Monitoring Rykowiska Na Obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego W Sezonie 2017

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Monitoring Rykowiska Na Obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego W Sezonie 2017 Monitoring rykowiska na obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego w sezonie 2017 Opracowanie: Pirga Bartosz Prace terenowe: Pirga Bartosz, Polakiewicz Tomasz Rykowisko na połoninach. Fot. Bartosz Pirga ©2017 Metodyka i wyniki W sezonie 2017 oznaki nadchodzącego rykowiska można było zaobserwować już końcem sierpnia, kiedy pojawiły się pierwsze „pomruki” oraz potyczki ustalające hierarchię wśród byków. Okres regularnego rykowiska trwał prawie trzy tygodnie (17 września – 5 października) ze szczególnym nasileniem pomiędzy 19 - 28 września. Prace inwentaryzacyjne realizowało dwóch obserwatorów w okresie 2017-10-17 do 2017-10-05 sukcesywnie kontrolując główne doliny oraz pasma górskie na większości obszaru BdPN. Ekspozycja założonych tras (szczególnie grzbietowych) pozwoliła na detekcję słuchową i/lub bezpośrednią większości ryczących byków na obszarze BdPN. Trasy dobierano optymalnie pod względem unikania liczenia tych samych zwierząt na sąsiadujących transektach, zaś uzyskane – nakładające się rekordy z sąsiadujących transektów weryfikowano w celu uniknięcia przeszacowań. Podczas przejścia / przejazdu tam i z powrotem transektem zapisywano na mapie lokalizacje wszystkich - w zasięgu słuchu ryczących byków. Obserwowane osobniki w większości zarejestrowano przy pomocy lustrzanki cyfrowej wyposażonej w teleobiektyw1. Przejście / przejazd w jedną stronę dawał możliwość określenia większości lokalizacji ryczących na danym transekcie byków. Powrót tą samą drogą był potwierdzeniem uzyskanych obserwacji - chociaż czasem zdarzały się "dodatkowe" byki podczas trasy powrotnej. Przeprowadzono 18 transektów o całkowitej długości 194 km (Tab.1). Dla każdego transektu określono wartość indeksu zagęszczeń ryczących byków (IZ). Dla transektów o przebiegu „tam i z powrotem” wartość IZ wyliczano dla połowy jego długości. Prowadzono również obserwacje składu grup oraz struktury wiekowej jeleni (Tab.2). Tab.1. Przebiegi i długości przeprowadzonych transektów, liczba byków oraz indeksy zagęszczeń na transektach. LICZBA DŁUGOŚĆ WARTOŚĆ INDEKSU ZAGĘSZCZEŃ SŁYSZANYCH / ID PRZEBIEG TRANSEKTU TRANSEKTU RYCZĄCYCH BYKÓW NA KILOMETR OBSERWOWANYCH [km] TRANSEKTU(IZ) BYKÓW 1 dolina potoków Wołosaty (część), 5.0 (10.0) 10 2.00 Zwór i Terebowca (część) 2 Ustrzyki Górne – Szeroki Wierch (do 5.8 (11.6) 5 0.86 szczytu 1293 m n.p.m.) – Ustrzyki Górne 3 Wołosate – Tarnica – Halicz – 17.9 (17.9) 13 0.73 Rozsypaniec - Wołosate 4 Przełęcz Bukowska – Kińczyk 3.5 (7.0) 2 0.57 Bukowski – Przełęcz Bukowska 5 Tarnawa – Dźwiniacz – Łokieć - 5.2 (10.4) 3 0.58 Tarnawa 6 Muczne – Bukiwe Berdo – Obnoga - 12.2 (12.2 ) 8 0.66 Muczne 7 Bukowiec – Beniowa – łąki pętla - 8.3 (8.3) 0 0.00 Bukowiec 8 Hulskie – Stoły – dolina Hulskiego 8.3 (8.3) 3 0.36 9 Nasiczne – Brzegi Górne - Nasiczne 5.2 (10.4) 0 0.00 10 Przełęcz Wyżna – Wetlina – Przełęcz 7.9 (15.8) 5 0.63 Wyżna 11 Przełęcz Wyżna – połonina Wetlińska 16.4 (16.4) 24 1.40 – Krysowa - Jaworzec 12 Dział – Dolina