PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2020-2023”

Krapkowice, 2015 r. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

ul. Niemodli ńska 79 pok. 22/23 45-864 tel./fax. 77/454-07-10, 77/474-24-57 kom. 605-26-24-27, 607-790-585 mail: [email protected] , [email protected]

Wykonawc ą Prognozy oddziaływania na środowisko „Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego na lata 2016-2019 z perspektyw ą na lata 2020-2023” był zespół firmy Albeko z siedzib ą w Opolu w składzie:

mgr in ż. Beata Podgórska mgr in ż. Jarosław Górniak mgr in ż. Paweł Synowiec

2

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

SPIS TRE ŚCI 1. STAN FORMALNO-PRAWNY I CEL SPORZ ĄDZENIA PROGNOZY 6 2. ZAKRES MERYTORYCZNY PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA 6 3. ZASTOSOWANE METODY I WYKORZYSTANE MATERIAŁY 7 4. INFORMACJE O ZAWARTO ŚCI, GŁÓWNYCH CELACH AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA I POWI ĄZANIU Z INNYMI DOKUMENTAMI 8 5. OKRE ŚLENIE, ANALIZA I OCENA ISTNIEJ ĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNYCH ZMIAN TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 9 5.1. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA POWIATU KRAPKOWICKIEGO ...... 9 Sytuacja demograficzna ...... 10 5.2. OCENA STANU ŚRODOWISKA ...... 15 5.3. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTU ...... 28 6. OKRE ŚLENIE, ANALIZA I OCENA STANU ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJ ĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZ ĄCYM ODDZIAŁYWANIEM 29 6.1. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE ...... 29 6.1.1. Wody powierzchniowe ...... 29 6.1.2. Wody podziemne ...... 31 6.2. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE ...... 36 6.3. HAŁAS ...... 38 6.4. PROMIENIOWANIE NIEJONIZUJ ĄCE ...... 45 6.5. ZASOBY PRZYRODNICZE ...... 45 6.6. POWIERZCHNIA ZIEMI ...... 47 6.7. GOSPODARKA ODPADAMI ...... 48 6.7.1. Składowiska odpadów ...... 48 6.7.2. Instalacje odzysku i innego ni ż składowanie unieszkodliwiania odpadów ...... 48 7. OKRE ŚLENIE, ANALIZA I OCENA ISTNIEJ ĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNYCH Z PUNKTU WIDZENIA PROGRAMU 51 7.1. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE ...... 51 7.2. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE ...... 52 7.3. HAŁAS ...... 54 7.4. PROMIENIOWANIE NIEJONIZUJ ĄCE ...... 54 7.5. ZASOBY PRZYRODNICZE ...... 55 7.6. POWIERZCHNIA ZIEMI ...... 55 7.7. GOSPODARKA ODPADAMI ...... 56 8. OKRE ŚLENIE, ANALIZA I OCENA CELÓW OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYCH NA SZCZEBLU MI ĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNYCH Z PUNKTU WIDZENIA AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA, ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGL ĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU 57 8.1. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA OKRE ŚLONE W AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO ...... 57 8.1.1. Cele wynikaj ące z polityki unijnej ...... 57 8.1.2. Cele wynikaj ące z Polityki Ekologicznej Pa ństwa ...... 60 8.1.3. Cele wynikaj ące z polityki lokalnej ...... 62 8.1.4. Zgodno ść celów Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego z celami polityk nadrz ędnych i równoległych ...... 66 8.1.5. Zgodno ść celów projektu Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego z zapisami Ustawy o ochronie przyrody ...... 66

3

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

8.1.6. Zgodno ść celów projektu Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego z zapisami KPGO 2014 oraz PGOWO (2012- 2017) ...... 67 9. OKRE ŚLENIE, ANALIZA I OCENA PRZEWIDYWANYCH ZNACZ ĄCYCH ODDZIAŁYWA Ń NA ŚRODOWISKO, W TYM ODDZIAŁYWANIA BEZPO ŚREDNIE, PO ŚREDNIE, WTÓRNE, SKUMULOWANE, KRÓTKOTERMINOWE, ŚREDNIOTERMI-NOWE I DŁUGOTERMINOWE, STAŁE I CHWILOWE ORAZ POZYTYWNE I NEGATYWNE 68 9.1. PODSUMOWANIE PRZEWIDYWANYCH ODDZIAŁYWA Ń NA POSZCZEGÓLNE ASPEKTY ŚRODOWISKA, W SZCZEGÓLNO ŚCI NA OBSZARY OBJ ĘTE OCHRON Ą ...... 73 9.1.1. Oddziaływanie na obszary Natura 2000, bioró żnorodno ść biologiczn ą, ro śliny i zwierz ęta 73 9.1.2. Oddziaływanie na wody...... 74 9.1.3. Oddziaływania na klimat akustyczny ...... 75 9.1.4. Oddziaływanie na powietrze ...... 76 9.1.5. Oddziaływanie na powierzchni ę ziemi i krajobraz ...... 77 9.1.6. Oddziaływanie na zasoby naturalne ...... 78 9.1.7. Oddziaływanie na ludzi ...... 78 9.1.8. Oddziaływanie na zabytki i dobra materialne ...... 79 10. ROZWI ĄZANIA MAJ ĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJ Ę PRZYRODNICZ Ą NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWA Ń NA ŚRODOWISKO, MOG ĄCYCH BY Ć REZULTATEM REALIZACJI AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA 79 11. ODDZIAŁYWANIA TRANSGRANICZNE 80 12. ANALIZA ROZWI ĄZA Ń ALTERNATYWNYCH DO ROZWI ĄZA Ń ZAPROPONOWANYCH W AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA 81 13. PROPOZYCJE DOTYCZ ĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIE Ń PROJEKTOWANEJ AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ CZ ĘSTOTLIWO ŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA 81 14. PODSUMOWANIE I WNIOSKI 82 15. STRESZCZENIE 83 16. LITERATURA 90

SPIS TABEL Tabela 1. Charakterystyka zbiorników wód podziemnych na terenie Powiatu Krapkowickiego...... 16 Tabela 2. Udział procentowy powierzchni lasów w powiatach województwa opolskiego...... 16 Tabela 3. Wska źnik lesisto ści poszczególnych gmin Powiatu Krapkowickiego...... 17 Tabela 4. Wykaz pomników przyrody na terenie Powiatu Krapkowickiego...... 24 Tabela 5. Wykaz parków pałacowych i dworskich na terenie Powiatu Krapkowickiego...... 25 Tabela 6. Wyniki oceny wykonanej dla punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu zlokalizowanych na terenie Powiatu Krapkowickiego...... 30 Tabela 7. Charakterystyka punktu pomiarowych wód podziemnych w 2013 i 2014 roku na terenie Powiatu Krapkowickiego...... 31 Tabela 8. Obszarowa ocena jako ści wody przeznaczonej do spo życia na terenach gmin Powiatu Krapkowickiego w 2014 roku...... 33 Tabela 9. Wyniki pomiarów na stacjach pomiarowych w Powiecie Krapkowickim w 2014 roku. .... 37 Tabela 10. Wyniki bie żą cej oceny jako ści powietrza za rok 2014 ...... 38 Tabela 11. Tereny zagro żone hałasem zlokalizowane w s ąsiedztwie analizowanych odcinków autostrady A4 na terenie Powiatu Krapkowickiego...... 40 Tabela 12. Lokalizacja i wyniki pomiarów poziomów hałasu krótkookresowego w punktach pomiarowych na terenie Powiatu Krapkowickiego w 2013 r...... 42 Tabela 13. Dane odcinków linii kolejowych w Powiecie Krapkowickim, po których przeje żdża ponad 30 000 poci ągów rocznie...... 43 Tabela 14. Lokalizacja punktów pomiaru hałasu wraz z wynikami pomiarów ...... 44 Tabela 15. Gatunki ro ślin obj ęte ochron ą wyst ępuj ące na terenie Powiatu Krapkowickiego ...... 46

4

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Tabela 16. Gatunki zwierz ąt obj ęte ochron ą wyst ępuj ące na terenie Powiatu Krapkowickiego ..... 47 Tabela 17. Zestawienie informacji na temat instalacji do odzysku oraz innego ni ż składowanie unieszkodliwiania odpadów znajduj ących si ę na terenie powiatu krapkowickiego ...... 48 Tabela 18. Zasobno ść gleb Powiatu Krapkowickiego w makroelementy...... 56 Tabela 19. Zawarto ść metali ci ęż kich gleb Powiatu Krapkowickiego...... 56 Tabela 23. Powi ązanie celów ochrony środowiska okre ślone w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego z VI Wspólnotowym Programem Działa ń w Zakresie Środowiska Naturalnego ...... 58 Tabela 24. Powi ązanie celów ochrony środowiska okre ślone w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego z Polityk ą Ekologiczn ą Pa ństwa ...... 60 Tabela 25. Powi ązanie celów ochrony środowiska okre ślone w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego ze Strategi ą Rozwoju Powiatu Krapkowickiego ...... 62 Tabela 23. Przewidywane znacz ące oddziaływania na poszczególne aspekty środowiska...... 69

5

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

1. STAN FORMALNO-PRAWNY I CEL SPORZ ĄDZENIA PROGNOZY Obowi ązek sporz ądzenia prognozy oddziaływania na środowisko do projektów dokumentów strategicznych - programów, planów i polityk wynika z art. 46 oraz art. 51 Ustawy o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227, z pó źn. zm.). Przepisy tej ustawy zobowi ązuj ą organ opracowuj ący projekt Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska (APO Ś) dla Powiatu Krapkowickiego na lata 2015-2018 z perspektyw ą na lata 2019-2022 do sporz ądzenia dokumentacji prognozy oddziaływania na środowisko oraz przeprowadzenia post ępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko z udziałem społecznym. Niniejsza Prognoza w my śl wy żej przywołanego art. 46 stanowi element strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Prognoza wskazuje na mo żliwe negatywne skutki realizacji Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska i przedstawia zalecenia dotycz ące przeciwdziałania ewentualnym negatywnym skutkom oraz przedstawia sposoby ich minimalizacji. 2. ZAKRES MERYTORYCZNY PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA Zakres Prognozy wynika z art. 51 ust. 2 Ustawy o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz ustale ń Zamawiaj ącego, który otrzymał pisma okre ślaj ące zakres i stopie ń szczegółowo ści Prognozy od Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Opolu (znak: WOO Ś.411.2.62.2012.ER z dnia 09.06.2015 r.) i z powy ższym Prognoza powinna: 1) zawiera ć: a) informacje o zawarto ści, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powi ązaniach z innymi dokumentami, b) informacje o metodach zastosowanych przy sporz ądzaniu prognozy, c) propozycje dotycz ące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowie ń projektowanego dokumentu oraz cz ęstotliwo ści jej przeprowadzania, d) informacje o mo żliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko, e) streszczenie sporz ądzone w j ęzyku niespecjalistycznym; 2) okre śla ć, analizowa ć i ocenia ć: a) istniej ący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu, b) stan środowiska na obszarach obj ętych przewidywanym znacz ącym oddziaływaniem, c) istniej ące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególno ści dotycz ące obszarów podlegaj ących ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627- tekst jednolity z pó źn. zm.). d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu mi ędzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzgl ędnione podczas opracowywania dokumentu, e) przewidywane znacz ące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpo średnie, po średnie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralno ść tego obszaru, a tak że na środowisko, a w szczególno ści na: – ró żnorodno ść biologiczn ą, – ludzi, – zwierz ęta, – ro śliny, – wod ę,

6

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

– powietrze, – powierzchni ę ziemi, – krajobraz, – klimat, – zasoby naturalne, – zabytki, – dobra materialne – z uwzgl ędnieniem zale żno ści mi ędzy tymi elementami środowiska i mi ędzy oddziaływaniami na te elementy; 3) przedstawia ć: a) rozwi ązania maj ące na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensacj ę przyrodnicz ą negatywnych oddziaływa ń na środowisko, mog ących by ć rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególno ści na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralno ść tego obszaru, b) bior ąc pod uwag ę cele i geograficzny zasi ęg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralno ść tego obszaru – rozwi ązania alternatywne do rozwi ąza ń zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadz ącej do tego wyboru albo wyja śnienie braku rozwi ąza ń alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudno ści wynikaj ących z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. Celem wykonania Prognozy jest identyfikacja potencjalnych oddziaływa ń na środowisko b ędących wynikiem realizacji Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska oraz ocena jego nat ęż enia, a tak że okre ślenie czy w nale żyty sposób został uwzgl ędniony w dokumencie interes środowiska przyrodniczego i kulturowego. 3. ZASTOSOWANE METODY I WYKORZYSTANE MATERIAŁY Przy opracowywaniu niniejszej Prognozy oparto si ę na ustawie z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z po źn. zm.). Okre śla ona sposób post ępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji programu. Proces opiniowania w ramach strategicznych ocen oddziaływania na środowisko oraz okre ślenie zakresu i stopnia szczegółowo ści Prognozy prowadzi Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska oraz Pa ństwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny. Podczas opracowywania Prognozy kierowano si ę równie ż ustaw ą dnia 3 pa ździernika o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 201, poz. 1237, z pó źn. zm.). Ustawa ta uszczegóławia przepisy odno śnie obszarów podlegaj ących ochronie, w szczególno ści obszarów Natura 2000. Aby w pełni oceni ć czy Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska zawiera elementy zapewniaj ące ochron ę środowiska kieruj ąc si ę zasad ą zrównowa żonego rozwoju przy opracowywaniu Prognozy, obok aktów prawnych, wykorzystano szereg dokumentów strategicznych, szczebla regionalnego i krajowego, odnosz ących si ę bezpo średnio jak i po średnio do ochrony środowiska, przyrody oraz zdrowia i życia ludzi.

Przy opracowywaniu Prognozy zastosowano metod ę macierzy interakcji. Przyj ęta tu macierz jest wykresem siatki, w której w wierszach wpisano uruchamiane przez realizacj ę Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska zamierzenia (cele strategiczne), a w kolumnach wpisano wska źniki charakteryzuj ące i opisuj ące środowisko. Wyst ępowanie wzajemnego oddziaływania pomi ędzy składnikami przeciwstawnych osi zaznaczono symbolem: - (+) – realizacja celu spowoduje pozytywne oddziaływania i skutki w zakresie analizowanego zagadnienia, - (-) – realizacja celu spowoduje negatywne oddziaływania i skutki w zakresie analizowanego zagadnienia, - (+/-) – realizacja celu mo że spowodowa ć zarówno pozytywne jak i negatywne oddziaływania i skutki w zakresie ró żnych aspektów analizowanego zagadnienia,

7

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

- (0) - realizacja celu nie wpływa w sposób zauwa żalny na analizowane zagadnienie - (N) – brak mo żliwo ści jednoznacznego okre ślenia spodziewanego oddziaływania i skutków, są one zale żne od wyboru szczegółowych rozwi ąza ń lub innych niemo żliwych obecnie do przewidzenia i uwzgl ędnienia w symulacji, uwarunkowa ń. 4. INFORMACJE O ZAWARTO ŚCI, GŁÓWNYCH CELACH AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA I POWI ĄZANIU Z INNYMI DOKUMENTAMI W Prognozie oddziaływania na środowisko projektu Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska uwzgl ędniono cele główne oraz cele po średnie dotycz ące poszczególnych komponentów środowiska. Do ka żdego z celów przyporz ądkowane zostały kierunki działa ń zmierzaj ące do osiągni ęcia postawionych celów. W Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego cele środowiskowe skupiaj ą si ę głównie na ochronie wód, ochronie powietrza, ochronie przed hałasem oraz ochronie przyrody. Okre ślone cele maj ą wpłyn ąć odpowiednio na: utrzymanie i osi ągni ęcie dobrego stanu wszystkich wód, utrzymanie okre ślonego stanu powietrza w zakresie pyłu PM10, zmniejszenie nara żenia na ponadnormatywny hałas oraz zachowanie bioróżnorodno ści biologicznej.

Analizuj ąc cele sformułowane w APOŚ dla Powiatu Krapkowickiego, oprócz analizy ich wpływu na środowisko, nale ży dokona ć odniesienia tych celów do kierunków działa ń okre ślonych w dokumentach nadrz ędnych (krajowym i wojewódzkim) oraz równoległych, okre ślonych na szczeblu gminy. Od komplementarno ści i zharmonizowania tych celów w znacznym stopniu zale ży mo żliwo ść osi ągni ęcia sukcesu polityki ekologicznej powiatu.

Projekt Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska jest zgodny z nast ępuj ącymi dokumentami planistycznymi: ° Strategi ą Rozwoju Powiatu Krapkowickiego, ° Strategi ą Rozwoju Województwa Opolskiego na lata 2014-2020, Urz ąd Marszałkowski Województwa Opolskiego ° Polityk ą Ekologiczna Pa ństwa w latach 2009 – 2012 z perspektyw ą do roku 2016” – Warszawa 2008 r. ° Programem Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata 2012-2015 z perspektyw ą do 2019 roku. ° Programem Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego na lata 2011-2014 z perspektyw ą na lata 2015-2018 ° Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Opolskiego na lata 2012-2017.

Zadania wyznaczone w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska wskazuj ą szereg działa ń jakie maj ą by ć podj ęte dla rozwoju gospodarczego regionu przy jednoczesnym utrzymaniu dobrego stanu środowiska. Ocenia si ę, że podj ęte działania w perspektywie długoterminowej b ędą miały korzystny wpływ na środowisko regionu.

Ponadto projekt Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego jest zgodny z Ustaw ą o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 627- tekst jednolity z pó źn. zm.). Ponadto powołane zostały: → Rezerwaty przyrody: Kamie ń Śląski, Lesisko → Park Krajobrazowy – Góra Świ ętej Anny; → Obszar Chronionego Krajobrazu – Bory Niemodli ńskie, Ł ęg Zdzieszowicki → Obszary Natura 2000: Kamie ń Śląski, Góra Świ ętej Anny, Łęg Zdzieszowicki, Żywocickie Łęgi → Pomniki przyrody

8

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Przyj ęcie obszarów Natura 2000 do prawa polskiego wi ąż e si ę z przyj ęciem rozporz ądzenia Ministra Środowiska, w którym okre śla si ę nazw ę, poło żenie administracyjne, obszar i map ę obszaru, cel i przedmiot ochrony. W terminie 6 lat od zatwierdzenia obszaru przez Komisj ę Europejsk ą jako obszaru maj ącego znaczenie dla Wspólnoty lub od dnia wyznaczenia obszaru specjalnej ochrony ptaków zostaje opracowany plan zada ń ochronnych na okres 10 lat. Ustanowienie parku krajobrazowego nast ępuje na drodze uchwały sejmiku województwa, która okre śla jego nazw ę, obszar, przebieg granicy i otulin ę, je żeli została wyznaczona, szczególne cele ochrony oraz zakazy wła ściwe dla danego parku krajobrazowego lub jego cz ęś ci, wybrane spo śród zakazów. Z kolei ustanowienie pomników przyrody nast ępuje na drodze uchwały rady gminy, która okre śla nazw ę obiektu, poło żenie, sprawuj ące nadzór, szczególne cele ochrony oraz zakazy dla danego obiektu. Cele wyznaczone w projekcie Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska uwzgl ędniaj ą cele ochrony i zakazy wyznaczone dla obszarów lub obiektów obj ętych ochron ą w ramach aktów prawa miejscowego. Stopie ń zgodno ści zapisów projektu APO Ś z zapisami aktów prawa miejscowego ustanawiaj ących formy ochrony przyrody (w tym z ochron ą gatunkow ą ro ślin, grzybów i zwierz ąt) okre śla si ę jako całkowity. 5. OKRE ŚLENIE, ANALIZA I OCENA ISTNIEJ ĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNYCH ZMIAN TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU

5.1. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA POWIATU KRAPKOWICKIEGO Powiat Krapkowicki jest poło żony w środkowej cz ęś ci województwa opolskiego u podnó ża Góry Św. Anny (Góry Chełmskiej). Jego siedzib ą jest miasto . W skład powiatu wchodz ą: · gminy miejsko-wiejskie: Gogolin, Krapkowice, , · gminy wiejskie: , , · miasta: Gogolin, Krapkowice, Zdzieszowice.

Powiat Krapkowicki usytuowany jest na wysoko ści 170 m. n.p.m., w górnym biegu rzeki Odry u podnó ża Góry Św. Anny (Góry Chełmskiej). Rozci ąga si ę na powierzchni ok. 442 km 2 i zajmuje około 4,7 % powierzchni województwa opolskiego. Zalet ą Powiatu Krapkowickiego, oprócz dogodnych poł ącze ń drogowych, jest doskonale utrzymana droga żeglowna na Odrze oraz blisko ść dwóch mi ędzynarodowych portów lotniczych w Katowicach i Wrocławiu. Na jego obszarze krzy żowały si ę niegdy ś szlaki handlowe: ze wschodu na zachód i z północy na południe (ze Skandynawii na Bałkany przez Bram ę Morawsk ą). Mimo istnienia tradycyjnych, silnych wi ęzi gospodarczych mi ędzy trzema le żą cymi w pobli żu siebie miejscowo ściami: Krapkowicami, Otm ętem i Gogolinem, a ż do roku 1956 nale żały one do ró żnych powiatów: opolskiego i strzeleckiego. Jako jednostka administracyjna Powiat Krapkowicki powstał 1 stycznia 1956r. Obejmował wtedy trzy gminy miejskie: Krapkowice, Gogolin i Zdzieszowice oraz dwie wiejskie: Strzeleczki i Walce. W tym kształcie funkcjonował do lipca 1975 r. Z pocz ątkiem stycznia 1999r. w wyniku nowego podziału administracyjnego kraju reaktywowano Powiat Krapkowicki, który w swoim kształcie powiela poprzedni, powi ększony o sołectwo Januszkowice. Powiat Krapkowicki obejmuje swym zasi ęgiem pi ęć gmin: - Krapkowice - Gogolin - Zdzieszowice - Strzeleczki - Walce

9

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Rysunek 1. Powiat Krapkowicki na tle podziału administracyjnego województwa opolskiego

Źródło: www.gminy.pl

Sytuacja demograficzna Według danych pozyskanych z urz ędów gmin - liczba mieszka ńców w powiecie krapkowickim na koniec 2014 r. wynosiła 64 850 osób, z czego w miastach zamieszkiwało 35 279 osób (ok. 54,40 %), a na terenach wiejskich 29 571 osób (ok. 45,60 %). W porównaniu z 2011 r. nast ąpił spadek liczby mieszka ńców ogółem o 879 osób (ok. 1,34 %). Liczba mieszka ńców w miastach (w analizowanych latach) spadła o 689 osób (ok. 1,92 %), natomiast na terenach wiejskich liczba mieszka ńców spadła o 190 osób (ok. 0,64 %). Średnia g ęsto ść zaludnienia w powiecie krapkowickim na koniec 2014 r. wyniosła ok. 146,6 osoby/km 2. Szacuje si ę, że w kolejnych latach b ędzie nast ępował dalszy spadek liczby ludno ści Powiatu. Warunki klimatyczne Powiat Krapkowicki nale ży do Regionu Nadodrza ńskiego wg regionalizacji klimatycznej A. Schmucka i jest jednym z najcieplejszych dzielnic klimatycznych kraju. Na terenie powiatu przewa żaj ą wiatry z kierunków: południowego, zachodniego i północno-zachodniego. Średnie pr ędko ści wiatru kształtuj ą si ę na poziomie od 2,5 do 3,0 m/s. Pogoda bezwietrzna wyst ępuje przez ok. 8 % czasu w ci ągu roku. Charakterystyczn ą cech ą termiczn ą tego terenu s ą łagodne zimy. Średnia roczna temperatura wynosi 8,4 oC. Maksymalne średnie miesi ęczne oraz dobowe temperatury notowane s ą w lipcu, w którym najwi ęcej jest dni o temperaturze powy żej 25 oC - około 12. Najzimniejszymi miesi ącami s ą stycze ń i luty. W lutym notuje si ę równie ż najwi ększ ą liczb ę dni o temperaturze powietrza poni żej –10 oC – około 7. Miesi ące jesienne charakteryzuj ą si ę mniejszym zró żnicowaniem temperatur średnich (4,2 – 13,9 oC) ni ż nieco chłodniejsze miesi ące wiosenne (2,0-12,8 oC). Długo ść okresu wegetacyjnego wynosi około 225 dni. Na tle innych

10

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023 regionów, notuje si ę tutaj mniej liczne dni z przymrozkami, mniej jest tak że dni z mrozami. Natomiast liczniejsze s ą przypadki wyst ępowania pogody bardzo ciepłej i jednocze śnie pochmurnej. Decyduj ący wpływ na rozkład opadów atmosferycznych ma rze źba terenu. Najmniejsze warto ści średnie roczne notuje si ę w dolinie Odry – 603 mm. Natomiast średnia roczna suma opadów dla regionu wynosi 660 mm. Najniższe miesi ęczne sumy opadów notuje si ę w lutym a najwy ższe warto ści opadów przypadaj ą na lipiec. Liczba dni z pokryw ą śnie żną dla regionu wynosi około 55. Najdłu ższe zaleganie śniegu notuje si ę w styczniu i lutym, dla tych miesi ęcy trwanie pokrywy śnie żnej wynosi 60 %. Ukształtowanie powierzchni, geomorfologia, geologia Obszar Powiatu Krapkowickiego le ży w zasi ęgu dwóch du żych jednostek strukturalnych budowy geologicznej Śląska Opolskiego: Monokliny Przedsudeckiej i cz ęś ciowo zachodz ącej na ni ą Depresji Śląsko –Opolskiej. Na formy podkenozoiczne składaj ą się utwory triasu na południu, w centrum, na północy i górnej kredy na zachodzie. Trias na obszarze powiatu tworzy niemal ci ągł ą pokryw ę. W Pełnym profilu obejmuje piaskowce i mułowce triasu dolnego, kompleksy wapieni, margli i dolomitów triasu środkowego oraz iły, iłowce z przewarstwieniami wapieni triasu górnego. Charakterystyczn ą cech ą utworów powierzchniowych wapienia muszlowego, który dominuje na obszarze wychodni triasowych jest bardzo du że uszczelnienie osadów, co ma ogromne znaczenie hydrogeologiczne dla wyst ępowania wód podziemnych oraz mo żliwo ści ich zanieczyszczenia. Górna kreda, wyst ępuj ąca w północno-zachodniej cz ęś ci powiatu, wykształcona jest na powierzchni, lub pod pokryw ą czwartorz ędu w postaci margli i wapieni turonu oraz zalegaj ących nad nimi piasków i piaskowców cenoma ńskich w powierzchniowych utworach terenu nie jest reprezentowany. Mi ędzy triasem i górn ą kred ą w centralnej i północnej cz ęś ci terenu powiatu wyst ępuje rozległa luka litostratygraficzna. Na skałach tych niezgodnie zalegaj ą osady czwartorz ędowe. W południowej częś ci powiatu na przedpolu Garbu Chełmu wyst ępuje gruby kompleks osadów trzeciorz ędowych jak: iły, mułki z przewarstwieniami piasków i żwirów serii pozna ńskiej. Osady plejstoce ńskie na obszarze powiatu to głównie gliny zwałowe, piaski i żwiry wodnomorenowe oraz piaski i żwiry wodnolodowcowe, lokalnie wyst ępuj ące w formach akumulacji szczelinowej. Osady te nie tworz ą ci ągłej pokrywy. Charakteryzuj ą si ę grubo ści ą od kilku do kilkudziesi ęciu metrów. Kompleks osadów plejstoce ńskich tarasów nadzalewowych średnio dochodzi do kilkunastu metrów. Na przełomie plejstocenu i holocenu w wierzchołkowych partiach Chełmu zachodziła akumulacja eoliczna lessów. Pylaste pokrywy lessowe maj ą zró żnicowan ą mi ąż szo ść od 2 do 10 m. Najmłodszymi utworami geologicznymi na omawianym terenie są aluwia rzeczne tarasów holoce ńskich. Składaj ą si ę na nie mady, piaski i żwiry. Lokalnie wyst ępuj ą równie ż namuły i torfy. Obszar powiatu obejmuje swoim zasi ęgiem niemal wszystkie wyst ępuj ące w województwie typy rze źby. Najwy żej wyniesione obszary wyst ępuj ą na wierzchołkowych partiach Garbu Chełmu, gdzie na kumulacji Góry Św. Anny osi ąga 404 m n.p.m. Najni żej poło żone tereny zlokalizowane s ą na tarasach zalewowych doliny Odry na południe od Opola, gdzie si ęgaj ą 150 m n.p.m. Pod wzgl ędem struktury i genezy rze źby w powiecie mo żna wyró żni ć nast ępuj ące jej rodzaje: - holoce ńskie dna dolin rzecznych wyst ępuj ą w dolinach Odry i Suchej oraz na mniejszych obszarach w dolinach ich dopływów. Rze źba zalewowych i nadzalewowych tarasów holoce ńskich jest płaska. W dolinie Odry urozmaicona jest du żymi, ale nielicznymi starorzeczami. Ró żnice w wysoko ści wzgl ędnych na tarasach holoce ńskich rzadko przekraczaj ą 2 m, spadki terenu nie przekraczaj ą 1%. Zachowane w krajobrazie doliny Odry kraw ędzie erozyjne tarasów holoce ńskich osi ągaj ą zazwyczaj wysoko ść 3-5 m, a wyst ępuj ące na nich spadki mog ą dochodzi ć nawet do 30 %. - równiny wysokich tarasów nadzalewowych wyst ępuj ą na obrze żach dolin rzecznych, najlepiej wykształcone s ą w dolinie Odry, w mniejszym zakresie w dolinie Suchej. Wi ększo ść wysokich tarasów nadzalewowych to tarasy bałtyckie. Lokalnie tylko na obrze żach doliny Odry zachowały si ę fragmenty tarasów warcia ńskich. Pod wzgl ędem morfologicznym tarasy nadzalewowe s ą płaskie lub lekko faliste. - wysoczyzny trzeciorz ędowych powierzchni zrównania, lokalnie ze zdenudowanymi wysoczyznami polodowcowymi wyst ępuj ą w centralnej i północnej cz ęś ci, na północ od

11

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Garbu Chełmu oraz na południe od Opola na Garbie Górnokredowym. Charakterystyczn ą cech ą rze źby obszaru jest wyst ępowanie rozległej płaskiej i łagodnie falistej powierzchni wychodni skał w ęglanowych nachylonej monoklinalnie w kierunku północnym i północno – wschodnim. W miejscach zalegania utworów wodnolodowcowych bez form akumulacji szczelinowej osady te nie zmieniaj ą układu starej rze źby trzeciorz ędowej, co najwy żej j ą nieznacznie retuszuj ą. Natomiast w miejscach gdzie wyst ępuj ą nagromadzenia glin zwałowych, utworów wodnomorenowych lub osadów akumulacji wodnolodowcowej szczelinowej monotonny krajobraz powierzchni zrównania staje si ę bardziej urozmaicony. Deniwelacje osi ągaj ą do 20 m, a spadki terenu na zboczach pagórków mog ą dochodzi ć do 10 %. Na pozostałej powierzchni zrównania deniwelacje rzadko przekraczaj ą 10 m, a spadki 5 %. Na zrównanych przez lodowce wychodniach skał w ęglanowych wyst ępuj ą formy rze źby krasu powierzchniowego, najcz ęś ciej zespoły lejów krasowych. - środkowotriasowy próg strukturalny wyst ępuje mi ędzy Strzelcami Opolskimi, Ujazdem, Le śnic ą i Gogolinem. Jest to obszar wyst ępowania Garbu Chełmskiego z kulminacj ą w postaci trzeciorz ędowego neku wulkanicznego w miejscowo ści Góra Św. Anny (404 m n.p.m.). Garb od południa i zachodu ograniczony jest strom ą kraw ędzi ą strukturaln ą o zało żeniach tektonicznych przebiegaj ących generalnie w układzie wschód – zachód, na północ zapada si ę łagodnie pod osadami lodowcowymi. Wysoko ść kraw ędzi strukturalnej w stosunku do jej podstawy w okolicach Le śnicy wynosi ok. 160 m. Na terenach, gdzie wychodnie skał wapiennych zostały zretuszowane pokryw ą lessów rozwin ęła si ę erozja wąwozowa. Powierzchnia kraw ędzi strukturalnej poprzecinana jest gł ębokimi dolinami i grotami. W zwi ązku z wyst ępowanie stromej kraw ędzi tektonicznej, na analizowanym obszarze wyst ępuj ą deniwelacje przekraczaj ące nawet wysoko ść 40 m i spadki terenu przekraczaj ące 10 %. Obszar w bardzo du żym stopniu nara żony jest na wyst ępowanie erozji wodnej i wietrznej.

Analiza zagospodarowania przestrzennego Struktur ę przestrzenn ą Powiatu Krapkowickiego charakteryzuj ą: - wyst ępuj ące obszary zabudowy miejskiej (miasta Krapkowice, Zdzieszowice, Gogolin), - wyst ępowanie obszarów Natura 2000, - średni stopie ń zalesienia, - obecno ść du żych zakładów przemysłowych, - przebieg dróg kolejowych i drogowych o znaczeniu ponadregionalnym i regionalnym, - rzeka Odra przecinaj ąca teren powiatu.

Struktura przestrzenna powiatu wynika z jej rozwoju oraz działa ń antropogenicznych współczesnych. Szkielet struktury przestrzennej powiatu wyznaczaj ą: - układ komunikacyjny (drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe, gminne), − linie kolejowe, − doliny rzek, − przebiegaj ące sieci elektroenergetyczne i gazowe, które ze wzgl ędu na strefy techniczne i zagro żenia wył ączaj ą znaczne ilo ści terenów z zabudowy (tereny wyznaczone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego).

Mi ędzy rozwojem społeczno-gospodarczym danego regionu a zagospodarowaniem przestrzennym istnieje wysoki stopie ń współzale żno ści. Sposób gospodarowania przestrzeni ą mo że zarówno stymulowa ć jak równie ż ogranicza ć rozwój regionalny. Zgodnie z ocen ą zagospodarowania przestrzennego zawart ą w Strategii Rozwoju Województwa Opolskiego na lata 2000-2015, w województwie opolskim mo żna wyró żni ć trzy strefy funkcjonalne: - strefa centralna - aglomeracja opolska zwi ązana z w ęzłowym układem miejsko- przemysłowym Opola, charakteryzuj ąca si ę licznymi funkcjami metropolitalnymi (zawiera Powiat Krapkowicki);

12

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

- strefa wschodnia z czterema rejonami intensywnej produkcji przemysłowej (k ędzierzy ńsko-kozielskim, strzelecko-zawadzkim, olesko-praskim i kluczborskim); - strefa zachodnia obejmuj ąca zachodnie i południowe obszary województwa o bardzo korzystnych warunkach przyrodniczych dla intensywnej produkcji rolnej i przetwórstwa rolno-spo żywczego oraz znacznych walorach wypoczynkowo-turystycznych (m.in. rejon Gór Opawskich, Jezioro Nyskie i Jezioro Otmuchowskie.

W układzie hierarchiczno-funkcjonalnym Powiat Krapkowicki jest powiatowym o środkiem obsługi ponadlokalnej. Od stuleci przez tereny Powiatu Krapkowickiego przebiegały szlaki handlowe, które wiodły z północy na południe; z półwyspu skandynawskiego na półwysep bałka ński oraz ze wschodu Europy na zachód.

Obecnie najprawdopodobniej nie zachowała si ę typowa dla tego obszaru zabudowa drewniana. Surowce stosowane w budownictwie opierały si ę w znacznym stopniu na wydobyciu bogactw naturalnych. Przede wszystkim na wydobyciu złó ż kamienia wapiennego z terenów górniczych. Był to najcz ęś ciej wykorzystywany materiał do budowy domów mieszkalnych, budynków gospodarczych, ogrodze ń itd. Powszechno ść i dost ępno ść tego surowca spowodowały, i ż kamie ń wapienny na stałe wpisał si ę do krajobrazu architektonicznego Powiatu Krapkowickiego. Przed drug ą wojn ą światow ą Powiat Krapkowicki w cało ści znajdował si ę na terenie Niemiec, dlatego te ż budowane wówczas budynki cechowały si ę w miar ę jednorodnym stylem architektonicznym w zabudowie wiejskiej, w której funkcjonował rodzinny model życia. Maj ątek rodziców dzielony był na dzieci co spowodowało, że struktura przedwojennej wsi charakteryzowała si ę g ęst ą zabudow ą wzdłu ż głównej ulicy. Typowy dom to budynek parterowy, zwrócony ścian ą szczytow ą w stron ę ulicy. Cz ęsto wyst ępuj ącym elementem były zdobienia gibli, które w niektórych gospodarstwach zachowały si ę do dnia dzisiejszego. Architektura lat powojennych była kształtowana przez trendy polityczne oraz przez zachodz ące w niej zmiany. Pierwszym krokiem do degradacji architektonicznego krajobrazu wsi było wprowadzenie budownictwa z elementów prefabrykowanych. Była to architektura narzucona przez pa ństwo. Domki o maksymalnej powierzchni 110 m 2, zamkni ęte płaskim dachem, całkowicie pozbawione elementów tradycyjnych. Był to okres, który spowodował niekorzystne zmiany w architekturze nie tylko na Opolszczy źnie, ale równie ż na terenie całego kraju. Współcze śnie w ramach przeróbek i remontów dodaje si ę przybudówki, podwy ższa dachy itp. Dosy ć oryginalnym i charakterystycznym dla krapkowickich wsi jest elewacja wykonana z potłuczonych talerzy, która była sposobem na wyró żnienie swojego domu spo śród innych. W dzisiejszych czasach zanika świadomo ść podtrzymywania dziedzictwa kulturowego w szerokim znaczeniu tego słowa.

