Actualisering Samenwerkingsbeleid 2020
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
ACTUALISERING SAMENWERKINGSBELEID 2 0 2 0 Een kleine gemeente als Gennep is op allerlei terreinen op samenwerking met andere gemeenten aangewezen. Met welke gemeente(n) en met welke insteek dat zou moeten gebeuren, hebben college en raad in de jaren 2012 en 2013 vastgelegd. De tijd heeft echter niet stil gestaan. Daarom heeft de raad (mede naar aanleiding van de vaststelling van de nieuwe strategische regiovisie) uitgesproken behoefte te hebben aan een compacte actualisering van het samenwerkingsbeleid. Voor het bredere perspectief is het van belang te weten dat de gemeente in het wat verdere verleden (ruim voor 2012) nadrukkelijk gekozen heeft Limburgs te blijven en echt voor samenwerking binnen Noord Limburg te gaan. Dit heeft er door de jaren heen toe geleid dat de gemeente Gennep zowel qua bestuurlijke als ambtelijke samenwerking stevig wortel geschoten heeft in Noord Limburg. Die tendens wordt op dit moment nog versterkt door de nieuwe regiovisie en de uitvoerings- en investeringsprogramma’s die daaruit voortvloeien. UITGANGSPUNT Samenwerking is voor de gemeente Gennep geen doel op zich. Het moet als het ware leiden tot verbetering van kwaliteit, continuïteit en beheersing van de kosten. En het moet leiden tot de (meer efficiënte) realisering van doelstellingen die we zelf lokaal en/of regionaal hebben vastgesteld of provinciaal of landelijk voor ons zijn vastgesteld. Voor de gemeente Gennep zijn wat dat betreft leidend de inhoudelijke doelstellingen die in het collegeprogramma zijn opgenomen. Die zijn deels beleidsmatig van karakter en deels operationeel (in de zin dat ze onze dienstverlening, bedrijfsvoering en de uitvoering van taken en projecten betreffen). ACTUALITEIT Er hebben zich sinds 2012/2013 ontwikkelingen voltrokken die van invloed zijn op het ‘samenwerkingsbeleid’ van de gemeente Gennep. Het meest van belang daarbij zijn de vaststelling van de nieuwe strategische regiovisie, het rijksbeleid ten aanzien van onder andere duurzaamheid en energie, het ontstaan van een nieuwe buurgemeente op de oostelijke oever van de Maas en de ervaringen die we opgedaan hebben met de (operationele) samenwerking met andere gemeenten. STAAND BELEID De raad heeft in 2012 uitgesproken volgordelijk samenwerking te zoeken met: 1.a Venray, Bergen en Mook en Middelaar (toelichting op deze keuze: met deze samenwerking staat Gennep sterker in de samenwerking binnen de regio); 1.b de Regio Venlo (toelichting op deze keuze: samenwerking op diverse terreinen ligt voor de hand vanuit economische motieven); en 2. de gemeenten Boxmeer en Cuijk (toelichting: vanwege de economische en sociale banden die we met dit gebied aan de overzijde van de Maas hebben). Gemeente Gennep Ellen Hoffmannplein 1, Postbus 9003, 6590 HD Gennep 1 van 5 T: 0485-49 41 41 | E: [email protected] | www.gennep.nl Binnen de Regio Venlo (inmiddels Regio Noord Limburg) zou deze samenwerking voor Gennep volgens het nu geldende beleid met name betrekking hebben op de beleidsterreinen wonen, landbouw en natuur, toerisme en recreatie, zorg en werkgelegenheid. ONTWIKKELINGEN MET HUN (EVENTUELE) IMPLICATIES VOOR HET SAMENWERKINGSBELEID Samenwerking met Venray, Bergen en Mook en Middelaar Wat samenwerking betreft blijven de gemeenten Mook en Middelaar en Bergen belangrijke partners. We liggen alle drie in een uithoek van de provincie Limburg en kunnen een deel van onze doelstellingen slechts in samenwerking realiseren. We zijn alleen dan in staat beleidsmatig een vuist te maken als we elkaar bestuurlijk en ambtelijk in voldoende mate vasthouden. Bovendien grenzen we ook fysiek aan elkaar en hebben onze projecten vaker een gemeentegrensoverschrijdend karakter. De afgelopen jaren hebben ons geleerd dat we in de praktijk relatief weinig met slechts Mook en Middelaar en Bergen samenwerken. Dat komt doordat het aantal thema's waarvoor Mook en Middelaar, Bergen en Gennep samen voldoende schaalgrootte hebben, zeer beperkt is. Samenwerking met ook andere gemeenten in Noord Limburg is dan nodig. De balans verschuift zich naar samen met Mook en Middelaar en Bergen samenwerken in de gehele regio Noord Limburg. De samenwerking met de gemeente Venray die eerst (wat betreft bilaterale samenwerking) zo perspectiefvol leek, is van de baan. Het is ons gebleken dat dit soort samenwerkingen (bilateraal en buiten de regio om) doorgaans weinig duurzaam zijn. We willen er daarom geen tijd meer aan besteden als niet op voorhand helder is dat de samenwerking succesvol gaat zijn. We hechten (als voorbeeld) wel aan de samenwerking met de gemeenten Horst aan de Maas en Venray op het gebied van (onder andere) personele aangelegenheden. Op dat terrein heeft de samenwerking ook aantoonbaar meerwaarde. Strategische regiovisie De nieuwe strategische