Abstract Book Özet Kitabı

27-28 May 2021 27-28 Mayıs online

"ANGEL KANCHEV" UNIVERSITY OF RUSE

Abstract Book Hosted by / Düzenleyenler Özet Kitabı 2nd

Second International Şişli İkinci Uluslararası Şişli Bilim Science Congress Kongresi 27-28, May, 2021 27-28, Mayıs, 2021 Hosted by Düzenleyenler Istanbul Şişli Vocational School İstanbul Şişli Meslek for Higher Education Yüksekokulu “Angela Kanchev” “ A n g e l a K a n c h e v ” University of Ruse Ruscuk Üniversitesi

Online https://www.sisli.edu.tr/uisbk/en/ https://www.sisli.edu.tr/uisbk/tr/ Editorial Board Editörler Kurulu Asst. Prof. Dr. Selin SARILI Dr. Öğr. Üyesi Selin SARILI Asst. Prof. Dr. Y. Özhan TÜRKER Dr. Öğr. Üyesi Y. Özhan TÜRKER Inst. Burak ALKAN Öğr. Gör. Burak ALKAN Inst. Senem Esra BABAOĞLU Öğr. Gör. Senem Esra BABAOĞLU Design : Inst. Ali Nazım BEŞİKÇİ Tasarım : Öğr. Gör. Ali Nazım BEŞİKÇİ Şişli Vocational School - Publication Data Şişli Meslek Yüksekokulu - Yayın Bilgisi International Şişli Science Congress Uluslararası Şişli Bilim Kongresi (2nd : 2021: Istanbul-Turkey) (2. : 2021: İstanbul-Türkiye) Second International, multidisciplinary Şişli İkinci Uluslararası, multidisipliner Şişli Bilim Science Congress, ISSC 2021, 27-28 May 2021, Kongresi, ISSC 2021, 27-28 Mayıs 2021, Şişli Şişli Vocational School, Istanbul/Turkey: Abstract Meslek Yükseokulu, İstanbul/Türkiye: Özet Book/editor Asst. Prof. Dr. Selin SARILI et all. Kitabı/editör Asst. Prof. Dr. Selin SARILI vd.

156 pages 156 sayfa ISBN 978-605-66178-3-6 ISBN 978-605-66178-3-6 2nd International Şişli Science Congress Paper Ab- 2.Uluslararası Şişli Bilim Kongresi Bildiri Özetleri stracts Booklet — Turkey — Congress. II.Title. II. Kitapcığı — Türkiye — Kongre. II.Başlık. II. Sarılı, Selin et all. Sarılı, Selin et all.

Istanbul Şişli Vocational School İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu May, 2021 Mayıs, 2021 Contents İçindekiler

Preface 001 Sunuş 001 Organization Committee 002 Düzenleme Kurulu 002 Scientific Commitee 003 Bilim Kurulu 003 Keynote Speakers 005 Ana Konuşmacılar 005 Congress Program 007 Kongre Programı 007 Congress Program in Turkish 016 Türkçe Kongre Programı 016

Abstracts 024 Özetler 024 Architecture and Design 025 Mimari ve Tasarım 025 Education 027 Eğitim Bilimleri 027 Engineering 037 Mühendislik 037 Fine Arts 067 Güzel Sanatlar 067 Medicine 075 Sağlık Bilimleri 075 Law 107 Hukuk 107 Science and Mathematics 110 Fen Bilimleri ve Matematik 110 Humanities and Management 122 Beşeri Bilimler ve İşletme 122 Sports 150 Spor Bilimleri 150 Technology 152 Teknoloji 152 Access Information --- Erişim Bilgisi --- Connection Guide url Bağlantı Klavuzu url Online Congress Link url Online Kongre Bağlantısı url Preface Sunuş

İstanbul Şişli Vocational School Principal İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu Müdürü Asst. Prof. Dr. M. Sedat BEKİROĞLU As Istanbul Şişli Vocational School, we started our jour- İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu olarak 2015 yılın- ney of scientific activities in 2015 with the “Perception of da “Türkiye’de Meslek Yüksekokulu Algısı” temalı Birinci Vocational School in Turkey” with the first National Sym- Ulusal Şişli Sempozyumu ile başladığımız bilimsel et- posium in Şişli, in 2016 with the title of “Interdisciplin- kinlikler yolculuğumuza 2016 yılında “Çalışma Yaşamı- ary Approaches to Working Life”. We continued with the na Disiplinlerarası Yaklaşımlar” başlıklı II. Ulusal Şişli National Şişli Symposium. In 2017, the third We held the Sempozyumu ile devam ettik. 2017 yılında da “Kent, National Şişli Symposium. In 2018, we successfully com- Çevre ve Sağlık” ana konulu III. Ulusal Şişli Sempozyu- pleted the 1st International Şişli Science Congress in Octo- mu’nu gerçekleştirdik. 2018 yılında ise bilgi şölenimizi ber 2019 with our desire to bring our information feast to uluslararası boyuta taşıma isteğimizle 2019 yılı Ekim ayında the international dimension. I. Uluslararası Şişli Bilim Kongresi’ni başarıyla tamamladık. Based on the importance of scientific knowledge and Bilimsel bilginin ve paylaşımın öneminden hareketle, sharing, the second International Şişli Science Congress, bilim dünyası ve akademik çalışmalar için yeni bir plat- which we organize to create a new platform for the scien- form oluşturmak amacıyla düzenlediğimiz Uluslararası tific world and academic studies, will take place online on Şişli Bilim Kongresi’nin ikincisi 27-28 Mayıs 2021 tar- 27-28 May 2021. Our congress, which we will organize ihlerinde çevrimiçi olarak gerçekleşecek. Bu yıl “Un- this year in cooperation with “University of Ruse” Angel ıversıty Of Ruse “Angel Kanchev”- Bulgaristan iş birliği Kanchev “- Bulgaria, will also contribute to the strength- ile düzenleyeceğimiz kongremiz, uluslararası akademik iş ening of our international academic collaborations. birliklerimizin güçlenmesine de katkı sağlayacak. We know; higher education and vocational schools have Biliyoruz ki; yükseköğretimin ve meslek yüksekokullarının the power to participate in scientific and academic knowl- bilimsel ve akademik bilgi üretme ve geliştirme süreçlerine edge generation and development processes, and to con- katılma, toplumsal aydınlanmaya ve ilerlemeye katkı sağla- tribute to social enlightenment and progress. Organized in ma gücü bulunmaktadır. Bu güç ve elde ettiğimiz deney- the light of this power and the experiences we have gained, imler ışığında düzenlediğimiz II. Uluslararası Şişli Bilim at the second International Şişli Science Congress, we hope Kongresi’nde sunulacak çalışmaların bilim insanlarına that the studies that will be presented, may guide scientists, yön vermesini, alanında gerçekleşecek çalışmalara referans be a reference and a pioneer in the work to be carried out ve öncü olmasını, yeni yaklaşımlar oluşturmasını ve ge- in the field, create new approaches and shed light on the leceğe ışık tutmasını diliyoruz. Özellikle son bir yılı aşan future. Especially the information we have gained as a re- bir süreçte yaşanılan deneyimlerin sonucunda edindiğimiz sult of the experiences over the last year has provided wider bilgiler bundan sonraki çalışmalarımızda daha geniş bakış perspectives in our future studies. açıları sağlamış bulunmaktadır. We thank the members of the Congress Organizing and Kongrenin gerçekleştirilmesinin her aşamasında katkı Scientific Committee, who contributed to the congress at sağlayan Kongre Düzenleme ve Bilim Kurulu üyeler- every stage of the congress, and my colleagues at the Istan- imize, İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu çalışma ark- bul Şişli Vocational School, and we dedicate our congress adaşlarıma teşekkür ediyor, kongremizi pandemi koşul- to all healthcare professionals who have devoted them- larının yarattığı olumsuzluklara karşın özveriyle yoğun selves and lost their lives despite the negativities created by emek harcayan ve bu uğurda hayatlarını kaybeden tüm the pandemic conditions. sağlık çalışanlarına ithaf ediyoruz.

Peace be with you. Esen kalın.

