9 Specialiseren, Investeren En Intensiveren, 1511-1830

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

9 Specialiseren, Investeren En Intensiveren, 1511-1830 157 7 Specialiseren, investeren en intensiveren, 1511-1830 A=waare kleigronden vindt men in verscheiden Grietenyen langs den Eestroom van Dok- kum tot aan Harlingen, en voornamelyk in die van Kollumerlandt en het Bildt, doch inzonderheid in dat gedeelte, welk het eerst ingedykt is, en nog hedendaags het Oude Bildt genaamd wordt: alle zynze zeer goed tot Bouwlanden niet alleen, maar ook tot zeer voedzame weidlanden; doch zijnze eens onder den ploeg geweest, dan wordt er al vry wat tyds en kosten vereischt, omze ter beweidinge even deugdzaam als de oude te doen wor- den’364 Inleiding In de nacht van 2 op 3 maart 1733 stierf Jan Wijbbes, boer te Achlum. De door deze boer bijgehouden boekhouding werd voortgezet door zijn zoon. Ook de kosten van het ‘sterfhuis’, de begrafenis inclusief de ontvangst van gasten, werden door hem genoteerd. Op deze begrafenis waren 160 personen uitgeno- digd, terwijl de kosten ongeveer 85 Carolusguldens bedroegen. Ter vergelijking: het zomerdagloon van de meester–timmerman van het Popta–gasthuis te Mars- sum bedroeg in deze periode 18 stuivers per dag. Bij de kosten ging het behalve om de doodskist en het doodlaken vooral om spijs en drank: één ton bier, een vierendeel bitter, veel boter, spekhammen, speenvarkens, veel melk of karne- melk, rijst, pijpkaneel, witte suiker, 50 gehuurde tinnen borden en 11 schotels en 18 bierglazen, waarvan er twee sneuvelden. Ook was er een grote hoeveel- heid krentenbrood, gebakken van 24 ponden krenten (bijna 12 kilogram) en meel van twee lopen tarwe (ongeveer 110 kilo), dat gezien de impost (een belas- ting op het malen) speciaal voor deze gelegenheid gemalen werd. Bij de begrafenis waren, direct of indirect, een groot aantal bedrijven betrok- ken: een timmerman, een smid, een tingieter, een bakker, Atte Claases die boter leverde (men had zelf niet genoeg in voorraad), Tsjepke Ides die voor boter en melk zorgde, de provincie die via de collecteur Tomes Wobma de impost hief, de jonge Jan Wijbbes (kleinzoon van de gestorvene) die voor 8 stuiver 9 halfkan melk en voor 2 gulden en 9 stuiver 7 ‘halfstikken’ boter verkocht aan zijn moe- der, een gortmaker, de slijter Ruurd Ruurds en Tame Douwes, die het doodla- ken leverde. In totaal werden voor het onthalen van 160 gasten 13 ambachtslie- 364 Tegenwoordige staat van Friesland I, 54. 158 den en bedrijven ingeschakeld, dit inclusief Sijbren Jacobs die bij de mensen langs moest om ze uit te nodigen en die voor een groot deel van het onthaal zorgde. Elders in de boekhouding blijkt dat het piepkleine Achlum een smid, een schoenmaker en een wagenmaker had. Uit de begrafenisgegevens komt naar voren dat er ook een bakker en een timmerman waren, terwijl de slijter en de tingieter uit Franeker kwamen. Een dergelijke begrafenis was geen uitzondering. Op de begrafenis van de vrouw van Jan Wijbbes in april 1741 werden 200 mensen uitgenodigd. Op 31 mei 1766 stierf de schoondochter van bovengenoemde Jan Wijbbes (vrouw van Wijbbe Jans en moeder van de jonge Jan Wijbbes). De kosten van deze begrafe- nis bedroegen ongeveer 80,- terwijl er nu geen kaneel maar wel tabak aanwezig was en het tingoed bij dezelfde ondernemer uit Franeker werd gehuurd als in 1733. De begrafenis van Wijbbe Jans in 1775 – een redelijk gunstige tijd voor de landbouw – kostte zelfs bijna 200 gulden of een klein jaarinkomen van een dag- arbeider – dit nog exclusief de kosten van de taxatie van de boedel en de aan- schaf van speciale kleding.365 Wat vertellen deze gegevens ons over het Friese boerenbedrijf in de achttien- de eeuw? De Friese kleibedrijven uit de achttiende eeuw staan bekend als sterk op de markt gerichte ondernemingen waar de