ACTA SYNODALIA SACROSANCT! CONCILII OECUMENICI VATICAN! II

APPENDIX ALTERA

TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS MCMLXXXVI

PROPOSITUM ET MENS

Anno 1983, cura et studio Archivi Concilii Oecumenici Vaticani II, volumen prodiit, cui titulus: Acta Synodalia Sacrosancti Concilii Oecu­ menici Vaticani II. Appendix. 1 Altera nunc editur Appendix, quae in quinque dividitur sectiones. In primis schema de Ecclesia effertur, quod a commissione conci­ liari « de doctrina fidei et morum » post mensis martii anno 1964 di­ scussiones propositum est,2 sed ad Patres missum non fuit. ··· Commissio mense iunii illud revidit.3 Schema emendatum numeros quoque prioris textus (mensis martii 1964) refert. Ideo, multis stu­ diosis petentibus, opportunum visum est priorem illum textum nuhc integre edere, ut iter redactionis schematis de Ecclesia omnino pateat. Secunda voluminis sectio exhibet revisum et auctum Indicem si­ glorum, quae a commissionibus conciliaribus adhibita sunt in Relatio­ nibus de Patrum animadversionibus super schemata. Cum sigla multa sint et diversa, ad illa explicanda oportuit diu in commissionum archivis investigate. Praeterea menda, quae irrepserant in Relationes commissionum, cor­ recta sunt diuturnis et arduis explorationibus ipsorum Patrum animad­ versionum. Ad numeros mendosos numeri exacti intra uncos [ J appositi sunt. Ceterae voluminis sectiones ex ordine praebent procuratorum, audi­ torum et observatorum delegatorum Indices. Ex procuratoribus illi recensentur, qui revera Concilii Decreta sub­ signaverunt. Intra uncos ( ) nomina referuntur Patrum, qui a procu­ ratoribus repraesentati sunt. Auditorum Index titulis ac notis ditatur illis propriis.

1 Typis Polyglottis Vaticanis 1983, pp. 770. 2 Typis Polyglottis Vaticanis 1964, pp. 64. 3 Schema constitutionis de Ecclesia (Textus prior - Textus emendatus), Typis Polyglottis Vaticanis 1964, pp. 220: in Acta Synodalia ... , III-I, Typis Polyglottis Vaticanis 1973, pp. 158-374. Schema ad Patres die 3 mensis iulii anno 1964 missum est. 6 ACTA CONC. VATICAN! II

Tandem Index exhibetur observatorum delegatorum ad Concilium Vaticanum II et hospitum secretariatus ad unitatem christianorum fo­ vendam. Index expeditus est iuxta: a) Concilii periodos; b) Ecclesias, Foe­ derationes, Communitates; c) litterarum ordinem. Breves in volumine ponuntur notae redactionales, quae elaboratio­ nis criteria et methodum illustrant.

VINCENTIUS CARBONE I

DE ECCLESIA

DE ECCLESIA * [3]

PRO LOG US

1. [Introductio J. cum sit Christus, haec Sacro­ sancta Synodus, in Spiritu Sancto congregata, omnes homines claritate Eius, super faciem Ecclesiae resplendente, illuminate vehementer exop­ tat, omni creaturae Evangelium annuntiando (cf. Mc. 16, 15). Cum vero Ecclesia sit in Christo veluti sacramentum seu signum et instru- s mentum intimae cum Deo unionis totiusque generis humani unitatis, naturam missionemque suam universalem, praecedentium Conciliorum argumento instans, pressius :fidelibus suis et mundo universo declarare intendit. Condiciones huius temporis huic Ecclesiae officio urgentiorem vim addunt, ut nempe homines cuncti, variis hodie vinculis socialibus, 10 technicis, culturalibus arctius coniuncti, plenam etiam unitatem in Chri- sto consequantur.

* Huiusmodi textus a comm1ss10ne conciliari de doctrina fidei et morum redactus est post discussiones mensis martii a. 1964, in quibus nn. 1-47 fuerunt definitive approbati; nn. 48-53 quoad substantiam et structuram probati; nn. 54-57 nondum discussi. Deinde textus emendatus est et ad Patres missus die 3 mensis iulii a. 1964. 10 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[4] CAPUT I DE ECCLESIAE MYSTERIO

2. [Aeterni Patris de universali salute consilium]. Aeternus Pater, liberrimo et arcano sapientiae ac bonitatis suae consilio, mundum uni­ versum creavit, homines ad participandam vitam suam divinam elevate decrevit, eosque lapsos in Adamo non dereliquit, semper eis auxilia 5 ad salutem praebens, intuitu Christi, Redemptoris, «qui est imago Dei invisibilis, primogenitus omnis creaturae » (Col. 1, 15). Omnes autem electos Pat er ante saecula « praescivit et praedestinavit con/ormes fieri imaginis Filii sui, ut sit Ipse primogenitus in multis fratribus >> (Rom. 8, 29 ). Credentes vero in Christum convocare statuit in sancta Ecclesia, 10 quae iam ab origine mundi praefigurata, in historia populi Israel ac foedere antiquo mirabiliter praeparata, in novissimis temporibus con­ stituta, effuso Spiritu est manifestata, et in fine saeculorum gloriose consummabitur. Tune autem, sicut apud sanctos Patres legitur, omnes iusti inde ab Adam, « ab Abel iusto usque ad ultimum electum » in 15 Ecclesia universali apud Patrem congregabuntur.

3. [De missione et munere Filii]. Venit igitur Filius, missus a Patre, qui nos in Eo ante mund} constitutionem elegit ac in adoptionem filiorum praedestinavit, quia in Eo omnia instaurare sibi complacuit (cf. Eph. 1, 4-5 et 10). Christus ideo, ut voluntatem Patris impleret, 20 regnum caelorum in terris inauguravit nobisque eius mysterium revela­ vit, atque oboedientia sua redemptionem effecit. Ecclesia, seu regnum Christi iam praesens in mysterio, ex virtute Dei in mundo visibili ter crescit. Quod exordium et incrementum iterum significatur, tum sanguine et aqua ex aperto la tere Iesu crucifixi exeuntibus (cf. Io. 19, 3 4), tum 25 verbis Domini de morte sua in cruce: «Et Ego, si exaltatus fuero a tetra, omnia traham ad Meipsum » (Io. 12, 32). Quoties sacrificium crucis, quo pascha nostrum immolatus est Christus (1 Cor. 5, 7), in altari celebratur, opus nostrae redemptionis exercetur. Simul sacra­ mento panis eucharistici repraesentatur et efficitur unitas fidelium, qui 30 unum corpus in Christo constituunt (cf. 1 Cor. 10, 17). Omnes homines ad bane vocantur unionem cum Christo, qui est lux mundi, a quo pro­ cedimus, per quem vivimus, ad quem tendimus. SCHEMA DE ECCLESIA 11

4. [De Spiritu Ecclesiam sanctificante]. Opere autem consummato, [5] quod Pater Filia commisit in tetra faciendum (cf. Io. 17, 4 ), missus est Spiritus Sanctus die Pentecostes, ut Ecclesiam iugiter sanctificaret, atque ita credentes per Christum in uno Spiritu accessum haberent ad Patrem (cf. Eph. 2, 18). Ipse est Spiritus vitae seu fons aquae salientis in vitam s aeternam (cf. Io. 4, 14; 7, 38-39), per quern Pater homines, peccato mortuos, vivificat, donec eorum mortalia corpora in Christo resuscitet (cf. Rom. 8, 10-11). Spiritus in Ecclesia et in cordibus fidelium tamquam in templo habitat (cf. 1 Cor. 3, 16; 6, 19), in eisque orat et testimonium adoptionis filiorum reddit (cf. Gal. 4, 6; Rom; 8, 15-16 et 26). Eccle- 10 siam, quam in omnem veritatem inducit (cf. Io. 16, 13) et in commu­ nione et ministratione unificat, diversis donis hierarchicis et charisma- ticis dirigit, et fructibus suis adornat (cf. Eph 4, 11-12; 1 Cor. 12, 4; Gal. 5, 22). Virtute Evangelii iuvenescere facit Ecclesiam eamque per- petuo renovat et ad consummatam cum Sponso suo unionem perducit. 15 Nam Spiritus et Sponsa ad Dominum Iesum dicunt « Veni! » (cf. Apoc. 22, 17). , Sic apparet universa Ecclesia sicuti de unitate Patris et Filii et Spi­ ritus Sancti plebs adunata.

5. [De Regno Dei] (Novus numerus). Ecclesiae sanctae mysterium 20 in eiusdem fundatione manifestatur. Dominus enim Iesus Ecclesiae suae initium fecit praedicando faustum nuntium, adventum scilicet Regni Dei a saeculis in Scripturis promissi: « Quoniam impletum est tempus, et appropinquavit Regnum Dei » (Mc. 1, 15; cf. Mt. 4, 17). Hoc vero Regnum in verbo, operibus et praesentia Christi hominibus elucescit. 25 Verbum nempe Domini comparatur semini, quod in agro seminatur (Mc. 4, 14 ): qui illud cum fide audiunt et Christi pusillo gregi (Le. 12, 32) adnumerantur, Regnum ipsum susceperunt; propria dein virtute semen germinat et increscit usque ad tempus messis (cf. Mc. 4, 26-29). Miracula etiam Iesu Regnum iam in terris pervenisse comprobant: « Si 30 in digito Dei eicio daemonia, profecto pervenit in vos Regnum Dei » (Le. 11, 20; cf. Mt. 12, 28). Ante omnia tamen Regnum manifestatur in Persona ipsius Christi, Filii hominis, qui venit « ut ministraret, et daret animam suam redemptionem pro multis » (Mc. 10, 45). Cum autem Iesus, mortem cruds pro hominibus passus, resurrexe- 35 rit, tamquam Dominus et Christus Sacerdosque in aeternum constitutus apparuit (cf. Act. 2, 36; Hebr. 5, 6; 7, 17-21 ), atque Spiritum a Patre promissum in discipulos suos effudit (cf. Act. 2, 33). Unde Ec­ clesia, donis sui Fundatoris instructa fi.deliterque eiusdem praecepta ca­ ritatis, humilitatis et abnegationis servans, missionem accipit Regnum 40 12 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[6] Christi et Dei annuntiandi et in omnibus gentibus instaurandi, huiusque Regni in terris germen et initium constituit. Ipsa interea, dum paulatim increscit, ad Regnum consummatum anhelat, ac totis viribus sperat et exoptat cum Rege suo in gloria coniungi.

5 6. [De variis Ecclesiae imaginibus]. Sicut in VETERE TESTAMENTO revelatio Regni saepe sub figuris proponitur, ita nunc quoque variis ima­ ginibus intima Ecclesiae natura nobis innotescit, quae sive e vita pastorali vel ab agricultura, sive ab aedificatione aut etiam a f am ilia et sponsalibus desumptae, in libris Prophetarum praeparantur. 10 Est enim Ecclesia OVILE, cuius ostium unicum et necessarium Chri- stus est (Io. 10, 1-10). Est etiam grex, cuius ipse Deus pastorem se fore praenuntiavit (cf. Is. 40, 11; Ez. 34, 11 ss.), et cuius oves, etsi a pastoribus humanis gubernantur, indesinenter tamen deducuntur et nu­ triuntur ab ipso Christo, bono Pastore Principeque pastorum (cf. Io. 10, 15 11; 1 Pt. 5, 4), qui vitam suam dedit pro ovibus (cf. Io. 10, 11-16). Est Ecclesia AGRICULTUR.A seu ager Dei (1 Cor. 3, 9). In illo agro crescit antiqua oliva, cuius radix sancta fuerunt Patriarchae, et in qua Iudaeorum et Gentium reconciliatio facta est et fiet (Rom. 11, 13-26). Ipsa plantata est a caelesti Agricola tamquam vinea electa (Mt. 21, 20 33-43 par.; cf. Is. 5, 1 ss.). Vitis vera Christus est, vitam et fecundi­ tatem tribuens palmitibus, scilicet nobis, qui per Ecclesiam in ipso ma­ nemus, et sine quo nihil possumus facere (Io. 15, 1-5). Saepius quoque Ecclesia dicitur AEDIFICATIO Dei (1 Cor. 3, 9). Dominus ipse se comparavit lapidi, quem reprobaverunt aedificantes, 25 sed qui factus est in caput anguli (Mt. 21, 42 par.; cf. Act. 4, 11; 1 Pt. 2, 7; Ps. 117, 22). Super illud fundamentum Ecclesia ab Apostolis ex­ struitur (cf. 1 Cor. 3, 11) ~ ab eoque firmitatem et cohaesionem accipit. Quae constructio variis appellationibus decoratur: domus Dei, in qua nempe habitat eius FAMILIA, habitaculum Dei in Spiritu (Eph. 2, 30 19-22), tabernaculum Dei cum hominibus (Apoc. 21, 3 ), et praesertim TEMPLUM sanctum, quod in lapideis sanctuariis repraesentatum a Sanctis Patribus laudatur, et in Liturgia non immerito assimilatur Civitati sanc­ tae, novae Ierusalem. In ipsa enim tamquam lapides vivi his in terris aedificamur (1 Pt. 2, 5). Quam sanctam dvitatem Ioannes contemplatur, 35 in renovatione mundi descendentem de caelis a Deo, paratam sicut sponsam ornatam viro suo (Apoc. 21, 1 s.). Ecclesia etiam, « quae sursum est Ierusalem » et « mater nostra » appellatur (Gal. 4, 26; cf. Apoc. 12, 17), describitur ut SPONSA imma­ culata Agni immaculati (Apoc. 19, 7; 21, 2 et 9; 22, 17), quam Christus 40 « dilexit, et seipsum tradidit pro ea, ut illam sanctificaret » (Eph. 5, SCHEMA DE ECCLESIA 13

26 ), quam sibi foedere indissolubili sociavit et indesinenter « nutrit [7] et fovet » (Eph. 5, 29), et quam mundatam sibi voluit coniunctam et in dilectione ac fidelitate subditam (cf. Eph. 5, 24), quam tandem bonis caelestibus in aeternum cumulavit, ut Dei et Christi erga nos caritatem, quae omnem scientiam superat, comprehendamus (cf. Eph. 3, 19). Dum 5 vero his in terris Ecclesia peregrinatur a Domino (cf. 2 Cor. 5, 6), tam­ quam exsulem se habet, ita ut quae sursum sunt quaerat et sapiat, ubi Christus est in dextera Dei sedens, ubi vita Ecclesiae abscondita est cum Christo in Deo, donec cum Sponso suo appareat in gloria (cf. Col. 3, 1-4 ). 10

7. [De Ecclesia ut Corpore mystico Christi]. Dei Filius, in natura humana Sibi unita, morte et resurrectione sua mortem superando, ho­ minem redemit et in novam cr~aturam transformavit (cf. Gal. 6, 15; 2 Cor. 5, 17). Communicando enim Spiritum suum, fratres suos, ex omnibus gentibus convocatos tamquam corpus suum mystice constituit. 15 In corpore illo vita Christi in credentes diffunditur, qui Christo passo atque glorificato, per sacramenta arcana ac reali modo uniuntur. Per baptismum enim Christo conformamur: « Etenim in uno Spiritu omnes nos in unum corpus baptizati sumus » ( 1 Cor. 12, 13 ). Quo sacro ritu consociatio cum morte et resurrectione Christi repraesentatur 20 et t:fficitur: « Consepulti enim sumus cum Illo per baptismum in mor- tem »; si autem « complantati facti sumus similitudini mortis Eius: simul et resurrectionis erimus » (Rom. 6, 4-5). In fractione panis eucha­ ristici corpus Domini realiter participantes, ad communionem cum Bo ac inter nos elevamur. « Quoniam unus panis, unum corpus multi su- 25 mus, omnes, qui de uno pane participamus » (1 Cor. 10, 17). Ita nos omnes membra illius Corporis efficimur (cf. 1 Cor. 12, 27), « singuli autem alter alterius membra » (Rom. 12, 5). Sicut vero omnia corporis humani membra, licet multa sint, unum tamen corpus efformant, ita fideles in Christo (cf. 1 Cor. 12, 12). Etiam 30 in aedificatione corporis Christi diversitas viget membrorum et o:ffi­ dorum. Unus est Spiritus, qui varia sua dona, secundum divitias suas atque ministeriorum necessitates, ad Ecclesiae utilitatem dispertit (cf. 1 Cor. 12, 4-11). Inter quae dona praestat gratia Apostolorum, quorum auctoritati ipse Spiritus etiam charismaticos subdit (cf. 1 Cor. 14 ). Idem 35 Spiritus per se suaque virtute atque interna membrorum connexione corpus unificans, caritatem inter fideles producit et urget. Uncle, si quid patitur unum membrum, compatiuntur omnia membra; sive si unum membrum honoratur, congaudent omnia membra (cf. 1 Cor. 12, 26). Huius corporis Ca put est Christus. I pse est imago Dei invisibilis, 40 14 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[8] in Boque condita sunt universa. I pse est ante omnes, et omnia in Ipso constant. Ipse est caput corporis quad est Ecclesia. I pse est principium, primogenitus ex mortuis, ut sit in omnibus primatum tenens (cf. Col. 1, 15-18). Magnitudine virtutis suae caelestibus et terrestribus domina- 5 tur, et supereminenti perfectione et operatione sua totum corpus gloriae suae divitiis replet (cf. Eph. 1, 18-23 ). Omnia membra Ei conformari oportet, donec Christus formetur in eis (cf. Gal. 4, 19). Quapropter in vitae Eius mysteria adsumimur, cum Eo configurati, commortui et conresuscitati, donec cum Eo conregnemus 10 (cf. 'Phil. 3, 21; 2 Tim. 2, 11; Eph. 2, 6; Col. 2, 12; etc.). In terris adhuc peregrinantes, Eiusque vestigia in tribulatione et persecutione prementes, Eius passionibus tamquam corpus Capiti consociamur, Ei compatientes, ut cum Eo conglorificemur (cf. Rom. 8, 17). Ex Eo « totum corpus, per nexus et coniunctiones subministratum 15 et constructum, crescit in augmentum Dei » (Col. 2, 19). Ipse in corpore suo, scilicet Ecclesia, dona ministrationum iugitur disponit, quibus Ipsius virtute nobis invicem ad salutem servitia praestamus, ut veritatem fa­ cientes in caritate, crescamus in Illa per omnia, qui est Caput nostrum (cf. Eph. 4, 11-16). 20 Ut autem in Illa incessanter renovemur (cf. Eph. 4, 23 ), dedit nobis de Spiritu suo, qui unus et idem in Capite et in membris exsistens, totum corpus ita vivificat, unificat et movet, ut Eius officium a sanctis Patribus co:mparari potuerit cum munere, quod principium vitae seu anima in corpore humano adimplet. 25 Christus vero diligit Ecclesiam ut sponsam suam, sicut vir diligens uxorem suam diligit corpus suum (cf. Eph. 5, 25-28); ipsa vero Ecclesia subiecta est Capiti suo (ib. 23-24 ). « Quia in Ipso inhabitat omnis ple­ nitudo divinitatis corporaliter » (Col. 2, 9), Ecclesiam, quae corpus et plenitude Eius est, divinis suis donis replet (cf. Eph. 1, 22-23 ), ut ipsa 30 protendat et perveniat ad omnem plenitudinem Dei (cf. Eph. 3, 19).

8. [De Ecclesia visibili simul ac spirituali]. Unicus Mediator Chri­ stus Ecclesiam suam sanctam, fidei, spei et caritatis communitatem his in terris ut compaginem visibilem constituit et indesinenter sustentat, qua veritatem et gratiam ad omnes diffundit. Societas autem organis 35 hierarchicis instructa et mysticum Christi corpus, coetus adspectabilis et communitas spiritualis, Ecclesia terrestris et Ecclesia coelestibus bo­ nis ditata, non ut duae res considerandae sunt, sed unam realitatem complexam efformant, quae humano et divino coalescit elemento. Ideo ob non mediocrem analogiam incarnati Ver bi mysterio assimilatur. Sicut 40 enim natura assumpta Verbo divine ut vivum organum salutis, ei indis- SCHEMA DE ECCLESIA 15 solubiliter unitum, inservit, non dissimili modo socialis compago Eccle- [9] siae Spiritui Christi, eam vivificanti, ad augmentum corporis inservit (cf. Eph. 4, 16 ). Haec est unica Christi Ecclesia, quam in Symbolo unam, sanctam, catholicam et apostolicam profiteinur, quam Salva tor noster, post resur- s rectionem suam Petro pascendam tradidit (lo. 21, 17), eique ac ceteris Apostolis diffundendam et regendam commisit (cf. Mt. 28, 18 etc.), et in perpetuum ut « columnam et firmamentum veritatis » erexit (1 Tim. 3, 15). Haec Ecclesia, in hoc mundo ut societas constituta et ordinata, Ecclesia catholica, a successore Petri et Episcopis in eius 10 communione gubernata, licet extra eius compaginem elementa plura sanctificationis et veritatis inveniantur, quae ut dona Ecclesiae Christi propria, ad unitatem catholicam impellunt. Sicut autem Christus opus redemptionis in paupertate et persecu- tione perfecit, ita Ecclesia ad eamdem viam ingrediendam vocatur, ut 15 fructus salutis hominibus communicet. Christus Iesus, «cum in forma Dei esset, semetipsum exinanivit, formam servi accipiens » (Phil. 2, 6) et propter nos « egenus factus est, cum esset dives » (2 Cor. 8, 9): ita Ecclesia, licet ad missionem suam exsequendam humanis opibus in- digeat, non ad gloriam terrestrem quaerendam erigitur, sed ad humili- 20 tatem et abnegationem etiam exemplo suo divulgandam. Christus a Patre missus est « evangelizare pauperibus, sanare contritos corde » (Le. 4, 18), « quaerere et salvum facere quod perierat » (Le. 19, 10): similiter Ecclesia omnes infirmitate humana affiictos amore circumdat, imo in pauperibus et patientibus imaginem Fundatoris sui pauperis et 25 patientis agnoscit, eorum inopiam sublevare satagit, et Christo in eis inservire intendit. Dum vero Christus, sanctus, innocens, impollutus (Hehr. 7, 2 6), pecca tum non no vi t ( 2 Cor. 5, 21), sed so la deli eta populi repropitiare venit (cf. Hebr. 2, 17), Ecclesia in proprio sinu peccatores complectens, sancta simul et semper purificanda, poenitentiam et reno- 30 vationem continuo prosequitur. «Inter persecutiones mundi et consolationes Dei peregrinando pro­ currit » Ecclesia, crucem et mortem Domini annuntians, donec veniat (cf. 1 Cor. 11, 26). Virtute autem Domini resuscitati roboratur, ut affiic­ tiones et difficultates suas, internas pariter et extrinsecas, patientia et 35 caritate devincat, et mysterium Eius, licet sub umbris, fideliter tamen in mundo revelet, donec in fine lumine pleno manifestabitur. 16 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[10] CAPUT II DE POPULO DEI

9. (olim nn. 2-3) [Novum foedus novusque populus]. (A) In omni quidem tempore et in omni gente Deo acceptus est quicumque timet eum et operatur iustitiam (cf. Act. 10, 35) (B). Placuit tamen Deo homines non singulatim, quavis mutua connexione seclusa, sanctificare 5 et salvare, sed eos in populum constituere, qui in veritate Ipsum agno­ sceret I psique sancte serviret. Plebem igitur israeliticam Sibi in popu­ lum elegit, quocum foedus instituit et quem gradatim instruxit, Sese atque propositum voluntatis suae in eius historia manifestando eumque Sibi sanctificando. Haec tamen omnia in praeparationem et figuram con- 10 tigerunt foederis illius novi et perfecti, in Christo feriendi, et plenioris revelationis per Ipsum carnem factum tradendae (C). « Ecce dies veniunt, dicit Dominus, et feriam domui Israel et domui Iuda foedus novum ... Dabo legem meam in visceribus eorum, et in corde eorum scribam eam, et ero eis in Deum, et ipsi erunt Mihi in populum ... 15 Omnes enim cognoscent Me, a minimo usque ad maximum, ait Do­ minus » (Ier. 31, 31-34). Quod foedus novum Christus instituit, novum scilicet testamentum in suo sanguine (cf. 1 Cor. 11, 25)~ ex Iudaeis ac gentibus plebem vocans, quae non secundum carnem sed in Spiritu ad unitatem coalesceret, essetque novus Populus Dei. Credentes enim in 20 Christum, renati non ex semine corruptibili, sed incorruptibili per ver­ bum Dei vivi (cf. 1 Pt. 1, 23 ), non ex carne sed ex aqua et Spiritu Sancto (cf. Io. 3, 5-6), constituuntur tandem« genus electum, regale sa­ cerdotium, gens sancta, populus acquisitionis ... qui aliquando non po­ pulus, nunc autem populus Dei » (1 Pt. 2, 9-10). 25 Populus ille messianicus habet pro capite Christum, «qui traditus est propter delicta nostra et resurrexit propter iustificationem nostram (Rom. 4, 25) (D), et nunc, nomen quad est super omne nomen adeptus, gloriose regnat in coelis. Habet pro conditione dignitatem libertatemque filiorum Dei, in quorum cordibus S piritus Sanctus sicut in templo inha- 30 bitat. Habet pro lege mandatum diligendi sicut ipse Christus dilexit nos. Habet tandem pro fine Regnum Dei, ab ipso Deo in terris inchoa­ tum, ulterius dilatandum, donec in fine saeculorum ab Ipso etiam con­ summetur, cum Christus apparuerit, vita nostra (cf. Col. 3, 4 ), et « ipsa creatura liberabitur a servitute corruptionis in libertatem gloriae filio- SCHEMA DE ECCLESIA 17 rum Dei » (Rom. 8, 21) (E). Itaque populus ille messianicus, quamvis [11] universos homines actu non comprehendat, et non semel ut pusillus grex appareat, pro toto tamen genere humano firmissimum est germen unita- tis, spei et salutis. A Christo in communionem vitae, caritatis et veritatis constitutus, ab Eo etiam ut instrumentum redemptionis omnium adsu- 5 mitur, et tamquam lux mundi et sal terrae (cf. Mt. 5, 13-16), ad univer- sum mundum emittitur (F). Sicut vero Israel secundum carnem, qui in deserto peregrinabatur, Dei Ecdesia aliquando appellatur (cf. Num. 20, 4; etc.), ita novus Israel qui in praesenti saeculo incedens, futuram eamque manentem ci- 10 vitatem inquirit (cf. Heb. 13, 14) (F), Ecdesia Christi nuncupatur (cf. Mt. 16, 18), quippe quam Ipse sanguine suo acquisivit (cf. Act. 20, 28), suo Spiritu replevit, aptisque mediis unionis visibilis et socia- lis instruxit. Congregatio eorum qui in Iesum, salutis auctorem et uni- tatis pacisque prindpium, credentes aspiciunt, est Ecclesia a Dea con- 15 vocata et constituta, ut sit universis et singulis sacramentum visibile huius salutiferae unitatis. Ad universas regiones extendenda, in histo- riam hominum intrat, ipsa supra tempora et fines populorum existens. Per tentationes vero et tribulationes procedens Ecclesia (G) virtute gratiae Dei sibi a Domino promissae con/ ortatur, ut in infirmitate carnis 20 a perfecta fidelitate non deficiat, (H) sed Domini sui digna sponsa remaneat, et sub actione Spiritus Sancti, seipsam renovare non desi- nat (J), donec per crucem perveniat ad lucem, quae nescit occasum.

10. (olim n. 24 § 1). [De sacerdotio communi]. Christus Domi- nus, Ponti/ex ex hominibus assumptus (cf. Heb. 5, 1-5) novum populum 25 « fecit regnum et sacerdotes Deo et Patti suo » (cf. Apoc. 1, 6; 5, 9-10) (A). Baptizati enim per regenerationem et Spiritus Saned unctionem con­ secrantur in domum spiritualem et sacerdotium sanctum, ut per omnia opera hominis christiani spirituales offerant hostias, et virtutes annun- tient Eius qui de tenebris eos vocavit in admirabile lumen suum (cf. 1 Pt. 30 2, 4-10). Ideo universi discipuli Christi, in oratione perseverantes et collaudantes Deum (cf. Act. 2, 42, 47), seipsos hostiam viventem, sanctam, Deo placentem exhibeant (cf. Rom. 12, 1), ubique terrarum de Christo testimonium perhibeant, atque poscentibus rationem red- dant de ea quae in eis est spe vitae aeternae (cf. 1 Pt. 3, 15) (B). 35 Sacerdotium autem commune fidelium et sacerdotium ministeriale seu hierarchicum ad invicem ordinantur; unum vero et alterum suo peculiari modo de uno Christi sacerdotio participant. Essentia enim et non gradu tantum inter se differunt. Sacerdos quidem ministerialis, potestate sa- cra qua gaudet, populum sacerdotalem efformat ac regit, sacrificium 40

2 18 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[12] eucharisticum conficit illudque nomine totius populi Deo offert; fideles vero, vi regalis sui sacerdotii, in oblationem Eucharistiae concurrunt, illudque in sacramentis suscipiendis, in oratione et gratiarum actione, testimonio vitae sanctae, abnegatione et actuosa caritate exercent (C).

s 11. (olim n. 24 § 2). [De exercitio Sacerdotii communis in Sacra- mentis]. Indoles sacra et organice exstructa communitatis sacerdotalis et per sacramenta, et per virtutes (A) ad actum deducitur. Fideles per baptismum in Ecclesia incorporati, ad cultum religionis christianae cha­ ractere deputantur et, in filios Dei regenerati, fidem quam a Deo per 10 Ecclesiam acceperunt coram ho minibus profiteri tenentur. Sacramento confirmationis per/ectius Ecclesiae vinculantur, speciali S piritus Sancti robore ditantur, sicque ad fidem tamquam veri testes Christi verbo et opere simul diffundendam et defendendam arctius obligantur (B). Sacri­ ficium eucharisticum, totius vitae christianae fontem et culmen, partici- 15 pantes, (C) divinam Victimam Deo offerunt atque seipsos cum Ea; ita tum oblatione tum sacra communione, non promiscue sed alii aliter, omnes in liturgica actione pattern propriam agunt (D). Porro corpore Christi in sacra synaxi refecti, unitatem Populi Dei, quae hoc augustis­ simo sacramento apte significatur et mirabiliter efficitur, modo concreto 20 exhibent (E). Qui veto ad sacramentum poenitentiae accedunt, veniam a miseri­ cordia Dei obtinent et simul reconciliantur cum Ecclesia, quae eorum conversioni caritate, exemplo, precibus adlaborat. (F) Sacra infirmorum unctione atque oratione presbyterorum Ecclesia tota aegrotantes Do- 25 mino patienti et glorificato commendat, ut eos alleviet et salvet (cf. lac. 5, 14-16 ), immo eos hortatur ut sese Christi passioni et morti libere sociantes (cf. Rom. 8, 17; Col. 1, 24; 2 Tim. 2, 11-12; 1 Pt. 4, 13 ), ad bonum Populi Dei conferant (G ). Iterum, qui inter fideles sacro Ordine insigniuntur, ad Ecclesiam verbo et gratia Dei pascendam, Christi no- 30 mine instituuntur. (H) Tandem coniuges christiani, virtute matrimonii sacramenti, quo mysterium unitatis et fecundi amoris inter Christum et Ecclesiam significant atque participant (cf. Eph. 5, 32), (J) se invicem in vita coniugali necnon prolis susceptione et educatione ad sanctitatem acquirendam adiuvant (K), adeoque in suo vitae statu et ordine proprium 35 suum in Populo Dei donum habent (cf. 1 Cot. 7, 7). Ex hoc enim con­ nubio (L) procedit familia, in qua nascuntur novi societatis humanae cives, qui per Spiritus Sancti gratiam, ad Populum Dei saeculorum de­ cursu perpetuandum, baptismo in filios Dei constituuntur (M). In hac velut Ecclesia domestica parentes verbo et exemplo sint pro filiis suis SCHEMA DE ECCLESIA 19 primi fidei praecories, et vocationem unicuique propriam, sacram vero [13] speciali cura, foveant (N). Tot ac tantis salutaribus mediis muniti, Christifideles omnes, cuius­ vis conditionis ac status, ad per/ectionem sanctitatis qua Pat er ipse per- f ectus est, sua quisque via, a.Domino vocantur (0). 5

12. (olim n. 24, §§ 5-8). [De sensu fidei et charismatibus in po­ pulo christiano]. Populus Dei sanctus de munere quoque prophetico Christi participat (A), vivum Eius testimonium maxime per vitam fidei ac caritatis diffundendo, et Deo hostiam laudis offerendo (B), fructum labiorum confitentium nomini Eius (cf. Heb. 13, 15). Universitas fide- 10 Hum, qui unctionem habent a Sancto (cf. 1 Io. 2, 20 et 27), in credendo falli nequit (C), atque hanc suam peculiarem proprietatem mediante supernaturali sensu fidei totius populi exercet, cum « ab Episcopis usque ad extremes laicos fideles » universalem suum consensum de re- bus fidei et morum exhibet (D). Illo enim sensu fidei, qui a Spiritu 15 veritatis excitatur et sustentatur, Populus Dei sub ductu magisterii, cui fideliter obsequens, iam non verbum hominum, sed vere accipit verbum Dei (cf. 1 Th. 2, 13) (E), semel traditae sanctis fidei (cf. Iud. 3) indefec­ tibiliter adhaeret, recto iudicio in eam profundius penetrat eamque in vita plenius applicat. 20 Idem praeterea Spiritus Sanctus non tantum per sacramenta et mi­ nisteria populum Dei sanctificat et ducit eumque virtutibus ornat, sed dona sua « dividens singulis prout vult » (1 Cor. 12, 11), inter omnis ordinis fideles distribuit gratias quoque speciales (F), quibus illos aptos et promptos reddit ad suscipienda varia opera vel officia, pro renovatione 25 et ampliore aedificatione Ecclesiae proficua (G ), secundum illud: «Uni­ cuique datur manifestatio Spiritus ad utilitatem » (1 Cor. 12, 7) (H). Quae charismata, sive clarissima, sive etiam simpliciora et latius diffusa, cum sint necessitatibus Ecclesiae apprime accommodata et utilia, cum gratiarum actione ac consolatione accipienda sunt. Dona autem extraor- 30 dinaria non sunt temere expetenda, neque praesumptuose ab eis sperandi sunt fructus operarum apostolicarum; sed iudicium de eorum genuinitate et ordinate exercitio (J) ad eos pertinet, qui in Ecclesia praesunt, et qui- bus speciatim competit, non Spiritum exstinguere, sed omnia probare et quod bonum est tenere (cf. 1 Thess. 5, 12 et 19-21) (K). 35

13. (novus numerus). [De universalitate seu catholicitate unius Po­ puli Dei]. Ad Populum Dei cuncti vocantur homines. Quapropter hie populus, unus et unicus manens, ad universum mundum et per omnia sae­ cula est dilatandus, ut propositum adimpleatur voluntatis Dei, qui natu- 20 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[14] ram humanam in initio condidit unam, filiosque suos, qui erant dispersi, in unum tandem congregate statuit (cf. Io. 11, 52). Ad hoc enim misit Deus Filium suum, quern constituit heredem universorum (cf. Heb. 1, 2), ut sit Magister, Rex et Sacerdos noster, Caput novi et universalis 5 populi filiorum Dei. (A) Ad hoc tandem misit Deus Spiritum Filii sui, Dominum et Vivificantem, qui pro tota Ecclesia et singulis universisque credentibus principium est congregationis et unitatis in doctrina Aposto­ lorum et communione, fractione panis et orationibus (cf. Act. 2, 42, gr.). 01:J1nibus itaque gentibus terrae inest unus Populus Dei, cum ex 10 omnibus mutuetur suos cives, Regni quidem non terrestris, sed coele­ stis. (B) Cuncti enim per orbem sparsi fideles cum ceteris in Spiritu Sancto communicant, et sic «qui Romae sedet, Indos scit membrum suum esse » (C). Cum autem Regnum Christi de hoc mundo non sit (cf. Io. 18, 36), idea Ecclesia seu Populus Dei, hoc Regnum inducens, 15 nihil bono temporali cuiusvis populi subtrahit, sed e contra facultates et copias moresve, in quibus uniuscuiusque gentis ingenium exprimitur, quantum bona sunt, fovet et assumit, assumendo vero roborat, elevat atque consecrat. Memor est enim se cum illo Rege colligere debere, Cui gentes in hereditatem datae sunt (cf. Ps. 2, 8; Heb. 1, 1), et in Cuius 20 civitatem dona et munera adducunt (cf. Ps. 71 (72), 10; Is. 60, 4-7; Apoc. 21, 24). Hie universalitatis character, qui Populum Dei conde­ corat, ipsius Domini donum est, quo catholica Ecclesia efficaciter et perpetuo , tendit ad recapitulandam totam humanitatem cum omnibus bonis eius, sub Capite Christo, in unitate Spiritus Eius. 25 Vi huius catholicitatis (D), singulae partes propria dona ceteris partibus et toti Ecclesiae afferunt, ita ut totum et singulae partes augean­ tur ex omnibus invicem communicantibus et ad plenitudinem in unitate conspirantibus. Inde fit ut Populus Dei non tantum ex diversis populis congregetur, sed . etiam in seipso ex variis ordinibus confletur. Adest 30 enim inter membra eius diversitas, sive secundum o:fficia, dum aliqui sacro ministerio in bonum fratrum suorum funguntur; sive secundum condicionem et vitae ordinationem, dum plures in statu religioso, arctiore via ad sanctitatem tendentes, fratres exemplo suo stimulant. (E) Inde etiam in ecclesiastica communione legitime adsunt Ecclesiae particulates, 35 propriis traditionibus fruentes, (F) integro manente primatu Petri Ca­ thedrae, quae universo caritatis coetui praesidet (G ), legitimas varieta­ tes tuetur et simul invigilat ut particularia, nedum unitati noceant, ei potius inserviant. Inde denique inter diversas Ecclesiae partes vincula intimae communionis quoad divitias spirituales, operarios apostolicos et 40 temporalia subsidia (H). Ad communicandum enim bona vocantur mem­ bra Populi Dei, et de singulis etiam Ecclesiis valent verba Apostoli: SCHEMA DE ECCLESIA 21

« Unusquisque, sicut accepit gratiam, in alterutrum illam administrantes, [15] sicut boni dispensatores multiformis gratiae Dei » (1 Pt. 4, 10). Ad hanc igitur catholicam Populi Dei unitatem, quae pacem univer­ salem praesignat et promovet, omnes asciscuntur homines, ad eamque variis modis pertinent vel ordinantur sive fideles catholici, sive alii ere- 5 dentes in Christo, sive denique omnes universaliter homines, gratia Dei ad salutem vocati..

14. (olim n. 8). [De fidelibus catholicis]. Ad fideles ergo catholicos imprimis Sancta Synodus animum vertit (A). Docet autem, Sacra Scrip- tura et Traditione innixa (B), Ecclesiam hanc peregrinantem necessariam 10 esse ad salutem (C). Unus enim Christus est Mediator ac via salutis, qui in Corpore suo, quod est Ecclesia, praesens nob is fit; I pse autem neces­ sitatem baptismi expressis verbis inculcando (cf. Mc. 16, 16; Io. 3, 5), necessitatem Ecclesiae, in quam homines per baptismum tamquam per ianuam intrant, simul confirmavit (D). Quare illi homines salvari non 15 possent, qui Ecclesiam Catholicam a Deo per Iesum Christum ut neces­ sariam esse conditam non ignorantes, tamen vel in eam intrare, vel in eadem perseverare nollent (E). Illi plene Ecclesiae societati incorporantur (F), qui Spiritum Christi habentes (G), integram eius ordinationem omniaque media salutis in 20 ea instituta accipiunt, et in eiusdem compage visibili cum Christo, eam per Summum Pontificem atque Episcopos regente, iunguntur, vinculis nempe professionis fidei, sacramentorum (H) et ecclesiastid regiminis ac communionis. Non salvatur tamen, licet ad Ecclesiam pertineat, qui in caritate non perseverans (J), in Ecclesiae sinu « corpore » quidem, sed 25 non « corde » remanet. Memores autem sint omnes Ecclesiae filii condi­ cionem suam eximiam non propriis meritis, sed peculiari gratiae Christi esse adscribendam; cui si cogitatione, verbo et opere non respondent, nedum salventur, severius iudicabuntur. Catechumeni qui, Spiritu Sancto movente, explicita voluntate (K), 30 ut Ecclesiae incorporentur expetunt, hoc ipso voto (L) cum ea coniun-­ guntur; quos iam ut suos dilectione curaque complectitur Mater Eccle- sia (0).

15. (olim n. 9). [De nexibus Ecclesiae cum Christianis non-catho­ licis]. (A) Cum omnibus illis qui, baptizati, christiano nomine deco- 35 rantur, integram autem fidem non profitentur vel unitatem communionis sub Successore Petri non servant, Ecclesia semetipsam novit plures ob rationes coniunctam (B). Sacram enim Scripturam ut normam credendi et vivendi in honore habent zelumque apostolicum ostendunt, amanter 22 ACTA CONG. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[16] credunt in Deum Patrem omnipotentem et in Christum, Filium Dei Salvatorem (C), baptismo signantur, quo Christo coniunguntur, imo et alia sacramenta in propriis Ecclesiis vel communitatibus ecclesiasticis agnoscunt et recipiunt (D). Plures inter illos et episcopatu gaudent (E), 5 Sacram Eucharistiam celebrant necnon pietatem erga Deiparam Virgi­ nem fovent (F). Accedit orationum aliorumque beneficiorum spiritualium communio; imo vera quaedam in Spiritu Sancto coniunctio (G), quippe qui donis et gratiis etiam in illis sua virtute sanctificante operatur (H), et quosdam illorum usque ad martyrium roboravit. Ita Spiritus in cunctis 10 Christi disdpulis desiderium actionemque suscitat, ut omnes, mode a Christo statute, in uno grege sub uno Pastore pacifice uniantur (J). Quod ut obtineat Ecclesia Mater precari, sperare et agere non desinit, filiosque ad purificationem et renovationem exhortatur (K), ut signum Christi super faciem Ecclesiae clarius e:ffulgeat (L).

15 16. (olim n. 10). [De non-christianis]. Ii tandem qui Evangelium nondum acceperunt, ad Populum Dei diversis rationibus ordinantur (A). In primis quidem populus ille cui data fuerunt testamenta et promissa et ex quo Christus ortus est secundum carnem (cf. Rom. 9, 4-5), populus secundum electionem carissimus propter patres: sine poenitentia enim 20 sunt dona et vocatio Dei (cf. Rom. 11, 28-29) (B). Nee revelationi Pa­ tribus factae extranei sunt filii Ismael, qui, Abraham patrem agnoscentes, in Deum' quoque Abrahae credunt (C). Sed et si quidam Patrem Do­ mini nostri I esu Christi ignorantes, Creatorem tamen agnoscunt, vel in umbris et imaginibus Deum ignotum quaerunt, ab huiusmodi Deus 25 ipse non longe est, cum det omnibus vitam et inspirationem et omnia (cf. Act. 17, 25-28 ), et Salvator velit omnes homines salvos fieri (cf. 1 Tim. 2, 4). Qui enim Evangelium Christi Eiusque Ecclesiam sine culpa ignorantes, Deum tamen sincere corde quaerunt, Eiusque volun­ tatem per conscientiae dictamen agnitam, operibus adimplere, sub gra- 30 tiae influxu, conantur, aeternam salutem consequi possunt (D). Nee di­ vina Providentia auxilia ad salutem necessaria denegat his qui sine culpa ad expressam agnitionem Dei nondum pervenerunt et rectam vitam non sine divina gratia assequi nituntur (E). Quidquid enim boni et veri apud illos invenitur, ab Ecclesia tamquam praeparatio evangelica aesti- 35 matur et ab Illo datum qui illuminat omnem hominem, ut tandem vitam habeat (F). At saepius homines, a Maligno decepti, evanuerunt in cogi­ tationibus suis, et commutaverunt veritatem Dei in mendacium, servien­ tes creaturae magis quam Creatori (cf. Rom. 1, 21 et 25) vel sine Deo viventes ac morientes in hoc mundo, extremae desperationi exponuntur 40 (G). Quapropter ad gloriam, Dei et salutem. istorum. om.nium promo- SCHEMA DE ECCLESIA 23 vendam (H), Ecclesia, memor mandati Domini dicentis « Praedicate [17] Evangelium omni creaturae » (cf. Mc. 16, 16), missiones fovere sedulo cur at.

17. (nevus num.). [De indole missionaria Ecclesiae]. (A) Sicut enim Filius missus est'a Patre, et Ipse Apostolos misit (cf. Io. 20, 21), dicens: s « Euntes docete omnes gentes ... Et ecce Ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi » (Mt. 28, 18-20). Quam missionem annuntiandi veritatem salutarem Ecclesia ab Apostolis recepit adimplendam usque ad ultimum terrae (cf. Act. 1, 8). Unde sua facit verba Apostoli: « Vae ... mihi est si non evangelizavero! » (1 Cor. 9, 16). 10 A Spiritu Sancto enim ad cooperandum compellitur, ut propositum Dei, qui Christum principium salutis pro universe mundo constituit, effectu compleatur. Praedicando Evangelium (B), audientes ad :6.dem confessio­ nemque fidei allicit, ad baptismum disponit, a servitute erroris et idolo- rum eripit, Christoque incorporat, ut per caritatem in Illum usque ad ple- 15 nitudinem crescant. Opera autem sua efficit (C) ut quidquid boni in corde menteque hominum vel in propriis ritibus et culturis populorum seminatum invenitur, non tantum non pereat, sed sanetur, elevetur et consummetur ad gloriam Dei, confusionem daemonis et beatitudinem hominis. Cuilibet discipulo Christi onus fidei disseminandae pro parte 20 sua incumbit (D). Sed si quilibet credentes baptizare potest, sacerdotis tamen est aedi:ficationem Corporis sacrificio eucharistico per:ficere, adim­ plendo verba Dei per prophetam: « Ab ortu solis usque ad occasum magnum est nomen meum in gentibus, et in omni loco sacrificatur et offertur nomini meo oblatio munda » (Mal. 1, 11). Ita autem (E) simul 25, orat et laborat Ecclesia, ut in Populum Dei, Corpus Domini et Templum Spiritus Sancti totius mundi transeat plenitude, et in Christo, omnium Capite, reddatur universorum Creatori ac Patri omnis honor et gloria. 24 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[18] CAPUT III (olim II) DE CONSTITUTIONE HIERARCHICA ECCLESIAE et in specie DE EPISCOPATU

18. (olim n. 11). [Prooemium]. , ad Populum Dei pascendum semperque augendum} in Ecclesia sua varia ministeria instituit (A), quae ad bonum totius Corporis tendunt. Ministri enim} qui sacra potestate pollent (C), fratribus suis inserviunt, ut omnes qui s de Populo Dei sunt, ideoque vera dignitate christiana gaudent, ad eum­ dem finem libere et ordinatim conspirantes, ad salutem perveniant (D). Haec Sacrosancta Synodus, Concilii Vaticani primi vestigia premens, sollemniter cum eo docet Iesum Christum Pastorem aeternum sanctam aedificasse Ecclesiam, missis Apostolis sicut Ipse missus erat a Patre 10 (cf. Io. 20, 21); quorum successores Episcopos in Ecclesia sua usque ad consummationem saeculi pastores esse voluit (E). Ut veto Episcopatus ipse unus et indivisus esset, beatum Petrum ceteris Apostolis praepo­ nens, in ·ipso instituit perpetuum ac visibile unitatis fidei et communionis prindpium et fundamentum (F). Quam doctrinam de institutione, per- 15 petuitate, vi ac ratione sacri apostolici Primatus, necnon de Romani Pontificis infallibili Magisterio, Sacra Synodus suam facit (G), eamque cunctis fidelibus credendam rursus proponit, et in eodem incepto per­ gens, doctrinam de Episcopis, successoribus Apostolorum, qui cum suc­ cessore Petri, Christi Vicario ac totius Ecclesiae visibili Capite (H), 20 domum Dei viventis regunt, coram omnibus profited et declarare con­ stituit.

19. (olim n. 12). [De institutione duodecim Apostolorum]. Domi­ nus Iesus, precibus ad Patrem fusis, vocans ad Se quos voluit Ipse (A), duodecim constituit ut essent cum Illo et ut mitteret eos praedicare 25 Regnum Dei (cf. Mc. 3, 13-19; Mt. 10, 1-42); quos Apostolos (cf. Le. 6, 13) (B) ad modum collegii instituit (C), cui ex iisdem electum Petrum praefecit (cf. Io. 21, 15-17) (D). Eos ad filios Israel primum et ad omnes gentes misit (cf. Rom. 1, 16), (E) ut suae partidpes potesta­ tis (F), omnes populos disdpulos Ipsius facerent, eosque sanctificarent 30 et gubernarent (cf. Mt. 28, 16-20; Mc. 16, 15; Le. 24, 45-48; Io. 20, 21-23), sicque Ecclesiam propagarent, eamque sub ductu (G) Domini SCHEMA DE ECCLESIA 25 ministrando pascerent, omnibus diebus usque ad consummationem saeculi [19] (cf. Mt. 28, 20). In qua missione die Pentecostes plene confirmati sunt (cf. Act. 2, 1-26) secundum promissum Domini: « Accipietis virtutem supervenientis Spiritus Sancti in vos, et eritis Mihi testes in Jerusalem, et in omni Iudaea et Samaria, et usque ad ultimum terrae » (Act. 1, 8) 5 (H). Apostoli autem praedicando ubique Evangelium (cf. Mc. 16, 20), (J) ab audientibus Spiritu Sancto operante acceptum, Ecclesiam congre- gant universalem, quam Dominus in Apostolis condidit et supra bea- tum Petrum, eorum principem, aedificavit, ipso summo angulari lapide Christo Iesu (cf. Apoc. 21, 14; Mt. 16, 18; Eph. 2, 20). (K). 10

20. (olim n. 13 ). [De Episcopis successoribus Apostolorum]. Mis­ sio illa divina, a Christo Apostolis concredita, ad finem saeculi erat du­ ratura (cf. Mt. 28, 20), cum Evangelium, ab eis tradendum, sit in omne tempus pro Ecclesia totius vitae principium. Quapropter Apostoli, in hac societate hierarchice ordinata, de instituendis successoribus curam 15 egerunt. Non solum enim varios adiutores in ministerio habuerunt ( 1 ), sed ut missio ipsis concredita post eorum mortem continuaretur, cooperato­ ribus suis immediatis, quasi per modum testamenti, demandaverunt munus perficiendi et confirmandi opus ab ipsis inceptum (2), commendan- 20 tes illis ut attenderent universo gregi, in quo Spiritus Sanctus eos posuit pascere Ecclesiam Dei (cf. Act. 20, 28). Constituerunt itaque huius modi viros ac deinceps ordinationem dederunt, ut cum decessissent, mi­ nisterium eorum alii viri probati exciperent (3 ). Inter varia illa ministeria quae inde a primis temporibus in Ecclesia exercentur, teste traditione, 25 praedpuum locum tenet munus illorum qui, in episcopatum constituti, per successionem ab initio decurrentem ( 4), apostolici seminis traduces habent (5). Ita, ut testatur S. Irenaeus, per eos qui ab Apostolis insti- tuti sunt Episcopi et successores eorum usque ad nos, traditio apostolica in toto mundo manifestatur (6) et custoditur (7). 30 Episcopi igitur communitatis ministerium cum adiutoribus presby­ teris et diaconis susceperunt (8), loco Dei praesidentes gregi (9), cuius sunt pastores, ut doctrinae magistri, sacri cultus sacerdotes, gubernationis ministri (10). Sicut autem permanet munus a Domino singulariter Petro ut primo Apostolorum concessum et successoribus eius transmittendum, 35 ita permanet munus Apostolorum pascendi Ecclesiam, ab ordine sacrato Episcoporum iugitur exercendum. Proinde docet Sacra Synodus Episco- pos ex divina institutione in locum Apostolorum successisse, tamquam Ecclesiae pastores, quos qui audit, Christum audit, qui vero spernit, Chri- stum spernit et Eum qui Christum misit (cf. Le. 10, 16). 40 26 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[20] 21. (olim n. 14). [De Episcopatu ut Sacramento]. In Episcopis igitur (A), quibus presbyteri assistunt, adest in media credentium Do­ minus Iesus Christus, Ponti/ex Summus. Sedens enim ad dexteram Dei Patris, non deest a suorum congregatione pontificum (1), sed imprimis 5 per eorum eximium servitium verbum Dei omnibus gentibus praedicat (B) et credentibus sacramenta fidei continuo administrat, eorum paterno munere (cf. 1 Cor. 4, 15) (2) nova membra Corpori suo regeneratione superna incorporat (C), eorum denique sapientia et prudentia Populum Novi Testamenti in sua ad aeternam beatitudinem peregrinatione dirigit 10 et ordinat. Hi pastores ad pascendum dominicum gregem electi, ministri Christi sunt (D) et dispensatores mysteriorum Dei (cf. 1 Cor. 4, 1), quibus concredita est testificatio Evangelii gratiae Dei (cf. Rom. 15, 16; Act. 20, 24 ), atque ministratio Spiritus et iustitiae in gloria (cf. 2 Cor. 3, 8-9) (E). 15 Ad tanta munera explenda, Apostoli speciali effusione supervenien- tis Spiritus Sancti a Christo ditati sunt (cf. Act. 1, 8; 2, 4; Io. 20, 22-23 ), et ipsi adiutoribus suis per impositionem manuum donum spi­ rituale tradiderunt (cf. 1 Tim. 4, 14; 2 Tim. 1, 6-7), quod usque ad nos in episcopali consecratione transmissum est (3) (F). Docet autem 20 Sancta Synodus episcopali consecratione plenitudinem conferri sacra­ menti Ordinis ( G), quae nimirum et liturgica Ecclesiae consuetudine et voce Sanctorum Patrum summum sacerdotium, sacri ministerii summa nuncupatud 4 ). Episcopalis autem consecratio, cum munere sancti:ficandi, mun era quoque confert docendi et regendi, quae tam en nonnisi in com- 25 munione cum Collegii Capite et membris exerceri possunt. Ex traditione enim, quae praesertim liturgicis ritibus (5) et Ecclesiae tum Orientis tum Occidentis usu ( 6) declaratur, perspicuum est manuum impositione et verbis consecrationis gratiam Spiritus Sancti ita conferri (7) et sacrum characterem ita imprimi (8) (H), ut Episcopi, eminenti ac adspectabili 30 - modo, ipsius Christi Magistri, Pastoris et Pontificis partes sustineant et in Eius persona agant (9) (J). Quare soli Episcopi per sacramentum Or­ dinis . novos electos in corpus episcopale assumere possunt (K).

22. (olim n. 16). [De Collegio Episcoporum eiusque Capite]. Sicut (A), statuente Domino, sanctus Petrus et ceteri (B) Apostoli unum 35 Collegium apostolicum constituunt, eadem ratione Romanus Pontifex, successor Petri, et Episcopi, successores Apostolorum, inter se coniun­ guntur. Iam perantiqua disciplina, qua Episcopi in universo orbe con­ stituti ad invicem et cum Romano Episcopo communicabant in vinculo unitatis, caritatis et pacis ( 1 ), itemque concilia celebrata (2 ), per quae et 40 altiora quaeque in commune statuerentur ( 3), sententia multorum con- SCHEMA DE ECCLESIA 27 silio ponderata ( 4 ), ordinis episcopalis indolem et rationem collegialem [21] significant (C); quam etiam innuit ipse usus, antiquitus inductus, plures advocandi Episcopos qui in nova electo ad summi sacerdotii ministe- rium elevando partem haberent (D). Membrum Corporis episcopalis aliquis constituitur vi sacramentalis consecrationis et communione cum s Collegii Capite atque membris (E). (F) Collegium autem seu corpus Episcoporum auctoritatem non habet, nisi simul cum Pontifice Romano, successore Petri, ut capite eius intellegatur. Romanus enim ( G) Pontifex habet in Ecclesia, vi muneris sui (H), plenam, supremam (I) et universalem potestatem. 10 Ordo autem Episcoporum, qui collegio Apostolorum in magisterio et regimine pastorali succedit, immo in quo corpus apostolicum continue perseverat, una cum Capite suo Romano Pontifice, et numquam sine hoc capite, subiectum quoque supremae ac plenae potestatis in universam Ecclesiam exsistit (L). Dominus enim Simonem ut petram et clavigerum 15 (M) Ecclesiae posuit (cf. Mt. 16, 18-19), eumque Pastorem totius sui gregis constituit (cf. Io. 21, 15 ss.); illud autem ligandi ac solvendi munus, quad uni Petro datum est (Mt. 16, 19), collegio quoque Apo­ stolorum, suo Capiti coniuncto, tributum esse constat (Mt. 18, 18) (N). Collegium hoc quatenus ex multis compositum varietatem et universali- 20 tatem Populi Dei, quatenus vero sub uno capite collectum unitatem gregis Christi exprimit (0). In ipso (P), Episcopi, primatum et princi­ patum Capitis sui fideliter servantes, (Q) propria potestate in bonum fidelium suorum, immo totius Ecclesiae funguntur, Spiritu Sancto orga­ nicam structuram eiusque concordiam continenter roborante. Suprema 25 in universam Ecclesiam potestas, qua istud Collegium pollet, sollemni (R) modo in Concilio Oecumenico exercetur. Romani Pontificis praero­ gativa est Concilia Oecumenica convocare, iisdem praesidere et eadem confirmare; nee Concilium Oecumenicum umquam datur, quod a suc­ cessore Petri non sit ut tale confirmatum vel saltem receptum. Eadem 30 potestas collegialis una cum Papa exerceri potest ab Episcopis in orbe terrarum degentibus, dummodo Caput collegii eos ad actionem colle­ gialem invitet, vel saltem Episcoporum dispersorum unitam actionem approbet vel libere recipiat (S), ita ut verus actus collegialis efficiatur.

23. (olim n. 17). [De relationibus Episcoporum in Collegio]. Col- 35 legialis unio etiam in mutuis relationibus (A) singulorum Episcoporum cum particularibus Ecclesiis Ecclesiaque universali apparet. Skut Ro­ manus Pontifex, ut successor Petri, est unitatis tum Episcoporum tum fidelium (B) multitudinis principium ac visibile fundamentum, ita Epi­ scopi singuli principium et centrum sunt unitatis in suis Ecclesiis parti- 40 28 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[22] cularibus, ad imaginem Ecclesiae universalis formatis, in quibus et ex quibus una et unica Ecclesia catholica exsistit. Qua de causa singuli Episcopi suam Ecclesiam, omnes autem simul cum Papa totam Ecclesiam repraesentant in vinculo pads, amoris et unitatis (C). 5 Singuli Episcopi quando particularibus Ecclesiis praeficiuntur, re- gimen suum pastorale super portionem populi Dei sibi commissam, non super alias Ecclesias neque super Ecclesiam universalem exercent. Sed qua membra collegii episcopalis et legitimi Apostolorum successores singuli ea sollidtudine pro universa Ecclesia ex Christi institutione et 10 praecepto tenentur (D), quae, licet exercitium (E) iurisdictionis non sit, summopere tamen confert ad Ecclesiae universalis emolumentum. Debent enim omnes Episcopi promovere et tueri unitatem fidei et disci­ plinam (F) cunctae Ecclesiae communem, :6.deles edocere ad amorem totius · corporis mystici Christi, praesertim membrorum pauperum, do- 15 lentium et eorum qui persecutionem patiuntur propter iustitiam (cf. Mt. 5, 10), tandem promovere omnem actuositatem quae toti Ecclesiae communis est, praesertim ut fl.des incrementum capiat et lux plenae veritatis omnibus hominibus oriatur. Ceterum hoc sanctum est quod, bene regendo propriam Ecclesiam ut portionem ( G) Ecclesiae universa- 20 lis, ipsi (H) efficaciter conferunt ad bonum totius mystici Corporis, quod (I) est etiam corpus Ecclesiarum. Cura Evangelium ubique terrarum annuntiandi ad corpus Pastorum pertinet, quibus omnibus in commune Christus mandatum dedit impo­ nendo commune officium, ut iam Papa Coelestinus Patribus Ephesini 25 Concilii commendavit. Uncle singuli Episcopi, quantum propria eorum perfunctio muneris sinit, in laborum societatem venire tenentur inter se et cum successore Petri) cui grande munus christiani nominis propa­ gandi singulari modo demandatum est ( 1) (L). Quare missionibus tum messis operarios (M), tum etiam auxilia spiritualia et materialia, tam per 30 se directe, quam suscitando :6.delium ardentem cooperationem, suppe­ ditare omnibus viribus debent. Episcopi denique, in universali caritatis societate, fraternum adiutorium aliis Ecclesiis, praesertim :6.nitimis et egentioribus, secundum venerandum antiquitatis exemplum, libenter praebeant. 35 Divina autem Providentia f actum est ut variae variis in locis ab Apo- stolis eorumque successoribus institutae Ecclesiae decursu temporum in plures coaluerint coetus) organice coniunctos, qui) salva fidei unitate, gaudent propria disciplina) proprio liturgico usu, theologico spiritua­ lique patrimonio. Quaedam Ecclesiae) veluti matrices fidei) alias pepe- 40 rerunt quasi filias) quibuscum arctiore vinculo caritatis in vita sacra­ mentali atque in mutua iurium et officiorum reverentia ad nostra usque SCHEMA DE ECCLESIA 29 tempora connectuntur. Quae Ecclesiarum localium in unum conspirans [23] varietas indivisae Ecclesiae catholicitatem luculentius demonstrat (N). Simili ratione Coetus Episcopales hodie multiplicem atque fecundam opem conferre possunt, ut collegialis a:ffectus ad concretam applicatio- nem perducatur. 5

24. (olim n. 18). [De Episcoporum Ministerio (A)]. Episcopi, utpote Apostolorum successores (B), a Domino, cui omnis potestas in caelo et in terra data est, missionem accipiunt docendi omnes gentes et praedicandi Evangelium omni creaturae, ut homines universi, per fidem, baptismum et adimpletionem mandatorum salutem consequantur (cf. Mt. io 28, 18; Mc. 16, 15-16; Act. 26, 17 s.) (C). Ad hanc missionem im­ plendam, Christus Dominus Spiritum Sanctum promisit Apostolis et die Pentecostes e caelo misit, cuius virtute testes Eidem essent usque ad ultimum terrae, coram gentibus et populis et regibus (cf. Act. 1, 8; 2, 1 ss.; Apoc. 10, 11) (D). Munus autem illud, quod Dominus pasto- 15 ribus populi sui commisit, verum est servitium quod in sacris Litteris « diakonia » seu ministerium significanter nuncupatur (cf. Act. 1, 17 et 25; 21, 19; Rom. 11, 13; 1 Tim 1, 12). (E) Episcoporum autem missio canonic a (F) fieri potest per legitimas consuetudines, a suprema et universali potestate Ecclesiae non revoca- 20 tas, vel per leges ab eadem auctoritate latas aut agnitas, vel directe per ipsum successorem Petri; quo renuente seu communionem Apostolicam denegante (G), Episcopi in o:fficium assumi nequeunt.

25. (olim n. 19). [De Episcoporum munere docendi]. Episcopo- rum praecipuum munus est praedicare Evangelium ( 1) (A). Episcopi enim 25 sunt fidei praecones (B), qui novos discipulos ad Christum adducunt, et doctores authentici seu auctoritate Christi praediti, qui populo sibi commisso fidem credendam et moribus applicandam praedicant, et sub lumine Sancti Spiritus illustrant, ex thesauro Revelationis nova et ve- tera proferentes (cf. Mt. 13, 52), earn fructificare faciunt erroresque 30 gregi suo impendentes vigilanter arcent (cf. 2 Tim. 4, 1-4) (C). Episcopi in communione cum Romano Pontifice docentes ab omnibus tamquam divinae et catholicae veritatis testes venerandi sunt (D); fideles autem in sui Episcopi sententiam de huiusmodi rebus nomine (E) Christi pro- latam concurrere, eique religioso animi obsequio adhaerere debent (F). 35 Hoc vero religiosum voluntatis et intellectus obsequium singulari ra­ tione praestandum est Romani Pontificis authentico magisterio etiam cum non ex cathedra loquitur; ita nempe ut magisterium eius supremum reverenter agnoscatur, et sententiis ab eo prolatis sincere adhaereatur, 30 ACTA CONG. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[24] iuxta mentem et voluntatem manifestatam ipsius, quae se prodit prae­ dpue sive indole documentorum, sive ex frequenti propositione eiusdem doctrinae, sive ex dicendi ratione (G). Licet singuli praesules infallibilitatis praerogativa non polleant, 5 quando tamen, etiam per orbem dispersi, sed communionis nexum inter se et cum Successore Petri servantes (H), authentice res fidei et morum (I) docentes in unam sententiam tamquam definitive tenendam conve­ niunt, doctrinam Christi infallibiliter (L) enundant. Quod adhuc mani­ festius habetur quando, in_ Concilio Oecumenico coadunati, sunt pro 10 universa Ecclesia fidei et morum doctores et iudices, quorum definitio­ nibus fidei obsequio est adhaerendum (M). Haec autem infallibilitas, qua Divinus Redemptor Ecclesiam suam in definienda doctrina de fide vel moribus instructam esse voluit, tantum patet quantum divinae Revelationis patet depositum, sancte custodien- 15 dum et fideliter exponendum (N). Qua quidem infallibilitate Romanus Pontifex, Collegii Episcoporum Caput vi muneris sui gaudet, quando, ut supremus pastor et doctor, qui fratres suos in fide confirmat (cf. Le. 22, 32), doctrinam de fide vel moribus definitivo actu proclamat. Quare definitiones eius ex sese, et non ex consensu Ecclesiae, irref ormabiles 20 merito dicuntur, quippe quae sub assistentia S piritus Sane ti, ipsi in beato Petro promissa, prolatae sint, ideoque nulla indigeant aliorum approbatione, nee ullam ad aliud iudicium appellationem patiantur. Tune enim Romanus Pontifex non ut persona privata sententiam profert, sed ut universalis Ecclesiae magister supremus, in quo charisma inf allibili- 25 tatis ipsius Ecclesiae singulariter inest, doctrinam fidei catholicae exponit vel tuetur (0). Infallibilitas Ecclesiae promissa in corpore E piscoporum quoque inest, quando supremum magisterium cum Petri successore exer­ cet. Istis autem definitionibus assensus Ecclesiae numquam deesse potest _propter actionem eiusdem Spiritus Saned, qua universus Christi grex 30 in unitate fidei servatur et proficit. Cum autem sive Romanus Pontifex sive Concilium sententiam defi­ niunt, eam proferunt secundum ipsam Revelationem, cui omnes stare et conformari tenentur et quae scripta vel tradita per legitimam Episco­ porum successionem et imprimis ipsius Romani Pontificis cura integre 35 transmittitur, atque praelucente Spiritu veritatis in Ecclesia ·sancte ser­ vatur et fideliter exponitur. Ad quam rite indagandam et apte enun­ ciandam, Romanus Pontifex et Episcopi, pro officio suo et rei gravi­ tate, per media apta, sedulo operam navant; novam vero revelationem publicam tamquam ad divinum fidei depositum pertinentem non ac- 40 cipiunt. SCHEMA DE ECCLESIA 31

26. (olim n. 20). [De munere Episcoporum sanctificandi]. Episco- [25] pus, plenitudine sacramenti Ordinis insignitus (A), est « oeconomus gra- tiae supremi sacerdotii » ( 1), praesertim in Eucharistia, quam ipse off ert vel offerri curat (2), et qua continua vivit et crescit Ecclesia. Haec Christi Ecclesia vere adest in omnibus legitimis fidelium congregationibus loca- 5 libus, quae, pastoribus suis adhaerentes, et ipsae in Novo Testamento ecclesiae vocantur (3) (B). Hae sunt enim loco suo Populus novus a Deo vocatus, in Spiritu Sancto et in plenitudine multa (cf. 1 Thess. 1, 5). In eis praedicatione Evangelii Christi congregantur fideles et celebratur my- sterium Coenae Domini, « ut per escam et sanguinem dominici corporis 10 fraternitas cuncta copuletur » ( 4 ). In quavis altaris communitate, sub Episcopi sacra ministerio (5), exhibetur symbolum illius caritatis et« uni- tatis Corporis mystici, sine qua non potest esse salus » ( 6 ). In his com­ munitatibus, licet saepe exiguis et pauperibus, vel in dispersione degen- tibus, praesens est Christus, cuius virtute consociatur una, sancta, ca- 15 tholica et apostolica Ecclesia (7). Etenim « non aliud agit participatio corporis et sanguinis Christi, quam ut in id quod sumimus transea- mus » (8). Omnis autem legitima Eucharistiae celebratio dirigitur ab Episcopo, cui officium commissum est cultum christianae religionis Divinae Maie- 20 stati deferendi atque administrandi secundum praecepta Domini et Ec­ clesiae leges, eius particulari iudicio ulterius pro dioecesi determinatas. Ita Episcopi, orando pro populo et laborando, de plenitudine sancti­ tatis Christi multiformiter et abundanter effundunt (C). Per ministerium verbi virtutem Dei credentibus in salutem communicant (cf. Rom. 1, 25 16), et per sacramenta, quorum regularem et fructuosam distributionem auctoritate sua ordinant (9), fideles sanctificant. !psi regunt collationem baptismi, quo regalis sacerdotii Christi participatio conceditur (D). Ipsi sunt ministri originarii confirmationis (E), dispensatores sacrorum ordinum et moderatores disciplinae poenitentialis, atque populos suos, 30 ut in liturgia et praesertim in sacro Missae sacrificio partes suas fide et reverentia impleant, sollicite exhortantur et instruunt. Eis denique qui- bus praesunt exemplo conversationis suae proficere debent, mores suos ab omni malo temperantes et quantum poterint, Domino adiuvante, ad bonum commutando, ut ad vitam, una cum grege sibi credito, perveniant 35 sempiternam (10).

27. (olim n. 21). [De Episcoporum munere regendi]. Episcopi Ec­ clesias sibi commissas ut vicarii et legati Christi regunt, consiliis, sua­ sionibus, exemplis, verum etiam auctoritate et (A) sacra potestate, qua quidem nonnisi ad gregem suum in veritate et sanctitate (B) aedifican- 40 32 ACTA CONG. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[26] dum utuntur, memores quod qui maior est fiat sicut minor et qui praecessor est sicut ministrator (cf. Le. 22, 26-27). Haec potestas qua, nomine Christi personaliter funguntur, est propria, ordinaria et imme­ diata, licet a suprema Ecclesiae auctoritate exerdtium eiusdem ultimatim s regatur et certis limitibus, intuitu utilitatis Ecclesiae vel fidelium, cir­ cumscribi possit. Vi huius potestatis Episcopi sacrum ius et coram Do­ mino officium habent in suos subditos leg es f erendi, iudicium f aciendi, atque omnia, quae ad cultus apostolatusque ordinem pertinent, mode­ randi (C). 10 , Ipsis munus pastorale seu habitualis et cotidiana cura ovium sua- rum plene committitur, neque vicarii Romanorum Pontificum putandi sunt, quia potestatem gerunt sibi propriam verissimeque populorum quos regunt, antistites dicuntur. Eorum itaque potestas a suprema et uni­ versali potestate non eliditur, sed e contra asseritur, roboratur et vindi- 15 catur, S piritu Sancto constitutam a Christo Domino in sua Ecclesia regiminis formam indefectibiliter servante (D). Episcopus, missus a Patrefamilias ad gubernandam familiam suam (1) (E), ante oculos teneat exemplum Boni Pastoris, qui venit non mini­ strari sed ministrare (cf. Mt. 20, 28; Mc. 10, 45) et animam suam 20 pro ovibus ponere (cf. Io. 10, 11). Assumptus ex hominibus et circum­ datus infirmitate, condolere potest iis qui ignorant et errant (cf. Hebr. 5, 1-2). Subditos, quos ut veros filios suos fovet et ad alacriter secum cooperandum exhortatur, audire ne renuat. Pro animabus eorum ratio­ nem redditurus Deo (cf. Hebr. 13, 17) oratione, praedicatione omnibus- 25 que operibus caritatis curam habeat tum eorumdem, tum etiam illorum qui de uno grege (F) nondum sunt, quos in Domino commendatos sibi habeat. Ipse, cum sicut Paulus Apostolus cunctis (G) debitor sit, promp­ tus sit omnibus evangelizare (cf. Rom. 1, 14-15), fi.delesque suos ad operositatem apostolicam et missionalem exhortari. Fideles autem Epi- 30 scopo adhaerere debent sicut Ecclesia Iesu Christo, et sicut Iesus Chri­ stus Patti, ut omnia per unitatem consentiant, et abundent in gloriam Dei (cf. 2 Cor. 4, 15) (H).

28. (olim n. 15 A). [De Presbyteris eorumque relatione ad Christum, ad Episcopos, ad presbyterium et ad populum christianum]. Potestas 35 sacra tum ordinis tum iurisdictionis, quae ex missione Christi in Episco­ pis residet, vario gradu variis subiectis in Ecclesia legitime demanda­ tur ( 1). Sic ministerium ecclesiasticum divinitus institutum diversis or­ dinibus exercetur ab illis qui iam ab antiquo Episcopi, Presbyteri, Dia­ coni vocantur (2). 40 Quamvis presbyteri pontificatus apicem non habeant (3) et in po- SCHEMA DE ECCLESIA 33 testate sua ab Episcopis pendeant, tamen vi sacramenti Ordinis ( 4) [27] secundum imaginem Christi Summi atque Aeterni Sacerdotis (Hehr. 5, 1-10; 7, 24; 9, 11-28) ad divinum cultum consecrati et ad divinum ministerium ordinati, veri sunt sacerdotes Novi Testamenti (5). Quod munus sacrum maxime exercent in Eucharistico cultu, quo in persona 5 Christi agent es ( 6) Eiusque mysterium proclamantes, cum fidelibus, de­ votione et vita Capiti suo coniunctis) unicum sacrificium Novi Testa­ menti, Christi scilicet sese Patri immaculatam hostiam semel offerentis (cf. Hehr. 9, 14-28) in sacrificio Missae usque ad adventum Domini (cf. 1 Cor. 11, 26) repraesentant et applicant (7). Muneris unici Media- 10 toris Christi (1 Tim. 2, 5) participes in suo gradu ministerii, fidelibus verbum divinum annuntiant) pro quibus peccantibus vel aegrotantibus ministerium reconciliationis et alleviationis summe funguntur. Necessi- tates ac preces populi fidelium ad Deum Patrem afferunt (cf. Hehr. 5, 1-4) Eumque in spiritu et veritate in medio gregis adorant (cf. Io. 4, 15 24). In verbo et doctrina laborant (cf. 1 Tim. 5, 17), credentes quad in lege Domini meditantes legerint) docentes quad crediderint) imitantes quad docuerint (7 bis). Munus Christi Pastoris et Capitis pro sua parte auctoritatis exercentes ( 8), familiam Dei ut fraternitatem in unum ani- matam ( 8 bis) colligunt et per Christum in Spiritu ad Deum Patrem 20 adducunt. Presbyteri, ordinis Episcopalis providi cooperatores (9) eiusque com­ plementum et organum, ad populo Dei inserviendum vocati, unum pre­ sbyterium ( 10) constituunt, diversis quidem officiis mancipatum. In sin- gulis localibus fidelium congregationibus Episcopum, quocum fidenti et 25 magno animo consociantur, quodammodo praesentem reddunt eiusque munera et sollicitudinem pro parte suscipiunt et cura cotidiana exercent. Qui sub auctoritate Episcopi portionem gregis dominici sibi addictam sanctificant et regunt, Ecclesiam universalem in suo loco visibilem faciunt et in aedificando toto corpore Christi (cf. Eph. 4, 12) validam opem 30 afferunt. Ad bonum autem filiorum Dei semper intend operam suam ad opus pastorale totius dioeceseos, immo totius Ecclesiae conferre stu­ deant. Propter bane in sacerdotio et missione participationem Presbyteri Episcopos vere ut patres suos agnoscant illisque obediant. Episcopus vero Sacerdotes suos ut filios et amicos consideret, sicut Christus disci- 35 pulos suos iam non servos, sed amicos vocat (cf. Io. 15, 15). Cum hoc corpore Episcoporum et Presbyterorum etiam Sacerdotes Religiosi ra­ tione ordinis et ministerii coaptantur et bono totius Ecclesiae pro sua vocatione et gratia inserviunt ( 11 ). Vi communis sacrae ordinationis et missionis Presbyteri omnes inter 40 se intima fraternitate nectuntur, quae sponte ac libenter sese man ifestet

3 34 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[28] in mutuo auxilio, tam spirituali quam materiali, tam pastorali quam per­ sonali, in conventibus et communione vitae, laboris et caritatis. Fidelium vero, quos spiritualiter baptismate et doctrina genuerunt -(cf. 1 Cor. 4, 15; 1 Pt. 1, 23), cura tamquam patres in Christo agant. 5 Forma facti gregis ex animo ( 1 Petr. 5, 3) suae communitati locali ita praesint et inserviant, ut ista digne vocari possit illo nomine, quo unus et totus populus Dei insignitur, Ecclesiae scilicet Dei (cf. 1 Cor. 1, 2; 2 Cor. 1, 1; et passim). Memores sint se sua cotidiana conversatione et soJlicitudine fidelibus et infidelibus, catholicis et non catholicis, faciem 10 ministerii ecclesiastici exhibere, omnibusque testimonium veritatis et vitae reddere debere, et ut boni pastores illos quoque quaerere (cf. Le. 15, 4-7), qui baptizati quidem in Ecclesia catholica a praxi sacramento­ rum, vel imo a fide defecerunt. Quia genus humanum hodie magis magisque in unitatem civilem, 15 oeconomicam et socialem coalescit, eo magis oportet ut sacerdotes, con­ iuncta cura et ope sub ministerio Episcoporum et Summi Pontificis, om­ nem rationem dispersionis elidant, ut in unitatem familiae Dei totum genus humanum adducatur.