Moczarnego 12.6 (12.6) 0 0.00 13 Brzegi Górne – Rawki – dolina 10.8 (10.8) 1 0.10 Rzeczycy 14 Nasiczne – dolina Caryńskiego – 12.1 (12.1) 2 0.16 1 Pirga B. 2017 Ukryte Oko „Gody”. Materiał multimedialny, https://vimeo.com/238207091 połonina Caryńska – Brzegi Górne 15 Jaworzec - Kalnica 3.3 (3.3) 0 0.00 16 Kalnica – grań Smereka - Wetlina 9.9 (9.9) 0 0.00 17 Przełęcz Wyżniańska – dolina 3.7 (3.7) 0 0.00 Rzeczycy 18 Dolina Hylatego – dolina Rzeki 13.3 (13.3) 1 0.07 Tab.2. Uwagi dodatkowe (obserwator, data, godzina, typ trasy i opis) dotyczące przeprowadzonych transektów. DATA / GODZINY ID OBSERWATOR OBSERWACJI / TYP OPIS OBSERWACJI / UWAGI DODATKOWE TRASY 1 Pirga Bartosz 2017-09-19 - 9 słyszanych byków 05:00-08:30 - 1 byk obserwowany - II klasa wieku piesza 2 Pirga Bartosz 2017-09-26 - 1 słyszany byk 04:45-10:30 - 1 byk obserwowany - II klasa wieku, 2 łanie, 1 cielak piesza - 1 byk obserwowany - II klasa wieku, 2 łanie - 1 byk obserwowany - II klasa wieku - 1 byk obserwowany - I klasa wieku 3 Pirga Bartosz 2017-09-27 - 8 słyszanych byków 04:45-12:00 - 1 byk obserwowany - II klasa wieku, 6 łań piesza - 1 byk obserwowany - I klasa wieku - 1 byk obserwowany - III klasa wieku, 1 łania - 1 byk obserwowany - I klasa wieku - 1 byk obserwowany - II klasa wieku, 1 łania 4 Pirga Bartosz 2017-09-29 - 2 słyszane byki – po polskiej stronie, po ukraińskiej cisza 04:45-10:00 piesza 5 Pirga Bartosz 2017-09-30 - 3 słyszane byki (2 po stronie ukraińskiej; między „systiemą a Sanem”) – wzdłuż granicy 17:00-20:00 BdPN na terenie nadleśnictwa Stuposiany widoczne ambony z myśliwymi piesza 6 Pirga Bartosz 2017-10-01 - 6 słyszanych byków 05:00-12:00 - 1 byk obserwowany - I klasa wieku piesza - 1 byk obserwowany - II klasa wieku, 2 łanie 7 Pirga Bartosz 2017-10-03 brak stwierdzeń ryczących byków i obserwacji bezpośrednich 17:30-20:00 piesza 8 Pirga Bartosz 2017-10-04 - 2 słyszane byki 05:30-12:00 - 1 byk obserwowany – spłoszony, brak możliwości stwierdzenia klasy wieku piesza 9 Polakiewicz 2017-09-20 brak stwierdzeń ryczących byków i obserwacji bezpośrednich Tomasz 17:30-18:30 rowerowa 10 Polakiewicz 2017-09-26 - 4 słyszane byki Tomasz 21:00-21:30 - 1 byk obserwowany – II klasa wieku samochodowa 11 Polakiewicz 2017-09-27 - 24 słyszane byki z obszarów przylegających i bardziej oddalonej od trasy przejścia; Tomasz 7:30-13:30 zinwentaryzowane byki nie liczone na trasach późniejszych transektów; piesza - jeden z inwentaryzowanych byków odnaleziony martwy w okresie późniejszym z ranami odniesionymi podczas walki z innym osobnikiem 12 Polakiewicz 2017-09-28 potwierdzenie części stwierdzeń (lokalizacje 5 byków) z transektu 11 Tomasz 10:00-14:30 piesza 13 Polakiewicz 2017-09-29 - 1 słyszany byk Tomasz 10:00-14:00 piesza 14 Polakiewicz 2017-09-30 - 2 słyszane byki Tomasz 10:00-13:30 piesza 15 Polakiewicz 2017-10-01 brak stwierdzeń ryczących byków i obserwacji bezpośrednich Tomasz 20:30-21:00 samochodowa 16 Polakiewicz 2017-10-02 potwierdzenie części stwierdzeń (lokalizacje 5 byków) z transektu 11 Tomasz 11:00-14:00 piesza 17 Polakiewicz 2017-10-04 brak stwierdzeń ryczących byków i obserwacji bezpośrednich Tomasz 17:00-17:30 samochodowa 18 Polakiewicz 2017-10-05 - 1 byk obserwowany – III klasa wieku Tomasz 