Tuarascáil Bhliantúil 2018

­ Tuarascáil­Bhliantúil­2018 Misean, Fís agus Croíluachanna 3 Gealltanais TG4 don bhliain 2018 5 Buaicphointí Feidhmíochta TG4 don bhliain 2018 9 Bord Theilifís na Gaeilge agus Faisnéis Eile 19 Tuairisc an Chathaoirligh 20 Tuairisc an Ard-Stiúrthóra 22 Ráiteas faoi Chúrsaí Rialachais agus Tuarascáil Chomhaltaí an Bhoird 28 Athbhreithniú Airgeadais 2018 31 Ráitis Airgeadais 32-50 Ár Scéal léirithe­ag­Meangadh­Fíbín Misean,­Fís­agus­Croíluachanna

Is é misean TG4 ná go soláthraímid seirbhísí siamsúla Croíluachanna­TG4 ‘TG4 continues to nuálacha meán trína ndéantar ceiliúradh ar chruthaith- punch above its eacht na Gaeilge agus trína ndéantar caidreamh a chothú Ceangal: weight and budget.’ l Ceangal laethúil leis an nGaeilge a chur ar fáil do gach leis an lucht féachana in Éirinn agus ar fud an domhain. Trí — Shane Coleman, chomhpháirtíocht leis an earnáil chlosamhairc Ghaeilge, teaghlach sa tír. Irish Times 25/4/18 cumasaímid cruthú ábhair den scoth agus tacaímid le fás l An lucht féachana a chur i lár báire san uile ní dá eacnamaíochta in Éirinn. ndéanaimid. ‘Not for the first time Is é fís TG4 “an Ghaeilge agus cultúr na hÉireann a chur l Malairt léargais a sholáthar ar chúrsaí náisiúnta agus — nor, I’m certain, chun cinn chun áit lárnach a chinntiú do TG4 i saol an idirnáisiúnta. will it be the last — Éireannaigh, in Éirinn agus thar lear”. Caighdeán­agus­Luach­ar­Airgead: we find ourselves Cuimsítear fís agus misean TG4 i mana TG4, “súil eile”, l Sceideal clár ardchaighdeáin a chur ar fáil. giving thanks and a aithníonn an gá atá le fanacht mar chuid den phríomh- l Struchtúr éifeachtach éifeachtúil ó thaobh costais a praise for TG4.’ shruth le cláir nideoige trí chláir d’ardchaighdeán a chur i bhfeidhm. — Pat Stacey, choimisiúnú/a cheannach agus a chraoladh, cláir atá in Irish Independent 25/4/18 Cruthaitheacht: ann dul san iomaíocht le leibhéil láidre lucht féachana a l A bheith cruthaitheach maidir leis an aschur agus tharraingt agus iad a choinneáil. maidir le gach ní a dhéanaimid. Bíonn tionchar ag luachanna TG4 ar an gcaoi a mbain- l Leanúint de chláir nuálacha uathúla a chur ar fáil. fear an straitéis sin amach agus ar an gcaoi a n -oibríonn sí agus, tríd is tríd, léiríonn siad na prionsabail atá i gcroílár Réamhghníomhach: shaintréithe na heagraíochta. Bítear ag súil go mbeidh na l Meon an chumais, mar a cothaíodh san eagraíocht agus luachanna sin mar threoirphrionsabail ag gach fostaí de san fhoireann agus mar atá bunaithe faoi seo, a chuid TG4 ina gcuid oibre. choinneáil ar bun.

Réalta­ Ros na Rún ag­tacú­lenár­bhfeachtas­‘Tá­Gaeilge­Agam’

Tuarascáil Bhliantúil 2018 3 Lurgan 2K18 léirithe­ag­Iris­Productions Gealltanais­TG4­don­bhliain­2018

Sa­bhliain­2018,­chuir­TG4­17­ngealltanas­i­láthair 4. Feabhas a chur ar an mbrandáil sna meáin chumar- ‘TG4 has digitised an i­gcás­na­5­théama­seo­a­leanas­: sáide agus cur leis an aird agus leis an tuiscint a archive of its news i An lucht féachana – tionchar agus aimsiú bhíonn ag an lucht féachana ar TG4. and current affairs ii Ábhar – ardchaighdeán agus sainiúlacht 5. An sprioc fotheidealaithe rochtana rialála a bhaint output from its first iii An Ghaeilge agus cultúr na hÉireann a chur amach do 2018, ag feabhsú inrochtaineachta dár eight years on air, chun cinn agus a fhorbairt lucht féachana. preserving its iv Trédhearcacht agus éifeachtúlacht alternative view into the future.’ v Iontaoibh agus dea-rialachas (ii) Ábhar­–­ardchaighdeán­agus — Laura Slattery sainiúlacht­ Irish Times 24/1/18 (i) An­lucht­féachana­–­Tionchar 6. Infheistíocht a dhéanamh in ábhar láidir faisnéise, agus­Aimsiú cultúir agus ceol beo agus feabhas a chur ar an ‘TG4’s slick new GAA 1. An sciar den lucht féachana náisiúnta teilifíse a mbranda spóirt agus ar an ábhar spóirt ionas go coverage features choinneáil chomh maith le n-ár seasamh láidir le gcoinnítear an sciar den lucht féachana náisiúnta. another reason to love lucht féachanna na Gaeilge. 7. Feabhas a chur ar an sceideal craoltóireachta agus ar the channel.’ an ábhar cláir do ghnáthlucht labhartha na Gaeilge. 2. Cur leis an gcaidreamh leis an lucht féachana — Mathew Gault neamh-líneach trí infheistíocht a dhéanamh in 8. Oibriú i mbun páirtnéireachta chun forbairt bhreise SportsJoe.ie 8/4/18 ábhar na meán digiteach agus na meán sóisialta. a thabhairt ar an ábhar a chuirtear ar fáil don lucht 3. Forbairt a dhéanamh ar bhearta páirtnéireachta féachana agus ar an gcruthaitheacht ina leith. ionas go leathnaítear leis an dáiliúchán ilardáin agus 9. Infheistíocht a dhéanamh i dteicneolaíocht an go ndéantar soláthar do réimsí ina mbíonn teacht ar ábhair agus i gcórais a chuidíonn leis na seirbhísí an lucht féachana. agus na modhanna dáiliúcháin a fhorbairt.

Lárstáitse ag­Oireachtas­na­Samhna­2018

Tuarascáil Bhliantúil 2018 5 Iomramh an Chamino le­Anú­Pictures

(iii) An­Ghaeilge­agus­cultúr­ 11. Leathnú a dhéanamh ar an gcartlann d’ábhar na­hÉireann­a­chur­chun­cinn­ Gaeilge agus ar an teacht atá ag an bpobal air. 12. Tionscnaimh shainiúla a thabhairt i gcrích chun agus­a­fhorbairt bonn treise a choinneáil faoin nGaeilge agus faoi 10. Cur leis an infheistíocht atá déanta againn in earnáil chultúr na hÉireann. na léiritheoirí neamhspleácha Gaeilge.

Martin­Hayes­agus­Steve­Cooney­–­ Doolin Folk Festival

6 Tuarascáil Bhliantúil 2018 (iv) Trédhearcacht­agus ‘With limited Éifeachtúlacht resources, in fairness, TG4 does hold out 13. A chinntiú go mbaintear an leas is fearr as an gcistíocht phoiblí a chuirtear ar fáil dúinn agus go against the dtugtar éifeachtacht agus luach ar an airgead i heavyweights of the gcrích. sports world.’ — Shane Coleman, 14. Cur leis an ioncam ó fhógraíocht agus ó urraíocht Irish Times 25/4/18 agus le hioncam tráchtála eile. 15. Talamh slán a dhéanamh den chóras nua eagrúcháin ‘TG4 have done an agus leanúint de chultúr, de scileanna agus de amazing job at chumas na heagraíochta a fhorbairt. dubbing the most popular children’s cartoons in Irish for (v) Iontaoibh­agus­Dea-Rialachas your children to enjoy 16. Breis iléagsúlachta agus ilchuimsitheachta a and engage in.’ chinntiú mar chuid den chlár oibre craolacháin agus — Naturalbaby.ie den straitéis. 17. An sárchleachtas rialachais a chinntiú chomh maith le comhlíonadh i ndáil leis na cóid ar fad agus na rialtóirí ar fad.

Hector

Láithreoirí­TG4­–­Irial­Ó­Ceallaigh,­Caitlín­Nic­Aoidh­agus­Sláine­Ní­Chathalláin

Tuarascáil Bhliantúil 2018 7 Murdair Mhám Trasna léirithe­ag­Rosg­Teo. Buaicphointí­Feidhmíochta­TG4­ don­bhliain­2018

Ba bhliain ina raibh athrú ar an lucht féachana í an bhliain ní féidir sin a thabhairt i gcrích gan cur leis an infheistíocht ‘I think that the 2018 agus a raibh margadh na meán cumarsáide níos in ábhar siamsúil faoi leith a mheallann an dá dhream den broadcaster who gets dúshlánaí ná riamh. I gcás TG4, bhain na réimsí dúshláin lucht féachana – an croí lucht féachana Gaeilge agus an it right time and time ba thábhachtaí leis an gcaidreamh leis an lucht féachana lucht féachana náisiúnta teilifíse go ginearálta. again is TG4.’ teilifíse ginearálta in Éirinn a choinneáil nuair atá Cé gur éirigh le TG4 ardú cistíochta a aimsiú don — Joanne O’Riordan, iomaíocht ríghéar sa mhargadh agus leis an acmhainn ó bhliain 2018 (agus go bhfuiltear buíoch as an ardú sin i Irish Times 29/3/18 thaobh cúrsaí airgeadais an straitéis cúig bhliana a bhfianaise a bhfuil de dheacrachtaí roimh gach eagraíocht thabhairt i gcrích mar atá beartaithe. a mhaoinítear as na cistí poiblí), tá leibhéal na cistíochta i ‘The long and Tá an dealú leanúnach maidir leis an modh ina bhfad níos ísle ná mar atá molta ag an Údarás Craolacháin. impressively dtapaíonn daoine lón ábhair físeáin, chomh maith leis an Fágfaidh sin, mura leigheastar an cás, i bhfad níos deacra dramatised film iomaíocht níos géire ó chomhlachtaí meán cumarsáide ag TG4 straitéis na heagraíochta a thabhairt i gcrích. strove to put the idirnáisiúnta atá sáracmhainneach ó thaobh cúrsaí airgid, Ní foláir bonn i bhfad níos seasmhaí a chur faoin gcistíocht grotesque murders ag brú go mór ar an méid de lucht féachana is féidir le TG4 reatha ionas gur féidir le TG4 lón ábhair ar ardchaighdeán and their shabby a mhealladh, mar atá i gcás chraoltóirí ar fud an domhain. a chur ar fáil a mbíonn tóir ag an lucht féachana air, ar an aftermath into Cé go bhfuil TG4 ag cruthú go maith i gcónaí leis an gcroí teilifís agus ar ardáin eile. Tháinig ardú 2.6% go dtí historical context.’ lucht féachana, tá brú mór maidir leis an méid den lucht €33.79m ar chistíocht reatha TG4 sa bhliain 2018. Ar — Emmanuel Kehoe: féachana náisiúnta go ginearálta ar féidir a n-aird a shuim €985k de chistíocht bhreise aon uaire maidir le Murdair Mhám Trasna Sunday Business Post 8/4/18 tharraingt. Is craoltóir teanga dúchais TG4 a fheidhmíonn cláir, ábhar agus imeachtaí i leith Bhliain na Gaeilge go i margadh meán cumarsáide Béarla den chuid is mó agus speisialta, a thabhairt san áireamh, bhí €34.78m de chistí is mór a théann an rogha leitheadach atá ar fáil ag an lucht reatha ag TG4 i leith na bliana. Bhí sin beagnach €2m níos féachana i bhfeidhm ar TG4 dá bharr sin. ísle ná mar a bhí de dhíth sa bhliain 2018 ar TG4 chun Cé go bhféachtar le lucht féachana níos mó a straitéis na heagraíochta a thabhairt i gcrích. tharraingt le cur chuige “débheannach” faoi straitéis TG4, Bhí beartaithe ag TG4, mar chuid den straitéis, €29.2m

PLeáil intah mreBoanir­ 7Lá Páidí­Ó­Lionáird­ – léirithe­ag­Nuacht­TG4

Tuarascáil Bhliantúil 2018 9 Ros na Rún léirithe­ag­Eo­Teilifís­&­Léirithe­Thír­Eoghain

a chaitheamh ar chláir/ábhar i rith na bliana 2018. 1 Lucht­Féachana:­ €28.31m (73.2% den chaiteachas oibriúcháin) an Tionchar­agus­Aimsiú­in­2018 infheistíocht a rinneadh agus níorbh fhéidir an méid sin a Lucht Féachana Craoltóireachta: dhéanamh murach an chistíocht bhreise maidir le Bliain l 85% den chroí lucht féachana Gaeilge a aimsíodh. Cé na Gaeilge a fuarthas ón Roinn. Ní féidir caiteachas chomh gurbh ísle sin ná 90% sa bhliain 2017, bhí sé cothrom hard céanna a dhéanamh maidir le lón ábhair sa bhliain le sprioc TG4 don bhliain, sprioc a íslíodh mar gheall 2019 ó tharla gur €34.2m an chistíocht i leith na bliana ar an bpainéal tomhais a leathnú sa chaoi is go raibh 2019, 1.6% níos ísle ná leibhéal na bliana 2018. cainteoirí seachtainiúla Gaeilge (minicíocht níos ísle) san áireamh le painéal na gcainteoirí a labhraíonn Gaeilge gach lá. l Baineadh amach ráta sástachta 8 as 10 leo siúd sa lucht féachana a úsáideann Gaeilge (i gcomórtas le sprioc 7.5). l Tháinig ísliú 5.9% go dtí 1.76% 2 ar mheánsciar TG4 den lucht féachana náisiúnta teilifíse tar éis ardú dhá bhliain as a chéile sa bhliain 2016 agus sa bhliain 2017 3. Cor chun sochair ab ea an sciar le linn na bpríomhthráthanna craolta a bheith beagnach 2% i rith ráithe an Fhómhair sa bhliain 2018, an chéad tréimhse ina raibh ábhar á chraoladh i sceideal TG4 a eascraíonn ó na socruithe nua ábhair a cuireadh ar bun mar chuid den straitéis cúig bhliana. l Tháinig ísliú 9% go dtí 30% ar aimsiú TG4 i measc an lucht féachana náisiúnta teilifíse gach seachtain. Ábhar mór díomá sin do TG4, léiriú ar an timpeallacht ghéariomaíochta ina bhfeidhmítear agus ar an ngá atá le breis infheistíochta in ábhar mealltach, spéisiúil, siamsúil ionas gur féidir dul in iomaíocht le mórchomhlachtaí meán cumarsáide idirnáisiúnta agus le craoltóirí eile ar mhargadh na hÉireann. ______1Costais €1.8m ar fhoirne léiriúcháin san áireamh. 2Sciar comhdhlúite. Sciar beo cothrom le 1.92%. Ar feadh an lae, daoine aonair 4 bliana + (foinse: Nielsen). 3Gan féachaint ar TG4 ar Sheinnteoir TG4, féachaint iarchurtha i Ronan­Loughney­agus­Máire­Treasa­Ní ndiaidh 7 lá, sciar i dtithe ósta ná cumainn i dTuasiceart Éireann Dhubhghaill­ Rugbaí Beo ná i bPoblacht na hÉireann san áireamh.

10 Tuarascáil Bhliantúil 2018 l Bhí TG4 arís ar an 7ú cainéal is mó lucht féachana in l Tháinig ardú 47% ar lucht féachana fiseáin sna meáin ‘Maybe the Éirinn i rith na bliana. shóisialta. organisation once l Beidh gach beart infheistíochta i rith na bliana 2019 i l Tharla ísliú 9.5% maidir leis an gcaidreamh go seen as small gcláir agus i lón ábhair á bhreithniú ag TG4 ionas go ginearálta ar na meáin shóisialta mar gheall ar broadcaster, TG4, gcinntítear an spéis is mó a d’fhéadfaí á spreagadh i leibhéal ard caidrimh sa bhliain 2017. Os a choinne could potentially hold measc an lucht féachana agus an tionchar is mó á sin, níor sásaíodh sprioc na bliana agus beidh TG4 ag the key to setting the imirt orthu. Cé go bhfuil ábhar dóchais le baint as an oibriú ar mhaithe le forás breise a tharraingt i rith na bar for the world of gcaoi ar cruthaíodh maidir leis an lucht féachana i rith bliana 2019. sportswriting. After fhómhar na bliana 2018, tá buntábhacht le toradh l Tháinig ardú 271% i gcomparáid leis an mbliain 2017 all, we all just want chomh maith céanna a thabhairt i gcrích san am atá maidir le físeáin a bhreathnaíodh ar Bhloc, mol content that feels romhainn . siamsaíochta TG4 do dhaoine 18-34 bliana d’aois, sárú beagnach 117% ar an sprioc. homely and not invaded by consistent Lucht Féachana ar Ábhar Neamhlíneach: l Cruthaíodh go maith maidir le spéis leanaí a Cruthaíodh go láidir maidir le hábhar neamhlíneach TG4 spreagadh ar na meáin neamhlíneacha freisin agus reminders of how i rith na bliana 2018, sáraíodh an sprioc maidir le naoi tháinig ardú 127% ar líon na leathanach a ceadaíodh terrible the outside gcinn de 11 sprioc agus tháinig ardú mór ón mbliain 2017 agus ardú níos mó ná 173% ar líon na bhfíseán a world really is.’ maidir leis na slata tomhais ar fad seachas aon cheann breathnaíodh ar na meáin shóisialta. — Joanne O’Riordan, Irish Times 29/3/18 amháin: l Tháinig ardú 1.3% go dtí níos mó ná 2m ar líon na Ábhar­d’Ardchaighdeán­agus­Sainiúil­in­2018 gcuairteoirí uathúla ar an láithreán gréasáin. Ábhar Craolacháin – An Croí Lucht Féachana Gaeilge l Tháinig ardú beagnach 30% go dtí 24.57m sa bhliain l Craoladh 2,693 uair an chloig d’ábhar dírithe ar an 2018 ar líon na n-imprisean leathanach. gcroí lucht féachana ar TG4, 7.4% faoin sprioc a bhí l Bhí láithreán gréasáin TG4 arís ar an láithreán leagtha amach. B’ionann sin agus 31% d’iomlán na gréasáin Gaeilge ba mhó úsáide 4 ar fud an domhain. n-uaireanta craolacháin. Tharla an t-easnamh ba mhó l Tháinig ardú go dtí 2.573m sa bhliain 2018 (16.3% maidir le nuacht agus cúrsaí reatha (51.6%), d’ardú) ar líon na sruthanna a ceanglaíodh ar an drámaíocht/sobaldrámaíocht Gaeilge (29.2%) agus seinnteoir. siamsaíocht (46%) 5. Bhí líon na n-uaireanta an chloig l Tháinig ardú 5.3% go dtí 574,457 ar líon na do leanaí 29% níos airde ná an sprioc a bhí leagtha n-uaireanta an chloig d’ábhar a breathnaíodh ar an amach. seinnteoir i rith na bliana 2018. ______l Leanadh den fhorás maidir le haipeanna a íoslódáil gur 4Aicmiú Domhanda Alexa tharla 345.8k íoslódáil sa bhliain 2018 (49% d’ardú). 5Uaireanta ceoil agus siamsaíochta le chéile

Eimear­Ní­Chonaola­ Nuacht TG4

Tuarascáil Bhliantúil 2018 11 Rugbaí Beo léirithe­ag­Iris­Productions

l Tháinig ísliú 14% i gcomparáid leis an mbliain 2017 ar easnamh €3m, níorbh fhéidir na comhaontuithe líon na n-uaireanta an chloig don dream seo sa lucht breise maidir le hábhar a shocrú agus chuir sin féachana. Bhí líon na n-uaireanta an chloig d’ábhar isteach go díreach ar líon na n-uaireanta an chloig don chroí lucht féachana Gaeilge beagnach 10% níos d’ábhar don chroí lucht féachana. ísle ná mar a bhí leagtha amach de sprioc sa straitéis l Cé gur aimsigh TG4 ciste breise €985k maidir leis don bhliain 2018. an gceiliúradh ar Bhliain na Gaeilge sa bhliain 2018, l Seo na cúiseanna a bhí leis an easnamh maidir le líon bhí sciar de sin á chur i leith imeachtaí ceiliúrtha na n-uaireanta an chloig do chroí lucht féachana amháin. Anuas air sin, bhí cúrsaí tráthúlachta i Gaeilge i gcomparáid le sprioc na bliana agus le líon gceist agus nuair nach bhfuarthas an chistíocht sin na n-uaireanta an chloig a craoladh i rith na bliana go dtí an ráithe deireanach den bhliain 2018, tharla 2017: cuid mhór den ábhar á chur ar fáil ar bhealach a l Easnamh cistíochta €3m i leith na bliana 2018 i d’fhág gur bhain sé le tús na bliana 2019 chomh gcomparáid lena luaitear sa straitéis. Baineann maith le deireadh na bliana 2018. sciar mór de na cistí reatha breise a d’éiligh TG4 l Rinneadh leibhéal ard ábhar Gaeilge a faoin straitéis cúig bhliana le huaireanta breise athchraoladh i rith na bliana 2017. D’fhéadfaí craoltóireachta agus le feabhas ar chaighdeán an athchraoladh a dhéanamh ar ábhar cláir arís i rith ábhair don chroí lucht féachana. Nuair a tharla na bliana 2018 chun sprioc na n-uaireanta an

12 Tuarascáil Bhliantúil 2018 ‘The various big contenders vie for the rights and the result ends up somewhere in the middle but, without a doubt, the forgotten workhorse in all this is TG4.’ — Joanne O’Riordan, Irish Times 29/3/18

Jack­Reynor­&­Toni­Collette­ – Glassland

chloig a shásamh ach tá straitéis TG4 dírithe, ina úsáideoir/iriseoir fánaíochta ag cruthú ábhair a ionad sin, ar an sceideal is fearr agus an caighdeán bhaineann le cúrsaí taistil, ceisteanna sóisialta, ábhar is airde d’ábhar cláir a chur ar fáil ionas gur fearr a grinn agus gearrscannáin. D’oibrigh Bloc i gcomhar le shásaítear croí lucht féachana na Gaeilge sa lucht féilte Gaeilge chun NÓS, Féile na Gealaí agus Liú féachana. Lúnasa srl. a chur chun cinn agus sruthchraoladh beo l Chaith TG4 €25.83m ar ábhar Gaeilge i rith na bliana a dhéanamh orthu. Bíonn sé ar fáil ar fud Facebook, 2018. 6 B’ionann sin agus 91% d’iomlán an YouTube, Instagram, Twitter & Twitch agus tá an- chaiteachais ar lón ábhair agus 76.4% de na cistí mholadh air ag an lucht úsáidte agus ag reatha (74.3% ar an gcistíocht bhreise aon uaire léirmheastóirí. maidir le Bliain na Gaeilge a thabhairt san áireamh).

