op publiceerde tentieblad Het Haarlemsch Adver spelen. te gaan met bal de spel het nieuwe besloten Wit en Rood cricketclub de van leden enige toen 1886, van winter de in dan zijn richt opge eerder kon niet club Deze tegen. hem spraken feiten de Maar opgericht. had Club Football lemsche 1879 Haar de september 15 op hij dat kondigde, ver Mulier Want Pim ene land? ons in voetbalclub eerste de Was dit krant? de in het bericht Klopte derland. Ne in het voetbalspel 1885 in hij introduceerde Zo Enschede. naar meenam bal een hij dat geraakt ast enthousi zo was en voetbalteam Engels een in mee onverdienstelijk niet speelde jaar, vijftien Bernard, voetballen. met soccer, het Engelse kennis jongeling de maakte Daar katoen. de in werken en het leven van te proeven vast al om daar gestuurd, Lancashire textielgebied het Engelse naar studiereis op Bernard jonge de had uitgestippeld, had textielindustrie de in Enschedesche Courant Enschedesche de berichtte 1885 2juli Op Club. Football Enschedesche de van werd voorzitter Bernard te richten. op voetbalclub een vrienden maakte welgeteld vijftien doelpunten. vijftien welgeteld maakte hij ook, won dan speelde hij waarin Het team spel. het van kennis had Heek van Bernard alleen lopen, elkaar door wild een keer eerste de Het was [...] beginnen. kon spel het en geformeerd werden opgebouwd.[...] werden Twee goals twee elftallen waarvan gehaald, bonenstokken zestal een werd tegenover het boerenhuis gelegen. Bij de boer Het Amelink, landgoed het op weide een naar bestaat. lande te hier die aard, dien van vereniging eerste de dit is meedeelt, ons men Naar wordt. bewogen voet de met alleen hoofdzakelijk bal grote een doordat spelen andere van zich onderscheidt en beoefend veel Engeland wordt in Het football-spel Enschedesche opgericht. Football-vereeniging is deDoor eenige alhier herenliefhebbers Op 30 juni 1885 besloten Bernard, Ko en hun hun en Ko Bernard, besloten 1885 juni 30 Op 5

4 Zijn vader, die voor hem een toekomst toekomst een voor hem vader, die Zijn 3 Hij was lichamelijk zeer sterk, sterk, zeer lichamelijk was Hij 2 : ------

Geschiedenis van Enschede 27 Enschedese fabrikantenzoon introduceert voetbal in Nederland 213 Waarschijnlijk dit is de eerste foto van een in voetbalwedstrijd Nederland, gemaakt omstreeks 1890, in het Volkspark in Enschede. Prinses Wilhelmina, de in voetbalclub tweede Enschede. Deze foto is kort na de oprichting gemaakt, eind 1886 of 1887. begin

- - - van 23 augustus meldde 1910 Tubantia De nieuwe vereeniging zal den naam voeren van Sport Club ‘Enschede’ en als costuum een zwart jersey met geborduurd Enschedeesch wapen en witte pantalon. het nieuwtje:het Maar ging het niet goed Hercules. met In begin het stagneerde de aanwas van spelers jonge en boven Bespre oefenterrein. goed geen club de dien had kingen samen om verder De met gaan te Tubanters verliepen aanvankelijk positief, maar een tot fusie kwam niet. het Zou Phenix niet een goede partner zijn, vroegen de Herculesbestuurders zich af. Phenix, opgericht in 1903, ontstaan aan de oostkant van de stad, had een speelveldin de buurt van de Tweede Voor Spoorbrug, aan Noord-Esmarkerrondweg. de ooit Het nijpender. steeds situatie de werd Hercules spe elftal meer eerste steeds succesvolle zo verloor alleen speelden blijvers de ophielden, mee die er lers de clubom nog hadden opde been houden. te Toen de bestuurders van Hercules en Phenix niet veel tijd nodig. Op vrijdag augustus 19 gingen 1910 de blauwwitten van Hercules en geelzwarte het Phenix samen, in een vergadering in hotel Mendelaar. De nieuwe club, die startte 55 leden met en zich in het zwart-wit ging hullen, heette Sportclub Enschede. Middenop de borst prijkte stadswapenhet van Enschede. Het wasHet volgens de krant ook de bedoeling dat de nieuwe club, die ging spelen Volkspark, op het het

