DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Kielce, Dnia 12 Stycznia 2005R

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Kielce, dnia 12 stycznia 2005r. Nr 10

TREŚĆ: Poz.: U C H W A Ł Y:

110  Nr 235/XXII/04 Rady Miejskiej w Chęcinach z dnia 30 grudnia 2004r. w sprawie zmiany uchwały Nr 223/XXI/04 Rady Miejskiej w Chęcinach z dnia 10 grudnia 2004r. w sprawie wysokości stawek opłaty targowej, zasad poboru, określenia inkasentów i wysokości wynagrodzenia……………………………………………………………………………………….. 657

111  Nr XVIII/88/2004 Rady Gminy w Gnojnie z dnia 15 listopada 2004r. w sprawie przyjęcia wieloletniego programu inwestycyjnego Gminy Gnojno na lata 2005-2006……………... 658

112  Nr XVIII/89/2004 Rady Gminy w Gnojnie z dnia 15 listopada 2004r. w sprawie uchwalenia Programu Rozwoju Lokalnego……………………………………………….…….. 659

113  Nr XVIII/90/2004 Rady Gminy w Gnojnie z dnia 15 listopada 2004r. w sprawie zmian w budżecie gminy w 2004r………………………………………………………………………... 687

114  Nr XXI/52/04 Rady Gminy w Gowarczowie z dnia 30 grudnia 2004r. zmieniająca uchwałę Nr III/17/02 Rady Gminy w Gowarczowie z dnia 14 grudnia 2002 roku w sprawie wzorów formularzy dla nieruchomości będących we władaniu Agencji Nieruchomości Rolnych…………………………………………………………………………… 689

115  Nr XXI/58/04 Rady Gminy w Gowarczowie z dnia 30 grudnia 2004r. w sprawie zmiany uchwały Nr XX/42/04 Rady Gminy w Gowarczowie z dnia 3 grudnia 2004 roku „w sprawie ustalenia wysokości opłaty targowej”…………………………………………… 699

116  Nr XXVIII/152/2004 Rady Gminy Rytwiany z dnia 21 grudnia 2004r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od środków transportowych w 2005r…………… 699

110

UCHWAŁA Nr 235/XXII/04 RADY MIEJSKIEJ W CHĘCINACH

z dnia 30 grudnia 2004r.

w sprawie zmiany uchwały Nr 223/XXI/04 Rady Miejskiej w Chęcinach z dnia 10 grudnia 2004r. w sprawie wysokości stawek opłaty targowej, zasad poboru, określenia inkasentów i wysokości wynagrodzenia.

Na podstawie art. 18 ust. 2, pkt 8 ustawy z kwotowych w podatkach i opłatach lokalnych (M.P. dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym Nr 46, poz. 794) oraz art. 4 ust. 1 i art. 13 pkt 2 ustawy (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591; z 2002r. Nr 23, z dnia 20 lipca 2000r. o ogłaszaniu aktów normatyw- poz. 220, Nr 62, poz. 558 i Nr 113, poz. 984, Nr 153, nych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. poz. 1271, Nr 214, poz. 1806; z 2003r. Nr 80, poz. Nr 62, poz. 718, z 2001r. Nr 46, poz. 499; z 2002r. 717, Nr 162, poz. 1568; z 2004r. Nr 102, poz. 1055, Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984; z 2003r. Nr 65, poz. Nr 116, poz. 1203), art. 15 i 19 ustawy z dnia 595; z 2004r. Nr 96, poz. 959) uchwala się co nastę- 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych puje: (Dz. U. z 2002r. Nr 9, poz. 84; z późn. zm.), obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 26 października § 1. W Uchwale Nr 223/XXI/04 Rady Miejskiej 2004r. w sprawie wysokości górnych granic stawek w Chęcinach z dnia 10 grudnia 2004r. w sprawie Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  658  Poz. 110 i 111 wysokości stawek opłaty targowej, zasad poboru, § 3. Wykonanie uchwały powierza się Bur- określenia inkasentów i wysokości wynagrodzenia mistrzowi Gminy i Miasta Chęciny. § 2 otrzymuje brzmienie: Zwalnia się z opłaty targowej sprzedaż z ręki, ko- § 4. Uchwała wchodzi w życie po upływie szów produkty rolne i sadownicze wytwarzane czternastu dni od jej ogłoszenia. przez mieszkańców Gminy Chęciny. Przewodniczący Rady Miejskiej: E. Rylski § 2. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienni- ku Urzędowym Województwa Świętokrzyskiego.

111

UCHWAŁA Nr XVIII/88/2004 RADY GMINY W GNOJNIE

z dnia 15 listopada 2004r.

w sprawie przyjęcia wieloletniego programu inwestycyjnego Gminy Gnojno na lata 2005-2006.

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6, ustawy z dnia § 1. Ustala się plan wydatków na sfinanso- 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst wanie wieloletniego programu inwestycyjnego na jednolity - Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591, zm. lata 2005-2006 z udziałem środków ZPORR zgodnie 2002r. Dz. U. Nr 23, poz. 220, Dz. U. Nr 62, poz. 558, z załącznikiem Nr 1 do niniejszej uchwały. Dz. U. Nr 113, poz. 984, Dz. U. Nr 153, poz. 1271, Dz. U. Nr 214 poz. 1806; 2003r. Dz. U. Nr 80, poz. 717, § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wój- Nr 162, poz. 1568; 2004r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, towi Gminy. poz. 1203, Nr 167, poz. 1759), oraz art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach pu- § 5. Uchwała wchodzi w życie z dniem pod- blicznych (tekst jednolity - Dz. U. z 2003r. Nr 15 poz. jęcia i podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędo- 148 , zm. 2003r. Dz. U. Nr 45, poz. 391, Dz. U. wym Województwa Świętokrzyskiego. Nr 65, poz. 594, Dz. U. Nr 166, poz. 1611, Nr 189, poz. 1851; 2004r. Dz. U. Nr 19, poz. 177; Nr 93, poz. 890; Przewodniczący Rady Gminy: P. Terlecki Nr 121, poz. 1264, Nr 123 poz. 1291 i Nr 210, poz. 2135) Rada Gminy w Gnojnie uchwala co następuje:

Załącznik Nr 1 do uchwały Nr XVIII/88/2004 Rady Gminy Gnojno z dnia 15 listopada 2004r.

Plan wydatków na inwestycje z udziałem środków ZPORR

Źródła finansowania Lata Szacunkowy Środki Lp. Nazwa zadania dział Budżet JST Budżet Środki Środki realizacji koszt w zł z innych Inne (własne) państwa prywatne ZPORR JST 1. Budowa wodociągu w miejscowościach: Jarząbki, Grabki Małe, Wola Zofiowska, Zofiówka, 2004-2006 7 500 000,00 010 1 125 000,00 750 000,00 5 625 000,00 Ruda, Wólka Bosowska, Płośnia, Pożogi 2. Przebudowa dróg gminnych: Gnojno - Poręba - Zalesie Nr drogi 000797 T 2005 2 312 198,00 600 346 840,00 231 213,00 1 734 145,00 Długość 760 mb. Wola Bokrzycka - Brzeziny Nr drogi 000799 T Długość 670 mb.

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  659  Poz. 111 i 112

Raczyce - Ruda Nr drogi 000807 T Długość 345 mb. Pożdżeń - Ruda Nr drogi 000807 T Długość 800 mb. Gnojno - Piaski Nr drogi 000810 T Długość 1080 mb. Ciechlów - Zawada Nr drogi 000818 T Długość 700 mb. Wola Zofiowska przez wieś Nr drogi 000819 T Długość 1500 mb. Wólka Bosowska - Brzozówka Nr drogi 000820 T Długość 800 mb. 3 Budowa sali gimnastycznej 2005-2006 1 500 000,00 801 225 000,00 150 000,00 1 125 000,00 przy gimnazjum w Gnojnie 4 Razem 11 312 198,00 1 696 840,00 1 131 213,00 8 484 145,00

112

UCHWAŁA Nr XVIII/89/2004 RADY GMINY W GNOJNIE

z dnia 15 listopada 2004r.

w sprawie uchwalenia Programu Rozwoju Lokalnego.

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 i pkt 9 lit. „e” gramowania Unii Europejskiej 2007-2013 dla Gmi- ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie ny Gnojno stanowiący załącznik Nr 1 do niniejszej gminnym (tekst jednolity - Dz. U. z 2001r. Nr 142, uchwały. poz. 1591, zm. 2002r. Dz. U. Nr 23, poz. 220, Dz. U. Nr 62, poz. 558, Dz. U. Nr 113, poz. 984, Dz. U. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wój- Nr 153, poz. 1271, Dz. U. Nr 214 poz. 1806; 2003r. towi Gminy. Dz. U. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568; 2004r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, Nr 167, poz. § 5. Uchwała wchodzi w życie z dniem pod- 1759), Rada Gminy w Gnojnie uchwala co następuje: jęcia i podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędo- wym Województwa Świętokrzyskiego. § 1. Przyjmuje się Program Rozwoju Lokal- nego na lata 2004-2006, oraz na kolejny okres pro- Przewodniczący Rady Gminy: P. Terlecki

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  660  Poz. 112

Załącznik Nr 1 do uchwały Nr XVIII/89/2004 Rady Gminy w Gnojnie z dnia 15 listopada 2004r.

Plan Rozwoju Lokalnego Gmina Gnojno

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  661  Poz. 112

Wprowadzenie

I. Obszar realizacji Planu Rozwoju Lokalnego II. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze Gminy Gnojno 2.1. Położenie, powierzchnia, ludność 2.2. Środowisko przyrodnicze 2.3. Turystyka 2.4. Zagospodarowanie przestrzenne 2.4.1. Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego 2.4.2. Infrastruktura techniczna 2.5 Gospodarka 2.6. Sfera społeczna 2.6.1. Sytuacja demograficzna i społeczna regionu 2.6.2. Warunki i jakość życia mieszkańców 2.6.3. Grupy społeczne wymagające wsparcia 2.6.4. Rynek pracy III. Zadania zmierzające do poprawy sytuacji na obszarze Gminy Gnojno 3.1. Celowość zadań proponowanych do realizacji 3.2. Strategiczne cele rozwoju oraz kierunki poprawy sytuacji w Gminie Gnojno 3.3. Zadania ciągłe służące realizacji wszystkich celów IV. Realizacja zadań i projektów 4.1. Zadania inwestycyjne planowane do realizacji w latach 2004-2006 V. Powiązania projektów z innymi działaniami realizowanymi na terenie Gminy /Powiatu/ Województwa VI. Wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego VII. Plan finansowy na lata 2004-2006 7.1. Plan budżetu Gminy Gnojno na rok 2004 (klasyfikacja działowa) 7.2. Plan budżetu Gminy Gnojno na lata 2004-2006 7.3. Źródła finansowania Planu Rozwoju Lokalnego w latach 2004-2006 VIII. System wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego IX. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej 9.1. System monitorowania Planu Rozwoju Lokalnego 9.2. Sposoby oceny Planu Rozwoju Lokalnego 9.3. Public Relations Planu Rozwoju Lokalnego

Wprowadzenie

Przygotowania Planu Rozwoju Lokalnego wymaga większość typowych projektów realizowanych przez samorządy, m.in.: budowa kanalizacji, oczyszczalni ścieków, modernizacja dróg, przygotowanie terenów pod inwestycje czy tworzenie bazy turystycznej. Projekty powyższe mogą zostać objęte finansowaniem z Europej- skiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Re- gionalnego. Zgodnie z założeniami, celem podejmowanych działań, powinno być zapewnienie koncentracji środków finansowych na strategicznych zadaniach samorządów, tak by środki powyższe stanowiły źródło finansowania wcześniej zaplanowanych inwestycji - według zaprogramowanej kolejności. Opracowanie wskazanego dokumentu powinno przyczynić się do realizacji najistotniejszych celów gminy. Proces planowania strategicznego należy rozpocząć od dokładnej analizy stanu gminy w podstawowych sferach życia społecznego i gospodarczego. Wnioski z przeprowadzonej diagnozy stanowią punkt wyj- ścia do określenia mocnych i słabych stron gminy, a także zdefiniowania wynikających z nich szans i zagro- żeń. Powyższe pozwala na wyznaczenie obszarów priorytetowych, opartych na mocnych stronach regionu i określenie dla nich strategicznych celów oraz zadań. Proces ten powinien mieć charakter ciągły - niezbędny jest bieżący monitoring i ocena wdrażania planów strategicznych. Za źródło informacji dla opracowania Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Gnojno posłużyły materiały przekazane przez Jednostkę Samorządu Terytorialnego - Urząd Gminy Gnojno. Fakt pozyskiwania przez auto- rów dokumentu informacji z innych źródeł znajduje odzwierciedlenie w stosownych przypisach. Najpełniejsze dane statystyczne dotyczące Województwa Świętokrzyskiego oraz Polski pochodzą ze spisu powszechnego, który odbył się w roku 2002, dlatego też wszelkie analizy porównawcze wykonywane zostały w oparciu o powyższe źródło.

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  662  Poz. 112

I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego

Zadania inwestycyjne przewidziane do realizacji w ramach niniejszego opracowania obejmują obszar Gminy Gnojno. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Gnojno programuje działania inwestycyjne samorządu na lata 2004-2013, przy założeniu iż inwestycje, których termin realizacji nie wykracza poza rok 2006 traktowane są jako prioryte- towe - ich realizacja nastąpi w pierwszej kolejności - z uwzględnieniem okresów programowania funduszy strukturalnych w Polsce, zamykających się w latach 2004-2006 oraz 2007-2013.

II. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze Gminy

2.1. Położenie, powierzchnia, ludność

Gmina Gnojno położona jest w centrum Województwa Świętokrzyskiego, w północnej części powiatu buskiego. Podzielona jest na 26 sołectw:

Balice, Janowice Poduszowskie, Płośnia, Wola Bokrzycka, Bugaj, Janowice Raczyckie, Poręba, Wola Zofiowska, Falki, Januszowice, Pożogi, Wólka Boskowska, Glinka, Jarząbki, Raczyce, Zagrody, Gnojno, Kostera, Ruda, Zawada, Gorzakiew, Maciejowice, Rzeszutki, Zofiówka. Grabki Małe, Skadla,

Tabela: Powierzchnia sołectw w gminie Gnojno

Powierzchnia Powierzchnia Powierzchnia Sołectwo Sołectwo Sołectwo [ha] [ha] [ha] Balice 909,64 Januszowice 182,88 Rzeszutki 175,10 Bugaj 230,08 Jarząbki 1030,00 Skadla 288,06 Falki 211,00 Kostera 311,14 Wola Bokrzycka 583,90 Glinka 235,59 Maciejówkę 315,65 Wola Zofiowska 182,72 Gnojno 1120,00 Płośnia 171,05 Wólka Bosowska 344,60 Gorzakiew 468,46 Poręba 129,56 Zagrody 217,30 Grabki Małe 436,38 Pożogi 272,50 Zawada 208,12 Janowice Poduszowskie 350,36 Rączyce 506,27 Zofiówka 185,90 Janowice Raczyckie 199,61 Ruda 310,13

Graniczy z gminami: a) położnymi w powiecie buskim: Busko Zdrój, Stopnica, Tuczępy, b) położnymi w powiecie kieleckim: Chmielnik, Pierzchnica, c) położnymi w powiecie staszowskim: Szydłów. Gmina umiejscowiona jest w makroregionie Niecki Nidziańskiej, mezoregionów: Niecka Połaniecka i Pogórze Szydłowskie. Teren gminy wykazuje pagórkowaty charakter, bezwzględna różnica wysokości między obszarem najniżej położonym, a położonym najwyżej wynosi około 120 m.

Gmina Gnojno zajmuje powierzchnię 95,66 km2. Na terenie gminy mieszka 4 927 osób, a gęstość zaludnienia na jej terenie wynosi 51,49 osób/km2. W 2002r. w gminie wskaźnik gęstości zaludnienia utrzymywał się na poziomie niższym niż analogiczny wskaźnik liczony dla obszarów wiejskich województwa świętokrzyskiego oraz dla obszaru powiatu buskiego. Odpo- wiednio, Gnojno: 51,88 osób/km2; obszary wiejskie województwa świętokrzyskiego: 63,68 osoby/km2; powiat buski: 77,5 osoby/km2.

Tabela: Ludność w gminie w latach 1994-2003

Sołectwo 1994 1997 2000 2003 Balice 423 402 395 382 Bugaj 157 147 152 151 Falki 168 170 175 155 Glinka 189 190 188 174 Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  663  Poz. 112

Gnojno 739 750 746 764 Gorzakiew 225 217 198 194 Grabki Małe 170 176 167 169 Janowice Poduszowskie 244 249 243 235 Janowice Raczyckie 184 183 183 176 Januszowice 78 72 76 80 Jarząbki 418 409 396 378 Kostera 168 171 172 180 Maciejowice 79 77 74 70 Płośnia 76 76 76 72 Poręba 99 96 99 102 Pożogi 142 140 121 116 Raczyce 413 401 387 366 Ruda 122 127 121 112 Rzeszutki 86 84 86 78 Skadla 229 219 202 194 Wola Bokrzycka 179 166 155 152 Wola Zofiowska 128 127 130 129 Wólka Bosowska 141 148 154 155 Zagrody 129 128 124 126 Zawada 166 160 159 153 Zofiówka 70 67 66 64 Ogółem 5222 5152 5045 4927

2.2. Środowisko przyrodnicze

Rzeźba terenu

Gmina Gnojno położona jest na terenie Niecki Połanieckiej stanowiącej część Niecki Nidziańskiej - ob- niżenia terenu między Wyżynami Przedborską i Kielecką a Wyżyną Częstochowsko-Krakowską. Teren gminy opada w kierunku południowo-wschodnim. W północnej swojej części teren gminy wkracza natomiast w obszar Pogórza Szydłowkiego. Krajobraz gminy ukształtowany został przez lodowiec. Teren jest łagodnie pofałdowany, rozcinają go doliny rzeki Wschodniej i jej dopływów: Sanicy oraz Radni. W obszarze Podgórza występują większe względne różnice wysokości.

Surowce mineralne

Na terenie gminy nie są eksploatowane surowce mineralne, choć stwierdzono ich występowanie. Złoża surowców mineralnych w gminie Gnojno: - piaski czwartorzędowe w Zagrodach, - iły trzeciorzędowe w Raczycach, - siarka w południowo-wschodniej części gminy.

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  664  Poz. 112

Wody powierzchniowe

Gmina Gnojno położna jest na terenie zlewni rzeki Wisły, a dokładnie w zlewni jej dopływu Czarnej Sta- szowskiej. Największym ciekiem wodnym przepływającym prze obszar gminy jest rzeka Wschodnia. Drugim jest Sanica - prawobrzeżny dopływ Wschodniej. Tak źródła jak i ujścia obu rzek znajdują się poza terenem gminy. Trzeci to Radna biorąca swój początek w okolicy Płośni. Ujście tej rzeki znajduje się poza granicami gminy. Poza tym, na obszarze gminy występują małe cieki wodne, należące do zlewni wyżej wymienionych rzek. Na terenie gminy znajdują się sztuczne zbiorniki wód stojących - 8 stawów rybnych - w miejscowo- ściach: Gorzakiew, Gnojno, Grabki, Jarząbki, Wólka Bosowska, Balice i Wola Bokrzycka. W sumie zajmują one 54,9 ha, co stanowi 0,57 % powierzchni gminy.

Wody podziemne

Obszar gminy Gnojno położony jest na terenach uznanych za deficytowe pod względem zasobności w wodę. Jakość wód występujących na tym obszarze nie jest zadowalająca. Na obszarze gminy wody podziemne występują na dwóch poziomach wodonośnych: trzeciorzędowym i czwartorzędowym, przy czym zasobność drugiego poziomu jest niewielka i uzależniona od opadów atmos- ferycznych. Znajduje się on również zbyt płytko by warstwy położone wyżej chroniły go przed zanieczyszcze- niami powierzchownymi. Wody z poziomu trzeciorzędowego są dobrej jakości i nie wymagaj ą uzdatniania. Mieszkańcy gminy zaopatrywani są w wodę z ujęcia w Gorzakwi.

Gleby

Na obszarze gminy występuje mozaika typów i rodzajów gleb. Ogólnie rzecz ujmując, warunki agrarne na jej terenie lokują się na poziomie niskim - poniżej średniej wojewódzkiej. Gleb klasy III i lepszych jest w sumie 15,18 %.

Tabela: Klasy bonitacyjne w gminie Gnojno w roku 2003

Klasy bonitacyjne Grunty orne Razem I II III IV V VI w ha 7,0 102,0 953,0 3 545,0 1 730,0 663,0 7000,0 w % 0,11 1,46 13,61 50,64 24,71 9,47 100,0

Dominują gleby bielicowe i pseudobielicowe. Są to gleby zaliczane do kompleksów uprawowych żyt- nich słabych i bardzo słabych, w małym procencie do kompleksu żytniego dobrego, W dolinach rzecznych występują gleby kompleksu zbożowego pastewnego słabego. Mimo to 76,54 % powierzchni gminy zajmują użytki rolne. Lasów jest tylko 17,2 %.

Warunki klimatyczne

Średnia roczna temperatura w województwie świętokrzyskim w 2002r. to 8,6°C, zanotowane maksi- mum: 36,2°C, minimum: -33,9°C. Najcieplejszym miesiącem był lipiec ze średnią temperaturą wynoszącą 20,0°C, najzimniejszym grudzień: -6,3°C. Rozkład temperatur w łatach poprzednich kształtował się podobnie, przy czym średnia temperatura w roku 2001 była niższa od przeciętnej w tym regionie i wynosiła 7,7°C. Cha- rakterystyczną cechą klimatu województwa świętokrzyskiego jest fakt, iż na jego obszarze średnie temperatu- ry są niższe niż na terenach przyległych.

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  665  Poz. 112

Suma opadów w omawianym roku wyniosła 687 mm - to mniej niż w dwóch latach poprzednich. Naj- więcej opadów spadło w maju - 134 mm, najmniej w grudniu: 14 mm, choć najczęściej największe opady przypadają na miesiąc lipiec.

Średnia prędkość wiatru w 2002r. to 2,6 m/s. Średnia prędkość wiatru na omawianym obszarze kształ- tuje się w przedziale 2,6 - 3,0 m/s1.

1 GUS, Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2003

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  666  Poz. 112

Należy zaznaczyć, iż gmina Gnojno położona jest w obszarze o najłagodniejszym klimacie na terenie województwa świętokrzyskiego - mniejsze wahania temperatur w stosunku rocznym, ale jednocześnie mniejsza suma opadów w ciągu roku.

Przyroda ożywiona W lasach położonych na terenie gminy dominuje sosna i dąb. Największe kompleksy leśne występują we wschodniej i północnej jej części oraz na północ od Balic. Są to przede wszystkim bory mieszane, bory mieszane wilgotne. W obniżeniach terenu, w centrum gminy, występują olsy. Na pomocnym wschodzie znajdują się siedliska lasów wodochronnych. Poza tym, na terenie gminy zlokalizowane są parki przydworskie, w których można podziwiać ponad trzystuletnie dęby, a także nieco młodsze świerki, jesiony, kasztany i grusze. Na terenie gminy znajdują się 1 pomnik przyrody ożywionej: 2 dęby szypułkowe rosnące przy drodze do Janowic. Stawy i ich okolice oraz tereny podmokłych łąk (najbardziej cenne zlokalizowana są na terasach zale- wowych rzek i mniejszych cieków wodnych - kanałów melioracyjnych) są siedliskami chronionych gatunków roślin, płazów i ptaków.

2.3. Turystyka

Gmina Gnojno należy do terenów o dużym potencjale turystycznym z uwagi na walory ekologiczne - obszar o nie zanieczyszczonym środowisku naturalnym - a także obecność interesujących zabytków, pomni- ków przyrody i innych atrakcji. Gmina położona jest na terenie Chmielnicko-Szydłowiskiego Obszaru Chro- nionego Krajobrazu. Tworzą go pagórki porośnięte liczną roślinnością i zdrowymi lasami. Malowniczości dodają okolicy rzeki Sanica, Wschodnia i Radnia oraz stawy rybne. W samym Gnojnie do atrakcji turystycznych należy niewątpliwie Kościół parafialny z XV w. oraz gotyc- ka kostnica i zespół dworski, złożony z dworu zajmowanego obecnie przez Dom Pomocy Społecznej. Cieka- wostkę stanowi kościół parafialny w Balicach przebudowany z dawnego pałacu, z którego pozostały jedynie zabudowania gospodarcze. Znajduje się tutaj zabytkowa dzwonnica i plebania. W Janowcach warto obejrzeć pozostałości parku dworskiego. Pomniki przyrody znajdujące się na terenie gminy Gnojno to: - 2 dęby w Balicach, - źródło podzboczowe w Płośni, na południowym zboczu rzeki Radni, - źródło szczelinowe w Skadli. Wypoczynkowi sprzyja obecność lasów o różnorodnym charakterze, na prawie 20 % powierzchni gminy. Barierę dla rozwoju turystyki na terenie gminy stanowi brak miejsc noclegowych. Dwa lokale gastro- nomiczne - bary, stanowią zaplecze rozrywkowe dla miejscowej ludności. Wypoczynkowi sprzyja obecność lasów na prawie 20 % powierzchni gminy.

2.4. Zagospodarowanie przestrzenne

2.4.1. Uwarunkowania ochrony środowiska

Na terenie gminy brak jest punktów monitorowania stanu zanieczyszczenia środowiska. Stałą kontrolą objęte są tylko wybrane elementy. Ocena całości odbywa się na podstawie badań przeprowadzonych z uwagi na bieżące potrzeby oraz na potrzeby pomiarów prowadzonych w najbliższych punktach monitoringowych. Stałą kontrolą natomiast objęta jest rzeka Wschodnia. Punkty monitorujące zlokalizowane są w Zreczu Dużym przed jej wpłynięciem na teren gminy Gnojno oraz w Strzelcach po wypłynięciu z jej terenu. Stwier- dzona czystość wody utrzymuje się na następującym poziomie: - III klasa pod względem zanieczyszczeń fizyczno-Chemicznych, - III klasa pod względem zanieczyszczeń bakteriologicznych, - III klasa/poza klasowe w klasyfikacji ogólnej. Pozostałe zbiorniki wód powierzchniowych nie są badane. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych spowodowane jest przede wszystkim przez niekontrolowany zrzut ścieków na obszarach nie objętych kanalizacją oraz spływy powierzchniowe z terenów pól (środki ochrony roślin i pestycydy). Źródłem zanieczyszczeń są także dzikie wysypiska śmieci-odpadów stałych. Wody podziemne stanowiące źródło zaopatrzenia w wodę mieszkańców - pochodzące z pokładów trze- ciorzędowych - utrzymują się w zadowalającej jakości. Wody obecne w młodszych pokładach - czwartorzęd - są, z racji płytkiego ich położenia, zanieczyszczone. Zagrożenie dla wód podziemnych, z racji niewielkich ich zasobów, stanowi także nadmierna ich eksploatacja. Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  667  Poz. 112

Na terenie gminy nie ma zakładów przemysłowych zanieczyszczających powietrze atmosferyczne. Za- grożenie stanowią jedynie zanieczyszczenia powstałe w procesie ogrzewania paliwem stałym domów mieszkalnych i budynków publicznych oraz powstałe poprzez transport samochodowy - problem szczególnie wy- raźny w pobliżu dróg. Na stan czystości powietrza w niewielkim stopniu wpływają też zanieczyszczenia pochodzące z wielkich aglomeracji miejskich, głównie śląskiej i krakowskiej oraz powiatu staszowskiego. Dla powiatu buskiego w 2002r. sporządzono oszacowanie stanu czystości powietrza. Cały obszar powiatu buskiego zaklasyfikowano do klasy A, czyli żadna substancja o normalnym poziomie dopuszczalnym nie przekracza tego poziomu. Dla terenów położonych poza aglomeracjami sklasyfikowano go w następujący sposób:

Tabela: Klasyfikacja strefy powiat buski2

Ocena ze względu na ochronę zdrowia Ocena ze względu na ochronę roślin

NO2 SO2 PM10 Pb benzen O3 NOx SO2 O3 IIIb IIIb I IIIb IIIb I IIIb II I

Głównym źródłem hałasu na terenie gminy jest ruch samochodowy. Największy hałas występuje wzdłuż drogi wojewódzkiej Chmielnik-Osiek. W rejonie nie ma zakładów przemysłowych uciążliwych dla klimatu akustycznego, linie kolejowe przebiegające przez teren gminy w znikomym stopniu wytwarzaj ą hałas. Ocena stanu gleb w Gnojenie dokonywana jest na podstawie pomiarów w profilu w Rzędowie w gminie Tu- czępy. Zanieczyszczenie metalami ciężkimi, jak i WWA, gleb w tym profilu jest zerowego stopnia. Tylko zanieczyszczenie siarczkami S-SO4 utrzymuje się w stopniu pierwszym. Zagrożenie dla jakości gleb na terenie gminy stanowią: - działania związane z rolnictwem, których efektem jest: erozja wodna, wietrzna, zanieczyszczenie nawoza- mi mineralnymi, chemicznymi środkami ochrony roślin i gnojowicą, - transport, którego produktem ubocznym jest emisja gazów i pyłów, - pożary, susze.