Ábhar Craolacháin – An Lucht Féachana Teilifíse Náisiúnta go Ginearálta l Craoladh 6,067 uair an chloig d’ábhar don lucht féachana náisiúnta teilifíse go ginearálta ar TG4, 3.7% níos mó ná mar a bhí leagtha amach de sprioc. B’ionann sin agus 69% d’iomlán na n-uaireanta craolacháin, ardú 7.7% i gcomórtas leis an mbliain 2017. l Is é an chúis a bhí leis an ardú ná gur féidir le TG4 ábhar cláir don lucht féachana náisiúnta teiifíse a fháil ar ceadúnas ar chostas níos ísle ar na margaí idirnáisiúnta teilifíse chun an t-easnamh a chúiteamh maidir le huaireanta craolacháin léiriúcháin/ athchóiriúcháin atá ar chostas níos airde a bhíonn dírithe go háirithe ar an gcroí lucht féachana. l Bhí líon na n-uaireanta craolacháin don lucht féachana náisiúnta teilifíse go ginearálta 4.6% níos airde ná mar a bhí leagtha amach sa straitéis i leith na bliana 2018. Ábhar Neamhlíneach l Cruthaíodh BLOC , branda nua neamhlíneach, don lucht féachana 18+ le líon is mó ná 40

______Seán­Mac­an­tSíthigh­ – Gaeil UK – léirithe­ag 6€1.8m ar chostais foirne léiriúcháin san áireamh Aniar­Teo.

Tuarascáil Bhliantúil 2018 13 Song of Granite léirithe­ag­Roads­Entertainment ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­

l D’fhorbair TG4 aip Molscéal a seoladh ag Oireachtas Tuairisc.ie agus MeonEile.ie chun ábhar a chur ar fáil na bliana 2018. Féachadh ar níos mó ná 2m uair go dtí agus sruthchraoladh beo a dhéanamh ar seo air agus tá sé ar an gcéad aip a chuireann imeachtaí éagsúla. gearrscannáin físe ar fáil do phobal na Gaeilge in aon l Tá forbairt bhreise tugtha ar ardán SpórtTG4 ar na láthair amháin. Cuirtear scéalta atá bunaithe ar an meáin shóisialta ionas go gcothaítear spéis níos mó bpobal, scéalta siamsaíochta, ábhar nuachta, agus caidreamh níos doimhne i measc an lucht cartlainne agus spóirt ar fáil. Tá comhar féachana maidir le cláir spóirt TG4, ábhar á chur i páirtnéireachta curtha ar bun ag TG4 le NuachtTG4, láthair ó imeachtaí móra spóirt san áireamh. Tugadh

Dornálaíocht Beo

14 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Eoghan­McDermott­–­ Tabú –­léirithe­ag­Midas­Productions Gráinne­McElwain­agus­Daithí­Ó­Sé­­—­ Seó Beo Pheil na mBan

forbairt ar chainéal SpórtTG4 ar YouTube ionas go Gaeilge a chuirfear ar taispeáint i rith na bliana 2019 i ‘It was great to get mbíonn ábhar á chraoladh beo air, roinnt de nach bpictiúrlanna agus ag féilte idirnáisiúnta. the chance to watch féidir a fheiceáil ar aon bhealach eile. l Acmhainn Foghlama Gaeilge: Threisigh TG4 le them perform live l Tá forbairt bhreise tugtha ag TG4 freisin ar chainéal socruithe páirtnéireachta ionas gur leathnaíodh le all over the world YouTUBE maidir leis an gceol traidisiúnta agus ar an scóip foghlaim, acmhainn maidir le foghlaim na thanks to TG4.’ acmhainn foghlamtha teanga foghlaim . Gaeilge, agus leanadh de dheis a thabhairt ábhar na — Kerryman 20-2-18 hacmhainne a thapú trí thairseacha foghlama eile. An­Ghaeilge­agus­Cultúr­na­hÉireann­a­Chur l Cartlann Dhigiteach Gaeilge: Rinne TG4 forbairt Chun­Cinn­agus­a­Fhorbairt­ bhreise ar an gcartlann ceoil Sean-nós agus ar aip Chomh maith le lón ábhair i nGaeilge a chur ar fáil, thug trínar féidir ábhar a thapú ar mhaithe le TG4 na nithe seo a leanas i gcrích chomh maith: cúrsaí oideachais. Oibríodh i gcomhar le Taisce l Earnáil na Léiritheoirí Neamhspleácha in Éirinn: Cheol Dúchais Éireann maidir le hábhar cartlainne Chaith TG4 €24m leis an earnáil i rith na bliana 2018, 20 bliain de Ghradaim Ceoil TG4 agus rinneadh aip 85% d’iomlán an chaiteachais ar lón ábhair. Tá Molscéal a fhorbairt ar a gcuirtear ábhar nuachta d’aidhm ag TG4 cur le líon na gcomhlachtaí agus cúrsaí reatha ar fáil do phobal na Gaeilge. Tá léiriúcháin neamhspleácha a mbíonn comhaontú modúil do chúrsaí léinn curtha ar bun le hOllscoil na léiriúcháin ilbhliantúil socraithe leo ach níorbh hÉireann, Gaillimh i ndáil le hiriseoireacht, léann na fhéidir níos mó ná aon chomhaontú nua amháin a scannánaíochta, léann na hÉireann, shocrú i rith na bliana 2018 mar gheall ar easpa scríbhneoireacht scripte, léiriú agus stiúradh teilifíse cistíochta agus an gá cistí a chur ar fáil faoi na agus scannáin. comhaontuithe reatha. D ’oibrigh TG4 i gcomhar le l Tionchar TG4 maidir leis an nGaeilge: Déantar an lucht na hearnála chun beagnach €4.5m de chistí a tionchar a bhíonn ag TG4 maidir leis an nGaeilge a aimsiú faoin scéim Fuaim agus Fís a ritheann an thomhas le suirbhé bliantúil de chuid Ipsos MRBI. Sa tÚdarás Craolacháin agus faoi scéim Chiste bhliain 2018, bhí dearcadh an-mholtach ag an bpobal Craoltóireachta na Gaeilge. Cuidíodh le scileanna a i leith TG4 maidir le seasamh leis an nGaeilge nó í a fhorbairt le tionscnaimh éagsúla maidir le hoiliúint chur chun cinn agus feabhas air sin i gcomparáid leis agus meantóireacht. Eagraíodh an dara babhta den an mbliain 2017. Admhaíonn 92% de na freagróirí gur scéim Cine4 ionas gur léiríodh dhá fhadscannán seirbhís thábhachtach TG4 maidir le bonn treise a

Tuarascáil Bhliantúil 2018 15 GAA Beo léirithe­ag­Nemeton

chur faoin nGaeilge agus an teanga a chur chun cinn. gheall ar laghdú ar an lucht féachana a aimsíodh agus Tá 74% den dearcadh go gcruthaíonn TG4 an chuma ardú ar an gcostas in aghaidh na huaire maidir le go bhfuil an teanga níos nua-aimseartha agus ceangal hábhar coimisiúnaithe. níos mó aici leis an uile dhuine. Measann 92% go gcuidíonn TG4 leis an nGaeilge leis na cláir agus leis Ioncam Tráchtála an lón ábhair agus measann 80% go gcuireann TG4 l Tháinig ardú 0.5% i rith na bliana 2018 ar an ioncam beocht sa teanga. tráchtála iomlán, 4% níos mó ná an sprioc. Forás 6% ar an ioncam ó fhógraíocht agus urraíocht an chúis ba Trédhearcacht­agus­Éifeachtúlacht­ mhó leis an ardú ach baineadh de sin mar gheall ar Caiteachas Oibriúcháin laghdú 9.3% ar an ioncam tráchtála eile. Bhí an t-ardú Tá TG4 tugtha don leas is fearr a bhaint as an gcistíocht ar an ioncam fógraíochta agus urraíochta i bhfad níos phoiblí (lena n-áirítear an sciar is mó is féidir a chaitheamh airde ná an ráta foráis 1% maidir le margadh ar ábhar Gaeilge) agus do bharrchostais a choinneáil fógraíochta na teilifíse in Éirinn agus sin mar gheall ar chomh híseal agus is féidir. dhíolachán díreach a dhéanamh níos minice i rith na l Féachann TG4 le 70% ar a laghad den chistíocht bliana. B’ionann an t-ioncam iomlán ó chúrsaí reatha a chaitheamh ar ábhar Gaeilge gach bliain. tráchtála agus 11% de chistíocht agus d’ioncam Caitheadh 76.4% i rith na bliana 2018. Bhain fuílleach iomlán TG4. an chaiteachais le beartaíocht craolacháin agus le Infheistíocht Chaipitil beartaíocht ghaolmhar. l Fuair TG4 €2m de chistí caipitil sa bhliain 2018. l Chaith TG4 €28.3m 7 ar ábhar — 73.2% den chostas Tugadh tús áite maidir le hinfheistíocht chaipitil oibriúcháin. Bhain 91% den chaiteachas sin le hábhar d’fhorbairt bhreise ar na córais agus ar na hardáin Gaeilge. maidir le hábhar a dháileadh agus a scaipeadh; l B’ionann costas foirne TG4, gan costas foirne tionscadal cartlannaíochta maidir le hathrú ar léiriúcháin a thabhairt san áireamh, agus 9.2% de dheiseanna stórála; forbairt ar na meáin shóisialta, ar chaiteachas oibriúcháin iomlán 8 TG4 sa bhliain 2018. aipeanna agus ar an anailís ar shonraí etc. Bhí an Bhain 6% den chaiteachas le barrchostais, agus bhí buiséad caipitil de réir sprioc na bliana . an dá réimse íseal i ndáil le cúrsaí bainistíochta agus riaracháin araon. ______l B’ionann an costas in aghaidh uair an chloig de lucht 7€1.8m ar chostais foirne léiriúcháin san áireamh féachana agus 34c sa bhliain 2018, ardú 16% mar 8Glan ar chostais caipitlithe foirne

16 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Sochair Gheilleagracha l 7 gcruinniú Boird, 4 chruinniú den Fhochoiste ‘Hats off to the l Is féidir an luach ar an airgead maidir le TG4 a mheas Iniúchta agus aon chruinniú amháin den Fhochoiste brilliant team at freisin i ndáil leis an tionchar ar chúrsaí Luach Saothair a thionól. FleadhTV on TG4, who eacnamaíochta na tíre go ginearálta. Bhí cion tairbhe l An Cód Cleachtais maidir le Rialachas delivered four díreach, indíreach agus ionduchtaithe TG4 i ndáil leis Comhlachtaí Stáit a leasú - tá an obair amazing nights of live an ioncam náisiúnta cothrom le €62.2m sa bhliain fhorfheidhmiúcháin ina leith sin ar siúl. highlights from this 2018 agus tionchar fostaíochta dá réir cothrom le l An ASPC, an tAthbhreithniú Feidhmíochta, Ráiteas year’s Fleadh Ceoil, in 786 9 post. Is léiriú sin ar an leibhéal caiteachais a Straitéise cúig bhliana agus an Tuarascáil Bhliantúil a rinne TG4 in Éirinn maidir le cláir agus seirbhísí arna chur ar fáil. Drogheda — the gcur ar fáil in Éirinn. Léirítear i gcónaí chomh maith l Beart dianbhreithniúcháin maidir leis an sheer volume of talent gurbh fhiú beagnach €2 do gheilleagar na hÉireann mbainistíocht i leith chásanna baoil agus 3 bheart on display was gach €1 a d’infheistigh TG4 sna tionscail maidir leis an iniúchadh inmheánach a chur i gcrích. staggering.’ chruthaitheachta in Éirinn. Tá buntáistí tábhachtacha l Oibriú i gcomhar leis an Údarás Craolacháin ar an — RTÉ.ie Entertainment , 20/8/19 airgeadais, fostaíochta agus cruthaitheachta ag baint athbhreithniú bliantúil maidir le craoltóirí seirbhíse go leanúnach le TG4 do gheilleagar na hÉireann. poiblí. l Slat tomhais maidir leis an lucht féachana, a chuirfear Iontaoibh­agus­Dea-Rialachas i bhfeidhm den chéad uair i rith na bliana 2019, a Bhí obair rialachais TG4 tréan láidir, ar aon dul leis na fhorbairt chun leibhéil na tuisceana ar bhranda agus blianta roimhe seo. Rinne TG4 i rith na bliana 2018: ar sheirbhísí TG4 a mheas. l Gach dualgas faoin reachtaíocht a chomhlíonadh i l Tionscnaimh éagsúla maidir le ndáil leis na cuspóirí agus leis na cóid craolacháin cúrsaí inmharthanachta agus timpeallachta a agus araile thabhairt i gcrích.

______9Bunaithe ar anailís ar chaiteachas TG4 in 2018 (caiteachas oibriúcháin agus caipitil lena n-áirítear maoiniú clár) in Éirinn.

An Shandon léirithe­ag­Paper­Owl­Films

Tuarascáil Bhliantúil 2018 17 Samhain Live léirithe­ag­Gifted­Empire Bord­Theilifís­na­Gaeilge­ agus­Faisnéis­Eile

Bunaíodh Bord Theilifís na Gaeilge i mí Aibreáin 2007 faoi Fochoistí­an­Bhoird fhoráil an Achta Craolacháin, 2001. Tá an bord comh- Tá dhá fhochoiste ag an mBord, mar seo a leanas: dhéanta de chathaoirleach agus 11 bhall, an Ard- Stiúrthóir san áireamh i gcáil ex-officio chomh maith le An Coiste Iniúchóireachta agus Riosca ball atá ionadaíoch ar an bhfoireann. An tAire Cumarsáide, Bríd Ní Fhachtna (Cathaoirleach) Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil a Frank Reidy dhéanann na ceapacháin. Mairéad Ní Nuadháin Tháinig an Bord le chéile 7 n-uaire i rith an 12 mhí go dtí an I rith an 12 mhí go dtí an 31 Nollaig 2018, tháinig an Coiste 31 Nollaig 2018. Iniúchóireachta le chéile 4 huaire agus thuairiscigh siad don Bhord i ndiaidh na gcruinnithe sin. Tuairiscíonn an Comhaltaí­Boird­agus­an­tArd-Stiúrthóir­ar­an­ fheidhm Iniúchta Inmheánaigh go díreach don Choiste 31­Nollaig­2018 Iniúchóireachta.

An Coiste Luach Saothair Siún Ní Raghallaigh (An Cathaoirleach) Des Geraghty Micheál Seoighe Tháinig an Coiste Luach Saothair le chéile uair amháin sa Siún Ní Raghallaigh Alan Esslemont Des Geraghty (An Cathaoirleach) (An tArd-Stiúrthóir) bhliain go dtí an 31 Nollaig 2018.