29. (olim n. 15 B). [De Diaconis]. In gradu inferiori hierarchiae 20 sistunt Diaconi, quibus «non ad sacerdotium, sed ad ministerium » ma­ nus imponuntur ( 1 ). Gratia etenim sacramenti roborati, in diaconia li­ turgiae, verbi et caritatis populo Dei, in communione cum Episcopo eiusque presbyterio, inserviunt. Diaconi est, prout ei a competenti aucto­ ritate assignatum fuerit, solemniter baptismum administrate, Euchari- 25 stiam servare et distribuere, matrimonio Ecclesiae nomine adsistere et benedicere, Viaticum moribundis deferre, fidelibus sacram legere Scrip­ turam, populum instruere et exhortari, fidelium cultui et orationi prae­ sidere, sacramentalia ministrare, funeri ac sepulturae praeesse. Caritatis et administrationis officiis dediti, meminerint Diaconi moniti Beati Po- 30 lycarpi: « Misericordes, seduli, incedentes iuxta veritatem Domini, qui omnium minister foetus est » (2). Cum vero haec munera, ad vitam Ecclesiae summopere necessaria, in disciplina Ecclesiae latinae hodie vigenti in pluribus regionibus adim­ pleri di:fficulter possint, Diaconatus in futurum tamquam proprius ac 35 permanens gradus hierarchiae restitui poterit. Ad competentes autem varii generis territoriales Episcoporum coetus, approbante ipso Summo Pontifice, spectat decernere, utrum et ubinam pro cura animarum huius­ modi diaconos institui opportunum sit. Supremae Auctoritati competit decernere, utrum hie diaconatus viris maturioris aetatis etiam in matri- 40 mania viventibus con/ erri possit, vel imo iuvenibus idoneis qui bus non SCHEMA DE ECCLESIA 35 imponatur lex coelibatus, an e contra lex coelibatus etiam pro huius- [29] modi diaconis firma remanere debeat. ~'(

* N ota explicativa. Huie textui responderet triplex vel quadruplex suffragatio: prima, de prima phrasi, in qua approbatur principium restaurati diacona tus; secunda, de secunda phrasi, in qua determinatur auctoritas com­ petens (quodsi textus reicitur, sola auctoritas competens est Romanus Pontifex); tertia, de prima hypothesi tertiae phraseos: approbante Romano Pontifice, diaconatus conferri potest viris maturis uxoratis; quarta, de altera hypothesi tertiae phraseos: approbante Romano Pontifice diaconatus conferri potest etiam iuvenibus sine lege coelibatus. Si autem tertia vel quarta propositio admittitur, ultima incisa evi­ denter cadit. Si tertia et quarta reiciuntur statuitur ipso facto ultima incisa. Si exitus tertiae suffragationis est negativus, quarta suffragatio fit superflua et stat ultima incisa.

NOTAE

Ad n. 20 (olim n. 13): De Episcopis successoribus Apostolorum (1) Cf. Act. 6, 2-6; 11, 30; 13, 1; 14, 23; 20, 17; 1 Thess. 5, 12-13; Phil. 1, l; Col. 4, 11, et passim. (2) Cf. Act. 20, 25-27; 2 Tim. 4, 6 s. coll. c. 1 Tim. 5, 22; 2 Tim. 2, 2; Tit. 1, 5; S. CLEM. RoM., Ad Car. 44, 3. (3) S. CLEM. RoM., Ad Cor. 44, 3. (4) Cf. TERTULL., Praescr. Haer. 32; PL 2, 45; S. IGNATIUS M., passim. (5) Cf. TERTULL., Praescr. Haer. 32; PL 2, 45. (6) Cf. S. IRENAEUS, Adv. Haer. III, 3, 1; PG 7, 848 . . (7) Cf. S. IRENAEUS, Adv. Haer. III, 2, 2; PG 7, 847. (8) S. IGN. M., Philad., Praef. Ed. FUNK, I, p. 264. (9) S. IGN. M., Philad., I, 1; Magn. 6, l; Ed. FUNK, I, pp. 264 et 234. (10) S. IGN. M., Philad. 2; Smyrn. 8; Magn. 3; Trall. 7; Ed. FUNK, I, pp. 266; 282; 232; 246 s. etc.; S. IusTINUS, Apo!., I, 65; PG 6, 428; S. CYPRIANUS, Epist. passim.

Ad n. 21 (olim n. 14): De Episcopatu ut Sacramento (1) Verba fere ad litteram desumuntur ex S. LEONE M., Serm. 5, 3; PL 54, 154. Christum in suis ministris adesse saepe affirmatur a Patribus, v. g. HEsY- 36 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[30] emus, In Lev. 9, 22; PG 93, 894 B; EusEBrus, Dem. Evang. V, 3, 18-19; PG 22, 368; GCS VI, 222, 8 s.; In., Hist. Eccl. X, 4, 68-69; Ed. BARDY, Sources Chr. 55, p. 102; S. Io. CHRYSOSTOMUS, In Mt. Hom. 50 (51); PG 57, 507; De Prod. Iudae, Hom. 1; PG 49, 380; etc. (2) « Patres » sunt Episcopi secundum CoNC. PROV. REMEN., 1857: MANSI 47, 562; CoNc. PROV. CoLONIEN., 1860: MANSI 48, 107; CoNc. PROV. CoLOCEN., 1863: MANSI 48, 520; CoNc. PROV .. ULTRAIECTEN., 1865: MANSI 48, 675. Dicuntur « fidelium patres », ut indicetur in Ecclesia esse potestatem paternam, et potestatem iuridicam spiritu pietatis moderari, qui inter fideles et Episcopos intercedere debet. Quod Episcopus sit imago Patris aeterni, pluries v. g. a S. lGNA­ Tid M. dacetur: Episcopus est « typus Patris »; Trall. 3, 1: FUNK, p. 244; Pater Iesu Christi est amnium episcapus: Magn. 3, 1: FUNK, p. 232; seu invisibilis epi­ scopus qui per visibilem praesens est: ibid. 3, 2; cf. ibid. 6, 1: FuNK, p. 234; cf. T. STROTMANN, « L'Eveque clans la tradition orientale », in: L'Episcopat et l'Eglise universelle (Unam Sanctam, 39), Parisiis, 1962, p. 311. « Pastores »: CoNc. VAT. l, Sess. IV, Const. Dogm. I de Ecclesia Christi, c. 3: DENZ. 1828; Prus XII, Litt. Encycl. Mystici Corporis, 1. c. p. 211; can. 334, § 1; can. 2214, § 2. (3) Quod impositio manuum, de qua in 1 Tim. 4, 14 et 2 Tim. 1, 6-9, in con­ secratiane episcapali cantinuatur, est canstans a:ffirmatio Traditionis catholicae. Cf. S. ATHANAsrus, Apol. ad Const. Imp. 26; PG 25, 628 C; Epist. ad Drac. 4; PG 25, 528 A. S. Io. CHRYSOSTOMUS, In 1 Tim. Hom. 13, 1; PG 62, 565; In 2 Tim. Hom. 1, 2; PG 62, 603. THEODORUS MOPS., In 1 Tim. IV, 14; ed. SwETE, n, 1882, p. 150. THEODORETUS, In 1 Tim. 4, 14; PG 82, 816. AMBRO­ SIASTER, In 1 Tim. 4, 13-14; PL 17, 501 CD; In 2 Tim. I, 6-7; PL 17, 513. PELAGrus, In 1 Tim. 4, 14; ed. SouTER, Cambridge, 1926, p. 492, 11-12. SEnuLrus ScoTTus, PL 103, 238. RABANUS MAURUS, PL 112, 615. RAYMO ANTrss., PL 117, 794. LANFRANcus, PL 150, 355 et 362. S. BRUNO(?), PL 153, 447 et 460. HERVAEUS BuRDIG., PL 181, 1430 et 1452. S. THOMAS, In 1 Tim. IV, lect. 3; In 2 Tim. I, lect. 3; Summa Th. 2a 2ae, q. 184, a. 5, C; etc. CoNCILruM TRIDENTINUM, Sess. XXIII, cap. 3, citat verba 2 Tim. 1, 6-7, ut demonstret Ordinem esse vere sacramentum, DENZ. 959 (1766). (4) Trad. Apost. HIPPOLYTI RoM. vocat Episcapum Summum Sacerdatem, vel Principem sacerdotum; S. CYPRIANUS, Epist. 35, « sacerdatii sublime fasti­ gium ». Secundum INNOCENTruM I, soli Episcopi habent « pantificatus apicem », Ep. ad Dec., 3, 6; PL 20, 554 B; DENZ. 98 (215). Sacramentaria Leonianum, Gela­ sianum et Gregarianum habent: « Comple in sacerdate tua ministerii summam ». (5) Cf. LEo XIII, Litt. Encycl. Satis cognitum, 29 iun. 1896: ASS 28 (1895-1896) p. 723; Prus XII, Allac. iis qui interfuerunt Conventui alteri catholi­ corum ex universo orbe, pro Laicorum Apostolatu, 5 act. 1957: AAS 49 (1957) p. 924. Quad consecratio episcopalis, cum munere sanctificationis, munera quaque magisterii et regiminis tribuere intendit, patet i. a. ex sequentibus documentis: Ex Sacramentario Leoniano: C. MoHLBERG, Sacramentarium Veronense, Ro­ mae, 1956, pp. 119-120: « Comple in sacerdotibus tuis mysterii tui summam, et or­ namentis totius glorificatianis instructas coelestis unguenti fluore sanctifica ... Tribuas eis cathedram episcopalem ad regendam Ecclesiam tuam et plebem universam. Sis eis auctoritas, sis eis potestas, sis eis firmitas »; SCHEMA DE ECCLESIA 37

Ex ritu Coptico: J. M. HANS SENS, «Les Oraisons sacramentelles des ordi- [31] nations orientales », in: Or. Christ. Per. 18 (1952) pp. 314-316: « Da igitur hanc eandem gratiam super servum tuum N., quern elegisti in episcopum, ut pasceret gregem tuum sanctum »; Ex ritu Chaldaico: J. L. AssEMANI, Cod. Lit. Ecclesiae Universae, VI, Ro­ mae, 1766 (Parisiis, 1902), pp. 66-68: «Tu, Domine, etiam nunc illumina faciem tuam super hunc servum tuum et elige eum electione sancta per Spiritus Sancti unctionem, ut sit tibi sacerdos perfectus ... Da illi... ut sit lumen iis qui in tenebris sedent, et correptor insipientium et doctor puerorum »; Ex ritu Antiocheno: Pontificate iuxta ritum Eccl. Syr. Occid., i. e. Antioch. Trad. J. VosT:E, Romae, 1941: «Tu mitte super . servum tuum hunc Spiritum Sanctum et spiritualem, ad hoc ut pascat et visitet Ecclesiam suam quae concredita est ei; ut ordinet sacerdotes, ut ungat diaconos, et sanctifi.cet altaria et ecclesias, et benedicat domus ... sanet, iudicet, salvet ... et omnem potestatem sanctorum tuorum da ei, quam dedisti Apostolis unigeniti Filii tui, ut sit princeps sacerdotum lauda­ bilis. .. ». In Cadice pro Ecclesiis Orientalibus, connexio inter consecrationem et pote­ statem Episcoporum arctior est quam in iure latino: cf. A. WuYTS, « L<;! droit des personnes dans l'Eglise orientale », in: Nouv. Rev. Theo!. 80 (1958) p. 379. Intima connexio etiam in antiquitate latina usque ad saec. xr, valde manifestata est: cf. W. BERTRAMS, «De relatione inter o:fficium episcopale et primatiale », in: Per. Re Mor. Can. 1962, pp. 3-29. Alia inveniuntur in L'Episcopat et l'Eglise universelle, Paris, 1962, pp. 770-780. (6) Certum est saepe datam esse consecrationem episcopalem subiecto qui nondum erat sacerdos: cf. GREGOR. NAZ., Orat. 18, 33: PG 35, 1027-1030; Io. CHRYSOST., De Beato Philogonio, Hom. 6, 2: PG 48, 751; AuGUSTINUS, Epist. 209: PL 33, 953 s.; Liber Pontificalis, ed. DucHESNE, I, 209; Ordines Ro­ mani: cf. M. ANDRIEU, Les Ordines Romani du Haut Mayen-Age, III, Louvain, 1951, p. 572 s., pp. 608 et 610. (7) Praeter textus liturgicos, vide textus Patrum, v. g. Trad. Apost.: «Con­ sentientibus omnibus imponant super eum manus et presbyterium adstet quie­ scens. Omnes autem silentium habeant orantes in corde propter descensionem Spiritus ». De Aleatoribus (VrcTOR RoM. ?) 4; inter Opera S. CYPRIANI, ed HARTEL, III, p. 94, 16-18: « Episcopium, id est Spiritum Sanctum, per impositionem ma­ nuum, cordis excepimus hospitio ». S. BASILIUS, Epist. 188, l; PG 32, 668 A: impositio manuum confert Episcopis « gratiam Spiritus Sancti, ... donum spirituale ». S. Io. CHRYSOSTOMUS: impositio manuum, de qua in Ep. ad Tim., est consecratio episcopalis, conferens Timothea charisma speciale, quod soli Episcopi conferre possunt: In Phil. Hom. I, 1; PG 62, 183; In 1 Tim. Hom. 13, 1; PG 62, 565. (8) CoNCILIUM TRIDENTINUM: «Sacramento Ordinis, sicut et in baptismo et confirmatione character imprimitur, qui nee deleri nee auferri potest », DENZ. 960 (1767). Si episcopalis consecratio, ut dicitur, plenitudinem confert sacra­ menti Ordinis, profecto characterem imprimit. Quod recenter etiam a Rom. Pon­ tificibus a:ffirmatum est. Cf. loANNES XXIII, Alloc. die 8 maii 1960; AAS 52, 1960, p. 466: consecratio episcopalis transmittit et characterem episcopalem et 38 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[32] gratiam. Similiter PAULUS VI, Homilia in Basilica Vaticana, die 20 oct. 1963. (9) S. CYPRIANUS, Epist. 63, 14: « Sacerdos (episcopus) vice Christi fungi­ tur ». S. AMBROSIUS, In Ps. 38, 25-26; CSEL 64, 203-204: est « imago Christi»; cf. De Officiis, I, 48, 238; ed. KRABINGER, p. 114. AMBROSIASTER, In 1 Tim. 5, 19; PL 17, 506 B; In Eph. 4, 11-12; PL 17, 410 C: Episcopi « vicarii Christi sunt ». Apud Graecos: S. Io. CHRYSOSTOMUS, In 2 Tim. Hom. 2; PG 62, 612: Sacerdos est « symbolon » vel « eikon » Christi. THEODORUS MoPs., Hom. Catech., XII, 2; XV, 21 et 24; ed. ToNNEAU, pp. 325-327; 497; 503: Christus in ministris visibilibus conspicitur. S. CYRILLUS ALEX., Ador. Spir. Ver. 10; PG 68, 708 C. HES,YCHIUS HIER., In Lev. 9, 22; PG 93, 894: Ministri figuram ferunt Christi, etc.

Ad n. 22 (olim n. 16): De Collegio Episcoporum eiusque Capite

1 (1) Cf. EusEBIUS, Hist. Eccl. 5, 24, 10; DYONISIUS AL., in Bus. 7, 5, 2; etiam Episcopi Antiocheni, ibid. 7, 30, 17. (2) Cf. EusEBIUS, Hist. Eccl. 5, 16-18, 23, 24; 6, 33, 37, 43-46; 7, 5, 28-30. TERTULL., De pudic. 10; S. CYPRIANUS, Epist. 1, 1-2; 55, 6-7; 56, 2-3; 57, 1; 67, 6. (3) Cf. TERTULL., De ieiunio, 13. (4) S. CYPRIANUS, Epist. 56, 1-3.

Ad n. 23 (olim n. 17): De relationibus Episcoporum in Collegio (1) LEO XIII, Encycl. Grande Munus, die 30 sept. 1880: ASS 13 (1880), p. 145.

Ad n. 25 (olim n. 19): De Episcoporum munere docendi

(1) Cf. CoNc. TRIDENT., sess. V, deer. de reform., c. 2; sess. XXIV, deer. de reform., can. 4: Cone. Oecum. Decreta, p. 845, n. 9; p. 739.

Ad n. 26 (olim n. 20): De munere Episcoporum sanctificandi (1) Oratio consecrationis episcopalis in ritu byzantino: Euchologium to mega, Romae, 1873, p. 139. (2) Cf. S. IGNATIUS M., Smyrn. 8, 1: Ed. FUNK, I, p. 282. (3) Cf. Act. 8, l; 1 Thess. 2, 14; 2 Thess. 1, 4; 1 Cor. 1, 2; 16, 19; 2 Cor. 1, 1; Rom. 16, 4-5 et 16; Col. 4, 15; lac. 5, 14; Apoc. 1, 4 et alibi passim. (4) Oratio mozarabica: PL 96, 759 B. (5) Cf. S. IGNATIUS M., Smyrn. 8, 1; Ed. FUNK, I, p. 282. (6) S. THOMAS, Summa Theo!. III, q. 73, a. 3. (7) Cf. S. AuGUSTINUS, C. Faustum, 12, 20: PL 42, 265; Serm. 57, 7: PL 38, 389, etc. (8) S. LEO M., Serm. 63, 7: PL 54, 357 D. (9) Cf. HIPPOLYTUS RoM., Traditio Apostolica, 2-3; Ed. BoTTE, pp. 26-30. (10) Cf. Textus examinis in initio consecrationis episcopalis, et Oratio in tin~ MiS$fl,~ eiµsd~m c;:onst;m1tionis, post r~ De~m. ' SCHEMA DE ECCLESIA 39

Ad n. 27 (olim n. 21): De Episcoporum munere regendi [33] (1) Cf. S. IGNATIUS M., Ad Ephes. 6, 1: Ed. FUNK, I, p. 218; cf. etiam Martyrium Polycarpi 12, 2: Ed. FUNK, I, p. 328.

Ad n. 28 (olim n. 15 A): De Presbyteris

(1) Schema evitat accuratiores quaestiones, quomodo historice orti sint presbyteratus, diaconatus, alii ordines inferiores; quinam ex eis sint iuris divini immediate a Christo conditi; quinam non ita censendi sint. Statuitur tantum norma, quae et doctrinae dogmaticae receptae et factis evolutionis historicae sat compli­ catae correspondet. Aperta enim relinquitur quaestio, utrum voluntas Christi gene­ ralem potestatem tribuerit an non et in quibus casibus. Certe iam in Novo Testa­ mento seu in tempore Apostolico, quod traditiones hierarchicas iudaicas supponit, divisio et gradatio potestatis ministerialis inveniri potest, quae indivisa et plena residet in Apostolis. Ita circa Iacobum, caput Ecclesiae Hierosolymitanae, sunt presbyteri (Act. 11, 30; 21, 18). Secundum 1 Tim. 4, 14 et 2 Tim. 1, 6 habetur presbyterium, quod cum Paulo Timothea manus imponit. Quoad ulteriorem rela­ tionem Presbyteratus et Episcopatus cf. 1 Tim. 5, 17; 3, 1-7; Tit. 1, 5. 6. 7-9; Act. 20, 17. 28. Cf. P. BENOIT, Les origines apostoliques de l'Episcopat selon le Nouveau Testament, in: L'Eveque dans l'Eglise du Christ (Desclee De Brou­ wer 1963), 13-57. (2) Trias haec: Episcopatus, Presbyteratus, Diaconatus, in N. T. simul no­ minata non apparet. Si talis divisio nominum et munerum invenitur (cf. nota 1), non concludere licet, divisionem potestatum et munerum in N. T. descriptam vel indicatam iam coincidere cum divisione posterius inducta. Factum tamen transmis­ sionis et divisionis potestatis dare probatur. Cf. 1 Clem. 40, 1-5; 44, 1-5. Epi­ stolae S. Ignatii Antiocheni ostendunt Presbyteros locum determinatum habere in hierarchia dare distincta, cui praeest Episcopus monarchicus (Eph. 2, 2; 4, 1; 20, 2; Magn. 2; Trall. 2, 2; 7, 2; 13, 2 etc. Presbyterium subordinatur Episcopo: Magn. 3, 1; Trall. 12, 2). Cf. CoNc. TRrn., DENZ. 958 (1765); can. 6, DENZ. 966 ( 177 6): Si quis dixerit, in Ecclesia catholica non esse hierarchiam divina ordina­ tione institutam, quae constat episcopis, presbyteris et ministris: an. s. Cf. CIC, can. 109; VATICANUM I, Schema Constitutionis ... De Ecclesia Christi, cap. IV: MANSI LIII, 310. (3) Cf. INNOCENTIUS I. Epist. Si instituta ecclesiastica ad Decentium (416): «Nam presbyteri, licet secundi sint sacerdotes, pontificatus tamen apicem non habent » (PL 20, 554 A; MANSI 3, 1029; DENZ. 98 [215]). Verba « secundi sa­ cerdotes » sensu positivo connexionem presbyteratus cum episcopatu exprimere videntur. Distinctionem magis efferunt verba Ordinis consecrationis sacerdot. (Praefatio): « ... ut cum Pontifices summos regendis populis praefecisses, ad eorum societatis et operis adiumentum sequentis ordinis viros et secundae digni­ tatis eligeres ». Cf. BR. KLEINHEYER, Die Priesterweihe im romischen Ritus. Eine liturgiehistorische Studie (Trierer Theologische Studien 12) Trier 1962. (4) Cf. CoNc. TRrn., Sessio XXIII, Doctrina de Sacramento Ordinis, DENZ. 956a-968 (1763-1778); Prns XII, Sacramentum Ordinis, DENZ. 2301 (3857-3861). (5) Vox « sacerdotis » (hiereus) in N. T. adhibetur tantum a) ad designandos presbyteros iudaicos (Mc. 1, 44; 2, 26; 14, 53 ss.; Le. 1, 5; 10, 31; Io. 1, 19; 40 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[34] Act. 4, 6) vel b) ad designandos sacerdotes paganos (Act. 14, 13), tamen c) ad de­ signandum Christum sacerdotem (vide locos citatos). Munus proprium sacerdotum in historia religionis est offerre sacrificia, quo mediatores inter Deum et homines fiunt. Cum iam in N. T. et ab aevo post-apostolico Eucharistia ut « sacrificium » intellegeretur (cf. Lexikon fiir Theologie und Kirche} T. 8, Freiburg 1963, 743) et presbyteri ut rectores communitatis simul sint rectores Eucharistiae (cf. Dida­ che 15, 1 ed. FUNK Ip. 35 cum nota; 1 Clem. 42-44), sacerdotium Novi Testamenti suam propriam dignitatem a Christo institutam ostendit. Functio rectorum com­ munitatis (« presbyteri ») cum functione cultica (« sacerdotes ») coniunctae appa­ rent. Inde ista unio inter potestatem ordinis (sanctificationis) et regiminis in sa­ cerdotio Novi Testamenti, quae simul et quandam divisionem et gradationem pro necessitatibus temporum et locorum admittit. Nomen tamen « sacerdotis » anti­ quitus Episcopo reservatur, licet titulus aliquando etiam presbytero in actu suo cultuali tribuatur; epocha autem carolina, appellatio Episcopis, saepius tamen presbyteris datur. Cf. P.-M. GY, « Vocabulaire antique du sacerdoce », in: Etudes sur le Sacrement de l'Ordre (Lex Orandi, 22), Parisiis, 1957, pp. 125-147. In Oriente, ministeria sacerdotalia, in cultu, missione et regimine exercita, ad dispensationem mysteriorum Dei (cf. 1 Cot. 4, 1) seu ad opus deificationis perti­ nere dicuntur, in quo opere sacerdos « synergos » dicitur. Cf. S. GREG. NAZ., Apo!. II} 22: PG 35, 432 B: «Huie (sacerdotio) scopus est, animae pennas addere, ac mundo earn eripere Deoque dare, divinamque imaginem, aut manentem con­ servare, aut periclitantem fulcire, aut dilapsam in pristinum statum revocare, Chri­ stumque per Spiritum Sanctum in pectoris domicilium admittere; atque, ut summa­ tim dicam, eum, qui superni agminis sit, Deum e:fficere, ac supernam beatitudinem ipsi comparare ». Cf. Ps. DroNYsrus, Eccl. Hier. l, 2: PG 3, 372 C-D; Coe!. hier. 3, 2: PG 3, 166 AC. (6) Cf.,Prus XII, Litt. encycl. Mediator Dei (1947): DENZ. 2300 (3850): « ... sacerdotem nempe idcirco tantum populi vices agere, quia personam gerit D.ni n. Iesu Christi, quatenus membrorum omnium Caput est, pro iisdem semet­ ipsum offert, ideoque ad altare. accedere ut ministrum Christi, Christo inferiorem, superiorem autem populo ». Cf. CoNC. TRrn., Sess. XXII, DENZ. 940 (1743): « ... idem nunc offerens sacerdotum ministerio, qui se ipsum tune in cruce obtulit ». (7) Cf. CoNC. TRID., Sess. XXII, DENZ. 938 (1739); CoNc. VAT. II, Consti­ tutio de Sacra Liturgia nr. 7, nr. 47. (8) Cf. Prus XII, Litt. Encycl. Mediator Dei} Ioc. supra nota 6 cit. (9) Ordo consecrationis sacerdot. Praefatio: « Sint providi cooperatores or­ dinis nostri ».Cf. IGNATIUS ANT., Trall. 3, 1: FUNK 245, 10-13: « Cuncti similiter revereantur diaconos ut Iesum Christum, sicut et episcopum qui est typus Patris, presbyteros autem ut senatum Dei et concilium Apostolorum. Sine his Ecclesia non vocatur ». CYPRIANUS, Epist. 61} 3: ed. HARTEL pp. 696-697: « ... cum Episcopo presbyteri sacerdotali honore coniuncti. .. ». CYPRIANUS loquitur de « compresbyteris » suis: Epist. 14, 4: ibid.} p. 512; Didascalia II, 28, 4: ed. FUNK, Didascalia et Constitutiones Apostolorum I} 1896, p. 108, 10-13: « nam et ipsi (presbyteri) tamquam apostoli et consiliarii honorentur et corona ecclesiae; sunt enim consilium et curia Ecclesiae ». Statuta Ecclesiae antiqua: PL 56, 880: « Ut Episcopus in Ecclesia in consessu presbyterorum sublimior sedeat. Intra domum vero collegam se presbyterorum esse cognoscat ». (10) Sacra Scriptura et prima traditionis testimonia semper loquuntur de SCHEMA DE ECCLESIA 41 presbyteris in plurali. Cf. Act. 11, 30; 15, 2. 4. 6. 22. 23; 16, 4; 21, 18. !GNA- [35] Trus ANT. utitur voce « presbyterii »: ad Philad. 4: FUNK p. 267: « unum altare, sicut unus episcopus cum prebyterio et diaconis ». Cf. locos ex eius epist. cit. nota 2. CORNELIUS PAPA, ad Cy pr.: « Omni actu ad me perlato, placuit contrahi presbyterium », apud CYPR., Epist. 48, 2: ed. HARTEL, p. 610. Cf. notam 9. (11) Talis unitas presbyterii legem exemptionis non tangit.

Ad n. 29 (olim n. 15 B): De Diaconis

(1) Constitutiones Ecclesiae Aegyptiacae III, 2; apud F. X. FUNK, Didascalia et Constitutiones Apostolorum, vol. I, p. 103. (2) S. PoLYCARPUS, Ad Philippenses, V, 2; apud F. X. FUNK, Patres Apo­ stolici, vol. I, p. 301. 42 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[36] CAPUT IV (antea Cap. III) DE LAICIS

30. (olim n. 22). [Prooemium]. Sancta Synodus, muneribus Hie­ rarchiae declaratis, libenter animum advertit (A) statui illorum Christi­ fide1ium qui laid nuncupantur (B). Quodsi omnia quae de Populo Dei dicta sunt ad laicos, religiosos et clericos aequaliter diriguntur, laicis 5 tamen, viris et mulieribus, (C) ratione condicionis et missionis, quaedam particulariter pertinent quorum fundamenta ob specialia rerum adiuncta nostri temporis magis expendenda sunt (D). Pastores enim sacri igno­ rare non possunt quantum laici ad bonum totius Ecclesiae conferant. Sciunt enim Pastores se a Christo non esse institutes ut totam missio- 10 nem salvificam Ecclesiae versus mundum in se solos suscipiant, sed prae­ clarum munus suum esse ita pascere fideles eorumque ministrationes et charismata ita recognoscere, ut cuncti suo modo ad commune opus unani­ miter cooperentur (E). Oportet enim ut omnes « veritatem facientes in caritate, crescamus in Illa per omnia, qui est caput Christus: ex quo 15 totum corpus compactum, et connexum per omnem iuncturam submi­ nistrationis, .secundum operationem in mensuram uniuscuiusque membri, augmentum corporis facit in aedificationem sui in caritate » (Eph. 4, 15-16) (F).

31. (olim n. 23, al. 4). [Quosnam S. Synodus hie sub nomine laico- 20 rum intellegat]. Nomine laicorum hie intelleguntur (A) omnes Christi­ fideles praeter membra ordinis sacri et status religiosi in Ecclesia sanciti, Christifideles sdlicet qui, utpote baptismate Christo concorporati, in Populum Dei constituti, et de munere Christi sacerdotali, prophetico et regali suo modo participes facti, pro parte sua missionem totius po- 25 puli christiani in Ecclesia et in mundo exercent (B). Laicis indoles saecularis propria et peculiaris est. Membra enim ordi­ nis sacri, quamquam aliquando in saecularibus versari possunt, etiam saecularem professionem exercendo, ratione suae particularis vocationis praecipue et ex profes so ad sacrum ministerium ordinantur, dum reli- 30 giosi suo statu praeclarum et eximium testimonium reddunt, mundum transfigurari Deoque offerri non posse sine spiritu beatitudinum. Laici vero tota ratione vitae peculiariter etsi non exclusive, ad res temporales gerendas et secundum Deum ordinandas vocantur (C). In saeculo vivunt, SCHEMA DE ECCLESIA 43 scilicet in omnibus et singulis mundi officiis et operibus et in ordinariis [37] vitae familiaris et socialis condicionibus, quibus eorum existentia quasi contexitur. Ibi a Deo vocantur, ut suum proprium munus exercendo, spi- ritu evangelico ducti, fermenti instar ad mundi sanctificationem velut ab intra conferant, sicque praeprimis testimonio vitae suae, fide, spe et cari- 5 tate fulgentes, Christum aliis manifestent (D). Ad illos ergo peculiari modo spectat res temporales omnes, quibus arcte coniunguntur, ita illu­ minate et ordinate, ut secundum Christum iugiter fiant et crescant et sint in laudem Creatoris et Redemptoris (E).

32. (olim n. 23). [De dignitate laicorum prout sunt membra Populi 10 Dei]. (A) Ecclesia sancta, ex divina institutione, mira varietate ordi­ natur et regitur. « Sicut enim in uno corpore multa membra habemus, omnia autem membra non eundem actum habent: ita multi unum corpus sumus in Christo, singuli autem. alter alterius membra » (Rom. 12, 4-5) (B). 15 Unus est ergo Populus Dei electus: « unus Dominus, una fides, unum baptisma » (Eph. 4, 5); communis dignitas membrorum ex eorum in Christo regeneratione, communis filiorum gratia, communis ad per­ fectionem vocatio, una salus, una spes indivisaque caritas (C). Nulla igitur in Christo et in Ecclesia inaequalitas, spectata stirpe vel natione, 20 (D) condicione sociali vel sexu, quia «non est Iudaeus neque Graecus: non est servus neque liber: non est masculus neque femina. Omnes enim vos "unus" es tis in Christo Iesu » (Gal. 3, 2 8 gr.; cf. Col. 3, 11). Si igitur in Ecclesia non omnes eadem via incedunt, omnes tamen ad sanctitatem vocantur et coaequalem sortiti sunt fidem in iustitia 25. Dei (cf. 2 Pt. 1, 1). (E) Etsi quidam ex voluntate Christi ut doctores, mysteriorum dispensatores et pastores pro aliis constituuntur (F), vera tamen inter omnes viget aequalitas quoad dignitatem et actionem cunctis fidelibus communem circa aedificationem Corporis Christi. Distinctio enim quam Dominus posuit inter sacros ministros et reliqua membra 30 Populi sui, secumfert coniunctionem, cum Pastores et alii fideles inter se communi necessitudine devinciantur; Ecclesiae Pastores, exemplum Domini secuti, sibi invicem et reliquo populo ministrent, hie autem alacriter Pastoribus et doctoribus sociam operam praestet (G ). Sic in va- rietate omnes testimonium perhibent de mirabili unitate in Corpore Chri- 35 sti: ipsa enim diversitas gratiarum, ministrationum et operationum filios Dei in unum colligit, quia « haec omnia operatur unus atque idem Spi- ritus » (1 Cor. 12, 11) (H). Laid igitur sicut ex divina dignatione fratrem habent Christum, qui cum sit Dominus omnium, venit tamen non ministrari sed ministrare 40 44 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[38] (cf. Mt. 20, 28), ita etiam fratres habent eos qui in sacro mm1sterio positi, auctoritate Christi docendo et sanctificando familiam Dei ita pascunt, ut mandatum novum caritatis ab omnibus impleatur (J). Quo­ circa pulcherrime

~3. (olim n. 25, § 1). [De laicorum vita salutifera et apostolica]. Laici in Populo Dei congregati et in uno Corpore Christi sub uno capite 10 constituti (A), quicumque sunt, vocantur ut tamquam viva membra ad Ecclesiae incrementum eiusque iugem sanctificationem vires suas omnes, beneficio Creatoris et gratia Redemptoris acceptas, conferant. Apostolatus autem laicorum est partidpatio ipsius salvi:ficae missio­ nis Ecclesiae, ad quem apostolatum omnes ab ipso Domino per baptis- 15 mum et confirmationem deputantur (B). Sacramentis autem, praesertim sacra Eucharistia, communicatur et alitur illa caritas erga Deum et ho­ mines, quae anima est totius · apostolatus (C). Laici autem speciatim ad hoc vocantur, ut praesentem et actuosam reddant Ecclesiam in eis locis et rerum adiunctis, ubi ipsa nonnisi per eos sal terrae evadere potest 20 (D). Sic omnis laicus, ex ipsis donis sibi collatis, testis simul et vivum instrumentum totius missionis Ecclesiae existit « secundum mensuram donationis Christi» (Eph. 4, 7). Praeter hunc apostolatum, qui ad omnes omnino christifideles spec­ tat, laici insuper diversis modis ad cooperationem magis immediatam 25 cum apostolatu Hierarchiae vocari possunt, (E) ad modum illorum vi­ rorum ac mulierum, qui Paulum apostolum in Evangelia adiuvabant, multum in Domino laborantes (cf. Phil. 4, 3; Rom. 16, 3 ss.). Praeterea aptitudine gaudent, ut ad quaedam munera ecclesiastica, ad finem spiri­ tualem exercenda, ab Hierarchia adsumantur (F). 30 Omnibus igitur laicis onus praeclarum incumbit adlaborandi (G), ut divinum salutis propositum ad universos homines omnium temporum et ubique terrarum magis magisque pertingat. Via proinde eisdem un­ dequaque pateat, ut pro suis viribus temporumque necessitatibus opus salutare Ecclesiae naviter et ipsi participent (H).

35 34. (nova par.). [De participatione laicorum in sacerdotio universali et cultu]. Supremus et aeternus Sacerdos Christus Iesus, cum etiam per laicos suum testimonium suumque servitium continuare velit (A), eos suo Spiritu vivi:ficat indesinenterque impellit ad omne opus bonum et perfectum (B). SCHEMA DE ECCLESIA 45

Illis enim, quos vitae et missioni suae intime coniungit, etiam sui [39] muneris sacerdotalis partem tribuit ad cultum spiritualem exercendum, ut glorificetur Deus et salventur homines (C). Qua de causa, laid utpote Christo dicati et Spiritu Sancto uncti, mirabiliter vocantur et instruun- tur ut uberiores semper fructus Spiritus in ipsis producantur. Omnia 5 enim eorum opera, preces et incepta apostolica, conversatio coniugalis et familiaris, labor quotidianus, animi corporisque relaxatio, si in Spi- ritu peragantur, imo molestiae vitae si patienter sustineantur, fiunt « spi­ rituales hostiae, acceptabiles Dea per Iesum Christum » (1 Pt. 2, 5), quae in Eucharistiae celebratione, cum Domini oblatione, Patri piissime 10 offeruntur. Sic et laici, qua adoratores ubique sancte agentes, ipsum mun- dum Dea consecrdnt.

35. (novus numerus). [De participatione laicorum in munere prophe­ tico Christi et testimonio]. Christus, Propheta magnus, qui et testimonio vitae et verbi virtute Regnum proclamavit Patris, usque ad plenam ma- 15 nifestationem gloriae suum munus propheticum adimplet, non solum per Hierarchiam, quae nomine et potestate Eius docet, sed etiam per laicos, quos ideo et testes constituit et sensu fidei et gratia verbi instruit (cf. Act. 2. 17-18; Apoc. 19, 10), ut virtus Evangelii in vita quotidiana, familiari et sociali eluceat. Ipsi se praebent ut filios repromissionis, si 20 fortes in fide et spe praesens momentum redimunt (cf. Eph. 5, 16; Col. 4, 5) et futuram gloriam per patientiam exspectant (cf. Rom. 8, 25). Hane autem spem non in animi interioritate abscondant, sed conversione continua et colluctatione « adversus mundi rectores tenebrarum harum, contra spiritualia nequitiae » (Eph. 6, 12) etiam per vitae saecularis 25 structuras exprimant. Sicut sacramenta Novae Legis, quibus vita et apostolatus fidelium alitur, coelum novum et terram novam (cf. Apoc. 21, 1) praefigurant, ita laid evadunt validi praecones fidei sperandarum rerum (cf. Hebr. 11, 1) si cum vita ex fide professionem fidei inhaesitanter coniungunt (A). Haec 30 evangelizatio, nuntium Christi sdlicet et testimonio vitae et verbo pro­ latum, notam quamdam spedficam et peculiarem efficacitatem acquirit ex hoc quod in communibus condicionibus saeculi completur. Quo in munere magni pretii apparet ille status vitae, qui speciali sacramento sanctificatur, sdlicet vita matrimonialis et familiaris (B). Ibi 35 exerdtium et schola praeclara apostolatus laicorum habetur, ubi reli- gio christiana totam vitae institutionem pervadit et in dies magis trans­ format. Ibi coniuges propriam habent vocationem, ut sibi invicem et filiis sint testes fidei et amoris Christi. Familia christiana tum prae­ sentes virtutes Regni Dei tum spem vitae beatae alta voce proclamat. 40 46 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[40] Ita exemplo et testimonio suo arguit mundum de peccato et eos qui veritatem quaerunt illuminat. Proinde laid, etiam quando curis temporalibus occupantur, pre­ tiosam actionem ad evangelizandum mundum exercere possunt et de- 5 bent (C). Quodsi quidam eorum, deficientibus sacris ministris, vel iis­ dem in regimine persecutionis impeditis, officia sacra pro facultate sup­ plent; et si plures quidem ex eis totas vires suas in opere apostolico im­ pendunt: universos tamen oportet ad dilatationem et incrementum Re­ gni Christi in mundo cooperari (D). Quapropter laid sollerter in pro- 10 fundiorem cognitionem veritatis revelatae incumbant, et instanter a Deo sapientiae donum impetrent.

36. (olim n. 25, §§ 3-4 ). [De participatione laicorum in servitio re­ gali]. Christus, factus oboediens usque ad mortem et propter hoc a Pa­ tre exaltatus (cf. Phil. 2, 8-9), in gloriam regni sui intravit; Cui omnia 15 subiiciuntur, do nee I pse se cunctaque ere at a P atri subiiciat, ut sit Deus omnia in omnibus (cf. 1 Cor. 15, 27-28). Quam regiam potestatem disci­ pulis communicavit, ut et illi in regali libertate constituantur et sui abne­ gatione vitaque sancta regnum peccati in seipsis devincant (cf. Rom. 6, 12 ), immo ut Christo etiam in aliis servientes, fratres suos ad Regem, cui 20 servire regnare est, humilitate et patientia perducant (A). Dominus enim regnum suum etiam per laicos fideles dilatare cupit, regnum scilicet veri­ tatis et vitae, regnum sanctitatis et gratiae, regnum iustitiae, amoris et pacis; in quo regno ipsa creatura liberabitur a servitute corruptionis in libertate gloriae filiorum Dei (cf. Rom. 8, 21) (B). Magna sane promissio, 25 magnumque mandatum discipulis datur: «Omnia enim vestra sunt, vos autem Christi, Christus autem Dei » ( 1 Cor. 3, 23 ). Fideles igitur totius creaturae intimam naturam, valorem et ordina­ tionem in laudem Dei agnoscere, et per opera etiam saecularia se invicem ad sanctiorem vitam adiuvare debent, (C), ita ut mundus spiritu Christi 30 imbuatur atque in iustitia, caritate et pace finem suum efficacius attin­ gat (D). In quo officio universaliter adimplendo laid praecipuum lo­ cum obtinent (E). Sua igitur in profanis disciplinis competentia suaque activitate (F), gratia Christi intrinsecus elevata, valide conferant ope­ ram, ut bona creata secundum Creatoris ordinationem Eiusque Verbi 35 illuminationem humano labore, arte technica, civilique cultura ad utili­ tatem omnium prorsus hominum excolantur, aptiusque inter illos distri­ buantur, et suo modo ad universalem progressum in humana et chri­ stiana libertate conducant. I ta Christus per Ecclesiae membra totam so­ cietatem humanam suo salutari lumine magis magisque illuminabit (G). 40 Laid praeterea, collatis quoque viribus (H), instituta et condiciones SCHEMA DE ECCLESIA 47 mundi, si qua mores ad peccatum incitant, ita sanent, ut haec omnia ad [ 41] iustitiae normas conformentur et virtutum exercitio potius faveant quam obsint. Ita agenda culturam operaque humana valore morali im­ buent (J). Hoc modo simul ager mundi melius pro semine verbi divini paratur, et Ecclesiae latius patent portae, quibus introeat nuntius pacis. 5 Propter ipsam oeconomiam salutis, fideles discant sedulo distin­ guere inter iura et officia quae eis incumbunt quatenus Ecclesiae aggre­ gantur, et ea quae eis competunt ut sunt humanae societatis membra (L). Utraque inter se harmonice consociare satagent, memores se, in quavis re temporali, christiana conscientia duci debere, cum nulla hu- 10 mana activitas, ne in rebus temporalibus quidem, Dei imperio subtrahi possit. Nostro autem tempore maxime oportet ut distinctio haec simul et harmonia quam clarissime in modo agendi fidelium elucescant, ut missio Ecclesiae particularibus mundi hodierni condicionibus plenius respondere valeat. Sicut enim agnoscendum est terrenam civitatem, sae- 15 cularibus curis iure addictam, propriis regi principiis, ita infausta doctri- na, quae societatem, nulla habita religionis ratione, exstruere contendit et libertatem religiosam civium impugnat et eruit, merito reicitur (M).

37. (olim n. 26). [De laicorum relatione ad Hierarchiam]. (A). Lai- d, sicuti omnes fideles, (B) ius habent ex spiritualibus Ecclesiae bonis, 20 verbi Dei praesertim et sacramentorum adiumenta a sacris pastoribus abundanter accipiendi (C), bisque necessitates et optata sua ea libertate et fiducia, quae filios Dei et fratres in Christo decet, patefaciant (D ). Pro scientia, competentia et praestantia quibus pollent, facultatem, immo aliquando et officium habent suam sententiam de iis quae bonum Ee- 25 clesiae respiciunt (E) declarandi. Hoc fiat, si casus fer at, per ins ti tuta ad hoc ab Ecclesia stabilita (F), et semper in veracitate, fortitudine et prudentia, cum reverentia et caritate erga illos, qui ratione sacri sui muneris personam Christi gerunt. Laid, sicut omnes fideles, illa quae sacri Pastores, utpote Christum 30 repraesentantes, tamquam magistri et rectores in Ecclesia statuunt, christiana oboedientia prompte amplectantur (G), Christi exemplum secuti, qui sua oboedientia usque ad mortem beatam libertatis filiorum Dei viam omnibus hominibus aperuit (H). Neque omittant precibus suis Praepositos suos Deo cornmendare, quippe qui pervigilant quasi 35 rationem pro animabus nostris reddituri, et cum gaudio hoc faciant et non gementes (cf. Heb. 13, 17). Sacri vero Pastores laicorum dignitatem et responsabilitatem in Ecclesia agnoscant et promoveant; libenter eorum prudenti consilio utantur, cum confidentia eis in servitium Ecclesiae officia committant 40 48 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[42] et eis agendi libertatem et spatium relinquant, immo animum eis ad­ dant, ut etiam sua sponte opera aggrediantur (J). Paterno cum amore coepta, vota et desideria a laicis proposita attente in Christo conside­ rent (K). Iustam autem libertatem, quae omnibus in civitate terrestri 5 competit, Pastores observanter agnoscent (1). Ex hoc f amiliari commercio inter Laicos et Pas tores permulta bona Ecclesiae exspectanda sunt: ita enim in laicis roboratur propriae respon­ sabilitatis sensus, fovetur alacritas, et facilius laicorum vires Pastorum operi associantur (M). Hi vero, laicorum experientia adiuti, tam in 10 rebus spiritualibus quam in temporalibus, distinctius et aptius iudicare valent, ita ut tota Ecclesia, ab omnibus membris suis roborata, suam pro mundi vita missionem efficacius compleat.

38. (olim n. 27). [Conclusio]. (A) Unusquisque laicus debet esse coram saeculo testis resurrectionis et vitae Domini Iesu atque signum 15 Dei vivi. Omnes insimul et unusquisque pro sua parte mundum fructi­ bus spiritualibus alere debent (cf. Gal. 5, 22), in eumque spiritum dif­ fundere, quo animantur illi pauperes, mites et pacifici, quos Dominus in Evangelio beatos proclamavit (cf. Mt. 5, 3-9) (B). Uno verbo, « quod anima est in corpere, hoc sint in mundo christiani » (C). SCHEMA DE ECCLESIA 49

CAPUT v [43] DE UNIVERSAL! VOCATIONE AD SANCTITATEM IN ECCLESIA ET DE RELIGIOSIS

Sectio I: De omnium vocatione ad sanctitatem (V el: Ca put V: De U niversali vocatione ad sanctitatem in Ecclesia)

39. (olim n. 28). [Prooemium]. Ecclesia (A), cuius mysterium a Sacra Synodo proponitur) indefectibiliter sancta creditur. Christus enim) Dei Filius) qui cum Patre et Spiritu « solus Sanctus » celebratur) Ec­ clesiam tanquam sponsam suam dilexit) Seipsum tradens pro ea) ut illam sanctificaret (cf. Eph. 5, 25-26), eamque Sibi ut corpus suum con- 5 iutixit atque Spiritus Sancti dono cumulavit) ad gloriam Dei. Ideo in Ecclesia omnes -(B), sive ad Hierarchiam pertinent sive ab ea pascuntur, ad sanctitatem vocantur, iuxta illud Apostoli: « Haec est enim volun- tas Dei) sanctificatio vestra » ( 1 Thess. 4, 3 ). Haec autem Ecclesiae sanctitas (C) in gratiae fructibus quos Spiritus in fidelibus producit) in- 10 cessanter manifestatur et manifestari debet; multiformiter exprimitur apud singulos) qui in suo vitae ordine ad fastigium caritatis) aedificantes alias) accedunt; peculiariter vero apparet in praxi consiliorum quae evangelica appellari consueverunt. Quae consiliorum praxis) Spiritu Sanc- to impellente) a quibusdam christianis assumpta) sive privatim sive in 15 conditione vel statu ab Ecclesia sancitis) (D) praeclarum in mundo fert, et ferre oportet, eiusdem sanctitatis testimonium et exemplum.

40. (olim n. 29). [De universali ad sanctitatem vocatione]. Omnis perfectionis divinus Magister et Exemplar (A), Dominus Iesus, sancti­ tatem vitae, cuius Ipse et auctor et consummator exstat, omnibus et 20 singulis discipulis suis cuiuscumque conditionis praedicavit: « Estote ergo vos perfecti, sicut et Pater vester coelestis perfectus est » (Mt. 5, 48). In omnes enim (B) Spiritum Sanctum misit) qui eos intus moveat) ut Deum diligant ex toto corde, ex tota anima, ex tota mente et ex tota virtute sua (cf. Mc. 12, 30), et ut invicem se diligant sicut Christus eos 25 dilexit (cf. Io. 13, 34; 15, 12). Christi asseclae (C) a Deo non secundum opera sua) sed secundum propositum et gratiam Eius vocati atque in I esu Domino iustificati) in fidei baptismate vere filii Dei et consort es

4 50 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[44] divinae naturae, ideoque reapse sancti eff ecti sunt. Bos proinde oportet sanctificationem quam acceperunt, Dea dante vivendo tenere atque per­ ficere. Ab Apostolo monentur ut vivant « sicut decet sanctos » (Eph. 5, 3 ), et induant « sicut electi Dei, sancti et dilecti, viscera misericordiae, 5 benignitatem, humilitatem, modestiam, patientiam » (Col. 3, 12), fruc­ tusque Spiritus habeant in sanctificationem (cf. Gal. 5, 22; Rom. 6, 22). Cum vero in multis offen,dimus omnes (cf. lac. 3, 2), misericordiam Dei iugiter egemus atque orare quotidie debemus: « Et dimitte nobis debita nostra » (Mt. 6, 12). 10 , Cunctis proinde perspicuum est (D ), omnes christifideles cuiuscum- que status vel ordinis ad vitae christianae plenitudinem et caritatis per­ fectionem vocari, qua sanctitate, in societate quoque terrena, altiora bona humaniori modo promoventur. Ad quam perfectionem adipescen­ dam fideles vires secundum mensuram donationis Christi acceptas adhi- 15 beant, ut Eius vestigia sequentes Eiusque imagini con/ormes effecti, vo­ luntatem Patris in omnibus obsequentes, gloriae Dei et servitio proximi toto animo sese devoveant. Ita sanctitas Populi Dei in abundantes fruc­ tus excrescet, sicut in Ecclesiae historia per tot Sanctorum vitam locu­ lenter commonstratur.

20 41. (olim n. 30). [De multiformi unius sanctitatis exercitio]. In variis vitae generibus et officiis (A) una sanctitas excolitur ab omnibus qui a Spiritu Dei aguntur, atque voci Patris oboedientes Deumque Pa­ , trem in spiritu et veritate adorantes, Christum pauperem, humilem, et crucem baiulantem sequuntur, ut gloriae Eius mereantur esse consortes. 25 Unusquisque vero secundum propria dona et munera per viam fidei vivae, quae spem excitat et per caritatem operatur, incunctanter ince­ dere debet. Gregis Christi Pastores (B) imprimis oportet ut ad imaginem summi et aeterni Sacerdotis, Pastoris et Episcopi animarum nostrarum, sancte 30 et alacriter, humiliter ei for titer exsequantur ministerium suum, quad ita adimpletum, etiam pro eis erit praecelsum sanctificationis medium. Ad plenitudinem sacerdotii electi, sacramentali gratia donantur, ut orando, sacrificando et praedicando, per omnem formam episcopalis curae et servitii, per/ectum pastoralis caritatis munus exerceant, animam suam 35 pro ovibus ponere ne timeant et forma facti gregis (cf. 1 Pt. 5, 3), Ecclesiam etiam exemplo suo ad maiorem in dies sanctitatem pro­ moveant. Sacerdotes in similitudinem ordinis Episcoporum, quorum spiritua­ lem coronam efformant (C), de eorum muneris gratia participantes, per 40 Christum, aeternum et unicum Mediatorem, quotidiano officii sui exer- SCHEMA DE ECCLESIA 51 citio in Dei proximique amore crescant, communionis sacerdotalis vincu- [45] lum servent, in omni bono spirituali abundent atque vivum Dei testi­ monium omnibus praestent, aemuli eorum sacerdotum qui, saeculorum decursu, in humili saepe et abscondito servitio praeclarum sanctitatis specimen reliquerunf. Quorum laus est in Ecclesia Dei. Pro plebe sua 5 et toto Populo Dei ex officio precantes et sacrificium offerentes, agno­ scendo quod agunt et imitando quod tractant nedum apostolicis curis, periculis et aerumnis impediantur, per ea potius ad altiorem sanctitatem ascendant, ex abundantia contemplationis actionem suam nutriendo et fovendo, in oblectamentum totius Ecclesiae Dei. Omnes presbyteri et 10 speciatim illi qui peculiari suae ordinationis titulo sacerdotes dioece- sani vocantur, meminerint quantum ad suam sanctificationem con/e- rant cum suo Episcopo fidelis coniunctio atque generosa cooperatio. Missionis autem et gratiae supremi Sacerdotis (D) peculiari modo participes sunt inferioris quoque ordinis ministri, imprimis Diaconi, qui 15 mysteriis Christi et Ecclesiae servientes, ab omni vitio puros se custo- dire atque Deo placere et omne bonum coram hominibus providere debent (cf. 1 Tim. 3, 8-10 et 12-13). Clerici, qui a Domino vocati.et in part em Eius sepositi, sub vigilantia P astorum ad officia ministrorum se praeparant, mentes et cord a sua tam praeclare electioni con/ ormare 20 tenentur, in oratione assidui, am ore f erventes, quaecumque sunt vera, iusta et bonae famae cogitantes, omnia in gloriam et honorem Dei per­ ficientes. Quibus accedunt illi a Deo electi laici qui, ut plene se dedant apostolicis operibus, ab Episcopo vocantur et in agro Domini cum multo fructu labor ant. 25 Coniuges autem (E) parentesque christiani oportet ut proprium iter sequentes, amore fideli, totius vitae decursu se invicem in gratia susti­ neant, et prolem amanter a Dea acceptam christianis doctrinis et evan­ gelicis virtutibus imbuant. Ita enim exemplum indefessi et generosi amoris omnibus praebent, fraternitatem caritatis aedificant, et foecun- 30 ditatis Mattis Ecclesiae testes et cooperatores exsistunt, in signum illius dilectionis, qua Christus Sponsam suam dilexit Seque pro ea tradidit. Ii vero, qui duris incumbunt laboribus, oportet ut humanis operibus seipsos perficiant, concives adiuvent, totamque societatem et creationem ad meliorem statum promoveant, verum etiam ut Christum, cuius 35 manus fabrilibus se exercuerunt et qui semper cum Patre ad salutem omnium operatur, in actuosa caritate imitentur, spe gaudentes, alter alterius onera portantes, atque ipso suo quotidiano labore ad altiorem ascendant sanctitatem etiam apostolicam. S pecialiter etiam (F) Christo pro salute mundi patienti se uniri sciant 40 ii, qui paupertate, infirmitate, morbo, variisque aerumnis opprimuntur, 52 ACT A CONC. VATICANI II - APPENDIX AL TERA

[46] vel persecutionem propter iustitiam patiuntur, quos Dominus in Evan­ gelia beatos praedicavit et quos «Deus ... omnis gratiae, qui vocavit nos in aeternam suam gloriam in Christo I esu, modicum pas sos, I pse per­ ficiet, confirmabit solidabitque » ( 1 Pt. 5, 10 ). 5 Omnes igitur christifideles (G) in vitae suae conditionibus, offi- ciis vel circumstantiis, et per illa omnia, in dies magis sanctificabuntur, si cuncta e manu Patris coelestis cum fide suscipiunt et voluntati divinae cooperantur, caritatem qua Deus dilexit mundum in ipso temporali ser~itio omnibus manifestando.

10 42. (olim n. 31). [De via ac mediis ad sanctitatem]. «Deus cari- tas est (A) et qui manet in caritate, in Deo manet et Deus in eo » ( 1 Io. 4, 16). Deus autem caritatem suam in cordibus nostris diffudit per Spi­ ritum Sanctum qui datus est nobis (cf. Rom. 5, 5); ideoque donum pri­ mum et maxime necessarium est caritas, qua Deum super omnia et pro- 15 ximum propter Illum diligimus. Vt vero caritas tanquam bonum semen in anima increscat et fructificet, unusquisque fidelis debet verbum Dei libenter audire Eiusque voluntatem, opitulante Eius gratia, opere com­ plere, sacramentis, praesertim Eucharistiae, et sacris actionibus fre­ quenter participare, seseque orationi, suiipsius abnegationi, fraterno 20 actuoso servitio et omnium virtutum exercitationi constanter applicare. Vinculum enim perfectionis est caritas (cf. Col. 3, 14), quae omnia sanctificationis media regit, informal ad finemque perducit. Cum Jesus, Dei Filius (B), caritatem suam manifestaverit, animam suam pro nobis ponendo, nemo maiorem habet dilectionem, quam 25 qui animam suam pro Bo et fratribus suis ponit (cf. 1 Io, 3, 16; Io. 15, 13 ). Ad hoc ergo maximum amoris testimonium reddendum coram omnibus, praesertim persecutoribus, aliqui christiani iam a primo tem­ pore vocati sunt et semper vocabuntur. Martyrium igitur, quo discipu­ lus Magistro pro mundi salute mortem libere accipienti assimilatur, 30 Eique in effusione sanguinis conformatur, ab Ecclesia eximium donum supremaque probatio caritatis aestimatur. Quod si paucis datur, omnes. tamen parati sint oportet, Christum coram hominibus confiteri, Eumque inter persecutiones, quae Ecclesiae nunquam desunt, in via crucis sub­ sequi. 35 Sanctitas Ecclesiae (C) item speciali modo fovetur multiplicibus consiliis, quae Dominus in Evangelia discipulis suis observanda prae­ ponit. Inter quae eminet pretiosum gratiae divinae donum, quad a Patre quibusdam datur (cf. Mt. 19, 11; 1 Cor. 7, 7), ut in virginitate vel coelibatu facilius indiviso corde (cf. 1 Cor. 7, 32-34) Deo soli se 40 devoveant. Haec perfecta propter Regnum coelorum continentia sem- SCHEMA DE ECCLESIA 53 per in honore praecipuo ab Ecclesia habita est, tamquam signum et [47] stimulus caritatis, ac quidam peculiaris fons spiritualis foecunditatis in mundo. Ecclesia etiam (D) Apostoli monitionem recogitat, qui fideles ad caritatem provocans, eos exhortatur ut hoc in se sentiant quod et in 5 Christo I esu, qui « semetipsum exinanivit f ormam servi accipens, ... f ac- tus oboediens usque ad mortem » (Phil. 2, 7-8) et propter nos « egenus factus est, cum esset dives » (2 Cor. 8, 9). Hziius caritatis et humilitatis Christi imitationem et testimonium cum a discipulis semper praeberi necesse sit, gaudet Mater Ecclesia plures in sinu suo inveniri viros ac 10 mulieres, qui exinanitionem Salvatoris pressius sequuntur et clarius demonstrant, paupertatem in filiorum Dei libertate suscipientes et pro- priis voluntatibus abrenuntiantes: illi scilicet sese homini propter Deum in re per/ectionis ultra mensuram praecepti subiiciunt, ut Christo oboe- dienti sese plenius conforment. 1s Omnes christifideles (E) ad sanctitatem et proprii status perfectio­ nem prosequendam invitantur et tenentur. Attendant igitur omnes, ut aff ectus suos recte dirigant, ne usu rerum mundanarum a caritate per­ fecta prosequenda impediantur, monente Apostolo: Qui utuntur hoc mundo, in eo ne sistant: praeterit enim figura huius mundi (cf. 1 Cor. 20 7, 31 gr.). 54 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[48] CAPUT VI (vel: Caput V. Sectio II) DE RELIGIOSIS

43. (olim n. 32). [De professione Consiliorum evangelicorum in Ec­ cles~a]. Consilia evangelica (A) castitatis Dea dicatae, paupertatis et oboedientiae, utpote in verbis et exemplis Domini fundata et ab Apo­ stolis et Patribus Ecclesiaeque doctoribus et pastoribus commendata, 5 sunt donum divinum, quod Ecclesia a Domino suo accepit et gratia Eius semper conservat. Ad ipsam quoque pertinet illa interpretari, eorum praxim moderari et etiam stabiles inde vivendi formas consti­ tuere. Quo factum est (B) ut, quasi in arbore ex germine divinitus dato mirabiliter et multipliciter in agro Domini ramificata, variae formae 10 vitae solitariae vel communis, variaeque f amiliae creverint, quae tum ad profectum sodalium, tum ad bonum totius Corporis Christi opes augent. Illae enim familiae sodalibus suis adminicula conferunt stabi­ litatis in modo vivendi firmioris, doctrinae ad perfectionem prosequen­ dam probatae, communionis in militia Christi fraternae, libertatis per 15 oboedientiam amplificatae, ita ut suam religiosam professionem secure implere et fideliter custodire valeant, atque in caritatis via spiritu gau­ dentes progrediantur. Status huiusmodi (C), ratione habita divinae et hierarchicae Eccle­ siae constitutionis, non est intermedius inter clericalem et laicalem con- 20 ditionem, sed ex utraque parte quidam christifideles a Deo vocantur, ut in vita Ecclesiae peculiari dono fruantur et, suo quique modo, eiusdem missioni salvificae prosint.

44. (olim n. 33 ). [De natura et momenta status religiosi in Eccle­ sia]. (A) Per vota, quibus religiosus ad tria praedicta consilia evangelica 25 se obligat (B ), Dea summe dilecto totaliter mancipatur, ita ut ipse om­ niaque sua ad Dei servitium Eiusque honorem nova et peculiari titulo referantur. Per baptismum quidem mortuus est peccato et Dea sacratus, ut autem gratiae baptismalis uberiorem fructum percipere queat, votis liberari intendit ab impedimentis, quae ipsum a caritatis fervore et di- 30 vini cultus per/ectione retrahere possent, et iisdem votis divino obsequio intimius consecratur. Tanto autem perfectior erit consecratio, quo per firmiora et stabiliora vota magis repraesentatur Christus cum sponsa Ecclesia indis$Qlubili vincul9 coniunctus, · SCHEMA DE ECCLESIA 55

Cum veto evangelica consilia (C) suos asseclas, per caritatem ad [49] quam ducunt, Ecclesiae eiusque mysterio speciali modo coniungant, spi­ ritualis horum vita bono quoque totius Ecclesiae devoveatur oportet. Inde oritur officium pro viribus et secundum formam propriae vocationis, sive oratione, sive actuosa quoque opera, laborandi ad Regnum Christi 5 in animis radicandum et roborandum, illudque ad omnes plagas dila­ tandum. U nde et Ecclesia propriam indolem variorum I nstitutorum re­ ligiosorum tuetur et f ovet. Evangelicorum proinde consiliorum professio (D) tanquam signum apparet, quad omnia Ecclesiae membra ad officia vocationis christianae 10 impigre adimplenda efficaciter attrahere potest ac debet. Cum enim Po­ pulus Dei hie manentem civitatem non habeat, sed futuram inquirat, status relgiosus, qui suos asseclas a curis terrenis magis liberat, magis etiam tum bona coelestia iam in hoc saeculo praesentia omnibus credenti- bus manifesat, tum vitam novam et aeternam redemptione Christi acqui- 15 sitam testificat, tum resurrectionem futuram et gloriam Regni coelestis praenuntiat. Formam quoque vitae, quam Filius Dei accepit, mundum ingressus ut faciat voluntatem Patris, quamque discipulis ipsum sequen­ tibus proposuit, idem status pressius imitatur atque in Ecclesia perpetuo repraesentat. Regni Dei denique super omnia terrestria elevationem eius- 20 que summas necessitudines patefacit; supereminentem quoque magni­ tudinem virtutis Christi regnantis atque infinitam Spiritus Sancti po­ tentiam, in Ecclesia mirabiliter operantem, cunctis hominibus demon­ strat. Status ergo religiosus (E), licet ad Ecclesiae structuram hierarchicam 25 non spectet, ad eius tamen vitam et sanctitatem inconcusse pertinet.

45. (olim n. 34). [Sub auctoritate Ecclesiae]. Cum ecclesiasticae Hierarchiae munus sit (A) Populum Dei pascere et ad pascua uberrima ducere (cf. Ezech. 34, 14 ), ad ipsam spectat evangelica consilia, quibus perfectio caritatis erga Deum et proximum singulariter fovetur, eorum- 30 que professionem, etiam votis firmatam, legibus suis sapienter moderari. Ipsa etiam, Spiritus Sancti impulsus dociliter sequens, regulas a prae­ daris viris et mulieribus propositas recipit et ulterius ordinatas authen- tice adprobat, necnon Institutis ad aedificationem Corporis Christi passim erectis, ut omni modo crescant atque floreant, auctoritate sua 35 invigilante et protegente adest. Quo autem melius (B) necessitatibus totius dominici gregis pro- . videatur, quodcumque perfectionis Institutum ac sodales singuli a Sum- ma Pontifice, ratione sui in universam Ecclesiam primatus, intuitu uti­ litatis communis, ab Ordinariorum loci iurisdictione eximi et ei soli 40 56 ACTA CONG. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[50] subiici possunt. Similiter possunt propriis auctoritatibus patriarchalibus relinqui aut committi. Ipsi sodales, in officio erga Ecclesiam ex peculiari suae vitae forma adimplendo, reverentiam et oboedientiam secundum canonicas leges praestare debent Episcopis, ob eorum in Ecclesiis parti- 5 cularibus auctoritatem pastoralem et ob necessariam in labore apostolico unitatem et concordiam. Ecclesia autem professionem religiosam (C) non tantum sua sanctione ad status canonici dignitatem erigit, sed eam ut statum Dea consecra­ tum etiam actione sua liturgica exhibet. I psa enim Ecclesia, auctoritate 10 sibi' a Dea commissa, profitentium vota suscipit, prece sua publica eis auxilia et gratiam a Dea impetrat, eos Dea commendat eisque spiritua­ lem benedictionem impertitur, oblationem eorum sacrificio eucharistico adsocians.

15 46. (olim n. 35). [Aestimanda est professio consiliorum evange- licorum]. (A) Sollicite attendant religiosi (B ), ut per ipsos Ecclesia re­ vera Christum in dies, sive fidelibus sive infidelibus, melius common­ stret, vel in monte contemplantem, vel- turbis Regnum Dei annuntian­ tem, vel aegrotos et saucios sanantem ac peccatores ad bonam frugem convertentem, vel pueris benedicentem, et omnibus benefacientem, sem- 20 per autem voluntati Patris qui Bum misit oboedientem. Omnes tandem perspectum habeant (C), consiliorum evangelicorum professionem, quamvis renuntiationem secumferat bonorum quae indu­ bie magni aestimanda veniunt, tamen personae humanae vero profectui non obstare, sed natura sua ei summopere prodesse. Consilia enim, se- 25 cundum cuiusquam personalem vocationem voluntarie suscepta, ad cor­ dis puri:B.cationem et spiritualem libertatem non parum conferunt, fer­ vorem caritatis iugiter excitant et praesertim ad genus vitae virginalis ac pauperis, quod sibi elegit Christus Dominus, quodque Mater Eius Virgo amplexa est, hominem christianum magis conformare valent, ut exemplo 30 tot sanctorum fundatorum comprobatur. Nee quisquam aestimet reli­ giosos consecratione sua aut alienos hominibus aut inutiles in civitate terrestri :6.eri. Nam etsi quandoque coaetaneis suis non directe adsistunt, profundiore tamen modo eos in visceribus Christi praesentes habent atque cum eis spiritualiter cooperantur, ut aedificatio tetrenae civitatis 35 semper in Domino fundetur ad Ipsumque dirigatur, ne forte in vanum laboraverint qui aedi:B.cant earn. Idcirco denique Sacra Synodus con:B.rmat et laudat (A) viros ac mulieres, Fratres ac Sorores, qui in monasteriis, vel in scholis et nosoco­ miis, vel in missionibus, :6.deli et humili praedictae consecrationis praxi SCHEMA DE ECCLESIA 57

Sponsam Christi condecorant, omnibusque hominibus generosa atque di- [51] versissima servitia praestant.

47. (olim n. 36). [Conclusio]. Unusquisque ergo fidelis (B) sedulo curet, ut in quamcumque vocationem a Deo vocatus est, in ea perma- neat atque magis excellat, ad uberiorem Ecclesiae sanctitatem, ad maio- s remque gloriam unius et indivisae Trinitatis, quae in Christo et per Christum est omnis sanctitatis fons et origo. 58 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[52] CAPUT VII (vel Cap. VI) SEU EPILOGUS DE BEATA MARIA VIRGINE DEIPARA IN MYSTERIO CHRISTI ET ECCLESIAE

48. [PROOEMIUM]

[De B. Virgine in mysterio Christi]. Benignissimus et sapientissimus Deus, mundi redemptionem complete volens, « ubi venit plenitude tem­ poris, misit Filium suum, factum ex muliere, ... ut adoptionem fi.liorum reciperemus » (Gal. 4, 4 ). « Qui propter nos homines et propter no- 5 stram salutem descendit de coelis, et incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine ». Quod salutis divinum mysterium nobis revelatur et continuatur in Ecclesia, quam Dominus ut corpus suum constituit, et in quo fi.deles Christum Caput adorantes atque cum omnibus sanctis Eius communicantes, memoriam etiam venerentur oportet « in primis glo- 10 riosae semper Virginis Mariae, Genitricis Dei et Domini nostri Iesu Christi ».

[De B. Virgine et Ecclesia]. Virgo enim Maria, quae Angelo nun­ tiante Verbum Dei corde et corpore suscepit et Vitam mundo protulit, ut vera Mater Dei ac Redemptoris agnoscitur et honoratur. A Filio suo 15 sublimiore modo redempta Eique arcto et indissolubili vinculo unita, hac summa dignitate ditatur ut sit Genitrix Dei Filii, praedilecta filia Patris et sacrarium Spiritus Sancti, quo eximiae gratiae dono, omnibus aliis creaturis, coelestibus et terrestribus, longe antecellit. Simul autem cum omnibus hominibus salvandis in stirpe Adam invenitur coniuncta, immo 20 « cooperata est caritate ut fideles in Ecclesia nascerentur, qui huius Ca­ pitis membra sunt ». Quapropter etiam ut supereminens prorsusque sin­ gulare membrum Ecclesiae necnon eius in fide et caritate typus et exem­ plar spectatissimum salutatur eamque Catholica Ecclesia, a Spiritu Sancto edocta, fi.liali pietatis affectu prosequi semper professa est.

25 [Intentum Concilii]. Ideo Sacrosancta Generalis Synodus, doctrinam de Ecclesia, in qua divinus Redemptor salutem operatur, exponens, illu­ strate sedulo intendit tum munus Beatae Virginis in mysterio Incarnati Verbi et Corporis Mystici, tum hominum redemptorum officia erga Dei­ param? matrem Christi et fidelium, quin tamen in animo habeat comple- SCHEMA DE ECCLESIA 59 tam de Maria proponere doctrinam, neque quaestiones labore theologo­ [53] rum nondum ad plenam lucem perductas dirimere. Servantur itaque in suo iure sententiae, quae in scholis catholicis, sub ductu Magisterii, libere proponuntur de Illa, quae in Sancta Ecclesia locum occupat post Chri­ 5 stum altissimum nobisque maxime propinquum.

49. [DE MUNERE B. VIRGINIS IN OECONOMIA SALUTIS] [De Matre Messiae in Vetere Testamento]. Sacrae Litterae Ve­ teris Novique Testamenti et veneranda Traditio munus Matris Salva­ toris in salutis oeconomia modo magis · magisque dilucido describunt et veluti conspiciendum proponunt. Et quidem ab initio historiae salutis in libris Veteris Testamenti descriptae, qua Christi in mundum adventus 10 lento gradu praeparatur, clarius pedetentim in apricum profe.rtur figura Mulieris, matris Redemptoris, praesertim si primaeva documenta sub luce ulterioris et plenae revelationis considerantur, qualiter in Ecclesia leguntur. Ita iam prophetice praevidetur in promissione, lapsis in pec- catum primis parentibus data, de victoria super serpentem (cf. Gen. 15 3, 15). Haec est Virgo quae concipiet et pariet Filium, cuius nomen voca­ bitur Emmanuel (ls. 7, 14; cf. Mt. 1, 22-23). Haec est parturiens, quae pariet tempore quo ex Bethlehem egredietur qui sit dominator in Israel (Michea, 5, 2-3 ). Ipsa praecellit inter humiles ac pauperes Domini, qui salutem cum fiducia ab Eo sperant et accipiunt. In Ipsa 20 tandem, post diuturnam exspectationem promissionis, complentur tem- pora et nova instauratur Oeconomia, quando Filius Dei humanam natu- ram assumpsit, ut mysteriis carnis suae hominem a peccato liberaret.

[De Maria in Annuntiatione]. Incarnationem veto Filii sui, Pater non antea perfecit, quam ·praedestinatae eius matris acceptatio prae- 25 cessisset, ut quemadmodum femina contulit ad mortem, ita etiam con­ ferret ad vitam. Quoniam autem Beatissima Virgo haud minor poterat esse quam Dei Matrem decebat, mirum non est apud Sanctos Patres usum invaluisse quo Deiparam appellarunt totam sanctam et ab omni peccato naevo seu labe immunem, quasi a Spiritu Sancto plasmatam 30 novamque creaturam formatam. Perfectissimae itaque sanctitatis splen­ doribus a primo instante suae conceptionis ditata, Nazarethana Virgo ab Angelo nuntiante, Dei mandato, ut « gratia plena » salutatur (cf. Le. 1, 28), et coelesti nuntio ipsa respondet: « Ecce ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum » (Le. 1, 38). Ita Maria, filia Adam, 35 verbo divino consentiens, facta est mater Iesu, unici Mediatoris, ac salvificam voluntatem Dei, pleno corde et nullo retardata peccato, com- 60 ACTA CONG. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[54] plectens, semetipsam ut Domini ancillam personae et operi Filii sui totaliter devovit, sub Ipso et cum Ipso, omnipotentis Dei gratia, my­ sterio redemptionis inserviens. Merito igitur SS. Patres Mariam non mere passive a Deo adhibitam, sed libera fide et oboedientia humanae 5 saluti cooperantem censebant. Ipsa enim, ut ait S. Irenaeus, « oboediens et sibi et universo generi humane causa facta est salutis ». Unde Patres antiqui in praedicatione sua asserere solebant: « Hevae inoboedientiae nodum solutionem accepisse per oboedientiam Mariae; quod alligavit virgo Heva per incredulitatem, hoc virginem Mariam solvisse per fidem »; 10 «per virginem Hevam mortem, per Virginem vel de virgine Maria vitam apparuisse », et comparatione cum Heva instituta, Mariam « ma­ trem viventium » appellate, et quasi in proverbium proferre: « mors per Hevam, vita per Mariam ».

[De B. Virgine et Iesu infante]. Haec autem Mattis cum Filio in 15 opere salutari coniunctio a tempore virginalis conceptionis Christi ad Eius usque mortem manifestatur; in primis quidem cum Maria, exsur­ gens cum festinatione ad visitandam Elisabeth, ab ea ob fidem suam in salutem promissam beata salutatur (cf. Le. 1, 42); in nativitate vero, cum Deipara Filium suum primogenitum, qui virginalem eius integrita- 20 tern non minuit sed sacravit, pastoribus et magis laetabunda ostendit. Cum veto Eum in templo, dono pauperum oblate, Domino praesentavit, audivit Simeonem simul praenuntiantem Filium futurum contradictionis signum et matris animam gladium pertransiturum, ut revelarentur ex multis cordibus cogitationes (cf. Le. 2, 34-35).

25 [De B. Virgine in ministerio publico Iesu]. Durante autem vita publica Iesu, signanter apparet, in initio quidem, cum ad nuptias in Cana Galilaeae, misericordia permota, primum signum effusionis gra­ tiae messianicae intercessione sua induxit (cf. Io. 2, 1-11). In decursu praedicationis Eius accepit verba quibus Filius, Regnum ultra rationes 30 et vincula carnis et sanguinis extollens, audientes et custodientes ver­ bum Dei, sicut ipsa fideliter faciebat (cf. Le. 2, 19 et 51), beatos proclamavit (cf. Mc. 3, 35 par. Le. 11, 27-28). Maxime vero Mattis cum Filio indesinens unio tune enituit, cum iuxta crucem non sine divino consilio stetit (cf. Io. 19, 25), vehementer cum Unigenito suo 35 condoluit, Eius sacrificio materno animo se sociavit, victimam de se genitam cum Ipso et per Ipsum perlibenter offerens; cumque demum ab eodem Christo Iesu in cruce moriente uti mater discipulo; fidelium figurae, data est (cf. Io. 19, 26-27). SCHEMA DE ECCLESIA 61

[De B. Virgine post ascensionem Iesu]. Quoniam vero humanae [55] salutis sacramentum non ante perficeretur quam promissus a Christo Spiritus die Pentecostes effunderetur, Mariam inter mulieres, una cum Apostolis et fratribus Domini in oratione videmus perseverantem (cf. Act. 1, 14 ), suisque quoque precibus implorantem donum Spiritus, qui in 5 Annuntiatione ipsam iam obumbraverat. Denique Immaculata Virgo, expleto terrestris vitae cursu, corpore et anima ad coelestem gloriam assumpta ac universorum Regina a Domino constituta est, ut plene con­ formaretur Filio suo, Domino dominantium ac peccati mortisque victori.