regiovisie is breder van karakter dan de oude, is gebaseerd op veel meer overleg binnen de regio en kan mede op basis daarvan op veel draagvlak rekenen. Ook heeft de visie tot overeenkomsten met rijk en provincie geleid waardoor er de komende jaren stevig in de regio geïnvesteerd gaat worden. De regiogemeenten moeten daaraan (in samenwerking) hun bijdrage leveren. Intensievere regionale samenwerking ligt voor de hand. De samenwerking op grond van de nieuwe strategische regiovisie biedt grote kansen voor de gemeente Gennep. Om optimaal te profiteren van de deal die we als regio met het rijk hebben gesloten en de investeringsagenda die we als regio samen met de provincie hebben gemaakt, is meer intensieve samenwerking met en binnen de Regio Noord Limburg een randvoorwaarde. We verwachten met name meerwaarde van deze samenwerking op het gebied van veiligheid, economie en arbeidsmarkt, gezondheid en duurzaamheid. Om 2 van 5 optimaal te scoren is het wel nodig de komende jaren nog steviger in te zetten op samenwerking binnen de Regio Noord Limburg. Samenwerking binnen de Regio Noord Limburg betekent overigens niet dat we steeds met acht gemeenten optrekken. Ook in de toekomst zal het zo zijn dat we sommigen zaken met de regio als geheel oppakken, maar ook dat er coalities ontstaan van twee of meer gemeenten (eventueel in wisselende samenstelling) die samen zaken oppakken. Deze kunnen dan te maken hebben met de uitvoering van onderdelen van het regioprogramma of bijvoorbeeld met de uitvoering van taken binnen het sociaal domein. De regiovisie en het uitvoeringsprogramma bieden nadrukkelijk de ruimte voor ‘cherry picking’ en het participeren in kleinere samenwerkingsverbanden daar waar deze meerwaarde opleveren. Gezond samenwerken (uit de regiovisie ‘de gezondste regio’) Om deze toekomst en de daarin opgenomen inhoudelijke ambities uit deze visie waar te maken is onderlinge samenwerking in 2040 nodig. Hoe we dat doen en welke keuzes daarvoor gemaakt moeten worden is onderwerp van gesprek. Leidend daarbij is wat ons betreft het besef dat we enkel dan op veel terreinen succesvol kunnen zijn, indien we ook in de komende decennia gezamenlijk optrekken en elkaar blij ven ondersteunen. Met elkaar en met onze maatschappelijke partners, medeoverheden, bedrijven en gemeenschappen. Rijks- en provinciaal beleid Het beleid van hogere overheden ‘dwingt’ ons tot bredere en intensievere samenwerking. Het beste voorbeeld daarvan dat we als regio moeten komen met een Regionale Energie Strategie. Op basis van landelijke regelgeving moeten we op een aantal beleidsterreinen regionaal samenwerken; het gaat hierbij overigens om beleidsterreinen die nauw samenhangen met (de realisering van) onze gemeentelijke ambities en doelstellingen. Daarbij gaat het om jeugdzorg, veiligheid, vergunningverlening en handhaving, de regionale energiestrategie, ruimtelijke ordening, wonen, de drie decentralisaties, mobiliteit, arbeidsmigranten en asielzoekers en de transitie van de agrarische sector (deze opsomming is niet uitputtend). Overigens is er niet altijd sprake van dwang als we zaken doen met rijk en provincie. Mooie voorbeelden daar van zijn de deal die we als regio met het rijk hebben gesloten en het regionale investeringsprogramma waarin de provincie financieel participeert. Een ander mooi voorbeeld is het ‘statenvoorstel’ op grond waarvan we als gemeente waarschijnlijk aanzienlijke provinciale middelen ontvangen voor de realisering van diverse grote projecten in onze gemeente. Gemeente Land van Cuijk 3 van 5 Per 1 januari 2022 ontstaat aan de overzijde van de Maas een nieuwe gemeente met een inwonertal van ruim 77.000 inwoners en 29 kernen. De vier gemeenten hebben besloten tot fusie om meer te kunnen bereiken voor hun inwoners en hun ondernemers beter van dienst te kunnen zijn. Zij doen dit echter ook vanwege de versterking van de positie van de (nu nog) vier gemeenten in de regio en de mogelijkheid om door schaalvergroting goede medewerkers (blijvend) aan de gemeente Land van Cuijk te kunnen verbinden. Er ontstaat aan de overzijde van de Maas dus een gemeente met andere ambities en een andere dynamiek die niet onopgemerkt aan de gemeente Gennep voorbij zal gaan. Het ontstaan van een sterke gemeente Land van Cuijk kan eigenlijk niet zonder invloed blijven voor de manier waarop we ons tot noordoost Brabant gaan verhouden. Gezien de sterke verwevenheid van onze gemeente met onze nieuwe buur op sociaal en economisch gebied ligt het voor de hand dat de gemeente Gennep de komende jaren koerst op meer (beleidsmatige) samenwerking met de gemeente Land van Cuijk. We willen proactief met de nieuwe gemeente aan de slag (al in het voorstadium van de daadwerkelijke fusie) om te zorgen dat de relatie met de gemeenten aan deze zijde van de Maas integraal onderdeel gaat vormen van het beleid van