2.4.2. Infrastruktura techniczna

Sieć wodociągowa W gminie Gnojno podłączone do sieci wodociągowej jest 800 budynków mieszkalnych z osiemnastu miejscowości, co oznacza, że gmina jest zwodociągowana w 72 %. Całkowita długość sieci wynosi 72,8 km; zasilana jest z jednego ujęcia w Gorzakwi. Średnie zużycie wody w gminie w 2003. wynosiło 111,4 dam3, tj. średnio 0,13 dam3 na jedno mieszkanie. W 2002r. pobór wody był mniejszy: 95,0 dam3. Średnie zużycie wody w województwie świętokrzyskim w 2002r. wynosiło 27,1 m3 na 1 mieszkańca, dla obszarów wiejskich: 15,6 m3 na 1 mieszkańca, w gminie Gnoj- no3: 19,5 m3 na 1 mieszkańca.

Sieć kanalizacyjna Skanalizowana jest jedynie część miejscowości Gnojno. Do sieci podłączonych dotychczas zostało 23 budynki mieszkalne (ze 168 zlokalizowanych w sołectwie Gnojno) oraz budynki użyteczności publicznej, w sumie 58 użytkowników. Poziom skanalizowania budynków mieszkalnych wynosi 3,64 %. Całkowita długość sieci: 1,8 km. Sieć odprowadza ścieki do oczyszczalni mechaniczno-biologicznej znajdującej się w Gnojnie. Oczyszczalnia posiada przepustowość rzędu 75 m3/dobę. Pozostałe ścieki gromadzone są w przydomowych bezodpływowych zbiornikach sanitarnych i wywo- żone do miejscowej oczyszczalni ścieków.

Telefonizacja W telefon stacjonarny wyposażonych jest 636 mieszkań, co stanowi 43,35 % ogółu mieszkań w gminie. Pozostałe gospodarstwa pozbawione są dostępu do telefonii stacjonarnej. Na teren gminy dociera sygnał telefonii komórkowej.

2 Klasa iI- poziom substancji przekraczający górny próg oszacowania; Klasa II - poziom oszacowania nie przekracza górnego progu oszacowania i jest wyższy do dolnego progu oszacowania; Klasa Illb - poziom substancji nie przekracza dolnego progu oszacowania.

3 GUS, Rocznik statystyczny województwa świętokrzyskiego 2003, s.408

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  668  Poz. 112

Sieć komunikacyjna Przez obszar gminy nie przebiegają szlaki komunikacyjne o znaczeniu krajowym. Biegnie tędy natomiast droga wojewódzka: Jędrzejów - Staszów - Osiek. Poza tym, przez gminę Gnojno wytyczonych zostało 11 dróg powiatowych, łączących gminę z sąsiednimi oraz pozwalających na komunikację wewnątrz jej obszaru. Drogi gminne pozwalają na dojazd do każdej miejscowości na terenie gminy, są to jednak drogi w znacz- nej części tłuczniowe i gruntowe. Długość dróg wojewódzkich na terenie gminy to 9,3 km, długość dróg powiatowych to: 55,6 km; gminnych: 57,4 km, a dojazdowych do pól 88 km. Przez gminę przebiegają dwie linie kolejowe relacji Kielce - Połaniec oraz równoległa do niej linia LHS.

Gospodarka odpadami stałymi Odpady komunalne oraz pochodzące z procesów przemysłowych składowane są na wysypisku śmiecie w Rączycach. Odpady przemysłowe w przypadku gminy typowo rolniczej, jaką jest Gnojno, nie różnią się zasadniczo od odpadów komunalnych. Wysypisko jest wypełnione w ok.. 50 %. Jego eksploatacja przewi- dziana jest do roku 2018. Na terenie gminy nie prowadzi się segregacji śmieci. Średnia ilość odpadów wytwarzanych przez jednego mieszkańca gminy w ciągu roku to 105 kg. Rocznie wywożonych na wysypisko jest ok. tysiąca m3 odpadów: w 2001r. 1249 m3, w 2002r. 1158 m3, w 2003r. 864 m3.

Sieć gazownicza Do sieci gazociągowej podłączone są 24 mieszkania, co stanowi 3,65% mieszkań w gminie. 1103 gospodarstwa korzystają z butli gazowych, pozostałe natomiast korzystają z kuchni węglowych bądź elektrycz- nych. Długość sieci gazociągowej wynosi 3,4 km.

2.5. Gopodarka

Gmina Gnojno należy do gmin o charakterze rolniczym. Rolnictwo jest głównym miejscem zatrudnie- nia i głównym źródłem utrzymania dla większości jej mieszkańców. Użytki rolne pokrywają 76,54 % powierzchni gminy. Liczba pracujących wyłącznie lub głównie w swoim gospodarstwie rolnym w 2002r. wyniosła 1095 osób (w tym 468 kobiet) tj. 47,5 % ogółu ludności aktywnej zawodowo (2 306 osób), a 68,5 ludności pracującej (1 595)4. Liczba gospodarstw rolnych wyniosła w 2002r. 1198, z czego prowadzących działalność wyłącznie rolniczą: 909; prowadzących wyłącznie działalność pozarolniczą tylko 17; prowadzących działalność rolniczą i pozarlni- czą: 76; nie prowadzących ani działalności rolniczej ani pozarolniczej: 180.

Działalność pozarolnicza to przede wszystkim handel: 32 gospodarstwa, przetwórstwo przemysłowe: 22, budownictwo: 6, transport i magazynowanie: 10. Liczba gospodarstw prowadzących działalność pozarolnicza w obrębie dwóch lub więcej sekcji wyniosła 85. Struktura gospodarstw rolnych w gminie Gnojno ma charakter rozdrobniony. Najwięcej gospodarstw (44 %) posiada powierzchnię od 5 do 10 ha. Gospodarstwa o powierzchni większej niż 10 ha stanowią 16 %.

Tabela: Użytkowanie gruntów w gospodarstwach rolnych w 2002r.

Ogółem W tym w gospodarstwach indywidualnych Wyszczególnienie w ha w % w ha W % Ogółem 7 754 100,0 7 754 100,0 Użytki rolne 6 620 85,4 6 620 85,4 Grunty orne 5 073 65,4 5 073 65,4 w tym: odłogi 778 10,0 778 10,0 ugory 148 1,9 148 1,9 Sady 128 1,6 128 1,6 Łąki 1 067 13,8 1 067 13,8 Pastwiska 352 4,5 352 4,5 Lasy i grunty leśne 792 10,2 792 10,2 Pozostałe grunty 342 4,4 342 4,4

4 GUS, Podstawowe informacje ze spisów powszechnych 2002, Gnojno, gmina wiejska, s. 37 i 41

5 5 GUS, Podstawowe ..., s. 54

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  669  Poz. 112

Gospodarstwa nakierowane są przede wszystkim na uprawę zbóż, w tym przede wszystkim żyta. W 2002r. 2 875 ha obsiane było zbożem. 94 % gospodarstw miało pole ze zbożem, tyle samo gospodarstw uprawiało ziemniaki, ale już na znacznie mniejszej powierzchni: 919 ha. Uprawą warzyw zajmowało się 458 gospodarstw na łącznej powierzchni 45 ha, czyli były to uprawy włącznie na użytek własny. Sady zajmo- wały tylko 128 ha. Najczęściej rosły w nich jabłonie: 74 ha. Wśród zwierząt hodowlanych najwięcej było dro- biu: 43 872 szt, trzody chlewnej: 6 659 szt. (14 % stanowiły lochy) i bydła: 2 578 szt. (w tym 48 % to krowy). Koni było tylko 242, w tym trzyletnich i starszych: 181. Obsada zwierząt gospodarskich w sztukach dużych na 100 ha użytków rolnych wynosiła 506. Rolnictwo w gminie Gnojno jest prowadzone tradycyjnymi metodami. Niewiele gospodarstw posiada nowoczesne urządzenia zwiększające higienę i skracające czas pracy.

Tabela: Mechanizacja rolnictwa w 2002r7.

W przeliczeniu W przeliczeniu Wyszczególnienie Ogółem [szt] na 100 na 100 ha gospodarstw Ciągniki 726 75,70 17,51 Samochody ciężarowe 142 14,81 3,42 Kombajny zbożowe 43 4,48 1,04 Kombajny ziemniaczane 70 7,30 1,69 Silosokombajny samobieżne Silosokombajny pozostałe Dojarki bankowe 11 1,15 0,27 Dojarki rurociągowe Konwiowe schładzarki do mleka 28 2,92 0,68 Zbiornikowe schładzarki do mleka 3 0,31 0,07

Poza rolnictwem zatrudnionych jest stosunkowo niewiele osób. Mało jest przedsiębiorstw małych i średnich. Mikroprzedsiębiorstwa to główni pracodawcy dla mieszkańców gminy nie zatrudnionych w rolnictwie. W 2002r. pracę w podmiotach prowadzących działalność gospodarczą zatrudniających powyżej 9 osób znalazło 204 osoby, z czego: w przemyśle 59, w handlu i naprawach 20, edukacji 83, ochronie zdrowia i opie- ce społecznej 11, transporcie, składowaniu i łączności 68. Większość z nich zatrudniona była w sektorze publicznym. Mimo tego faktu, na 215 podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON w 2002r., liczba jednostek publicznych wyniosła 149. Rynek Małych i Średnich Przedsiębiorstw na terenie gminy Gnojno rozwija się, z roku na rok przybywa podmiotów gospodarczych.

Tabela: Podmioty gospodarcze wybranych branży działające na terenie gminy Gnojno w latach 1994-2003

Rodzaj działalności 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Betoniarstwo 1 1 1 1 Handel 35 40 42 54 59 52 53 69 72 75 Inne 8 7 10 11 3 4 5 10 10 18 Mechanika pojazdowa 1 2 2 3 4 4 4 4 4 4 Murarstwo 1 2 2 2 1 1 1 1 1 1 Piekarnictwo 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 Stacja paliw 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 Stolarstwo 1 1 2 2 1 1 Tartak 1 1 1 1 1 1 Transport 17 17 18 19 24 22 28 26 28 27 Usługi budowlane 4 7 10 12 12 15 18 17 18 19 Usługi leśne 1 1 2 1 1 1 1 1 Usługi rolnicze 2 2 2 2 2 3 3 3 3 2 Ogółem 70 79 88 108 114 110 122 139 144 154

6 GUS, Podstawowe ..., s. 55-57

7 GUS, Podstawowe..., s.59

8 GUS, Rocznik.., s. 355

9 GUS, Rocznik..., s. 475

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  670  Poz. 112

Pod względem form prawnych podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy, najbardziej popu- larnym jest samozatrudnienie. W 2002r. było zarejestrowanych 179 takich przedsiębiorstw. Poza tym, we wskazanym roku, na terenie gminy działały 2 spółki prawa handlowego oraz 3 spółdzielnie10.

2.6. Sfera społeczna

2.6.1. Sytuacja demograficzna i społeczna regionu

Liczba ludności zamieszkującej w gminie Gnojno wynosi prawie 5 tys. osób. Od lat obserwuje się ten- dencję spadkową, spowodowaną ujemnym przyrostem naturalnym, który w 2003r. wynosił -6,29 na 1000 ludności oraz ujemnym saldem migracji -5,68. Jest to tendencja charakterystyczna dla całego woje- wództwa świętokrzyskiego z wyjątkiem powiatu kieleckiego ziemskiego, gdzie notowany jest nieznaczny wzrost liczby ludności.

Tabela: Ruch naturalny i migracyjny na terenie gminy w 2003 roku

Liczba Liczba gmina Liczba urodzeń Liczba zgonów Różnica Różnica zameldowań wymeldowań Gnojno 45 76 -31 24 52 -28

Struktura wiekowa mieszkańców gminy jest niekorzystna - ludności w wieku poprodukcyjnym jest tylko nie- znacznie mniej niż w przedprodukcyjnym (0-17 lat), proporcja liczby ludności w wieku nieprodukcyjnym i produkcyjnym wynosi prawie 1 do 1.

10 GUS, Rocznik.., s.473

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  671  Poz. 112

Do scharakteryzowania struktury demograficznej gminy służą m.in. współczynniki obciążenia ekonomicznego, wskazujące proporcje pomiędzy grupami ludności nieprodukcyjnej (przed i poprodukcyjnej) w stosunku do grupy czynnej zawodowo. Proporcje pomiędzy powyższymi grupami pozwalają na ocenę problemów, z jakimi będzie się spotykać gmina przy realizacji polityki społecznej oraz przy rozwiązywaniu problemów związanych z ekonomiczną egzystencją ludności gminy Gnojno

Struktura demograficzna ludności w roku 200211 Rok 2002 * liczba ludności...... 4846 L w tym mężczyzn...... 2480 Lm w rym kobiet...... 2366 Lk * liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) 1096 Ld w tym chłopców...... 572 Ldm w tym dziewcząt...... 524 Ldk * liczba ludności w wieku produkcyjnym...... 2682 Lp w tym mężczyzn (18-64 lat)...... 1530 Lpm w tym kobiet (18-59 lat)...... 1152 Lpk * liczba ludności w wieku poprodukcyjny…………... 1068 Ls w tym mężczyzn (65 i więcej lat)…………………… 378 Lsm w tym kobiet (60 i więcej lat)...... 690 Lsk * współczynnik charakteryzujące strukturę demograficzną ludności: współczynnik feminizacji [%]...... 95 100*Lk/Lm współczynniki obciążenia ekonomicznego: Wdz [%]...... 41 100*Ld/Lp Ws [%]...... 40 100*Ls/Lp Wo [%]...... 81 100*(Ld+Ls)Lp współczynnik starości dem. Wsd [%]...... 22 100*Ls/L

W gminie Gnojno mieszka więcej mężczyzn niż kobiet. Należy jednak zaznaczyć, iż wskaźnik ten osiąga różne wartości w różnych grupach wiekowych, W starszych grupach wiekowych występuje przewaga kobiet nad mężczyznami, która spowodowana jest nadumieralnością mężczyzn w wieku poprodukcyjnym. W Gnoj- nie korzystniejszy niż w województwie jest wskaźnik Wdz. świadczący o wieku populacji i możliwościach za- stąpienia w przyszłości (obecnie niepełnego) pracujących młodszym pokoleniem (w woj. świętokrzyskim Wdz wynosił 38). Natomiast proporcja liczby ludności w wieku poprodukcyjnym do ludności w wieku produkcyjnym oraz wskaźnik Wo jest mniej korzystny w Gnojnie, niż średnia z terenu województwa (Ws = 28 i Wo = 65). Więcej osób w wieku nieprodukcyjnym przypada na osoby w wieku produkcyjnym.. Stosunkowo więcej jest także osób starszych (w woj. Wsd=17), co należy uznać za symptom starzenia się społeczności.

