ZWEMWATERPROFIEL

PLAS WRC EIJSDEN, OOST MAARLAND ZUID

Colofon

Titel: Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid

Uitgegeven door: Rijkswaterstaat Zuid-Nederland

Opgesteld door: TAUW

Betrokken provincie: Provincie Limburg

Dagelijks beheerder / Exploitant zwemwaterlocatie: Fun Valley Maastricht

Status: concept

Datum: 18 januari 2021

BWID-code: NLBW91_CWRCEI20

Donar-code: DAGSOMLD

Disclaimer Aan de inhoud van dit zwemwaterprofiel kunnen geen rechten worden ontleend. De in dit zwemwaterprofiel opgenomen informatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, de volledigheid en actualiteit kan echter niet worden gegarandeerd. Let hiervoor ook op de datum van het opstellen of actualiseren van het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden in en/of onvolledigheid van de aangeboden informatie noch voor schade die geleden wordt als gevolg van het gebruik, op welke wijze dan ook, van de aangeboden informatie in dit zwemwaterprofiel. Het zwemwaterprofiel heeft de status van een onderzoek. Rijkswaterstaat aanvaardt geen verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de in dit rapport voorgestelde maatregelen.

1

1 Inleiding Voor elke zwemwaterlocatie wordt op grond van de Zwemwaterrichtlijn een zwemwaterprofiel opgesteld. Voor u ligt het zwemwaterprofiel van Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid.

De Zwemwaterrichtlijn (2006/7/EG) is in 2006 vastgesteld met als doel het beschermen van de gezondheid van zwemmers in oppervlaktewateren. De richtlijn bevat o.a. bepalingen met betrekking tot de monitoring, de indeling van de zwemwaterkwaliteit in kwaliteitsklassen (uitstekend, goed, aanvaardbaar en slecht) en het informeren van zwemmerspubliek en de Europese Commissie over de zwemwaterkwaliteit. Voor elke zwemwaterlocatie moet een zwemwaterprofiel worden opgesteld. Het beheer moet erop gericht zijn om minimaal een aanvaardbare zwemwaterkwaliteit te bereiken en om te streven naar goede zwemwaterkwaliteit.

In het zwemwaterprofiel worden de kenmerken van de zwemwaterlocatie beschreven. Er wordt ingegaan op mogelijke gezondheidsrisico’s voor de zwemmers en de oorzaken daarvan. Het zwemwaterprofiel vormt de basis voor communicatie tussen de betrokken partijen over te treffen beheersmaatregelen. Uit het zwemwaterprofiel kan blijken dat aanvullend onderzoek nodig is om adequate beheersmaatregelen te kunnen treffen. Het zwemwaterprofiel is tevens bedoeld voor communicatie over de kwaliteit van de zwemwaterlocatie en de genomen beheersmaatregelen naar de geïnteresseerde burger.

Rijkswaterstaat beoordeelt regelmatig of de beschrijving nog actueel is. Bij locaties met als actuele kwaliteitsklasse ‘slecht’ gebeurt dat als het zwemwaterprofiel maximaal 2 jaar oud is, bij kwaliteitsklasse ‘aanvaardbaar’ maximaal 3 jaar oud en bij kwaliteitsklasse ‘goed’ maximaal 4 jaar oud. Als relevante kenmerken van de zwemwaterlocatie (bijvoorbeeld van het watersysteem) of de gezondheidsrisico’s veranderd of gewijzigd zijn past Rijkswaterstaat het zwemwaterprofiel in het daaropvolgende jaar aan. Voor zwemwaterlocaties in de klasse ‘uitstekend’ vindt actualisatie standaard plaats als er relevante kenmerken veranderd zijn.

2 Beschrijving zwemwaterlocatie

2.1 Kenmerken Zwemwaterlocatie Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid ligt aan het Grindgat Oost-Maarland in de gemeente Eijsden-Margraten. Het betreft een zoetwaterlocatie. Op de zwemwaterlocatie zijn twee zwemplekken aanwezig: Dagstrand Fun Valley en Recreatiestrand Camping de Oosterdriessen. Figuur 2.1 geeft een overzicht van de zwemwaterlocatie en de omgeving. In bijlage 1 zijn foto’s van de locatie en een verslag van het veldbezoek in zwemseizoen 2020 opgenomen.

Het Grindgat Oost-Maarland is ontstaan door zand- en grindafgravingen. De plas heeft een oppervlakte van circa 186 ha. De gemiddelde diepte van het grindgat bedraagt 6 meter, de maximale diepte 9 meter. De plas staat in open verbinding met de Maas. De plas wordt gevoed door regenwater en oppervlaktewater uit de Maas.