50. [DE B. VIRGINE ET EccLESIA]

[De Maria ut ancilla Domini Redemptoris]. Cum itaque Beata Virgo, 10 ab aeterno una cum divini Verbi incarnatione tanquam mater Dei et mater hominum praedestinata, divinae providentiae consilio, his in ter- ris pro Christo Redemptore fuerit generosa et humilis « ancilla Do- mini » (vel: generosa soda), hanc ob causam mater gratiae nobis exstitit et a Filio suo ne in coelesti Jerusalem quidem divulsa est, quippe 15 quae non desinit intercessione sua aeternae salutis dona nobis conciliate. Nam Virgo, regnum beatitudinis ingressa, munus suum in mysterio sa- lutis hominum non deposuit. Sic eius in ordine gratiae cooperatio et mediatio (vel: in ordine gratiae maternitas) indesinenter perdurat, inde a consensu quern in initio divinae redemptionis consilio praebuit, quern- 20 que sub cruce incunctanter sustinuit usque ad perpetuam omnium electo- rum consummationem. Materna sua caritate de filiis suis adhuc peregri­ nantibus et contra peccatum luctantibus curat, donec ad felicem patriam perducantur. Unicus sane est Mediator noster secundum absolutam verborum 25 Apostoli significationem: « Unus enim Deus, unus et Mediator Dei et ho­ minum, homo Christus Iesus, qui dedit redemptionem semetipsum pro omnibus» (1 Tim. 2, 5-6). At Mariae maternum munus hanc Christi unicam mediationem non obscurat vel minuit, sed in immensum extol- lit. Omnis enim salutaris beatae Virginis influxus in homines non ex 30 aliqua rei necessitate, sed ex beneplacito divino exoritur et ex superabun­ dantia meritorum Christi profluit, Eius mediationi innititur, ab illa omnino dependet, ex eademque totam virtutem haurit. Ecclesia etenim nullam mediationem inter Deum et homines agno- vit, quae non ab unico Mediatore Christo pendeat aut Eiusdem me- 35 diationi quidquam adiciat. [De Maria, Ecclesiae typo ut Virgine et Matre]. Beata autem Virgo divinae maternitatis dono et munere, quo cum Filio Redemptore unitur, [56] 62 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

suisque singularibus privilegiis, etiam cum Ecclesia intime coniungitur: Deipara, ut iam docebat S. Ambrosius, est Ecdesiae typus. In mysterio enim Ecclesiae, quae iure mater vocatur et virgo, Beata Virgo Maria praecessit, eminenter et singulariter tum virginis tum matris exemplar 5 praebens. Credens enim et oboediens, ipsum Filium Patris in terris ge­ nuit, et quidem viri nescia, Spiritu Sancto obumbrata, tanquam nova Reva, non serpenti antique, sed Dei nuntio praestans fidem, nullo dubio adulteratam. Filium autem peperit primogenitum in multis fratribus (Rom. 8, 29), fidelibus nempe, ad quos gignendos et educandos materno 10 amore cooperatur. Iamvero Ecclesia, eius arcanam sanctitatem contemplando et carita­ tem imitando, voluntatem Patris fideliter adimplendo, et ipsa fit mater: in baptismo enim filios, de Spiritu Sancto conceptos et ex Deo natos, ad vitam novam et immortalem generat. Et ipsa est virgo, quae fidem 15 Sponso datam integre et pure servat, et « imitans Domini sui matrem, quoniam corpore non potuit, mente tamen et mater est et virgo ».

[De Mariae virtutibus, ab Ecclesia imitandis]. Dum autem Ecclesia in Beatissima Virgihe ad perfectidnem iam attingat, qua sine macula et ruga existit (cf. Eph. 5, 27), Christifideles nituntur ut devincentes pecca- 20 tum in sanctitate crescant; ideoque oculos suos ad Mariam attollunt, quae toti electorum communitati tanquam exemplar virtutum praefulget. Ecclesia de Ea pie recogitans Eamque in lumine V erbi hominis facti con­ templans, in summum incarnationis mysterium venerabunda penitius intrat, Sponsoque suo magis magisque conformatur. Maria enim, quae, 25 in historiam salutis intrinsecus ingressa, maxima fidei placita in se quo­ dammodo unit et reverberat, cum praedicatur, ad Filium suum Eiusque sacrificium atque ad amorem Patris credentes advocat. Ecclesia vero, gloriam Christi prosequens, praecelsae suae Figurae similior efficitur, continuo progrediens in fide, oboedientia, caritate, patientia, imprimis 30 autem in divina voluntate exquirenda et obsequenda.

51. [DE CULTU BEATAE VIRGINIS IN EcCLESIA] [De natura et fundamento cultus]. Maria, qua post Filium maior non est, utpote Dei Mater, quae mysteriis Christi non adfuit tantum, sed interfuit, speciali cultu ab Ecclesia merito honoratur. Et sane ab antiquissimis temporibus Beata Virgo sub titulo « Deiparae » colitur, 35 sub cuius praesidium fideles in cunctis periculis suis deprecantes con- fugiunt. Inde praesertim ab Ephesina Synodo cultus populi Dei erga [57] Mariam mirabiliter crebruit in veneratione et dilectione, in invocatione SCHEMA DE ECCLESIA 63

et 1m1tatione, secundum ipsius verba prophetica: « Beatam me dicent omnes generationes, quia fecit mihi magna qui potens est» (Le: 1, 48). Qui quidem cultus, prout in Ecclesia semper exstitit, singularis omnino quanquam est, essentialiter differt a cultn adorationis, qui Verbo in- carnate aeque ac Patri et Spiritui Sancto exhibetur, eidemque potissimum 5 favet. Variae enim formae pietatis erga Dei Genitricem, quas Ecclesia intra limites sanae et orthodoxae doctrinae, pro temporum et locorum . conditionibus et pro indole ingenioque :fidelium approbavit, id efficiunt ut, dum Mater honoratur, Filius, propter quern omnia (1 Cor. 3, 23; Col. 1, 15-16; Hebr. 2, 10) et in quo aeterno Patri complacuit omnem 10 plenitudinem inhabitare (Col. 1, 19), rite noscatur, ametur, glorifi.cetur, Eiusque mandata serventur. Et per Christum, qui «via et veritas et vita» est (Io. 14, 6), homines ad Dei Patris cognitionem supremamque adorationem perducuntur.

[De spiritu praedicationis et cultus]. Hane catholicam doctrinam 15 Sacrosancta Synod us consulto docet, simulque omnes Ecclesiae fi.lios admonet ut praxes et exercitia pietatis erga Mariam saeculorum cursu a Magisterio commendata magni faciant et ea quae anteactis temporibus de cultu imaginum Christi, Beatae Virginis et Sanctorum decreta fuere religiose servent. Theologos autem verbique divini praecones enixe ex- 20 hortatur, ut ab omni falsa superlatione, quemadmodum et a nimia mentis angustia, in singulari Deiparae dignitate consideranda sedulo abstineant. Studium Sacrae Scripturae, Sanctorum Patrum Ecclesiaeque Doctorum sub ductu Magisterii excolentes, recte illustrent munera et privilegia Beatae Virginis, quae semper Christum spectant, totius veri- 25 tatis, sanctitatis et pietatis originem. In proponenda veritate talia adhi­ beant verba, quae Beatam Virginem nullatenus Filio suo aequalem, Ei tamen, Deo sic volente, Filia suo inter omnes Sanctos simillimam praedi- cent. Meminerint porro fi.deles veram devotionem neque in quodam mo­ menti affectu, neque in vana quadam credulitate consistere, sed a vera 30 fide procedere, qua ad Dei Genitricis excellentiam agnoscendam addu­ cimur, et ad fi.lialem erga Matrem nostram amorem eiusque virtutum imitationem excitamur.

52. [DE BEATA VIRGINE ET UNITATE] Sacrosanctae huic Generali Synodo magnum affert gaudium ·et so­ latium, etiam inter fratres separates non deesse, qui Matti Domini ac 35 Salvatoris debitum afferunt honorem, speciatim apud Orientales, qui ad cultum Deiparae semper Virginis fervido impulsu ac devote animo (58] 64 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

concurrunt. Pie quidem credendum est Ipsam, quae in Calvariae loco fideles habuit materno suo cordi commendatos, cunctos homines dili­ gere ac fovere, ut fructibus redemptionis abundantius utantur, illosque praecipue qui nomen Christi invocant, ut tandem in unum gregem 5 sub uno Pastore conveniant. Quamobrem universi christifideles suppli­ cationes instantes ad Matrem Dei et Matrem hominum effundant, ut Ipsa, quae primitiis Ecclesiae precibus suis adstitit, nunc quoque in omnium Sanctorum Communione apud Filium suum intercedat, donec cunctae familiae populorum, sive christiano nomine decorantur, sive 10 Salvatorem suum adhuc ignorant, cum pace et concordia in unum Po­ pulum Dei feliciter congregentur.

53. [MARIA, SIGNUM CERTAE SPEI ET SOLATII PEREGRINANTI POPULO DEI] Interim autem Mater Iesu, quemadmodum in caelis corpore et anima iam glorificata, imago et initium est Ecclesiae in futuro saeculo consum­ - mandae, ita his in terris, quoadusque advenerit dies Domini (cf. 2 Pt. 15 3, 10 ), tanquam signum certae spei et solatii peregrinanti populo Dei praelucet. Virgo igitur fidelis, intercessione sua apud Filium, _augeat in nobis fidem et spem futurorum bonorum exemploque suo nos erigat ad cae­ lestia desideria, quippe qui «non habemus hie manentem civitatem, sed 20 futuram inquirimus » (Hebr. 13, 14 ). Virgo potens, quae « serpentis caput virgineo pede contrivit », obtineat nobis fortitudinem in hello con­ tra antiquum serpentem. Virgo prudens, quae Domini in carnem adven­ tus fuit testis et ministra, impetret nobis in huius mundi tenebris vigi­ lantiam, dum adventum Christi exspectamus gloriosum. Virgo clemens, 25 quae humilitatis servitio et caritatis communione Ecclesiae praeivit eique semper praefulget, suppliciter efflagitet ut nos post Ipsam ardorem apo­ stolicum pro gloria Filii sui et mundi vita incunctanter expleamus, donec Ecclesia, quae in umbra et tribulatione longe peregrinatur a Domino, demum ad nuptias Dei et Agni in luce et gaudio perveniat. SCHEMA DE ECCLESIA 65

CAPUT ~'( [59] NONDUM DISCUSSUM DE CONSUMMATIONE SANCTITATIS IN GLORIA SANCTORUM

54. [De indole eschatologica vocationis nostrae in Ecclesia]. Sanc­ titas ad quam omnes homines in Christo Iesu vocantur, non tamen in terris consummabitur. « Dum sumus in corpore, peregrinamur a Domino» (2 Cor. 5, 6) et expectamus « beatam spem et adventum gloriae magni Dei et Salvatoris nostri Iesu Christi » (Tit. 2, 13) qui s veniet « glorificari in sanctis suis et admirabilis fieri in omnibus qui crediderunt » (2 Thess. 1, 10). lam ergo Christo in Ecclesia coniungimur et filii Dei nominamur et sumus ( 1 Io. 3, 1 ), sed nondum apparuimus cum Ipso in gloria (cf. Col. 3, 4) in qua similes ei erimus et videbimus eum sicuti est 10 (cf. 1 Io. 3, 2). Existimantes proinde quod «non sunt condignae pas­ siones huius temporis ad futuram gloriam quae revelabitur in nobis » (Rom. 8, 18), cum Christo compati debemus ut et conglorificemur (Rom. 8, 17) et contendere, imo et currere ut incorruptam coronam accipiamus (cf. 1 Cor. 9, 25). Cum autem nemo sciat diem neque horam (cf. Mt. 15 25, 13 ), monente Domino, vigilemus oportet, ut cum Ipso ad nuptias intrare possimus (cf. Mt. 25, 1-13 ). Antequam enim ad coenam nuptia- rum Agni (cf. Apoc. 19, 9) admittemur et cum Christo glorioso regna­ bimus (Apoc. 22, 5), omnes nos manifestabimur ante tribunal Domini ut referat unusquisque proprium corporis, prout gessit, sive bonum sive 20 malum (cf. 2 Cor. 5, 10).

55. [De Ecclesiae Triumphantis solidarietate cum Ecclesia Pere­ grinante]. Donec autem Dominus venerit et gloriosa resurrectio mor­ tuorum fiet, alii e christifidelibus in terris peregrinantur, alii purgantur, alii vero glorificantur, intuentes Deum, trinum et unum, sicuti est, pro 25 meritorum tamen diversitate alium alio perfectius. Omnes tamen qui Christi sunt, in Ipso intime cum invicem cohaerent ac coalescunt et unam Ecclesiam et unam eius Corpus constituunt. Equidem viatorum unio cum fratribus, qui in pace Christi e mundo exierunt, minime exte-

* Nondum determinatum est, utrum hoc caput locum suum inveniat ante caput de B. M. Virgine an post illud.

5 66 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[60] nuatur aut intermittitur, quin potius secundum perennem Ecclesiae fidem, spiritualium bonorum communicatione evehitur ac roboratur. Caelites enim intimius cum Christo coniunguntur et ideo foecundius ad amplio­ rem usque aedificationem totius compaginis contribuunt ac ipsam multi- 5 pliciter in sanctitate confirmant consolidantque. Nam quae in terris per unum Mediatorem Dei et hominum, hominem Christum Iesum (cf. 1 Tim. 2, 5) acquisiverunt bona, adimplentes ea quae desunt passionum Christi in carne sua pro Corpore eius, quod est Ecclesia (cf. Col. 1, 24 ), haec etiam in patriam recepti pro nobis offerre non desinunt, continua ora- 10 ticine apud Christum, et cum Ipso apud Patrem intercedendo. Quemad­ modum enim Christus Iesus, qui mortuus est et resurrexit, ad dexteram Dei sedens semper interpellat pro nobis (cf. Rom. 8, 34 ), ita et Caelites, cum Christo regnantes, non cessant pro fratribus, qui adhuc in carne peregrinantur, interpellare. Qui autem in terris profundius in caritate 15 Christi radicati et fundati erant (cf. Eph. 3, 17) et nunc in caelis eminen­ tiore gradu Dominicae gloriae participes sunt effecti, validiores patroni et advocati nostri exsistunt quorum sollerti fraternaque cura infirmitas nostra ad promerendum in sanctificatione salutem plurium iuvatur.

56. [De Ecclesiae Peregrinantis conversatione cum Ecclesia Trium- 20 phante J. Hane solidarietatem totius Iesu Mystici Corporis apprime agnoscens, Ecclesia viatorum inde a primaevis christianae religionis temporibus, conscientiam nostrae unionis cum fratribus qui in caelis sunt semper promovere studuit ac eorundem cultum magna cum pietate exercuit commendavitque. Dum enim admirandam illorum conspicimus 25 vitam qui, divina flagrante caritate, Christi vestigia fideliter sunt secuti, nos nullam hie habere manentem civitatem plenius agnoscimus, profun­ diore desiderio futurae inquirendae inflammamur (cf. Hehr. 13, 14), simulque tutissimam edocemur viam, qua unusquisque nostrum inter mundanas varietates, secundum statum ac conditionem sibi propriam, 30 ad perfectam cum Christo unionem seu sanctitatem pervenire poterit. Simul autem vitae eorum sanctitatem contemplantes in fide nostra ro­ boramur: ipsi enim nonnihil conferunt ut Ecclesia veluti signum leva­ tum in nationes (Is. 11, 12) ad se invitet qui nondum crediderunt, et filios suos certiores faciat firmissimo niti fundamento fidem quam pro- 35 fitentur. Nee tamen solius exempli vel fidei nostrae confirmationis titulo Sanctorum memoriam colimus, sed multo magis ut totius Ecclesiae unio roboretur per actuosum caritatis exercitium. Sicut enim mutua inter viatores bonorum communicatio profundius eos cum Christo coniungit 40 ac eorundem caritatem erga Deum et proximos efficacius promovet, ita SCHEMA DE ECCLESIA 67 et multo magis nostra cum Sanctis conversatio. Summopere ergo decet [61] ut hos Iesu Christi amicos et cohaeredes, fratres quoque nostros et benefactores eximios diligamus ipsisque debitas rependamus gratias, necnon ut eos suppliciter invocemus et ob beneficia impetranda a Deo per Filium eius Iesum Christum Dominum nostrum, ad eorum oratio- 5 nes, opes, auxiliumque confugiamus. Sacrae Tridentinae Synodi decre- tum -de invocatione, veneratione et reliquiis Sanctorum et sacris imagi­ nibus proinde renovamus ac confirmamus et insuper in memoriam revo­ camus Sacrae Synodi Nicaenae II declarationem de legitimo usu ima- ginum quia « qui has contemplantur alacrius eriguntur ad ipsorum sane- 10 torum memoriam et desiderium ». Si autem hie illicve abusus vel ex­ cessus irrepserint omnes ad quos legitime spectat enixe hortamur, ut illos sedulo ac pro prudentia sua corrigere et arcere satagant. Sanctorum enim cultus ex tota indole sua ad laudem Christi et Dei apprime di- rigitur .1 15 Quemadmodum autem fraternum viatorum consortium in communi Dei laude perficitur ac sublimatur, ita quoque Caelitum ac viatorum mutua conversatio plurimum contribuet ut cultus, quern Iesu Christo et per Ipsum aeterno Patti in Spiritu tribuimus, omni qua potest et decet integritate sit plenus: procul enim dubio ad Ecclesiae cultus 20 integritatem pertinet ut totum humanum genus qua unum est uno cantico laudis Sanctissimam Trinitatem adoret et glorificet. Dum ergo omnes qui unum Iesu Christi Corpus et unum Populum Dei constituunt in unius Dei cultu iunguntur, intimae Ecclesiae vocationi correspondent et nobilissima ratione futuram eius consummationem praegustando par- zs ticipant.

57. [Epilogus]. Quando enim Ecclesia in gloria consummabitur, perficietur in « sanctam civitatem Hierusalem novam descendentem de coelo a Deo sicut sponsam ornatam viro suo » (Apoc. 21, 2). Claritas Dei illuminabit earn, et eius lucerna erit Agnus (cf. Apoc. 21, 23 ). Et 30 erit « tabernaculum Dei cum hominibus et habitabit cum eis. Et ipsi

1 Rev.mus D. Moeller proponit, ut linn. 6-15 legatur: Proinde Decretum Tridentinae Synodi de Sanetorum intercessione, invoea­ tione, reliquiarum honore, renovamus et con:firmamus, insimul ad mentem revo­ camus illam Nicaenae Synodi Seeundae declarationem de legitimo usu imaginum, quia «qui has contemplantur, alaerius eriguntur ad Primitivorum eorum [Sancto­ rum] memoriam et desiderium » (Cone. Oee. Deer. Romae, 1962, p. 112). Ita si qui abusus vel exeessus hie illicve irrepserint, omnes ad quos legitime speetat exhor­ tamur, ut illos sedulo ae pro prudentia sua corrigere et areere satagant. 68 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[62] populus eius erunt et ipse Deus cum eis erit eorum Deus» (Apoc. 21, 3), «Alpha et Omega, initium et finis» (Apoc. 21, 6). Tune tota Ecclesia Sanctorum in summa caritatis beatitudine adorabit « Agnum qui occisus est» (Apoc. 5, 12) et Deum una voce proclamans: « Sedenti 5 in throno et Agno benedictio et honor et gloria et potestas in saecula saeculorum ... Amen» (cf. Apoc. 5, 13-14). TABULA CONCORDANTIAE [63]

INTER NUMEROS NOVOS ET ANTIQUOS

Caput I De Ecclesiae Mysterio 1. Introductio 1 2. Aeterni Patris consilium . 2 3. De missione Filii 3 4. De Spiritu Sanctificante 4 5. De Regno Dei 6. De variis imaginibus Ecclesiae . 6 7. De corpore mystico 5 8. De Ecclesia visibili et spirituali 7

Caput II De Populo Dei 9. Novum foedus, novus populus . (2-3) 10. De sacerdotio universali . 24, 1 11. De exercitio eius in sacramentis . 24, 2 12. De sensu fidei et charismatibus . 24, 5-8 13. De universalitate Populi Dei 14. De fidelibus ca tholicis . 8 15. De christianis non catholicis . 9 16. De non-christianis 10 17. De indole missionaria Ecclesiae

Caput III De Hierarchia et Episcopis (olim c. II) 18. Prooemium 11 19. De institutione Duodecim 12 20. De Episcopis successoribus eorum . 13 21. De Episcopatu ut sacramento 14 22. De Collegio eiusque Capite . 16 23. De relationibus Episcoporum in collegio . 17 24. De Episcoporum ministerio 18 25. De munere docendi 19 26. De munere sancti:ficandi 20 27. De munere regendi . 21 28. De presbyteris 15 a 29. De diaconatu . 15 b 70 ACTA CONG. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

[64] Caput IV De Laicis (olim c. III) 30. Prooemium 22 31. Quinam hie laid intellegantur . 23, 4 32. De dignitate laicorum · ut membra . 23. 1-3 33. De laicorum vita salutifera et apostolica . 25, 1 34. De participatione laicorum in sacerdotio universali et cultu . 35. De participatione laicorum in munere prophetico . (52, 2) 36. De participatione laicorum in servitio regali . . (25, 3-4) 3 7. 'De laicorum relatione ad Hierarchiam . 26 38. Conclusio (Adhortatio) . (27)

Caput V De vocatione ad sanctitatem (olim c. IV) 39. Prooemium 28 40. De universorum vocatione 29 41. De multiformi exercitio sanctitatis . 30 42. De viis et mediis ad sanctitatem 31

Caput Vb, vel Caput VI De Religiosis 4 3. De professione consiliorum . 32 44. De natura et momento status religiosi in Ecclesia . 33 45. Sub auctoritate Ecclesiae . 34 46. Aestimatio professionis consiliorum 35 4 7. Conclusio generalis . 36

Caput VII (vel Caput VI) De Beata Maria Virgine Deipara in mysterio Christi et Ecclesiae 48. Prooemium 49. De munere B. Virginis in oeconomia salutis 50. De B. Virgine in vita Ecclesiae . 51. De cultu B. Virginis in Ecclesia . 52. De B. Maria Virgine et unitate . 5 3. Maria signum certae spei .

Caput vagum De consummatione sanctitatis in gloria Sanctorum 54. De indole eschatologica vocationis in Ecclesia . 5 5. De Ecclesiae triumphantis cum peregrinante solidarietate . 56. De Ecclesiae peregrinantis cum triumphante conversatione ')7. E,pilo~us II

INDEX ET EXPLICATIO SIGLORUM RELATIONUM

INDEX ET EXPLICATIO SIGLORUM RELATIONUM

I SCHEMA CONSTITUTIONIS DE ECCLESIA (1964)

Cap. I: Relationes de singulis numeris: vol. III, pars I: E/1513/1,* p. 1: Guano Ae. 170

N. 1 . 170 E/512: Silva Henriquez R. E/621: Gracias V. E/535: De Barros Camara I. E/577 [E/557]: Richaud P. E/619: Epp. provinciae Aquen., Avenion. et dioec. Massi!.

N. 2 . 171 E/811: Grotti I. E/1664: Seitz P.

N. 4 . 172 E/520: Cooray T. E/558: Bea A. E/535: De Barros Camara I. E/607: Romoli D. Animadv.,** pp. 29, 30: Epp. pro- E/524: Ruffini E. vinciae Aquen., Avenion. E/557: Richaud P. et dioec. Massi!.; Lo­ Animadv., p. 30: Epp. Galliae Occ.; kuang S.; Weber I.; Car­ Patres linguae Germ. et li A.; epp. Galliae Occ. confer. epp. Scandin. E/616: Conferentia epp. Italiae. Animadv., p. 29: Lokuang S. E/715: Bonomini F.

* Huiusmodi sigla significant tabellas (Protocollo) secretariae generalis Concilii Vaticani II, quae Patrum animadversiones, ore prolatas vel scripto exhibitas, collegebat et ad singulas commissiones conciliates mittebat. ** Cf. fasciculum a commissione de fide et moribus apparatum: Animadversiones abbreviatae in schema de Ecclesia (Pars I) ante d. 29 sept. 1963. 74 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 5 . . . 173 E/503: Florit E. E/555: Lercaro I. E/518: Diaj asepoetra E/560 [E/610]: Conferentia epp. E/522: Morcillo Gonzalez C. Venetiolae E/535: De Barros Camara I. E/564: Volk H. E/515: Garrone G. E/566: Scalais F. E/544: Franic F. E/576: Socche B. E/552: Butler C. E/861: Chelucci I.

N. 6 173

Emend. I,* n. 64: 13 epp. ex Afri­ E/550: Tabera Araoz A. ca Centro-Orient. E/553: Ritter I. Emend. I, n. 65: Patres linguae E/555: Lercaro I. Germ. et confer. epp. E/559: de Proen~a Sigaud G. Scandin. E/562: Del Campo y de la Bar­ E/549: Lienart A. cena A. E/553: Ritter I. E/563: Hoa Nguyen-van-Hien S. E/562: Del Campo y de la Bar­ E/571: Seper F. cena A. E/598: Vuccino A. E/568: Van der Burgt H. E/606: Attipetty I. E/679: Del Campo y de la Bar- E/616: Conferentia epp. Italiae cena A. E/679: Del Campo y de la Bar­ E/543: Guano Ae. cena A. E/544: Franic F. E/682: Flores I. E/546: Enciso Viana I.

N. 7 . 174 Animadv., p. 32: 13 epp. ex Afri­ Animadv., p. 37: Siri I. ca Centro-Orient.; Patres Animadv., p. 38: Epp. provinciae linguae Germ. et confer. Aquen., Avenion et dioec. epp. Scandin. Massil.; Elchinger A. E/601: Dalmais P. E/520: Cooray T. E/546: Enciso Viana I. E/524: Ruffini E. E/555: Lercaro I. E/618: Sepinski A. E/571: Seper F. E/571: Seper F. E/601/B: Dalmais P. Animadv., p. 38 s.: Lokuang S.,

* Emendationes a Concilii Patribus scripto exhibitae super schema constitutionis dogmaticae de Ecclesia, Pars I, Typis Polyglottis Vaticanis 1963: cf. Acta Synodalia ... , , vol. II, pars I, Typis Polyglottis V~ticani~ 1971, pp. 282 ss, INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA 75

Carli A.; epp. regionis linguae Germ. et confer. Burdigalen. epp. Scandin. E/524: Ruffini E. Animadv., pp. 38, 39: Patres lin­ E / 5 3 8: De Provencheres C. guae Germ. et confer. epp. E/616: Conferentia epp. Italiae Scandin.; Janssens I. B.; Animadv., p. 39: 13 epp. ex Afri- Krol I. ca Centro-Orient.; Patres E/524: Ruffini E.

N. 8 ...... 176 E/544: Franic F. Animadv., p. 43: Baudoux M. E/859: Wyszynski S. E/535: De Barros Camara I. E/578: Ddecnik M. E/550: Tabera Araoz A. E/1083 bis: McGrath M. Animadv., p. 45: Patres linguae E/535: De Barros Camara I. Germ. et confer. epp. E/550: Tabera Araoz A. Scandin. E/560 [E/610]: Conferentia epp. E/560 [E/610]: Conferentia epp. Venetiolae Venetiolae E / 512: Silva Henriquez R. Animadv., pp. 41, 42, 44, 47: El­ E/537: Van Dodewaard I. chinger A.; Jans sens I. E/555: Lercaro I. B.; Seitz P.; Batanian E/618: Sepinski A. I.; Amadouni G.; McEle­ E/524: Ruffini E. ney I. E/549: Lienart A. E/512: Silva Henriquez R. Animadv., p. 42: Seitz P.; Patres Animadv., p. 15: 13 epp. ex Afri- linguae Germ. et confer. ca Centro-Orient. epp. Scandin.; Epp. pro­ E/535: De Barros Camara I. vinciae Aquen., Avenio­ E/4 59 [E/549]: Lienart A. nen. et dioec. Massilien. E/588: Rimmer C. E/564: Volk H. E/594: Gerlier P. E/618: Sepinski A. E/650: De Arriba y Castro B. Emend. I, n. 85: Patres linguae E/856 [E/570]: Pildain y Za- Germ. et confer. epp. piain A. Scandin. E/874: Swanstrom E. E/560 [E/610]: Conferentia epp. Animadv., p. 46: Patres linguae Venetiolae Germ. et confer. epp. Animadv., pp. 42-43: Nguyen Van Scandin.; Poncet A. Binh S.; Bagnoli A.; E/512: Silva Henriquez R. McEleney I. E/560 [E/610]: Conferentia epp. E/580: Gurpide Beope P. Venetiolae Animadv., p. 43: 13 epp. ex Afri­ E/1085: Laszlo S. ca Centro-Orient.; Patres Animadv., pp. 46, 47: Elchinger linguae Germ. et confer. A.; Carli A.; Weber I. epp. Scandin, E/549: Liena,rt A. 76 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Cap. II: Relationes de singulis numeris: vol. III, pars I: N. 9, olim nn. 2-3 ...... 193 E/967: Kozlowiecki A. E/568: Van der Burgt H. E/946: Duval L. E/583: Baudoux M. E/977: Daem I. E/641: Malanczuk V. E/585: Jenny H. E/968: Meyer A. E/993: Marty F. E/972: Pailloux R. E/937: Jaeger L. E/1000: Larrafn Errazuriz E. E/505: Gargitter I.

N. 10, olim n. 24 § 1 . . 194 E/999: Cheikho P. E/937: Jaeger L. E/831: Bacd A. E/964: Wojtyfa C. E/935: Barrachina P. E/998: Lefebvre I. E/953 [E/963]: Cooray T. E/937: Jaeger L. E/988: De Barros Camara I. E/502: Batanian I. P. E/1013: Nezic D. E/989: Silva Henriquez R. E/831: Bacci A. E/923: Bueno y Monreal I. E/974: Caggiano A. E/529: Epp. provinciae Aquen., E/996: Sepinski A. Avenionen. et dioec. Mas­ E/947: Ona de Echave A. silien. E/953 [E/963]: Cooray T. E/907: Lokuang S. E/988: De. Barros Camara I. E/686: Brizgys V.

N. 11, olim n. 24 § 2 . 196 E/936: De Barros Camara I. E/550: Tabera Araoz A. E/960: Vairo I. E/960: Vairo I. E/1018: McEleney I. E/1014: Donze H. E/936: De Barros Camara I. E/936: De Barros Camara I. E/937: Jaeger L. Emend. [II], n. 36: Patres lin­ E/944: Sani P. guae Germ. et confer. E/985: Ziade I. Scandin. E/944: Sani P. E/910: Fiordelli P. E/989: Silva Henriquez R. E/550: Tabera Araoz A. E/861: Chelucci I. E/990: Bea A. E/1085: Lasz16 S. E/1013: Nezic D. Emend. II/( n. 31: Carli A. E/989: Silva Henriquez R.

* Emendationes a Concilii Patribus scripto exhibitae super schema constitutionis dogmaticae de Ecclesia, Pars II, Typis Polyglottis Vaticanis 1963: cf. Acta Synodalia .. ., vol. II, pars I, pp. 324 ss. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA 77

E/990: Bea A. E/996: Sepinski A. E/1013: Nezic D. E/989: Silva Henriquez R. E/1121: Ferrari C. E/1013: Nezic D. E/530: Seitz P. E/550: Tabera Araoz A. E/990: Bea A.

N. 12, olim n. 24 §§ 5-8 . . 198 E/867: Gomez L. E/1013: Ndic D. EI 9 7 0: Herv.as y Benet I. E/ 1018: McEleney I. E/945: Ruffini E. E/989: Silva Henriquez R. Emend. II, n. 41: Carli A. E/996: Sepinski A. E/867: Gomez L. Plures Patres: Silva Henriquez R. E/996: Sepinski A. (+ 38 Patres Americae E/937: Jaeger L. Lat.)

N. 13, novus . 200 Emend. II, pp. 8-9: Suenens L. I. E/994: Crous y Salichs C. E/582: Grauls A. E/967: Kozlowiecki A. E/514: Hermaniuk M. E/577: Barbero A.

N. 14, olim n. 8 . . . . . 201 E/537: Van Dodewaard I. Emend. [I], 114: Elchinger A.; Emend. I,* n. 107: Baudoux M. Weber I. E/571: Seper F. Emend. [I], 115: Carli A. Emend. I, n. 109: Smit I. E/537: Van Dodewaard I. E/712: Duval L. E/550: Tabera Araoz A. E/550: Tabera Araoz A. E/555: Lercaro I. E/568: Van der Burgt H. E/560 [E/610]: Conferentia epp. E/606: Attipetty I. Venetiolae E/641: Malanczuk V. E/573: Primeau E. E/512: Silva Henriquez R. E/580: Gurpide Beope P. E/560 [E/610]: Conferentia epp. E/616: Conferentia epp. Italiae Venetiolae E/712: Duval S. E/513, 2: Rugambwa L. Emend. [I], n. 113: Patres lin­ E/535: De Barros Camara I. guae Germ. et confer. epp. E/567: Van Velsen G. Scandin. E/568: Van der Burgt H. Emend. I, n. 112: Poncet A.

* Emendationes a Concilii Patribus scripto exhibitae super schema constitutionis dogmaticae de Ecclesia, Pars I, Typis Polyglottis Vaticanis 1963: cf. Acta Synodalia ... , vol. II, pars I, pp. 282 ss. 78 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/512: Silva Henriquez R. E/550: Tabera Araoz A. E/989: Silva Henriquez R. E/616: Conferentia epp. Italiae Emend. I, n. 117: Benedetti C. Emend. [I], 118 [119]: Carli A. E/535: De Barros Camara I. E/512: Silva Henriquez R. E/560 [E/610]: Conferentia epp. E/616: Conferentia epp. Italiae Venetiolae

N. 15, olim n. 9 . 203 E/875: Whealon I. Emend. I, n. 138: Epp. regionis Emend. n. 6 [Animadv. p. 56, Parisien. n. 6]: Micara C. E/537: Van Dodewaard I. E/550: Tabera Araoz A. E/552: Butler C. Emend. I, n. 137: Stewart B. E/583: Baudoux M. E/616: Conferentia epp. Italiae E/586: Marling I. Emend. I, n. 134: Baudoux M. E/684: Planas F. E/512, 2: Silva Henriquez R.

N. 16, olim n. 10 ...... 206 Animadv., p. 59: Elchinger A. E/535: De Barros Camara I. E/566: Scalais F. Animadv., pp. 3 et 59 [s.]: epp. Animadv., ·P· 59: Epp. provin­ provinciae Aquen., Ave­ ciae Aquen., Avenionen. nionen. et dioec. Massil.; et dioec. Massilien.; El­ Elchinger A.; Seitz P. chinger A. E/566: Scalais F. E/537: Van Dodewaard I. E/ 682: Flores I. E/542: Brasseur V.

N. 17, novus . . 207 Animadv., p. 3: Epp. provinciae E/610: Conferentia epp. Vene- Aquen., Avenionen. et tiolae dioec. Massilien. E/618: Sepinski A. E/513: Rugambwa L~ E/659: Van der Burgt H.

Relatio generalis . . . . 208 E/1029: Siri I. E/1060: Evangelisti I. E/989: Silva Henriquez R. E/935: Barrachina P. E/1003: D' Agostino B. E/937: Jaeger L. E/1039: Saboia Bandeira de Mel- E/939: Klepacz M. lo c. E/932: Schroff er I. E/1085: Laszlo S. E/944: Sani P. E/1153: Pont y Gol I. E/964: Wojtyla C. E/1085: Laszlo S. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA 79

Cap. III: Relationes de singulis numeris: vol. III, pars I:

N. 18, olim n. 11 ... 233 Animadv., p. 74: Smit I.; Carli A. E/698: De Barros Camara I. E/590: Ruffini E. Animadv., p. 75: Carli A.; Patres E/629: Abasolo I. linguae Germ. et confer. E/678: D'Agostino B. Scandin.; McEleney I. E/ 698: De Barros Camara I. E/961: Bea A. E/961: Bea A. E/629: Abasolo I. E/7 62: Schneider I. Animadv., p. 76: Seitz P.; Bau­ E/ 680: Lima dos Santos A. doux M. E/758: Alvim Pereira C. E/698: De Barros Camara I. E/863: Sepinski A. E/7 65: Garda de Sierra y Men­ Animadv., p. 75: Carli A. dez S. E/629: Abasolo I. Animadv., p. 76: Philbin V. E/961: Bea A. E/826: Jacquier V. E/691 [E/961]: Bea A.

N. 19, olim n. 12 . 234 E/722: Gurpide Beope P. E/629: Abasolo I. E/961: Bea A. E/678: D'Agostino B. E/832: Henriquez A. E/698: De Barros Camara I. E/718: De Provencheres C. E/862: Jelmini A. E/550: Tabera Araoz A.

N. 20, olim n. 13 ...... 236 E/706: Van den Hurk A. E/752: Enrique y Taranc6n V. E/597: Veuillot P. E/861: Chelucci I. E/762: Schneider I. E/505: Gargitter I. E/764: Sauvage I. E/961: Bea A. E/698: De Barros Camara I.

N. 21, olim n. 14 . . . 238 E/635: Beck G. Animadv., p. 87: Carli A.; Bau­ E/714: Modrego y Casaus G. doux M. E/849: Guyot I. Animadv., p. 88: Seitz P. Animadv., p. 90: Lokuang S. E/758: Alvim Pereira C. E/738: Pont I. · E/894: Saboia Bandeira de Mel- E/961: Bea A. lo c. Animadv., p. 90: Rendeiro F. E/630: Florit E. Animadv., p. 87: Baudoux M. E/803: Muldoon T. E/797: Enciso Viana I. E/816: Klepacz M. Animadv., p. 87: Carli A. E/629: Abasolo I. 80 ACT A CONC. VATICANI II - APPENDIX ALTERA

Animadv., p. 85: Patres linguae E/822: Parente P. Germ. et confer. Scandin.; E/832: Henriquez A. epp. Burdigal. Animadv., p. 88: De la Chananie Animadv., p. 86: Epp. regionis P.; Lefebvre M.; Gri­ Parisien. mault A.; Morilleau X.; Animadv., p. 88: Epp. Africae Prou I. Centro-Or. E/630: Florit E. E/ 6 72: Doumith M. Animadv., p. 70: Nicodemo H. E/718: De Provencheres C. (epp. Animadv., p. 87: Baudoux M. provinciae Aquen., Ave­ E/629: Abasolo I. nion. et dioec. Massil.) E/745: Catani A. E / 72 9: Cirarda I. E/689: D'Amato C. E/734: Wittler H. Animadv., p. 66: Carli A. E/855: Gaddi C.

N. 24, olim n. 18 . 249 E/929: Argaya Goicoechea H. E/961: Bea A. E/550: Tabera Araoz A. E/550: Tabera Araoz A. E/590: Ruffini E.

N. 26, antea n. 20 ...... 253 Animadv., p. 33: Patres linguae E/555: Lercaro I. Germ. et confer. epp. E/531 [E/413]: Baudoux M. Scandin.; epp. regionis E/358 [E/316: cf. E/144]: El- Parisien. chinger A. E/518: Djajasepoetra H.

N. 28, olim n. 15 A . . 255 E/522: Morcillo Gonz.alez C. E/753: Himmer C. M. E/636: Van Dodewaard I. E/773: Oblak M. E/ 69 8: De Barros Camara I. E/776: Copas V. E/706: Van den Hurk A. E/800: Mazur I. E/832: Hentiquez A. E/819: Planas F. E/722: Gurpide Beope P. E/844: Kerautret R. E/753: Rimmer C. M. E/855: Gaddi C. E/863: Sepinski A. E/863: Sepinski A. E/722: Gurpide Beope P. E/872: McCann E. E/ 600: Saboia Bandeira de Mel­ E/891: Fenocchio I. lo c. E/958: Zohrabian C. E/635: Beck G. E/1033: Almeida Trindade E. E/702: Renard A. E/1064: Ruiz y Solorzano F. E/710: Laszlo S. E/550: Tabera Araoz A. E/727: Costantini V. E/590: Ruffini E. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA 81

E/596: Garda y Garda de Cas- E/708: Schick E. tro R. E/722: Gurpide Beope P. E/702: Renard A. E/863: Sepinski A. E/803: Muldoon T. Emend. I, n. 251: Baudoux M. E/832: Henriquez A. Emend. I, nn. 245-250: Welykyj E/505: Gargitter I. A.G.; De la Chananie P.; E/636: Van Dodewaard I. Lefebvre M.; Grimault E/836 [E/636]: Van Dode- A.·; Morilleaux X.; Prou waard I. I.; Elchinger A.; Simons E/708: Schick E. F.; Weber I. E/775: Aguirre A. E/550: Tabera Araoz A. E/825: Zoghbi E. E/758: Alvim Pereira C. E/862: Jelmini A. E/773: Oblak M. E/708: Schick E. E/803: Muldoon T. Emend. I, n. 243: De la Chana­ E/832: Henriquez A. nie P.; Lefebvre M.; Gri­ E/710: Laszlo S. mault A.; Morilleaux X.; E/550: Tabera Araoz A. Prou I. E/863: Sepinski A. Emend. I, n. 244: Carli A. E/961: Bea A. E/7 67: Hoeffner I. E/753: Rimmer C. E/606: Attipetty I.

N. 29 . 259 E/898: Herv.as y Benet I. E/1515: Da Cunha Cintra E. P. E/626: Dopfner I. E/626: Dopfner I. Emend. [I], n. 259: Baudoux M. E/656: Suenens L. I. E/550: Tabera Araoz A. Emend. [I], n. 266: De la Chano- E/795: Jubany Arnau N. nie P.; Lefebvre M.; Gri- E/961: Bea A. mault A.; Morilleau X.; E/1897 [E/1807]: Saigh M. (pa- Prou I. triarca tus graecus-melchita E/706: Van den Hurk A. cath.) E/747: Reuss I. E/581: Barneschi A. E/828: Drzazga I. E/718: De Provencheres C. ( epp. E/887: Evangelisti I. provinciae Aquen, Ave- E/949: Maloney C. nion. et dioec. Massilien.) E/639: McEleney I. E/728: Talamas Camandari E. E/894: Saboia Bandeira de Mel- E/865: Ziade I. lo c. E/1081: Fiordelli P. E/862: Jelmini A. E/865: Ziade I. E/656: Suenens L. I. E/673: Franic F. Emend. [I], n. 264: Conway V. E/758: Alvim Pereira C. E/863: Sepinski A. E/900: Bianchi L. E/825 [E/925]: Corso A. E/926: Peiris E. E/992: Tedde A.

6 82 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/1020: Pobozny R. E/865: Ziade I. E/728: Talamas Camandari E. E/639: McEleney I. E/774: Cioli T. E / 64 9: Helmsing C. E/865: Ziade I. E/696: Yago B. E/675: Richaud P. E/705: Yu-Pin P. E/ 604: Gon~alves da Costa E. E/746: Valerii D. E/726: Slipyj I. E/807: Yu-Pin P. E/ 694 [E/ 699]: Maurer I. E/773 [E/733]: De Vito C. E/770: Kemerer G. E/951: Nkongolo I. E/ 864: Schutte I. E/815 bis: Simons F. E/626: Dopfner I. E/824: Carretta P. E/636 [E/696]: Yago B. E/865: Ziade I. E/814: Da Mota e Albuquerque E/723: Zohrabian C. I. B.

Relatio de disceptatione in aula: I .... 263 E/828: Drzazga I. E/948: Yamaguchi P. E/628: Massa P. E/727: Costantini V. E/714: Modrego y Casaus G. E/817: Hoa Nguyen-van Hien S. E/720: Gobbato I. E/857: Bergamin R. E/733: De Vito A. E/887: Evangelisti I. B. E/803: Mqldoon T. E/628: Massa P. E/992: Tedde A. E/640: De Smedt I.; Calewaert E/1020: Pobo2ny R. C. I.; De Kesel I. E/705: Yu-Pin P. E/703: Fernandez A. E/652: Landazuri Ricketts I. E/721: Bonfiglioli I. E/770: Kemerer G. E/768: Carrara I. E/626: Dopfner I. E/798: Gay I. E/613: Franic F. E/817: Hoa Nguyen-van Hien S. E/690: Gawlina I. E/828: Drzazga I. E/795: Jubany Arnau N. E/887: Evangelisti I. B. E/675: Richaud P. E/888: Tanna H. E/728: Talamas Camandari E. E/901: Battaglia I. E/770: Kemerer G. E/950: Hamvas E. E/774: Cioli I. E/965: Ottaviani A. E/626: Dopfner I. E/1020: Pobo2ny R. E/656: Suenens L. I. E/864: Schutte I. E/779: Geeraerts X. E/948: Yamaguchi P. E/865: Ziade I. E/888: Tanna H. E/951: Nkongolo I. E/626: Dopfner I. E/952 [E/592]: Spellman F. E/652: Landazuri Ricketts I. E/628: Massa P. E/728: Talamas Camandari E. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA 83

E/770: Kemerer G. E/824: Carretta P. E/814: Da Mota e Albuquerque E/864: Schutte I. I. B. E/865: Ziade I. E/640: De Smedt I.; Calewaert E/826 [E/626]: Dopfner I. C. I.; De Kesel I. E/626: Dopfner I. E/656: Suenens L. I. E/639: McEleney I. E/805: Degrijse 0. E/951: Nkongolo I. E/807: Yu-Pin P. E/699: Maurer I. E/864: Schutte I. E/723: Zohrabian C. E/628: Massa P. E/815 bis: Simons F. E/868: Brizgys V. E/864: Schutte I. E/728: Talamas Camandari E. E/774: Cioli I. E/591: Bacci A. E/675: Richaud P. E/628: Massa P. E/865: Ziade I. E/673: Franic F. E/728: Talamas Camandari E. E/652: Landazuri Ricketts I. E/696: Yago B. E/656: Suenens L. I. E/817: Hoa Nguyen-van Hien S. E/815 bis: Simons F. E/889: Tchidimbo R. E/675: Richaud P. E/ 652: Landazuri Ricketts I. E/864: Schutte I. E/770: Kemerer G. E/591: Bacci A. E/ 690: Gawlina I. E/628: Massa P. E/828: Drzazga I. E/690: Gawlina I. E/873: Mocellini I. E/828: Drzazga I.

II . . 266 E/626: Dopfner I. E/628: Massa P. E/656: Suenens L. I. E/897: D'Souza E. E/750: Cordeiro I. E/948: Yamaguchi P. E/768: Carrara I. E/727: Costantini V. E/813: Ddungu H. E/817: Hoa Nguyen-van Hien S. E/833: Tavares D. E/857: Bergamin R. E/699: Maurer I. E/887: Evangelisti I. B. E/951: Nkongolo I. E/828: Drzazga I. E/828: Drzazga I. E/814: Da Mota e Albuquerque E/803: Muldoon T. I. B. E/925: Corso A. E/864: Schutte I. E/949: Maloney C. E/626: Dopfner I. E/992: Tedde A. E/770: Kemerer G. E/1020: Pobofay R. E/705: Yii-Pin P. E/727: Costantini V. E/726: Slipyj I. E/884: Gonzi M. E/779: Geeraerts X. E/727: Costantini V. E/814: Da Mota e Albuquerque E/733: De Vito C. I. B. 84 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/865: Ziade I. E/889: Tchidimbo R. E/951: Nkongolo I. E/926: Peiris E. E/768: Carraro I. E/656: Suenens L. I. E/948: Yamaguchi P. E/696: Yago B. E/699: Maurer I. E/864: Schutte I. E/726: Slipyj I. E/ 694 [E/ 699]: Maurer I. E/640: De Smedt I.; Calewaert E/770: Kemerer G. C. I.; De Kesel I. E/626: Dopfner I. E/687: Okoye G. E/656: Suenens L. I. E/720: Gobbato I. B. E/865: Ziade I. E/749: Okoye G. E/591: Bacci A. E/750: Cordeiro I. E/640: De Smedt I.; Calewaert E/813: Ddungu H. C. I.; De Kesel I. E/817: Hoa Nguyen-van Hien S. E/673: Franic F. E/948: Yamaguchi P. E/766: Cule P. E/696: Yago B. E/799: Romoli D. E/699: Maurer I. E/845: Mcintyre I. E/606: Attipetty I. E/891: F enocchio I. E/891: F enocchio I. E/962: Ntuyahaga M. E/787: Piasentini I. E/675: Richaud P. E/687: Okoye G. E/779: Geeraerts X. E/690: Gawlina I. E/814: Da Mota e Albuquerque E/828: Drzazga I. I. B. E/873: Mocellini I. E/952: Reuss I. E/673: Franic F. E/652: Landazuri Ricketts I. E/ 685 [E/684]: Nufies Teixeira F. E/726: Slipyj I. E/705: Yu-Pin P. E/649: Helmsing C. E/807: Yu-Pin P. E/814: Da Mota e Albuquerque E/864: Schutte I. I. B. E/787: Piasentini I. E/726: Slipyj I. E/828: Drzazga I. E/770: Kemerer G.

Cap. IV (olim cap. III): Relationes de singulis numeris: vol. III, pars I:

N. 30, olim n. 22 . . 281 E/532: Russo I. A. E/972: Pailloux R. E/989: Silva Henriquez R.

N. 31, olim n. 23 § 4 ...... 282 E/938: De Smedt Ae. E/1017: Beck G. E/1093: Garrone G. E/981 [E/987]: Morcillo Gonz.a­ E/989: Silva Henriquez R. lez C. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA 85

E/1083/3 [E/982]: McGrath M. E/983: Menager I. E/1017: Beck G.

N. 32, olim n. 23 ...... 283 E/529: Epp. provinciae Aquen., E/1025: Tracy R. Avenion. et dioec. Massil. E/966: Hurley D. E/990: Bea A. E/ 1040: De Castro Mayer A. E/1014: Donze H. E/1045 [E/1014]: Donze H. E/983 [E/1014]: Menager I. E/990: Bea A. (cf. Donze) E/985: Ziade I.

N. 33, olim n. 25 § 1 . . . . 283 E/660: Franco Cascon A. E/1076: Jelmini A. E/905: Cento F. E/1085: Laszlo S. E/976: Ruotolo I. E/989: Silva Henriquez R. E/916: Civardi A. E/990: Bea A. E/917: Castellano M. E/974: Caggiano A. E/989: Silva Henriquez R. E/1046: Jubany Arnau N. E/505: Gargitter I. E/ 1083: McGrath M. E/916: Civardi A. E/1085: Laszlo S. E/974: Caggiano A. E/1090: Venezia P. E/1046: Jubany Arnau N. E/1083/3 [E/982]: McGrath M.

N. 34, novus ...... 285 E/938: De Smedt Ae. E/ 923: Bueno y Monreal I. E/529: Epp. provinciae Aquen., E/979: Enrique y Tarancon V. Avenion. et dioec. Massil. E/984: Uribe Jaramillo A. E/908: Hengsbach F. E/938: De Smedt Ae.

N. 35, novus ...... 286 E/938: De Smedt Ae. E/990: Bea A. E/910: Fiordelli P. E/996: Sepinski A. E/920 [E/922]: Philbin V. E/717 [E/917]: Castellano M. E/1070: Mansourati I.

N. 36, olim n. 25 §§ 3-4 ...... 287 E/1083/3 [E/982]: McGrath M. E/1074: [E/1014]: Donze H. E/986: Seper F. E/938: De Smedt Ae. E/1083/3 [E/982]: McGrath M. E/939: Klepacz M. E/717 [E/317]: Castellano M. E/936: De Barros Camara C. E/934: Geise P. E/1005: Sheean L. E/990: Bea A. E/996: Sepinski A. E/1004: Van Zuylen G. E/966: Hurley D. 86 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/980 [E/989]: Silva Henri- E/867: Gomez Leon F. quez R. E/990: Bea A. E/1024: Muldoon T. E/966: Hurley D. E/966: Hurley D. E/989: Silva Henriquez R. E/934: Geise P.

N. 37, olim n. 26 . . . . 289 E / 9 3 2: Schroeff er I. E/989: Silva Henriquez R. E/1085: Laszlo S. E/1085: Laszlo S. E/1016: Florit E. E/ 921: Melendro F. E/1085: Laszlo s. E/ 1097: De Vito A. E/972: Pailloux R. E/888: Tonna H. E/1078: Lamont D. E/967: Kozlowiecki A. E/979: Enrique y Tarancon V. E/930: Picachy L. E/1070: Mansurati I. E/ 989: Silva Henriquez R. E/967: Kozlowiecki A. E/1127: Hoeffner I. E/996: Sepinski A. E/1116: Ruiz Garcia S. E/ 1127: Hoeffner I. E/1083 [E/982]: McGrath M. E/976: Ruotolo I. E/989: Silva Henriquez R. E/941: Gracias V. E/912: Padin C. E/915: Hannan Ph. E/936: De Barros Camara I. E/996: Sepinski A.

Cap. V: Relationes de singulis numeris: vol. III, pars I:

N. 39, olim n. 28 301 E/1057: Silva Henriquez R. E/1252: Hervas y Benet I. E/ 1106: De Barros Camara I. E/1289: Cornelis I. E/1108: Dopfner I. E/ 13 77: Kozlowiecki A. E/1109: Quiroga y Palacios F. E/1055: Morstabilini A. E/1177: Prou I. E/1144: Ruffini E. E/1199: Kovacs S. E/ 117 4: Lopes de Moura A. E/1203: Modrego y Casaus G. E/ 1191: Flores Martin I. E/1208: Patroni A. E/1213: Wojtyla C. E/ 1211: Helmsing C. E/1294: Raymond L. E/1222: Tawil I. E/1533: Jelmini A. E/1225: Hodapp R.

N. 40, olim n. 29 302 E/529: Epp. provinciae Aquen., E/1120: Crous y Salichs C. Avenion. et dioec. Massi!. E/1164: Moro Briz S. E/1053: Schoemaker V~ E/1165: De Arriba y Castro B, INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA 87

E/1183 [E/1138]: Russel I. E/529: Epp. provmc1ae Aquen., E/1187 [E/1178]: Grotti I. Avenion. et dioec. Massil. E/1215: Caminada C. E/1138: Russel I.

N. 41, olim n. 30 ...... 304 E/1181 b: Sepinski A. E/1167: Gonzalez Arbelaez I. Emend. II, n. 69: Patres linguae E/1932 [E/1232]: Barbieri R. Germ. et confer~ epp. E/1257: De Provencheres C. Scandin. E/1292: Van Dodewaard I. E/1134: Leger P. Ae. E/1175: Hoa Nguyen-van Hien S. E/1146: Malanczuk V. E/1217: Mazur I. E/1148: Pailloux R. E/1053: Schoemaker V. E/1175: Hoa Nguyen-van Hien S. E/1057: Silva Henriquez R. E/1206: Printesis B. E/1183: Sansierra H. E/1409: Hanrion B. E/1203: Modrego y Casaus G. Emend. II, n. 71: Patres linguae E/1206: Printesis B. Germ. et confer. epp. E/529: Epp. provinciae Aquen., Scandin. Avenion. et dioec. Massil. E/1053: Schoemaker V. E/1053: Schoemaker V. E/ 1106: De Barros Camara I. E/1057: Silva Henriquez R. E/1107: Gilroy N. T. E/1148: Pailloux R. E/1108: Dopfner I. E/1183: Sansierra H. E/1148: Pailloux R. E/1257: De Provencheres C. E/1151: Aguirre A. Emend. II, n. 75: Weber I.· E/1160 [E/1166]: Emanuel I. M. E/529: Epp. provinciae Aquen., E/1171: Klepacz M. Avenion. et dioec. Massil. E/1203: Modrego y Casaus G. E/1108: Dopfner I. E/1253: Hage A. E/1207 [E/1150]: Gray G. I. E/1293: Chaves R. Emend. II, n. 77: Weber I. E/1292: Van Dodewaard I. E/529: Epp. provinciae Aquen., E/1247: Flusin C. Avenion. et dioec. Massil. E/ 1257: De Provencheres C. E/1148: Pailloux R. E/1140: Franic F. E/1105: Gon~alves Cerejeira M. E/1191: Flores Martin I. E/1163: Cambiaghi P. E/1256: Zilianti P. E/1170: Leiprecht C. E/ 1292: Van Dodewaard I. E/1171: Klepacz M. Emend. II, n. 72: Patres linguae E/1197: Hermaniuk M. Germ. et confer. epp. E/1211: Helmsing C. iScandin. E/1253: Hage A. E/1109: Quiroga y Palacios F. E/1262: Stein B. E/1053: Schoemaker V. E/1329: Elwel C. E/ 1080: Pereira E. E/1336 [E/1236]: Hoffer P. I. 88 ACTA CONG. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 42, olim n. 31 306 E/1056: Richaud P. E/1195: Ona de Echave A. E/1057: Silva Henriquez R. E/1200: Pernicone I. E/1158: Melendro F. E/1210: Mazzieri F. C. E/1195: Ona de Echave A. E/1216: Nuer I. E/1199: Kovacs S. E/1173: Sapelak A. E/1200: Pernicone I. E/1195: Ona de Echave A. E/1203: Modrego y Casaus C. E/1269: Seper F. E/1206: Printesis B. E/530: Seitz P. E/1242: Roddguez I. E/1108: Dopfner I. E/1259: Mingo C. E/1181 b: Sepinski A. E/1056: Richaud P. E/1374: Reuss I. E/1057: Silva Henriquez R. E/530: Seitz P. E/1109: Quiroga y Palacios R. E/1108: Dopfner I. E/1148: Pailloux R. E/1172: Parecattil I. E/1158: Melendro F. E/1248: Rubio L. E/1200: Pernicone I. E/1251: Suenens L. I. E/1336: Da Cunha Cintra E. E/1256: Zilianti P. E/1056: Richaud P. E/1261: Heiligers C. E/1158: Melendro F. E/1053: Schoemaker V. E/1199: Kovacs S. E/1108: Dopfner I. E/1200: Pernicone I. E/1251: Suenens L. I. E/1203: Modrego y Casaus G. E/1261: Heiligers C. E/1109: Quiroga y Palacios F. E/1292: Van Dodewaard I. E/1174: Lopes De Moura A.

Cap. VI: Relationes de singulis numeris: vol. III, pars I:

N. 43, olim n. 32 . . . 316 E/1145: Reetz B. E/1196: Pailloux R. E/1289: Cornelis I. E/1258: Fernandez A. E/1465: Silva Henriquez R. E/1274: Volker L. E/1168: Martin I.

N. 44, olim n. 33 317 E/1326: Philippe P. E/1244: Hengsbach F. E/1220: Huot R. E/1258: Fernandez A. E/1228: Manresa Formosa A. E/1270: Argaya Goicoechea H. E/1236: Hoffer I. P. E/1323: Bettazzi A. E/1258: Fernandez A. E/1230: Degrijse 0. E/1380: Guilly R. E/1053: Schoemaker V. E/1251: Suenens L. I. E/1108: Dopfner I. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA 89

E/1170: Leiprecht C. E/1221: De Hornedo Correa A. E/ 1228: Manresa Formosa A. E/1229: Sartre V. E/1233: Picachy L. E/1236: Hoffer P. E/1261: Heiligers C. E/1238: Bucko I. E/1382: Patroni A. E/1327 [E/1328]: Serrano Pas- E/1189: Garrone G. tor I. E/1229: Sartre V. E/1378: Chedid I. E/1326: Philippe P. E/1380: Guilly R. E/1328 [E/1327]: Larraona A. E/1383: Corboy I. E/1387: Zoa I. E/1387: Zoa I. E/1128 [E/1228]: Manresa For­ mosa L.

N. 45, olim n. 34 . 319 E/1238: Bucko I. E/1273: Jubany Arnau N. E/1378: Chedid I. E/1386: Janssens I. B. E/1253: Hage A. E/ 1177: Prou I. E/1265: Van Hees W.

Relatio adiuncta: vol. III, pars I ...... 329

E/1327 [E/1328]: Serrano Pas- E/1234: Cibrian Fernandez U. tor I. E/1328 [E/1327] :. Larraona A. E/ 127 0: Argaya Goicoechea H. E/1176: Perantoni P. E/1257: De Provencheres C. E/522: Morcillo Gonzalez C. E/1181: Sepinski A. - E/980: Schutte I. E/1326: Philippe P. E/1147: Spanedda F. E/1384: Campagnone R. E/1162: Schweiger P. E/1255: Lalande G. E/1181: Sepinski A. E/1381: Kleiner S. E/1214: Fustella A. E/1386: Janssens I. B. E/1253: Hage A. E/1328 [E/1327]: Larraona A. E/1255: Lalande G. E/1253: Hage A. E/1257: De Provencheres C. E/ 1258: Fernandez A. E/1270: Argaya Goicoechea H. E/1162: Schweiger P. E/1290: Des Rosiers I. E/1203: Modrego y Casaus G. E/1326: Philippe P. E/1147: Spanedda F. E/1328 [E/1327]: Larraona A. E/980: 1Schiitte I. E/ 13 64: Dopfner I. E/1223: Corboy I. E/550: Tabera Araoz A. E/1221: De Hornedo Correa A. E/1131: Vuccino A. E/1290: Des Rosiers I. E/1178: Grotti I. E/1291: Deschatelets L. E/1208: Patroni A. E/1334: Bortignon H. E/1213: Wojtyla C. 90 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/1382: Patroni A. E/1245: Hasler I. E/1057: Silva Henriquez R. E/1053: Schoemaker V. E/518: Djajasepoetra H. E/1055 [E/1061]: Urtasun I. E/1058: Charue A. E/1170: Leiprecht C. E/1108: Dopfner I. E/1326: Philippe P. E/1292: Van Dodewaard I.

Cap. VII: Relatio: vol. III, pars V . 57

E/2598: Meouchi P. E/2685: Melendro F. E/2628: Frattegiani B. E/2692: Darmajuwana I. E/2664: Pont I. E/2745: Van Dodewaard I. E/2676: Nicodemo H. E/2673 B [E/2677]: Ziade I. E/2678: Hermaniuk M. E/2681: Butler C. E/2681: Butler C. E/2627: De Provencheres C. E/2682: Garcia de Sierra y Men- E/2678: Hermaniuk M. dez S. E/2680: Eichinger A. E/2685: Melendro F. E/2694: Ancel A. E/2695: D'Agostino B. E/2710: Jaeger L. E/2711: McGrath M. E/2711: McGrath M. E/2714 [E/2716]: Rossi A. E/2743: Laszlo s. E/2743: Laszlo S. E/2639: Prou I. E/2672: Urbani I. E/2675: Gori A. E/2673: Santos R. E/2676: Nicodemo H. E/2674: Rugambwa I. E/2681 [E/2714]: Prou I. E/2675: Gori A. E/2682: Garcia de Sierra y Men- E/2683: Mathias A. dez S. E/2694: Ancel A. E/2695: D'Agostino B. E/2672: Urbani I. E/2720: Ruffini E. E/2673: Santos R. E/2788: Descuffi I. E/2683: Mathias A. E/2838: Puset I. E/2672: Urbani I. E/2628: Frattegiani B. E/2675: Gori A. E/2682: Garcia de Sierra y Men- E/2678: Hermaniuk M. dez S. E/2518: [E/2598]: Meouchi P. E/2685: Melendro F. E/2673: Santos R. E/2695: D'Agostino B. E/2676: Nicodemo H. E/2716: Rossi A. E/2678: Hermaniuk M. E/2720: Ruffini E. E/2682: Garcia de Sierra y Men­ dez S. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA 91

De titulo capitis . . . 58 E/2598: Meouchi P. E/2685: Melendro F. E/2635 [E/2636]: Lucey C. E/2714 [E/2716]: Rossi A. E/2642: Michler M. · E/2635 B [E/2635]: Carli A. E/2676: Nicodemo H. E/2689: Spellman F. E/2682: Garcia de Sierra y Men­ dez S.

N. 48 58 E/2635 B [E/2635]: Carli A. E/2711: McGrath M. E/2791: Bea A. E/2639: Prou I. E/2627: De Provincheres C. E/2675: Gori A. E/2678: Hermaniuk M. E/2676: Nicodemo H. E/2680: Elchinger A. E/2682: Garcia de Sierra y Men- E/2710: Jaeger L. dez S. E/2743: Laszlo s. E/2695: D'Agostino B. E/2673 B [E/2677]: Ziade I. E/2716 [E/2714]: Prou I. E/2681: Butler C. E/2720: Ruffini E. E/3209: Philippe P. E/2788: Descuffi I. E/2638: Bagnoli A. E/2838: Puset I. E/2694: Ancel A.

N. 49 60 E/2642: Michler M. E/2791: Bea A. E/2635 [E/2636]: Lucey C. E/2783: Silva Henriquez R. E/2681: Butler C.

N. 50 60 E/2685: Melendro F. E/2673 B [E/2677]: Ziade I. E/2695: D' Agostino B. E/2635 B [E/2636]: Lucey C. E/2720: Ruffini E. E/2639: Prou I. E/2627: De Provencheres C. E/2682: Garcia de Sierra y Men- E/2639: Prou I. dez S. E/2712: Leger P. Ae. E/2716 [E/2714]: Prou I. E/3171: Wehr M. E/2592: Cousineau A. E/2720: Ruffini E. E/2642: Michler M. E/2791: Bea A.

N. 51 61 E/2635 [E/2636]: Lucey C. E/2635 B [E/2635]: Carli A. E/2682: Garcia de Sierra y Men­ E/2746: Temifio Saiz A. dez S. E/2791: Bea A. 92 ACTA CONG. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Cap. VIII: Relatio: vol. III, pars VI . . . 23

E/2600: Brellinger L. E/2820: Tome A. E/2635 [E/2636]: Lucey C. E/3077: Aldegunde Dorrego F. E/2651: Melendro F. E / 2668: Aldegunde Dorrego F. E/2697: Leger P. Ae. E/2822: Silva Henriquez R. E/2699: Silva Henriquez R. E/2835: Grotti I. E/2723: Rendeho F. E/2839: Van Dodewaard I. E/2730: Jaeger L. E/2642: Michler M. E/2829: Weber I. E/2573: Silva Santiago A. E/2518 [E/2598]: Meouchi P. E/2611: Dubois M. E/2644: Weber I. E/2623: Gasbarri P. E/2819: Byrne H. E/2717: Perantoni P. E/2733: Fernandez A. E/2726: Del Campo y de la Bar­ E/2839: Van Dodewaard I. cena A. E/2732: Ancel A. E/ 27 35: Garcia y Garcia de Cas- E/2717: Perantoni P. tro R. E/2657: Moro Briz S. E/2860 [E/2760]: Castan L. E/2734: Manta A. E/2830: Niccolai I.; D'Antonio N. E/2668: Aldegunde Dorrego F. E/2831: Cule P. E/2722: Suenens L. I. E/2835: Grotti I. E/2787 [E/2827]: Bianchi L. E/2602: 13 epp. Africae Centro- E/2655: Frings I. Orient. E/2806: Fripgs I. E/2697: Leger P. Ae. E/2699: Silva Henriquez R. E/2778: Fady I. E/2698: Dopfner I. E/2781: Saboia Bandeira de Mel- E/2884 [E/2844]: Alfrink B. lo C. E/2835: Grotti I. E/2822: Silva Henriquez R. E/2602: 13 epp. Africae Centro- E/3041: Tschudy R. Orient. E/ 313 0: da Mota e Albuquerque E/2709 [E/2700]: Bea A. I. B. E/2736: Signora A. E/2935: Volk H. E/2777: Blecharczyk M.

N. 52 ...... 24 E/2791: Bea A. E/2822: Silva Henriquez R. E/2781: Saboia Bandeira de Mel- E/2826: Zazpe V. lo c. E/2839: Van Dodewaard I. E/2730: Jaeger L. E/2635 [E/2636]: Lucey C. E/2635 [E/2636]: Lucey C. E/2581: Maze P. E/2639: Prou I. E/2697: Leger P. Ae. E/2772: De Castro Mayer A. E/2791: Bea A. E/2836: Prou I. E/2699: Silva Henriquez R. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA 93

N. 53 25 E/2655: Frings I. E/2835: Grotti I. E/2822: Silva Henriquez R. E/2822: Silva Henriquez R. E/2826: Zazpe V. E/2697: Leger P. Ae. E/2627: De Provencheres C. E/2822: Silva Henriquez R. E/2822: Silva Henriquez R. E/2828: Henschen I. E/2580: Lemenager A. E/2627: De Provencheres C. E/2635 [E/2636]: Lucey C. E/2782: Pourchet M. E/2640: Hoa Nguyen-van Hien S. E/2839: Van Dodewaard I. E/2791: Bea A. E/2791: Bea A. E/2835: Grotti I. E/2829: Weber I. E/1575 [E/2575]: Borromeo E/3171: Wehr M. A. C. E/1575 [E/2575]: Borromeo E/2836 [E/2833]: Cazzaro B. A. C. E/2635: Carli A. E/2635: Carli A. E/2791: Bea A. E/2734: Monta A. M. E/2820: Tome A. E/3107: Rusch P. E/2627: De Provencheres C. E/2734: Monta A. M. E/2779: Cecchi V. E/3078: Grotti I. -E/2822: Silva Henriquez R. E/3107: Rusch P. E/2826: Zazpe V. E/2698: Dopfner I. E/2828: Henschen I. E/2822: Silva Henriquez R. E/2791: Bea A. E/2635: Carli A. E/2640: Hoa Nguyen-van Hien S. E/2791: Bea A. E/2839: Van Dodewaard I. E/2967: Pourchet M. E/2826: Zazpe V. E/2620: Janssens I. B. E/2627: De Provencheres C.

N. 54 . . 28 E/2697: Leger P. Ae. E/2839: Van Dodewaard I. E/2833: Cazzaro B. E/2627: De Provencheres C. E/2611: Dubois M. E/2826: Zazpe V. E/2644: Weber I. E/2699: Silva Henriquez R. E/2518 [E/2598]: Meouchi P. E/2639: Prou I. E/2699: Silva Henriquez R. E/2836: Prou I. E/2635: Carli A. E/2839: Van Dodewaard I. E/2697: Leger P. Ae. E/2822: Silva Henriquez R. E/2822: Silva Henriquez R. E/2627: De Provencheres C. E/2627: De Provencheres C. E/2778: Fady I. E/2826: Zazpe V. E/2806 [E/2826]: Zazpe V. E/2822: Silva Henriquez R. E/3107: Rusch P. E/2635 [E/2636]: Lucey C. E/2791: Bea A. E/2828: Henschen I. E/2721: Ruffini E. 94 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/2723: Rendeiro F. E/2936: Willebrands I. E/2727: De Castro Mayer A. E/3107: Rusch P. E/2728: Van Lierde P. C. E/3113: Ol~omendy M. E/2742: Malanchuk V. E/2668: Aldegunde Dorrego F. E/2771: Olazar Muruaga G. E/2782: Pourchet M. E/2777: Blecharczyk M. E/2816: Doumith M. E/2780: Doumith M. E/2822: Silva Henriquez R. E/2814: Temifio Saiz A. E/2620: Janssens I. B. E/2817: Battistelli S. E/2519 [E/2619]: Weber I. E/2830: Niccolai I.; D'Antonio N. E/2627: De Provencheres C. E/2611: Dubois M. E/1575 [E/2575]: Borromeo E/2870: Pronti I. A. C. E/2623: Gasbarri P. E/3107: Rusch P. E/2737: Gasbarri P. E/2611: Dubois M. E/2797: Anaya y Diez de Bonil- E/2791: Bea A. la I. E/2635: Carli A. E/2518: [E/2598]: Meouchi P. E/2697 [E/2967]: Pourchet M. E/2581: Maze P. E/2635: Carli A. E/2620: Janssens I. B. E/2822: Silva Henriquez R. E/2697: Leger P. Ae. E/2730: Jaeger L. E/2698: Dopfner I. E/2732 [E/2731]: Kempf V. E/2725: Schoiswohl I. E/2635: Carli A. E/2778: Fady I. E/2791: Bea A. E/2780: Doumith M. E/2967: Pourchet M. E/2791: Bea. A. E/2822: Silva Henriquez R. E/2839: Van Dodewaard I. E/2826: Zazpe V. E/3041: Tschudy R. E/2635: Carli A. E/2935: Volk H. E/2828: Heuschen I. E/313 0: da Mota e Albuquerque E/2627: De Provencheres C. I. B. Ultimus, in Relatione, refertur L. I. E/2884 [E/2844]: Alfrink B. Suenens: cf. E/2722.

N. 55 33

E/2822: Silva Henriquez R. E/2518 [E/2598]: Meouchi P. E/2782: Pourchet M. E/2602: 13 epp. Africae Centro­ E/2668: Aldegunde Dorrego F. Orient. E/2791: Bea A. E/2961: Silva Henriquez R. E/2651: Melendro F. E/2688 [E/2668]: Aldegunde E/2736: Signora A. Dorrego F. E/2840: Melendro F. E/2699: Silva Henriquez R. E/2954: Gon9alves Cerejeira E. E/2697: Leger P. Ae. E/2791: Bea A. E/2698: Dopfner I. E/2620: Janssens I. B. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA 95

N. 56 34 E/2731: Kempf V. E/2822: Silva Henriquez R. E/2791: Bea A. E/2839: Van Dodewaard I. E/2822: Silva Henriquez R. · E/2967: Pourchet M. E/2627: De Provencheres C. E/2724: Sapelak A. E/2724: Sapelak A. E/2730: Jaeger L. E/2782: Pourchet M. E/2728: Van Lierde C. E/2791: Bea A. E/2635 [E/2636]: Lucey C. 96 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

II SCHEMA PROPOSITIONUM DE RELIGIOSIS

APPENDIX (1964)

I - Considerationes generales: vol. III, pars VII:

§ 1. - De acceptatione schematis . 105 I, p. 11, n. 12: * Parker T. I, p. 14, n. 18: Loras T. Lane I, p. 16, n. 22 [n. 18] Meouchi P.

§ 2. - Indoles generales schematis . 105 I, p. 15, n. 17: Alberione I. I, p. 3, n. 2: Przklenk I. B. I, p. 19, n. 24 [n. 20]: Helmsing C. II, p. 3, n. 23: Lefebvre A. I, p. 15, n. 21 [n. 17]: Alberione I. I, p. 16, n. 22 [n. 18]: Meouchi P. I, p. 16, n. 22 [n. 18]: Meouchi P.

§ 3. - De vocatione ad sanctitatem . 106 I, p. 10, n. 9: Ritter I. I, p. 19, n. 24 [n. 20]: Helmsing C. I, p. 4, n. 3, c: Taguchi Yoshigoro P. I, p, 12, n. 6 [n. 16], a: 11 epp. Africae Centro-Orientalis

* Citationes referuntur ad duos fasdculos cyclostilo editos, in quibus comm1ss10 conciliaris de Religiosis Patrum observationes collegit ad usum Patrum et peritorum ipsius commissionis: I - Observationes Exc.morum ac Rev.morum Patrum Concilii Oecumenici Vati­ cani II circa schema «De statibus perfectionis acquirendae » ... , Romae, 12 mensis septembris 1963; II - Observationes Exc.morum ac Rev.morum Patrum Concilii Oecumenici Vati­ cani II circa schema «De statibus perfectionis acquirendae » ... , Romae 5 octobris 1963. INDEX SIGLORUM - DE RELIGIOSIS 97

§ 4. - De reverentia Religiosorum erga Ordinarium loci . 107 I, p. 14, n. 19: Lokuang S.

§ 5. - De titulo schematis . 107 I, p. 20, n. 21: Urtasun I. I, p. 24, n. 3: Russo I. II, pp. 6-8: Reetz B. II, p. 61: Saigh Maximus IV II, p.74: Buttarazzi N. I, pp. 20-22: Przyklenk I. B. I, p. 24, n. 4: Satoshi Nagae L. II, p. 9, n. 10: Cuenca I. II, p. 9. [, n. 9]: Epp. Indonesiae I, pp. 22-23: Przyklenk I. B.

§ 6. - De quibusdam criteriis generaliter observandis . 109 I, p. 10, n. 9: Ritter I. I, p. 19, n. 24 [n. 20]: Helmsing C. I, p. 4, n. 3: Taguchi Y oshigoro P. I, p. 8, n. 6: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. I, p. 12, n. 16: 11 epp. Africae Centro-Orientalis I, p. 12, n. 15: Conf. ep. Neerlandica

II - Considerationes particulares: vol. III, pars VII:

§ 1. - Ad art. 3 . 109 I, p. 30, n. 3: Stewart B. II, p. 12, n. 6: Baudoux M. I, p. 34, n. 2: Hoffer P. II, p. 13, n. 8: Sepinski A. I, p. 32, n. 2: Hoffer P. I, p. 32, n. 4: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M.

Ad art. 4 . 110 II, p. 14, n. 6: Reetz B. II, p. 15, n. 8: Cuenca I.