9:30-12:00 piesza Na obszarze inwentaryzacji wyznaczono strefy koncentracji ryczących byków w oparciu o analizę gęstości punktów (lokalizacje ryczących byków) metodą Kernel (Ryc.1). Ryc.1. Rozmieszczenie ryczących byków oraz stref koncentracji rykowiska w sezonie 2017 na obszarze BdPN i w bezpośredniej bliskości granic Parku. W Bieszczadzkim Parku Narodowym oraz w bezpośredniej bliskości jego granic zinwentaryzowano 77 ryczących byków. Określono dwie strefy koncentracji rykowiska: 1) obszary połoninowe pasm Halicza, Krzemienia, Tarnicy i Szerokiego Wierchu schodzące w doliny Terebowca i Zwór; 2) pasmo połoniny Wetlińskiej oraz jej północne i południowe stoki schodzące do dolin potoków Szumlaczy i Wetlinka. Obszary nasilonego rykowiska zlokalizowane były wysoko bądź głęboko - wyżej w dolinach – dalej od niżej położonych obszarów otuliny BdPN przy jego granicy (nadleśnictwa Stuposiany i Lutowiska), na których prowadzone są polowania. W obszarach dolinowych (do 800 m n.p.m.; zakres 640 – 800 m n.p.m.) zinwentaryzowano 21% byków. Pozostałe jelenie słyszano i obserwowano w zakresie 810 – 1240 m n.p.m. (z tego ponad połowa od 1000 m n.p.m. w górę). Wydaje się, że tam gdzie jelenie mają możliwość przemieszczeń na tereny wolne od polowań następuje oczywista adaptacja behawioralna polegająca na lokalizacji miejsc godów w rejonach bezpiecznych od wpływu człowieka. .
Recommended publications
  • Epidemiological Characterization of Mycobacterium Caprae Strains
    Orłowska et al. BMC Veterinary Research (2020) 16:362 https://doi.org/10.1186/s12917-020-02581-3 RESEARCH ARTICLE Open Access Epidemiological characterization of Mycobacterium caprae strains isolated from wildlife in the Bieszczady Mountains, on the border of Southeast Poland Blanka Orłowska1*, Monika Krajewska-Wędzina2, Ewa Augustynowicz-Kopeć3, Monika Kozińska3, Sylwia Brzezińska3, Anna Zabost3, Anna Didkowska1, Mirosław Welz4, Stanisław Kaczor5, Piotr Żmuda6 and Krzysztof Anusz1 Abstract Background: The majority of animal tuberculosis (TB) cases reported in wildlife in Poland over the past 20 years have concerned the European bison inhabiting the Bieszczady Mountains in Southeast Poland: an area running along the border of Southeast Poland. As no TB cases have been reported in domestic animals in this region since 2005, any occurrence of TB in the free-living animals inhabiting this area might pose a real threat to local livestock and result in the loss of disease-free status. The aim of the study was to describe the occurrence of tuberculosis in the wildlife of the Bieszczady Mountains and determine the microbiological and molecular characteristics of any cultured strains. Lymph node samples were collected for analysis from 274 free-living animals, including European bison, red foxes, badgers, red deer, wild boar and roe deer between 2011 and 2017. Löwenstein–Jensen and Stonebrink media were used for culture. Molecular identification of strains was performed based on hsp65 sequence analysis, the GenoType®MTBC (Hain Lifescience, Germany) test, spoligotyping and MIRU-VNTR analysis. Results: Mycobacterium caprae was isolated from the lymph nodes of 21 out of 55 wild boar (38.2%; CI 95%: 26.5%, 51.4%) and one roe deer.
