Academia E Velehradensis
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ACTA ACADEMIA E VELEHRADENSIS ANNUS XIII FASC. 1. OLOMUCII 1937 SUMPTIBUS ACADEMIAE VELEHRADENSIS ACTA ACGADEMIAEVELEHRADENSIS Eduntur annuatim in guatuor fasciculis.Subnotatio pro anno 30 Kč,pro externis 40 Kč. Redactores: Prof. dr. Jos. Vašica, msgre Frant. Jemelka, prof. dr. Josef Matocha, dr. VincencPořízka, collaborantibus professoribus Collegu theo Jogicae facultatis a ss. Cyrillo et Methodi0, Olomucensis. Redactio: Olomouc, Úřednická 7. —Administratio: Olomouc, Salesitanum. Auxilrum in edendis Actis promiserunt: Prof. dr. Franc. Grivec,Ljubljana; dr. Jos. Slipyj, rector Academiae Leopoliensis; prof. P. Sev. Salaville; prof. dr. M.Jugie; dr. Georgius Hofmann, S. J., prof. Pont. Inst. Orientalis Romae; prof. Aman, S. J., professor Pont. Inst. Orientalis; dr. Theophilus Spáčil, prof. Pont. Inst. Orient. Romae; dr. Thomas Kurent, S. O. Cist., Stična, Ju goslavia ; dr. Andreas Živkovič,prof. univ. Zagreb; dr. Rochus Rogošič, prof. theol. Makarska; dr. Ignatius Swirski, prof. univ. Wilno; dr. Špůrek, prof. theol. Obořiště; dr. Ant. Salajka,—DO Praga. Contenta in fasc. 1: Pag. Dr. Fr. Grivec,Deverstonibus palaeoslavicisVitarum Cyrilllet Methodu P. G. Hofmann, S.J.,Testimonium ineditum Andreae archieppi Rhodi de Marco Eugenio 13 Dr. Th. Kurent. Exegesis Mt. 16, 18 segu. apud Studitas, praesertim s. Theodorum 20 Dr. V. Pořízka, Bhagavadgitá e1usgue doctrina de bhakti 27 Princ. Petrus Wolkonsky, Exarch Leonid Fedorov (russice) 34 Dr. Andreas Isčak, Congressus unionisticus Leopoli 44 Recensiones: Hěiler, Urkirche und Ostkirche (Grivec),MerschEmil, S.J.„Le Corps mystigue du Christ (Grivec), Salajka, Nauka východ ních bohoslovců o vykoupení (Pořízka),Dgdrowski, Królestvo Bóže a Koscióř (Pořízka),Kwiatkowski, Zjawiska naukowego okultyzmua mesmiertelnósé duszy (Pořízka), Starodworski, Tragedja cerkwi prawostawnej w ZSRR (Porízka), Dr. W. Kwiatkowski, U kolebki chrystjanismu (Hudec), Dr. Fr. Cínek, Velehrad víry (Neumann), Pořízka Dr. V., Solovjev a církev (mj) 40 Ephemerides, hbri recepti 62 Var1a. Relatio de conventu generali Academiae Velehradensis 63 Memento mortuorum 64 Dr. Josef Matocha: Relatio de Academia Velehradensi (proposita in VII. Conventu Velehradensi 1936) 66 Acta Academiae Velehradensis Tomus XIII. A. D. 1997. Fas. 1. REDACTIO: OLOMOUC, SALESIANUM, RČS. Num. ord. 240/37. JMPRIMATUR Olomucii, 15. HI. 1937. T LEOPOLDUS, archiepiscopus Olomucen. DE VERSIONIBUS PALAEOSLAVICARUM VITARUM CONSTANTINIET METHODIL Dr. Franciscus Grivec, univ.prof. —Ljubljana. Palaeoslavicae Vitae Constantini (Cyrilli) et Methodii, etiam Le gendae Pannonicae dictae, non solum potíssiímus fons historiae et theologiae ss. Cyrilliet Methodii sunt, magnae auctoritatis historicae ataue magniin litteris pretii, sed etiam inter gravissima litterarum christianarum antiguiorum documenta numerari possunt. Ob mag nam auctoritatem historicam hodie iam praefertur terminus Vitae; nam sensus hodiernus Legendae dubia de valore historico involvit. Sine dubio iam constat has Vitas exeunte saeculo IX. exaratas esse (a. 870—-886).Codex antiguissimus Vitae Methodii guidem demum saeculo XIL, Vitae Constantiní vero demum