Młodsze pokolenia rezygnuj ą z charakterystycznych dla regionu, tradycyjnych elementów architektonicznych na rzecz domów z ,,katalogu’’, tym samym burz ąc ład architektoniczny. Oczywi ście zdarzaj ą si ę wyj ątki od tej reguły. Zwiedzaj ąc Powiat Krapkowicki napotka ć mo żna pi ęknie odrestaurowane budynki nawi ązuj ące do tradycji, jak równie ż budynki nowe z murem pruskim b ądź wyko ńczone płytkami kamiennymi. W Powiecie Krapkowickim nie obowi ązuj ą na tyle szczegółowe plany zagospodarowania przestrzennego, aby narzuci ć inwestorom okre ślony style architektoniczny. Trzeba jednak d ąż yć do tego aby przywróci ć ład architektoniczny poprzez wprowadzenie idei opolskiego domu. Jest to zadanie trudne do zrealizowania, jednak nie jest niemo żliwe.

Do mocnych stron Powiatu Krapkowickiego pod wzgl ędem struktury zagospodarowania przestrzennego nale ży m.in.: - dobrze rozwini ęta infrastruktura komunikacyjna: drogowa, kolejowa, wodna, - dobrze rozwini ęta i rozbudowa sie ć ciepłownicza, elektryczna i gazowa - du ża ilo ść terenów inwestycyjnych - bliskie poło żenie aglomeracji miejskich – rynków zbytu - skoncentrowane osadnictwo - znaczne walory turystyczne,

13

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

- pokłady kruszywa, - du ży potencjał rolny, - sie ć telekomunikacyjna. Środowisko przyrodnicze Walory przyrodnicze Powiatu Krapkowickiego nierozerwalnie wi ążą si ę z dolin ą Odry. Pomimo przekształcenia du że fragmenty doliny zachowały wysokie walory przyrodnicze. Znajduje si ę tutaj nadal 10 875 ha lasów, rozległe tereny otwarte – łąki, pastwiska, mokradła, liczne starorzecza. Dotychczasowe badania doliny rzeki Odry wykazały wyst ępowanie tu rzadkich zagrożonych zespołów i zbiorowisk ro ślinnych. Jednak teren Pradoliny Wrocławskiej na Odcinku Krapkowice uznaje si ę za najsilniej przekształcony w całej dolinie Odry. Udział wybranych typów środowisk i lasów zarówno na obecnych jak i dawnych terenach zalewowych jest bardzo niski. Bioindykatory spotykane s ą sporadycznie, a wiele starorzeczy zanikło. Pomimo tego w Gminie Walce rozpoznano wiele form unikatowej ro ślinno ści oraz rzadko spotykanych zwierz ąt tj. zespół ro ślin bagiennych, flora charakterystyczna dla środowiska wodnego (ryby słodkowodne) , ziele ń wysoka (głównie gatunki egzogeniczne), ekoton wodny sprzyjaj ący rozwojowi fauny. Na tej podstawie w miejscu tym w 1991 r. utworzono u żytek ekologiczny „Stara Odra”. Dominuj ącym typem u żytkowania gruntów jest typ rolno le śny. W krajobrazie polnym obszaru Triasu Opolskiego najbardziej cenne s ą nawapienne murawy i zaro śla kserotermiczne wyst ępuj ące na odkrytych, południowych stokach garbu Góry Św. Anny. Charakterystyczne dla krajobrazu Góry Św. Anny szerokie miedze, stosunkowo du ży odsetek nieu żytków, np. w miejscach powierzchniowej eksploatacji wapienia, zadrzewienia i zaro śla śródpolne stanowi ące o bogactwie siedlisk i wysokim współczynniku ró żnorodno ści biologicznej siedlisk polnych tego rejonu. Obszar ten si ęga w cz ęś ci północno – zachodniej po wyniesienia Garbu Opola charakteryzuj ące si ę wyst ępowaniem r ędzin czarnoziemnych. Rozwijaj ą si ę tu gin ące w skali kraju zbiorowiska upraw polnych, np. zespół czechrzycy grzebieniastej (Caucalido – Scandicetum) z szeregiem bardzo rzadkich gatunków chwastów takich jak: miłek letni (Adonis aestivalis), kiksja oszczepowata (Kickxia elatine), kurzy ślad bł ękitny (Anagallis foemina) i inne. W cz ęś ci zachodniej i południowej obszaru, w granicach doliny Odry, szata ro ślinna uległa na przestrzeni wieków daleko id ącym zmianom zwi ązanym przede wszystkim z działalno ści ą rolnicz ą. Mimo, że wi ększo ść obszarów teraz zalewowych zaj ętych jest pod stosunkowo intensywn ą upraw ę, to pomi ędzy nimi, cz ęsto w miejscach najbardziej wilgotnych zachowały si ę enklawy ł ąk i pastwisk, a tak że szuwarów, starorzeczy i młak. Interesuj ącym fenomenem s ą torfowiska niskie i ł ąki okolic Gogolina i Obrowca poło żone u stóp wapiennego Masywu Chełmu. Na niewielkich obszarach wyst ępuj ą tu zasadowe młaki z lipiennikiem Loesela (Liparis loeselii). Na terenie obszaru zarejestrowano kilkadziesi ąt gatunków podlegaj ących prawnej ochronie w Polsce oraz szereg chronionych prawem mi ędzynarodowym, w tym Konwencj ą Berne ńsk ą i Dyrektyw ą Habitatow ą. Do interesuj ących i chronionych typów siedlisk nale żą (Zał ącznik I Dyrektywy Habitatowej UE): - Łąki z Molinia na kredzie i glinie (EU – Molinion), - Nizinne ł ąki ko śne (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis), - Torfowiska niskie na podło żach wapiennych z Cladium mariscus i Carex davalliana, - Suche, piaszczyste wrzosowiska z Calluna i Genista, - Twarde oligo - mezotroficzne wody z ro ślinno ści ą bentosow ą formacji tzw. ”ł ąki” ramienicowe (Chara), - Półnaturalne odmiany muraw i zaro śli na podło żach wapiennych (Festuco – Brometalia), - Ro ślinno ść szczelin skalnych, podtypy na podło żu wapiennym, - Suche, piaszczyste, wapniste murawy z Koelerion glaucae, - Ziołoro śla eutroficzne,

Typy siedlisk proponowane do wł ączenia do zał ącznika I DH przez stron ę polsk ą: - Szuwary wielkoturzycowe Magnocaricion - Zbiorowiska śródl ądowych, nagich skał wapiennych - Podmokłe ł ąki eutroficzne i kalcyfilne ze zwi ązku Calthion Do najwa żniejszych potrzeb i problemów ochrony przyrody w powiecie zaliczy ć nale ży:

14

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

- konieczno ść zapewnienia warunków do ochrony zasobów przyrodniczych, walorów kulturowych i krajobrazowych, przy jednoczesnym zapewnieniu mo żliwo ści wypoczynku i rekreacji dla mieszka ńców i turystów, aby na terenie powiatu rekreacja i turystyka mogły przebiega ć w sposób zorganizowany, a obiekty b ędą spełnia ć wymogi ochrony środowiska, - stworzenie takich warunków i zasad prowadzenia działalno ści gospodarczej i rozwoju osadnictwa, aby ró żnorodno ść biologiczna i krajobrazowa ulegała stopniowemu wzbogaceniu, - zabezpieczenie wła ściwej konserwacji i piel ęgnacji parków podworskich, w celu zachowania ich warto ści przyrodniczej i architektonicznej, - utrzymanie warto ści przyrodniczych i naturalnego krajobrazu wsi, - brak inwentaryzacji przyrodniczych terenów i obiektów cennych przyrodniczo oraz miejsc zagro żonych. 5.2. OCENA STANU ŚRODOWISKA

Wody powierzchniowe Powiat Krapkowicki posiada bogato rozbudowan ą sie ć hydrograficzn ą. Przez jego teren przepływa rzeka Odra, w zlewni tej rzeki znajduje si ę cały obszar Powiatu. Odra jest drug ą co do długo ści rzek ą Polski (854,3 km, w granicach Polski 741,9 km), powierzchnia dorzecza 118,86 tys. km 2 (z tego 106,05 tys. km 2 w Polsce). Innymi mniejszymi rzekami przepływaj ącymi przez Powiat s ą: - Osobłoga, - Biała, - , - Stradunia. Na terenie Powiatu znajduje si ę równie ż szereg zbiorników wodnych pochodzenia antropogenicznego, s ą to zbiorniki znajduj ące si ę w dolinie Odry powstałe po odci ęciu meandrów po przeprowadzeniu regulacji koryta, s ą to te ż np. stawy rybne.

Wody podziemne Zasoby wód podziemnych ści śle zwi ązane s ą ze znajduj ącymi si ę na terenie Powiatu Głównymi Zbiornikami Wód Podziemnych: - GZWP 333 o nazwie „Opole Zawadzkie”, GZWP 335 „Krapkowice - Strzelce Opolskie”, GZWP 332 „Subniecka K ędzierzyn-Głubczyce” oraz GZWP 337 „Dolina kopalna lasy Niemodli ńskie”. Najwi ększe znaczenie posiada GZWP 335, który jest intensywnie eksploatowany przez uj ęcia zaopatruj ące w wod ę miasta: Krapkowice i Gogolin oraz wiele wodoci ągów wiejskich. Celem ochrony uj ęć wód tworzone s ą strefy ochronne czyli obszary w granicach których obowi ązuj ą ograniczenia w zakresie korzystania z nieruchomo ści gruntowych oraz wód, niezb ędny dla zapewnienia nale żytej jako ści uj ęcia. Strefy ochronne dzieli si ę na tereny ochrony bezpo średniej i po średniej. Na terenie ochrony bezpo średniej zabronione jest korzystanie z nieruchomo ści w celach nie zwi ązanych z eksploatacj ą uj ęcia. Zasi ęg terenu ochrony po średniej obejmuje obszar zasilania uj ęcia. Na terenach tych mog ą by ć wprowadzane nast ępuj ące zakazy w zakresie wykonywania robót, powoduj ących zmniejszenie podatno ści pobieranej wody, tj.: wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, rolnicze wykorzystanie ścieków, stosowanie środków ochrony ro ślin, budowanie dróg oraz torów kolejowych, wykonywanie robót melioracyjnych oraz wykopów ziemnych, mycie pojazdów mechanicznych, urządzanie parkingów, obozowisk lub kąpielisk, lokalizowanie zakładów przemysłowych oraz ferm chowu lub hodowli zwierz ąt, magazynów produktów ropopochodnych, składowisk odpadów. Główne Zbiorniki Wód Podziemnych (GZWP), wyznaczone dla terenu całej Polski w opracowaniu A. Kleczkowskiego (1990r.), to wytypowane do ochrony obszary wyst ępowania zbiorników wód podziemnych spełniaj ących okre ślone wymogi ilo ściowe oraz jako ściowe, istotne dla zaopatrzenia ludno ści w wod ę pitn ą.

15

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Tabela 1. Charakterystyka zbiorników wód podziemnych na terenie Powiatu Krapkowickiego. Szacunkowe Powierzchnia Średnia Nazwa Typ zasoby Numer Stratygrafia GZWP/ONO/OWO gł ęboko ść zbiornika 2 zbiornika dyspozycyjne (km ) uj ęć (m) 3 (tys. m /d) Subniecka Kędzierzy ńsko- 332 Tr, Q 1 350/800/1 000 porowy 80-120 130 Głubczycka Opole- szczelinowo- 333 T 750/750/- 120-240 200 Zawadzkie 2 krasowy Krapkowice- szczelinowo- Strzelce 335 T 2 050/-/1 000 100-600 50 1 porowy Opolskie Niecka szczelinowo- 336 Cr 138/-/58 50-80 25 Opolska 3 porowy Dolina kopalna 25 Lasy 337 Q 160/-/80 porowy 35 Niemodli ńskie Źródło: Kleczkowski A. red., 1990; Mapa obszarów głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) w Polsce wymagaj ących szczególnej ochrony 1:500 000. AGH, Kraków. Q – czwartorz ęd, Tr – trzeciorz ęd, T 2 – trias dolny (pstry piaskowiec), T 2 – trias środkowy (wapie ń muszlowy), ONO – obszar najwy ższej ochrony, OWO – obszar wysokiej ochrony. Walory przyrodnicze gminy

Lasy Lasy spełniaj ą istotn ą rol ę w odniesieniu do hydrosfery i atmosfery. Oprócz tego posiadaj ą funkcje produkcyjne i społeczne, przede wszystkim rekreacyjne. W Powiecie Krapkowickim lasy zajmuj ą ok. 24,7 %. Wska źnik lesisto ści powiatu jest zbli żony do przeci ętnej lesisto ści dla województwa (25,5%) kraju (27,5%). Rozmieszenie lasów w powiecie jest nierównomierne. Ogólna powierzchnia lasów na terenie Powiatu Krapkowickiego wynosi ok. 10 875 ha, z czego ponad 97% pozostaje w administracji Lasów Pa ństwowych - Nadle śnictwa Prószków i Strzelce Opolskie. Poszczególne gminy Powiatu s ą mocno zró żnicowane pod wzgl ędem procentowego udziału lasów w stosunku do całkowitej powierzchni (lesisto ści) co przedstawia poni ższa tabela. Porównanie udziału procentowego lasów w powierzchni Powiatu Krapkowickiego z warto ściami dla pozostałych powiatów województwa opolskiego przedstawia tabela:

Tabela 2. Udział procentowy powierzchni lasów w powiatach województwa opolskiego. Udział powierzchni Lp. Powiat lasów w [%] 1. opolski 44,6 2. strzelecki 40,6 3. oleski 35,2 4. kluczborski 29,9 5. namysłowski 27,6

6. krapkowicki 23,8 7. kędzierzy ńsko – kozielski 23,4 8. brzeski 18,8 9. nyski 12,5

10. prudnicki 11,3 11. m. Opole 9,5 12. głubczycki 6,4

Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urz ąd Statystyczny

16

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

W środowisku le śnym Powiatu Krapkowickiego wyró żniono 8 typów siedliskowych lasów, z czego dominuj ą lasy mieszane i bory. Lesisto ść Powiatu Krapkowickiego wynosi 24,7 %, jednak parametr lesisto ści niektórych gmin Powiatu Krapkowickiego jest stosunkowo niski np. w Gminie Krapkowice, gdzie lasy zajmuj ą stosunkowo niewielki areał, bo zaledwie 17%, a w Gminie Walce tylko 7,2 %. St ąd tylko lokalnie istnieje potrzeba zwi ększenia areału kompleksów le śnych. W ramach Programów Rolno środowiskowych na obszarze Powiatu Krapkowickiego wytyczono II stref ę priorytetow ą obejmuj ącą 4 gminy, a w nich 14 wsi: - Gogolin – wsie: Chorula, Góra żdże, Kamie ń Śl., Kamionek - – wsie: Pietna, Żużela, Żywocice - – wie ś Stradunia - – Januszkowice, Jasiona, Kr ępna, , , Żyrowa.

Poza rozpoznanymi przyrodniczo cennymi fragmentami lasów zajmuj ących niegdy ś znaczne powierzchnie, obj ętych obecnie ochron ą rezerwatow ą, b ądź inn ą form ą wynikaj ącą z ustawy o ochronie przyrody istotne znaczenie maj ą zadrzewienia ł ęgowe w dolinach rzek i potoków. Pełni ą rol ę lokalnych „rusztów ekologicznych”, ł ącz ących kompleksy le śne, natomiast zadrzewienia śródpolne w terenach rolniczych, wyst ępuj ące na ogół „wyspowo” s ą dodatkowo ostoj ą fauny. Zasady gospodarowania przestrzennego wyra żone w „Studium uwarunkowa ń...” oraz planach przestrzennego zagospodarowania gmin uznały rang ę zachowania i sukcesywnego powi ększania wszystkich typów zadrzewie ń i zakrzewie ń, jak i nowych zalesie ń, zgodnie z uj ętymi w nich granicami polno – le śnymi. Walory przyrodnicze Powiatu Krapkowickiego wi ążą si ę z dolin ą Odry. Pomimo przekształcenia antropogenicznego, du że fragmenty doliny zachowały wysokie walory przyrodnicze. Znajduje si ę tutaj nadal 18 500 ha lasów, rozległe tereny otwarte – łąki, pastwiska, mokradła, liczne starorzecza. W dolinie rzeki Odry nadal wyst ępuj ą rzadkie, zagro żone zespoły i zbiorowiska ro ślinne. W gminie Walce znajduje si ę wiele form unikatowej ro ślinno ści oraz rzadko spotykanych zwierz ąt tj. zespół ro ślin bagiennych, flora charakterystyczna dla środowiska wodnego, ziele ń wysoka (głównie gatunki egzogeniczne). Na obszarze powiatu znajduj ą si ę lasy ochronne w obr ębie gmin Strzeleczki i Zdzieszowice, a w szczególności znany Park Krajobrazowy Góry Św. Anny.

Tabela 3. Wskaźnik lesisto ści poszczególnych gmin Powiatu Krapkowickiego. Grunty le śne Wska źnik Gmina lesisto ści gminy [%] Strzeleczki 35,7 Gogolin 33,8 Krapkowice 16,8 Zdzieszowice 14,1 Walce 7,2 Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Obszary przyrodniczo cenne Na terenie Powiatu Krapkowickiego ustanowiono nast ępuj ące formy ochrony przyrody: → Rezerwaty przyrody: Kamie ń Śląski, Lesisko → Park Krajobrazowy – Góra Świ ętej Anny; → Obszar Chronionego Krajobrazu – Bory Niemodli ńskie, Ł ęg Zdzieszowicki → Obszary Natura 2000: Kamie ń Śląski, Góra Świ ętej Anny, Ł ęg Zdzieszowicki, Żywocickie Łęgi → Pomniki przyrody

17

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Rezerwaty przyrody

Kamie ń Śląski zajmuje powierzchni ę ok. 13,7 ha. Rezerwat utworzono w celu zachowania ze wzgl ędów naukowych i dydaktycznych lasu mieszanego ze stanowiskiem rzadkiego w Polsce i prawnie chronionego jarz ąba brekini, zwanego te ż brz ękiem. Wygl ądem przypomina on jarz ębin ę, a ró żni si ę od niej kształtem li ści (podobnymi raczej do li ści klonów) i brunatnymi owocami. To najwi ększe na Opolszczyźnie rezerwatowe skupisko jarz ąba jest znane przyrodnikom od ponad stu lat. W otulinie rezerwatu, około 200 m od kamieniołomu, ro śnie jeden z najstarszych polskich okazów tego gatunku. Opolski brz ęk liczy około 180 lat i osi ągn ął 204 cm w obwodzie pnia oraz 25 m wysoko ści. Wśród ro ślin naczyniowych chronionych wyst ępuj ą: buławnik wielkokwiatowy, podkolanan biały, kruszczyk szerokolistny, marzanka wonna, bluszcz pospolity, kopytnik pospolity. Ponadto stwierdzono tu 50 gatunków mchów, 10 gatunków w ątrobowców i 27 gatunków śluzowców.

Lesisko poło żony jest na terenie Gminy Zdzieszowice w bezpo średnim s ąsiedztwie wsi Żyrowa. Powierzchnia rezerwatu wynosi 47,51 ha, w tym gruntu le śnego 46,22 ha. Przedmiotem ochrony jest starodrzew bukowy, wyst ępuj ący w odmianie kwa śnej buczyny ni żowej i żyznej buczyny sudeckiej. W składzie drzewostanu rezerwatu zdecydowanie przewa ża buk pospolity (w 90%), a w środkowej cz ęś ci rezerwatu dominuje olsza, modrzew europejski i dąb. Spotyka si ę tak że pojedyncze okazy klonu. W podro ście miejscami wyst ępuje buk zwyczajny, jawor oraz jesion wyniosły natomiast w podszycie – bez czarny oraz bez koralowy. W warstwie runa najliczniej dostrzec mo żna nast ępuj ące gatunki: groszek wiosenny, niecierpek drobnokwiatowy, nawło ć Fuchsa, marzanka wonna, żankiel zwyczajny, podagrycznik pospolity, gajownik żółty, bodziszek cuchn ący, przytulia wiosenna, wyka le śna, wietlica samicza, bluszcz pospolity, kłosownica le śna, kostrzewa olbrzymia, sałatnik le śny, konwalia majowa, podbiał pospolity wyst ępuj ących na obrze żu dróg le śnych i pokrzywa zwyczajna. Natomiast w niewielkich płatach wyst ępuje szczyr trwały, żywiec dziewi ęciolistny oraz miodunka plamista. Do ro ślin chronionych obecnych w rezerwacie zalicza si ę: kopytnik pospolity, bluszcz pospolity, konwalia majowa, a do gatunków rzadkich: narecznica szerokolistna, przetacznik górski oraz żywiec dziewi ęciolistny. Las ten wykształcił si ę w gł ębokim w ąwozie krasowym w specyficznych warunkach mikroklimatycznych gwarantuj ących du żą wilgotno ść i dobry rozkład materii organicznej, co tłumaczy bujny rozwój ro ślinno ści i wykształcenie tego wła śnie zespołu.

Park Krajobrazowy Góra Świ ętej Anny Na terenie Powiatu Krapkowickiego znajduje si ę cz ęść Parku Krajobrazowego „Góra Św. Anny” (powierzchnia 1 031,1 ha na terenie Gminy Zdzieszowice i 82,7 ha na terenie Gminy Gogolin). Park ustanowiony został na mocy Rozporz ądzenia Nr 0151/P/17/06 Wojewody Opolskiego z dnia 8 maja 2006 r. w sprawie Parku Krajobrazowego „Góra Św. Anny”. Całkowita powierzchnia parku wynosi 5051,0 ha, a powierzchnia strefy ochronnej parku 6 374,0 ha. Park ten, typu wy żynnego, obejmuje najdalej wysuni ęty na zachód fragment Wy żyny Śląskiej. Park zapewnia ochron ę masywu Chełmu wraz z licznymi dolinami i w ąwozami, wywierzyskami skalnymi i misami krasowymi. W parku zarejestrowano około 400 gatunków ro ślin naczyniowych, z czego 20 jest obj ętych ochron ą prawn ą. Głównymi walorami przyrodniczo-krajobrazowymi Parku Krajobrazowego ”Góra Św. Anny” s ą: - charakterystyczna i urozmaicona rze źba terenu - tworzy on jednostk ę morfologiczno- krajobrazow ą, która zdecydowanie wyró żnia si ę z płaskiej Równiny Opolskiej, pod wpływem erozji wykształciły si ę formy krasu powierzchniowego i podziemnego, a w zalegaj ących na krasie lessach wykształciły si ę malowniczych w ąwozy, - zró żnicowana budowa geologiczna - obszar buduj ą skały wieku triasowego, trzeciorz ędowe skały wylewne oraz osady piaszczysto-żwirowo-gliniaste zlodowacenia środkowopolskiego;

18

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

- cenne zasoby przyrodnicze, z uwagi na znaczne zróżnicowanie i zachowanie fragmentów dobrze wykształconych, naturalnych i półnaturalnych siedlisk wyst ępuje tu wiele chronionych i rzadkich gatunków ro ślin i zwierz ąt, charakterystyczn ą cech ą szaty ro ślinnej tego terenu jest obecno ść gatunków muraw kserotermicznych i lasów bukowych; - zasoby krajobrazu kulturowego, religijnego i historycznego Góry Św. Anny obj ęte zostały przez UNESCO w 2004 roku pomnikiem historii – jednym z 15 najcenniejszych obiektów w kraju. Na terenie parku w cz ęś ci obejmuj ącej Gmin ę Zdzieszowice wyst ępuj ą zespoły le śne (ł ęgu jesionowo-olszowego na niewielkich obszarach, głównie na podmokłych terenach źródliskowych koło Jasiony, żyznej buczyny sudeckiej, kwa śnej buczyny ni żowej), zespoły zaro ślowe (ligustru pospolitego i śliwy tarniny w okolicach Oleszki, zespół bzu na skrajach lasu i dróg le śnych oraz zespół podagrycznika pospolitego i lepi ęż nika ró żowego w rezerwacie „Lesisko”, zespołu wyki le śnej i zaro ślowej przy drogach le śnych mi ędzy Ligot ą Doln ą i Oleszk ą) oraz zespoły ł ąkowe w postaci ł ąki trz ęś licowej w dolinach cieków w okolicy Jasionej).

Obszary Chronionego Krajobrazu tworzone s ą w celu zachowania wyró żniaj ących si ę krajobrazowo terenów o ró żnych typach ekosystemów. Zwyczajowo przyj ęło si ę, że obejmuj ą tereny wi ększe od parku krajobrazowego o walorach przyrodniczo-krajobrazowych charakterystycznych dla danego regionu. Działalno ść gospodarcza na takim obszarze nie ulega powa żniejszym ograniczeniom, lecz powinna by ć prowadzona w sposób nie naruszaj ący stanu wzgl ędnej równowagi ekologicznej. Szczególnymi celami ochrony obszarów jest zachowanie terenów o walorach przyrodniczych i kulturowych oraz stabilizacja środowiska przyrodniczego przez tworzenie tzw. korytarzy ekologicznych. Wyznaczenie obszaru chronionego krajobrazu nast ępuje w drodze rozporz ądzenia wojewody, które okre śla jego nazw ę, poło żenie, obszar, sprawuj ącego nadzór, ustalenia dotycz ące czynnej ochrony ekosystemów.

Na terenie Powiatu Krapkowickiego znajduj ą si ę cz ęś ci obszarów chronionego krajobrazu „Bory Niemodli ńskie” (Gminy Krapkowice i Strzeleczki) oraz „Ł ęg Zdzieszowicki” (Gmina Zdzieszowice). „Bory Niemodli ńskie” – jego cz ęś ci znajduj ą si ę na terenie Gmin Krapkowice (1 702 ha) i Strzeleczki (6 408,3 ha) - (sołectwa Gwo ździce, D ąbrówka Dolna, Smolarnia, Dobra, Strzeleczki). Podstaw ę prawn ą powołania OCHK Bory Niemodli ńskie jest Dz. Urz. Woj. Opolskiego z dnia 17 lipca 1989r. Nr 19, poz. 231. Przedmiotem ochrony są bory i bory mieszane z licznymi zbiorowiskami torfowiskowymi i kompleksami stawów rybnych. Ekosystemy le śne wykazuj ą pewne zró żnicowanie, wynikaj ące z panuj ących tu stosunków hydrologicznych chocia ż dominuj ą bory i bory mieszane. Wyst ępuj ą w nich rzadkie i chronione ro śliny naczyniowe, jak kilka gatunków storczykowatych (Orchidaceae), jak: - kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine), - saprofityczny i bezzieleniowy gnie źnik le śny (Neottia nidus-avis), - barwinek pospolity (Vinca minor), - wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum), - z liliowatych (Liliaceae) oryginalna lilia złotogłów (Lilium martagon). Bogata jest tu tak że herpetofauna (5 gatunków gadów i 3 gatunki płazów), a na uwag ę zasługuje zwłaszcza wyst ępowanie rzadkiej ropuchy paskówki (Bufo calamita). Bory Niemodli ńskie s ą ostoj ą coraz rzadszych w Polsce gatunków fauny: - bociana czarnego (Ciconia nigra), - cietrzewia (Tetrao tetrix), - kani czarnej i rdzawej (Milvus migrans, M. milvus), - trzmielojada (Pernis apivorus) i dzi ęcioła zielonosiwego (Picus canus), a tak że zagro żonych wymarciem gatunków: - sowy włochatej (Aegolius funereus) - puchacza (Bubo bubo). Gniazduje tu tak że wiele innych gatunków ptaków. Dobrze zachowane s ą siedliska potencjalne dla kilku cennych, lecz wymarłych ju ż na tym terenie gatunków. Dotyczy to głównie żółwia błotnego

19

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

(Emys orbicularis), b ączka (Ixobrychus minutus) i ptaków drapie żnych jak: kobuza (Falco subbuteo), sokoła w ędrownego (Falco peregrinus) i orlika krzykliwego (Aquila pomarina).

„Ł ęg Zdzieszowicki” – jego fragment znajduje si ę w południowej cz ęś ci Gminy Zdzieszowice. Obszar ten obj ęto ochron ą na mocy Rozporz ądzenia Nr 0151/P/16/2006 Wojewody Opolskiego z dnia 8 maja 2006 roku w sprawie obszarów chronionego krajobrazu. Całkowita powierzchnia obszaru obj ętego ochron ą wynosi 600 ha. Ł ęg Zdzieszowicki to unikatowa na Opolszczy źnie enklawa lasu ł ęgowego. Drzewostan składa si ę głównie z jesionów, olch i dorodnych d ębów. Bardzo dobrze rozwini ęta jest warstwa krzewów: czeremchy, jarz ąba oraz kruszyny. Wa żnym i charakterystycznym elementem obszaru jest, jedno z dwóch w województwie opolskim, stanowisko skrzypu olbrzymiego. Ł ęg Zdzieszowicki według systemu CORINE (Dyduch – Falniowska, 1999) stanowi ostoj ę przyrody o znaczeniu europejskim: nr 511 Dolina Odry mi ędzy Ko źlem a Krapkowicami.

Obszary NATURA 2000 Obszar Natura 2000 to forma ochrony przyrody (obok istniej ących parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, czy innych) wprowadzana w naszym kraju od czasu wst ąpienia Polski do Unii Europejskiej. Za obszary Natura 2000 uznaje si ę tereny najwa żniejsze dla zachowania zagro żonych lub bardzo rzadkich gatunków ro ślin, zwierz ąt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych, maj ących znaczenie dla ochrony warto ści przyrodniczych Europy.

Kamie ń Śląski (PLH160003) Obszar le ży na skłonie północnym komina wulkanicznego Góra Świ ętej Anny, który ku Równinie Opolskiej opada schodkowato. Powierzchnia obszaru jest mało urozmaicona. Ro ślinno ść potencjaln ą stanowi ą głównie gr ądy Tilio-Carpinetum w serii ubogiej, a w zachodniej cz ęś ci tak że żyzne buczyny Melico-Fagetum. Obecnie w krajobrazie najwa żniejsz ą rol ę odgrywaj ą zbiorowiska trawiaste oraz pola uprawne. W cz ęś ci zachodniej wyst ępuj ą murawy z zaro ślami ligustru i głogu na obrze żach, w cz ęś ci środkowej, b ędącej płyt ą lotniska, wyst ępuj ą zbiorowiska ł ąkowe, natomiast wschodnia cz ęś ci obszaru zaj ęta jest głównie przez grunty orne. Najwa żniejsze gleby obszaru to gleby wapnicowe - rędziny w ęglanowe średnie. Wyst ępuj ą tu tak że gleby brunatnoziemne - brunatne wła ściwe zbudowane z piasków gliniastych lekkich oraz gleby bielicoziemne - bielicowe i bielice zbudowane z piasków lu źnych. Obszar pozbawiony jest cieków wodnych. Obszar jest istotny dla programu reintrodukcji w Polsce susła mor ęgowanego Spermophilus citellus. Najwa żniejsze dla jego funkcjonowania s ą zatem zbiorowiska trawiaste, które stanowi ą siedlisko życia tego ssaka. Siedlisko 6210 murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis Festucion pallentis) Murawy kserotermiczne w obszarze wyst ępuj ą w cz ęś ci zachodniej i zajmuj ą niewielk ą powierzchni ę. Stanowi ą obecnie mozaik ę gatunków ł ąkowych i murawowych. W murawach zanotowano cenne gatunki ro ślin: goryczk ę krzy żow ą Gentiana cruciata, pierwiosnka lekarskiego Primula veris i zaraz ę czerwonaw ą Orobanche lutea. Siedlisko 9170 gr ąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum) Siedlisko zajmuje w obszarze znikom ą powierzchni ę (0,10 ha). Jest ono silnie zaburzone. Bujna jest warstwa krzewów, natomiast runo ubogie, bez gatunków wska źnikowych dla gr ądu. Stan siedliska wynika z poło żenia płatu na skraju kompleksu le śnego (w kontakcie z terenami rolniczymi) i w pobli żu obszarów zabudowanych. Takie miejsca s ą szczególnie nara żone na synantropizacj ę i podlegaj ą wielu zaburzeniom. Siedlisko 9170 ze wzgl ędu na to, że wykształcone jest w sposób odbiegaj ący od wzorca syntaksonomicznego, a jego powierzchnia jest zaniedbywalna proponowane jest do usuni ęcia z listy przedmiotów ochrony obszaru. Kolonia susła mor ęgowanego w Kamieniu Śląskim jest najwi ększa i najstarsza w Polsce. Ł ąki i murawy, na których wyst ępuje suseł mor ęgowany w obszarze s ą regularnie i wła ściwie koszone, st ąd elementy siedliska oceniono jako doskonale zachowane.

20

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Łęg Zdzieszowicki (PLH160011) Kompleks dobrze zachowanych, lecz nieco gr ądowiej ących ł ęgów jesionowo-wi ązowych nad Odr ą. Jedyny taki zachowany kompleks w tej cz ęś ci doliny Odry. Ostoja zlokalizowana jest na terenach zalewowej doliny Odry na najni ższych terasach holoce ńskich. W pokrywie geologicznej i glebowej dominuj ą ci ęż kie mady. Lokalnie wyst ępuj ą namuły. W obr ębie ostoi zlokalizowane s ą starorzecza Odry znajduj ące si ę w ró żnych stadiach rozwoju geomorfologicznego i sukcesji ekologicznej. Wa żna ostoja lasów ł ęgowych i gr ądów poł ęgowych, charakterystyczny krajobraz doliny Odry, najwi ększy płat lasu ł ęgowego na pd. od Opola.

Żywocickie Ł ęgi (PLH160019) Niewielki teren poło żony w mi ędzywalu Odry na lewym i prawym brzegu w odległo ści ok. 3 km na SE od Krapkowic. Jest to jedno z 2-3 miejsc w województwie opolskim z dobrze zachowanymi płatami ł ęgu topolowego Populetum albae, ł ęgu wierzbowego Salicetum albae oraz ł ęgu d ębowo- wi ązowo-jesionowego Ficario-Ulmetum. Zarówno struktura warstwy drzew jak i runa jest tu dobrze wykształcona z charakterystycznymi gatunkami. Obszar poło żony jest na płaskich holoce ńskich terasach rzecznych z ci ęż kimi madami. Znajduje si ę w strefie cyklicznych zalewów powodziowych. W obniżeniach terenu stanowi ących dawne starorzecza wyst ępuj ą namuły. W obszarze wyst ępuje kilka starorzeczy. Siedlisko Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion. Siedlisko reprezentowane na niewielkiej powierzchni, skompleksowane przestrzennie z siedliskami ł ęgowymi. Siedlisko Ł ęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso incanae) i olsy źródliskowe W obszarze reprezentuj ą siedlisko przede wszystkim ł ęgi wierzbowo-topolowe, cho ć miejscami z udziałem prawdopodobnie sztucznie nasadzonej olchy. Płaty siedliska s ą stosunkowo dobrze wykształcone i zachowane. Siedlisko ł ęgowe lasy d ębowo-wi ązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum). Siedlisko wykształcone jest w sposób typowy, jego płaty s ą stosunkowo dobrze zachowane.

Góra Świ ętej Anny (PLH160002) Obszar wyniesienia Garbu Chełmu z wychodniami wapieni i dolomitów środkowego triasu, z centralnie zlokalizowanym nekiem bazaltowym. Od południa opadaj ący stromo zdenudowanym uskokiem tektonicznym, od północy łagodnie zanurzający si ę pod utworami polodowcowymi. Garb jest najdalej na zachód wysuni ętą cz ęś ci ą środkowotriasowego progu strukturalnego (kuesty). Z trzech stron otoczony terenami nizinnymi stanowi wyra źną kulminacj ę w krajobrazie. Rze źba Chełmu nale ży do form kraw ędziowych, ukształtowanych w trzeciorz ędzie i zmodyfikowanych przez morfologi ę czwartorz ędow ą, a zwłaszcza dwukrotne nasuni ęcie si ę i regresj ę lodowca oraz procesy eolicznej akumulacji lessów i ich erozji. Garb jest rozczłonkowany na szereg wyniesie ń oddzielonych suchymi dolinkami i obszarami zrówna ń. W wierzchołkowej jego cz ęś ci, w obr ębie wychodni skał węglanowych rze źba krasowa, z lejami, misami i studniami krasowymi, wywierzyskami, wychodniami skalnymi, niewielkimi wnękami i grotami. Kulminacj ę garbu stanowi nek wulkaniczny na Górze Św. Anny - 404 m n.p.m. Wśród obszarów o najwy ższych walorach przyrodniczych dominuj ącymi formami pokrycia terenu są lasy, w wi ększo ści reprezentuj ące 3 fitosocjologiczne odmiany buczyn oraz gr ądy. Mniejszy udział osi ągaj ą murawy kserotermiczne oraz ekstensywnie u żytkowane ł ąki, w tym eutroficzne. Uzupełnieniem s ą wychodnie skał węglanowych oraz źródliska. Spo śród form intensywniejszego zagospodarowania przestrzeni dominuj ą grunty orne, tworz ące z ekosystemami o du żej naturalno ści, mozaik ę krajobrazow ą. Siedlisko skały wapienne i neutrofilne z ro ślinno ści ą pioniersk ą (Alysso-Sedion). Stanowiska Alysso-Sedion na terenie Góry Św. Anny maj ą istotne znaczenie biogeograficzne. S ą izolowanymi płatami pomi ędzy stanowiskami dolno śląskim i górno śląskimi, dokładnie na szlaku migracji taksonów mediterra ńskich i submediterra ńskich przez Bram ę Morawsk ą do Polski, st ąd ich ochrona ma dodatkowe znaczenie (Nowak 2011).