Iniúchóir An tArdReachtaire Cuntas agus Ciste Oifig an ArdReachtaire Cuntas agus Ciste 3A Sráid an Mhéara Duga Spencer, Baile Átha Cliath 1 Mairéad Ní Cheóinín Micheál Seoighe Michelle Ní Chróinín Baincéirí AIB Caisleán an Loingsigh Sráid na Siopaí Gaillimh

Diarmuid Ó Ruiséal Bríd Ní Fhachtna Frank Reidy

Mairéad Ní Nuadháin Siobhán Ní Ghadhra Darach Ó Tuairisg

Rúnaí­Cuideachta­agus­Oifig­Chláraithe Mary Uí Chadhain TG4 Baile na hAbhann Co. na Gaillimhe

Rúnaí­an­Bhoird Lís Ní Dhálaigh

Tuarascáil Bhliantúil 2018 19 Tuairisc­an­Chathaoirligh,­2018

Bhí tábhacht faoi leith leis an mbliain 2018 ag TG4. Sheol láidir leis an eacnamaíocht in Éireann. I rith na ndeich an tAire Stáit, Seán Kyne TD, an straitéis nua cúig bhliana mbliana anuas go dtí an bhliain 2018, chaith TG4 níos mó 2018-2022 ina leagtar amach plean uaillmhianach maidir ná €200m san earnáil. Ar an meán, cuireann muid suas le le hathnuachan ar bhríomhaireacht, ar scóip agus ar €70m in aghaidh na bliana leis an tuilleamh náisiúnta thionchar TG4. Tá fís againn go gceanglófar branda TG4 in agus cothaítear níos mó ná 700 post. Is fiú €2 intinn na ndaoine le cláracha cruthaitheacha, téagartha i d’eacnamaíocht na hÉireann gach €1 infheistíochta a nGaeilge, go mbeidh an Ghaeilge mar ghnáthchuid den dhéanann TG4 i dtionscal na cruthaitheachta in Éirinn. Má gnáthshaol ag muintir na hÉireann agus go dtabharfaidh thugtar straitéis TG4 i gcrích, imreoidh muid tionchar níos muid tacaíocht don thionscal cruthaitheach lenár gcomh- mó arís ar an eacnamaíocht, go háirithe sna réigiúin, ag pháirtíocht le hearnáil na meán closamhairc Gaeilge. tacú le níos mó ná 930 post faoin mbliain 2022 agus ag Spreagann TG4 nuálaíocht i réimsí closamhairc cur beagnach €80m leis an teacht isteach náisiúnta. na Gaeilge. Tá 500,000 duine ag faire na seirbhíse gach lá Tá fís ag TG4 agus chun toradh na físe sin a bhaint in Éirinn. Breathnaíonn 85% den chroí-lucht féachana amach agus chun seirbhís phoiblí chraolacháin atá láidir Gaeilge agus níos mó ná 30% den lucht féachana agus bríomhar a bhaint amach ina léirítear saol agus náisiúnta orainn gach seachtain, rud a fhágann TG4 ar an pobal na hÉireann, teastaíonn na hacmhainní atá leagtha seachtú cainéal is mó féachana sa tír. Is ábhar mórtais amach i straitéis cúig bliana TG4. Tá aontaithe ag Údarás dúinn an méid sin, go háirithe agus muid ag feidhmiú mar Craolacháin na hÉireann (BAI) leis an straitéis nua agus chomhlacht meán cumarsáide i margadh ina bhfuil an curtha in iúl ag an Údarás go bhfuil cúis mhaith le breis Béarla in uachtar, ina bhfuil an Ghaeilge ag feidhmiú mar maoinithe a thabhairt do TG4 chun cuidiú linn mianta nua mhionteanga agus ina bhfuil na céadta cainéal, an lucht féachana a shásamh agus chun dul i ngleic leis na seirbhísí sruthchraolta agus seirbhísí físeán VOD. dúshláin oibriúcháin, iomaíochta agus airgeadais atá Aithníonn muid, agus is tosaíocht dúinn é, go gcaithfidh romhainn. Mhol an tÚdarás Craolacháin ardú €6m in muid nuálaíocht a spreagadh, an lucht féachana a chur ag aghaidh na bliana de mhaoiniú poiblí do TG4 (ag teacht i fás, agus a bheith lárnach i saol an lucht féachana agus i bhfeidhm go hiomlán ón mbliain 2018 amach) agus saol na nglún atá le teacht. ní mheastar gur leor an chistíocht a chuirtear ar fáil faoi Tá an margadh seo an-dúshlánach. Tá borradh láthair chun go mairfeadh muid go sásúil san am atá dochreidte faoi ardáin nua féachana, tá pócaí doimhne ag romhainn. comhlachtaí idirnáisiúnta agus tá nósanna an lucht Breathnaíonn muid ar chonclúidí an BAI maidir le féachana ag athrú mar gheall ar an infheistíocht mhór ó straitéis nua TG4 mar ráiteas láidir muiníne ionainn agus chomhlachtaí meán domhanda i gcláracha agus i mar aitheantas poiblí den luach a chruthaíonn seirbhís léiriúcháin nua tarraingteacha. Mar sin, tá meáin na TG4 don lucht féachana in Éirinn agus ar fud an domhain. hÉireann agus cultúr na hÉireann i mbaol a lagaithe agus Ionas go bhféadfaí an straitéis nua a thabhairt i a dtanúcháin agus ní raibh oiread tábhachta riamh leis an bhfeidhm bhí gá le meánardú 5.07% in aghaidh na bliana gcraoltóireacht seirbhíse poiblí maidir lenár bhféiniúlacht ar an gcistíocht reatha. Tar éis roinnt mhaith blianta náisiúnta féin. Cuireann TG4 ábhar dúchasach ard- d’arduithe fíorbheaga, gan ardú ar bith nó, go deimhin, chaighdeáin ar fáil ina ndéantar ceiliúradh ar chultúr agus d’ísliú ar an gcistíocht reatha, tugadh €1m breise maidir ar chruthaitheacht mhuintir na hÉireann agus ina dtugtar leis na cistí reatha agus €1m de mhaoiniú caipitil do TG4 léargas ar mheon phobal na hÉireann agus ar an saol ina don bhliain 2018. D’fhág sin an chistíocht reatha cothrom maireann muid. le €33.79m. Cé go bhfuiltear buíoch den ardú, tá na Ag obair i gcomhpháirtíocht le hearnáil léiritheoirí leibhéil mhaoinithe i bhfad níos ísle ná mar atá molta ag closamhairc na tíre, cothaíonn muid scileanna, tallann an Údarás Craolacháin. Beidh sé thar a bheith deacair agus cumas. Leis an infheistíocht a dhéanann muid, straitéis nua TG4 a thabhairt i gcrích mura ndéantar beart cruthaítear na céadta post san earnáil, go háirithe i ina leith sin. Ní foláir bonn i bhfad níos seasmhaí a chur gceantair réigiúnacha, ag cur i gcoinne fás plódaithe na faoin maoiniú reatha ionas gur féidir linn an t-ábhar gcathracha. Mar a leagadh amach sa Phlean Gnímh ardchaighdeáin a chur ar fáil don lucht féachana air ar an Closamhairc faoi Cholún 4 den Chlár Éire Ildánach tá teilifís agus ar ardáin eile. gealltanas soiléir tugtha ag na ranna rialtais go léir maidir Mar chraoltóir-foilsitheoir is foinse thábhachtach le forbairt agus fás a chur ar an earnáil closamhairc maoinithe é TG4 do chláracha nua Éireannacha agus bhí dhúchasach. Fáiltíonn TG4 roimh an mbéim as an nua seo tionchar ag an laghdú ar chistíocht TG4 ar earnáil na ar an tábhacht atá le tionscal na scannánaíochta agus na léiritheoirí neamhspleácha. Féachtar, tríd an straitéis nua, teilifíse a fhorbairt agus an gealltanas go mbeidh méadú le breis infheistíochta a dhéanamh in ábhar nuacheaptha ar thacaíocht ón Rialtas chun é sin a bhaint amach. coimisiúnaithe lena chraoladh ar na seirbhísí craolacháin Mar chraoltóir-foilsitheoir, tá ról tábhachtach ag TG4 agus digiteacha agus lena chinntiú go mbeidh earnáil san earnáil léiritheoirí closamhairc. Cuireann muid go láidir bhríomhar léiritheoirí neamhspleácha Gaeilge ann.

20 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Tá buntábhacht le maoiniú breise a aimsiú le hinfheistiú i maidir le héifeachtúlacht na heagraíochta. Ba mhaith gcláracha agus in ábhar má tá TG4 le fás a chur ar an lucht liom buíochas a ghlacadh freisin le Fochoistí an Bhoird, féachana agus ár ról seirbhíse poiblí a chinntiú don agus leis na Rúnaithe, as an obair a dhéanann siadsan. todhchaí. Tá an Bord buíoch ar ndóigh de Chomhairle an Lucht Féachana faoi chathaoirleacht Frank Reidy. Is mór againn Buíochas Ba mhaith liom buíochas a ghlacadh leis an Iar-Aire Denis Naughten agus leis an Aire a tháinig ina áit, an tAire Richard Bruton, as a gcuid tacaíochta. Táthar buíoch freisin d’oifigigh na Roinne agus go háirithe den Ard- Rúnaí Mark Griffin a thugann tacaíocht i gcónaí do TG4 agus a aithníonn an luach a chruthaíonn muid don lucht féachana. Táimid fíorbhuíoch den mhaoiniú breise a fuarthas ón Roinn sa bhliain 2018 ionas go bhféadfaí tionscnaimh thábhachtacha maidir le ceiliúradh ar Bhliain na Gaeilge a thabhairt i gcrích. Leag an Rialtas amach go mbeadh ceiliúradh speisialta á dhéanamh ar an nGaeilge sa bhliain 2018, cothrom 125 bliain ó bunaíodh Conradh na Gaeilge agus gluaiseacht athbheochan na teanga na heagraíochta sin. Chonacthas go mba thráthúil ceiliúradh a dhéanamh go náisiúnta agus go hidirnáisiúnta ar an nGaeilge agus gur mhór an deis an bhliain cheiliúrtha chun an teanga a athbheochan i measc mhuintir na hÉireann. Bhí d’aidhm le Bliain na Gaeilge úsáid na teanga a spreagadh agus Ard-Stiúrthóir­TG4­Alan­Esslemont­leis­an­Aire­Stáit,­Seán­Kyne­TD íomhá agus sofheictheacht na teanga i ngnáthchúrsaí an lae a chur chun cinn. Cuireadh clár bliana d’imeachtaí an obair a dhéanann an Chomhairle maidir le cuidiú le TG4 cruthaitheachta agus pobail ar bun faoi phátrúnacht an tuairimí agus riachtanais an lucht féachana a thuiscint. Uachtaráin, Micheál D. Ó hUigínn. Bhí ról tábhachtach ag Táthar buíoch chomh maith d’Údarás Craolacháin na TG4, craoltóir seirbhíse poiblí na Gaeilge in Éirinn, maidir hÉireann, de Chiste Craoltóireachta na Gaeilge agus le himeachtaí Bhliain na Gaeilge, ag cur ar fáil ábhar d’Fhís Éireann as an gcúnamh leanúnach, de RTÉ as an breise, craolta agus ar líne, chomh maith le himeachtaí gcúnamh lena n-áirítear 365 uair a chloig d’ábhar Gaeilge pobail agus cultúir. Cuireadh tús spleodrach le Bliain na a chur ar fáil de réir na reachtaíochta. Gaeilge trí chraoladh speisialta a dhéanamh ar Oíche Faoi cheannaireacht bhríomhar Alan Esslemont, an Chinn Bhliana agus cinntíodh, trí ár seirbhísí ar líne, go tArd-Stiúrthóir, d’oibrigh lucht bainistíochta agus raibh deis ag diaspóra na hÉireann ar fud an domhain, foireann iomlán TG4 go dian i rith na bliana 2018 chun an ceangal leis an gcéad imeacht ceiliúrtha den bhliain. straitéis nua agus athnuachan leanúnach na seirbhíse Gabhaim buíochas leis an earnáil léiriúchán agus chúrsaí oibriúcháin na seirbhíse a thabhairt i gcrích. neamhspleách. Bíonn an rath atá ar sheirbhís TG4 ag brath Ba bhliain spéisiúil í, agus iomaí ábhar dúshláin le sárú go mór ar na cláracha agus ar an ábhar spéisiúil, lena linn, agus ba mhaith liom buíochas a ghlacadh le Alan nuacheaptha ón earnáil sin. Tá sé i gceist, le straitéis TG4, agus leis an bhfoireann as dúthracht a gcuid díograise breis infheistíochta a dhéanamh san earnáil, a chinntiú agus as an dul chun cinn mór a rinneadh maidir le TG4 a go leanann an earnáil sin ag méadú agus go spreagtar chur ar bhonn slán don am atá romhainn. Tá mé féin agus forás agus forbairt na gcomhlachtaí a chuireann an t- comhaltaí uile an Bhoird ag tnúth le bheith ag obair le Alan ábhar sin ar fáil dúinn. Tá forás na gcomhlachtaí sin ina agus leis an bhfoireann i rith na bliana 2019 agus san am chuid thábhachtach den earnáil iomlán léiriúcháin ina dhiaidh sin. closamhairc. Gan an méadú ar mhaoiniú a leagtar amach sa straitéis cúig bliana, beidh sé deacair a chinntiú go mbeidh cistíocht go leor ar fáil chun a bhfuil geallta ó thaobh léiriúcháin a bhaint amach. Ba mhaith liom buíochas a ghabháil le mo chuid comhghleacaithe ar an mBord. Is mian liom buíochas a ghabháil le comhaltaí an Bhoird as an dúthracht agus an Siún­Ní­Raghallaigh díograis leanúnach do TG4 a dhéanann tairbhe iontach Cathaoirleach

Tuarascáil Bhliantúil 2018 21 Tuairisc­an­Ard-Stiúrthóra,­2018

Ba bhliain í 2018 ina bhfaca na craoltóirí go léir athrú ábhar cruthaitheach téagartha i nGaeilge a thuigfidh suntasach ar mhianta an lucht féachana, athrú atá le daoine le branda TG4 agus go mbeidh an t-ábhar sin ar fáil sonrú i straitéis nua TG4 freisin agus sa toradh ar an do dhaoine sa bhaile, do dhaoine atá ag taisteal agus do straitéis sin, agus ba bhliain í inar baineadh amach cuid dhaoine i bpictiúrlanna in Éirinn agus ar fud an domhain. mhór maidir leis an tseirbhís. Ní foláir comhoibriú chun é sin a thabhairt i gcrích. Tá muid ag forbairt ardáin TG4 féin mar áit lárnach do na Rogha­Breise­ag­an­Lucht­Féachana­maidir­le­hÁbhar meáin i nGaeilge chomh maith le comhpháirtíochtaí a agus­le­Modhanna­Féachana­ chothú le dreamanna eile chun ábhar TG4 a scaipeadh Níor tharla riamh cheana oiread rogha a bheith ag lucht agus a dháileadh chun aird níos forleithne a thabhairt ar féachana na teilifíse maidir le craoltóirí, seirbhísí físeán an ábhar agus dul i gcion níos tréine ar dhaoine. ar a n-éileamh (VOD) agus seirbhísí sruthchraolacháin ag Rinneadh dul chun cinn mór maidir leis an ngné seo cur ábhair ar fáil ar mhargadh na hÉireann. Cuireann den straitéis i rith na bliana 2018. Leanadh den fhorbairt comhlachtaí táillefíse (teilifís ar táille) réimse fhairsinge ar ardáin na meán sóisialta chun caidreamh a chothú leis cainéal agus rogha leathan ábhair ar fáil don lucht an lucht féachana agus daoine a tharraingt ag féachaint féachana in Éirinn. ar chláir agus ar imeachtaí TG4. Seoladh Bloc , an cainéal Chomh maith leis an rogha ábhair, tá athrú freisin ar meán sóisialta do dhaoine 18-34 bliana d’aois, agus na modhanna ina dtapaítear an t-ábhar, go háirithe i Molscéal , an cainéal nuachta & siamsaíochta, an ráithe measc dhreamanna níos óige den lucht féachana. Tríd is dheireanach den bhliain. Molscéal an chéad chainéal agus tríd, tá laghdú ó 84.1% sa bhliain 2014 go dtí 72.7% sa aip riamh ar a gcuirtear gearrfhíseáin ar fáil in aon áit bhliain 2018 10 tagtha ar an sciar de réir an nóiméid den amháin do phobal na Gaeilge. Cuirtear físeáin ar fáil atá ábhar closamhairc a mbreathnaítear beo ar an teilifís bunaithe ar an bpobal le hábhar siamsaíochta, nuachta, agus ardú tagtha ar an sciar maidir le físeáin ghairide, cartlainne agus spóirt. Chruthaigh an dá chainéal go seirbhísí ar a n-éileamh agus seirbhísí neamhspleácha ar maith leis an lucht féachana agus sháraigh siad spriocanna táille. Tá an lucht féachana ag tapú níos mó ábhair ón na bliana tosaigh. iliomad foinse ar réimse leathan d’ardáin éagsúla agus tá Leanadh den fhorbairt ar ardáin meán sóisialta cúngú dá réir ar an méid, agus ar an sciar, den lucht SpórtTG4 ionas gur spreagadh spéis an lucht féachana in féachana a aimsíonn na craoltóirí go léir. ábhar cláir SpórtTG4 . Cuireadh ábhar ar fáil ó imeachtaí spóirt mórthábhachta. Rinneadh, mar chuid den obair Straitéis­TG4­2018-2022­ sin, ábhar eisiach a chur ar fáil ar líne ó roinnt cluichí i rith Tá sé mar aidhm ag straitéis nua TG4 fás a chur arís ar sciar shéasúr Shraith Allianz. Craoladh an cluiche leath- an lucht féachana atá ag TG4 agus bealaí nua a aimsiú cheannais i Roinn 1 den tSraith Iománaíochta idir Cill chun lucht féachana níos leithne a aimsiú. Chuige sin, tá Chainnigh agus Loch Garman ar Dhomhnach Cásca beo cur chuige débheannach (twin-pole) againn, ag iarraidh ar chainéal YouTube TG4, agus ceanglaíodh leis níos croí-lucht féachana na Gaeilge a choinneáil, agus cur lena mó ná 77,000 amharcanna, an líon is airde ó tosaíodh leibhéal sástachta le TG4, ach ag an am céanna leathnú anuraidh den chéad uair ag taispeáint ábhar spóirt beo ar amach a dhéanamh ar an méid den lucht féachana an gcainéal. náisiúnta teilifíse a bhreathnaíonn ar ábhar TG4. Baineadh leas freisin as comhpháirtíocht ionas gur Leis an straitéis nua tá sé i gceist againn go mbeidh TG4 forleithne an leas is féidir a bhaint as acmhainn foghlama níos bríomhaire agus níos tarraingtí agus go dtabharfaidh TG4 maidir leis an nGaeilge, TG4.ie/foghlaim Portal agus níos mó daoine aird ar TG4. Ní féidir é sin a bhaint amach, leanadh de dheis a thabhairt an t-ábhar sin a thapú áfach, mura ndéanfar breis infheistíochta in ábhar atá trí thairseacha foghlama eile. Rinneadh saibhreas agus sainiúil, siamsúil agus a spreagann spéis an dá dhream, an leithne réimse ábhair chartlann ar líne TG4, ábhar ceoil croí-lucht féachana agus an lucht féachana náisiúnta. agus ábhar oideachais a chur ar taispeáint ag cur i láthair I rith na bliana 2018 rinne ár rialtóir, Údarás Craol- speisialta ag ‘Margadh’ Oireachtas na Gaeilge. acháin na hÉireann (BAI), athbhreithniú cúig bhliana in éineacht leis na craoltóirí seirbhíse poiblí maidir leis an TG4­sa­Phictiúrlann­–­Cine4 gcistíocht phoiblí a chuirtear ar fáil. Rinneadh, mar chuid Sheol TG4 an scéim Cine4 i gcomhar leis an Údarás den athbhreithniú sin, straitéis TG4 a mheas go mion. Craolacháin agus le Fís Éireann. Is tionscnamh comh- Thacaigh an tÚdarás Craolacháin leis an straitéis sin agus mhaoinithe atá ann chun bonn a chur faoi fhadscannáin rinne siad measúnú go bhfuil luach i gcónaí i saothar TG4 Ghaeilge a fhorbairt agus a léiriú. Cuireadh an dara babhta don lucht féachana in Éirinn. Ba é breith an Údaráis chomh den scéim i gcrích i rith na bliana 2018 maidir le dhá maith go bhfuil cúis mhaith le hardú a chur ar an gcistíocht fhadscannán a chuirfear ar taispeáint i bpictiúrlanna ar chun cuidiú le TG4 mianta an lucht féachana a shásamh fud na tíre i rith na bliana 2019 agus ag féilte idirnáisiúnta chomh maith le dul i ngleic leis na dúshláin iomaíochta, ina dhiaidh sin, ionas go gcruthaítear lucht féachana do teicneolaíochta agus airgeadais atá romhainn. scannáin i nGaeilge agus aird idirnáisiúnta orthu. Beidh dhá scannán eile á léiriú faoi scáth scéim Cine4 i rith na TG4­Gach­Áit/TG4­Everywhere bliana 2019 a chuirfear ar taispeáint iad sna pictiúrlanna TG4 Gach Áit an fhís atá againn do TG4. Is mian linn gur sa bhliain 2020. ______10 De réir Nósanna Féachana TAM Ireland, 2018.

22 Tuarascáil Bhliantúil 2018 An­Lucht­Féachana­ar­Ardáin­Dhigiteacha bliana 2018 a bhí dírithe ar leanaí, Is Mise Ciara/Is Mise Bhí an fhorbairt leanúnach atá ar bun ar ábhar le sonrú Jeaic agus Ár Scéalsa chomh maith le dhá shraith le freisin ar na hardáin dhigiteacha agus tháinig feabhas comhchistíocht ón Údarás Craolacháin, An GAA agus maidir le líon an lucht úsáidte agus le fad na húsáide a Lurgan 2017 . Féachtar le ceiliúradh a dhéanamh leis an bhaineann siad as an ábhar. ábhar sin ar shaoithiúlacht cultúir na hÉireann agus ar an Tháinig ardú os cionn 2m ar líon na gcuairteoirí uathúla ar an láithreán gréasáin ardú beagnach 30% go dtí os cionn 25m. Tá TG4.ie ag uimhir 1 i gcónaí de réir ord na láithreán gréasáin ar fud an domhain. 11 Chruthaigh Seinnteoir TG4 go maith. Tháinig ardú níos mó ná 16% ar líon na sruthanna a ceanglaíodh agus ardú níos mó ná 5% ar líon na n-uaireanta an chloig a breathnaíodh. Tharla ardú beagnach 50% maidir le haipeanna a íoslódáil. Tháinig borradh mór freisin maidir leis an gcaidreamh ar na meáin shóisialta i rith na bliana 2018 le hardú 47% ar líon na bhfíseán ar breathnaíodh orthu. Bítear i gcónaí ag cur le teacht i láthair TG4 ar na hardáin dhigiteacha ionas gur féidir leis an lucht féachana ceangal linn ar fud an domhain ar na seinnteoirí nó ar an aip a bhfuil leaganacha IOS, Android agus SmartTV de ar fáil.