001 Organization Committee Düzenleme Kurulu

Prof. Dr. Aynur AYDIN (Honorary Chair) İbrahim AYBAR (İstanbul Şişli Vocational School Chairman of the Board of Trustees) Asst. Prof. Dr. M. Sedat BEKİROĞLU (İstanbul Şişli Vocational School Principal) COR MEM Prof. Hristo BELOEV (“Angela Kanchev” University of Ruse) Mustafa Körpe (İstanbul Şişli Vocational School Secretary) Instructor Leyla Anıl GÖL (İstanbul Şişli Vocational School Vice Principal) Instructor Mustafa Ali GÖKÇE (İstanbul Şişli Vocational School Vice Principal) Prof. Dr. Teodor ILLIEV (“Angela Kanchev” University of Ruse) Assoc. Prof. Ilvaylo STOYANOV (“Angela Kanchev” University of Ruse) Asst. Prof. Dr. Selin SARILI Asst. Prof. Dr. Y. Özhan TÜRKER Instructor Burak ALKAN Instructor Senem Esra BABAOĞLU Instructor Ali Nazım BEŞİKÇİ Mesut PEK (Information Technology Manager)

002 Scientific Committee Bilim Kurulu

Assist. Prof. Dr. M. Sedat BEKİROĞLU Assoc. Prof. Dr. Banu DAYANÇ KIYAT (Istanbul Sisli Vocational School) (Halic University) Prof. Dr. Ali Serdar FAK Assoc. Prof. Dr. Deniz YAT KIRAÇ (Marmara University) (Yeditepe University) Prof. Dr. Aynur AYDIN Assoc. Prof. Dr. Ebru ERBAŞ GÜRLER (Istanbul University- Cerrahpaşa) (Istanbul Technical Universirty) Prof. Dr. Dina ÇAKMUR YILDIRTAN Assoc. Prof. Dr. Fahri ERENEL (Marmara University) (Istinye University) Prof. Dimitar RADEV, DSc Assoc. Prof. Dr. Fatma Ayçim TÜRER BAŞKAYA (University of Telecommunications and Post) (Istanbul Technical Universirty) Prof. Dr. Fadıl ÖZYENER Assoc. Prof. Filip TSVETANOV (Bursa Uludağ University) (South-West University “Neofit Rilski”) Prof. Dr. Hüseyin DİRİK Assoc. Prof. Grigor MIHAYLOV (Istanbul University- Cerrahpaşa) (University of Telecommunications and Post) Prof. Iliya ILIEV Assoc. Prof. Dr. Ivan BELOEV (University of Ruse “Angel Kanchev”) (University of Ruse “Angel Kanchev”) Prof. Dr. İbrahim KIRÇOVA Assoc. Prof. Ivaylo STOYANOV (Yıldız Technical University) (University of Ruse “Angel Kanchev”) Prof. Dr. Nevzat TARHAN Assoc. Prof. Dr. Mehmet GÜNEŞ (Üsküdar University) (Marmara University) Prof. Dr. Turan ÖZTÜRK Assoc. Prof. Dr. Müge AKIN (Istanbul Technical Universirty) (Abdullah Gül University) Assoc. Prof. Dr. Ali Murat KIRIK Assoc. Prof. Dr. Mustafa Savaş ÇEVİK (Marmara University) (Halic University) Assoc. Prof. Dr. Aysel GÜNDOĞDU Assoc. Prof. Dr. Mutluhan AKIN (Istanbul Medipol University) (Nevsehir Hacı Bektaş Veli University)

003 Assoc. Prof. Dr. Nuri Çelik Assist. Prof. Dr. Sarkis SÖZKES (Gebze Technical University) (Namık Kemal University) Assoc. Prof. Dr. Onur ŞATIR Assist. Prof. Dr. Selin SARILI (Van Yuzuncu Yıl University) (Istanbul Sisli Vocational School) Assoc. Prof. Dr. Osman Devrim ELVAN Assist. Prof. Dr. Y. Özhan Türker (Istanbul University- Cerrahpaşa) (Istanbul Sisli Vocational School) Assoc. Prof. Dr. Serkan KEMEÇ Assist. Prof. Dr. Yeliz GÖREN (Van Yuzuncu Yıl University) (Istanbul Sisli Vocational School) Assoc. Prof. Dr. Şenay ALSAN (Halic University) Assoc. Prof. Dr. Yordan DOICHINOV (University of Ruse “Angel Kanchev”) Assist. Prof. Dr. Evin DOĞAN (Istanbul Sisli Vocational School) Assist. Prof. Dr. Hacer CANATAN (Istanbul Sisli Vocational School) Assist. Prof. Dr. Hakan İMERT (Istinye University) Assist. Prof. Dr. Merve ÖZHAN (Istanbul Sisli Vocational School) Assist. Prof. Dr. Metin TURAN (Istanbul Commerce University) Assist. Prof. Dr. Nimet VELİOĞLU (Istanbul University- Cerrahpaşa) Assist. Prof. Dr. Nurgül Erdem (Istanbul University- Cerrahpaşa) Assist. Prof. Dr. Pınar GÜL (Ataturk University) Assist. Prof. Dr. Şeyda GÜL (Ataturk University) Assist. Prof. Panagiotis KOGIAS (International Hellenic University) Assist. Prof. Dr. Saadettin Murat ONAT (Bartın University) Assist. Prof. Dr. Salih SALBACAK (Fatih Sultan Mehmet Vakıf University)

004 Keynote Speaker Ana Konuşmacı Prof. Dr. Emre ALKİN

Prof. Dr. Emre Alkin; Saint Michel Fransız Lisesi’ni 1987 ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ni de 1991’de bitirdikten sonra, 1993 yılında İstanbul Üniversitesi’nde lisansüstü eğitimini tamamladı. 1996 yılında Dokto- rasını yine aynı Üniversite’de tamamlayarak ve 1997’de “doçent”; 2002 yılında ise “profesör” unvanını aldı. Prof. Alkin was born in 1969 in Istanbul. He graduated from Saint-Michel French High School in Istanbul. 1999-2003 yılları arasında İMKB Başkan Danışman- lığı, 2000 yılında TİM Genel Sekreterliği, Vergi Konseyi B.A. from Istanbul University Faculty of Economics En- Üyeliği görevini yürüten Prof. Dr. Emre Alkin; Çukurova glish Economics in 1991. Same year he was accepted as an Holding, Doğan Holding, Anadolu Holding ve Altınbaş research assistant to the Istanbul University Faculty of Holding’de görev yaptı. Çeşitli gazetelerde ekonomi köşe Economics. He recieved title of associate proffesor in theo- yazarlığı, TV8, SKYTÜRK, A HABER, CNNTURK, ry of economics when he was doing his military services in TRTHABER, TV100 gibi televizyon kanallarında 1997, as a project officer in F-16 Tactical Aircraft Systems. ekonomi yorumculuğu yapan Prof. Dr. Emre Alkin, Dün- Prof.Dr. Emre Alkin wrote books about risk management ya Gazetesi’nde “Paylaşmasak Olmazdı” isimli sayfasıyla and financial institutions and he was on board of manage- içimizdeki kahramanlara yer vermektedir. ment and worked as consultant for several invesment com- Altınbaş Üniversitesi Rektör Yardımcılığı yapmış olan panies. He became a professor in 2002. He participated in Alkin, İzmir’in spor kulüplerinden Göztepe Sportif business development of Cukurova Holding, Anadolu In- A.Ş.’de Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkiye Futbol Federa- dustry Holding, Dogan Holding and Altınbaş Holding in syonu Genel Sekreterliği de yapmıştır. 2017 - 2019 yılları various sectors. Emre Alkin worked as economy commen- arasında Galatasaray Sportif A.Ş. Bağımsız Yönetim Ku- tator for TV Channels such as TV8, FOX, CNNTURK rulu Üyesi olarak görev yapmıştır . Alkin, “Uzlaşmazlık and CNBC-E and wrote columns for newspapers. Çözümü” konusunda şirketler ve kamu arasında ulusal Between 2000-2014 he was on a duty in Secretary General ve uluslararası çalışmalara katılmaktadır. Ödeme Sistem- of Turkish Exporters Assembly, Member of National Tax leri, Mobil Teknolojiler, Finans ve Mali Konular ile ilgili Council, Secretary General of Federation of Captive Fi- uluslararası şirketlerde görev yapmaktadır. nance Companies, Secretary General of Turkish Football Prof. Dr. Emre Alkin’in; “Risk Management”,“Finansal Federation and member of UEFA Marketing Committee. Aracılığın Evrimi”, “Bankalarda Risk Yönetimine Giriş”, Today he is non-executive board member of Galatasaray Inc. Yalın Alpay’la birlikte kaleme aldığı “Dünden Bugüne Ga- Prof. ALKİN give lectures and also there are books writ- ziantep”, “Her Şey Ekonomi Değil” , “Paylaşmasak Olmazdı”, ten by himself in Turkish and English. He held various “Fikret Mualla’nın Sanatı” ve 2017 yılının en iyi iş kitabı positions in GSM and Telecommunication, International seçilen “Olaylarla Türkiye Ekonomisi” isimli, biri İngilizce Financial İnstitutions, Payment Systems, Energy and Iron- olmak üzere sekiz kitabı bulunmaktadır. Ayrıca insan ilişkil- Steel Industry. Furthermore, He gives economy classes at erinin dünden bugüne evrimi üzerine yazdığı “Seve Seve Al- the Altınbaş University and continues its mission as Vice dattım” isimli kitabı da 2017’nin çok satan kitaplar arasında President. He still takes part in international projects yer almıştır. 2018 Eylül ayında çıkan “Mükemmeli Arayan about payment systems and financial management. Kadın” isimli ilk romanı ile de büyük ses getirmiştir. 2019 yılının Kasım ayında çıkmış olan “İktisattan Çıkış “ kitabı Today, Prof. Alkin is Columnist in the business newspa- oldukça beğenilmiş ve tüm geliri Mutluluğun Adresi Sosyal per DUNYA and have 2 best seller novel in Turkish about Yardımlaşma Derneği’ne bağışlanmıştır. socio-economics and writes about new dimensions in the business life in various magazine. He has two sons and Prof. Dr. Emre ALKİN, iki çocuk babası olup, Türkçe, İn- speaks French and English. gilizce ve Fransızca konferanslar vermektedir.