11 Wskaźniki zostały policzone na podstawie danych z roku 2002, by była możliwość porównania ich ze wskaźnikami wojewódzkimi, a najnowsze dane dotyczące całego województwa są właśnie z tego roku.

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  672  Poz. 112

Tabela: Poziom wykształcenia mieszkańców gminy w 2002r. (w wieku 13 lat i więcej)

Wykształcenie Ogółem Ogółem [%] Kobiety Kobiety [%] Mężczyźni Mężczyźni [%] Ogółem 4084 100,0 % 2002' 100,0 % 2082 100,0 % Wyższe 122 3,0 % 73J 3,6 % 49 2,4 % Policealne 75 1,8 % 57 2,8 % 18 0,9 % Średnie zawodowe 412 10,1 % 220 11,0 % 192 9,2 % Średnie ogólnokształcące 113 2,8 % 85 4,2 % 28 1,3 % Zasadnicze zawodowe 1002 24,5 % 670 33,5 % 670 32,2 % Podstawowe ukończone 1710 41,9 % 826 41,3 % 826 39,7 % Podstawowe nieukończone 635 15,5 % 343 17,1 % 292 14,0 % Nieustalone 15 0,4 % 8 0,4 % 7 0,3 %

Kobiety są lepiej wykształcone od mężczyzn. 21,6 % z nich posiada wykształcenie co najmniej średnie, męż- czyzn tylko 13,8 %. 3,6 % kobiet posiada wykształcenie wyższe - mężczyzn 2,4 %. Należy jednak zaznaczyć, że mniejsza liczba mężczyzn, w stosunku do liczby kobiet, nie posiada nawet wykształcenia podstawowego. Średni poziom wykształcenia wśród mieszkańców gminy Gnojno jest niższy niż średni poziom wykształcenia ludności w Polsce. Osób z wykształceniem wyższym, policealnym i średnim jest stosunkowo mniej niż w kraju. Natomiast osoby z wykształceniem co najwyżej zasadniczym zawodowym stanowią 81,9 % ludności, pod- czas gdy w kraju ta grupa stanowi 56 %.

Tabela: Poziom wykształcenia mieszkańców gminy w 2002r. (w wieku 13 lat i więcej)

Wykształcenie Ogółem w gminie Ogółem w gminie [%] Ogółem w kraju [%]12 Ogółem 4084 100,0 % 100,0 % Wyższe 122 3,0 % 9,9 % Policealne 75 1,8 % 3,2 % Średnie zawodowe 412 10,1 % 28,3 % Średnie ogólnokształcące 113 2,8 % Zasadnicze zawodowe 1002 24,5 % 23,2 % Podstawowe ukończone 1710 41,9 % 29,8 % Podstawowe nieukończone 635 15,5 % 5,6 %

2.6.2. Warunki i jakość życia mieszkańców

Mieszkalnictwo Na terenie gminy w 2003 roku znajdowało się 1 345 budynków mieszkalnych; 3 287 budynków gospodarczych; 42 usługowych oraz 12 budynków nie mieszczących się w żadnej z powyższych kategorii. 72 % budynków mieszkalnych podłączone jest do sieci wodociągowej. Do sieci kanalizacyjnej i gazociągo- wej podłączona jest część budynków w samym Gnojnie, stanowią one 3,6 % wszystkich mieszkań w gminie.

Tabela: Struktura przestrzenne zamieszkania w 2004r.

Liczba budynków Sołectwo Liczba mieszkańców Liczba osób na 1 budynek mieszkalnych Balice 382 120 3,18 Bugaj 151 32 4,72 Falki 155 39 3,97 Glinka 174 45 3,87 Gnojno 764 168 4,55 Gorzakiew 194 65 2,98 Grabki Małe 169 50 3,38 Janowice Poduszowskie 235 56 4,20 Janowice Raczyckie 176 44 4,00 Januszowice 80 25 3,20 Jarząbki 378 116 3,26 Kostera 180 46 3,91 Maciejowice 70 22 3,18 Płośnia 72 21 3,43 Poręba 102 42 2,43

12 GUS, Raport z wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002, www.gus.pl (13.09.2004)

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  673  Poz. 112

Pożogi 116 24 4,83 Raczyce 366 91 4,02 Ruda 112 32 3,50 Rzeszutki 78 26 3,00 Skadla 194 59 3,29 Wola Bokrzycka 152 55 2,76 Wola Zofiowska 129 28 4,61 Wólka Bosowska 155 45 3,44 Zagrody 126 40 3,15 Zawada 153 31 4,94 Zofiówka 64 23 2,78 Ogółem 4927 1345 3,66

Średnia liczba osób na jeden budynek mieszkalny (w gminie występuje zabudowa jednorodzinna) jest mniej korzystna niż w woj. świętokrzyskim, gdzie wynosi 3,38 osoby na mieszkanie. Najkorzystniejszy wskaź- nik dotyczący liczby osób przypadających na budynek występuje w miejscowości Poręba, najbardziej nieko- rzystny w Zawadzie. W 2002r. mieszkań zamieszkałych przez 2 gospodarstwa domowe było 197, w tym oba wieloosobowe 108. Mieszkań zamieszkałych przez 3 i więcej gospodarstw domowych było 20. Przeciętna liczba gospodarstw domowych w mieszkaniu wynosiła 1,1913.

Oświata Najmłodsze dzieci mogą korzystać z opieki w 5 oddziałach przedszkolnych przy szkołach podstawowych. Starsze dzieci pobierają nauki w 5 szkołach podstawowych: w Gnojnie, Ballicach, Jarząbkach, Kosterze i Raczycach. W 2002/2003 roku szkolnym do szkół podstawowych uczęszczało 468 dzieci. Poza tym w Gnojnie jest gimnazjum. Z jego usług korzystało 192 dzieci. Na terenie gminy nie ma szkolnictwa zabezpieczającego edukacyjne potrzeby mieszkańców na poziomie ponadgimnazjalnym. Uczniowie dojeżdżają do liceów i techników zlokalizowanych w Busku Zdroju, Sta- szowie i Chmielniku.

Ochrona zdrowia Podstawowa opieka zdrowotna dla mieszkańców gminy Gnojno świadczona jest przez Ośrodki Zdrowia w Gnojnie, Raczycach i Balicach, w których łącznie zatrudnionych jest 2 lekarzy ogólnych, 1 stomatologa i 4 osoby pomocniczego personelu medycznego. Najbliższy szpital, z którego korzystają mieszkańcy znajduje się w Busku Zdroju, a usługi wysokospecja- listyczne wykonują placówki w Kielcach.

Kultura Gminny Ośrodek Kultury w Gnojnie wraz z biblioteka i jej trzema filiami są placówkami kulturalnych umożliwiającymi zaspokajanie wyższych potrzeb mieszkańcom gminy. Księgozbiór bibliotek zawiera 39 899 woluminów. Korzysta z nich 754 czytelników. W 2002r. wypożyczono 13 816 pozycji, tj. średnio 18,3 przez 1 czytelnika.

2.6.3. Grupy społeczne wymagające wsparcia Główną instytucją świadczącą pomoc ludności gminy jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Naj- częstszą przyczyną udzielania pomocy jest bezrobocie, niepełnosprawność i ochrona macierzyństwa. Pomoc częściej udzielana jest mężczyznom niż kobietom. Pomoc dla dzieci jest udzielana jako pomoc dorosłemu „na dzieci” i w statystykach liczona jest jako pomoc dla jednego z rodziców.

Tabela: Przyczyny udzielenia pomocy społecznej w 2002 i 2003 roku

2003 Przyczyny Liczba rodzin Liczba osób Liczba kobiet objętych pomocą* objętych pomocą* objętych pomocą* Alkoholizm 7 28 - Bezdomność Bezradność Bezrobocie 80 314 186 Choroba 15 53 26

13 Podstawowe..., s. 48

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  674  Poz. 112

Klęska żywiołowa Niepełnosprawność 161 161 28 Ochrona macierzyństwa 31 103 61 Sieroctwo Ubóstwo Zakład karny 3 3 - Ilość decyzji 297 662 301

*Pomoc może być udzielona jednej osobie z kilku przyczyn lub kilkakrotnie w ciągu roku. W tabeli umieszczono liczbą decyzji przyznania pomocy, a nie liczbę osób, która z tej pomocy skorzystała. Umieszczono przy- czynę udzielenia pomocy, czyli główny problem danej osoby czy rodziny. W rzeczywistości w jednej rodzinie problemy się nawarstwiają. Np. alkoholizm znacznie częściej niż pokazuje to tabela jest udziałem osób obję- tych pomocą społeczną, ale pomoc jest udzielana z powodu ubóstwa, bo jest ono ważniejszym problemem.

Tabela: Pomoc społeczna w 2003r. w rozbiciu na sołectwa

Ilość osób osób objętych pomocą w stosunku W wieku produkcyjnym W wieku poprodukcyjnym Sołectwo ogółem do liczby kobiet mężczyzn kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni mieszkańców [%] Balice 20 5,2 % 14 6 13 5 1 1 Bugaj 12 7,9 % 9 3 9 3 - - Falki 19 12,3 % 10 9 8 9 2 - Glinka 8 4,6 % 7 1 7 1 - - Gnojno 122 16,0 % 28 94 28 91 - 3 Gorzakiew 10 5,2 % 8 2 9 1 - - Grabki Małe 14 8,3 % 5 9 5 8 - 1 Janowice Poduszowskie 18 7,7 % 12 6 12 6 - - Janowice Raczyckie 6 3,4 % 4 2 4 2 - - Januszowice 3 3,8 % 1 2 1 1 - 1 Jarząbki 29 7,7 % 23 6 23 5 - 1 Kostera 21 11,7 % 12 9 12 9 - - Maciejowice 8 11,4 % 7 1 6 1 - - Płośnia 12 16,7 % 8 4 8 4 - - Poręba 5 4,9 % 3 2 3 2 - 1 Pożogi 11 9,5 % 8 3 8 2 - 1 Raczyce 23 6,3 % 17 6 16 5 1 1 Ruda 10 8,9 % 6 4 6 4 - - Rzeszutki 7 9,0 % 3 4 3 4 - - Skadla 13 6,7 % 10 3 10 3 - - Wola Bokrzycka 6 3,9 % 4 2 4 2 - - Wola Zofiowska 11 8,5 % 8 3 8 3 - - Wólka Bosowska 13 8,4 % 10 3 10 3 - - Zagrody 13 10,3 % 11 2 11 2 - - Zawada 19 12,4 % 15 4 15 4 - - Zofiówka 4 6,3 % 3 1 3 1 - -

Najwięcej osób korzystających z pomocy społecznej mieszka w Gnojnie. W stosunku do liczby ludności, najwięcej decyzji o przyznaniu pomocy otrzymali mieszkańcy Płośni. Średnio co 6 mieszkaniec tego sołectwa został wsparty w różny sposób przez GOPS. Powyższe nie oznacza, iż 16 % mieszkańców korzysta z pomocy społecznej - dla jednej osoby jest wydawanych kilka decyzji o udzieleniu pomocy. W 2002r. na terenie gminy mieszkało 1 304 osób niepełnosprawnych, tj. 26,9 % ogółu ludności. Jest to wskaźnik utrzymujący się dużo powyżej średniej krajowej, która wynosi ok. 16 %. Osób, których niepełno- sprawność uznano prawnie, było 1 123. Liczba osób niepełnosprawnych w wieku przedprodukcyjnym wynio- sła 31, produkcyjnym 642, w tym w wieku mobilnym: 191, w poprodukcyjnym: 631.

Większość niepełnosprawnych pozostaje bierna zawodowo: 896 osób. Spośród liczby aktywnych zawodowo prawie wszyscy pracują (402 osób z 407)14.

14 GUS, Podstawowe..., s. 36

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  675  Poz. 112

2.6.4. Rynek pracy

Najnowsze dane pochodzące z 2003r. mówią o 336 osobach zarejestrowanych jako bezrobotni, z czego tylko 138 osób posiada prawo do zasiłku. Większa część bezrobotnych to kobiety: 184. Absolwentów szkół ponadpodstawowych jest wśród nich 25. Liczba osób bezrobotnych wzrasta. W 2002r. zarejestrowanych w urzędzie pracy było 223 bezrobotnych mieszkańców gminy, z czego pozostających bez pracy powyżej 12 mie- sięcy: 106, a 265 nie posiadało prawa do zasiłku. 119 kobiet nie pracowało15. Wśród bezrobotnych było 23 absolwentów. Stopa bezrobocia w gminie wynosiła 9,7 %.

Najwięcej bezrobotnych posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe, należy jednak zaznaczyć, że wśród mieszkańców dominują osoby z wykształceniem nie wyższym niż podstawowe. Ozancza to, że osobom z wykształceniem zasadniczym zawodowym najtrudniej jest znaleźć pracę.

Liczba Liczba Udział w liczbie Wykształcenie bezrobotnych mieszkańców mieszkańców Wyższe 8 122 3,09 % Średnie 71 600 15,19 % Zasadnicze zawodowe 106 1002 25,37 % Podstawowe ukończone, nieukończone i bez wykształcenia szkolnego 37 2210 55,96 % Nieustalone 1 15 0,38 %

Biorąc pod uwagę główne - przynoszące największe dochody - źródło utrzymania, większość ludności gminy Gnojno utrzymuje się z pracy w swoim gospodarstwie rolnym: 35,5 %. Wliczono tutaj także dzieci i inne osoby, będące na utrzymaniu pracowników rolników indywidualnych. Z pracy najemnej utrzymuje się 19,8 % mieszkań- ców gminy, z pracy na rachunek własny poza rolnictwem tylko 2,8 %. Emerytura stanowi główne źródło utrzymania dla 20,8% ludności, renta dla 16,4 %, przy czym należy zaznaczyć, że tylko 6,4 % emerytów ma na swoim utrzymaniu inne osoby, a 18,1 % rencistów utrzymuje także inne osoby.