21

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Siedlisko murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis Festucion pallentis). Siedlisko reprezentowane jest przede wszystkim przez kwietne murawy kserotermiczne Thalictro-Salvietum pratensis, Origano-Brachypodietum wykształcaj ące si ę na wierzchowinach wychodni skalnych, stokach wzgórz o południowej wystawie oraz suchych nieu żytkach w rejonie Ligoty Dolnej i Góry Świ ętej Anny. Płaty tych muraw zajmuj ą mniej strome stoki oraz całkiem płaskie odlesione obszary na r ędzinowych, płytkich glebach, cz ęsto z du żym udziałem frakcji lessowej. Wyst ępuje tu szereg gatunków murawowych z klasy Festuco-Brometea, kłosownica pierzasta Brachypodium pinnatum, szałwie Salvia pratensis i S. verticillata, marzanka pagórkowa Asperula cynanchica, turzyca sina Carex flacca, lebiodka pospolita Origanum vulgare, czy ściec prosty Stachys recta, czy ścica storzyszek Clinopodium vulgare i ciemi ęż yk białokwiatowy Vincetoxicum hirundinaria. Siedlisko ziołoro śla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołoro śla nadrzeczne (Convolvuletalia epium) Na terenie ostoi Góra Św. Anny wyst ępuj ą płaty zespołu podagrycznika i lepi ęż nika ró żowego Aegopodio-Petasitetum hybrydii. Odnotowano je w dolinie Ł ąckiej Wody w okolicach Czarnocina. Obok dwóch gatunków charakterystycznych w fitocenozach wyst ępowały tak że dzi ęgiel le śny Angelica sylvestris, ostro żeń warzywny Cirsium oleraceum, knie ć błotna Caltha palustris i niezapominajka błotna Myosotis palustris. Siedlisko żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion) Siedlisko żyznej buczyny jest w obszarze reprezentowane przez kilka zbiorowisk ro ślinnych. Aktualny stan siedliska w obszarze jest stosunkowo dobry, co wi ąż e si ę z zabezpieczeniem znacznych jego fragmentów w rezerwatach oraz ograniczon ą ingerencj ą gospodarki le śnej w ostatnich dziesi ęcioleciach i zwi ązanym z tym znacznym udziałem lasów w starszych klasach wieku (dokumentacja pzo 2011). Żyzna buczyna ni żowa Galio odorati-Fagetum wyst ępuje stosunkowo cz ęsto w zachodnim kompleksie le śnym pomi ędzy Ligot ą Górn ą a Żyrow ą. Jest to typ lasu bukowego budowany w warstwie drzewostanu niemal wył ącznie przez buka Fagus sylvatica, czasem spotyka się nieznaczne domieszki jawora Acer pseudoplatanus. Jednak zarówno podszyt jak i runo s ą tu zdecydowanie bogatsze w gatunki i obfitsze. Żyzna buczyna ni żowa Galio odorati-Fagetum wykształca si ę na siedliskach żyźniejszych i charakteryzuje bardziej kwietnym i bujnym runem z dominacj ą przytulii wonnej Galium odoratum, gajowca żółtego Galeobdolon luteum, perłówek Melica nutans i M. uniflora, zawilca gajowego Anemone nemorosa, fiołka le śnego Viola reichenbachiana i żankiela zwyczajnego Sanicula europaea. Wyst ępuje tu tak że bardzo rzadki na Opolszczy źnie j ęczmieniec zwyczajny Hordelymus europaeus (dokumentacja pzo 2011). Żyzna buczyna sudecka Dentario enneaphylli-Fagetum to rzadki typ buczyny, zanotowany jedynie na dwóch powierzchniach w s ąsiedztwie wychodni wapiennych (po ich północnej stronie) mi ędzy Ligot ą Górn ą i Ligot ą Doln ą. Warstwa drzewostanowa jest tu budowana przez buka, podszyt jest słabo wykształcony, a w bujnym runie wyst ępuje czerniec gronkowy Actaea spicata, żankiel zwyczajny Sanicula europaea i lilia złotogłów Lilium martagon. Żyzna buczyna sudecka w obszarze wyst ępuje na granicy swojego zasi ęgu. Buczyna szczyrowa Fagus sylvatica-Mercurialis perennis to najwilgotniejszy typ lasu bukowego notowanego w obszarze, wyst ępuj ący wył ącznie w w ąwozach lessowych i na północnych stokach wzniesie ń. Płaty tego zbiorowiska odnotowane zostały na północ od Żyrowej w rezerwacie przyrody Lesisko oraz w okolicy Ligoty Dolnej na północnych skłonach wychodni wapiennej. Cech ą charakterystyczn ą tego typu zbiorowiska jest bardzo bujne runo, w którym dominuje szczyr Mercurialis perennis. Znaczny jest tak że udział przytulii wonnej i perłówek. Drzewostan budowany jest głównie przez buka a niewielk ą domieszk ę stanowi grab Carpinus betulus, lipa drobnolistna Tilia cordata oraz modrzew zwyczajny Larix decidua. W stosunkowo dobrze rozwini ętym podszycie notowany jest bez czarny Sambucus nigra, buk pospolity Fagus sylvatica, jawor Acer pseudoplatanus, wi ąz górski i szypułkowy Ulmus glabra i U. laevis, jesion wyniosły Fraxinus excelsior i klon zwyczajny Acer platanoides (dokumentacja pzo 2011). Siedlisko ciepłolubne buczyny storczykowe (Cephalanthero-Fagenion) W granicach obszaru zanotowano wyst ępowanie niewielkich płatów tego zbiorowiska na południowo-zachodnich i południowych stokach wzniesienia Biesiec, na południowych stokach wychodni skalnej, w

22

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023 odmianie po średniej mi ędzy małopolsk ą, a sudeck ą. Płat ten podlega dynamicznym zmianom zwi ązanym z otwarciem wn ętrza drzewostanu w zwi ązku z budow ą autostrady A4. W runie wyst ępuje tu m.in. kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine, buławnik wielkokwiatowy Cephalanthera damassonium, żłobik koralowy Corallorhiza trifida oraz miodownik melisowaty Melittis melissophyllum. Buczyna storczykowa nale ży do wyj ątkowych i bardzo wa żnych dla zachowania ró żnorodno ści szaty ro ślinnej fitocenoz obszaru. W chwili obecnej drzewostan cofa si ę w kierunku północnym i kolejne buki ze strefy granicznej obumieraj ą. W runie tak że zachodz ą pewne zmiany, przy czym nie obserwuje si ę nasilonej ruderalizacji a jedynie wchodzenie gatunków murawowych i kserotermicznych, które nie s ą obce dla zbiorowiska ciepłolubnej buczyny storczykowej (dokumentacja pzo 2011). Siedlisko jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani) Las klonowo-lipowy Aceri-Tilietum wyst ępuje w obszarze na zaledwie jednym stanowisku, na stokach w ąwozu w Por ębie. Zbiorowisko to, cho ć fragmentarycznie wykształcone, jest wyra źnie odr ębne w składzie gatunkowym od sąsiednich drzewostanów, a stanowisko jego wyst ępowania jest niezwykle istotne z biogeograficznego punktu widzenia, gdy ż dotychczas fitocenoza ta była podawana jedynie z Sudetów i ich przedgórza. Dominuje tu lipa drobnolistna, ale obecna jest tak że lipa szerokolistna, klon zwyczajny, klon jawor, jesion wyniosły i inne gatunki lasotwórcze. Drzewostan ma średnio bogate runo i zajmuje strom ą skarp ę w ąwozu schodz ącą do drogi asfaltowej. Zbiorowisko lasu klonowo-lipowego jest stosunkowo niepełnie wykształcone, co wynika by ć mo że z czynników naturalnych (kra ńcowe poło żenie w zasi ęgu), ale tak że z antropogenicznych – stosunkowo młody drzewostan, dosy ć przypadkowe u żytkowanie le śne. Cz ęść płatu le ży poza granic ą obszaru (dokumentacja pzo 2011). Siedlisko ł ęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae) i olsy źródliskowe Siedlisko mimo, że zajmuje niewielk ą powierzchni ę na terenie obszaru zasługuje na szczególn ą ochron ę. Wynika to ze stosunkowo dobrego stanu siedliska oraz istotno ści jego zachowania z punktu widzenia biogeografii. Ł ęg jesionowo-olszowy wyst ępuje tu w strefie granicy zasi ęgu i posiada cechy "podgórskie" - np. du ży udział olszy szarej Alnus incana. Jest zatem kolejnym dowodem na specyficzny mikroklimat i warunki siedliskowe rejonu Góry Św. Anny, gdzie spotykamy o wiele wi ęcej górskich akcentów w szacie ro ślinnej (np. wyst ępowanie przetacznika górskiego Veronica montana, parzydła le śnego Aruncus sylvestris czy żywca dziewi ęciolistnego Dentaria enneaphyllos) (Nowak, Nowak 2012).

Użytki ekologiczne Użytkami ekologicznymi s ą zasługuj ące na ochron ę pozostało ści ekosystemów maj ących znaczenie dla zachowania ró żnorodno ści biologicznej - naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródle śne oczka wodne, k ępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieu żytkowanej ro ślinno ści, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamie ńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków ro ślin, zwierz ąt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmna żania lub miejsca sezonowego przebywania”. Na terenie Powiatu Krapkowickiego zlokalizowany jest jeden użytek ekologiczny: „Stara Odra” (na terenie Gminy Walce”. - "Stara Odra" – użytek ekologiczny poło żony jest w północnej cz ęś ci wsi Stradunia. Pod koniec XIX w. dokonano regulacji rzeki Odry. Z tego okresu powstało starorzecze Odry o dł. 1,5 km. W jego obr ębie wyst ępuje sie ć lokalnych zagł ębie ń w formie starorzeczy z reguły zabagnionych, która stanowi korytarz ekologiczny o randze mi ędzynarodowej. Wyst ępuj ące tam tereny ł ąkowo – pastwiskowe doliny Odry stanowi ą przedłu żenie obszaru chronionego krajobrazu tzw. „Ł ęg Zdzieszowicki”. U żytek ekologiczny charakteryzuje si ę bogatym środowiskiem fauny i flory. Z ro ślin wyst ępuj ą tu m. in.: gr ąż el żółty , żabi ściek pływaj ący , rdestica pływaj ąca , Starorzecze porasta wiele interesuj ących zbiorowisk wodnych i szuwarowych, jest to miejsce rozrodu wielu gatunków płazów i ptaków,

Pomniki przyrody Pomnikami przyrody s ą pojedyncze twory przyrody żywej i nieo żywionej lub ich skupiska, o szczególnej warto ści przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczaj ące si ę indywidualnymi cechami, wyró żniaj ącymi je w śród innych tworów, okazałych

23

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

rozmiarów drzewa i krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie (Ustawa o ochronie przyrody z dn. 16 kwietnia 2004 r., Dz. U. 2004 r., Nr 92, poz. 880). Na terenie Powiatu Krapkowickiego znajduje si ę obecnie 38 pomników przyrody.

Tabela 4. Wykaz pomników przyrody na terenie Powiatu Krapkowickiego. Nr rejestru Lp Obiekt Gmina Podstawa prawna wojewódzkiego Pomniki utworzone Rozporz ądzeniem Wojewody Opolskiego 1. pojedynczy okaz z gatunku klon jawor (Acer 32 Zdzieszowice pseudoplatanus) 2. pojedynczy okaz z gatunku jarz ąb brekinia 46 Gogolin (Sorbus torminalis) 3. pojedynczy okaz z gatunku jarz ąb brekinia 47 Gogolin (Sorbus torminalis) 4. 48 głaz narzutowy Gogolin 5. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 125 Strzeleczki (Quercus robur) 6. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 126 Strzeleczki (Quercus robur) 7. pojedynczy okaz z gatunku wi ąz polny (Ulmus 133 Strzeleczki minor) 8. grupa drzew z gatunku jarz ąb brekinia 148 Gogolin (Sorbus torminalis) —2szt 9. grupa drzew z gatunku jarz ąb brekinia 150 Gogolin (Sorbus torminalis) - 2 szt. 10. pojedynczy okaz z ga tunku jarz ąb brekinia 192 Gogolin (Sorbus trominalis) 11. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 217 Strzeleczki (Quercus robur) 12. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 218 Strzeleczki Dz. Urz.Woj.Opolskiego z (Quercus robur) dnia 7 listopada 2005r. Nr 72, 13. grupa drzew z gatunku d ąb szypułkowy 219 Strzeleczki poz. 2231 (Quercus robur) - 5 szt. 14. grupa drzew z gatunku d ąb szypułkowy 220 Strzeleczki (Quercus robur) - 3 szt. 15. grupa drzew z gatunku d ąb szypułkowy 221 Strzeleczki (Quercus robur) -3 szt. 16. grupa drzew z gatunku d ąb szypułkowy 314 Krapkowice (Quercus robur) - 4 szt. 17. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 316 Krapkowice (Quercus robur) 18. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 317 Krapkowice (Quercus robur) 19. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 380 Zdzieszowice (Quercus robur) 20. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 416 Strzeleczki (Quercus robur) 21. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 417 Strzeleczki (Quercus robur) 22. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 418 Strzeleczki (Quercus robur) 23. grupa drzew z gatunku buk pospolity (F agus 424 Krapkowice sylvatica) - 2 szt. 24. grupa drzew z gatunku d ąb szypułkowy 425 Krapkowice (Quercus robur) - 3 szt.

24

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

25. grupa drzew pojedy ńczy okaz gatunku sosna 426 Strzeleczki wejmutka (Pinus strobus) -1szt 26. pojedynczy okaz z gatunku buk pospolity 490 Krapkowice (Fagus sylvatica) 27. pojedynczy okaz z gatunku olsza czarna 491 Krapkowice (Alnus glutinosa) 28. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 492 Krapkowice (Quercus robur) 29. pojedynczy okaz z gatunku lipa drobnolistna 493 Krapkowice (Tilia cordata) 30. pojedynczy okaz z gatunku klon zwyczajny 494 Krapkowice (Acer platanoides) 31. pojedynczy okaz z gatunku cis pospolity 495 Krapkowice (Taxus baccata) 32. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 496 Krapkowice (Quercus robur) 33. pojedynczy okaz z gatu nku klon polny (Acer 497 Krapkowice campestre) 34. pojedynczy okaz z gatunku głóg 498 Krapkowice jednoszyjkowy (Crataegus monogyna) 35. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 499 Krapkowice (Quercus robur) 36. pojedynczy okaz z gatunku klon polny (Acer 500 Krapkowice campestre) 37. pojedynczy okaz z gatunku d ąb szypułkowy 501 Krapkowice (Quercus robur) 38. pojedynczy okaz z gatunku olsza czarna 502 Krapkowice (Alnus glutinosa) Źródło: Rejestr form ochrony przyrody, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska Opole 2011

Na terenie Powiatu Krapkowickiego znajduje si ę równie ż szereg parków pałacowych i dworskich (podlegaj ących ochronie konserwatorskiej):

Tabela 5. Wykaz parków pałacowych i dworskich na terenie Powiatu Krapkowickiego. Lp. Rodzaj parku Gmina 1. park w Kamieniu Śląskim (5ha) 2. park Choruli (3 ha) Gogolin 3. park w Obrowcu (4 ha) 4. park zabytkowy w Rogowie Opolskim (ok. 5,37 ha) 5. park zabytkowy w D ąbrówce Górnej (ok. 4,53 ha) Krapkowice 6. park w Krapkowicach przy ul. Parkowej (ok. 1 ha) 7. park o charakterze zabytkowym w Żużeli 8. park w Mosznej (39 ha) 9. park w Dobrej (39,6 ha) Strzeleczki 10. park w i Kujawach (3 ha) 11. park w Rozkochowie (9,60 ha) Walce 12. park dworski w Rozwadzy (5 ha), 13. park w Zdzieszowicach (1,06 ha) Zdzieszowice 14. park w Żyrowej (5 ha) Źródło: na podstawie Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego na lata 2004-2007 oraz opracowanie własne.

25

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Krajowa Sie ć Ekologiczna ECONET-POLSKA Według koncepcji Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET-POLSKA (1995, 1996) przebiegaj ąca przez teren Powiatu Dolina Odry stanowi mi ędzynarodowy korytarz ekologiczny, natomiast obszar Góry Św. Anny to jeden z krajowych obszarów w ęzłowych. Obydwa obszary s ą powi ązane przestrzennie i stanowi ą najwa żniejsze centra bioró żnorodno ści w skali Powiatu, jak i jedne z najwa żniejszych w Województwie Opolskim. Warunkiem wła ściwego funkcjonowania ekosystemów w wymienionych obszarach, po cz ęś ci chronionych, po cz ęś ci docelowo przeznaczonych do ochrony wybranych elementów środowiska przyrodniczego, jest zapewnienie trwało ści przestrzennych powi ąza ń pomi ędzy poszczególnymi obiektami. Powi ązania takie musz ą zapewni ć w miar ę swobodn ą migracj ę fauny i flory. Nale ży stworzy ć jednolity „ekologiczny system obszarów chronionych powiatu”, którego osnow ę stanowi ć będą ww. obszary, istniej ące formy ochrony przyrody a rol ę uzupełniaj ącą (korytarzy ekologicznych o znaczeniu lokalnym winny spełnia ć doliny innych cieków wodnych (w tym Osobłogi), ci ągi zadrzewie ń i zakrzacze ń, uskoki, kompleksy le śne, elementy zieleni miejskiej. Zwi ększanie lesisto ści oraz przebudowa drzewostanów na terenie miasta powinna wi ąza ć si ę z dostosowaniem składu gatunkowego wprowadzanych drzewostanów do charakteru siedlisk. W obr ębie nowopowstaj ących form ochrony przyrody zezwala si ę na wprowadzenie ochrony czynnej, co jest niezb ędnym warunkiem zachowania wysokich walorów przyrodniczych na terenach zbiorowisk niele śnych, głównie ł ąk i muraw kserotermicznych. W sytuacji zaniechania tradycyjnego u żytkowania tego typu zbiorowisk, jak równie ż zbiorowisk w obr ębie zbiorników wodnych, dochodzi do szybkich i niekorzystnych zmian np. zubo żenia florystycznego, zmiany struktury zbiorowisk na korzy ść gatunków ubikwistycznych, o du żym potencjale konkurencyjno ści, a tym samym do obni żenia bioró żnorodno ści gatunkowej ekosystemów .

Proponowane obszary do ochrony prawnej Proponowane obszarowe formy ochrony przyrody na terenie Powiatu Krapkowickiego według „Programu Ochrony Środowiska dla województwa opolskiego na lata 2007-2010 z perspektyw ą do roku 2014 to: 1. Poszerzenie Parku Krajobrazowego „Góra Świ ętej Anny” (park krajobrazowy), 2. Dolina Białej (obszar chronionego krajobrazu), 3. Dolina Osobłogi (obszar chronionego krajobrazu), 4. Dolina Straduni (obszar chronionego krajobrazu), 5. Poszerzenie „Ł ęg Zdzieszowicki” (obszar chronionego krajobrazu), 6. Popowicki Las (rezerwat przyrody).

Fauna i flora Na omawianym obszarze dobrze rozpoznano flor ę naczyniow ą, słabo natomiast rozpoznana jest fauna (poza niektórymi istniej ącymi formami ochrony przyrody). Do gatunków ro ślin spotykanych na terenie powiatu nale żą : 1. Jarz ąb brekinia ( Sorbus torminalis ) - na terenie rezerwatu przyrody „Kamie ń Śląski” (gm. Gogolin) 2. Podkolan biały ( Platanthera bifolia ) - na terenie rezerwatu przyrody „Kamie ń Śląski” (gm. Gogolin) 3. Dziewi ęćsił bezłodygowy ( Carlina acaulis ) - murawa kserotermiczna na E od Oleszki (gm. Zdzieszowice); 4. Barwinek pospolity ( Vinca minor ) - murawa kserotermiczna na E od Oleszki (gm. Zdzieszowice); 5. Wawrzynek wilczełyko ( Daphne mezereum ) - rezerwat przyrody „Lesisko” (gm. Zdzieszowice); 6. Buławnik wielkokwiatowy ( Cephalanthera damasonium ) - na terenie rezerwatu przyrody „Kamie ń Śląski” (gm. Gogolin) 7. Kruszczyk szerokolistny ( Epipactis helleborine ) - na terenie rezerwatu przyrody „Kamie ń Śląski” (gm. Gogolin) 8. Gnie źnik le śny ( Neotia nidus-avis ) - na terenie rezerwatu przyrody „Kamie ń Śląski” (gm. Gogolin)

26

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

9. Bluszcz pospolity ( Hedera helix ) - na terenie rezerwatów przyrody „Kamie ń Śląski” (gm. Gogolin) i „Lesisko” (gm. Zdzieszowice) oraz proponowanego rezerwatu „Urszulanów” (gm. Strzeleczki); 10. Cebulica dwulistna ( Scilla bifolia ) - na terenie obszaru chronionego krajobrazu „Ł ęg Zdzieszowicki” (gm. Zdzieszowice); 11. Śnie życzka przebi śnieg ( Galanthus nivalis ) - na terenie obszaru chronionego krajobrazu „Ł ęg Zdzieszowicki” (gm. Zdzieszowice); 12. Skrzyp olbrzymi ( Equisetum telmateia ) - na terenie obszaru chronionego krajobrazu „Ł ęg Zdzieszowicki” (gm. Zdzieszowice); 13. Listera jajowata ( Listera ovata ) - koło Zakrzowa (gm. Gogolin); 14. Lilia złotogłów ( Lilium martagon ) - mi ędzy Ligot ą Doln ą a Oleszk ą (gm. Zdzieszowice); 15. Obuwik pospolity ( Cypripedium calceolus ) - okolice Jasionej (gm. Zdzieszowice); 16. Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris) - okolice Gogolina, Oleszki, Zdzieszowic, Żyrowej, Kamienia Śląskiego, Góra żdży, Choruli (gm. Zdzieszowice, Gogolin) 17. Pierwiosnka wyniosła ( Primula elatior ) - na terenie proponowanych rezerwatów przyrody „Pisarzowice”, „Urszulanów” i „Popowicki Las” (gm. Strzeleczki) 18. Pokrzyk wilcza jagoda ( Atropa belladonna ) - Oleszka (gm. Zdzieszowice); 19. Kalina koralowa ( Viburnum opulus ) - na terenie PK „Góra Św. Anny” (gm. Zdzieszowice, Gogolin); 20. Centuria pospolita ( Centaurium erythraea ) - murawa kserotermiczna na E od Oleszki (gm. Zdzieszowice); 21. Kopytnik pospolity ( Asarum europaeum ) - na terenie rezerwatów przyrody „Kamie ń Śląski” (gm. Gogolin) oraz „Lesisko” (gm. Zdzieszowice) 22. Konwalia majowa ( Convallaria majalis ) - na terenie proponowanych rezerwatów przyrody „Pisarzowice”, „Urszulanów” i „Popowicki Las” (gm. Strzeleczki) oraz rezerwatu przyrody „Lesisko” (gm. Zdzieszowice) 23. Kruszyna pospolita ( Frangula alnus ) - na terenie proponowanych rezerwatów przyrody „Pisarzowice” i „Popowicki Las” (gm. Strzeleczki) 24. Marzanka wonna ( Galium odoratum ) - na terenie rezerwatów przyrody „Kamie ń Śląski” (gm. Gogolin), „Lesisko” (gm. Zdzieszowice) oraz proponowanego rezerwatu „Popowicki Las” (gm. Strzeleczki)

Świat zwierz ąt Powiatu Krapkowickiego reprezentuj ą: ropucha paskówka, traszka grzebieniasta, kumak nizinny, żółw błotny, bocian czarny, bocian biały, dzi ęcioł średni, derkacz, cietrzew, lerka, kania czarna i rdzawa, trzmielojad, dzi ęcioł zielonosiwy, sowa włochata, puchacz, b ączek, kobuz, sokół w ędrowny, orli krzykliwy, świergotek polny, g ąsiorek, ortolan, muchołówka białoszyja, muchołówka mała, suseł mor ęgowany, mopek, nocek du ży, wydra europejska.

Na podstawie ustawy o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz.U. 2013 poz. 627 z 14 maja 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie przyrody) dotychczasowe przepisy wykonawcze, w tym mi ędzy innymi rozporz ądzenia okre ślaj ące list ę gatunków i siedlisk obj ętych ochron ą prawn ą.

Gleby Gleby Powiatu Krapkowickiego w wi ększo ści nale żą do gleb słabych wytworzonych z piasków pochodzenia aluwialnego. Wyst ępuj ą tu głównie utwory piaszczyste, miejscami utwory gliniaste, mady we współczesnych dolinach rzecznych oraz grunty pochodzenia organicznego obj ęte ochron ą. Dominuj ą gleby lekkie zbyt przewiewne i przepuszczalne o odczynie kwa śnym. Około 10- 20 % gleb jest kwa śnych (pH poni żej 4,5) i 20-40 % gleb lekko kwa śnych (pH 4,6 do 5,5). Gleby tej grupy s ą słabo urodzajne, zaliczane do klasy IV, Va - nadające si ę pod upraw ę żyta i ziemniaków i Vb, VI – nadaj ące si ę głównie pod upraw ę żyta i łubinu. W dolinie Odry zalegaj ą mady średnie i ci ęż kie, s ą to gleby zasobne w składniki pokarmowe, u żytkowane przewa żnie jako

27

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

łąki i pastwiska ze wzgl ędu na złe warunki wodne. Na terenie Powiatu wyst ępuj ą r ędziny zaliczane do pszenno-buraczanych. Dominuj ącym kompleksem glebowo-rolniczym na gruntach ornych jest kompleks żytni dobry, bardzo dobry oraz zbo żowo-pastewny mocny. Generalnie warunki przyrodnicze Powiatu Krapkowickiego mo żna okre śli ć jako do ść dobre dla rozwoju rolnictwa. Zasoby kopalin Wg bazy danych Pa ństwowego Instytutu Geologicznego na obszarze powiatu krapkowickiego wyst ępuj ą nast ępuj ące zło ża: 1. - Chorula – kamienie drogowe i budowlane, eksploatacja zło ża zaniechana o powierzchni 17 ha. - Góra żdże – wapienie i margle, zło że zagospodarowane - Kr ępna – kruszywa naturalne, zło że rozpoznane wst ępnie o powierzchni 186,30 ha. - Obrowiec – kruszywa naturalne, zło że o zasobach prognostycznych - Tarnów Opolski – wapienie i margle, zło że zagospodarowane o powierzchni 166,22 ha. - Tarnów Opolski-Wschód – wapienie i margle, zło że rozpoznano szczegółowo o powierzchni 562 ha. 2. Gmina Krapkowice - Krapkowice S – kruszywo naturalne, zło że rozpoznane wst ępnie o powierzchni 72 ha. 3. - Dobra – kruszywo naturalne, zło że rozpoznane wst ępnie o powierzchni 11,37 ha. - Komorniki – kruszywo naturalne, zło że zagospodarowane o powierzchni 13,80 ha. - Kujawy – kruszywo naturalne, eksploatacja zło ża zaniechana o powierzchni 6,81 ha. - Kujawy 1 – kruszywo naturalne, zło że eksploatowane okresowe o powierzchni 1,98 ha. - Moszna II – kruszywo naturalne, eksploatacja zło ża zaniechana o powierzchni 6,75 ha. - Racławiczki – kruszywo naturalne, zło że zagospodarowane o powierzchni 5,46 ha. - Strzeleczki – surowce ilaste, eksploatacja zło ża zaniechana o powierzchni 6,10 ha. - – kruszywa naturalne, eksploatacja zło ża zaniechana o powierzchni 10,00 ha. 4. Gmina Walce i Zdzieszowice - Ko źle-Kr ępna – kruszywo naturalne, zło że rozpoznane wst ępnie o powierzchni 22,50 ha. 5. Gmina Walce - Walce – kruszywo naturalne, zło że rozpoznane szczegółowo o powierzchni 1,63 ha. 6. Gmina Zdzieszowice - Januszkowice - Lesiany – kruszywo naturalne, zło że eksploatowano okresowo o powierzchni 11,30 ha. - Kr ępna II – surowce ilaste, eksploatacja zło ża zaniechana o powierzchni 65,50 ha. 5.3. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTU Wszystkie działania zaproponowane do realizacji w ramach Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska maj ą z zało żenia na celu popraw ę stanu środowiska na terenie gminy i tym samym pozytywnie wpływa ć b ędą na zdrowie i życie ludzi. W zwi ązku z rozwojem gospodarczym regionu, wzrostem inwestycji przemysłowych i poziomu konsumpcji, zwi ększaj ącą si ę presj ą na obszary cenne przyrodniczo i niezurbanizowane, zwi ększeniem zapotrzebowania na surowce, brak realizacji zapisów Programu prowadzi ć b ędzie do znacz ącego pogorszenia wszystkich elementów środowiska.

Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska: 1. pogorszenie jako ści wód powierzchniowych i podziemnych w zwi ązku ze zwi ększonym wytwarzaniem ścieków, 2. post ępuj ąca degradacja gleb i utrata ich dla rolnictwa, 3. utrata ró żnorodno ści ekologicznej i cennych przyrodniczo terenów, 4. degradacja walorów krajobrazu.

28

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

W przypadku, gdy APOŚ nie zostanie wdro żony, negatywne trendy b ędą si ę pogł ębia ć, a zanieczyszczenie środowiska wzrasta ć. Realizacja Programu jest wi ęc konieczna. 6. OKRE ŚLENIE, ANALIZA I OCENA STANU ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJ ĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZ ĄCYM ODDZIAŁYWANIEM Znacz ące oddziaływania zwi ązane z realizacj ą zapisów Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska mog ą wyst ąpi ć w przypadku przedsi ęwzi ęć wymienionych w Rozporz ądzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 w sprawie przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (Dz.U. z 2010, nr 213, poz.1397). Potencjalne oddziaływania mog ą mie ć charakter liniowy, punktowy lub rozproszony i mog ą wyst ąpi ć na obszarach, gdzie prowadzona b ędzie realizacja zada ń inwestycyjnych. Nale ży jednak podkre śli ć, że zasi ęg oddziaływa ń jest trudny do okre ślenia i wymaga indywidualnego podej ścia dla ka żdej inwestycji. W zwi ązku z brakiem szczegółowych analiz środowiskowych dla terenów na których przewiduje si ę wyst ąpienie oddziaływa ń stan środowiska okre śla si ę dla obszaru powiatu. 6.1. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE

6.1.1. Wody powierzchniowe Obecnie klasyfikacj ę wód powierzchniowych okre śla si ę zgodnie z rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jako ści dla substancji priorytetowych (Dz. U. nr 257, poz. 1545). Rozporz ądzenie to definiuje 5 klas stanu ekologicznego: - klasa I – stan bardzo dobry – dla wód o niezmienionych warunkach przyrodniczych lub zmienionych tylko w bardzo niewielkim stopniu, - klasa II – stan dobry – gdy zmiany warunków przyrodniczych w porównaniu do warunków niezakłóconych działalno ści ą człowieka s ą niewielkie, - klasa III – stan umiarkowany – obejmuj ący wody przekształcone w średnim stopniu, - klasa IV – stan słaby – wody o znacznie zmienionych warunkach przyrodniczych (biologicznych, fizyko-chemicznych, morfologicznych), gdzie gatunki ro ślin i zwierz ąt znacznie ró żni ą si ę od tych, które zwykle towarzysz ą danemu typowi jednolitej cz ęś ci wód, - klasa V – stan zły – wody o powa żnie zmienionych warunkach przyrodniczych, w których nie wyst ępuj ą typowe dla danego rodzaju wód gatunki.

Stan chemiczny okre śla si ę na podstawie bada ń substancji z grupy wska źników chemicznych charakteryzuj ących wyst ępowanie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Na podstawie rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jako ści dla substancji priorytetowych (Dz. U. nr 257, poz. 1545) oceniane s ą substancje priorytetowe oraz wska źniki innych substancji zanieczyszczaj ących, zgodnie z wnioskiem Komisji Europejskiej KOM 2006/0129 (COD) dotycz ącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie norm jako ści środowiska w dziedzinie polityki wodnej oraz zmieniaj ąca dyrektyw ę 2000/60/WE. Ocena stanu chemicznego polega na porównaniu wyników badań do warto ści granicznych chemicznych wska źników jako ści wód dla danego typu jednolitych cz ęś ci wód przedstawionych w zał ączniku nr 8 wy żej cytowanego rozporz ądzenia. Przekroczenie tych warto ści powoduje przyj ęcie złego stanu chemicznego.

Ocen ę jako ści wód powierzchniowych na terenie Powiatu Krapkowickiego przeprowadza WIO Ś w Opolu. W latach 2010-2013 roku przeprowadzone zostały badania jako ści tzw. Jednolitych

29

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Cz ęś ciach Wód Powierzchniowych na terenie województwa opolskiego, w tym w sze ściu punktach pomiarowo – kontrolnych na terenie Powiatu Krapkowickiego. Ocena wód powierzchniowych poprzez okre ślenie ich stanu ekologicznego jest nowym podej ściem zgodnym z zało żeniami Dyrektywy 2000/60/WE, zwanej Ramow ą Dyrektyw ą Wodn ą. Stan ekologiczny wód okre ślany jest na podstawie elementów biologicznych (fitoplankton, fitobentos, makrolity, makrobezkr ęgowce bentosowe i ryby) oraz parametrów wspomagaj ących (elementy fizykochemiczne).

Stan ekologiczny/potencjał ekologiczny jest okre śleniem jako ści struktury i funkcjonowania ekosystemu wód powierzchniowych, sklasyfikowanej na podstawie wyników bada ń elementów biologicznych oraz wspieraj ących je wska źników fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Stan ekologiczny jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych klasyfikuje si ę poprzez nadanie jednolitej cz ęś ci wód jednej z pi ęciu klas jako ści, przy czym klasa pierwsza oznacza bardzo dobry stan ekologiczny, klasa druga – dobry stan ekologiczny, za ś klasy trzecia, czwarta i pi ąta odpowiednio – stan ekologiczny umiarkowany, słaby i zły.

Tabela 6. Wyniki oceny wykonanej dla punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu zlokalizowanych na terenie Powiatu Krapkowickiego. Ocena spełnienia Stan/potencjał Stan Stan Nazwa JCWP Nazwa punktu wymaga ń dla ekologiczny chemiczny JCW obszarów chronionych Osobłoga od Osobłoga - dobry dobry Tak dobry Prudnika do Odry Krapkowice Młynówka - Młynówka umiarkowany Nie zły Zielina Stradunia od Stradunia - Jakubowickiego umiarkowany Nie zły Stradunia Potoku do Odry Biała od dobry i powy żej Śmickiego Potoku Biała - Dobra Tak dobrego do Osobłogi Łącka Woda - Łącka Woda zły Nie zły Januszkowice Odra Odra - Obrowiec umiarkowany Tak zły

Źródło: Ocena stanu JCWP w województwie opolskim za okres 2010-2013., WIOS Opole Obja śnienia: JCW - Jednolite cz ęś ci wód zostały wyznaczone, zgodnie z Ramow ą Dyrektyw ą Wodn ą, która definiuje je jako: oddzielny i znacz ący element wód powierzchniowych taki jak: jezioro, zbiornik, strumie ń, rzeka lub kanał, cz ęść strumienia, rzeki lub kanału, wody przej ściowe lub pas wód przybrze żnych.

Analiza parametrów wód w badanych punktach wykazała w dwóch punktach stan/potencjał ekologiczny dobry i powy żej dobrego, w trzech punktach na poziomie umiarkowanym i w jednym punkcie jako zły. Stan ogólny wód tylko w jednym punkcie został oceniony jako dobry, w czterech punktach był to stan ogólny zły.

Do degradacji wód powierzchniowych na obszarze powiatu przyczyniaj ą si ę zrzuty ścieków komunalnych i przemysłowych, jak równie ż zanieczyszczenia tranzytowe dostarczane wodami powierzchniowymi. Na obszarach pozbawionych infrastruktury komunalnej nale ży si ę spodziewa ć degradacji wód powierzchniowych przez niekontrolowane zrzuty ścieków z terenów zabudowanych, trafiaj ące do gruntu, rowów melioracyjnych, b ądź bezpo średnio do cieków. Powoduj ą one z reguły lokalne zanieczyszczenie wód objawiające si ę wzrostem warto ści BZT 5, oraz zawarto ści sodu, potasu, azotanów i fosforanów, a tak że ska żenie bakteriologiczne wody. Do zanieczyszczenia wód substancjami biogennymi (azotany, fosforany) przyczyniaj ą si ę tak że spływy z pól uprawnych oraz nawo żonych ł ąk i pastwisk.