Spéis­a­Spreagadh­sa­Lucht­Féachana­Óg Tá sé mar aidhm ag TG4 ceannródaíocht a dhéanamh i measc chraoltóirí seirbhíse poiblí na hEorpa, go háirithe Seoladh­ BLOC craoltóirí teangacha dúchais, chun feabhas a chur ar an iléagsúlacht chomh maith le cead cainte a thabhairt do ábhar agus ar na seirbhísí a chuirtear ar fáil do leanaí ar na leanaí na hÉireann. hardáin go léir. Is den tábhacht go ndéanann TG4, an craoltóir Is féidir le craoltóirí seirbhíse poiblí tionchar tábhach- seirbhíse poiblí Gaeilge, an straitéis maidir le leanaí a chur tach a imirt maidir le hábhar ardchaighdeáin a chur ar fáil i gcrích. Is gné chinniúnach de sin go mbeadh níos mó atá siamsúil agus oideachasúil. Aithníonn muid go ábhair nuacheaptha Gaeilge ar ardchaighdeán á chur ar gcaithfidh TG4 ról tábhachtach a chomhlíonadh ina leith fáil a mbaineann na leanaí taitneamh as. Ní hamháin gur sin. Déantar cheana féin seirbhís chuimsitheach a gá do TG4 meon tairbheach i leith na Gaeilge a chothú, chraoladh gach lá do leanaí, Cúla4 na nÓg do leanaí caitear chomh maith ábhar siamsa agus ábhar spreagtha réamhscoile agus Cúla4 do leanaí níos sine ná sin. Déantar a chur ar fáil do na leanaí agus caidreamh a chothú leis an freisin seirbhísí ar a n-éileamh, seirbhísí ar líne agus ar lucht féachana sin ionas go mbíonn tábhacht acu leis an seirbhísí fhón póca a chur ar fáil le hábhar Gaeilge. Ina stáisiún san am atá le teacht. ainneoin sin, tuigtear gur féidir níos mó a dhéanamh. Cé Is é an t-idirlíon an meán is mó trína dtapaíonn go bhfuil an caiteachas ar ábhar do leanaí níos mó ná dreamanna óga sa lucht féachana ábhar. Is lú den teilifís dúbailte againn i rith na ndeich mbliana anuas go dtí an a mbreathnaíonn siad beo air de réir sceidil agus fabhar bhliain 2017, ardú beagnach 20% curtha ar líon na acu le hábhar ar a éileamh agus le hábhar ar líne. n-uaireanta craolta do leanaí agus ábhar agus seirbhísí Tá buntábhacht dá réir sin ag TG4 maidir le ceangal leis nua digiteacha do leanaí seolta againn, tá iomaíocht an dream óg le leanúint ag tapú na ndeiseanna a ghéar ann ón iliomad foinse éagsúil. bhaineann le seirbhísí digiteacha agus le seirbhisí ar líne. Féachtar, mar chuid de straitéis TG4, le sceideal maith Leanfaidh athrú ar an gcuid nósanna féachana san am atá de chláir Ghaeilge do leanaí a chraoladh. Craoladh 1,305 le teacht de réir mar is mó agus is minice a bhíonn na uair an chloig d’ábhar Gaeilge do leanaí i rith na bliana meáin cheangailte, mar is fearr an teacht a bhíonn ar 2018. Áirítear leis sin cláir nuachoimisiúnaithe de leithéid cheangal ardluais leathanbhanda agus mar a thagann Ár Scéal ar ar chuir leanaí 52 scéal nuascríofa i láthair trí athrú arís agus arís eile ar chúrsaí teicneolaíochta. Tá mheán na healaíne. Feictear sa tsraith an láithreoir, Úna ceannródaíocht á dhéanamh maidir leis an réimse nua Ní Fhlatharta, ag taisteal i veain lán le hábhar ealaíne go meán cumarsáide seo le Bloc, cainéal meán sóisialta TG4 dtí 52 bhunscoil ar fud na tíre ag bailiú scéalta a bhfuil do dhaoine idir 18 agus 34 bliain d’aois. maisiú déanta orthu ag na leanaí. An scríbhneoir Patricia Forde, a bhfuil gradaim bronnta uirthi as a cuid scríbh- Sárchláir­de­chuid­na­hÉireann­ neoireachta do leanaí, a chum na scéalta. I measc na gclár Féachann TG4 i gcónaí leis an sceideal craolacháin is freisin bhí CLUB , inar thug daoine óga a gclub CLG isteach cuimsithí d’ábhar ardchaighdeáin, a bhfuil an t súil eile de i gcuideachta roinnt dá gcuid laochra spóirt. mheon leis, a chur ar fáil don lucht féachana in Éirinn agus Rinne TG4 dhá shraith nua a choimisiúnú i rith na thar lear. Is ábhar mórtais againn go háirithe na cláir ______bhreátha siamsaíochta agus faisnéise a craoladh i rith na 11 De réir rangú Alexa.

Tuarascáil Bhliantúil 2018 23 bliana 2018, go mór mór ó fhómhar na bliana 2018 ar mhárach, beo ó Theach an Ard-Mhéara i mBaile Átha Cliath aghaidh, an chéad uair a raibh ar chumas TG4 réimse an oíche roimh ré le ceol, réalta spóirt agus mná iomráit- suntasach den ábhar nua ó na socruithe ollsoláthair a eacha eile i lár an ardáin. Craoladh sárchluichí chraobh chur sa sceideal. rugbaí an Guinness Rugby PRO14 ar TG4 freisin chomh maith le Cluichí Ceannais Contae agus craobhchomórtas AIB na gClub sa pheil agus san iománaíocht le cluiche beo ar an Domhnach idir mí Deireadh Fómhair agus mí na Nollag 2018. I gcláir níos éadroime i réimse an spóirt, thug TG4 léargas ar shaol pearsanta roinnt de na himreoirí is cáiliúla de chuid CLG i sraith nua de Laochra Gael . Tháinig borradh breise arís faoi na cláir maidir leis an gceol traidisiúnta. Craoladh sraith nua de Sé Mo Laoch agus mar is gnáth le TG4, craoladh Gradam Ceoil TG4 , Tradfest , Lurgan 2K18 agus Junior Eurovision . Craoladh freisin cláir éagsúla faoin gceol tíre, ina measc Opry le Daniel , Glór Tíre agus Irish Post Country Music Awards beo as Fóram na Mílaoise i nDoire. Tá cáil ag teacht ar TG4 le roinnt blianta anuas maidir le himeachtaí beo agus bhí ról lárnach acu ar sceideal an stáisiúin i rith na bliana 2018. Tá sin le sonrú ar chláir de leithéid Samhain Live (seó spleodrach beo as Doire ar Oíche Shamhna), Fáilte 2019 ar Oíche Chinn Bhliana agus The Irish Post Awards chomh maith le craoltóireacht Underdogs léirithe­ag­Adare­Productions chuimsitheach beo ar imeachtaí mar chuid d’Oireachtas na Samhna i gcláir de leithéid Steip agus Lár Stáitse . Bhí Ar cheann de na cláir siamsaíochta Gaeilge ag TG4, bhí craoladh beo as Cill Airne ar feadh ceithre lá i gceist le sraith nua faoi stair, nósanna agus cultúr an bhia in Éirinn, Oireachtas na Gaeilge príomhfhéile ealaíon agus cultúir Blasta , chomh maith le clár inar ríomhadh an saol ar feadh Gaeilge na hÉireann. Tionscnamh tábhachtach atá i bliana in óstán cáiliúil faoin tuath i nDún na nGall, Shandon . nGradam Ceoil agus neartaíodh sa bhliain 2018 an comhar Craoladh freisin Hector – Ó Siberia go Saigon faoi thuras rathúil le Ciste Craoltóireachta na Gaeilge agus Comhairle eachtrúil a thug Hector aduaidh as lár na Sibéire. Bhí an Cathrach Bhéal Feirste nuair a rinneadh craoladh beo ar tsraith iomráiteach Underdogs ar ais ar TG4 le peileadóirí an ócáid a eagraíodh i mBéal Feirste. cáiliúla ag cur brú ar imreoirí dóchasacha agus iomaíocht Cuireadh tráchtaireacht chuimsitheach Nuacht TG4 ghéar á cruthú maidir le háit a fháil ar an bhfoireann. ar chúrsaí ar fáil freisin. Tá an tsúil eile le sonrú go sainiúil Phléigh na sraitheanna géarchúiseacha Finné agus ar an tseirbhís nuachta atá mórtasach as an gceann- Tabú le cásanna conspóide maidir le héagóir agus le cheathrú a bheith lonnaithe taobh amuigh de Bhaile Átha ceisteanna móra shaol na hÉireann sa lá atá inniu ann. Cliath. Cuireadh tús i rith na bliana 2018 le tréimhse nua Bhí léargas ghrinn ar shraitheanna de leithéid Bailte , Gaeil comhpháirtíochta idir TG4 agus RTÉ maidir leis an UK , Turas Bóthar , Beidh Aonach Amárach agus Bádóirí ar tseirbhís. Rinneadh dá réir sin athsheoladh ar chláír shaol an ghnáthdhuine, agus ar shaol an phobail go Nuacht RTÉ ar RTÉ One agus ar RTÉ News Now ionas go háirithe, in Éirinn agus sa Bhreatain, le hábhar machnaimh bhfuil cuma nua ar fad orthu. Is admháil an branda nua, agus ábhar siamsaíochta fite tríothu. Nuacht RTÉ le TG4 , ar an gcomhpháirtíocht eadrainn. Leanadh den dul chun cinn leanúnach maidir le cláir Rinneadh acmhainní a infheistiú i rith na bliana 2018 chun spóirt ar TG4 i rith na bliana 2018. Craoladh líon maith an stiúideo nuachta a thabhairt cothrom le sárchaighdeáin cluichí i Sraith Peile Allianz agus i Sraith Iománaíochta na linne agus i mí Aibreáin, d’aistrigh cláir nuachta RTÉ go Allianz i rith na bliana 2018. Tharraing cluichí sna comór- dtí an stiúideo feabhsaithe nuadheartha nuachta ag TG4 tais sin aird 1.47m duine ar fad, níos mó ná aon trian den i mBaile na hAbhann. Is ábhar ríméid ag TG4 go mbíonn lucht féachana teilifíse atá ar fáil. Bhí meánlíon 207,500 an clár nuachta le feiceáil anois ar chainéil teilifíse RTÉ ag faire ar an gcluiche ceannais, sciar 25% den lucht agus féachann níos mó ná 420,000 duine ar chláir Nuacht féachana. I gcás an chluiche idir Baile Átha Cliath agus ar RTÉ One nó ar TG4 gach seachtain. Gaillimh ar Dhomhnach Cásca, bhí meánlíon 278,600 ag Bhí an tsraith sheachtainiúil cúrsaí reatha 7Lá ar ais ar faire, sciar 30.1% den lucht féachana. Tharraing an TG4 chomh maith leis an tsraith iomráiteach clár faisnéise cluiche sin aird 549,000 duine ar fad. Fíorscéal agus an chéad chraoladh teilifíse in Éirinn ar an Craoladh 19 de chluichí de chuid Chumann Pheil na scannán géarchúiseach This is Palestine le John agus mBan, idir chraobh na sinsear agus an chraobh idir- Gerry McColgan ar an gcéad chlár sa tsraith. mheánach, ó mhí Iúil ar aghaidh go lá Chluichí Ceannais Chomh maith leis an sobaldráma Gaeilge Ros na Rún , na hÉireann i bPáirc an Chrócaigh nuair a imríodh cluichí craoladh cláir drámaíochta ardchaighdeáin eile i nGaeilge ceannais i gCraobhchomórtais Uile-Éireann TG4 i ngrád chomh maith le drámaíocht idirnáisiúnta. Ábhar mórtais na sóisear, sa ghrád idirmheánach agus i ngrád na sinsear. faoi leith do TG4 an fadscannán faisnéise agus drámaíochta Craoladh clár nua, maidir leis na cluichí ceannais lá arna Murdair Mhám Trasna , atá dírithe ar eachtra iomráiteach

24 Tuarascáil Bhliantúil 2018 i stair na hÉireann nuair a rinneadh slad sa bhliain 1882 ar Gaeilge. Táthar an-bhuíoch as an gcistíocht bhreise a chúigear den aon teaghlach amháin i mbaile iargúlta fuarthas ón Roinn Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na Mhám Trasna in iarthar na tíre. Mar gheall ar an gcaoi ar hAeráide agus Comhshaoil a chuir ar ár gcumas na oibrigh údaráis na Breataine, daoradh daoine neamh- tionscnaimh seo maidir le Bliain na Gaeilge a chur i gcrích. chiontacha, roinnt acu chun báis trína gcrochadh agus an chuid eile chun príosúin mar gheall ar mhionn éithigh agus ar bhreabaireacht. Ba é cur síos a thug an staraí iomráiteach de chuid na Breataine, Robert Kee, ar ar tharla: “one of the most blatant miscarriages of justice in British legal history”. Chuir craoladh an scannáin ar TG4 borradh mór faoi fheachtas, lenar sheas an tUachtarán Micheál D. Ó hUigínn, pardún iarbháis a bhronnadh ar na fir neamhchiontacha. Roghnaíodh Murdair Mhám Trasna ar son na hÉireann sa chatagóir do scannáin agus do chláir staire ag Féile na Meán Ceilteach.

Gradaim­ Bhí caighdeán an ábhair agus na bpearsaí le sonrú arís i mbliana ar ar bronnadh de ghradaim agus d’ainmniúcháin ar TG4 i rith na bliana 2018. Áirítear orthu sin gradaim ag Féile na Meán Ceilteach do An Béal Bocht , Rocky Ros Muc agus Murdair Mhám Trasna . Bronnadh gradaim/ ainmniúcháin freisin ar Camino Voyage ag an Irish Screen Murdair Mhám Trasna léirithe­ag­Rosg­Teo. America Film Festival, Féile Idirnáisiúnta Scannánaíochta I gcomhar le Cumann Pheil na mBan, craolann TG4, an Daingin agus Luxembourg British & Irish Film Season. urraithe an chraobhchomórtais, cluichí chraobh na Gnóthaíodh trí ghradam IFTA maidir le TG4XX BEO (Gifted sinsear agus na craoibhe idirmheánaí. Foilsíodh lógó nua Empire/TG4), Fir Bolg (Dearg Films/TG4) agus Domenico ar a bhfuil na focail ‘Peil na mBan’ mar cheiliúradh ar Pontillo, Wild Ireland – the Edge of the World . Gnóthaíodh Bhliain na Gaeilge agus cuireadh leagan Gaeilge ar fáil 19 gradam/ainmniúchán maidir le Gradaim Chumarsáide freisin de Threoir Oifigiúil an Chumainn. Thug TG4 cúnamh an Oireachtais i ndáil le Camino an tSáile , Song of Granite , taca maidir le lá gníomhaíochta i bPáirc an Chrócaigh i rith An Focal Scoir , Beidh Mé Ar Ais , Grace Harte , Rocky Ros na bliana. Tháinig cailíní Faoi 12 as gach cuid d’Éirinn le Muc , Anseo i Lár an Ghleanna , Cúl Stáitse agus cláir eile chéile i bPáirc an Chrócaigh ar Lá Náisiúnta Blitz na chomh maith le pearsaí de chuid TG4. Buadh gradaim/ gClubanna Gaeltachta 2018 chun cluichí a imirt agus ainmniúcháin freisin maidir le gradaim Sockies, Circom, bualadh le réalta móra Pheil na mBan. Ócáid faoi leith a Radharc agus eile i rith na bliana. bhí anseo ag a ndearnadh ceiliúradh ar theanga na Gaeilge Roghnaíodh dhá scannán suntasach faisnéise de chuid trí mheán an chluiche. Is ábhar mórtais ag TG4 gur féidir TG4 (le comhchistíocht faoin scéim Fuaim & Fís ón linn, tríd an gcomhpháirtíocht le Cumann Pheil na mBan Údarás Craolacháin) mar scannáin tús áite ag an Irish Film agus le Lidl, cuidiú le peil na mban a chur i láthair mar is Festival i mBostún i rith na bliana 2018. Bhí Noel Hill – cóir. Seoladh an feachtas #properfan freisin a chuidigh le Broken Dream (Aisling Ghéar), portráid ghéarchúiseach spéis mhór a chothú sna cluichí. Is breá linn freisin an de dhuine de na ceoltóirí traidisiúnta is clúití in Éirinn agus bhéim is ceart a bheith á tharraingt ar spórt na mban ar é ag teacht chuige féin tar éis ionsaí tromchúiseach agus fud na hÉireann mar gheall ar a fheabhas atá ag éirí le In the Shadow of the Glen , ina ríomhtar meath a theacht Craobhchomórtais Chumann Pheil na mBan. ar bhaile in iarthar na hÉireann a bhíodh bríomhar tráth Le fada tá cáil ar TG4 maidir leis an tacaíocht a thugann agus ina spreagtar ceisteanna níos ginearálta faoi chúrsaí muid do mhná a imríonn spórt , an cheannródaíocht a cultúir agus inmharthanachta, ar na príomhscannáin ag rinne muid maidir le spórt na mban a chraoladh agus an an bhféile. Dúirt Martin J. Walsh, Méara Bhostún, gur léiriú aird a tharraing muid ar spórt na mban ó bunaíodh an na scannáin ar an tsárobair atá ar bun ag TG4 agus gurbh stáisiún sa bhliain 1996. I mí na Nollag 2018, shínigh TG4 fhollasach go bhféadfaí iad a chur i gcomórtas le comhaontú maidir le feidhmiú mar Chomhpháirtí Meán scothscannáin an domhain. B’ábhar ríméid do TG4 na Cumarsáide i ndáil leis an tionscnamh 20x20 Women in scannáin sin a roghnú le taispeáint ag ócáid ghradamúil Sport. Leis an gcomhpháirtíocht seo, daingneofar ról TG4 dá shórt. Is gné thábhachtach den tionscnamh ‘ TG4 Gach maidir le spórt na mban agus cuirfear leis an aird agus leis Áit ’ go mbeifí ag cothú an cheangail le lucht féachana na an trácht ar spórt na mban ar gach leibhéal in ábhar cláir hÉireann gan bheann ar an áit ina bhfuil siad. an stáisiúin. Cuid thábhachtach dár mbeartas forbartha is ea an chomhpháirtíocht leis an LGFA, comhpháirtíocht Bliain­na­Gaeilge­—­agus­cur­chun­cinn­spórt­na­mban a bhfuil ag éirí thar cionn léi, chomh maith leis an go­leanúnach­ag­TG4 gclúdach a dhéanann an stáisiún ar spórt eile mar Chuir TG4 imeachtaí agus cláir speisialta ar fáil i rith na chamógaíocht, cispheil, leadóg, badmantan, snámh, bliana 2018 chun ceiliúradh a dhéanamh ar Bhliain na lúthchleasaíocht agus tuilleadh. I rith na bliana 2018,