Tabela: Ludność wg głównego źródła utrzymania i płci w 2002r.

Utrzymujący się Z pracy z pozostałych źródeł na własny rachunek w tym z Wyszczególnienie Ogółem nie w tym w swoim razem najemnej Razem ustalono Razem gospodarstwie emerytur rent rolnym Ogółem 4846 2819 962 1857 1720 2015 1007 796 12 Mężczyźni 2480 1529 505 1024 946 945 410 384 6 Kobiety 2366 1290 457 833 774 1070 597 412 6 Posiadający własne źródła utrzymania Ogółem 3384 1595 500 1095 1030 1788 946 674 - Mężczyźni 1730 917 290 627 591 813 370 312 - Kobiety 1653 678 210 468 439 975 576 362 - Utrzymywani Ogółem 1451 1224 462 762 690 227 61 122 - Mężczyźni 744 612 215 397 355 132 40 72 - Kobiety 707 612 247 365 335 95 21 50 - Źródło: GUS, Podstawowe informacje, s. 37

15 GUS, Podstawowe..., s.40-41

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  676  Poz. 112

Podobnie kształtuje się struktura źródeł utrzymania dla gospodarstw domowych, 28,7 % z nich utrzymuje się z pracy we własnym gospodarstwie rolnym, z pracy najemnej 18,6 %, 2,8 % z pracy na rachunek własny poza rolnictwem. Renciści i emeryci utrzymywali 47,4 % gospodarstw domowych.

Tabela: Gospodarstwa domowe wg liczby osób i głównego źródła utrzymania w 2002r.

Gospodarstwa domowe wg liczby osób Źródło utrzymania Ogółem 1 2 3 4 5 i więcej Ogółem 1485 313 354 247 218 353 Praca 745 83 75 147 163 277 najemna 276 50 30 56 60 80 na rachunek własny 469 33 45 91 103 197 w rolnictwie 427 32 42 83 87 183 poza rolnictwem 42 1 3 8 16 14 Pozostałe źródła 740 230 279 100 55 76 w tym emerytury i renty 704 216 272 94 52 70

2.7. Wydatki gminy w latach 2000-2003

W odpowiedzi na zidentyfikowane problemy gmina w latach 2000-2003 wydatkowała fundusze w spo- sób przedstawiony w tabeli poniżej. Zaznaczyć należy, że największą część wydatków stanowią fundusze na cele oświatowe i wychowawcze. Najwięcej inwestycji poczyniono w dziedzinie rolnictwa i leśnictwa, oświaty i wychowania oraz transportu. Inwestycje stanowią niewielki odsetek budżetu gminy - dochody wydatkowa- ne są na bieżące potrzeby.

Tabela: Wydatki gminy w latach 2001-2003

2001 2002 2003 Wydatki Wyszczególnienie Wydatki % Wydatki na % Wydatki % Wydatki na % Wydatki % % na ogółem budżetu inwestycje budżetu ogółem budżetu inwestycje budżetu ogółem budżetu budżetu inwestycje Rolnictwo i leśnictwo 733 063 10,70 724 920 10,58 287 687 4,82 282 584 4,74 6 282 0,11 - - Transport i łączność 325 103 4,74 245 000 3,58 115 052 1,93 36 236 0,61 120 477 2,04 - - Gospodarka komu- 158 366 2,31 28 545 0,42 154 284 2,59 - - 162 575 2,75 5 350 0,09 nalna Gospodarka miesz- 17 725 0,25 - - 6 196 0,10 - - 13 063 0,22 - - kaniowa Oświata i wychowanie 3 331 412 48,63 160 000 2,34 2 991 281 50,16 - - 3 402 220 57,55 500 000 8,46 Kultura i sztuka 74 607 1,08 - - 79 517 1,33 - - 78 975 1,34 - - Ochrona zdrowia 21 534 0,31 - - 48 657 0,82 - - 51 807 0,88 - - Opieka społeczna 942 251 13,75 - - 1 004 377 16,84 - - 904 516 15,30 - - Kultura fizyczna i sport 672 0,01 - - 908 0,02 - - 1 350 0,02 - - Bezpieczeństwo pub- 26 581 0,39 - - 24 150 0,41 - - 26 103 0,44 - - liczne Administracja rządo- 968 951 14,18 - - 1 057 621 17,74 44 880 0,75 1 020 314 17,26 43 872 0,74 wa i samorządowa Różne wydatki 250 288 3,65 - - 193 488 3,24 - - 123 597 2,09 - - Razem 6 850 553 100 % 1 158 465 16,92 5 963 218 100 % 363 700 6,1 5 911 279 100 % 549 222 9,29

Tabela: Fundusze przeznaczone na inwestycje w latach 2001-2003

Wyszczególnienie Lata 2001-2003 Rolnictwo i leśnictwo 1 007 504 Transport 281 236 Gospodarka komunalna 33 895 Gospodarka mieszkaniowa - Oświata i wychowanie 660 000 Bezpieczeństwo publiczne - Administracja rządowa i samorządowa 88 725 Razem 2 071 360

Tabela: Fundusze przeznaczone na inwestycje w latach 2000-2003

Podatki i opłaty lokalne Udział w podatkach państwa w tym Rok podatek dochodowy od osób Ogółem od od środków rolny fizycznych nieruchomości transportu 2001 6 044 139 254 567 329 909 49 411 255 903 2002 5 936 206 280 493 396 994 53 817 244 874 2003 5 596 971 309 695 377 257 95 401 267 070

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  677  Poz. 112

III. Zadania zmierzające do poprawy sytuacji na obszarze Gminy Gnojno

3.1. Celowość zadań planowanych do realizacji

Proces planowania rozwoju gminy ma na celu ustalenie w jakim kierunku powinna zdążać gmina w okresie najbliższych kilkunastu lat. Wskazanie oraz dokładne zdefiniowanie celu (celów) działania pozwala na dobór optymalnych rozwiązań, umożliwiających osiągnięcie postawionych zamierzeń. Proces planowania przebiega zgodnie z przedstawionym niżej schematem.

Dążenia strategiczne

Cele strategiczne

Cele operacyjne

Strategie wdrażania - zadania

Programy

Konkretne działania

Podjęcie procesu planowania rozwoju lokalnego wymaga znajomości założeń metodologicznych, procedur oraz dostępnych wariantów postępowania w tym zakresie. Z uwagi na mnogość metod oraz sposobów ich realizacji właściwym jest przytoczenie funkcjonujących powszechnie definicji jego pojęcia, celem wypra- cowania jednorodnego schematu postępowania: „[...] zharmonizowane i systematyczne działanie społeczności lokalnej, władzy lokalnej oraz pozostałych podmiotów funkcjonujących w gminie zmierzające do kreowania nowych i poprawy istniejących walorów użytkowych gminy, tworzenia korzystnych warunków dla lokalnej gospodarki oraz zapewnienia ładu przestrzennego i ekologicznego1.”16 „[...] prowadzenie działań na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego danej jednostki terytorialnej z wy- korzystaniem jej zasobów, uwzględnieniem potrzeb mieszkańców oraz przy ich udziale w podejmowanych działaniach2.”

Analiza zdiagnozowanych problemów, określonych potencjałów, zidentyfikowanych zagrożeń oraz opisanych szans charakteryzujących gminę3 daje podstawę do sformułowania czterech priorytetów jako dziedzin wspomagania jej rozwoju, zawartych w opisanych poniżej celach strategicznych. Nie sposób ocenić realności zadań (określonych w dalszych częściach dokumentu) bez porównania orientacyjnych choćby nakładów na zaplanowane zadania z możliwościami finansowymi samorządu. Powyż- sze dowodzi konieczności sporządzenia prognoz budżetu JST w układzie wieloletnim, odpowiadającym hory- zontowi czasowemu Planu Rozwoju Lokalnego. Pomiędzy prognozami budżetu a katalogiem zadań istnieje wzajemny związek, ponieważ od charakteru zadania zależy czy może być ono współfinansowane zewnętrznie (fundusze strukturalne i inne). Im więcej

1.Brol R.; Rozwój lokalny - nowa logika rozwoju gospodarczego, (w.) Gospodarka lokalna w teorii i w praktyce, PN AE we Wrocławiu nr 785, Wrocław 1998, s. 11. 2 Parysek J.: Rola samorządu terytorialnego w rozwoju lokalnym, (w:) Rozwój lokalny: zagospodarowanie przestrzenne i nisze atrakcyj- ności gospodarczej, PWN, Warszawa 1995, s. 37. 3 Strategia Rozwoju Gminy Gnojno Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  678  Poz. 112 zadań będzie miało szansę pozyskania dodatkowych źródeł finansowania, tym prognoza budżetu wykaże większą zdolność finansowania działań rozwojowych. Okoliczność ta wskazuje na konieczność posiadania wiedzy z zakresu sektorowych programów operacyjnych oraz warunków i możliwości pozyskiwania dofinan- sowania, w zakresie proponowanych zadań inwestycyjnych, przez zespół odpowiedzialny za wdrażanie Planu Rozwoju Lokalnego.

3.2. Strategiczne cele rozwoju oraz kierunki poprawy sytuacji w Gminie Gnojno

I. Wielofunkcyjny rozwój wsi

- Wspieranie istniejących oraz tworzenie nowych grup producenckich Tworzenie grup rolników, skupionych wokół wspólnego celu i związanych wspólnymi korzyściami pły- nącymi ze współpracy, daje szansę na pokonanie niemożności i bariery opłacalności w rolnictwie. Jedynie w formie zorganizowanej rolnictwo może stawić czoła wolnorynkowej gospodarce Unii Euro- pejskiej. Grupy producenckie mogą prowadzić wspólne przedsięwzięcia o większym ciężarze gatunkowym, np. młyny, ubojnie, masarnie, szkółki leśne, gospodarstwa rybackie, plantacje itp. Mogą również, z racji swo- ich rozmiarów, tworzyć nowe miejsca pracy, eliminując bezrobocie i odpływ młodzieży do miast.

- Poprawa struktury agrarnej gospodarstw rolnych oraz stosunków wodnych w glebie Rozdrobnienie pól uprawnych nie pozwala na osiągniecie przez rolnika zadawalającego efektu. Należy dążyć do komasacji gruntów w rękach przedsiębiorczych rolników, potrafiących dynamicznie i odpowiedzial- nie zarządzać dużym gospodarstwem. Ważnym elementem jest posiadanie przez rolników wiedzy z zakresu ekonomiki rolnictwa. Należy pro- pagować (o ile istnieją na tym terenie) najbliższe dobre przykłady gospodarowania poprzez scalanie gruntów i wybór pewnej strategii upraw. Przykłady powinny uświadomić nierówne szansę drobnych gospodarstw w rywalizacji wolnorynkowej z większym, lepiej wykształconym i wyposażonym - szybciej reagującym na zmiany koniunktury - rolnikiem. Na sprawne, ekonomiczne i dochodowe gospodarowanie w rolnictwie wywierają również istotny wpływ warunki jego prowadzenia, w tym m.in. ograniczona ilość zasobów wodnych (w przypadku gminy Gnojno). Należy podjąć działania zmierzające do poprawy stosunków wodnych w glebie.

- Rozwój średnich i drobnych przedsiębiorstw na terenie gminy, w tym w szczególności usług Rozwój sektora Małych i Średnich Przedsiębiorstw jest najefektywniejszą metodą rozwoju gospodarczego gminy. Utworzenie nowego miejsca pracy jest tu znacznie tańsze niż w przemyśle. Gmina powinna opracować system promujący tworzenie firm, który zawierałby sprecyzowane zasady korzystania z ulg i wsparcia, pod warunkiem utworzenia i utrzymania miejsca pracy. Tworzenie nowych podmiotów gospodarczych powinno być wspierane (ulgi podatkowe) przez samo- rząd gminy. Małe firmy i osoby prowadzące działalność uzupełniają i wspomagają funkcjonowanie większych inwestorów (kooperacja, produkcja podzespołów itp.). Konieczne jest więc organizowanie szkoleń i doradztwa w zakresie rejestracji i prowadzenia firmy, elementów księgowości, sporządzania biznes planów oraz wniosków o finansowanie zewnętrzne. Z uwagi na zdiagnozowany charakter gminy Gnojno, preferowanym kierunkiem działalności gospodarczej w tym przypadku są usługi.

- System zachęt do tworzenia miejsc pracy Samorząd Gminny powinien być inicjatorem utworzenia instytucji, której zadaniem byłoby prowadzenie doradztwa dla mieszkańców gminy. Istotny element stymulujący proces tworzenia miejsc pracy powinien stanowić opracowany schemat współpracy przedsiębiorców z samorządem. Dobra współpraca pomiędzy tymi podmiotami będzie wywierać istotny, korzystny wpływ na rozwój gospodarczy gminy, a tym samym powstawanie nowych miejsc pracy. Stworzenie partnerstwa publiczno-prywatnego do realizacji zadań publicznych nie jest zadaniem ła- twym, ale mającym ogromne znaczenie dla rozwoju regionu. Podobnie jak w przypadku działalności rolniczej, konieczne jest poszerzanie wiedzy mieszkańców gminy w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. System szkoleń i kursów mógłby przyczynić się do przełamania pewnej bariery obaw wiążących się z pracą we własnej firmie.

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  679  Poz. 112

- Tworzenie i promocja gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych Proces komasacji gruntów i specjalizacji rolników powinien się z czasem nasilać. Istnieje duże zagroże- nie dla polskiego rolnictwa ze strony rolników z pozostałych krajów UE. Powodem takiego stanu jest mała efektywność polskich gospodarstw, połączona z niską opłacalnością upraw i hodowli. W każdym kraju można jednak zauważyć pewną narodową specyfikę gospodarowania oraz ciekawe innowacje wprowadzane przez rolników jako alternatywne źródła zysku. Mowa tu np. o szkółkarstwie ozdobnym i sadowniczym na polach przeznaczonych do zalesiania, uprawie zakontraktowanych roślin leczniczych, ziół, uprawach pod folią i szkłem roślin doniczkowych i rozsad, kwiatów oraz coraz bardziej popularnych, egzotycznych warzyw i owo- ców. Szansą może być też rosnące zapotrzebowanie na zdrowa żywność. Kolejną z możliwości służących zapewnieniu alternatywnych źródeł dochodów dla rolników może być agroturystyka. Agroturystyka jest szybko rozwijającą się gałęzią turystyki. Atrakcyjne rejony turystyczne, możliwość wypoczynku oraz ciekawych wycieczek to mało doceniane obecnie atuty gminy.