30

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

6.1.2. Wody podziemne Zakres dopuszczalnych warto ści wska źników jako ści wody okre ślaj ą nast ępuj ące akty prawne: – rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. Nr 143, poz. 896). – rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2010 r. zmieniaj ące rozporz ądzenie w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. z 2010 r., Nr 72, poz. 466).

Ocen ę jako ści wód podziemnych przeprowadza WIO Ś w Opolu. Monitoring wód podziemnych obejmuje punkty pomiarowe, monitoruj ące wszystkie główne zbiorniki wód podziemnych (GZWP), użytkowe poziomy wodono śne, obszary zwi ększonego drena żu oraz obszary szczególnie zagro żone przez przemysł. Uwzgl ędnia warunki hydrogeologiczne w uj ęciu regionalnym i lokalnym oraz wyst ępowanie potencjalnych ognisk zanieczyszcze ń i zagro żeń wód podziemnych. Zgodnie z rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r., oceny jako ści elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych oraz oceny stanu chemicznego i stanu ilo ściowego wód podziemnych dokonuje si ę dla ka żdego okresu, do którego stosuje si ę plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza. Zarówno badania jak i oceny stanu wód podziemnych w zakresie elementów fizykochemicznych i ilo ściowych wykonuje pa ństwowa słu żba hydrogeologiczna (art. 155a ust. 5 ustawy – Prawo wodne (Dz. U. z 2015r. poz. 469). Przy okre ślaniu klasy jako ści wód podziemnych (I – V) w punkcie pomiarowym dopuszcza si ę przekroczenie elementów fizykochemicznych, gdy jest ono spowodowane przez naturalne procesy, z zastrze żeniem, że to przekroczenie nie dotyczy elementów fizykochemicznych oznaczonych w zał ączniku symbolem „H” (substancje niebezpieczne) i mie ści si ę w granicach przyj ętych dla kolejnej ni ższej klasy jako ści wody. W przypadku wi ększej liczby bada ń monitoringowych w ci ągu roku do porówna ń przyjmuje si ę warto ść średniej arytmetycznej st ęż eń badanych elementów fizykochemicznych uzyskanych z rocznych wyników bada ń monitoringowych w punkcie pomiarowym. Klasy jako ści wód podziemnych I, II, III oznaczaj ą dobry stan chemiczny, a klasy jako ści wód podziemnych IV, V oznaczaj ą słaby stan chemiczny.

Na terenie Powiatu Krapkowickiego zlokalizowano jeden punkt pomiarowy w roku 2013 i tak że jeden w 2014 roku. Zbadane wody mie ściły si ę w II i III klasie jako ści. Charakterystyk ę punktów pomiarowych przedstawiono poni żej w tabeli:

Tabela 7. Charakterystyka punktu pomiarowych wód podziemnych w 2013 i 2014 roku na terenie Powiatu Krapkowickiego. Klasa jako ści Wska źniki w II Wska źniki w III Miejscowo ść JCWPd wód klasie klasie Temp., tlen Krapkowice 114 III Mn, Fe rozpuszczony Temp., Mn, Ca, HCO , Gogolin 116 II 3 Fe Źródło: Materiały WIO Ś Opole, 2013, 2014

Ocena stanu sanitarnego PSSE wód w wodoci ągach: Nadzór nad jako ści ą wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi na terenie Powiatu Krapkowickiego sprawowany jest przez Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985 roku o Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej. Jakość wody przeznaczonej do spo życia powinna odpowiada ć wymaganiom okre ślonym w rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi . W celu sprawowania wła ściwego nadzoru nad jako ści ą wody próbkobranie wody przeznaczonej do spo życia odbywa si ę w oparciu o opracowywany roczny harmonogram próbkobrania, który zatwierdzany jest przez Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego.

31

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Badania jako ści wody do spo życia wykonywane s ą przez Laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Opolu, Oddział K ędzierzyn - Ko źle. Woda wykorzystywana do zbiorowego zaopatrzenia ludno ści pozyskiwana jest z uj ęć podziemnych. Zgodnie z rozporz ądzeniem Ministra Zdrowia woda jest w pełni bezpieczna dla zdrowia, je śli spełnia okre ślone w nim wymagania. Przekroczenie parametrów wymaga ka żdorazowo dokonania oceny zagro żeń i oszacowania ryzyka potencjalnych zagro żeń dla zdrowia konsumentów oraz okre ślenia jej przydatno ści do spo życia. Ocena jako ści wody jest sporz ądzana osobno dla ka żdego wodoci ągu.

32

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Tabela 8. Obszarowa ocena jako ści wody przeznaczonej do spo życia na terenach gmin Powiatu Krapkowickiego w 2014 roku. Wiel ko ść Liczba Jako ść wody Eksploatowany wodoci ąg (zaopatrywane Uzdatnianie Kwestionowane Producent wody produkcji zaopatrywanej stan na miejscowo ści) 3 wody parametry m /dob ę ludno ści (tys.) 31.12.2014r. Gmina Krapkowice Wodoci ągi i Krapkowice (Krapkowice, Gwo ździce, odmanganianie, Kanalizacja Rogów Op., D ąbrówka Górna, Steblów, od żelazianie, przydatna Sp. z o.o. Żywocice, Pietna, Borek, Kórnica, 3 500 23 dezynfekcja (w - do spo życia Krapkowice Ściborowice, Odrow ąż , Posiłek, Wesoła, razie potrzeby) ul. B. Czecha 1 Jarczowice, Nowy Dwór Prudnicki) Gmina Gogolin Komunalne mangan (920 dni) Przedsi ębiorstwo W kwietniu przez 6 dni – Wielobran żowe nieprzydatna do spo życia; Gogolin Sp. z o.o. ul. wie ś Góra żdże w 4 Ligonia 15 próbkach obecne b.gr.coli warunkowo w ilo ściach od 6-9 jtk. odmanganianie, przydatna Gogolin : oraz Escherichia coli w od żelazianie, do spo życia! (Gogolin, Góra żdże, Chorula, Malnia, 1 600 9,3 ilo ści od 6 do 9 jtk.; dezynfekcja (studnia Obrowiec, Strzebniów, Wygoda) wydana decyzja: (w razie potrzeby) Podbór w W lipcu przez 5 dni- Gogolinie) woda nieprzydatna do spo życia; wie ś Góra żdże w 1 próbce b.gr.coli i Escherichia coli w ilo ści po 2 jtk.; wydana decyzja Kamie ń Śląski odmanganianie, (Kamie ń Śląski, Kamionek) od żelazianie, przydatna 160 2,0 - dezynfekcja do spo życia (w razie potrzeby) Zakrzów odmanganianie, (Zakrzów, D ąbrówka Dolna, Dalnia) od żelazianie, przydatna 80 0,6 - dezynfekcja do spo życia (w razie potrzeby) Gmina Zdzieszowice ArcelorMittal odmanganianie, S.A. Oddział Zdzieszowice (Zdzieszowice) przydatna 2 000 12,9 od żelazianie - Zdzieszowice do spo życia

Wodoci ągi i Kr ępna 200 1,8 odmanganianie, - przydatna 33

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Kanalizacja (Kr ępna, Rozwadza) od żelazianie, do spo życia Sp. z o.o. w dezynfekcja (w Zdzieszowicach razie potrzeby)

Oleszka dezynfekcja (w - przydatna (Jasiona, Oleszka, Żyrowa, Skała, 200 1,3 razie potrzeby) do spo życia Wielmierzowice) Gmina Walce Samorz ądowy Zakład Rozkochów odmanganianie, Bud żetowy Wodoci ągi (Bro żec, Brzezina, Ćwiercie, Rozkochów, od żelazianie, i Kanalizacja Walce, , Groble, Krzewiaki, przydatna 460 6,8 dezynfekcja (w - w Walcach Kromołów, Żużela, Zabierzów, Stradunia, do spo życia razie potrzeby) ul. Mickiewicza 18 , ,Dobieszowice,

Swornica, Czerniów) Gmina Strzeleczki Zwi ązek Gmin AQUA odmanganianie, SILESIA (Strzeleczki, Dobra, Nowy Bud, Komorniki, od żelazianie, Rynek 4 Nowy Młyn, Łowkowice, Pisarzowice, mętno ść , warunkowo odkwaszanie, Strzeleczki Buława, Kujawy, Zielina, Ścigów, Kopalina, 600 7,7 żelazo przydatna filtracja, Racławiczki, Wawrzy ńcowice, Moszna, (20 dni) do spo życia dezynfekcja , Dziedzice, Smolarnia, (w razie potrzeby) Serwitut) Inne podmioty produkuj ące wod ę Lotnisko Kamie ń warunkowo Lotnisko i Hotel „Aviator” siarczany (1785 dni) Śląski Sp. z o.o. 10 0,03 - przydatna ul. Lotnicza do spo życia Instytut Naukowo - tylko 1 obiekt: Instytut Naukowo-Badawczy Zmi ękczanie Badawczy warunkowo „Sebastianeum Silesiacum” w Kamieniu wody - siarczany, sód (128) „Sebastianeum 16 0,08 przydatna Śląskim przy u życiu Silesiacum” Kamie ń do spo życia NaCl Śląski Moszna Zamek Moszna Zamek i Moszna Stadnina Koni odmanganianie Sp. z o.o. od żelazianie przydatna 35 0,2 - dezynfekcja (w do spo życia razie potrzeby) Źródło: Informacja o stanie bezpiecze ństwa Sanitarnego Powiatu Krapkowickiego za 2014 rok. PSSE Krapkowice

34

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Analiza przekrocze ń wska źników mikrobiologicznych W roku 2012 około 98,7 % konsumentom dostarczano wod ę o parametrach spełniaj ących wymagania okre ślone w rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia, a 1,3 % mieszka ńcom dostarczano wod ę warunkowo dopuszczon ą do spo życia. W roku 2013 sytuacja uległa zmianie na niekorzy ść konsumentów, poniewa ż tylko 87 % korzystało z wody o niekwestionowanej jako ści. Do 13 % wzrosła natomiast liczba mieszka ńców powiatu korzystaj ących z wody warunkowo dopuszczonej do spo życia. Rok 2014 to sytuacja bez zmian w stosunku do roku poprzedniego: 87 % konsumentów pije wod ę o niekwestionowanej jako ści, natomiast 13 % odbiorców ma dostarczan ą wod ę warunkowo dopuszczon ą do spo życia (ponadnormatywne parametry fizykochemiczne: mangan, żelazo, mętno ść ). W roku 2014 stwierdzono 2-krotnie wyst ąpienie przekroczenia wska źników mikrobiologicznych w wodzie wodoci ągowej we wsi Góra żdże (w miesi ącu kwietniu i w lipcu), kiedy to wykryto obecno ść bakterii grupy coli i Escherichia coli. Wydane zostały decyzje o nieprzydatno ści wody do spo życia obliguj ące wła ściciela wodoci ągu do podj ęcia natychmiastowych działa ń naprawczych. Odbiorcy wody, mieszka ńcy wsi Góra żdże, zostali w sposób skuteczny poinformowani o wyst ąpieniu zanieczyszczenia wody, o zorganizowanych zast ępczych źródłach wody pitnej oraz o tym, w jaki sposób i w jakim czasie przeprowadzone zostan ą działania w celu poprawy jako ści wody. Przedsi ębiorstwo wodoci ągowe skuteczno ść przeprowadzonych działa ń potwierdziło uzyskanymi pozytywnymi wynikami bada ń mikrobiologicznych. W pozostałych nadzorowanych wodoci ągach nie stwierdzano zanieczyszcze ń mikrobiologicznych wody.

Analiza przekrocze ń wybranych parametrów fizykochemicznych Badania monitoringowe wody wykazywały przekroczenia w wodzie pitnej najcz ęś ciej parametrów takich jak: mangan, żelazo, m ętno ść . Woda przeznaczona do spo życia na terenie powiatu pochodzi w 100 % z uj ęć podziemnych. Warstwy wodono śne, z których czerpi ą wod ę wodoci ągi to trzecio- i czwartorz ęd. S ą to zasoby wodne, które zawieraj ą wysokie st ęż enia żelaza i manganu. Stacje uzdatniania wody prowadz ą procesy uzdatniania takie jak od żelazianie i odmanganianie. Obecno ść manganu i żelaza w wodzie do spo życia mo że powodowa ć w sieci dystrybucyjnej powstawanie osadów, wywołuj ąc niepo żą dane zabarwienie czy m ętno ść , pogarszaj ąc smak wody. W roku 2014 w próbkach wody pobieranych z sieci wodoci ągu Nowy Bud, produkuj ącego wod ę dla całej gminy Strzeleczki, stwierdzono ponadnormatywną m ętno ść i żelazo. Po dokonaniu oceny jako ści wody Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krapkowicach wydał decyzj ę o warunkowej przydatno ści wody do spo życia do dnia 30.06.2015r. oraz nakazał przeprowadzić skuteczne działania naprawcze w celu otrzymania produkowanej wody o parametrach spełniaj ących wymagania sanitarne. W roku 2014 obowi ązywało warunkowe dopuszczenie wody do spo życia wody w cz ęś ci miejscowo ści Gogolin. Znajduj ąca si ę przy ul. Powsta ńców Śląskich studnia „Podbór” zaopatruj ąca około 800 osób, zawiera wod ę posiadaj ącą ponadnormatywne ilo ści manganu. Działania naprawcze prowadzone w celu zapewnienia dostaw wody pitnej o odpowiedniej jako ści potrwaj ą do 30.06.2015r.

Źródła zanieczyszcze ń wód powierzchniowych i podziemnych Wody opadowe spływaj ąc po zetkni ęciu z powierzchni ą ziemi, stanowi ą źródło zanieczyszcze ń wód powierzchniowych. Spływ substancji z obszarów zlewni obci ąż onych działalno ści ą człowieka, stanowi zanieczyszczenia obszarowe (główne źródło - mineralne nawo żenie gleby, chemiczne środki ochrony ro ślin, składowanie odpadów). Istotnym elementem, wpływaj ącym na zagro żenie jako ści wód podziemnych jest nieprawidłowe prowadzenie hodowli (gnojówka, gnojowica, wody gnojowe, soki kiszonkowe zawieraj ą znaczne ilo ści materii organicznej, która przy nieprawidłowym ujmowaniu mo że przedostawa ć si ę do potoków lub infiltrowa ć do wód podziemnych).

35 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Nadrz ędnym celem ochrony wód podziemnych jest zahamowanie procesów ich zanieczyszczania, jak równie ż przywrócenie oraz zachowanie ich naturalnej jako ści dla obecnych i przyszłych użytkowników, a tak że zachowanie naturalnych funkcji tych wód w ekosystemach. Zagro żeniem dla wód mo że by ć: - brak kompleksowej kanalizacji sanitarnej na terenie poszczególnych gmin, przepełnione szamba oraz wylewanie gnojowicy na pola, - źle prowadzona gospodarka gnojowic ą i gnojówk ą w gospodarstwach rolnych oraz niekontrolowane stosowanie nawozów sztucznych, - "dzikie wysypiska".

Prowadzone s ą działania zmierzaj ące do racjonalizacji zu życia wody, zarówno na cele produkcyjne jak i gospodarstw domowych, wymuszonej przez zastosowane instrumenty prawno - ekonomiczne (opłaty, kary i skuteczniejsze kontrole). Zwłaszcza urealnienie poziomu opłat zwi ększyło zainteresowanie u żytkowników wody stosowaniem oszcz ędniejszych rozwi ąza ń technologicznych, a czasami po prostu zmniejszeniem jej marnotrawstwa. Racjonalizacji zu życia wody sprzyja równie ż upowszechnienie pomiaru jej zu życia oraz wprowadzenie zamkni ętych obiegów wody. 6.2. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE Zgodnie z art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.U. Nr 25 z 2008 roku, poz. 150 z pó źn. zm. ) ocena jako ści powietrza dokonywana jest w strefach. Na terenie województwa opolskiego w 2011r. wg nowego podziału kraju, zgodnie z rz ądowym projektem Ustawy z dnia 16 marca 2012 roku o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych ustaw, zostały wydzielone 2 strefy: − miasto Opole, − strefa opolska (w skład której wchodzi powiat Krapkowicki). Oceny i obserwacji zmian dokonuje wojewódzki inspektor ochrony środowiska w ramach pa ństwowego monitoringu środowiska. Podstaw ę klasyfikacji stref zgodnie z art. 89 w/w ustawy stanowiły dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu oraz poziomy dopuszczalne powi ększone o margines tolerancji z dozwolonymi przypadkami przekrocze ń, poziomy docelowe oraz poziomy celów długoterminowych ze wzgl ędu na ochron ę zdrowia ludzi oraz ochron ę ro ślin, okre ślone w rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012, poz. 1031) oraz rz ądowym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw. Na terenie Powiatu Krapkowickiego Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu prowadzi bezpo średni monitoring powietrza poprzez stacje pomiarowe, rejestruj ące wyznaczone st ęż enia w wyznaczonych punktach.

Wyniki pomiarów przeprowadzanych w 2014 roku wykazały:

36 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Tabela 9. Wyniki pomiarów na stacjach pomiarowych w Powiecie Krapkowickim w 2014 roku.

Punkt PM10 PM2,5 As Cd Ni Pb

pomiarowy Benzen Dwutleneksiarki Dwutlenekazotu

µg/m 3 µg/m 3 µg/m 3 µg/m 3 µg/m 3 ng/m 3 ng/m 3 ng/m 3 ng/m 3 Zdzieszowice, 45 - - 3,8 - 1,69 0,54 1,20 0,029 ul. Piastów (38*)

Krapkowice, 4,7 19 ------ul. Moniuszki

Krapkowice, 4,4 18 ------ul. Buczka

Gogolin, ul. 7,9 20 ------Szkolna

Januszkowice, - - - - 2,2 - - - - ul. Krótka Źródło: Wyniki pomiarów uzyskanych w 2014 roku na stacjach monitoringu jako ści powietrza w województwie opolskim. WIOŚ Opole * pomiary przeprowadzane metod ą manualn ą

Przeprowadzone w 2014 roku pomiary wykazały przekroczenie warto ści średniorocznej pyłu zawieszonego PM10 na stacji w Zdzieszowicach ul. Piastów. Pozostałe zanieczyszczenia nie wykazywały przekrocze ń warto ści normatywnych, natomiast wskazały ró żnice w poziomach st ęż eń uzyskiwanych w okresie grzewczym i pozagrzewczym. Potwierdza to wnioski z poprzednich lat, i ż istotn ą przyczyn ą zanieczyszczenia powietrza jest niska emisja pochodz ąca z emitorów indywidualnych palenisk, która dodatkowo skorelowana jest z warunkami atmosferycznymi panuj ącymi w danym roku. Pozostałe zanieczyszczenia w 2014 r. nie były mierzone na terenie Powiatu Krapkowickiego, pomiary wykonywane były na innych stacjach pomiarowych w ramach „strefy opolskiej”.

Klasyfikacj ę stref za rok 2014 wykonano w oparciu o nast ępuj ące zało żenia: - klasa A - poziom st ęż eń nie przekracza warto ści dopuszczalnej/docelowej; nie jest wymagane prowadzenie działa ń na rzecz poprawy jako ści powietrza; - klasa B - poziom st ęż eń przekracza warto ść dopuszczaln ą, lecz nie przekracza warto ści dopuszczalnej powi ększonej o margines tolerancji; nale ży okre śli ć obszary przekrocze ń warto ści dopuszczalnych, a tak że przyczyny ich wyst ępowania (dotyczy wył ącznie pyłu PM2,5); - klasa C - poziom st ęż eń przekracza warto ść dopuszczaln ą/docelow ą lub warto ść dopuszczaln ą powi ększon ą o margines tolerancji; nale ży okre śli ć obszary przekrocze ń oraz dąż yć do osi ągni ęcia warto ści kryterialnych, niezb ędne jest opracowanie programu ochrony powietrza POP;

37 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

- klasa D1 - poziom st ęż eń ozonu nie przekracza poziomu celu długoterminowego; nie jest wymagane prowadzenie działa ń na rzecz poprawy jako ści powietrza; - klasa D2 - poziom st ęż eń ozonu przekracza poziom celu długoterminowego; nale ży d ąż yć do osi ągni ęcia poziomi celu długoterminowego do roku 2020.

Tabela 10. Wyniki bie żą cej oceny jako ści powietrza za rok 2014 Ochrona zdrowia Ochrona ro ślin Strefa O3 O3 O3 O3 SO 2 NO 2 C6H6 CO PM10 Pb As Cd Ni B(a)P PM 2,5 SO 2 NO x (1) (2) (1) (2)

Strefa opolska A A A A C D2 C A A A A C C/C2 A A A D2

Źródło: Ocena jako ści powietrza za 2014 rok, WIO Ś Opole

1) wg poziomu docelowego 2) wg poziomu celu długoterminowego

Na podstawie „Oceny jako ści powietrza za 2014 rok” w województwie opolskim za 2014 r.” obszar Powiatu Krapkowickiego w ramach „strefy opolskiej” został zakwalifikowany: - wg kryterium ochrony zdrowia do klasy A ze wzgl ędu na poziom SO 2, NO 2, C 6H6, CO, Pb, As, (1) Cd, Ni, do klasy C z powodu przekrocze ń dopuszczalnych poziomów substancji PM10, O3 , (2) B(a)P, PM2,5 oraz do klasy D2 ze wzgl ędu na poziom O3 , (1) - wg kryterium ochrony ro ślin do klasy A pod wzgl ędem poziomu SO 2, NO 2, O 3 , do klasy D2 (2 ze wzgl ędu na poziom O3 . Dla zanieczyszcze ń zaklasyfikowanych do klasy C wymagane jest opracowanie „Programu Ochrony Powietrza” dla obszarów przekrocze ń poziomów dopuszczalnych. 6.3. HAŁAS

Hałas przemysłowy

Problemy z hałasem przemysłowym mog ą wyst ąpi ć w otoczeniu du żych zakładów, lub skupisk zakładów. Wytypowanie zakładów niekorzystnie oddziaływujących na klimat akustyczny nale ży do zada ń WIO Ś. Zakres planowanych kontroli oraz wyniki przeprowadzonych kontroli s ą zawarte w raportach WIO Ś. Poziom hałasu przemysłowego jest kształtowany indywidualnie dla ka żdego obiektu i zale ży od parku maszynowego, zastosowanej izolacji hal produkcyjnych, a tak że prowadzonych procesów technologicznych oraz funkcji urbanistycznej s ąsiaduj ących z nim terenów. Wewn ątrz hal przemysłowych hałas si ęga poziomu 80 – 125 dB i w znacznym stopniu przenosi si ę na tereny sąsiaduj ące. W s ąsiedztwie zakładów przemysłowych poziomy d źwi ęku osi ągaj ą warto ści od 50 dB (mało uci ąż liwe) do 90 dB (bardzo uci ąż liwe).

Na terenie Powiatu Krapkowickiego hałas wielkoprzemysłowy wywiera wpływ na środowisko, jakkolwiek modernizowane instalacje w istniej ących zakładach jak i powstaj ące zakłady korzystaj ą z coraz wi ększej dost ępno ści nowoczesnych technologii w przemy śle ograniczaj ących nat ęż enie hałasu. Równie ż podczas modernizacji zakładów wykorzystuje si ę coraz sprawniejsze urz ądzenia, charakteryzuj ące si ę obni żon ą emisj ą hałasu. Sytuacja ekonomiczna spowodowała w ostatnich latach zamkni ęcie i restrukturyzacj ę szeregu przedsi ębiorstw, podziały na mniejsze jednostki gospodarcze, rezygnacj ę z uci ąż liwej produkcji, na korzy ść produkcji bardziej nowoczesnej.

38 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Pewn ą uci ąż liwo ść powoduj ą zakłady rzemie ślnicze i usługowe zlokalizowane blisko zabudowy o charakterze mieszkalnym. Ich wpływ na ogólny klimat akustyczny Powiatu Krapkowickiego nie jest znacz ący, jednak s ą one przyczyn ą lokalnych negatywnych skutków odczuwalnych przez okolicznych mieszka ńców. Do zakładów takich nale żą najcz ęś ciej: warsztaty mechaniki pojazdowej, blacharskie, ślusarskie, stolarskie, kamieniarskie i przetwórcze. Pomiary hałasu wykonywane s ą na obszarze województwa opolskiego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w razie ewentualnych skarg mieszka ńców lub zgodnie z przyj ętym planem kontroli zakładów. Na terenie Powiatu Krapkowickiego znajduj ą si ę zakłady, które posiadaj ą decyzje o dopuszczalnym poziomie hałasu: 1) Jeronimo Martins Dystrybucja S. A. z siedzib ą w Kostrzynie ul. Żniwna 5 – sklep Biedronka nr 3595 w Krapkowicach przy ul. Słowackiego 2, 2) Przedsi ębiorstwo Usługowo-Produkcyjne „POM” Sp. z o. o. z siedzib ą w Krapkowicach przy ul. Prudnickiej 30, 3) Przedsi ębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe „RAY-TRANS” z siedzib ą w Racławiczkach przy ul. Bocznej 2.

Hałas komunikacyjny

Klimat akustyczny na terenie Powiatu kształtuje w znacznej mierze ruch komunikacyjny,

• hałas komunikacyjny drogowy: Pod poj ęciem hałasu drogowego rozumie si ę hałas pochodz ący od środków transportu poruszaj ących si ę po wszelkiego rodzaju drogach nie b ędących drogami kolejowymi. Jest to hałas typu liniowego. Układ drogowy stanowi o rozwoju danego regionu i powi ązaniach z innymi ośrodkami. Przez teren powiatu przebiegaj ą b ędące źródłami hałasu drogowego: drogi krajowe, drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne, ł ącz ące Powiat Krapkowicki z innymi o środkami. Na poziom hałasu drogowego maj ą wpływ przede wszystkim: - nat ęż enie ruchu komunikacyjnego, - udział transportu ci ęż kiego w strumieniu ruchu, - pr ędko ść ruchu pojazdów (ze wzrostem pr ędko ści hałas ro śnie), - typ i stan techniczny pojazdów, - nachylenie drogi, - stan nawierzchni oraz płynno ść ruchu.

Staraniem Marszałka województwa opolskiego opracowany został „Program Ochrony Środowiska przed hałasem dla terenów poza aglomeracjami poło żonych wzdłu ż dróg krajowych z terenu województwa opolskiego na lata 2008-2013”, uchwalony uchwał ą nr XLVII/495/2010 z dn. 27.07.2010r. Zakres Programu obejmuje analiz ę obszarów stanowiących otoczenie odcinków dróg, na których przekroczone zostały dopuszczalne poziomy hałasu wyra żone wska źnikami L DWN oraz L N. Celem Programu jest okre ślenie priorytetów działa ń oraz wskazanie niezb ędnych zada ń dla ograniczenia poziomu hałasu do warto ści dopuszczalnych. W programie przedstawiono zestaw zalece ń o charakterze rozwi ąza ń technicznych, jak i wskazano kierunki innych działa ń, których realizacja pozwoli na osi ągni ęcie wyznaczonego celu w najwi ększym stopniu. Program ochrony środowiska przed hałasem jest w województwie opolskim opracowywany po raz pierwszy i obejmuje swym zakresem tereny poło żone w s ąsiedztwie najbardziej obci ąż onych ruchem samochodowym odcinków autostrady i dróg krajowych zlokalizowanych w województwie opolskim – w tym dróg w obr ębie Powiatu Krapkowickiego.

39 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

W Programie uwzgl ędnione zostały odcinki autostrady A4 przebiegaj ące przez teren gmin Powiatu: Gogolin, Krapkowice i Zdzieszowice. Granice obszaru analizowanego w Programie ochrony środowiska przed hałasem stanowi ą izolinie dopuszczalnych poziomów d źwi ęku, okre ślonych wska źnikami L DWN i L N. Granice te si ęgaj ą na terenach otwartych do około 600 m od kraw ędzi jezdni. W tabeli poni żej przedstawiono opis zakresu przekrocze ń warto ści dopuszczalnych w przyporz ądkowaniu do odcinków znajduj ących si ę na terenie Powiatu. Do ka żdego odcinka przypisano równie ż priorytet nara żenia na hałas, który okre ślono na podstawie analiz przeprowadzonych w ramach Programu.

Tabela 11. Tereny zagro żone hałasem zlokalizowane w s ąsiedztwie analizowanych odcinków autostrady A4 na terenie Powiatu Krapkowickiego. Orientacyjny Zakres narusze ń dopuszczalnych warto ści poziomu Lp. Gmina kilometra ż Priorytet hałasu wyra żonego wska źnikiem L DWN od do Pierwsza linia zabudowy znajduje si ę w strefie poziomu dźwi ęku okre ślonego wska źnikiem L DWN o warto ści 60-65 dB na odcinku od km 248+600 do km 248+750. 1. Gogolin 248+450 248+850 Pozostałe budynki zlokalizowane na tym odcinku w Niski wi ększej odległo ści od drogi znajduj ą si ę w zasi ęgach oddziaływania hałasu o poziomie przekraczaj ącym warto ści dopuszczalne. Pierwsza linia zabudowy znajduje si ę w strefie poziomu dźwi ęku okre ślonego wska źnikiem L DWN o warto ści 60-65 dB na odcinku od km 249+950 do km 250+100. 2. Gogolin 249+700 250+450 Pozostałe budynki zlokalizowane na tym odcinku w Niski wi ększej odległo ści od drogi znajduj ą si ę w zasi ęgach oddziaływania hałasu o poziomie przekraczaj ącym warto ści dopuszczalne. Pierwsza linia zabudowy znajduje si ę w strefie poziomu 3. Gogolin 251+250 251+450 dźwi ęku okre ślonego wska źnikiem L DWN o warto ści 65-70 Niski dB na długo ści całego odcinka. Pierwsza linia zabudowy znajduje si ę w strefie poziomu 4. Gogolin 251+450 252+350 dźwi ęku okre ślonego wska źnikiem L DWN o warto ści 55-60 Niski dB na długo ści całego odcinka. Pierwsza linia zabudowy znajduje si ę w strefie poziomu 5. Gogolin 252+600 253+350 dźwi ęku okre ślonego wska źnikiem L DWN o warto ści 55-60 Niski dB na długo ści całego odcinka. Pierwsza linia zabudowy znajduje si ę w strefie poziomu dźwi ęku okre ślonego wska źnikiem L DWN o warto ści 60-65 dB na odcinku od km 255+400 do km 255+500. 6. Gogolin 254+850 255+750 Pozostałe budynki zlokalizowane na tym odcinku w Niski wi ększej odległo ści od drogi znajduj ą si ę w zasi ęgach oddziaływania hałasu o poziomie przekraczaj ącym warto ści dopuszczalne. Źródło: Program ochrony środowiska przed hałasem dla terenów poło żonych poza aglomeracjami poło żonych wzdłu ż dróg krajowych z terenu województwa opolskiego na lata 2008-2013”.

Analizowany odcinek autostrady A4 charakteryzuje się du żym nat ęż eniem ruchu oraz znacznymi pr ędko ściami pojazdów. Te dwa parametry decyduj ą o niekorzystnym stanie klimatu akustycznego w jego s ąsiedztwie. Zasi ęgi oddziaływania hałasu o poziomie przekraczaj ącym warto ści dopuszczalne si ęgaj ą do około 600 m od kraw ędzi jezdni. Powoduje to fakt, i ż budynki mieszkalne zlokalizowane nawet w znacznej odległo ści od autostrady pozostaj ą w zasi ęgach hałasu.

40 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

W zwi ązku z tym faktem wska źnik M na terenach podlegaj ących ochronie akustycznej przyjmuje warto ści wi ększe od zera. Znajduj ące si ę na terenie Powiatu odcinki posiadaj ą niski priorytet nara żenia na hałas, w zwi ązku z czym proponowane w Programie działania naprawcze sprowadzaj ą si ę głównie do pomiarów skuteczno ści istniej ących ekranów akustycznych, rozbudowy istniej ących urz ądze ń przeciwd źwi ękowych. Dodatkowo nale ży zwróci ć szczególn ą uwag ę na wła ściwe planowanie przestrzenne w sąsiedztwie analizowanych odcinków drogi. Nale ży to do obowi ązków wła ściwych organów administracji publicznej. Przede wszystkim nie nale ży zezwala ć na budowanie nowych budynków podlegaj ących ochronie akustycznej w strefie oddziaływania hałasu pochodz ącego od ruchu pojazdów o poziomie przekraczaj ącym warto ści dopuszczalne.

Najnowsze opracowanie przygotowane na zlecenie GDDKiA pt. „Mapa akustyczna dróg krajowych na terenie województwa opolskiego - obszar powiatu krapkowickiego” przedstawia map ę akustyczn ą dla odcinków dróg krajowych na terenie Powiatu, w pasie o szeroko ści 800 m z ka żdej strony drogi. Scharakteryzowano źródła hałasu wyznaczaj ąc: nat ęż enia ruchu i pr ędko ści pojazdów, rodzaj ruchu, rodzaj i stan nawierzchni oraz profil jezdni, dla poszczególnych odcinków dróg krajowych obj ętych analiz ą, tj. z nat ęż eniem ruchu przekraczaj ącym 3 miliony pojazdów rocznie, tj. dla SDR ( średni dobowy ruch) powy żej 8219 pojazdów (DK45 Krapkowice – Dąbrówka Górna i autostrada A4). Obliczona została m.in.: - powierzchnia obszarów Powiatu (w km 2) eksponowanych na oddziaływanie ponadnormatywnego hałasu, w odniesieniu do wska źnika L DWN , w zale żno ści od wielko ści przekroczenia warto ści dopuszczalnej: <5 dB – 0,852 km 2, 5-10 dB – 0,297 km 2, 10-15 dB – 0,064 km 2, 15-20 dB – 0,007 km 2, >20 dB – 0,000 km 2. - powierzchnia obszarów Powiatu (w km 2) eksponowanych na oddziaływanie ponadnormatywnego hałasu, w odniesieniu do wska źnika L N, w zale żno ści od wielko ści przekroczenia warto ści dopuszczalnej: <5 dB – 0,822 km 2, 5-10 dB – 0,271 km 2, 10-15 dB – 0,057 km 2, 15-20 dB – 0,002 km 2, >20 dB – 0,000 km 2, Przeprowadzone w ww. opracowaniu analizy pokazały, że w latach 2005-2010 nat ęż enie ruchu pojazdów na sieci dróg krajowych ( średnia dla całej sieci dróg krajowych w Polsce) zwiększyło si ę o 22 %, przy czym na drogach mi ędzynarodowych – 21 %, a na pozostałych drogach krajowych – 23 %. W przypadku dróg na terenie województwa opolskiego współczynnik wzrostu SDR na drogach mi ędzynarodowych wyniósł 1,49, natomiast na pozostałych drogach krajowych – 1.22. Ogółem wska źnik wzrostu dla województwa opolskiego wynosi 1,3 i jest jednym z najwi ększych dla wszystkich województw. Porównanie średnich zasi ęgów hałasu wyznaczonych w poprzedniej (2007 r.) i obecnej (2011 r.) edycji mapy akustycznej, wskazuje na wzrost zasi ęgu hałasu dla analizowanych odcinków dróg. Średni wzrost zasi ęgu hałasu wynosi ok. 30 % - dla wska źnika L DWN oraz ok. 35 % - dla wska źnika LN i jest spowodowany m.in. wzrostem nat ęż enia ruchu pojazdów, co odpowiada wzrostowi poziomu hałasu samochodowego o ok. 1,1 dB (zasi ęg hałasu to odległo ść od drogi, w której poziom d źwi ęku jest równy warto ści dopuszczalnej).

41 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

W 2013 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu przeprowadził badania hałasu drogowego na terenie Powiatu Krapkowickiego w dwóch punktach pomiarowych: w Gogolinie i Krapkowicach. W 2013 roku WIO Ś w Opolu w ww. punktach pomiarowych wykonał pomiary krótkookresowych poziomów d źwi ęku L AeqD i LAeqN . Wykazano przekroczenia warto ści normatywnych hałasu komunikacyjnego w środowisku.

Tabela 12. Lokalizacja i wyniki pomiarów poziomów hałasu krótkookresowego w punktach pomiarowych na terenie Powiatu Krapkowickiego w 2013 r. Warto ść Warto ść Nat ęż enie średnia średnia Dopuszczalne ruchu dla pory dla pory Warto ść Lokalizacja punktu poziomy ogółem dnia nocy przekroczenia pomiarowego hałasu [dB] dzie ń/noc LAeqD LAeqN dzie ń/noc (poj/h) * ** [dB] [dB] dzie ń noc Gogolin, ul. Krapkowicka 345/51 63,2 56,4 65/56 brak 0,4 Krapkowice, ul. Koziołka 466/72 65,2 58,7 65/56 0,2 2,7 Krapkowice, ul. Prudnicka 410/97 64,4 58,8 65/56 brak 2,8 Źródło: Ocena stanu akustycznego środowiska na podstawie wyników pomiarów monitoringowych hałasu drogowego za rok 2013 rok w województwie opolskim, WIO Ś Opole Obja śnienia: LAeq D * – równowa żny poziom hałasu dla pory dnia w decybelach [dB]. LAeq N ** – równowa żny poziom hałasu dla pory nocy w decybelach [dB].