Zwemplek Dagstrand Fun Valley is onderdeel van Fun Valley Maastricht, een in- en outdoor activiteiten- en evenementenlocatie. De zwemwaterlocatie bestaat uit een zandstrand van circa 165 meter lang en gemiddeld 18 meter breed, met aangrenzend een lig- en speelweide. Op de speelweide zijn bankjes en verschillende speeltoestellen aanwezig, waaronder een groot springkussen. Er is één informatiebord aanwezig bij de entree van Fun Valley. De zwemwaterlocatie is toegankelijk na betaling van de entreeprijs voor Fun Valley. Er kan dan gebruik gemaakt worden van alle faciliteiten in het park. Er zijn toiletten en voldoende vuilnisbakken aanwezig. De ligweide grenst aan een terras. Er kunnen waterfietsen en ligbedjes gehuurd worden. De opstapplek van de waterfietsen grenst aan het zandstrand. In het hoofdgebouw van Fun Valley is een restaurant aanwezig. Fun Valley heeft een groot parkeerterrein en een fietsenstalling. Ten noorden van de zwemwaterlocatie ligt een speeltuin die grenst aan een terras. De zwemwaterlocatie Plas WRC Eijsden Oost Maarland Noord is ook onderdeel van Fun Valley Maastricht. Er zijn in Fun Valley naar schatting dagelijks 5.000 tot 7.000 bezoekers op een gemiddelde tot drukke dag.

2

Naast zwemplek Dagstrand Fun Valley hoort ook zwemplek Recreatiestrand Camping de Oosterdriessen bij de zwemwaterlocatie Plas WRC Eijsden Oost Maarland Zuid. Zwemplek Recreatiestrand Camping de Oosterdriessen is onderdeel van Camping de Oosterdriessen. De zwemwaterlocatie bestaat uit een zandstrand van circa 65 meter lang en 12 meter breed, met aangrenzend een ligweide. Er is één informatiebord aanwezig. De zwemwaterlocatie is alleen toegankelijk voor campinggasten. Er zijn toiletten, douches, bankjes en voldoende vuilnisbakken aanwezig. Ten zuiden van de zwemzone is een aanlegplek voor één boot aanwezig. Er zijn naar schatting dagelijks 3 tot 30 bezoekers op een gemiddelde tot drukke dag.

De waterbodem ter hoogte van de zwemzone van beide zwemplekken bestaat uit zand en loopt flauw af. De zwemzones zijn beide afgebakend met een drijflijn, deze ligt op circa 1,0 tot 1,4 meter diepte. Er wordt geen toezicht gehouden op de zwemzone. Het water is meestal helder. In de zwemzone groeien weinig waterplanten. Watersporten is verboden in de zwemzone. Er mag niet gedoken worden vanaf de oever.

Honden en paarden zijn jaarrond verboden op beide zwemplekken. Bij Fun Valley is hier toezicht op bij de entree. Op Camping de Oosterdriessen is hier toezicht op door de aanwezige beheerders. Op Recreatiestrand Camping de Oosterdriessen komen gemiddeld 10 watervogels voor in de zwemzone. Op Dagstrand Fun Valley komen 10 tot 100 watervogels voor in de zwemzone. Buiten de zwemzone van beide zwemplekken komen 100 tot 150 watervogels voor. Dit zijn voornamelijk zwanen, ganzen, eenden, meerkoeten en aalscholvers. Ten zuiden van de zwemwaterlocatie ligt op 300 meter afstand een jachthaven met ongeveer 300 ligplaatsen. Er is een vuilwaterinnamepunt aanwezig. Er vindt recreatievaart plaats op de plas. Naar schatting varen er dagelijks 100 tot 150 boten langs de zwemplekken op ongeveer 50 meter afstand. Op ruim 1,5 km afstand ligt de RWZI Maastricht-Heugem. Het effluent van deze RWZI stroomt ten noorden van de zwemwaterlocatie de Maas in. Vanwege de stromingsrichting wordt verwacht dat het effluent weinig invloed zal hebben op de zwemwaterkwaliteit ter plaatse van de zwemwaterlocatie.

Mergelgroeve Lozing effluent RWZI Maastricht- Heugem

Grindgat Oost Maarland Maas

Zwemwaterlocatie Plas Fun WRC Eijsden Oost Maarland Valley Noord

Dagstrand Fun Valley Zwemwaterlocatie Plas WRC Eijsden Recreatiestrand Oost Maarland Zuid Camping De Oosterdriessen Jachthaven

Figuur 2.1 Overzicht zwemwaterlocatie Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid en omgeving

3

2.2 Zwemzone De zwemzones zijn weergegeven in figuur 2.2. De zwemzones zijn afgebakend volgens de Handreiking ‘KRW en oppervlaktewater, Bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de Europese Kaderrichtlijn Water’. De zwemzones zijn afgebakend tot een waterdiepte van ongeveer 1,40 meter en volgen de drijflijnen.