- Zwiększenie dostępu rolników do wiedzy i praktyki z zakresu nowoczesnych metod produkcji w rolnictwie Prowadzenie nowoczesnego gospodarstwa rolnego wymaga znajomości wielu zagadnień związanych z jego funkcjonowaniem w zmieniających się warunków rynkowych. Elementem koniecznym do realizacji przez U.G. jest zapewnienie rolnikom źródeł i możliwości pozyskiwania wiedzy w tym zakresie, celem jak najlep- szego przygotowania rolników do pełnienia roli przedsiębiorców. Pożądanym w tym przypadku będzie na- wiązanie ścisłej współpracy z Wojewódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach.

II. Wielokierunkowa odnowa środowiska naturalnego

Uzupełnienie braków w infrastrukturze technicznej umożliwi utrzymanie dotychczasowego, dobrego stanu środowiska naturalnego w gminie oraz odnowę i rekultywację obszarów już zdegradowanych. Powyż- sze powinno nastąpić poprzez: - Budowę wodociągów - Dokończenie budowy sieci kanalizacyjnej wraz z budową oczyszczalni ścieków - wprowadzenie do realizacji kanalizacji Balic, Zawady, Bugaja i Kostery - Gazyfikację gminy - Telefonizację gminy - Modernizację dróg - Skuteczne prowadzenie systematycznej gospodarki odpadami na terenie gminy

Zgodnie z uchwałą nr 106/03 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 8 maja 2003r. w sprawie nadania numerów drogom powiatowym oraz drogom gminnym na terenie województwa świętokrzyskiego przebieg dróg gminnych w Gminie Gnojno przedstawia poniższa tabela:

Tabela: Przebieg dróg gminnych w Gminie Gnojno

Stary Nowy numer drogi Nazwa drogi numer drogi 000796 T 1528001 Gnojno - Pożogi - Wierzbie 000797 T 1528002 Gnojno - Poręba - Zalesie 000798 T 1528003 Łagiewniki - Wygoda 000799 T 1528004 Wola Bokrzycka - Brzeziny 000800 T 1528005 Zofiówka - Wiktorów - Grabki Małe 000801 T 1528006 Glinka - Gorzakiew 000802 T 1528007 Jarząbki - Raczyce - Januszowice - Zagrody 000803 T 1528008 Gnojno - Piaski 000804 T 1528009 Michałówka - Góra 000805 T 1528010 Maciejowice - Bosowice 000806 T 1528011 Służów - Jadwisin 000807 T 1528012 Raczyce - Ruda 000808 T 1528013 Pożdżeń - Ruda 000809 T 1528014 Toporów - Wólka Bosowska 000810 T 1528015 Gnojno - Piaski 000811 T 1528016 Gorzakiew przez wieś 000812 T 1528017 Płośnia przez wieś 000813 T 1528018 Bugaj - Kostera 000814 T 1528019 Jarząbki - Kaleby 000815 T 1528020 Poręba przez wieś Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  680  Poz. 112

000816 T 1528021 Glinka - Wola Bokrzycka 000817 T 1528022 Poręba - Płośnia 000818 T 1528023 Ciechlów - Zawada 000819 T 1528024 Wola Zofiowska przez wieś 000820 T 1528025 Wólka Bosowska - Brzozówka

Wykorzystanie w pełni walorów gminy będzie możliwe przy pełnej infrastrukturze technicznej. Kom- pleksowe sieci infrastrukturalne i dobry stan sieci drogowej umożliwiają rozwój zarówno funkcji rolniczo- turystycznych jak i gospodarczych na terenie gminy.

III. Szkolnictwo dostosowane do potrzeb gminy i regionu

Edukacja stała się fundamentem rozwoju współczesnej gospodarki, opartej na wiedzy. Tradycyjna szkoła przestaje być dominującym źródłem wiadomości o historii i współczesności, życiu społecznym i jego wartościach oraz normach. Ma ona wielu konkurentów, w tym telewizję i radio oraz Internet. Szkolnictwo w gminie niewątpliwie wymaga podjęcia szerokiego zakresu działań, które przyspieszyłyby proces jego dostosowania do wymagań współczesnej sytuacji społeczno-gospodarczej. Inicjatywy te winny mieć charakter proinnowacyjny, umożliwiający sprostanie coraz bardziej zmiennemu i dynamicznemu oto- czeniu w jakim funkcjonuje system szkolnictwa w ogóle. W przypadku gminy Gnojno na plan pierwszy wysuwają się następujące zadania, konieczne do realizacji celem szybkiego dostosowania szkolnictwa gminy do zmieniających się standardów oraz wymogów: - Działania ciągłe na rzecz dostosowania sieci szkół i przedszkoli do aktualnych prognoz demograficznych, w tym m.in.: - Stałe podnoszenie poziomu nauczania języków obcych, - Doposażanie placówek oświatowych w sprzęt i pomoce dydaktyczne, - Podnoszenie świadomości i poziomu edukacji mieszkańców gminy

IV. Promocja walorów gminy jako warunek rozwoju turystyki, rekreacji oraz kultury

Zakładając, że zadania inwestycyjne, wynikające z celów strategicznych, będą konsekwentnie realizowane - w miarę pozyskiwania na nie środków - oferta gminy będzie się również sukcesywnie zwiększać. Konieczne jest zatem opracowanie kompleksowego programu promocji gminy. Program musi uwzględniać plany inwestycyjne samorządu i dostosowywać środki promocyjne do aktualnych możliwości oraz potrzeb gminy. Wśród działań niezbędnych do realizacji w tym zakresie wyróżnić należy: - Opracowywanie folderów reklamowych oraz promocję gminy w Internecie i mediach - Udział gminy w targach i wystawach - Organizowanie imprez kulturalnych i wystaw promocyjnych - Ofertę inwestycyjna gminy - Kontakty partnerskie z podobnymi gminami w kraju i za granicą - Wprowadzanie do programu oświatowego wiadomości o gminie i jej problemach

3.3. Zadania ciągłe służące realizacji wszystkich celów

Niezależnie od okresowych priorytetów oraz zadań odnoszących się do wybranych sektorów i sfer działania niezbędna jest realizacja wielu zadań ciągłych, służących realizacji niemalże wszystkich celów równocześnie.

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  681  Poz. 112

IV. Realizacja zadań i projektów

Lista zadań, prezentowana w rozdziale III, przekłada się na poszczególne działania inwestycyjne, często podlegające etapowaniu. W tabelach zamieszczonych poniżej zestawiono przewidywany harmonogram projektów planowanych do realizacji przez Samorząd Gminy Gnojno. Tabele pozwolą na określenie stopnia zapotrzebowania na środ- ki budżetowe i pozabudżetowe w poszczególnych latach. Zakłada się, iż projekty nie zrealizowane w założonym do realizacji roku przechodzą na rok następny.

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  682  Poz. 112

4.1. Zadania inwestycyjne planowane do realizacji w latach 2004-2006

Przewidywany okres realizacji Zadanie 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1. Budowa gminnej sieci wodociągu 2. Budowa sali gimnastycznej 3. Przebudowa gminnej sieci dróg

* wypełnienie (kolor szary) -przewidywany okres realizacji zadań inwestycyjnych

4.2. Zadania inwestycyjne planowane do realizacji w latach 2007-2013

Przewidywany okres realizacji j Zadanie 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1. Budowa gminnej sieci kanalizacyjnej 2. Przebudowa gminnej sieci dróg 3. Dostosowanie gminnego ośrod- ka zdrowia do wymogów Unii Europejskiej

* wypełnienie (kolor szary) - przewidywany okres realizacji zadań inwestycyjnych

V. Powiązanie projektów inwestycyjnych z innymi działaniami realizowanymi na terenie gminy /powiatu/ województwa

Proces rozwoju lokalnego jest zjawiskiem złożonym zawierającym wiele istotnych wątków - kształto- wanym poprzez system uregulowań prawnych i organizacyjnych - na który składa się szereg działań m. in,: planowanie, wyznaczanie priorytetów oraz określenie celów i zespołów działań. Niniejszy dokument przyjmuje za cel integrację potrzeb społeczności lokalnej - Gmina Gnojno - bazuje na dokumentach i programach planistycznych - podstawie polityki regionalnej. Wskazane w Planie Rozwoju Lokalnego Gminy Gnojno projekty i zadania pozostają w zgodzie z pod- stawowymi opracowaniami planistycznymi: - Narodowy Plan Rozwoju - Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego na lata 2000-2006 - Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego - Strategia Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego - Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Świętokrzyskiego - Strategie Rozwoju Powiatu oraz Gmin Dokument został opracowany według wytycznych Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego - Uzupełnienie Programu.

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  683  Poz. 112

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  684  Poz. 112

Przedsięwzięcia, na realizację których gmina może uzyskać dofinansowanie z funduszy strukturalnych - szczegółowo opisane w Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego - obok szeregu dzia- łań mających na celu rozbudowę i modernizację infrastruktury technicznej, obejmują także szeroko rozumia- ny rozwój lokalny: - tworzenie warunków dla zwiększenia poziomu inwestycji lokalnych, w tym w zakresie rozbudowy lokalnego układu transportowego oraz infrastruktury ochrony środowiska, - rozwój lokalnej infrastruktury społecznej, w tym promocję integracji społecznej oraz ochronę i kultywo- wanie dziedzictwa kulturowego, - wspieranie inicjatyw lokalnych z dziedziny turystyki. Plan Rozwoju Lokalnego przedstawia sytuację społeczno-gospodarczą Gminy Gnojno, formułuje prio- rytety, obszary oraz opis działań zmierzających do osiągnięcia rozwoju społecznego i gospodarczego. Treść Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Gnojno wpisuje się w ukazane powyżej opracowania - podobnie - wskazuje obszary wymagające interwencji, celem zapewnienia warunków dla prawidłowego rozwoju miasta i gminy, a tym samym województwa oraz kraju. Gmina Gnojno posiada opracowaną strategię rozwoju, sporządzoną w oparciu o analizę preferencji lokalnej społeczności, określającą strategiczne i operacyjne cele rozwoju - podstawę określenia kierunków jej rozwoju. Należy stwierdzić, iż projekty i zadania inwestycyjne zawarte w niniejszym dokumencie są zgodne z kie- runkami rozwoju opisanymi w Strategii Rozwoju Gminy Gnojno. Wykaz inwestycji planowanych do realizacji, opisanych w niniejszym dokumencie nie zamyka listy pro- blemów charakteryzujących Gminę Gnojno - wymagających rozwiązania. Jednakowoż to właśnie te projekty zostały obecnie uznane za piorytetowe i będą realizowane według planu. Wskazać należy, iż zakres zadań inwestycyjnych gminy, wskazanych w niniejszym opracowaniu, nie wykracza poza jej obszar. W związku z powyższym ich realizacja nie wymaga współpracy ze strony innych Jednostek Samorządu Terytorialnego.

VI. Wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego

Zadania postawione do realizacji w ramach Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Gnojno objęte zostaną monitoringiem, który dostarczy danych obrazujących postęp we wdrażaniu programów oraz umożliwi ocenę ich wykonania w przyszłości. Rezultaty tych działań podzielone są na trzy kategorie: - wskaźniki produktu - odnoszą się do rzeczowych efektów działania, - wskaźniki rezultatu - odpowiadają bezpośrednim i natychmiastowym efektom wynikającym z wdrożenia programu, - wskaźniki oddziaływania - obrazują konsekwencje danego programu wykraczające poza natychmiastowe efekty dla bezpośrednich beneficjentów. Do realizacji projektów określane będą przede wszystkim wskaźniki dostępne, realne, mierzalne, aktu- alne i proste - zgodne z Uzupełnieniem ZPORR. Zostaną one ściśle określone w fiszce projektowej wniosku o dotację - odnosząc się do wskaźników niniejszego dokumentu. Dla wymienionych w Planie Rozwoju Lokalnego zadań - w ramach przynależności do priorytetów i dzia- łań Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (Priorytet 3. Rozwój Lokalny) - określo- ne zostały następujące wskaźniki osiągnięć:

Rodzaj inwestycji / Zakładane wskaźniki Zakładane wskaźniki Zakładane wskaźniki L.p. działań produktu rezultatu oddziaływania 1 Remont i modernizacja 1. Ilość kilometrów zmoderni- 1. Powierzchnia terenów inwe- 1. Zmniejszenie nakładów na dróg gminnych i powiato- zowanych dróg stycyjnych, do których po- utrzymanie bieżące dróg (% ) wych 2. Ilość metrów zmodernizowa- prawiono dostępność (ha) nych / wybudowanych chod- 2. Skrócenie średniego czasu ników przejazdu transportem indy- widualnym i/lub zbiorowym między wybranymi punktami drogi 2. Budowa i modernizacja 1. Długość sieci wodociągowej 1. Ilość nowopodłączonych go- 1. Ilość osób korzystających z sieci wodociągowej - nowej i zmodernizowanej spodarstw domowych do sieci wodociągowej (szt.), (km) wodociągu (szt.) 2. Polepszenie stanu środowi- ska naturalnego (%) Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  685  Poz. 112

3. Modernizacja bazy oświa- 1. Ilość pomieszczeń dydak- 1. Ilość uczniów i wychowan- 1. Udział osób pozostających na towej / budowa sali gimna- tycznych zmodernizowanych ków korzystających z lokal- miejscu celem edukacji (%), stycznej i dostosowanych do nowych nych obiektów edukacyjnych w tym: udział osób, które standardów nauczania (szt.) (osoby) ukończyły na miejscu szkołę 2. Ilość obiektów sportowych 2. Ilość uczniów i/lub wycho- średnią zmodernizowanych / nowych wanków korzystających z lo- oddanych do użytku (szt.) kalnych/szkolnych obiektów 3. Ilość zmodernizowanych / sportowych (osoby) nowych pracowni nauko- 3. Zmniejszenie kosztów utrzy- wych, kształcenia zawodo- mania obiektów oświato- wego, laboratoriów odda- wych (zł/rok) nych do użytku (szt.) 4. Budowa sieci kanalizacyjnej 1. Długość sieci kanalizacyjnej 1. Ilość nowopodłączonych do 1. Ilość osób korzystających z (km) kanalizacji gospodarstw do- sieci kanalizacyjnej (szt.), mowych (szt.) 2. Polepszenie stanu środo- wiska naturalnego (%)