Punkt pomiarowy w Gogolinie: Pomiary prowadzono w jednym punkcie, na terenie o zabudowie mieszkaniowo-usługowej. W punkcie tym wykonano pomiary jednodobowe (metod ą ci ągł ą), do okre ślenia równowa żnych poziomów hałasu dla pory dnia i nocy. Punkt pomiarowy zlokalizowano na granicy pierwszej linii zabudowy mieszkaniowej, w odległo ści 10,0 m od kraw ędzi jezdni i na wysoko ści 4,0 m n. p. t. Pomiarami obj ęto odcinek drogi o długo ści 200 m. Nat ęż enie ruchu w porze dziennej wynosiło 5 520 pojazdów/16 h, w tym 7 % udział pojazdów ci ęż kich, a w porze nocnej nat ężenie ruchu wynosiło 408 pojazdów/8 h, z 6 % udziałem udziałem pojazdów ci ęż kich. Pomiary nie wykazały przekrocze ń poziomów dopuszczalnych w dzie ń, natomiast w nocy poziom dopuszczalny został przekroczony o 0,4 dB.

Punkty pomiarowe w Krapkowicach: Pomiary prowadzono w dwóch punktach, na terenie o zabudowie mieszkaniowo-usługowej. W punktach tych wykonano pomiary jednodobowe (metodą ci ągł ą), do okre ślenia równowa żnych poziomów hałasu dla pory dnia i nocy; punkty pomiarowe zlokalizowano na granicy pierwszej linii zabudowy mieszkaniowej, w odległo ści 10,0 m od kraw ędzi jezdni i na wysoko ści 4,0 m n.p.t. - punkt przy ulicy Koziołka – droga wojewódzka nr 409: Punkt pomiarowy zlokalizowany na terenie, o zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej oraz mieszkaniowo – usługowej, oddzielony od strony drogi pasem zieleni. Pomiarami obj ęto odcinek drogi o długo ści 200 m. Nat ęż enie ruchu w porze dziennej wynosiło 7 456 pojazdów/16h, w tym 10 % udział pojazdów ci ęż kich, a w porze nocnej nat ęż enie ruchu wynosiło 576 pojazdów/8h, z 11 % udziałem pojazdów ci ęż kich. Pomiary wykazały przekroczenie poziomów dopuszczalnych w dzie ń o 0,2 dB, natomiast w nocy poziom dopuszczalny został przekroczony o 2,7 dB.

42 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

- punkt przy ulicy Prudnickiej – droga wojewódzka nr 409: Punkt pomiarowy zlokalizowany na terenie, o zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej oraz mieszkaniowo – usługowej, oddzielony od strony drogi pasem zieleni. Pomiarami obj ęto odcinek drogi o długo ści 200 m. Nat ęż enie ruchu w porze dziennej wynosiło 6 560 pojazdów/16h, w tym 7 % udział pojazdów ci ęż kich, a w porze nocnej nat ęż enie ruchu wynosiło 776 pojazdów/8h, z 11 % udziałem pojazdów ci ęż kich. Pomiary nie wykazały przekrocze ń poziomów dopuszczalnych w dzie ń, natomiast w nocy poziom dopuszczalny został przekroczony o 2,8 dB.

Hałas komunikacyjny kolejowy Pod poj ęciem hałasu kolejowego rozumie si ę hałas powstaj ący w wyniku eksploatacji linii kolejowych. Ze wzgl ędu reorganizacje kolejnictwa liczba poci ągów jest ograniczana z roku na rok, z tego te ż powodu oddziaływanie hałasu pochodz ącego z transportu kolejowego równie ż ulega sukcesywnemu zmniejszeniu. W wykonanym na zamówienie PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. przez wykonawc ę firm ę EKKOM Sp. z o.o., ul. Wadowicka 8, 30-415 Kraków opracowaniu pt. „Mapa akustyczna dla odcinków linii kolejowych, po których przeje żdża ponad 30 000 poci ągów rocznie, opracowana dla potrzeb programów ochrony środowiska przed hałasem – powiat krapkowicki” okre ślono poziomy hałasu dla odcinka linii kolejowej nr 136 przebiegaj ącej przez teren Powiatu Krapkowickiego.

Rysunek 2. Lokalizacja analizowanej linii kolejowej w Powiecie Krapkowickim.

Źródło: Mapa akustyczna dla odcinków linii kolejowych, po których przeje żdża ponad 30 000 poci ągów rocznie, opracowana dla potrzeb programów ochrony środowiska przed hałasem – powiat brzeski, EKKOM Kraków

Tabela 13. Dane odcinków linii kolejowych w Powiecie Krapkowickim, po których przeje żdża ponad 30 000 poci ągów rocznie. Kilometra ż Długo ść Liczba poci ągów rocznie Nr Nazwa linii Nazwa odcinka pocz ątku ko ńca odcinka linii pasa żerskie towarowe ogółem odcinka odcinka [km] Kędzierzyn- Ko źle - Raszowa - Opole 136 12.200 37.511 25,311 24 316 12 764 37 080 Opole Groszowice Groszowice

43 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Nr Nazwa linii Na zwa odcinka Kilometra ż Długo ść Liczba poci ągów rocznie linii Kędzierzyn- odcinka Ko źle - Raszowa - Opole 136 6.444 12.200 5,756 24 316 11 665 35 982 Opole Groszowice Groszowice Źródło: Mapa akustyczna dla odcinków linii kolejowych, po których przeje żdża ponad 30 000 poci ągów rocznie, opracowana dla potrzeb programów ochrony środowiska przed hałasem – powiat krapkowicki, EKKOM Kraków

Zakresem opracowania obj ęto pas terenu rozci ągaj ący si ę po obu stronach analizowanej linii kolejowej nr 136 o szeroko ści około 600 m (2x300 m), co wraz z terenami znajduj ącymi si ę bezpo średnio pod torowiskiem tworzy ł ączn ą powierzchni ę analizy na poziomie 14,34 km 2. W obszarze tym zamieszkuje według dokonanego oszacowania 6,5 tys. osób w 2,3 tys. lokali mieszkalnych.

Rysunek 3. Lokalizacja punktów pomiarów hałasu wykonanych w ramach opracowania na terenie Powiatu Krapkowickiego.

Źródło: Mapa akustyczna dla odcinków linii kolejowych, po których przeje żdża ponad 30 000 poci ągów rocznie, opracowana dla potrzeb programów ochrony środowiska przed hałasem – powiat krapkowicki, EKKOM Kraków

Tabela 14. Lokalizacja punktów pomiaru hałasu wraz z wynikami pomiarów Warto ść Warto ść Szeroko ść Długo ść Nr równowa żna równowa żna PPH/PPHk Nazwa linii geograficzna geograficzna linii LAeq T – pora LAeq T – pora dnia [dB] nocy [dB] Kędzierzyn-Ko źle – PPH 16 50°30'09.59'' 18°00'39.51'' 136 64,2 61.3 Opole Groszowice Kędzierzyn-Ko źle – PPHk 100 50°28'33.82'' 18°02'37.87'' 136 72,4 - Opole Groszowice Kędzierzyn-Ko źle – PPHk 101 50°25'53.37'' 18°06'50.07'' 136 63,9 - Opole Groszowice Źródło: Mapa akustyczna dla odcinków linii kolejowych, po których przeje żdża ponad 30 000 poci ągów rocznie, opracowana dla potrzeb programów ochrony środowiska przed hałasem – powiat krapkowicki, EKKOM Kraków

Na podstawie dokonanej analizy nale ży uzna ć obecny stan warunków akustycznych w otoczeniu analizowanej linii kolejowej za niekorzystny, co wymaga ć b ędzie działa ń ograniczaj ących jej oddziaływanie akustyczne. Podkre śli ć jednak nale ży, że stwierdzony zasi ęg przestrzenny

44 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023 przekrocze ń warto ści dopuszczalnych nie wykracza poza odległo ść ok. 300 m od osi linii kolejowej, a maksymalne zakresy przekrocze ń mieszcz ą si ę w zakresie 20 dB.

Przedstawione powy żej wyniki pomiarów hałasu komunikacyjnego (drogowego i kolejowego) zawarte w opracowaniach funkcjonowały w czasie obowi ązywania rozporz ądzenia M Ś z dnia 14 czerwca 2007r. (Dz. U. Nr 120, poz. 826), okre ślaj ącego warto ści dopuszczalne poziomów hałasu wyra żone za pomoc ą równowa żonego poziomu hałasu i odnosz ące si ę odr ębnie dla dróg i linii kolejowych, odr ębnie dla pozostałych obiektów i grup źródeł hałasu, ustalaj ąc warto ści dla pory dziennej i nocnej. Nowe rozporz ądzenie M Ś z dnia 1 pa ździernika 2012 r. zmieniaj ące rozporz ądzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U.2012.1109) – zmieniło (podwy ższyło) obowi ązuj ące warto ści dopuszczalne poziomów hałasu. Skutkuje to tym, iż cz ęść wymienionych w ww. dokumentach obszarów przekroczeń i warto ści przekrocze ń poziomów dopuszczalnych – w świetle aktualnego rozporz ądzenia – do obszarów przekrocze ń ju ż nie nale ży.

Hałas osiedlowy i mieszkaniowy Ponad 25% mieszka ńców jest nara żona na ponadnormatywny hałas w mieszkaniach wyst ępuj ący w wyniku stosowania “oszcz ędnych” materiałów i konstrukcji budowlanych. Hałas wewn ątrz osiedlowy spowodowany jest przez prac ę silników samochodowych, wywo żenie śmieci, dostawy do sklepów, gło śną muzyk ę radiow ą itp. Do tych hałasów doł ącza si ę niejednokrotnie bardzo uci ąż liwy hałas wewn ątrz budynku, spowodowany wadliwym funkcjonowaniem instalacji wodno- kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania. Według polskiej normy, poziom hałasu pochodz ący od instalacji i urz ądze ń budynku mo że wynosi ć w ci ągu dnia 30-40 dB, noc ą 25-30 dB. 6.4. PROMIENIOWANIE NIEJONIZUJ ĄCE Podstawowym aktem prawnym reguluj ącym zasady ochrony środowiska przed polami elektromagnetycznymi jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 tekst jednolity z pó źn. zm.) – dział VI Ochrona przed polami elektromagnetycznymi. Ochrona przed polami polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez: - utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnych lub co najmniej na tych poziomach - zmniejszanie poziomów pól elektromagnetycznych co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane. 6.5. ZASOBY PRZYRODNICZE Na terenie Powiatu Krapkowickiego ustanowiono nast ępuj ące formy ochrony przyrody: → Rezerwaty przyrody: Kamie ń Śląski, Lesisko → Park Krajobrazowy – Góra Świ ętej Anny; → Obszar Chronionego Krajobrazu – Bory Niemodli ńskie, Ł ęg Zdzieszowicki → Obszary Natura 2000: Kamie ń Śląski, Góra Świ ętej Anny, Ł ęg Zdzieszowicki, Żywocickie Łęgi → Pomniki przyrody

Na podstawie dost ępnych opracowa ń, w niniejszym rozdziale wymieniono aktualnie wyst ępuj ące ro śliny chronione, rzadkie i gin ące na obszarze Powiatu Krapkowickiego.

45 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Rysunek 4. Obszary chronione na terenie Powiatu Krapkowickiego

Tabela 15. Gatunki ro ślin obj ęte ochron ą wyst ępuj ące na terenie Powiatu Krapkowickiego

46 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Ochrona ścisła Buławnik wielkokwiatowy Cephalanthera damasonium Lilia złotogłów Lilium martagon L. Centuria pospolita Centaurium erythraea Rafn Obuwik pospolity Cypripedium calceolus Kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine Ochrona cz ęś ciowa Cebulica dwulistna Scilla bifolia Orlik pospolity Aquilegia vulgaris Dziewi ęć sił bezłodygowy Carlina acaulis Pokrzyk wilcza jagoda Atropa belladonna Gnie źnik le śny Neotia nidus-avis Śnie życzka przebi śnieg Galanthus nivalis Listera jajowata Listera ovata Wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum L. Zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 09 pa ździernika 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej ro ślin /Dz.U. z 2014 r. poz. 1409/

Tabela 16. Gatunki zwierz ąt obj ęte ochron ą wyst ępuj ące na terenie Powiatu Krapkowickiego Ochrona ścisła Ssaki Mopek zachodni Barbastella barbastellus Suseł mor ęgowaty Spermophilus citellus Nocek du ży Myotis myotis Wydra Lutra lutra Ptaki Bączek Ixobrychus minutus Lerka Lullula arborea Bocian biały Ciconia ciconia Muchołówka białoszyja Ficedula albicollis Bocian czarny Ciconia nigra Muchołówka mała Ficedula parva Cietrzew Tetrao tetrix Orlik krzykliwy Aquila pomarina Derkacz Crex crex Ortolan Emberiza hortulana Dzi ęcioł zielonosiwy Picus canus Puchacz Bubo bubo Dzi ęcioł średni Dendrocopos medius Sokół w ędrowny Falco peregrinus Gąsiorek Lanius collurio Świergotek polny Anthus campestris Kania czarna Milvus migrans Trzmielojad Pernis apivorus Kobuz Falco subbuteo Owady Czerwo ńczyk nieparek Lycaena dispar kozioróg d ębosz Cerambyx cerdo jelonek rogacz Lucanus cereus pachnica d ębowa Osmoderma eremita Płazy Kumak nizinny Bombina bombina Traszka grzebieniasta Triturus cristatus Ropucha paskówka Epidalea calamita (Bufo Traszka zwyczajna Triturus vulgaris calamita) Żółw błotny Emys orbicularis Ochrona cz ęś ciowa Ssaki Kret Talpa europea Wiewiórka pospolita Sciurus vulgaris Karczownik ziemnowodny Arvicola terrestris Wydra Lutra lutra Badylarka Micromys minutus Ptaki Gawron Corvus frugilegus Kruk Corvus corax Goł ąb miejski Columbia livia urbana Sroka Pica pica Kormoran Phalacrocorax carbo Wrona siwa Corvus cornix Gady Jaszczurka zwinka Lacerta agilis Płazy Ropucha szara B ufo bufo Traszka zwyczajna Triturus vulgaris Żaba trawna Rana temporaria Zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 06 pa ździernika 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierz ąt /Dz.U. z 2014 r. poz. 1348/ 6.6. POWIERZCHNIA ZIEMI Do głównych czynników powoduj ących degradacj ę chemiczn ą gleb zalicza si ę: - nadmiern ą zawarto ść metali ci ęż kich takich jak: kadm, mied ź, nikiel oraz innych substancji chemicznych, np. ropopochodnych, - zasolenie, - nadmiern ą alkalizacj ę, - zakwaszenie przez zwi ązki siarki i azotu, - ska żenie radioaktywne.

Zanieczyszczenia gleb metalami ci ęż kimi wyst ępuj ą równie ż wzdłu ż dróg, zwłaszcza tych po których przemieszczaj ą si ę najwi ększe ilo ści pojazdów.

47 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Aktualnie obowi ązuj ące kryteria oceny zawarto ści zanieczyszczenia gleb metalami ci ęż kimi zawarte s ą w zał ączniku do Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 9 wrze śnia 2002 r. w sprawie standardów jako ści gleby oraz standardów jako ści ziemi (Dz. U. z 2002 r. Nr 165, poz. 1359) . Rozpoznanie stanu gleb u żytkowanych rolniczo pod wzgl ędem zanieczyszczenia metalami ci ęż kimi jest istotne z uwagi na produkcj ę bezpiecznej żywno ści dla człowieka. Wyst ępowanie w glebach podwy ższonych zawarto ści metali ci ęż kich b ędące nast ępstwem działalno ści ludzkiej poprzez: emisje przemysłowe, motoryzacj ę, nadmiern ą chemizacj ę rolnictwa, powoduje degradacj ę biologicznych wła ściwo ści gleb, ska żenie wód gruntowych oraz przechodzenie zanieczyszcze ń do ła ńcucha żywieniowego. Nadmierna zawarto ść metali ci ęż kich degraduje biologiczne wła ściwo ści gleb, powoduje zanieczyszczenie ła ńcucha żywieniowego i wód gruntowych. Szczególne zagro żenie stwarzaj ą one w glebach kwa śnych, przechodz ą bowiem w formy łatwo dost ępne dla ro ślin.

6.7. GOSPODARKA ODPADAMI

6.7.1. Składowiska odpadów W poni ższej tabeli przedstawiono wykaz składowisk zlokalizowanych na terenie powiatu krapkowickiego.

Na terenie powiatu krapkowickiego istniej ą nast ępuj ące składowiska odpadów: • Składowisko odpadów komunalnych w Gogolinie, ul. Ligonia, 47-320 Gogolin, • Składowisko odpadów innych ni ż niebezpieczne i oboj ętne METSA TISSUE S.A., ul. Opolska, Krapkowice, • Składowisko Żużla i Popiołów ARCELORMITTAL POLAND S. A w Januszkowicach (gmina Zdzieszowice). • nieczynne składowisko odpadów komunalnych Nowe-Kotkowice - Rozkochów (gmina Walce oraz gmina Głogówek - powiat prudnicki) - eksploatacja składowiska odpadów została zako ńczona 11.04.2005 r. Natomiast zgod ę na zamkni ęcie składowiska wydał Marszałek Województwa Opolskiego decyzj ą nr DO Ś.IV.MK-7638-4-6/08 z dn. 10.04.2008 r.; na wniosek zarz ądcy składowiska - Zakładu Mienia Komunalnego w Głogówku ( ul. Dworcowa 2, 48-250 Głogówek) - wspomniana decyzja została zmieniona przez Marszałka Województwa Opolskiego decyzj ą nr DO Ś.IV.MK.7638-4- 35/10 z dn. 25.08.2010 r.

6.7.2. Instalacje odzysku i innego ni ż składowanie unieszkodliwiania odpadów Wykaz instalacji do odzysku oraz innego ni ż składowanie unieszkodliwiania odpadów, znajduj ących si ę na terenie powiatu krapkowickiego zawarto w poni ższej tabeli.

Tabela 17 . Zestawienie informacji na temat instalacji do odzysku oraz innego ni ż składowanie unieszkodliwiania odpadów znajduj ących si ę na terenie powiatu krapkowickiego Rodzaj Projektowana Nazwa i adres wła ściciela Kod Lp. Nazwa i adres instalacji procesu moc instalacji odpadu [R/D] [Mg/rok] KOTŁY - 325,64 kW CLASSEN - POL S. A. i 279.12 kW Zwonowice 1. - przekształcanie termiczne 03 01 05 R1 900 ul. Wyzwolenia 13 ul. Kamienna 4 44-292 Rybnik 47-300 Krapkowice

48 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Rodzaj Projektowana Nazwa i adres wła ściciela Kod Lp. Nazwa i adres instalacji procesu moc instalacji odpadu [R/D] [Mg/rok] INSTALACJA DO BUDOPAP Sp. z o.o. PRODUKCJI MIESZANKI 2. ul. Opolska 103A BETONOWEJ 10 01 02 R11 1 000 47-300 Krapkowice ul. Opolska 103A 47-300 Krapkowice 02 01 04 02 01 07 02 01 99 02 03 04 02 03 82 02 06 01 02 06 80 03 01 05 03 01 99 03 03 07 03 03 99 04 02 09 04 02 15 04 02 22 04 02 99 07 02 13 07 02 80 07 02 99 07 06 81 07 06 99 08 01 12 ZAKŁAD PRODUKCJI 12 01 05 PALIWA 12 01 99 REMONDIS Sp. z o.o. ALTERNATYWNEGO 15 01 01 3. ul. Zawodzie 16 R12 22 000 w Góra żdżach 15 01 02 02-981 Warszawa ul. Kamienna 11 15 01 03 46-077 Góra żdże 15 01 05 15 01 06 15 01 09 15 02 03 16 01 03 16 01 19 16 01 22 16 01 99 16 02 16 16 03 04 16 03 06 16 03 80 16 80 01 16 81 02 17 02 01 17 02 03 17 03 80 17 09 04 19 09 04 19 09 05 19 12 01 19 12 04

49 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Rodzaj Projektowana Nazwa i adres wła ściciela Kod Lp. Nazwa i adres instalacji procesu moc instalacji odpadu [R/D] [Mg/rok] 19 12 07 19 12 08 19 12 10 19 12 12 20 01 01 20 01 10 20 01 11 20 01 35* 20 01 38 20 01 39 20 03 07 Bartosz Szczepanek KRUSZARKA EKO-PROBUD 4. ul. Rolna 1 17 01 02 R12 200 800 ul. Rolna 1 47-320 Gogolin 47-320 Gogolin KOMPSTOWNIA KOMUNALNE PRYZMOWO- PRZEDSI ĘBIORSTWO 5. KONTENEROWA 20 02 01 R3 500 WIELOBRAN ŻOWE ul. Ligonia 47 GOGOLIN" Sp. z o.o. 47-320 Gogolin MIXPOL ZDZIESZOWICE Sp. z o.o. Spółka KOCIOŁ GRZEWCZY C.O. 6. Komandytowa ul. Parkowa 4 03 01 05 R1 800 ul. Parkowa 4 47-330 Zdzieszowice 47-330 Zdzieszowice INSTALACJA DO MTB Sp. z o.o. PRODUKCJI MAS 7. ul. Cegielniana 16 BITUMICZNYCH 10 01 02 R5 10 000 47-330 Kr ępna ul. Cegielniana 16 47-330 Kr ępna PRZEDSI ĘBIORSTWO ROBÓT IN ŻYNIERYJNYCH KRUSZARKA 17 01 01 8. S.A. Holding R12 7 000 LOKOTRACK LT-1213 17 01 07 ul. Plac Piastów 10 44 -101 Gliwice ARCELORMITTAL INSTALACJA DO POLAND S. A. Oddział 05 06 80* PRODUKCJI KOKSU 9. w Zdzieszowicach 19 08 12 R3 292 500 ul. Powsta ńców Śląskich 1 ul. Powsta ńców Śląskich 1 19 08 14 47-330 Zdzieszowice 47-330 Zdzieszowice CEMENTOWNIA - 10 01 02 produkcja cementu 10. 10 01 24 R11 900 000 ul. Cementowa 1, Chorula 10 05 99 48-316 Góra żdże 01 01 01 GÓRA ŻDŻE CEMENT S. A. 10 13 99 ul. Cementowa 1, Chorula CEMENTOWNIA - 15 01 07 48-316 Góra żdże produkcja klinkieru 16 11 06 11. (mączka surowcowa) R11 216 000 17 01 01 ul. Cementowa 1, Chorula 17 02 02 48-316 Góra żdże 17 06 04 20 03 03

50 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Rodzaj Projektowana Nazwa i adres wła ściciela Kod Lp. Nazwa i adres instalacji procesu moc instalacji odpadu [R/D] [Mg/rok] Rajmund Józef KOTŁOWNIA P.P.U.H. RAY-TRANS - kocioł grzewczy 12. 03 01 05 R1 20 Racławiczki, ul. Boczna 2 Racławiczki, ul. Boczna 2 47-370 Zielina 47-370 Zielina ZAKŁAD MECHANIKI MASZYN I URZ ĄDZE Ń STACJA DEMONTA ŻU ROLNICZYCH 13. ul. Kozielska 16 01 04* R12 245 Antoni Rymaszewski 47-300 Krapkowice ul. Kozielska 4 47-300 Krapkowice P. V. PREFABET WĘZEŁ BETONIARSKI KLUCZBORK S. A. 14. ul. Opolska 102A 10 01 02 R5 800 ul. Ko ściuszki 33 47-300 Krapkowice 46-200 Kluczbork BISCHOF + KLEIN EREMA - RGA 70 TUE-HG POLSKA GMBH Spółka - instalacja do recyklingu 07 02 13 15. Komandytowa folii R3 1 280 15 01 02 ul. Eichendorfa 33 ul. Eichendorfa 33 47-344 Walce 47-344 Walce INSTALACJA ODZYSKU ODPADÓW BUDOWLANYCH 17 01 01 OBEJMUJ ĄCA 17 01 07 16. SPECJALISTYCZN Ą R12 45 000 17 01 81 KRUSZARK Ę I STACJE 17 01 82 PRZESIEWU - 100 T/H ul. Filarskiego 39 47-330 Zdzieszowice Przedsi ębiorstwo Usługowo- WĘZEŁ BETONIARSKI Handlowe M+ Sp. z o.o. ZREMB 1000 M 17. ul. Strzelecka 13B 10 01 02 R5 4 500 ul. Filarskiego 39 47-230 K ędzierzyn-Ko źle 47-330 Zdzieszowice WYTWÓRNIA MAS BITUMICZNYCH BERNARDI MIC 75 - INSTALACJA 18. 17 01 81 R5 45 000 DOZOWANIA DESTRUKTU ul. Filarskiego 39 47-330 Zdzieszowice Źródło: WSO (lipiec 2015 r.) 7. OKRE ŚLENIE, ANALIZA I OCENA ISTNIEJ ĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNYCH Z PUNKTU WIDZENIA PROGRAMU

7.1. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE Na stan czystości wód powierzchniowych najwi ększy wpływ wywieraj ą wprowadzane do nich ścieki, zarówno komunalne, jak i przemysłowe, ścieki pochodz ące z terenów rolniczych oraz spływy wód z terenów nawo żonych pól uprawnych. Wody opadowe spływaj ąc po zetkni ęciu z

51 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023 powierzchni ą ziemi, tak że stanowi ą źródło zanieczyszcze ń wód powierzchniowych. Spływ substancji z obszarów zlewni obci ąż onych działalno ści ą człowieka, stanowi zanieczyszczenia obszarowe (główne źródło - mineralne nawo żenie gleby, chemiczne środki ochrony ro ślin, składowanie odpadów). Zanieczyszczenia zawarte w wodach opadowych s ą zanieczyszczeniami pochodz ącymi w głównej mierze z atmosfery oraz ze spłukania powierzchni utwardzonych, na których wyst ępuj ą m.in. takie zanieczyszczenia jak: paliwa i smary, cz ęś ci ogumienia, odchody zwierz ąt domowych itp. Nadrz ędnym celem ochrony wód podziemnych jest zahamowanie procesów ich zanieczyszczania, jak równie ż przywrócenie oraz zachowanie ich naturalnej jako ści dla obecnych i przyszłych użytkowników, a tak że zachowanie naturalnych funkcji tych wód w ekosystemach. Zagro żenia dla jako ści wód podziemnych i gruntowych na obszarze gminy wynikaj ą z: - spływów zanieczyszcze ń z terenów rolniczych gminy, - spływów zanieczyszcze ń z terenów komunikacyjnych, - niekontrolowanych wycieków ze źródeł lokalnych, w tym szczególnie wycieków ze zbiorników na nieczysto ści ciekłe na nieskanalizowanych obszarach gminy, - mo żliwej awaryjno ści systemu kanalizacyjnego.

Zagro żenie powodziowe Najwi ększe zagro żenie powodziowe na terenie Powiatu wyst ępuje ze strony rzeki Odry i Osobłogi powodowane wzmo żonymi opadami deszczu lub roztopami wiosennymi śniegu, które mog ą spowodowa ć katastrofalne zatopienia szczególnie wzdłu ż rzeki Odry. Powód ź swym zasi ęgiem mo że obj ąć tereny wszystkich pi ęciu gmin Powiatu Krapkowickiego, mo że tak że doj ść do ska żenia wody. W czasie wysokich stanów wody na rzece Odrze, wolno dryfuj ące przedmioty mog ą stanowi ć zagro żenie dla obiektów hydrotechnicznych i energetycznych. Rzeka Odra nale ży do rzek o najwi ększym potencjale powodziowym, czego przykładem mo że by ć wielka powód ź w roku 1997. Do wykonanych działa ń z zakresu ochrony przed powodzi ą zaliczy ć mo żna przeprowadzone regulacje wi ększo ści rzek i mniejszych cieków, Odra na całym odcinku Powiatu Krapkowickiego posiada uregulowane koryto. Poniewa ż górny odcinek Odry (K ędzierzyn-Ko źle, Cisek) został obwałowany i powi ększono przepustowo ść wałów, istnieje obawa że blokada wód powodziowych mo że wyst ąpi ć w Krapkowicach w zwi ązku z tym nale żałoby zwi ększy ć przepustowo ść obwałowa ń w tym również przepustowo ść mostu kolejowego w Krapkowicach. Poza tym nie jest doko ńczona budowa obwałowa ń i regulacji rzeki Osobłogi, zagra ża ona nie tylko zalaniem miejscowo ści Pietna, Steblów, Żywocice, Ściborowice, Kórnica i miasta Krapkowice. Ochronie przed powodzi ą słu ży równie ż identyfikacja i uj ęcie w Planach zagospodarowania przestrzennego miast i gmin terenów zagro żonych wyst ępowaniem powodzi, na tych terenach powinna by ć ograniczona mo żliwo ść budowy nowych i rozbudowy istniej ących obiektów. Dobrze rozbudowana sie ć hydrograficzna na terenie Powiatu z wyst ępuj ącymi w dolinach rzek licznymi zbiornikami wodnymi pochodzenia antropogenicznego sprzyja lokalnej retencji wód.

Wykaz obszarów zagro żonych powodzi ą na terenie Powiatu Krapkowickiego: Gmina Krapkowice: - Krapkowice ul. Rodzinna, S ądowa ,Kozielska oraz ulice do niej przyległe, dzielnica „Dolny Otm ęt” - ul. Ks. Koziołka, Wiejska, Chrobrego, Krótka, - Dąbrówka Górna, - Gwo ździce, - Kórnica, - Pietna - Plac Stawowy, - Rogów Opolski, - Steblów ul. Wiejska, Ł ąkowa,

52 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

- Żużela-Bąków (cały)- ul. Osiedlowa, - Żywocice - ul. Kozielska, Krapkowicka. Gmina Zdzieszowice: - Januszkowice - przysiółek Lesiany, - Zdzieszowice - ul. Za Odr ą i Odrza ńska, - Rozwadza - ul. Zdzieszowicka, - Kr ępna - ul. Odrza ńska i Cegielniana, Gmina Gogolin: - Obrowiec - ul. Odrza ńska, Ł ąkowa, Wiejska, Krapkowicka, Cmentarna, 3-go Maja, - Chorula - ul. Odrza ńska, Lipowa, Polna, Wolno ści, Plac Wiejski, - Malnia - centrum wsi, - Odrow ąż – śluza na Odrze, pola uprawne, Gmina Strzeleczki: - Strzeleczki - ul. Ł ąkowa (ze strony rowu Rzymkowickiego), - Łowkowice (od strony rzeki Osobłogi), Gmina Walce: - Stradunia - Lesiany (cz ęść le żą ca po lewej stronie drogi krajowej nr 45 Opole-Racibórz oraz cz ęść zabudowa ń nad rzek ą Stradunia pomi ędzy ul. Powsta ńców Śląskich, a ul. Sienkiewicza).

7.2. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE Powietrze jest tym komponentem środowiska, do którego emitowana jest wi ększo ść zanieczyszcze ń powstaj ących na powierzchni Ziemi, zarówno w rezultacie procesów naturalnych, jak i działalno ści człowieka.

Głównymi źródłami zanieczyszcze ń powietrza na terenie Powiatu Krapkowickiego są: 1. źródła komunalno – bytowe: kotłownie lokalne, indywidualne paleniska domowe, emitory z zakładów u żyteczno ści publicznej. Maj ą one znacz ący wpływ na lokalny stan zanieczyszczenia powietrza, s ą głównym powodem tzw. niskiej emisji. Emituj ą najcz ęś ciej zanieczyszczenia pyłowe i gazowe. 2. źródła przemysłowe – pochodz ące z procesów produkcyjnych oraz kotłowni przemysłowych. 3. źródła transportowe (liniowe) – emisja zanieczyszczeń nast ępuje na niskiej wysoko ści, tworz ąc nisk ą emisj ę. Główne zanieczyszczenia to: w ęglowodory, tlenki azotu, tlenek w ęgla, pyły, zwi ązki ołowiu, tlenki siarki. 4. pylenie wtórne z odsłoni ętej powierzchni terenu. 5. zanieczyszczenia napływaj ące spoza terenu powiatu, zgodnie z dominuj ącym kierunkiem wiatru.

Zakłady szczególnie uci ąż liwe wyst ępuj ące na terenie Powiatu Krapkowickiego to: 1) ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Zdzieszowicach, 2) Góra żdże Cement S.A. w Choruli, 3) Metsa Tissue Sp. z o. o. w Krapkowicach.

Zanieczyszczenie powietrza ma istotne znaczenie dla obszarów chronionych, gdy ż substancje mog ą si ę przemieszcza ć na znaczne odległo ści, co mo że wi ąza ć si ę z deponowanie ich na obszarach cennych przyrodniczo, co w konsekwencji mo że prowadzi ć do powolnej ich degradacji. W zwi ązku z czym ogromne znaczenie na ochrona powietrza atmosferycznego, rozumiana poprzez ograniczenia emisji zanieczyszcze ń do powietrza.

53 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

7.3. HAŁAS Hałas przemysłowy Hałas przemysłowy w Powiecie Krapkowickim stanowi zagro żenie o charakterze lokalnym, wyst ępuje głównie na terenach s ąsiaduj ących z zakładami przemysłowymi. Uci ąż liwo ść hałasu przemysłowego sukcesywnie spada, gdy ż ze wzgl ędu na coraz wi ększ ą dost ępno ść nowoczesnych technologii w przemy śle ograniczaj ących nat ęż enie hałasu, podczas modernizacji zakładów stosowane s ą coraz sprawniejsze urz ądzenia, charakteryzuj ące si ę obni żon ą emisj ą hałasu. Pewn ą uci ąż liwo ść powoduj ą zakłady rzemie ślnicze i usługowe zlokalizowane blisko zabudowy o charakterze mieszkalnym. Ich wpływ na ogólny klimat akustyczny powiatu krapkowickiego nie jest znacz ący, jednak s ą one przyczyną lokalnych negatywnych skutków odczuwalnych przez okolicznych mieszka ńców. Do zakładów takich nale żą najcz ęś ciej: warsztaty mechaniki pojazdowej, blacharskie, ślusarskie, stolarskie, kamieniarskie i przetwórcze. Na terenie powiatu krapkowickiego nie były prowadzone pomiary emisji hałasu przemysłowego. Pomiary hałasu wykonywane s ą na obszarze województwa opolskiego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w razie ewentualnych skarg mieszka ńców lub zgodnie z przyj ętym planem kontroli zakładów. Na terenie powiatu krapkowickiego nie ma zakładów, które posiadaj ą decyzje ustalaj ące dopuszczaln ą emisje hałasu. Wytypowanie zakładów niekorzystnie oddziaływuj ących na klimat akustyczny nale ży do zada ń WIO Ś. W przypadkach stwierdzenia nadmiernego poziomu hałasu nakładane s ą kary.

Hałas komunikacyjny Klimat akustyczny na terenie Powiatu Krapkowickiego kształtuje równie ż w znacznej mierze ruch komunikacyjny. Istotny wpływ na poziom hałasu komunikacyjnego ma nawierzchnia drogi. Dlatego te ż w celu ograniczenia emisji hałasu sugeruje si ę przy realizacji przyszłych inwestycji zast ępowanie tradycyjnej nawierzchni – nawierzchni ą „cich ą” – która ze wzgl ędu na swoj ą elastyczno ść generuje mniejszy hałas toczenia, powstały przy oddziaływaniu opon samochodów z powierzchni ą drogi. Drogi krajowe to drogi po których odbywa si ę ruch o znacznym nat ęż eniu oraz udziale pojazdów ci ęż kich, jednak ze wzgl ędu na znaczenie tych że dróg w układzie komunikacyjnym województwa, wprowadzenie na nich ogranicze ń ruchu w tym ogranicze ń dla ruchu pojazdów ci ęż kich jest trudne do przeprowadzenia. Dlatego jedyn ą mo żliw ą do wprowadzenia metod ą zapewniaj ącą ograniczenie hałasu jest spowolnienie i upłynnienie strumienia ruchu na odcinku zabudowanym poprzez wykonanie wysp spowalniaj ących na wje ździe i wyje ździe z terenów zabudowanych. Ich zastosowanie na ww terenach powinno by ć rozwa żane w ramach planowanych przez GDDKiA inwestycji.

7.4. PROMIENIOWANIE NIEJONIZUJ ĄCE Wpływ stacji bazowych i przeka źników sieci GSM na stan środowiska przyrodniczego według wyników bada ń wykonywanych na potrzeby inwestorów okre ślany jest jako nieistotny. Dla ochrony mieszka ńców powiatu przed niejonizuj ącym promieniowaniem elektromagnetycznym ogranicza si ę inwestowanie w bezpo średnim s ąsiedztwie istniej ących linii elektroenergetycznych wysokich i najwy ższych napi ęć . Wymaga si ę okresowego wykonywania stosownych pomiarów - wg przepisów prawa powszechnego - dla wyznaczania rzeczywistych zasi ęgów stref oddziaływania linii i urz ądze ń oraz ew. ustalenia stref ograniczonego u żytkowania. Nale ży d ąż yć do stopniowego zast ępowania ogranicze ń w zagospodarowywaniu terenów wzdłu ż linii zmniejszaniem zasi ęgu ich oddziaływania osi ąganym środkami technicznymi. Przy zbli żeniach linii

54 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023 do budynków mieszkalnych po stwierdzeniu przekroczenia dopuszczalnego rzeczywistego nat ęż enia pola elektromagnetycznego wymaga si ę ekranowania linii.