ondernemer – eigenlijk: het boe- rengezin – de mogelijkheid had om te investeren in het bedrijf en keuzes kon en moest maken op het gebied van teeltplan en verkopen. Tegelijkertijd had dit bedrijf een aantal taken – transport, houtbewerking, dakbedekken enzovoorts – geheel of gedeeltelijk afgestoten (er vanuit gaande dat men dit ooit wel zelf had gedaan!) zodat men zich kon richten op de meer profijtelijke activiteiten zoals de zuivelproductie of de akkerbouw. Dit beeld of model zal in dit hoofdstuk een belangrijke rol spelen bij de analyse en interpretatie van de gegevens uit het bronnenonderzoek. Maar is dit beeld wel juist, of volledig? Aan de ene kant wordt het bevestigd door de gegevens van de begrafenissen. Zelfs voor het be- dienen bij de maaltijd werd arbeid ingehuurd, terwijl er voor de doodskist en de etenswaren werd teruggevallen op een heel scala aan gespecialiseerde bedrijven – waarbij zelfs de kleinzoon van de overledene geld vroeg voor de door hem gele- verde waren. Toch laat de begrafenis ook een andere kant van het bedrijf – of moeten we zeggen: het boerenleven? – zien. Het bedrijf was niet alleen ingebed in een net- werk van toeleverende en afnemende bedrijven maar ook in een kring van per- sonen die rond de 160 en 200 mensen groot was – naast de buren en familie moet wellicht vooral aan de kerk gedacht worden (de familie was doopsgezind). Economisch gezien functioneerden de begrafenissen binnen deze kring als een 365 Van der Meer, ,pkomst en ûndergong, 82–83, 90,108, 166. 159 verdelingsmechanisme naast de markt.366 Zelfs in doperse kring werden grote hoeveelheden voedsel en drank geconsumeerd. De sociale kant zal belangrijker zijn geweest. Maar in ieder geval noopt het ons tot voorzichtigheid bij het ge- bruik van modellen. Het leven op de boerderij had vele aspecten. Met name voor het begin van onze periode zijn er weinig directe gegevens over de be- drijfsvoering en de verleiding is dan groot om elementen van een bedrijfsmodel – marktgerichtheid, arbeidsdeling etc. – niet zozeer te gebruiken als hulpmidde- len bij het interpreteren en analyseren van de gegevens maar om ze in de plaats van deze gegevens en de werkelijkheid te stellen. Een werkelijkheid die ook andere kanten had. Juist daarom is het van belang een model expliciet te maken. En om de bronnen ook voor zich te laten spreken.367 In deze studie zal gebruik worden gemaakt van een model van het Friese boerenbedrijf en de bedrijfsvoering tussen 1511 en 1830. Dit model of idee is grotendeels gebaseerd op ideeën van Jan de Vries en Ester Boserup. De Vries heeft een aantal invloedrijke boeken en artikelen geschreven over de landbouw in Nederland tussen (ongeveer) 1480 en 1800.368 Bij zijn analyse heeft hij een duidelijk economische invalshoek waarbij op basis van een groot aantal hetero- gene bronnen en een model de lange termijn ontwikkeling van de landbouw in de kuststreken in beeld wordt gebracht. Het model van De Vries is een bedrijfs- model. Hij gaat er vanuit dat de boerenbedrijven in de kuststreken voornamelijk gezinsbedrijven waren die onder een betrekkelijk moderne juridische eigen- domsstructuur werkten. Bij de bedrijfsvoering had dit bedrijf wat betreft het gebruik van arbeid drie keuzes. De eerste was de keuze tussen productieve acti- viteiten als maaien, melken, huishoudelijke activiteiten of het onderhoud van de bedrijfsgebouwen aan de ene kant en het gebruiken van de tijd voor sociale, religieuze, recreatieve of agressieve activiteiten aan de andere kant.369 De tweede keuze was tussen verschillende soorten van productieve activiteiten. Repareert men zelf een kapot dak en spint men zijn eigen garen of laat men dat doen en specialiseert men zich in de vrijkomende tijd op de zuivelproductie dan wel op de akkerbouw?370 Deze tweede keuze is volgens De Vries de belangrijkste. In zijn woorden: ‘the most important trade–off is between labor in agriculture and 366 Puur kwantitatief was de armenzorg uiteraard een veel belangrijker verdelingsmechanisme naast de markt. Zie Spaans, Armenzorg in Friesland. 