------Conclusie: de Enschedesche 6

7 had gelijk. In Enschede groeide kort na de oprichting van de Het duurde bijnaHet tien jaar eer er een tweede voet schede een tweede voetbalclub. Over de naam werd vanuitvoerig Ludwig van Heek, broer gedelibereerd. Bernard, herinnerde er aan dat die dag, de laatste in augustus, prinses Wilhelmina haar verjaardag vierde. Waarom zouden ze hun club niet naar haar noemen,Prinses Wilhelmina, een voorstel dat met PW-ers voet De begroet. werd gejuich instemmend vrienden van oudere hun regelmatigbalden tegen EFC, plaatselijke die derby’s iedereen spanning met tegemoet zag. eens Nu de één, won dan de Tot ander. de oudste club merkte dat er geen nieuwe leden meer instroomden. was Dat reden PW met om onder te handelen over mogelijke samenwerking. Eind van de zomer 1888 uit de fusie ontstond de Enschedesche Footballclub Prinses Wilhelmina, die als PW still going strong is. Enschedesche Football Club de belangstelling voor spel. het Anderejongens uit de kennissenkring van Bernarden Ko, leden van één van de herenclubs, de Boerclub, de Aapclub Goorhuuske, hadden ’t of vol verbazing de verrichtingen van leden oudere op de wei Amelink Het bij gadegeslagen en wilden niet achterblijven. Zehaalden Deinse Van te erom bij oprichten. konden club een zij vertellen, ook hoe Diezelfde nog, augustus avond 31 1885, kreeg En Na fusie: Sportclub Enschede Voetbalwas in die begintijd vooral een sport de voor elite, jongens voor uit de gegoede stand. Maar ook jongeren uit andere lagen kregen de smaak pak te ken. Zo er een ontstond straatclubje van jongens van delagere school van Braam,Meester Van dat een veldje in vond de Meerriet, op de hoek van de Kui persdijk en de Knalhutteweg. Daar speelden de jon gelui op zondagen en andere dagen dat ze vrij waren van school hun partijtje voetbal. clubje Het kreeg in 1898 een naam, Hercules – geen verwijzing naar de Griekse god Hercules, ook Heracles genoemd – het wasgewoon merk het van de bal waarmee de knapen altijdspeelden. Hercules trad in1900 de intoe tot 1899 Voetbal ontstane Bond (TVB). Twentsche termaanden dan cricket’. balclub in Enschede kwam. oktober Op 1897 16 richtten achttien junioren van PW een nieuwe ver eniginguit op, ontevredenheid over de gangvan za ken PW bij en vermoedelijk ook, omdat ze zelf in het eerste elftal wilden spelen. Zo de Ensche ontstond dese Voetbal- en Atletiekclub die te De Tubanters, 1897 heet en terechtgenwoordig trots Tubanters is op haar In ouderdom. begin het van de jaren twintig van de vorige eeuw leek de kans groot dat beide clubs samen verder zouden gaan. Maar lukte het niet, iedereen was trots te op de eigen clubnaam, vooral PW wilde haar naam behouden, reden waarom De ook gehecht aanTubanters, haar eigen identiteit, af haakte. Courant 214 Geschiedenis van Enschede 27 Enschedese fabrikantenzoon introduceert voetbal in Nederland The King of King Games The van een verstoordevan buurtbewoner. kachel de in bal een verdween ook soms gevoetbald, worden niet mocht straat op verjaagd, ze werden ren, versto voetbalpret de diender een kwam Vaak zich. bij wel altijd iemand had bal een en klaar, was veld het en pet een en jas een straat, op