7.5. ZASOBY PRZYRODNICZE Do czynników stanowi ących zagro żenie dla środowiska przyrodniczego nale żą - zagro żenia abiotyczne: susze i okresy wysokich temperatur w okresie wegetacyjnym, gwałtowne silne wiatry, oki ść i szad ź, przymrozki wiosenne, powodzie, długotrwałe i obfite opady deszczu w okresie wczesnego lata powoduj ące erozj ę gleb i niszcz ące drogi, erozja gleby i osuwiska, - zagro żenia biotyczne: szkodniki owadzie, wyst ępowanie grzybów paso żytniczych, szkody od zwierzyny ro ślino żernej i gryzoni, - zagro żenia antropogeniczne: zanieczyszczenie powietrza, zagro żenia wynikaj ące z urbanizacji terenu, intensywna penetracja terenów le śnych przez turystów i zbieraczy grzybów i owoców le śnych, zagro żenia po żarami.

7.6. POWIERZCHNIA ZIEMI Gleba stanowi podstawowy, nieodnawialny element środowiska przyrodniczego. Jej wła ściwo ści decyduj ące o przydatno ści rolniczej, musz ą by ć dobrze poznane i monitorowane, a istniej ące zasoby szczególnie chronione. Jako ść środowiska glebowego i ochrona przed zanieczyszczeniami jest istotna z punktu widzenia obszarów chronionych. Do głównych czynników powoduj ących degradacj ę chemiczn ą gleb zalicza si ę: - nadmiern ą zawarto ść metali ci ęż kich takich jak: kadm, mied ź, nikiel oraz innych substancji chemicznych, np. ropopochodnych, - zasolenie, - nadmiern ą alkalizacj ę, - zakwaszenie przez zwi ązki siarki i azotu, - ska żenie radioaktywne.

Zanieczyszczenia gleb metalami ci ęż kimi wyst ępuj ą równie ż wzdłu ż dróg, zwłaszcza tych po których przemieszczaj ą si ę najwi ększe ilo ści pojazdów. Aktualnie obowi ązuj ące kryteria oceny zawarto ści zanieczyszczenia gleb metalami ci ęż kimi zawarte s ą w zał ączniku do Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 9 wrze śnia 2002 r. w sprawie standardów jako ści gleby oraz standardów jako ści ziemi (Dz. U. z 2002 r. Nr 165, poz. 1359) . Rozpoznanie stanu gleb u żytkowanych rolniczo pod wzgl ędem zanieczyszczenia metalami ci ęż kimi jest istotne z uwagi na produkcj ę bezpiecznej żywno ści dla człowieka. Wyst ępowanie w glebach podwy ższonych zawarto ści metali ci ęż kich b ędące nast ępstwem działalno ści ludzkiej poprzez: emisje przemysłowe, motoryzacj ę, nadmiern ą chemizacj ę rolnictwa, powoduje degradacj ę biologicznych wła ściwo ści gleb, ska żenie wód gruntowych oraz przechodzenie zanieczyszcze ń do ła ńcucha żywieniowego. Nadmierna zawarto ść metali ci ęż kich degraduje biologiczne wła ściwo ści gleb, powoduje zanieczyszczenie ła ńcucha żywieniowego i wód gruntowych. Szczególne zagro żenie stwarzaj ą one w glebach kwa śnych, przechodz ą bowiem w formy łatwo dost ępne dla ro ślin. Ogólnie w Powiecie Krapkowickim przewa żaj ąca cz ęść gleb u żytków rolnych posiada odczyn lekko kwa śny lub kwa śny. Jedn ą z przyczyn zakwaszenia gleb s ą kwa śne opady, wprowadzaj ące do gleby jony siarczanowe, azotanowe, chlorkowe i hydronowe oraz inne zanieczyszczenia wymywane z atmosfery. Degraduj ące działanie kwa śnych opadów na podło że oraz zwi ększonego zakwaszenia gleby polega na rozkładzie minerałów pierwotnych i wtórnych, uwalnianiu z glinokrzemianów glinu, który w formie jonowej ma wła ściwo ści toksyczne, wymywaniu składników mineralnych z kompleksu sorpcyjnego oraz na znacznym zmniejszaniu aktywno ści mikroorganizmów.

55 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu w raporcie dotycz ącym stanu gleb w województwie opolskim za lata 2005-2006 okre ślił dla Powiatu Krapkowickiego: - zasobno ść gleb w makroelementy, - zawarto ść metali ci ęż kich. Wyniki tych analiz zostały przedstawione w tabelach poni żej.

Tabela 18. Zasobno ść gleb Powiatu Krapkowickiego w makroelementy. Zasobno ść gleb w makroelement w [%] Lp. Makroelement bardzo niska niska średnia wysoka bardzo wysoka 1. Fosfor < 10 ok. 20 20-30 ok. 20 20-30 2. Potas ok. 10 10-20 20-40 10-20 10-20 3. Magnez 20-40 20-40 ok. 20 ok. 10 10-20 Źródło: Gleby, Raport WIO Ś Opole 2005-2006

Tabela 19. Zawarto ść metali ci ęż kich gleb Powiatu Krapkowickiego. Zawarto ść Zawarto ść naturalna Warto ści dopuszczalne Lp. Pierwiastek [mg/kg] [mg/kg s.m] 1. Kadm 0,46 0,3-1,0 4 2. Mied ź 10,28 10-25 150 3. Nikiel 10,88 10-50 100 4. Ołów 23,04 20-60 100 5. Cynk 57,04 50-100 300 Źródło: Gleby, Raport WIO Ś Opole 2005-2006

Analiza powy ższych wyników wykazuje, że ogólnie, ze wzgl ędu na warto ści średnie, gleby w Powiecie Krapkowickim odznaczaj ą si ę nie przekraczaniem warto ści granicznych, ewentualne lokalnym przekroczeniem, kwalifikuj ącym gleby do I stopnia, co wskazuje, że gleby mog ą by ć przeznaczone pod wszystkie uprawy polowe. Badania gleb na terenie Powiatu Krapkowickiego prowadzi równie ż Opolski O środek Doradztwa Rolniczego w Łosiowie. W okresie od stycznia do czerwca 2011 roku w laboratorium ODR w Łosiowie przebadano 678 prób glebowych z miejscowo ści: Krapkowice, Walce, Gogolin, Odrow ąż , Komorniki, Bro żec, Dziedzice, Żużela, Januszkowice, Rogów Opolski, Kamionka, Żywocice. Wyniki badan wskazuj ą, i ż w zakresie potrzeb wapnowania gleb: - dla 49 % gleb wapnowanie jest konieczne i potrzebne, - dla 20 % gleb wapnowanie jest wskazane, - dla 31 % gleb wapnowanie jest ograniczone i zb ędne.

7.7. GOSPODARKA ODPADAMI Zidentyfikowano nast ępuj ące problemy w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi: • selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych na terenie poszczególnych gmin, nie pozwala w chwili obecnej ograniczy ć w zadowalaj ącym stopniu ich unieszkodliwiania poprzez składowanie, • niedostateczna świadomo ść ekologiczna społecze ństwa, • spalanie odpadów w paleniskach domowych, deponowanie odpadów na tzw. „dzikich wysypiskach”.

Zidentyfikowano nast ępuj ące problemy w zakresie gospodarki odpadami innymi ni ż komunalne:

56 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

• bariera kapitałowa przy wprowadzaniu nowoczesnych rozwi ąza ń technologicznych (niewielkie wykorzystanie nowoczesnych technologii), • niewystarczaj ący monitoring gospodarki odpadami w odniesieniu do sektora małych i średnich przedsi ębiorstw, • niska świadomo ść ekologiczna wytwórców odpadów, szczególnie małych i średnich podmiotów gospodarczych, • niewystarczaj ąca znajomo ść zmieniaj ących si ę przepisów prawnych w śród wytwórców i innych posiadaczy odpadów, • brak w WSO pełnych danych z sektora małych i średnich przedsi ębiorstw.

Zidentyfikowano nast ępuj ące problemy w zakresie gospodarowania wyrobami zawieraj ącymi azbest: • niska świadomo ść ekologiczna społecze ństwa w przedmiotowym zakresie, • nieznajomo ść przepisów prawnych dotycz ących obowi ązków posiadaczy wyrobów azbestowych, • wysokie koszty nowych pokry ć dachowych.

8. OKRE ŚLENIE, ANALIZA I OCENA CELÓW OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYCH NA SZCZEBLU MI ĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNYCH Z PUNKTU WIDZENIA AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA, ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGL ĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU

Analizuj ąc cele sformułowane w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego oprócz analizy ich wpływu na środowisko, nale ży dokona ć odniesienia tych celów do kierunków działa ń okre ślonych w dokumentach nadrz ędnych oraz równoległych, okre ślonych na szczeblu regionu. Od komplementarno ści i zharmonizowania tych celów w znacznym stopniu zale ży mo żliwo ść osi ągni ęcia sukcesu polityki ekologicznej powiatu.

8.1. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA OKRE ŚLONE W AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO

8.1.1. Cele wynikaj ące z polityki unijnej Podstawowym dokumentem okre ślaj ącym cele ochrony środowiska na szczeblu Unii Europejskiej jest VI Wspólnotowy Program Działa ń w Zakresie Środowiska Naturalnego. VI EAP ustanawia wspólnotowe ramy polityki ochrony środowiska na okres od lipca 2002 r. do lipca 2012 r. Stanowi on środowiskowy wymiar wspólnotowej strategii zrównowa żonego rozwoju i wytycza priorytety w dziedzinie ochrony środowiska, w szczególno ści: 1. zmiany klimatu; 2. przyrod ę i ró żnorodno ść biologiczn ą; 3. zdrowie i jako ść życia; 4. zasoby naturalne i odpady.

57 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Tabela 20. Powi ązanie celów ochrony środowiska okre ślone w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego z VI Wspólnotowym Programem Działa ń w Zakresie Środowiska Naturalnego VI Wspólnotowy Program Działa ń w Zakres ie Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska Powiatu Krapkowickiego Okre ślenie L.p. Środowiska Naturalnego zgodno ści Cele działa ń Kierunki działa ń Cel średniookresowy Działania Osi ągni ęcie jako ści powietrza Zwi ększenie wykorzystania paliw alternatywnych w zakresie dotrzymywania Prowadzenie działa ń edukacyjnych oraz dopuszczalnego poziomu pyłu popularyzuj ących odnawialne źródła energii zawieszonego PM10 i benzenu w powietrzu na Ograniczenia emisji gazów terenie Powiatu Promocja i wspieranie rozwoju odnawialnych cieplarnianych o przynajmniej Krapkowickiego oraz źródeł energii oraz technologii zwi ększaj ących 20 % do roku 2020. Cz ęś ci ą utrzymanie jako ści powietrza efektywne wykorzystanie energii i zmniejszaj ących pakietu s ą zobowi ązania atmosferycznego zgodnie z materiałochłonno ść gospodarki Całkowita 1. Zmiany klimatu dotycz ące 2020 roku: 20 % udział obowi ązuj ącymi standardami zgodno ść energii odnawialnej w ogólnej jako ści środowiska produkcji energii i 10 % udział Budowa urz ądze ń i instalacji do produkcji i biopaliw. transportu energii wytwarzanej z wykorzystaniem Promocja i wspieranie źródeł odnawialnych: biopaliw, energii wodnej, wykorzystania energii ze wiatrowej, energii słonecznej, pomp ciepła źródeł odnawialnych Wspieranie pr ojektów w zakresie budowy urz ądze ń i instalacji do produkcji i transportu energii odnawialnej Zwi ększenie ochrony obszarów o Przyroda i znaczeniu wspólnotowym i Zachowanie bogatej Opracowanie planów ochrony dla istniej ących Całkowita ró żnorodno ść 2. wł ączanie cennych obszarów do ró żnorodno ści biologicznej obszarów prawnie chronionych zgodno ść biologiczna europejskiej sieci Natura 2000. Budowa i rozbudowa sieci wodoci ągowych i uj ęć Zapewnienie poprawy jako ści Osi ągni ęcie i utrzymanie wody Zdrowie i jako ść zasobów wód powierzchniowych i dobrego stanu wód Całkowita 3. Budowa b ądź modernizacja stacji uzdatniana życia podziemnych oraz ekosystemów powierzchniowych i zgodno ść wody i sieci wodoci ągowych w celu osi ągni ęcia od wody zale żnych. podziemnych wymaga ń Dyrektywy 98/83/EC

58 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Kontynuacja działa ń zwi ązanych z realizacj ą inwestycji w zakresie budowy, rozbudowy i modernizacji systemów kanalizacyjnych z oczyszczalniami ścieków komunalnych, wskazanych w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych, w ramach wyznaczonych aglomeracji Przeprowadzenie analizy granic i obszarów aglomeracji wskazanych w KPO ŚK i w dokonanie zmian w razie konieczno ści Zapewnienie poprawy jako ści Osi ągni ęcie i utrzymanie Obni żenie ładunków zanieczyszcze ń (w Zdrowie i jako ść zasobów wód powierzchniowych i dobrego stanu wód szczególno ści w zakresie substancji szczególnie Całkowita

życia podziemnych oraz ekosystemów powierzchniowych i niebezpiecznych dla środowiska wodnego) ze zgodno ść od wody zale żnych. podziemnych ścieków przemysłowych Budowa podczyszczalni w zakładach przemysłowych Budowa szczelnych zbiorników na gnojowic ę i/lub gnojówk ę oraz płyt obornikowych w gospodarstwach rolnych prowadz ących hodowl ę i chów zwierz ąt Badania i analizy zwi ązane z popraw ą stanu czysto ści wód Odbudowa rowów przydro żnych w pasach dróg powiatowych Obj ęcie wszystkich mieszka ńców selektywn ą zbiórk ą odpadów oraz odbieraniem odpadów komunalnych Zwi ększenie kontroli w zakresie wypełniania przez podmioty odbieraj ące odpady - ustale ń Stworzenie mo żliwo ści maj ących dotycz ących metod oraz miejsc prowadzenia na celu zmniejszenie Stworzenie systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów marnotrawstwa i szkodliwego dla gospodarki odpadami, Udział gmin w realizacji regionalnego systemu Zasoby naturalne i zdrowia wpływu odpadów. Całkowita 4. zgodnego z zasad ą gospodarki odpadami komunalnymi obejmuj ącego odpady Recykling, utylizacja odpadów zgodno ść zrównowa żonego rozwoju i działania w zakresie: winny zosta ć usprawnione, Polityk ą Ekologiczn ą Pa ństwa - zapobiegania powstawaniu odpadów, uwzgl ędniaj ąc w wi ększym - selektywnego zbierania odpadów, stopniu cykl życia materiałów. - przetwarzania odpadów w celu przygotowania do odzysku lub unieszkodliwiania, - budowy regionalnych instalacji, - rekultywacji zamkni ętych składowisk odpadów znajduj ących si ę w obszarze RGOK 59 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Prowadzenie działa ń edukacyjno-informacyjnych, maj ących na celu podniesienie świadomo ści ekologicznej z zakresu gospodarki odpadami

8.1.2. Cele wynikaj ące z Polityki Ekologicznej Pa ństwa

Cele i instrumenty sformułowane na szczeblu wspólnotowym zostały w przewadze przeniesione do Polityki Ekologicznej Pa ństwa w latach 2009–2012 z perspektyw ą do roku 2016. Priorytety tego dokumentu obejmuj ą: - kierunki działa ń systemowych, - ochrona zasobów naturalnych, - poprawa jako ści środowiska i bezpiecze ństwa ekologicznego.

Tabela 21. Powi ązanie celów ochrony środowiska okre ślone w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego z Polityk ą Ekologiczn ą Pa ństwa Program Ochrony Środowisko dla Powiatu Polityka Ekologiczna Pa ństwa Okre ślenie L.p. Krapkowickiego zgodno ści Priorytety Cele działa ń Cele działa ń

Opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, bior ących pod uwag ę długofalow potrzeby Uwzgl ędnienie zasad ochrony środowiska w 1. zrównowa żonego rozwoju oraz uwzgl ędnieniaj ących tre ść Całkowita zgodno ść strategiach sektorowych opracowa ń ekofizjograficznych i programów ochrony środowiska o zasi ęgu regionalnym i lokalnym

Aktywizacja rynku na rzecz ochrony 2. Brak realizacji – cel środowiska nie wyznaczony w

3. SYSTEMOWYCH Zarz ądzanie środowiskowe APO Ś Ń Udział społecze ństwa w działaniach na Podnoszenie świadomo ści ekologicznej społecze ństwa, 4. Całkowita zgodno ść rzecz ochrony środowiska zgodnie z zasad ą „my śl globalnie, działaj lokalnie” Wprowadzanie innowacyjno ści pro środowiskowej 5. Rozwój bada ń i post ęp techniczny i upowszechnianie idei systemów zarz ądzania Całkowita zgodno ść środowiskowego

KIERUNKIDZIAŁA Brak realizacji – cel 6. Odpowiedzialno ść za szkody w środowisku nie wyznaczony w APO Ś

60 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, biorących pod uwag ę długofalow potrzeby Aspekt ekologiczny w planowaniu 7. zrównowa żonego rozwoju oraz uwzgl ędnieniaj ących tre ść Całkowita zgodno ść przestrzennym opracowa ń ekofizjograficznych i programów ochrony środowiska o zasi ęgu regionalnym i lokalnym

8. Ochrona przyrody Zachowanie bogatej ró żnorodno ści biologicznej Całkowita zgodno ść Racjonalne u żytkowanie zasobów le śnych przez 9. Ochrona i zrównowa żony rozwój lasów kształtowanie ich wła ściwej struktury gatunkowej Całkowita zgodno ść i wiekowej, z zachowaniem bogactwa biologicznego Racjonalizacja gospodarowania zasobami wód 10. powierzchniowych i podziemnych w taki sposób, aby Racjonalne gospodarowanie zasobami uchroni ć gospodark ę od deficytów wody Całkowita zgodno ść wodnymi 11. Ochrona przed powodzi ą

NATURALNYCH Rekultywacja gleb zdegradowanych i zdewastowanych 12. Ochrona powierzchni ziemi oraz przywracanie im funkcji przyrodniczej, rekreacyjnej Całkowita zgodno ść OCHRONA ZASOBÓW lub rolniczej Ochrona zasobów kopalin i rekultywacja terenów 13. Gospodarowanie zasobami geologicznymi Całkowita zgodno ść poeksploatacyjnych Poprawa stanu zdrowotnego mieszka ńców w wyniku 14. Środowisko a zdrowie wspólnych działa ń sektora ochrony środowiska z sektorem Całkowita zgodno ść zdrowia Osi ągni ęcie jako ści powietrza w zakresie dotrzymywania dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 i 15. Jako ść powietrza benzenu w powietrzu na terenie Powiatu Krapkowickiego Całkowita zgodno ść oraz utrzymanie jako ści powietrza atmosferycznego zgodnie z obowi ązuj ącymi standardami jako ści środowiska

RODOWISKA I Osi ągni ęcie i utrzymanie dobrego stanu wód

16. Ś Ochrona wód Całkowita zgodno ść powierzchniowych i podziemnych

CI CI Stworzenie systemu gospodarki odpadami, zgodnego z Ś 17. Gospodarka odpadami zasad ą zrównowa żonego rozwoju i Polityk ą Ekologiczn ą Całkowita zgodno ść

STWA STWA EKOLOGICZNEGO Pa ństwa

Ń Dokonanie wiarygodnej oceny nara żania społecze ństwa na ponadnormatywny hałas i podj ęcie kroków do 18. Oddziaływanie hałasu Całkowita zgodno ść zmniejszenia tego zagro żenia tam, gdzie jest ono najwi ększe

POPRAWA POPRAWA JAKO Ochrona mieszka ńców Powiatu Krapkowickiego przed

19. BEZPIECZE Oddziaływanie pól elektromagnetycznych Całkowita zgodno ść szkodliwym oddziaływaniem pól elektromagnetycznych Brak realizacji – cel 20. Substancje chemiczne w środowisku nie wyznaczony w

61 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

APO Ś Promocja i wspieranie wykorzystania energii ze źródeł 21. Zadanie dodatkowe odnawialnych

8.1.3. Cele wynikaj ące z polityki lokalnej Strategia Rozwoju Powiatu Krapkowickiego to jeden z najwa żniejszych dokumentów przygotowywanych przez samorz ąd, okre śla bowiem cele i priorytety polityki rozwoju, prowadzonej na terenie gminy. Niniejsza strategia jest zapisem świadomych wyborów społeczno ści lokalnej i pokazuje koncepcj ę rozwoju zaplanowan ą na kilka kolejnych lat, zorientowana jest na rozwiązanie kluczowych problemów z wykorzystaniem pojawiaj ących si ę szans. Opracowanie niniejszego dokumentu jest wynikiem porozumienia ró żnych środowisk i dowodem silnego poczucia odpowiedzialno ści społeczno ści lokalnej za przyszło ść gminy.

Tabela 22. Powi ązanie celów ochrony środowiska okre ślone w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego ze Strategi ą Rozwoju Powiatu Krapkowickiego Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska Strategi ą Rozwoju Powiatu Krapkowickiego dla Powiatu Krapkowickiego Stopie ń zgodno ści Cel operacyjny Zadania Cel średniookresowy Kierunki działa ń

- Budowa, modernizacja i przebudowa dróg powiatowych do parametrów Dokonanie wiarygodnej oceny ROZBUDOWA, normatywnych (poprawa nara żania społecze ństwa na Modernizacja nawierzchni POPRAWA STANU bezpiecze ństwa na ponadnormatywny hałas Całkowita dróg ORAZ drogach). i podj ęcie kroków do zgodno ść

UTRZYMANIE DRÓG - Modernizacja obiektów zmniejszenia tego zagro żenia mostowych i infrastruktury tam, gdzie jest ono najwi ększe hydrotechnicznej na terenie powiatu. Dokonanie wiarygodnej oceny Usprawnianie organizacji POPRAWA ORAZ nara żania społecze ństwa na ruchu drogowego BEZPIECZE ŃSTWO Usprawnienie systemu ponadnormatywny hałas Całkowita TRANSPORTU transportu publicznego i podj ęcie kroków do zgodno ść Wprowadzanie stref wolnych ZBIOROWEGO zmniejszenia tego zagro żenia od ruchu samochodowego tam, gdzie jest ono najwi ększe Osi ągni ęcie jako ści powietrza w Zwi ększenie wykorzystania Wykorzystanie zakresie dotrzymywania paliw alternatywnych nowoczesnych, ROZWÓJ ODNAWIALNYCH dopuszczalnego poziomu pyłu Prowadzenie działa ń Całkowita energooszcz ędnych i ŹRÓDEŁ ENERGII zawieszonego PM10 w edukacyjnych oraz zgodno ść ekologicznych źródeł energii powietrzu na terenie Powiatu popularyzuj ących odnawialne odnawialnej: Krapkowickiego oraz źródła energii 62 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska Strategi ą Rozwoju Powiatu Krapkowickiego dla Powiatu Krapkowickiego Stopie ń zgodno ści Cel operacyjny Zadania Cel średniookresowy Kierunki działa ń

utrzymanie jako ści powietrza Promocja i wspieranie atmosferycznego zgodnie z rozwoju odnawialnych źródeł obowi ązuj ącymi standardami energii oraz technologii jako ści środowiska zwi ększaj ących efektywne wykorzystanie energii i zmniejszaj ących materiałochłonno ść gospodarki Wspieranie inicjatyw Prowadzenie działa ń przeciwdziałaj ących edukacyjno-informacyjnych, degradacji środowiska i maj ących na celu zasobów naturalnych: podniesienie świadomo ści ekologicznej z zakresu - wsparcie programu zbiórki gospodarki odpadami azbestu. Zbiórka odpadów remontowo- - wsparcie z naciskiem na budowlanych pochodz ących z PRZECIWDZIAŁANIE wzmo żenie kontroli przez sektora komunalnego oraz Stworzenie systemu gospodarki DEGRADACJI odpowiedzialne słu żby innych tzw. odpadów Całkowita odpadami, zgodnego z zasad ą ŚRODOWISKA (policja, stra ż miejska, stra ż problemowych zgodno ść zrównowa żonego rozwoju NATURALNEGO rybacka, powiatowy (np. przeterminowanych inspektor nadzoru leków, zu żytych opon) budowlanego) Usuwanie i rekultywacja ukierunkowane na ochron ę „dzikich” wysypisk odpadów linii brzegowej i wód rzek Aktualizacja danych Odry i Osobłogi; dotycz ących wyst ępowania - przeciwdziałanie dzikim wyrobów azbestowych wysypiskom śmieci i na terenie poszczególnych kłusownictwu. gmin Powiatu

63 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska Strategi ą Rozwoju Powiatu Krapkowickiego dla Powiatu Krapkowickiego Stopie ń zgodno ści Cel operacyjny Zadania Cel średniookresowy Kierunki działa ń

Realizacja zapisów „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest stosowanych na terytorium Polski” oraz prowadzenie akcji informacyjnej o mo żliwo ści uzyskania pomocy finansowej na realizacj ę prac zwi ązanych z usuwaniem wyrobów zawieraj ących azbest Dofinansowanie usuwania wyrobów zawieraj ących azbest Realizacja intensywnych szkole ń dla rolników, w szczególno ści w ramach programów rolno- środowiskowych Rozwój szkole ń obejmuj ących zagadnienia środowiskowe, w tym przyrodnicze dla urz ędników pa ństwowych i Rozszerzenie roli Podnoszenie świadomo ści PODNOSZENIE samorz ądowych, nauczycieli edukacyjnej, doradczej i ekologicznej społecze ństwa, Całkowita ŚWIADOMO ŚCI oraz specjalistów informacyjnej starostwa: zgodnie z zasad ą „my śl zgodno ść EKOLOGICZNEJ Organizacja konkursów i akcji globalnie, działaj lokalnie” edukacyjnych Opracowanie i wydanie folderów, broszur o tre ściach ekologicznych, gromadzenie i rozpowszechnianie informacji dotycz ących ochrony środowiska i edukacji ekologicznej

64 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska Strategi ą Rozwoju Powiatu Krapkowickiego dla Powiatu Krapkowickiego Stopie ń zgodno ści Cel operacyjny Zadania Cel średniookresowy Kierunki działa ń

Opracowanie i wdro żenie projektów chroni ących obiekty i obszary cenne przyrodniczo wraz z ich wykorzystaniem dla rozwoju wsi lub gminy Współpraca z pozarz ądowymi organizacjami ekologicznymi Rozwój sieci przyrodniczych ście żek dydaktycznych oraz muzeów i izb przyrodniczych wraz z o środkami edukacji ekologicznej Organizowanie programów, wystaw, imprez o tematyce zwi ązanej z ochron ą środowiska Utrzymywanie systemu informowania społecze ństwa o zagro żeniach w środowisku

65 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

8.1.4. Zgodno ść celów Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego z celami polityk nadrz ędnych i równoległych Traktat Akcesyjny w obszarze „Środowisko” zawarł warunki transpozycji unijnych dyrektyw do krajowego prawa ochrony środowiska. Stały si ę one podstaw ą formułowania celów krótkoterminowych, średnioterminowych i długoterminowych w II Polityce Ekologicznej Pa ństwa, w zakresie gospodarowania zasobami naturalnymi, poprawy jako ści środowiska, wzmocnienia instrumentów zarz ądzania środowiskiem oraz współpracy mi ędzynarodowej. Ł ącznie z restrukturyzacj ą gospodarki działania te przyczyniły si ę do post ępu w wielu dziedzinach (ograniczenie emisji podstawowych zanieczyszcze ń do powietrza, pobór wód, zrzut biogenów). Oznacza to konieczno ść kontynuowania działa ń, przede wszystkim dotycz ących: - osi ągni ęcia jako ści powietrza w zakresie dotrzymywania dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu na terenie Powiatu Krapkowickiego oraz utrzymanie jako ści powietrza atmosferycznego zgodnie z obowi ązuj ącymi standardami jako ści środowiska, - utrzymanie i osi ągni ęcie dobrego stanu wszystkich wód, - zachowanie bogatej ró żnorodno ści biologicznej. Podstawowym dokumentem opracowanym na szczeblu krajowym, który powinien by ć uwzgl ędniony przy realizacji Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego jest Polityka Ekologiczna Pa ństwa. W projekcie Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska podkreślono, że stanowi on przeniesienie polityki krajowej na szczebel lokalny. W niniejszej prognozie dokonano sprawdzenia tej tezy, poprzez zestawienie w matrycy (tabela nr 2) celów projektu PEP w latach 2009-2012 z perspektyw ą do 2016 i celów Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego. Z listy celów PEP nie uwzgl ędniono w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska celów zawartych w priorytecie „Ochrona klimatu”, których realizacja zale ży głównie od działa ń na szczeblu centralnym i nie odnosz ą si ę one do regionalnej polityki ekologicznej.

8.1.5. Zgodno ść celów projektu Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego z zapisami Ustawy o ochronie przyrody W ustawie „O ochronie przyrody” z dnia 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U. z 2013 r., poz. 627- tekst jednolity z pó źn. zm.) zapisano m.in.: 1. Gospodarowanie zasobami dziko wyst ępuj ących ro ślin, zwierz ąt i grzybów oraz zasobami genetycznymi ro ślin, zwierz ąt i grzybów u żytkowanymi przez człowieka powinno zapewnia ć ich trwało ść , optymaln ą liczebno ść i ochron ę ró żnorodno ści genetycznej, w szczególno ści przez: - ochron ę, utrzymanie lub racjonalne zagospodarowanie naturalnych i półnaturalnych ekosystemów, w tym lasów, torfowisk, bagien, muraw, solnisk, klifów nadmorskich i wydm, linii brzegów wód, dolin rzecznych, źródeł i źródlisk, a tak że rzek, jezior i obszarów morskich oraz siedlisk i ostoi ro ślin, zwierz ąt lub grzybów; - stworzenie warunków do rozmna żania i rozprzestrzeniania zagro żonych wygini ęciem ro ślin, zwierz ąt i grzybów oraz ochron ę i odtwarzanie ich siedlisk i ostoi, a tak że ochron ę tras migracyjnych zwierz ąt. 2. Gospodarowanie zasobami przyrody nieo żywionej powinno by ć prowadzone w sposób zapewniaj ący ochron ę innych zasobów, tworów i składników przyrody, oszcz ędne użytkowanie przestrzeni oraz zachowanie szczególnie cennych tworów i składników przyrody nieo żywionej, w tym profili geologicznych i glebowych, jaski ń, turni, skałek, głazów narzutowych, naturalnych zbiorników i cieków wodnych, źródeł i wodospadów, elementów dna morza, wydm i glebowych powierzchni wzorcowych, a tak że miejsc wyst ępowania kopalnych szcz ątków ro ślin i zwierz ąt. 3. Zabrania si ę wypalania ł ąk, pastwisk, nieu żytków, rowów, pasów przydro żnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów. 4. Zabrania si ę wprowadzania do środowiska przyrodniczego oraz przemieszczania w tym środowisku ro ślin, zwierz ąt lub grzybów gatunków obcych. W projekcie Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego uwzgl ędniono zapisy ustawy „O ochronie przyrody”. Wyznaczono nast ępuj ące kierunki działa ń: 66

Prognoza oddziaływania na środowisko „Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego”

• Wprowadzenie zmian do Obszaru Natura 2000: Góra Św. Anny oraz Kamie ń Śląski • Ochrona dolin rzecznych oraz innych korytarzy ekologicznych, a tak że obszarów wodno- błotnych i ich odtworzenie • Prowadzenie ochrony czynnej siedlisk chronionych, w szczególno ści muraw kserotermicznych i ł ąk wilgotnych, a tak że restytucja, reintrodukcja, translokacja, ochrona exsitu , ochrona in situ, eksterminacja gatunków obcego pochodzenia • Wzmocnienie znaczenia ochrony ró żnorodno ści biologicznej w planowaniu przestrzennym i strategicznym gmin oraz rozwój i wsparcie bada ń przyrodniczych • Wytypowanie, ochrona oraz renaturalizacja istniej ących ekosystemów wodno-błotnych o kluczowym znaczeniu dla ochrony bioró żnorodno ści • Ochrona terenów przyrodniczo cennych przed niewła ściwym sposobem u żytkowania • Wdro żenie monitoringu przyrodniczego, w tym utworzenie bazy danych florystycznych oraz promocja rodzimej flory i fauny • Zachowanie i ochrona zasobów przyrodniczych w istniej ących kompleksach le śnych • Kontynuowanie programu przebudowy drzewostanów silnie uszkodzonych przez zanieczyszczenia powietrza • Ochrona zbiorowisk le śnych o charakterze naturalnym lub półnaturalnym oraz śródle śnych zbiorników, torfowisk, podmokło ści i cieków wodnych • Stały monitoring środowiska le śnego w celu przeciwdziałania stanom niepo żą danym (po żary, choroby, szkodniki, nielegalne wysypiska śmieci)

8.1.6. Zgodno ść celów projektu Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego z zapisami KPGO 2014 oraz PGOWO (2012- 2017) Projekt Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego w zakresie odnosz ące gospodarki odpadami jest zgodny z zapisami Ustawy o odpadach, jak równie ż uwzgl ędnia cele wyznaczone w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (KPGO 2014) oraz w Planie Gospodarki Odpadami Województwa Opolskiego (PGOWO 2012- 2017). W gospodarce odpadami komunalnymi przyj ęto nast ępuj ące cele okre ślone w KPGO 2014 oraz w PGOWO 2012- 2017: • obj ęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych 100 % mieszka ńców oraz zapewnienie obj ęcia wszystkich mieszka ńców systemem selektywnego zbierania odpadów najpó źniej do 2015 r., • zmniejszenie ilo ści odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów, aby nie było składowanych: - w 2020 r. wi ęcej ni ż 35 % masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r., • zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do ko ńca 2014 r., do maks. 60 % wytworzonych odpadów, • przygotowanie do ponownego u życia i recyklingu na poziomie min. 50 %, przynajmniej takich odpadów jak papier, tworzywa sztuczne, szkło i metale pochodz ące z gospodarstw domowych (oraz w miar ę mo żliwo ści odpadów innego pochodzenia, które ze wzgl ędu na swój charakter lub skład s ą podobne do odpadów pochodz ących z gospodarstw domowych) do 2020 r. W celu osi ągni ęcia powy ższych zało żeń proponuje si ę podj ąć nast ępuj ące działania: - rozwój selektywnej zbiórki odpadów ulegaj ących biodegradacji wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych, - skierowanie do instalacji kompostowania odpadów ulegaj ących biodegradacji pochodz ących z selektywnej zbiórki, utrzymania terenów zielonych oraz ogrodów, - rozwijanie metod zagospodarowania odpadów ulegaj ących biodegradacji u źródła poprzez stosowanie przez mieszka ńców przydomowych kompostowników.

Cele w gospodarce odpadami zawieraj ącymi azbest Cele krótko- i długookresowe:

67

Prognoza oddziaływania na środowisko „Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego”

- przeprowadzenie aktualizacji inwentaryzacji wyrobów azbestowych wyst ępuj ących na terenie gmin wchodz ących w skład powiatu, - bie żą ca aktualizacja danych dotycz ących wyst ępowania wyrobów azbestowych na terenie gminy, - sukcesywne osi ąganie celów, które zostały okre ślone w „Programie Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”, w tym usuni ęcie azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest do 2032 r.