367 Noordegraaf, ‘Het platteland van Holland’. 368 De belangrijkste omtrent Friesland: De Vries, The Dutch rural economy, De Vries, ‘Peasant demand patterns’; De Vries, ‘Landbouw in de Noordelijke Nederlanden’; De Vries, ‘De economische ontwikkeling’. 369 In de engelstalige literatuur wordt regelmatig het begrip ‘leisure’, oftewel ‘vrije tijd’ gebruikt. Dit is naar mijn mening anachronistisch. Op basis van Feenstra en Oudman, Een vergeten plattelandselite, zou men aan de genoemde activiteiten overigens nog ‘procederen’ toe kunnen voegen. 370 De fijnmazigheid van de arbeidsverdeling moet niet worden onderschat. In Friesland kocht men vaak vlas, dat vervolgens zelf gesponnen werd en dat men vaak, maar niet altijd, liet weven door een wever. Daarna werd het door de kleermaker bewerkt tot kleren. Naast deze stoffen moet ook nog ander textiel gekocht zijn, zeker wanneer het om geverfde stoffen ging. 160 labor in the home provision of crafts, maintenance, transportation and fuel’.371 Voor Friesland kan bij ‘crafts’, ambachten, onder meer gedacht worden aan spin- nen, het zelf maken en onderhouden van huizen of het vlechten van korven. Een op het eerste gezicht voor de hand liggende activiteit als weven lijkt in onze periode in het Friese kleigebied niet of nauwelijks binnen de boerenhuishodin- gen te zijn uitgevoerd. Bij ‘maintenance’, onderhoud gaat het wat de bovenge- noemde keuze betreft vooral om onderhoud van gebouwen en gereedschappen, en niet om onderhoud van het land. Transport heeft onder andere betrekking op transport van en naar marktplaatsen, maar ook moet gedacht worden aan de slager, bakker, kleermaker of de smid en wagenmaker. Bij ‘fuel’, brandstof, kan voor het Friese kleigebied wat betreft de zelfvoorziening vooral gedacht worden aan het zelf produceren van ’dompen’, stukken mest vermengd met stro of riet die als een soort turven werden
Recommended publications
  • Dnl 1930 Jaargang 48
    308 '276 Jeltinga, ten versoecke van des selffs craediteuren, Kinderen o. a.: van alle soodanige goederen, mobilen en huisgeraa- 1. Johannes Oreydanus, te Rijperkerk geb. 26 en ged. den, als ten opgedachten sterffhuise sijn bevonden, 28 Juli 1700; waarschijnlijk „chercher"36)teOost- op huiden den 19 Mey 1698." mahorn in 1746; f Franeker 12 Mei 1698, tr. Schalsum 3 April 2. Ymte Oreydanus, ged. Rijperkerk 24 September 1689 KunnekeOerrits, mogelijk ged. Franeker 6 Sep- 1702; 12 Februari 1736 lidmaat, 10 Juni 1737 en tember 1661 als d. v. Oeerit Jansen en Kenu Cor- 29 Maart 1744 diaken en 6 Juni 1766 ouderling nelia, lidm. Franeker 17 April 1686, f na 23 Mei Ned. Herv. Gem. te Rijperkerk, alwaar vermoe- 1697. 32). delijk schoenmaker; f tusschen 1782 en 1786 ; Uit dit huwelijk o. a.: 3. Jacob, volgt IV. Johannes Oreydanus, ged. Franeker 8 Mei 1694; 10 Maart 1716 ,chirurgijn-knecht" te Amsterdam. IV. Jacob (Jacobus) Oreydanus, te Rijperkerk geb. 3 en ged. 6 April 1708, 12 Februari 1736 lidmaat en 18 III ter. Ds. Petrus Breydanus, te Franeker geb. 20 en Mei 1739 diaken Ned. Herv. Gem. te Rijperkerk; 8 ged. 24 September 1666; aan de Franeker Academie October al waar tevens ouderling Ned. Herv. Gem. ingeschreven: 30 Augustus 1683 als Theol. stud., 1733 tot 6 Januari 1747 „opsigter van deLandschaps- Juni 1686 als Phil. stud. en Sept. 1690 als S. S. 37 turf en brandhout" ), daarna tot aan zijn dood: Min. cand. ; aan de Hoogeschool te Groningen in- schoolmeester, koster, voorzanger, organist en dorps- geschreven als stud. 7 September 1686; lidmaat 38 rechter te Mantgum ), f Mantgum 12 Februari Franeker 18 April 1686 ; 1 April 1696 beroepen als 17968 9), tr.