voetbalden Ze uit. kattenkwaad haalden buurt, de van schrik de waren ze niet, het zeker waren op. Brave buurtjochies club voetbal een 1906 20 op april buurt, de uit en school van kameraden verlaten, hadden nauwelijks ken schoolban de die jaar zestien vijftien, van jongens eenperkerkstraat-Oliemolensingel, richtte groep Lip nu kruising de Lipperkerkstraat, de aan Esch) de (in Van Zuiden bakkerswinkel van stoep de Op Groenen en zwarten beoefenen. ging tiek atle de ‘ook het bijzonder’ in oude Herculesterrein, straat een veldje had gevonden. had veldje een straat Belt de aan dat Quick tegen en speelde Spoorbrug bij Eerste de terreintje een op dat Swift tegen kel, het op Hooge Boe later Gronau, Enschede spoorlijn de en Bothofstraat Lage de tussen weidegrond, stuk een op voetbalde vriendenclub De aan. zich sloten de tieners niet, terecht, want steeds meer mensen hinderde was, populair nog nauwelijks Dat voetbal zitten, toen was het een naam die lekker ‘bekte’. lekker die naam het een was toen zitten, zo’n aan keuze luchtje financieel een er zou woordig 1902 Tegen opgerichte verzekeringsmaatschappij. nog jonge, in een van te zijn ters? naam de Het bleek oprich de van enige van of achternamen voornamen de van letters eerste de van zijn kunnen combinatie het een Zou sportclub. voor een naam waardige merk want opvallende wat een Lotisoco, al, ook ze hadden naam Een bij handslag. ze beloofden blijven, maar gemakkelijk was dat niet, want eerst moest dui- want moest eerst niet, was dat gemakkelijk maar Datook, kon meespelen. competitie Lotisico wilde de Twentschegesloten bij Voetbalbond ineen endus - wasaan alsze mee, pas Een clubtelde in die dagen De voetballertjes zouden elkaar steunen en trouw trouw en steunen elkaar zouden voetballertjes De 8

11 9 10 ------

park, naast PW, naast park, De speelde. hoger enkele klassen dat werd vaste vanaf 1912een Volks van bewoner het die op kantorenmensen Boys werkten. Enschedese die vooral Enschede, bestond uit vanleden Sportclub nen’, waren de de clubvanzwarten de arbeiders, de clubvan de ‘groe- wasvoortaan Boys Enschedese ging werden wit. ging declubkleuren officiële en groen - de na naamswijzi jaar eneen Boys Enschedese het werd Dus voor Nederland zijn. primeur een dus zou had, inde het naam clubdie Boys Nederland één niet wasin Er zijn? naam mooie een niet Boys schedese - En Zou Boys? de Hull Old geweest, club op bezoek PWomstreeks Pasengenoot Engelse een 1910 niet club bracht Was idee. op een de leden plaats erbij Excelsior. clubs te veel heetten er worden veranderd, naam de Bond Voetbal Nederlandsche de van last op jaar dat moest Alleen ondergang. de van gered celsior werd Ex zo mee, kasgeld gulden nog vier zelfs men na en bloc aan en zich meldden leden de Excelsior, redde Groot Getfert uit buurtclubje een Maar telde. veertien van leden vereiste het aantal dan minder Excelsior omdat kon deelnemen, competitie de aan overeenstemming met de reglementen – niet langer –in club de dat weten, Twentse laten bond Excelsior de KNVB, aan. alle eer naam haar de clubdeed promoveerdejaar van Excelsior de eerste naar klasse veel later Jan was gevestigd. Nog hetzelfde de Sloper waar van hoek de Hengelosestraat en de Olieslagweg, Welgelegen, het terrein bij op een op de geel-zwarten borst. brede een over met gele baan de shirt zwart en geel, de clubExcelsior.heette De clubkleuren waren zwart vanaf 2 oktober 1907 anderewel een krijgen, naam kwamoverleg de toestemming af, Lotisico almoest Na keer de was. werkelijke kasinhoud veel veertig stalen gezicht dat een bedrag met een ningmeester de avondhad. Op van de presentatie- de noemde pen worden geld delijk inkas de vereniging genoeg dat Maar hoe moest de club dan heten? Een Engelse heten? EenEngelse de clubdan moest hoe Maar In september 1909 moest het bestuur van de van het bestuur moest 1909 september In 12 De eerste officiële wedstrijden speelde de De eerstewedstrijden officiële 13 - - - -