Tuarascáil Bhliantúil 2018 25 chraol TG4 tuairim is 90 uair an chloig d’ábhar spóirt na léiritheoirí neamhspleácha in Éirinn. Féachadh le cur leis mban le himeachtaí beo, buaicphointí, tuairiscí nuachta an infheistíocht i gcomhaontuithe ilbhliantúla ollsoláthair agus cláir faisnéise, agus tarraingíodh lucht féachana ábhair leis an earnáil. D’éirigh linn comhaontú nua amháin beagnach 1.2 milliún duine. Táthar ag tnúth le breis a a shocrú i rith na bliana 2018 ach, mar gheall nár tharla dhéanamh anuas ar an méid sin agus cur leis an aird agus ardú sách mór ar na cistí, ní rabhthas in acmhainn leis an tuiscint ar réimsí éagsúla de spórt na mban ar TG4 comhaontuithe breise a shocrú. i rith na mblianta seo romhainn. Leanadh de Ros na Rún, sobaldráma Gaeilge TG4, a chraoladh. Ba í seo an 23ú bliain den tsraith ar a An­Lucht­Féachana­don­Ábhar­Craolacháin­ bhfostaítear níos mó ná 150 ball foirne, go díreach nó ar Ba bhliain dhúshlánach í an bhliain 2018 inar tharla géarú conradh, san eacnamaíocht réigiúnach agus trína arís eile, seachas mar a bhí riamh cheana ann, ar an gcuirtear córas tábhachtach ar fáil maidir le scríbhneoirí, iomaíocht maidir le lucht féachana. Gan dóthain maoinithe aisteoirí agus criúnna scannánaíochta a thabhairt chun chun infheistíocht a dhéanamh in ábhar sárspéisiúil cinn a bhfuil Gaeilge ó dhúchas acu. siamsúil agus chun dul in iomaíocht le hollchomhlachtaí Tá ar na príomhchuspóirí ag TG4 bonn treise a chur meán cumarsáide idirnáisiúnta, cuireadh isteach ar ár faoin bhforbairt ar réimse iléagsúil de dhaoine cumasacha gcumas spéis an lucht féachana líneach a spreagadh. Cé i mbun ábhar closamhairc i nGaeilge a chur ar fáil agus gur aimsíodh 85% den chroí lucht féachana Gaeilge, deis a thabhairt do dhaoine nua a gcuid scileanna agus sárbheartaíocht, tharla ísliú den chéad uair le trí bliana taithí i mbun cruthaitheachta a thabhairt chun cinn. anuas ar líon na ndaoine a bhreathnaigh orainn agus ar ár I rith na bliana 2018, i gcomhar le BBC ALBA, S4C agus sciar den lucht féachana náisiúnta iomlán. Ciste Craoltóireachta Gaeilge i dTuaisceart Éireann, Bhí meánsciar TG4 den lucht féachana náisiúnta teilifíse cuireadh an Ciste Idirnáisiúnta Ceilteach ar bun ar mhaithe ar feadh an lae cothrom le beagnach 1.8% i rith na bliana le cláir nua drámaíochta, beochana agus faisnéise a 2018, laghdú ó bheagnach 1.9% sa bhliain 2017. Cor chun fhorbairt sna teangacha Ceilteacha. Beidh babhtaí sochair ab ea an sciar le linn na bpríomh-thráthanna coimisiúnaithe á reáchtáil i gcomhar gach bliain d’fhonn craolta, na tráthanna sa sceideal craolacháin is géire bearta comhfhorbartha agus comhléiriúcháin i nGaidhlig iomaíocht, a bheith beagnach 2% i rith ráithe an Fhómhair na hAlban, i nGaeilge agus i mBreatnais a chur chun cinn sa bhliain 2018, an chéad tréimhse ina raibh ábhar á agus comhléiriú idirnáisiúnta, ar leibhéal níos forleithne chraoladh i sceideal TG4 a eascraíonn ó na socruithe nua ar fud na hEorpa agus ar fud an domhain, ar ábhar a ábhair a cuireadh ar bun mar chuid dár straitéis. Bhí an sciar cheaptar den chéad uair sna teangacha Ceilteacha sin. ab airde maidir le haon lá faoi leith os cionn 9% agus bhí Nuair atá forlámhas chomh mór á fháil ar shaol na meán TG4 arís ar an 7ú cainéal ba mhó lucht féachana in Éirinn cumarsáide ag ollchomhlachtaí idirnáisiúnta, a bhrúnn i rith na bliana, beart nach fánach i bhfianaise a bhfuil de ardtréithe léiriúcháin mar gheall gur acmhainn dóibh an chainéil ar fáil anois ag an lucht féachana in Éirinn. costas a ghabhann leo, is tábhachtaí arís agus arís eile go gcothaíonn TG4 timpeallacht do chomhlachtaí neamh- Infheistíocht­in­Earnáil­na­Léiritheoirí­Neamhspleácha­ spleácha de chuid na hÉireann inar féidir smaointe Is mó de mhargadh domhanda margadh an lón ábhair ardchaighdeáin de chuid na tíre seo a thabhairt faoi bliain i ndiaidh bliana le comhlachtaí meán cumarsáide bhláth ar an margadh idirnáisiúnta. idirnáisiúnta atá sáracmhainneach ó thaobh cúrsaí Síníodh Meamram Comhthuisceana i rith na bliana cruthaitheachta agus gnóthaí airgeadais. I gcás na tíre 2018 leis an gcraoltóir Jeonju Television (JTV), sa Chóiré seo, tá ísliú tagtha ar an infheistíocht in ábhar de chuid na maidir le comhoibriú leanúnach idir Éirinn agus an Chóiré hÉireann. Sa tuarascáil dar teideal Economic Analysis of Theas i mbun ábhar a fhorbairt. Faoin gcomhaontú seo, the Audiovisual Sector in the Republic of Irelan d12 , tagann réitítear an bealach do mhalartú ar an ábhar agus ar na Olsberg SPI ar an gcomhairle go bhfuil, mar gheall ar cláir is fearr, cothaítear beartaíocht comhléiriúcháin chiorruithe maidir le cistíocht phoiblí, bac suntasach maidir le hábhar cruthaitheachta, déantar maoiniú ar curtha ar ábhar de chuid chultúr na hÉireann a léiriú ag thionscadail comhléiriúcháin agus cuidítear le hobair earnáil na léiritheoirí neamhspleácha. Tráth a bhfuil margaíochta. Tá comhaontú den chineál céanna ar bun le comhlachtaí ollmhóra idirnáisiúnta ag cruthú a gcuid roinnt blianta idir JTV agus an craoltóir Breatnaise S4C ábhair féin agus ag coinneáil smacht ar chúrsaí dáiliúcháin agus tháinig réimse de chláir ardchaighdeáin comh- ina leith, fágann ísliú ar na cistí d’ábhar de chuid na léiriúcháin dá bharr sin. Tagann an tionscnamh go rímhaith hÉireann gur mó an baol atá ann go mbrúfaí ábhar le cuspóir straitéise TG4 tionscal na cruthaitheachta in dúchasach na hÉireann den mhargadh. Éirinn a fhorbairt agus bonn treise a chur faoi chomh- Mar chuid lárnach dár múnla craoltóra foilsitheora lachtaí léiriúcháin neamhspleácha ag dul i mbun gnó go Gaeilge, cuid dár straitéis ná infheistíocht a mhéadú in hidirnáisiúnta ionas gur féidir ábhar de chuid na hÉireann ábhar coimisiúnaithe agus tacú le forbairt earnáil a chur ar na margaí idirnáisiúnta. Táthar buíoch d’Údarás léiriúcháin láidir, bhríomhar Gaeilge. Rinneadh infheist- na Gaeltachta as cúnamh taca a thabhairt maidir leis an íocht €24m i rith na bliana 2018 in ábhar ó earnáil na tionscnamh seo, comhairle a chur ar fáil agus cúnamh

______praiticiúil a chur ar fáil do chomhlachtaí Gaeltachta ar 12 Olsberg SPI le Nordicity, 2017 mian leo páirt a ghlacadh sa phróiseas.

26 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Deacrachtaí Airgeadais­agus­Cistíocht­ háirithe an cumas cruthaitheachta atá in earnáil na Tar éis blianta fada gan aon athrú, nó le hardú nó ísliú an- léiritheoirí neamhspleácha a chuireann ábhar sainiúil, bheag, ar an maoiniú reatha, d’iarr TG4 ardú bliantúil 5% siamsúil Gaeilge ar fáil. Tá buíochas ag dul chomh maith ar an meán ar an maoiniú reatha i ndáil leis an straitéis don iliomad eagraíocht cultúir, Gaeilge agus spóirt a nua. n-oibrítear i gcomhar leo agus táthar ag tnúth le bliain eile Ba é comhairle an Údaráis Craolacháin go gcuirfí ardú ag comhoibriú leo i rith na bliana 2019. €6m in aghaidh na bliana leis an gcistíocht phoiblí do TG4 Ba mhaith liom féin go pearsanta buíochas ó chroí a agus gur chóir lánéifeacht a bheith leis sin ón mbliain chur in iúl do mo chuid comhghleacaithe anseo i TG4. Is 2018 amach go ceann ré feidhme straitéis TG4. Measadh mian liom tagairt faoi leith a dhéanamh do Mhary Uí cúis mhaith leis an ardú sin ó tharla nach leor an Chadhain, Stiúrthóir Airgeadais TG4 agus an Rúnaí chistíocht atá ar fáil faoi láthair chun a chinntiú go Cuideachta, a raibh ról lárnach pearsanta faoi leith aici maireann TG4 go leanúnach san am atá romhainn. maidir leis an bhforás a tháinig ar TG4 le fiche bliain anuas Cé go raibh TG4 buíoch as an €1m breise de chistí agus ar mór an fhoinse cúnaimh agus nirt agamsa í reatha agus an €1m breise de chistí caipitil a cuireadh ar ó ceapadh sa phost seo mé sa bhliain 2016. Tá fógartha fáil maidir leis an mbliain 2018, ní leor sin chun soláthar ag Mary go mbeidh sí ag dul ar scor ó TG4 i rith na bliana don chistíocht is gá maidir le straitéis na seirbhíse agus 2019 agus tá buíochas TG4 tuilte le fada aici as an gcaoi fágann sin gur deacair straitéis nua TG4 a thabhairt i gcrích ar shaothraigh sí ar feadh na mblianta chun cur le go hiomlán. hioncam TG4 agus as a cuid léargais maidir le cuidiú le Tá ról cinniúnach le TG4, an craoltóir agus comhlacht hearnáil na léiritheoirí neamhspleácha borradh agus meán cumarsáide seirbhíse poiblí i ndáil leis an nGaeilge, teacht faoi bhláth. Beidh sé deacair í a shárú. maidir le borradh a chur faoi eacnamaíocht na cruthaith- Beidh na blianta 2018 agus 2019 ina mblianta eachta i nGaeilge. suntasacha maidir le hathruithe ag an eagraíocht agus an Ní foláir cur leis an infheistíocht sa lón ábhair do na straitéis nua á cur i bhfeidhm. Tá dúthracht, díocas agus seirbhísí craolacháin agus do na seirbhísí digiteacha ionas díograis léirithe ag an uile dhuine maidir leis an straitéis a go mbíonn tábhacht i gcónaí leo ag an lucht féachana thabhairt i gcrích agus cé go bhfuil cuid mhór bainte reatha agus ag na glúnta atá le teacht agus ionas go amach le bliain anuas, is iomaí ábhar dúshláin le sárú go leantar den dea-thoradh i ndáil le haidhmeanna mór- fóill. Ba mhaith liom mo chuid buíochais a ghlacadh leo thábhachtacha cultúir an bheartais phoiblí, mar shampla agus an dua a chaitheann siad leis an obair a thréaslú leo. an Ghaeilge a chur chun cinn, cúrsaí cultúir agus cruthaith- Táim ag tnúth le hoibriú leis an uile dhuine acu arís i rith eachta, ceiliúradh ar an éagsúlacht cultúir agus teanga. na bliana 2019 agus ina dhiaidh sin arís.

Buíochas­ Ba mhaith liom, thar ceann TG4, buíochas a ghabháil le cuid mhór daoine agus eagraíochtaí éagsúla. Is mian liom, ar an gcéad dul síos, buíochas a ghlacadh leis an Aire Denis Naughten T.D. as an gcúnamh taca a thug sé do TG4 le linn a thréimhse oifige. Fearaim fáilte roimh an Aire nua Richard Bruton T.D. chomh maith le buíochas Alan­Esslemont­ a ghabháil leisean freisin agus leis na hoifigigh sa Roinn Ard-Stiúrthóir Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil. Is mian liom buíochas faoi leith a ghabháil leis an Ardrúnaí Mark Griffin, as a chuidiúsan. Táthar buíoch as an gcistíocht bhreise agus ag tnúth le hoibriú in éineacht leis féin agus le hoifigigh eile na Roinne i rith na bliana seo chugainn. Táthar buíoch de chomhaltaí Bhord TG4 agus den Chathaoirleach, Siún Ní Raghallaigh, as a gcuid dúthrachta agus díograise go leanúnach ag obair ar son TG4. Ba í an bhliain 2018 an bhliain tosaigh den straitéis nua agus ba bhliain í ar bhain dúshlán mór léi agus deacrachtaí cistíochta agus margaidh á gcur romhainn arís agus arís eile. Táthar fíorbhuíoch den treoir agus den chúnamh a chuireann an Bord ar fáil do TG4. Táthar buíoch freisin d’Údarás Craolacháin na hÉireann, d’Fhís Éireann, de Chiste Craoltóireachta na Gaeilge i dTuaisceart Éireann, de RTÉ agus d’earnáil na léiritheoirí neamhspleácha. Admhaítear an tairbhe a dhéanann siad ar fad maidir le seirbhísí TG4 agus go

Tuarascáil Bhliantúil 2018 27 Ráiteas­faoi­Chúrsaí­Rialachais­agus Tuarascáil­Chomhaltaí­an­Bhoird­

Cúrsaí Rialachais Agus na ráitis airgeadais sin á n-ullmhú, éilítear ar Cuireadh Bord TG4 ar bun faoin Acht Craolacháin 2001. Bhord TG4: Leagtar feidhmeanna an Bhoird amach in alt 87 den Acht l polasaithe cuntasaíochta oiriúnacha a roghnú agus Craolacháin 2009. Tugann an Bord cuntas don Aire iad a chur i bhfeidhm go seasta comhleanúnach, Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comh- l breithiúnais agus meastacháin atá réasúnta agus shaoil. Táthar freagrach as an dea-rialachas a chinntiú críonna a dhéanamh agus déantar sin trí aidhmeanna agus spriocanna l na ráitis airgeadais a ullmhú ar bhonn ghnótha straitéise a leagan síos agus cinntí straitéise maidir leis na leantaigh ach amháin sa chás nach mbeadh sé ciallmhar príomhcheisteanna gnó ar fad a dhéanamh. Is ar an a cheapadh go leanfadh an Bord ag feidhmiú bPríomhfheidhmeannach agus ar an meitheal shinsear- l a lua cibé an ndearnadh caighdeáin chuntasaíochta ach bainistíochta a leagtar an fhreagracht as an infheidhme a leanúint, faoi réir ag aon athrú ábhartha ngnáthbhainistíocht ó lá go lá agus as TG4 a rialú agus a óna dhéanamh sin stiúradh. Ní mór don Phríomhfheidhmeannach agus don Tá an Bord freagrach as taifid chuntasaíochta leordhóthan- mheitheal shinsearach bainistíochta an stiúir straitéise acha a choimeád ónar léir, go réasúnta cruinn ag aon tráth ar ghinearálta arna leagan amach ag an mBord a leanúint bith, staid airgeadais an ghnóthais agus lenar féidir a agus a chinntiú go mbíonn tuiscint léir ghlan ag gach chinntiú go bhfuil na ráitis airgeadais mar atá dlite faoi alt comhalta den Bhord ar na bearta agus ar na cinntí 109 den Acht Craolacháin 2009. Is ar an mBord a leagtar an príomhthábhachtacha ar fad a bhaineann leis an eintiteas fhreagracht maidir le heolas corparáide agus faisnéis agus ar ábhar suntasach baoil a d’fhéadfadh a theacht airgeadais a chur ar fáil ar láithreán gréasáin TG4 agus maidir chun cinn. Feidhmíonn an Príomhfheidhmeannach mar le hiomláine an ábhair sin . cheangal díreach caidrimh idir an Bord agus lucht Tá an Bord freagrach as an bplean bliantúil agus as an bainistíochta TG4. mbuiséad bliantúil a aontú. Rinneadh athbhreithniú maidir le feidhmíocht TG4 i gcomórtas leis an bplean bliantúil Freagrachtaí an Bhoird agus leis an mbuiséad ar an 29 Aibreán 2019. Leagtar obair agus freagracht an Bhoird amach i dtéarmaí Tá an Bord freagrach freisin as na sócmhainní a tagartha an Bhoird ina luaitear chomh maith na nithe sin choimirciú agus dá réir sin as bearta réasúnacha a dhéan- ar leis an mBord amháin cinneadh a dhéanamh ina leith. amh chun calaois nó mírialtacht eile a sheachaint agus a Ar na réimsí oibre a bhíonn ar chlár oibre an Bhoird lena thabhairt chun aire. meas go rialta, áirítear: Is é tuairim an Bhoird go bhfuil léargas cruinn cothrom l dearbhuithe maidir le leas, ó ráitis airgeadais TG4 ar an bhfeidhmíocht airgeadais l tuairiscí ó na coistí, agus ar staid airgeadais TG4 amhail an 31 Nollaig 2018. l tuarascálacha airgeadais/cuntais bhainistíochta, l tuairiscí ar chúrsaí feidhmíochta, agus Struchtúr an Bhoird l nithe forchoimeádta. Cathaoirleach, an tArdstiúrthóir (mar chomhalta de bhrí oifige) agus 10 ghnáthchomhalta atá ar an mBord, iad ar Tá ceangailte ar Bhord TG4 faoi Alt 109 den Acht fad arna gceapadh ag an Aire Cumarsáide, Gníomhaithe Craolacháin 2009 cuntas cuí cothrom a choinneáil, i ar son na hAeráide & Comhshaoil. Rinneadh comhaltaí an bhfoirm a aontaíonn an tAire Cumarsáide, Gníomhaithe Bhoird a cheapadh go ceann téarma cúig bhliana agus ar son na hAeráide agus Comhshaoil le toiliú an Aire bíonn cruinnithe acu go tráthrialta. Leagtar amach sa Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe, ar an airgead ar fad tábla thíos mioneolas faoi thréimhsí ceapacháin na a fhaightear agus a chaitear. gcomhaltaí reatha:

Comhalta­Boird Ról Dáta­Ceapacháin Alan Esslemont (An tArd-Stiúrthóir) Príomhfheidhmeannach 14/10/2016 Siún Ní Raghallaigh Cathaoirleach Athcheaptha 17/04/17 Des Geraghty Gnáthchomhalta Athcheaptha 17/04/17 Mairéad Ní Cheóinín Gnáthchomhalta Athcheaptha 17/04/17 Micheál Seoighe Gnáthchomhalta Athcheaptha 17/04/17 Michelle Ní Chróinín Gnáthchomhalta Athcheaptha 17/04/17 Diarmuid Ó Ruiséal Gnáthchomhalta 03/03/2015 Bríd Ní Fhachtna Gnáthchomhalta 22/07/2015 Frank Reidy Gnáthchomhalta 29/09/2015 Mairéad Ní Nuadháin Gnáthchomhalta 21/11/2017 Siobhán Ní Ghadhra Gnáthchomhalta 21/11/2017 Darach Ó Tuairisg Gnáthchomhalta 21/11/2017 Chuir an Bord tús i mí na Nollag 2017 le hAthbhreithniú agus Measúnóireacht ar Éifeachtúlacht an Bhoird a tugadh chun críche i Meitheamh 2018. Meastar go gcríochnófar athbhreithniú do 2018 i Meitheamh 2019.

28 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Sceideal­maidir­le­cúrsaí­Freastáil,­Táillí­agus­Costais Leagtar amach sceideal thíos maidir le cúrsaí tinrimh ag cruinnithe an Bhoird agus Choistí an Bhoird i rith na bliana 2018 chomh maith leis na táillí agus na costais a fuair gach comhalta. An­Bord Coiste­Iniúchóireachta Coiste­Luach Táillí­2018 Costais­2018 agus­Riosca Saothair €’000 €’000 Líon­na­gCruinnithe 74 1 Alan Esslemont 7- - -- Siún Ní Raghallaigh (An Cathaoirleach) 7- 121,683 - Des Geraghty 6- 112,648 3,866 Mairéad Ní Cheóinín 5- -12,648 982 Micheál Seoighe 6- 112,648 503 Michelle Ní Chróinín 4- - -1,511 Diarmuid Ó Ruiséal 7- -12,648 609 Bríd Ní Fhachtna 74 -12,648 4,410 Frank Reidy 64 -12,648 310 Mairéad Ní Nuadháin 63 -12,648 4,480 Siobhán Ní Ghadhra 7- -12,648 841 Darach Ó Tuairisg 7- -12,648 984 Ilchaiteachais -- - -3,998 Lís Ní Dhálaigh (Rúnaí an Bhoird) -- - -- Mary Uí Chadhain (Rúnaí na Cuideachta) -- - -- 135,515 22,494 Bhí aon chomhalta amháin den bhord, Michelle Ní Chróinín, nach bhfuair táille Boird de réir phrionsabail an Aon Tuarastail Amháin don Aon Duine Amháin.