Ad art. 5 . . . 110 I, p. 34, n. 4: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. II, p. 16, n. 10: Fukahori Senyemon D. I, p. 35, n. 5: 15 pp. Africae Orientalis

7 98 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Ad art. 6 . 111 I, p. 36, n. 1: Urtasun I. I, p. 37, n. 5: De Provencheres C., Urtasun I.,· Lallier M. I, p. 37, n. 6: Jaeger L. II, p. 75: Buttarazzi N. II, p. 76, n. 7: Buttarazzi N. I, p. 36, n. 1: Urtasun I. I, p. 36, n. 3: Dammert Bellido I. I, p. 37, n. 5: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. I, p. 41, n. 7 [n. 6]: Baeten I. I, p. 45, n. 10: Richaud C. I, p. 46, n. 11: Helmsing C. II, p. 111: Hilt I. II, p. 17, 11. 12: Lefevre A. I, p. 30, n. 5: Sortais G.

Ad art. 8 . 112 II, p. 18: Huyghe G. II, p. 81, n. 8: Buttarazzi N. I, p. 48, n. 2: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. I, p. 49, 11. 4: Tomek V. II, p. 19, n. 5: Epp. Argentinae

Ad art. 9 . 113 I, p. 48, n. 1: Almarcegui A. n, p. 20, n. 13: Cuenca I. II, p. 20, n. 13: Cuenca I.

Ad art. 10 . . . . 113 I, p. 55, n. 1: Urtasun I. I, p. 57, n. 5: De Provencheres C., Urtasu11 I., Lallier M. II, p. 20, n. 7: Huyghe G. II, pp. 21-26: Huyghe G. I, p. 57, n. 5: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. II, p. 24; 25: Huyghe G. II, p. 81, n. 10: Buttarazzi N. I, p. 56, n. 4: Conf. epp. Angliae et Cambriae

§ 2. - Ad integrum cap. II 114 II, p. 27, n. 5: Reetz B. I, p. 58, n. 1: De Provencheres C., Urtasu11 I., Lallier M. I, p. 58, n. 2: Newman T. INDEX SIGLORUM - DE RELIGIOSIS 99

I, p. 59, n. 3: Lokuang S. I, p. 59, n. 4: Helmsing C.

Ad art. 11 ...... 114 I, p. 60: Batanian I. P. II, p. 27, n. 2: Baudoux M. II, p. 27, n. 4: Huyghe G. II, p. 27, n. 3: Reetz B.

Ad art. 12 ...... 115 I, p. 61, n. 1: Urtasun I. II, p. 28, n. 3: Reetz B. II, p. 28, n. 5: Huyghe G. II, p. 82, n. 12: Buttarazzi N. II, p. 91, n. 12: Tabera Araoz A.

Ad art. 13 ...... 115 I, p. 62, n. 1: Urtasun I. I, p. 62, n. 2: Dammert Bellido I. I, p. 62, n. 4: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. II, p. 30, n. 6: Baudoux M. II, p. 30, n. 7: Huyghe G. I, p. 62, n. 3: Almarcegui A. II, p. 29, n. 5: Lefevre A. II, p. 92: Tabera Araoz A.

Ad art. 14 . . . 115 I, p. 63, n. 1: Taguchi Yoshigoro P. I, p. 63, n. 2: Nicodemo E. II, p. 82, n. 14: Buttarazzi N. II, p. 88: Tabera Araoz A.

Ad art. 15 . . 115 I, p. 64, n. 3: Nicodemo E. I, p. 64, n. 4: 11 epp. Africae Centro-Orientalis II, p. 65: Saboia Bandeira de Mello C. II, p. 70, 72: Mels B.

Ad art. 16 . . . 116 I, p. 65, n. 1: Taguchi Yoshigoro P. I, p. 65, n. 2: Gori A. 100 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

I, p. 65, n. 3: Helmsing C. II, p. 32, n. 4: Baudoux M. II, p. 32, n. 5: O'Callaghan E.

§ 3. - Ad integrum cap. III ...... 116 I, p. 66, n. 2: Tomek V. I, p. 67, n. 3: Helmsing C.

Ad titulum cap. III ...... 116 II, p. 82: Buttarazzi N. II, p. 33: Huyghe G.

Art art. 17 . . . . 117 I, p. 68, n. 2: 15 epp. Africae Orientalis I, p. 68, n. 1: Russo I. II, p. 93: Tabera Araoz A. II, p. 33, n. 3: Baudoux M. II, p. 33, n. 4: Huyghe G.

Ad art. 18 . . 117 II, p. 93: Tabera Araoz A. I, p. 69, n. 1: Urtasun I. I, p. 69, n. 2: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. II, p. 34, n. 5: Baudoux M. II, p. 35:, n. 7: Huyghe G. II, p. 34, n. 4: Lefevre A. II, p. 83: Buttarazzi N. II, p. 93: Tabera Araoz A. II, pp. 94-95: Tabera Araoz A.

Ad art. 19 . . . 117 I, p. 70, n. 1: Hoffer P. I, p. 70, n. 2: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. II, p. 96: Tabera Araoz A. I, p. 70, n. 3: Batanian I. P.

Ad art. 20 ...... 118 I, p. 71, n. 1: Shehan L. I, p. 71, n. 2: Fernandes A. I, p. 72, n. 1: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. II, p. 83: Buttarazzi N. INDEX SIGLORUM - DE RELIGIOSIS 101

Ad art. 21 . 118 I, p. 73, n. 4: Hoffer P. I, p. 72, n. 3: Lokuang S. II, p. 96, n. 21: Tabera Araoz A.

Ad art. 22 ...... 119 I, p. 74, n. 1: Mason E. I, p. 74, n. 2: Batanian I. P. II, p. 36, n. 22: Baudoux M. II, pp. 37-40, n. 22 bis: Reetz B.; Huyghe G.

§ 4. - Ad integrum cap. IV ...... 119

I, p. 75, n. 2: Przyklenk I. B. I, p. 76, n. 3: Mason E. II, p. 41, n. 4: Lefevre A.

Ad titulum ...... 120 I, p. 75, n. 1: Przyklenk I. B. II, p. 84: Buttarazzi N.

Ad art. 23 ...... 120 I, p. 77, n. 1: Dammert Bellido I. II, p. 41, n. 7: Lefevre A. II, p. 42, n. 9: Bondielli H. I, p. 78, n. 4: 11 epp. Africae Centro-Orientalis II, p. 96, n. 23: Tahera Araoz A. I, p. 80, n. 5: McQuaid I. II, p. 42, n. 9: Baudoux M.

Ad art. 24 ...... 120 I, p. 79, n. 1: Urtasun I. I, p. 79, n. 3: Russo I. I, p. 79, n. 4: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. I, p. 79, n. 2: Hoffer P. I, p. 8,0, n. 7: Batanian I. P. I, p. 80, n. 8: Richaud P. II, p. 41, n. 7: Lefevre A. II, p. 41, n. 8: Nguyen-van Binh P. II, p. 84, n. 24: Buttarazzi N. 102 ACTA CONC~ VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

II, p. 73, n. 24: Cunial A. II, p. 65: Saboia Bandeira de Mello C. I, p. 79, n. 4: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. II, p. 42, n. 10: Nguyen-van Binh P.

Ad art. 25 ...... 121 I, p. 81, n. 2: Hoffer P. I, p. 81, n. 3: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. II, p. 43, n. 6: Baudoux M. II, p. 97, n. 25: Tabera Araoz A. I, p. 82, n. 5: Batanian I. P.

Ad art. 26 ...... 121 I, p. 83, n. 2: Russo I. II, p. 43, n. 7: Baudoux M. I, p. 83, n. 4: Batanian I. P. I, p. 84, n. 5: Conway V. II, p. 98, n. 26: Tabera Araoz A. II, p. 44, n. 8: Baudoux M. II, p. 98, n. 26: Tabera Araoz A.

Ad art. 27 ...... 122 II, p. 98, n. 27: Tabera · Araoz A. I, p. 85, n. 2: Taguchi Yoshigoro P. I, p. 83, n. 3: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. I, p. 85, n. 1: Urtasun I. II, p. 44, n. 4: Baudoux M.

Ad art. 28 ...... 123 I, p. 86, n. 2: Stewart B. I, p. 86, n. 3: Krol I. I, p. 86, n. 4: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. I, p. 87, n. 6: Meouchi P. I, p. 87, n. 5: Gori A. I, p. 88, n. 7: Richaud P. II, p. 84, n. 28: Buttarazzi N. I, p. 87, n. 6: Meouchi P. II, p. 44, n. 9: Sepinski A. II, p. 84, n. 28: Buttarazzi N. II~ p. 44, n. 8; Baudrn;rx M, INDEX SIGLORUM - DE RELIGIOSIS 103

Ad art. 29 . 123 I, p. 92, n. 7: Richaud P. I, p. 89, n. 2: Przyklenk I. B. I, p. 92, n. 5: Nicodemo H. I, p. 92, n. 6: Conway V. I, p. 92, n. 8: Weber I. II, p. 102, n. 1: Conf. epp. Apuliae I, p. 91, n. 3: Krol I. II, p. 85, n. 29: Buttarazzi N. II, p. 98, n. 29: Tabera Araoz A. I, p. 89, n. 1: Urtasun I. I, p. 91, n. 4: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M.

§ 5. - Ad integrum cap. V ...... 124 II, p. 46, n. 1: Lefevre A. II, p. 72: Mels B.

Ad art. 30 . . . 124 I, p. 93, n. 1: Janssens I. B. I, p. 93, n. 2: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M.

Ad art. 31 . . . 124 I, p. 94, n. 1: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. I, p. 94. n. 2: Nicodemo H. II, p. 47, n. 4: Baudoux M. II, p. 98, n. 31: Tabera Araoz A. II, p. 85: Buttarazzi N. II, p. 46, n. 3: Lefevre A. II, p. 47, n. 6: Reetz B.

Ad art. 32 ...... 125 II, p. 48, n. 2: Baudoux M. II, p. 48, n. 4: Huyghe G. II, p. 48, n. 5: Sepinski A.

§ 6. - Ad integrum cap. VI ...... 126 I, p. 96, n. 2: Quint E. I, p. 97, n. 4: Taguchi Y oshigoro P. 104 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Ad art. 34 . . . . 126 I, p. 98, n. 1: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. II, p. 49, n. 5: Lefevre A.

Ad art. 35 ...... 126 I, p. 101, n. 2: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. I, p. 100: Llopis Ivorra E. II, p. 49, n. 6: Zambrano Camader R. n, p. 49, n. 4: Huyghe G. II, p. 50, n. 5: Sepinski A. II, p. 50, n. 6: Cuenco I. II, p. 85, n. 35: Buttarazzi N.

§ 7. - Ad integrum cap. VII . . . . . 127 I, pp. 103-105: Salvini A. I, p. 105, n. 2: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. I, p. 105, n. 3: Jaeger L. I, p. 105, n. 4: Boza Masvidal E. I, p. 106, n. 5: Alberione I.

Ad art. 36 ...... 128 I, p. 4, n. 3, b: Taguchi Y oshigoro P. II, p. 51~ n. 7: Baudoux M. II, p. 85, n. 36: Buttarazzi N.

Ad art. 37 ...... 128. II, p. 51, n. 6: 28 epp. Argentinae II, p. 51, n. 4: Lefevre A. II, p. 52, n. 5: Baudoux M.

Ad art. 38 ...... 129 I, p. 108, n. 3: Dammert Bellido I. I, p. 108, n. 4: Taguchi Yoshigoro P. I, p. 109, n. 6: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. I, p. 109, n. 7: Nicodemo H. II, p. 52, n. 8: 4 epp. Argentinae II, p. 52, n. 9: Lefevre A. II, p. 53, n. 10: Baudoux M. II, p. 53, n. 11: Huyghe G. II, p. 85, n. 38: Buttarazzi N. II, p. 102, n. 2: Conf. epp. Apuliae INDEX SIGLORUM - DE RELIGIOSIS 105

Ad art. 40 . 131 I, p. 110, n. 2: Janssens I. B. II, p. 54, n. 4: Cuenco I.

§ 8. - Ad integrum cap. VIII ...... 131 I, p. 111, n. 1: Salvini A.

Ad art. 42 ...... 131 II, p. 55, n. 3: Baudoux M. II, p. 55, n. 2: Huyghe G.

Ad art. 44 ...... 132 I, p. 113, n. 2: Meouchi P. I, p. 113, n. 1: Nicodemo H. II, p. 62, n. 9: Saigh Maximus IV

Ad art. 45 . . .. 133 I, p. 114, n. 3: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. II, p. 55, n. 6: Huyghe G. II, p. 86, n. 45: Buttarazzi N. II, p. 55, n. 7: Cuenco I.

Ad art. 46 . . . . 133 I, p. 116, n. 2: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. II, [p. 56], n. 7: Huyghe G. II, p. 66, n. 46: Brizgys V. I, p. 116, n. 4: Meouchi P. I, p. 116, n. 3: Sortais G. II, p. 56, n. 5: Lefevre A. II, p. 56, n. 6: Baudoux M. II, p. 66, n. 46: Brizgys V.

Ad art. 47 ...... 134 I, p. 117, n. 2: Richaud P. II, p. 56, n. 3: Cuenco J.

Ad art. 48 ...... 134 I, p. 118, n. 1: Smit I. I, pp. 118-119, n. 3: Richaud P. 106 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

I, p. 118, n. 2: De Provencheres C., Urtasun I., Lallier M. II, p. 58 [57], n. 5: Sepinski A. II, p. 86, n. 48: Buttarazzi N.

§ 9. - Ad integrum cap. IX ...... 136 I, pp. 103-105: Salvini A.

Ad art. 49 ...... 136 II, p. 38 [58], n. 3: Sepinski A. II, p. 86, n. 49: Buttarazzi N.

Ad art. 50 ...... 136 I, p. 123, n. 1: Urtasun I. I, p. 123, n. 2: Tomassini D. I, p. 123, n. 4: Taguchi Y oshigoro P. I, p. 124, n. 6: McQuaid I. I, p. 124, n. 7: Batanian I. P. I, p. 124, n. 8: Meouchi P. I, p. 125, n. 9: Talamas Camandari E. I, p. 126, n. 10: Weber I. II, p. 65, n. 50: Saboia Bandeira de Mello C. II, p. 73, n. 50: Cunial A. II, p. 100·: Tabera Araoz A. II, p. 87, n. 50: Buttarazzi N.

Ad art. 51 ...... 137 I, p. 127, n. 1: Smit I.

§ 10. - De directorio generali ...... 137 I, p. 130, n. 2: Jaeger L. I, p. 130, n. 3: Richaud P. INDEX SIGLORUM 107

III SCHEMA DECRETI DE ACCOMMODATA RENOVATIONE VITAE RELIGIOSAE (1964)

Relatio de singulis propositionibus: vol. III, pars VI . 153 p. 9, n. 3: * Sauvage I. p. 11, n. 3: De Provencheres C. p. 16, n. 3: Sauvage I.

Prooem. 153 p. 7, n. 1: Patres linguae Germanicae et Scandiae p. 3, n. 5: Brellinger L.

Prop. 1-4 154 p. 11, n. 1: Patres linguae Germanicae et Scandiae p. 8, n. 1: Patres linguae Germanicae et Scandiae p. 8, n. 2: Lalande G. p. 8, n. 3: Sauvage I. p. 9, n. 2: Patres linguae Germanicae et Scandiae p. 9, n. 3: Sauvage I. p. 10, n. 1: Alberione I. p. 10, n. 2: Janssens I. B. p. 11, n. 2: Sauvage I. p. 11, n. 5 [3]: De Provencheres C.

Prop. 5-6 154 p. 12, n. 1: Lienart A. p. 12, n. 2: Patres linguae Germanicae et Scandiae p. 12, n. 3: Richaud P. p. 13, n. 5: Sauvage I. p. 13, n. 6: De Provencheres C. p. 14, n. 1: Lienart A. p. 14, n. 2: Patres linguae Germanicae et Scandiae

* Citationes referuntur ad fasciculum cyclostilo a commissione conciliari de Reli­ giosis editum: Observationes Exc.morum ac Rev.morum Patrum Concilii Oecumenici

Vaticani II circa schema «de Religiosis »1 Romae, 9 septembris 1964. 108 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

p. 14, n. 3: ·weber I. p. 14, n. 4: Richaud P. p. 15, n. 5: Sauvage I. p. 15, n. 6: De Provencheres C. p. 12, n. 2: Patres linguae Germanicae et Scandiae

Prop. 7-10 . 155 p. 5, n. 9: Janssens I. B. p. 17, n. 1: Patres linguae Germanicae et Scandiae p., 18, n. 2: Patres linguae Germanicae et Scandiae p. 19, n. 1: Patres linguae Germanicae et Scandiae p. 19, n. 3: De Provencheres C.

Prop. 11-14 155

p. 20, 11. 1: Patres linguae Germanicae et Scandiae p. 20, n. 3: Janssens I. B. p. 21, n. 1: Alberione I. p. 21, n. 2: Patres linguae Germanicae et Scandiae p. 21, n. 3: Franic F. p. 21, n. 4: Lalande G. p. 21, n. 5: Richaud P. p. 21, n. 6: Sauvage I. p. 22, n. 7: De Provencheres C. p. 23, n. 1: Lalande G. p. 23, n. 2: Richaud P. p. 23, n. 3: Sauvage I. p. 24, n. 1: Patres linguae Germanicae et Scandiae p. 24, n. 2: Sauvage I.

Prop. 15-20 156

p. 25, 11. 3: Janssens I. B. INDEX SIGLORUM 109

IV SCHEMA CONSTITUTIONIS DE DIVINA REVELATIONE (1964)

PRAENOTANDA AD NN. 1-6

Generalia: vol. III, pars III . . 73 E/327: * Baudoux M. E/2396: Silva Henriquez R. E/350: Plures Patres (De la Cha- E/316: Elchinger A. nonie + 4) E/349: Satowaki I. E/391, 2 [E/395]: Weber I. E/605: Builes M. A. E/391, 4 [E/366]: Jacq A. E/257: Simons F. E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. E/259: Dammert Bellido I. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/313: Seitz P. Germanicae et Scandiae) E/325: Alfrink B. ( epp. Neerlan- E/458: Djajasepoetra H. (epp. In- diae) donesiae) E/326: Kozlowiecki A. (epp. Afri- E/2240: Nicodemo H. (epp. Apu- cae Centro-Orient.) liae) E/414: Dopfoer I. (Patres linguae E/257: Simons F. Germanicae et Scandiae) E/259: Dammert Bellido I. E/265: Krol I. E/458: Djajasepoetra A. (epp. In- donesiae) E/296: De Provencheres C. (epp. prov. Aquen., Avenionen. E/2240: Nicodemo H. (epp. Apu- et dioec. Massilien.) liae) E/313: Seitz P. E/2480: Henriquez A., E/325: Alfrink B. (epp. Neerlan- McGrath M. diae) E/265: Krol I. E/349: Satowaki I. E/296: De Provencheres C. (epp. E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. prov. Aquen., Avenionen. E/426: Lefevre A. et dioec. Massilien.) E/450: Kramer F. E/300: Kerveadou F. (epp. Gal- E/458: Djajasepoetra H. (epp. In- liae Occ.) · donesiae) E/313: Seitz P. E/490: Epp. regionis Burdigalen- E/316: Elchinger A. sis. E/326: Kozlowiecki A. (epp. Afri- E/2230: Butler C. cae Centro-Orient.)

* Huiusmodi sigla significant tabellas (Protocollo) secretariae generalis Concilii Vaticani II, quae Patrum animadversiones, ore prolatas vel scripto exhibitas, collegebat et ad singulas commissiones conciliates mittebat. 110 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/391, 2 [E/395]: Weber I. E/490: Epp. regionis Burdigalen­ E/2166: Tabera Araoz A. sis. E/2230: Butler C. E/218: Philippe P. E/313: Seitz P. E/252: Mason E. E/349: Satowaki I. E/2200: Epp. Belgii E/426: Lefevre A. E/511: Saigh Maximus IV

RELATIONES DE SINGULIS NUMERIS

Prooem. - Cap. I: vol. III, pars III: N. 1 ...... 74 E/313: Seitz P. E/2206: Florit E. E/2206: Florit E. E/2240: Nicodemo H. (epp. Apu­ E/301: Janssens I. B. liae)

N. 2, olim n. 1, § 2 . 75 E/313: Seitz P. E/327: Baudoux M. E/458: Djajasepoetra A. (epp. In- E/414: Dopfner I. (Patres linguae donesiae) Germanicae et Scandiae) E/2200: Epp. Belgii E/469: McEleney I. E/391, 4 [E/366]: Jacq A. E/2166: Tabera Araoz A. E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. E/2396: Silva Henriqu~z R. E/326: Kozlowiecki A. (epp. Afri- E/2480: Henriquez A., cae Centro-Orient.) McGrath M. E/ 414: Dopfner I. (Patres linguae E/2396: Silva Henriquez R. Germanicae et Scandiae) E/605: Builes M. A. E/ 426: Lefevre A. E/313: Seitz P. E/458: Djajasepoetra H. (epp. In- E/349: Satowaki I. donesiae) E/426: Lefevre A. E/ 469: McEleney I. E/490: Epp. regionis Burdigalen- E/2166: Tabera Araoz A. sis E/2396: Silva Henriquez R. E/325: Alfrink B. (epp. Neerlan­ E/2480: Henriquez A., diae) McGrath M. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/245: Hoa Nguyen-van Hien S. Germanicae et Scandiae) E/296: De Provencheres C. (epp. E/458: Djajasepoetra H. (epp. In­ prov. Aquen., Avenionen. donesiae) et dioec. Massilien.) E/391, 2 [E/395]: Weber I. E/326: Kozlowiecki A. (epp. Afri- cae Centro-Ori~nt.) INDEX SIGLORUM - DE REVELATIONE 111

N. 3, olim n. 2 . . . . • 76 E/223: Carli A. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/326: Kozlowiecki A. (epp. Afri­ Germanicae et Scandiae) cae Centro-Orient.) E/458: Djajasepoetra H. (epp. In­ E/327: Baudoux M. donesiae) E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/443: Segura E. (epp. Argenti­ Germanicae et Scandiae) nae) E/2389: Pobo2ny R. E/2255: Jaeger L. E/469: McEleney I. E/2396: Silva Henriquez R. E/447: Garrone G. ( epp. Galliae E/327: Baudoux M. Merid.) E/458: Djajasepoetra H. (epp. In­ E/223: Carli A. donesiae) E/313: Seitz P. E/223: Carli A. E/2166: Tabera Araoz A. E/326: Kozlowiecki A. ( epp. Afri­ E/2200: Epp. Belgii cae Centro-Orient.) E/2230: Butler C.

N. 4, olim nn. 3-4 . . 76 E/391, 2 [E/395]: Weber I. E/458: Djajasepoetra H. (epp. In­ E/ 446: De Sousa D. donesiae) E/2396: Silva Henriquez R. E/296: De Provencheres C. (epp. E/296: De Provencheres C. (epp. prov. Aquen., Avenionen. prov. Aquen., Avenionen. et dioec. Massilien.) et dioec. Massilien.) E/326: Kozlowiecki A. {epp. Afri- E/327: Baudoux M. cae Centro-Orient.) E/458: Djajasepoetra H. (epp. In­ E/290: Ritter I. donesiae) E/391, 3 [E/386]: Helmsing C. E/252: Mason E. E/ 414: Dopfner I. (Patres linguae Germanicae et Scandiae) E/300: Kerveadou F. (epp. Gal­ E/2480: Henriquez A., liae Occ.) McGrath M. E/391, 2 [E/395]: Weber I. E/223: Carli A. E/ 458: Djajasepoetra H. (epp. In- E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. donesiae) E/ 414: Dopfner I. (Patres linguae E/2166: Tabera Araoz A. Germanicae et Scandiae) E/2230: Butler C. E/2406 [E/2046]: Saboia Bandei- E/2255: Jaeger L. ra de Mello C. E/2396: Silva Henriquez R. E/2166: Tabera Araoz A. E/2480: Henriquez A., E/2255: Jaeger L. McGrath M. E/300: Kerveadou · F. (epp. Gal­ E/313: Seitz P. liae Occ.) E/270, 2 [E/399]: Micara C. E/350: Plures Patres (De la Cha­ E/353, 2 [E/367]: Bagnoli A. nanie + 4) 112 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/353, 2 [E/367]: Bagnoli A. E/2396: Silva Henriquez R. E/391, 2 [E/395]: Weber I. E/2480: Henriquez A., E/2406 [E/2046]: Saboia Bandei- McGrath M. ra de Mello C. E/223: Carli A. E/2255: Jaeger L. E/313: Seitz P.

N. 5, olim n. 6 . . 77

E/313: 1Seitz P. E/326: Kozlowiecki A. (epp. Afri- E/316: Elchinger A. cae Centro-Orient.) E/326: Kozlowiecki A. (epp. Afri- E/343: Conway V. cae Centro-Orient.) E/605: Builes M. A. E/343: Conway V. E/2396: Silva Henriquez R. E/2396: Silva Henriquez R. E/414: Dopfoer I. (Patres linguae E/414: Dopfner I. (Patres linguae Germanicae et Scandiae) Germanicae et Scandiae) E/2396: Silva Henriquez R. E/2166: Tabera Araoz A. E/327: Baudoux M. E/2255: Jaeger L. E/2230: Butler C. E/2396: Silva Henriquez R. E/223: Carli A.

N. 6, olim n. 5 . . . 78 E/223: Carli A. E/2230: Butler C. E/226 [E/266]: Savino P. E/218: Philippe P. E/301: Janssens I. B. E/252: Mason E. E/349: Satowaki I. E/2200: Epp. Belgii E/2230: Butler C. E/266: Savino P. E/2166: Tabera Araoz A.

Cap. II, vol. III, pars III:

Tit. 83 E/350: Plures Patres (De la Cha­ E/2206: Florit E. nanie + 4)

N. 7 ...... 83 E/2206: Florit E. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/223: Carli A. Germanicae et Scandiae) E/446: De Sousa D. E/325: Alfrink B. (epp. Neerlan- E/223: Carli A. diae) E/2200: Epp. Belgii E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. E/2230: Butler C. E/2207: Cooray T. E/391, 2 [E/395]: Weber I. E/426: Lefevre A. INDEX SIGLORUM - DE REVELATIONE 113

E/490: Epp. regionis Burdigalen- E/2480: Henriquez A., sis McGrath M. E/2230: Butler C. E/214: Capozi D. E/2396: Silva Henriquez R. E/218: Philippe P. E/265: Krol I. E/223: Carli A. E/296: De Provencheres C. (epp. E/229: Przyklenk I. prov. Aquen., Avenionen. E/327: Baudoux M. et dioec. Massilien.) E/350: J?lures Patres (De la Cha- E/414: Dopfner I. (Patres linguae nonie + 4) Germanicae et Scandiae) E/391: Poncet A. E/2166: Tabera Araoz A. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/2207: Cooray T. Germanicae et Scandiae) E/2230: Butler C. E/447: Garrone G. ( epp. Galliae E/223: Carli A. Merid.) E/350: Plures Patres (De la Cha- E/2046: Saboia Bandeira de Mel- nonie + 4) lo C. E/391: Poncet A. E/2200: Epp. Belgii E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/2230: Butler C. Germanicae et Scandiae) E/2389: Pobozny R. E/2166: Tabera Araoz A. E/2206: Florit E. E/2200: Epp. Belgii

N. 8, novus 84

E/458: Djajasepoetra H. (epp. In- E/2206: Florit E. donesiae) E/296 [E/300]: Epp. Galliae Occ. E/2206: Florit E. E/2207: Cooray T. E/296 [E/300]: Epp. Galliae Occ. E/2206: Florit E. E/2206: Florit E. E/313: Seitz P. E/391, 2 [E/395]: Weber I. E/2206: Florit E. E / 414: Dopfner I. (Pa tres linguae E/296 [E/300]: Epp. Galliae Occ. Germanicae et Scandiae) E/391, 5, [E/375]: Meouchi P. E/458: Djajasepoetra H. (epp. In­ E/2206: Florit E. donesiae)

N. 9, olim n. 8 86 E/326: Kozlowiecki A. (epp. Afri­ E/2206: Florit E. cae Centro-Orient.) E/2396: Silva Henriquez R. E/337: Batanian I. P. E/2046: Saboia Bandeira de Mel­ lo c.

8 114 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 10, olim nn. 9-10 87 E/350: Plures Patres (De la Cha- E/2166: Tabera Araoz A. nonie + 4) E/2230: Butler C. E/353, 2 [E/367]: Bagnoli A. E/2396: Silva Henriquez R. E/391, 4 [E/366]: Jacq A. E/2480: Henriquez A., E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. McGrath M. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/296: De Provencheres C. (epp. Germanicae et Scandiae) prov. Aquen., Avenionen. E/458: Djajasepoetra H. ( epp. In- et dioec. Massilien.) donesiae) E/391, 4 [E/366]: Jacq A. E/511: Saigh Maximus IV E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. E/2200: Epp. Belgii E/433: Nguyen-van Binh P. E/2230: Butler C. E/447: Garrone G. ( epp. Galliae E/2480: Henriquez A., Mer.) McGrath M. E/511: Saigh Maximus IV E/2481: Schoemaker V. E/458: Djajasepoetra H. (epp. In- E/2206: Florit E. donesiae) E/2230: Butler C. E/2207: Cooray T. E/295: Shehan L. E/2230: Butler C. E/296: De Provencheres C. (epp. E/2396: Silva Henriquez R. prov. Aquen., Avenionen. E/223: Carli A. et dioec. Massilien.) E/301: Janssens I. B. E/301: Janssens I. B. E/305: Epp. Africae Mer. E/313: Seitz P. E/325: Alfrink B. (epp. Neerlan- E/325: Alfrink B. (epp. Neerlan- diae) diae) E/414: Dopfner I. (Pa tres linguae E/326: Kozlowiecki A. (epp. Afri- Germanicae et Scandiae) cae Centro-Orient.) E/426: Lefevre A. E/353, 2 [E/367]: Bagnoli A. E/458: Djajasepoetra H. (epp. In- E/414: Dopfner I. (Patres linguae donesiae) Germanicae et Scandiae) E/511: Saigh Maximus IV E/469: McEleney I. E/2481: Schoemaker V.

Cap. III ( olim II): vol. III, pars III:

N. 11 ...... 91 E/223: Carli A. E/214: Capozi D. E/558 [E/458]: Djajasepoetra H. E/218: Philippe P. (epp. Indonesiae) E/605: Builes M. E/314 [E/214]: Capozi D. E/223: Carli A. E/257: Simons F. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/490: Epp. regionis Burdigalen­ Germanicae et Scandiae) sis E/2255: Jaeger L. INDEX SIGLORUM - DE REVELATIONE 115

E/240: Muldoon T. E/313: Seitz P. E/2230: Butler C. E/442: Segura E. ( epp. Argenti­ E/2166: Tabera Araoz A. nae) E/223: Carli A. E/2396: Silva Henriquez R. E/458: Djajasepoetra H. (epp. In­ E/ 414: Dopfner I. (Patres linguae donesiae) Germanicae et Scandiae) E/2396: Silva Henriquez R. E/885 [E/285]: Jaeger L. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/2396: Silva Henriquez R. Germanicae et Scandiae) E/223: Carli A. E/285: Jaeger L. E/469: McEleney I. E/313: Seitz P. E/ 414: Dopfner I. (Patres linguae E/443: Segura E. (epp. Argenti­ Germanicae et Scandiae) nae) E/433: Nguyen-van Binh P. E/229: Przyklenk I. E/285: Jaeger L.

N. 12 92 E/223: Carli A. E/458: Djajasepoetra H. (epp. In­ E/2230: Butler C. donesiae) E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/2396: Silva Henriquez R. Germanicae et Scandiae) E/223: Carli A. E/4 58: Djajasepoetra H. ( epp. In- E/296: De Provencheres C. (epp. donesiae) prov. Aquen., Avenionen. E/2230: Butler C. et dioec. Massilien.) E/223: Carli A. E/313: Seitz P. E/2166: Tabera Araoz A. E/285: Jaeger L. E/313: Seitz P. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/391, 2 [E/395]: Weber I. Germanicae et Scandiae) E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/2396: Silva Henriquez R. Germanicae et Scandiae)

N. 13 ... 93 E/2206: Florit E. E/350: Plures Patres (De la Cha­ E/451: Dooley I. nanie + 4)

Cap. IV (olim III): vol. III, pars III:

N 14 95 E/223: Carli A. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/2200: Epp. Belgii Germanicae et Scandiae) E/223: Carli A. 116 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 15 96 E/490: Epp. regionis Burdigalen- E/223: Carli A. sis E/414: Dopfner I. (Patres linguae Germanicae et Scandiae)

N. 16 96 E/2207: Cooray T. E/391, 2 [E/395]: Weber I. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/223: Carli A. Germanicae et Scandiae) E/391, 2 [E/395]: Weber I.

Cap. V (olim IV): vol. III, pars III: N. 17 99 E/305: Epp. Africae Mer. E/2206: Florit E. E/327: Baudoux M. ·E/2396: Silva Henriquez R. E/458: Djajasepoetra H. (epp. In­ donesiae)

N. 18, olil_ll n. 17 . . . . 100 E/326: Kozlowiecki A. (epp. Afri­ E/2396: Silva Henriquez R. cae Centro-Orient.) E/301: Jans sens I. B. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/414: Dopfner I. (Patres linguae Germanicae et Scandiae) Germanicae et Scandiae) E/2166: Tabera Araoz A. E/2206: F1orit E. E/240: Muldoon T. E/2230: Butler C. E/270: Evangelisti I. E/414: Dopfner I. (Patres linguae Germanicae et Scandiae)

N. 19, olim n. 18 ...... 100 E/236 [E/326]: Kozlowiecki A. E/414: Dopfner I. (Patres linguae (epp. Africae Centro-Or.) Germanicae et Scandiae) E/285: Jaeger L. E/2206: Florit E. E/458: Djajasepoetra H. (epp. In­ donesiae)

Cap. VI (olim V): vol. III, pars III: Tit...... 106 E/245: Hoa Nguyen-van Hien S. INDEX SIGLORUM - DE REVELATIONE 117

N. 21 106 E/300: Kerveadou F. ( epp. regio- E/2255: Jaeger L. nis Galliae Occ.) E/344: Raimondi A. E/313: Seitz P. E/2206: Florit E. E/223: Carli A. E/443: Segura E. {epp. Argenti- E/327: Baudoux M. nae) E/458: Djajasepoetra H. ( epp. In- E/2230: Butler C. donesiae) E/2199: Wehr M. E/2396: Silva Henriquez R. E/2255: Jaeger L.

N. 22 106 E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/353: Richaud P. Germanicae et Scandiae) E/223: Carli A. E/2240: Nicodemo H. (epp. Apu- E/349: Satowaki I. liae) E/313: Seitz P. E/488: Cuenca I. E/327: Baudoux M. E/2389: Pobozny R.

N. 23 107 E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/350: Plures Patres (De la Cha- Germanicae et Scandiae) nonie + 4) E/390: Santin A. E/2166: Tabera Araoz A. E/306: Boza Masvidal E. E/327: Baudoux M. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/469: McEleney I. Germanicae et Scandiae) E/511: Saigh Maximus IV E/247: Roig y Villalba V. E/350: Plures Patres (De la Cha- E/2206: Florit E. nonie + 4)

N. 24 . . 107 E/252: Mason E. E/218: Philippe P. E/2255: Jaeger L. E/223: Carli A. E/300: Kerveadou F. ( epp. regio­ E/325: Alfrink B. (ep. Neerlan­ nis Galliae Occ.) diae) E/327: Baudoux M. E/223: Carli A. E/2230: Butler C. E/2230: Butler C. E/2206: Florit E. E/414: Dopfner I. (Patres linguae E/605: , Builes M. Germanicae et Scandiae)

N. 25 . . . . 108 E/2206: Florit E. E/236 [E/336]: Fukahori Senye­ E/229: Przyklenk I. mon D. 118 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/326: Kozlowiecki A. (epp. Afri- E/414: Dopfner I. (Patres linguae cae Centro-Orient.) Germanicae et Scandiae) E/301: Janssens I. B. E/300: Kerveadou F. ( epp. regio- E/240: Muldoon T. nis Galliae Occ.) E/259: Dammert Bellido I. E/305: Epp. Africae Mer. E/447: Garrone G. (epp. regionis E/2200: Epp. Belgii Galliae Mer.) E/511: Saigh Maximus IV E/458: Djajasepoetra H. (epp. In- E/385: Fletcher A. donesiae) E/469: McEleney I.

N. 26 ...... 109 E/433: Nguyen-van Binh P.

RELATIO GENERALIS

3. Vol. III, pars III ...... 110 E/335: Valerii D. E/2166: Tabera Araoz A. E/223: Carli A. E/426: Lefevre A. E/214: Capozi D. E/214: Capozi D. E/313: Seitz P. E/605: Builes M. E/343, 1 [E/369]: Mazzoldi X. E/391, 3 [E/375]: Meouchi P.

4. . . •' . . . . . 111 E/610 [E/601]: Micara C. E/252: Mason E. E/327: Baudoux M. E/ 605: Builes M. E/301: Janssens I. B. E/350: Plures Patres (De la Cha- E/218: Philippe P. nanie + 4) E/390: Santin A. E/343: Conway V. E/610 [E/601]: Micara C. E/1742: Butorac P. E/1742: Butorac P. E/390: Santin A. E/385: Fletcher A. E/241: Stewart B. E/390: Santin A. E/337: Batanian I. P. E/223: Carli A.

5 . . 112 E/461: Sanchez Tinoco A. (qui­ E/2396: Silva Henriquez R. dam Patres Mexici)

6...... 113 E/240: Muldoon T. E/426: Lefevre A, E/229: Prz;yklenk I, INDEX SIGLORUM - DE REVELATIONE 119

7 . .... 113 E/353, 2 [E/367]: Bagnoli A. E/313: Seitz P. E/253 [E/254]: Russo I. A.

0BSERVATIONES GENERALIORES AD SINGULAS PARTES

1. Prooem.: vol. III, pars III . 113 E/395: Weber I. E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. E/214: Capozi D. E/426: Lefevre A. E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. E/259: Dammert Bellido L. E/213 [E/223]: Carli A. E/2230: Butler C. E/218: Philippe P. E/259: Dammert Bellido I. E/223 [E/252]: Mason E. E/426: Lefevre A. E/313: Seitz P. E/450: Kramer C. E/511: Saigh Maximus IV E/395: Weber I. E/2255: Jaeger L. E/605: Builes M. E/257: Simons F. E/446: De Sousa D. E/2230: Butler C. E/3 00: Kerveadou F. (epp. regio­ E/2255: Jaeger L. nis Galliae Occ.) E/327: Baudoux M. E/349: Satowaki I. E/350: Plures Patres (De la Cha­ E/265: Krol I. nanie + 4) E/2230: Butler C. E/391, 4 [E/366]: Jacq A. E/316: Elchinger A. E/300: Kerveadou F. (epp. regio­ E/2046: Saboia Bandeira de Mel­ nis Galliae Occ.) lo C.

2. Cap. olim I ...... 115 E/426: Lefevre A. E/223: Carli A. E/350: Plures Patres (De la Cha­ E/286: Nicodemo H. nanie + 4) E/313: Seitz P. E/3 00: Kerveadou F. ( epp. regio­ E/327: Baudoux M. nis Galliae Occ.) E/336: Fukahori Senyemon D. E/443: Segura E. (epp. Argenti- E/391, 4 [E/366]: Jacq A. nae) E/313: Seitz P. E/391, 4 [E/366]: Jacq A. E/300: Kerveadou F. (epp. regio­ E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. nis Galliae Occ.) E/223: Carli A. E/2206: Florit E. E/605: Builes M. E/308: Pasini F. E/2166: Tabera Araoz A. E/313: Seitz P. E/223: Carli A. E/300: Kerveadou F. (epp. regio­ E/391: Poncet A. nis Galliae Occ.) E/447: Epp. regionis Galliae Mer. E/327: Baudoux M. 120 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/214: Capozi D. E/433: Nguyen-van Binh P. E/218: Philippe P. E/511: Saigh Maximus IV E/265: Krol I. E/429: Zambrano Camader R. E/2046: Saboia Bandeira de Mel- E/426: Lefevre A. lo c. E/313: Seitz P. E/214: Capozi D. E/316: Elchinger A. E/218: Philippe P. E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. E/2237: Moehler V. E/469: McEleney I. E/2166: Tabera Araoz A. E/304: Parker T. E/308: Pasini F. E/252: Mason E. E/605: Builes M. E/342: Lokuang S. E/2217: Carli A. E/270, 2 [E/399]: Micara C. E/447: Epp. regionis Galliae Mer. E/223: Carli A. E/391, 4 [E/366]: Jacq A. E/301: Janssens I. B. E/426: Lefevre A. E/2230: Butler C. E/214: Capozi D. E/511: Saigh Maximus IV E/218: Philippe P. E/426: Lefevre A. E/426: Lefevre A. E/252: Mason E. E/2046: Saboia Bandeira de Mel­ E/2207: Cooray T. lo c. E/218: Philippe P. E/300: Kerveadou F. (epp. regio- E/252: Mason E. nis Galliae Occ.) E/2217: Carli A. E/308: ·Pasini F. E/353: Richaud P. E/265: Krol I. E/375: Meouchi P. E/2237: Moehler V. E/301: Janssens I. B. E/327: Baudoux M. E/2230: Butler C. E/426: Lefevre A. E/426: Lefevre A. E/433: Nguyen-van Binh P. E/268: Obviar y Aranda A. E/511: Saigh Maximus IV E/343, 2 [E/369]: Mazzoldi X. E/2230: Butler C. E/2237: Moehler V. E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. E/2260 [E/2206]: Florit E. E/308: Pasini F. E/2217: Carli A. E/391, 4 [E/366]: Jacq A. E/229: Przyklenk I. E/391, 5 [E/375]: Meouchi P. E/2237: Moehler V. E/2207: Cooray T. E/2182: Siri I.

3. Cap. olim II ...... 119 E/223: Carli A. E/252: Mason E. E/214: Capozi D. E/343 [E/433]: Nguyen-van E/218: Philippe P. Binh P. E/240: Muldoon T. E/469: McEleney I. E/2230: Butler C. E/223: Carli A. E / 511 : Saigh Maximus IV E/218: Philippe P. E/257: Simons F. E/326: Kozlowiecki A. (epp. Afri- INDEX SIGLORUM - DE REVELATIONE 121

cae Centro-Orient.) E/ 469: McEleney I. E/350: Plures Patres (De la Cha- Epp. Mexicani [E/461: Sanchez nanie + 4) Tinoco A.: Patres Mexici] E/345 [E/395]: Weber I. 5 Patres Galli [E/350: De la Cha­ E/2166: Tabera Araoz A. nonie + 4] E/316: Elchinger A. E/385: Fletcher A. E/395: Weber I. E/223: Carli A.

4. Cap. olim III . . . . 121 E/223: Carli A.

5. Cap. olim IV ...... 121 E/223: Carli A. E/286: Nicodemo H. E/285: Jaeger L. 5 Patres Galli [E/350: De la Cha- E/1742: Butorac P. nanie + 4] E/2166: Tabera Araoz A. E/343: Conway V. E/342: Lokuang S. E/390: Santin A. E/327: Baudoux M. E/1742: Butorac P. E/306: Boza Masvidal E. E/223: Carli A.

6. Cap. olim V 122 E/300: Kerveadou F. (epp. regio- E/488: Cuenca I. nis Galliae Occ.) E/511: Saigh Maximus IV E/218: Philippe P. E/218: Philippe P. E/223: Carli A. E/223: Carli A. E/327: Baudoux M. E/395: Weber I. E/229: Przyklenk I. E/313: Seitz P. E/259: Dammert Bellido I. E/218: Philippe P. E/240: Muldoon T. E/229: Przyklenk I. E/336: Fukahori Senyemon D. E/223: Carli A. E/247: Roig Villalba V. E/2255: Jaeger L. E/268: Obviar y Aranda A. 122 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

TEXTUS EMENDATUS (1964)

RELATIO GENERALIS Generalia: vol. IV, pars I ...... 340 E/3216: Bea A. E/3161: Attipetty I. E/3275: Lorscheider A. (plures E/3236: Modrego y Casaus G. epp. Brasiliae) E/3294: Grotti I. E/3145: Compagnone H. E/3175: Guano Ae. E / 313 3 : Serrano Pastor I. E/3135: Leger P. Ae. E/3236: Modrego y Casaus G. E/3294: Grotti I. E/3250: Fernandez A. E/3286 [E/3236]: Modrego y Ca­ saus G.

RELATIONES DE SINGULIS NUMERIS Cap. I: vol. IV, pars I:

N. 1 . 341 E/3489: Cornelis I. E/2598: Meouchi P. E/3159: Arattukulam M. E/3138: Batanian I. P. E/3260: Boillon P. E/3145: Campagnone H. E/3236: Modrego y Casaus G. E/3155: Ruffini E. E/2959: Przyklenk I. E/3121: Dopfner I. E/3139: Kowalski C. E/3175: Guano Ae.

N. 2 . . 341 E/2317 [E/3217]: Weber I. E/3034 [E/3043]: Schaufele H. E/3141: Jaeger L. E/3121: Dopfner I. E/3143: Shehan L. E/3140: Costantini V. E/3236: Modrego y Casaus G. E/3191: Seper F. E/3294: Grotti I. E/3294: Grotti I. E/3134: Hervas y Benet I. E/3489: Cornelis I. E/2515 [E/2615]: Carli A. E/3191: Seper F. E/2959: Przyklenk I. E/3137: Browne M. card. E/3489: Cornelis I. E/3138: Batanian I. P. E/3162: Rouge P. E/3137: Browne M. card. E/3294: Grotti I. E/3294: Grotti I. E/3121: Dopfner I. E/3121: Dopfner I. E/3236: Modrego y Casaus G. E/3255: Larraona A. E/2959: Przyklenk I. E/3043: Schaufele H. INDEX SIGLORUM - DE REVELATIONE 123

E/3121: Dopfner I. E/3236: Modrego y Casaus G. E/3489: Cornelis I. E/3043: Schaufele H. E/3191: Seper F. E / 3141 : Jaeger L. E/3133: Serrano Pastor I. E/3382: Duval L.

N. 3 343 E/3134: Hervas y Benet I. E/3218: Simons F. E/3147: Luna C. E/3356: Gurpide Beope P. E/2653: Llopis E. E/3463: Da Mota e Albuquerque E/3489: Cornelis I. I. B. EI 313 6: Landazuri Ricketts I. E/3489: Cornelis I. E/2317 [E/3217]: Weber I. E/3140: Costantini V. E/3121: Dopfner I. E/3245: Wehr M. E/313 3: Serrano Pastor I. E/3356: Gurpide Beope P. E/3186: Silva Henriquez R. E/3442 [E/3142]: Romero Menji- E/3356: Gurpide Beope P. bar F. E/3489: Cornelis I. E/3245: Wehr M. E/3043: Schaufele H.

N. 4 ...... 344 E/3158: Zoungrana P. E/3133: Serrano Pastor I. E/3356: Gurpide Beope P. E/3242 [E/3142]: Romero Menji- E/3256: Bea A. bar F. E/3294: Grotti I. E/2670: Micara C. E/313 3: Serrano Pastor I. E/3141: Jaeger L. E/3142: Romero Menjibar F. E/2667: Philippe P. E/3294: Grotti I. E/3236: Modrego y Casaus G. E/3245: Wehr M. E/3160: Fares A. E/3133: Serrano Pastor I. E/3146 [E/3145]: Campagnone E/2615: Carli A. H.R. E/2625: Borromeo A. E/3256: Bea A. E/3136 [E/3156]: Ferro I. E/3155: Ruffini E. E/3169: Schneider I. E/3160: Fares A. E/3245: Wehr M. E/2615: Carli A. E/3250: Fernandez A. E/3356: Gurpide Beope P. E/2615: Carli A. E/3156: Ferro I.

N. 5 ...... 345 E/3191: Seper F. E/3191: Seper F. E/3121: Dopfner I. E/3236: Modrego y Casaus G. E/3135: Leger P. Ae. E/3275: Lorscheider A. (plures E/3146: Reuss I. epp. Brasiliae) E/3175: Guano Ae. 124 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/3463: Da Mota e Albuquerque E/3135: Leger P. Ae. I. B. E/3162: Rouge P. E/3356: Gurpide Beope P. E/2667: Philippe P. E/3489: Cornelis I. E/2515 [E/2615]: Carli A. E/3121: Dopfner I. E/3137: Browne M. card. E/3155: Ruffini E. E/2959: Przyklenk I. E/3160: Fares A. E/3141: Jaeger L.

N. 6 . . . 346 E/3 2'3 6: Modrego y Casaus G. E/2959: Przyklenk I. E/3356: Gurpide Beope P. E/3121: Dopfner I. E/2959: Przyklenk I. E/3382: Duval L. E/3121: Dopfner I. E/3489: Cornelis I. E/3489: Cornelis I. E/2625: Borromeo A. E/2620: Janssens I. B. E/3256: Bea A.

Cap. II: vol. IV, pars I: N. 7 ...... 352 E/3121: Dopfner I. E/3156: Ferro I. E/3236: Modrego y Casaus G. E/3292: Whealon I. E/2872: De Provencheres C. E/3121: Dopfner I. E/3043: Schaufele H. E/3489: Cornelis I.

N. 8 ...... 352 E/3489: Cornelis I. E/.3156: Ferro I. E/3162: Rouge P. E/2670: Micara C. E/3043: Schaufele H. E/3137: Browne M. E/2059 [E/2959]: Przyklenk I. E/3250: Fernandez A. E/3489: Cornelis I. E/3114 [E/3214]: Calabrfa R. E/3162: Rouge P. E/3183: Temifio Saiz A. E/3135: Leger P. Ae. E/3254: Alba Palacios I. E/3292: Whealon I. E/3145: Compagnone H. E/3192: Rupp I. E/2609: Richaud P. E/3186: Silva Henriquez R. E/3137: Browne M. card. E/2598: Meouchi P. E/3191: Seper R. E/2667: Philippe P. E/3043: Schaufele H. E/3159: Arattukulam M. E / 313 3 : Serrano Pastor I. E/3043: Schaufele H. E/3381: Person U. E/2631: Santin A. E/3192: Rupp I. E/3192: Rupp I. E/3489: Cornelis I. E/2667: Philippe P. E/3406: Sauvage I. E/3255: Larraona A. E/2670: Micara C. INDEX SIGLORUM - DE REVELATIONE 125

E/3140: Costantini V. E/3121: Dopfner I. E/3155: Ruffini E. E/3275: Lorscheider A. (plures E/3137: Browne M. card. epp. Brasiliae) E/3489: Cornelis I. E/3463: Da Mota e Albuquerque E/2631: Santin A. I. B. E/3294: Grotti I. E/3489: Cornelis I. E/3236: Modrego y Casaus G. E/3406: Sauvage I. E/3042: Mardnez Gonzales E. E/2625: Borromeo A. E/3489: Cornelis I. E/3256: Bea A. E/3256: Bea A. E/3179: Morcillo Gonz.ales c.

N. 9 354 E/3162: Rouge P. E/3264: Mufioz Duque H. E/3184: Argaya Goicoechea H. E/3236: Modrego y Casaus G. E/3256: Bea A. E/3043: Schaufele H. E/3135: Leger P. Ae. E/3121: -~Dopfner I. E/2872: De Provencheres C. E/3406: Sauvage I. E/3196: Butler C. E/3489: Cornelis I.

N. 10 354 E/3121: Dopfner I. E/3256: Bea A. E/3275: Lorscheider A. (plures E/3136: Landazuri Ricketts I. epp. Brasiliae) E/3245: Wehr M. E/3192: Rupp I. E/3121: Dopfner I. E/3489: Cornelis I. E/3489: Cornelis I. E/3463: Da Mota e Albuquerque E/3135: Leger P. Ae. I. B. E/3406: Sauvage I. E/2615: Carli A.

Cap. III: vol. IV, pars I: Tit. - N. 11 . 358 E/3157: Wilczynski T. E/3221: Flores Martin I. E/3463: Da Mota e Albuquerque E/3202: Konig F. I. B. E/3463: Da Mota e Albuquerque E/3380: Butler C. I. B. E/3202: Konig F. E/3489: Cornelis I. E/3215: Meyer A. E/3380: Butler C. E/3356: Gurpide Beope P. E/3218: Simons F. E/3217: Weber I. E/3293: Costantini V. E/3162: Rouge P. E/3463: Da Mota e Albuquerque E/3134: Hervas y Benet I. I. B. E/3222: Maloney C. E/3380: Butler C. 126 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/3667: Munoz Duque H. E/3356: Gurpide Beope P. E/3293: Costantini V. E/3380: Butler C. E/3498 [E/3489]: Cornelis I.

N. 11 ...... 360 E/3356: Gurpide Beope P. E/3667: Munoz Duque H. E/3201: Ruffini E. E/3666: Quidam epp. Americae E/3221: Flores Martin I. Lat. (Devoto + 6) E/3292: Whealon I.

N. 12 . . • ...... 359 E/3667: Munoz Duque H. E/3463: Da Mota e Albuquerque E/3222: Maloney C. I. B. E/2689: Spellman F. E/3667: Munoz Duque H. E/2515 [E/2615]: Carli A. E/3294: Grotti I. E/3211 [E/3201]: Ruffini E. E/3201: Ruffini E. E/2317 [E/3217]: Weber I. E/3256: Bea A.

N. 12 361 E/3667: Munoz Duque H. Lat. (Devoto + 6) E/3666: Quidam epp. Americae

N. 13 ...... 360 E/3356: Gurpide Beope P. E/3667: Munoz Duque H. E/3332: Devoto A. E/3236: Modrego y Casaus G. E/3666: Quidam epp. Americae E/3356: Gurpide Beope P. Lat. (Devoto + 6)

Cap. IV: vol. IV, pars I ...... 364 E/2515 [E/2615]: Carli A. E/3220: Morcillo Gonzales C. E/2640: Hoa Nguyen-van Hien S. E/2640: Hoa Nguyen-van Hien S. E/3220: Morcillo Gonzales C. E/2515 [E/2615]: Carli A. E/3245: Wehr M. E/3294: Grotti I. E/3292: Whealon I. E/3162: Rouge P. E/3293: Costantini V. E/3256: Bea A. E/3556 [E/3356]: Gurpide Beo- E/3294: Grotti I. pe P. E/2640: Hoa Nguyen-van Hien S. E/3186: Silva Henriquez R. E/3157: Wilczynski T. E/3220: Morcillo Gonzales C. E/3220: Morcillo Gonzales C. E/3246: Fares A. E/3216: Bea A. E/3667: Munoz Duque H. E/3178: Pobofay R. E/3216: Bea A. E/3236: Modrego y Casaus G. INDEX SIGLORUM - DE REVELATIONE 127

. E/3293: Costantini V. E/3463: Da Mota e Albuquerque E/3667: Mufioz Duque H. I. B. E/3216: Bea A. E/3667: Mufioz Duque H. E/3489: Cornelis I.

Cap. V: vol. IV, pars I . . . 369

In genere ...... 369 E/2598: Meouchi P. E/3236: Modrego y Casaus G. E/3186: Silva Henriquez R. E/3292: Whealon I. E/3227: Heuschen I. E/3356: Gurpide Beope P.

N. 17 . . ... 369 E/3216: Bea A. E/3293~ Costantini V. E/3489: Cornelis I. E/2640: Hoa Nguyen-van Hien S.

N. 18 . . 369 E/3245: Wehr M. E/3293: Costantini V. E/3256: Bea A.

N. 19 ...... 369 E/3116: Frattegiani B. E/3225: Garda y Garda de Cas- E/3489: Cornelis I. tro R. E/3667: Mufioz Duque H. E/3267 [E/3227]: Heuschen I. E/2689: Spellman F. E/3043: Schaufele H. E/3228: Cordeiro I. E/3228: Cordeiro I. E/3275: Lorscheider A. (plures E/3292: ·whealon I. epp. Brasiliae) E/3043: Schaufele H. E/3489: Cornelis I. E/3489: Cornelis I. E/2515 [E/2615]: Carli A.

N. 20 ...... 370 E/3228: Cordeiro I. E/3489: Cornelis I. E/3226: Philbin V.

Cap. VI: vol. IV, pars I ...... 375

In genere . . . . . 375 E/2515 [E/2615]: Carli A. E/3253: Barrachina Estevan R. E/3295: Pironio E. E/3259: Ferreira I. E/3251: Carli A. 128 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 21 . . . 375 E/3259: Ferreira I. E/3256: Bea A. E/3293: Costantini V. E/3250: Fernandez A. E/3256: Bea A. E/3293: Costantini V. E/2670: Micara C. E/2667: Philippe P. E/3251: Carli A. E/3170: Jaeger L. E/2667: Philippe P. E/3257: Volk H. E/3253: Barrachina Estevan P.

N. 22 . . . 376 E/3256: Bea A. E/3818 [E/3118]: Hervas y Be­ E/2631: Santin A. , net I. E/3258: Cekada S. E/3382: Duval L. E/2625: Borromeo A.

N. 23 ...... 376 E/3245: Wehr M. E/3256: Bea A. E/3223: Schick E. E/2515 [E/2615]: Carli A. E/3463: Da Mota e Albuquerque I. B.

N. 24 ...... 376 E/3245: Wehr M. E/3223: Schick E. E/3162: Rouge P. E/3162: Rouge P. E/3229: Del Rosario E. E/3256: Bea A.

N. 25 ...... 377 E/3295: Pironio E. E/3186: Silva Henriquez R. E/3118: Hervas y Benet I. E/3236 [E/3244]: Modrego y Ca- E/3231: Tenhumberg H. saus G. E/3252: Caminada C. E/3257: Volk H. E/3216: Bea A. E/3157: Wilczynski T. E/3118: Hervas y Benet I. E/3246: Fares A. E/3293: Costantini V. E/3236 [E/3244]: Modrego y Ca­ E/3294: Grotti I. saus G.

N. 26 ...... 377 E/3257: Volk H. E/3170: Jaeger L. E/3256: Bea A. INDEX SIGLORUM 129

v SCHEMA DECRETI DE APOSTOLATU LAICORUM (1965)

RELATIO GENERALIS

I: vol. IV, pars II 308 E/3366: Lienart A. E/3434: Del Pino Gomez A. E/3324: Suenens L. I. E/3464: De Smedt Ae. E/3322: Caggiano A. E/3516: Coderre G. E/3277: Browne M. card. E/3303: Wojtyla C. E/3325: Leger P. Ae. E/3426: Marquez Torfz 0. E/3309: McCann 0. E/3434: Del Pino Gomez A. E/3373: Heenan I. E/2689: Spellman F. E/3281: Fernandes A. E/3322: Caggiano A. E/3283: Rubio Repulles M. E/3373: Heenan I. E/3300: D'Souza E. E/3419: Minerva F. E/3301: D' Agostino B. E/3368: Renard A. E/3306: Mosquera Corral C. E/3313: Tenhumberg H. E/3307: Conway V. E/3322: Caggiano A. E/3335: Cazzaro B. E/2689: Spellman F. E/3371: Padin C. E/3280: Sani P. E/3342: Pironio E. E/3307: Conway V. E/3414: Bednorz H. E/3426: Marquez Torfz 0. E/3419: Minerva F. E/3433: Rimmer C. E/3446: Costa F. E/2689: Spellman F. E/3313: Tenhumberg H. E/3434: Del Pino Gomez A. E/3523: Wittler H. E/3432: Sorrentino A. E/3323: Rugambwa L. E/3303: Wojtyla C. E/3314: Enrique y Tarancon V. E/3307: Conway V. E/3341: Quarracino A. E/3280: Sani P. E/2689: Spellman F. E/3303: Wojtyla C. E/3282: Duval L. E/3419: Minerva F. E/3337: Seper F. E/3334: Van Lierde P. C. E/3302: Barela S. E/3423: Picachy Trevor L. E/3304: Bettazzi A. E/3276: Ritter I. E/3340: Laszlo S. E/3284: Maccari C. E/3368: Renard A. E/3326: Hurley D. E/3377: Brzana S. E/3336: Carter A. E/3378: Degrijse 0. E/3350: Forst M. F. E/3392: Cheng P. E/3523: Wittler H.

9 130 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

II . . . . • . 308 I, 3 [E/3434]: Del Pino Gomez A. E/3304: Bettazzi A. E/3426: Marquez Torfz 0. E/3308: De Vito A. E/3326: Hurley D. E/3339: De Orbegozo y Goicoe- E/3304: Bettazzi A. chea I. E/3305: Ziade I. E/3281: Fernandes A. E/3307: Conway V. E/3301: D'Agostino B. E/3309: McCann 0. E/3311: Leven S. E/3313: Tenhumberg H. E/3313: Tenhumberg H. E/3336: Carter A. E/3323: Rugambwa L. E/3337: Seper F. E/3334: Van Lierde P. C. E/3341: Quarracino A. E/4606: De Vito A. E/3403: Okoye G. E/3515: Menager I. E/3435: McGrath M. E/3516: Coderre G. E/3519: Venezia P. E/3338: Rastouil L. E/3583: Zinato C. E/3302: Barela S. E/3325: Leger P. Ae. E/3342: Pironio E. E/3327: Kozlowiecki A. E/3281: Fernandes A. E/3339: De Orbegozo y Goicoe- E/3305: Ziade I. chea I. E/3310: Caillot A. E/3340: Laszlo S. E/3366: Lienart A. E/3368: Renard A. E/3454: Gonzales Moralejo R. E/3283: Rubio Repulles M. E/3278: De Roo R. E/3419: Minerva F. E/3342: Pironio E. E/3328: Barbero A. E/3278: De Roo R. E/3416: Deane A. E/3334: Van Lierde P. C. E/3315: Veuillot P. E/3282: Duval L. E/3279: Charbonneau P.

III • 309 E/3276: Ritter I. E/3278: De Roo R. E/3326: Hurley D. 'E/3279: Charbonneau P. E/3276: Ritter I. E/3230: Moro Briz S. E/3280: Sani P. E/3307: Conway V. E/3281: Fernandes A. E/3326: Hurley D. E/3300: D'Souza E. E/3337: Seper F. E/3304: Bettazzi A. E/3366: Lienart A. E/3307: Conway V. E/3372: Pluta V. E/3372: Pluta V. E/3428: Van Peteghem L. E/3392: Cheng P. E/3453: Hurley D. E/3394: Mels B. E/3577 [E/3517]: Wechner B. E/3403: Okoye G. E/ 4606: De Vito A. E/3522: Greco C. E/3282: Duval L. INDEX SIGLORUM - DE APOSTOLATU LAICORUM 131

E/3302: Barela S. E/3519: Venezia P. E/3311: Leven S. E/3304: Bettazzi A.· E/3415: Pearce G. E/3378: Degrijse 0. E/3299: Noser A. E/3303: Wojtyla C. E/3329: Lokuang S. E/3304: Bettazzi A. E/3335: Cazzaro B. E/3307: Conway V. E/3336: Carter A. E/3366: Lienart A. E/3378: Degrijse 0. E/3378: Degrijse 0. E/3325: Leger P. Ae. E/3281: Fernandes A. E/3327: Kozlowiecki A. E/3341: Quarracino A. E/3341: Quarracino A. E/3188: Franic F. E/3393: Duschak V. E/3308: De Vito A. E/3317: Ritter I. E/3464: De Smedt A. E/3313: Tenhumberg H. E/3302: Barela S. E/3334: Van Lierde P. C. E/3335: Cazzaro B. E/3512: Capucci H. E/3305: Ziade I. E/3518: Quaremba P. E/3512: Capucci H.

IV 311 E/3310: Caillot A. E/3403: Okoye G. E/3371: Padin C. E/3434: Del Pino Gomez A. E/3433: Rimmer C. E/3312: De Vet G. E/3323: Rugambwa L. E/3523: Wittler H. E/3434: Del Pino Gomez A. E/3283: Rubio Repulles M. E/3304: Bettazzi A. E/3282: Duval L. E/3300: D'Souza E. E/3304: Bettazzi A. E/3323: Rugambwa L. E/3279: Charbonneau P. E/3583: Zinato C. E/3317: Ritter I. E/3317: Ritter I. E/3337: Seper F. E/3394: Mels B. E/3276: Ritter I. E/3336: Carter A. E/3336: Carter A. E/3313: Tenhumberg H. E/3373: Heenan I. E/3324: Suenens L. I. E/3338: Rastouil L. E/3512: Capucci H. E/3303: Wojtyla C. E/3327: Kozlowiecki A. E/3417: Fares A. E/3309: McCann 0. E/3305: Ziade I. E/3305: Ziade I. E/3310: Caillot A. E/3277: Browne M. card. E/3279: Charbonneau P. E/3284: Maccari C. E/3398: Fougerat A. E/3351: Alvim Pereira C. E/3281: Fernandes A. E/3582: Gurpide Beope P. E/3283: Rubio Repulles M. E/3301: D'Agostino B. E/3459: Massimiliani R. 132 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

v. 311 E/3276: Ritter I. E/3278: De Roo R. E/3278: De Roo R. E/3279: Charbonneau P. E/3283: Rubio Repulles M. E/3307: Conway V. E/3417: Fares A. E/3313: Tenhumberg H. E/3326: Hurley D. E/3417: Fares A. E/3583: Zinato C. E/3278: De Roo R. E/3284: Maccari C. E/3583: Zinato C. E/2689: Spellman F. E/3584: Hypolito H. E/3426: Marquez Torfz 0. E/3373: Heenan I. E/3276: Ritter I. E/3523: Wittler H. E/3336: Carter A.

RELATIO DE SINGULIS NUMERIS

N. 1: vol. IV, pars II . . 312 E/3278: De Roo R. E/3325: Leger P. Ae. E/3307: Conway V. E/3312: De Vet G. E/3309: McCann 0. E/3280: Sani P. E/3314: Enrique y Taranc6n V. E/3204: Gleeson I. E/3326: Hurley D. E/3279: Charbonneau P. E/3337: Seper F. E/3369: Llopis Ivorra E. E/3394: Mels B. E/3402: Sanchez Moreno Lira A. E/3435: McGrath M. E/3312: De Vet G. E/3335: Cazzaro B. E/3280: Sani P.

Cap. I: vol. IV, pars II: Tit...... 317 E/3284: Maccari C.

N. 2 317 E/3278: De Rao R. E/2777: Blecharczyk M. E/3281: Fernandes A. E/3519: Venezia P. E/3301: D'Agostino B. E/3278: De Roo R. E/3308: De Vito C. E/3317: Ritter I. E/3311: Leven S. E/3342: Pironio E. E/3323: Rugambwa L. E/3280: Sani P. E/3.338: Rastouil L. E/3308: De Vito C. E/3342: Pironio E. E/3313: Tenhumberg H. E/3394: Mels B. E/3314: Enrique y Taranc6n V. INDEX SIGLORUM - DE APOSTOLATU LAICORUM 133

E/3312: De Vet G. E/3343: Soares de Resend.e S. E/3315: Veuillot P. E/3402: Sanchez Moreno Lira A. E/3327: Kozlowiecki A. E/3516: Coderre G. E/3337: Seper F.

N. 3 . 317 E/3278: De Roo R. E/3312: De Vet G. E/3281: Fernandes A. E/3313: Tenhumberg H. E/3301: D' Agostino B. E/3339: De Orbegozo y Goicoe- E/3308: De Vito C. chea I. E/3311: Leven S. E/3371: Padin C. E/3323: Rugambwa L. E/3374: Hervas y Benet I. E/3342: Pironio E. E/3478: Plures epp. (Bannwarth, E/3338: Rastouil L. Barthe, de Bazelaire) E/3394: Mels B. E/3520: Rigaud M. E/3519: Venezia P. E/3323: Rugambwa L. E/2777: Blecharczyk M. E/3327: Kozlowiecki A. E/3279: Charbonneau P. E/3394: Mels B.

N. 4 . . 318 E/3276: Ritter I. E/3306: Mosquera Corral C. E/3279: Charbonneau P. E/3315: Veuillot P. E/3280: Sani P. E/3335: Cazzaro B. E/3281: Fernandes A. E/3453: Hurley D. E/3306: Mosquera Corral C. E/3281: Fernandes A. E/3307: Conway V. E/3342: Pironio E. E/3334: Van Lierde P. C. E/3304: Bettazzi A. E/2689: Spellman F. E/3306: Mosquera Corral C. E/3522: Greco C. E/3310: Caillot A. E/3830: Printesis B. E/3334: Van Lierde P. C. E/4606: De Vito A. E/3230: Moro Briz S. E/3276: Ritter I. E/3428: Van Peteghem L. E/3304: Bettazzi A. E/3335: Cazzaro B.

Cap. II: vol. IV, pars II:

Tit. . 325 E/3326: Hurley D. E/3314: Enrique y Taranc6n V. E/3516: Coderre G. E/3325: Leger P. Ae. E/3536 [E/3538]: Primeau E. E/3400: Palazzini P. E/.3583: Zinato C. E/3402: Sanchez Moreno Lira A. E/3589: Richaud P. E/3343: Soares de Resende S. 134 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 5 . . . 325 E/3516: Coderre G. E/3536 [E/3538]: Primeau E. E/3582: Gurpide Beope P. E/3312: De Vet G. E/3536 [E/3538]: Primeau E. E/3582: Gurpide Beope P. E/3454: Gonzales Moralejo R. E/3583: Zinato C. E/3436: Guerry Ae.

N. 6 . . . . . 326 E/3283: Rubio Repulles M. E/3478: Plures epp. (Bannwarth, E/3326: Hurley D. Barthe, de Bazelaire) E/3378: Degrijse 0. E/3310: Caillot A. E/3311: Leven S. E/3368: Renard A. E/3280: Sani P. E/3379: [E/3378]: Degrijse 0. E/3317: Ritter I. E/3329: Lokuang S.

N. 7 ...... 326 E/3282: Duval L. E/3582: Gurpide Beope P. E/3312: De Vet G. E/3583: Zinato C. E/3340: Laszlo s. E/3391: Hoffner I. E/3391: Hoffner I. E/3537: De Provencheres C. E/3432: Sorrentino A. E/3589: Richaud P. E/3429: Thiandoum H. E/3396: Civardi A. E/3437: Quadri S. E/3432: Sorrentino A. E/3454: Gonzalez Moralejo R.

N. 8 ...• 327 E/3305: Ziade I. E/3582: Gurpide Beope P. E/3340: Laszlo S. E/3588: Pangrazio A. E/3312: De Vet G. E/3340: Laszlo S.

Cap. III: vol. IV, pars II:

Tit. . . . 335 E/3280: Sani P. E/3310: Caillot A. E/3281: Fernandes A. E/3390: Donze H. E/3282: Duval L. E/3478: Plures epp. (Bannwarth, E/3283: Rubio Repulles M. Barthe, de Bazelaire) E/3288 [E/3388]): Larrafn E. E/3583: Zinato C.

N. 9 ...... 335 E/3582: Gurpide Beope P, E/358~: Zinato C, INDEX SIGLORUM - DE APOSTOLATU LAICORUM 135

N. 10 335 E/3284: Maccari C. E/3378: Degrijse 0. E/3432: Sorrentino A. E/3390: Donze H. E/3300: D'Souza E. E/3392: Cheng P. E/3312: De Vet G. E/3277: Browne M. E/3327: Kozlowiecki A. E/3329: Lokuang S. E/3377: Brzana S. E/3335: Cazzaro B. E/3314: Enrique y Taranc6n V.

N. 11 335 E/3281: Fernandes A. E/3312: De Vet G. E/3188: Franic F. E/3327: Kozlowiecki A. E/3389: Bauerlein S. E/3336: Carter A. E/3312: De Vet G. E/3478: Plures epp. (Bannwarth, E/3327: Kozlowiecki A. Barthe, de Bazelaire) E/3336: Carter A. E/3588: Pangrazio A.

N. 12 . . 336 E/3303: Wojtyfa C. E/3378: Degrijse 0. E/3304: Bettazzi A. E/3307: Conway V. E/3307: Conway V. E/3303: Wojtyfa C. E/3366: Lienart A.

N. 13 . 336 E/3371: Padin C. E/3304: Bettazzi A. E/3390: Donze H. E/3307: Conway V. E/3434: Del Pino Gomez A. E/3280: Sani P. E/3459: Massimiliani R. E/3282: Duval L. E/3334: Van Lierde P. C. E/3390: Donze H. E/3396: Civardi A. E/3388: Larrafn Errazuriz E.

N. 14 . 337 E/3334: Van Lierde P. C. E/3395: Morris T. E/3478: Plures epp. (Bannwarth, E/3304: Bettazzi A. Barthe, de Bazelaire) E/3428: Van Peteghem L. E/3520: Rigaud M. E/3583: Zinato C. E/3281: Fernandes A. E/3395: Morris T. E/3341: Quarracino A. E/3398: Fougerat A. 136 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Cap. IV: vol. IV, pars II:

Tit. . .. 344 E/3303: Wojtyla C. E/3337: Seper F. E / 3 317: Ritter I. E/3339: De Orbegozo y Goicoe­ E/3336: Carter A. chea I.

N. 16 . 345 E/3303: Wojtyla C. E/3310: Caillot A. E/3317: Ritter I. E/3392: Cheng P. E/3336: Carter A. E/3378: Degrijse 0. E/3337: Seper F. E/3366: Lienart A. E/3339: De orbegozo y Goicoe- E/3343: Soares de Rosende S. chea I. E/3327: Kozlowiecki A. E/3583: Zinato C. E/3351: Alvim Pereira C. E/3303: Wojtyla C. E/3459: Massimiliani R. E/3317: Ritter I. E/3280: Sani P. E/3336: Carter A. E/3314: Enrique y Taranc6n V. E/3337: Seper F. E/3325: Leger P. Ae. E/3339: De Orbegozo y Goicoe- E/3378: Degrijse 0. chea I. E/3367: Lucey C.

N. 17 . . . 345 E/3336: Carter A. E/3425: Barthe G. E/3 3 3 9: De Orbegozo y Goicoe­ chea I.

N. 18 .345 E/3282: Duval L. E/3478: Plures epp. (Bannwarth, E/3402: Sanchez Moreno Lira L. Barthe, de Bazelaire) E/3284: Maccari C. E/3520: Rigaud M. E/3304: Bettazzi A. E/3526; Van Cauwelaert I. E/3342: Pironio E. E/3280: Sani P. E/3394: Mels B. E/3284: Maccari C.

N. 19 346 E/3284: Maccari C. E/3520: Rigaud M. E/3325: Leger P. Ae. E/3307: Conway V. E/3433: Rimmer C. E/3425: Barthe G. E/3588: Pangrazio A. E/3398: Fougerat A. E/3478: Plures epp. (Bannwarth, E/3339: De Orbegozo y Goicoe- Barthe, de Bazelaire) chea I. INDEX SIGLORUM - DE APOSTOLATU LAICORUM 137

E/3400: Palazzini P. E/3433: Rimmer C. E/3402: Sanchez Moreno Lira A. E/3429: Thiandoum H. E/3522: Greco C. E/3588: Pangrazio A. E/ 4606: De Vito A.

N. 20 . 346 E/3317: Ritter I. E/3446: Costa F. E/3829: Helmsing C. E/3793 [E/3397]: Alonso Mu- E/3279: Charbonneau P. fioyerro A. E/3397: Alonso Mufioyerro A. E/3300: D'Souza E. E/3424: Fernandez Conde E. E/3402: Sanchez Moreno Lira A. E/3426: Marques Torfz 0. E/3400: Palazzini P. E/3427: Aramburu I. E/3424: Fernandez Conde E. E/3429: Thiandoum H. E/3301: D'A~ostino B. E/3828: Santin A. E/3322: Caggiano A. E/3276: Ritter I. E/3325: Leger P. Ae. E/3829: Helmsing C. E/3340: Laszlo S. E/3340: Laszlo S. E/3366: Lienart A. E/3341: Quarracino A. E/3373: Heenan I. E/3324: Suenens L. I. E/3367: Lucey C. E/3518: Quaremba P. E/3371: Padin C. E/3279: Charbonneau P. E/3446: Costa F. E/3301: D'Agostino B. E/3324: Suenens L. I. E/3322: Caggiano A. E/3478: Plures epp. (Bannwarth, E/3341: Quarracino A. Barthe, de Bazelaire) E/3325: Leger P. Ae. E/3520: Rigaud M. E/3366: Lienart A. E/3420: Menager E. E/3371: Padin C. E/3375: De Castro Mayer A. E/3397: Alonso Mufioyerro A. E/3583: Zinato C. E/3399: Nicodemo H. E/3420: Menager E. E/3420: Menager E. E/3397: Alonso Mufioyerro A. E/3424: Fernandez Conde E. E/3828: Santin A. E/3426: Marques Torfz 0. E/3340: Laszlo S. E/3427: Aramburu I. E/3427: Aramburu I. E/3429: Thiandoum H. E/3429: Thiandoum H.

N. 21 348 E/3400: Palazzini P. E/3398: Fougerat A. E/3402: Sanchez Moreno Lira A.

N. 22 ...... 349 E/3299: Noser A. E/3402: Sanchez Moreno Lira A. E/3400: Palazzini P. 138 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Cap. V: vol. IV, pars II:

N. 23 354 E/3401: Argaya Goicoechea H.

N. 24 354 E/3400: Palazzini P. E/3422: Jubany Arnau N. E/3276: Ritter I. E/3282: Duval L. E/3323: Rugambwa L. E/3305: Ziade I. E/3305: Ziade I. E/3422: Jubany Arnau N. E/3410: Castellano I. E/3313: Tenhumberg H. E/3409: Petit I. E/3391: Hoffner I. E/3312: De Vet G.