Geschiedenis van Enschede 27 Enschedese fabrikantenzoon introduceert voetbal in Nederland 215

3 4 2 J. Olde Riekerink, Olde Riekerink, J. Olde Riekerink, F. Het eerste elftal van Rigtersbleek, het zoals in de jaren vijftig werd eengepresenteerd op van de voetbalplaatjes die klanten van Esso kregen ze wanneer benzine tankten. Op deze foto zien we staande van links naar rechts G. Trooster, H. Renssen, B. de Vries, H. Nijhuis. Knielend van links naar rechts H. Selderhuis, G. Evers, J. Zwierink, H. van Tellingen, A. Bosch. 12 5 1 13 In 1954, het 10 14 11 6 9 7 8 veel steun van de gebroeders Van Heek. Er moest wel Van gebroeders de van steun veel een met voetbalveld en een een be paviljoen komen - ginnende daarvoor club had geen geld. Deze fotocollage van het elftal werd gemaakt toen in 1950, Enschedese Boys kampioen werd van het district Oost van deKNVB. Bob Bart 2. Koper, 1. Klaver, Gerrit 3. van Dijk, 4. Theo Koenders, 5. Wim Albers 6. A.L. sr., Fenwick Piet Schulenberg, (trainer), 7. 8. Edy Groothuis, Joop 9. Bruggeman, HermanChris TheoSchuurhuis, 10. Selderhuis Albers12. 13. 11. sr., jr., jr.. Selderhuis Gerard jaarwaarin het betaalde start van voetbal Nederland in ging, was Enschede met drie clubs vertegenwoordigd, - - - - - uitgaf, in Enschedese Boys . Het was. Het een ver , een uitgave van de N.V. v.h. Fa. M.J. Fa. v.h. , een uitgave van de N.V. Het gloriejaarHet van Enschedese Boys was Op 1950. diende overwinning Abe dat Lenstradiende Heerenveen, op – die later enkele nog jaren de voor Boys was gaan spelen – in de gelederen had. In elftal het van de Boys treffenwe bekende namen aan, doelman de Koper, jr., Selderhuis en sr. Selderhuis voorhoedespelers verder Klaver en Klaver jr. die Bruggeman sr. met de vrijwel ondoordringbare achterhoede vormden. Maar in de strijd van de districtskampioenen ein digden de ‘groenen’ op de laatste plaats, Limburgia Nederlandswerd kampioen, gevolgd door Blauw Wit, Maurits, Ajax en Heerenveen, en als laatste dus En schedese Boys, vijf met punten uit tien wedstrijden, tienpunten minder dan de Limburgse kampioen. Rigtersbleek In 1910 kreeg Enschede er nog een arbeidersclub bij, Rigtersbleek, opgerichtgelijk de arbeiders van voor namige fabriek,Heek,van Jan door firmant die zelf Prinses van was voorzitter Wilhelmina. Bleek, De zo - ging volksmond in de club al snel als de kreeg heten, Boys groeide en groeide in de volgende jaren, tussen jaren, Boys volgende in de en groeide groeide 84 naar van 1916 en 1931 drie 404 leden, van elftal- klein te was naarlen veertien Volkspark Het elftallen. - er moest een nieuwe, ruimeregeworden, accommo met bestuur de in gesprek kwam datie Het komen. Deppenbroek,familie bezat weidegrond waar veel die voetbalveld. ruimte een was voor prachtig 5 maart de werd club eerst het voor in haar 44-jarige bestaanOostelijk kampioen, een door 1-0 zege op Heracles. Op maandag Oos 1 mei het kopte 1950 telijk Sportblad telijk van de Loeff in Enschede Tubantiadie ook eenferme letter, op de voorpagina: winnen eerste de kampioenswedstrijd 216 Geschiedenis van