005 Keynote Speaker Ana Konuşmacı Prof. Dr. Teodor ILLIEV

TEODOR ILIEV (b. 1975, male, TEI) received his MSc TEODOR ILIEV (d. 1975, erkek, TEI) Telekomüni- and PhD degrees in Telecommunication engineering in kasyon mühendisliği alanında yüksek lisans ve doktora 1999 and 2007 respectively from University of Ruse “Angel derecelerini sırasıyla 1999 ve 2007 yıllarında Bulgaristan Kanchev”, Ruse, Bulgaria. He is currently an Associate Pro- Ruse “Angel Kanchev” Rusçuk Üniversitesi’nden aldı. fessor in the Department of Telecommunication, Univer- Halen Bulgaristan Ruse “Angel Kanchev” Üniversite- sity of Ruse “Angel Kanchev”, Bulgaria. Teodor Iliev has a si Telekomünikasyon Bölümü’nde doçent olarak görev background with qualifications and experience in electron- yapmaktadır. Teodor Iliev, Telekomünikasyon ve Posta ics and telecommunications engineering from institutions Üniversitesi ve Ruse Üniversitesi “Angel Kanchev” dahil including University of Telecommunications and Post and olmak üzere enstitülerden elektronik ve telekomüni- University of Ruse “Angel Kanchev”. He has authored or kasyon mühendisliğinde niteliklere ve deneyime sahip coauthored over 100 papers in referred academic journals bir geçmişe sahiptir. Telekomünikasyon alanında atıfta and international conferences in the areas of telecommu- bulunulan akademik dergilerde ve uluslararası konfer- nications. Prof. Iliev serving as a conference chair of the anslarda 100’den fazla makale yazmış veya ortak yazarlık International Scientific Conference “Telecommunications, yapmıştır. Iliev Uluslararası Bilimsel Konferansı “Tele- Informatics, Energy and Management” (http://tiem.teiemt. komünikasyon, Bilişim, Enerji ve Yönetim” (http://tiem. gr/tiem/) and International Scientific Conference on Com- teiemt.gr/tiem/) ve Uluslararası İletişim, Bilgi, Elektron- munications, Information, Electronic and Energy Systems ik ve Enerji Sistemleri Bilimsel Konferansı’nda konfer- – CIEES (http://ciees.eu/). He has been the project man- ans başkanı olarak görev yapmaktadır - CIEES (http:// ager of a number of projects funded by the Science Fund of ciees.eu/). Ruse Üniversitesi “Angel Kanchev” Bilim University of Ruse “Angel Kanchev” and University of Tele- Fonu ve Sofya, Bulgaristan Telekomünikasyon ve Posta communications and Posts, Sofia, Bulgaria and in the past, Üniversitesi tarafından finanse edilen bir dizi projenin he was involved in several European projects (EEA Grants, proje yöneticisi olarak görev yapmıştır ve geçmişte çeşitli Cross-border, Erasmus+ KA2, etc.). He has a considerable Avrupa projelerinde (EEA Grants, Sınır ötesi, Erasmus + teaching experience within Erasmus+ programme - Uni- KA2, vb.). Erasmus + programı - Universitat Politècnica versitat Politècnica de Catalunya BARCELONATECH, de Catalunya BARCELONATECH, Barselona, İspanya Barcelona, Spain (2014, 2015, 2016, 2017), Transport and (2014, 2015, 2016, 2017), Ulaşım ve Telekomünikasyon Telecommunication Institute, Riga, Latvia (2017, 2018), Enstitüsü, Riga, Letonya (2017, 2018), Uygulamalı Bilim- University of Applied Science, Krapina, Croatia (2019) ler Üniversitesi, Krapina, Hırvatistan (2019) ve Doğu and Eastern Macedonia & Thrace Institute of Technology Makedonya ve Trakya Teknoloji Enstitüsü (EmaTTech) (EmaTTech) Kavala, Greece (2018, 2019, 2020). His re- Kavala, Yunanistan (2018, 2019, 2020). Araştırma ilgi search interest are in mobile communications, wireless tech- alanları mobil iletişim, kablosuz teknolojiler ve Küresel nologies and Global Navigation Satellite Systems. Navigasyon Uydu Sistemleri üzerinedir.

006 2 nd

Congress Program Kongre Programı 2nd IŞSC Program

Congress Program 1st Day (27.05.2021)

Hours Room 1 Room 2

09:30 Inauguration 10:00 Keynote Speech by Prof. Dr. Emre Alkin 11:00 1st Session (Fine Arts & Design - Chairman: 1st Session (Medicine - Chairman: Asst. Prof. Dr. M. Sedat Bekiroğlu) Asst. Prof. Dr. Hacer Canatan) Sanem Soylu Gizem Köprülülü Küçük / Gülşin Akpınar / Depictions Of Izebel, The ‘Worst’ Woman Of İmran Mengi The Old Testament, In The Art Of Painting Investigatıon of the Relationship Between the Effects of the Covıd-19 Pandemic on the Social Life of Individuals over the Age of 18 and the Development of Depression in Individuals Kaan Yol / Turan Sağer Zeynep Akyol The Usage and the Playing Approaches of Comparison of Recovery Rates of Covid-19 11:10 Drum Kit in Turkish Folk Music Patients with or without Diabetes. 12:00 Mehmet Akif Özdal Nuray Gamze Yörük An Investigation on the Bibliography of Foodborne Viral Infections and Detection Ornamental Properties in the Art of Tezhip Methods Mehmet Akif Özdal Mucize Sarıhan The Place of Death Theme in Ottoman Mobbing and Costs in the Healthcare Sector Miniatures Çınar Derya İncesu / Lütfiye Gül Gündüz / Ozan Yıldırım Tuğçe Bulut Healthcare Professionals and Combating Effects of Basic Design Education on Graphic Covid-19 Design Students 2nd IŞSC Program

1st Day (27.05.2021)

Hours Room 1 Room 2 2nd Session (Humanities & Management - 2nd Session (Science - Chairman: Chairman: Asst. Prof. Dr. Y. Özhan Türker) Asst.Prof. Dr. Merve Özhan) Yağmur Eski Seda Kuşoğlu Gültekin / Emma Goldman and an Assessment on İrem Gülfem Albayrak Marriage, Family and Love in the Context General Properties of Tea Tree (Melaleuca of Anarchism Alternifolia) Oil Meliha Yonca Erdem Murat Ayhan An Example of ‘Second Gender’ in Refik Theoretical Investigation of Platinum Halit Karay: Yatık Emin Analogues Used in Chemotherapy Treatmen Abbasova Ofelya Ender Şahinaslan The Karabakh Subject in the Azerbaijan Article An Ideal Cyber Security Incident 12:40 Management Process Model 14:00 Pelin Çelik Ümran Alan / Dudu Demir Social Media Marketing in the Covid 19 Prevention of Enzymatic Browning by Process: The Example of Zara Different Plant Extracts Burak Alkan Yassine Ennaciri / Mohammed Bettach Zebercet: Gregor Samsa of Turkish Literature Recovery of Calcium Fluoride within the Scope of Social Criticism Nano-Crystalline Powder by using the Phosphogypsum and the Recycled Hydrofluoric Acid Esin Kartopu / Ayfer Şeyma Üstün Reading the Hungry Caterpillar by Using Marketing Mix 2nd IŞSC Program

1st Day (27.05.2021)