Figuur 2.2. Zwemzone en ligging meetpunt

2.3 Beheer Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid behoort tot de gemeente Eijsden-Margraten en bevindt zich in de provincie Limburg. De provincie is verantwoordelijk voor de aanwijzing van zwemwaterlocaties. Op de zwemwaterlocaties draagt de beheerder de zorg voor de veiligheid en gezondheid van de zwemmers. De provincie houdt hierop toezicht en neemt zo nodig maatregelen. Het Waterschap Limburg voert, in opdracht van de provincie , hiertoe o.a. periodiek het onderzoek naar de fysieke veiligheid uit. De taken met betrekking tot zwemwater zijn door de provincie gedelegeerd aan het Waterschap Limburg.

Rijkswaterstaat Zuid-Nederland is waterbeheerder van de zwemwaterlocatie Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit, licht het waterschap hierover in en adviseert, zodat de provincie het publiek kan informeren over eventuele gezondheidsrisico’s. Het waterschap kan een waarschuwing of een negatief zwemadvies afgeven of zelfs een zwemverbod instellen. Indien de zwemwaterkwaliteit niet aan de vereisten van de Zwemwaterrichtlijn voldoet, neemt Rijkswaterstaat het initiatief om samen met de andere betrokken partijen na te gaan hoe de zwemwaterkwaliteit verbeterd kan worden.

De beheerder van Fun Valley Maastricht zorgt voor het dagelijks beheer van zwemplek Dagstrand Fun Valley. De beheerder maait waterplanten (waterpest) als dat nodig is en de ligweide eens in de twee weken. De beheerder leegt de vuilnisbakken dagelijks en ruimt dan ook zwerfafval op. De beheerder maakt de toiletten dagelijks schoon. Daarnaast egt hij het zandstrand dagelijks en ruimt tegelijk vogelpoep op. Resten waterplanten die aanspoelen ruimt de beheerder op en voert hij af. De beheerder verjaagt de watervogels voor aanvang van het zwemseizoen drie keer per dag.

4

De beheerder van Camping de Oosterdriessen zorgt voor het dagelijks beheer van zwemplek Recreatiestrand Camping de Oosterdriessen. De beheerder maait de ligweide wekelijks. De beheerder leegt de vuilnisbakken dagelijks en maakt de toiletten meerdere keren per dag schoon. De beheerder egt het zandstrand eens in de 1 à 2 maanden volledig, maar de vloedlijn dagelijks. De beheerder verwijdert dagelijks vogelpoep en waterplantresten van het strand.

2.4 Potentiële bronnen van verontreiniging De Zwemwaterrichtlijn schrijft voor dat het zwemwater gecontroleerd dient te worden op de aanwezigheid van bacteriën die afkomstig zijn van feces (uitwerpselen) van mens en dier. Op basis van de gebiedsbeschrijving, het veldbezoek, de analyse van historische data, kaartmateriaal en de informatie van de waterkwaliteitsbeheerder en locatiebeheerder is de volgende lijst met alle potentiële verontreinigingsbronnen en –routes voor fecale verontreiniging op de locatie Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid opgesteld.

Tabel 2.1. Potentiële bronnen zwemwaterlocatie Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid Potentiële bron Beschrijving Bezoekers • Op Dagstrand Fun Valley: 5.000 tot 7.000 bezoekers op gemiddelde tot drukke dag in het hele park • Op Recreatiestrand Camping de Oosterdriessen: 3 tot 30 bezoekers op gemiddelde tot drukke dag • Toiletten aanwezig Huisdieren • Honden en paarden zijn jaarrond verboden • Toezicht bij entree bij Fun Valley. Toezicht door beheerders op Camping de Oosterdriessen. Watervogels • Op Recreatiestrand Camping de Oosterdriessen ongeveer 10 in de zwemzone • Op Dagstrand Fun Valley 10 tot 100 in de zwemzone • 100 tot 150 watervogels buiten de zwemzone, binnen een straal van 500 m • Tijdens het veldbezoek veel sporen aangetroffen Recreatievaart • 100 tot 150 boten langs de zwemwaterlocatie • Op ongeveer 50 meter afstand Jachthaven • op 300 m afstand, met 300 ligplaatsen • vuilwaterinnamepunt aanwezig RWZI • op 1,5 km afstand RWZI Maastricht-Heugem • op 1,8 km effluent lozing van de RWZI op de Maas, stroomafwaarts

2.5 Kans op proliferatie blauwalgen Behalve een controle op fecale verontreinigingen schrijft de Zwemwaterrichtlijn ook voor dat in het zwemwaterprofiel een beoordeling plaatsvindt van de mogelijke bloei van blauwalgen. De afgelopen 5 jaar (sinds 2016) zijn er indicaties geweest van blauwalg op zwemwaterlocatie Plas WRC Eijsden Oost Maarland Zuid en is de aanwezigheid van blauwalgen frequent geanalyseerd. In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op de monitoringsresultaten.