N. 25 . . . 355 E/3418: Lalande G. E/3400: Palazzini P. E/3279: Charbonneau P. E/3188: Franic F. E/3309: McCann 0. E/3418: Lalande G. E/3311: Leven S. E/3279: Charbonneau P. E/3337: Seper F. E/3300: D'Souza E. E/3367: Lucey C. E/3311: Leven S. E/3305: Ziade I. E/3323: Rugambwa L. E/3280: Sani P. E/3337: Seper F. E/3402: Sanchez Moreno Lira A. E/3277: Browne M.

N. 26 ... . . 356 E/3335: Cazzaro B. E/3373: Heenan I. E/3371: Padin C. E/3389: Bauerlein S. E/3446: Costa F.

N. 27 . . . 356 E/3391: Hoffner I. E/3282: Duval L. E/3583: Zinato C. E/3302: Barela S. E/3281: Fernandes A. E/3375: De Castro Mayer A. E/3461: Hannan Ph. E/3415: Pearce G.

Cap. VI: vol. IV, pars II:

Tit. 363 E/3278: De Roo R. E/3366: Lienart A. E/3307: Conway A. E/3428: Van Peteghem L. INDEX SIGLORUM - DE APOSTOLATU LAIGORUM 139

E/3278: De Roo R. E/3372: Pluta V. E/3280: Sani P. E/3453: Hurley E. E/3326: Hurley D.

N. 28 . 363 E/3301: D' Agostino B. E/3278: De Roo R. E/3307: Conway V. E/3281: Fernandes A. E/3322: Caggiano A. E/3302: Barela S. E/3326: Hurley D. E/3311: Leven S. E/3409: Petit I. E/3323: Rugambwa L. E/3446: Costa F. E/3338: Rastouil L.

N. 29 .. 364 E/3370: Power V. E/3310: Caillot A. E/3583: Zinato C. E/3323: Rugambwa L. E/3370: Power V. E/3394: Mels B. E/3583: Zinato C. E/3512: Capucci H. E/3428: Van Peteghem L. E/3428: Van Peteghem L. E/3313: Tenhumberg H. E/3230: Moro Briz S. E/3453: Hurley E. E/3367: Lucey C. E/4606: De Vito A. E/3453: Hurley E. E/3278: De Rao R. E/3516: Coderre G. E/3282: Duval L. E/3370: Power V. E/3304: Bettazzi A.

N. 30 . . . 364 E/3337: Seper F. E/3370: Power V. E/3453: Hurley E.

N. 31 ...... 364 E/2689: Spellman F. E/3213: Benavent Escufn Ae. E/3307: Conway V. E/3432: Sorrentino A.

N. 32 .. 364 E/3337: Seper F. E/3521: Zaffonato I. E/3344: Ruotolo I. E/3525: Emanuel I. E/3414: Bednorz H. E/3581: Conway V. E/3460: Manrique Hurtado G.

N. 33 . . . 364 E/3114: Darmancier M. E/3377: Brzana S. E/3302; Barela S, E/3302: Barela S. 140 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

VI SCHEMA DECLARATIONIS DE LIBERTATE RELIGIOSA

1. - TEXTUS EMENDATUS (1964)

Relatio de animadversionibus Patrum: vol. III, pars VIII:

N. I . . 456 GG,* 28: Abasolo y Lecue I. GG, 30: Ruffini E.

N. II . 457 GG, 49: Ritter I. Geromini C., Borge y Castrillo GG, 85: Parente P. C., Manresa Formosa A., Lopez 618 (GG, 135): Ariz Huarte X. Avifia A. 636 (GG, 102): Cooray T. GG, 9: Con£. epp. Columbiae 714 (GG, 145): Fernandez Perez GG, 85: Parente P. C. M., Lara Mejia H., Carranza GG, 87: Cuenco I. Chevez I., Hodapp R., Garda y GG, 74: Spanedda F. Arauz M., Valdivia y Ortiz M., GG, 89: Clyde Young G. Martinez Aguirre S., Artazcor Li­ GG, 90: Vairo I. zarraga I., Aparicio y Quinta­ GG, 94: Colombo C. nilla P., Gonzales Estrada R.,

N. III . 458 GG, 52: Quiroga y Palacios F. 549 (GG, 142): Lopez Avina A. GG, 2: Meouchi P. 635 (GG, 108): Grotti I. GG, 7: Richaud P. 652 (GG, 88): Zoa I. GG, 23: Enrique y Taranc6n V. GG, 55: Alter C. I. GG, 42: Dubois M. GG, 63: Dupuy C. GG, 57: Shehan L. 580 (GG, 138-139): Flores I.

~'( Sigla GG referuntur ad volumen cyclostilo editum: Secretariatus ad christiano­ rum unitatem fovendam. IX - De libertate religiosa. Animadversiones Patrum [orales vel scriptae] super schematis textum in III periodo discutiendum et ad Patres tamquam Declaratio prior, in appendice schematis de oecumenismo, 27 aprilis 1964 missum. In volumine colliguntur 147 textus Patrum. INDEX SIGLORUM - DE LIBERTATE RELIGIOSA 141

583 (GG, 143 ): Carinci A. GG, 5: Franic F. 586 [596] (GG, 61): Cibrian Fer­ GG, 2: Meouchi P. nandez U. GG, 27: Browne M. 695 (GG, 106): Pildain y Za­ GG, 84: Wright I. piain A. GG, 30: Ruffini E. 697 (GG, 107): Garda y Garda GG, 46: Ottaviani A. de Castro R. GG, 35: Lefebvre M. 698 (GG, 101): Garda de Sierra GG, 36: De Castro Mayer A. y Mendez S. GG, 41: Granados A. 700 (GG, 110): Okoye G. GG, 40: Klepacz M. GG, 16: Carli A. GG, 42: Dubois M. GG, 39: Buckley I. GG, 4 7: Bueno Monreal I. 696 (GG, 138): Flores I. GG, 62: Brzana S. I. GG, 9: Con£. epp. Columbiae GG, 89: Clyde Young G. GG, 10: 13 epp. Africae Centro- 708 (GG, 117): Klonowski H. Orient. GG, 9: Conf. epp. Columbiae GG, 1: Poncet A.

N. IV . . . . 458

GG, 26: Ona de Echave A. 697 (GG, 107): Garcia y Garda 619 (GG, 97): Roborecky A. de Castro R. 704 (GG, 114): Ona de Echave A. 702 (GG, 112): Afioveros Ataun GG, 12: Fernandes A. A. GG, 29: Nicodemo H. - GG, 25: Micara C. GG, 16: Carli A. GG, 16: Carli A. GG, 7: Richaud P. GG, 34: Cantero Cuadrado P. GG, 5: Franic F. GG, 28: Abasolo y Lecue I. GG, 7: Richaud P. GG, 81: Prou I. GG, 2: Meouchi P. GG, 90: Vairo I. GG, 3: Jaeger L. GG, 93: Zorzi B. GG, 17: Salvini A. GG, 23: Enrique y Tarano6n V. GG, 16: Carli A. GG, 34: Cantero Cuadrado P. GG, 30: Ruffini E. GG, 4 7: Bueno Monreal I. GG, 32: Konig F. GG, 20: Cavagna A. 585 {GG, 144 ): Santin A. GG, 3 7: Pohlschneider I. 619 (GG, 97): Roborecky A. GG, 63: Dupuy C. 652 (GG, 88): Zoa I. 701 (GG, 111 ): Bettazzi A. 692 (GG, -125): Corso A. 693 [566] (GG, 41): Granados 713 (GG, 119): Martenetz I. Garcia A. GG, 35: Lefebvre M. 697 (GG, 107): Garda y Garda GG, 41: Granados A. de Castro R. GG, 4 7: Bueno Monreal I. 702 (GG, 112): Afioveros Ataun 696 (GG, 138): Flores I. A. 142 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

580 (GG, 138-139): Flores I. GG, 12: Fernandes A. 695 (GG, 106): Pildain y Za­ GG, 30: Ruffini E. piain A. GG, 59: Wojtyla C. 697 (GG, 107): Garda y Garcia GG, 70: Garrone G. de Castro R. GG, 7 3: Gurpide Beope P. 698 (GG, 101): Garcia de Sierra GG, 55: Alter I. C. y Mendez S. GG, 51: Cekada S. F. 702 (GG, 112): Afioveros Ataun 583 (GG, 143 ): Carinci A. A. GG, 5: Franic F. GG,, 43: Nierman A. GG, 7 8: Guerra Campos I.

N. V 460 GG, 61 : Cibrian Fernandez U. GG, 86: Samore A. 618 (GG, 135): Ariz Huarte X. M. GG, 41: Granados A. 620 (GG, 87): Cuenca I. GG, 46: Ottaviani A. 637 (GG, 105): Del Campo y de GG, 52: Quiroga y Palacios F. la Barcena A. 706 (GG, 120): Garda y Golda- 639 (GG, 136): Chiribogo B. raz I. 599 (GG, 140): Melendro F. GG, 30: Ruffini E. GG, 69: Fernandez A. GG, 25: Micara C. GG, 24: De Arriba y Castro B. 599 (GG, 140): Melendro F. 706 (GG, 120): Garda y Golda- GG, 8: Siri I. raz I. GG, 19: Trapani C. 629 (GG, 100): Garda de Sierra GG, 25: Micara C. y Mendez S. GG, 27: Browne M. GG, 38: Temifio Saiz A. GG, 1: Poncet A. 698 (GG, 101): Garda de Sierra 599 (GG, 140): Melendro F. y Mendez S. GG, 19: Trapani C. 703 (GG, 113): Temifio Saiz A. GG, 86: Samore A. 616 (GG, 96): Flores I., Her­ GG, 52: Quiroga y Palacios F. vas I. GG, 20: Cavagna A.

2. - TEXTUS REEMENDATUS (1965) Relatio: vol. IV, pars I: N. II . 170 L-Gen. * 20: Iacono V. M. L-Gen. 31: Moro Briz S. L-Gen. 26: De Castro Mayer A.

* Sigla referuntur ad volumen cyclostilo editum: Secretariatus ad christianorum unitatem fovendam. X - De libertate religiosa. Animadversiones Patrum super schema INDEX SIGLORUM - DE LIBERTATE RELIGIOSA 143

N. III 170 L-Gen. 28: Dubois M. L-4, 43: Brizgys V. L-Gen. 33: Palazzini P. L-4, 45: De Provencheres C. L-Gen. 36: Sapelak A. L-4, 53: Mensa A. L-Gen. 40: Quiroga y Palacios F. L-4, 59: Meyer A. L-Gen. 49: Sauvage I. L-4, 99: Baudoux M.; Hacault A. L-Gen. 63: Moro Briz S. L-4, 105: Carli A. L-Gen. 75: Hurley D. L-5, 26: Carli A. L-Gen. 77: Argaya H. L-5, 10: Epp. regionis occid. Gal- L-Gen. 85: Lauren tin R. * liae L-1, 41: Campagnone H. R. L-9, 5: Guillet H. L-1, 38: Richaud P. L-10, 24: Baudoux M.; Hacault A. L-1, 14: Sauvage I. L-10, 25: Conf. epp. Neerlandica L-3, 1 : Buckley I. L-10, 16: Mensa A. L-Gen. 43: Conf. epp. Neerlandica L-12, 22: Jubany N. L-4, 1 : Charriere F. L-4, 29: Epp. regiotiis occid. Gal­ liae

N. IV 171 L-3, 21 : Tagle Covarrubias Ae. L-2, 15: Joyce R. L-Gen. 10: Howard E. L-2, 3 6: Helmsing C. L-Gen. 13: Fustella A. L-2, 41: McGucken I. L-Gen. 18: Garda de Sierra y L-2, 13: Tatsuo Doi P. Mendez S. L-2, 14: Epp. regionis occid. Gal- L-Gen. 75: Hurley D. liae L-2, 1: Konig F. L-2, 28: Jubany N. L-2, 2: Renard A. L-2, 34: Ritter I. L-2, 3: De Vito C.; Aijiro Yama­ L-2, 38: Silva Henriquez R. guchi P.; Fernandez C.; Arroyo L-3, 23: Mensa A. V.; Muguerza F. L-3, 1 : Buckley I. L-2, 13: Tatsuo Doi P. L-3, 12: Epp. regionis occid. Gal­ L-2, 29: Mensa A. liae L-2, 43: Carli A. L-3, 15: Joyce R. declarationis de libertate religiosa, scripto exhibitae a die 17 novembris 1964 ad ini­ tium martii 1965. L: indicat deer. de libertate religiosa. L-1: numerus ad litteram adiectus, brevi linea intercedente, indicat paragr. sche­ matis. L-Gen. indicat observationes generales. L-1, 2: numerus post virgulam positus indicat observationes per ordinem currentes (v. g. L-1, 2 = de libertate religiosa, paragr. prima, observatio secunda).

* Textus non est editus in Acta Synodalia ... , quia auctor non erat Pater conciliaris. 144 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

L-3, 28: Silva Henriquez R. Lacaste B.; Pinier P.; Mercier L-3, 43: Foery V. A. G.; Jacquier V. L-3, 44: Cunningham D. L-10, 2: Buckley I. L-3, 39: Whealon I. L-Gen. 79: Comitatus Ep. Interna­ L-3, 33: Baudoux M.; Hacault A. tionalis L-3, 13: Sauvage I. L-10, 26: Silva Henriquez R.; L-3, 35: Duval L. S.; Aldegunde Whealon I. Dorrego F.; Lacaste B.; Pinier L-10, 14: Quiroga y Palacios F. P.; Mercier G.; Jacquier V. L-10, 24: Baudoux M.; Hacault A. L-3, 42: O'Donnell C. L-10, 26: Silva Henriquez R.; L-3, 45: Carli A. Whealon I. L-3, 20: Pimiento I. L-10, 20: Carli A. L-3, 13 : Sauvage I. L-11, 2: De Vito C.; Aijiro Yama­ L-3, 22b: De Castro Mayer A. guchi P.; Fernandez C.; Arroyo L-4, 54: Tagle Covarrubias Ae. V.; Muguerza F. L-10, 1: De Vito C.; Aijiro Yama- L-11, 11: Carli A. guchi P.; Fernandez C.; Arroyo L-11, 13: Moro Briz S. V.; Muguerza F. L-11, 14: Lucey C. L-12, 7: Krol I. L-lL 15: Alonso Mufioyerro L. L-4, 3: Bueno Monreal I. L-Gen. 79, p. 12: Comitatus epi- L-4, 51: Jubany N. scopalis internationalis L-4, 56: Samore A. L-12, 4: Bueno Monreal I. L-4, 113: Gurpide Beope P. L-12, 5: Aijiro Yamaguchi P.; De Vito C.; Rodriguez Ballon E.; L-4, 43: Bdzgys V. L-4, 52: De Castro Mayer A. Saboia Bandeira de Mello C.; Arango I. L-4, 20: De Vito C.; Aijiro Yama­ L-12, 8: Aldegunde Dorrego F. guchi P.; Fernandez C.; Muguer­ L-12, 10: Charriere F. za F.; Arroyo V. L-12, 12: Sauvage I. L-4, 25: Suenens L. I. L-12, 17: Wojtyfa C. L-4, 3 9: Quiroga y Palacios F. L-12, 18: Quiroga y Palacios F. L-4, 91: Moro Briz S. L-12, 20: De Provencheres C. L-4, 112.: McGucken I. L-12, 30: Moro Briz S. L-5, 6: Charriere F. L-12, 3 4: Hidalgo Ibanez A. L-6, 6: Epp. regionis ocdd. Gal- L-12, 25: Carli A. liae L-12, 36: Carli A. L-6, 17: Mensa A. L-12, 41: Duval L. S.; Aldegunde L-6, 18: Tagle Covarrubias Ae. F.; Jacquier V. L-6, 4: Pogaenik I. L-12, 39: Brzana S. L-6, 31: Carli A. L-12, 26: Silva Henriquez R. L-7, 2 8: Alonso Mufioyerro L. L-12, 14: Sauvage I. L-7, 13 : Quiroga y Palacios F. L-12, 16: Sauvage I. L-7, 16: Pimiento I. L-12, 19: Quiroga y Palacios F. L-9, 6: Duval L. S.; Aldegunde F.; L-12, 37: Carli A. INDEX SIGLORUM - DE LIBERTATE RELIGIOSA 145

L-13, 10: Whealon I. L-12, 12: Sauvage I. L-13, 6: Ritter I. L-14, 2: Quiroga y Palacios F. L-13, 12: Dwyer R. L-Gen, 2: Pogaenik I. L-13, 13: Russell I.; Hellinger R. L-14, 8: Carli A.

N. V ...... 173 L-Gen. 5: Elchinger L. A. L-5, 22: Alonso Mufioyerro L. L-Gen. 15: Browne M. L-7, 27: Richaud P. L-12, 30: Moro Briz S. L-7, 11: Epp. regionis Occid. Gal- L-1, 29: Pimiento I. liae L-Gen. 23: Tatsuo Doi P. L-7, 3: Melendro F. L-Gen. 31 : Moro Briz S. L-7, 33: Moro Briz S. L-Gen. 40: Quiroga y Palacios F. L-7, 4: Plures Patres Conciliares L-Gen. 42: Beitia Aldazabal E. L-7, 6: Aldegunde Donego F. L-Gen. 48: Rivera Majia P. L-7, 31: Hidalgo Ibanez A. L-6, 28: Moro Briz S. L-7, 33: Moro Briz S. L-1, 27: Mensa A. L-7, 3 9: Duval L. S.; Aldegunde L-4, 16: Buckley I. .F.; Jacquier V. L-4, 23: Nagae L. L-7, 23: Lopez Ortiz I. L-4, 4 7: De Provencheres C. L-8, 3: Pimiento I. L-4, 79: Richaud P. L-8, 6: Baudoux M.; Hacault A. L-1, 29: Pimiento I. L-3, 3 7: Conf. epp. Neerlandica L-1, 19: Lefebvre I. L-11, 1: Melendro F. L-3, 3 7: Conf. epp. N eerlandica L-13, 4: De Provencheres C. L-3, 41: Moro Briz S. L-14, 3: Flores I. L-3, 47: McGucken I. L-Gen. 3 9: Flores I. L-3, 5: Melendro F. L-Gen. 3 5: Muldoon T. L-3, 25: Lucey C. L-Gen. 5: Elchinger A. L-3, 32: Maccari C. L-Gen. 81 : Fernandez A. L-3, 34: Alonso Mufioyerro L.

N. VI . . 175 L-1, 31: Maccari C. L-3, 47: McGucken I. L-1, 39: McQuaid I. C. L-3, 12: Epp. reg. occid. Galliae L-1, 10: Santin A. L-3, 24: Flores I. L-Gen. 8: Fletcher A. L. L-Gen. 3 9: Flores I. L-Gen. 49: Sauvage I. L-3, 46: Brzana S. L-3, 48: Gurpide Beope P. L-4, 5: Buckley I. L-3, 46: Brzana S. L-4, 4 5: De Provencheres C. L-3, 2: De Vito C.; Aijiro Yama­ L-4, 49: De Provencheres C. guchi P., Fernandez C.; Arroyo L-4, 100: Baudoux M.; Hacault A. V.; Muguerza F. L-4, 112: McGucken I. L-3, 41: Moro Briz S. L-Gen. 54: Gufflet H.

10 146 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

L-5, 9: Epp. reg. ocdd. Galliae L-12, 3: Melendro F. L-5, 25: Carli A. L-12, 4: Bueno Monreal I. L-5, 26: Carli A. L-12, 23: Flores I. L-5, 8: Epp. reg. occid. Galliae L-12, 25: Samore A. L-5, 82 [28]: Gurpide Beope P. L-12, 27: Alonso Mufioyerro L. L-6, 33: Himmer C. L-12, 29: Lucey C. L-7, 15: Lefebvre I. L-12, 30: Moro Briz S. L-8, 1: Krol I. L-12, 31: Lopez Ortiz I. L-10, 1 : De Vito C.; Aijiro Y ama­ L-12, 33: Campagnone H. R. gl,lchi P., Fernandez C.; Arroyo L-12, 35: Carli A. V.; Muguerza F. L-12, 38: Whealon I. L-11, 12: Gufflet H. L-12, 39: Brzana S. I. L-Gen. 81 : Fernandez A. L-12, 40: Gurpide Beope P. L-11, 4: Suenens L. I.; Charue A.; L-12, 41: Duval L. S.; Aldegunde Van Zuylen W.; Van Peteghem F.; Jacquier V. L.; De Keyser M. L-Gen. 19: Cifuentes Gomez A.; L-12, 1: Renard A. Farina P. A.; Mery A. L-12, 2: De Vito C.; Aijiro Yama­ L-Gen. 79, p. 22: Comitatus epi­ guchi P., Fernandez C.; Arroyo scopalis internationalis V.; Muguerza F.

N. VII . . 176 L-Gen. 15: Browne M. L-Gen. 3 9: Flores I. L-Gen. 27: Garda y Garda de L-Gen. 15: Browne M. Castro R.· L-Gen. 18: Garda de Sierra y Men- L-Gen. 40: Quiroga y Palacios F. dez S. L-Gen. 25: Castan Lacoma L. L-Gen. 7 6: Pimiento I. L-Gen. 22: Mason E. L-Gen. 24: Iglesias Navarri R. L-Gen. 37: Lefebvre M. L-Gen. 9: King Mussio I. L-Gen. 25: Castan Lacoma L. L-Gen. 15: Browne M. L-Gen. 77: Argaya H. L-Gen. 24: Iglesias Navarri R. L-Gen. 19: Cifuentes Gomez A.; L-Gen. 25: Castan Lacoma L. Farina P. A.; Mery A. L-Gen. 29: Martfnez Gonzales E. L-Gen. 29: Martinez Gonzales E. L-Gen. 79: Comitatus episcopalis L-Gen. 40: Quiroga y Palacios F. internationalis L-Gen. 46: Tagle Covarrubias Ae. L-3, 21 : Tagle Covarrubias Ae. L-Gen. 51: Hidalgo Ibanez A. L-3, 14: Charriere F. L-Gen. 3 7: Lefebvre M. L-4, 52: De Castro Mayer A. L-Gen. 77: Argaya H. L-4, 113: Gurpide Beope P. L-Gen. 18: Garda de Sierra y Men­ L-4, 2: De Vito C.; Aijiro Yama­ dez S. guchi P., Fernandez C.; Arroyo L-Gen. 79: Comitatus episcopalis V.; Muguerza F. internationalis L-4, 3: Bueno Monreal I. L-Gen. 35: Muldoon T. L-4, 4: Melendro F. INDEX SIGLORUM - DE LIBERTATE RELIGIOSA 147

L-4, 5: Buckley I. L-4, 3 8: Quiroga y Palacios F. L-4, 27: Aldegunde Dorrego F. L-4: 18: Gonzalez Moralejo R. L-4, 43: Brizgys V. L-4, 50: Pimiento I. L-4, 4 7: De Provencheres C. L-4, 52: De Castro Mayer A. L-4, 65: Lopez Ortiz I. L-5, 3: Wilczynski T. L-4, 76: Maccari C. L-5, 7: Krol I. L-4, 81 : Alonso Munoyerro L. L-5, 13: Brizgys V. L-4, 96: Hidalgo Ibanez A. L-5, 14: Wojtyla C. L-4, 101: Carli A. L-5, 17: Pimiento I. L-4, 113: Gurpide Beope P. L-5, 19: Maccari C. L-4, 114: Brzana S. I. L-5, 22: Alonso Munoyerro L. L-4, 118: Duval L. S.; Aldegunde L-5, 23: McQuaid I. C. F.; Jacquier V. L-5, 24: Moro Briz S. L-4, 37: Vallejo H. L-5, 26: Carli A. L-4, 89: Moro Briz S. L-6, 3 2: Gurpide Beope P. L-4, 92: Conf. epp. Neerlandica L-7, 3 7: Gurpide Beope P. L-4, 97: Hidalgo Ibanez A. L-7, 13: Quiroga y Palacios F. L-4, 102: Carli A. L-7, 35: Carli A. L-4, 103: Carli A. L-7, 10: Santin A. L-4, 119: Duval L. S.; Aldegunde L-11, 17: Gurpide Beope P. F.; Jacquier V. L-11, 11 : Carli A. L-4, 83: Alonso Mufioyerro L. L-14, 4: Lefebvre M. L-4, 103: Carli A. L-Gen. 37: Lefebvre M. L-4, 113: Gurpide Beope P. L-Gen. 39, 4: Flores I. L-4, 79: Richaud P. L-14, 10: Gurpide Beope P. L-4, 42: Wojtyla C.

3. - TEXTUS RECOGNITUS (1965) Relatio: vol. IV, pars V:

N. II 106

2 *: Frings I. 107: De Proen~a Sigaud G. 3 7: Morcillo Gonzalez C. 116: Yanez Ruiz Tagle A. 38: Rupp I. 89: Wojtyla C. 84: Schoemaker V. 79: Corso A. 101: Lopes de Moura A. 41: Garda de Sierra y Mendez S.

* Numeri referuntur ad volumen cyclostilo editum: Secretariatus ad christianorum unitatem fovendam. XII - Schema declarationis de libertate religiosa. Animadversiones Patrum ... [orales et scriptae] super textum reemendatum, die 28 maii 1965 ad Patres missum et in Aula discussum diebus 15-22 septembris 1965. 148 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

3 0: Ottaviani A. 39: Gasbarri P. 3 2: Baraniak A. 4: Siri I. 119: Laszlo s. 16: Velasco I. B. 98: Kozlowiecki A.; Corboy I.; 17: Modrego y Casaus G. Pailloux R.; Courtemanche 20: Carli A. F.; van Elswijk H.; Jobidon 24: Tagle Covarrubias Ae. I.; Msakila C.; Holmes-Sie­ 30: Ottaviani A. dle I. 34: Baldassarri S. 26: Florit E. 36: Del Campo y de la Barce­ 79: , Corso A. na A. 3 7: Morcillo Gonzalez C. 52: Moro Briz S. 93: Bacci A. 79: Corso A. 33: Sauvage I. 123: Cuenca I. 97: Mufioz Vega P. 3 : Ruffini E. 9 2: Motolese V. 5: De Arriba y Castro B. 79: Corso A. 20: Carli A. 3 6: Del Campo y de Barce­ 26: Florit E. la na A. 108: Fares A. 40: Alvim Pereira C. 3 3 : Sauvage I. 52: Moro Briz S. 34: Baldassarri S. 131: Siri I. 38: Rupp I. 16: Velasco I. B. 93: Bacci A. 123: Cuenco I. Krol 114: I. 72: Lefebvre M. 111: Rugambwa L. 30: Ottaviani A. 27: Seper F. 3 6: Del Campo y de la Barce­ 79: Corso A. na A. 62: Hurley I. P. 3 : Ruffini E. 26: Florit E. 106: Mingo C. 3: Ruffini E. 30: Ottaviani A. 16: Velasco I. B. 41 : Garda de Sierra y Mendez S. 24: Tagle Covarrubias Ae. 26: Florit E. 3 6: Del Campo y de la Barce- 3 6: Del Campo y de la Barce­ na A. na A. 39: Gasbarri P. 79: Corso A. 41 : Garda de Sierra y Mendez S. 20: Carli A. 52: Moro Briz S. 123: Cuenco I. 131: Siri I. 24: Tagle Covarrubias Ae. 16: Velasco I. B. 5 6: Melendro F. 3 6: Del Campo y de la Barce­ 16: Velasco I. B. na A. 123: Cuenco I. INDEX SIGLORUM - DE LIBERTATE RELIGIOSA 149

N. III 109 6: Urbani I. 31: Cantero Cuadrado P. 47: Da Silva F. 114: Krol I. 123: Cuenca I. 95: Daem I.; De Kesel L. C.; 121: Da Cunha Marelim A. Henschen I. 103: Carli A.; Cogoni F. 113: Jubany N.

N. IV . . . • . . . . 109 97: Munoz Vega P. 98: Kozlowiecki A.; Carboy I.; 112: Veuillot P. Pailloux R.; Courtemanche 51: Leger P. Ae. F.; Van Elswijk H.; Jobidon 84: Schoemaker V. I.; Holmes-Siedle I. 80: Kulik I. 130: Munoz Duque A. 69: Rossi A. 38: Rupp I. 64: Wyszynski S.

N. V: Ad singulos numeros textus:

N. 1 (Prooeinium) . . 111 6: Urbani I. Mendiharat M.; Valenzuela 12: Slipyj I. Rios F.; Rada C.; Rolon 65: Santos R. Silvera I.; Gillmore F.; Du­ 87: Senna de Oliveira E. r.an A.; Alvear H. 113: Jubany N. 103: Carli A.; Cogoni F. 112: Veuillot P. 128: Baudoux M. 114: Krol I. 44: Butler C. 120: Boudreaux V. 61: Dayez G. 15: Lokuang S. 5 6: Melendro F. 31: Cantero Cuadrado P. 57: De Provencheres C. 112: Veuillot P. 45: Journet C. 5 6: Melendro F. 121: De Cunha Marelim A. 80: Kulik I. 2: Frings I. 17: Modrego y Casaus G. 61: Dayez G. 117: Devoto A. 89: Wojtyla C. 26: Florit E. 81: Kramer F. 50: Silva Henriquez R.; Mendez 61: Dayez G. Arceo S.; Viola A.; Salas R.; 2: Frings I. Baccino A.; Santos I.; Bo­ 52: Moro Briz S. ric V.; Fresno F.; Salinas 112: Veuillot P. Fuenzalida A.; Caceres R.; 61: Dayez G. Laschi I.; Partelli C.; Bala­ 91: Ancel A. guer M.; Markevich H.; 150 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 2. 113 2: Frings I. 47: Da Silva F. 43: Ancel A. 112: Veuillot P. 31: Cantero Cuadrado P. 89: Wojtyla C. 14: Nicodemo H. 91: Ancel A. 105: Hervas y Benet I. 27: Seper F. 127: Attipetty I. 32: Baraniak A. 69: Rossi A. 81: Kramer F. 49: Frank~ F. 113: Jubany N. . 70:' Browne M . 49: Franic F. 112: Veuillot P. 34: Baldassarri S. 32: Baraniak A. 103: Carli A.; Cogoni F. 39: Gasbarri P. 108: Fares A. 30: Ottaviani A. 51: Leger P. Ae. 80: Kulik I. 91: Ancel A. 24: Tagle Covarrubias Ae. 15: Lokuang S. 95: Daem I.; Heuschen I.; De 40: Alvim Pereira C. Kesel L. C. 112: Veuillot P. 113: Jubany N. 56: Melendro F. 103: Carli A.; Cogoni F. 81: Kramer F. 81: Kramer F. 8: Alfrink B. 51: Leger P. Ae. 50: Silva Henriquez R. 80: Kulik I. 13: Jaeger L. 56: Melen~ro F. 45: Journet C. 91: Ancel A. 57: De Provencheres C. 129: Whealon I. F. 50: Silva Henriquez R. 113: Jubany N. 117: Devoto A. 27: Seper F. 24: Tagle Covarrubias Ae. 103: Carli A.; Cogoni F. 69: Rossi A. 35: Elchinger A. 121: Da Cunha Marelim A. 112: Veuillot P. 14: Nicodemo H. 17: Modrego y Casaus G. 60: Galea E. 40: Alvim Pereira C. 122: Carrasco B. 27: Seper F. 67: McCann 0.

Nn. 3-7 (Pars II) . . 119 51: Leger P. Ae. 38: Rupp I. 107: De Proenc;a Sigaud G. 41: Garda de Sierra y Mendez S. 3 4: Baldassarri S.

N. 3. . . . 120 5 6: Melendro F. 18: Lourdusamy Duraisamy S, 2: Frings I. 82: Gouyon P, INDEX SIGLORUM - DE LIBERTATE RELIGIOSA 151

6: Urbani I. 109: Jaeger L. 14: Nicodemo H. 61: Dayez G. 96: Haller L. 44: Butler C. 2: Frings I. 50: Silva Henriquez R. 112: Veuillot P. 103: Carli A.; Cogoni F. 45: Journet C. 104: Verzich M. 57: De Provencheres C. 45: Journet C. 60: Galea E. 57: De Provencheres C. 69: Rossi A. 17: Modrego y Casaus G. 109: Jaeger L. 81: Kramer F. 50: Silva Henriquez R. 33: Sauvage I. 17: Modrego y Casaus G. 2: Frings I. 56: Melendro F. 112: Veuillot P. 60: Galea E. 56: Melendro F. 45: Journet C. 94: Florit E. 57: De Provencheres C. 103: Carli A.; Cogoni F. 44: Butler C. 57: De Provencheres C. 61: Dayez G. 104: Verzich M. 56: Melendro F. 50: Silva Henriquez R. 59: De Cambourg I. 81: Kramer F. 103: Carli A.; Cogoni F. 13: Jaeger L. 94: Florit E. 6: Urbani I. 56: Melendro F. 37: Morcillo Gonzalez c. 45: Journet C. 49: Franic F. 54: Richaud P. 81: Kramer F. 81: Kramer F. 113: Jubany N. 17: Modrego y Casaus G. 103: Carli A.; Cogoni F. 33: Sauvage I. 94: Florit E. 81: Kramer F. 104: Verzich M. 40: Alvim Pereira C. 14: Nicodemo H. 45: Journet C. 70: Browne M. 57: De Provencheres C. 51: Leger P. Ae. 52: Moro Briz S. 50: Silva Henriquez R. 17: Modrego y Casaus G. 94: Florit E. 2: Frings I. 29: Conway V. 113: Jubany N. 3: Ruffini E. 112: Veuillot P. 47: Da Silva F. 81: Kramer F. 94: Florit E. 103: Carli A.; Cogoni F. 112: Veuillot P. 56: Melendro F. 109: Jaeger L. 17: Modrego y .Casaus G. 96: Haller L. 56: Melendro F. 50: Silva Henriquez R. 2: Frings I. 104: Verzich M. 119: Laszlo S. 17: Modrego y Casaus G. 152 AC'rA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 4. 126 2: Frings I. 50: Silva Henriquez R. 17: Modrego y Casaus G. 56: Melendro F. 48: Toolen T. I. 14: Nicodemo H. 99: Dante H. 94: Florit E. 41: Garda de Sierra y Mendez S. 105: Hervas y Benet I. 34: Baldassarri S. 47: Da Silva F. 25: Cooray T. 17: Modrego y Casaus G. 50: Silva Henriquez R. 56: Melendro F. 95:' Daem I.; Heuschen I.; De 40: Alvim Pereira C. Kesel L. C. 109: Jaeger L. 105: Hervas y Benet I. 45: Journet C. 103: Carli A.; Cogoni F. 57: De Provencheres C. 32: Baraniak A. 19: Aramburu I.; Pechuan Ma- 56: Melendro F. rin H.; Ferro I. C. 27: Seper F. 70: Browne M. 113: Jubany N. 12: Slipyj I. 89: Wojtyla C. 69: Rossi A. 127: Attipetty I. 56: Melendro F. 51: Leger P. Ae. 53: De Keyzer M. 103: Carli A.; Cogoni F. 95: Daem I.; Heuschen I.; De 48: Toolen T. Kesel L. C. 81: Kramer F.

N. 5. 129 129: Whealon I. 94: Florit E. 113: Jubany N. 113: Jubany N. 94: Florit E. 47: Da Silva F. 50: Silva Henriquez R. 12: Slipyj I. 112: Veuillot P. 51: Leger P. Ae. 51: Leger P. Ae. ' 103: Carli A.; Cogoni F. 105: Hervas y Benet I. 95: Daem I.; Heuschen I.; De 3: Ruffini E. Kesel L. C. 17: Modrego y Casaus G. 2: Frings I. 56: Melendro F. 44: Butler C. 103: Carli A.; Cogoni F. 61: Dayez G. 105: Hervas y Benet I. 94: Florit E. 94: Florit E. 112: Veuillot P. 73: Gran I. 113: Jubany N. 22: Marafini I. 109: Jaeger L. 32: Baraniak A. 112: Veuillot P. 51: Leger P. Ae. 21: Mason E. 61: Dayez G. 53: De Keyzer M. INDEX SIGLORUM - DE LIBERTATE RELIGIOSA 153

58: Doumith M. 8: Alfrink B. 18: Lourdusamy Duraisamy s. 69: Rossi A. 23: Ziade I. 50: Silva Henriquez R .. 69: Rossi A. 8: Alfrink B. 50: Silva Henriquez R. 94: Florit E. 120: Boudreaux V. 95: Daem I.; Heuschen I.; De 27: Seper F. Kesel L. C. 15: Lokuang S. 103: Carli A.; Cogoni F. 3: Ruffini E. 17: Modrego y Cas.aus G. 52: Moro Briz S. · 11.3: Jubany N. 56: Melendro F. 129: Whealon I. 14: Nicodemo H. 60: Galea E. 105: Hervas y Benet I. 67: McCann 0. 69: Rossi A.

N. 6. 133 65: Santos R. 105: Hervas y Benet I. 40: Alvim Pereira C. 94: Florit E. 103: Carli A.; Cogoni F. 69: Rossi A. 60: Galea E. 105: Hervas y Benet I. 113: Jubany N. 51: Leger P. Ae. 33: Sauvage I. 45: Journet C. ""' 46: Tracy R. 57: De Provencheres C. 44: Butler C. 47: Da Silva F. 61: Dayez G. 3: Ruffini E. 51: Leger P. Ae. 50: Silva Henriquez R. 80: Kulik I. 94: Florit E. 40: Alvim Pereira C. 17: Modrego y Casaus G. 52: Moro Briz S. 51: Leger P. Ae. 24: Tagle Covarrubias Ae. 103: Carli A.; Cogoni F. 94: Florit E. 85: Gad H.; Xenopoulos G.; 69: Rossi A. Perris I. 36: Del Campo y de la Barce- 12: Slipyj I. na A.

N. 7. 135 127: Attipetty I. 23: Ziade I. 95: Daem · I.; Heuschen I.; De 69: Rossi A. Kesel L. C. 86: Pohlschneider I.·· . 44: Butler C. 51: Leger P. Ae . 80: Kulik I. 55: Pohlschneider I. 60: Galea E. 29: Conway V. 50: Silva Henriquez R. 67: McCann 0. 154 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

113: Jubany N. 44: Butler C. 81: Kramer F. 12: Slipyj I. 47: Da Silva F. 32: Baraniak A.

Cap. III: in genere . . 136

40: Alvim Pereira C. 35: Elchinger L. A.

N. 8·. 137 129: Whealon I. 2: Frings I. 103: Carli A.; Cogoni F. 112: Veuillot P. 50: Silva Henriquez R. 81: Kramer F. 17: Modrego y Casaus G.

Nn. 9-12 . 137 94: Florit E. 41: Garda de Sierra y Mendez S. 112: Veuillot P. 34: Baldassarri S. 34: Baldassarri S. 20: Carli A. 20: Carli. A. 30: Ottaviani A. 17: Modrego y Casaus G. 3 7: Morcillo Gonzales C. 30: Ottaviani A. 79: Corso A. 3 7: Morcillo Gonzales M.

N. 9 ·. • 138 2: Frings I. 61: Dayez G. 20: Carli A. 81: Kramer F. 129: Whealon I. 50: Silva Henriquez R. 113: Jubany N. 53: De Keyzer M. G. 12: Slipyj I. 69: Rossi A. 45: Journet C. 18: Lourdusamy Duraisamy S. 81: Kramer F. 126: De Roo R. 17: Modrego y Casaus G. 69: Rossi A. 20: Carli A. 47: Da Silva F. 79: Corso A. 109: Jaeger L. 61: Dayez G. 112: Veuillot P. 50: Silva Henriquez R. 56: Melendro F. 45: Journet C. 57: De Provencheres C. 44: Butler C. 12: Slipyj I.

N. 10 140 129: Whealon I. 105: Hervas y Benet I. 10.3: Carli A.; Cogoni F. 113: Jubany I. INDEX SIGLORUM - DE LIBERTATE RELIGIOSA 155

45: Journet C. 94: Florit E. 56: Melendro F. 17: Modrego y Casaus G. 112: Veuillot P. 69: Rossi A. 45: Journet C. 3: Ruffini E. 94: Florit E. 105: Hervas y Benet I. 13: Jaeger L. 113: Jubany N. 38: Rupp I. 61: Dayez G. 45: Journet C. 2: Frings I. 2: Frings I. 17: Modrego y Casaus G.

N. 11 . . 141 47: Da silva F. 45: Journet C. 112: Veuillot P. 56: Melendro F. 17: Modrego y Casaus G. 113: Jubany N. 36: Del Campo y de la Barce- na A.

N. 12 142 112: Veuillot P. 61: Dayez G. 12: Slipyj I. 113: Jubany N. 103: Carli A.; Cogoni F. 128: Baudoux M. 113: Jubany N. 50: Silva Henriquez R. 105: Herv.as y Benet I. 56: Melendro F. 12: Slipyj I. 103: Carli A.; Cogoni F. 17: Modrego y Casaus G.

N. 13 . . . 144 17: Modrego y Casaus G. 126: De Roo R. 14: Nicodemo H. 50: Silva Henriquez R. 83: Echeverria B. 12: Slipyj I. 128: Baudoux M. 45: Journet C. 95: Daem I.; Heuschen I.; De 56: Melendro F. Kesel L. C. 125: Hermaniuk M. 112: Veuillot P.

N. 14 . . 146 2: Frings I. 69: Rossi A. 112: Veuillot P. 17: Modrego y Casaus G. 108: Fares A. 128: Baudoux M. 35: Elchinger L. A. 40: Alvim Pereira C. 126: De Roo R. 105: Herv.as y Benet I. 156 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

113: Jubany N. 61: Dayez G. 103: Carli A.; Cogoni F. 50: Silva Henriquez R. 129: Whealon I. 129: Whealon I. 81: Kramer F. 66: Beran I. 45: Journet C. 13: Jaeger L. 2: Frings I. INDEX SIGLORUM 157

VII SCHEMA DECRETI DE ACTIVITATE MISSION ALI ECCLESIAE

1. - TEXTUS 1965

Relatio: vol. IV, pars III . . 693 179 c: * Moors P. 181 £: Poreku Dery P. 180 c: Riobe v. 182 a: Costantini V. 181 a: Geeraerts X. 183 e: Degrijse H. 181 d: Ribeiro de Santana A. 186 d: Szymanski Ramirez A. 182 c: Zaa I. 186 e: Guffens I. 183 c: Poletti H. 186 £: Hoa Nguyen-van Hien S. 183 d: Przyklenk I. B. 194 a: Y eddanapalli A. 184 d: Zoghby E. 194 c: De Vito A. 199 c: Hermaniuk M. l 96 d [ 196 b] : Geise P. 201 d: Praelati Nullius Ameri- 197 d: Degrijse H. cae Latinae 198 f: Ramos A. 174 d: Carboy I. 198 g: Guilly R. 175: Moynagh I. 175: Moynagh I. 176 b: Doi P. 176 a: Leger P. Ae. 177 a: Frings I. 183 a: Noser A. 179 a: Massa P.

Cap. I . . 694 181 a: Geeraerts X. 184 b: Garda de Sierra y Men- 182 c: Zoa I. dez S. 191 b: Silva Santiago A. 185b: Carboy I. 167b: Koppmann R. 194 a: Yeddanapalli A. 175: Moynagh I. 196 b: Geise P. 176 d: Bea A. 201 d: Praelati Nullius Ameri- 177 c: Suenens L. I. cae Latinae 178 c: Geise P. 202 d: Doi P. 180 c: Riobe V. 202 £: Van Diepen P. 181 c: Copas V. 206 a: Quint E. 183 c: Poletti H.

* Numeri referuntur ad tabellas (Protocollo) commissionis conciliaris de Missionibus; litterae indicant textuum ordinem in fasciculo tabellarum. 158 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Cap. II . 695 167b: Koppmann R. 167b: Koppmann R. 174 a: Scandar A. 178 c: Geise P. 176 a: Leger P. Ae. 180 c: Riobe V. 178 c: Geise P. 178 a: Yougbare D. 179 c: Moors P. 187 e: Thiandoum H. 180 c: Riobe V. 195b: Tavora I. 183 e: Degrijse H. 197 d: Degrijse H. 191 d: Larrafn Errazuriz E. 155 a: Tenhumberg H. 196 b: Geise P. 174 b: Bolte A. 197 e: Mihayo M. 180 c: Riobe V. 199b: Holmes-Siedle I. 181 d: Ribeiro de Santana A. 199 e: Leclerc P. 184 d: Zoghby E. 206 c: Van Melckebeke C. 186 c: Simons F. 155b: Con£. epp. Indonesiae 191 b: Silva Santiago A. 174 a: Scandar A. 197 £: Volker L. 172: Van Melckebeke C. 155b: Con£. epp. Indonesiae 176 a: Leger P. Ae. 167 b: Koppmann R. 176 b: Doi P. 174 a: Scandar A. 178 b: Gantin B. 174 b: Bolte A. 179 c: Moors P. 176 c: Rugambwa L. 181 d: Ribeiro de Santana A. 180 b: Lokuang S. 183 e: Degrijse H. 181 c: Copas V. 184 b: Garda de Sierra y Men- 182 c: Zoa I. dez S. 183 a: Noser A. 184 d: Zoghby E. 184 a: Picachy Trevor L. 188 a: Moloney M. 186 c: Simons F. 188 d: Peiris E. 188 d: Peiris E. 193 b: De Smedt Ae. 201 d: Praelati Nullius Ameri- 199 b: Holmes-Siedle I. cae Latinae 178 b: Gantin B. 184 c: Amissah I. 179 c: Moors P. 186 c: Simons F. 180 c: Riobe V. 187 £: Ariz Huarte I. 181 d: Ribeiro de Santana A. 195 e: Sartre V. 182 b: Sheen Fulton 197 c: Perraudin A. 184 b: Garda de Sierra y Men- 199b: Holmes-Siedle I. dez S. 206 b: O'Gara C. 186 c: Simons F. 179 d: Velasco I. 187 e: Thiandoum H. 180b: Lokuang S. 195h: Tavora I. 186 b: Schutte I. 197 c: Perraudin A. 200 e: Dosseh-Anyron R. 201 a: Rimmer C. 166 a: Noser A. 201 d: Praelati Nullius Ameri- 174: Scandar A. cae Latinae 175: Moynagh I. INDEX SIGLORUM - DE ACTIVITATE MISSIONALI 159

180 a: Gahamanyi I. 179 g [179 c]: Moors P. 186 b: Schutte I. 180 a: Gahamanyi I. 195 d: Van Melckebeke C. 180 c: Riobe v. 195 e: Sartre V. 184 c: Amissah I. 202 e: Moynagh I. 194 b: Dupont A. 166 a: Noser A. 197 c: Perraudin A. 167 b: Koppmann R. 197 d: Degrijse H. 176 a: Leger P. Ae. 198 f: Ramos A. 178 a: Yougbare D. 199 e: Leclerc P. 178 e: Kihangire C. 155 b: Conf. epp. Indonesiae 179 a: Massa P. 174 a: Scandar A. 179 d: Velasco I. 176 a: Leger P. Ae. 181 c: Copas V. 176 c: Rugambwa L. 184 a: Picachy Trevor L. 178 b: Gantin B. 186 c: Simons F. 179 a: Massa P. 197 a: Mathias L. 179 c: Moors P. 201 a: Rimmer C. 180 b: Lokuang S. 166 a: Noser A. 181 c: Copas V. 183 c: Poletti H. 182 c: Zoa I. 185 d: Braunstorfer C. 184 b: Garda de Sierra y Men- 186 c: Simons F. dez S. 174 a: Scandar A. 187 c: Tscherrig I. 174 d: Carboy I. 188 b: Yago B. 175: Moynagh I. 194 c: De Vito A. 177 b: Alfrink B. 199 b: Holmes-Siedle I. 178 b: Gantin B. 199 d: Gay I.

Cap. III ...... 696

143: Van Valenberg T. 188 e: Mason E. 174 c: Van Valenberg T. 196 b: Geise P. 181 f Dery Peter Poreku 197 d: Degrijse H. 183 e: Degrijse H. 199 d: Gay I. 188 d: Peiris E.

Cap. IV . . . . . 696

143: Van Valenberg T. 167b: Koppmann R. 146: Janssens I. 173: Barbisotti A. 152: Sevrin 0. 176 a: Leger P. Ae. 155 b: Con£. epp. Indonesiae 181 c: Copas V. 156: Van Melckebeke C. 182 a: Costantini V. 158: Boisguerin R. 183 b: Lacoste L. 160 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

183 d: Przyklenk I. B. 182 a: Costantini V. 183 e: Degrijse H. 183 d: Przyklenk I. B. 186 b: Schutte I. 186 b: Schutte I. 186 f: Hoa Nguyen-van Hien S. 190 b: Muldoon T. 187 d: Fernandez A. 190 d: Briani C. 190 b: Muldoon T. 199 e: Leclerc P. 190 d: Briani C. 176 a: Leger P. Ae. 195 d: Van Melckebeke C. 180 a: Gahamanyi I. 199 a: Lefebvre M. 188 b: Yago B. 199,e: Leclerc P. 145: Conf. epp. Africae Occ. 173: Barbisotti A. 179 e: Grotti I. 183 b: Lacoste L. 180 a: Gahamanyi I. 187 d: Fernandez A. 181 c: Copas V. 195 d: Van Melckebeke C. 190 a: Thiandoum H. 173: Barbisotti A. 190 d: Briani C.

Cap. V 697

183 g: Duschak G. 201 d: Praelati Nullius Ameri- 186 c: Simons F. cae Latinae 198 b: Duschak G. 153: Perrin V.; Riobe V. 142 b: Brellinger L. 181 c: Copas V. 155b: Conf. epp. Indonesiae 183 e: Degrijse H. 167 b: Koppmann R. 197 d: Degrijse H. 177 c: Suenens L. I. 183 g: Duschak G. 182 d: De Reeper I. 186 c: Simons F. 187 f: Ariz Huarte I. 198 b: Duschak G. 197 b: Whelan I. 142 b: Brellinger L. 197 d: Degrijse H. 155 b: Conf. epp. Indonesiae 197 g: Kowalski C. 167 b: Koppmann R. 173: Barbisotti A. 182 d: De Reeper I. 182 d: De Reeper I. 187 f Ariz Huarte I. 184 b: Garda de Sierra y Men- 197 d: Degrijse H. dez S. 197 g: Kowalski C. 187 d: Fernandez A. 177 c: Suenens L. I. 193 c: Maillat E. 197 b: Whelan I. 197 d: Degrijse H. INDEX SIGLORUM - DE ACTIVITATE MISSIONALI 161

2. - TEXTUS EMENDATUS (1965)

Relatio particularis: vol. IV, pars VI:

N. I . . 267 2, 70: * Alfrink B. 4, 7: Suenens L. I. 2, 66: Meouchi P. P. 5, 30: Riobe V. 8, 164: Degrijse H. 3, 45 [2, 45]: Vischer L.

N. III 268 3, 107: McGrath M. 5, 30: Riobe V.

N. IV . 268 2, 15: Seitz P. 4, 49: De Provencheres C. 7, 91: Carli A. 3, 103: Grotti I. 7, 119: Bueno Couto G. 4, 4: Ruffini E. 5, 53: Vallejo B. H. 4, 49: De Provencheres C. 5, 7: Baudoux M. 4, 32: Sevrin A. 4, 32: Sevrin A. 5, 30: Riobe V.

Cap. I:

N. 2 . . 269 4, 33: Sevrin A. 2, 72: Alfrink B. 8, 201: Amiss ah I. K. 5, 30: Riobe V.

N. 3 . . 270 5, 74: Bea A. 1, 54/65: Heiligers C., Volker L., 5, 53: Vallejo B. H. Van Valenberg T., ecc. 4, 4: Ruffini E. 5, 30: Riobe V.

N. 4 . . 270 5, 31: Riobe V. 5, 30 s.: Riobe V. 7, 108: Darmajuwana I. 5, 43: Darmancier M. 2, 62 s.: Jaeger L. 3, 77: McCauley V. 2, 66 s.: Meouchi P. P.

* Commissio conciliaris Patrum animadversiones collegit in octo fasciculis, qui siglis signi:ficantur. Primus numerus indicat fasciculum; alter vero eius paginam.

11 162 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 5 271 2, 70: Alfrink B. 6, 9: Ol9omendy M. 6, 5 8: Kozlowiecki A. 6, 3 2: Legrand ( ) 7, 108 s.: Darmajuwana I. 5, 8: Baudoux M. 8, 197: Ito Shojiro I. 5, 74: Bea A. 2, 51 : Bretault I. 1, 51/65: Meouchi P. P. 5, 12: Sartre V.

N. 6 .. 272 5, 75: Bea A. 1, 52/65: Poncet A., Darman- 3, 129: Gon~alves Da Costa E. cier M. 5, 74: Bea A. 2, 51-57: Bretault I. 5, 75: Bea A. 3, 111 s.: Queguiner M. 7, 102: Velasco I. 6, 2 0: Cordeiro I. 2, 18: Seitz P. 7, 115: Cesana I. 2, 44: Duval L. 8, 163: Van Cauwelaert I. 3, 139: Attipetty I. 5, 75: Bea A. 5, 8: Baudoux M. 2, 63: Jaeger L. 6, 64: Satoshi Nagae L. 5, 35: Riobe V. 8, 182: Silva Henriquez R. 2, 62: Jaeger L. 2, 66 s.: Meouchi P. P. 2, 73: Frings I. 7, 109 s.: Darmajuwana I. 5, 35: Riobe v. 3, 86-90: Ungarelli A. 7, 107: Cornelis I. 3, 100 s.: Roig D. N. 8, 164: Degrijse H. 5, 21: Cerqua A. 2, 72: Alfrink B. 8, 207: Cerqua A. 7, 92: Carli A. 3, 125: Lokuang S. 3) 81-83: Koppmann R. 3, 100: Roig D. N. 6, 68: Hagan I. 6, 28: Cogoni F. 8, 203 s.: De Proen~a Sigaud G.

Cap. II:

N. 10 ...... 274 4, 63: Terzian Mesrob 2, 21: Seitz P. 4, 41: Degrijse H. 5, 39: Riobe V. 4, 68: Arrupe P. 2, 63: Jaeger L. 6, 3: Dopfner I.

N. 11 ...... 275 2, 57: Bretault I. 2, 60: Santos R. 4, 9: Suenens L. I. 2, 58: Bretault I. 2, 71: Alfrink B. 6, 62: Aldegunde Dorrego F. INDEX SIGLORUM - DE ACTIVITATE MISSIONALI 163

6, 65: Gazza I. 7, 75: Hnilica P. 6, 69: Nicodemo H. 2, 21: Seitz P. 8, 173: Ramos A. 5, 39: Riobe V. 8, 182: Silva Henriquez R. 5, 26: Gaumain S. 2, 51: Bretault I. 5, 79: Abasolo y Lecue I. 4, 1: Konig F.

N. 12 276

2, 22-23: Seitz P. 3, 130: Gon~alves da Costa E. 5, 27: Bianchi L. 4, 13: Guffens I. 5, 39: Riobe V. 5, 79: Abasolo y Lecue I. 4, 34: Sevrin A. 6, 58: Kozlowiecki A. 2, 75: Gradas V.

N.13 . 277 3, 140: Attipetty I. 5, 39: Riobe V. 2, 23: Seitz P. 4, 42: Degrijse H. 2, 53: Bretault I. 5, 39: Riobe V. 4, 35: Sevrin A. 8, 157: Melendro F. 5, 22: Cerqua A. 6, 56: Franic F. 2, 56: Bretault I. 5, 23: Berlier H. 6, 54: Scalais F. 5, 27: Bianchi L. 2, 51: Bretault I. 2, 24: Seitz P. 2, 66: Meouchi P. 2, 33: Seit7 P. 4, 42: Degrijse H. 8, 211: Thiandoum H. 7, 81: Lefebvre M. 5, 22: Cerqua A. 8, 212: Thiandoum H. 5, 39: Riobe V. 5, 22: Cerqua A. 2, 53: Bretault I. 2, 24: Seitz P. 7, 89: Haller A. 5, 39: Riobe V. 2, 56: Bretault I. 8, 211: Thiandoum H. 4, 35: Sevrin A. 2, 66: Meouchi P. P. 6, 56: Franic F. 2, 53: Bretault I. 2, 24: Seitz P. 2, 24: Seitz P. 5, 39: Riobe V. 2, 48: Vischer L.

N. 14 278 2, 58: Bretault I. 5, 39: Riobe V. 6, 9: Ol~omendy M. 2, 57: Bretault I. 6, 55: :Scalais F. 8, 157: Melendro F. 3, 140: Attipetty I. 7, 110: Darmajuwana I. 6, 11: Kinam Ro P. 1, 12: McCauley V. ( Conferen­ 2, 24: Seitz P. tia epp. Africae Orient.) 164 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

5, 47: Briani C. 2, 25: Seitz P. 8, 182: Silva Henriquez R. 5, 40: Riobe V. 5, 12: Sartre V. 7, 105: Hoa Hien S. 5, 79: Abasolo y Lecue I. 1, 12: McCauley V. ( Conferen­ 2, 51: Bretault I. tia epp. Africae Orient.) 6, 43: Gatimu C. 3, 135: Carboy I. 6, 54: Scalais F. 4, 49: Dopfner I.

N. 15 . . 279 5, 12: Sartre V. 2, 50: Vischer L. 5, 40: Riobe v. 7, 139: Findlow I. (anglicanus) 6, 3: Dopfner I. 5, 40: Riobe V. 6, 61: Nkou P. 4, 35: Sevrin A. 8, 164: Degrijse H. 5, 45: Ce61 H. 8, 214: Huyghe G. 6, 49: Grotti I. 2, 49-50: Vischer L. 7, 127: D'Souza L. 2, 63: Jaeger L. 8, 197: Lourdusamy Duraisa­ 8, 124 [8, 214]: Huyghe G. my S.

N. 16 279 5, 86 [5, 82]: Rolland C. 6, 43: Gatimu C. 6, 4: Dopfner I. 5, 84 [5, 80]: Rimmer C. 6, 10: Lemaire C. 5, 40: Riobe V. 4, 35: Sevrin A. 4, 37: Sevrin A. 2, 5 8: Bretault I. 7, 90: Kowalski C. 4, 10: Suenens L. I. 2, 26: Seitz P. 1, 14: Heiligers C., Volker I., Van Valenberg T., ecc.

N. 17 . . . 280 2, 26: :Seitz P. 4, 62: Maze P. 5, 41: Riobe V.

N. 18 . 280 2, 5 8: Bretault I. 1, 14: Heiligers C., Volker L., ecc.

Cap. III:

N. 19 . 280 5, 81: Rimmer C. 6, 63-64: Satoshi Nagae L. 4, 46: Busimba I. 6, 73: Devoto A. INDEX SIGLORUM - DE ACTIVITATE MISSIONALI 165

7' 127: D'Souza L. 1, 14n: Heiligers C., Volker L., 8, 159: Han Kong-rye! P. ecc. 3, 126: Lokuang S. 5, 36: Riobe V. 6, 63: Satoshi Nagae L. 5, 45: Ce61 H. 3, 126: Lokuang S. 3, 142: A ttipetty I. 5, 81: Himmer C. 7, 117: Szymanski Ramirez A. 2, 28: Seitz P.

N. 20 281 4, 36: Sevrin A. 5, 83: Lefebvre M. 1, 14n: Heiligers C., Volker L., 2, 73: Frings I. ecc. 5, 16: Hacault A. 6, 73: Devoto A. 5, 83: Lefebvre M. 7, 99: Lamont D. 1, 12: McCauley V. ( Conferen- 2, 73: Frings I. tia epp. Africae Orient.)

N. 21 . 281 5, 14: Hacault A. 8, 197: I to Shojiro I. 6, 49-50: Grotti I. 5, 45: Ce61 H. 7, 127: D'Souza L.

N. 22 282 5, 41: Riobe v. 6, 37: Makarakiza A. 5, 59: Evangelisti I. 7, 113: Geeraerts X.

Cap. IV (olim III):

N. 23 (olim 21) . . . 283 2, 28: Seitz P. 5, 1: Pirovano A. 3, 132 ss.: Corboy I. 5, 13: Mathias A. 5, 31: Riobe V. 5, 31: Riobe V. 5, 82: Rolland C. 5, 39: Riobe V. 8, 218: De Araujo Sales E. 5, 42: Riobe V. 1, 13: McCauley V. (Conferen­ 5, 78: Abasolo y Lecue I. tia epp. Africae Orient.) 6, 9: Olc;omendy M. 5, 1: Pirovano A. 6, 45: Athaide D. 5, 39: Riobe V. 6, 49: Grotti I. 8, 160: Binh P. 6, 63: Satoshi Nagae L. 8, 183: Silva Henriquez R. 7, 78: Rimmer C. 2, 68: Meouchi P. 7, 126: Ghattas I. 2, 70: Alfrink B. 7, 131: Labaca Ugarte E. 4, 8: Suenens L. I. 8, 159: Han Kong-rye! P. 4, 37: Sevrin A. 8, 169: Perraudin A. 166 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 24 (olim 22) . . 283 2, 28: Seitz P. 7, 94: Carli A. 3, 143: Attipetty I. 7, 111: Darmajuwana I. 4, 11: Suenens L. I. 7, 132: Labaca Ugarte E. 4, 21: Buckley I. 8, 218: De Araujo Sales E. 4, 37: Sevrin A. 2, 32: Seitz P. 4, 42: Degrijse H. 4, 56: De Provencheres C. 5, 13: Mathias A. 5, 39: Riobe V. 6, 15: Yu-Pin P. 5, 76: Bea A. 4, 15: Garaygordobil V. 5, 77: Bea A. 6, 4: Dopfner I. 7, 111: Darmajuwana I.

N. 25 (olim 23) . 284 2, 32: Seitz P. 3, 132: Carboy I.

N. 26 (olim 24) ...... 284 2, 35: Seitz P. 6, 40: Fernandes A. 3, 132: Carboy I. 4,, 31: Bortignon I. 3, 128: Gon~alves da Costa E. 5, 39: Riobe V. 3, 131 : Gon~alves da Costa E. 6, 40: Fernandes A. 4, 7: Suenens L. I.

N. 27 (olim 25) ...... 285 8, 183: Silva Henriquez R. 8, 183: Silva Henriquez R. 3, 9 8: Gurpide Beope P. 1, 13: McCauley V. (Conferen­ 4, 43: Degrijse H. tia epp. Africae Orient.) 4, 48: Dopfner I. 3, 113: Queguiner M. 5, 60: Zoungrana P. 4, 31: Bortignon H., Hoffmann 6, 68: Hagan I. H.B. 7, 82: Boudreaux V.

Cap V (olim IV):

N. 29 (olim 27) ...... 285 5, 14: Hacault A. 8, 198: Lourdusamy Duraisa- 6, 3: Dopfner I. my S. 8, 197: Lourdusamy Duraisa- 5, 23: Berlier H. my S. 5, 78: Abasolo y Lecue I. 3, 120: Sapelak A. 8, 164-165: Degrijse H. 6, 24: Slipyj I. 7, 14 3: Miguez-Bonino I. 4~ 72: Arrupe P, 3, 84: Legarra Tellechea M, INDEX SIGLORUM - DE ACTIVITATE MISSIONALI 167

3, 97: Spellman F. 7, 134-135: Valencia Cano G. 5, 25: Westermann H. 8, 170: Perraudin A. 5, 39-40: Riobe v. 8, 188: Gomes dos Santos F. 5, 64: Bretault I. 8, 208: Cerqua A. 5, 74: Bea A. 4, 5 6: De Provencheres C. 6, 14: Ntuyahaga M. 7, 90: Kowalski C. 7, 121: Ribeiro de Santana A. 8, 184: De Roo R.

N. 30 (olim 28) . . 286 5, 55: Grotti I.

N. 31 (olim 29) ...... 286 2, 68: Meouchi P. 8, 183: Silva Henriquez R. 5, 3: Cazzaro B. 8, 213: Thiandoum H. 7, 134: Valencia Cano G.

N. 32 (olim 30) . . . . . 286 4, 17: Garaygordobil V. 8, 176: Strebler I. 4, 27-28: Bortignon I. 8, 190-194: Sangre L. 5, 3-4: Cazzaro B. 8, 170: Perraudin A. 6, 13: Ntuyahaga M.

N. 34 (olim 32) . 287 5, 40: Riobe V. 5, 20: Palathuruthil P. 5, 55: Grotti I. 7, 135: Valencia Cano G. 5, 57-58: Geeraerts X.

Cap. VI (olim V):

Observationes generales ...... 287 3, 108: McGrath M. 7, 13 9: Findlow I. ( anglicanus) 5, 38: Riobe V. 7, 143: Miguez Bonino I. 6, 31-32: Schmidt V. 8, 167 [8, 164]: Degrijse H. 6, 60-61: Nkou P. C.

N. 35 (olim 33) . . . . 287 4, 48: Dopfner I. 7, 124: Noser A.

N. 36 (olim 34) . . . . 288 4, 12: Suenens L. I. 4, 5 6: De Provencheres C. 168 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 37 (olim 35) ...... 288 3, 98: Gurpide Beope P. 7, 95: Carli A. 4, 27: Bortignon H. 7, 116: Cesana I. 6, 63: Aldegunde F. 4, 39: Sevrin A. 8, 178: Tji Hak Soun D. 1, 7: Meouchi P. 4, 31: Hoffmann H. 2, 40: Seitz P. 5, 8 [ 5, 50] : Yago B.

N. 38 (olim 36) . . 288 2, 40-41: Seitz P. 7, 84: Rakotomalala H. 3, 109: McGrath M. 7, 85: Holmes Siedle I. 6, 7 0: Nicodemo H. 8, 167: De Reeper I. 4, 49: Dopfner I. 8, 176 ss.: Tji Hak Soun D. 5, 31 [5, 70-73]: Ariz X. 8, 197: Lourdusamy Duraisa- 7, 95: Carli A. my S. 5, 41: Riobe v. 4, 65-66: Poletti H. 6, 60: Kozlowiecki A. 6, 74: Venezia P. 4, 39: Sevrin A. 6, 28: Cogoni F. 2, 40-41: Seitz P.

N. 39 (olim 37) . . . 289 2,41: Seitz P. 4, 56: De Provencheres C. 8, 184: Silva ·Henriquez R. 7, 90: Kowalski C. 6, 4: Dopfner I.

N. 40 (olim 38) ...... 289 4, 40: Sevrin A. 6, 50: Grotti I. 5, 4 [5, 27-29]: Bianchi L. 7, 95: Carli A. 4, 45: Degrijse H. 8, 148: De Vito A. C.

N. 41 (olim 39) ...... 290 4, 40: Sevrin A. 8, 189: Gomes dos Santos F. 3, 108: McGrath M. 7, 89: Haller A. 5, 26 [5, 64 ss.]: Bretault I. 7, 82: Lefebvre M.

Conclusio ...... 290 2, 42: Seitz P. 4, 40: Sevrin A. 7, 95: Carli A. 1, 7: Meouchi P. INDEX SIGLORUM 169

VIII SCHEMA DECRETI DE MINISTERIO ET VITA PRESBYTERORUM

1. - TEXTUS RECOGNITUS (1965)

Relationes de singulis numeris: vol. IV, pars IV:

Prooemium . . 376

A/39: -1~ Moro Briz S. A/38: Jaeger L. A/411: Dopfner I. A/42: Carli A. A/38: Jaeger L. A/43: Carli A. A/40: Martin I.

I - N. 1 . . 376

A/12: Darmajuwana I. M.; Meouchi P.; Carli A.; A/13: Garrone G. Philippe P.; Jaeger L.; A/64: Gouyon P. (Plures Patres Florit E.; Petralia I. regionis occ. Galliae) A/61: Meouchi P. A/407: Feltin M.; Veuillot P.; A/414: Dopfner I. Le Cordier I. A/45: Carli A. A/47: De Cambourg I. A/71: Carli A. A/48: Weber I. A/74: Carli A. A/414: Dopfner I. A/75: Philippe P. A/46: GufHet H. A/82: Florit E. A/49-A/60: Martin I.; Pourchet

N. 2 . . 377 A/92: Hoffner I. A/93: Martin I. A/480: Weber I.; Dopfner I. A/94: Carli A. A/415: Dopfner I. A/415: Dopfner I. A/34: Pildain y Zapiain A. A/95: Carli A.

* A/1, etc. significant animadversiones seu emendationes a Patribus scripto trans­ missas circa textum traditum mense novembris 1964, quae collectae sunt in fasciculo, et commissionis Patribus tradito, cui titulus: Sacrosanctum Oecumenicum Concilium V aticanum Secundum. Commissio de disciplina cleri et populi christiani. Animadver­ siones in Schema Decreti «de ministerio et vita presbyterorum » a Patrib"':s concilia­ ribus factae, nn. 408, pp. 131, Romae, die 26 februarii 1965. Numeri 267-276 repetiti sunt. Quoad numeros, qui n. 408 excedunt, oportuit perscrutari commissionis Acta. 170 ACTA CONG. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

A/453: Ancel A. A/480: Weber I.; Dopfner I. A/97: De Cambourg I. A/467: Alfrink B. A/98: De Cambourg I. A/83: Meouchi P. A/90: Hoffner I.

N. 3 . . 378 A/417: Dopfner I. A/23: Cleret de Langavant F. A/127: Moro Briz S. A/24: Kielt B. A/454: Ancel A. A/141: 14 Patres regionis occid. A/132: Philippe P. Galliae A/125: Caillot A. A/142: Florit E. A/126: Guillet H. A/144: Pourchet M. A/133: Philippe P. A/145: Hoffner I.

N. 4 379 A/149: Meouchi P. A/176: Hoffner I. A/418: Dopfner I. A/174: Hoffner I. A/158: Philippe P. A/150: De Provencheres C. A/161: De Provencheres C. A/183: Perini N. A/418: Dopfner I. A/457: Ancel A. A/169: Martin I. A/185: Pobofay R. A/175: Charue A. A/203: Ayoub F.

N. 5 . . 380 A/111: 14 Patres regionis occid. A/102: Meouchi P. Galliae A/121: Gon~alves da Costa I. A/416: Dopfner I. A/122: 14 Patres regionis occid. A/102: Meouchi P. P. Galliae A/108: Martin I. A/107: Moro Briz S. A/109: Perini N. A/188: Bannwarth G. A/113: Perini N. A/416: Dopfner I. A/416: Dopfner I. A/189: Carli A. A/112: Browne M. A/190: 14 Patres regionis occid. A/117: De Provencheres C. Galliae A/119: Carli A. A/191: Carli A. A/120: Bernard M. A/192: Moro Briz S.

N. 6 381 A/204: Carli A. A/205: Florit E. A/195: Perini N. A/212: Moro Briz S. A/204: Carli A. A/28: Caillot A. A/421: Dopfner I. A/218: De Provencheres C. INDEX SIGLORUM - DE PRESBYTERIS 171

A/219: Carli A. A/224: Carli A. A/32: Fustella A. A/421: Dopfner I. A/222: Martin I. A/422: Dopfner I. A/223: Zambrano Camader R.

N. 7 . . 382 A/195: Perini N. A/239: 14 Patres regionis occid. A/231: Philippe P. Galliae A/232: Leonetti T. A/229: Santin A. A/423: Dopfner I. A/242: Perini N. A/233: Carli A. A/243: Kowalski S. A/234: Van Zuylen G. A/244: Lebrun L.; Patria I.; Pie- A/235: Dozolme I. rard R.; Rousset A. A/236: Philippe P. A/245: Moro Briz S. A/423: Dopfner I. A/246: Lebrun L.; Patria I.; Pie- A/238: Philippe P. rard R.; Rousset A.

N. 8 . . . 383 A/424: Dopfner I. A/257: Santin A. A/254: Perini N. A/27: Bannwarth G. A/425: Dopfner I. A/259: Rusch P. A/427: Dopfner I.

N. 9 383 A/422: Dopfner I. A/429: Dopfner I. A/428: Dopfner I. A/266: 14 Patres regionis occid. A/267: Carli A. Galliae

N. 10 ...... 384 A/268: Meouchi P. A/269 [bis]: Iacono V. A/430: Dopfner I. A/270: Darmajuwana I. A/269: De Provencheres C. A/272: Caillot A. A/429: Dopfner I. A/276: Carli A. A/275: Philippe P. A/431: Dopfner I. A/268 [bis] : Bannwarth G.

II - N. 11 ...... 385

A/274 [bis]: Perini N. A/277: Perini N. A/275 [bis]: Carli A. A/270: Gufflet H. A/4 3 3: Dopfner I. A/278: Moro Briz S. 172 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 12 385 A/282: Carli A. A/289: Jaeger L. A/285: Hoffner I. A/461: Dopfner I. A/281: Martin I. A/436: Dopfner I. A/435: Dopfner I. A/481: Rusch P. A/290: 14 Patres regionis occid. Galliae

N. 13 385 A/437: Dopfner I. A/311: Perini N. A/294: Meouchi P. A/312: Carli A. A/298: Pourchet M. A/313: Philippe P. A/299: Cleret de Langavant F. A/437: Dopfner I. A/307: 14 Patres regionis occid. A/478: Dopfner I. Galliae

N. 14 386 A/327: Carli A. A/355: Castan Lacoma L. A/328: De Orbegozo y Goicoe- A/356: Carli A. chea I. A/333: Martin I. A/329: Carli A. A/359: Santin A. A/330: Sanchez-Moreno Lira A. A/360: Fustella A. A/331: Philippe P. A/438: Dopfner I. A/332: Browne M. A/480: Weber I. A/326: Renard A. A/482: Schmitt C. A/338: Leonetti T. A/438: Dopfner I. A/438: Dopfner I. A/362: Meouchi P. A/341: Krol I. A/363: Weber I. A/343: Pourchet M. A/365: Weber I. A/344: Carli A. A/244: Lebrun L. A/345: Doody E. A/316: Gufflet H. A/349: Carli A. A/367: De Provencheres 1C. A/438: Dopfner I. A/368: Martin I. A/342: Philippe P. A/371: Martin I. A/350: Florit H. A/372: De Cambourg I. A/351: Charue A. A/310: De Cambourg I. A/352: Martin I. A/373: Renard A. A/353: Carli A. A/374: Pourchet M.

N. 15 387 A/479: Dopfner I. A/374: De Orbegozo y Goicoe- A/372: Temifio Saiz A. chea I. A/373: Sanchez-Moreno Lira A. A/377: Moro Briz S. INDEX SIGLORUM - DE PRESBYTERIS 173

A/375: Ritter I. A/367: Meouchi P. P. A/376: Gilroy N. et plures Patres A/369: De Cambourg I.

N. 16 388 A/387: Perini N. A/389: Hoffner I. A/388: Carli A. A/390: Gorn;alves Da Costa I.

N. 17 388 A/395: Hoffner I. A/393: Moro Briz S. A/392: Cooray T.

N. 18 389

A/399: Gon~alves Da Costa I. A/401: Leonetti T. A/400: Hoffner I. A/402: Krol I.

N. 19 389 A/403: Philippe P. A/405: Philippe P. A/404: De Cambourg I. A/406: Van Zuylen G.

2. - TEXTUS EMENDATUS (1965)

Relationes de singulis numeris: vol. IV, pars VI:

Prooemium:

N. 1 . 389 A/411: * Dopfner I. A/410: Dopfner I. A/176: Soares I.; Zak F. A/412: Dopfner I. A/25: Miranda y Gomez M. A/365: Nonnulli epp. ex Argen­ A/47: Klooster I. (Conf. epp. tina et Gallia Indonesiae) A/48: Bea A.

* A/1, etc. significant anim.adversiones seu em.endationes a Patribus oretenus factas vel scripto transm.issas, perdurante disceptatione schem.atis in Aula, circa textum. m.is­ sum. m.ense m.aii 1965, quae collectae sunt in fasciculo cyclostilo edito, com.m.issionis Patribus tradito, cui titulus: Sacrosanctum Oecumenicum Concilium Vaticanum Secun­ dum. Commissio de disciplina cleri et populi christiani. Animadversiones in schema decreti de ministerio et vita presbyterorum oretenus vel in scriptis factae, pp. 43, nn. 363, Rom.ae, die 19 octobris 1965. Adduntur duo fasciculi: 1) Em.endationes a nonnullis episcopis ex Argentina et Gallia propositae, nn. 364-409; 2) Anim.adversiones card. Iulii Dopfner, nn. 410-493. 174 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Cap. I:

N. 2 . . 390 A/50: Dopfner I.; Patres e Ger­ I.; Jaeger L.; Charue A.; mania et Scandia D'A vack I.; Barbero A. A/366: Nonnulli epp. ex Argen­ A/17: Guyot A. tina et Gallia A/267: Jaeger L. A/413: Dopfner I. A/268: Bea A. A/12: Richaud P.; Charue A. A/49: Henriquez Jimenez A. A/13: Colombo I. A/51: Rossi A. A/37: Ndongmo A. A/5: Meouchi P. A/67: Guyot A. A/22: Suenens L. I. A/68: Jaeger L. A/138: Bea A. A/4: Meouchi P.; Suenens L. I. A/39: Shehan L.