Hours Room 1 Room 2 3rd Session (Humanities & Management- 3rd Session (Science - Chairman: Chairman: Asst. Prof. Dr. Evin Doğan) Asst. Prof. Dr. Hacer Canatan) Selda Geyik Yıldırım / Murat Ayhan Müberra Dinler Therotical investigation of the result of Social, Cultural and Economic Integration of oxygen biding to L-DOPA Syrian Turkmen (3,4-dihidroksi-L-fenilalanin) Mahir Terzi Yeliz Gören On Whether to Trust Russia from a Political The Importance of Tautomerism in History Perspective (S-400 And Conformational and Vibrational 14:10 Su-57 Discussions) Spectroscopic Analysis of Molecules 15:30 Muratcan Işıldak Dudu Demir / Ümran Alan Voting Behavior and Political Psychology Studies On Polyphenol Oxidase Enzyme Inhibition with Different Plants Burak Bınarcı Fevzi Akgül / Remzi Varol The Main Variable in Security Studies: Die Temperature Effects on the Mechanical Identity and Security of Identity and Physical Properties of Products of Primitive Recycle Plastic Basic Materials Aşkın İnci Sökmen Synthetic Biology: Threats for Defence and National Security 2nd IŞSC Program

1st Day (27.05.2021)

Hours Room 1 Room 2 4th Session (Humanities & Management- 4th Session (Humanities & Management - Chairman: Asst. Prof. Dr. Selin Sarılı) Chairman: Asst. Prof. Dr. Yeliz Gören) Hale Nur Güler Onur Şatır / Darbaz Pirot Mankuri Bibliometric Analysis of Studies Related to Concept Roof and Vertical Garden Designs Organizational Commitment for Erbil City Hacı Mehmet Boyraz Fayaz Abdallah Process Tracing as a Functional Research Meeting the Daily Needs of a Dwelling Using Method in Social Sciences PV Panels Esin Kartopu / Firdes Komaç Ahmet Uslu The Importance of Public Health in the A Study on the Spatio-Temporal Behavior Period of Covid 19 Pandemic of Tourists in Perge Ancient City Based on 15:40 Geotagged Social Media Data 17:00 Mehmet Ali Horozoğlu, Emre Or Önder Şahinaslan / Sezer Ersen Ölmez Deaths due to Heart Attack on Sports Fields Behavior Analysis and Awareness Raising for and Measures to be Taken for such Deaths Social Engineering in Businesses Murat Kemal Keleş / Aşkın Özdağoğlu / Aydan Gizem Sezer / Aleyna Gündüz / Fatma Yörük Eren Uğur Kemiklioğlu Comparative Analysis of Coagulation Device Modeling and Analysis of Several Alternatives with OCRA and MAUT Methods Auxetic Structures Murat Kemal Keleş / Aşkın Özdağoğlu / Aynur Akgül / Müge K. Akın / Fatma Yörük Eren Mutluhan Akın Evaluation of Routine Biochemistry Device Evaluation of Kayseri Soils Based on Shear Alternatives for Healthcare Facilities with Wave Velocity ORESTE in Terms of Supply Chain Management

2nd IŞSC Program

2nd Day (28.05.2021)

Hours Room 1 Room 2 10:00 Keynote Speech by Prof. Dr. Teodor Illiev 11:00 5th Session (Engineering- Chairman: 5th Session (Humanities & Management - Prof. Dr. Teodor Illiev) Chairman: Asst. Prof. Dr. M. Sedat Bekiroğlu) Teodor Iliev / Ivaylo Stoyanov / Ahmet Toprak / Feyzanur Sağlam Toprak Elena Ivanova / Grigor Mihaylov Applying Artificial Neural Networks for Real Evolution of 5G Networks Towards the Time Face Recognition Future 6G Mobile Networks: Concepts, Services and Key Trends Grigor Mihaylov / Teodor Iliev / Ender Şahinaslan Elena Ivanova / Ivaylo Stoyanov New Concept in Social Engineering Attacks: Contemporary Mobile Networks: Coexistence Coronavirus Scams and Seamless Transmissions 11:10 Nergiz Soyupak / Çağın Kandemir Çavaş Ahmet Uslu 12:00 In Silico Analysis of Biosequence Similarities Geographical Information Systems (GIS) Based Spatial Modeling of the Social Vulnerability Index to COVID-19 and the Other Pandemic: The Case of Kütahya Elif Çağda Kandemir Goncagül Balki Yıldız Seismic Performance of Adjacent Buildings in A Review of the Role of Content Series Considering Soil-Structure Interaction Management Systems in the Preparation of Internet Pages, Their Advantages and Related Software Tools Özlem İstanbullu Paksoy Önder Şahinaslan / Mustafa Tansel Tekin Biofilm Formation and Survival Mechanisms in COVID-19’s Impact on Restaurants and Fungal, Viral and Bacterial Biofilms Cafes: Problems and Solution Suggestion 2nd IŞSC Program

2nd Day (28.05.2021)

Hours Room 1 Room 2 6th Session (Engineering - Chairman: 6th Session (Medicine - Chairman: Asst. Prof. Dr. Merve Özhan) Asst. Prof. Selin Sarılı) Ahmet Toprak / Feyzanur Sağlam Toprak Fatma Nur Can / Nazlı Batar Adaptation of Agile Methodology to the Evaluation of Nutrition and Physical Activity Software Development Life Cycle Habits of University Students in the Faculty of Health Sciences Mesut Pek / Metin Turan Sevda Pınar Mehel Tutuk / Leyla Anıl 12:40 Analysis of Emotion from IMDB Film Özdemir Göl / Pınar Yel / Erdem Göl 13:30 Reviews Using Machine Learning Method The Effect of the Psychological Trouble Due to Covid-19 on the Quality of Life in Vocational School Students Onur Mencütekin Gizem Köprülülü Küçük A Meta-Synthesis Study on Robotic Homology Modeling of L18F Mutation Applications on SARS-CoV-2 Spike Protein Receptor- Binding-Domain Yasemin Özaslan Occupatinal Safety Occupational Risks and Notification Situations of Emergency Servise ... Nurses 14:00 Halil Soyal Relationship between Quality Management and Occupational Safety in Health Sector 7th Session (Humanities & Management- Chairman: Asst. Prof. Dr. Y. Özhan Türker) Mahir Terzi / Serkan Yenal Upon the Middle East Court on Human Rights Adnan Akdağ 13:40 The Source of Laws in Sumer in Terms of 14:40 Written History Özgür Başyiğit Coronavirus (Covid 19) Short Working Concept in the Context of the Effects of the Outdoor Disease on Turkish Working Life 2nd IŞSC Program

2nd Day (28.05.2021)

Hours Room 1 Room 2 7th Session (Medicine - Chairman: Asst. Prof. Yeliz Gören) Sevda Pınar Mehel Tutuk / Çağlar Şimşek Examining the Attitudes of Health Vocational School Students towards E-Learning Aydın Tosu / Halil İbrahim Biter The Effect of Average Heart Rate on Resistant 14:10 Hypertension 15:30 Aslı Akyol Gürses / Utku Ogan Akyıldız Subclinical Hypothyroidism in Obstructive Sleep Apnea Syndrome Levent Çavaş / Yağmur Bilgin In Silico Determination of Bioactive Peptides from Venomous Fish Pterois Volitans Hazal Aytekin / Hani Alotaibi Transcriptional Regulation of Epithelial-To- Mesenchymal Transition by TGFβ Isoforms 2nd IŞSC Program

2nd Day (28.05.2021)

Hours Room 1 Room 2 8th Session (Education - Chairman: Asst. Prof. Dr. Evin Doğan) Behsat Savaş / Merve Kuzucu / Nur Selin Argıtlı / Sedef Öztürk / Kübra Aydın Comparison of Preschool Programs Esmira Kazimova Innovation in My Higher Education in Connecting the Motivation Problem Osama Alkahlout Comparison of Palestine and Malaysia Educational Systems 14:40 16:15 Gülşah Saltık Ayhanöz Comparison of Primary Mathematics Teachers and Candidates’ Views on Complementary Measurement and Evaluation Tools Mohammadreza Valizadeh Language Teachers’ Perceptions of Using Google Keyboard in L2 Writing Mohammadreza Valizadeh The Effect of Comprehensive Written Corrective Feedback on EFL Learners’ Written Syntactic Complexity 16:30 Closing Speech by Asst. Prof. Dr. M. Sedat Bekiroğlu 2. UŞBK Programı

Kongre Programı 1. Gün (27.05.2021)

Saatler Oda 1 Oda 2 09:30 Açılış 10:00 Prof. Dr. Emre Alkin’den Açılış Konuşması 11:00