3 Gezondheidsrisico’s

3.1 Beoordeling hygiëne Volgens de Zwemwaterrichtlijn wordt de kwaliteit van het zwemwater gecontroleerd aan de hand van de parameters Escherichia coli (E. coli ) en intestinale enterococcen. Beide typen bacteriën zijn afkomstig van feces (uitwerpselen) van mens en dier en worden daarom fecale bacteriën genoemd. Deze typen bacteriën zijn indicatorsoorten voor de aanwezigheid van ziekteverwekkende bacteriën en virussen die voornamelijk maag- en darmklachten kunnen veroorzaken.

Op basis van de (langdurige) concentraties fecale bacteriën wordt volgens de Zwemwaterrichtlijn onderscheid gemaakt tussen verschillende kwaliteitsklassen. In tabel 3.1 zijn de indeling en de bijbehorende grenzen voor ‘uitstekende’, ‘goede’ en ‘aanvaardbare’ kwaliteit weergegeven. Als een

5

zwemwaterlocatie niet in deze 3 klassen zit, wordt het beoordeeld als ‘slecht’. Daarnaast wordt de zwemwaterkwaliteit ook gedurende het badseizoen beoordeeld. Na elke afzonderlijke meting wordt getoetst aan de signaalwaarden (Tabel 3.1). Een overschrijding van een signaalwaarde is aanleiding tot extra onderzoek. Mede op basis van het extra onderzoek kan het waterschap een maatregel, zoals bijvoorbeeld een negatief zwemadvies, instellen.

Tabel 3.1. Normen voor zwemwaterkwaliteitsklassen voor zoete wateren Parameter Uitstekende Goede Aanvaardbare Signaalwaarde kwaliteit * kwaliteit * kwaliteit ** intestinale enterococcen 200 400 330 400 (kve/100 ml) Escherichia coli 500 1000 900 1800 (kve/100 ml) * gebaseerd op een 95-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar ** gebaseerd op een 90-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar

3.2 Zwemwaterkwaliteit Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit gedurende het badseizoen dat loopt van 1 mei tot 1 oktober. In het geval van slechte of aanvaardbare zwemwaterkwaliteit wordt tweewekelijks gemeten, in geval van goede of uitstekende zwemwaterkwaliteit vierwekelijks. Bij de controles worden de concentraties E. coli en intestinale enterococcen gemeten. Daarnaast worden bijzonderheden zoals schuimvorming, stank, de aanwezigheid van afval, dode vissen of vogels en het aantal dieren (honden, paarden, runderen) in het water genoteerd.

De ligging van het meetpunt voor Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid is weergegeven in figuur 2.2. Het meetpunt ligt op de locatie waar de meeste zwemmers zijn.

Op basis van de metingen in de periode 2017 – 2020 is de locatie beoordeeld als ‘uitstekend’. Dit volgt uit de afzonderlijke beoordelingen ‘uitstekend’ voor Escherichia coli en ‘uitstekend’ voor intestinale enterococcen.

Tabel 3.2. Kwaliteitsklasse zwemwaterlocatie Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid 2017- 2020 *) Parameter Kwaliteitsklasse intestinale enterococcen Uitstekend Escherichia coli Uitstekend *) De kwaliteitsklasse wordt na elk badseizoen opnieuw bepaald. Op basis van de actuele kwaliteitsklasse wordt beoordeeld of er aanleiding is het zwemwaterprofiel te actualiseren (zie hoofdstuk 1).

Voor intestinale enterococcen en E. coli zijn geen overschrijdingen van de signaalwaarden gemeten in de zwemseizoenen van 2017-2020. De potentiële bronnen in tabel 2.1 hebben geen negatieve invloed op de zwemwaterkwaliteit.