N. 3 . 390 A/421: Dopfner I. A/421: Dopfner I. A/75: Alfrink B. A/78: Tome A. A/76: Bea A. A/373: Nonnulli epp. ex. Argen­ A/370: Nonnulli epp. ex Argen­ tina et Gallia tina et Gallia A/461: Dopfner I.

Cap. II:

N. 4 . 391 A/83: Klooster I. (Conf. epp. A/90: Bea A. Indonesiae) A/91: De Provencheres C. A/84: Bea A. A/375: Nonnulli epp. ex Argen­ A/423: Dopfner I. tina et Gallia A/424: Dopfner I. A/425: Dopfner I. A/423: Dopfner I. A/95: Alfrink B. A/88: Landazuri Ricketts I.; A/376: Nonnulli epp. ex Argen­ Przyklenk I. B. tina et Gallia A/3: Meouchi P.; Rugambwa A/92: Alfrink B. L.; Dopfner I.; Suenens A/426: Dopfner I. L. I.; Charue A. A/3: Meouchi P.; Rugambwa A/81: Doi P. L.; Dopfner I.; Suenens A/85: Alfrink B. L. I.; Charue A. A/374: Nonnulli epp. ex Argen­ A/377: Nonnulli epp. ex Argen­ tina et Gallia tina et Gallia A/86: Florit E. A/95: Alfrink B. A/87: Suenens L. I. A/97: Meouchi P. INDEX SIGLORUM - DE PRESBYTERIS 175

A/377: Nonnulli epp. ex Argen­ A/427: Dopfner I. tina et Gallia A/96: Bea A.

N. 5 392 A/428: Dopfner I. A/110: Colombo I. A/102: Bea A. A/113: Florit E. A/101: Alfrink B. A/119: Rossi A. A/114: Jaeger L. A/19: Landazuri Ricketts I.; A/379: Nonnulli epp. ex Argen­ Conway V.; Suenens L. tina et Gallia I.; Sanchez-Moreno Lira A/104: Alfrink B. A.; Fernandez-Conde E.; A/378: Nonnulli epp. ex Argen­ Barela S.; Kuharic F.; tina et Gallia Quint E. A/379: Nonnulli epp. ex Argen­ A/320: Suenens L. I.; Fernandez­ tina et Gallia Conde E. A/431: Dopfner I.

N. 6 393 A/438: Dopfner I. A/440: Dopfner I. A/123: Bea A. A/138: Bea A. A/12: Richaud P.; Charue A. A/122: Doi P. A/207: Suenens L. I.; Heenan I.; A/139: Bea A. Cardijn I.; Ndongmo A. A/140: Bea A. A/125: Bea A. A/142: Suenens L. I. A/382: Nonnulli epp. ex Argen­ A/146: Bea A. tina et Gallia A/149: Klooster I. (Con£. epp. A/141: Jaeger L. Indonesiae) A/129: Bea A. A/151: De Provencheres C. A/130: Bea A. A/445: Dopfner I.

N. 7 394 A/178: Quiroga y Palacios F. A/184: Bea A. A/386: Nonnulli epp. ex Argen­ A/454: Dopfner I. tina et Gallia A/186: Fernandez-Conde E. A/178: Quiroga y Palacios F. A/185: Ruffini E.; Fernandez­ A/82: Bank I. Conde E. A/180: Bea A. A/188: Tome A.

N. 8 . . 395 A/194: Roy M. A/200: Bea A. A/455: Dopfner I. A/202: Jaeger L. A/192: Meouchi P. A/203: Jubany Arnau N. 176 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

A/391: Nonnulli epp. ex Argen­ A/205: Heenan I. tina et Gallia

N. 9 396 A/12: Charue A.; Richaud P. A/215: Rossi A. A/207: Suenens L. I.; Heenan I.; A/214: Alfrink B. Cardijn L; Ndongmo A. A/392: Nonnulli epp. ex Argen­ A/463: Dopfner I. tina et Gallia

N. 10 396 A/218: Charue A. A/221: Soares I. A/220: Klooster I. (Conf. epp. A/222: De Provencheres C. Indonesiae)

N. 11 396 A/224: Bea A. A/230: Rossi A. A/225: Bea A. A/226: Bea A. A/228: Noser A. A/394: Nonnulli epp. ex Argen­ A/393: Nonnulli epp. ex Argen­ tina et Gallia tina et Gallia A/227: Carrara I.

Cap. III:

N. 12 397 A/11: Leger P. Ae.; Roy M.; A/232: Charue A. Baudoux M.; Charue A. A/234: Rossi A. A/12: Richaud P.; Charue A. A/395: Nonnulli epp. ex Argen­ A/31: Dopfner I.; Leger P. Ae.; tina et Gallia Charue A.; Baudoux M. A/231: Leger P. Ae. A/231: Leger P. Ae. A/232: Charue A. A/232: Charue A. A/239: Bea A. A/245: Leger P. Ae. A/238: Leger P. Ae.; Alfrink B.; A/247: Rossi A. Suenens L. I.; Rossi A.; A/261: Bea A. Rugambwa L. A/395: Nonnulli epp. ex Argen­ A/242: Klooster I. (Conf. epp. tina et Gallia Indonesiae)

N. 13 397 A/245: Leger P. Ae. A/250: Rossi A. A/247: Rossi A. A/252: Bea A. A/248: De Provencheres C. A/ 256: De Provencheres C. INDEX SIGLORUM - DE PRESBYTERIS 177

A/396: Nonnulli epp. ex Argen­ A/474: Dopfner I. tina et Gallia A/29: Dopfner I. A/251: Rossi A. A/262: Suenens L. I. A/258: Bea A. A/263: Bea A. A/261: Bea A.

N. 14 398 A/11: Leger P. Ae.; Roy M.; A/266: Bea A. Baudoux M.; Charue A. A/231: Leger P. Ae. A/12: Richaud P.; Charue A. A/397: Nonnulli epp. ex Argen­ A/231: Leger P. Ae. tina et Gallia A/232: Charue A. A/271: Bea A. A/237: Bea A. A/29: Dopfner I. A/264: Bea A. A/272: Bea A. A/265: Bea A. A/267: Jaeger L.

N. 15 399 A/31: Dopfner I.; Leger P. Ae.; A/11: Leger P. Ae.; Roy M.; Charue A.; Baudoux M. Baudoux M.; Charue A. A/273: Leger P. Ae.; Dopfner I.; A/274: Leger P. Ae.; Suenens L. Suenens L. I.; Roy M.; I.; Roy M.; Charue A.; Charue A.; Baudoux M.; Enrique y Taranc6n V.; Enrique y Taranc6n V. Baudoux M. A/275: Leger P. Ae.; Roy M.; A/275: Leger P. Ae.; Roy M.; Baudoux M.; Charue A.; Baudoux M.; Charue A.; Dopfner I. Dopfner I. A/466: Dopfner I. A/316: De Provencheres C. A/233: Brzana S. A/317: Alfrink B.; Klooster I. A/231: Leger P. Ae. (Con£. epp. Indonesiae) A/482: Dopfner I.

N. 16 399 A/281: Sanchez-Moreno Lira A. A/476: Dopfner I. A/282: Alfrink B. A/293: Klooster I. (Con£. epp. A/399: Nonnulli epp. ex Argen­ Indonesiae) tina et Gallia A/479: Dopfner I. A/477: Dopfner I. A/403: Nonnulli epp. ex Argen­ A/285: Klooster I (Con£. epp. tina et Gallia Indonesiae)

N. 17 .. 400 A/31: Dopfner I.; Leger P. Ae.; A/483: Dopfner I. Charue A.; Baudoux M. A/ 466: Dopfner I.

12 178 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

A/468: Dopfner I. A/310: Bea A. A/406: Nonnulli epp. ex Argen­ A/305: Suenens L. I. tina et Gallia A/311: Bea A. A/351: Blanchette R. A/485: Dopfner I. A/358: Bea A. A/312: Jaeger L. A/484: Dopfner I. A/314: Bea A. A/304: Bea A. A/315: Bea A. A/307: Charue A. A/309: Franic F.

N. 18 401 A/4: Meouchi P.; Suenens L. reno Lira A.; Tome A.; I.; Jaeger L.; D'AvackA.; Kuharic F. Charue A.; Barbero A. A/325: Jaeger L. A/486: Dopfner I. A/336: Suenens L. I. A/487: Dopfner I. A/324: Santin A.; Franic F.; Te­ A/320: Fernandez-Conde E.; Sue­ mifio Saiz A. nens L. I. A/326: Jaeger L. A/336: Suenens L. I. A/12: Richaud P.; Charue A. A/337: 150 Patres A/39: Shehan L. A/323: Spellman F.; Ruffini E.; A/327: De Provencheres C. Florit E.; Sanchez-Mo-

N. 19 . 402 A/29: Dopfner I. A/44 7: Dopfner I. A/152: Meouchi P. A/ 171: Suenens L. I. A/160: Bea A. A/173: Bea A. A/163: Alfrink B.

N. 20 ...... • ...... 403 A/346: Nabaa Ph. A/405: Nonnulli epp. ex Argen­ A/ 34 3: Nabaa Ph. tina et Gallia A/344: Ferrand A.; Flusin C.; A/348: Sanchez-Moreno Lira A. Chevalier P.; Vignan­ A/349: Rossi A. cour P.

N. 21 ...... 404 A/407: Nonnulli epp. ex Argen- Chevalier P.; Vignan- tina et Gallia cour P. A/347: Ferrand A.; Flus in C.; A/354: Ferrand A.; Flusin C.; Chevalier P.; Vignan- Chevalier P.; Vignan- cour P. cour P. A/353: Ferrand A.; Flusin C.; INDEX SIGLORUM - DE PRESBYTERIS 179

A/355: Corripio Ahumada E. A/408: Nonnulli epp. ex Argen­ A/356: De Provencheres C. tina et Gallia

Conclusio:

N. 22 ...... 405 A/3: Meouchi P.; Rugambwa A/467: Dopfner I. L.; Dopfner I.; Suenens A/366: Nonnulli epp. ex Argen­ L. I.; Charue A. tina et Gallia A/21: Alfrink B.; Dopfner I. A/493: Dopfner I. A/466: 'Dopfner I. 180 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

IX SCHEMA CONSTITUTIONIS PASTORALIS

DE ECCLESIA IN MUNDO HUIUS TEMPORIS

1. - TEXTUS 1965

Relatio generalis: II - Praesentatio generalis textus: vol. IV, pars I:

N. 2. - De iis ad quos dirigitur schema . . 522 E/3645: Bea A. E/4131 [E/4139]: De Araujo Sa- E/3741: Gouyon P. les E. E/3919 [E/3929]: Zarranz y E/4153: McGrath M. Pueyo I. E/3680: Barbieri R. E/3646: Mathias A. E/3758: Fady I. E/3691: Roy M. E/3837: Pont y Gal I. E/3690: Soares de Resende S. E/3769: D'Avack I. E/3852: Cooray T. E/ 3 74 7: Gonzalez Moralejo R. E/3749: Tchidimbo R. E/3593: Lienart A. E/3643: Landazuri Ricketts I. E/3648: Conway V. E/3744: Schoiswohl I.

N. 3. - De stylo . . . 522 E/ 409 3: Civardi A. E/4052: Ddeenik M. E/3757: Ottaviani A. E/3676: Meouchi P. E/3688: Frank~ F. E/3594: Dopfner I. E/3678: Heenan I. E/3126: Frings I. E/3593: Lienart A. E/3136 [E/3163]: De Provenche- E/4121: Devoto A. res C. E/3804: Whealon I. E/3838: Veuillot P. E/3770: Fernandes A. E/3922: Van Cauwelaert I. E/3852: Cooray T. E/4093: Civardi A. E/3646: Mathias A. E/3649: Elchinger A. E/3691: Roy M. E/3687: Stimpfle I. E/3679: Duval L. E/3757: Ottaviani A. E/4131 [E/4139]: De Araujo Sa­ E/3598: Silva Henriquez R. les E. E/3575 [E/3675]: Silva Henri- E/3747: Gonzalez-Moralejo R. quez R. E/3595: Leger P. Ae. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA IN MUNDO 181

N. 4. - De scopo et de modo procedendi . 523 E/3689: Charue A. E/3746: Darmayuwana I. E/3593: Lienart A. E/3740: Schmitt P. E/3690: Soares de Resende S. E/3765: Ancel A. E/3691: Roy M. E/3782: Cule P. E/3748: Von Streng F. E/3769: D'Avack I. E/3768: Gonzalez Martin M. E/3764: Volk H. E/3804: Whealon I. E/3838: Veuillot P. E/3837: Pont y Gol I. E/4052: Ddeenik M. E/3846: Arneric I. E/3738: De Vet G. E/3744: Schoiswohl I. E/3804: Whealon I. E/3747: Gonzalez Moralejo R. E/3837: Pont y Gol I. E/3676: Meouchi P. E/3846: Arneric I. E/3683: Beck G. E/3744: Schoiswohl I. E/3764: Volk H. E/3677: Wojtyla C. E/3770: Fernandes A. E/3804: Whealon I. E/3676: Meouchi P. E/3837: Pont y Gol I.

Relationes. particulates: vol. IV, pars I:

Prooemium ...... 529 E/3756: Mathias A. E/3768: Gonzalez Martin M. E/3667: [E/3676]: Meouchi P. E/3764: Volk H. E / 3 77 9: Pietraszko I. E/3922: Van Cauwelaert I. E/3650: Hermaniuk M. E/3684: Shehan L. E/3690: Soares de Resende S. E/3647: Vairo I. E/3594: Dopfner I. E/3677: Wojtyfa C. E/3686: De Castro Mayer A. E/3808: Saigh M. E/2794: Micara C. E/3921: Gasbarri P. E/3929: Zarranz y Pueyo I. E/3691: Roy M. E/ 4052: Drzeenik M. E/3599: Spellman F. E/3597: Meyer A. E/3921: Gasbarri P. E/3898 [E/3808]: Saigh M. E/3604: Ruffini E. E/3853: Lefebvre M.

Expositio introductiva .. 529 E/3740: Schmitt P. E/4153: McGrath M. E/3646: Mathias A. E/3676: Meouchi P.

Pars I: Cap. I . . . 530 E/3645: Bea A. E/3593: Lienart A. E/3852: Cooray T. E/3764: Volk H. . 182 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/4148: Lefebvre I. E/3844: Barrachina Estevan P. E/3830 [E/3080]: Wojtyla C. E/ 4117: Maziers M. E/3598: Silva Henriquez R. E/4131 [E/4139]: De Araujo Sa- E/3675: Silva Henriquez R. les E. E/3679: Duval L. E/3598: Silva Henriquez R. E/3682: Fernandez A. E/3675: Silva Henriquez R. E/4093: Civardi A. E/3189: Salmon P. E/3865: Malula I. E/3848: Quintero Arce C. E/3821: Scandar A. E/3646: Mathias A. E/ 3 74 3: Garda de Sierra y Men- E/3680: Barbieri R. dez S. E/3687: Stimpfle I. E/3685: Munoz Vega P. E/3698 [E/3598]: Silva Henri- E/3869: Barthe Ae. quez R. E/3861: Laszlo S. E/3675: Silva Henriquez R. E/3871: Gomez L. E/3766: Hnilica P. E/3163: De Provencheres C. E/3644: Suenens L. I. · E/ 409 3: Civardi A. E/3751: Yu-Pin P. E/3830 [E/3080]: Wojtyla C. E/3745: Bolatti V. E/3841: Bejot G. E/3846: Arneric I. E/3679: Duval L. E/3650: Hermaniuk M. E/3865: Malula I. E/3126: Frings I. E/3821: Scandar A. E/4046: Balaguer M. E/3682: Fernandez A. E/4107: Hakim G.

Cap. II , ...... 530 E/3676: Meouchi P. E/2647: Fernandes A. E/3749: Tchidimbo R. E/3868: Quadri S. E/3668 [E/3686]: De Castro E/3890: Protz A. Mayer A. E/3850: Coderre G. E/3868: Quadri S. E/3935 [E/3953]: Elchinger A. E/3769: D'Avack I. E/3770: Fernandes A. E/4080: Ntuyahaga M. E/4107: Hakim G. E/3686: De Castro Mayer A. E/3840: Athaide D.

Cap. III ...... 531 E/3 83 9: Rada Senosiain C. E/3750: Reetz B. E/3689: Charue A. E/2794: Micara C. E/3681: Hurley D. E/3929: Zarranz y Pueyo I. E/3921: Gasbarri P. E/3690: Soares de Resende S. E/3738: De Vet G. E/3768: Gonzalez Martin M. E/3681: Hurley D. E/3846: Arneric I. E/3767: Carli A. E/3748: Von Streng F. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA IN MUNDO 183

E/3675 [E/3765]: Ancel A. E/3595: Leger P. Ae. E/3750: Reetz B. E/3676: Meouchi P. E/3597: Meyer A. E/ 4141: Baldassarri S. E/3169 [E/3163]: De Provenche- E/3593: Lienart A. res C. E/3796: Frings I. E/3756 [E/3765]: Ancel A. E/3741: Gouyon P. E/3684: Shehan I. E/3921: Gasbarri P. E/3776: Prou I. E/3645: Bea A. E/3604: Ruffini E. E/3764: Volk H. E/4051 [E/ 4052]: Drzecnik M. E/3675: Silva Henriquez R. E/3756 [E/3765]: Ancel A. E/3645: Bea A. E/3742: Del Rosario E. E/3598: Silva Henriquez R. E/3597: Meyer A. E/ 4050: Verschuren P. E/3747: Gonzalez Moralejo R. E/3650: Hermaniuk M. E/3748: Von Streng F. E/3595: Leger P. Ae. E/3742: Del Rosario E.

Pars II: Relatio de particularibus: vol. IV, pars I:

Cap. I: N. 60 ...... 535

1 E/4520 : Blanchet Ae. 368 [178: E/3865]: Malula I. 2 E/4527 : Cabry (laic.) 479 [E/4054]: Bednorz H. 4 E/4532: Van Diepen P. E/3754 : Pierard R. E/4599: Boillon P. E/4035: Quidam epp. Galliae 200 3 [E/3893]: Urtasun I. E/ 4 520: Blanchet Ae. 201 [E/3897]: Yago B. E/4532: Van Diepen P. 202 [E/3902]: Nkongolo I. E/ 4695 [E/ 4605]: De Vito A. 340 [E/4056]: Zoghby E. E/4802: Mason E. 348-bis [358-bis: E/4071]: Du- puy C.

N. 61 536

5 196 [E/3761] : Gurpide P. 337 [E/4116]: Kalwa P. 217 [E/3891]: Beitia E. 359 [E/4152]: Melendro F. 336 [E/4114]: Franic F. 196 [E/3761]: Gurpide P.

1 Transmisit textum laid Cabry. 2 Non est editus, quia textus laid. 3 Numeri sine E/ indicant numeros progressivos IJi voluminis compendii facti a commissione. Numeri cum I, indicant numeros Ii voluminis compendii. Inter uncos addimus numerum tabularum secretariae generalis Concilii. 4 Se refert ad Adnexa, de quibus non est disceptatum in congregatione generali. 5 Successive exhibuit textum, qui priorem enucleabat. 184 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

197 [E/3864]: Bauerlein S. 352 [E/4075]: Munoz H. 206 [E/3874]: Leger P. Ae. 477 [E/4304]: Del Campo A. 207 [E/3875]: Suenens L. I. 197 [E/3864]: Bauerlein S. 208 [E/3876]: Saigh M. 199 [E/3888]: Fiordelli P. 211 [E/3889]: Alfrink B. 200 [E/3893]: Urtasun I. 213 [E/3895]: Browne M. 205 [E/3896]: Ruffini E. 219 [E/3898]: Reuss I. 337 [E/4116]: Kalwa P. 220 [E/3928]: Jette E. 341-bis [E/ 4063 J: Jubany N. 225 [E/3759]: Quintero C. 344 [E/ 4035]: Quidam epp. Gal- 228 ,[E/3935]: McEleney I. liae 246 [E/2643]: Sauvage I. E/4053 [E/4035]: Quidam epp. 247 [E/3080]: Wojtyla C. Galliae 341-bis [E/ 4063]: Jubany N. 206 [E/3874]: Leger P. Ae. 343 [E/4051]: Henriquez A. 207 [E/3875]: Suenens L. I. 345 [E/4178]: Del Campo A. 211 [E/3889]: Alfrink B. 347-bis [E/3748]: Von Streng F. 338 [E/4120]: Fady I. 350 [E/ 4064]: Laudadio N. 347-bis [E/3748]: Von Streng F. 351 [E/4068]: Butler C. 470 [E/4070]: Marling I. 353 [E/4115]: D'Sousa E. E/4035: Quidam epp. Galliae 357 [E/4173]: Gurpide P. E/4532: Van Diepen P. 475 [E/4282]: Carli A. E/4733 [E/4772]: Helmsing C. E/4035: Quidam epp. Galliae. 361 [E/4043]: Jubany N. E/4792: Schoemaker V. 196 [E/3761]: Gurpide P. 336 [E/4114]: Franic F. 197 [E/3864]: Bauerlein S. 341 [E/4043]: Jubany N. 203 [E/3962]: Alba I. 197 [E/3864]: Bauerlein S. 205 [E/3896]: Ruffini E. 200 [E/3893]: Urtasun I. 209 [E/3879]: Botero T. 202 [E/3902]: Nkongolo I. 220 [221: E/3943]: Cardoso A. 206 [E/ 3 8 74] : Leger P. Ae. 347 [E/4037]: Alba I. 207 [E/3875]: Suenens L. I. 348 [E/4053]: Holland T. 208 [E/3876]: Saigh M. E/4035: Quidam epp. Galliae 211 [E/3889]: Alfrink B. 362 [E/4118]: Darmajuwana I. 219 [E/3898]: Reuss I. , 218 [E/3894]: Hervas I. 225 [E/3759]: Quintero C. 229 [E/3892]: Rendeiro F. 336 [E/ 4114]: Franic F. 4 79 [E/4054]: Bednorz H. 341-bis [E/ 4063]: Jubany N.

N. 62 . 537 200 [E/3893]: Urtasun I. 473 [E/4275]: Bueno Couto G. 206 [E/3874]: Leger P. Ae. E/3754: Pierard R. 207 [E/3875]: Suenens L. I. E/4792: Schoemaker V. 219 [E/3898]: Reuss I. 213 [E/3895]: Browne M. 336 [E/4114]: Franic F. 217 [E/3891]: Beitia E. 350 [E/4064]: Laudadio N. 236 [E/3759]: Quintero C. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA IN MUNDO 185

197 [E/3864]: Bauerlein S. 338 [455: E/4281]: Van Pete- 199 [E/3888]: Fiordelli P. ghem L. 219 [E/3898]: Reuss I. 339 [E/ 4151]: Couderc A. 344-bis [341-bis: E/4063]: Juba- 4 74 [E/ 4279]: Caillot A. ny N. E/4035: Quidam epp. Galliae 355 [E/ 4122]: Descuffi I. E/30 [I, 30: E/3682]: Fernan- 237 [E/3897]: Yago B. dez A. 200 [E/3893]: Urtasun I. 187 [197: E/3864]: Bauerlein S. 201 [E/3897]: Yago B. 199 [E/3888]: Fiordelli P. 205 [E/3896]: Ruffini E. 200 [E/3893]: Urtasun I. 338 [E/4120]: Fady I. 204 [E/3564]: Scandar A. 341 [E/ 4043]: Jubany N. 206 [E/3874]: Leger P. Ae. 341-bis [E/4063]: Jubany N. 212 [E/3904]: Ottaviani A. 352 [E/4075]: Muiioz H. 213 [E/3895]: Browne M. 355 [E/4122]: Descuffi I. 219 [E/3898]: Reuss I. 359 [E/ 4152]: Melendro F. 236 [E/3759]: Quintero C. 472 [E/ 4273]: Costantini V. 331 [436: E/4071]: Dupuy C. E/3754: Pierard R. 336 [E/ 4114]: Franic F. 199 [E/3888]: Fiordelli P. 341 [E/4043]: Jubany N. 217 [E/3891]: Beitia E. 343 [E/ 4051]: Henriquez A. 199 [E/3888]: Fiordelli P. 345 [E/4178]: Del Campo A. 204 [E/3564]: Scandar A. 347-bis [E/3748]: Von Streng F. 209 [E/3879]: Botero T. 350 [E/ 4064]: Laudadio N. 217 [E/3891]: Beitia E. 351 [E/4068]: Butler C. 338 [455: E/4281]: Van Pet~ 353 [E/4115]: D'Sousa E. ghem L. 473 [E/4275]: Bueno Couto G. 469 [E/4152]: Melendro F. 476 [E/4284]: Choquet M. E/ 4 77 2: Helmsing C. 477 [E/4304]: Del Campo A. 199 [E/3888]: Fiordelli P. 478 [E/4407]: Simons F. 209 [E/3879]: Botero T.

N. 63 ...... 538 192 [E/3873]: Dearden I. 341 [E/4043]: Jubany N. 198 [E/3877]: Staverman R. 346 [366: E/3901]: Fernan- 199 [E/3888]: Fiordelli P. dez A. 200 [E/3893]: Urtasun I. 472 [E/4273]: Costantini V. 209 [E/3879]: Botero T. 4 76 [E/4284]: Choquet M. 211 [ E / 3 8 8 9] : Alf rink B. E/4792: Schoemaker V. 216 [E/3812]: Kuharic F. E/4529: Quidam epp. 217 [E/3891]: Beitia E. E/4599: Boillon P. 218 [E/3894]: Hervas I. 205 [E/3896]: Ruffini E. 219 [E/3898]: Reuss I. 209 [E/3879]: Botero T. 241 [E/3759]: Quintero C. 214 [E/2794]: Micara C. 336 [E/ 4114]: Franic F. 216 [E/3812]: Kuharic F. 186 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

341 [E/4043]: Jubany N. 245 [E/3126]: Frings I. 375 [370: E/4099]: Fletcher A. E/4035: Quidam epp. Galliae 472 [E/ 4273]: Costantini V. 363 [E/4043]: Jubany N. E/4529: Quidam epp. 477 [E/4304]: Del Campo A. 196 [EI 3 7 61] : Gurpide P. E/4602: Pildain A. 199 [E/3888]: Fiordelli P. 200 [E/3893]: Urtasun I. 206 [216: E/3812]: Kuharic F. 201 [E/3897]: Yago B. 212 [E/3904]: Ottaviani A. 202 [E/3902]: Nkongolo I. 218 [E/3894]: Hervas I. 340 [E/4056]: Zoghby E. 220 [E/3928]: Jette E. 358-bis [468: E/4071]: Dupuy C. 242 [E/3894]: Hervas I. 368 [178: E/3865]: Malula I. 336 [E/4114]: Franic F. 479 [E/4054]: Bednorz H. 347 [E/4037]: Alba I. 192 [E/3873]: Dearden I. 352 [E/4075]: Munoz H. 195 [E/3858]: Taylor I. 471 [E/4274]: Zaffonato I. 212 [E/3904]: Ottaviani A. 472 [E/4273]: Costantini V. 214 [E/2794]: Micara C. E/4602: Pildain A.- 216 [E/3812]: Kuharic F. E/4802: Mason E. 243 [E/3759]: Quintero C. E/4512: Almeida Merino A. 341 [E/4043]: Jubany N. 240 [E/3163]: De Provenche- 370 [E/4099]: Fletcher A. res C.

N. 64 ...... 540 E/4035: Quidam epp. Galliae 241 [243: E/3759]: Quintero C. 196 [E/3761]: Gurpide P. 241-bis [341-bis: E/ 4063]: Juba- 197 [E/3864]: Bauerlein S. ny N. 204 [E/3564]: Scandar A. 196 [E/3761]: Gurpide P. 209 [E/3879]: Botero T. 197 [E/3864]: Bauerlein S. 210 [E/3872]: Frattegiani B. 200 [E/3893]: Urtasun I. 213 [E/3895]: Browne M. 201 [E/3897]: Yago B. 221 [E/3943]: Cardoso A. 204 [E/3564]: Scandar A. 236 [E/3759]: Quintero C. 209 [E/3879]: Botero T. 206 [E/3874]: Leger P. Ae. 212 [E/3904]: Ottaviani A. 207 [E/3875]: Suenens L. I. 216 [E/3812]: Kuharic F. 208 [E/3876]: Saigh M. 338 [E/4120]: Fady I. 210 [E/3872]: Frattegiani B. 341 [E/4043]: Jubany N. 211 [E/3889]: Alfrink B. 345 [E/4178]: Del Campo A. E/17 [I, 17: E/3649]: Elchin- 353 [E/4115]: D'Sousa E. ger A. 363 [E/4043]: Jubany N. 199 [E/3888]: Fiordelli P. 477 [E/4304]: Del Campo A. 205 [E/3896]: Ruffini E. E/4529: Quidam epp. 216 [E/3812]: Kuharic F. 199 [E/3888]: Fiordelli P. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA IN MUNDO 187

202 [E/3902]: Nkongolo I. 204 [E/3564]: Scandar A. 206 [E/3874]: Leger P. Ae. E/4532: Van Diepen P. 207 [E/3875]: Suenens L. I. 207 [E/3875]: Suenens L. I. 219 [E/3898]: Reuss I. 241 [243: E/3759]: Quintero C. 473 [E/4275]: Bueno Couto C. 347 [E/ 4037]: Alba I. 476 [E/4284]: Choquet M. 348 [E/4053]: Holland T. 192 [E/3873]: Dearden I. E/4520: Blanchet Ae. 198 [E/3877]: Staverman R. E/4527: Cabry (laic.) 199 [E/3888]: Fiordelli P. 192 [E/3873]: Dearden I. 200 [E/3893]: Urtasun I. 193 [E/3126]: Frings I. 203 [E/3962]: Alba I. 246 [E/2643]: Sauvage I. 206 [E/3874]: Leger P. Ae. 247 [E/3080]: Wojtyla C. 207 [E/3875]: Suenens L. I. 206 [E/3874]: Leger P. Ae. 208 [E/3876]: Saigh M. 217 [E/3891]: Beitia E. 209 [E/3879]: Botero T. 220 [E/3928]: Jette E. 211 [E/3889]: Alfrink B. 340 [E/4056]: Zoghby E. 213 [E/3895]: Browne M. 347-bis [E/3748]: Von Streng F. 215 [E/3941]: Ritter I. 353 [E/4115]: D'Sousa E. 215-bis [E/3760]: Arbulu I. 470 [E/4070]: Marling I. 217 [E/3891]: Beitia E. 473 [E/ 4275]: Bueno Couto C. 219 [E/3898]: Reuss I. 476 [E/4284]: Choquet M. 243 [E/3759]: Quintero C. 198 [E/3877]: Staverman R. 344-bis [341-bis: E/4063]: Juba- 204 [E/3564]: Scandar A. ny N. 208 [E/3876]: Saigh M. 345 [E/4178]: Del Campo A. 219 [E/3898]: Reuss I. 347 [E/4037]: Alba I. 251 [241: E/3759]: Quintero C. 351 [E/4068]: Butler C. E/ 4695 [E/4605]: De Vito A. 353 [E/4115]: D'Sousa E. 209 [E/3879]: Botero T. 355-bis [E/ 4093]: Civardi A. 211 [E/3889]: Alfrink B. 356 [E/4126]: Gomes dos San- 338 [E/4120]: Fady I. tos F. 353 [E/4115]: D'Sousa E. 473 [E/4275]: Bueno Couto C. 204 [E/3564]: Scandar A. 18 0 [ 19 2: E / 3 8 7 3] : Dearden I. 208 [E/3876]: Saigh M. 197 [E/3864]: Bauerlein S. 211 [E/3889]: Alfrink B. 198 [E/3877]: Staverman R. 4 71 [E/ 427 4]: Zaffonato I. 200 [E/3893]: Urtasun I. E/ 4 772: Helmsing C. 202 [E/3902]: Nkongolo I.

Cgp, II ...... 542

E/3953: Elchinger A. E/3957: Carli A. E/3955: De Provencheres C. 188 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Nn. 65-68: E/3957: Carli A. E/3901: Fernandez A. E/3901: Fernandez A. E/3957: Carli A. E/3929: Zarranz y Pueyo I. E/4052: Drzeenik M. E/3957: Carli A. E/4066: Pluta V. E/3934: Routhier H. E/3955: De Provencheres C. E/ 3 95 5: De Provencheres C. E/2643: Sauvage I. E/ 3163: De Provencheres C. E/3901: Fernandez A. E/3951: Proafio Villalba L. E/3957: Carli A. E/3903: Mufioz Vega P. E/ 4066: Pluta V. E/3952: Ferreira I. E/3955: De Provencheres C. E/3163: De Provencheres C. E/3954: Zoa I. E/3954: Zoa A.

Nn. 69-71: E/3934: Routhier H. E/3959: Lercaro I. E/3953: Elchinger A. E/3903: Mufioz Vega P. E/4066: Pluta A. E/3957: Carli A. E/3899: Bejze B. E/3899: Bejze B. E/3952: Ferreira I. E/3953: Elchinger A. E/4118: Conf. epp. Indonesiae E/3952: Ferreira I. E/3080: Wojtyfa C. E/3959: Lercaro I. E/3953: Elchinger A. E/3903: Mufioz Vega P. E/ 4066: Pluta V. E/3957: Carli A. E/3959: Lercaro I. E/3959: Lercaro I. E/3899: Bejze B. E/4118: Conf. epp. Indonesiae E/3934: Routhier H. E/3952: Ferreira I. E/3955: De Provencheres C. E/3953: Elchinger A. E/3953: Elchinger A. E/3456 [E/3956]: Talamas Ca­ E/3955: De Provencheres C. mandari E. E/3952: Ferreira I. E/3953: Elchinger A.

Nn. 72-74: E / 3 951 : Proafio Villalba L. E/ 4105: Arrieta Villalobos R. E/3901: Fernandez A. E/3953: Elchinger A. E/3957: Carli A. E/ 3 95 5: De Provencheres C. E/4061: Balaguer M. E/3956: Talamas Camandari E. E/4062: Terzian H. E/3959: Lercaro I. E/3953: Elchinger A. E/3955: De Provencheres C. E/3952: Ferreira I. E/3163: De Provencheres C. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA IN MUNDO 189

2. - TEXTUS RECOGNITUS (196.5)

Relatio: vol. IV, pars VI:

Prooemium:

N. 1 ...... 422 E/5747: Franic F. E/5634: Carli A. E/5478: Frings I. E/5292: De Provencheres C. E/5489: Silva Henriquez R. E/5489: Silva Henriquez R. E/5414 [E/5413]: Landazuri Ricketts I.

N. 2 . 423 E/5634: Carli A. E/5639: Wehr M. E/5292: De Provencheres C. E/5424: Dopfner I. E/5288: Journet C. E/5488: Grotti I. E/5489: Silva Henriquez R. E/5606: Bengsch A. E/5583: Rossi A. E/5747: Franic F. E/5551: Charue A. E/5488: Grotti G. E/5414: Bea A. E/5287: Meouchi P. E/5834 [E/5634]: Carli A. E/5606: Bengsch A. E/5292: De Provencheres C. E/5478: Frings I. E/5486: Melendro F.

N. 3 . 424 E/5488: Grotti G. E/5488: Grotti G. E/5489: Silva Henriquez R. E/5583: Rossi A. E/5287: Meouchi P. E/5292: De Provencheres C. E/5747: Franic F. E/5643 [E/5634]: Carli A. E/5643 [E/5634]: Carli A. E/5288: Journet C.

Expositio introductiva: N. 4 430 E/5466: Konig F. E/5634: Carli A. E/5292: De Provencheres C. E/5489: Silva Henriquez R. E/5488: Grotti G. E/5737: Fernandes Angelus. E/5583: Rossi A. E/5581 [E/5589]: Klepacz M. E/5634: Carli A. E/5634: Carli A. E/5691: Herv.as y Benet I. E/5 691 : Hervas y Benet I. E/5287: Meouchi P. E/5487: Kaczmarek L. 190 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 5 . . . 431 E/5487 [E/5747]: Franic F. E/5292: De Provencheres C. E/5288: Journet C. E/5583: Rossi A.

N. 6 ...... 431 E/5424: Dopfner I. E/5640: Staverman R. E/5637 [E/5632]: Conf. epp. E/5737: Fernandes Angelus Zambiae E/5583: Rossi A.

N. 7 ...... 431 E/5583: Rossi A. E/5583: Rossi A. E/5424: Dopfner I. E/5287: Meouchi P. E/5639: Wehr M.

N. 8 ...... 432 E/5471: Baudoux M.

N. 9 432 E/5583: Rossi A. E/5491: Rimmer C. E/5489: Silva Henriquez R. E/5737: Fernandes Angelus

N.10 432 E/5482: Seitz P. E/5606: Bengsch B. E/5484 [E/5424]: Dopfner I. E/5466: Konig F. E/5478: Frings I.

Pars I: vol. IV, pars VI:

N. 11 ..... • • • 442 E/ 5484 [E/5424]: Dopfner I. E/ 5469: Renard A. E/5478: Frings I. E/5482: Seitz P.

Cap. I:

N. 13 . . . 443 E/5747: Franic F. E/5735 [E/5736]: Parente P. E/5600: Schick E. E/5747: Franic F. E/5287: Meouchi P. E/5288: Journet C. E/5482: Seitz P. E/5292: De Provencheres C. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA IN MUNDO 191

N. 14 443 E/5633: Marengo E. E/5475 [E/5473]: Abasolo y Le­ E/5473: Abasolo y Lecue I. cue I. E/5626: Volk H. E/5561: Silva Henriquez R. E/5747: Franic F. E/5473: Abasolo y Lecue I.

N. 15 ...... 443 E/5600: Schick E. E/5561: Silva Henriquez R. E/5288: Journet C. E/5424: Dopfner I. E/529 2: De Provencheres C.

N. 16 ...... 444 E/5489: Silva Henriquez R.

N. 17 ...... 444 E/5632: Con£. epp. Zambiae E/5683: Pildain y Zapiain A. E/5424: Dopfner I. E/5561: Silva Henriquez R. E/5735 [E/5736]: Parente P. E/5747: Franic F. E/5292: De Provencheres C. E/5605: Kuharic F.

N. 18 . . . 444 E/5511: Mennonna A. E/5482: Seitz P. E/5424: Dopfner I. E/5634: Carli A. E/5471: Baudoux M.

N. 19 ...... 444 E/5292: De Provencheres C. E/5590: Pildain y Zapiain A. E/5288: Journet C. E/5560: Florit E. E/5564: Konig F. E/5552: Saigh Maximus IV E/5598: Marty F. E/5498: Seper F. E/5498: Seper F.

N. 20 . . 445 E/5598: Marty F. E/5606: Bengsch A. E/5498: Seper F. E/5287: Meouchi P. E/5606: Bengsch A. E/5591: Elko N. E/5601: Rusnak M. 192 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 21 ... 445 E/5288: Journet C. E/5990 [E/5590]: Pildain A. E/5292: De Provencheres C. E/~564: Konig F. E/5498: Seper F. E/5597: Hnilica P. E/5287: Meouchi P. E/5288: Journet C. E/5634: Carli A. E/5292: De Provencheres C. E/5747: Franic F. E/5608: Wojtyfa C. E/5691: Hervas y Benet I.

N. 22 ...... 446 E/5469: Renard A. E/5678: Grotti I. E/5489: Silva Henriquez R.

Cap. II: vol. IV, pars VI:

N. 24 453 E/5424: Dopfner I. E/5482: Seitz P. E/5639: Wehr M. E/5473: Abasolo y Lecue I.

N. 25 454 E/5292: De Provencheres C. EI 5 6 91 : Herv.as y Benet I. E/5634: Carli A.

N. 26 .. 454 E/5505: Fernandes I. E/5634: Carli A. E/5693 [E/5633]: Marengo M. E/5287: Meouchi P. E/5691 [E/5414]: Bea A. E/5632: Conf. epp. Zambiae N. 27 ...... 455 E/5505: Fernandes I. E/5492: Santos R. E/5288: Journet C. E/ 52 92: De Provencheres C. E/6533 [E/5633]: Marengo M. E/5634: Carli A. E/5691: Hervas y Benet I.

N. 28 . . . 455 E/5633: Marengo M. E/5735 [E/57.36]: Parente P.

N. 29 ...... 455 E/5634: Carli A. E/5562: Senna de Oliveira E. E/5424: Dopfner I. E/5289: Richaud P. E/5482: Seitz P. E/5630: Browne M. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA IN MUNDO 193

N. 31 456 E/5634: Carli A. E/5287: Meouchi P.

N. 32 .... . 456 E/5600: Schick E. E/5681: Confalonieri C. E/5471: Baudoux M.

Cap. III: vol. IV, pars VI:

N. 33 . 462 E/5424: Dopfner I. E/5603: Darmajuwana I.

N. 34 ...... 462 E/5741 [E/5471]: Baudoux M. E/5424: Dopfner I. E/5626: Volk E.

N. 35 . . 462 E/5424: Dopfner I. E/5750: Simons F. E/5625 [E/5603]: Darmaju­ E/5424: Dopfner I. wana I. E/5626: Volk H. E/5430: Hermaniuk M.

N. 36 ...... 462 E/5486: Melendro F. E/5691: Hervas y Benet I. E/5484 [E/5424]: Dopfner I. E/5632: Conf. epp. Zambiae E/5638: Castan Lacoma L. E/5482: Seitz P. E/5463: Ruffini E. E/5596: Mendez Arceo S. E/5482: Seitz P.

N. 37 ...... 463 E/5287: Meouchi P. E/5603: Darmajuwana I. E/5424: Dopfner I. E/5632: Conf. epp. Zambiae E/5482: Seitz P. E/5292: De Provencheres C. E/5584: Corboy I. E/5599: Garrone G.

N. 38 . . 463 E/5424: Dopfner I. E/5496: Ziade I. E/5603: Darmajuwana I. E/5287: Meouchi P. E/5496: Ziade I. E/5584: Carboy I. E/5287: Meouchi P. E/5626: Volk H.

13 194 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Cap. IV: vol. IV, pars VI:

N. 40 ...... 470 E/5424: Dopfner I. E/5466: Konig F.

N. 41 ...... 470 E/5634: Carli A. E/5424: Dopfner I. E/5466: Konig F. E/5614: Silva Henriquez R.

N. 42 ...... 470 E/5424: Dopfner I. E/5466: Konig F.

N. 43 . . . 471 E/5424: Dopfner I. E/5467 [E/5487]: Kaczmarek L. E/5614: Silva Henriquez R. E/5288: Journet C. E/5604: Mosquera Corral C. E/5292: De Provencheres C. E/5747: Franic F. E/5632: Con£. epp. Zambiae

N. 44 ...... 472 E/5424: Dopfner I. E/5292: De Provencheres C. E/5288: Journet C.

Pars II: vol. IV, pars VI:

Relatio generalis:

Generalia . . . 481 E/5287: Meouchi P. E/5648: Reuss I. E/5619: Colombo I. E/5648: Reuss I. E/5646: Rossi A. E/5819: Dearden I. E/5648: Reuss I. E/5685: Beitia Aldazabal E. E/5648: Reuss I. E/5646: Rossi A. E/5652: Djajasepoetra A. E/5653: Conway V. E/5653: Conway V. E/5623: Nicodemo H. E/5655: Da Silva F. E/5687: Cuenco I. E/5656: Browne M. E/5295: De Vito A. E/5685: Beitia Aldazabal E. E/5620: Ruffini E. E/5819: Dearden I. E/5635: Sauvage I. E/5821: Varii Patres E/5646: Rossi A. E/5619: Colombo I. E/5687: Cuenco I. E/5653: Conway V. E/5819: Dearden I. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA IN MUNDO 195

E/5617: Leger P. Ae. E/5617: Leger P. Ae. E/5687: Cuenco I. E/5821: Varii Patres E/5617: Leger P. Ae. E/5617: Leger P. Ae. E/5687: Cuenco I.

Relatio de singulis numeris:

N. 51 . . 482 E/5617: Leger P. Ae. E/5821: Varii Patres E/5659 [E/5649]: Urtasun I. E/5471: Baudoux M. E/5662: Hacault A. E/5506: Jelmini A. E/5821: Varii Patres E/5617: Leger P. Ae. E/5659 [E/5649]: Urtasun I. E/5662: Hacault A. E/5617: Leger P. Ae. E/5648: Reuss I. E/5659 [E/5649]: Urtasun I. E/5821: Varii Patres E/5653: Conway V. E/5471: Baudoux M. E/5685: Beitia Aldazabal E. E/5506: Jelmini A. E/5815: Silva Henriquez R. E/5617: Leger P. Ae. E/5620: Ruffini E. E/5662: Hacault A. E/5654: Von Streng F. E/5635: Sauvage F. E/5821: Varii Patres E/5659 [E/5649]: Urtasun I. E/5292: De Provencheres C. E/5821: Varii Patres E/5506: Jelmini A.

N. 52 ...... 483 E/5287: Meouchi P. E/5648: Reuss I. E/5617: Leger P. Ae. E/5653: Conway V. E/5652: Djajasepoetra A. E/5619: Colombo I. E/5819: Dearden I. E/5634: Carli A. E/5646: Rossi A. E/5656: Browne M. E/5662: Hacault A. E/5424: Dopfner I. E/5685: Beitia Aldazabal E. E/5648: Reuss I. E/5622: Volk H. E/5294: De Cambourg I. E/5499: Florit E. E/5424: Dopfner I. E/5646: Rossi A. E/5821: Varii Pa tres E/5821: Varii Patres E/5634: Carli A. E/5634: Carli A. E/5648: Reuss I. E/5615: Maccari C. E/5644: Santin A. E/5620: Ruffini E. E/5687: Cuenca I. E/5631: Lefebvre M. E/5699 [E/5639]: Wehr M. E/5617: Leger P. Ae. E/5644: Santin A. E/5619: Colombo I. E/5650: De Rao R. 196 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

E/5687: Cuenca I. E/5647: Bednorz H. E/5646: Rossi A. E/5287: Meouchi P. E/5846: Colombo I. E/5482: Seitz P. E/5424: Dopfner I. E/5292: De Provencheres C. E/5294: De Cambourg I. E/5617: Leger P. Ae. E/5620: Ruffini E. E/5634: Carli A. E/5821: Varii Patres E/5686: Cekada S. E/5618: Suenens L. I. E/5821: Varii Patres

N. 53 . 485 E/5650: De Roo R. E/5646: Rossi A. E/5659 [E/5649]: Urtasun I. E/5650: De Roo R. E/5821: Varii Patres E/5687: Cuenca I. E/5652: Djajasepoetra A. E/5648: Reuss I. E/5294: De Cambourg I. E/5846: Colombo I. E/5634: Carli A. E/5292: De Provencheres C. E/5821: Varii Patres E/5821: Varii Patres E/5646: Rossi A. E/5650: De Roo R. E/5824: Hervas y Benet I. E/5815: Silva Henriquez R. E/5499: Florit E.

N . .54 . 487 E/5287: Meouchi P. E/5628: Kulik I. E/5506: Jelmini A. E/5634: Carli A. E/5619: Colombo I. E/5644: Santin A. E/5617: Leger P. Ae. E/5653: Conway V. E/5651: Tomaseck F. E/5655: Da Silva F. E/5628: Kulik I. E/5657: De Orbegozo y Goicoe- E/5634: Carli A. chea I. E/5648: Reuss I. E/5651: Tomaseck F. E/5617: Leger P. Ae. E/5821: Varii Patres E/5499: Florit E. E/5430: Hermaniuk M. E/5482: Seitz P. E/5815: Silva Henriquez R. E/5619: Colombo I. E/5657: De Orbegozo y Goicoe- E/5287: Meouchi P. chea I. E/5620: Ruffini E. E/5623: Nicodemo H. E/5506: Jelmini A. E/5648: Reuss I. E/5615: Maccari C. E/5294: De Cambourg I. E/5624: Alonso Mufioyerro A.

N. 55 . . . . 489 E/5287: Meouchi P. E/5619: Colombo I. E/5295: De Vito A. E/5632: Conf. epp. Zambiae INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA IN MUNDO 197

E/5636: Haller L. E/5662: Hacault A. E/5652: Djajasepoetra A. E/5292: De Provencheres C. E/5662: Hacault A. E/5499: Florit E. E/5821: Varii Patres E/5654: Von Streng F. E/5648: Reuss I. E/5620: Ruffini E. E/5846: Colombo I. E/5846: Colombo I. E/5646: Rossi A. E/5646: Rossi A. E/5657: De Orbegozo y Goicoe- E/5657: De Orbegozo y Goicoe- chea I. chea I. E/5658 [E/5688]: Borromeo A. E/5688: Borromeo A. E/5499: Florit E. E/5846: Colombo I. E/5620: Ruffini E. E/5486: Melendro F. E/5646: Rossi A. E/5610 [E/5619]: Colombo I. E/5659 [E/5649]: Urtasun I. E/5623: Nicodemo H. E/5688: Borromeo A. E/5846: Colombo I.

N. 56 . . 490 E/5617: Leger P. Ae. E/5645: Heenan I. E/5819: Dearden I. E/5617: Leger P. Ae. E/5821: Varii Patres E/5646: Rossi A. E/5634: Carli A. E/5821: Varii Patres E/5618: Suenens L. I. E/5634: Carli A.

Cap. II: Relatio: vol. IV, pars VI:

Generalia 500 E/5712: Blanchet Ae. E/5712: Blanchet Ae. E/5666: Pellegrino M. E/5663: Elchinger A. E/5697: Spi.ilbeck 0. E/5713: Padin C. E/5663: Elchinger A. E/5698: Veuillot P. E/5499: Florit E. E/5700: Bettazzi A. E/5713: Padin C. E/5424: Dopfner I. E/5665: Fernandez A. E/5665: Fernandez A. E/5694: Morcillo Gonzalez C. E/5430: Hermaniuk M. E/5472: Kominek B. E/5663: Elchinger A. E/5644: Santin A.

De singulis numeris: vol. IV, pars VI: N. 57 ... 501 E/5287: Meouchi P. E/5885: Varii Patres E/5663: Elchinger A. E/5634: Carli A. E/5634: Carli A. E/5292: De Provencheres C. 198 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 59 . . . 502 E/5663: Elchinger A. N. 60 ...... 502 E/5665: Fernandez A. E/5292: De Provencheres C. E/5287: Meouchi P. E/5885: Varii Patres E/5492: Santos R.

N. 61 ...... 503 E/5287: Meouchi P. E/5292: De Provencheres C. E/5666: Pellegrino M. E/5885: Varii Patres

N. 62 . . • . . . . 503 E/5424: Dopfner I.

N. 63 • • 504 E/5486: Melendro F. E/5883: Varii Patres E/5292: De Provencheres C.

N. 64 ...... • • 504 E/5885: Varii Patres E/5292: De Provencheres C. E/5612: De Provencheres C. E/5895: Descufli I. E/5612: De Provencheres C.

N. 65 . • . 505 E/5424: Dopfner I. E/5667: Lebrun L.

N. 66 . . . 505 E/5892: Journet C. E/5666: Pellegrino M. E/5638: Castan Lacoma L. E/5892: Journet C. E/5292: De Provencheres C. E/5885: Varii Patres E/5697: Spiilbeck 0. E/5638: Castan Lacoma L. E/5638: Castan Lacoma L. E/5892: Journet C. E/5285 [E/5885]: Varii Patres E/5660 [E/5666]: Pellegrino M.

Cap. III: Relatio: vol. IV, pars VI:

N. 67 :: . . . . • • 515 E/5810 [E/5890]: Hengsbach F. E/5493: Richaud P. E/5877: Dupuy C. E/5424: Dopfner I. E/5716: Cardijn I. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA IN MUNDO 199

N. 68 516 E/5724: Castellano M. I. E/5718: Rimmer C. E/5289: Richaud P. E/5810 [E/5890]: Hengsbach F.

N. 69 . . . 517 E/5810 [E/5890]: Hengsbach F. E/5632: Conf. epp. Zambiae

N. 70 . . . 517 E/5709: Hoffner I. E/5810 [E/5890]: Hengsbach F. E/5724: Castellano M. I. E/5992: Pires I. E/5929: Freking F. E/5424: Dopfner I. E/5632: Conf. epp. Zambiae

N. 71 ...... 518 E/5424: Dopfner I. E/5637 [E/5639]: Wehr M. E/5810 [E/5890]: Hengsbach F. E/5493: Richaud P.

N. 72 . . 519 E/2829 [E/5289]: Richaud P. E/5709: Hoffner I. E/5493: Richaud P. E/5810 [E/5890]: Hengsbach F. E/5877 [E/5887]: Staverman R.

N. 73 • • • • • • • • • • • • • 1 • • • • . 520 E/5709: Hoffner I. E/5715: Wyszynski S. E/5706: Thangalathil G. E/5722: De Vito A. C.

N. 74 . 521 E/5810 [E/5890]: Hengsbach F. E/5877 [E/5887]: Staverman R. E/5741: Jelmini A. E/5635: Sauvage I.

N. 75 . . . 521 E/5632: Con£. epp. Zambiae germanicae E/5705: Hengsbach F. E/5810 [E/5890]: Hengsbach F. E/ 5484 [E/5424]: Epp. linguae

N. 76 ...... 522 E/3709 [E/5709]: Hoffner I. E/5292: De Provencheres C. 200 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Cap. IV: Relatio: vol. IV, pars VI:

N. 77 ...... 528 E/5900: Pailler A. E/5292: De Provencheres C.

N. 78 ...... 528 E/5777: Quadri S. E/5863: Vial M. E/5900: Pailler A. E/5873: Laszlo S. E/52,92: De Provencheres C.

N. 79 ...... • 529 E/5863: Vial M. E/5640: Staverman R. E/5900: Paillet A. E/5900: Pailler A. E/5873: Laszlo s. E/5777: Quadri S. E/5836: Marafini I. E/5923: Duval L. E/5684 [E/5634]: Carli A. E/5292: De Provencheres C. E/5926: Hengsbach F. E/5511: Mennonna A. N. 80 530 E/5873: Laszlo S. E/5780: Beitia Aldazabal E. E/5746: Hamvas E. E/5926: Hengsbach F. E/5863: Vial M. E/5820: Rubin L. E/5926: Hengsbach F. E/5840: De Vet G.

Cap. V: Relatio: vol. IV, pars VI:

I 543 E/5753: Castan Lacoma L. E/5759: Martin I. E/5785: Rupp I. E/5430: Hermaniuk M. E/6024: Himmer C. E/5287: Meouchi P. E/5412: Spellman F. E/5756: Brezanoczy P. E/5731: Lienart A. E/5748: Duval L. E/5744: Leger P. Ae. E/5292: De Provencheres C. E/5759: Martin J. E/5878: Badre I. E/5788: Boillon P. E/6024: Rimmer C. E/5731: Lienart A. E/5752: Butler C. E/5788: Boillon P. E/5754: Wheeler V. E/5764: Gouyon P. E/5757: Grant C. E/5755: Rusch P. E/5727: Alfrink B. E/5980: Flahiff G. E/5784: Ancel A. E/5744: Leger P. Ae. E/5474 [E/5754]: Wheeler V. E/5287: Meouchi P. E/57 52: Butler C. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA IN MUNDO 201

E/5776: Roberts T. E/5755: Rusch P. E/5826: Taylor I. E/5762: Klepacz M. E/5482: Seitz P. E/5980: Flahiff G. E/5731: Lienart A. E/54 72: Kominek B. E/5748: Duval L. E/5601 [E/5506]: Jelmini A. E/5755: Rusch P. E/5775: Lokuang S. E/5756: Brezanoczy P. E/5888: Hannan Ph. E/5757: Grant C. E/5878: Badr·e I. E/5884: , Ritter I. E/5750: Simons F. E/6024: Rimmer C. E/5287: Meouchi P. E/5749: Garrone G. E/5748: Duval L. III 545 E/5763: Cantero Cuadrado P. E/5727: Alfrink B. E/5980: Flahiff G. E/5755: Rusch P. E/5424: Dopfner I. E/5756: Brezanoczy P. E/5728: McCann 0.

Relatio ad singulos numeros: vol. IV, pars VI: N. 83 547 E/5930: Cardoso Cunha A. E/6024: Rimmer C. E/5731: Lienart A. E/5412: Spellman F. E/5760: Ottaviani A. E/5511: Mennonna A. E/6025: McGrath M. E/5753: Castan Lacoma L. E/5753: Castan Lacoma L. E/5763: Cantero Cuadrado P. E/5763: Cantero Cuadrado P. E/5765: Carli A. E/5765: Carli A. E/5775: Lokuang S. E/5752: Butler C. E/5888: Hannan Ph. E/5754: Wheeler V. E/5286: Brizgys V. E/5776: Roberts T. E/5644: Santin A. E/5601 [E/5506]: Jelmini A. E/5748: Duval L. E/5754: Wheeler V. E/5770: Beck G. A. E/5776: Roberts T. E/5750: Simons F. E/5482: Seitz P. E/5775: Lokuang S. E/5632: Con£. epp. Zambiae E/5888: Hannan Ph. E/5744: Leger P. Ae. E/5753: Castan Lacoma L. E/5752: Butler C. E/5763: Cantero Cuadrado P. E/57 57: Grant C. E/5775: Lokuang S. E/5770: Beck G. E/5878: Badre I. E/5776: Roberts T. E/5888: Hannan Ph. E/5826: Taylor I. E/5748: Duval L. E/5634: Carli A. E/5286: Brizgys V. E/5880: Varii Patres 202 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

N. 84 ... 549 E/5778: Gatimo C. E/5763: Cantero Cuadrado P. E/57 48: Duval L. E/5472: Kominek B.

N. 85 . . 551 E/5884: Ritter I. E/5731: Lienart A. E/6024: Rimmer C. E/5759: Martin I. E/5748: Duval L. E/5763: Cantero Cuadrado P. E/5728: McCann 0. E/5286: Brizgys V. E/5754: Wheeler V. E/5888: Hannan Ph. E/5757: Grant C. E/6024: Rimmer C. E/5925: Plures epp. Brasiliae E/5292: De Provencheres C. E/6025: McGrath M. E/5752: Butler C. E/5748: Duval L. E/5878: Badre I. E/5292: De Provencheres C. E/5586: Guerry Ae.

N. 86 .. 552 .I . E/5760: Ottaviani A. E/5770: Beck G. A. E/5744: Leger P. Ae. E/5749: Garrone G. E/5748: Duval S. E/5759: Martin I. E/5750: Simons F. E/5748: Duval S. E/5755: Rusch P. E/5472: Kominek B. E/5764: Gouyon P. E/5760: Ottaviani A. E/5784: Ancel A. E/5763: Cantero Cuadrado P. E/5780 [E/5770]: Beck G. E/5770: Beck G. A. E/5785: Rupp. I. E/5784: Ancel A. E/5980: Flahiff G. B.

N. 87 554 E/5728: McCann 0. E/5930: Cardoso Cunha A. E/5732: Agustin R. E/5878: Badre I. E/5757: Grant C. E/ 6024: Rimmer C. E/5762: Klepacz M.

N. 88 ... . 554 E/5785: Rupp. I. E/5465: Rugambwa L.

N. 89. . 555 E/5754: Wheeler V. INDEX SIGLORUM - DE ECCLESIA IN MUNDO 203

N. 91 .... 555 E/5761: Gavjola M. E/5424: Dopfner I. E/5751: Marling I.

N. 92 ...... 556 E/5825: Vairo I. E/5728: McCann 0. E/5923: Duval S.

Conclusio: vol. IV, pars VI:

N. 95 . 558 E/5292: De Provencheres C. E/5424: Dopfner I.

N. 96 . . 559 E/5292: De Provencheres C. E/5424: Dopfner I. E/5639: Wehr M.

N. 97 .. 559 E/5424: Dopfner I. E/5631: Lefebvre M.

III

INDEX PROCURATOR UM

INDEX PROCURATORUM *

ABDED AHAD SHAHIN (Torbay Ioseph, sup. gen. Ord. Liban. Maronitarum): II-VI, 496, 561. ABELLAN PETRUS (Aramburu Zeno, ep. Uhuvensis): III-VIII, 909; IV-V, 673; IV-VI, 686; IV-VII, 858. AGUILERA NARBONA PETRUS, ep. Iquiquensis (Valle G. Ioseph, ep. tit. Ger­ maniensis in Numidia): II-VI, 493, 557. ALMEIDA DE ANDRADE CLIMERIUS, ep. Victoriensis de Conquista (Sisi­ nio Vieira Florentius, ep. Amargosensis): III-VIII, 908; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856. ALVAREZ LARA RAPHAEL, ep. Maioricensis (Marroig Bartholomaeus, ep. Mi­ noricensis): IV-V, 672; IV-VI, 685; IV-VII, 857. ALVAREZ RESTREPO BALTHASAR, ep. Pereiranus (Martinez Vargas Ioseph a Iesu, ep. Armeniensis): IV-VI, 684; IV-VII, 856. ALVES losEPH DE SS. TRINDADE, ep. Montisclarensis (Berenguer Prado Jacson, ep. Fori S. Annae): II-VI, 495, 559; III, VIII, 907; IV-VI, 685; IV-VII, 857. ALVES losEPH DE SA' TRINDADE, ep. Montisclarensis (Dinkelborg Edilber­ tus, ep. Oeirensis): III-VIII, 907. AMIS SAH loANNES, arch. Litoris Capitis (Bowers Ioseph, ep. Accraensis): III-VIII, 906. ANAYA Y Drnz DE BONILLA IosEPH GABRIEL, ep. Zamorensis in Mexico (Fernandez y Fernandez Caelestinus, ep. Huaiuapanensis): II-VI, 495, 559. ANAYA y Drnz DE BONILLA IosEPH GABRIEL, ep. Zamorensis in Mexico (Garda Ayala Ioseph a Iesu, ep. tit. Lacedaemoniensis): II-VI, 495, 559; IV-VII, 857. ANAYA Y Drnz DE BONILLA IosEPH GABRIEL, ep. Zamorensis in Mexico (Mendoza Bedolla Albertus, ep. Campecorensis): IV-VI,' 686. ANNE LucIANUS (Joliet Carolus Ioseph, ep. tit. Constantiensis in Arabia): II-VI, 496, 561; III-VIII, 909; IV-V, 673. A:NovEROS ATAUN ANTONIUS, ep. tit. Tabudensis (Gutierrez D.lez Thomas, ep. Gadicensis et Septensis): II-VI, 560. ARAMBURU loANNES CAROLUS, arch. Tucumanensis (Muguerza Franciscus a Cruce, ep. Novoraniensis): II-VI, 493, 557.

* Procuratores eduntur, qui Concilii Decreta subsignaverunt. Intra uncos refertur nomen Patris, qui repraesentatur. Numeri romani indicant volu­ men et partem Acta S ynodalia ... ; numerus vero arabicus paginam. 208 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

ARCILLA ARNULFUS, ep. Sorsogonensis (Del Rosario Emmanuel, ep. Malo­ losinus): IV-VII, 858. ARIAS ABELARDUS (Builes Michael Angelus, ep. S. Rosae de Osos): III-VIII, 909. ATRIO CAMILLUS AEGIDIUS (Novoa Fuente Michael, ep. tit. Chytriensis): II-VI, 496, 561. ATTON ALFREDUS, ep. tit. Theudalensis (Chiron Ludovicus, ep. Lingonen­ sis): II-VI, 493, 557.

BALAGUER MICHAEL, ep. tit. Castellominoritanus (Costello Ioseph Arturus, ep. tit. Chomatitanus): II-VI, 494, 558. BARNI IuLIANUS, ep. tit. Coracesiotanus (Calder,6n y Padilla Octavius, ep. Matagalpensis): III-VIII, 907. BARONI GILBERTUS, ep. Regiensis in Aemilia (Thibault Ioseph, ep. tit. Ca­ nathenus): IV-V, 671. BECKDORF MERY ARTUR US, arch. tit. Phasianus (Munita Eyzaguirre Rai­ mundus, ep. tit. Maximianensis in Numidia): IV-V, 671; IV-VI, 685; IV-VII, 856. BENAVIDES MoRRIBER6N IosEPH GERMANUS, ep. Chachapoyasensis (Ar­ bulu Pineda Ignatius, ep. Huanucensis): II-VI, 495, 559; IV-VI, 684; IV-VII, 856. BEZMALINOVIc CAELESTINUs, ep. tit. Hadrumetinus (Pusic Michael, arch. ep. Pharensis): IV-V, 672; IV-VI, 686; IV-VII, 857. BIDAWID RAPHAEL, ep. Amadiensis Chaldaeorum (Gogue Ioseph, ep. Basren­ sis Chaldaeorum): III-VIII, 907; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856. BoGARIN ARGANA RAIMUNDUS PASTOR, ep. S. Ioannis Bapt. a Missionibus (Reuss Ioseph, ep. tit. Sinopenus): IV-VI, 685. BONACINI IosEPH, ep. Brittinoriensis (Calabretta Angelus, ep. Nepensis): III-VIII, 907; IV-V, 671; IV-VI, 684. BoNFIGLIOLI IosEPH, arch. tit. Darnitanus (Baranzini Hector, arch. Syracu­ sanus): IV-V, 671; IV-VI, 685; IV-VII, 857. BOUDREAUX VARNERIUS, ep. tit. Calyndensis (Schexnayder Mauritius, ep. La­ fayettensis): II-VI, 494, 558; III-VIII, 908; IV-VI, 685; IV-VII, 857. BUENO MIELE BERNARDUS IosEPH, ep. tit. Bararitanus (Campos Paulus de Tarso, arch. Campinensis): II-VI, 493, 557; III-VIII, 908; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856. BREYSSE MARCELLUS (Couderc Alfredus, ep. Vivariensis): IV-VII, 859. BROUWERS loANNES ANTONIUS (Mutsaerts Villemus P., arch. tit. Phullita­ nus): II-VI, 496, 560.

CABRERA URDANGARIN HENRicus LAURENTIUS, ep. Mercedanianus (Schmitz Quirinos Adolfus, ep. Otonopolitanus): III-VIII, 908. CALABRIA RAPHAEL, arch. Beneventanus (Rizzo Ioannes, arch. Rossanensis): IV-V, 671; IV-VI, 685; IV-VII, 856. INDEX PROCURATORUM 209

CAMOMOT THEOPHILUS, arch. tit. Marcianopolitanus (Hayes Iacobus, arch. Cagayanus): IV-VI, 683; IV-VII, 855. CARRANZA CHEVEZ IosEPH, ep. S. Rosae de Copan (Hofer Rombach Alfon­ sus, ep. tit. Thebanus in Phtiotide): III-VIII, 907. CARRANZA CHEVEZ IosEPH, ep. S. Rosae de Copan (Berti Leonellus, ep. tit. Germanicopolitanus): IV-V, 670. CARRARO IosEPH, ep. Veronensis (Del Campo y de la Barcena Abilius, ep. Calaguritanus-Logrognensis): II-VI, 496, 560. CARDOSO CUNHA ANTONIUS, ep. tit. Barenus in Pisidia (Dias Ioseph a Pa­ tridnio, ep. Beiensis): II-VI, 494, 558; III-VIII, 908. CARRIER! LEONARDUS, sup. gen. M.SS.CC. (Sudres Michael, sup. gen. C.S.V.): III-VIII, 909. CARTA PAULUS, arch. Turritanus (Marchioni Ambrosius, arch. tit. Severia­ nensis): IV-VI, 684. CARTER EMMET GERARDUS, ep. tit. Altiburitanus (Cody Ioannes Christo­ phorus, ep. Londonensis): II-VI, 560. CASTELLANO RAIMUNDUS IosEPH, arch. Cordubensis in Argentina (Gomez Davila Horatius, ep. tit. Theodosiopolitanus in Armenia): II-VI, 493, 557. CASULLO Vmo M., ep. tit. Uticensis (Luisi Renatus, ep. Neocastrensis): III-VIII, 908. CATANI ALIPRANDUS, prior gen. Camaldulensis (Niedhammer Matthaeus Aloisius, ep. tit. Caloensis): III-VIII, 909. CAULFIELD GASPAR, C. P. (Olwell Carolus Q. B., ep. tit. Thabracensis): II-VI, 496, 561. CHANG Tso-HUAN VrTus, ep. tit. Cyanitanus (Loewenau I. Florianus, ep. tit. Drivastum et Prael. nullius Obidensis): III-VIII, 909. CHEDID IoANNES, ep. tit. Arcenus Maronitarum (Farah Elias, ep. Cyprensis Maronitarum): II-VI, 494, 558. CHINNAIYAN ARULSWAMI DANIEL, ep. Kumbakonamensis (Francis Petrus, ep. tit. Arabissenus): IV-V, 672; IV-VI, 685; IV-VII, 857. CROQUET MAURITIUS, ep. tit. Diospolitanus (Jan Ioannes M., ep. tit. Edi­ stianensis): III-VIII, 906; IV-VI, 684; IV-VII, 856. CrALEO FRANCISCUS BENEDICTUS, ep. Lyallpurensis (Scheerer Aloisius, ep. Multanensis): II-VI, 560; III-VIII, 907; IV-VI, 685; IV-VII, 857. CLEMENTINUS a Vlissingen, min. gen. ofmcap. (Brans Matthaeus, ep. tit. Cornensis): III-VIII, 909; IV-V, 673; IV-VI, 686; IV-VII, 858. COLLINI ANDREAS, ep. tit. Zephyriensis (Llosa Ioannes B., ep. Adiacensis): IV-V, 672; IV-VI, 686; IV-VII, 857. COMBER IoANNES VILLELMUS, ep. tit. Foratianensis (Lane Raimundus, ep. tit. Hypaepenus): IV-VI, 686; IV-VII, 857. COMBER IoANNES VILLELMUS, ep. tit. Foratianensis (McGurkin Eduardus, ep. Shinyangaensis): IV-V, 672; IV-VI, 686; IV-VII, 857.

14 210 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

CoMPAGNONE HENRICUS ROMULUS, ep. Anagninus (De Almeida Moraes Antonius, arch. Nictheroyensis): IV-VII, 858. COPAS VIRGILIUS, ep. tit. Bennefensis (Doyle Ioannes Franciscus, ep. tit. Onuphitanus): IV-V, 672; IV-VI, 686; IV-VII, 857. CoRso ANTONIUS, ep. tit. Moglaenensis (Barbieri Card. Antonius, arch. Mon­ tisvidei): II-VI, 493, 557. CoRso ANTONIUS, ep. tit. Moglaenensis (McSorley Franciscus, ep. tit. Sozu­ sensis in Palaestina): IV-VII, 858. CosTA loANNES B., ep. tit. Scilitanus (Rey Franciscus Xaverius, ep. tit. ,Phacusiensis): IV-VI, 6 8 6. CouRBE STANISLAUS, ep. tit. Castoriensis (Brat Petrus, ep. tit. Marcianen­ sis): II-VI, 494, 558; IV-V, 672; IV-VI, 685; IV-VII, 857. CousINEAU ALBERTUS F., ep. Capitis Haitiani (Choquet Mauritius, ep. tit. Diospolitanus): II-VI, 494, 558. COUSINEAU ALBERTUS F., ep. Capitis Haitiani (Jan Ioannes M., ep. tit. Edistianensis): II-VI, 494, 558; IV-V, 672. COWLEY LEONARDUS, ep. tit. Pertusensis (Binz Leo, arch. S. Pauli de Min­ nesota): III-VIII, 906. CUENCO losEPH MARIA, arch. Iarensis (Nilmar Ioannes, ep. tit. Zaparensis): IV-V, 671; IV-VI, 685; IV-VII, 857.

DA CUNHA MARELIM ALOISIUS GONZAGA, ep. Caxiensis in Maragnano (De Paula Ernestus, ep. tit. Hierocaesariensis): IV-VII, 858. DAEM Iuuus VICTOR, ep. Antverpiensis (Segura Ernestus, ep. tit. Carpi­ tanus): IV-VII, 858. DAMIANO CAELESTINUS losEPH, arch.-ep. Camdensis (Nicodemo Henricus, arch. Barensis): IV-VII, 858. DA SILVA NETO BELCHIOR I., ep. tit. Cremnensis (Cavati Ioannes, ep. tit. Eucarpensis): III-VIII, 909; IV-VI, 685. DA SILVA NETO BELCHIOR I., ep. tit. Cremnensis (Nunes Coelho Emmanuel, ep. Luceatinus): III-VIII, 909; IV-VI, 685. D'AVERSA MICHAEL, ep. tit. Macrensis in Mauretania (Costa Ioannes B., ep. tit. Scilitanus): III-VIII, 908. DEANE ALBERTUS, ep. Civitatis Mariae (Castellano Raimundus Ioseph, arch. Cordubensis in Argentina): III-VIII, 907. DE ARAUJO MATOS VINCENTIUS, ep. Cratensis (Matos Aurelianus, ep. Li­ moeirensis): II-VI, 494, 558; III-VIII, 908; IV-V, 672; IV-VI, 685; IV-VII, 857. DE BRIGARD ORTIZ AEMILIUS, archiep. tit. Dystiensis (Vasquez Ochoa Hya­ cinthus, ep. Espinalensis): II-VI, 493, 557; IV-V, 671; IV-VI, 685; IV-VII, 857. DE CASTRO loANNES (Prada Carrera Franciscus, ep. Uruassuensis): IV-VI, 686; IV-VII, 859. INDEX PROCURATORUM 211,

DE LA BROUSSE ANDREAS CHARLES, ep. tit. Antiochenus parvus (Sembel Villelmus, ep. Divionensis): II-VI, 494, 558. DELARGEY REGINALDUS IoANNES, ep. tit. Hirinensis (Liston Iacobus Mi­ chael, ep. Aucopolitanus): II-VI, 493, 557; III-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VI, 684; IV-VII, 855. DE LA RosE RoBERTus M., Sp. S. (Angulo del Valley Navarro Ioseph, ep. Tabasquensis): II-VI, 496, /561. DEPAUW GoMMARUS (Biihl Bertholdus, ep. tit. Methonensis): IV-VI, 686. DELL'0Mo IosEPH, ep. Aquensis (Maurilius Card. Fossati, arch. Taurinen­ sis): III-VII, 907. DE PROENvA SIGAUD GERALDUS, arch. Adamantinus (Da Rocha Ioseph Mauritius, ep. Brigantiensis in Brasilia): II-VI, 496, 560; III-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VI, 683; IV-VII, 855. DEROUINEAU ALEXANDER, arch. Coenmimensis (Larrart Ioannes, arch. Coeiia­ mensis): II-VI, 492, 557; IV-V, 671. DESCUFFI IosEPH, arch. Smyrnensis (De Febvre Andreas Ioannes Franci­ scus, ep. Nimpuovensis): II-VI, 493, 557. DE SMEDT AEMILIUS IosEPH, ep. Brugensis (Lagae Robertus Constantinus, ep. tit. Triccaeus): II-VI, 493, 557; III-VIII, 906. DE VITO ALBERTUS, ep. Lucknovensis (Klepacz Michael, ep. Lodzensis): IV-V, 672. DE VITo ALBERTUS, ep. Lucknovensis (Poli Ioseph Angelus, ep. tit. Per­ tensis ): II-VI, 493, 557; III-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VI, 683; IV-VII, 855. DI LIETO MARIUS, ep. Asculanus Apuliae et Ceriniolensis (Rossini Ange­ lus, arch. Amalphitanus): II-VI, 494, 558. Do AMARAL FRANCISCUS, ep. Taubatensis (Carolus Carmelus de Vascon­ cellos Motta, card. arch. Apparitiopolitanus): IV-V, 672; IV-VI, 685; IV-VII, 857. DOUVILLE ARTURUS, ep. S. Hyacinthi (Tenreiro Francia Petrus Paulus, ep. Guanarensis): II-VI, 493.

ECHEVERRIA Rurz BERNARDINUS, ep. Ambatensis (Nuti Hyginus, ep. tit. Pu­ pianensis): II-VI, 494, 558. ELCHINGER LEO ARTUR US, ep. tit. Antandrinus (Schmitt Paulus Ioseph, ep. Metensis): II-VI, 560. ELWELL CLARENTIUS, ep. tit. Conensis (Segedi Ioachim, ep. tit. Gypsa­ riensis): III-VIII, 908. EMANUEL IsmoRus MARCUS, ep. Spirensis (Protz Augustinus, ep. tit. Cora­ densis): III-VIII, 907. EscALANTE ALFONsus EMMANUEL, ep. tit. Soranus (Angulo del Valle y Navarro Ioseph a Iesu, ep. Tabasquensis): IV-V, 672. EssER FRANCISCUS, ep. Keimoesanus (Hippel Bruno, ep. Oudtshoornen­ sis): IV-VII, 858. 212 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

FARREN NrGELLUS, ep. Derriensis (McGinley Ioannes, ep. tit. Croensis): III-VIII, 908; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856. FELIC! PERICLES, arch. tit. Samosatensis (De Almeida Moraes Antonius, arch. Nictheroyensis): IV-VII, 858. FELIC! PERICLES, arch. tit. Samosatensis (De Furstenberg Maximilianus, arch. tit. Paltenus): II-VI, 496, 560; III-VIII, 906. FELIC! PERICLES, arch. tit. Samosatensis (Francis Petrus, ep. tit. Arabisse­ nus): II-VI, 496, 560; III-VIII, 906. FERNANDEZ IANUARIUS (Balisa y Melero Nicasius, ep. tit. Cybistrensis): II-VI, 496, 561; III-VIII, 909. FERNANDEZ-CONDE EMMANUEL, ep. Co.rdubensis (Cantero Cuadrado Petrus, ep. Huelvensis): II-VI, 494, 558. FERNANDEZ Y FERNANDEZ DoROTHEUS, ep. tit. Castabalensis (Alcaraz y Alenda Ioseph M., ep. Pacensis): II-VI, 560. FERREIRA DE MACEDO ANTONIUS, arch. tit. Gangrensis (Carolus Carmelus card. Vasconcellos Motta, arch. Apparitiopolitanus): IV-VII, 858. FITZ BLASIUS (Endredy Vendelinus, abb. praes. Congr. Hungaricae 0. Cist.): II-VI, 496, 561. FLETCHER ALBERTUS AwrsIUs, ep. Petriculanus (Douville Arturus, ep. S. Hyacinthi): IV-VI, 684; IV-VII, 856. FLETCHER ALBERTUS ALOISIUS, ep. Petriculanus (Duffy Iacobus Alber­ tus, ep. tit. Silandrensis): II-VI, 493, 557; III-VIII, 908; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856. FLORES MARTIN IACOBUS, ep. Barbastrensis (Ruesca Linus R., ep. Oscensis): II-VI, 493, 557; III-VIII, 909; IV-V, 672; IV-VI, 686; IV-VII, 857.