1. Oturum (Güzel Sanatlar ve Tasarım - Oturum 1. Oturum (Sağlık Bilimleri - Oturum Başkanı: Başkanı: Dr. Öğr. Üyesi M. Sedat Bekiroğlu) Dr. Öğr. Üyesi Hacer Canatan) Sanem Soylu Gizem Köprülülü Küçük / Gülşin Akpınar / Eski Ahit’in ‘En Kötü’ Kadını İzebel’in İmran Mengi Resim Sanatında Tasvirleri COVID-19 Pandemisinin 18 Yaş Üstü Bireylerin Sosyal Yaşantıları Üzerine Olan Etkisi ile Bireylerde Depresyon Gelişimi Arasındaki İlişkisinin Araştırılması Kaan Yol / Turan Sağer Zeynep Akyol Türk Halk Müziğinde Bateri Kullanımı ve Covid-19 Enfeksiyonu Geçirmiş Diyabetli 11:10 Çalım Yaklaşımları Hastalar ile Diyabetli olmayan Hastaların 12:00 İyileşme Oranlarının Karşılaştırılması Mehmet Akif Özdal Nuray Gamze Yörük Tezhip Sanatında Süsleme Özelliklerinin Gıda Kaynaklı Viral enfeksiyonlar ve Özyapısı Üzerine Bir İnceleme Tespit Metodlar Mehmet Akif Özdal Mucize Sarıhan Osmanlı Minyatürlerinde Ölüm Temasinin Yeri Sağlıkta Sektöründe Mobbing ve Maliyetleri Çınar Derya İncesu / Lütfiye Gül Gündüz / Ozan Yıldırım Tuğçe Bulut Sağlık Çalışanları ve COVID-19 ile Mücadele Temel Tasarım Eğitiminin Grafik Tasarımı Öğrencileri Üzerine Etkileri 2. UŞBK Programı

1. Gün (27.05.2021)

Saatler Oda 1 Oda 2

2. Oturum (Beşeri Bilimler ve İşletme - 2. Oturum (Fen Bilimleri - Oturum Başkanı: Oturum Başkanı: Dr. Öğr. Üyesi Y. Özhan Oturum Başkanı: Dr. Öğr. Üyesi Merve Özhan) Türker) Yağmur Eski Seda Kusoglu Gultekin / Emma Goldman ve Anarşizm Bağlamında İrem Gülfem Albayrak Evlilik, Aile ve Aşk Üzerine Değerlendirme Çay Ağacı Yağının Genel Özellikleri Meliha Yonca Erdem Murat Ayhan Refik Halit Karay’da “İkinci Cins” Örneği: Kemoterapi Tedavisinde Kullanılan Platin Yatık Emine Analoglarinin Teorik Olarak İncelenmesi Abbasova Ofelya Ender Şahinaslan 12:40 Azerbaycan Nesirinde Karabağ Teması İdeal Bir Siber Güvenlik Olay Yönetim Süreç 14:00 Modeli Pelin Çelik Ümran Alan / Dudu Demir Covid 19 Sürecinde Sosyal Medya Enzimatik Esmerleşmenin Farklı Bitki Pazarlaması: Zara Örneği Özütleri ile Engellenmesi Burak Alkan Yassine Ennaciri / Mohammed Bettach Sosyal Eleştiri Bağlamında Türk Phosphogypsum ve Geri Dönüştürülmüş Edebiyatı’nın Gregor Samsa’sı: Zebercet Hydrofloric Acid Kullanarak Kalsiyum Florür Nano-Kristal Tozun Geri Kazanımı Esin Kartopu / Ayfer Şeyma Üstün Aç Tırtılı Pazarlama Karması Üzerinden Okumak 2. UŞBK Programı

1. Gün (27.05.2021)

Saatler Oda 1 Oda 2

3. Oturum (Beşeri Bilimler ve İşletme - 3. Oturum (Fen Bilimleri - Oturum Başkanı: Oturum Başkanı: Dr. Öğr. Üyesi Evin Doğan) Dr. Öğr. Üyesi Hacer Canatan) Selda Geyik Yıldırım / Murat Ayhan Müberra Dinler L-DOPA(3,4-Dihidroksi-L-Fenilalanin) Suriyeli Türkmenlerin Sosyal, Kültürel ve Yapısına Oksijen Bağlanmasinin Ekonomik Entegrasyonu Sonuçlarinin Teorik İncelenmesi Mahir Terzi Yeliz Gören Siyasi Tarih Perspektifinden Rusya’ya Tautomerizmin Moleküllerin Güvenilip Güvenilemeyeceğine Dair (S-400 Konformasyonel ve Titreşimsel Spektroskopik 14:10 Ve Su-57 Tarışması) Analizindeki Önemi 15:30 Muratcan Işıldak Dudu Demir / Ümran Alan Oy Kullanım Alışkanlığı ve Politik Psikoloji Polifenol Oksidaz Enziminin Farklı Bitkilerle İnhibisyonu Üzerine Çalışmalar Burak Bınarcı Fevzi Akgül / Remzi Varol Güvenlik Çalışmalarında Asıl Değişken: Birincil Geri Dönüşüm Plastik Kimlik ve Kimliğin Güvenliği Hammaddelerde Kalıp Sıcaklığının Ürünlerin Mekanik ve Fiziksel Özelliklerine Etkisi Aşkın İnci Sökmen Sentetik Biyoloji : Ulusal Savunma Alanında Yeni Tehditler 2. UŞBK Programı

1. Gün (27.05.2021)

Saatler Oda 1 Oda 2

4. Oturum (Beşeri Bilimler ve İşletme - 3. Oturum (Beşeri Bilimler ve İşletme - Oturum Başkanı: Dr. Öğr. Üyesi Selin Sarılı) Oturum Başkanı: Dr. Öğr. Üyesi Yeliz Gören) Hale Nur Güler Onur Şatır / Darbaz Pirot Mankuri Örgütsel Bağlılıkla İlgili Çalışmaların Erbil Şehri için Konsept Çatı ve Dikey Bibliyometrik Analizi Bahçe Tasarımı Hacı Mehmet Boyraz Fayaz Abdallah Sosyal Bilimlerde İşlevsel Bir Araştırma PV Panelleri Kullanarak Bir Konutun Yöntemi Olarak Süreç Takibi Günlük İhtiyacı Karşılama Esin Kartopu / Firdes Komaç Ahmet Uslu Covid 19 Pandemi Döneminde, Kamu Spotu Coğrafi Etiketli Sosyal Medya Verilerine Kullanımının Halk Sağlığı Açısından Önemi Dayalı Olarak Perge Antik Kentin’deki Turistlerin Mekânsal-Zamansal Davranışları Üzerine Bir Araştırma 15:40 Mehmet Ali Horozoğlu, Emre Or Önder Şahinaslan / Sezer Ersen Ölmez 17:00 Spor Sahalarında Kalp Krizine Bağlı İşletmelerde Sosyal Mühendisliğe Yönelik Meydana Gelen Ölümler ve Bu Ölümler için Davranış Analizi ve Farkındalığın Alınabilecek Önlemler Kazandırılması Murat Kemal Keleş / Aşkın Özdağoğlu / Aydan Gizem Sezer / Aleyna Gündüz / Fatma Yörük Eren Uğur Kemiklioğlu Koagülasyon Cihazi Alternatiflerinin Bazı Auxetic Yapıların Modelleri ve Analizleri OCRA ve MAUT Yöntemleri ile Karşılaştırmalı Analizi Murat Kemal Keleş / Aşkın Özdağoğlu / Aynur Akgül / Müge K. Akın / Fatma Yörük Eren Mutluhan Akın Tedarik Zinciri Yönetimi Açısından Kayseri İli Zeminlerinin Kayma Dalgası Sağlık İşletmeleri için Rutin Biyokimya Hızına Göre Değerlendirilmesi Cihazı Alternatiflerinin ORESTE ile Değerlendirilmesi

2. UŞBK Programı

2. Gün (28.05.2021)

Saatler Oda 1 Oda 2 10:00 Prof. Dr. Teodor Illiev’den Açılış Konuşması 11:00

5. Oturum (Mühendislik - Oturum Başkanı: 5. Oturum (Beşeri Bilimler ve İşletme - Oturum Prof. Dr.Teodor Illiev) Başkanı: Dr. Öğr. Üyesi M. Sedat Bekiroğlu) Teodor Iliev / Ivaylo Stoyanov / Ahmet Toprak / Feyzanur Sağlam Toprak Elena Ivanova / Grigor Mihaylov Gerçek Zamanlı Yüz Tanıma için Yapay Sinir 5G Ağlarinin Geleceğin 6G Mobil Ağlarına Ağlarının Uygulanması Doğru Evrimi: Kavramlar, Hizmetler ve Temel Eğilimler Grigor Mihaylov / Teodor Iliev / Ender Şahinaslan Elena Ivanova / Ivaylo Stoyanov Sosyal Mühendislik Saldırılarında Yeni Çağdaş Mobil Ağlar: Bir Arada Varolma ve Kavram: Koronavirüs Dolandırıcılığı Kesintisiz Aktarımlar Nergiz Soyupak / Çağın Kandemir Çavaş Ahmet Uslu 11:10 Biyodizi Benzerliklerinin Bilgisayar Tabanlı COVID-19 ve Diğer Salgınlara Karşı 12:00 Analizi Sosyal Kırılganlık Endeksinin Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Tabanlı Mekânsal Modellenmesi: Kütahya Örneği Elif Çağda Kandemir Goncagül Balki Yıldız Seri Bitişik Binaların Zemin-Yapı Etkileşimi İnternet Sayfalarının Hazırlanmasında Altında Sismik Performansı İçerik Yönetim Sistemlerinin Rolü, Sağladığı Avantajlar ve İlgili Yazılım Araçlarına Dair Bir İnceleme Özlem İstanbullu Paksoy Önder Şahinaslan / Mustafa Tansel Tekin Fungal, Viral ve Bakteriyel Biyofilmlerde COVID-19’un Restoran ve Kafeler Üzerindeki Biyofilm Oluşumu ve Hayatta Kalma Etkisi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri Mekanikleri 2. UŞBK Programı