9. OKRE ŚLENIE, ANALIZA I OCENA PRZEWIDYWANYCH ZNACZ ĄCYCH ODDZIAŁYWA Ń NA ŚRODOWISKO, W TYM ODDZIAŁYWANIA BEZPO ŚREDNIE, PO ŚREDNIE, WTÓRNE, SKUMULOWANE, KRÓTKOTERMINOWE, ŚREDNIOTERMI- NOWE I DŁUGOTERMINOWE, STAŁE I CHWILOWE ORAZ POZYTYWNE I NEGATYWNE Ocenie mo żliwych oddziaływa ń na środowisko poddano zadania uj ęte do realizacji w ramach Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego. Stopie ń i zakres oddziaływania zale żeć b ędzie przede wszystkim od lokalizacji danego przedsi ęwzi ęcia, czy b ędzie ono realizowane na terenach zurbanizowanych, przekształconych antropogenicznie czy obszarach u żytkowanych rolniczo lub te ż na obszarach cennych przyrodniczo i chronionych, gdzie negatywny zakres oddziaływania mo że by ć najwi ększy. Okre ślenie zmian stanu środowiska na obszarach obj ętych przewidywanym znacz ącym oddziaływaniem w odniesieniu do zada ń zaplanowanych w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego przy braku informacji o sposobie i dokładnych miejscach realizacji poszczególnych przedsi ęwzi ęć jest bardzo trudne. Bior ąc jednak pod uwag ę, że wi ększo ść z zamierze ń inwestycyjnych przewidywanych do realizacji w ramach Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska wymaga ć b ędzie przeprowadzenia post ępowa ń w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w odniesieniu do konkretnych warunków środowiskowych przyjęto, że na tym etapie wystarczaj ące b ędzie omówienie typowych oddziaływa ń i ich potencjalnych skutków środowiskowych. W niektórych przypadkach oddziaływanie, w zale żno ści od aspektu jaki si ę rozwa ża, mo że mie ć jednocze śnie negatywny lub pozytywny wpływ na dany element środowiska. Przy tak przeprowadzonej ocenie mo żliwe było generalne okre ślenie potencjalnych niekorzystnych skutków środowiskowych zwi ązanych z realizacj ą poszczególnych zada ń. Ponadto ocen ę t ę dokonano przede wszystkim pod k ątem oddziaływania na środowisko w fazie eksploatacji inwestycji, zakładaj ąc, że uci ąż liwo ści wyst ępuj ące w fazie budowy z reguły maj ą charakter przej ściowy. Oznaczenia: (+) - realizacja celu spowoduje pozytywne oddziaływania i skutki w zakresie analizowanego zagadnienia (-) - realizacja celu spowoduje negatywne oddziaływania i skutki w zakresie analizowanego zagadnienia (0) - realizacja celu nie wpływa w sposób zauwa żalny na analizowane zagadnienie (+/-) - realizacja celu mo że spowodowa ć zarówno pozytywne, jak i negatywne oddziaływania i skutki w zakresie analizowanego zagadnienia (N) – brak mo żliwo ści jednoznacznego okre ślenia spodziewanego oddziaływania i skutków, s ą one zale żne od wyboru szczegółowych rozwi ąza ń lub innych niemo żliwych obecnie do przewidzenia i uwzgl ędnienia w symulacji, uwarunkowa ń.

68

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Tabela 23. Przewidywane znacz ące oddziaływania na poszczególne aspekty środowiska.

Przewidywane znacz ące oddziaływania (w tym oddziaływania bezpo średnie, po średnie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na nast ępuj ące zagadnienia i aspekty środowiska:

ę

ść

ą

L.p.

ta

Cele i kierunki działania

ę ę liny ś 2000 ziemi Ludzi Wod Klimat norodno Zabytki Ro ż Zwierz Krajobraz Powietrze biologiczn Powierzchni Ró Obszary Natura Dobra Dobra materialne Zasoby naturalne

1. Cel: Osi ągni ęcie i utrzymanie dobrego stanu wód Kierunek: Uporz ądkowanie gospodarki wodnej na terenie powiatu 2. (budowa lub modernizacja sieci wodoci ągowych, budowa i rozbudowa N/+ N +/- N N 0/+ +/- +/- 0 0 0 0 + uj ęć wód, budowa lub modernizacja stacji uzdatniania wody ) Kierunek: Uporz ądkowanie gospodarki ściekowej na terenie powiatu (budowa i modernizacja sieci kanalizacyjnych, budowa, rozbudowa lub 3. N/+ N +/- N N 0/+ +/- +/- 0 0 0 0 + modernizacja oczyszczalni ścieków, budowa podczyszczalni ścieków przemysłowych, budowa szczelnych zbiorników na ścieki) Kierunek: Pozostałe działania maj ące na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych (monitoring jako ści wód, prawidłowe odprowadzanie ścieków, obni żanie ładunków 4. 0 0 + 0 0 + 0 0/+ 0 0 0 0 0 zanieczyszcze ń niesionych w ściekach, badania i analizy czysto ści wód, skuteczna ochrona przed zanieczyszczeniami poprzez wdra żanie dobrych praktyk rolniczych) Cel: Osi ągni ęcie jako ści powietrza w zakresie dotrzymywania dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 i benzenu w powietrzu na terenie 5. Powiatu Krapkowickiego oraz utrzymanie jako ści powietrza atmosferycznego zgodnie z obowi ązuj ącymi standardami jako ści środowiska Kierunek: Ograniczenie emisji zanieczyszcze ń z transportu (poprawa 6. stanu technicznego dróg, zmiana w organizacji ruchu komunikacyjnego, N/+ N/+ +/- N/+ N/+ +/- +/- +/- 0 0/+ 0 0/+ 0 sprz ątanie dróg na mokro) Kierunek: Ograniczenie niskiej emisji ze źródeł komunalnych (ograniczenie emisji zanieczyszcze ń ze spalania paliw w sektorze produkcyjnym i komunalnym, likwidacja lokalnych kotłowni i podł ączenie do zbiorczej sieci cieplnej, wprowadzenie niskoemisyjnych no śników 7. 0/+ 0/+ + 0 0/+ 0 + 0 0 0 0 0/+ 0 energetycznych, modernizacja systemu ogrzewania, termomodernizacja, modernizacja procesów technologicznych, ograniczenie emisji zwi ązków zanieczyszczaj ących powietrze, likwidacja problemu spalania odpadów w gospodarstwach, w tym edukacja mieszka ńców, )

69

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Przewidywane znacz ące oddziaływania (w tym oddziaływania bezpo średnie, po średnie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na nast ępuj ące zagadnienia i aspekty środowiska:

ę

ść

ą

L.p.

ta

Cele i kierunki działania

ę ę liny ś 2000 ziemi Ludzi Wod Klimat norodno Zabytki Ro ż Zwierz Krajobraz Powietrze biologiczn Powierzchni Ró Obszary Natura Dobramaterialne Zasoby naturalne Kierunek: Promocja i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (popularyzacja odnawialnych źródeł energii, prowadzanie działa ń 8. N/+ 0/+ + 0 0/+ 0 + 0 0 0/+ 0 0/+ + edukacyjnych, zwi ększanie udziału energii ze źródeł odnawialnych, zwi ększanie wykorzystania paliw alternatywnych) Kierunek: Pozostałe działania słu żą ce poprawie jako ści powietrza atmosferycznego (monitoring jako ści powietrza, identyfikacja obszarów z 9. 0/+ 0/+ + 0 0/+ 0 + 0 0 0/+ 0 0/+ 0 przekroczeniami, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, edukacja ekologiczna w odnie sieniu do ochrony powietrza, ) Cel: Dokonanie wiarygodnej oceny nara żania społecze ństwa na ponadnormatywny hałas i podj ęcie kroków do zmniejszenia tego zagrożenia tam, 10. gdzie jest ono najwi ększe Kierunek: Ograniczenie hałasu komunikacyjnego (modernizacja dróg, 11. N/+ 0 +/- 0/+ 0 +/- +/- +/- 0 0/+ 0 0/+ 0 usprawnienie ruchu drogowego ) Kierunek: inwentaryzacja obszarów nara żonych na hałas (pomiary hałasu komunikacyjnego i przemysłowego, tworzenie i realizacja 12. 0 0 + 0/+ 0 0 0 0 0 0 0 0/+ 0 dokumentów słu żą cych ochronie przed hałasem, tworzenie obszarów ograniczonego u żytkowania) Kierunek: Pozostałe działania zwi ązane z ograniczeniem hałasu na 13. terenie Powiatu Krapkowickiego (budowa ście żek rowerowych, 0 0 + 0/+ 0 0 0 0 0 0 0 0/+ 0 usprawnienie organizacji ruchu drogowego) 14. Cel: Zachowanie bogatej ró żnorodno ści biologicznej Kierunek: Działania zwi ązane z ochron ą i rozwojem systemów chronionych (obj ęcie ochron ą nowych obiektów i obszarów cennych 15. 0/+ 0/+ 0 0/+ 0/+ 0 0/+ 0/+ 0/+ 0 0 0 0 przyrodniczo, ochrona dolin rzecznych oraz korytarzy ekologicznych, a tak że przebudowa obszarów wodno- błotnych) Kierunek: Działania zwi ązane z ochron ą zagro żonych siedlisk i gatunków ro ślin i zwierz ąt (prowadzenie ochrony lub jej wzmocnienie, wytypowanie, 16. 0/+ 0/+ 0 0/+ 0/+ 0 0/+ 0/+ 0/+ 0 0 0 0 ochrona i renaturalizacja ekosystemów wodno- błotnych, zachowanie i ochrona zasobów przyrodniczych w kompleksach le śnych) 17. Kierunek: Ochrona krajobrazu ( ochrona przed niewła ściwym sposobem 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0 0/+ 0/+ + 0 0 + 0/+

70

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Przewidywane znacz ące oddziaływania (w tym oddziaływania bezpo średnie, po średnie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na nast ępuj ące zagadnienia i aspekty środowiska:

ę

ść

ą

L.p.

ta

Cele i kierunki działania

ę ę liny ś 2000 ziemi Ludzi Wod Klimat norodno Zabytki Ro ż Zwierz Krajobraz Powietrze biologiczn Powierzchni Ró Obszary Natura Dobramaterialne Zasoby naturalne

użytkowania, wzmacnianie znaczenia ochrony krajobrazu w planowaniu przestrzennym, wzmocnienie roli rekreacyjnej zieleni, rozwój sieci szlaków turystycznych i ście żek dydaktycznych, utrzymanie zieleni przydro żnej) 18. Cel: Racjonalne u żytkowanie zasobów le śnych Kierunek: Działania zwi ązane z ochron ą zasobów le śnych (ochrona zbiorowisk le śnych, wprowadzenie zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych, inwentaryzacja gruntów zalesionych pod k ątem zdrowotno ści, 19. aktualizacja granicy rolno- le śnej, zalesianie gruntów, przebudowa 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ zniszczonych drzewostanów, stały nadzór nad gospodarka le śną, renaturalizacja obszarów le śnych, prowadzenie akcji edukacyjnej, monitoring środowiska le śnego) 20. Cel: Rekultywacja gleb zdegradowanych i zdewastowanych oraz przywracanie im funkcji przyrodniczej, rekreacyjnej lub rolniczej Kierunek: Działania wpływaj ące na popraw ę stanu środowiska glebowego (przepisy dobrych praktyk rolniczych, promowanie rolnictwa 21. ekologicznego, przeciwdziałanie erozji, zanieczyszczeniu i ogólnej 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ + 0/+ + + + 0/+ + 0/+ 0/+ degradacji gleb, racjonalne u żytkowanie nawozów i środków ochrony ro ślin, zalesienia i zakrzewienia terenów zdegradowanych) 22. Cel: Ochrona zasobów kopalin i rekultywacja terenów poeksploatacyjnych Kierunek: Ochrona zasobów i rekultywacja terenów (egzekwowanie przepisów prawa, kontrola koncesji na eksploatacje, gromadzenie, archiwizowanie i przetwarzanie danych geologicznych, uwzgl ędnianie w 23. 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ + 0/+ + + + 0/+ + 0/+ 0/+ opracowaniach planistycznych udokumentowanych złó ż, dost ęp do informacji geologicznej, rekultywacja terenów, zabezpieczenie terenów przed osuwiskami ) 24. Cel: Zabezpieczenie przed skutkami powodzi 25. Kierunek: Działania zwi ązane z ochron ą ludzi i przyrody przed powodzi ą 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+

71

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Przewidywane znacz ące oddziaływania (w tym oddziaływania bezpo średnie, po średnie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na nast ępuj ące zagadnienia i aspekty środowiska:

ę

ść

ą

L.p.

ta

Cele i kierunki działania

ę ę liny ś 2000 ziemi Ludzi Wod Klimat norodno Zabytki Ro ż Zwierz Krajobraz Powietrze biologiczn Powierzchni Ró Obszary Natura Dobramaterialne Zasoby naturalne

Powiatu Krapkowickiego (modernizacja i budowa nowych obwałowa ń, i innych urz ądze ń przeciwpowodziowych, remonty zbiorników wodnych, zapobieganie lokalizacji zabudowy na terenach zalewowych, konserwacja rzek i cieków, szybkie reagowanie i ostrze żenia w przypadku zagro żenia, opracowanie planów awaryjnych) 26. Cel: Stworzenie systemu gospodarki odpadami, zgodnego z zasad ą zrównowa żonego rozwoju i Polityk ą Ekologiczn ą Pa ństwa Kierunek: Działania zwi ązane z uporz ądkowanie odpadów komunalnych na terenie (selektywna zbiórka odpadów komunalnych, w tym: biodegradowalnych, wielkogabarytowych, remontowo- budowlanych, 27. 0/+ 0/+ + 0/+ 0/+ + 0/+ + + 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ zu żytych opon, niebezpiecznych, rozbudowa instalacji przetwarzania odpadów, budowa instalacji do przetwarzania bioodpadów, rozbudowa składowiska odpadów ) Kierunek: Działania ukierunkowane na zmniejszenie ilo ści azbestu na terenie powiatu (aktualizacja danych o ilo ści azbestu na terenie gmin 28. powiatu krapkowickiego, realizacja Programu Usuwania Wyrobów 0/+ 0/+ + 0/+ 0/+ + 0/+ + + 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ Azbestowych, dofinansowanie dla mieszka ńców likwidacj ę wyrobów azbestowych) Kierunek: Pozostałe działania maj ące na celu popraw ę sytuacji w gospodarce odpadami (edukacja ekologiczna, sporz ądzanie sprawozda ń, 29. 0/+ 0/+ + 0/+ 0/+ + 0/+ + + 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ kontrola firm odbieraj ących odpady komunalne, usuwania dzikich wysypisk, likwidacja mogilnika )

72

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

9.1. PODSUMOWANIE PRZEWIDYWANYCH ODDZIAŁYWA Ń NA POSZCZEGÓLNE ASPEKTY ŚRODOWISKA, W SZCZEGÓLNO ŚCI NA OBSZARY OBJ ĘTE OCHRON Ą

9.1.1. Oddziaływanie na obszary Natura 2000, bioró żnorodno ść biologiczn ą, ro śliny i zwierz ęta Wpływ działa ń wyznaczonych w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego na obszary obj ęte ochron ą i projektowane na podstawie Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627- tekst jednolity z pó źn. zm.) będą oceniane w oparciu o procedur ę ocen oddziaływania na środowisko w procesie ubiegania si ę o decyzj ę o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji inwestycji na zasadach okre ślonych w Ustawie z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008, nr 199, poz. 1227).

Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska jest zgodna z zapisami Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627- tekst jednolity z pó źn. zm.) oraz uwzgl ędnia zapisy aktów prawa miejscowego powołuj ących formy ochrony przyrody tj. rozporz ądzenie Nr 0151/P/19/06 Wojewody Opolskiego z dnia 8 maja 2006 r. (Dz. Urz. Wojewody Opolskiego z 2006 r. Nr 33, poz. 1136) oraz aktów prawa miejscowego odnosz ących si ę do ochrony gatunkowej ro ślin, grzybów i zwierz ąt.

Zgodnie z art. 33 Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627- tekst jednolity z pó źn. zm.) zabrania si ę, podejmowania działa ń mog ących, osobno lub w poł ączeniu z innymi działaniami, znacz ąco negatywnie oddziaływa ć na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególno ści: 1. pogorszy ć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków ro ślin i zwierz ąt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000 lub 2. wpłyn ąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub 3. pogorszy ć integralno ść obszaru Natura 2000 lub jego powi ązania z innymi obszarami.

Na terenie powiatu krapkowickiego rozci ąga si ę Obszar Chronionego Krajobrazu - Stobrawski Park Krajobrazowy. Działania podejmowane na terenie gminy będą uwzgl ędnia ć przedmiot ochrony Parku z uwagi blisko ść tego obszaru. Stobrawski Park Krajobrazowy powołany został rozporz ądzeniem Nr 0151/P/19/06 Wojewody Opolskiego z dnia 8 maja 2006 r. (Dz. Urz. Wojewody Opolskiego. z 2006 r. Nr 33, poz. 1136). Dla ochrony walorów Parku okre ślone zostały zakazy tj. 1) realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska; 2) likwidowania i niszczenia zadrzewie ń śródpolnych, przydro żnych i nadwodnych, je żeli nie wynikaj ą z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpiecze ństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urz ądze ń wodnych; 3) pozyskiwania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniało ści, w tym kopalnych szcz ątków ro ślin i zwierz ąt, a tak  e minerałów i bursztynu; 4) dokonywania zmian stosunków wodnych, je żeli zmiany te nie słu żą ochronie przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej, le śnej, wodnej lub rybackiej;

73

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

5) likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno - błotnych; 6) wylewania gnojowicy, z wyj ątkiem nawo żenia własnych gruntów rolnych; 7) prowadzenia chowu i hodowli zwierz ąt metoda bez ściółkow ą; 8) utrzymywania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych; 9) używania łodzi motorowych i innego sprz ętu motorowego na otwartych zbiornikach wodnych. Zakaz, o którym mowa w pkt 1, nie dotyczy przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z pózn. zm.), chyba że plan ochrony wyklucza ich realizacje w wybranych obszarach Parku.

W stosunku do pomników przyrody ustanowionych na terenie powiatu krapkowickiego wprowadza si ę nast ępuj ące zakazy: 1) niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru; 2) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, z wyj ątkiem prac zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym albo budow ą, odbudow ą, utrzymaniem, remontem lub napraw ą urz ądze ń wodnych; 3) uszkadzania i zanieczyszczania gleby; 4) dokonywania zmian stosunków wodnych, je żeli zmiany te nie słu żą ochronie przyrody albo racjonalnej gospodarce rolnej, le śnej, wodnej lub rybackiej; 5) zmiany sposobu u żytkowania ziemi; 6) umieszczania tablic reklamowych.

Zadania w ramach działania „Zachowanie bogatej ró żnorodno ści biologicznej” maj ą na celu popraw ę stanu przyrody na terenie powiatu krapkowickiego, bior ąc pod uwag ę ochron ę zasobów przyrodniczych, w szczególno ści obszarów cennych przyrodniczo. W efekcie korzystnie wpłyn ą na stan przyrody w powiecie.

9.1.2. Oddziaływanie na wody Realizacja zada ń w ramach zało żonego celu: Osi ągni ęcie i utrzymanie dobrego stanu wód ma w efekcie doprowadzi ć do racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi, jednocze śnie chroni ąc środowisko wodne przed zanieczyszczeniami. Wpływ działa ń wyznaczonych w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego na wody powierzchniowe i podziemne będzie oceniany w oparciu o procedur ę ocen oddziaływania na środowisko w procesie ubiegania si ę o decyzj ę o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji inwestycji na zasadach okre ślonych w Ustawie z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008, nr 199, poz. 1227). Inwestycje w zakresie budowy, rozbudowy lub modernizacji sieci wodoci ągowej, budowy lub modernizacji uj ęć wód podziemnych i budowy lub modernizacji stacji uzdatniania wody nie b ędą negatywnie oddziaływa ć na środowisko wodne w gminie. Zauwa żalny jest aspekt społeczny. Gospodarstwa domowe podł ączone zostan ą do sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej, co podwy ższy standard życia mieszka ńców. Ponadto budowa, rozbudowa lub modernizacja uj ęć wody i stacji uzdatniania pozwoli na dostarczanie wody przeznaczonej do spo życia spełniaj ącej wymagania stawanie przez rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2010r. zmieniaj ące rozporz ądzenie w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz.U. 2010, nr 72, poz. 466).

74

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Zadania ukierunkowane na popraw ę jako ści wód podziemnych i powierzchniowych poprzez uporz ądkowanie gospodarki ściekowej (budowa lub modernizacja sieci kanalizacyjnych, budowa, rozbudowa lub modernizacja oczyszczalni ścieków, systemów podczyszczania ścieków przemysłowych, budowa szczelnych zbiorników na ścieki) wpłyn ą pozytywnie na stan środowiska wodnego na terenie gminy. Skutkiem utworzenia sprawnego systemu odprowadzania ścieków komunalnych, przemysłowych i rolnych jest zmniejszenie ilo ści ścieków nieoczyszczonych odprowadzanych do środowiska. W celu ochrony środowiska wodnego przed zanieczyszczeniami ze źródeł komunalnych, przemysłowych i rolniczych stosuje si ę przepisy m.in. rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie nale ży spełni ć przy wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. 2006, nr 137, poz. 984), rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wra żliwych na zanieczyszczenie zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. Nr 241, poz. 2093), rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie dopuszczalnych mas substancji, które mogą by ć odprowadzane w ściekach przemysłowych (Dz.U. 2003, nr 35, poz. 309). Systemy kanalizacyjne nie stwarzaj ą podczas normalnej eksploatacji znacz ących zagro żeń dla środowiska. Z uwagi jednak na znacz ące oddziaływania w przypadku awarii lub wypadku wskazana jest stała kontrola stanu technicznego tych instalacji, jak równie ż opracowanie szczegółowych planów usuwania skutków awarii.

Zadania zwi ązane z popraw ą nawierzchni dróg, budow ą i przebudow ą dróg, budow ą parkingów wi ąza ć si ę będą z zagospodarowania wód opadowych i roztopowych z powierzchni utwardzonych – do systemu kanalizacji deszczowej lub rowów. Wody opadowe i roztopowe nios ą ze sob ą ładunek zanieczyszcze ń tj. zawiesina, ró żnego rodzaju substancje olejowe, w tym w ęglowodory ropopochodne, metale ci ęż kie (Pb, Zn, Cu, Cd, Cr, Ni i in.), zwi ązki organiczne i nieorganiczne, chlorki Na, Mg, Ca, zanieczyszczenia pływaj ące grube, zwi ązki biogenne (N, P, K) oraz mikrozanieczyszczenia (np. w ęglowodory aromatyczne). Powy ższe zanieczyszczenia dostaj ą si ę do wód w wyniku spływu z powierzchni utwardzonej, z wypłukiwania substancji z materiałów stosowanych do przebudowy dróg, z nieszczelnych układów paliwowych i smarowniczych sprz ętu remontowo- budowlanego wykorzystywanego przy pracach budowlanych. Działania zwi ązane z prowadzeniem prac budowlanych z u życiem sprz ętu ci ęż kiego b ędą chwilowe i krótkotrwałe, które ust ąpi ą wraz z zako ńczeniem prac budowlanych. Podczas u żytkowania dróg i parkingów powstan ą wody opadowe i roztopowe, stanowi ące potencjalne zagro żenie dla środowiska wodnego i glebowego. Wody opadowe i roztopowe z terenów komunikacyjnych przed wprowadzeniem do wód lub ziemi powinny będą spełnia ć zapisy rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie nale ży spełni ć przy wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. 2006, nr 137, poz. 984). Wody nie spełniaj ące wymaga ń powinny by ć oczyszczane, tak aby spełnione były standardy powy ższego rozporz ądzenia.

Znaczna cz ęść zada ń w sposób ogólny ujmuje problematyk ę ochron ą wód powierzchniowych i podziemnych. S ą to działania z kategorii zada ń „mi ękkich” nie powoduj ących negatywnych oddziaływa ń na środowisko wodne. Działania te b ędą miały korzystny wpływ na jako ść wód powierzchniowych i podziemnych oraz wła ściwe gospodarowanie wodami.

9.1.3. Oddziaływania na klimat akustyczny Działania wyznaczone w celu: Dokonanie wiarygodnej oceny nara żania społecze ństwa na ponadnormatywny hałas i podj ęcie kroków do zmniejszenia tego zagro żenia tam, gdzie jest ono najwi ększe wpłyn ą w sposób pozytywny na środowisko. Wszelkiego rodzaju inwestycje ograniczaj ące emisj ę hałasu do środowiska, przede wszystkim na obszarach ochrony akustycznej

75

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023 przyczyniaj ą si ę do istotnego zmniejszenia negatywnego oddziaływania powodowanego przez hałas. W Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powaitu Krapkowickiego wymieniono zadania ogólnie podejmuj ące problematyk ę ochrony przed hałasem, dotycz ące całego terenu gminy. S ą to zadania tj. prowadzenie pomiarów hałasu komunikacyjnego i przemysłowego, monitorowanie realizacji „Programu ochrony przed hałasem”, usprawnienie organizacji ruchu drogowego, tworzenie obszarów ograniczonego u żytkowania. Działania te b ędą korzystnie wpływa ć na klimat akustyczny powiatu. Działania zwi ązane z: modernizacj ą nawierzchni dróg, przebudow ą lub budow ą dróg, budow ą parkingów, budow ą ście żek rowerowych, rewitalizacj ą obszarów lub obiektów, budow ą lub modernizacj ą sieci wodoci ągowej, sie ć kanalizacyjnej, stacji uzdatniania wody lub uj ęć wody, rozbudowy instalacji do składowania lub przetwarzania odpadów, mog ą powodowa ć negatywne krótkoterminowe oddziaływania na środowisko. Sprz ęt mechaniczny wykorzystywany do prac remontowo- budowlanych powoduje zwi ększon ą emisj ę hałasu do środowiska. Przewiduje si ę, że to oddziaływanie b ędzie chwilowe i ust ąpi z chwil ą zako ńczenia prac. Wpływ działa ń wyznaczonych w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego na klimat akustyczny b ędzie oceniany w oparciu o procedur ę ocen oddziaływania na środowisko w procesie ubiegania si ę o decyzj ę o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji inwestycji na zasadach okre ślonych w Ustawie z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008, nr 199, poz. 1227). Realizacja przedsi ęwzi ęć szczególnie na terenach ochrony akustycznej będzie uwzgl ędnia ć zapisy rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 1 pa ździernika 2012 r. zmieniaj ące rozporz ądzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. 2012, nr 0, poz. 1109) oraz rozporz ądzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 roku w sprawie wymogu dla urz ądze ń używanych na zewn ątrz pomieszcze ń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz.U. 2005, nr 263 poz. 2202).

9.1.4. Oddziaływanie na powietrze Działania okre ślone w celu Osi ągni ęcie jako ści powietrza w zakresie dotrzymywania dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 i benzenu w powietrzu na terenie powiatu krapkowickiego oraz utrzymanie jako ści powietrza atmosferycznego zgodnie z obowi ązuj ącymi standardami jako ści środowiska są działaniami korzystnie wpływaj ącymi na jako ść powietrza poprzez ograniczenie emisji zanieczyszcze ń z transportu, przemysłu oraz zanieczyszcze ń ze źródeł komunalnych. Na popraw ę jako ści powietrza wypłynie zmiana stanu technicznego dróg, zmiany w organizacji ruchu drogowego, modernizacja systemów grzewczych, termomodernizacje, modernizacja procesów technologicznych na niskoemisyjne oraz budowa ście żek rowerowych. Swój wkład w popraw ę jako ści powietrza atmosferycznego b ędą miały równie ż rzetelnie przeprowadzone działania edukacyjne na temat zanieczyszcze ń wprowadzanych do powietrza ze źródeł niskiej emisji oraz szkodliwo ści spalania odpadów w gospodarstwach domowych, a w dalszej perspektywie propagowanie energii ze źródeł odnawialnych lub zach ęcanie do korzystania z rowerów. Zmniejszeniu emisji do powietrza b ędzie sprzyja ć rozwój OZE, na terenie Powiatu Krapkowickiego – wykorzystanie biomasy, biopaliw, energii wodnej. Do zada ń, które w perspektywie długookresowej wpłyn ą po średnio na jako ść powietrza nale ży zaliczy ć m.in. ochron ę zasobów przyrodniczych w istniej ących kompleksach le śnych, utrzymanie terenów zieleni (zachowana powierzchnia czynna biologicznie), wdra żanie programów rolno- środowiskowych, wszelkie działania kontrolne zwi ązane z ograniczeniem emisji do powietrza oraz akcje edukacyjne promuj ące postawy ekologiczne. Wyznaczenie zada ń polegaj ących na ograniczenie emisji do atmosfery pozwoli na wyeliminowanie zagro żenia dla zdrowia ludzi i ograniczy niszczenie fasad budynków, w tym tak że zabytkowych.

76

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Działania zwi ązane z: modernizacj ą nawierzchni dróg, przebudow ą lub budow ą dróg, budow ą parkingów, budow ą ście żek rowerowych, rewitalizacj ą obszarów lub obiektów, budow ą lub modernizacj ą sieci wodoci ągowej, sieć kanalizacyjnej, stacji uzdatniania wody lub uj ęć wody, rozbudowy instalacji do składowania lub przetwarzania odpadów, mog ą powodowa ć negatywne krótkoterminowe oddziaływania na środowisko. Sprz ęt mechaniczny wykorzystywany do prac remontowo- budowlanych powoduje zwi ększon ą emisj ę zanieczyszcze ń (pyłów i gazów) ze spalania paliw w silnikach samochodowych, ścierania opon i nawierzchni drogowej, jak równie ż okładzin hamulcowych. Emisja zanieczyszcze ń mo że wyst ąpi ć równie ż w przypadku prac spawalniczych czy prac malarskich. Przewiduje si ę, że to oddziaływanie b ędzie chwilowe i ust ąpi z chwil ą zako ńczenia prac. Podczas u żytkowania dróg i parkingów przewiduje si ę emisj ę zanieczyszcze ń do powietrza pochodz ących ze spalania paliw w silnikach samochodowych. Emitowane s ą przede wszystkim tlenek w ęgla (CO), dwutlenek w ęgla (CO 2), tlenki azotu (NO X) oraz w ęglowodory. Dodatkowym problemem jest emisja zanieczyszcze ń pyłowych pochodz ących głównie za ścierania opon, hamulców oraz nawierzchni dróg. Pyły te cz ęsto zawieraj ą metale ci ęż kie tj. ołów, nikiel, kadm i mied ź. W trakcie prowadzenia prac remontowo- budowlanych, jak równie ż w przypadku u żytkowania dróg i parkingów będą uwzgl ędnione dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu wymagane rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2012, nr 0, poz. 1031). Wpływ przedsi ęwzi ęć wyznaczonych w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego na powietrze atmosferyczne będzie oceniany w oparciu o procedur ę ocen oddziaływania na środowisko w procesie ubiegania si ę o decyzj ę o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji inwestycji na zasadach okre ślonych w Ustawie z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008, nr 199, poz. 1227).

9.1.5. Oddziaływanie na powierzchni ę ziemi i krajobraz Działania wyznaczone w celu Zachowanie bogatej ró żnorodno ści biologicznej i Racjonalne użytkowanie zasobów le śnych przez kształtowanie ich wła ściwej struktury gatunkowej i wiekowej, z zachowaniem bogactwa biologicznego - m.in. zachowanie i ochrona zasobów przyrodniczych w istniej ących kompleksach le śnych, wzmocnienie roli rekreacyjnej zieleni wpłyn ą korzystnie na gleby i zachowanie ró żnorodno ści biologicznej oraz na estetyk ę obszaru. Działania wyznaczone w celu Rekultywacja gleb zdegradowanych i zdewastowanych oraz przywracanie im funkcji przyrodniczej, rekreacyjnej lub rolniczej wpłyn ą korzystnie na stan powierzchni ziemi. Zało żone prace rewitalizacyjne/ rekultywacyjne maj ą pozytywny aspekt środowiskowy, społeczny i ekonomiczny. Wpłyn ą na popraw ę warto ści ekologicznych obszaru zdegradowanego oraz wy ższ ą warto ść ekonomiczn ą i użytkow ą. Na polepszenie jako ści gleb wpływaj ą równie ż wszystkie działania edukacyjne zwi ązane z propagowaniem odpowiedniej praktyki rolniczej w gospodarstwach oraz gospodarstw ekologicznych, wdra żaniem programów rolno- środowiskowych. Pozytywnie na gleby będą oddziaływa ć zadania: przeciwdziałania degradacji chemicznej gleb, ochrona gleb o wysokiej przydatno ści rolniczej przed przeznaczeniem na cele nierolne i niele śne oraz kształtowanie struktury upraw przeciwdziałaj ącej erozji oraz pogarszaniu si ę jako ści gleb. Działania zwi ązane z: modernizacj ą nawierzchni dróg, przebudow ą lub budow ą dróg, budow ą parkingów, budow ą ście żek rowerowych, rewitalizacj ą obszarów lub obiektów, budow ą lub modernizacj ą sieci wodoci ągowej, sie ć kanalizacyjnej, stacji uzdatniania wody lub uj ęć wody, rozbudowy instalacji do składowania lub przetwarzania odpadów, mog ą powodowa ć negatywne krótkoterminowe oddziaływania na środowisko. Sprz ęt mechaniczny wykorzystywany

77

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023 do prac remontowo- budowlanych spowodowa ć mo że zwi ększon ą emisj ę zanieczyszcze ń do ziemi ze spalania paliw w silnikach samochodowych, ścierania opon i nawierzchni drogowej, jak równie ż okładzin hamulcowych. Ponadto praca sprz ętu ci ęż kiego wi ąza ć si ę mo że z przekształceniem powierzchni ziemi na terenach obj ętych realizacj ą przedsi ęwzi ęć . Nale ży zauwa żyć, że przedsi ęwzi ęcia mog ą by ć prowadzone na terenach przekształconych. Emisja zanieczyszcze ń do powietrza pochodz ących ze spalania paliw w silnikach samochodowych, ścierania opon, hamulców oraz nawierzchni dróg tj. tlenek w ęgla (CO), dwutlenek w ęgla (CO 2), tlenki azotu (NO X) oraz w ęglowodory, metale ci ęż kie tj. ołów, nikiel, kadm i mied ź mog ą by ć deponowane do powierzchni ziemi- wtórne zanieczyszczeni. Podczas realizacji inwestycji maj ących wpływ na powierzchni ę ziemi będą przestrzegane zapisy rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 9 wrze śnia 2002 r. w sprawie standardów jako ści gleby oraz standardów jako ści ziemi (Dz.U. 2002, nr 165, poz. 1359). Wpływ działa ń wyznaczonych w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego na powierzchni ę ziemi będzie oceniany w oparciu o procedur ę ocen oddziaływania na środowisko w procesie ubiegania si ę o decyzj ę o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji inwestycji na zasadach okre ślonych w Ustawie z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008, nr 199, poz. 1227).

9.1.6. Oddziaływanie na zasoby naturalne Na etapie opracowania Prognozy oddziaływania na środowisko Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego nie stwierdzono oddziaływania na zasoby naturalne. Wpływ działa ń b ędzie oceniany w oparciu o procedur ę ocen oddziaływania na środowisko w procesie ubiegania si ę o decyzj ę o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji inwestycji na zasadach okre ślonych w Ustawie z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008, nr 199, poz. 1227).

9.1.7. Oddziaływanie na ludzi Zadania okre ślone w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska mog ą stanowi ć źródło potencjalnego uci ąż liwo ści na ludzi. B ędą to przede wszystkim inwestycje zwi ązane z u życiem sprz ętu ci ęż kiego tj. modernizacja nawierzchni dróg, przebudowa lub budowa dróg, budowa parkingów, budowa ście żek rowerowych, rewitalizacja obszarów lub obiektów, budowa lub modernizacja sieci wodoci ągowej, sieci kanalizacyjnej, stacji uzdatniania wody lub uj ęć wody, rozbudowa instalacji do składowania lub przetwarzania odpadów. Przewiduje si ę, że negatywne oddziaływania b ędą chwilowe i ust ąpi ą z chwil ą zako ńczenia robót. Wspomniane prace realizacyjne mog ą stanowi ć zagro żenie dla ruchu pieszego i kołowego, w zwi ązku z powy ższym istotne jest odpowiednio wczesne poinformowanie lokalnej ludno ści o prowadzonych pracach budowlanych i ziemnych, które umo żliwi przygotowanie si ę do ewentualnych utrudnie ń. Oprócz informacji powinno pojawi ć si ę tak że prawidłowe oznakowanie miejsc budowy. Prace o najwi ększym stopniu uci ąż liwo ści powinny odbywa ć si ę w porze dziennej, najlepiej z pomini ęciem tzw. godzin szczytu. Wszystkie prace budowlane i ziemne powinny odbywa ć zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami Prawa budowlanego, BHP itp. Podczas użytkowania infrastruktury drogowej na terenie gminy mog ą wyst ąpi ć oddziaływania na środowisko m.in. powietrze, klimat akustyczny, itp. Zamierzone działania inwestycyjne powinny by ć prowadzone z uwzgl ędnieniem dopuszczalnych standardów jako ści powietrza, poziomu hałasu itd. (cytowanych we wcze śniejszych rozdziałach). Działania zwi ązane z budow ą sieci wodoci ągowej, stacji uzdatniania wody, uj ęć wody i sieci kanalizacji pomimo oddziaływania w fazie budowy dają w efekcie korzy ści społeczne. Gospodarstwa domowe podł ączone zostan ą do sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej co podwy ższy

78

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023 standard życia mieszka ńców. Ponadto budowa, rozbudowa lub modernizacja uj ęć wody i stacji uzdatniania pozwoli na dostarczanie wody przeznaczonej do spo życia spełniaj ącej wymagania stawanie przez rozporz ądzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2010r. zmieniaj ące rozporz ądzenie w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz.U. 2010, nr 72, poz. 466). Wpływ działa ń wyznaczonych w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego na zdrowie i życie ludzi będzie oceniany w oparciu o procedur ę ocen oddziaływania na środowisko w procesie ubiegania si ę o decyzj ę o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji inwestycji na zasadach okre ślonych w Ustawie z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008, nr 199, poz. 1227).