GANGULY THEOTONIUS A., ep. tit. Olivensis (Graner Laurentius Leo, arch. Dacchensis): II-VI, 494, 558; III-VIII, 908. GARRET MALONEY CAROLUS, ep. tit. Capsitanus (Floersh Ioannes Alexan­ der, arch. Ludovicopolitanus): IV-V, 672; IV-VI, 685. GASBARRI PRIMUS, ep. tit. Tennesiensis (Clemens card. Micara, ep. Veli­ ternus): II-VI, 494, 558; III-VIII, 907. GAVAZZI ALOISIUS AEGIDIUS, abb. n. coad. c.i.s. Sublacen. (Salvi Simon Laurentius, ep. tit. Diocaesariensis in Palaestina): II-VI, 497. GIL SoTRIO CAMILLUS (Novoa Fuente Michael, ep. tit. Chytriensis): IV-V, 673. GrnvANNETTI ALBERTus (Gannon Ioannes Marcus, arch. ep. Eriensis): II-VI, 497, 561. GrovANNETTI ALBERTus (McManaman Eduardus Petrus, ep. tit. Floranien­ sis): II-VI, 497, 561. GOMEZ DE ALMEIDA loANNEs C., ep. tit. Jerafitanus (Moreira Pinto Ioseph da Cruz, ep. Visensis): II-VI, 560. GoN<;ALVEs DO AMARAL ALEXANDER, arch. Uberabensis (Coimbra Ioseph Andreas, ep. Patensis): III-VIII, 906; IV-VII, 855. INDEX PROCURATORUM 213

GoN<;;ALVES DO AMARAL ALEXANDER, arch. Uberabensis (Ferraz Salomon, ep. tit. Eleuthernensis): IV-VII, 855. GoN<;ALVES DO AMARAL ALEXANDER, arch. Uberabensis (Marques Ferreira Almirus, ep. Fertiliensis): III-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VI, 683; IV-VII, 855. GORI ALBERTUS, patr. Hierosolymitanus Latinorum (Gelat Vincentius, ep. tit. Menoidensis): II-VI, 556. GRAFFIN RENATUS, arch. tit. Misthiensis (Marie Alfredus., ep. Caiennen­ sis): II-VI, 493, 557: * GRAZIANO LAURENTIUS MICHAEL, ep. tit. Limatensis (Barrera y Reyes Be­ niaminus, ep. S. Annae): II-VI, 495, 559; III-VIII, 909; IV-V, 671; IV-VI, 685; IV-VII, 856. GRAZIANO LAURENTIUS MICHAEL, ep. tit. Limatensis (Machado y Escobar Michaelangelus, ep. S. Michaelis): IV-VI, 685; IV-VII, 856. GREEN FRANCISCUS losEPH, ep. Tucsonensis (Gercke Daniel Iacobus, arch. tit. Gotyacensis): II-VI, 496, 560. GREEN MICHAEL IosEPH, ep. tit. Trisipensis (Albers Ioseph Henricus, ep. Lansingensis): II-VI, 494, 558. GRELLINGER loANNES BENIAMINUS, ep. tit. Syenitan. (Bona Stanislaus Vin­ centius, ep. Sinus Viridis): III-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VII, 858. GRUTKA ANDREAS GREGORIUS, ep. Garyensis (Donohoe Hugo, ep. Stockto­ niensis): IV-V, 671. GUERIN IosEPH (Boivin Ioannes, arch. tit. Viminaciensis): II-VI, 497, 561; III-VIII, 909; IV-V, 673; IV-VI, 686. GUERIN IosEPH (Porter Villelmus Thomas, arch. tit. Lemnensis): IV-V, 673; IV-VI, 686.

HAMMER RAIMUNDUS (Neuhausler Ioannes B., ep. tit. Calydoniensis): II-VI, 496, 561. HARTL CAROLUS VILLELMUS, ep. tit. Stratonicensis in Caria (Farina Fa­ rina Albertus, ep. tit. Citharizenus): II-VI, 495, 559; III-VIII, 908; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856. HAYES NAEVEUS, prael. null. Sicuanensis (Carroll Iacobus, ep. tit. Atenien­ sis): III-VIII, 909. HELMSING CAROLUS HERMAN, ep. Kansanopolitanus-S. Ioseph (Schulte Pau­ lus Clarentius, arch. Indianopolitanus): IV-VI, 685; IV-VII, 857. HERLIHY DoNALDUS (Keogh Thomas, ep. Darensis et Leighliensis): II-VI, 496, 561; HERLIHY DoNALDUS (Moynihan Dionysius, ep. Kerriensis et Aghadonen­ sis): II-VI, 496, 561. HERLIHY DoNALDUS, ep. Fernensis (Keogh Thomas, ep. Darensis et Leigh­ liensis): IV-V, 672; IV-VI, 685.

* Etiam exc.mus Marcellus Lefebvre subscripsit uti procurator exc.mi Alfredi Marie. 214 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

HICKEY IACOBUS (Woznicki Stephanus, ep. Saginavensis): II-VI, 496, 560; III-VIII, 909. HIEN NGUYEN VAN HoA SIMON, ep. Dalatensis (Cassaigne Ioannes, ep. tit. Gadarensis): II-VI, 494, 558; IV-V, 671; IV-VI, 685; IV-VII, 857. HIEN NGUYEN VAN HoA SIMON, ep. Dalatensis (Morcellini Ioannes, ep. Co­ maciensis): IV-V, 671. RIPPEL BRUNO AuGUSTINUS, ep. Oudtshoornensis (Rosenthal Ioannes B., ep. Civitatis Reginae): II-VI, 496, 560. HOFFMANN IoANNES, ep. Vestphalensis (Colling Claudius, ep. Passofun­ '4ensis): III-VIII, 908. HOFFNER IosEPH, ep. Monasteriensis (Baaken Henricus, ep. tit. Gordenus): IV-VII, 858. HOLLAND THOMAS, ep. tit. Etennensis (King Ioannes Henricus, arch.-ep. Portus Magni): II-VI, 495, 559; III-VIII, 908. HURLEY MARCUS (McGucken Ioseph, arch. S. Francisci in California): IV-VII, 858.

IGLESIAS NAVARRI RAIMUNDUS, ep. Urgellensis (Modrego y Casaus Grego­ rius, arch. Barcinonensis): IV-V, 672.

J.AcHYM FRANCISCUS, arch. tit. Maroneus (Weinbacher Iacobus, ep. tit. Tha­ lensis): II-VI, 493, 557; IV-VI, 683. JACQUOT GEORGIUS, ep. Vapicensis (Bonnabel Augustus, ep. tit. Zuritanus): II-VI, 495, 559; III-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VI, 684; IV-VII, 856. JETTE EDUARDUS, ep. tit. Tabenus (Papineau Ioseph Arturus, ep. Jolietten­ sis): III-VIII, 907; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856.

KoDwo AMISSAH IoANNES, arch. Litoris Capitis (Bowers Ioseph, ep. Ac­ craensis): III-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VI, 683; IV-VII, 855. KoDwo AMIS SAH IoANNES, arch. Litoris Capitis (Porter Villelmus Thomas, arch. tit. Lemnensis): IV-VII, 855. KuNz EDMUNDUS Awrsms, ep. tit. Ptolemaidensis in Phoenicia (Scherer Alfredus Vincentius, arch. Portalegrensis in Brasilia): IV-VII, 858.

LAMARTINE SOARES IosEPH, ep. tit. Fussalensis (Balaguer Michael, ep. tit. Castellominoritanus): IV-VII, 858. LANDI ANDREAS (Swanstrom Eduardus, ep. tit. Arbensis): II-VI, 496, 561. LAscm GONZALEZ Iuuus, ep. tit. Abydenus (Green Ernestus Arturus, ep. Portus Elisabethensis): II-VI, 5 60. LEBRUN MoRATINOS IosEPH ALf, ep. Valentinus in Venezuela (Benitez Fon­ turvel Crispulus; ep. Barquisimetensis): IV-VII, 858. LEBRUN MoRATINOS IosEPH ALf, ep. Valentinus in Venezuela (Maradei Donato Constantius, ep. Cabimensis): IV-VII, 858. INDEX PROCURATORUM 215

LE CORDIER IACOBUS, ep. tit. Prienensis (Leclerc Andreas, ep. tit. Haephe­ stiensis): II-VI, 493; HI-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VI, 683; IV-VII, 855. LEFEBVRE MARCELLUS, arch. tit. Synnadensis in Phrygia (Grimault Augu­ stinus, ep. tit. Maximianopolitanus in Palaestina): II-VI, 493, 557; III-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VI, 683; IV-VII, 855. LEFEBVRE MARCELLUS, arch. tit. Synnadensis in Phrygia (Marie Alfredus, ep. Caiennensis): II-VI, 493. LEFEBVRE MARCELLUS, arch. tit. Synnadensis in Phrygia (Martin Raimun­ dus Henricus, praef. ap. Insularum S. Petri et Miquelonensis): III-VIII, 906. LEFEBVRE MARCELLUS, arch. tit. Synnadensis in Phrygia (Roeder Felix, ep. tit. Anthedonensis): III-VIII, 905. LENGELING AEMILIUS (Hoffner Ioseph, ep. Monasteriensis): II-VI, 497, 561. LOPEZ AVINA ANTONIUS, arch. Durangensis (Aguirre Garda Linus, ep. Cu­ liacannensis): II-VI, 493, 557; IV-V, 671; IV-VI, 685; IV-VII, 857.

MAGYAR! Iuuus (Pflaum Georgius Kilianus, ep. tit. Izirianensis): III-VIII, 909. MALGHIODI HuMBERTUS, ep. Placentinus (Malchiodi Caietanus, arch. tit. Amasenus): II-VI, 493, 557; III-VIII, 905. MALONE IAcoBus, ep, tit. Alabandensis (Walsh Emmet Michael, ep. Young­ stoniensis): II-VI, 495, 559. MALONEY DAVID, ep. tit. Ruspensis (Vehr Urbanus I., arch. Denveriensis): II-VI, 495, 559; III-VIII, 908. MALONEY THOMAS (Floersch Ioannes, arch. Ludovicopolitanus): IV-VII, 858. MALONEY THOMAS (Maloney Carolus, ep. tit. Capsitanus): IV-VII, 858. MANNING TIMOTHEUS, ep. tit. Lesvitanus (Jacobus Franciscus card. Mcin­ tyre, arch. Angelorum in California): IV-VII, 858. MARCHETTI ZroNI VINCENTIUS, ep. Bauropolitanus (Jannucci Antonius, ep. Pinnensis-Piscarensis): III-VIII, 906. MARINAS ARCADIUS (Diaz y Cia Evelius, arch. S. Christophori de Habana): IV-VII, 859. MARINO DroNYSIUS (Lanzo Aegidius Aloisius, ep. Salutiarum): II-VI, 496, 561; III-VIII, 909; IV-V, 673. MARTIN HAYES JACOBUS, ep. tit. Reperitanus (Berry Ioseph Geraldus, arch. Halifaxiensis): IV-V, 672; IV-VI, 686; IV-VII, 857. MARTIN PETRUS, ep. tit. Selinusiensis (Bresson Eduardus, ep. tit. Cestre­ nus ): IV-VI, 684; IV-VII, 856. MAZERAT HENRrcus, ep. Andegavensis (Gaudel Augustus Ioseph, ep. tit. Nysiriensis): II-VI, 495, 559; III-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VI, 684; IV-VII, 855. 216 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

MAZZAROTTO HIERONYMUS, ep. tit. Arsinoitanus (Da Silveira D'Elboux Em­ manuel, arch. Curitabensis): IV-V, 672; IV-VI, 686; IV-VII, 857. McCORMICK IosEPH CARROLL, ep. Altunensis-Iohnstoniensis (Yuen Ching Ping Ioseph M., ep. Ciumatienensis): II-VI, 493, 557; III-VIII, 907; IV-V, 670; IV-VI, 684; IV-VII, 856. McDEVITT ANTONIUS (Toolen Thomas Ioseph, ep. Mobiliensis-Birmingha­ miensis): II-VI, 496, 560; IV-V, 673. MENCHACA LIRA ALEXANDER, ep. tit. Pinarensis (Frias Hurtado Ferdinan­ dus, ep. tit. Baretensis): III-VIII, 908. MENCHACA LIRA ALEXANDER, ep. tit .. Pinarensis (Frias Hurtado Hernan­ dus, ep. tit. Baretensis): IV-VI, 685; IV-VII, 857. METZINGER LucIANUS, prael. null. Ayaviriensis (Ramirez Taboada Paulus, ep. Huachensis): II-VI, 496, 560. Mrccr CoNSTANTINUS, ep. Larinensis (Duran Moreira Alexander, ep. S. Ca­ roli Ancudiae): III-VIII, 906. MIRANDA Y G6MEZ MICHAEL DARIUS, arch. Mexicanus primas Mexici (Orozco Lomelln Franciscus, ep. tit. Vitensis): III-VIII, 905; IV-V, 670; IV-VI, 683; IV-VII, 855. MIRANDA Y G6MEZ MICHAEL DARIUS, arch. Mexicanus, primas Mexici (Villalon Mercado Ioseph, ep. tit. Hermianensis): III-VIII, 905; IV-V, 670; IV-VI, 683; IV-VII, 855. MoJAISKI-PERRELLI GAsTo, arch. ep. Nuscanus (Casullo Christophorus, arch. Compsanus S. Angeli de Lombardia et Bisadensis): II-VI, 493, 557; III-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VI, 683; IV-VII, 855. MoJAISKI-PERRELLI GAsTo, arch. Nuscanus (Tawil Ioseph, arch. tit. My­ rensis Melchitarum): III-VIII, 906. MoLLINK RuMOLDUS (Albers Antonius, ep. Malangensis): IV-VII, 859. MooRs PETRUS, ep. Ruremondensis (Jobst Ioannes, ep. tit. Pitanaeus): III-VIII, 906. MULDERS ALFONSUS I. M. (Baeten Ioseph Villelmus M., arch. tit. Stauro­ politanus): II-VI, 496, 560. MuNOZ DUQUE HANNIBAL, arch. Neo-Pampilonensis (Diaz Plata Ioannes Ioseph, prael. Bertraniae in Catatumbo): III-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VI, 683; IV-VII, 855.

NEPOTE Fus IosEPH, ep. tit. Helensis (Re Carolus, ep. tit. Asponitanus): IV-VII, 858. NETO D'ANGELO IosEPH, arch. de Pouso Alegre (Pellanda Geraldus Miche­ letto, ep. de Ponta Grossa): IV-VII, 858. NEWELL HUMBERTUS, ep. Cheyennensis (Sullivan Bernardus Iacobus, ep. tit. Halicarnassensis): II-VI, 495, 559; IV-V, 672; IV-VI, 685; IV-VII, 857. INDEX PROCURATORUM 217

Nm.HUES ALFONS us, ep. tit. Euroeensis in Epiro (Domingues de Oliveira Ioachim, arch. Florianopolitanus): II-VI, 495, 559; III-VIII, 907; IV-V, 670; IV-VI, 684; IV-VII, 856. NrnHUES ALFONS US, ep. tit. Euroeensis in Epiro (Hostin Daniel, ep. La­ gensis): II-VI, 495, 559; III-VIII, 907; IV-V, 671; IVNI, 684; IV-VII, 856. NILMAR IoANNES, ep. tit. Zaparenus (Cuenca Ioseph M., arch. Jarensis): II-VI, 494, 558.

O'CONNOR VILLELMUS AwrsIUs, ep. Campifontis in Illinois (McNamara Martinus, ep. Ioliettensis in Illinois): II-VI, 493, 557; III-VIII, 907. O'DONNELL PATRICIUS M., arch. tit. Pelusiotanus (Duhig Iacobus, arch. Brisbanensis): II-VI, 492, 556; III-VIII, 906. OUELETTE IosEPH Lunovrcus ANDREAS, ep. Montis Laurei (Pelletier Geor­ gius Leo, ep. Trifluvianensis): IV-VI, 685. OUELETTE IosEPH L. A., ep. tit. Carrhenus (Limoges Ioseph Eugenius, arch.-ep. Montis Laurei): III-VIII, 907.

PADILLA LOZANO IosEPH GUADALUPE, ep. Verae Cruds .(Alcaraz Figueroa Stanislaus, ep. Matamorensis): III-VIII, 908. PALAZZINI PETRUS, arch. tit. Caesariensis in Cappadocia (Tortola Adulfus Servandus, arch. Paranensis): III-VIII, 906. PARE MARIUS, ep. Chicoutimiensis (Melan~on Georgius, arch. tit. Esboni­ tanus): II-VI, 494, 558; III-VIII, 908; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856. PARENTY ANDREAS, ep. tit. Sitifensis (Perrin Victor Ioannes, ep. tit. Blaun­ denius): II-VI, 494, 558. PAUL IANUARIUS, ordinarius Chandaensis (Kavukatt Matthaeus, arch. Chan­ ganacherrensis): IV-V, 672; IV-VI, 686. PAULISSEN AwrsIUs S. I. (Willekens Petrus, ep. tit. Zoravenus): II-VI, 496, 561. PEDICA STEPHANUS M. O.S.B. Silv. (Regno Bernardus, ep. tit. Bagaiensis): II-VI, 496, 561; III-VIII, 909. PELICAN IosEPH (Vonderach Ioannes, ep. Curiensis): II-VI, 497, 561. PEREIRA DE AQUINO IosEPH, ep. Prudentipolitanus (Serra Rudericus, ep. S. Caroli in Brasilia): IV-V, 672; IV-VI, 686. PEREZ GONZALEZ RAPHAEL O.E.S.A. (Herrero Garrote Gerardus, ep. tit. Ciamteanus): II-VI, 496, 561; III-VIII, 909. PETERS HERMES O.F.M. (Durand Ludovicus P., ep. tit. Gironensis): II-VI, 496, 561; III-VIII, 909; IV-V, 673; IV-VI, 686; IV-VII, 858. Prcco IoANNES, ep. tit. Anaeus (Imberti Franciscus, arch. Vercellensis): IV-VI, 686; IV-VII, 858. PILDAIN Y ZAPIAIN ANTONIUS, ep. Canariensis (Moll y Salord Emmanuel, ep. Dertosensis): II-VI, 560. 218 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

PILLAI AEMILIANUS, ep. Iaffnensis (Thomas card. Cooray, arch. Colum­ bensis in Ceylon): IV-VI, 685. PIMENTEL RAIMUNDUS HENRICUS (Rojas Chaparro Ioseph Leo, ep. Tru­ xillensis in Venezuela): IV-VI, 686. PINAULT HENRICUS, ep. Cemtuanus (Martinez Vargas Ioseph M., ep. Ar­ meniensis): II-VI, 494, 558. PINA TORRES IosEPH EMMANUEL, ep. tit. Milevitanus (Hurtado y Robles Anastasius, ep. Tepicensis): II-VI, 495, 559; III-VIII, 907; IV-V, 670; IV-VI, 684; IV-VII, 856. PINA TORRES IosEPH EMMANUEL, ep. tit. Milevitanus (Yerena y Cama­ rena Emmanuel Hieronymus, ep. tit. Bosetanus): III-VIII, 907. POLETTI HuGo, ep. tit. Medelitanus (Schmitt Paulus Ioseph, ep. Metensis): III-VIII, 907. PORION IoANNEs B. (Vidal Ferdinandus, min. gen. Ord. Carthusianorum): II-VI, 496, 561.

QuADRI SANCTES, ep. tit. Villanovensis (Binaschi Gaudentius, ep. Pinero­ liensis): IV-VI, 686; IV-VII, 858. QUINN HUGO (Metzger Sydney Matthaeus, ep. Elpasensis): II-VI, 496, 560. QUINTERO ARCE CAROLUS, ep. Vallipolitanus (Gerena y Camerena Emma- nuel H., ep. tit. Bosetanus): II-VI, 495, 559. - QUINTERO ARCE CAROLUS, ep. Vallipolitanus (Hernandez Hurtado Adol­ fus, ep. Tapacolensis): III-VIII, 908. QUINTERO ARCE CAROLUS, ep. Vallipolitanus (Salazar Lopez Ioseph, ep. tit. Prusiensis): II-VI, 495, 559; III-VIII, 908; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856. QUINTERO ARCE CAROLUS, ep. Vallipolitanus (Toriz Cobian Alfonsus, ep. Queretarensis): II-VI, 495, 559; III-VIII, 908; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856.

RAYAPPAN AMBROSIUS, arch. Pondicheriensis et Cuddalorensis (Colas Augu­ stus Simeon, arch. tit. Arcadiopolitanus in Europa): II-VI, 493, 557. RENDEIRO FRANCiscus, ep. tit. Benepotensis (Pereira Venancio Ioannes, ep. Leiriensis): IV-VII, 858. RICHTER HuGo (Emanuel Isidorus Marcus, ep. Spirensis): IV-V, 673. RIOBE VITUS M., ep. Aurelianensis (Picard de la Vacquerie Robertus, ep. tit. Amidenus): II-VI, 495, 559; III-VIII, 908; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856. RODRIGUEZ AuGUSTINUS, ep. Villaricensis (Raymundos Timotheus Geor­ gius, ep. tit. Chariopolitanus): IV-V, 672; IV-VI, 686. RoHRACHER ANDREAS, arch. Salisburgensis, primas Germaniae (Hefter Adam, arch. tit. Maximianopolitanus in Rhodope): III-VIII, 905; IV-V, 670; IV-VI, 683. INDEX PROCURATORUM 219

RoLIM DE MouRA ZACHARIAS, ep. Cajazeirasensis (De Oliveira Expeditus Eduardus, ep. Patosensis): II-VI, 494, 558; III-VIII, 908; IV-VI, 686; IV-VII, 857. ROLLAND CLAUDIUS, ep. Antsirabensis (Girouard Paulus, ep. Morondaven­ sis): II-VI, 495, 559. RUTTEN PETRUS (Arntz Petrus Marinus, ep. Bandungensis): IV-V, 673; IV-VI, 686; IV-VII, 858.

SALGADO loANNES M., O.M.I. (Collignon loannes L., ep. Caiesensis): II-VI, 496, 561; III-VIII, 909; IV-V, 673. SALINAS FuENZALIDA AuGusTus OsvALDUS, ep. Linarensis (De Alba y Hernandez Ignatius, ep. Colimensis): II-VI, 560. SANCHEZ TINoco ALFoNsus, ep. Papantlensis (Angulo del Valle y Navarro loseph a Iesu, ep. Tabasquensis): III-VIII, 907. SANCHEZ TINOCO ALFONsus, ep. Papantlensis (Sahagun de la Parra loseph a Iesu, ep. Tullanensis): III-VIII, 907. SAPELAK ANDREAS, ep. tit. Sebastopolitanus in Thracia (Praska loannes, ep. tit. Zygritanus): II-VI, 560. SENNER loANNES, ep. Cochabambensis {Luna Petrus F., ep. tit. Titiopolita­ nus): II-VI, 493, 557; III-VIII, 907; IV-V, 670; IV-VI, 684; IV-VII, 856. SENNOTT RoBERTus (Ricardus card. Cushing, arch. Bostoniensis): II-VI, 497, 561; III-VIII, 909; IV-VII, 858. SEDLMEIER VILLELMUS, ep. tit. Aulonitanus (Casey Laurentius, ep. tit. Ceaensis): III-VIII, 907. SEDLMEIER VILLELMUS, ep. tit. Aulonitanus (Ruth Ioannes, ep. tit. Amu­ darsensis): III-VIII, 907. SPEIR ALoisrns (Gennadios Adem, sup. gen. Ord. Anton. Alepp. Maro­ nitarum): II-VI, 496, 561; III-VIII, 909; IVN, 673; IV-VI, 686; IV-VII, 858. SHEERIN loANNES B. (Durick Ioseph Aloisius, ep. tit. Cerbalitanus): III-VIII, 909. SILVA SILVA RADULFUS, ep. tit. Eudoxiadensis (Larrafn Cordovez Eduar­ dus, ep. Rancaguensis): III-VIII, 907; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856. STELLA CoNSTANTINUS, arch. Aquilanus (Da Silveira D'Elboux Emmanuel, arch. Curitibensis): III-VIII, 905. SZYMANSKI RAMIREZ ARTURUS, ep. tit. Cerasuntinus (Villarreal y Fierro Iesus, ep. S. Andreae de Tuxtla): II-VI, 495, 559; III-VIII, 908.

TAVARES BAETA NEVES DANIEL, ep. Septemlacunensis (Garda Ayala loseph a Iesu, ep. tit. Lacedaemoniensis): IV-V, 672. TEIXEIRA VIEIRA VALFRIDUS, ep. tit. Larandensis (Mendon~a Monteiro An­ tonius, ep. Bonfimensis): III-VIII, 908. 220 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

TENHUMBERG HENRrcus, ep. tit. Thuburnicensis (Roleff Henricus, ep. tit. Elaeerisis): IV-VII, 858. TrnrvELLA STEPHANUS, ep. tit. Canensis (Lefebvre Andreas, ep. Kikuiten­ sis): II-VI, 494, 558. TOBIN THOMAS (Howard Eduardus, arch. Portlandensis in Oregon): II-VI, 496, 561; III-VIII, 909; IV-V, 673; IV-VII, 859. TORRES OLIVER loANNES F., ep. Poncensis (Aponte Martinez Aloisius, ep. S. Ioannis Portoricensis): IV-V, 6 7 2. TRUJILLO ARANGO AuGusTus, ep. Jericoensis (Jaramillo Tobon Antonius I,oseph, arch. tit. Cotradensis): II-VI, 495, 559; III-VIII, 908. VALENZUELA Rros FRANCiscus B., ep. Antofagastensis (Larrain C. Eduar­ dus, ep. Rancaguensis): II-VI, 494, 558. VALLEJO HENRrcus ALEXANDER, praef. ap. Tierradientroensis (Canyes Mar­ cellianus, praef. ap. Laetitiae): II-VI, 560. VAN DEN BRONK ANDREAS, ep. Parakuensis (Holland Ioseph Gerardus, ep. tit; Cynopolitanus in Aegypto): III-VIII, 907; IV-V, 670; IV-VI, 684; IV-VII, 856. VAN KERCKHOVEN IosEPH, sup. gen. M.S.C. (Scharmack Leo, ep. tit. Moste­ nensis): II-VI, 496, 560; III-VIII, 909. VARANI IosEPH, ep. Iaboticaballensis (Gon\'.alves Ioseph Ioachim, ep. tit . . Tanitanus): IV-V, 670. · VARANI IosEPH, ep. Iaboticaballensis (Lafayette Libanius, ep. Riopreten­ sis): II-VI, 494, 558; III-VIII, 906; IV-V, 670; IV-VI, 683; IV-VII, 855. VERBAARSCHOT MARINUS (Lucas Martinus, arch. tit. Adulitanus): IV-VI, 686; IV-VII, 858. VILLEPELET IoANNES IosEPH, ep. Nannetensis (Morilleau Xaverius, ep. Rupellensis): II-VI, 495, 559. VOGEL CYRILLUS, ep. Salinensis (Roy Blanchette Romeus, ep. tit. Maxi­ tensis): IV-V, 672; IV-VI, 686; IV-VII, 857. WEINBACHER IACOBUS, ep. tit. Thalensis (J achym Franciscus, arch. tit. Ma­ roneus): III-VIII, 907. W6JCIK .VALENTINUS, ep. tit. Barenus in Hellesponto (Lorek Ioannes Can­ . tius, ep. Sandomiriensis): II-VI, 494, 558. WouTERS ANTONIUS (Van Sambeek Ioannes, ep. tit. Traculensis): III-VIII, 909. ZAMBRANO CAMADER RADULFUS, ep. Facatativensis (Gachet Carolus Al­ fon~us, ep. Castriesensis): IV-V, 6 71. ZAZINOVIC CARMEL US, ep. tit. Lebessenus (Srebrnic Ioseph, arch.-ep. Ve­ gliensis): IINI, 495, 559; III-VIII; 908; IV-V, 671; IV-VI, 684; IV-VII, 856. ZINAT6 CAROLUS·, ep. Vicentinus (De Liva Octavius, arch. tit. Heliopolita­ nus in Phoenicia): II-VIII, 907. IV INDEX AUDITORUM ET AUDITRICIUM

INDEX AUDITORUM ET AUDITRICIUM

I

ADJAKPLEY EusEBIUs DUFF FRANCISCUS III, IV ·k IV ALVAREZ IcAzA MANERO IosEPH EHRLE GERTRUDIS IV IV BALDINUCCI CONSTANTINA, S.C. ESTRADA CHRISTINA, A.C.I. III, IV III, IV BELLOSILLo MARIA CoLUMNARIS FEDDISH CLAUDIA, O.S.B.M. III, IV III, IV CHACKO K. c. FLEIG PAULUS IV III, IV CHEN IoANNES GHANEM MARIA HENRICA, SS.CC. III, IV III, IV CHIMY HIERONYMA, S.S.M.I. GEDDA ALOISIUS IV III, IV CORDERO LANZA DI MoNTEZEMOLo AMALIA GoLDIE RosA MARIA III, IV III, IV DE HABICHT MIECZYSLAW GoLZIO SILVIUS II, III, IV II, III, IV DELGRANGE RADULFUS GUILLEMIN SUSANNA, F .d.1.C. IV III, IV DE SKODA HEDVIGIS GurTTON IoANNES IV II, III, IV DE ROSEN LEO HERNANDEZ IosEPH MARIA III, IV III, IV DE vALON MARIA SABINA, R.S.C.I. INGLESSIS AEMILIUS III, IV II, III, IV

-1c Numeri romani indicant Concilii periodos. 224 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

KEEGAN PATRICIUS PARENTELLI CLAUDIA III, IV IV

KHOUZAM MARIA A CRUCE, S.E.S.C. PEREZ BARTHOLOMAEUS III, IV III, IV

LARNAUD foANNES RoELOFFZEN ANNA MARIA II, III, IV III, IV

LONGORIA DE ALVAREZ lcAZA MA­ RoLLET HENRrcus RIA A LUCE II, III, IV IV ROMAN STEPHANUS LUKE MARIA, S.L. III, IV III, IV SUGRANYES DE FRANCH RAIMUNDUS MANZINI RAIMUNDUS II, III, IV II, III, IV SwrnzAWSKI STEPHANUS MARENGHI-MARENCO GRILLO IDA III, IV III, IV VANISTANDAEL AUGUSTUS MARIA IuLIANA A. D. I. CHR. III, IV II, III, IV VAZQUEZ loANNES McCARTHY IosEPH CATHARINA III, IV III, IV II,

MICELI ALDA VERONESE VIcTORINUS III, IV II, III, IV

MONNET MARIA ALOISIA VITO FRANCISCUS III, IV II, III, IV

MoYANO MARGARITA VoN L6E VALTHERUS IV IV

NORRIS IACOBUS WORK MARTINUS H. II, III, IV IV INDEX AUDITORUM ET AUDITRICIUM 225

II

Index editus cura Secretariae Auditorum et Auditricium 1

A

INDEX AumTORUM ET AumTRICIUM

Mr Eus:EBE ADJAKPLEY Mlle GERTRUDE EHRLE Secretaire Regional Africain de la Federa­ Membre du Bureau de l'Union Mondiale tion Internationale de la Jeunesse Catho­ des Organisations Feminines Catholiques. lique. Dr PAUL FLEIG Mr Jos:E ET Mme Luz ALVAREZ President de l'Union Mondiale des Ensei­ lcAZA gnants Catholiques. Fondateurs du Mouvement Familial Chre­ Prof. LUIGI GEDDA tien au Mexique, Presidents du Secretariat President de la Federation Internationale pour l'Amerique Latine du Mouvement Fa­ des Medecins Catholiques. milial Chretien. Mlle RosEMARY GOLDIE Mlle PILAR BELLOSILLO Secretaire Executive du COPECIAL. Presidente de l'Union Mondiale des Orga­ nisations Feminines Catholiques et Presi­ Prof. SILVIO GoLZIO dente en exercice de la Conference des President du Conseil Directeur du CO­ O.I.C. PECIAL.

Mr ]OHN CHEN Mme IDA veuve GRILLO nee MA- President du Conseil pour l'Apostolat des RENGHI-MARENCO Laics. de l'Union des Femmes de I'Action Catho­ lique Italienne. Mr K. C. CHACKO Directeur du "College of Engineering" de Mr ]EAN GuITTON l'Universite du Kerala. de l'Academie Fran~aise.

Mr RAOUL DELGRANGE Mr MIECZYSLAW DE HABICHT Ancien President du Bureau International Sceretaire Permanent de la Conference des Catholique de l'Enfance. Organisations Internationales Catholiques.

Mr FRANK DuFF Dr Jos:E-MARIA HERNANDEZ Fondateur et President de la Legion de President de l'Action Catholique des Phi­ Marie. lippines.

1 L'Osservatore Romano, 25-9-1965, p. 7.

15 226 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Mr EMILE INGLESSIS Mr BARTOLO PEREZ Directeur du Secretariat General de la President de la JOC Internationale. Federation Internationale des Hommes Ca­ tholiques. Mlle ANNE-MARIE RoELOFFZEN Secretaire Generale de la Federation Mon­ Mr PATRICK KEEGAN diale des Jeunesses Feminines Catholiques. President du Mouvement Mondial des Travailleurs Chretiens, Membre du Con­ Mr HENRI RoLLET seil Directeur du COPECIAL. President de la Federation Internationale des Hommes Catholiques. Mr }EAN LARNAUD Mr STEPHEN ROMAN Secr~taire General du Centre Catholique (de rite byzantin). International de Coordination aupres de !'UNESCO. Mr L:EoN DE RosEN Baron WALTER VON L6E President de l'Union Internationale des Dirigeants d'Entreprise Chretiens (UNIA­ President de la Federation Internationale P AC). des Mouvements d'Adultes Ruraux Ca­ tholiques (FIMARC). Baronne HEDWIGE SKODA Membre de equipe internationale de Mme JosEPH McCARTHY l' Renaissance Chretienne. du National Council of Women. Prof. RAMON SuGRANYES DE FRANCH Prof. RAIMONDO MANZINI President sortant de Pax Romana-MIIC President de !'Union Internationale de la et de la Conference des 0 .LC.. Presse Catholique. Mr AUGUSTE VANISTENDAEL Dr ALDA MICELI Secretaire General de la Confederation Presidente Generale des « Missionarie del­ Internationale des Syndicats Chretiens. la Regalita di Cristo » et du « Centro Ita­ liano Femminile ». Mr JuAN VAZQUEZ President de la Federation Internationale Mlle MARIE-LOUISE MONNET de la Jeunesse Catholique, Membre du Presidente du Mouvement International Conseil Directeur du COPECIAL. de l'Apostolat des Milieux Sociaux In­ dependants. Mr VrTTORINO VERONESE ex-Directeur General de !'UNESCO et Marquise AMALIA veuve CORDERO President des 1er et 2~me Congres Mondiaux LANZA DI MoNTEZEMOLO pour l'Apostolat des Laks. Presidente de l'CEuvre pour l'Assistance Spirituelle aux Armees. Prof. FRANCESCO VITO Vice-President de la Federation Interna­ Mlle MARGARITA MoYANO LLERENA tionale des Universites Catholiques. Presidente de la Federation Mondiale des Jeunesses Feminines Catholiques. Prof. STEFEN SwIEZAWSKI de l'Universite Catholique de Lublin (Po­ Mr }AMES NORRIS logne). President de la Commission Internatio­ nale Catholique des Migrations. Mr MARTIN WORK Directeur executif du Conseil National Mlle GLADYS PARENTELLI des Hammes Catholiques (USA), membre Vice-Presidente du Mouvement Interna­ du Conseil Directeur du COPECIAL, tional de la Jeunesse Agricole et Rurale membre du bureau de la FIHC et du bu­ Catholique (MIJARC). teau .de l'UNDA. INDEX AUDITORUM ET AUDITRICIUM 227

B INDEX AuDITRICIUM RELIGIOSARUM

Mere CosTANTINA BALDINucc1, S.C. Mere SuzANNE GuILLEMIN Superieure Generale de l'Istituto Maria Superieure Generale des Filles de la Cha­ Bambina. rite. Schw. M. JULIANA, A.D.J. Chr. Mere JE.RoME CHIMY, S.S.M.I. Secretaire Generale de l'Union des Supe­ (Ukrainienne). rieures Majeures d'Allemagne.

Mere CHRISTINE EsTRADA, A.C.J. Mere MARIE DE LA CROIX KHouzAM Superieure Generale des Sreurs Egyptien­ ex-Superieure Generale des Ancelles du nes du Sacre Creur - Heliopolis - et Sacre-Creur. Presidente de l'Union des Religieuses En­ seignantes d'Egypte. Mere CLAUDIA FEDDISH Superieure Generale de l'Ordre des Ba­ Mere MARY LuKE, S.L. siliens de Ste Macrina (OSBM), rite by­ Superieure Generale des Sreurs de Loreto zantin. a Nerinx (Kentucky - USA), Presidente de la Conference des Superieures Ma­ jeures des Instituts Feminins aux USA. Mere MARIE HENRIETTE GHANEM, SS.CC. Mere SABINE DE VALON, R.S.C.J. Superieure des SS. Creurs de Jesus et Superieure Generale des Dames du Sa­ Marie, Presidente de l'Assemblee des Su­ cre-Creur, Presidente de l'Union des Su­ perieures Majeures du Liban. perieures Generales.

v

INDEX OBSERVATORUM DELEGATORUM AD CONCILIUM V ATICANUM II ET HOSPITUM SECRETARIATUS AD UNITATEM CHRISTIANORUM FOVENDAM

INDEX OBSERVATORUM DELEGATORUM AD CONCILIUM VATICANUM II ET HOSPITUM SECRETARIATUS AD UNITATEM CHRISTIANORUM FOVENDAM

I PERIODUS PRIMA 1962

Eglise Russe Orthodoxe ( Patriarcat de Moscou) Tres Rev. Archipretre Vitalij BoROVOJ, professeur a l'academie ecclesiastique de Leningrade. Tres Rev. Archimandrite VLADIMIR (Kotliarov), vice-superieur de la mission religieuse russe a Jerusalem. Substitut: Mr Nikolaj ANFINOGUENOV, secretaire de la representation de l'Eglise Russe Orthodoxe aupres du Conseil CEcumenique des Eglises a Geneve.

Eglise Russe Orthodoxe a l'Etranger Son Exe. Mgr ANTONY, eveque de Geneve (Suisse). Tres Rev. Archipretre Igor TROYANOFF, recteur des eglises russes orthodoxes de Lausanne et Vevey (Suisse). Substitut: Dr Serge GROTOFF' professeur a l'universite internationale pour les etudes social es, Rome.

Eglise Copte Orthodoxe Tres Rev. Youhanna GurRGUIS, ancien inspecteur au Ministere de !'Instruc­ tion Publique d'Egypte. Dr Tadros Mikhail TADROS, ancien conseiller a la Cour d'Appel, Ale­ xandrie.

Eglise Syrienne Orthodoxe Tres Rev. Ramban Zakka B. IWAS, secretaire du conseil executif du patriar­ cat, Damas. 232 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Eglise Armenienne Orthodoxe ( Catholicossat de Cilicie) Tres Rev. Vardapet Karekin SARKISSIAN, recteur du seminaire armenien d'Antelias (Liban).

Eglise Ethiopienne Orthodoxe Tres Rev. Abba Petros Gabre SELASSIE. Mr Haile Mariam TESHOME.

Eglise Vieille-Catholique (Union d'Utrecht) Tres Rev. Chanoine Petrus Johannes MAAN, professeur d'Ecriture Sainte au seminaire d'Amersfoort (Pays-Bas).

Communion Anglicane Tres Rev. Dr John R. H. MOORMAN, de l'Eglise d'Angleterre, eveque de Ripon (Angleterre). Rev. Dr Frederick C. GRANT, de l'Eglise Protestante Episcopalienne aux Etats-Unis, professeur emerite de theologie biblique a l'Union Theolo­ gical Seminary, New York. Ven. Archidiacre Harold DE SoYsA, de l'Eglise de l'Inde, Pakistan; Burma et Ceylon, ancien principal de la Divinity School de Colombo (Ceylon). Substitut: Rev. Dr William J. WoLF' professeur a !'Episcopal Theological School, Cambrigde (Etats-Unis). * * * Rev. Chanoine Bernard PAWLEY, chanoine-tresorier de la cathedrale

d'Ely (Angleterre), representant des archev1eques de Cantorbery et de York, Rome.

Federation Lutherienne Mondiale Rev. Dr Kristen E. SKYDSGAARD, professeur de theologie systematique a l'universite de Copenhague (Danemark). Dr George LINDBECK, professeur d'histoire de la theologie a l'universite de Yale, New Haven (Etats-Unis). Substituts: Rev. Dr Vilmos VAJTA, directeur de la section theologique de la Federa­ tion Lutherienne Mondiale, Geneve (Suisse). Rev. Dr w alter LEIBRECHT' professeur a la Divinity School de l'universite de Chicago (Etats-Unis).

Alliance Presbyterienne Mondiale Rev. Hebert Roux, pasteur de l'Eglise Reformee de France, charge de mis­ sion pour les relations inter-confessionnelles, Paris. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 233

Rev. Dr Douglas W. D. SHAW, de l'Eglise d'Ecosse. Rev. Dr James NICHOLS, professeur au Princeton Theological Seminary, Princeton (Etats-Unis). Substitut: Rev. Dr Vittorio SuBILIA, doyen de la faculte theologique de l'Eglise Vaudoise, Rome.

Eglise Evangelique d'Allemagne Rev. Dr Edmund SCHLINK, professeur de theologie dogmatique a l'univer.. site de Heidelberg (Allemagne).

Conseil Mondial des Methodistes Tres Rev. Bishop Fred Pierce CORSON, president du Conseil Mondial des Methodistes, Philadelphia (Etats-Unis). Rev. Dr Harold ROBERTS, principal du Richmond College, Richmond (An­ gleterre). Rev. Dr Albert c. OUTLER, professeur de theologie a la Southern Methodist University, Dallas (Etats-Unis). Substituts: Rev. Dr Fr. HILDEBRANDT, professeur de theologie a la Drew University, Madison (Etats-Unis). Rev. Dr Jose MIGUEZ-BONINO' recteur de la faculte evangelique de theologie a Buenos Aires (Argentine). Rev. Dr Robert E. CUSHMAN, doyen de la Divinity School a la Duke University, Durham (Etats-Unis). Rev. Pasteur Reginald KISSACK, representant de l'Eglise methodiste britan­ nique du Royaume Uni et de la societe missionaire methodiste en Italie, Rome.

Conseil International des Congregationalistes Rev. Dr Douglas HoRTON, ancien moderateur du Conseil International des Congregationalistes, Randolph (Etats-Unis). Rev. Dr George B. CAIRD, professeur au Mansfield College, Oxford (An­ gleterre). Substituts: Rev. Dr George Hunston WILLIAMS' professeur d'histoire ecclesiastique a la Divinity School de l'universite de Harvard, Cambridge (Etats-Unis). Rev. Dr Robert V. Moss, Jr. president du Lancaster Theological Seminary, Lancaster (Etats-Unis). Rev. Dr Reiko A. OBERMAN, professeur d'histoire ecclesiastique a la Di­ vinity School de l'universite de Harvard, Cambridge (Etats-Unis). 234 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Convention Mondiale des Eglises du Christ (Disciples) Rev. Dr Jesse M. BADER, secretaire general de la Convention Mondiale des Eglises du Christ, New York.

Comite Mondial des Amis Dr Richard ULLMANN, professeur au Woodbrooke College, Birmingham (Angleterre). Substitut: Mr William HUBBEN, redacteur du Friends Journal, Philadelphia (Etats-Unis).

Association Internationale du Christianisme Liberal (I.A.R.F.) Dr L. J. VAN HOLK, professeur a l'universite de Leyde (Pays-Bas). Dr Dana McLean GREELEY, president de !'Association Universaliste Unita­ rienne, Boston (Etats-Unis). Substitut: Dr J. Luther ADAMS, professeur de morale chretienne a la Di­ vinity School de l'universite de Harvard, Cambridge (Etats-Unis).

Conseil CEcumenique des Eglises ( Geneve) Rev. Dr Lukas V rs CHER, secretaire pour les recherches de la commission « Foi et Constitution ».

Rotes du Secretariat

Son Exe. Mgr CASSIEN, recteur de l'institut de theologie orthodoxe St Serge de Paris. Rev. Pasteur Roger ScHUTZ, prieur de la communaute protestante de Taize (France). Rev. Pasteur Max THURIAN, sous-prieur de la meme communaute. Dr Oscar CuLLMANN, professeur aux universites de Bale et de Paris. Dr G. c. BERKOUWER, professeur a l'universite libre d'Amsterdam (Pays­ Bas). Tres Rev. Archipretre Alexandre SCHMEMANN' vice-doyen du seminaire or­ thodoxe St Vladimir, New York (Etats-Unis). Dr Stanley I. STUBER, directeur executif du Missouri Council of Churches, Jefferson City (Etats-Unis). Rev. Dr Joseph M. JACKSON, president de la National Baptist Convention U.S.A. Inc., Chicago (Etats-Unis). INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 235

ALLOCUTIO SuMMI PoNTIFrcrs loANNIS XXIII in Aula Consistorii Palatii Apostolici habita ad Observatores Legatos, ad primam Concilii Oecumenici Vaticani II periodum missos, et ad Hospites Secretariatus ad unitatem Christianorum fovendam.

Die 13 mensis Octobris a. 1962

Chers Messieurs, Notre rencontre de ce jour, si agreable, revet un caractere familier et confidentiel. Elle veut ,etre empreinte a la fois de respect et de simplidte. Le premier mot qui monte du cceur est une priere: c'est un enseignement utile a tous, tire du psaume 67: Benedictus Dominus per singulos dies: portat onera nostra Deus} salus nostra. Beni soit le Seigneur, jour apres jour! II nous porte, le Dieu de notre salut (Ps. 67, 20). En 1952, le pape Pie XII, par un geste imprevu et surprenant, me demanda de devenir patriarche de Venise. Je lui fis savoir que je n'avais pas besoin de reflechir beaucoup pour accepter. Ma volonte, en effet, n'entrait pour rien dans cette proposition; il n'y avait dans mon ame aucun desir d'etre oriente vers telle fonction ou tel ministere, plutot que vers tel autre. Ma devise episcopale su:ffisait a la reponse: Obedientia et Pax! Quand done, apres trente ans de service direct du Saint-Siege, je me disposai a commencer un genre de vie presque nouveau et a rencontrer' comme pasteur, le peuple de- Venise, que je devais guider ensuite pendant six ans, je repensai, en les meditant, a ces paroles du psaume: Portat onera nostra Deus, Dieu nous porte. II nous porte comme nous sommes et avec ce que nous avons: avec ses richesses en nous et avec nos miseres. Cette meme pensee me fut presente quand j'acceptai, il y a quatre ans, la .succession de Saint Pierre, et dans tout ce qui a ete fait depuis, jour apres jour, jusqu'a l'annonce et a la mise en route du Concile. En ce qui concerne mon humble personne, je n'aime pas me referer a des inspirations particulieres. Je m'en tiens a la saine doctrine: elle enseigne que tout vient de Dieu. C'est dans cette meme perspective que j'ai considere comme une inspiration celeste l'idee du Candle qui vient de s'ouvrir le 11 octobre. Ce jour-la je puis vous assurer que j'etais fort emu. A cette heure providentielle et historique, j'etais particulierement atten­ tif a mon devoir du moment present, qui consistait a me recueillir, a prier et a remercier le Seigneur. Cependant mon regard se portait de temps a autre sur tant de fils et de freres. Et des qu'il se posa sur votre groupe, sur chacune de vos personnes, je trouvai dans votre presence un motif de reconfort. 236 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Sans vouloir anticiper sur l'avenir, contentons-nous aujourd'hui de cons­ tater le fait. Benedictus Deus per singulos dies! Quant a vous, veuillez lire dans mon creur: vous y trouverez peut-etre bien davantage que dans mes paroles. Comment pourrais-je oublier les dix annees passees a Sofia? et les dix autres passees a Istanbul et Athenes? Ce furent vingt annees heureuses et bien remplies, au cours desquelles j'ai fait la connaissance de personnalites venerables et de jeunes pleins de generosite. Je les considerais avec amitie, meme si ma mission de representant du Saint-Pere en proche Orient ne les concernait pas directement. Ensuite, a Paris, qui est l'un des carrefours du monde - et qui le fut tout particulierement aussitot apres la derniere guerre -, j'eus de nombreuses rencontres avec des chretiens appartenant a diverses denominations. Jamais, a ma connaissance, il n'y eut entre nous confusion dans les prin­ cipes, ni aucune contestation sur le plan de la charite dans le travail commun que nous imposaient les circonstances pour assister ceux qui souffraient. Nous n'avons pas « parlemente », mais parle; nous n'avons pas discute, mais nous nous sommes aimes. Un jour deja lointain, je remis a un venerable vieillard, prelat d'une eglise orientale qui n'etait pas en communion avec Rome, une medaille du ponti­ ficat de Pie XI. Ce geste voulait etre - et fut - un simple acte d'aimable courtoisie. Peu de temps apres, ce vieillard, sur le point de fermer rles yeux a la lumiere de ce monde, voulut qu'a sa mort la medaille fut placee sur son creur. Je l'ai vu en personne, et ce souvenir m'attendrit encore. C'est a dessein que je fais allusion a cet episode, parce que, dans sa tou­ chante simplicite, il est comparable a une fleur des champs que le renouvel­ lement des saisons permet de cueilHr et d'offrir. Que le Seigneur veuille bien accompagner toujours ainsi nos pas de sa grace! Votre chere presence ici, !'emotion qui etreint mon creur de pretre - d'episcopus Ecclesiae Dei, comme je le disais jeudi devant l'assemblee con­ ciliaire - !'emotion de mes collaborateurs, la votre aussi, j'en suis bien sur, m'invitent a vous confier le desir de man creur, qui brule de travailler et de souffrir pour qu'approche l'heure OU se realisera, pour tous, la priere de Jesus a la derniere Cene. Mais la vertu chretienne de patience ne doit pas nuire a celle de prudence, qui est, elle aussi, fondamentale. Oui, je le repete: Benedictus Deus per singulos dies: que Dieu soit beni chaque jour. Pour aujourd'hui, done, que cela nous suflise. L'Eglise catho­ lique est a son travail, serein et genereux; vous, a votre fonction d'observa­ teurs, avec une attention renouvelee et bienveillante. Que sur tout et sur tous descende la grace celeste, qui inspire, meut les creurs, et couronne les merites.1

1 A.A.S., 54 (1962), pp. 814-816. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 237

VERBA quae Em.mus Card. Augustinus Bea, praeses Secretariatus ad unitatem Chri­ stianorum fovendam, ad Summum Pontificem Ioannem XXIII direxit, die 13 mensis Octobris a. 1962.

Beatissimo Padre, Essendo il Segretariato per l'Unione dei Cristiani istituito da Vostra Santita per lo scopo di promuovere i contatti con tutti quanti professano la fede in Cristo Nostro Signore e Redentore e per aiutarli con carita nel seguire i lavori del Concilio, siamo oggi oltremodo lieti di poter presentare a Vostra Santita un numero cosl considerevole di Osservatori Delegati e di Ospiti del Segre­ tariato, fratelli nostri in Cristo. La loro presenza manifesta chiaramente quanto grande sia il loro inte­ resse di conoscere pill da vicino la nostra Chiesa ·Cattolica Romana, la sua dottrina, le sue norme di vita, la sua costituzione gerarchica e il suo sincero e attivo zelo apostolico per il bene delle anime. Questa conoscenza piu immediata e il primo passo verso quel riavvicina­ mento e riaccostamento che sono, come Vostra Santita disse una volta, passi preliminari verso quella unione di tutti i cristiani che il Signore alla vigilia della sua dolorosa passione e morte ha implorata dal Padre con cosl ardente preghiera. Che il desiderio dell'unione sia vivo ed operante nelle comunita che ci hanno voluto mandate con tanta carita cristiana degli Osservato.ri, di do la riunione di questa sera presso Vostra Santita e una magnifica e singolare prova. Noi tutti preghiamo che questi preziosi germi, fecondati ed ulterior­ mente curati con cristiana carita, possano svilupparsi felicemente e portare il desiderata frutto che sta tanto a cuore a Vostra Santita. Vostra Santita accolga con benevolenza questi nostri sentimenti e questi nostri desideri, come pure i ringraziamenti di noi tutti per tutto quanta Vostra Santita in questi anni ha voluto fare per realizzare il desiderio di Nostro Signore che tutti siano uno. · 238 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

II PERIODUS SECUNDA 1963

Eglise Russe Orthodoxe ( Patriarcat de Moscou) Tres Rev. Archipretre Vitalij BoROVOJ, vice-president de la commission du , patriarcat pour les affaires etrangeres ecclesiastiques. Tres Rev. Archipretre Jakov IucH, clerc de la cathedrale de la Transfigu­ ration a Leningrade. Substitut: Mr Nikolaj ANFINOGUENOV, secretaire de la representation de l'Eglise Russe Orthodoxe aupres du Conseil CEcumenique des Eglises a Geneve.

Eglise Orthodoxe de Georgie Tres Rev. Archipretre Vitalij BoRovoJ.

Eglise Russe Orthodoxe a l'Etranger Son Exe. Mgr ANTONY, eveque de Geneve (Suisse). Tres Rev. Archipretre Igor TROYANOFF, recteur des eglises russes orthodoxes de Lausanne et Vevey (Suisse). Substitut: Dr Serge GROTOFF' professeur a l'universite internationale pour les etudes sociales, Rome.

Eglise Copte Orthodoxe Tres Rev. Archipretre Pakhoum A. EL-MOHARRAKY, vice-recteur du college universitaire copte orthodoxe au Caire, secretaire du patriarcat pour les aff aires religieuses. Dr Farid EL-PHARAONY, vice-president du conseil de la communaute copte orthodoxe d'Alexandrie, ancien conseiller a la Cour d'Appel du Caire.

Eglise Syrienne Orthodoxe Tres Rev. Ramban Zakka B. I WAS' secretaire du conseil executif du patriar­ cat, Damas.

Eglise Armenienne Orthodoxe: Catholicossat d'Etchmiadzin Son Exe. Mgr Parkev KEVORKIAN, delegue du Catholicos a Moscou, eveque des armeniens a Moscou. Mr Krikor BEKMEZIAN, theologien et membre du supreme conseil spirituel de la Sainte Etchmiadzin. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 239

Eglise Armenienne Orthodoxe: Catholicossat de Cilicie Tres Rev. Archimandrite Ardavazt TERTERIAN, professeur au seminaire ar­ menien d' Antelias (Liban).

Eglise Ethiopienne Orthodoxe Son Exe. Melake Selam DIMETROS, vice-president du Senat Imperial a Addis-Abeba. Dr Haile Gabriel DAGNE, professeur de theologie a Addis-Abeba.

Eglise Syrienne Orthodoxe de l'Inde Rev. Pere Korab PHILIPOS, vice-recteur et professeur a l'Orthodox Theo­ logical Seminary, Kottayam.

Eglise Vieille-Catholique (Union d'Utrecht) Tres Rev. Chanoine Petrus Johannes MAAN, professeur d'Ecriture Sainte au seminaire d' Amersfoort (Pays Bas). Substitut: Rev. Dr Werner KilPPERS, recteur du seminaire vieux-catho­ lique a l'universite de Bonn (Allemagne).

Eglise Syrienne Mar Thomas du Malabar ( Inde) Dr C. P. MATTHEW, membre du comite central du Conseil CEcumenique des Eglises et professeur a l'Union Christian College, Alway, Kerala.

Communion Anglicane Tres Rev. Dr John R. H. MOORMAN, eveque de Ripon (Angleterre). Ven. Archidiacre Harold DE SoYSA, ancien principal de la Divinity Schoo] de Colombo (Ceylon). Rev. Dr William J. WoLF' professeur a !'Episcopal Theological School, Cambridge (Etats-Unis) . . Substituts: Tres Rev. Dr Stanley ELEY, eveque de Gibraltar. Tres Rev. Dr Alphaeus ZULU, eveque-assistent de St John, Transkei (Afrique du Sud). Rev. Dr Howard E. ROOT' doyen du Emmanuel College a Cambridge et professeur de theologie a l'universite de Cambridge (Angleterre). * * * Rev. Chanoine Bernard PAWLEY, chanoine-tresorier de la cathedrale d'Ely (Angleterre), representant des archeveques de Cantorbery et de York, Rome. 240 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Federation Lutherienne Mondiale Rev. Dr Kristen E. SKYDSGAARD, professeur de theologie systematique a l'universite de Copenhague (Danemark). Dr George A. LINDBECK, professeur d'histoire de la theologie a l'univer­ site de Yale, New Haven (Etats-Unis). Rev. Dr Vilmos VAJTA, directeur de la section theologique de la Fede- i-ation Lutherienne Mondiale, Geneve (Suisse). Substituts: Tres Rev. Dr Sven SILEN, ev·eque de Vasteras (Suede). Rev. Dr Warren A. QuANBECK, professeur de theologie systematique au Lutheran Theological Seminary, St Paul, Minnesota (Etats-Unis).

Alliance Presbyterienne Mondiale Rev. Hebert Roux, pasteur de l'Eglise Reformee de France, charge de mis­ sion pour les relations interconfessionnelles, Paris. Rev. Dr Robert McAfee BROWN, pasteur de l'Eglise Presbyterienne Unie, professeur a la Stanford University, Stanford (Etats-Unis). Rev. Angus W. MORRISON, pasteur de l'Eglise d'Ecosse, Whithorn (Ecosse). Substitut: Rev. Dr Vittorio SuBILIA, doyen de la faculte theolOgique de l'Eglise Vaudoise, Rome.

Eglise Evangelique d'Allemagne Rev. Dr Edmund SCHLINK, professeur de theologie dogmatique a l'univer­ site de Heidelberg (Allemagne).

Conseil Mondial des Methodistes Tres Rev. Bishop Fred Pierce CORSON, president du Conseil Mondial des Methodistes, Philadelphia (Etats-Unis). Rev. Dr Albert c. OUTLER, professeur de theologie a la Southern Me­ thodist University, Dallas (Etats-Unis). Rev. Dr Harold ROBERTS, principal du Richmond College, Richmond (An­ gleterre ). Substituts: Rev. Dr Jose MIGUEZ-BONINO, recteur de la faculte evangelique de theologie a Buenos-Aires (Argentine). Rev. Dr Robert E. CUSHMAN, doyen de la Divinity School a la Duke University, Durham (Etats-Unis). Rev. Pasteur David Alan KEIGHLEY' representant de l'Eglise methodiste britannique du Royaume Uni et de la societe missionaire methodiste en Italie, Rome. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 241

Rev. Dr Lee F. TUTTLE, secretaire du Conseil Mondial des Methodistes, New York (Etats-Unis). Rev. Pasteur Max w. WOODWARD, secretaire du Conseil Mondial des Me­ thodistes, Landres ( Angleterre).

Conseil International des Congregationalistes Rev. Dr Douglas HoRTON, ancien moderateur du Conseil International des Congregationalistes, Randolph (Etats-Unis). Rev. Dr George B. CAIRD, Senior Tutor du Mansfield College, Oxford ( Angleterre). Substituts: Rev. Dr Reiko A. OBERMAN, professeur d'histoire ecclesiastique a la Divi­ nity School de l'universite de Harvard, Cambridge (Etats-Unis). Rev. Dr Elmer J. F. ARNDT, professeur a l'Eden Theological Seminary, Webster Groves (Etats-Unis). Rev. Dr Howard SCHOMER, president du Chicago Theological Seminary, Chicago (Etats-Unis).

Convention Mondiale des Eglises du Christ (Disciples ) Rev. Dr William George BAKER, professeur de theologie pratique au Scottish Congregational College, Edimbourg (Ecosse).

Comite Mondial des Amis Dr Douglas V. STEERE, professeur au Haverford College, Haverford (Etats­ Unis).

Association Internationale du Christianisme Liberal (I .A.R.F.) Dr L. J. VAN HOLK, professeur a l'universite de Leyde (Pays-Bas). Dr Dana McLean GREELEY, president de l' Association Universaliste Unita­ rienne, Boston {Etats-Unis). Substitut: Rev. Dr George Hunston WILLIAMS, professeur d'histoire eccle­ siastique a la Divinity School de l'universite de Harvard, Cambridge {Etats-Unis).

Eglise de l'Inde. du Sud Tres Rev. Arnold Henry LEGG, eveque et moderateur du synode de l'Eglise de l'Inde du Sud, Trivandrum, Kerala.

16 242 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Conseil CEcumenique des Eglises ( Geneve) Rev. Dr Lukas V rs CHER, secretaire pour les recherches de la commission « Foi et Constitution ». Dr Nikos A. Nrs SIOTIS' directeur-adjoint de l'institut recumenique de Bossey. Tres Rev. Dr John SADIQ, ev,eque anglican de Nagpur (Inde), de l'Eglise de l'Inde, du Pakistan, du Burma et du Ceylon. Rev. Dr Masatoshi Dor, professeur de theologie systematique et d'recume­ nisme a la Doshisha University, Kyoto (Japon), de l'Eglise Unie du Christ au Japon (Nippon Kirisuto Kyodan).

Rotes du Secretariat

Son Exe. Mgr CASSIEN, recteur de l'institut de theologie orthodoxe St Serge de Paris. Tres Rev. Archipretre Alexandre ScHMEMANN' vice-doyen du seminaire orthodoxe St Vladimir, New York (Etats-Unis). Dr Theodore MoscoNAS, bibliothecaire et archiviste du patriarcat grec­ orthodoxe d' Alexandrie (Egypte ). Dr G. c. BERKOUWER, professeur a l'universite libre d'Amsterdam (Pays­ Bas ). Dr Oscar CuLLMANN, professeur aux universites de Bale et de Paris. Rev. Dr William A. NoRGREN, directeur des etudes de « Foi et Consti­ tution» du Conseil National des Eglises du Christ aux Etats-Unis, New-York. Rev. Pasteur Roger SCHUTZ, prieur de la communaute protestante de Taize (France). Rev. Pasteur Max THURIAN, sous-prieur de la meme communaute. Dr Stanley I. STUBER, directeur executif du Missouri Council of Churches, Jefferson City (Etats-Unis ). INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 243

ALLocuTro SuMMI PoNTIF1c1s PAULI VI in Bibliotheca privata Palatii Apostolid habita ad Observatores Legatos, ad secundam Condlii Oecumenid Vaticani II periodum missos ab Ecclesiis ab Apostolica Sede seiunctis, et ad Hospites Secretariatus ad unitatem Christia­ norum fovendam.

Die 17 mensis Octobris a. 1963

Monsieur le Cardinal, Chers Messieurs, Nous sommes profondement touche des nobles paroles que Nous venons d'entendre: celles du tres venere Cardinal president du « Secretariat pour l'unite des Chretiens » qui vous a presentes; celles aussi du tres digne inter­ prete de VOS sentiments a tous, Messieurs, et dont les expressions trouvent une si vive resonance dans Notre propre creur. Cette rencontre de ce soir, c' est le renouvellement, dans une atmos­ phere plus intime, de celle que Nous offrait, l'autre jour, le cadre plus oflidel et plus majestueux du Condle. Mais la realite, la grande realite, n'est-elle pas la meme? C'est que vous 1etes id, Messieurs, chers freres en Jesus-Christ, invites par Nous, pour assister a cet important evenement, qu'est le Condle CEcumenique. S'approcher, se rencontrer, se saluer, se connaltre, se parler; quoi de plus simple, de plus naturel, de plus humain? Certes. Mais id, il y a davan­ tage encore: s'ecouter les uns les autres; prier les uns pour les autres; et, apres de si longues annees de separation, apres de si douloureuses polemiques, recommencer a s'aimer les uns les autres: voila ce qui rend cette rencontre memorable et pleine de promesses. Sans doute n'aurrions-Nous qu'a vous repeter id ce que Nous vous avons dit dans la basilique Saint-Pierre, le jour de l'ouverture de la deuxieme session du Condle; mais id, dans Notre bibliotheque, ou Nous recevons les audiences privees, Nous le ferons d'une fac;on toute familiere et amicale. On pourrait donner a cette drconstance une valeur symbolique: celle de Notre de sir de vous accueillir, non seulemen t sur le seuil de Notre maison, mais dans le creur meme de Notre intimite. La sincerite de Nos paroles et de Nos sentiments Nous permet, Nous impose meme cette nouvelle ouverture de Notre creur, dans le langage le plus simple, celui qui peut, mieux que la solennite du latin, vous exprimer quelque chose du fond de Notre ame ·a votre egard. Nous vous disons done encore une fois: merd d'avoir accueilli Notre invitation, merd d',fare venus; merd de votre presence aux seances du Condle. Soyez assures de Notre respect, de Notre estime, de Notre desir de nouer avec vous, en Notre-Seigneur, les meilleurs rapports possibles. 244 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Notre attitude ne cache aucun piege, ne cede a aucune intention de diss1- muler les difficultes a une entente complete et definitive; elle ne craint pas la delicatesse de la discussion, ni la souffrance de l'attente. La bonne foi et la charite sont les bases que Nous offrons a votre presence id; l'estime que Nous avons envers vos personnes et envers les institutions et les valeurs chretiennes que vous representez, Nous rend facile la tache d'aborder avec vous le grand dialogue, dont personne ne peut aujourd'hui, etant donne les divergences doctrinales non encore resolues, determiner la duree; et la confiance en Notre-Seigneur Jesus-Christ, auquel par la foi et le bapteme nous 'Sommes taus rattaches, nous remplit le cceur d'une douce et puissante esperance.

Ce n'est pas tout. Peut-1etre faut-il ajouter encore une remarque, qui peut eclairer davantage notre etat d'esprit devant la joie que Nous procure votre aimable visite, pleine du souvenir que vous venez d' evoquer: celui de Notre regrette et venere Predecesseur le Pape Jean XXIII. Cette remarque, la void: de quel cote se dirige instinctivement notre pensee, lorsqu'il s'agit de donner une signification exacte a la rencontre - au niveau le plus eleve et de la plus haute responsabilite, comme vous le voyez - de l'Eglise catholique avec les autres confessions chretiennes? La pensee serait tentee de se tourner vers le passe. Ce serait s'enliser clans les dedales de l'histoire et, sans doute, rouvrir des blessures qui ne sont pas completement cicatrisees. Nous avons ose, dans Notre discours du 29 septembre, recourir avant tout au pardon chretien; reciproque, si possible. « Veniam damus petimusque vicissim » (Horace). Nos esprits ont besoin de cette tranquillite, s'ils doivent entamer des rapports amicaux, des conversations sereines. D'abord parce que c'est chretien: « Quand done, dit le Seigneur, tu presentes ton of­ frande a l'autel, si la tu te souviens d'un grief que ton frere a contre toi, laisse la ton o:ffrande devant l'autel, et va d'abord te reconcilier avec ton frere; puis reviens, et alors presente ton o:ffrande » (Matth. 5, 23-24 ). Et puis, c'est pour nous la methode la meilleure: regarder non pas vers le passe, mais vers le present, et surtout vers l'avenir. D'autres pourront et devront pousser les etudes sur l'histoire de jadis; nous preferons main tenant fixer notre attention, non pas sur ce qui a ete, mais sur ce qui doit ,etre. Nous nous tournons vers une nouveaute a engendrer, un r-eve a realiser. Qu'il nous soit permis d'emprunter les mots de Saint Paul: « Oubliant le chemin parcouru, je vais droit de l'avant, tendu de tout mon 1etre, et je cours vers le but, en vue du prix que Dieu nous appelle :a recevoir, clans le Christ Jesus » (Phil. 3, 13-14). L'esperance est notre guide, la priere notre force, la charite notre methode, au service de la verite divine, qui est notre foi et notre salut. Verite divine qu'il faut sans cesse s'e:fforcer d'approfondir pour la mieux posseder et en vivre plus pleinement. « Chercher por trouver, et trouver INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 245 pour chercher encore»: cette phrase de St Augustin, que Nous avons eu plaisir, Monsieur le Professeur, a vous entendre citer, elle nous concerne tous: un vrai chretien en conna!t pas l'immobilisme. Et vous Nous avez ouvert, a ce sujet, des aper~us que Nous n'aurions garde de negliger. Ces developpements, que vous appelez de vos vceux, d'une theologie « concrete et historique », « centree sur l'histoire du salut », Nous y souscri­ rions volontiers pour Notre part et la suggestion Nous para!t tout-a-fait digne d'"~tre etudiee et approfondie. L'Eglise Catholique possede des insti­ tutions, que rien n'empecherait de specialiser davantage dans ce genre de recherches, quitte meme a creer une institution nouvelle dans ce but, si les circonstances le suggeraient. Permettez-Nous de relever encore, chers Messieurs, avant de vous quitter, une parole de votre interprete: «Nous sommes ensemble sur un chemin ». Autant dire: nous ne sommes pas arrives. Pas plus que vous, chers Messieurs, Nous vous l'avons dit, Nous n'at­ tendons de solutions miraculeuses et immediates. Les fruits que Nous espe­ rons doivent murir longuement, par l'etude et la priere; et des reconciliations apparentes ou improvisees, qui dissimuleraient les difficultes au lieu de les resoudre, retarderaient notre marche, bien loin de l' aider. Pour nous, tel le veilleur dont parle Isa1e: - Custos, quid de nocte? Custos, quid de nocte? (Is. 21, 11) - nous sommes aux aguets, cherchant a discerner, et heureux d'enregistrer, chaque fois qu'ils se presentent au creur de la nuit, les signes avant-coureurs d'une lumineuse aurore: Nous vou­ lons dire les indices d'un progres reel dans le dialogue engage, d'un pas en avant vets le rapprochement entre ceux qui se nourrissent du meme Evangile et entendent resonner au fond de leurs ames le meme joyeux appel de Saint Paul aux Ephesiens: «Un seul Seigneur, une seule foi, un seul bap­ t,eme, un seul Dieu et Pere de tous, qui est au-dessus de tous, par tous et en tous » (Eph. 4, 4-6 ). Gest ce Dieu des misericordes, le Pere de Notre Seigneur Jesus Christ en qui nous crayons, que Nous voulons invoquer, Messieurs, en prenant conge de vous. C'est a Lui que nous confi.ons nos desirs, nos attentes, nos esperances; c'est de Lui que Nous implorons pour vous taus paix et joie, graces et benedictions. Et vous Nous permettrez de vous saluer par les paroles memes du grand apotre dons Nous avons voulu prendre le nom: «La grace du Seigneur Jesus soit avec vous! Je vous aime tous dans le Christ Jesus. Amen» (1 Cor. 16, 23-24).1

1 A.A.S., 55 (1963), pp.878-881. 246 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

VERBA quae Em.mus Card. Augustinus Bea, praeses Secretariatus ad unitatem Chri­ stianorum fovendam, ad Summum Pontificem Paulum VI direxit, die 17 men­ sis Octobris a. 1963.

Tres Saint Pere, Une annee a peine s'est ecoulee depuis que le Predecesseur de Votre Saintete, l'inoubliable Pape Jean XXIII, de veneree memoire, re~ut dans la salle du Consistoire les Observateurs-Delegues et les Observateurs hates du Secretariat pour l'Unite des Chretiens venus assister au deuxieme Con­ cile du Vatican. Et void qu'il nous est de nouveau donne -· - a eux et a nous tous - de nous retrouver devant Votre Saintete pour Lui presenter notre hommage et Lui exprimer notre respect, tandis que le travail de la deuxieme session du Condle CEcumenique Vatican II est deja en pleine activite. Je ne m'etendrai pas sur les sentiments qui etreignent les dignes repre­ sentants de nombreuses Eglises ou Communautes, puisque l'un d'eux prendra la parole apres moi pour les exprimer lui-meme. Je me contenterai de relever seulement ceci: dans cette audience, comme il y a un an, chacun de nous pourrait faire siennes les paroles du Pape Jean XXIII: « Veuillez lire dans mon c~ur; vous y trouverez peut-,etre bien davantage que dans mes paroles». Ce soir, se renouvelle id la rencontre sincere, dans le Christ et par le Christ, de freres separes les uns des autres depuis si longtemps et pour tant de raisons. Notre joie est encore plus grande que l'an dernier, car notre nombre a augmente - celui des Eglises representees comme celui des Observateurs. En e:ffet, le nombre des Eglises ou Communautes est passe de dix-sept a vingt-deux; celui des Observateurs, Delegues OU Rotes, de cin­ quante-quatre a soixante-huit. Qu'il me soit permis de citer nominativement celles qui sont venues se joindre ~ celles de l'an dernier: l'Eglise orthodoxe de Georgie, l'Eglise syrienne orthodoxe de l'Inde, l'Eglise apostolique armenienne (Saint-Siege d'Etchmiadzin), l'Eglise syrienne de Mar Thomas du Malabar ( Inde), l'Eglise de l'Inde du sud.

Notre joie est avivee du fait qu'un lien reel s'est deja etabli entre nous durant plus de deux semaines de priere et de travail en commun dans l' en­ ceinte conciliaire; et aussi grace aux rencontres hebdomadaires des Obser­ vateurs avec les Membres et les Consulteurs de notre Secretariat. Je m'en voudrais de ne pas evoquer une delideuse excursion a Assise, aux lieux saints encore tout embaumes de la spiritualite du Poverello. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 247

De tout ce positif, eux et nous remercions le Seigneur, auteur et dispen­ sateur de tout bien. Nous remercions aussi le Saint-Siege, et en particulier Votre Saintete qui S'est personnellement beaucoup interessee a cet aspect du Concile, et qui l'a favorise de toutes les manieres possibles. Nous y voyons le motif d'une confiance plus ferme dans l' action de !'Esprit du Christ, Esprit de l'Unite du Corps Mystique du Christ qu'est son Eglise; et un stimulant pour prier avec plus de ferveur encore et travailler avec plus de zele afin que s' accomplisse l' ardent desir du Creur du divin Redempteur: Ut omnes unum sint. 248 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

VERBA quae Rev. Doct. Kristen E. Skydsgaard, Observator Delegatus, ad Summum Ponti:ficem Paulum VI direxit, die 17 mensis Octobris a. 1963.