VII. Plan finansowy na lata 2004-2006

7.1. Plan budżetu Gminy Gnojno na rok 2004, wg klasyfikacji działowej

L.p. Plan dochodów i wydatków 2004 1 Dział Wyszczególnienie 2 A. Dochody 5 948 912,001 3 w tym: 4 010 Rolnictwo i łowiectwo 7 000,00 5 020 Leśnictwo 2 700,00 6 700 Gospodarka mieszkaniowa 40 850,00 7 750 Administracja publiczna 57 330,00 8 751 Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ... 793,00 9 756 Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i innych jednostek... 1 130 090,00 10 758 Różne rozliczenia 4 366 625,00 11 852 Pomoc społeczna 338 238,00 12 900 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 5 286,00 13 B. Wydatki ogółem 5 388 945,00 14 w tym: 15 010 Rolnictwo 90 000,00 16 600 Transport i łączność 90 000,00 17 700 Gospodarka mieszkaniowa 5 000,00 18 750 Administracja publiczna 1 121 283,00 19 751 Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony pr. 793,00 20 754 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa 32 000,00 21 757 Obsługa długu publicznego 80 000,00 22 758 Różne rozliczenia 49 000,00 23 801 Oświata i wychowanie 3 111 135,00 23 851 Ochrona zdrowia 53 000,00 24 852 Pomoc społeczna 404 788,00 25 900 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 256 946,00 26 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 92 000,00 27 926 Kultura fizyczna i sport 3 000,00 28 C. Wynik finansowy 559 967,00

7.2. Plan budżetu Gminy Gnojno na lata 2004-2006

L.p. Plan dochodów i wydatków Lata Wyszczególnienie 2004 2005 2006 1 A. Dochody 5 948 912,00 11 957 848,00 10 645 626,00 2 w tym: 3 Dochody Własne 1 200 140,00 1 520 974,00 1 275 995,00 4 Subwencje 4 366 625,00 4 379 181,00 4510556,001 5 Dotacje celowe 382 147,00 6 075 693,00 4 859 075,00 6 B. Wydatki ogółem 5 388 945,00 11 781 990,00 10 531 146,00 7 w tym: 8 Wydatki bieżące 5 138 945,00 5411792,00 5 574 146,00 9 Wydatki inwestycyjne 205 000,00 6 370 198,00 4 957 000,00 10 C. Wynik finansowy 559 967,00 175 858,00 114 480,00

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  686  Poz. 112

7.3. Źródła finansowania planu rozwoju lokalnego w latach 2004-2006

Środki JST Wartość Okres Kredyty Lp. Nazwa inwestycji Środki UE (dochody Inne ogółem realizacji i pożyczki własne) 1 Budowa gminnej sieci wodociągu 7 500 000,00 2004-2006 5 625 000,00 1 125 000,00 305 557,00 750 000,00 2 Budowa sali gimnastycznej 1 500 000,00 2005-2006 1 125 000,00 225 000,00 - 150 000,00 3 Budowa dróg gminnych (wartość całkowita inwestycji) 2 312 198,00 2005 1 734 145,00 346 840,00 - 231 212,56 W tym: 4 000797 T Gnojno - Poręba - Zalesie 273 503,37 2005 205 127,00 41 030,00 - 27 346,37 5 000799 T Wola Bokrzycka - Brzeziny 218 315,24 2005 163 736,00 32 748,00 - 21 831,24 6 000807 T Raczyce - Ruda 109 195,55 2005 81 896,00 16 380,00 - 10 919,55 7 000808 T Pożdżeń - Ruda 259 187,12 2005 194 390,00 38 879,00 - 25 918,12 8 000810 T Gnojno - Piaski 363 738,10 2005 272 803,00 54 562,00 - 36 373,10 9 000818 T Ciechlów - Zawada 221 672,35 2005 166 254,00 33 252,00 - 22 166,35 10 000819 T Wola Zofiowska przez wieś 475 012,19 2005 356 259,00 71 252,00 - 47 501,19 11 000820 T Wólka Bosowska - Brzozówka 391 573,64 2005 293 680,00 58 737,00 - 39 156,64

VIII. System wdrażania

Plan Rozwoju Lokalnego jest dokumentem określającym cele i programy oraz źródła finansowania procesu ich realizacji na okres do roku 2013. Proces jego wdrażania jest przedsięwzięciem złożonym, wymagają- cym dobrego przygotowania merytorycznego oraz podejmowania działań na rzecz wymiany informacji ze społecznością lokalną. Wdrożeniu planu towarzyszyć będzie jego ewaluacja, polegająca na pozyskiwaniu obiektywnej informacji o przebiegu, skutkach i publicznym odbiorze realizowanych działań. Ewaluacja będzie dokonywana na każdym etapie realizacji planu za pomocą mierzalnych wskaźników osiągniętych postępów i efektów. Wykonanie Planu Rozwoju Lokalnego będzie podlegać monitorowaniu rzeczowym i finansowym wy- datków i efektów, oraz ocenie. Poprzez jawność budżetu gminy i realizowanych projektów zapewniona zostanie kontrola społeczna nad podejmowanymi działaniami. Gmina korzystając ze środków finansowych funduszy strukturalnych jest zobowiązana do przestrzega- nia zasad i procedur obowiązujących w Unii Europejskiej - określonych Rozporządzeniem z dnia 21 czerwca 1999r. Nr 1260/1999. Poszczególne projekty będą wdrażane w oparciu o zasady wydatkowania środków wg źródeł ich po- chodzenia. Plan Rozwoju Lokalnego będzie wdrażany przez Wójta Gminy Gnojno i podległych mu pracowników odpowiednich referatów, występujących o środki finansowe, opracowujących właściwe projekty i wnioski.

IX. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej

9.1. System monitorowania Planu Rozwoju Lokalnego

System monitorowania realizacji Planu Rozwoju Lokalnego jest procesem, mającym na celu ukazanie i analizowanie stanu zaawansowania wdrażanych projektów i ich zgodności z postawionymi założeniami. Po- lega on na systematycznym zbieraniu, raportowaniu i interpretowaniu danych opisujących osiągane efekty w odniesieniu do wydatkowanych funduszy. System monitorowania Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Gnojno odbywać się będzie w oparciu o roczne sprawozdania z realizacji zadań inwestycyjnych, stanowiące uzupełniający element dokumentu. Istotą procesu monitorowania Planu jest wyciąganie wniosków służących późniejszej ocenie jego wdrażania, w oparciu o informacje wypływające z realizacji poszczególnych zadań, a także modyfikowanie dalszych działań, celem uzyskania maksymalnych wskaźników efektywności. Istotne znaczenie w monitorowaniu i stymulowaniu działań, w ramach Planu Rozwoju Lokalnego, po- siadać będzie Wójt Gminy Gnojno oraz Rada Gminy. Główną ich rolą będzie monitorowanie przebiegu zadań zawartych w Planie, celem ewentualnej interwencji - w przypadku stwierdzenia opóźnień lub nieuzasadnionej rezygnacji z ich realizacji.

9.2. Sposoby oceny Planu Rozwoju Lokalnego

Skuteczność Planu poddawana będzie bieżącej ocenie - w oparciu o zawarte w punkcie VI wskaźniki monitorowania. Na ich podstawie opracowywane będą stosowne raporty i sprawozdania, służące ocenie Planu Rozwoju Lokalnego - sporządzane przez pracowników odpowiednich referatów, w zależności od wy- magań poszczególnych projektów i instytucji je finansujących. Jako dokumenty wiążące, spełniające postawione założenia, traktowane będą roczne sprawozdania z realizacji inwestycji. Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  687  Poz. 112

Przewiduje się aktualizację Planu w cyklu rocznym, każdorazowo pod koniec danego roku budżetowe- go. Sporządzony zostanie raport końcowy - po zrealizowaniu zadań w nim zawartych. Aktualizacja założeń Planu Rozwoju Lokalnego odbywać się będzie w oparciu o szeroką konsultację społeczną.

9.3. Public relations Planu Rozwoju Lokalnego

Przedmiotem działań zapewniających szeroką komunikację społeczną będzie: - zapewnienie bieżącego informowania opinii publicznej o zakresie i wymiarze pomocy wspólnotowej dla poszczególnych projektów i rezultatach działań na poziomie Gminy; - zapewnienie współpracy z instytucjami zaangażowanymi w monitorowanie i realizowanie Planu Rozwoju Lokalnego w zakresie działań informacyjnych i promocyjnych poprzez wymianę informacji i wspólne przedsięwzięcia; - inicjowanie dodatkowych działań promocyjnych o zasięgu lokalnym. W celu wypełnienia zadań związanych z procesem komunikacji społecznej Gmina podejmie działania w po- staci: - Publikacji na stronie internetowej BIP Gminy Gnojno; - Druku broszur informacyjnych, ulotek, plakatów i innych materiałów; - Współpracy z lokalnymi mediami: gazeta o zasięgu lokalnym

113

UCHWAŁA Nr XVIII/90/2004 RADY GMINY W GNOJNIE

z dnia 15 listopada 2004r.

w sprawie zmian w budżecie gminy w 2004r.

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 4, art. 40 § 1. Zwiększa się dochody i wydatki budże- ust. 1, art. 41 ust. 1 i art.. 42 ustawy z dnia 8 marca towe. Zgodnie z załącznikiem Nr 1 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity - Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591, zm. 2002r. § 2. Dokonuje się zmian w planie dochodów. Dz. U. Nr 23, poz. 220, Dz. U. Nr 62, poz. 558, Dz. U. Zgodnie z załącznikiem Nr 2 Nr 113, poz. 984, Dz. U. Nr 214 poz. 1806, 2003r. Dz. U. Nr 80, poz. 717), oraz art.. 109 i 124 ustawy z § 3. Dokonuje się przeniesień wydatków dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych między działami, rozdziałami i paragrafami. Zgod- (tekst jednolity - Dz. U. z 2003 Nr 15 poz. 148, zm. nie z załącznikiem Nr 3 2003 Dz. U. Nr 45, poz. 391, Dz. U. Nr 65, poz. 594, Dz. U. Nr 166, poz. 1611) art 4 ust. 1 ustawy z dnia § 4. Wykonanie uchwały powierza się Wój- 20 lipca 2000r. o ogłoszeniu aktów normatywnych towi Gminy. i niektórych aktów prawnych (Dz. U. Nr 62, poz. § 5. Uchwała wchodzi w życie z dniem pod- 718, zm. 2001 Dz. U Nr 46 poz. 499, 2002r. Dz. U. jęcia i podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędo- Nr 74, poz. 676, Dz. U. 113, poz. 984, 2003 Dz. U. wym Województwa Świętokrzyskiego. Nr 65, poz 595.) Rada Gminy w Gnojnie uchwala co następuje: Przewodniczący Rady Gminy: P. Terlecki

Załączniki do uchwały Nr XVIII/90/2004 Rady Gminy w Gnojnie z dnia 15 listopada 2004r.

Załącznik Nr 1

Zwiększa się dochody budżetowe w następujących działach:

1. Dział 700 - Gospodarka mieszkaniowa, rozdział z tego: - 70005 - Gospodarka gruntami i nieruchomo- § 0750 - Dochody z najmu i dzierżawy składni- ściami o kwotę 8.450,- zł ków majątkowych Skarbu Państwa, jednostek Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  688  Poz. 113

samorządu terytorialnego lub innych jednostek § 2030 - Dotacje celowe otrzymane z budżetu zaliczanych do sektora finansów publicznych państwa na realizację własnych zadań bieżą- oraz innych umów o podobnym charakterze o cych gmin o kwotę 150,- zł kwotę 5.600,- zł 4. Dział 852 - Pomoc społeczna, rozdział 85212 - § 0840 - Wpływy ze sprzedaży wyrobów i Świadczenia rodzinne oraz składki na ubezpie- składników majątkowych o kwotę 2.850,- zł czenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia 2. Dział 750 - Administracja publiczna, rozdział - społecznego 75023 - Urzędy gmin § 2010 - Dotacje celowe otrzymane z budżetu § 0830 - Wpływy z usług o kwotę 3.500,- zł,-. państwa na realizację zadań bieżących z zakre- 3. Dział 801 - Oświata i wychowanie, rozdział su administracji rządowej oraz innych zadań 80195 - Pozostała działalność zleconych gminie ustawami o kwotę 66.100,- zł

Zwiększa się wydatki budżetowe w następujących działach:

1. Dział 600 - Transport i łączność, rozdział 60016 czenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia - Drogi publiczne gminne o kwotę 11.950,- zł społecznego o kwotę 66.100,- zł z tego: z tego: § 4210 - Zakup materiałów i wyposażenia o § 3030 - Różne wydatki na rzecz osób fizycz- kwotę 5.000,- zł nych o kwotę 795,- zł § 4300 - Zakup usług pozostałych o kwotę § 3110 - Świadczenia społeczne o kwotę 6.950,- zł 64.778,- zł 2. Dział 801 - Oświata i wychowanie, rozdział § 4110 - Składki na ubezpieczenia społeczne o 80195 - Pozostała działalność kwotę 150,- zł § 4300 - Zakup usług pozostałych o kwotę 150,- zł § 4120 - Składki na Fundusz Pracy o kwotę 20,- zł 3. Dział 852 - Pomoc społeczna, rozdział 85212 - § 4210 - Zakup materiałów i wyposażenia o Świadczenia rodzinne oraz składki na ubezpie- kwotę 357,- zł

Załącznik Nr 2

Dokonuje się zmian w planie dochodów Zwiększa się: Zmniejsza się: Dział 700 - Gospodarka mieszkaniowa, rozdział Dział 010 - Rolnictwo i łowiectwo, rozdział 01010 - 70005 - Gospodarka gruntami i nieruchomościami, Infrastruktura wodociągowa i sanitacyjna wsi, § 0750 - Dochody z najmu i dzierżawy składników § 0490 - Wpływy z innych lokalnych opłat pobiera- majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samo- nych przez jednostki samorządu terytorialnego na rządu terytorialnego lub innych jednostek zalicza- podstawie odrębnych ustaw o kwotę: 950,- zł nych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze o kwotę 950,- zł

Załącznik Nr 3

1. Dokonuje się przeniesień wydatków między § 4300 - Zakup usług pozostałych o kwotę działami, rozdziałami i paragrafami: 20.000,- zł Zmniejsza się: 2. Wydatki na realizację zadań wspólnych z innymi Dział 900 - Gospodarka komunalna i ochrona jednostkami samorządu terytorialnego środowiska o kwotę 25.000,- zł z tego: z tego: Dział 754 - Bezpieczeństwo publiczne i ochrona 1. Rozdział 90003 - Oczyszczanie miast i wsi przeciwpożarowa, § 2650 - Dotacja przedmiotowa z budżetu rozdział 75412 - Ochotnicze straże pożarne dla zakładu budżetowego o kwotę 5.000,- zł § 6300 - Wydatki na pomoc finansową udziela- 2. Rozdział 90015 - Oświetlenie ulic, placów i ną między jednostkami samorządu terytorial- dróg nego na dofinansowanie własnych zadań in- § 4260 - Zakup energii o kwotę 20.000,- zł westycyjnych i zakupów inwestycyjnych o Zwiększa się: kwotę 5.000,- zł 1. Dział 600 - Transport i łączność, rozdział 60016 - Drogi publiczne gminne

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  689  Poz. 114

114

UCHWAŁA Nr XXI/52/04 RADY GMINY W GOWARCZOWIE

z dnia 30 grudnia 2004r.

zmieniająca uchwałę Nr III/17/02 Rady Gminy w Gowarczowie z dnia 14 grudnia 2002 roku w sprawie wzorów formularzy dla nieruchomości będących we władaniu Agencji Nieruchomości Rolnych.