Enschede 27 Enschedese fabrikantenzoon introduceert voetbal in Nederland Samen op de foto, als een stilzwijgend protest foto, de op stilzwijgend Samen een als Tellingen. voet enkele jaren De clubspeelde betaald Paul enMannieFrans van Roessink Riekerink, Olde Trooster, Gerrit van Ek, zijn Piet gegrift, van velen zijn geheugen dere die inhet naam wier bekende spelers - interlands An Nederlands voor het elftal speelde. drie die in1953en1954 Bleijenberg, wasWim ooit bleek De van bekendste Rigters speler Boys. Enschedese en Enschede waren Sportclub dat Rigtersbleek naast - - welijks een voetbalveld te noemen. Er waren maar maar waren Er te noemen. voetbalveld een welijks nau het was getrokken, waren lijnen wat en gezet neer waren doelen twee waar weideveld, een op ren beginja de in speelden voetbalclubs Enschedese De parken de in Voetballen voetbal, omdat de financiële middelen omdat ontbraken.voetbal, amateur het naar in1960terugkeren moest bal, maar - - - - Geschiedenis van Enschede 27 Enschedese fabrikantenzoon introduceert voetbal in Nederland 217 - - - - 16 In de loop der jaren bleek dat Sportclub Enschede, voortdurend..... blijven bestemd [moet] als park, aanom de ingezetenen van Enschede en Lonneker ledig was overstroomd en de wedstrijd tussen beide clubsdie zondag niet gespeeld. worden kon De Boys als gespeeld er kunnen kampioen worden hadden zou zijn en daarom hadden onverlaten van de Sport club de kranen wijd maar open gezet ...... , Sportclub Enschede uiteindelijk werd toch kampioen. groeiend, met steeds meer elftallen, meer steeds met groeiend, kwam, in nood want Sprakelterrein het hadkwaliteit onvoldoende ju en alle niet hier senioren- konden bovendien en niorenelftallen spelen. was Weer de familie Van Heek de reddende engel. augustus Op 17 kon 1918 Gerrithet Jan van Heekpark geopend, worden het tweede familiepark na Volkspark. het In nieuwe het sportterreinen, waren park kinderspeelplaats een en ‘verversingslokalen’, Theehuis het het dat clublo kaal van Sportclub Enschede werd, gezellig ‘een met volgenszitje’, een advertentie, en van ‘concert 4 tot aanbevolen uur’, 10½ door A. Jens. park Het was een schenking van en de weduwe de kinderen van Gerrit Jan van Heek, die december op 28 was 1915 overle den. De gemeenteraad besloot februari op 26 1918 de schenking aanvaarden, te waarbij meeronder was bepaald. dat G.J. het van Heekpark ..... ning. Dat dankte ik aan Henny Möring van Sportclub Enschede, die in die tijd in het Nederlands elftal speelde en mijn plakboek een aantal keren meenam naar de landelijke training. De ochtend daarna haalde in het boek weer op, in zijn sportwinkel aan de Alleen dat rijker. Oldenzaalsestraat, handtekeningen wat heel weer plaatje van Abe, dat ontbreekt ruim zestig jaar later nog steeds bij zijn handtekening evenals dat .... van Rinus Michels. ------15 Sportclub Enschede speelde jarenlang – behalve len goedgekeurd de door NVB. Jan Dat van Heek, bestuurslid van de NVB, hier een extra duwtje gaf, lijkt waarschijnlijk. er Dat tussen de chique Sport club Enschede en de volksere Enschedesche Boys wel eens wat animositeit was, bleek toen in de nacht van zaterdag 8 en zondag 9 januari Sprakel het 1918 vol af en toe in Volkspark het – op haar terrein op Het Sprakel, daar waar de Vaarwerkhorst nu is, niet ver van Lonneker. veld Dat alleen werd in noodgeval gen van de sporters te krijgen. In het rijtje Nederlandse voetbal lers die met een plaatje in het boek werden geëerd, kwamen twee spelers van Enschedese