2. Gün (28.05.2021)

Saatler Oda 1 Oda 2

6. Oturum (Mühendislik - Oturum Başkanı: 6. Oturum (Sağlık Bilimleri - Oturum Dr. Öğr. Üyesi Merve Özhan) Başkanı: Dr. Öğr. Üyesi Selin Sarılı) Ahmet Toprak / Feyzanur Sağlam Toprak Fatma Nur Can / Nazlı Batar Çevik Metodolojinin Yazılım Geliştirme Sağlık Alanında Öğrenim Gören Üniversite Yaşam Döngüsüne Adaptasyonu Öğrencilerinin Beslenme ve Fiziksel Aktivite Alışkanlıklarının Değerlendirmesi Mesut Pek / Metin Turan Sevda Pınar Mehel Tutuk / Leyla Anıl 12:40 Makine Öğrenmesi Yöntemleri Kullanilarak Özdemir Göl / Pınar Yel / Erdem Göl Meslek 13:30 IMDB Film Yorumlarından Duygu Analizi Yüksekokulunda Okuyan Öğrencilerde Covid-19’a Bağlı Psikolojik Sıkıntının Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi Onur Mencütekin Gizem Köprülülü Küçük Robotik Uygulamalar Üzerine Bir SARS-COV-2 Spike Protein Reseptörü- Meta-Sentez Çalışması Bağlanma Domaininde L18F Mutasyonunun Homoloji Modellemesi Yasemin Özaslan Acil Servis Hemşirelerin İş Güvenliği Mesleki ... Riskleri ve Bildirim Durumları 14:00 Halil Soyal Sağlık Sektöründe Kalite Yönetimi ve İş Güvenliği İlişkisi

7. Oturum (Beşeri Bilimler ve İşletme - Oturum Başkanı: Dr. Öğr. Üyesi Y. Özhan Türker) Mahir Terzi / Serkan Yenal Orta Doğu İnsan Hakları Mahkemesi Üzerine Adnan Akdağ 13:40 Yazılı Tarih Açısından Sümer’de Yasaların 14:40 Kaynağı Özgür Başyiğit Coronavirüs (COVID-19) Salgın Hastalığının Türk Çalışma Yaşamına Etkileri Bağlamında Kısa Çalışma Kavramı 2. UŞBK Programı

2. Gün (28.05.2021)

Saatler Oda 1 Oda 2

7. Oturum (Sağlık Bilimleri - Oturum Başkanı: Dr. Öğr. Üyesi Yeliz Gören) Sevda Pınar Mehel Tutuk / Çağlar Şimşek Sağlık Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin e-Öğrenmeye Yönelik Tutumlarının İncelenmesi Aydın Tosu / Halil İbrahim Biter Ortalama Kalp Hızının Direçli 14:10 Hipertansiyona Etkisi 15:30 Aslı Akyol Gürses / Utku Ogan Akyıldız Tıkayıcı Uyku Apne Sendromunda Subklinik Hipotiroidizm Levent Çavaş / Yağmur Bilgin Zehirli Balık Pterois Volitans’tan Biyoaktif Peptitlerin In Silico Tayini Hazal Aytekin / Hani Alotaibi TGFβ Isoforms Tarafından Mesenşimal Geçişe İlişkin İletişim Yönetmeliği 2. UŞBK Programı

2. Gün (28.05.2021)

Saatler Oda 1 Oda 2

8. Oturum (Eğitim Bilimleri - Oturum Başkanı: Dr. Öğr. Üyesi Evin Doğan) Behsat Savaş / Merve Kuzucu / Nur Selin Argıtlı / Sedef Öztürk / Kübra Aydın Okul Öncesi Programlarının Karşılaştırılması Esmira Kazimova Motivasyon Sorunu Bağlamında Yüksek Öğretimde Yenilik Osama Alkahlout Filistin ve Malezya Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırması 14:40 16:15 Gülşah Saltık Ayhanöz İlköğretim Matematik Öğretmenleri ve Adaylarının Tamamlayıcı Ölçme- Değerlendirme Araçları Hakkındaki Görüşlerinin Karşılaştırılması Mohammadreza Valizadeh Dil Öğretmenlerinin L2 Yazmada Google Klavyeyi Kullanmaya Yönelik Görüşleri Mohammadreza Valizadeh Kapsamlı Yazılı Düzeltici Geribildirimin EFL Öğrencilerinin Yazılı Sözdizimsel Karmaşıklığı Üzerindeki Etkisi 16:30 Dr. Öğr. Üyesi M. Sedat Bekiroğlu’ndan Kapanış Konuşması Abstracts Özetler Abstracts Özetler

CONCEPT ROOF AND VERTICAL GARDEN DESIGNS FOR ERBIL CITY

Assoc. Prof. Dr. Onur Şatır Msc. Darbaz Pirot Mankuri Van Yüzüncü Yıl University [email protected], [email protected]

Urban development is causing environmental and social worries that are makes a risk to human welfare and the sustainability of cities. The new green architecture concepts are being developed to decrease problems by a sustainable and natural way. Roof and vertical greening systems can be defined as structures that allow veg- etation to spread over a building or facade or in- terior wall. These systems are becoming popular with evolving slowly, and acknowledgement on some of their special impacts is required. In the last ten years, the number of studies published in the scientific literature on this topic, especially involving living roof and living walls, has significantly increased. This scientific- in terest has corresponded with an increased and parallel attention by the general public. This scientific interest has agreed with an increased and parallel attention by the general public. Purpose of the study was to develop various applicable concept designs on vertical and roof gardening for Erbil City. In this context, three places were selected for concept designing to be Mayor Office building, Machko tea shop and Erbil Tower Hotel. These places were defined according to the visibility values. Erbil Tower Hotel can be seen from many places and one of the wall is suitable for vertical gardening. May- or office roof is also very good places to monitor the city and it can be used for touristic activities as a view point, and Machko Tea Shop is located next to the historical citadel, and it is a touristic place of Erbil. In this research, a concept roof garden design was suggested and modelled for Mayor Building and Machko tea shop. Addi-

Architecture & Design Mimari ve Tasarım 025 Abstracts Özetler tionally, a simple vertical garden was crated and modelled for Erbil Tower hotel. Results showed that these tree small touches of the city using roof and vertical gardening techniques has been potentials to improve aesthetic and cultural values. Roof and vertical gardening plants for Erbil were defined in a frame of this study.

Keywords: Green roof, Living walls, Sus- tainable construction, Urban ecology, Urban greening.

Architecture & Design Mimari ve Tasarım 026 Abstracts Özetler

LANGUAGE TEACHERS’ PERCEP- TIONS OF USING GOOGLE KEY- BOARD IN L2 WRITING

Dr.Mohammadreza Valizadeh Cappadocia University [email protected]

Despite the growth of research on mobile technologies in educational contexts, research on teachers’ perceptions of mobile technologies still demands further attention. The present study investigated teachers’ perceptions of using Google keyboard (Gboard) in L2 writing. The participants were two teachers who taught 47 intermediate and upper-intermediate Turkish English as a foreign language (EFL) learners. Data were collected from the teachers in which they were asked to keep a teaching journal and report their perceptions of Gboard implementation as well as the most distinctive lexical errors they deemed to emerge in the learners’ writing. Data analyses indicated that the teachers perceived the integration of Gboard into instruction as an effective intervention that assisted with enhancing the spelling accuracy of the learners. The implica- tions of the study have been discussed.

Keywords: Mobile Assisted Language Learn- ing, lexical errors, EFL writing, educational technology, Google keyboard (Gboard), teacher perceptions.