    [Show full text]
  • Besluit Van Het College Van Burgemeester En Wethouders Van
    Nr. 264601 31 oktober GEMEENTEBLAD 2019 Officiële uitgave van de gemeente Waadhoeke Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Waadhoeke houdende regels omtrent de afvalstoffenverordening (Uitvoeringsbesluit Afvalstoffenverordening gemeente Waadhoeke) Burgemeester en wethouders van de gemeente Waadhoeke overwegende; dat de Afvalstoffenverordening gemeente Waadhoeke 2018 de aanwijzing van de inzameldienst en andere inzamelaars, het gebruik van inzamelmiddelen en –voorzieningen en plaats en wijze van inzameling overlaat aan een regeling bij uitvoeringsbesluit; dat het in het belang van een doelmatige verwijdering van afvalstoffen wenselijk is nadere regels te stellen omtrent plaats en wijze waarop afvalstoffen kunnen worden overgedragen of ter inzameling aangeboden aan de bij dit besluit aan te wijzen inzameldienst en andere inzamelaars, als bedoeld in de Afvalstoffenverordening gemeente Waadhoeke 2018; gelet op het bepaalde in artikel 3, lid 1, artikel 4, lid 1a, artikel 5, artikel 7, lid 1, artikel 9 en artikel 10, lid 1 van de Afvalstoffenverordening gemeente Waadhoeke 2018, vastgesteld door de gemeenteraad op 2 januari 2018; Besluiten: vast te stellen de navolgende aanwijzingsregeling van de inzameldienst, inzamelplaats en andere inzamelaars voor de inzameling van bepaalde categorieën afvalstoffen en hieraan regels voor het gebruik te verbinden: Artikel 1 Aanwijzing inzameldienst Als inzameldienst belast met de inzameling van huishoudelijke afvalstoffen wordt aangewezen: B.V. Fryslân Miljeu Noordwest onderdeel van N.V. Fryslân Miljeu (opererend onder handelsnaam Omrin) statutair gevestigd te Leeuwarden. Artikel 2 Aanwijzing andere inzamelaars Als inzamelaars belast met de inzameling van bepaalde bestanddelen van huishoudelijke afvalstoffen worden aangewezen: a. Gemeentelijke buitendienst van de gemeente Waadhoeke voor het op afroep separaat inzamelen van grof huishoudelijk afval en grof tuinafval; b.
    [Show full text]
  • Indices General Index of Masters
    INDICES GENERAL INDEX OF MASTERS Aa, C. W. van def, IV, 30 Booser, W. de, III, 428, 429; IV, 349 Aalsum, S. van, III, 234 Bor, W. de, III, 103 Abeele, P. van, IV, 210-218 Bos, G. ten, III, 122 Adolphsz., Chr., IV, 220-222 Bossche, G., II, 479 Aerden, H. van, I, 263; IV, 176 Bouwelingh, S., II, 255 Akersloot, A., II, 368, 369; IV, 271 Bouwens van der Houven, H., IV, 7J Albrink, 0., II, 265 Boverhof, G., I, 320; II, 294, 295 Alckemade, J. P. van, I, 15; II, 350 Brandt, P., II, 407 Ameronge, J. van, II, 454 Brandt, R, I, 318; II, 291>-300 Andeles, A., III, 300; IV, 335, 336 Breghtel, H. C., 1,214--216; IV, 133--140 Andeles, E., III, 295 Bresser, G., 111,77 Arissen, J.. III, 157 Brongersrna, H., III, 285 Arntzen, J.. III, 132- 134 Brouwer, c., I , 347 Asten, B. van, III, 296; IV, 205 Brouwer, L., II , 537 Broyels, c., 1II, 366 Baerdt, C. F., I, 287-290; IV, 192-198 Brueckel, S. , III, 124 Baerdt, R., III, 228 Brugman, W. C., IV, 96, 97 Bagijn, D. J., I , 13 Brunei, T., III, 5 Barbier, J. P., II, 545, 546 Brunsvel!, J. R., 1,307; III, 281, 282; IV, 232 Bauduin, T., III, III Bruyn, A. de, II, 272 Beeck, C. van, IV, 183 Bruyn, M. de, 1,175-178; III, 60-63; IV, 105-113 Beeck, G. ter, III, 426 Burna, S., IV, 316 Beekhuysen, L., II, 285, 286 Burch, C. J. van der, I, 18; IV, 24 Beest.