saeculo XV, scriptus est, attamen in utrague Vita plurima adhuc vestigia textus primi geni existunt, Tanta harum Vitarum antiguitas ditficultates non parvas historicas ac grammaticas parat. Longe maior pars virorum doctorum, praesertim historici et theo logi, hisce gravissimis fontibus nonnisí mediantibus versionibus uti possunt, Rari interpretes harum Vitarum vero laborem non medio crem subeunt, praeprimis illíslocis, ubi textus vel corruptus est vel difficultatibus órammaticis, historicis, theologicis obscuratur. Ideo guaestio de fideli versione Vitarum Constantini-Cyrilli et Methodii momenti non parví esse videtur. Annis 1934—1936 in Vitis Constantini et Methodii (V. C., V. M.) 1 multas inveni cítationes e s. Scriptura et liturgia et scriptis s. Gre gorii Nazianzení depromptas, ad veriorem harum Vitarum inter pretationem plurimum conferentes. Versionem novam slovenicam parando' varias versiones recentiores cum textu palaeoslavico com parabam. Liceat mihi itague guaedam de versionibus harum Vita rum proferre: I. De editione atgue versione Vitarum Constantiní et Methodii guaedam regulae generales. II. De versionibus latinis doctoris Francisci Miklošič. III. De versione latina professoris Francisci Pastrnek, IV. De versionibus doctorum P. Lavrov, J. Stanislav, J. Vašica. V. De versione gallica doctoris Francisci Dvornik. L. Anno 1935 „Commissio edendis fontibus cyrillice scriptis de ss. Cyrillo et Methodio“, ab Academia scientiarum Bulgarica insti tuta, dirigentibus doctoribus M. Popruženko et St. Romanski edidit Conspectum bibliographicum fontium slavicorum cyrillicescriptorum de Cyrillo et Methodis (Buójmorpadcku nperjenb Ha CJIABAHCKUTB 1 Fr. Grivec, Žitja Konstantina in Metodija. Celje 1936 (ed. Družba sv. Mo horja): I. Introductio de ss. C. et M. et de fontibus (pg. 1—46). — IL Versio Vi tarum palaeoslavicarum Constantini et Methodii atgue latinae Vitae s. Cyrilli cum translatione s. Clementis (pg. 47—120).— III. Adnotationes (pg. 121—148). De auaestionibus grammaticis et theologicis in Vitis palaeoslavicis ss. Cyrilli et Methodii tractabam in seguentibus dissertationibus: De ss. Cyrilli et Methodii ad Photium relatione. Bogoslovní Vestnik (B. V.), Ljubljana 1933, pg. 245—252. De historia biblica ss. Cyrilli et Methodii. B. V. 1935, pg. 1—32. De sponsalibus s. Cyrilli cum Sophia. B. V. 1935, pg. 82—94. De honoribus proavitis s. Cyrilli. B. V. 1935, pg. 211—213. Cum gravi supple mento de eius sponsalibus mysticis. De fragmento biblicae versionis Aguilae in Vita Constantini-Cyrilli, B, V. 1935, pg. 2137216. Originalnost sv. Cyrila in Metoda, Jugoslovenskí istoriski časopis. (J. I. Č.), Beograd 1935, pg. 52—75. Addito conspectu lingua russica. Viri (fontes) Žitja Metodija. J. I Č. 1935, pg. 336—351. (Conspectus lingua russica). K novi izdaji Žitja Konstantina in Žitja Metodija, J. I. Č. 1935, pý. 455—461, (Conspectus lingua gallica,) O virih Žitja Metodija. J. I Č. 1936, pg. 101—105. 2 KHPHJICKHHCTOYUHHKH3AJKUBOTA U JEHOCTbTA HA Kupuna u MerTo aua. Cogpia 1935), guem conspectum multis slavistis miserunt, ro úantes, ut editoribus consilia et observationes communicarent. Huic desiderio Academiae Bulgaricae satisfeci articulo publico in Jugo slovenskiistoriski časopis (Beograd 1935, pg. 455—461). Liceat míhi ex illoarticulo guaedam hic repetere, additis novis observationibus, Ad multa enim, guae editionem fontium spectant (hicpraeprimis ed. Vitarum C. et M.), etiam interpretes in versionibus exarandis atten dere debent. 