3.3 Blauwalgen In de periode van 2016-2020 is op Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid het zwemwater, met een frequentie zoals die is benoemd in het Blauwalgenprotocol (versie 2012), geanalyseerd op het voorkomen van blauwalgen. Uit de analyses is gebleken dat gedurende de laatste 5 jaar (2016 t/m 2020) indicaties zijn aangetroffen van overmatige blauwalgenbloei. Er zijn eveneens drijflagen van blauwalgen gesignaleerd die een gering gezondheidsrisico met zich meebrengen (Tabel 3.3). In bijlage 3 is een specificatie van tabel 3.3 weergegeven met een uitleg van de categorie-indeling van drijflagen. Voor deze locatie mag worden aangenomen dat er een risico is op het voorkomen van blauwalgen. De toekomstige monitoring moet volgens het meest recente Blauwalgenprotocol uitgevoerd blijven worden.

Tabel 3.3. Toestand blauwalgen Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid

6

2016 2017 2018 2019 2020 Indicatie blauwalgenbloei Drijflaag aanwezig Geen Geen Cat. II Cat. II Cat. I

Nadere beschrijving Factoren die het voorkomen van blauwalgen stimuleren zijn inrichting van de locatie (hydromorfologie) en voedselrijkdom van het water. Hierna worden beide factoren beschreven voor Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid.

Hydromorfologie Er is een smalle open verbinding met de Maas, maar deze veroorzaakt geen stroming in de plas. Er is waarschijnlijk een lange verblijftijd van het water. Blauwalgen die hebben overwinterd op het sediment op de bodem, kunnen in het zwemseizoen prolifereren in de waterkolom. In de plas gegroeide blauwalgen kunnen dan in de zwemzone accumuleren bij westenwind.

Voedselrijkdom Ter indicatie van de voedselrijkdom wordt gebruik gemaakt van de historische gegevens van het meetpunt bij Eijsden (EIJSDPTN) dat ongeveer 3 km stroomopwaarts langs de Maas ligt. De twee nutriënten die besproken worden zijn fosfaat (P) en stikstof (N). De zomergemiddelde concentratie totaal-fosfaat ligt in 2016 t/m 2020 tussen de 0,15 en 0,22 mg/l. De zomergemiddelde concentratie vrij beschikbaar ortho-fosfaat ligt in die jaren tussen de 0,10 en 0,18 mg/l. De zomergemiddelde concentratie totaal-stikstof ligt tussen de 3,38 en 4,10 mg/l. Deze nutriëntenconcentraties zijn niet limiterend voor de groei van blauwalgen en blauwalgen komen dan ook regelmatig in de Maas tot bloei. Lokale omstandigheden in de plas kunnen echter leiden tot een andere voedselrijkdom dan in de Maas. Het voorkomen van blauwalg in de Maas is de afgelopen jaren niet overeengekomen met het voorkomen van blauwalg in de plas. Dit wijst erop dat blauwalg in de plas zelf prolifereert en niet afkomstig van de Maas is.

Conclusie oorzaken blauwalgen Op basis van bovengenoemde informatie is de conclusie dat de jaarlijkse blauwalgenoverlast waarschijnlijk wordt veroorzaakt door te hoge nutriëntenconcentraties in de plas. Blauwalgenoverlast blijkt een jaarlijks terugkerend probleem. Om effectieve maatregelen te kunnen nemen is meer inzicht in het watersysteem nodig.

4 Mogelijke maatregelen De zwemwaterkwaliteit bij Plas WRC Eijsden, Oost Maarland Zuid is als ‘uitstekend’ beoordeeld. Op grond van de Zwemwaterrichtlijn zijn geen maatregelen nodig ter verbetering van de zwemwaterkwaliteit.

Wel is het advies om de beheermaatregelen gericht op een goede waterkwaliteit voort te zetten, waarbij met name aandacht voor: • Voortzetten handhaving honden- en paardenverbod gedurende het zwemseizoen. • Schoonhouden strand en feces van watervogels afvoeren.

Voor de zwemwaterlocatie geldt dat er een kans is op proliferatie van blauwalgen. In de periode 2016 t/m 2020 zijn er indicaties van overmatige blauwalgengroei geweest. Daarom worden de volgende maatregelen aanbevolen: • Het publiek tijdig waarschuwen als er blauwalg op de locatie voorkomt. • De toekomstige monitoring dient voortgezet te worden volgens het meest recente Blauwalgenprotocol. • De oorzaak van de blauwalgenbloei kan beter bepaald worden na uitvoering van een nader onderzoek waarin meer inzicht wordt verkregen in o.a. nutriënten aan- en afvoer, diepte plas, invloed van de Maas en verblijftijd van het water. Op basis van het nader onderzoek kunnen de meest efficiënte maatregelen bepaald worden.