    [Show full text]
  • 'Panorama RES-Regio's'
    Toelichting Panorama RES De energietransitie in Nederland krijgt zijn beslag via een decentrale werkwijze: de Regionale Energiestrategie of RES. Er zijn dertig zogenaamde energieregio’s, die elk voor hun gebied onderzoeken waar en hoe het best duurzame elek- triciteit op land (wind en zon) opgewekt kan worden. De RES is een instrument om gezamenlijk keuzes te maken voor de opwekking van duurzame elektriciteit, de warmtetransitie in de gebouwde omgeving en de daarvoor benodigde opslag en energie-infrastructuur. Om gemeenten, provincies en waterschappen te helpen bij het opstellen van een RES, is van alle regio’s een serie kaarten gemaakt waarop cultuurhistorische elementen en karakteristieken zijn te zien. De kaarten zijn als GIS-viewer beschikbaar (https://www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/bronnen-en-kaarten/overzicht/kaarten-regionale-ener- giestrategie-res). Van elk van de dertig regio’s is een korte karakteristiek gemaakt, die op hoofdlijnen de historisch-landschappelijke ontwikkelingen schetst. Deze zijn via de GIS-viewer per regio afzonderlijk te raadplegen als PDF. Van alle PDF’s teza- men is ook één verzameldocument gemaakt: Panorama RES, het nu voorliggende document. De karakteristieken in Panorama RES bevatten geen waardering van het landschappelijke erfgoed, of een uitputtende inventarisatie van al- lerlei elementen en patronen. Het zijn heel korte biografieën, gericht op de wordingsgeschiedenis van het landschap. Gebruikers kunnen met deze achtergrondinformatie afgewogen keuzes maken voor het opstellen van de RES. Het erf- goed kan zodoende benut worden voor toekomstige ontwikkelingen. De teksten zijn gebaseerd op Panorama Landschap, onderdeel van de Landschapsatlas van de RCE (https://www.land- schapinnederland.nl/panorama-landschap). Dat geeft voor heel Nederland in 78 regio’s een karakterschets van de geschiedenis van het landschap, vanuit het perspectief van eeuwenlange veranderingen.
    [Show full text]
  • Ontgonnen Verleden
    Ontgonnen Verleden Regiobeschrijvingen provincie Friesland Adriaan Haartsen Directie Kennis, juni 2009 © 2009 Directie Kennis, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Rapport DK nr. 2009/dk116-B Ede, 2009 Teksten mogen alleen worden overgenomen met bronvermelding. Deze uitgave kan schriftelijk of per e-mail worden besteld bij de directie Kennis onder vermelding van code 2009/dk116-B en het aantal exemplaren. Oplage 50 exemplaren Auteur Bureau Lantschap Samenstelling Eduard van Beusekom, Bart Looise, Annette Gravendeel, Janny Beumer Ontwerp omslag Cor Kruft Druk Ministerie van LNV, directie IFZ/Bedrijfsuitgeverij Productie Directie Kennis Bedrijfsvoering/Publicatiezaken Bezoekadres : Horapark, Bennekomseweg 41 Postadres : Postbus 482, 6710 BL Ede Telefoon : 0318 822500 Fax : 0318 822550 E-mail : [email protected] Voorwoord In de deelrapporten van de studie Ontgonnen Verleden dwaalt u door de historisch- geografische catacomben van de twaalf provincies in Nederland. Dat klinkt duister en kil en riekt naar spinnenwebben en vochtig beschimmelde hoekjes. Maar dat pakt anders uit. Deze uitgave, samengesteld uit twaalf delen, biedt de meer dan gemiddeld geïnteresseerde, verhelderende kaartjes, duidelijke teksten en foto’s van de historisch- geografische regio’s van Nederland. Zo geeft het een compleet beeld van Nederland anno toen, nu en de tijd die daar tussen zit. De hoofdstukken over de deelgebieden/regio’s schetsen in het kort een karakteristiek per gebied. De cultuurhistorische blikvangers worden gepresenteerd. Voor de fijnproevers volgt hierna een nadere uiteenzetting. De ontwikkeling van het landschap, de bodem en het reliëf, en de bewoningsgeschiedenis worden in beeld gebracht. Het gaat over de ligging van dorpen en steden, de verkavelingsvormen in het agrarisch land, de loop van wegen, kanalen en spoorlijnen, dijkenpatronen, waterlopen, defensielinies met fortificaties.