1. Ouinam codices Vitarum C, et M. optimi sint? De Vita Me thodii sine dubio codex ecclesiae Moscoviensis, Uspenski sobor dictae, e saeculo XII omnibus aliis longe praeferendus est, nonnum aguametiam illis locis, ubi ab omnibus aliis discrepat, e. gr. Enos in 1. c. V. M. — Inter codices Vitae Constantini eminent: 1, Codex monasterii basilianí s. Onuphrii Leopoli e saec. XV., guem Miklošič potissimum secutus est; 2. Codex Academiae ecclesiasticae (Du hovnaja Academia) Moscoviensis e saec. XV., guem Lavrov aliis praefert; 3. Duo codices Vladislavi Grammatici ex eodem saeculo. 2. In editionibus et versionibus accuratius notandí sunt loci bib lici. Dolendum est post 90 annos, ex guo attentio scientiae ad Vitas C. et M. conversa est, tam multas citationes biblicas slavistas et theologos latere. Ouae negligentia multis erroribus locum dabat. In mea versione slovenica (vide supra notam 1.ad marginem)plurimas citationes novas notaví. Slavistas et theologos rogo, ut meas adno tationes suppleant. Meis auditoribus in universitate Ljubljanaeiu vantibus, postea detegi gravem citationem biblicam Sap. 4,10 (cí. 4, 14)in c. 17.V. M.: „guoniam sic Deo gratus et amatus erat, ap propinguabat tempus pacem accipiendi“ (cf.infra c, IV. huius dis sertationis, ad Lavrov). In precibus ad s.Methodium in eodem capite verba „gui digne vocatione nostra vixerimus“ alludunt ad Eph. 4, 1. Alia pauca addidi in Jugoslovenski istor, časopis (Beograd) 1936, pé. 101—102. Citationes biblicae ad verum textum statuendum atgue verum sensum eruendum non parum conferunt. E. gr. in c. 1. V. M.: Enos (Gen. 4, 26), Henoch translatus (Hebr. 11, 5; Eccli 44, 16), upase, raspase (de David; Ps. 77, 71—172),mansuetudo David, de sertum inaguosum, Abraham amicus Dei, ut infra accuratius me 3 morabo. — Čitationes saepe liberae atgue e variis locis biblicis compositae sunt, E. gr. gravissima verba de Sapientia coniuge(Sap. 10,9; 8,2et 9), guae sponsalia mystica s. Cyrilliabunde illustrant,“' Versiones verbis palaeoslavicis attente adhaereant necesse est, ne versione libera verba biblica et liturgica negligantur. Dvorník praesertim versione nimis libera persaepe non tantum a verbis bíb licis discessit, sed etiam a vero sensu longius aberravit. Caput 1. V. M. prae omnibus aliis est gemmalitterarum christianarum,arti ficiosissime verbis s. Scripturae intextum, guod omnes usgue hodie fugit; ideo tot errores in versionibus hutus capitis'praesertim apud Dvorník. 3. Praeter citationes biblicas ad Vitas C. et M. interpretandas etiam citationes e liturgia et s. Gregorio Nazianzeno, guas omnes usgue hodie neglexerunt, non parum conferunt. De iis vide pauca in Actis VII. Conventus Velehradensis (1936), pg. 13—22. 4, Vitae C. et M. sunt operaartis litterariae scripta stylo rhyth mico ad instar styli biblici. Slavista Weingarftscribit: „Parle niveau élevé de leur langue, par leur style choisí et Vart de leur composi tion, le deux Vies slaves sont des oeuvres d'une