Tá dhá choiste curtha ar bun ag an mBord mar seo a leanas: agus ní thugtar feidhmeanna ghnáthdhéanamh an ghnó san áireamh. 1. An­Coiste­Iniúchóireachta­agus­Riosca:­Triúr comhaltaí Boird atá ina gcomhaltaí den choiste seo. Is é ról atá leis an 2018 2017 gCoiste Iniúchóireachta & Riosca cúnamh a thabhairt i ndáil €’000 €’000 leis na cúraimí a leagtar ar an mBord maidir le hábhar riosca, Comhairle dlí 1,848 4,004 cúrsaí rialála agus rialachais agus dearbhú ina leith sin. Tá Comhairle airgeadais 49,379 8,617 an Coiste neamhspleách ar lucht bainistíochta airgeadais na Gnóthaí margaíochta 141,961 183,038 heagraíochta. Déanann an Coiste, go háirithe, a chinntiú go Acmhainní Daonna/Pinsin 21,352 16,630 mbíonn monatóireacht á déanamh go gníomhach agus go Forbairt gnó 43,827 38,760 neamhspleách ar na córais rialála inmheánacha, na bearta Eile 39,447 60,102 Iomlán­an­chostais iniúchóireachta san áireamh. Tugann an Coiste tuairisc don comhairleoireachta 297,814 311,151 Bhord ar gach cruinniú de chuid an Choiste chomh maith le tuarascáil bhliantúil a chur faoi bhráid i scríbhinn. Costas comhairleoireachta arna chaipitliú – 1,251 Is iad atá ina gcomhaltaí den Choiste Iniúchóireachta Costas comhairleoireachta a agus Riosca: Bríd Ní Fhachtna (Cathaoirleach), Frank Reidy luaitear de mhuirear ar an gCuntas agus Mairéad Ní Nuadháin. Tionóladh 4 chruinniú den Ioncaim agus Caiteachais agus Choiste i rith na bliana 2018. na Cúlchistí Ioncaim Coinnithe 297,814 309,900 Iomlán 297,814 311,151 2. An­Coiste­Luach­Saothair:­ Triúr comhaltaí Boird atá ina gcomhaltaí den choiste seo. Seo a leanas comhaltaí Caiteachas ar Thaisteal agus ar Chothabháil an choiste: Siún Ní Raghallaigh (Cathaoirleach), Des Déantar an caiteachas ar thaisteal agus ar chothabháil a rangú Geraghty agus Micheál Seoighe. Tionóladh 1 chruinniú mar seo a leanas: 2018 2017 den Choiste i rith na bliana 2018. €’000 €’000 In Éirinn Na­Príomhathruithe­Pearsanra – An Bord 15,687 12,594 Níor tharla aon athrú ar chomhaltaí an Bhoird le linn 2018. – An Fhoireann 87,680 52,585 D’éirigh Pádhraic Ó Ciardha, leas-phríomhfheidhmeannach Thar Lear agus rúnaí an Bhoird, as i mí Feabhra 2018 agus ceapadh – An Bord 2,810 – Lís Ní Dhálaigh ina rúnaí. Níor tháinig aon athrú eile ar an – An Fhoireann 102,430 83,385 mbainistíocht shinsearach in 2018. Iomlán 208,607 148,564 Nochtadh­atá­dlite­faoin­gCód­Cleachtais­um­Rialachas Comhlachtaí Stáit­(2016) Costas Dlí Tá an Bord freagrach as a chinntiú go gcloíonn TG4 lena Ní raibh aon chaiteachas ar TG4 i 2018 i leith costais Dlí. n-éilítear faoin gCód Cleachtais um Rialachas Comhlachtaí Caiteachas Fáilteachas Stáit (“an Cód”), arna fhoilsiú ag an Roinn Caiteachais Luaitear caiteachas fáilteachas mar seo a leanas sa Chuntas Ioncaim agus Caiteachais: Phoiblí agus Athchóirithe i mí Lúnasa 2016. Éilítear 2018 2017 nochtadh mar seo a leanas a dhéanamh faoin gCód sin: €’000 €’000 Costas Comhairleoireachta Fáilteachas foirne 48,731 40,664 Áirítear le costas comhairleoireachta an costas a ghabh- Fáilteachas cliaint 19,703 11,821 ann le comhairle sheachtrach ar an lucht bainistíochta Iomlán 68,434 52,485

Tuarascáil Bhliantúil 2018 29 Ráiteas faoi chúrsaí Comhlíontais Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Chomhlíon TG4 na coinníollacha uile maidir leis an gCód Comhshaoil agus déanfar a nochtadh i dTuarascáil an Cleachtais um Rialachas Comhlachtaí Stáit arna fhoilsiú Chathaoirligh leis an Aire. ag an Roinn Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe i mí Lúnasa 2016, ach amháin na cásanna eisceachta seo a leanas: Ní dhéanann TG4 sonraí faoi shochair ghearrthéarm- acha fhostaithe is mó ná €60,000 a nochtadh de réir bhandaí €10,000 sa tuarascáil bhliantúil mar a d’éileofaí a dhéanamh faoin gCód Cleachtais mar gheall ar íogaire Siún Ní Raghallaigh an eolais sin ó thaobh cúrsaí tráchtála. Tá an cás Cathaoirleach eisceachta sin maidir leis an gCód aontaithe leis an Roinn 24 Bealtaine 2019

30 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Athbhreithniú­Airgeadais­2018

Athbhreithnithe­Ioncaim­agus­Caiteachais héifeachtúil agus is féidir agus ar bhainistíocht costas Déantar athbhreithniú sa tuarascáil seo ar fheidhmíocht chun luach ar airgead a chinntiú i ngach gníomhaíocht. ioncaim agus caiteachais TG4 in 2018 i dtéarmaí a príomh- B’ionann an caiteachas oibriúcháin iomlán agus €38.4m fhoinsí agus úsáid ioncaim, príomhspreagthóirí costais in 2018, méadú 6.5% ar an €36.1m a caitheadh in 2017. an chainéil, agus a fócas foriomlán ar éifeachtúlacht agus Féach Tábla­2 thíos. ar luach ar airgead. Déantar comparáid freisin san ath- bhreithniú idir feidhmíocht TG4 in 2018 agus in 2017 faoi Tábla 2: na ceithre cheannteideal seo a leanas: Caiteachas­Oibriúcháin­TG4­2018­i­gcomparáid­le­2017 1. Ioncam Cur­síos €’000 Athrú­%­idir 2. Caiteachas Oibriúcháin 2018 2017 2018­­&­2017 3. Rialú Costas agus Éifeachtúlacht sa bhliain 2018 Costas na nDíolachán 980 984 -0.4 4. Caiteachas ar Ábhar Gaeilge sa bhliain 2018 Costais Foirne 5,372 5,653 -5% Caiteachas Clár 26,510 23,971 10% 1.­Ioncam Mar is léir ó Thábla­1 thíos, b’ionann an t-ioncam iomlán Caiteachas Eile 5,617 5,519 1.9% (Forchostais, Tarchur agus (maoiniú reatha státchiste agus ioncam tráchtála) in costais Mhargaíochta san 2018 agus €38.86m (2017: €36.86m). I gcomórtas leis áireamh) an mbliain roimhe sin, tháinig méadú 5.4% ar ioncam Caiteachas­Oibriúcháin­ TG4. B’ionann maoiniú reatha státchiste agus €33.79m Iomlán­ 38,479 36,127 6.5% (2017: €32.79m) den ioncam sin agus b’ionann é agus 87% (2017: 89%) d’ioncam iomlán TG4, leis an ioncam 3.­Rialú­Costas­agus­Éifeachtúlacht tráchtála ag léiriú 10.5% in 2018 ag at €4.083m (2017: Lean TG4 ag feidhmiú go héifeachtúil, go héifeachtach ó €4.07m). Bhí deontas breise €985,000 ann in 2018. thaobh costas de agus go stuama in 2018. Baineadh coigilteas amach i réimse leathan ionaid costas agus Mhéadaigh an t-ioncam tráchtála .32%. Is feidhmíocht baineadh tuilleadh leasa as acmhainní inmheánacha chun fhónta é sin i margadh an-iomaíoch fógraíochta agus ábhar a chur ar fáil ar rátaí i bhfad níos éifeachtaí ó thaobh fógraíochta teilifíse in Éirinn. costas de. Tábla 1: Ioncam­TG4­2018 4.­Caiteachas­ar­Ábhar­Gaeilge­2018 2018 2017 Mar a léirítear ina gealltanais don bhliain, bhí TG4 Tuairisc €’000 % €’000 % tiomanta 70% ar a laghad dá mhaoiniú reatha Státchiste Deontas-i-gcabhair 33,790 87% 32,790 88.9% a chaitheamh ar ábhar Gaeilge a léiriú. Mar a léirítear i Tráchtáil (fógraíocht dTábla­3 thíos, 77% den mhaoiniú Státchiste ab ea an agus urraíocht) 2,763 7.1% 2,614 7.1% caiteachas iarbhír. Caitheadh an 23% eile den mhaoiniú Ioncam tráchtála eile 1,320 3.4% 1,456 4.0% Státchiste in 2018 ar tharchur, craoladh agus cur chun Deontas speisialta cláir 985 2.5% – 0.0% cinn an sceidil agus ar fhorchostais ghinearálta. Ioncam­iomlán 38,858 100% 36,860 100% Ar an iomlán, bhí laghdú beag ó 4.44 go 4.14 uair an chloig in aghaidh an lae ar leibhéal aschuir Gaeilge TG4 i 2.­Caiteachas­Oibriúcháin dtaobh ábhar nua Gaeilge. I dtéarmaí an chaiteachais oibriúcháin bhliantúil, leag TG4 Ar an iomlán, sholáthair TG4 1,511 uair an chloig béim leanúnach ar shamhail oibriúcháin atá chomh d’ábhar Gaeilge bunaidh in 2018, laghdú ó 1,619 in 2017.

Tábla 3: Caiteachas­ar­Ábhar­Gaeilge 2018 2017 Tuairisc €’000 % €’000 % Maoiniú reatha Státchiste & deontas do Bhliain na Gaeilge a fuarthas sa bhliain (fuarthas in 2018) 34,775 100% 32,790 100% *Cláir Ghaeilge a ceannaíodh: Coimisiúnaithe 21,971 63% 19,169 58% Faighte/dubáilte/fotheidealaithe 3,101 9% 3,623 11% Costais na foirne léiriúcháin (tuarastail san áireamh) 1,800 5% 1,780 6% Costais­Iomlána­Léiriúcháin­Ábhar­Gaeilge 26,872 77% 24,572 75%

*Is é seo an caiteachas iarbhír a tabhaíodh ar na costais seo in 2018.

Tuarascáil Bhliantúil 2018 31 Ráitis­Airgeadais Clár Ráiteas ar Fhreagrachtaí Chomhaltaí an Bhoird 33 Ráiteas um Rialú Inmheánach 34 Tuarascáil an Ard-Reachtaire Cuntas agus Ciste lena tíolacadh do Thithe an Oireachtais 36 Ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas agus Cúlchistí Ioncaim Coinnithe 38 Ráiteas maidir le hIoncaim Cuimsitheach 39 Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais 40 Ráiteas maidir le Sreabhadh Airgid 41 Nótaí leis na Ráitis Airgeadais 42-50 Ráitis Airgeadais

Ráiteas­ar­Fhreagrachtaí­Chomhaltaí­an­Bhoird Don­bhliain­dar­chríoch­an­31­Nollaig­2018

Leis an Acht Craolacháin 2009, ceanglaítear ar an mBord leantaigh mura rud é nach oiriúnach glacadh leis go ráitis airgeadais a ullmhú do gach bliain airgeadais, ar leanfaidh Teilifís na Gaeilge de bheith ar marthain. ráitis iad ina dtugtar léargas fíor cothrom ar staid ghnóthaí Theilifís na Gaeilge agus ar a hioncam agus ar a caiteachas Tá an Bord freagrach as taifid chuí chuntasaíochta a don bhliain lena mbaineann. choimeád ina nochtar go réasúnta cruinn, aon tráth Le linn na ráitis sin a ullmhú, ceanglaítear ar an mBord: áirithe, staid airgeadais Theilifís na Gaeilge agus trína l Beartais oiriúnacha chuntasaíochta a roghnú agus gcumasaítear don Bhord a chinntiú go gcomhlíonann na iad a chur i bhfeidhm go comhréireach ina dhiaidh ráitis airgeadais forálacha an Achta agus na Prionsabail sin Chuntasaíochta a nGlactar leo i gcoitinne Éirinn. l Breithiúnais agus meastacháin atá réasúnach agus Ina theannta sin, tá an Bord freagrach as sócmhainní críonna a dhéanamh Theilifís na Gaeilge a choimirciú agus as bearta réasúnacha l Nochtadh a dhéanamh, agus míniú a thabhairt, i leith a dhéanamh chun calaois agus mírialtachtaí eile a chosc aon uaire nach ndéantar de réir na gcaighdeán agus a bhrath. Coimeádtar leabhair chuntais an Bhoird in cuntasaíochta is infheidhme, agus Oifigí Theilifís na Gaeilge, Baile na hAbhann, Co. na l Na ráitis airgeadais a ullmhú ar bhonn gnóthais Gaillimhe.

Thar ceann Bhord Theilifís na Gaeilge:

Siún Ní Raghallaigh Cathaoirleach

24 Bealtaine 2019

Tuarascáil Bhliantúil 2018 33 Ráitis Airgeadais Ráiteas­um­Rialú­Inmheánach

Scóp­Freagrachtaí príomhréimsí baoil atá roimh TG4 agus déantar iad a Admhaím, thar ceann TG4, freagracht an Bhoird as a shonrú, a mheas agus a rangú de réir a thormchúisí atá chinntiú go bhfuil córas éifeachtúil maidir leis an rialáil siad. Déanann an Coiste Iniúchóireachta agus Riosca inmheánach ar bun agus á chur i bhfeidhm. Tagann san breithniú agus leasú bliantúil ar an gclár. Baintear úsáid áireamh leis an bhfreagracht sin gach a n-éilítear faoin as toradh na measúnóireachta sin ar mhaithe le pleanáil gCód Cleachtais um Rialachas Comhlachtaí Stáit (2016). agus chun acmhainní a leithroinnt sa chaoi is go gcinntítear bainistíocht á déanamh i ndáil le réimsí baoil An­Chuspóir­atá­leis­an­gCóras­Rialála­Inmheánach­ ionas go bhfágtar an baol ar leibhéal inghlactha. Tá leagtha amach go ndéanfaí bainistíocht i ndáil le hábhar Tugtar mioneolas sa chlár réimsí baoil ar na bearta baoil leis an gcóras rialála inmheánach a d’fhágfadh an rialála agus na gníomhartha eile is gá chun ábhar baoil a baol ar leibhéal inseasta seachas a bheith in ann a chur ar mhaolú agus luaitear an dualgas maidir leis na bearta neamhní ar fad. Is deimhniú réasúnach dá bhrí sin, rialála a dhéanamh le daoine sonracha den lucht foirne. seachas deimhniú iomlán, is féidir a thabhairt leis an Deimhním go bhfuil córas rialála ar bun ar gnéithe dá gcóras go ndéantar na sócmhainní a chaomhnú, go chuid iad seo a leanas: ndéantar na hidirbhearta a údarú agus tuairisc chuí a l tá tuairisc i scríbhinn ar an nós imeachta maidir le choimeád orthu agus go ndéantar aon earráid nó gach ceann de na príomhphróisis gnó, mírialtacht ábhartha a chosc nó a thabhairt chun aire go l tá cúraimí sonracha, agus an fhreagracht dá réir, tráthúil. maidir le cúrsaí airgeadais curtha i leith dhaoine faoi Bhí an córas rialála inmheánach, a thagann leis an leith ar leibhéal na bainistíochta, treoir a d’eisigh an Roinn Caiteachais Phoiblí agus l tá córas cuí buiséid ar bun lena mbaineann buiséad Athchóirithe, ar bun ag TG4 i rith na bliana dar críoch an bliantúil a choinníonn daoine sinsearacha den lucht 31 Nollaig 2018 agus anall go dtí an dáta ar aontaíodh na bainistíochta faoi athbhreithniú, ráitis airgeadais. l tá córais ar bun a bhfuil d’aidhm leo iontaofacht na gcóras maidir le teicneolaíocht an eolais agus na Ábaltacht­Riosca­a­láimhseáil cumarsáide a chinntiú, Tá Coiste Iniúchóireachta agus Riosca ag TG4 a bhfuil triúr l tá córais ar bun chun na sócmhainní a chaomhnú de chomhaltaí an Bhoird a bhfuil saineolas acu ar chúrsaí airgeadais agus iniúchóireachta. Tá duine den triúr ina Monatóireacht­agus­Athbhreithniú­Leanúnach­ Chathaoirleach. Bhí ceithre cinn de chruinnithe ag an Tá nós imeachta foirmeálta curtha ar bun maidir le gCoiste sin i rith na bliana 2018. monatóireacht a dhéanamh ar na próisis rialála agus Tá feidhm maidir le hiniúchóireacht inmheánach curtha cuirtear aon easnamh maidir le cúrsaí rialála in iúl don té ar bun freisin ag TG4 agus acmhainní leordhóthanacha á atá freagrach as beart bisigh ina leith agus go luath- gcur ina leith ionas go ndéantar clár oibre a aontaítear leis thráthúil don lucht bainistíochta agus don Bhord, nuair is an gCoiste Iniúchóireachta agus Riosca. cuí sin. Deimhním go bhfuil na córais monatóireachta Tá polasaí maidir leis an mbainistíocht ar ábhar baoil leanúnacha seo a leanas ar bun: curtha le chéile ag an gCoiste ina leagtar amach an oiread l tá na príomhréimsí baoil agus na bearta rialála ina baoil a bhfuiltear sásta dul ann, na próisis bainistíochta leith sin tugtha chun suntais agus próisis curtha ar maidir le réimsí baoil atá curtha ar bun agus mioneolas bun chun monatóireacht a dhéanamh ar oibriú na faoin ról atá le baill éagsúla foirne maidir le hábhar baoil mbeart rialála sin agus tuairisc a thabhairt ar aon agus an fhreagracht atá orthu ina leith. Cuireadh an easnamh a thugtar chun aire, polasaí sin ar fáil don uile dhuine den fhoireann a l tá socruithe tuairiscíochta curtha ar bun ar gach n-éilítear orthu oibriú de réir pholasaithe bainistíochta leibhéal ar a leagtar cúram maidir le bainistíocht TG4 i ndáil le hábhar baoil d’fhonn an lucht bainistíochta airgeadais, agus a chur ar an airdeall faoi réimsí baoil a bheadh ag teacht l déanann daoine sinsearacha den lucht bainistíochta chun cinn agus faoi aon easnamh maidir le bearta rialála athbhreithniú go tráthrialta chomh maith le agus ionas go nglacfaidís cúram maidir leis an ábhar baoil hathbhreithniú ceann bliana ar thuairiscí agus na bearta rialála a bhaineann lena réimse oibre féin. feidhmíochta agus ar thuairiscí airgeadais maidir le toradh na beartaíochta i gcomórtas le Creatlach­Riosca­agus­Rialaithe buiséid/réamh-mheastacháin. Tá córas bainistíochta riosca i bhfeidhm ag TG4 lena dtugtar chun aire na príomhréimsí baoil ionas go dtugtar Soláthar tuairisc orthu sin agus ar na bearta bainistíochta atá á Deimhním go bhfuil nós imeachta ar bun ag TG4 ionas go ndéanamh chun teacht rompu agus, a oiread agus is féidir, gcinntítear go mbítear ag cloí leis na rialacha agus na an baol a mhaolú. treoirlínte reatha maidir le cúrsaí soláthair agus gur Tá clár réimsí baoil curtha ar bun ar a sonraítear na chloígh TG4 leis an nós imeachta sin i rith na bliana 2018.