Education Eğitim Bilimleri 027 Abstracts Özetler

THE EFFECT OF COMPREHENSIVE WRITTEN CORRECTIVE FEEDBACK ON EFL LEARNERRS’ WRITTEN SYNTACTIC COMPLEXITY

Dr.Mohammadreza Valizadeh Cappadocia University [email protected]

This quasi-experimental study, using a pretest-intervention-posttest-delayed-posttest design, investigated the effects of two types of comprehensive written corrective feedback strategies: direct corrective feedback (DCF), and metalin- guistic explanation (ME) on L2 learners’ written syntactic complexity. The participants were 90 Turkish EFL upper-intermediate learners, whose L2 proficiency and L2 writing skills were controlled by administering the Oxford Placement Test and the IELTS writing-Task 2 test. They were assigned to three groups: DCF, ME, and NF (i.e., no feedback on grammatical errors). The treatment/control period lasted for five weeks. Every week, each participant wrote an essay of argument-led type in class and then received the specified feedback. No work was done on writing for the two-week interval between the posttest and delayed posttest. Lu’s (2010) web-based L2 Syntactic Complexity Analyser was utilised to calculate the syntactic complexity measures. The MANOVA test revealed the ME group was not significantly different from the NF group. The DCF group significantly outperformed the ME group in the clauses per sentence (C/S) of the texts both in posttests and delayed-posttests. The DCF group also significantly outperformed the NF group in the clauses per T-unit (C/T), complex T-units per T-unit (CP/T), and C/S in posttests, but the positive effect of the DCF on CP/T was not durable after the two-week interval.

Keywords: comprehensive/unfocused written corrective feedback, direct corrective feedback, metalinguis- tic explanation, syntactic complexity, EFL learners.

Education Eğitim Bilimleri 028 Abstracts Özetler

COMPARISON OF PALESTINE AND FİLİSTİN VE MALEZYA MALAYSIA EDUCATIONAL SYSTEMS EĞİTİM SİSTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Osama A. A. Alkahlout Kocaeli University Osama A. A. Alkahlout Kocaeli Üniversitesi [email protected] [email protected] In this study, the historical course of education, educational philosophy, education manage- Bu çalışmada eğitimin tarihsel seyri, eğitim ment, educational levels and teacher training felsefesi, eğitimin yönetimi, eğitim kademel- models are compared with the Palestinian and eri ve öğretmen yetiştirme modelleri yön- Malaysian education systems. In the research, leriyle, Filistin ve Malezya eğitim sistemleri Malaysian and Palestinian education systems karşılaştırılmaktır. Araştırmada Malezya ve were examined, and the relevant literature Filistin eğitim sistemleri incelenmiş, inceleme was used during the examination and research ve araştırma sürecinde ilgili alan yazından process. This study has been prepared with a yararlanılmıştır. Bu çalışma, nitel araştır- qualitative research model and document re- ma modeli ve doküman incelemesi yöntemi view method. The results of the study can be ile hazırlanmıştır. Çalışmanın sonuçları şu summarized as follows: Historically, interest şekilde özetlenebilir: Tarihsel olarak, her iki has not been shown in the development of the ülkede de okul sayısı, öğretmen sayısı, izlenen education system in both countries, such as the sistem, eğitimin finansmanı ve program gibi number of schools, the number of teachers, the eğitim sisteminin geliştirilmesine ilgi göster- system followed, the financing of the education, ilmemiştir. Malezya’da eğitim, Eğitim Bakan- and the program. Education in Malaysia is led lığı olan tek bir kurum tarafından yönetilirken, by a single institution, the Ministry of Educa- Filistin’de (Batı Şeria ve Gazze) Eğitim Bakan- tion, while in Palestine (West Bank and Gaza) lığı’na ek olarak UNRWA vardır. Kudüs’te, there is UNRWA in addition to the Ministry of İsrail Bilgi İdaresi, UNRWA ‘na ek olarak Education. In Jerusalem, the Israel Information eğitimden neredeyse tamamen sorumludur. Si- Administration is almost entirely responsible yasi ve coğrafi faktörler, Malezya’daki eğitimi for education, in addition to the UNRWA. Po- olumlu etkilerken Filistin’de eğitimi olumsuz litical and geographical factors positively affect- etkiledi. Malezya’da ilköğretim düzeyinde- ed education in Malaysia, while negatively af- ki okulların çeşitliliği, okulun eğitim diline fecting education in Palestine. The diversity of bağlıyken, Filistin’de okul için fon sağlayan ku- primary level schools in Malaysia is tied to the ruluşa bağlıdır. Malezya’da üniversiteye girmek school’s language of instruction, while in Pal- için bir hazırlık aşaması var, ancak Filistin’de estine it depends on the funding agency for the böyle bir aşama yok. Filistin’de üniversiteye gi- school. There is a preparatory stage for entering riş, 12. sınıf (Tawjihi) notuna dayanmaktadır. university in Malaysia, but there is no such stage Malezya’daki dil çeşitliliği etnik çeşitlilik ned- in Palestine. University admission in Palestine eniyle bulunmaktadır. Filistin’de sadece Arapça is based on grade 12 (Tawjihi). Language diver- varken, Malezya’da yaklaşık 4 dil var ve bunlar: sity in Malaysia exists due to ethnic diversity. Malayca (Anayasa’ya göre ülkenin resmi dili), While there is only Arabic in Palestine, there İngilizce, Çince, Tamilce. Araştırmacı, eğitim

Education Eğitim Bilimleri 029 Abstracts Özetler are about 4 languages in Malaysia and they are: sisteminin geliştirilmesinde izlediği prosedür Malay (the official language of the country -ac ve yöntemlerde Malezya deneyiminden yarar- cording to the Constitution), English, Chinese, lanmanın gerekliliğini önermiştir. Ayrıca okul- Tamil. The researcher suggested the necessity larda dilsel çeşitliliğe odaklanma ihtiyacını da to benefit from the Malaysian experience in tavsiye etmiştir. the procedures and methods he followed in the development of the education system. It also recommended the need to focus on linguistic diversity in schools. Anahtar kelimeler: Karşılaştırmalı eğitim, eğitim sistemi, Filistin, Malezya. Keywords: Comparative education, education system, Palestine, Malaysia.

Education Eğitim Bilimleri 030 Abstracts Özetler

COMPARISON OF PRESCHOOL OKUL ÖNCESİ PROGRAMLARININ PROGRAMS KARŞILAŞTIRILMASI

Behsat SAVAŞ Behsat SAVAŞ Merve KUZUCU* Merve KUZUCU* Nur Selin ARGITLI Nur Selin ARGITLI Sedef ÖZTÜRK Sedef ÖZTÜRK Kübra AYDIN Kübra AYDIN İzmir Democrasy University İzmir Demokrasi Üniversitesi [email protected] [email protected]

In the research; comparison of Turkey, Unit- Araştırmada; Türkiye ile Amerika Birleşik ed States, Australia, Britain, China, Japan, Devletleri, Avustralya, İngiltere, Çin, Japon- Canada, Finland and Singapore’s preschool ya, Kanada, Finlandiya ve Singapur’da education program in use, is aimed. In this yürürlükte olan okul öncesi eğitim program- study conducted by the document review larının karşılaştırılması hedeflenmiştir. method, similar and different points of the Doküman incelemesi yöntemi ile yapılan country programs discussed with Turkey’s çalışmada, Türkiye okul öncesi programı and interpreted by considering preschool ile ele alınan ülke programlarının benzer ve program. As a result of this research, simi- farklı noktaları ele alınarak yorumlanmıştır. larities and differences were found between Bu araştırmanın sonucunda ülkeler arasında countries. For example; While China adopts benzerlikler ve farklılıklar bulunmuştur. the essentialist understanding of education, Örneğin; Çin esasici eğitim anlayışını ben- all other countries adopt the progressive imserken, diğer tüm ülkeler ilerlemecilik education philosophy. Countries differ ac- eğitim felsefesini benimsemektedir. Ülkeler cording to their population and adminis- nüfus ve idari dağılımlarına göre farklılık trative distribution. Ministries of education göstermektedirler. Çin, Singapur, Japon- and local governments also have a say in the ya’da okul öncesi eğitimin işleyişinde eğitim functioning of preschool education in Chi- bakanlıkları ile birlikte yerel yönetimler de na, Singapore and Japan. The United States, söz sahibidir. ABD, Avustralya ve Kanada Australia, and Canada are divided into states yüzölçümleri bakımdan büyük oldukları because of their large size, and each state’s için eyaletlere ayrılmışlardır ve her eyaletin education ministries and programs are sepa- eğitim bakanlıkları ve programları ayrıdır. rate. In Turkey, UK and Finland, awareness Türkiye, İngiltere ve Finlandiya’da okul of early literacy skills in pre-school education öncesi eğitim programında okuma yazma program exists, but in USA, Australia, Sin- farkındalığı bulunurken, ABD, Avustra- gapore, Canada and China literacy skills are lya, Singapur, Kanada, Çin’de okuma yaz- one of the main targets of curriculum. The ma programın ana hedeflerinden biridir. cognitive, social-emotional, psycho-motor Araştırmadaki ülkelerde yer alan program- and language development of children were larda çocukların bilişsel, sosyal- duygusal, addressed in the programs in the countries psiko-motor ve dil gelişimi ele alınmış ve in the study and multi-directional holistic çok yönlü bütünsel gelişim hedeflenmiştir.