En nous recevant id, nous les hates et les observateurs de ce Concile, Votre Saintete comprendra certainement que nous eprouvions, avant toutes choses, le de sir de rendre un hommage a la memoire de Son predecesseur, le Pape Jean XXIII qui nous accueillit ici-meme l'annee derniere. La nouvelle de la mort de ce grand Pape nous a remplis de chagrin et nous n'oublierons pas sa personnalite si spontanee et charitable, si pleine de sagesse et de courage. J'ai le privilege aujourd'hui, au nom des hates et des observateurs­ delegues, d'exprimer a Votre Saintete notre profonde gratitude pour !'invi­ tation renouvelee a la deuxieme session du Candle et pour l' accueil cordial qui nous a ete reserve tant a la ceremonie inaugurale a Saint-Pierre qu' au· jourd'hui clans cette audience. Nous sommes conscients d',etre les temoins d'un evenement d'une portee decisive pour l'Eglise Catholique Romaine en notre temps et nous tenons a Vous dire avec quel inter,et_ et quelle attention nous suivons les d~libera­ tions du Concile ou des opinions parfois diverses s'affrontent mais toujours dans une atmosphere d'objectivite et de solidarite. Nous faisons chaque jour !'experience de la bienveillance des Peres Con­ ciliaires envers nous et de la promptitude infatigable a nous aider que deploie le Secretariat pour l'Unite des Chretiens. Cette ambiance de cordialite et de franchise nous rend plus facile l' ac­ complissement de notre tache d'observateurs en toute sincerite et bonne conscience; nous sommes specialement reconnaissants a Son Eminence le Cardinal Bea qui nous a genereusement invites a exprimer nos reactions, positives OU negatives, aux travaux de ce Concile. Le schema« De Ecclesia » qui pour le moment fait l'objet de ces travaux, aborde certainement un des sujets les plus difficiles et les plus controverses, dans le passe comme aujourd'hui. En effet, la doctrine de l'Eglise constitue pour ainsi dire le receptacle de toutes nos divisions qui, justement sur ce point, paraissent tout-a-fait insurmontables malgre tous nos efforts sinceres de comprehension mutuelle. Dans cette situation douloureuse, nous realisons malgre tout quelque progres par le seul fait que nous partageons !'experience de cette difficulte et que nous la supportons ensemble. On rencontre parfois en notre temps un recumenisme naivement opti­ miste ou super:ficiel qui laisse croire que !'union visible des chretiens serait realisable a bref delai. Telle n'est certainement pas notre position et c'est pour nous un reel soulagement de savoir que Votre Saintete ne partage INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 249 pas non plus cette opinion. Vos paroles sabres et realistes du dimanche 29 septembre en portent clairement temoignage. Comme le disait Votre Saintete, il y a des problemes graves et compliques a etudier et a resoudre, mais dont la solution suppose des conditions qui, a l'heure actuelle, ne sont pas encore mures. Qu'il me soit permis a ce propos de signaler un fait qui me semble extr,emement important: Je pense au role d'une theologie biblique qui se concentre sur l'etude de l'histoire du Salut clans l' Ancien comme dans le Nouveau Testament. Plus nous avan<;ons clans la comprehension de l'his­ toire secr,ete et paradoxale du peuple de Dieu, plus nous commen~ons aussi vraiment a comprendre l'Eglise de Jesus-Christ a la fois clans son mystere, clans son existence historique et clans son unite. Que Votre Saintete me permette encore d' exprimer notre vif espoir que les lumieres d'une telle theologie concrete et historique, c'est-a-dire nourrie de la Bible et de l'enseignement des Peres, brilleront de plus en plus dans les travaux de ce Candle. Nous nous rejouissons aussi de tout creur du nouvel esprit recumenique qui se fait jour dans le Candle. Nous nous trouvons ensemble au commen­ cement d'un chemin dont Dieu seul connait le terme. A nous de marcher dans l' esperance parce que nous croyons que le Christ crucifie et ressuscite est parmi nous sur le chemin. Ce commencement est en meme temps un don de Dieu et une responsa­ bilite, car dans ce chemin beaucoup sera exige de nous tous: clarte du temoi­ gnage a l'Evangile, patience et humilite; tout « triomphalisme » sera exclu. Mais avant tout aucune division ne peut nous empecher de nous aimer les uns les autres parce que l'amour du Christ ne connalt pas de limites. Dans cet amour du Christ il faut chercher et trouver la verite: chercher pour trouver et trouver pour chercher encore, comme le dit Saint Augustin. En terminant j'aurais encore a creur de dire: Oui, nous sommes en­ semble sur un chemin; mais ce chemin nous conduira aussi ·« hors de nous » jusqu'aux hommes nos freres. Le Pape Jean XXIII - a-t-on dit - souhaitait par ce Concile voir se produire un passage de l' « en soi » au « pour les hommes ». Y a-t-il une meilleure voie pour nous rencontrer les uns les autres que celle de sortir de nous-memes, dans !'assurance du pardon de nos peches, sans souci de nos preferences ou de nos merites, pour vivre dans le monde et avec les hommes dans le monde. Ainsi nous serons vraiment disciples du Christ qui n'a pas voulu exister pour soi-meme mais uniquement pour le monde. Nous sommes reconnaissants a Votre Saintete, comme a Son predeces­ seur d' avoir indique cette double ouverture: ouverture au dialogue recume­ nique, en verite et charite, et ouverture au monde dans l'humilite du service. Que Dieu benisse Votre Saintete dans la lourde charge et la respon­ sabilite de Son ministere et qu'il repande son Esprit de repentance et de verite sur toutes les Eglises de la terre. 250 ACTA CONG. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

III PERIODUS TERTIA

1964

Patriarcat de Constantinople Tres 'Rev. Archimandrite Panteleimon RonoPOULos, recteur de l'ecole de theologie grecque-orthodoxe, Boston (Eta ts-U nis). Tres Rev. Archipretre John ROMANIDES, professeur de theologie a la meme ecole. Tres Rev. Archimandrite Maximos AGHIORGouss1s, recteur de l'eglise grecque­ orthodoxe de Rome.

~·~ -1~ ~~ Tres Rev. Archimandrite Andre ScRrMA, representant de Sa Saintete le patriarche Athenagoras.

Patriarcat Grec-Orthodoxe d'Alexandrie Tres Rev. Archimandrite Cyrille KouKOULAKIS, du clerge patriarcal de l'Eglise d'Alexandrie. Dr Theodore MoscoNAS, bibliothecaire et archiviste du patriarcat.

Eglise Russe Orthodoxe ( Patriarcat de Moscou) Tres Rev. Archipretre -vitalij BoRovoJ, vice-president du departement pour les relations inter-ecclesiales du patriarcat et representant de l'Eglise Russe Orthodoxe aupres du Conseil CEcumenique des Eglises a Geneve. Tres Rev. Archipretre Liverij VoRONOV, membre du departement pour les relations inter-ecclesiales du patriarcat, professeur a l' academie eccle­ siastique de Leningrade. Mr Boris NELUBIN, secretaire de la representation de l'Eglise Russe Ortho­ doxe au pres du Conseil (Ecumenique des Eglises a Geneve.

Eglise Orthodoxe de Georgie Tres Rev. Archipr,etre Vitalij BoRovoJ.

Eglise Russe Orthodoxe a l'Etranger

Tres Rev. Archipretre Igor TROYANO FF, recteur des eglises russes ortho­ doxes de Lausanne et Vevey (Suisse). Tres Rev. Archimandrite Ambroise PoGODIN, recteur de l' eglise russe ortho­ doxe de Rome. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 251

Substitut: Dr Serge GROTOFF' professeur a l'universite internationale pour les etudes social es, Rome.

Eglise Copte Orthodoxe Son Exe. Amba SAMUIL' ev,eque charge des affaires sociales du patriarcat, Alexandrie. Tres Rev. Morcos Elias ABDEL-MEssm, cure des coptes orthodoxes aux Etats-Unis et au Canada.

Eglise Syrienne Orthodoxe Tres Rev. Saliba SHAMOON' premier secretaire de Sa Saintete le patriarche syrien orthodoxe, Damas.

Eglise Armenienne Orthodoxe: Catholicossat d'Etchmiadzin Son Exe. Mgr Parkev KEVORKIAN, delegue du Catholicos a Moscou, eveque des armeniens a Moscou. Mr Krikor BEKMEZIAN, theologien et membre du suprieme conseil spirituel de la Sainte Etchmiadzin.

Eglise Armenienne Orthodoxe: Catholicossat de Cilicie Son Exe. Mgr Karekin SARKISSIAN, superieur du seminaire armenien d'An­ telias (Lib an). Son Exe. Mgr Ardavazt TERTERIAN, eveque des armeniens de la France meridionale, Marseille.

Eglise Syrienne Orthodoxe de l'Inde Tres Rev. Chorev,eque T. S. ABRAHAM, recteur de l'eglise St Thomas, Ayroor, membre du conseil diocesain de Thumpamon, Kerala.

Catholicossat Patriarcat de l'Orient ( Assyriens ) Tres Rev. Quashisha Isaac REHANA, recteur de l'eglise St Thomas, New Britain (Etats-Unis). Dr George W. LAMSA, professeur d'Ecriture Sainte, New York (Etats­ Unis).

Eglise Vieille-Catholique (Union d'Utrecht) Tres Rev. Chanoine Petrus Johannes MAAN, professeur d'Ecriture Sainte au seminaire d' Amersfoort et recteur de la cathedrale vieille-catholique d'Utrecht (Pays-Bas). Substitut: Rev. Dr Herwig ALDENHOVEN, cure a Wallbach, Argovie (Suisse). 252 ACTA CONC. V ATICANI II - APPENDIX AL TERA

Eglise Syrienne Mar Thomas du Malabar ( Inde) Son Exe. Mgr Philipose Mar CHRYSOSTOM, eveque missionnaire, Kerala.

Communion Anglicane Tres Rev. Dr John R. H. MOORMAN, eveque de Ripon (Angleterre). Tres Rev. Eugene R. FAIRWEATHER, professeur de theologie au Trinity College de l'universite de Toronto (Canada). Rev. Ernest ]oHN, de la confraternite de !'Ascension, recteur de l'eglise ca­ thedrale de la Redemption a New Delhi {Inde). Substituts: Rev. Dr Howard E. RooT, doyen du Emmanuel College a Cambridge et professeur de theologie a l'universite de Cambridge (Angleterre). Rev. Dr Massey Hamilton SHEPHERD (Jr)' professeur de liturgie a la Church Divinity School of the Pacific, Berkeley (Etats-Unis).

··~ ·k * Rev. Chanoine Bernard PAWLEY, chanoine-tresorier de la cathedrale d'Ely (Angleterre), representant des archev,eques de Cantorbery et York, Rome. ;'( * ,'( Rev. Chanoine John FINDLOW, representant de l' archev,eque de Can­ torbery, president de la « Lambeth Conference» des eveques, 'Rome.

Federation Lutherienne Mondiale Rev. Dr Kristen E. SKYDSGAARD, professeur de theologie systematique a l'universite de Copenhague (Danemark). Rev. Dr Warren A. QuANBECK, professeur de theologie systematique au Lutheran Theological Seminary, St Paul, Minnesota (Etats-Unis).

Tres Rev. Dr Sven SILEN, ev1eque de Vasteras (Suede). Substituts: Dr George LINDBECK, professeur d'histoire de la theologie a l'universite de Yale, New Haven (Etats-Unis). Rev. Dr Vilmos VAJTA, professeur de recherches au centre d'etudes recu­ meniques de Strasbourg (France).

Alliance Presbyterienne Mondiale Rev. Dr Vittorio SuBILIA, doyen de la faculte theologique de l'Eglise Vau­ doise, Rome. Rev. A. Allan McARTHUR, de l'Eglise d'Ecosse, pasteur de la paroisse de Pollokshield-Titwood a Glasgow (Ecosse). . Rev. Dr John Newton THOMAS, de l'Eglise Presbyterienne Unie, profes­ seur de theologie systematique a l'Union Theological Seminary, Richmond (Eta ts-U nis). INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 253

Eglise Evangelique d'Allemagne Rev. Dr Edmund SCHLINK, professeur de theologie dogmatique a l'univer­ site de Heidelberg (Allemagne). Substitut: Rev. Dr Wolfgang DIETZFELBINGER, pasteur a Erbendorf (Al­ lemagne).

Conseil Mondial des Methodistes Rev. Dr Harold ROBERTS, principal du Richmond College, Richmond (An­ gleterre). Rev. Dr Walter MuELDER, doyen et professeur d'ethique sociale a la School of Theology de l'universite de Boston (Etats-Unis). Rev. Dr Albert c. OUTLER, professeur de theologie a la Southern Me­ thodist University, Dallas (Etats-Unis). Substituts: Tres Rev. Bishop Fred Pierce CORSON, president du Conseil Mondial des Methodistes, Philadelphia (Etats-Unis). Rev. Dr William R. CANNON' doyen de la Chandler School of Theology a l'universite d'Emory, Atlanda (Etats-Unis). Rev. Dr Robert E. CUSHMAN, doyen de la Divinity School a la Duke University, Durham (Etats-Unis). Rev. Pasteur Ph. POTTER, membre de la societe missionnaire methodiste a Landres ( Angleterre). Rev. Pasteur David Alan KEIGHLEY' representant de l'Eglise methodiste britannique du Royaume Uni et de la societe missionnaire methodiste en I talie, Rome. Rev. Pasteur Max w. w OODW ARD' secretaire du Conseil Mondial des Me­ thodistes, Landres (Angleterre). Rev. Dr Franklin H. LITTELL, professeur au Chicago Theological Semi­ nary, Chicago (Eta ts-U nis).

Conseil International des Congregationalistes Rev. Dr Douglas HoR TON, ancien moderateur du Conseil International des Congregationalistes, Randolph ( Etats-U nis). Rev. Dr George B. CAIRD, Senior Tutor du Mansfield College, Oxford (An­ gleterre). Substituts: Rev. Dr Bard THOMPSON, professeur d'histoire ecclesiastique au Lancaster Theological Seminay, Lancaster (Etats-Unis). Rev. Dr John R. VON RoHR, professeur d'histoire de la theologie a la Pacific School of Religion, Berkeley (Etats-Unis). Rev. Dr Reiko A. OBERMAN, professeur d'histoire ecclesiastique a la Di­ vinity School de l'universite de Harvard, Cambridge (Etats-Unis). 254 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Convention Mondiale des Eglises du Christ (Disciples) Rev. Dr William George BAKER, professeur de theologie pratique au Scot­ tish Congregational College, Edimbourg {Ecosse). Rev. Dr Wm. Barnett BLAKEMORE, doyen de Disciples Divinity House a l'universite de Chicago (Etats-Unis). Substitut: Rev. Dr Howard E. SHORT, redacteur de " The Christian ", St. Louis (Etats-Unis).

Comite Mondial des Amis Dr Douglas V. STEERE, professeur au Haverford College, Haverford (Etats­ Unis). Dr A. Burns CHALMERS' directeur de David House et secretaire de l'Ame­ rican Friends Service Committee, Washington, D. C. (Etats-Unis).

Association Internationale du Christianisme Liberal ( I.A.R.F.)

Prof. Dr L. J. VAN HOLK, professeur a l'universite de Leyde (Pays-Bas). Substitut: Rev. Dr George Hunston WILLIAMS, professeur d'histoire ec- clesiastique a la Divinity School de l'universite de Harvard, Cambridge (Etats-Unis).

Eglise de l'Inde du Sud Tres Rev. Arnold Henry LEGG, ev.eque et moderateur du synode de l'Eglise de l'Inde du Sud, Trivandrum, Kerala.

Conseil fficumenique des Eglises ( Geneve) Rev. Dr Lukas VrscHER, secretaire pour les recherches de la commission « Poi et Constitution». Dr Nikos A. NrssIOTIS, directeur-adjoint de l'institut recumenique de Bossey. Dr Z. K. MATTHEWS, membre du staff de la division « Entr'aide » du Conseil (Ecumenique des Eglises. Rev. Dr Jerald c. BRAUER, doyen de la Divinity School a l'universite de Chicago (Etats-Unis).

Hotes du Secretariat pour l'unite des Chretiens Son Exe. Mgr CASSIEN, recteur de l'institut de theologie orthodoxe St Serge de Paris (France). Rev. Pasteur Marc BoEGNER, de l' Academie frarn;aise, president d'honneur de la Federation protestante des Eglises de France, Paris. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 255

Tres Rev. Archipretre Alexandre SCHMEMANN' vice-doyen du seminaire orthodoxe St Vladimir, New York (Etats-Unis). Dr Theodore D. MoscoNAS, bibliothecaire et archiviste du patriarcat grec­ orthodoxe, Alexandrie (Egypte). Dr G. c. BERKOUWER, professeur a l'universite libre d'Amsterdam (Pays­ Bas). Dr Oscar CuLLMANN, professeur aux universites de Bale et de Paris. Rev. Dr Masatoshi Dor, de l'Eglise Unie du Christ au Japon, professeur de theologie systematique et d'cecumenisme a la Doshisha University, Kyoto (Japon). Dr David Du PLESSIS, pasteur pentecotiste en Afrique du Sud et en Ca­ lifornie. Rev. Dr Oswald C. J. HOFFMANN, membre de l'Eglise lutherienne-Synode du Missouri, St Louis (Etats-Unis). Rev. Pasteur Wilhelm SCHMIDT, pasteur et vice-recteur de la Evangelische Michaelsbruderschaft, Bremen-Horn (Allemagne). Rev. Dr William A. NoRGREN, directeur executif du departement «Poi et Constitution » du Conseil National des Eglises du Christ aux Etats­ Unis, New York. Rev. Pasteur Roger SCHUTZ, prieur de la communaute protestante de Taize (France). Rev. Pasteur Max THURIAN, sous-prieur de la meme communaute. 256 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

ALLocuTro SuMMI PoNT1F1c1s PAULI VI in Aede Sixtina habita ad Observatores Delegatos a Christianis Communita­ tibus non Catholids ad tertiam Oecumenid Condlii periodum missos, et ad Hospites Secretariatus ad unitatem Christianorum fovendam.

Die 29 mensis Septembris a. 1964

Chers Messieurs et veneres F reres, 1. Cette nouvelle rencontre de votre groupe avec l'Ev,eque de Rome et Successeur de l' Apotre Pierre, a l' occasion de l' actuelle session du deu­ xieme · Candle CEcumenique du Vatican, constitue un nouveau motif de joie spirituelle qui, Nous voulons le croire, est redproque. Nous sommes heureux et honore de votre presence et les paroles qui viennent d',etre prononcees Nous assurent que vos sentiments sont iden­ tiques aux Notres. Nous eprouvons le besoin de vous exprimer Notre reconnaissance pour l'accueil que vous avez reserve a Notre invitation et pour votre assistance, si digne et edifiante, aux congregations du Candle. Que cette satisfaction mutuelle resultant de nos rencontres repetees, loin d' avoir faibli ou de~u, soit devenue, au contraire, plus vive et plus con­ fiante: c'est deja, Nous semble-t-il, un excellent resultat. C'est un fait histo­ rique dont la portee est positive au regard du but ultime que nous poursui­ vons ensemble: la vraie et parfaite unite en Jesus-Christ. Un ablme de defiance et de sceptidsme a ete en grande partie franchi: votre presence id est le signe et le moyen d'un rapprochement spirituel que nous ne con­ naissions pas auparavant. Une nouvelle methode s'est imposee; une amitie est nee; une esperance s'est allumee; un mouvement s'est mis en branle. Que le Seigneur soit lorn~, Lui qui - Nous le crayons - nous a fait le don de son Esprit Saint (cf. 1 Thess. 4, 8). 2. Nous void done de nouveau, de part et d'autre, a la recherche de la definition de nos positions respectives. La notre vous est deja connue. a) Vous aurez remarque que le Candle n' a eu que des paroles de respect et de joie pour votre presence et pour les communautes chretiennes que vous representez. Bien plus, ce furent a votre egard des paroles d'hon­ neur, de charite et d'esperance. Ce n'est pas un mince progres, si nous pensons aux polemiques du passe et si nous remarquons que ce change­ ment de notre comportement est sincere, cordial, bon et profond. b) En outre, vous pouvez observer combien l'Eglise Catholique est disposee a un dialogue honorable et serein. Elle n'est pas pressee, elle a seulement le desir de commencer ce dialogue, laissant a la bonte divine le soin de le conclure de la maniere et au moment qu'il lui plaira. Nous avons INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 257 encore presente a !'esprit la proposition que vous Nous avez faite l'an der­ nier, en pareille circonstance, de fonder un institut d'etudes sur l'histoire du salut, que Nous pourrions mener a bien par une collaboration commune. Nous esperons realiser cette initiative en souvenir de Notre pelerinage en Terre Sainte au mois de janvier, et Nous sommes en train d'examiner si la chose est possible. c) Ced vous montre, Messieurs et chers Freres, que l'Eglise Catho­ lique est disposee a considerer attentivement - alors meme qu'elle ne peut s'eloigner de certaines exigences doctrinales auxquelles elle a le devoir dans le Christ de rester fidele - comment supprimer les difficultes, dissiper les incomprehensions, respecter les tresors authentiques de verite et de spiri­ tualite que vous possedez, elargir et adapter certaines formes canoniques en vue de faciliter la recomposition dans l'unite des grandes et desormais seculaires communautes chretiennes jusqu'ici separees de nous. C'est la cha­ rite, non l'ego1sme qui nous presse: « car l'amour du Christ nous presse » (2 Cor. 5, 14 ). d) Dans cet ordre de pensees Nous sommes heureux de pouvoir ex­ primer Notre reconnaissance a ceux qui ont invite, en diverses occasions, Notre Secretariat pour l'unite a deleguer des observateurs a des conferences ou des reunions de vos Eglises ou de vos organisations. Nous continuerons volontiers a le faire, afin que les institutions et des personnes catholiques qualifiees puissent, de leur cote, acquerir sur vous une connaissance qui soit conforme a la verite et a la charite, premices d'une union plus profonde dans le Seigneur. 3. Quant a vous, Messieurs et chers Freres, Nous vous prions de bien vouloir continuer a exercer vos fonctions d'observateurs sinceres et aimables. Veuillez ne pas vous contenter d'une simple presence passive, mais ayez a creur de comprendre, de prier avec nous, et de communiquer ensuite a vos communautes respectives les informations les meilleures ·et les plus exactes de ce Concile, de maniere a favoriser ainsi un rapprochement progressif des esprits dans le Christ Notre Seigneur. A ce propos, Nous vous prions des maintenant de bien vouloir porter a VOS communautes et a VOS institutions Notre merci, Notre salut, Notre souhait de tout bien excellent clans le Seigneur. Tout cela, vous le voyez, n'est qu'un debut. Pour qu'il soit juste dans son inspiration et devienne, un jour, porteur de fruits, Nous vous invitons a clore notre rencontre en recitant ensemble la priere que Jesus nous a enseignee: le Notre Pere.1

1 A.A.S., 56 (1964), pp. 941-943.

17 258 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

VERBA quae Em.mus Card. Augustinus Bea, praeses Secretariatus ad unitatem Chri­ stianorum fovendam, ad Summum Pontificem Paulum VI direxit, die 29 men­ sis Septembris a. 1964.

Tres Saint Pere, Void la troisieme fois que les Observateurs Delegues et les Hates sont rec;us par le Pape, et neanmoins cet evenement - devenu desormais comme une habitude - nous emplit d'une joie profonde et toujours nouvelle et reste pour nous tous une experience clans le Christ, une experience de notre union en Lui, de notre mutuelle estime, de notre fraternelle charite, une experience que certainement nul d' entre nous ne voudrait voir dispara1tre du cadre des laborieux travaux du Candle. En presentant les Observateurs Delegues, leurs substituts et les Hates, je tiens a relever que leur nombre s'est eleve de soixante-huit l'an passe a quatre-vingts-trois cette annee, tandis que le nombre des Eglises, Commu­ nautes OU Federations representees est passe de vingt-deux a vingt-quatre. Si une des Eglises presentes l' an dernier est absente cette annee, par contre, deux nouvelles Eglises se sont jointes: le Patriarcat CEcumenique de Cons­ tantinople et le Catholicossat Patriarcat d'Orient (Assyriens ). Me serait-il permis d'ajouter, avant de clore cette breve presentation, que l'audience de ce jour a lieu au lendemain du retour a Rome de la Mis­ sion Speciale a laquelle Votre Saintete avait confie l' agreable, !'honorable et haute charge de restituer a l'Eglise orthodoxe metropolitaine de Patras la relique du Chef de saint Andre apatre. Le retour de cette precieuse relique a la ville et au diocese qui se glorifient du nom et du martyre de ce Saint, a donne lieu a de grandioses manifestations OU la profonde devotion d'un peuple, une sincere estime mutuelle, le respect et la charite fraternelle, s'expriment d'une maniere qu'on n'aurait certainement pas pu imaginer il n'y a pas si longtemps, et moins encore esperer. Puissent ces evenements extraordinaires, comme aussi le silencieux tra­ vail quotidien accompli par les representants des chretiens du monde en tier, dans les reunions d'etude, empreintes de la plus fraternelle charite, que ce soit dans l'enceinte conciliaire OU au dehors, COntribuer efficacement a rea­ liser l' ardent desir et l'instante priere de Jesus notre Grand Pretre - desir et priere qui sont aussi, j'en suis persuade, notre desir et notre priere a tous, en union avec le Christ: « Je prie afin que tous soient un ... afin que le monde croie que Tu m'as envoye ». INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 259

VERBA quae Rev.mus Archimandrita Panteleimon Rodopulos, observator delegatus, ad Summum Pontificem Paulum VI direxit, die 29 mensis Septembris a. 1964.

Your Holiness, We give thanks unto the Lord that we are present in Rome as observers. This is an historic period for the Church of Rome. The , under the guidance of Your Holiness, endeavours to attain to a deeper and more concise statement and to a further interpretation of the teaching of the Church of Rome in our time. All the Churches and Denominations which are represented here attend with great interest the several phases of the Council, and pray for its success according to the teaching of Our Lord. It is certain that the decisions of this Council will have a deep effect not only on the life of the Church of Rome, but will have influence beyond its limits. We hope that they will affect in a positive way the relations of this Church with our Churches. The expectation of our time for the rapprochement of the Christian world in Christ is great. This is the hope of all men, inasmuch as they are "so closely joined together today by various social, technical, and cultural bonds". We know the difficulties of such a rapprochement, and we have no illusions; we know this by our long experience in the Ecumenical Movement where we strive with perseverance and hope. We recognize that there are essential questions that separate us. We realize from our study of the documents of this Council that these questions will probably not be solved in the near future. But these difficulties do not lead to discouragement or abandonment of the effort for ultimate unity. We hope for and believe in help from above. Our hope and faith are rooted in the guidance of the Holy Spirit who as the Paraclete of the Church leads us in the truth. The power of faith knows no limits. It moves even mountains. It can move, also, the mountains of difficulties and barriers between the Christian Churches. It is not for us "to know the times or the seasons, which the Father hath put in his own authority" (Acts 1, 7), but we shall be witnesses of mutual love and unity "both in Jerusalem, and in all Judea, and in Samaria, and unto the uttermost parts of the earth" (Acts 1, 8). 260 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

IV PERIODUS QUARTA 1965

Patriarcat de Constantinople Son Exe. Mgr EMILIANOS, Metropolite titulaire de Calabre, representant du Patriarcat c:ecumenique aupres du Conseil CEcumenique des Eglises ·a Geneve. Tres Rev. Archimandrite Maximos AGHIORGouss1s, recteur de l'eglise grecque-orthodoxe de Rome. * * * Tres Rev. Archimandrite Andre ScRIMA, representant personnel de Sa Saintete le patriarche Athenagoras.

Patriarcat Grec-Orthodoxe d' Alexandrie Tres Rev. Archimandrite Nicodeme GALIATSATos, Grand Protosincelle du patriarcat et pro-vicaire du patriarcat au Caire. Dr Theodore D. MoscoNAS, bibliothecaire et archiviste du patriarcat. Dr Vasso CANAVATIS, conseiller legal du patriarcat. .

Eglise Russe Orthodoxe ( Patriarcat de Moscou) Tres Rev. Archipretre Vitalij BoROVOJ, vice-president du departement pour les relations inter-ecclesiales du patriarcat et representant de l'Eglise Russe Orthodoxe aupres du Conseil CEcumenique des Eglises a Geneve. Tres Rev. Archimandrite JuvENALIJ (Poiarkov), vice-president du departe­ ment pour les relations inter-ecclesiales du patriarcat. Tres Rev. Archipr·etre Liverij VoRoNov, membre du departement pour les relations inter-ecclesiales du patriarcat, professeur a l'academie ecclesias- tique de Leningrade. / Substituts: Mr Nikolaj ANFINOGUENOV, chef du bureau des traductions au department pour les relations inter-ecclesiales du patriarcat. Mr Boris NELUBIN, secretaire de la representation de l'Eglise Russe Ortho­ doxe aupres du Conseil CEcumenique des Eglises a Geneve.

Eglise Serbe Orthodoxe Tres Rev. Archipretre Dusan KAs1

Eglise Orthodoxe de Georgie Tres Rev. Archipretre Vitalij BoRovoJ.

Eglise Bulgare Orthodoxe Tres Rev. Archimandrite }OAN (Petrov Nikolov), protosincelle du siege me­ tropolitain de Sofia.

Eglise Russe Orthodoxe a l'Etranger Tres Rev. Archipretre Igor TROYANOFF, recteur des eglises russes ortho­ doxes de Lausanne et V evey (Suisse). Tres Rev. Archimandrite Ambroise PoGODIN, recteur de l'eglise russe-or­ thodoxe de Rome. Substitut: Dr Serge GROTOFF' professeur a l'universite internationale pour les etudes sociales (Rome).

Eglise Copte Orthodoxe Son Exe. Amba ANTONIOS' eveque de Sahag et secretaire du Saint Synode, Alexandrie. Tres Rev. Youhanna GUIRGUIS, ancien inspecteur au Ministere de !'Instruc­ tion Publique d'Egypte, recteur de l'eglise St Marc a Hadaek-Choubrah (Egypte). Dr Farid EL-PHARAONY, vice-president du conseil de la communaute copte d'Alexandrie, ancien conseiller a la Cour d'Appel du Caire.

Eglise Syrienne Orthodoxe Tres Rev. Saliba SHAMOON' premier secretaire de Sa Saintete le patriarche syrien-orthodoxe, Damas.

Eglise Armenienne Orthodoxe: Catholicossat d'Etchmiadzin Son Exe. Mgr Parkev KEVORKIAN, delegue du Catholicos a Moscou, eveque des armeniens a Moscou. Son Exe. Mgr Zgon v. DER-HAGOPIAN, eveque des armeniens a Milan. Mr. Krikor BEKMEZIAN, theologien et membre du supr«~me conseil spirituel de la Sainte Etchmiadzin.

Eglise Armenienne Orthodoxe: Catholicossat de Cilicie Son Exe. Mgr Karekin SARKISSIAN, superieur du seminaire armenien d'An­ telias (Liban). Son Exe. Mgr Ardavazt TERTERIAN, ev,eque des armeniens de la France me­ ridionale, Marseille. 262 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Eglise Ethiopienne Orthodoxe Tres Rev. Abba Petros Gabre SELASSIE, recteur de l'eglise ethiopienne-or­ thodoxe de Jerusalem (Israel). Dr Sergew Hable SELASSIE, professeur a l'universite d'Addis-Abeba.

Eglise Syrienne Orthodoxe de l'Inde Rev. Dr C. T. EAPEN, president du conseil chretien et membre du comite de direction de l'Eglise Syrienne-Orthodoxe de l'Inde, Kerala.

Eglise Vieille-Catholique (Union d'Utrecht) Tres Rev. Chanoine Petrus Johannes MAAN, professeur d'Ecriture Sainte au seminaire d' Amersfoort et recteur de la cathedrale vieille-catholique d'Utrecht (Pays-Bas). Substitut: Rev. Dr Werner KOPPERS, recteur du seminaire vieux-catholique a l'universite de Bonn (Allemagne).

Eglise Syrienne Mar Thomas du Malabar ( Inde) Son Exe. Mgr Thomas Mar ATHANASIUS, Kerala.

Communion Anglicane Tres Rev. Dr John R. H. MOORMAN, ev,eque de Ripon (Angleterre). Tres Rev. Dr Najib Atallah CuBA'IN, eveque du diocese de Jordaine, Li- ban et Syrie, Jerusalem. Rev. Dr Eugene R. FAIRWEATHER, professeur de theologie au Trinity Col­ lege de l'universite de Toronto (Canada). Rev. Dr Clement W. WELSH, chanoine theologal de la cathedrale de Was­ hington et directeur des etudes au College of Preachers, Washington (Etats-Unis). Substituts: Dr Peter DAY, conseiller pour les questions recumeniques de l'eveque pre­ sident de l'Eglise Protestante Episcopalienne des Etats-Unis (New York). Mr John w. LAWRENCE, redacteur de «Frontier», Landres (Angleterre). Rev. Chanoine Bernard PAWLEY, chanoine-tresorier de la cathedrale d'Ely ( Angleterre). Rev. Dr Howard E. RooT, doyen du Emmanuel College a Cambridge et professeur de theologie a l'universite de Cambridge (Angleterre). * * * Rev. Chanoine John R. SATTERTHWAITE, secretaire general du conseil de l'Eglise d' Angleterre pour les relations exterieures, Landres. * ~~ ~~ Rev. Chanoine John FINDLOW, representant de l'archeveque de Can­ torbery, president de la «Lambeth Conference» des eveques, Rome. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 263

Federation Lutherienne Mondiale Rev. Dr Kristen E. SKYDSGAARD, professeur de theologie systematique a l'universite de Copenhague (Danemark). Rev. Dr Warren A. QtJANBECK, professeur de theologie systematique au Lutheran Theological Seminary, St. Paul, Minnesota (Etats-Unis). Rev. Dr Vilmos VAJTA, professeur de recherches au centre d'etudes recu- meniques de Strasbourg (France). Tres Rev. Dr Sven SILEN, eveque de Vasteras (Suede). Substituts: Rev. Dr Seppo Antero TEINONEN, professeur de missiologie et d'recume­ nisme a l'universite de Helsinki, secretaire general du conseil recume­ nique de la Finlande. Rev. Dr Jerald c. BRAUER, doyen de la Divinity School a l'universite de Chicago (Etats-Unis). Rev. Dr Hagen A. K. STAACK, charge du departement de religion au Muh­ lenberg College, Allentown (Etats-Unis). Rev. Dr Friedrich KANTZENBACH, assistant au centre d'etudes recumeniques de Strasbourg (France).

Alliance Presbyterienne Mondiale Rev. Dr Vittorio SuBILIA, doyen de la faculte theologique de l'Eglise Vau­ doise, Rome. Rev. Dr John K. s. REID, professeur de dogmatique chretienne a l'univer­ site d'Aberdeen (Ecosse ). Rev. Richard H. N. DAVIDSON, pasteur de l'Eglise Unie du Canada, To­ ronto.

Eglise Evangelique d'Allemagne Rev. Dr Edmund SCHLINK, professeur de theologie dogmatique a l'univer­ site de Heidelberg ( Allemagne). Substitut: Rev. Dr Wolfgang DIETZFELBINGER, pasteur a Erbendorf (Al­ lemagne).

Conseil Mondial des Methodistes Tres Rev. Bishop Fred Pierce CORSON, president du Conseil Mondial des Methodistes, Philadelphia (Etats-Unis). Rev. Dr Albert c. OUTLER, professeur de theologie a la Southern Me­ thodist University, Dallas (Etats-Unis). Rev. Dr Harold ROBERTS, principal du Richmond College, Richmond (An­ gleterre). 264 ACT A CONC. VATICANI II - APPENDIX AL TERA

Substituts: Rev. Dr Jose MIGUEZ-BONINO' recteur de la faculte evangelique de theo­ logie a Buenos-Aires (Argentine). Rev. Dr Emerita P. NACPIL, professeur de theologie systematique a l'Union Theological Seminary, Manila (Philippines). Rev. Pasteur Alan KEIGHLEY' representant de l'Eglise methodiste britan­ nique du Royaume-Uni et de la societe missionnaire methodiste en Italie, Rome. Rev. Dr Ernest Gordon RUPP' professeur d'histoire ecclesiastique a l'uni­ versite de Manchester (Angleterre). Rev. Dr William R. CANNON, doyen de la Chandler School of Theology a l'universite d'Emory, Atlanda (Etats-Unis). Rev. Dr Robert E. CUSHMAN, doyen de la Divinity School a la Duke University, Durham (Etats-Unis). Rev. Pasteur Max w. WOODWARD, secretaire du Conseil Mondial des Me­ thodistes, Landres ( Angleterre).

Conseil International des Congregationalistes Rev. Dr Douglas HORTON, ancien moderateur du Conseil International des Congregationalistes, Randolph (Etats-Unis). Rev. Dr George B. CAIRD, Senior Tutor du Mansfield College, rOxford ( Angleterre). Substituts: Rev. Dr Edgar H. s. CHANDLER, directeur executif de la Church Federa­ tion of Greater Chicago (Etats-Unis). Rev. Dr Stuart Le Roy ANDERSON, president de la Pacific School of Re­ ligion, Berkeley (Etats-Unis). Rev. Dr Ralph D. HYSLOP, professeur a l'Union Theological Seminary, New York (Etats-Unis ). Rev. Dr Ruben H. HuENEMANN, president de !'United Theological Semi­ nary de Twin Cities, Brighton (Etats-Unis ). Rev. Dr Reiko A. OBERMANN, professeur d'histoire ecclesiastique a la Divinity School de l'universite de Harvard, Cambridge (Etats-Unis ).

Convention Mondiale des Eglises du Christ (Disciples) Rev. Dr Wm. Barnett BLAKEMORE, doyen de Disciples Divinity House a l'universite de Chicago (Etats-Unis). Rev. Dr Basil HoL T, secretaire de la section administrative des Disciples du Christ pour l'Afrique du Sud, Johannesburg (Afrique du Sud).

Comite Mondial des Amis Dr Douglas V. STEERE, professeur au Haverford College, Haverford (Etats­ Unis). INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 265

Association Internationale du Christianisme Liberal ( I .A.RF.) Dr L. J. VAN HOLK, professeur a l'universite de Leyde (Pays-Bas). Rev. Dr A. w. CRAMER, secretaire executif de l'I.A.R.F., La Haye (Pays­ Bas). Substituts: Rev. Dr George Huns ton WILLIAMS, professeur d'histoire ecclesiastique a la Divinity School de l'universite de Harvard, Cambridge (Etats-Unis). Dr H. FABER, president de l'I.A.R.F., La Haye (Pays-Bas).

Eglise de l'Inde du Sud Tres ·· Rev.· Pereji SOLOMON, moderateur de l'Eglise de l'Inde du Sud et ev·eque a Dornakal.

Eglise Unie du Christ au Japon (Nippon Kirisuto Kyodan) Rev. Dr Tetsuaro ARIGA, directeur du centre du Conseil National des Eglises pour l'etlide des religions japonaises, Osaka (Japon).

Federation Protestante de France Rev. Hebert Roux, pasteur de l'Eglise Reformee de France, president de la commission des relations avec le catholicisme, Paris (France).

Conseil CEcumenique des Eglises ( Geneve) Rev. Dr Lukas V1scHER, secretaire pour les recherches de la commission « Foi et Constitution ». Dr Nikos A. N1s SIOTIS' directeur de l'institut cecumenique de Bossey et professeur a l'universite d'Athenes. Substituts: Rev. Dr Paul R. ABRECHT, secretaire executif de la commission « Eglise et Societe ». Rev. Dr Victor E. W. HAYWARD, secretaire de la commission «Mission mondiale · et Evangelisme ». Rev. Dr Patrick RODGER, secretaire executif de la commission « Foi et Constitution ». Rev. Dr Paul VERGHESE, secretaire general-adjoint du Conseil CEcume­ nique des Eglises.

Conseil. Australien des Eglises Rev. Frank Leslie CuTTRISS, recteur de l'eglise St James a Sydney.

17* 266 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Hotes du Secretariat Institut de theologie orthodoxe St Serge (Paris) (Represente alternativement par:) Tres Rev. Archipretre Alexis KNIAZEFF, recteur de l'institut, professeur d' Ancien Testament et de Mariologie. Tres Rev. Archipretre Nicolas AFANASSIEFF, professeur de droit canonique et d'histoire de l'Eglise ancienne. Dr Paul EVDOKIMOV, professeur.

Seminaire orthodoxe de theologie St Vladimir (New York) Tres Rev. Archipr.etre Alexandre ScHMEMANN, doyen, professeur de theo­ logie dogmatique. Dr Nicolas ARSENIEV, professeur.

Com11Junaute de Taize (France) Rev. Pasteur Roger SCHUTZ, prieur de la communaute. Rev. Pasteur Max THURIAN, sous-prieur de la meme communaute.

Eglise lutherienne-Synode du Missouri (Etats-Unis) (Represente alternativement par:) Rev. Dr Oswald C. J. HOFFMANN, speaker de la "Lutheran Hour", St Louis. Rev. Dr Carl S. MEYER, directeur d'etudes et professeur au Concordia Seminary, St Louis. Rev. Dr Walter F. WoLBRECHT' secretaire executif de l'Egise lutherienne­ Synode du Missouri.

Conseil National des Eglises du Christ aux Etats-Unis (Represente alternativement par:) Rev. Dr Robert C. DODDS, secretaire-adjoint de la section pour l'unite chretienne et directeur des affaires recumeniques, New York. Rev. Dr William A. NoRGREN, directeur executif du departement « Foi et Constitution», New York.

Rev. Pasteur Marc BoEGNER, de l'Academie franc;aise, president d'honneur de la Federation protestante des Eglises de France, Paris. Dr G. c. BERKOUWER, professeur a l'universite libre d'Amsterdam. Dr Oscar CuLLMANN, professeur aux universites de Bale et de Paris. Rev. Wilhelm SCHMIDT, pasteur et vice-recteur de la Evangelische Michaels- bruderschaft, Bremen-Horn ( Allemagne). INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 267

ALLOCUTIO SuMMI PoNTIFICIS PAULI VI in patriarchali Basilica Ostiensi habita ad Rev.mos Observatores Delegatos Oecumenid Condlii, missos ab Ecclesiis ab Apostolica Sede seiunctis, qui ad beati Pauli Apostoli sepulcrum convenerunt, ut preces ad Deum cum Condlii Patribus effunderent ad unitatem christianorum impetrandam.

Die 4 mensis Decembris 1965

Messieurs, Chers Observateurs, ou plutot laissez-Nous vous appeler du nom qui a repris vie en ces quatre annees de Concile fEcumenique: Freres, Freres et amis dans le Christ! Void que le Condle s'acheve et que nous allons nous quitter: Nous voudrions, en ce moment de !'adieu, Nous faire l'interprete des Venerables Peres Condliaires qui sont venus Nous entourer id ce soir pour prier avec vous et prendre conge de vous. Chacun de vous va reprendre le chemin du retour a sa prop re residence, et Nous allons nous retrouver seuls. Permettez que Nous vous confions cette intime impression: votre depart produit autour de Nous une solitude qu'avant le Candle Nous ne connaissions pas et qui maintenant Nous at­ triste; Nous voudrions vous voir toujours avec Nous! Ced Nous oblige a vous redire nos remerdements pour votre presence a notre Candle (Ecumenique. Nous l'avons grandement appreciee, cette presence; Nous en avons senti !'influence;' Nous en avons admire la noblesse, la piete, la patience, l'affabilite. Et c'est pourquoi Nous conserverons un souvenir reconnaissant de votre venue; et en repensant a la courtoisie de ces rapports humains et chretiens, Nous saurons mieux apprecier ·a sa juste valeur la signification historique du fait de votre presence, en decouvrir le contenu religieux, et scruter le mystere des divins desseins qu'elle semble a la fois cacher et indiquer. Et ainsi, votre depart ne mettra pas fin, pour Nous, aux relations spi­ rituelles et cordiales auxquelles votre assistance au Candle a donne nais­ sance; il ne ferme pas, pour Nous, un dialogue silencieusement commence, mais Nous oblige, au contraire, a etudier comment Nous pourrions fruc­ tueusement le poursuivre. L'amitie demeure. Et ce qui demeure aussi, comme premier fruit de la rencontre conciliaire, c'est la conviction que le grand probleme de la reintegration dans l'unite de l'Eglise visible de taus ceux qui ant le bonheur et la responsabilite de s'appeler chretiens doit etre etudie a fond; et que l'heure en est venue. Cela, beaucoup d'entre nous le savaient deja; maintenant le nombre a grandi de ceux qui pensent ainsi, et c' est un grand avantage. 268 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Si nous voulons dresser un bilan sommaire des fruits qui ant muri, a l'occasion et a cause du Candle, en ce qui concerne la question de !'unite, nous pouvons d'abord enregistrer le fait d'une conscience accrue de !'exis­ tence du probleme lui-meme: probleme qui nous concerne et nous oblige taus. Nous pouvons ajouter un autre fruit, plus precieux encore: l'espoir que le probleme - non aujourd'hui, certes, mais demain - pourra e~re resolu; lentement, graduellement, loyalement, genereusement. C'est la une grande chose! Et c'est le signe que d'autres fruits encore ont muri: Nous avons appris a vous connaitre un peu mieux, et non pas seulement comme les represen­ tants de VOS confessions respectives: a travers VOS personnes, Nous sommes entres en contact avec des communautes chretiennes, qui vivent, prient et agiss'ent au nom du Christ; avec des systemes de doctrines et de 'nientalites religieuses; disons-le sans craihte: avec des tresors chretiens de haute valeur. Loin de susciter en Nous un sentiment de jalousie, cela augmente plutot en Nous le sens de la fraternite et le desir de retablir entre nous la parfaite communion voulue par le Christ. Et cela Nous amene ,a, decouvrfr encore d'autres resultats positifs sur la voie de notre paix: Nous avons reconnu certains manquements et certains sentiments communs qui n'etaierifpas boris; de ceux-la, Nous avons demande pardon a Dieu et a vous-memes; de ceux-ci, Nous avons decouvert la racine non chretienne et Nous nous sommes pro­ pose, pour notre part, de les transformer en sentiments dignes de l'ecole du Christ; on renonce a la polemique a base de prejuges et offensante, et on ne met plus en jeu un vaniteux prestige; on cherche plutot a avoir pre­ sentes a l'esprit les exhortations repetees de l' Apotre sur la tombe duquel nous nous trouvons ce soir: « Qu'il n'y ait pas· entre vous de contestations, de jalousies, d'animosites, de rivalites, de medisances, d'insinuations, de manifestations d'orgueil, de desordres » (2 Cor. 12, 20). Nous voulons reprendre des rapports humains, sereins, bienveillants, confiants. Et vous connaissez les pas que Nous avons tente de faire clans cette di­ rection. Qu'il suffise d'evoquer les rencontres qu'au cours de ces annees des representants du Saint-Siege et Nous-meme avons eu l'honneur et la joie d' avoir avec tant de personnages de vos communautes. Significative entre toutes fut l'inoubliable entrevue que la Providence Nous menagea avec Sa Saintete le Patriarche Athenagoras a Jerusalem, au debut de l'annee der­ niere; elle fut suivie d'autres emouvantes visites de representants de diverses confessions chretiennes qui, depuis des siecles, n'avaient plus aucun contact avec l'Eglise Catholique et specialement avec le Siege Apostolique. Nous considerons ces rencontres fraternelles comme un fait historique de grande importance et Nous voulons y voir le prelude de plus consolants develop­ pements. Mais ce n'est pas tout: vous savez, Freres, que notre Concile CEcume­ nique lui-meme s'est mis en mouvement vers vous de bien des manieres: de la consideration que les Peres Conciliaires n'ont cesse de manifester pour INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 269 votre presence qui leur a ete si chere, jusqu'a !'effort unanime pour eviter toute expression qui ne ffit pas pleine d' egards envers vous; de la joie spirituelle de voir votre groupe d' elite associe aux ceremonies religieuses du Concile, jusqu'a la formulation d'expressions doctrinales et disciplinaires aptes a ecarter les obstacles et a ouvrir des sentiers aussi larges et aplanis que possible, pour une meilleure mise en valeur du patrimoine religieux chretin que vous conservez et developpez: l'Eglise Catholique Romaine, vous le voyez, a temoigne sa bonne volonte de vous comprendre et de se faire comprendre; elle n'a pas prononce d'anathemes, mais des invitations; elle n'a pas pose de limites a son attente, pas plus qu'elle n'en pose a·son offre fraternelle de continuer un dialogue qui !'engage. Elle aurait aime, avec le Pape Jean XXIII, a qui revient le merite de cette conversation redevenue confiante et fraternelle, de celebrer avec vous, avec quelques-uns d'entre vous, la rencontre decisive et finale; mais elle se rend compte que c'est la une hate trop humaine, et que pour arriver au but d'une pleine et authen­ tique communion, il reste encore beaucoup de chemin a faire, beaucoup de prieres a elev er vers le Pere des lumieres (J ac. 1, 1 7), beaucoup de veilles a supporter. Du mains pouvons-nous, au terme du Concile, enregistrer une conquete: nous avons recommence ·a nous aimer; et fasse le Seigneur qu'au moins a cela le monde reconnaisse que nous sommes vraiment ses disciples, parce que nous avons retabli entre nous une dilection reciproque (cf. Jn. 13, 35). Vous allez repartir. N'oubliez pas cette charite avec laquelle l'Eglise Ca­ tholique Romaine continuera a penser a vous et a vous suivre. Ne la croyez pas insensible et orgueilleuse si elle sent le devoir de conserver jalousement le « depot» (cf. Tim. 6, 20) qu'elle porte avec elle depuis les origines; et ne l'accusez pas d'avoir deforme ou trahi ce depot, si, au cours de sa meditation seculaire, scrupuleuse et pleine d'amour, elle y a decouvert des tresors de verite et de vie auxquels ce serait une in£delite de renoncer. Songez que c'est justement de Paul, l' Apotre de son ·recumenicite, qu'elle a rec;u sa premiere formation au magistere dogmatique; et vous savez avec quelle inexorable fermete (cf. Gal. 1, 6 ss.). Et pensez que la verite nous domine et nous libere tous, et aussi que la verite est proche, proche de l'amour. On Nous a raconte, ii y a bien des annees, un episode gracieux et symbolique de la vie d'un des grands penseurs orientaux des temps mo­ dernes; et Nous le rapportons comme Notre memoire l'a conserve. II s'agit, Nous semble-t-il, de Soloviev. II etait un jour l'hote d'un monastere et avait prolonge jusqu'a une heure tardive sa conversation spirituelle avec un pieux moine. Voulant, a la fin, faire retour a sa cellule, ii sortit clans le couloir, sur lequel donnaient les portes, toutes pareilles, et toutes egalement fermees, des cellules. Dans l'obscurite, ii n'arrivait pas a identifier Ia porte de la cel­ lule qui lui avait ete assignee; impossible, d'autre part, dans cette obscurite, de revenir a celle du moine qu'il venait de quitter, et ii ne voulait pas non 270 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA plus deranger quelqu'un durant le rigoureux silence monastique de la nuit. Et ainsi le philosophe se resigna a passer la nuit en se promenant lentement, absorbe clans ses pensees, le long du corridor du monastere devenu soudain mysterieux et inhospitalier. La nuit fut longue et pesante; mais a la fin elle passa, et les premieres lueurs de l'aube permirent fi.nalement au philosophe fatigue d'identifier sans peine la porte de sa cellule, devant laquelle il avait passe tant et tant de fois sans la reconnaitre. Et il commentait: il en est souvent ainsi de ceux qui cherchent la verite; ils passent tout pres d'elle au cours de leurs veilles, sans la trouver, jusqu'a ce qu'un rayon du soleil de la, divine sagesse vienne leur rendre aussi facile qu'heureuse la consolante decouverte. La verite est proche. Puisse, Freres aimes, ce rayon de la divine lumiere nous en faire a tous reconnaitre la porte benie ! Tel est Notte souhait. Et maintenant, sur la tombe de Paul, prions ensemble.1

t A.A.S., 58 (1966), pp. 60-64. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 271

VERBA SUMMI PONTIFICIS PAULI VI ad Observatores Delegatos et ad Hospites, in aula Coenobii Monachorum Benedictorum, Sacris in Basilica Ostiensi expletis, die 4 mensis Decembris a. 1965.

A taus, une fois encore, Nos remerciements, Notre salut, Notre Bene­ diction! Les paroles que Nous avons entendues tout a l'heure Nous remplissent de consolation et de joie. Elles Nous permettent d'esperer que, s'il plait a Dieu, nous nous retrouverons, toujours clans le Christ Notre Seigneur, au nom duquel Nous vous souhaitons a tous la grace et la paix.

We offer you all, Our greeting, Our heartfelt thanks, and Our blessing. We are filled with joy and consolation by the words We have just heard. They give Us the hope that, God willing, we shall meet again. And our meeting will always be in Christ Our Lord. In His name, We wish each and every one of you, abundant grace and true peace.

Ihnen allen gilt unser Gruss, unset herzlicher Dank und unset Segen. Die Worte, die wir soeben gehort haben, erfiillen uns mit Freude und Trost. Sie schenken uns die Hoffnung, class wir, wenn Gott es will, uns wieder treffen. Und unsere Begegnung wird immer sein in Christus unserm Herrn. In Seinem N amen wiinschen wir Ihnen allen wie jedem von Ihnen reichste Gnade und wahren Frieden.

Eox1Xpr.a't'ouµe:v 7t&v't'1Xi;, x1Xr.pe:'t'ouµe:v 7t&v'C'1Xi; x1X! e:oJ..oyouµe:v 7t&v't'1Xi;. m Myot, 't'OUi; orcoloui; ~XOUO'IXµe:v 7tp0 bJ..lyou, E7tA~p(i.)O'IXV ~v xrxp8l1Xv 'Hµwv µe:'t'a 7t1Xp'YJyopl1Xi; x1Xt x1Xp~i;. 'EA7tL~oµe:v - Mv 't'OU't'O eLVIXt 't'O 6e!.1JµIX 't'OU 0e:ou - va O'UVOCV't''YJ6&µe:v EX veou. K1Xt 7t&v't'o't'e: EV Xpta't'Ci), 't'Ci) Kupl~ ~µwv, EV bv6µ1X't't 't'ou oTColou Excpp&~oµe:v 't'~V x&'t'Ci.)6t e:ux~v: Erne: ~ x&pti; XIX! ~ dp~V1J va 7t1Xp1XµSV"(} Ei; &d µe:'t'a 7t&V't'Ci.)V uµ&v. 272 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

VERBA quae Em.mus Card. Augustinus Bea, praeses Secretariatus ad unitatem Christianorum fovendam, ad Summum Pontificem Paulum VI direxit, die 4 mensis Decembris a. 1965.

Tres Saint Pere, A.pres avoir prie ensemble avec Votre Saintete et les Peres Conciliaires pour que le Seigneur, par sa grace toute puissante, accelere l'accomplisse­ ment de la priere de Jesus: « Que tous soient un », la famille - je crois que le terme convient - des Observateurs-Delegues et des Hates du Secre­ tariat est heureuse que lui soit offerte !'occasion tant desiree d'exprimer a Votre Saintete les sentiments qui I'ont animee durant cette session et qui l'animent plus particulierement en ces jours ou le Concile va se conclure. En effet, les autres fois, c'est plutot au commencement de la session conci­ liaire que !'audience intervint, mais cette fois-ci elle se situe a la fin et

rev1et ainsi le double caractere d'un salut et d'un conge. Un representant de cette famille exprimera les sentiments ressentis par tous ses membres. Pour moi, en la presentant, je voudrais plutot relever le grand don que le Seigneur a fait a l'Eglise pendant ce Concile par la pre­ sence des representants de nombreuses Eglises, Federations ou Commu­ nautes chretiennes non-catholiques. Leur nombre s' est en effet de plus en plus accru, d'une fa~on surprenante. De l'an dernier, il s'est eleve cette annee a 106, c'est-a-dire presque le double de celui de la premiere session du Concile, qui atteignit en tout 54. En outre, ce ne sont plus comme l'an dernier 24 Eglises ou Federations ou Communautes qui sont representees, mais bien 29. Mais il ne faut pas considerer la seule augmentation du nombre, si importante soit-elle. II y a eu aussi un travail assidu, des contacts fre­ quents et prolonges au benefice des deux parties. Ce travail a certainement demande de la patience et de la perseverance - il a, en d'autres termes, porte le sceau de la vie de l'Eglise qui, parce qu'elle est composee d'hommes foibles, porte son tresor en des vases d'argile (cf. 2 Cor 4. 7) - mais il ne fut pas pour autant moins precieux et fecond. C'est pourquoi je pense que l'hymne de reconnaissance que nous chan­ terons a Dieu le jour de la cloture sera marque d'une note particuliere et caracteristique, celle de notre gratitude pour ces rencontres prolongees, etendues et profondes' qui pour la premiere fois dans l'histoire des conciles se sont multipliees entre des freres de confessions differentes. Ce furent des rencontres entre freres qui, avec douleur mais loyalement, reconnaissaient ce qui les separe encore et empeche la parfaite communion entre eux; mais en meme temps ces freres se savent unis en vertu du bapteme, en vertu INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 273 de l'action du Christ et de son Esprit divin qui opere en eux tous. Aussi, confiants dans cette action du Christ et en la priere qu'il recita a la derniere Cene pour notre union mutuelle, nous sommes decides a continuer a prier, a travailler et a souffrir pour accelerer l' accomplissement de cette priere de Jesus Grand Pr.etre, lorsque nous serons taus parfaitement un en Lui, comme Lui est un avec le Pere (cf. Jn 17, 21). 274 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

VERBA quae Rev.mus Doctor John R. H. Moorman, Observator Delegatus, ad Summum Pontificem Paulum VI direxit, die 4 mensis Decembris a. 1965.

Your Holiness, As the Council draws towards its end, I would like, first of all, to express my 'thanks, and the thanks of us all, for the opportunity which we have had of participating in the work of the Council, and for the warmth of the welcome which has been extended to us. Some of us were present at the Opening Service of the Council in October, 1962, when we found that we had been allotted the best seats of all in the basilica, so that there was no one between us and Pope John. This act of courtesy, as delightful as it was unexpected, set the tone for the whole of the Council. For this we know that we owe a deep debt of gratitude to Pope John XXIII, felicis memoriae, and also to Your Holiness. We feel that, from the very beginning we have been treated as honoured guests. Never once, in the four years, have we felt any resentment at our presence. -On the contrary, we have always been led to suppose that our presence has, in more ways than one, contributed to the success of the Council in the great task of reform to which it has set its hand. Our understanding of the work to the Council has been greatly facilitated by the endless trouble taken by the members and staff of the Secretariat for Promoting Christian Unity under the leadership of our good friends Cardinal Bea and Bishop Willebrands. Equally grateful are we to the translators, who have patiently sat with us each day and helped us in our stumbling, and often unsuccessful, efforts to understand the Latin as spoken with so many different accents. For all of this we are deeply thankful, and would like Your Holiness to know that when we leave Rome next week we shall carry with us very happy memories of our sojourn here as your honoured guests.

* * * The Council is drawing to its end; but the work for Christian Unity is but beginning. We outside the communion of the Roman Church have for long been occupied in prayer, in dialogue and in effort for the union of our respective Churches. Now, with the entry of the Roman Catholic Church into this field, we realize that the Ecumenical Movement has taken on a new dimension. At last we can say that the whole Christian world is engaged in the search for that unity for which Our Blessed Lord prayed. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 275

We know, of course, that Unity-in which all are one-is not some­ thing to be easily or quickly achieved. We know that it will require much wisdom, much patience, much faith, hope and charity, on the part of us and of those who will follow us. But we believe that the days of mutual fear, of rigid exclusiveness and of arrogant self-sufficiency, on either side, are passing away. The road to Unity will indeed be long and difficult; but it may be of comfort to Your Holiness to know that, as a result of our presence here as Observers, you will have a company of more than a hundred men, all of whom have, at one time or another, been present at the Council, who, as they go all over the world, will try to carry to the Churches something of the spirit of friendship and tolerance which they have seen in the aula of St. Peter's. Our work as Observers is not done. I would like you, dear Holy Father, to think of us as your friends-and, indeed, as your messen­ gers-as we go our ;respective ways. In speaking about the Council I have always said that all that the Council has achieved has been helpful to us, both in the positive sense of what has been declared, and in the negative sense of what has been avoided. This I believe to be true; and I am sure my fellow-observers will agree with us. The Decree on Ecumenism, the Constitution on the Church, the Declaration on Religious Liberty, and the Decree on the Missionary Activity of the Church together form a basis on which future dialogue and co-operation can proceed. For these we are deeply thankful. But may I express the hope that, having done so much, the Church of Rome will be willing to go further and do her best to take away, so far as she can, those barriers which still remain between us, and which are such serious obstacles to the attainment of unity.

* * * As the Council concludes its work, and its members are scattered to the four corners of the earth, we realize how great is the burden which rests upon your shoulders, Holy Father, in the difficult days which lie ahead. I think we understand something of the problems which you have to face since you were elected to the chair of St. Peter. We know that those problems will always be with you. May I, then, assure you that those of us who have worked with you here, and many others who care for the future of the Christian Church, will con­ tinue to pray, with all our hearts, that God will guide and strengthen you in your difficult and lonely task. I conclude with the words of St. Paul to the Philippians: Gratia vobis et pax a Deo Patre nostro et Domino Iesu Christo. Gratias ago Deo meo in omni memoria vestri .. . confidens hoc ipsum, quia qui coepit in vobis opus bonum perficiet usque in diem Christi Iesu. 276 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

v TABELLA

secundum Ecclesias, Federationes et Communitates in quattuor Concilii periodis

Patriarcat de Constantinople III-IV*

T. R. Archimandrite AGHIORGOUSSIS III IV S. E. Mgr EMILIANos IV T. R. Archimandrite RonoPOULOS III T. R. Archipretre RoMANIDEs III T. R. Archimandrite ScRIMA III IV

Patriarcat Grec-Orthodoxe d'Alexandrie III-IV Dr CANAVATIS IV T. R. Archimandrite GALIATSATOS IV T. R. Archimandrite KouKOULAKIS III Dr MoscoNAS III IV

Eglise Russe Orthodoxe ( Patriarcat de Moscou) I-II-III-IV Mr Nikolaj ANFINOGUENOV I II IV T. R. Archipretre BoROVOJ I II III IV T. R. Archipretre ILicH II T. R. Archimandrite JuvENALIJ IV Mr Boris NELUBIN III IV T. R. Archimandrite VLADIMIR I T. R. Archipretre VoRoNov III IV

Eglise Serbe Orthodoxe IV T. R. Archipretre KAsic IV T. R. Archipretre MILIN IV

* Numeri romani quattuor Concilii periodos significant. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 277

Eglise Orthodoxe de Georgie II-III-IV T. R. Archipretre BoROVOJ II III IV

Eglise Bulgare Orthodoxe IV T. R. Archimandrite JoAN IV

Eglise Russe Orthodoxe a l'Etranger I-II-III-IV S. E. Mgr ANTONY I II Dr GROTOFF I II III IV T. R. Archimandrite PoGODIN III IV T. R. Archipretre TRoYANOFF I II III IV

Eglise Copte Orthodoxe I-II-III-IV S. E. Amba ANTONIOS IV T. R. Archipretre EL-MoHARRAKY II Dr EL-PHARAONY II IV T. R. Pere GurRGurs I IV T. R. Pere ABnEL-MEssrn III S. E. Amba SAMUIL III Dr TAnRos I

Eglise Syrienne Orthodoxe I-II-III-IV T. R. Pere IwAs I II T. R. Pere SHAMOON III IV

Eglise Armenienne Orthodoxe Catholicossat d'Etchmiadzin II-III-IV Mr Krikor BEKMEZIAN II III IV S. E. Mgr DER-HAGOPIAN IV S. E. Mgr KEVORKIAN II III IV

18 278 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Eglise Armenienne Orthodoxe Catholicossat de Cilicie I-II-III-IV S. E. Mgr SARKISSIAN I III IV s. E. TERTERIAN II III IV

Eglise Ethiopienne Orthodoxe I-II-IV Dr DAGNE II S. E. Melake DIMETROS II T. R. Pere Petros G. SELASSIE I IV Dr Sergew SELASSIE IV Mr Haile TESHOME I

Eglise Syrienne Orthodoxe de l'lnde II-III-IV T. R. Pere ABRAHAM III R. Dr EAPEN IV T. R. Pere PmuPos II

Catholicossat Patriarcat de !'Orient ( Assyriens) III Dr LAMSA III T. R. Pere REHANA III

Eglise Vieille-Catholique (Union d'Utrecht) I-II-III-IV R. Dr ALDENHOVEN III R. Dr KOPPERS II IV T. R. Chanoine MAAN I II III IV

Eglise Syrienne Mar Thomas du Malabar II-III-IV S. E. Mgr ATHANASIUS IV S. E. Mgr CHRYSOSTOM III Dr MATHEW II INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 279

Communion Anglicane I-II-III-IV T. R. Dr CuBA'IN IV Dr DAY IV V. Archidiacre DE SoYsA I II T. R. Dr ELEY II R. Dr FAIRWEATHER III IV R. Chanoine FINDLOW III IV R. Dr GRANT I R. Ernest JOHN III Mr John LAWRENCE IV T. R. Dr MooRMAN I II III IV R. Chanoine PAWLEY I II III IV R. Dr RooT II III IV R. Chanoine SATTERTHWAITE IV R. Dr SHEPHERD III R. Chanoine WELSH IV R. Dr WOLF I II T. R. ZuLu II

Federation Lutherienne Mondiale I-II-III-IV R. Dr BRAUER IV R. Dr KANTZENBACH IV R. Dr LEIBRECHT I Dr LINDBECK I II III R. Dr QuANBECK II III IV T. R. Dr SILEN II III IV R. Dr SKYDSGAARD I II III IV R. Dr STAACK IV R. Dr TmNONEN IV R. Dr VAJTA I II III IV

Alliance Presbyterienne Mondiale I-II-III-IV R. Dr BROWN II R. Pasteur DAVIDSON IV R. Pasteur McARTHUR III R. Pasteur MORRISON II R. Dr NICHOLS I R. Dr REID IV 280 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

R. Pasteur Roux I II R. Dr SHAW I R. Dr SuBILIA I II III IV R. Dr THOMAS

Eglise Evangelique d' Allemagne I-II-III-IV R. Pasteur DIETZFELBINGER III IV R. Dr SCHLINK I II III IV

Conseil Mondial des Methodistes I-II-III-IV R. Dr CANNON III IV T. R. Dr CORSON I II III IV R. Dr CusHMAN I II III IV R. Dr HILDEBRANDT I R. Pasteur KEIGHLEY II III IV R. Pasteur Kis SACK I R. Dr LITTELL III R. Dr MIGUEZ-BONINO I II IV R. Dr MuELDER III R. Dr NACPIL IV R. Dr OUTLER I II III IV R. Pasteur PoTTER III R. Dr ROBERTS I II III IV R. Dr RUPP IV R. Dr TUTTLE II R. Pasteur WooDWARD II III IV

Conseil International des Congregationalistes I-II-III-IV R. Dr ANDERSON IV R. Dr ARNDT II R. Dr CAIRD I II III IV R. Dr CHANDLER IV R. Dr HORTON I II III IV R. Dr HuENEMANN IV R. Dr HYSLOP IV R. Dr Moss I INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 281

R. Dr OBERMAN I II III IV R. Dr SCHOMER II R. Dr THOMPSON III R. Dr VoN ROHR III R. Dr WILLIAMS I

Convention Mondiale des Eglises du Christ (Disciples) I-II-III-IV R. Dr BADER I R. Dr BAKER II III R. Dr BLAKEMORE III IV R. Dr HOLT IV R. Dr SHORT III

Comite Mondial des Amis I-II-III-IV Dr CHALMERS III Mr William HuBBEN I Dr STEERE II III IV Dr ULLMANN I

Association Internationale du Christianisme Liberal (I.A.R.F.) I-II-III-IV Dr AnAMs I R. Dr CRAMER IV Dr FABER - IV Dr GREELEY I II Dr VAN HoLK I II III IV R. Dr WILLIAMS II III IV

Eglise de l'Inde du Sud II-III-IV T. R. Arnold LEGG II III T. R. Pereji SOLOMON IV

Eglise Unie du Christ au Japon IV R. Dr ARIGA IV

Federation Protestante de France IV R. Pasteur Roux IV 282 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

Conseil CEcumenique des Eglises (Geneve) I-II-III-IV R. Dr ABRECHT IV R. Dr BRAUER III R. Dr DOI II R. Dr HAYWARD IV Dr MATTHEWS III Dr Nrssrons II III IV R. Dr RODGER IV T. R. Dr SADIQ II R. Dr VERGHESE IV R. Dr ·VrscHER I II III IV

Conseil Australien des Eglises IV R. Frank CuTTRIS s IV

Hotes du Secretariat

T. R. Archipretre AFANASSIEFF IV Dr ARSENIEV IV Dr BERKOUWER I II III IV R. Pasteur BoEGNER III IV S. E. Mgr CAssrnN I II III Dr CuLLMANN I II III IV R. Dr DODDS IV R. Dr DOI III Dr Du PLESSIS III Dr EvDOKIMOV IV R. Dr HOFFMANN III IV R. Dr JACKSON I T. R. Archipretre KNIAZEFF IV R. Dr MEYER IV Dr MoscoNAs II III R. Dr NoRGREN II III IV T. R. Archipretre SCHMEMANN I II III IV R. Pasteur SCHMIDT III IV R. Pasteur SCHUTZ I II III IV Dr STUBER I II R. Pasteur THURIAN I II III IV R. Dr WOLBRECHT IV INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 283

VI INDEX litterarum ordine dispositus

ABDEL-MEssrn T. R. Pere Morcos Elias. ABRAHAM T. R. Choreveque T. S. ABRECHT R. Dr Paul A. ADAMS Dr J. Luther. AFANASSIEFF T. R. Archipretre Nicolas. AGHIORGOUS srs T. R. Archimandrite Maximos. ALDENHOVEN R. Dr Herwig. ANDERSON R. Dr Stuart Le Roy. ANFINOGUENOV Mr Nikolaj. ANTONIOS S. E. Amba. ANTONY S. E. Mgr (Bartashevic). ARIGA R. Dr Tetsuaro. ARNDT R. Dr Elmer J. F. ARSENIEV Dr Nicolas. ATHANASIUS S. E. Mgr Thomas Mar.

BADER R. Dr Jesse M. BAKER R. Dr William George. BEKMEZIAN Mr Krikor. BERKOUWER Dr G. C. BLAKEMORE R. Dr Wm. Barnett. BoEGNER R. Pasteur Marc. BONINO voir MIGUEZ-BONINO. BoROVOJ T. R. Archipretre Vitalij. BRAUER R. Dr Jerald C. BROWN R. Dr Robert McAfee.

CAIRD R. Dr George B. CANAVATIS Dr Vasso. CANNON R. Dr William R. CASSIEN S. E. Mgr. CHALMERS Dr A. Burns. CHANDLER R. Dr Edgar H. S. CHRYSOSTOM S. E. Mgr Philipose Mar. CORSON T. R. Dr Fred Pierce. CRAMER R. Dr Albert W. 284 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

CuBA'IN T. R. Dr Najib Attalah. CuLLMANN Dr Oscar. CusHMAN R. Dr Robert E. CuTTRISS R. Frank Leslie.

DAGNE Dr Haile Gabriel. DAVIDSON R. Pasteur Richard H. N. DAY Dr Peter F. DER-HAGOPIAN S. E. Mgr Zgon V. D:E SOYS A V. Archidiacre Harold. DrnTZFELBINGER R. Dr Wolfgang. DIMETROS S. E. Melake Selam. DODDS R. Dr Robert C. Dor R. Dr Masatoshi. Du PLESSIS Dr David.

EAPEN R. Dr C. T. ELEY T. R. Dr Stanley. Er.-MOHARRAKY T. R. Archipr,fare Pakhoum A. EL-PHARAONY Dr Farid. EMILIANos S. E. Mgr (Timiadis). EvDOKIMOV Dr Paul.

FABER Dr Heije. FAIRWEATHER R. Dr Eugene R. FINDLOW R. Chanoine John.

GALIATSATos T. R. Archimandrite Nicodeme. GRANT R. Dr Frederick C. GREELEY Dr Dana McLean. GROTOFF Dr Serge. GurRGUIS T. R. Pere Youhanna.

HAGOPIAN voir DER-HAGOPIAN. HAYWARD R. Dr Victor E. W. HILDEBRANDT R. Dr Franz. HOFFMANN R. Dr Oswald C. J. HoLK voir VAN HOLK. HOLT R. Dr Basil. HORTON R. Dr Douglas. HuBBEN Mr William. HuENEMANN R. Dr Ruben H. HYSLOP R. Dr Ralph D. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 285

IucH T. R. Archipretre Jakov. IwAs T. R. Ramban Zakka B.

JACKSON R. Dr Joseph M. JOAN T. R. Archimandrite (Petrov Nikolov). JOHN R. Ernest. JuvENALIJ T. R. Archimandrite (Poiarkov).

KANTZENBACH R. Dr Friedrich. KAsrc~ T. R. Archipretre Dusan. KEIGHLEY R. Pasteur Alan. KEVORKIAN S. E. Mgr Parkev. Kis SACK R. Pasteur Reginald. KNIAZEFF T. R. Archipr,etre Alexis. KOTLIAROV voir v LADIMIR. KouKOULAKIS T. R. Archimandrite Cyrille. KOPPERS R. Dr Werner.

LAMSA Dr George W. LAWRENCE Mr John W. LEGG T. R. Arnold Henry. LEIBRECHT R. Dr Walter. LINDBECK Dr George. LITTELL R. Dr Franklin H. ·

MAAN T. R. Chanoine Petrus Johannes. MATHEW Dr C. P. MATTHEWS Dr. Z. K. McAFEE BROWN voir BROWN. McARTHUR R. Pasteur A. Allan. McLEAN GREELEY voir GREELEY. MEssrn voir ABDEL-MESSIH. MEYER R. Dr Carl S. MIGUEZ-BONINO R. Dr Jose. MILIN T. R. Archipretre Lazar. MoHARRAKY voir EL-MOHARRAKY. MooRMAN T. R. Dr John R. H. MORRISON R. Pasteur Angus W. MoscoNAs Dr Theodore. Moss R. Dr Robert V. MuELDER R. Dr Walter.

NAcPIL R. Dr Emerita P. NELUBIN Mr Boris. 286 ACTA CONC. VATICAN! II - APPENDIX ALTERA

NICHOLS R. Dr James. NIKOLOV voir JOAN. Nis SIOTis Dr Nikos A. NoRGREN R. Dr William A.

OBERMAN R. Dr Heiko A. OUTLER R. Dr Albert C.

PAWLEY R. Chanoine Bernard. PETROV voir JOAN. PHARAONY voir EL-PHARAONY. PHILIPos T. R. Pere Korah. PLESSIS voir Du PLESSIS. PoGODIN T. R. Archimandrite Ambroise. PoTTER R. Pasteur Philip. PoIARKOV voir JuvENALIJ.

QuANBECK R. Dr Warren A.

REHANA T. R. Pere Quashisha Isaac. REID R. Dr John K. S. RoBERTs R. Dr Harold. RODGER R. Dr Patrick. RoDOPOULOS T. R. Archimandrite Panteleimon. RoMANIDEs T. R. Archipretre John. RooT R. Dr Howard E. Roux R. Pasteur Hebert. RUPP R. Dr Ernest Gordon.

SADIQ T. R. Dr John. SAMUIL S. E. Amba. SARKISSIAN S. E. Mgr Karekin. SATTERTHWAITE R. Chanoine John R. SCHLINK R. Dr Edmund. ScHMEMANN T. R. Archipretre Alexandre. SCHMIDT R. Pasteur Wilhelm. SCHOMER R. Dr Howard. SCHUTZ R. Pasteur Roger. ScRIMA T. R. Archimandrite Andre. SELASSIE T. R. Abba Petros Gabre. SELASSIE Dr Sergew Hable. SHAMOON T. R. Pere Saliba. SHAW R. Dr Douglas W. D. SHEPHERD R. Dr Massey Hamilton. INDEX OBSERVATORUM ET HOSPITUM 287

SHORT R. Dr Howard E. SILEN T. R. Dr Sven. SKYDSGAARD R. Dr Kristen E. SOLOMON T. R. Pereji. STAACK R. Dr Hagen A. K. STEERE Dr Douglas V. STUBER Dr Stanley I. SuBILIA A. Dr Vittorio.

TADROS Dr Tadros Mikhail. TEINONEN R. Dr Seppo Antero. TERTERIAN S. E. Mgr Ardavazt. TESHOME Mr Haile Mariam. THOMAS R. Dr John Newton. THOMPSON R. Dr Bard. THURIAN R. Pasteur Max. TIMIADIS voir EMILIANOS. TRoYANOFF T. R. Archipr,etre Igor. TUTTLE R. Dr Lee F.

ULLMANN Dr Richard.

VAJTA R. Dr Vilmos. VAN HOLK Dr L. J. VERGHESE R. Dr Paul. VISCHER R. Dr Lukas. VLADIMIR T. R. Archimandrite (Kotliarov). VoN ROHR R. Dr John R. VoRoNov T. R. Archipretre Liverij.

WELSH R. Chanoine Clement W. WILLIAMS R. Dr George Hunston. WOLBRECHT R. Dr Walter F. WoLF R. Dr William J. WooDWARD R. Pasteur Max W.

ZuLu T. R. Dr Alphaeus.

INDEX

Propositum et mens . 5 1. Schema constitutionis De Ecclesia (mart. 1964). - Prologus (n. 1). - Cap. I: De Ecclesiae mysterio (nn. 2-8). - Cap. II: De Populo Dei (nn. 9-17). - Cap. III: De constitutione hierarchica Eccle­ siae et in specie de Episcopatu (nn. 18-29). - Cap. IV: De laicis (nn. 30-38). - Cap. V: De universali vocatione ad sanctitatem in Ec­ clesia (nn. 39-42). - Cap. VI: De Religiosis (nn. 43-47). - Cap. VII: De Beata Maria Virgine Deipara in mysterio Christi et Ecclesiae (nn. 48-53). - Cap. De consummatione sanctitatis in gloria Sancto- rum (nn. 54-57) 7 2. Index et explicatio siglorum Relationum: I - Schema constitutionis de Ecclesia (1964) 73 II - Schema propositionum de Religiosis (1964) . 96 III - Schema decreti de accommodata renovatione vitae reli- giosae . 107 IV - Schema constitutionis de divina revelatione ( 1964); T extus emendatus ( 1964) . 109 V - Schema decreti de apostolatu laicorum ( 1965) . 129 VI - Schema declarationis de libertate religiosa: T extus emen- datus ( 1964); Textus reemendatus ( 1965); T extus reco- gnitus (1965) 140 VII - Schema decreti de aclivitate missionali Ecclesiae: Textus 1965; Textus emendatus (1965) 157 VIII - Schema decreti de ministerio et vita presbyterorum: Textus recognitus (1965); Textus emendatus (1965) . 169 IX - Schema constitutionis pastoralis De Ecclesia in mundo huius temporis: Textus 1965; Textus recognitus (1965) 180 3. Index procuratorum . 205 4. Index auditorum et auditridum . 221 5. Index observatorum delegatorum . . 229 Index . . 289