7

8

BIJLAGE 1 Verslag veldbezoek Dagstrand Funvalley en aanvullend verslag Recreatiestrand Camping De Oosterdriessen

Naam locatie: Dagstrand Funvalley, plas WRC Eijsden Oost Maarland Zuid (zoetwaterlocatie) Aanwezigen: Sanne Bink (TAUW), Michael Cauwenbergh (Fun Valley) Datum en tijdstip: 02-09-2020, 14:29 Weer: Zonnige dag, 18 graden Celsius

ALGEMEEN Ligging zwemwaterlocatie Provincie Limburg, Gemeente Eijsden-Margraten, in recreatiegebied/speelpark Zwemplekken 1

Informatiebord 1 informatiebord aanwezig.

Waarschuwingen/verboden Geen tijdens veldbezoek Toegankelijkheid Openbaar en betaalde toegang zwemwaterlocatie Opmerkingen algemeen Plas is ongeveer veertig jaar geleden gegraven. Sindsdien nooit gebaggerd. Plas is maximaal 9 m diep. Plas staat in contact met de Maas.

INRICHTING Parkeergelegenheid Parkeerplekken, fietsenstalling. Circa 200 gratis fiets/auto/anders parkeerplekken voor auto’s. Inrichting locatie Zandstrand, ligweide, voetbalveldje, volleybalnet, waterspeeltuin, terras Voorzieningen Toiletten, buitendouches, restaurant/strandtent, strandbedjes Aanwezigheid vuilnisbakken Er zijn genoeg afgesloten vuilnisbakken aanwezig. Nevengebruik Brandweeroefeningen, heel incidenteel. Meestal doen ze dat ergens anders doordat ze dan sneller diep zijn. Wijzigingen op locatie t.o.v. Nee vorige zwemwaterprofiel

OBSERVATIES TIJDENS VELDBEZOEK Aantal badgasten Er waren 0 badgasten aanwezig. Huisdieren Er zijn 0 honden en 0 paarden waargenomen. Er zijn geen sporen van honden en geen sporen van paarden aangetroffen. Reglement huisdieren Honden: Honden jaarrond verboden. Toezicht op honden reglementen: Ja, bij Fun Valley bij entree. Op Camping de Oosterdriessen door aanwezige beheerders. Paarden: Paardenverbod jaarrond. Toezicht op paarden reglementen: Ja, bij Fun Valley bij entree. Op Camping de Oosterdriessen door aanwezige beheerders. Vogels Aantal in zwemzone: 3 Aantal buiten zwemzone: 100 Sporen op ligweide/strand: Veel Soorten: Ganzen, eenden, aalscholvers, meerkoeten, zwanen Watervogel bevorderende factoren: Vogels grazen regelmatig op ligweide, er zijn paaltjes aanwezig in de zwemzone waarop watervogels zitten, er zijn veel waterplanten in of net buiten de zwemzone aanwezig. Toiletten De toiletten waren schoon en voorzien van voldoende wc- papier

9

Mogelijke verontreinigings- RWZI in de buurt, maar effluent loost op de Maas bronnen in de omgeving stroomafwaarts. Er is dus geen effect op de zwemwaterlocatie te verwachten.

BEHEER Standaard beheer en Maaien ligweides: Afhankelijk van het weer. In voorjaar eens in onderhoud (frequentie) de twee weken. Maaien zwemzone: Als nodig is, met eigen maaiboot. Legen vuilnisbakken: Dagelijks. Schoonmaken toiletten: Dagelijks. Eggen strand: Wordt aangeharkt. Groen materiaal wordt opgeladen afgevoerd en strand wordt gesleept. In hoogseizoen dagelijks. Verjagen watervogels: Voor aanvang van het zwemseizoen meerdere keren per dag. Bijzonderheden Ligweide bemest: Nee. Vuil langs waterlijn: Aangespoelde waterplanten, aangespoelde algenresten. Opmerkingen beheer Hier veel beheer maar naastgelegen locatie niet dus afhankelijk van de wind stromen veel bijv. waterplantresten richting hier.

ZWEMZONE Drijflijn Drijflijn aanwezig op 1,40 meter diepte. Opmerkingen: Normaal ligt de drijflijn iets breder. Paal is nu kapot. Wordt volgend zwemseizoen gemaakt. Kenmerken zwemzone Geen toezicht aanwezig. Ondergrond: Zand. Het water is helder. Waterpeil: Waterlichaam heeft fluctuerend peil, afhankelijk van droogte en neerslag in de Ardennen. Als sluis van Ternaaien open staat, is peil hoger. Er liggen veel resten van algen op de waterlijn, er liggen veel aangespoelde waterplanten op de waterlijn, in de zwemzone groeien veel waterplanten, resten blauwalg spoelen aan en in water drijvend. Blauwalgen Tijdens veldbezoek: Ja, resten blauwalg Meldingen: Er zijn regelmatig blauwalgen. Reglementen Alle watersporten in de zwemzone verboden, buiten de zwemzone toegestaan. Getroffen Vogelpoep wordt regelmatig verwijderd, watervogels worden waterbeheermaatregelen regelmatig verjaagd, waterplanten worden gemaaid, waterpest word gemaaid als het nodig is. Beluchters uitgeprobeerd om blauwalg te verminderen. Werkte niet, en veel stroomverbruik.