Boys Bob voor, Koper en Bart Klaver. Hun handtekeningen had ik ook. Ook van bekende spelers die nationaal uitblonken, zoals Piet Kraak en Abe Lenstra had ik een handteke Begin jaren vijftig was het een rage, voetbalplaatjes sparen, voor het Nederlandsche Roode Kruis, en dan proberen de handtekenin twee terreinen waar wedstrijden van clubsin de Ne derlandsche Voetbalbond konden worden gespeeld, gespeeld, worden konden derlandsche Voetbalbond de twee velden in Volkspark, het eenveld van PW en een veld waar Sportcub Enschede, Enschedese Boys hun thuiswedstrijdenen De Tubanters speelden. Dat tweede veld – waarop later Enschedese Boys speelde – had Gerrit Jan van Heek geschonken, aanleiding erelid hem tot om van PWbenoemen. te was Het een dievoor tijd prachtigvoetbalveld, maar speelveld het was zand, geen gras. Soms was dat een nadeel, een te gespeeld wanneer werd voordeel, een keer andere gen clubs die gewend waren aan weke grasvelden. Jan van HeekToen aan begin het van seizoen het de voor eerste keer voorzitter1907-1908 tot van PW was gekozen, hadden hij en zijn medebestuurders er gezorgdvoor dat de club een eigentijds veld kreeg, grasmat. mooie waterafvoer een en goede een met 218 Geschiedenis van Enschede 27 Enschedese fabrikantenzoon introduceert voetbal in Nederland Abe Lenstra: ‘Even beheerst blijven rondkijken’ goed ‘Even en Lenstra: beheerst Abe in wederopbouw de Tweede na Wereldoorlog, een ter enWethouders Enschede, tot de dat uitspraak Vragen de gemeenteraad uit verleidden Burgemees accommodaties uitbreidden enmoderniseerden. te vande weg gaan andere gemeenten, die hunsport Destadsbestuur aan redactiespoorde het Boys. dese ende- Ensche Enschede voor hebben Sportclub zou grote gevolgen dat proces een Tubantia inwerking, krant jaren de regionale de eerste zette naoorlogse verdween van tafel. In voor sportpark plan dit het alles op de kop zette en de oorlog Maar zondheid. voorvolgens Volksge advies van het de Inspectie - water het schoon,was, vertrouwd was niet – niet Watersportpark inhet voorbeeld De Lonnekerberg water zwemmen inopen - het omdat –bij langrijk, - bad be waszo Juistdat Sportfondsenbad. een met in combinatie Schreurserve op het sportpark dern reld gesproken nieuw, van een over de aanleg mo- - sportwe inde Enschedese enook bestuur openbaar voor de TweedeAl Wereldoorlog was er binnen het Erve Dieckman Heekpark. van het G.J. en het Volkspark Van Heek, van lieparken’ ‘fami twee de in velden met hun prijzen gelukkig zich PW en Boys de 1918In Sportclub, de konden verschaffen en als speeltuin kinderen.voorspeeltuin als en verschaffen te lichaamsoefening en sport van soorten verschillende voor om gelegenheid doel het met sportterrein als Voorts geven. te wandeling en tot ontspanning gelegenheid geschikte een 17 - - -

voor het nieuwe stadion. Zouden de twee clubs niet clubsniet nieuwe de stadion.twee voor het Zouden enkele geen had belangstelling de clubdie indertijd toneel, Enschede opaardsconcurrent het Sportclub verscheen ineens 1955.Maar wasvoorjaar het rust, stelde Horstman wethouder de clubbestuurders ge- dedoor gemeente, nakomen van de toezeggingen lieten merken uiterst ontstemd over hiet te het zijn Toen wenselijk. niet de gemeentebestuurders de Boys de gemeente leek dat volle zonder hebben tribunes, en om straks prachtig een stadion teteruggelopen, derin dejaren loop de bezoekcijfers waren de Boys bij interesse, voor de gemeente welkome want een kans, Twentse Profs, van voorganger F.C. Twente, toonde De inEnschede. ook