    [Show full text]
  • University of Groningen Adapting to The
    University of Groningen Adapting to the sea Nieuwhof, Annet ; Bakker, Marco; Knol, Egge; de Langen, Gilles; Nicolay, Johan; Postma, Daniël; Schepers, Mans; Varwijk, Theunis; Vos, Peter C. Published in: Ocean & Coastal Management DOI: 10.1016/j.ocecoaman.2019.02.014 IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Final author's version (accepted by publisher, after peer review) Publication date: 2019 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Nieuwhof, A., Bakker, M., Knol, E., de Langen, G., Nicolay, J., Postma, D., Schepers, M., Varwijk, T., & Vos, P. C. (2019). Adapting to the sea: Human habitation in the coastal area of the northern Netherlands before medieval dike building. Ocean & Coastal Management, 173, 77-89. https://doi.org/10.1016/j.ocecoaman.2019.02.014 Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license. More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne- amendment. Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim.
    [Show full text]
  • Dorpskwaliteitenvisie
    ruimtelijke componenten voor de dorpsvisie 2020 HITZUM Dorpskwaliteitenvisie Inhoud 1. Inleiding 5 2. Identiteit 7 2.1 beeldkaarten kwaliteiten, knelpunten en kansen 7 2.2 gebieds-DNA 9 2.3 dorps-DNA 11 3. Dorpskwaliteitenvisie 13 3.1 ontwikkelen van het dorps-DNA 13 3.2 dorpskwaliteitenvisie 15 Hitzum ruimtelijke componenten 2020 dorpsvisie de voor 3 4 situatie 2000 1 Inleiding Dorpskwaliteitenvisie De landschappelijke en stedenbouwkundige structuur en openbare ruimten van Hitzum hebben veel potentie en bepalen de identiteit en leefbaarheid van het dorp. Deze kunnen ingezet worden als ruimtelijke kwaliteit voor nieuwe ontwikkelingen. Er zijn ruimtelijke kwaliteitsdragers die het dorp uniek maken. Tijdens keukentafelgesprekken, die ter voorbereiding van de dorpsvisie zijn gehouden (zie separate bijlage) waren de kernwoorden: landelijkheid, ruimte, ligging nabij steden en de sociale samenhang. Deze bepalen de identiteit, de functionaliteit, de bereikbaarheid en de leefbaarheid van Hitzum. Dit plan is een ruimtelijke aanvulling op de dorpsvisie. Er is gewerkt met en door het dorp om die ruimtelijke kwaliteiten in beeld te brengen, die bepalend zijn voor de landelijke identiteit van Hitzum. Daarnaast zijn de kansrijke structuren en ideeën voor de toekomst in beeld gebracht als inspiratie voor toekomstige plannen en projecten. De resultaten geven de gemeenschappelijke uitgangspunten en visie van het dorp. Doel - een dorpskwaliteitenvisie met en door bewoners - vastleggen ruimtelijke kwaliteitsdragers van Hitzum - ruimtelijke samenhang tussen verschillende (lopende) projecten en het bestaande dorp - ruimtelijke samenhang tussen nieuwe ontwikkelingen - vertalen van kwaliteiten en potenties in ruimtelijk kader - een totaalplan als uitgangspunt voor de aanvraag van mogelijke subsidiegelden - een totaalplan dat in zijn geheel totstandkomt met en door de bewoners in afstemming met de gemeente en dient als voorbereiding voor een meerjarenplan 2020 voor de Hitzum ruimtelijke componenten 2020 dorpsvisie de voor uitvoering van verschillende onderdelen/projecten.