    [Show full text]
  • Bieszczadzka Droga (Ustrzyki Dolne-Pszczeliny)
    Bieszczadzka Droga (Ustrzyki Dolne-Pszczeliny) Podstawowe Informacje Kierunek wyjazdu: BRZEGI GÓRNE, POLSKA Czas trwania: 1 dzień Transport: BUS/AUTOKAR Wyżywienie: OBIAD WE WŁASNYM ZAKRESIE Program: BIESZCZADZKA DROGA Jak w góry to tylko z Bieszczadzką Drogą! Zostaw auto i wyrusz na szlak wspólnie z nami. Bądź EKO:) Dzięki Bieszczadzkiej drodze nie musisz martwić się jak po zakończonej wędrówce pieszej wrócisz do swojego auta oraz unikniesz kosztów za parking. Z Bieszczadzką Drogą masz możliwość dotarcia do ponad 20 bieszczadzkich szlaków górskich. To Ty decydujesz, z którego miejsca rozpoczniesz swoją wyprawę. Z łatwością dotrzesz do jednego z jej przystanków. Bieszczadzka Droga obejmuje dwie trasy: Trasa : Bóbrka - Solina - Myczków - Polańczyk - Wołkowyja - Krywe - Kalnica - Smerek -Wetlina - Brzegi Górne Przełęcz Wyżna - Brzegi Górne Przełęcz Wyżniańska Trasa : Ustrzyki Dolne - Hoszów - Rabe - Czarna -Lutowiska - Smolnik - Procisne - Stuposiany - Pszczeliny - Bereżki - Ustrzyki Górne - Brzegi Górne Przełęcz Wyżna - Brzegi Górne Przełęcz Wyżniańska Podczas przejazu przy pomocy zestawów słuchawkowych zdobędziesz informacje o historii regionu, atrakcjach turystycznych, poznasz lokalne legendy i zrelaksujesz się przy bieszczadzkiej muzyce. Po przejściu wybranego szlaku zabierzemy Cię z miejsca, w którym zakończy się Twoja wędrówka. Rozkład jazdy Bieszczadzkiej Drogi - powrót ze szlaków: Trasa: 16:00 Przełęcz Wyżniańska 16:01 Brzegi Górne PKS 16:05 Brzegi Górne - Przełęcz Wyżna (Zajazd u Górala) 16:16 Wetlina sklep ABC 16:20 Smerek PKS
    [Show full text]
  • Biuletyn Bdpn INTERNETOWY BIULETYN BIESZCZADZKIEGO PARKU NARODOWEGO - 2017
    Biuletyn BdPN INTERNETOWY BIULETYN BIESZCZADZKIEGO PARKU NARODOWEGO - 2017 Biuletyn 2017 1 SPIS TREŚCI Wstęp........................................................................................................................................3 „Kolorowe rozmowy z mieszkańcami naszej Ziemi” (Ewa Bujalska).........................................4 „Zachowamy piękno i walory przyrodnicze Bieszczadów” (Ewa Bujalska)...............................5 „Moje Bieszczady” (Ewa Bujalska)...........................................................................................9 Program „Strażnicy Gór” (Magdalena Zawadzka)...................................................................10 Wizyta Junior Rangers w BdPN (Magdalena Zawadzka).......................................................13 Wolontariat w BdPN (Ewelina Amarowicz).............................................................................15 Spotkanie szkoleniowo-informacyjne dla przewodników beskidzkich (Cezary Ćwikowski)....16 Szkolenie na licencję BdPN dla przewodników beskidzkich (Cezary Ćwikowski)..................17 Warsztaty terenowe dla przewodników beskidzkich (Cezary Ćwikowski)...............................19 Wakacyjne spotkania z przyrodą (Beata Szary)......................................................................20 XXVI Międzynarodowa Konferencja „Procesy naturalne a ochrona przyrody” (Stanisław Kucharzyk, Tomasz Winnicki)................................................................................25 VII Ogólnopolski Konkurs Fotograficzny „Różnorodność
    [Show full text]
  • Z Zagadnień Ludnościowych Powiatu Ustrzyckiego [W:] Rocznik Naukowo
    ROCZNIK NAUKOWO-DYDAKTYCZNY WSP W KRAKOWIE Zeszyt 10 Prace geograficzne 1962 Andrzej Maryański Z zagadnień ludnościowych powiatu ustrzyckiego Utworzony w roku 1951 powiat ustrzycki o powierzchni 1188 km2 zajmuje południowo-wschodni kraniec województwa rzeszowskiego. Przed wojną około 3/4 obecnego terytorium powiatu wchodziło w skład powiatu leskiego, nale­ żącego do ówczesnego województwa lwowskiego; część północno-wschodnia należała do powiatu dobromilskiego, a rejony wschodnie i południowo-wschod­ nie do powiatu turczańskiego. Po wojnie ponad 40% obecnej powierzchni powiatu znalazło się w granicach ZSRR, reszta weszła w skład powiatu leskiego. W wyniku dokonanej w roku 1951 wymiany rejonów pogranicznych pomiędzy Polską a Związkiem Radzieckim ustalona została istniejąca obecnie granica państwowa z ZSRR na tym odcinku (mapa 1). Specyficzny charakter problemów osadniczych i gospodarczych przejętego od ZSRR rejonu Ustrzyk Dolnych wywołał konieczność wydzielenia tego re­ jonu w odrębną jednostkę administracyjną. Ponieważ przejęty rejon o po­ wierzchni 500 km2 był mniejszy od przeciętnej wielkości powiatu w Polsce, dołączono do niego jeszcze skrawki pow. leskiego na północy (o powierzchni 266 km2) i na południu (o powierzchni 422 km2). Uformowrany w ten sposób powiat stał się terenem przemian demogra­ ficznych o charakterze nie spotykanym nigdzie indziej w Polsce. Przemiany ludnościowe, zaszłe w powiecie ustrzyckim, są fragmentem wielkich przemian, zachodzących na całym pograniczu polsko-radzieckim, a w szczególności na jego południowym odcinku, w związku z ustaleniem w 1945- roku nowej granicy państwowej pomiędzy Polską a ZSRR. Towa­ rzyszące temu faktowi wielkie migracje ludności przybrały największe roz­ miary na odcinku pogranicza pomiędzy Polską a Ukraińską SRR. Z Ukraiń­ skiej SRR do Polski migrowało powyżej 1 miliona Polaków. Repatriacja zaś z Polski do Ukraińskiej SRR, dokonana w latach 1945— 1949, objęła 480 tys.