endus inons land voetbal taalde ren. Dat had te- de komst maken be met van het andere erook dat wa belangstellenden - toen bleek enige tijd, na dat verspeelden alleenrecht, maar het wensen over. De groenen kregen van de gemeente Volksparknaar, inhet want de outillage veel te liet had erwel Boys oren Enschedese aanleggen. baan Vanin het sintel Heekpark een - verbeteren en daar de accommodatie wilden te juichen, de zwartwitten stond Enschede niet tegolf op te vangen? Sportclub in de stad te uit breiden, geboor om de naoorlogse worden en sportvelden voetbal- aantal om het ingezet was ervoor. was voor geld uitbreiding het bood, mogelijkheden nog ook dat Dieckman bereikbare goed den op het Erve - zwembad,stadioneen enbijbehorende sportvel later kwamen op detafel plannen voor van de bouw jaar twee Bijna krijgen. moest sportcomplex modern Maar niet iedereen was blij. Moesten iedereen de gelden niet Maar was blij. niet 19

-

Geschiedenis van Enschede 27 Enschedese fabrikantenzoon introduceert voetbal in Nederland 219 - Abe speelde Moddejonge die jr., voortreffelijk op de rechtsbuitenplaats speelde, vrij, maar een hetgeen God wil. En al moet dat een onnoemelijke som kosten, de wet van God gaat voor alles het ...... is onbelangrijk wie er op het Erve Diekman gaat spelen, zolang dat geschiedt op zondag. De sport gaat de zondag het karakter van rustdagontnemen. Ook het college respecteert de christelijke normen niet. Het sportparkHet ruim voor drie Diekman er, kwam mil- 8 augustus op joen werd gulden. 1956 geopend, Het met een voetbalwedstrijd tussen Sportclub Enschede zwartwittenDe met wonnen Münster. Preussen en Abe Lenstra het scoorde eer Uit3-0. een strafschop doelpunt na twintig zijnste doelpunt minuten, eerste verslaggever De in het stadion. Tubantia: van - - Joop van van Joop 20 kennis nemen van zijn motivatie: Tubantia Internationale Marathon Enschede, Marathon enInternationale park stadion in De wet Gods gaat mij hier bovenal. Wij hebben dat uit te dragen. Wij hebben trouw beloofd aan Het definitieveHet besluit viel vergaderingin de van terd en kwaad over de gang van zaken, van dat gang de hij over en kwaad nooit terd één stap heeft willen zetten in het Diekman Stadion. de gemeenteraad, op maandagavond juli 16 1956, de gehele raad plan stemde het voor van met B&W, uitzondering van het gereformeerde raadslid Spruijt, die fel tegen was. De dag volgende konden de lezers van den Berghe,den secretaris zo was groenen, de verbijs van beiden in het sportpark nieuwe spelen?kunnen Het heteind van Enschedese zich lied droef, was Boys trok terug. Boysdiep en moegestreden teleurgesteld De waar ze jaar35 in ongeveer het verlieten Volkspark wedstrijdenzevenhonderd gespeeld hadden en voet balden voortaan in het G.J. van Heekpark. van voortaanbalden in het G.J. 220 Geschiedenis van Enschede 27 Enschedese fabrikantenzoon introduceert voetbal in Nederland sind bei uns billiger!” uns bei sind auch Butter und Käse Käse und Butter auch im Jahr verdienen, und und verdienen, Jahr im Sie 75.000 Mark Mark 75.000 Sie Holland. Hier können können Hier Holland. Rahn, willkommen in in willkommen Rahn, “Dag, Mijnheer Helmut Helmut Mijnheer “Dag, Umzug.Der