    [Show full text]
  • Regio-Indeling Vanaf 2020
    Regio-indeling vanaf 2020 Onderverdeling federaties in regio’s: Regio Noard-East Fryslân 1. Federatie Tusken Waed en Ie 2. Federatie Dongeradeel 3. Federatie De Wâlden Regio Waadhoeke 1. Federatie Barradeel 2. Federatie Franekeradeel 3. Federatie Menaldumadeel Regio Súd West Fryslân 1. Federatie Wûnseradiel/Bolsward/Workum 2. Federatie Sneek e.o. Regio Mid Fryslân 1. Federatie Mid Fryslân 2. Federatie Zuid Westhoek 3. Federatie Littenseradiel Regio Buiten 1. Federatie voor Buitenafdelingen Uitsplitsing verenigingen Regio: Vereniging Plaats: Noard-East Fryslân V.V.V. Concordia Holwerd Noard-East Fryslân K.V. ’t Moat kinne Ternaard Noard-East Fryslân K.V. Thomas Prins Paesens – Moddergat Noard-East Fryslân K.V. De trije Doarpen Niawier – Metslawier - Oosternijkerk Noard-East Fryslân K.V. Warber Bliuwe Morra – Lioessens Noard-East Fryslân K.V. Klaas Thomas Anjum Noard-East Fryslân K.V. De Trochsetters Ee Noard-East Fryslân K.V. Oostergo Dokkum Noard-East Fryslân K.V. De Kletsers Hantum Noard-East Fryslân K.V Us Nocht Blija Noard-East Fryslân K.V. Foswert Ferwerd Noard-East Fryslân K.V. Hallum Hallum Noard-East Fryslân K.V. In Nij Begjin Hijum – Finkum Noard-East Fryslân K.C. De Boer Stiens Noard-East Fryslân K.V. Het Centrum Oude Leije Noard-East Fryslân K.V. De Kolk Oude Bildtzijl Noard-East Fryslân K.V. Klaine Izak Vrouwenparochie Noard-East Fryslân K.V.Lyts Begjin Driezum Noard-East Fryslân K.V. Nut en Nocht Damwoude Noard-East Fryslân K.V. Sla Raek Broeksterwoude Noard-East Fryslân K.V. It Partoer Jelsum – Cornjum – Britsum Noard-East Fryslân K.V. Trynwalden Oentsjerk Noard-East Fryslân K.V.
    [Show full text]
  • F) Gebiedsindeling KNKB Achlum (8806) Behoudens 8806 KA (1-9+ 2-10) En 8806 TH (4) Is Hitzum; Toegevoegd: 8861 KP Nr
    F) Gebiedsindeling KNKB Achlum (8806) behoudens 8806 KA (1-9+ 2-10) en 8806 TH (4) is Hitzum; toegevoegd: 8861 KP nr. 7, 8862 BL, 8862 BM en 8862 CA van Harlingen, behoudens 8862 BL, nr.7. Akkrum (8491) toegevoegd: Terherne (8493), Aldeboarn (8495), Nes (8494), Birstum (8494), Goëngahuizen (8497), Akmarijp (8541), Terkaple (8542), Goingarijp (8511), Boornbergum (9212), De Wilgen (9213), Smalle Ee (9214), De Veenhoop (9215), Nijbeets (9245), behoudens Oude Schouw 8491 NP is Jirnsum. Alde Leie (9071, 9072) toegevoegd Vrouwbuurstermolen 5, 9077 SW (huidige bewoners) van Vrouwenparochie en Arjen Roelswei 3, 9078 PM Oude Bildtzijl. Alkmaar buren: Den Helder en Amsterdam. Amsterdam buren: Alkmaar, Hilversum, Dronten, ‘s-Gravenhage en Mijdrecht. Anjum (9133) toegevoegd: Ezumazijl (9133), Oostmahorn (9133), Lauwersoog (9976), Schiermonnikoog (9166). Arum (8822) Baard (8834) Balk (8561) toegevoegd: Warns (8720), Bakhuizen (8574), Hemelum (8584), Mirns (8573), Rijs (8572), Harich (8571), Elahuizen (8581), Oudega (DFM) (8582), Nijemirdum (8566), IJpecolsga (8554), Oudemirdum (8567), Sondel (8565), Ruigahuizen (8564), Wijckel (8563), Sloten (8556), Indijk (8553), Kolderwolde (8583). Bitgum (9044) toegevoegd: Bitgummole (9045), Sânwei 9036 VW, Menaam, Hamerenweg 1, 2 en 5, 9077 TW Vrouwenparochie, Langhuisterweg 2 t/m 14 en 1 t/m 7, 9076 PS en PK en PL St. Annaparochie en Skrédyk 5, 9056 LL Koarnjum, zolang de huidige bewoners daar wonen. Berltsum (9041) toegevoegd: Gernierswei 9043 VX Wier, m.u.v. Kleaster Anjum, 9041 VE met de nrs 2, 4, 6, 13, 15, 17, 19, 23, 27, 31, 35, 39. Deze zijn toegewezen aan kv Ried. Blije (9171) Boazum (8635) toegevoegd: Dearsum (8644). Bolsward (8701+8702) toegevoegd: Tjerkwerd (8765),Dedgum (8764) en 8771 LC nr.