34 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Athbhreithniú­ar­an­Éifeachtúlacht airgeadais inmheánach a thabhairt chun cinn agus a Deimhním go bhfuil nós imeachta ar bun ag TG4 chun choinneáil sa siúl. monatóireacht a dhéanamh ar éifeachtúlacht an nós Deimhním go ndearna an Bord athbhreithniú bliantúil imeachta maidir le bainistíocht agus rialáil i ndáil le hábhar maidir leis an éifeachtúlacht a ghabh leis na bearta rialála baoil. Tagann monatóireacht agus breithneoireacht TG4 ar inmheánacha i ndáil leis an mbliain 2018 ar an 17 Nollaig éifeachtúlacht an chórais maidir leis an rialáil airgeadais 2018. inmheánach faoi anáil obair na n-iniúchóirí inmheánacha agus na n-iniúchóirí seachtracha, faoi scáth an Choiste Bearta­Rialála­Inmheánacha Iniúchóireachta & Riosca agus Ábhar Baoil a dhéanann Níor tugadh aon easnamh maidir leis na bearta rialála maoirseacht ar an obair sin, agus faoi choimirce dhaoine inmheánacha chun suntais i ndáil leis an mbliain 2018 a sinsearacha den lucht bainistíochta taobh istigh de TG4 mbeadh nochtadh ina leith sna ráitis airgeadais de dhíth. atá freagrach as an gcreatchóras maidir leis an rialáil

Siún Ní Raghallaigh Cathaoirleach 24 Bealtaine 2019

Tuarascáil Bhliantúil 2018 35 Ráitis Airgeadais Tuarascáil­an­Ard-Reachtaire­Cuntas­agus­Ciste­ lena­Tíolacadh­do­Thithe­an­Oireachtais Don­bhliain­dar­chríoch­an­31­Nollaig­2018

36 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Tuarascáil Bhliantúil 2018 37 Ráitis Airgeadais

Teilifís na Gaeilge Ráiteas­maidir­le­hIoncam­agus­Caiteachas­agus­Cúlchistí­Ioncaim­Coinnithe­don­bhliain­dar­chríoch 31­Nollaig­2018

Athluaite 2018 2017 Nótaí €’000 €’000 Díolacháin Ioncam tráchtála 4 4,083 4,070 Costas díolacháin 4 (980) (984) Glan­Díolacháin 3,103 3,086

Caiteachas Costas foirne 5 5,372 5,653 Speansais agus táillí chomhaltaí an Bhoird 6 158 123 Caiteachas clár 7 26,510 23,971 Costais tarchuir 1,598 1,600 Margaíocht agus taighde 8 1,672 1,749 Forchostais 9 2,347 2,170 Dímheas 10 2,371 1,568 Caiteachas­Iomlán 40,028 36,834

Glan­chaiteachas­oibriúcháin­don­bhliain (36,925) ( 33,748)

Barrachas/(easnamh) ar dhiúscairt sócmhainní seasta (3) (46) (36,928) ( 33,794 )

Cistíocht stáit 14 36,907 33,792

Barrachas/(easnamh)­ar­ghnáthghníomhaíochtaí­roimh­chánachas (21) (2)

Cánachas 15 4–

Barrachas/(easnamh)­coinnithe­don­bhliain­airgeadais (17) (­2)

Is­cuid­lárnach­de­na­ráitis­airgeadais­iad­na­nótaí­ó­1­ – 31.

Thar ceann Bhord Theilifís na Gaeilge:

Siún­Ní­Raghallaigh Alan­Esslemont Cathaoirleach Ard-Stiúrthóir 24 Bealtaine 2019

38 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Ráitis Airgeadais

Teilifís na Gaeilge Ráiteas­maidir­le­hIoncam­Cuimsitheach­don­bhliain­dar­chríoch­ 31­Nollaig­2018­ 2018 2017 Nótaí €’000 €’000

Easnamh­coinnithe­don­bhliain­airgeadais (17) (2) Gnóthachain/(caillteanas) achtúireacht ar shócmhainní na scéime sochair scoir –– Gnóthachain/(caillteanas) aitheanta iomlán don bhliain (17) (2)

Is­cuid­lárnach­de­na­ráitis­airgeadais­iad­na­nótaí­ó­1 –31.

Thar ceann Bhord Teilifís na Gaeilge:

Siún­Ní­Raghallaigh Alan­Esslemont Cathaoirleach Ard-Stiúrthóir

24 Bealtaine 2019

Tuarascáil Bhliantúil 2018 39 Ráitis Airgeadais

Teilifís na Gaeilge Ráiteas­maidir­leis­an­Staid­Airgeadais­amhail­an­ 31­Nollaig­2018­ Athluaite 2018 2017 Nótaí €’000 €’000 €’000 €’000 Sócmhainní­Seasta Sócmhainní seasta inláimhsithe 10 7,321 7,621 Sócmhainní seasta doláimhsithe 12 1,914 1,475

9,235 9,096

Sócmhainní­Reatha Infháltais 16 3,040 2,318 Airgead tirim sa bhanc agus ar láimh 17 19 174 Réamhíocaíochtaí Cláir 18 2,865 3,119 5,924 5,611

Dliteanais­Reatha Iníocaíochtaí 19 (3,563) ( 2,962)

Glan­Sócmhainní­Reatha 2,361 2,649

Glan­Sócmhainní 11,596­ 11,745

Caipiteal­agus­Cúlchistí Deontais chaipitil 11 7,205 7,522 Deontais reatha iarchurtha 13 4,779 4,594 Cúlchiste ioncaim 20 (388) ( 371)

11,596 11,745

Is­cuid­lárnach­de­na­ráitis­airgeadais­iad­na­nótaí­1 –31.

Thar ceann Bhord Theilifís na Gaeilge:

Siún­Ní­Raghallaigh Alan­Esslemont Cathaoirleach Ard-Stiúrthóir 24 Bealtaine 2019

40 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Ráitis Airgeadais

Teilifís na Gaeilge Ráiteas­maidir­le­Sreabhadh­Airgid­don­bhliain­dar­chríoch­31­Nollaig­2018 2018 2017 Nótaí €’000 €’000 Barrachas/(easnamh) roimh cháin i leith gnáthghníomhaíochtaí (21) (2) Dímheas 2,371 1,568 Amúchadh ar chostais clár 24,532 21,421 Amúchadh ar dheontais rialtais (2,317) ( 1,584) Amúchadh ar dheontais leithroinnte do chostais clár (24,532) (21,421) (Ardú) / Laghdú ar Infháltais (469) (559) Ardú / (Laghdú) in Iníocaíochtaí 602 663 Cánachas 4 – Ús faighte –– Airgid­tirim­ó­oibriúcháin­ 170 86 Ús a íocadh –– Glan-airgead­tirim­a­gineadh­ó­ghníomhaíochtaí­ 170 86

Sreabhadh­airgid­ó­ghníomhaíochtaí­infheistíochta Maoin, fearas agus trealaimh a ceannaíodh 10 (2,074) ( 1,515) Cláir coimisiúnaithe agus cláir a ceannaíodh 12 (24,971) ( 22,311) Barrachas/(easnamh) ar dhiúscairt sócmhainní seasta 3 46 Deontais caipitil Stáit 11 2,000 1,450 Deontais a fuarthas agus leithroinnte do shócmhainní cláir 24,717 22,146 Glan-sreabhadh­airgid­ó­ghníomhaíochtaí­infheistíochta­ (325) (184)

Glanmhéadú/(laghdú)­in­airgead­tirim­agus­comhluach­in­airgead­tirim­ 21­ (155)­ (98)

Is­cuid­lárnach­de­na­ráitis­airgeadais­iad­na­nótaí­1 –31.

Thar ceann Bhord Theilifís na Gaeilge:

Siún­Ní­Raghallaigh Alan­Esslemont Cathaoirleach Ard-Stiúrthóir

24 Bealtaine 2019

Tuarascáil Bhliantúil 2018 41 Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí 1. BEARTAIS­CHUNTASAÍOCHTA Cuireadh na beartais chuntasaíochta seo a leanas i bhfeidhm go comhréireach le linn déileáil le hítimí a mheastar a bheith ábhartha i dtaca leis na ráitis airgeadais. a) Bunú­Theilifís­na­Gaeilge Is é Teilifís na Gaeilge an craoltóir Gaeilge a bunaíodh faoi Reacht agus atá ag feidhmiú anois faoin Acht Craolacháin 2009. b) Ráiteas­Comhlíontachta Ullmhaíodh ráitis airgeadais Theilifís na Gaeilge don bhliain dar chríoch an 31 Nollaig 2018 de réir FRS 102, an caighdeán tuairiscíochta airgeadais atá infheidhme sa RA agus in Éirínn arna eisiúint ag an gComhairle Tuairiscithe Airgeadais (FRC) agus arna bhfógairt ag Cuntasóirí Cairte na hÉireann.

c) Breithiúnais­shuntasacha­chuntasaíochta­agus­na­príomhchúiseanna­atá­le­neamhchinnteacht meastachán D’fhonn na ráitis airgeadais a ullmhú ní mór don bhainistíocht breithiúnais, meastacháin agus boinn tuisceana a dhéanamh a mbíonn tionchar acu ar na suimeanna a thuairscítear i ndáil le sócmhainní agus dliteanais amhail dháta an Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais agus ar na suimeanna a thuairiscítear i ndáil le hioncam agus le caiteachas i gcaitheamh na bliana. Is é nádúr na meastachán, áfach, go bhféadfadh na torthaí iarbhír a bheith éagsúil ó na meastacháin sin. Is iad na breithiúnais seo a leanas is mó a raibh tionchar acu ar na suimeanna a aithnítear sna ráitis airgeadais. Lagú­Maoine,­Fearais­agus­Trealaimh:­ Déantar athbhreithniú i leith lagú ar shócmhainní atá faoi réir amúchta cibé uair a thugann imeachtaí nó athrú ar imthosca le fios go mb’fhéidir nach bhfuil an tsuim ghlanluacha in-aisghabhála. Aithnítear caillteanas i leith lagú mar an difear idir an tsuim ghlanluacha sa bhreis ar an tsuim inaisghabhála. Is í an tsuim inaisghabhála an luach cóir is airde ag sócmhainn lúide costas a díola agus a luach úsáide. Chun críocha lagú a mheas déantar acmhainní a ghrúpáil ag na leibhéil is ísle ina bhfuil sreabhadh airgid inaitheanta ar leith ann dóibh (aonaid giniúna airgid). Déantar athbhreithniú ar gach sócmhainn neamh-airgeadais ar bhain lagú di ar dháta na tuairiscithe féachaint an lagú a aisiompú. Dímheas­agus­Luachanna­Iarmharacha:­ Tá athbhreithniú déanta ag an mbainistíocht ar shaolré agus ar luachanna iarmharacha gach aicme sócmhainne seasta agus go háirithe saolré eacnamaíoch fhónta agus luachanna iarmharacha daingneán agus feistí agus cinneadh go bhfuil saolré sócmhainní agus luachanna iarmharacha iomchuí. Neamhchosaint­ar­Airgeadra­Coigríche: Téann Teilifís na Gaeilge i mbun socruithe conartha chun soláthróirí a íoc in airgeadra nach é airgeadra an euro é. CoinníonnTeilifís na Gaeilge cuntas ar na hidirbheartaíochtaí seo de ghnáth de réir na rátaí airgeadra infheidhme ar dháta na híocaíochta. Téitear i mbun réamhchonarthaí mar chosaint ar luaineachtaí airgeadra. Bíonn na cúiseanna a rachfar i mbun conarthaí dá leithéid bunaithe ar na meastacháin is fearr ar rátaí malairte amach anseo agus ar chomhairle ghairmiúil a fháil.

d) Aithint­Ioncaim Ioncam Tráchtála : Is ionann ioncam tráchtála agus ioncam ó dhíolacháin ama craolta, ó urraíocht agus ó ghníomhaíochtaí foghabhálacha. Déantar díolacháin a thaispeántar glan ar CBL a aithint sa Ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas agus Cúlchistí Ioncaim Coinnithe nuair a chuirtear an tseirbhís ar fáil. Déantar coimisiún maidir leis na díolacháin sin a mhuirearú sa Ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas agus Cúlchistí Ioncaim Coinnithe de réir mar a thabhaítear é.

e) Caiteachas Cuimsíonn caiteachas, caiteachas oibriúcháin agus caiteachas caipitiúil. Cuimsíonn glanchaiteachas oibriúcháin caiteachas ar chláir agus caiteachais riaracháin, glan ar ioncam tráchtála.

42 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí f) Deontais­Stáit I bhfoirm deontais a fhaightear ón Roinn Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil agus deontais a fhaightear ó ham go chéile do thionscadail sonracha ó Údarás Craolacháin na hÉireann faoi chlár Fís agus Fuaime an Údaráis a dhéantar maoiniú ar ghlan-chaiteachas oibríochta Theilifís na Gaeilge. Aithnítear deontais faoin modh fabhraithe. Déantar an chuid den deontas a bhaineann leis an gClár Caipitilithe a iarchuir agus a aithint sna ráitis Ioncaim agus Caiteachais de réir mar a aithnítear na speansais. I bhfoirm deontais a fhaightear ón Roinn Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil agus deontais a fhaightear ó am go chéile do thionscadail shonracha ó Údarás Craolacháin na hÉireann faoi chlár Fís agus Fuaim an Údaráis a dhéantar maoiniú ar chaiteachas caipitil. Déantar amúchadh ar na deontais sin ar an mbonn céanna le laghdú a dhéanamh ar luach na sócmhainní bainteacha.

g) Sócmhainní­dochta­inláimhsithe % Déantar sócmhainní dochta inláimhsithe a thaispeáint de réir costais lúide dímheas agus aon soláthar i leith lagaithe. Déantar dímheas a Foirgnimh 2.5 sholáthar ar gach sócmhainn dhocht inláimhsithe, cé is moite de Trealamh 20 thalamh, de réir rátaí a ríomhtar chun costas bunaidh gach Feistis 10 sócmhainne a dhíscríobh ar bhonn líne dírí thar a saolré ionchasach, Gléasanna Móibíleacha 33 lúide luach iarmharach measta, mar a leanas; Déantar costais forbartha bogearraí, lena n-áirítear pá, costais bhogearraí ar mhórchórais chun ábhar a scaipeadh, tairsí, aipeanna fóin agus araile a chaipitliú agus a dhímheas i gcomhréir leis an gcostas trealaimh gaolmhar ón dáta a gcuirtear i bhfeidhm iad nó thar shaolré úsáideach ionchais na gcostas caipitlithe. Bíonn na rátaí sin idir 33% agus 100%.

h) Sócmhainní­airgeadais­—­infheistíocht­i­Multiplex­Broadcasting­Services­Northern­Ireland­Limited Déanann Teilifís na Gaeilge cuntas i leith a infheistíochta in Multiplex Broadcasting Services Northern Ireland Limited a thabhairt de réir costais (féach nóta 25). Folaíonn Sócmhainní Dochta suim €1 i leith a hinfheistíochta i ngnáthscaireanna na cuideachta sin. Bunaíodh an chuideachta mar eagraíocht neamhbhrabúsmhar agus déanann RTÉ agus Roinn Cultúir, Meán agus Spóirt na Ríochta Aontaithe na costais ina leith a mhaoiniú. Mar thoradh air sin, ní thaispeánann ráitis airgeadais Theilifís na Gaeilge aon ioncam, chostais nó aon tiomántais i leith an chomhfhiontair sin.

i) Cánachas Déantar cáin chorparáide atá iníoctha a sholáthar ar bhrabúis inchánach de réir rátaí reatha. Tugtar aitheantas do cháin iarchurtha i leith na ndifríochtaí uainithe go léir atá tionscanta, gan a bheith freaschurtha, ar dháta an Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais i gcás ina bhfuil idirbhearta nó imeachtaí, atá ina gcúis le hoibleagáid chun tuilleadh cánach a íoc sa todhchaí nó ina gcúis le ceart chun níos lú cánach a íoc sa todhchaí, tar éis tarlú ar dháta an Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais. Is difríochtaí sealadacha iad difríochtaí ama idir barrachas a ríomhtar chun críocha cánach agus barrachas a luaitear sna ráitis airgeadais ar barrachais iad a éiríonn toisc go ndéileáiltear le hítimí áirithe ioncaim agus caiteachais sna ráitis airgeadais i mblianta éagsúla chun críocha cánach. Déantar cáin iarchurtha a thomhas de réir na rátaí cánach a meastar ina leith go mbeidh siad i bhfeidhm sna blianta ina meastar go n-aisiompóidh na difríochtaí ama agus an méid sin bunaithe ar rátaí cánach agus ar dhlíthe a achtaíodh nó a achtaíodh go substainteach faoi dháta an Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais. Ní lascainítear cáin iarchurtha.

j) Airgeadra­coigríche­ Déantar idirbhearta in airgeadraí coigríche a aistriú go Euro de réir na rátaí malairte atá i bhfeidhm ar lá na n-idirbheart. Déantar sócmhainní agus dliteanais airgeadaíochta in airgeadraí coigríche a aistriú go Euro de réir an ráta malairte atá ann ar dháta an Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais agus déantar aon gnóthachain nó aon chaillteanais dá bharr sin a chur san áireamh sa Ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas agus Cúlchistí Ioncaim Coinnithe don bhliain.

Tuarascáil Bhliantúil 2018 43 Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí k) Pinsin Feidhmíonn Teilifís na Gaeilge scéim ranníocaíochta sainithe dá cuid fostaithe. Coinnítear sócmhainní na scéime ar leithligh ó chuid an chomhlachta. Déantar ranníocaíochtaí bliantúla chuig an scéim sin a chur chun dochair sa Ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas sa bhliain lena mbaineann siad. l) Sócmhainní­Seasta­Doláimhsithe Déantar na costais a bhaineann le Cláir Choimisiúnaithe agus na costais a bhaineann le Cláir a Fuarthas a chaipitliú mar shócmhainní seasta doláimhsithe sna ráitis airgeadais. Is éard atá i gceist le Cláir Choimisiúnaithe ná cláir atá coimisiúnaithe ag TG4 ó léiritheoirí neamhspleácha agus tá siad bunaithe ar phraghas iomlán an chonartha. Déantar costas an Chláir Choimisiúnaithe a amúchadh bunaithe ar an méid uaireanta eile ionchais a bhreathnóidh an lucht féachana ar gach tarchur mar seo a leanas: Cláir Choimisiúnaithe Ardluacha: 70% sa bhliain ar craoltar ar dtús é 20% sa bhliain i ndiaidh é a chraoladh ar dtús 10% sa dara bliain i ndiaidh na bliana ar craoladh ar dtús é Cláir choimisiúnaithe eile agus cláir spóirt atá beo: 100% sa bhliain ina bhfuil na cearta nó ina ndéantar na himeachtaí spóirt a chraoladh ar dtús. Is éard is cláir faighte ann ná cláir a cheannaigh TG4 ó stiúideónna agus ó chraoltóirí tríú páirtí. Déantar iad sin a chur chun dochair sa ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas bunaithe ar an méid uaireanta eile ionchais a bhreathnóidh an lucht féachana ar gach tarchur mar seo a leanas: Cláir Faighte: 90% sa bhliain a chraoltar ar dtús é 10% sa bhliain i ndiaidh é a chraoladh ar dtús Ní dhéantar cláir Choimisiúnaithe & Faighte a chaipitliú go dtí go mbeidh an clár ar fáil lena chraoladh. m) Réamhíocaíochtaí­Cláir Déantar aon suimeanna a íoctar sula mbeidh clár ar fáil lena chraoladh a aithint mar réamhíocaíochtaí.

2. Coigeartú­na­bliana­roimhe­sin In 2018, i ndiaidh athbhreithniú ar a pholasaí i ndáil le caiteachas ar chláir choimisiúnaithe agus faighte, ghlac an Bord polasaí athbhreithnithe ina ndéanfaí caiteachas ar chláir den chineál sin a chaipitliú agus go gcaithfí leis mar shócmhainn doláimhsithe faoin Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais. Déantar na sócmhainní a amúchadh bunaithe ar fhéidearthacht seirbhíse ionchais na gclár. Ina theannta sin, caitheann an Bord anois le caiteachais ar chláir sa bhliain sa chás is nach mbíonn na cláir sin craolta faoi dheireadh na bliana mar réamhíocaíochtaí. Mar thoradh air sin, rinneadh cuntais na bliana 2017 a athlua chun na hathruithe ar an mbeartas cuntasaíochta sin a ghlacadh san áireamh agus chun iad a aithint sa Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais, Sócmhainní seasta doláimhsithe, réamhíocaíochtaí cláir agus Ioncam deontais iarchurtha, a tharla nuair a cuireadh an tsocraíocht nua cuntasaíochta i bhfeidhm. Mar thoradh air sin, bhí méadú €4,594,000 ar Ghlansócmhainní agus ar chúlchistí amhail an 31 Nollaig 2017. Réiteach­ar­Chúlchistí­mar­a­luaitear­roimhe­seo 1­Eanáir­2017 31­Nollaig­2017 Caipiteal agus cúlchistí mar a luaitear roimhe seo €’000­ €’000 Méadú i réamhíocaíochtaí 7,287 7,151 Méadú i sócmhainní seasta doláimhsithe 3,284 3,119 Caipiteal agus cúlchistí mar a athluadh iad 584 1,475 11,155 11,745

Réiteach­ar­Easnamh­don­bhliain­dar­chríoch­an­31­Nollaig­2017 2017 €’000 Easnamh don bhliain dar chríoch an 31 Nollaig 2017 mar a luaitear roimhe seo (2) Laghdú ar chaiteachas clár sa bhliain i ndiaidh an athraithe ar pholasaí 725 Deontas iarchurtha sa bhliain i ndiaidh an athraithe ar pholasaí (725) Easnamh don bhliain dar chríoch an 31 Nollaig 2017 mar a athluadh (2)

44 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí 3. Príomhghníomhaíocht Is é príomhghníomhaíocht Theilifís na Gaeilge cainéal teilifíse Gaeilge, TG4 a fheidhmiú.