een gegeven moment uit de naam gehaald): gehaald): moment naam de gegeven uit een werd op F.C. van Twente (wantbestaan het jaartal bij Geesing schreef het vijfentwintigjarige Albert list sportjourna zoals hond, en kat als geleefd renlang ja hadden Boys en wonder, Sportclub ’65. Een want FC Twente in voetballers betaalde de van samengaan voor het te maken vrij weg de 1965 14 april dinsdag op 13 maandag van nacht de in besloten speelden, voetbal het betaalde in beide die Boys, Enschedese en Enschede Sportclub fabriek. de rook de van der on Heekstraat, van G.J. de aan bleef gemengd, had strijd de in ook zijlijn de langs zich die Rigtersbleek, het Van Heekpark. naar verhuisde spelen, willen had Duitsland. naar terug hij keerde 1963 In doelpunten. 39 speelde, bij zwart-witten de hij dat jaar drie de in maakte Hij international. Duits vuldig veel Rahn, Helmut legendarische met even de delen moest 1960 in hij die eer een speelde, Enschede in werdspelen. Abe de beroemdste ooit die voetballer Boys voor Enschedese jaar nog twee Lenstra Abe zou nadagen zijn In verlaten. ‘zijn’ niet Heerenveen wilde hij afgewezen, Abe had Fiorentina profclub liaanse Ita de van cheque blanco Een Enschede. Sportclub door gekocht gulden voor elfduizend was darisch, legen bijna al toen Fries, 34-jarige de Nederland, in gemaakt entree zijn had voetbal Het betaalde Enschedese Boys, dat ook wel in Het Diekman Het Diekman in wel ook dat Boys, Enschedese Eiteljörge geen kans. geen Eiteljörge doelman Duitse jonge de Lenstra gaf elfmeterstip de vanaf schot welgericht een Met tegen. hand de met voorzet de hield achterspeler Duitse voetbalschoen. de in veters zwarte sterveling geen knoopt Boys de Bij is. groen die omdat tafel, op erwtensoep geen komt zelfs Sportclubgezin fanatieke meest het In ogen. de in licht het nauwelijks elkaar gunnen Ze 21 ------mengaan niet, zo schreef Albert Geesing in 1990: in Geesing Albert schreef zo niet, mengaan het sa verliep vlekkeloos gedaan’. Helemaal hebben voetbal voor het betaalde afzonderlijk elk voorheen De Enschedeseschede” Boys” en “Sportvereniging En “Sportclub verenigingen de hetgeen van zetting voort ter zulks Enschede, in voetbal het betaalde van bevorderen ‘het had, tot doel die balorganisatie, voet nieuwe de van kleur de worden, te kunnen rood uiteindelijk bleek groen en zwart vonden, ge uiteindelijk elkaar clubs Toch twee de hebben Kesler, Enschedeër en voorzitter van de KNVB. KNVB. de van voorzitter en Enschedeër Kesler, Henk van handen uit nemen, ontvangst in schaal de afloop na mocht Nkufo Blaise Aanvoerder teerd. geno worden kon 2-0 de voordat lang duurde Het supporters. 750 de meegereisde van vreugde zinnige tot uit raak, schoot 0-1 voor FC Ruiz Twente, Bryan het was daarna Kort verlaten. kaart rode met een veld het Theo op Jansen charge een na moest NAC van verdediger Een het stadion. in opschudding er ontstond minuten Na twintig ontbrak. tikje laatste het rood-witten, de faalden toe keer tot drie Maar teerde hoekschoppen en ook kansen. een in aantal resul dat veldoverwicht een kreeg het elftal ruimte, FC Twente gaf alle het land, in ploeg beste de ren ke enkele al geschiedenis haar in NAC, spel. slinkse en behendigheid zijn vanwege kreeg Rat De bijnaam de die Antoon, Breda, uit voetballer legendarische de naar genoemd Verlegh Stadion, het Rat in te gast 2mei zondag op Tukkers de waren Breda In werd. FC Twente toen 2009-2010, landskampioen seizoen tegenspoed, soms voorspoed. Een kroonjaar werd het met soms weliswaar huwelijk, geslaagd Het werd een 13 op dinsdag 14 april 1965 is gesloten. is 1965 14 april dinsdag op 13 maandag van nacht de in dat voetbalhuwelijk het over teleurstelling en Uit woede gezet. hebben Diekman stadion het in voet een nooit meer sindsdien die supporters de nog, er zijn Want ze 22 - - - ­ - - - - -