    [Show full text]
  • MISCELLANEA GEOGRAPHICA WARSZAWA 1998 Vol
    MISCELLANEA GEOGRAPHICA WARSZAWA 1998 Vol. 8 Jacek Wolski LAND USE AND COVER CHANGES IN THE EVACUATED RURAL AREAS (THE CASE OF BIESZCZADY MTS) The area of Bieszczady Mts, located in south-eastern Poland, consti- tutes a particular instance of the territories which were subject to abrupt depopulation. In 1946, namely, mass displacement of population occurred there. The most drastic evacuation action was carried out in the villages of the south-eastern part of the region. The resulting local disappearance of the anthropogenic pressure for the period of several decades entailed enor- mous changes, primarily in land use and land cover. These changes will be reported in the present paper for the specific case of the former village located in the valley of Carynski creek. This case is a representative in- stance of return to natural conditions (re-naturalization) of the valley bio- tope in the situation of the complete and quite durable disappearance of the anthropogenic pressure. The purpose of the study presented in the paper was the analysis of changes in land use and in the most important elements of land cover in three time instants (1852, 1966 and 1996)*. The state of things as of the middle of 19th century was reconstructed on the basis of Austrian cadaster plans (of 1852) of the scale of 1:2880, which were generalized and trans- formed to the scale of 1:10 000. Cadasters updated in 1966 served as the basis for reconstruction of the geographical environment of the Carynski valley in the 1960s. During the field studies carried out in 1996 the detailed maps of land use were elaborated.
    [Show full text]
  • 38-713 LUTOWISKA Ustrzyki Górne, 04.01.2021 R
    DYREKTOR Ustrzyki Górne, 04.01.2021 r. BIESZCZADZKIEGO PARKU NARODOWEGO Z SIEDZIBĄ W USTRZYKACH GÓRNYCH 19 38-713 LUTOWISKA Zarządzenie nr 1/2021 Dyrektora Bieszczadzkiego Parku Narodowego z siedzibą w Ustrzykach Górnych, z dnia 4 stycznia 2021 roku, w sprawie udostępniania Bieszczadzkiego Parku Narodowego w celach naukowych, edukacyjnych i turystycznych. Na podstawie art. 8e ust. 1, w związku z artykułem 12 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 55 z późn. zm.), zarządza się co następuje: § 1 Ustala się miejsca i trasy udostępniane w celach naukowych, edukacyjnych i turystycznych na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego oraz sposoby ich udostępniania i maksymalną liczbę osób mogących wchodzić na poszczególne trasy, w kompleksy górskie bądź przebywać w danym miejscu – załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia. § 2 Zasady udostępniania Bieszczadzkiego Parku Narodowego w celach edukacyjnych i turystycznych zawiera załącznik nr 2 do niniejszego zarządzenia. § 3 Z dniem 4 stycznia 2021 r. traci moc Zarządzenie Nr 1/2020 Dyrektora Bieszczadzkiego Parku Narodowego z dnia 2 stycznia 2020 roku w sprawie udostępniania Bieszczadzkiego Parku Narodowego w celach naukowych, edukacyjnych i turystycznych. § 4 Wpływy z działalności turystycznej przeznaczone są na tworzenie i utrzymanie infrastruktury turystycznej i edukacyjnej parku narodowego oraz na ochronę przyrody. § 5 Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 4 stycznia 2021 r. Dyrektor BdPN dr Ryszard Prędki Załącznik nr 1 Do zarządzenia nr 1/2021 Dyrektora Bieszczadzkiego Parku Narodowego z siedzibą w Ustrzykach Górnych, z dnia 4 stycznia 2021 roku, w sprawie udostępniania obszaru Bieszczadzkiego Parku Narodowego w celach naukowych, edukacyjnych i turystycznych Udostępnianie obszaru Bieszczadzkiego Parku Narodowego w celach naukowych Maksymalna liczba osób mogących Lp.