Informatiebord Overzicht

10

Overzicht ligweide Parkeerplaats

Fietsenstalling Waterfietsen naast zwemzone

Vuilnisbak Douches

Vogelfeces en sporen Houten palen

11

Resten blauwalg Waterplantresten en blauwalg resten

Zwemzone Helder water

Gegraven beekje om dammen te bouwen Onderhoudstractor

Waterspeeltuin

12

Aanvullend op veldbezoek: Interview beheerder Recreatiestrand Camping De Oosterdriessen Naam locatie: Recreatiestrand Camping De Oosterdriessen (plas WRC Eijsden Oost Maarland Zuid) (zoetwaterlocatie) Namen: Sanne Bink (TAUW), beheerder van Camping De Oosterdriessen Datum: 3 december 2020

ALGEMEEN Ligging zwemwaterlocatie Provincie Limburg, Gemeente Eijsden-Margraten, op een camping Zwemplekken 1

Informatiebord 1 informatiebord aanwezig.

Toegankelijkheid Alleen voor campinggasten zwemwaterlocatie Opmerkingen algemeen Plas staat in contact met de Maas.

INRICHTING Parkeergelegenheid Geen parkeergelegenheid nabij het strand fiets/auto/anders Inrichting locatie Zandstrand, ligweide, speeltuin Voorzieningen Toiletten, douches, bankjes Aanwezigheid vuilnisbakken Er zijn genoeg vuilnisbakken aanwezig. Nevengebruik Geen Wijzigingen op locatie t.o.v. Nee vorige zwemwaterprofiel

OBSERVATIES TIJDENS VELDBEZOEK Aantal badgasten 1 op rustige dagen, 3 op een gemiddelde dag en 30 op een zeer drukke dag Huisdieren Honden en paarden zijn verboden Reglement huisdieren 3 honden-verbodsborden aanwezig Vogels Circa 10 in zwemzone, 30 op ligweide en strand, maximaal 100 buiten de zwemzone Er is een hek geplaatst om watervogels tegen te gaan Toiletten Aanwezig Mogelijke verontreinigings- Jachthaven, recreatieboten. bronnen in de omgeving RWZI in de buurt, maar effluent loost op de Maas stroomafwaarts. Er is dus geen effect op de zwemwaterlocatie te verwachten.

BEHEER Standaard beheer en Maaien ligweides: wekelijks onderhoud (frequentie) Maaien zwemzone: gebeurt niet Legen vuilnisbakken: dagelijks Schoonmaken toiletten: meerdere keren per dag Eggen strand: om de 1 à 2 maanden, in het seizoen vloedlijn dagelijks Verjagen watervogels: wordt regelmatig gedaan door beheerder bij aanwezigheid vogels Bijzonderheden Ligweide bemest: nee

ZWEMZONE

13

Drijflijn Drijflijn aanwezig op 1,40 meter diepte. Opmerkingen: afwezig buiten het zwemseizoen Kenmerken zwemzone Geen toezicht aanwezig. Ondergrond: Zand. Het water is helder. Waterpeil: fluctuerend met de Maas Blauwalgen Er zijn regelmatig blauwalgen. Vaker last de laatste 6-7 jaar. Reglementen Alle watersporten in de zwemzone verboden, buiten de zwemzone toegestaan. Getroffen Vogelpoep dagelijks verwijderen, waterplantenresten waterbeheermaatregelen verwijderen. In rustig seizoen wordt een hekwerk geplaatst bij het strand dat voorkomt dat watervogels het strand op lopen. Opmerkingen zwemzone Bij westelijke windrichtingen spoelen er veel meer waterplantresten aan.