4. Glandíolacháin 2018 2017 Ioncam­Tráchtála €’000 €’000 Díolachán am craolta agus urraíocht 2,763 2,614 Muirear amach saoráidí 581 579 Ioncam ilghnéitheach 739 877 4,083 4,070 Costas­Díolacháin Coimisiún ar dhíolachán fógraíochta agus urraíochta 691 696 Costais dhíreacha 289 288 980 984 Glandíolacháin 3,103 3,086

5. Costais­Foirne Ba 89 duine an meán uimhir fostaithe a bhí fostaithe ag Teilifís na Gaeilge le 2018 2017 linn na bliana (2017: 84). Bhí costais fostaithe le linn na bliana comhdhéanta: €’000 €’000 Pá agus tuarastail 4,971 4,667 Costais leasa shóisialaigh 551 519 Costais phinsin 533 497 Taisteal agus cothabháil 190 136 Oiliúint 63 94 Costais eile foirne 63 47 6,371 5,960

Costais foirne caipitlithe (999) (224) Costas foirne leithdháilte go dtí an scéim cartlainne – (83)

Iomlán na gcostas foirne 5,372 5,653

Faoi chostais eile foirne, sonraítear íocaíocht €43,400 (2017:€33,250) don fhoireann ag eascairt as rialú ón gCoimisiúin um Chaidreamh Oibreachais. Faoi Chiorclán 13/2014 arna eisiúint ag an Roinn Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe, éilítear an líon fostaithe ar tháinig a sochar iomlán fostaíochta (gan costas pinsin fostóra san áireamh) don tréimhse tuairiscithe faoi gach banda de €10,000, ó €60,000 ar aghaidh a nochtadh, chomh maith le figúir foriomlán de na ranníocaíochtaí iomlána pinsin fostóra. Mar aitheantas ar thionchair um chosaint sonraí nó rioscaí eile, ag glacadh san áireamh go bhfuil TG4 ag feidhmiú i dtimpeallacht tráchtála thar a bheith iomaíoch, agus le cead na Roinne Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil, déanfar na bandaí tuarastail a nochtadh i ráiteas bliantúiil an Chathaoirligh chuig an Aire.

Luach­Saothair­an­Ard-Stiúrthóra­ – Alan­Esslemont 2018 2017 €’000 €’000 Bunthuarastal 140 140 Ranníocaíochtaí pinsin an fhostóra 21 21 Sochair eile –– 161 161

Tá an tArd-Stiúrthóir ina bhall de scéim ranníocaíocht shainithe TG4 agus tugann TG4 15.29% de thuarastal an Ard-Stiúrthóra don scéim ar a shon.

Tuarascáil Bhliantúil 2018 45 Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí 6. Costais­an­Bhoird 2018 2017 €’000 €’000 Speansais agus táillí chomhaltaí an Bhoird (Nóta 23) 135 109 Taisteal agus cothabháil agus speansais eile 23 14 158 123 Cúitítear costais cothabhála agus taistil le baill an bhoird. €2,378 an cháin atá iníoctha ag Teilifís na Gaeilge maidir le costais dá leithéid (2017: €3,106)

7.­ Costais­clár Athluaite 2018 2017 €’000 €’000 Cláir choimisiúnaithe cláraithe agus amúchta sa tréimhse 21,338 18,913 Cláir ceannacháin cláraithe agus amúchta sa tréimhse 3,194 2,588 Costais dubála agus costais eile 1,978 2,470 26,510 23,971

8.­ Margaíocht­agus­Taighde­ 2018 2017 €’000 €’000 Fógraíocht agus margaíocht 1,460 1,571 Tomhais agus taighde ar an lucht féachana 212 175 Speansais comhairle an lucht féachana –3 1,672 1,749

9. Forchostais 2018 2017 €’000 €’000 Speansais áitrimh agus trealaimh 774 792 Speansais ghairmiúla agus airgeadais* 432 337 Tobhach tionscail íoctha 609 579 Speansais ghinearálta agus oifige 532 462 2,347 2,170 (*Cuimsíonn speansais ghairmiúla agus airgeadais muirear de €2,099 ar ús agus €1,868 i bpionóis a íocadh leis na Coimisinéirí Ioncaim i ndáil le gannfhógairt CBL do €17,033 sa tréimhse. Gearradh an CBL breise ar an gCuntas Ioncam agus Caiteachas faoi na ceannteidil ábharta más infheidhme.) 10. Sócmhainní­Seasta­Inláimhsithe­ Talamh­agus Fearais­ Foirgnimh Trealamh agus­feistis Iomlán Costas €’000 €’000 €’000 €’000 Ar 1 Eanáir 2018 8,575 7,177 416 16,168 Sócmhainní athshuite - 305 1 306 Breisithe 1 1,974 99 2,074 Diúscairt - (11) (1) (12) Amhail­an­31­Nollaig­2018­ 8,576­ 9,445­ 515­ 18,536 Dímheas­Carntha Ar 1 Eanáir 2018 3,567 4,821 159 8,547 Dímheas carntha ar shócmhainní athshuite - 305 1 306 Muirear don bhliain 234 2,109 28 2,371 Diúscairt - (8) (1) (9) Amhail an 31 Nollaig 2018 3,801 7,227 187 11,215 Glanluach­Leabhair Amhail­an­31­Nollaig­2018­ 4,775­ 2,218­ 328­ 7,321 Amhail­an­31­Nollaig­2017­ 5,008­ 2,356­ 257­ 7,621 I ndiaidh athbhreithniú a dhéanamh ar chlár na sócmhainní seasta, tugadh faoi deara go ndearnadh roinnt sócmhainní a dhíscríobh sa bhliain roimhe sin atá in úsáid faoi láthair. Rinneadh na sócmhainní sin a athshuiteáil sa bhliain reatha. B’ionann an glanluach leabhair a bhí acu amhail an 31 Nollaig 2018 agus €0. (2017: €0)

46 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí 11.­ Deontais­Chaipitil­ 2018 2017 €’000 €’000 Deontais­Chaipitil­faighte­agus­infhaighte Iarmhéid tosaigh 24,999 23,549 Deontais a fuarthas le linn na bliana (Nóta­14 ) 2,000 1,450 Iarmhéid deiridh 26,999 24,999 Amúchadh Iarmhéid tosaigh 17,477 15,893 Amúchta le linn na bliana 2,317 1,584 Iarmhéid deiridh 19,794 17,477 Glanluach­leabhair­ – deontais­chaipitil­ 7,205 7,522 Léiríonn deontais chaipitil an maoiniú stáit a fuarthas i ndáil le caiteachas caipitil a thabhaigh Teilifís na Gaeilge. Amúchtar deontais chaipitil ar an mbonn céanna a ndéantar na sócmhainní gaolmhara a dhímheas.

12. Sócmhainní­Seasta­Doláimhsithe Coimisiúnaithe Ceannachán Cláir­ Cláir­ Iomlán Costas €’000 €’000 €’000 Ar 1 Eanáir 2018 42,154 4,646 46,800 Breisithe 21,644 3,327 24,971 Ar­31­Nollaig­2018­ 63,798 7,973­ 71,771 Amúchadh­Carntha Ar 1 Eanáir 2018 40,828 4,497 45,325 Amúchta sa bhliain 21,338 3,194 24,532 Ar­31­Nollaig­2018­ 62,166­ 7,691­ 69,857 Glanluach­leabhair Ar­31­Nollaig­2018­ 1,632­ 282­ 1,914 Ar­31­Nollaig­2017­ 1,326­ 149­ 1,475

13. Deontais­reatha­iarchurtha­ 2018­ 2017 €’000 €’000 Deontais­Iarchurtha­amhail­an­1­Eanáir­ 4,594 3,869 Deontais reatha – faighte sa bhliain ( Nóta­14 ) 34,775 32,933 Deontais a úsáideadh sa bhliain (34,590) (32,208) Deontais­Iarchurtha­amhail­an­31­Nollaig­ 4,779 4,594

14. Maoiniú­Stáit Is ionann deontais ón Roinn Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil agus maoiniú Rialtais a fhaightear i leith caiteachas reatha a thabhaíonn Teilifís na Gaeilge. Athluaite Maoiniú­stáit­curtha­chun­sochair­an­Chuntais­Ioncaim­&­Caiteachais­sa­bhliain 2018­ 2017 €’000­ €’000 Deontas a úsáideadh sa bhliain ( Nóta­13 ) 34,590 32,208 Deontas caipitil amúchta ( Nóta­11 ) 2,317 1,584 36,907 33,792

Ba é an leithroinnt iomlán don bhliain 2018 ná €36.775m a bhí comhdhéanta de: 2018 2017 €’000 €’000 Deontais a fuarthas ón RCGAC i ndáil le caiteachas reatha (Vóta 29 - Fo-Cheannteideal B5) 33,790 32,790 Deontais a fuarthas ón BAI i ndáil le thionscadal cartlainne - 143 Deontais a fuarthas i ndáil le caiteachas maidir le Bliain na Gaeilge 985 - Deontais a ndearnadh iarratas orthu chun críocha caipitil ón RCGAC (Vóta 29 - Fo-Cheannteideal B5) 2,000 1,450 Iomlán a Fuarthas 36,775 34,383

Tuarascáil Bhliantúil 2018 47 Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí 15. Cáin­ar­Bhrabús­ó­Gnáthghníomhaíochtaí 2018 2017 €’000 €’000 (a) Anailís ar mhuirear cánach sa bhliain Muirear cháin chorparáide don bhliain –– Aisíoc ar an muirear Cánach Corparáide i mblianta roimhe sin (4) – (4) –

(b) Fachtóirí le tionchar ar mhuirear cánach na bliana Tá an ráta éifeachtach cánach don bhliain níos airde ná ráta caighdeánach 2018 2017 cháin chorparáideach na hÉireann de 12.5%. Tá na difríochtaí mínithe thíos: €’000 €’000 Brabús/(Caillteanas) ar ghnáthghníomhaíochtaí roimh chánachas (21) (2) Brabús/(Caillteanas) ar ghnáthghníomhaíochtaí arna iolrú faoi ráta caighdeánach cháin chorparáide na hÉireann de 12.5% (2017: 12.5%) ––

Tionchair de: Ioncaim incháinithe ag ráta cánach níos airde 88 Barrachas na ndeontas caipitil a amúchtar agus liúntas chaipitiúla thar dímheas –– Leithdháileadh ar chaillteanais na bliana reatha (8) (8) ––

16. Infháltais­ 2018 2017 €’000 €’000 Infháltais 2,121 1,721 CBL inaisíoctha 247 242 Cáin corparáideach inaisíochta –4 Réamhíocaíochtaí agus ioncam fabhraithe 672 351 3,040 2,318 Meastar go bhfuil gach iarmhéid inaisghábhála laistigh de bhliain amháin

17. Airgead­tirim­sa­bhanc­agus­ar­láimh­ 2018 2017 €’000­ €’000 Airgead tirim ar láimh 31 Banc 16 173 19 174

Athluaite 18. Réamhíocaíochtaí­Cláir 2018 2017 €’000 €’000 Cláir Coimisiúnaithe 2,464 2,136 Cláir a ceannaíodh 401 983 2,865 3,119

19. Iníocaíochtaí­–­dlite­laistigh­de­bhliain­amháin 2018 2017 €’000 €’000 Suimeanna Iníoctha Trádála 227 218 Fabhruithe agus ioncam iarchurtha 3,336 2,744 Cáin corparáideach iníochta –– 3,563 2,962

20. Cúlchistí Cúlchiste Ioncam Iomlán €’000 €’000 Iarmhéid tosaigh amhail an 1 Eanáir 2018 (371) (371) Easnamh don Bhliain (17) (17) Iarmhéid deiridh amhail an 31 Nollaig 2018 (388) (388)

21. Anailís­ar­Athruithe­i­nGlanchistí Iarmhéid Sreabhadh Iarmhéid Tosaigh Airgid Deiridh €’000 €’000 €’000 Airgead tirim sa bhanc agus ar láimh 123 Taiscí ghearrthéarmacha 173 (157) 16 174 (155) 19

48 Tuarascáil Bhliantúil 2018 Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí 22. Pinsean D’fheidhmigh Teilifís na Gaeilge scéim ranníocaíochta sainithe dá cuid fostaithe. Maoinítear an scéim agus coinnítear sócmhainní ar leithligh ó shócmhainní Theilifís na Gaeilge.

2018­ 2017 €’000­ €’000 Tabhaíodh na costais phinsin seo a leanas le linn na bliana: Scéim ranníocaíochtaí sainithe 533 497 533 497

23. Na­Stiúrthóirí­agus­an­Rúnaí­agus­a­Leasanna Tugtar thíos na Stiúrthóirí agus Rúnaí a d’fhóin i rith na bliana: Táillí Táillí 2018 2017 Stiúrthóir/Rúnaí Dáta­a­ceapadh­le­linn €’000 €’000 na­bliana­(más­ann) Alan Esslemont (An tArd-Stiúrthóir) –– Seosamh Ó Conghaile (Dáta scoir 16/4/2017) – 3.6 Siún Ní Raghallaigh (An Cathaoirleach) 21.6 21.6 Andréa Ní Éalaithe (Dáta scoir 16/4/2017) – 3.6 Des Geraghty 12.6 12.6 Mairéad Ní Cheóinín 12.6 12.6 Micheál Seoighe 12.6 12.6 Michelle Ní Chróinín –– Diarmuid Ó Ruiséal 12.6 12.6 Bríd Ní Fhachtna 12.6 12.6 Frank Reidy 12.6 12.6 Mairéad Ní Nuadháin (Ceaptha 21/11/2017) 12.6 1.4 Siobhán Ní Ghadhra (Ceaptha 21/11/2017) 12.6 1.4 Darach Ó Tuairisg (Ceaptha 21/11/2017) 12.6 1.4 Mary Uí Chadhain (Rúnaí na Cuideachta) –– 135.0 108.6

Costais €22,494 a bhain le baill an Bhoird i 2018, (2017: €14,500) le haghaidh: taisteal intíre €14,200 (2017: €9,700), cothabháil €4,297 (2017:€3,000) agus costaisí eile (rúnaíocht, siamsaíocht agus traenáil san áireamh) €3,998 (2017: €1,800). Faoi réir na bhforálacha san Acht Craolacháin 2009, ghlac an Bord le nós imeachta maidir le nochtadh leasanna áirithe ag comhaltaí agus comhlíonadh an nós imeachta seo i rith na bliana.

24. Áitreabh Feidhmíonn Teilifís na Gaeilge as áitreabh atá lonnaithe i mBaile na hAbhann, Co na Gaillimhe. Tá úinéireacht ag Teilifís na Gaeilge ar rúileas an áitreabh i mBaile na hAbhann agus tá an oifig i mBaile Átha Cliath ar chíos faoi cheadúnas ar feadh téarma trí bliana a thosaigh ar an 24 Samhain 2013 ag muirear bliantúil cíosa de €23.5k. Táthar ag leanacht leis na comhráite féachaint le síneadh bliana a chur leis an gceadúnas don oifig i mBaile Átha Cliath.

25. Sócmhainní­Airgeadais Is comhfhiontar neamhbhrabúis é Multiplex Broadcasting Services Northern Ireland Limited (MBSN) a bhunaigh TG4 agus RTÉ i nDeireadh Fómhair 2012. Bunaíodh an comhfiontar chun tarchur digiteach trastíre saor go haer i dTuaisceart Éireann a éascú maidir le TG4, RTÉ1 agus RTÉ2. Trí gnáth-scair atá i scairchaipiteal na cuideachta, dhá cheann in úinéireacht RTÉ agus ceann in úinéireacht TG4. Rinne MBSN comhaontú le RTÉ agus Roinn Cultúir, Meán agus Spóirt na Ríochta Aontaithe (DCMS) inar haontaíodh gur seasfaidh RTÉ (dhá dtrian) agus DCMS (aon trian) costais tarchuir MBSN. Maoinítear costais eile ar nós costais réamh-chorpraithe agus costais leanúnacha riaracháin de réir an choibhnis chéanna ag RTÉ agus DCMS.

Tuarascáil Bhliantúil 2018 49 Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí 26. Tiomantais­Chlár/Chearta­Ceannacháin Tá tiomantais chlár/chearta ceannacháin ag Teilifís na Gaeilge mar seo leanas: 2018 2017 €’000 €’000 Conraithe ach ní raibh soláthar déanta ina leith ag deireadh na bliana. 46,263 36,102

27. Tiomantais 2018 2017 Tá tiomantais chaipitil ag Teilifís na Gaeilge mar seo a leanas: €’000 €’000 Conraithe ach ní raibh soláthar déanta ina leith ag deireadh na bliana. 194 138

28. Idirbheartaíocht­RTÉ Fuair Teilifís na Gaeilge 342.5 uair de chláir Gaeilge saor in aisce ó RTÉ amach as a n-oibleagáid reachtúil 365 uair an chloig sa bhliain dar chríoch 31 Nollaig 2018. Gheall RTÉ an t-easnamh in uaireanta do 2018 a dhéanamh suas sa bhliain 2019.

29. Neamhchosaint­Airgeadra­Coigríche Is as íocaíochtaí ar chláracha ceannaithe go príomha a eascrann neamhchosaint airgeadra. Fálaíonn Teilifís na Gaeilge a neamhchosaint airgeadra coigríche trí réamh-chonarthaí don US Dollar a aontú nuair is cuí, dar leis. Luach iomlán a bhí orthu seo in 2018 ná €0 (2017: €0). Ní raibh aon chonradh airgeadra coigríche amuigh ag deireadh na bliana (2017: €0).

30. Comhaltaí­Boird­–­Nochtadh­Idirbhearta I ngnáthchúrsaí gnó, rinne TG4 socruithe conarthacha le gnóthais ina bhfuil Comhaltaí den Bhord fostaithe nó a bhfuil leas eile acu iontu. Chuir TG4 modhanna imeachta i bhfeidhm de reir na dtreoirlínte a d’eisigh an Roinn Airgeadais i leith nochtadh leasanna ag Comhlaltaí den Bhord agus chloígh TG4 leis na modhanna sin i rith na bliana. Ceadaíodh idirbhearta leis an iomlán de €4,277,330 in 2018 i dtaca le gnóthais a raibh baint ag comhaltaí TG4 leo nó a raibh leas acu iontu go díreach nó go hindíreach a nocht siad ag cruinnithe. I measc na gcásanna a bhí ann bhí cinn a raibh comhaltaí TG4 fostaithe acu nó ag soláthar seirbhíse dóibh. Chloígh na Comhaltaí sin agus TG4 leis na treoirlínte ón Roinn Airgeadais i leith cásanna leasa pearsanta. I gcásanna a bhféadfadh coinbhleacht leasa a bheith ann, ní bhfuair Comhaltaí den Bhord cáipéisíocht bhoird i dtaca leis na hidirbhearta molta, agus níor bhac na Comhaltaí sin páirt ná níor fhreastail siad ar aon phlé boird a bhain leis an ábhar.

31. Ceadú­na­Ráiteas­Airgeadais Cheadaigh an Bord stiúrtha na Ráitis Airgeadais ar an 24 Bealtaine 2019.

50 Tuarascáil Bhliantúil 2018