    [Show full text]
  • 1290 Schotanus 1664 (Geraadpleegd Op Auteur: L.C
    ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies B UREAU - E N KARTEREND B OORONDERZOEK Tzum, Plattedijk 5 (gemeente Franekeradeel ) Een bureau- en karterend booronderzoek Plangebied op de kaart van ArGeoBoor rapport 1290 Schotanus 1664 (Geraadpleegd op auteur: L.C. Nijdam (senior http:www.digicollectietresoar.nl) prospector) paraaf voor vrijgave datum: 29 mei 2014 Opdrachtgever: Fam. Bootsma ISSN: 2351-9975 www.ArGeoBoor.nl E [email protected] T 06-28559693 INHOUDSOPGAVE Samenvatting ........................................................................................................................................... 3 1 Inleiding ........................................................................................................................................... 4 1.1 Kader ....................................................................................................................................... 4 1.2 Doel en Vraagstelling ............................................................................................................... 5 1.3 Administratieve gegevens ....................................................................................................... 5 2 Gegevens plangebied ...................................................................................................................... 6 2.1 Beschrijving plangebied ........................................................................................................... 6 2.2 Voorziene ontwikkeling ..........................................................................................................
    [Show full text]
  • Overzicht Van Toekenningen Instandhoudingssubsidie 2019 Het
    Overzicht van toekenningen instandhoudingssubsidie 2019 Het budget voor de instandhoudingssubsidie is verdeeld over 3 categorieën: gebouwde, groene en archeologische rijksmonumenten. Daarnaast is er een volgorde vastgesteld in de toekenning van de subsidie: 1. Voorrang hebben aanvragen voor beschermde monumenten of zelfstandige onderdelen die deel uitmaken van een werelderfgoed (WE). 2. Daarna krijgen aanvragen van professionele organisaties voor monumentenbehoud (POM) voorrang. 3. Overige aanvragen. In het monumentenregister is op monumentnummer meer informatie zoals adres en monumentomschrijving te vinden. Deze nummers staan vermeld in het overzicht. Dit jaar zijn er veel aanvragen voor woonhuizen. Normaal komt deze categorie niet voor instandhoudingssubsidie in aanmerking. Maar omdat de aanvragen gedaan zijn door professionele organisaties, zoals Stadsherstel en Hendrick de Keyser, kunnen deze aanvragen wel worden gehonoreerd. Het overzicht van toekenningen is gerangschikt op provincie. Provincie Pagina Groningen 2 Friesland 3 Drenthe 7 Overijssel 8 Flevoland 11 Gelderland 11 Utrecht 16 Noord-Holland 19 Zuid-Holland 30 Zeeland 33 Noord-Brabant 35 Limburg 38 1 Toekenningen instandhoudingssubsidie 2019 RCE 01-09-2019 2Provincie Groningen WE = Werelderfgoed -POM = professionele organisatie voor monumentenbehoud WE/ Mon. POM nummer Groep Betreft Woonplaats Subsidie 7069 Gebouwd Boerderij Paddepoel ADORP € 14.005 515516 Groen Landgoed Ekenstein - parkaanleg APPINGEDAM € 87.150 POM 8208 Gebouwd Synagoge APPINGEDAM € 9.661 POM 8210 Gebouwd
    [Show full text]
  • Jaarverslag 2015
    2015 Jaarverslag K.F. Wêz-Wis Tsjom Inhoud Ledenwedstrijden K.F. Wêz Wis Tsjom .................................................................................... 3 27 april 2015 "Koningspartij" ............................................................................................... 3 16 mei 2015 “Siebe en Griet Greidanus partij” ..................................................................... 5 6 juni 2015 "Bakkerij de Schiffart partij" .............................................................................. 6 20 juni 2015 Slagerij Walburg & Kinderopvang Tzum ......................................................... 7 21 augustus 2015 "Nachtkaatsen" - Boerenpartij ................................................................... 9 29 augustus 2015 Visserpartij .............................................................................................. 10 5 september 2015 GAWA ouder-kind partij ........................................................................ 11 Sybe en Ytje Greidanus Wisselprijs ..................................................................................... 14 Competitie kaatsen ............................................................................................................... 14 Braaksma-Wisselprijs ........................................................................................................... 14 KNKB ....................................................................................................................................... 15 25 mei 2015 NK senioren
    [Show full text]