9.1.8. Oddziaływanie na zabytki i dobra materialne Wpływ działa ń wyznaczonych w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego na zabytki będzie oceniany w oparciu o procedur ę ocen oddziaływania na środowisko w procesie ubiegania si ę o decyzj ę o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji inwestycji na zasadach okre ślonych w Ustawie z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008, nr 199, poz. 1227). Działania polegaj ące na ograniczenie emisji zanieczyszcze ń do atmosfery pozwol ą na ograniczenie niszczenia fasad budynków, w tym tak że zabytkowych. Ponadto wszelkiego rodzaju inwestycje ograniczaj ące emisj ę hałasu, przede wszystkim na obszarach zwartej zabudowy przyczyniaj ą si ę do istotnego zmniejszenia ryzyka zdrowotnego powodowanego przez hałas. Ma to swoje korzy ści równie ż dla budynków zlokalizowanych w bliskim s ąsiedztwie ci ągów komunikacyjnych, poniewa ż zmniejszaj ą si ę drgania i wibracje, które mog ą powodowa ć ich uszkodzenie. Podobnie w sytuacji podj ęcia działa ń zwi ązanych z ochron ą przed powodzi ą zmniejsz ą ryzyko zniszczenia obiektów zabytkowych. Podczas realizacja zada ń wyznaczonych w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska uwzgl ędnione zostan ą zapisy Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z pó źn. zm.).

10. ROZWI ĄZANIA MAJ ĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJ Ę PRZYRODNICZ Ą NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWA Ń NA ŚRODOWISKO, MOG ĄCYCH BY Ć REZULTATEM REALIZACJI AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA

Zgodnie z Ustaw ą Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2008r. Nr. 25, poz. 150 z pó źn. zm.) kompensacja przyrodnicza to zespół działa ń prowadz ących do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym terenie, wyrównania szkód dokonanych w środowisku przez realizacj ę przedsi ęwzi ęcia i zachowanie walorów krajobrazowych. Warianty kompensacji przyrodniczej powinny by ć okre ślone w ramach wydawanych decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla poszczególnych przedsi ęwzi ęć . Zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r . o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz.1227) decyzje te okre ślaj ą środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsi ęwzi ęć , a w szczególno ści

79

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023 warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji lub u żytkowania przedsi ęwzi ęcia, ze szczególnym uwzgl ędnieniem konieczno ści ochrony cennych warto ści przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograniczenia uci ąż liwo ści dla terenów s ąsiednich, a tak że w przypadku, gdy z oceny przedsi ęwzi ęcia na środowisko wynika potrzeba wykonania kompensacji przyrodniczej (stwierdza konieczno ść jej wykonania).

Na etapie opracowania Prognozy oddziaływania na środowisko Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego nie stwierdzono znacz ących negatywnych oddziaływa ń na środowisko. Jednak w przypadku przedsi ęwzi ęć , które b ędą wskazane w rozporz ądzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (Dz. U. z 2010 r. Nr 213, poz. 1397) podstawa prawn ą do prowadzenia post ępowania w sprawie tego typu przedsi ęwzi ęć b ędzie Ustawa z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008, nr 199, poz. 1227). Wówczas wyznaczone zostan ą działania maj ące na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensacje przyrodnicz ą dla planowanych przedsi ęwzi ęć .

Na terenie Powiatu Krapkowickiego wyst ępuj ą obszary o szczególnie wysokich walorach fizjonomicznych krajobrazu, zgodnie z „Waloryzacj ą krajobrazu naturalnego województwa opolskiego wraz z programem czynnej i biernej ochrony”. W niniejszym opracowaniu dla obszarów o szczególnie wysokich walorach fizjonomicznych krajobrazu proponuje ustalanie zakazów lokalizacji obszarowych, punktowych i liniowych dominant krajobrazowych degraduj ących walory fizjonomiczne, w szczególno ści elektrowni wiatrowych powy żej 30m wysoko ści liczonej wraz z rotorem, nowoprojektowanych linii wysokiego napi ęcia powy żej 110kV oraz punktowych dominant w postaci masztów, urz ądze ń technologicznych i innych powyżej 30m.

Wśród działa ń maj ących na celu zapobieganie oddziaływania planowanych inwestycji wyró żniono: ° prawidłowe zabezpieczenie sprz ętu technicznego oraz miejsc wykonywania prac budowlanych – remontowych, w trakcie realizacji inwestycji, ze zwróceniem szczególnej uwagi na miejsca wra żliwe na zamiany warunków siedliskowych, ° wykorzystywanie mo żliwie najlepszych dost ępnych technologii, materiałów i rozwi ąza ń konstrukcyjnych, ° dostosowanie terminów prac do terminów rozrodu zwierz ąt. Zgodnie z art. 52 ust.1 pkt 4 Ustawy o ochronie przyrody z dnia 14 kwietnia 2004r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 627- tekst jednolity z pó źn. zm.) w stosunku do gatunków dziko wyst ępuj ących zwierz ąt obj ętych ochron ą gatunkow ą obowi ązuje zakaz niszczenia ich siedlisk i ostoi. W zwi ązku powyższym przed wykonaniem prac zwi ązanych m.in. z termomodernizacj ą budynków lub usuwaniem azbestu nale ży przeprowadzi ć ich inwentaryzacj ę pod k ątem wyst ępowania ptaków, w szczególno ści jerzyka (Apus apus) i wróbla (Passer domesticus) i nietoperzy; w razie stwierdzenia wyst ępowania ww. gatunków, termin i sposób wykonania prac nale ży dostosowa ć do ich okresów l ęgowych). 11. ODDZIAŁYWANIA TRANSGRANICZNE Realizacja ustale ń Aktualizacji Program Ochrony Środowiska nie b ędzie powodowa ć znacz ących oddziaływa ń transgranicznych. Jednak że, ze wzgl ędu na fakt podpisania przez Polsk ę i ratyfikowania Konwencji o ocenach oddziaływania w kontek ście transgranicznym nale ży podkre śli ć obowi ązek informowania pa ństw w przypadku podejmowania działa ń mog ących znacz ąco oddziaływa ć na ich terytorium.

80

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

12. ANALIZA ROZWI ĄZA Ń ALTERNATYWNYCH DO ROZWI ĄZA Ń ZAPROPONOWANYCH W AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA

Realizacja przedsi ęwzi ęć w ramach Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego w perspektywie długofalowej ma pozytywny wpływ na środowisko i proponowanie rozwi ąza ń alternatywnych nie ma uzasadnienia. Ponadto, ze wzgl ędu na ogólny charakter dokumentu brak jest mo żliwo ści precyzyjnego okre ślenia działa ń alternatywnych dla wskazanych zada ń. W przypadku przedsi ęwzi ęć , które b ędą wskazane w rozporz ądzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (Dz. U. z 2010 r. Nr 213, poz. 1397) podstawa prawn ą do prowadzenia post ępowania w sprawie tego typu przedsięwzi ęć b ędzie Ustawa z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008, nr 199, poz. 1227). Wówczas wyznaczone zostan ą działania alternatywne dla planowanych przedsi ęwzi ęć . Skutki środowiskowe podejmowanych działa ń w du żej mierze zale żą od lokalnej chłonno ści środowiska lub od wyst ępowania w rejonie realizacji przedsi ęwzi ęcia tzw. obszarów wra żliwych. Rozwa żaj ąc warianty alternatywne przedsi ęwzi ęcia rozwa ża si ę: warianty lokalizacji, warianty konstrukcyjne i technologiczne, warianty organizacyjne, a tak że wariant niezrealizowania inwestycji tzw. wariant „0”. Nale ży jednak pami ęta ć, że nawet wybór Wariantu „0”, mo że wi ąza ć się z pewnymi konsekwencjami, poniewa ż brak realizacji inwestycji mo że wywoła ć negatywny skutek dla środowiska. 13. PROPOZYCJE DOTYCZ ĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIE Ń PROJEKTOWANEJ AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ CZ ĘSTOTLIWO ŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA

W Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego okre ślone s ą zasady oceny i monitorowania efektów jego realizacji. Zaproponowane w nim wska źniki pozwalaj ą okre śli ć stopie ń realizacji poszczególnych działań i prognozowa ń zwi ązane z tym zmiany w środowisku. Oceny realizacji Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dokonuje si ę co dwa lata i w oparciu o nast ępuj ące zagadnienia: - okre ślenie zaawansowania przyj ętych celów, - okre ślenie stopnia wykonania zada ń (działa ń), - ocena rozbie żno ści pomi ędzy przyj ętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem.

System oceny skutków realizacji programu powinien by ć oparty na odpowiednio dobranych wska źnikach presji, stanu i reakcji. Monitoring, powinien by ć prowadzony w cyklu rocznym, a sprawozdania z jego realizacji powinny by ć udost ępniane, zgodnie z wymogami ustawy Prawo Ochrony Środowiska, co najmniej w cyklu dwuletnim. Monitoring ten obejmuje dwa podstawowe rodzaje kontrolowania zmian, które najogólniej mo żna okre śli ć jako: - monitoring ilo ściowy, - monitoring jako ściowy.

81

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Uj ęcie ilo ściowe – obrazuje prognoz ę zmian konkretnych wielko ści (wska źników). Nie do wszystkich elementów środowiska da si ę przypisa ć wska źniki (nie wszystkie dane s ą dost ępne), aby dokona ć prognozy ilo ściowej w niektórych elementach środowiska. Do prognozowania zmian wska źników w przyszło ści wykorzystano informacje o dynamice zmian tych wska źników w przeszło ści, nakładów w okresach poprzednich i planowanych do poniesienia (uwzgl ędniono fakt, i ż cz ęść zaplanowanych nakładów w poprzednim okresie nie została zrealizowana), oraz wymogi UE. Uj ęcie jako ściowe – dla elementów środowiska, dla których nie mo żna prognozowa ć okre ślonych wska źników lub jest to utrudnione, wykorzystano ocen ę jako ściow ą, która stanowi jednocześnie uzupełnienie do oceny ilo ściowej.

W zwi ązku z realizacj ą celów okre ślonych w Aktualizacji Programie Ochrony Środowiska proponuje si ę prowadzenie monitoringu: • emisji hałasu i jako ści powietrza - w przypadku realizacji inwestycji drogowych, inwestycji dotycz ących gospodarki wodno- ściekowej, zmian u żytkowania terenu i innych czynno ści zwi ązanych z emisj ą hałasu, pyłu i gazu do otoczenia; • jako ści i ilo ści wód- w przypadku realizacji inwestycji drogowych, inwestycji dotycz ących gospodarki wodno- ściekowej i innych czynno ści mog ących mie ć wpływ na stan jako ściowy i ilo ściowy zasobów wodnych, • stanu i jako ści gleby- czynno ści mog ących mie ć wpływ na przekształcenie jej powierzchni oraz na jej jako ść , • stanu przyrody- w przypadku czynno ści mog ących mie ć wpływ na zmniejszenie zasobów przyrodniczych.

Uzupełnieniem monitoringu wskazanego w niniejszej Prognozie mo że by ć monitoring prowadzony przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu.

14. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

‹ Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego jest zgodna ze strategicznym dokumentem Unii Europejskiej –priorytetami VI Wspólnotowego Programu Działa ń w Zakresie Środowiska Naturalnego. Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska uwzgl ędnia równie ż zapisy podstawowych, krajowych dokumentów strategicznych: Polityki Ekologicznej Pa ństwa, Wojewódzkiego Programu Ochrony Środowiska oraz Krajowego Planu Gospodarki Odpadami (KPGO2014) i Planu Gospodarki Odpadami Województwa Opolskiego (PGOWO 2012- 2017). ‹ Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska umo żliwia identyfikacj ę skutków środowiskowych oraz potencjalnych zmian warunków życia mieszka ńców regionu w wyniku realizacji ustale ń dokumentu. ‹ Spo śród zidentyfikowanych problemów środowiskowych, z których wynikaj ą konkretne cele ochrony środowiska, nale ży w szczególno ści wymieni ć: - ochron ę zasobów wodnych, - zmniejszenie emisji hałasu - zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, - ochron ę przyrody, w tym ró żnorodno ści biologicznej, ‹ W perspektywie, dla którego opracowano Aktualizację Programu Ochrony Środowiska konieczne jest zwrócenie szczególnej uwagi na działania z zakresu: - usprawnienia gospodarki wodno-ściekowej, z konieczno ści osi ągni ęcia do 2015 roku dobrego stanu wód: powierzchniowych i podziemnych,

82

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

- ochrony przyrody i utrzymania ró żnorodno ści biologicznej poprzez m.in. rozszerzenie obszarów chronionych, - usuni ęcie z obszaru powiatu odpadów azbestowych realizuj ąc zapisy Programów Usuwania Azbestu opracowanych dla gmin nale żą cych do powiatu krapkowickiego. ‹ Przeprowadzone w ramach niniejszej Prognozy analizy zgodno ści celów Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska z celami nadrz ędnych dokumentów strategicznych oraz podstawowych dokumentów opracowywanych na szczeblu regionalnym, wskazuj ą na znaczn ą ich spójno ść oraz zharmonizowanie. Spójno ść regionalnej polityki ekologicznej ze strategicznymi celami rozwoju powiatu i gminy jest podstaw ą równowa żenia rozwoju w horyzoncie średnio i długookresowym. Dzi ęki temu Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska mo że sta ć si ę skutecznym narz ędziem koordynacji działa ń na rzecz wdro żenia rozwoju zrównowa żonego w regionie. ‹ Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska w odniesieniu do ekosystemów le śnych, rolnych, wodnych i zurbanizowanych oraz podstawowych komponentów środowiska charakteryzuje si ę zdecydowan ą przewag ą korzystnych skutków środowiskowych. ‹ System gospodarki odpadami na terenie powiatu krapkowickiego jest zgodny z ustaleniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami (KPGO 2014) i Planu Gospodarki Odpadami Województwa Opolskiego 2014 (PGOWO 2012- 2017) oraz spełnia podstawowe uwarunkowania wynikaj ące z unijnych przepisów. ‹ Rozwi ązania w zakresie gospodarki odpadami w gminach na terenie powiatu krapkowickiego mo żna uzna ć za przyjazne środowisku, nie generuj ące nieodwracalnych negatywnych oddziaływa ń.

15. STRESZCZENIE

Podstaw ą prawn ą sporz ądzenia niniejszej „Prognozy oddziaływania na środowisko Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego” jest art. 46 ust. 2 ustawy o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 pa ździernika 2008 r. (tj. Dz.U. z 2008 Nr 199 poz. 1227, z pó źn. zm.). Celem prognozy jest identyfikacja potencjalnych oddziaływa ń skutków wykonania Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska na środowisko i stwierdzenie czy realizacja proponowanych zada ń sprzyja ć b ędzie ochronie środowiska i zrównowa żonemu rozwojowi. Analiza celów ustanowionych w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska wykazała, że s ą zgodne i realizuj ą cel strategiczny wyznaczony w: - Traktacie Akcesyjnym - VI Wspólnotowym Programie Działa ń w Zakresie Środowiska Naturalnego. - Polityk ą Ekologiczn ą Pa ństwa w lata 2009-2012 z perspektyw ą do roku 2016 (PEP), - Wojewódzkim Programie Ochrony Środowiska, - Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2014 (KPGO 2014), - Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami (PGOWO 2012- 2017)

Projekt „Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego” Program ochrony środowiska przedstawia aktualny stan środowiska, okre śla hierarchi ę niezb ędnych działa ń zmierzaj ących do poprawy tego stanu, umo żliwia koordynacj ę decyzji administracyjnych oraz wybór decyzji inwestycyjnych podejmowanych przez ró żne podmioty i instytucje. Sam program nie jest dokumentem stanowi ącym, ingeruj ącym w uprawnienia poszczególnych jednostek administracji rz ądowej i samorz ądowej oraz podmiotów u żytkuj ących środowisko. Nale ży jednak oczekiwa ć, że poszczególne jego wytyczne i postanowienia b ędą

83

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023 respektowane i uwzgl ędniane w planach szczegółowych i działaniach inwestycyjnych w zakresie ochrony środowiska. Zakłada si ę, że kształtowanie polityki ekologicznej w Powiecie Krapkowickim b ędzie miało charakter procesu ci ągłego, z jednoczesnym zastosowaniem metody programowania “krocz ącego”, polegaj ącej na cyklicznym weryfikowaniu perspektywicznych celów w przekrojach etapowych i wydłu żaniu horyzontu czasowego Programu w jego kolejnych edycjach.

Opis stanu środowiska Powiat Krapkowicki jest poło żony w środkowej cz ęś ci województwa opolskiego u podnó ża Góry Św. Anny (Góry Chełmskiej). Jego siedzib ą jest miasto Krapkowice. W skład powiatu wchodz ą: · gminy miejsko-wiejskie: Gogolin, Krapkowice, Zdzieszowice, · gminy wiejskie: Strzeleczki, Walce, · miasta: Gogolin, Krapkowice, Zdzieszowice. Powiat Krapkowicki usytuowany jest na wysoko ści 170 m. n.p.m., w górnym biegu rzeki Odry u podnó ża Góry Św. Anny (Góry Chełmskiej). Rozci ąga si ę na powierzchni ok. 442 km 2 i zajmuje około 4,7 % powierzchni województwa opolskiego. Liczba mieszka ńców w powiecie krapkowickim na koniec 2014 r. wynosiła 64 850 osób, z czego w miastach zamieszkiwało 35 279 osób (ok. 54,40 %), a na terenach wiejskich 29 571 osób (ok. 45,60 %). Średnia g ęsto ść zaludnienia w powiecie krapkowickim na koniec 2014 r. wyniosła ok. 146,6 osoby/km 2. Szacuje si ę, że w kolejnych latach b ędzie nast ępował dalszy spadek liczby ludno ści Powiatu.

Wody powierzchniowe Powiat Krapkowicki posiada bogato rozbudowan ą sie ć hydrograficzn ą. Przez jego teren przepływa rzeka Odra, w zlewni tej rzeki znajduje si ę cały obszar Powiatu. Odra jest drug ą co do długo ści rzek ą Polski (854,3 km, w granicach Polski 741,9 km), powierzchnia dorzecza 118,86 tys. km 2 (z tego 106,05 tys. km 2 w Polsce). Innymi mniejszymi rzekami przepływaj ącymi przez Powiat s ą: - Osobłoga, - Biała, - Swornica, - Stradunia. Na terenie Powiatu znajduje si ę równie ż szereg zbiorników wodnych pochodzenia antropogenicznego, s ą to zbiorniki znajduj ące si ę w dolinie Odry powstałe po odci ęciu meandrów po przeprowadzeniu regulacji koryta, s ą to te ż np. stawy rybne.

Wody podziemne Zasoby wód podziemnych ści śle zwi ązane s ą ze znajduj ącymi si ę na terenie Powiatu Głównymi Zbiornikami Wód Podziemnych: - GZWP 333 o nazwie „Opole Zawadzkie”, GZWP 335 „Krapkowice - Strzelce Opolskie”, GZWP 332 „Subniecka K ędzierzyn-Głubczyce” oraz GZWP 337 „Dolina kopalna lasy Niemodli ńskie”. Najwi ększe znaczenie posiada GZWP 335, który jest intensywnie eksploatowany przez uj ęcia zaopatruj ące w wod ę miasta: Krapkowice i Gogolin oraz wiele wodoci ągów wiejskich. Celem ochrony uj ęć wód tworzone s ą strefy ochronne czyli obszary w granicach których obowi ązują ograniczenia w zakresie korzystania z nieruchomo ści gruntowych oraz wód, niezb ędny dla zapewnienia nale żytej jako ści uj ęcia. Strefy ochronne dzieli si ę na tereny ochrony bezpo średniej i po średniej. Na terenie ochrony bezpo średniej zabronione jest korzystanie z nieruchomo ści w celach nie zwi ązanych z eksploatacj ą uj ęcia. Zasi ęg terenu ochrony po średniej obejmuje obszar zasilania uj ęcia. Na terenach tych mog ą by ć wprowadzane nast ępuj ące zakazy w zakresie wykonywania robót, powoduj ących zmniejszenie podatno ści pobieranej wody, tj.:

84

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023 wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, rolnicze wykorzystanie ścieków, stosowanie środków ochrony ro ślin, budowanie dróg oraz torów kolejowych, wykonywanie robót melioracyjnych oraz wykopów ziemnych, mycie pojazdów mechanicznych, urządzanie parkingów, obozowisk lub kąpielisk, lokalizowanie zakładów przemysłowych oraz ferm chowu lub hodowli zwierz ąt, magazynów produktów ropopochodnych, składowisk odpadów. Główne Zbiorniki Wód Podziemnych (GZWP), wyznaczone dla terenu całej Polski w opracowaniu A. Kleczkowskiego (1990r.), to wytypowane do ochrony obszary wyst ępowania zbiorników wód podziemnych spełniaj ących okre ślone wymogi ilo ściowe oraz jako ściowe, istotne dla zaopatrzenia ludno ści w wod ę pitn ą.

Obszary przyrodniczo cenne Na terenie Powiatu Krapkowickiego ustanowiono nast ępuj ące formy ochrony przyrody: → Rezerwaty przyrody: Kamie ń Śląski, Lesisko → Park Krajobrazowy – Góra Świ ętej Anny; → Obszar Chronionego Krajobrazu – Bory Niemodli ńskie, Ł ęg Zdzieszowicki → Obszary Natura 2000: Kamie ń Śląski, Góra Świ ętej Anny, Ł ęg Zdzieszowicki, Żywocickie Łęgi → Pomniki przyrody

Gleby Gleby Powiatu Krapkowickiego w wi ększo ści nale żą do gleb słabych wytworzonych z piasków pochodzenia aluwialnego. Wyst ępuj ą tu głównie utwory piaszczyste, miejscami utwory gliniaste, mady we współczesnych dolinach rzecznych oraz grunty pochodzenia organicznego obj ęte ochron ą. Dominuj ą gleby lekkie zbyt przewiewne i przepuszczalne o odczynie kwa śnym. Około 10- 20 % gleb jest kwa śnych (pH poni żej 4,5) i 20-40 % gleb lekko kwa śnych (pH 4,6 do 5,5). Gleby tej grupy s ą słabo urodzajne, zaliczane do klasy IV, Va - nadające si ę pod upraw ę żyta i ziemniaków i Vb, VI – nadaj ące si ę głównie pod upraw ę żyta i łubinu. W dolinie Odry zalegaj ą mady średnie i ci ęż kie, s ą to gleby zasobne w składniki pokarmowe, u żytkowane przewa żnie jako łąki i pastwiska ze wzgl ędu na złe warunki wodne. Na terenie Powiatu wyst ępuj ą r ędziny zaliczane do pszenno-buraczanych. Dominuj ącym kompleksem glebowo-rolniczym na gruntach ornych jest kompleks żytni dobry, bardzo dobry oraz zbo żowo-pastewny mocny. Generalnie warunki przyrodnicze Powiatu Krapkowickiego mo żna okre śli ć jako do ść dobre dla rozwoju rolnictwa. Zasoby kopalin Wg bazy danych Pa ństwowego Instytutu Geologicznego na obszarze powiatu krapkowickiego wyst ępuj ą nast ępuj ące zło ża: 1. Gmina Gogolin - Chorula – kamienie drogowe i budowlane, eksploatacja zło ża zaniechana o powierzchni 17 ha. - Góra żdże – wapienie i margle, zło że zagospodarowane - Kr ępna – kruszywa naturalne, zło że rozpoznane wst ępnie o powierzchni 186,30 ha. - Obrowiec – kruszywa naturalne, zło że o zasobach prognostycznych - Tarnów Opolski – wapienie i margle, zło że zagospodarowane o powierzchni 166,22 ha. - Tarnów Opolski-Wschód – wapienie i margle, zło że rozpoznano szczegółowo o powierzchni 562 ha. 2. Gmina Krapkowice - Krapkowice S – kruszywo naturalne, zło że rozpoznane wst ępnie o powierzchni 72 ha. 3. Gmina Strzeleczki - Dobra – kruszywo naturalne, zło że rozpoznane wst ępnie o powierzchni 11,37 ha. - Komorniki – kruszywo naturalne, zło że zagospodarowane o powierzchni 13,80 ha.

85

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

- Kujawy – kruszywo naturalne, eksploatacja zło ża zaniechana o powierzchni 6,81 ha. - Kujawy 1 – kruszywo naturalne, zło że eksploatowane okresowe o powierzchni 1,98 ha. - Moszna II – kruszywo naturalne, eksploatacja zło ża zaniechana o powierzchni 6,75 ha. - Racławiczki – kruszywo naturalne, zło że zagospodarowane o powierzchni 5,46 ha. - Strzeleczki – surowce ilaste, eksploatacja zło ża zaniechana o powierzchni 6,10 ha. - Zielina – kruszywa naturalne, eksploatacja zło ża zaniechana o powierzchni 10,00 ha. 4. Gmina Walce i Zdzieszowice - Ko źle-Kr ępna – kruszywo naturalne, zło że rozpoznane wst ępnie o powierzchni 22,50 ha. 5. Gmina Walce - Walce – kruszywo naturalne, zło że rozpoznane szczegółowo o powierzchni 1,63 ha. 6. Gmina Zdzieszowice - Januszkowice - Lesiany – kruszywo naturalne, zło że eksploatowano okresowo o powierzchni 11,30 ha. - Kr ępna II – surowce ilaste, eksploatacja zło ża zaniechana o powierzchni 65,50 ha.

Okre ślenie, analiza i ocena stanu środowiska na obszarach obj ętych przewidywanym znacz ącym oddziaływaniem

Wody powierzchniowe i podziemne Analiza parametrów wód w badanych punktach wykazała w dwóch punktach stan/potencjał ekologiczny dobry i powy żej dobrego, w trzech punktach na poziomie umiarkowanym i w jednym punkcie jako zły. Stan ogólny wód tylko w jednym punkcie został oceniony jako dobry, w czterech punktach był to stan ogólny zły. Na terenie Powiatu Krapkowickiego zlokalizowano jeden punkt pomiarowy w roku 2013 i tak że jeden w 2014 roku. Zbadane wody mie ściły si ę w II i III klasie jako ści.

Powietrze atmosferyczne Na podstawie „Oceny jako ści powietrza za 2014 rok” w województwie opolskim za 2014 r.” obszar Powiatu Krapkowickiego w ramach „strefy opolskiej” został zakwalifikowany: - wg kryterium ochrony zdrowia do klasy A ze wzgl ędu na poziom SO 2, NO 2, C 6H6, CO, Pb, As, (1) Cd, Ni, do klasy C z powodu przekrocze ń dopuszczalnych poziomów substancji PM10, O 3 , (2) B(a)P, PM2,5 oraz do klasy D2 ze wzgl ędu na poziom O3 , (1) - wg kryterium ochrony ro ślin do klasy A pod wzgl ędem poziomu SO 2, NO 2, O 3 , do klasy D2 (2 ze wzgl ędu na poziom O3 . Dla zanieczyszcze ń zaklasyfikowanych do klasy C wymagane jest opracowanie „Programu Ochrony Powietrza” dla obszarów przekrocze ń poziomów dopuszczalnych. Hałas Hałas przemysłowy w Powiecie Krapkowickim stanowi zagro żenie o charakterze lokalnym, wyst ępuje głównie na terenach s ąsiaduj ących z zakładami przemysłowymi. Hałas przemysłowy stanowi ą tak źródła znajduj ące si ę na otwartej przestrzeni (punktowe źródła hałasu np. wentylatory, czerpnie, spr ęż arki itp. usytuowane na zewn ątrz budynków), jak i w budynkach (wtórne źródła hałasu - od pracy maszyn i urz ądze ń), emitowany do środowiska przez ściany, strop, okna i drzwi. Dodatkowe źródło hałasu stanowi ą ponadto prace dorywcze wykonywane poza budynkami produkcyjnymi jak np. ciecie, kucie, a tak że obsługa zakładów przez transport kołowy. Uci ąż liwo ść hałasu emitowana z tych obiektów zale ży mi ędzy innymi od ilo ści źródeł hałasu, czasu ich pracy czy odległo ści od terenów podlegaj ących ochronie akustycznej. Wytypowanie zakładów niekorzystnie oddziaływuj ących na klimat akustyczny nale ży do zada ń WIO Ś. W przypadkach stwierdzenia nadmiernego poziomu hałasu nakładane s ą kary.

86

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

W 2013 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu przeprowadził badania hałasu drogowego na terenie Powiatu Krapkowickiego w dwóch punktach pomiarowych: w Gogolinie i Krapkowicach. W 2013 roku WIO Ś w Opolu w ww. punktach pomiarowych wykonał pomiary krótkookresowych poziomów d źwi ęku L AeqD i LAeqN . Wykazano przekroczenia warto ści normatywnych hałasu komunikacyjnego w środowisku.

Okre ślenie, analiza i ocena istniej ących problemów ochrony środowiska istotnych z punktu widzenia projektu planu, w szczególno ści dotycz ących obszarów podlegaj ących ochronie

Wody powierzchniowe i podziemne Wśród zanieczyszcze ń wód powierzchniowych i podziemnych pojawiaj ą si ę zanieczyszczenia wnoszone ze źródeł punktowych, zarówno komunalnych jak i przemysłowych, a tak że zanieczyszczenia ze źródeł obszarowych. Na ich charakter składaj ą zanieczyszczenia wymywane z terenów zabudowanych, ł ąk, pastwisk i pól uprawnych przez wody opadowe. Zanieczyszczenia, które spływaj ą z terenów zabudowanych, jak równie ż z pól uprawnych przyczyniaj ą si ę do eutrofizacji wód. Na terenach u żytkowanych przez człowieka obserwuje si ę zanieczyszczenie wód gł ębinowych zwi ązkami: azotu (azotany i azotyny).

Powietrze atmosferyczne Jak wynika z zebranych informacji stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego zwi ązany jest przede wszystkim z emisj ą zanieczyszcze ń pochodz ących z emitorów zlokalizowanych na terenie powiatu krapkowickiego. Podstawowym źródłem emisji jest spalanie energetyczne, głównie paliw stałych: w ęgla, koksu, stanowi ących podstawowe paliwo dla zakładów przemysłowych, wi ększo ści lokalnych kotłowni grzewczych, obiektów obsługi rolnictwa, warsztatów rzemie ślniczych, zakładów usługowych oraz indywidualnej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zagrodowej.

Powierzchnia ziemi Do głównych czynników powoduj ących degradacj ę chemiczn ą gleb zalicza si ę: ° nadmiern ą zawarto ść metali ci ęż kich takich jak: kadm, mied ź, nikiel oraz innych substancji chemicznych, np. ropopochodnych, ° zasolenie, ° zakwaszenie przez zwi ązki siarki i azotu.

Zasoby przyrodnicze Zagro żenia dla środowiska przyrodniczego to wprowadzanie do zbiorowisk gr ądów i ł ęgów gatunków niezgodnych siedliskowo np. świerków, osuszanie ł ęgów i gr ądów oraz ł ąk, regulacja koryta rzecznego, odwadnianie starorzeczy, przekształcanie ł ąk na pola uprawne, inwazja obcych gatunków wzdłu ż koryta rzecznego. Lasy nara żone s ą na uszkodzenia przez czynniki pochodzenia biotycznego, abiotycznego i antropogenicznego. Powa żnym zagro żeniem s ą równie ż po żary. Głównymi ich przyczynami s ą: wypalanie nieu żytków przez rolników i nieostro żno ść turystów.

Hałas Z uwagi na słabo rozwini ęty przemysł na terenie gminy, skutki hałasu przemysłowego nie s ą w szerokim zakresie uci ąż liwe dla mieszka ńców.

87

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

Okre ślenie, analiza i ocena przewidywanych znacz ących oddziaływa ń na środowisko, w tym oddziaływania bezpo średnie, po średnie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne

Ocena stanu środowiska na terenie powiatu pozwoliła wskaza ć nast ępuj ące problemy ochrony środowiska: - usprawnienia gospodarki wodno-ściekowej, z konieczno ści osi ągni ęcia do 2015 roku dobrego stanu wód: powierzchniowych i podziemnych, - ochrony przyrody i utrzymania ró żnorodno ści biologicznej poprzez m.in. rozszerzenie obszarów chronionych. - ochrony powietrza atmosferycznego, ograniczanie emisji zanieczyszcze ń, - ograniczenia hałasu i jego negatywnego oddziaływania na środowisko i mieszka ńców, - usuni ęcie z obszaru gmin wchodz ących w skład powiatu odpadów azbestowych realizuj ąc zapisy Programów Usuwania Azbestu.

Wskazane problemy środowiskowe na terenie powaitu znajduj ą rozwi ązanie w ramach zaproponowanych w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska zada ń do realizacji. W Prognozie przeanalizowano mo żliwy wpływ wskazanych do realizacji w projektach zada ń na nast ępuj ące elementy: powietrze i klimat, wody, bioró żnorodno ść , powierzchni ę ziemi i gleb ę, krajobraz, dziedzictwo kulturowe, w tym zabytki, populacj ę oraz zdrowie ludzi. Okre ślono oddziaływanie na poszczególne elementy środowiska. Przy tak przeprowadzonej ocenie mo żliwe było generalne okre ślenie potencjalnych niekorzystnych skutków środowiskowych zwi ązanych z realizacj ą poszczególnych zada ń. Ponadto oceny tej dokonano przede wszystkim pod k ątem oddziaływania na środowisko w fazie eksploatacji, zakładaj ąc, że uci ąż liwo ści wyst ępuj ące w fazie budowy z reguły maj ą charakter przej ściowy. Pozytywne oddziaływania zada ń wskazanych w Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska na środowisko zdecydowanie przewa żaj ą nad negatywnymi. Pozytywne potencjalne oddziaływanie mog ą mie ć przedsi ęwzi ęcia w ramach priorytetu: − zachowanie bogatej ró żnorodno ści biologicznej, − utrzymanie i osi ągni ęcie dobrego stanu wszystkich wód, − osi ągni ęcie jako ści powietrza w zakresie dotrzymywania dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 i benzenu w powietrzu na terenie powiatu krapkowickiego oraz utrzymanie jako ści powietrza atmosferycznego zgodnie z obowi ązuj ącymi standardami jako ści środowiska − dokonanie wiarygodnej oceny nara żania społecze ństwa na ponadnormatywny hałas i podj ęcie kroków do zmniejszenia tego zagro żenia tam, gdzie jest ono najwi ększe. Negatywne krótkoterminowe oddziaływania na zasoby środowiska mog ą by ć zwi ązane z faz ą realizacji inwestycji. Jako ewentualne długoterminowe oddziaływania zidentyfikowano m.in.: - nieodwracalne przekształcenia terenów (np. inwestycje drogowe), - nieodwracalne zmiany w krajobrazie (np. inwestycje drogowe), - pogorszenie jako ści powietrza (w przypadku budowy nowych dróg), - podwy ższenie poziomu hałasu (np. inwestycje drogowe), - przerwanie szlaków migracji (np. inwestycje drogowe).

Oddziaływanie transgraniczne Realizacja ustale ń projektu „Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Krapkowickiego” nie będzie powodowa ć znacz ących oddziaływa ń transgranicznych.

Wi ększo ść proponowanych do realizacji przedsi ęwzi ęć ma pozytywny wpływ na środowisko i proponowanie rozwi ąza ń alternatywnych nie ma uzasadnienia. W przypadku inwestycji, których

88

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023 oddziaływanie na środowisko mo że by ć negatywne nale ży rozwa żać warianty alternatywne tak, aby wybra ć ten, który w najmniejszym stopniu b ędzie niekorzystnie oddziaływa ć na środowisko. W przypadku, gdy projekty nie zostan ą wdro żone prowadzi ć to b ędzie do pogł ębiania si ę problemów w zakresie ochrony środowiska, co negatywnie wpływa ć b ędzie na zdrowie mieszka ńców. Przeprowadzona analiza i ocena wszystkich priorytetów pozwala na stwierdzenie, że generalnie ich realizacja spowoduje popraw ę jako ści środowiska, zachowanie ró żnorodno ści biologicznej oraz dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego, a tak że wpłynie na ograniczanie zu żywania zasobów środowiskowych.

89

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KRAPKOWICKIEGO NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYW Ą NA LATA 2020-2023

16. LITERATURA 1. Biuletyn Statystyczny Województwa Opolskiego, WUS, Opole. 2. Centralna baza danych geologicznych - http://baza.pgi.waw.pl/. 3. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Ekologiczne zagadnienia odwodnienia pasa drogowego, Warszawa, 2009r. 4. http://energetyka.w.polsce.org 5. http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/index.php 6. http://www.opole.pios.gov.pl 7. http://www.oze.ranking.pl 8. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014. 9. Opracowania Wydziału Monitoringu Środowiska, WIOS, Opole, 2009-2011. 10. Opracowanie „Parki podworskie w województwie opolskim”. 11. Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Opolskiego na lata 2012-2017. 12. Plan rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie opolskim 2010 13. Polityka Ekologiczna Pa ństwa w latach 2009 – 2012 z perspektyw ą do roku 2016”– Warszawa 2008 r. 14. Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata 2012-2015 z perspektyw ą do 2019 roku. 15. Raport „Energia odnawialna Opolszczyzny”. 16. Raport o stanie środowiska w województwie opolskim 2010, 2011 roku - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu. 17. Rejestr form ochrony przyrody, RDO Ś Opole, 2013. 18. Szpadt (2010 r.): Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadam

90