    [Show full text]
  • Komunikacja I Transport W Późnym Średniowieczu I Czasach Nowożytnych
    25. KOMUNIKACJA I TRANSPORT W PÓŹNYM ŚREDNIOWIECZU I CZASACH NOWOŻYTNYCH JACEK WOLSKI Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, Zakład Geoekologii i Klimatologii Potrzeba przemieszczania się i transportu ładunków towarzyszy ludziom od początków rozwoju cywilizacji. Do połowy XIX w. w omawianym regionie i jego sąsiedztwie korzystano niemal wyłącznie z dróg, które tworzyły osie daw- nego osadnictwa i wskazywały kierunki historycznej aktywności mieszkańców. Przede wszystkim jednak służyły komunikacji lokalnej, umożliwiając realizację codziennych potrzeb o charakterze społeczno-gospodarczym, a także pełniły rolę handlową i strategiczną. W 2. połowie XIX w. nastąpił intensywny rozwój sieci kolejowej – normalnotorowe drogi żelazne cięły przedgórza i wspinały się na kolej- ne przełęcze głównego łańcucha Karpat, zaś leśne kolejki wąskotorowe dociera- ły w niedostępne wcześniej miejsca głęboko w górach. Transport wodny odgry- wał rolę marginalną i ograniczał się wyłącznie do spławu drewna prowadzonego na podgórskich odcinkach Sanu. Zakres przestrzenny niniejszego opracowania nie obejmuje wprawdzie całego galicyjskiego systemu komunikacyjno-transpor- towego, ale wykracza poza omawiany region. Bojkowszczyzna stanowiła bowiem jedynie przystanek na długich szlakach, na których granice etnograficzne nie odgrywały żadnej roli. 716 Bojkowszczyzna Zachodnia – wczoraj, dziś i jutro 25.1. Sieć drogowa 25.1.1. Najstarsze szlaki handlowe Pojęcie sieci drogowej192 w średniowieczu rozumiane było zgoła odmiennie niż obecnie. Na terenach równinnych i wyżynnych istniały raczej pewne strefy, któ- rymi należało się poruszać, chcąc dotrzeć w konkretne miejsce (Robak, 2008). Ze względu na topografię terenu ruch był bardziej skanalizowany w obszarach górskich. Wszędzie jednak nowe drogi powstawały z inicjatywy mieszkańców i podróżnych. Brak jest bowiem jakichkolwiek doniesień o zorganizowanych działaniach mających na celu tyczenie i urządzanie ciągów komunikacyjnych.
    [Show full text]
  • The Lichen Genus Opegrapha Sl in Poland
    Monographiae Botanicae 107 Monographiae Botanicae 107 Anetta Wieczorek The lichen genus Opegrapha s. l. in Poland: morphological variability, ecology, and distribution Monographiae Botanicae 107 Monographiae Botanicae 107 Ofcial publication of the Polish Botanical Society Anetta Wieczorek The lichen genus Opegrapha s. l. in Poland: morphological variability, ecology, and distribution Wrocław 2018 Editor-in-Chief of the series Zygmunt Kącki, University of Wrocław, Poland Honorary Editor-in-Chief Krystyna Czyżewska, University of Łódź, Poland Chairman of the Editorial Council Jacek Herbich, University of Gdańsk, Poland Editorial Council Idoia Biurrun, University of the Basque Country, Spain Gian Pietro Giusso del Galdo, University of Catania, Italy Jan Holeksa, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland Czesław Hołdyński, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland Bogdan Jackowiak, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland Zbigniew Mirek, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Poland Valentina Neshataeva, Komarov Botanical Institute of the Russian Academy of Sciences, Russian Federation Marcin Nobis, Jagiellonian University, Poland Arkadiusz Nowak, University of Opole, Poland Vilém Pavlů, Crop Research Institute, Czech Republic Agnieszka Anna Popiela, University of Szczecin, Poland Lucyna Śliwa, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Poland Iveta Škodová, Slovak Academy of Sciences, Slovakia David Zelený, National Taiwan University, Taiwan Jan Żarnowiec, University of Bielsko-Biala, Poland Editorial Secretary Grzegorz Swacha, University of Wrocław, Poland Managing/Production Editor Piotr Otręba, Polish Botanical Society, Poland Reviewers of the volume Damien Ertz, Botanic Garden Meise, Belgium Laszlo Lőkös, Hungarian Natural History Museum, Hungary Lucyna Śliwa, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Poland Editorial ofce University of Wrocław Botanical Garden H.