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 8 ustawy z dnia b) deklaracja na podatek rolny DR-1, stanowiący 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym załącznik nr 2 do niniejszej uchwały, (t.j. Dz. U. z 2001 roku Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) c) deklaracja na podatek leśny DL-1, stanowiący art. 6 ust. 13, ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o załącznik nr 3 do niniejszej uchwały. podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2002 roku Nr 9, poz. 84 z późn. zm.), art. 6a ust. 11 ustawy z § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wój- dnia 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym towi Gminy. (t.j. Dz. U. z 1993 roku Nr 94, poz. 431 z późn. zm.), art. 6 ust. 9 ustawy z dnia 30 października 2002 roku § 3. Uchwała podlega podaniu do publicznej o podatku leśnym (Dz. U. Nr 200, poz. 1682) oraz wiadomości poprzez wywieszenie na tablicy ogło- wniosku Agencji Nieruchomości Rolnych znak: szeń. SEA-222-18/1/04/HS z dnia 26-11-2004r. - Rada Gmi- ny uchwala co następuje: § 4. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienni- ku Urzędowym Województwa Świętokrzyskiego. § 1. Przyjmuje się następujące formularze dla Agencji Nieruchomości Rolnych: § 5. Uchwała wchodzi w życie po upływie a) deklaracja na podatek od nieruchomości DN-1, 14 dni od ogłoszenia i ma zastosowanie do zobo- stanowiąca złącznik nr 1 do niniejszej uchwały, wiązań podatkowych za 2005 rok.

Przewodniczący Rady Gminy: S. Konieczny

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  690  Poz. 114

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  691  Poz. 115

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  692  Poz. 114

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  693  Poz. 115

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  694  Poz. 114

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  695  Poz. 115

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  696  Poz. 114

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  697  Poz. 115

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  698  Poz. 114

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  699  Poz. 115

115

UCHWAŁA Nr XXI/58/04 RADY GMINY W GOWARCZOWIE

z dnia 30 grudnia 2004r.

w sprawie zmiany uchwały Nr XX/42/04 Rady Gminy w Gowarczowie z dnia 3 grudnia 2004 roku „w sprawie ustalenia wysokości opłaty targowej”.

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 8, art. 40 ust. 1, § 1. Dotychczasową treść § 2 powołanej art. 41 ust. 1 i art. 42 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o uchwały skreśla się i zastępuje się treścią: „Zarzą- samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, dza się pobór opłaty targowej przez pracownika poz. 1591 tekst jednolity z późn. zm.), art. 15 i art. 19 Urzędu Gminy zajmującego stanowisko Podin- ustawy z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opła- spektor do spraw ochrony środowiska, rolnictwa i tach lokalnychi (Dz. U. z 2002r. Nr 9, poz. 84, Dz. U. działalności gospodarczej.” Nr 200, poz. 1683; z 2003r. Nr 96, poz. 874, Nr 110 poz. 1039 i Nr 188, poz. 1840, Nr 200, poz. 1953, § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wój- Nr 203, poz. 1966 oraz Dz. U. z 2004r. Nr 92, poz. 880 towi Gminy i 884, Dz. U. Nr 96 poz. 959, obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 26 października 2004r. w sprawie § 3. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienni- wysokości górnych stawek kwotowych w podatkach ku Urzędowym Województwa Świętokrzyskiego. i opłatach lokalnych (M.P. Nr 46, poz. 794), uchwala się co następuje: § 4. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Przewodniczący Rady Gminy: S. Konieczny

116

UCHWAŁA Nr XXVIII/152/2004 RADY GMINY RYTWIANY

z dnia 21 grudnia 2004r.

w sprawie określenia wysokości stawek podatku od środków transportowych w 2005r.

Na podst. art. 18 ust. 2 pkt 8 ust. 1 ustawy z nolity Dz. U. z 2002r. Nr 9 poz. 84 zmiany: Dz. U. nr dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst 200 poz. 1683, z 2003r. Nr 96 poz. 874, Nr 110 poz. jednolity Dz. U. z 2001r. Nr 142 poz. 1591 zmiany: 1039, nr 188 poz. 1840, Nr 200 poz. 1953, Nr 203 poz. Dz. U. z 2002r. Nr 23 poz. 220, Nr 62 poz. 558, 1966, z 2004r. Nr 92 poz. 880 i 884, Nr 96 poz. 959 i Nr 113 poz. 984, Nr 153 poz. 1271 Nr 214 poz. 1806, z Nr 123 poz. 1291.) Obwieszczenie Min. Fin. z dnia 26 2003r. Nr 80 poz. 717, Nr 162 poz. 1568, z 2004r. października 2004r. w sprawie wysokości górnych Dz. U. Nr 102 poz. 1055, Nr 116 poz. 1203, Nr 167 granic stawek kwotowych w podatkach i opłatach poz. 1759)., art. 10 ust. 1, 2, ustawy z dnia 12 stycznia lokalnych (MP Nr 46 poz. 794, Obwieszczenie Min. 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych17 (tekst jed- Fin. z dnia 08 października 2004r. w sprawie stawek podatku od środków transportowych obowiązują- cych w 2005r. (MP Nr 43, poz. 753), Rada Gminy w 17 Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdro- żenia następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich Rytwianach uchwala co następuje:

1) dyrektywy 92/106/EWG z dnia 7 grudnia 1992r. w sprawie ustanowienia wspólnych zasad dla niektórych typów trans- § 1. Określa się wysokość stawek podatku od portu kombinowanego towarów między państwami człon- środków transportowych: kowskimi (Dz. Urz. WE L 368 z 17.12.1992r.); 1) od samochodów ciężarowych o dopuszczalnej 2) dyrektywy 1999/62/WE z dnia 17 czerwca 1999r. w sprawie masie całkowitej pojazdu: pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (Dz. Urz. WE L 187 z a) od 3,5 tony do 5,5 tony włącznie 530,00 20.07.1999r.) b) powyżej 5,5 ton do 9 ton włącznie 840,00 Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej c) powyżej 9 ton 990,00 zamieszczone w niniejszej ustawie - z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej - doty- czą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Euro- pejskiej - wydanie specjalne Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  700  Poz. 116

2) od samochodów ciężarowych o dopuszczalnej § 2.1. Od pojazdów wyprodukowanych przed masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton 1995r. Stawki podatku określa się następująco: w zależności od liczby osi, pojazdu i rodzaju a) od samochodów ciężarowych o dopuszczalnej zawieszenia stawki podatkowe określa zał. Nr 1 masie całkowitej pojazdu: do uchwały. - od 3,5 tony do 5,5 tony włącznie 590,00 3) od ciągników siodłowych i balastowych przy- - powyżej 5,5 tony do 9 ton włącznie 870,00 stosowanych do używania łącznie z naczepą - powyżej 9 ton i poniżej 12 ton 1.060,00 lub przyczepą, o dopuszczalnej masie całkowi- b) od ciągnika siodłowego lub balastowego przy- tej zespołu pojazdu od 3,5 ton i poniżej 12 ton stosowanego do używania łącznie z naczepą stawka wynosi 840,00 lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowi- 4) od ciągników siodłowych i balastowych przy- tej zespołu pojazdów stosowanych do używania łącznie z naczepą - od 3,5 tony i poniżej 12 ton 870,00 lub przyczepą w zależności od liczby osi i ro- d) od przyczepy i naczepy, które łącznie z pojaz- dzaju zawieszenia stawki podatku określa za- dem silnikowym posiadają dopuszczalną masę łącznik Nr 2 do uchwały. całkowitą: 5) od przyczep i naczep które łącznie z pojazdem - od 7 ton i poniżej 12 ton 270,00 silnikowym posiadają dopuszczalną masę cał- kowitą od 7 ton i poniżej 12 ton z wyjątkiem 2. od autobusów w zależności od liczby związanych wyłącznie z działalnością rolniczą miejsc siedzenia: prowadzoną przez podatników podatku rolnego a) do 15 miejsc 370,00 250,00 b) od 16 do 30 miejsc 700,00 6) od przyczep lub naczep które łącznie z pojaz- c) powyżej 30 miejsc 1.500,00 dem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 ton z wyjąt- § 3. Wykonanie uchwały powierza się Wój- kiem związanych wyłącznie z działalnością rol- towi Gminy. niczą prowadzoną przez podatników podatku rolnego w zależności od liczby osi, rodzaju za- § 4. Traci moc uchwała Nr XXVII/144/2004 wieszenia stawki podatku określa zał. Nr 3 do Rady Gminy Rytwiany z dnia 30 listopada 2004 w uchwały sprawie określenia stawek podatku od środków 7) od autobusów w zależności od liczby miejsc do transportowych na 2005 rok. siedzenia: a) do 15 miejsc 345,00 § 5. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienni- b) od 16 do 30 miejsc 670,00 ku Urzędowym Województwa Świętokrzyskiego i c) powyżej 30 miejsc 1.412,00 ma zastosowanie od 1 stycznia 2005 roku.

Przewodniczący Rady Gminy: W. Skład

Załączniki do uchwały Nr XXVIII/152/2004 Rady Gminy w Rytwianach z dnia 21 grudnia 2004r.

Załącznik Nr 1

Stawki podatku dla pojazdów określonych w § 1 pkt 2 uchwały rady Gminy w Rytwianach z dnia 21 grudnia 2004r.

Dopuszczalna masa całkowita Stawka podatku (w złotych) Oś jezdna z zawieszeniem Inne systemy zawieszeń Nie mniej niż Mniej niż pneumatycznym lub zawieszeniem osi jezdnych uznanym za równoważne Dwie osie 12 ton 15 ton 1.110,00 1.120,00 15 ton 1.420,00 1.500,00 Trzy osie 12 ton 21 ton 1.390,00 1.420,00 21 ton 23 ton 1.440,00 1.500,00 23 ton 1.630,00 1.700,00 Cztery osie i więcej 12 ton 27 ton 1.510,00 1.600,00 27 ton 29 ton 1.700,00 1.800,00 29 ton 2.280,00 2.452,80 Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  701  Poz. 116

Załącznik Nr 2

Stawki podatku dla pojazdów określonych w § 1 pkt 4 uchwały Rady Gminy w Rytwianach Nr z dnia 21 grudnia 2004r.

Liczba osi i dopuszcz. masa całkowita zespołu pojazdów: ciągnik Stawka podatku (w złotych) siodłowy +naczepa, ciągnik balastowy + przyczepa w tonach Oś jezdna z zawieszeniem Inne systemy zawieszeń Nie mniej niż Mniej niż pneumatycznym lub zawieszeniem osi jezdnych uznanym za równoważne Dwie osie 12 ton 18 ton 1.030,00 1.100,00 18 ton 31 ton 1.700,00 1.800,00 31 ton 1.889,06 1.937,76 Trzy osie 12 ton 37 ton 1.800,00 1.854,00 37 ton 40 ton 1.937,76 2.000,00 40 ton 2.100,00 2.548,65

Załącznik Nr 3

Stawki podatku dla przyczep lub naczep określone w § 1 pkt 6 uchwały Rady Gminy Rytwiany z dnia 21 grudnia 2004 roku

Liczba osi o dopuszczalnej masie całkowitej pojazdu: przyczepa, Stawka podatku (w złotych) naczepa + pojazd silnikowy Oś jezdna z zawieszeniem Inne systemy Nie mniej niż Mniej niż pneumatycznym lub zawiesz. zawieszenia osi jezdnych uznanym za równoważne Jedna oś 12 ton 18 ton 400,00 400,00 18 ton 25 ton 561,24 600,00 25 ton 650,00 700,00 Dwie osie 12 ton 33. ton 850,00 900,00 33 ton 38 ton 1.292,00 1.300,00 38 ton 1.600,00 1.700,00 Trzy osie i więcej 12 ton 36 ton 900,00 1.170,00 36 ton 38 ton 900,00 1.170,00 38 ton 1.300,00 1.505,00

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  702  Poz. 116

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  703  Poz. 116

Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego Nr 10  704  Poz. 116

Wydawca: Wojewoda Świętokrzyski

Redakcja: Wydział Prawny i Nadzoru Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach Al. IX Wieków Kielc 3, 25-516 Kielce tel. 0 (prefix) 41 3421673, e-mail: [email protected]

Skład, druk i rozpowszechnianie: Zakład Obsługi Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach, 25-516 Kielce, Al. IX Wieków Kielc 3 tel. 0 (prefix) 41 3421807, 3421249

Prenumerata roczna Dziennika Urzędowego Województwa Świętokrzyskiego wynosi 2.848,00 zł. Nr konta Bank Przemysłowo-Handlowy PBK S.A. O/Kielce, Nr 25 10600076-0000320000163506 Dziennik w Internecie – http://www.kielce.uw.gov.pl/dziennik.htm

Zbiory Dzienników Urzędowych wraz ze skorowidzami wyłożone są do powszechnego wglądu w siedzibie Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach, Al. IX Wieków Kielc 3, pok. 210 w godzinach pracy Urzędu

Tłoczono z polecenia Wojewody Świętokrzyskiego z dnia 7 stycznia 2005r.

ISSN-1508-4787 Cena brutto zł