Informatiebord Overzichtsfoto met ligweide en speeltuin

Overzicht strand Helder water

Hekje tegen watervogels Overzichtsfoto ligweide

14

BIJLAGE 2 Analyse blauwalgen

De kans op proliferatie van blauwalgen op een zwemwaterlocatie wordt bepaald aan de hand van resultaten van de laatste 5 jaar (2016 t/m 2020). Normen voor beoordeling zijn gebaseerd op: • Blauwalgen in het zwemwaterprofiel – Handreiking om het risico op proliferatie van toxische blauwalgen te beoordelen (RWS Waterdienst, 2008). • Blauwalgenprotocol 2020 (Helpdeskwater.nl) In het Blauwalgenprotocol zijn de criteria aangegeven voor de indeling van een drijflaag in een categorie. Bij een categorie I drijflaag zijn er (gif)groene bolletjes of draadjes (cellen van blauwalgen) op het oppervlak. Er zijn nog geen aaneengesloten lagen. Er is geen stank. Bij een categorie II drijflaag zijn er veel cellen en dichte plakkaten op het oppervlak, maar regelmatig kun je de waterfase zien. Je kunt dus niet overal door de drijflaag heen kijken en er zijn delen (>10x10 cm) min of meer aaneengesloten drijflagen. Er is geen stank. Bij een categorie III drijflaag zijn er veel cellen en dichte plakkaten op het oppervlak en zelden of nooit kun je er doorheen kijken en de helder waterfase zien. Het kan stinken. Voor een uitgebreide beschrijving met foto’s wordt verwezen naar het Blauwalgenprotocol.

In 2018 t/m 2019 zijn meerdere overschrijdingen van blauwalg gemeten. In tabel 1.1 zijn de gemeten overschrijdingen opgenomen. Op alle meetmomenten uit tabel 1.1 was Microcystis het meest dominant aanwezige blauwalg geslacht. Het aantal cellen per ml is weergegeven in de derde kolom.

Tabel 1.1 Gemeten overschrijdingen Datum Biovolume (mm 3/l) Microcystis (cellen/ml) 7-8-2018 2,57 31186 13-8-2018 10,01 128464 21-8-2018 34,07 668553 28-8-2018 10,61 177698 10-9-2018 9,86 150660 17-9-2018 2,86 68806 16 -7-2019 7,25 89320 19-7-2019 3,62 57036

In 2016 en 2017 zijn geen drijflagen waargenomen. In 2018, 2019 en 2020 wel. In 2018 en 2019 zijn er drijflagen waargenomen van categorie II met een gering gezondheidsrisico. In 2020 is een drijflaag waargenomen van categorie I.

Op 7 augustus 2017 t/m 21 augustus 2017 werd een preventieve waarschuwing ingesteld. Op basis van de metingen bleek er geen gezondheidsrisico aanwezig te zijn. In 2018 werd van 3 augustus t/m 25 september een waarschuwing ingesteld. Op 17 juli 2019 werd een waarschuwing ingesteld. Deze werd op 13 september ingetrokken. Op 13 t/m 27 augustus 2020 werd een waarschuwing ingesteld op basis van visuele inspectie ter plaatse van zwemplek Camping de Oosterdriessen. Op basis van de metingen bleek dat de concentratie blauwalgen geen gezondheidsrisico vormde.

15

2016 2017 2018 2019 2020 Drijflaag aanwezig Geen Geen Cat. II Cat. II Cat. I

2016 2017 2018 2019 2020 Dichtheid pot. tox blauwalgen (cyano-chlorofyl ug/L) Dichtheid pot. tox blauwalgen (biovolume mm3/L) 0,04 0,85 34,07 7,25 1,70 Microcystine (ug/l) Waarschuwing / neg zwemadvies Onbekend Waarsch.* Waarsch. Waarsch. Waarsch.* Gezondheidsklachten i.r.t. blauwalgen Ziekte/sterfte dieren i.r.t. blauwalgen

Slechtste score bepaalt eindoordeel *Waarschuwingen in 2017 en 2020 zijn gegeven op basis van een veldwaarneming. Op basis van metingen is aangetoond dat de concentratie blauwalgen geen gezondheidsrisico vormde.

Verklaring kleurcodes en de herkomst van de grenzen. Per jaar is het “slechtste” resultaat bepalend voor de uiteindelijke kleur in bovenstaande tabellen.

Codes Drijflaag aanwezig Geen/Cat.I Cat. II Cat. III

Kleurcodes Dichtheid pot. tox blauwalgen (cyano-chlorofyl ug/L) < 12,5 μg/l 12,5 –75 μg/l > 75 μg/l Dichtheid pot. tox blauwalgen (biovolume mm3/L) < 2,5 mm3/l 2,5 -15 mm3/l > 15 mm3/l Microcystine (ug/l) < 10 ug/L >10 < 20 ug/L >20 ug/L Waarschuwing / neg zwemadvies Geen/onbekend Waarschuwing Negatief advies/Verbod Gezondheidsklachten i.r.t. blauwalgen Geen wel Ziekte/sterfte dieren i.r.t. blauwalgen Geen wel Slechtste score bepaalt eindoordeel Geen Risiconiveau 1 Risiconiveau 2

16