    [Show full text]
  • Regulamin Parku
    DYREKTOR Ustrzyki Górne, 02.01.2020 r. BIESZCZADZKIEGO PARKU NARODOWEGO Z SIEDZIBĄ W USTRZYKACH GÓRNYCH 19 38-713 LUTOWISKA Zarządzenie nr 1/2020 Dyrektora Bieszczadzkiego Parku Narodowego z siedzibą w Ustrzykach Górnych, z dnia 2 stycznia 2020 roku, w sprawie udostępniania Bieszczadzkiego Parku Narodowego w celach naukowych, edukacyjnych i turystycznych. Na podstawie art. 8e ust. 1, w związku z artykułem 12 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 1614 ze zm.), zarządza się co następuje: § 1 Ustala się miejsca i trasy udostępniane w celach naukowych, edukacyjnych i turystycznych na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego oraz sposoby ich udostępniania i maksymalną liczbę osób mogących wchodzić na poszczególne trasy, w kompleksy górskie bądź przebywać w danym miejscu – załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia. § 2 Zasady udostępniania Bieszczadzkiego Parku Narodowego w celach edukacyjnych i turystycznych zawiera załącznik nr 2 do niniejszego zarządzenia. § 3 Z dniem 2 stycznia 2020 r. traci moc Zarządzenie Nr 1/2019 Dyrektora Bieszczadzkiego Parku Narodowego z dnia 2 stycznia 2019 roku w sprawie udostępniania Bieszczadzkiego Parku Narodowego w celach naukowych, edukacyjnych i turystycznych. § 4 Wpływy z działalności turystycznej przeznaczone są na tworzenie i utrzymanie infrastruktury turystycznej i edukacyjnej parku narodowego oraz na ochronę przyrody. § 5 Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 2 stycznia 2020 r. Dyrektor BdPN dr Ryszard Prędki Załącznik nr 1 Do zarządzenia nr 1/2020 Dyrektora Bieszczadzkiego Parku Narodowego z siedzibą w Ustrzykach Górnych, z dnia 2 stycznia 2020 roku, w sprawie udostępniania obszaru Bieszczadzkiego Parku Narodowego w celach naukowych, edukacyjnych i turystycznych Udostępnianie obszaru Bieszczadzkiego Parku Narodowego w celach naukowych Maksymalna liczba osób mogących Lp.
    [Show full text]
  • Strategia Rozwoju Gminy Ustrzyki Dolne2015-2025
    STRATEGIA ROZWOJU POWIATU BIESZCZADZKIEGO 2016-2020 0 Streszczenie Strategia Rozwoju Powiatu Bieszczadzkiego na lata 2016-2020 jest podstawowym i najważniejszym dokumentem, określającym obszary, cele i kierunki interwencji polityki rozwoju, wyznaczającym ramy długookresowej działalności samorządu lokalnego, zgodnie z jego kompetencjami oraz współpracujących z nią jednostek na rzecz rozwoju całego powiatu. Niniejszy dokument jest także odpowiedzią na ustawowy wymóg prowadzenia polityki rozwoju w oparciu o Strategię. Obowiązująca dotąd Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Powiatu Bieszczadzkiego została opracowana w 2004 r. i w związku z upły- wem czasu wymagała gruntownej aktualizacji. Prace nad Strategią Rozwoju Powiatu Biesz- czadzkiego rozpoczęły się w grudniu 2015 r. zgodnie z umową podpisaną 1 grudnia 2015 r. pomiędzy Starostwem Powiatowym w Ustrzykach Dolnych a Bieszczadzką Agencją Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. w Ustrzykach Dolnych. Przedmiotowy dokument stanowi nie tylko element polityki rozwoju lokalnego jest także sumą świadomych opinii i rekomendacji przedstawicieli różnych społeczności tworzących wspólnotę samorządową. 1. Zakres merytoryczny, przestrzenny i czasowy. Okres obowiązywania Strategii Rozwoju Powiatu Bieszczadzkiego wyznaczono na lata 2016 – 2020. Przyjęty horyzont czasowy powinien umożliwić osiągnięcie zakładanych w Strategii celów. Wiąże się także z potrzebą dostosowania jej zapisów do terminów plano- wania na poziomie regionalnym, krajowym i unijnym, a jednocześnie do potrzeb maksy- malnego wykorzystania
    [Show full text]
  • ROCZNIK PPRZEMYSKIRZEMYSKI T
    ROCZNIK PPRZEMYSKIRZEMYSKI t. 52 NAUKI PRZYRODNICZE z. 3 (12) 2016 KOMITET REDAKCYJNY „ROCZNIKA PRZEMYSKIEGO” dr Ewa Grin-Piszczek, dr Jolanta Czartoryska, mgr Lucjan Fac, dr Grzegorz Klebowicz, dr hab. Tomasz Pudłocki (redaktor naczelny „Rocznika Przemyskiego”), mgr inż. Grzegorz Poznański, dr Maciej Waltoś Redakcja Rocznika Przemyskiego. Nauki Przyrodnicze mgr inż. Grzegorz Poznański mgr inż. Tadeusz Misiak Rada Naukowa Rocznika Przemyskiego. Nauki Przyrodnicze dr Teresa Noga (Uniwersytet Rzeszowski – Rzeszów), dr inż. Anna Maria Wajda (Uniwerystet Papieski Jana Pawła II – Kraków), dr inż. Jadwiga Środulska-Wielgus (Politechnika Krakowska – Kraków) Recenzenci prof. dr hab. Maria Łanczont (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) prof. dr hab. Eugeniusz Dubiel (Uniwersytet Jagielloński - Kraków) Redakcja techniczna Janusz Maik Projekt okładki i strony tytułowej Janusz Polaczek Logo TPN wg projektu Marii Witkiewicz Na okładce Zimowit jesienny (Colchicum autumnale L.). Fot. Tadeusz Misiak (s. 1) Panorama Wzgórz łuczycko-jaksmanickich. Fot. Tadeusz Misiak (s. 4) Dofinansowano ze środków otrzymanych od Gminy Miejskiej Przemyśl ISSN 2449-7371 Wersja drukowana jest wersją pierwotną © Copyright by Wydawnictwo Naukowe Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu 37–700 Przemyśl, ul. Kościuszki 7, tel. 16 678 56 01 www. tpn.przemysl.pl; e-mail: [email protected]; [email protected] Wydanie I. Nakład 100 egz. Druk: Sanset Przemyśl, tel. 16 671 02 22 ROCZNIK PRZEMYSKI t. 52 NAUKI PRZYRODNICZE z. 3 (12) 2016 NATALIA KOCHMAN-KĘDZIORA (Rzeszów) ANITA PAJĄCZEK (Rzeszów) ŁUKASZ PESZEK (Rzeszów) PIOTR DOMSZY (Jarosław) TERESA NOGA (Rzeszów) JADWIGA STANEK-TARKOWSKA (Rzeszów) RÓŻNORODNOŚĆ ZBIOROWISK OKRZEMEK ROZWIJAJĄCYCH SIĘ W RZECE SAN W OKOLICACH JAROSŁAWIA Wstęp Okrzemki (Bacillariophyceae) są to jednokomórkowe bądź kolonijne, stosun- kowo proste organizmy, odżywiające się w większości fotoautotroficznie, a ich zabarwienie jest brunatne lub żółtobrunatne.
    [Show full text]
  • Stonkowate (Coleoptera, Chrysomelidae) Bieszczadów
    polska akademia nauk INSTYTUT ZOOLOGII FRAGMENTA FAUNISTICA Tom 28 Warszawa, 15 III 1984 Nr 7 Lech Borowiec Stonkowate (Coleopłera, Chrysomelidae ) Bieszczadów A bstract. The author lists 158 species of the Chrysomelidae found in the Bieszczady Mts. (Poland). lie discusses their occurrence in particular habitats and describes their zoogeo* graphic characteristics. Sclerophaedon carpathicus and Aphthona stussineri have been recorded for the first time in Poland. Four species occur in Poland only in Bieszczady: the two mentio­ ned above, Asiorestia transylvanica and Psylliodes jrivaldszkyi. Znajomość występowania stonkowatych ( Coleoptera , Chrysomelidae) y? Biesz­ czadach jest bardzo słaba. Do tej pory wykazano z tego terenu tylko kilkanaście gatunków. Natomiast sąsiadujące z Bieszczadami Pogórze Przemysko-Dynow- skie, a zwłaszcza okolice Przemyśla, zostały faunistycznie dość dobrze poznane, głównie dzięki badaniom T r elli (1930). W badaniach nad stonkowatymi, obszar Bieszczadów potraktowano w ten sposób, że północną jego granicę stanowi linia Ustrzyki Dolne-Sanok, a zachodnią linia Sanok-Komańcza. Odpowiada to obszarowi przyjętemu w in­ nych opracowaniach dotyczących fauny Bieszczadów publikowanych w „Frag- menta Faunistica” w roku 1971. Najintensywniejsze badania prowadzono jednak w rejonie wysokich Bieszczadów, na południe od Sanu i na wschód od potoku Wetlina. Na niniejszą pracę składają się materiały zbierane przez autora w latach 1974-1975, 1977 i 1981. Wykorzystano ponadto bogaty zbiór stonkowatych zgromadzony przez pracowników Instytutu Zoologii PAN w Warszawie, pry­ watne zbiory T. D worzyckiego i A. G r u sz k i . Informacje o kilku gatunkach przekazał mi również doc. dr hab. A. W archałowski . Ponadto, zacytowano informacje z piśmiennictwa o gatunkach, które nie zostały znalezione w kontro­ lowanych przeze mnie zbiorach.
    [Show full text]