Education Eğitim Bilimleri 031 Abstracts Özetler development is aimed. Bilingual education Singapur, Çin ve Kanada’da iki dilli eğitim is provided in Singapore, China and Canada, verilirken, araştırmadaki diğer ülkelerde ana while education in the mother tongue is pro- dilde eğitim verilmektedir. vided in other countries in the study. Anahtar Kelimeler: Okul öncesi eğitim Keywords: Preschool education program, programı, Amerika Birleşik Devletleri, United States, Australia, England, China, Avustralya, İngiltere, Çin, Japonya, Kanada, Japan, Canada, Finland, Singapore. Finlandiya, Singapur.

Education Eğitim Bilimleri 032 Abstracts Özetler

COMPARISON OF PRIMARY MATHEMATICS TEACHERS AND CANDIDATES ‘ VIEWS ON COMPLEMENTARY MEASUREMENT AND EVALUATION TOOLS

Dr. Gülşah SALTIK AYHANÖZ Akşemseddin Science and Art Center, MEB [email protected]

As of 2004, educational programs in Turkey have been reorganized and designed according to constructivist understanding. Modern-innovative methods and techniques are included in the reorganized curriculum as ways to access knowledge. Among the contemporary approaches within the scope of measurement and evaluation in the curriculum, there are complementary measurement and evaluation tools. The study was conducted with 12 primary school mathematics teachers and 6 primary mathematics teacher candidates living in Niğde. How primary school mathematics teachers and their candidates evaluate the subject of complementary assessment and evaluation; It has been examined and compared in various dimensions such as awareness, competence, and suggestions for use. The planned study was conducted through semi-structured interviews consisting of 8 questions as a special case study focusing on qualitative data. In the study, oral interviews were conducted with the help of remote interview tools due to the pandemic. As a result of the interviews, no difference was found in terms of awareness, competence, use of complementary assessment and evaluation tools in terms of demographic characteristics of primary school mathematics teachers and pre-service teachers, and it was determined that there was a difference according to education level and length of service. In the study, it was found that both primary mathematics teacher candidates and primary mathematics teachers lack knowledge about the

Education Eğitim Bilimleri 033 Abstracts Özetler concept-importance of complementary measurement and evaluation and the application of tools that can be used. In this context, it is considered necessary for teachers to have sufficient knowledge and skills for measurement evaluation in order to make healthy decisions about students in the education process and to increase the overall success of students. In order to increase complementary measurement and evaluation activities, it was concluded that it would be useful to increase the awareness of both teachers and candidates about the importance of using these tools. When teachers were asked what additional measurement and evaluation tools they used in their lessons, the majority of teachers stated that they did not use these tools. It has been revealed that teachers who use complementary measurement and evaluation tools in their lessons use performance task, project task, word association test, diagnostic branched tree, structured grid, portfolio interview tools. As a result of the interviews, both teachers and pre-service teachers feel inadequate about complementary assessment and evaluation tools and their use. Candidates for teachers stated that they theoretically know complementary measurement and evaluation tools, but do not know how to apply them, they are not able to use these tools when they start their mission. It is believed that conducting practical studies in measurement and evaluation courses given in undergraduate education will be a guide for teachers who are just starting the profession. Teachers have stated that they face deficiencies such as lack of materials, inappropriate classroom environment and lack of resources during the use of complementary measurement and evaluation tools in their courses, and it has been concluded that by eliminating these deficiencies, teachers can be allowed to choose these tools more.

Keywords: Awareness, primary mathematics teacher, mathematics education, complementary measurement and evaluation.

Education Eğitim Bilimleri 034 Abstracts Özetler

INNOVATION IN MY HIGHER MOTIVASYON SORUNU EDUCATION IN CONNECTING THE BAĞLAMINDA YÜKSEK ÖĞRETİMDE MOTIVATION PROBLEM YENILIK

Esmira Kazımova Esmira Kazımova Azerbaycan Bakü Eurasia College Azerbaycan Bakü Eurasia Koleji [email protected] [email protected]

One of the most popular and current issues Modern koşullarda yüksek öğretimde tartışılan discussed in higher education in modern condi- en popüler ve güncel konulardan biri, eğitim tions is the promotion of innovations in educa- faaliyetlerinde yeniliklerin tanıtılmasıdır.Bu tional activities.This topic is about progressive konu, ilerici formların, yöntemlerin, araçların, forms, methods, tools, instructional technolo- öğretim teknolojilerinin vb. tanıtılması gibi gies etc. It touches on many aspects and topics birçok yöne ve konuya değinmektedir. Bugün, such as its introduction. Today, Azerbaijani Azerbaycan üniversiteleri ve kolejleri interaktif universities and colleges are actively involved öğretim yöntemlerinin, modern bilgi tekno- in the application of interactive teaching meth- lojilerinin uygulanmasında aktif olarak yer ods, modern information technologies, but the almaktadır, ancak onların yenilikçi potansi- effectiveness of real steps to increase their inno- yelini artırmak için gerçek adımların etkinliği vative potential remains rather low. oldukça düşük kalmaktadır.

The traditional higher education paradigm, Öğrenciler tarafından bilginin ve sosyal rol which focuses on the assimilation of knowledge standartlarının özümsenmesine odaklanan and social role standards by students, continues geleneksel yüksek öğretim paradigması, ulusal to dominate despite the pronouncement and eğitimin gelişmesine yönelik birçok yeni fikir recognition of many new ideas and concepts ve kavramın bilimsel topluluk tarafından ilan for the development of national education by edilmesine ve tanınmasına rağmen baskın ol- the scientific community.The main idea of the maya devam etmektedir.Eğitimdeki hümanist humanist approach in education is that the for- yaklaşımın ana fikri, bir kişinin oluşumunun mation of a person is a process initiated by the kişinin kendisi tarafından başlatılan bir süreç person herself, because the desire for self-reali- olduğudur, çünkü kendini gerçekleştirme arzu- zation is initially embedded in her. su başlangıçta onun içine yerleştirilmiştir. Bu yaklaşıma dayanan pedagojik aktivite reaktif Pedagogical activity based on this approach is değildir ve büyük ölçüde stokastiktir, çünkü bu non-reactive and largely stochastic because it is veya o bireyin hangi gelişim yolunu seçeceğini impossible to predict in advance which develop- önceden tahmin etmek imkansızdır. Bu hem ment path this or that individual will choose. öğrenciler, hem de öğretmenler için geçerlidir. This applies to both students and teachers. Hümanist bir paradigma temelinde inşa edilen The transition to an innovative higher edu- yenilikçi bir yüksek öğretim modeline geçiş, cation model built on the basis of a humanist öğrencileri standart olmayan, alışılmadık görev- paradigm requires the creation of a fundamen- leri çözmek için bağımsız olarak arama, analiz tally new educational environment that motive kullanma konusunda motive eden temelde

Education Eğitim Bilimleri 035 Abstracts Özetler vates students to search, analyze and use inde- yeni bir eğitim ortamının yaratılmasını gerek- pendently to solve non-standard, unusual tasks. tirir. Bu problem ifadesinin sadece öğrenciler için değil, öğretmenler için de geçerli olduğunu For a university teacher to truly realize her po- unutmayın. Öğrencilerin yaratıcı potansiyeli- tential, she must truly feel the high prestige of nin gelişmesi ancak sürekli kendini geliştirmeye her profession, her own importance. Unfortu- çalışan bir öğretmen tarafından sağlanabilir. nately, the attitude towards the teacher that exists in the state and therefore in the university Bir üniversite öğretmeni potansiyelinin gerçek- creates completely different feelings in him and ten tam olarak gerçekleştirilmesi için, mesleği- does not contribute to the development of his nin yüksek prestijini, kendi önemini gerçekten innovative potential. hissetmesi gerekir.Ne yazık ki, eyalette ve buna bağlı olarak üniversitede var olan öğretmene Keywords: innovative potential, innovative de- karşı tutum, onda tamamen farklı duygular velopment, motivation. oluşturur ve onun yenilikçi potansiyelinin gelişmesine katkıda bulunmaz.

Anahtar kelimeler: yenilikçi potansiyel, yeni- likçi gelişim, motivasyon.

Education Eğitim Bilimleri 036 Abstracts Özetler

PHYSICAL DAMAGE STUDY OF V-SHAPE RACEWAY PROFILE IN LINEAR MOTION GUIDEWAY SYSTEM

Özdoğan Karaçalı Istanbul University [email protected]

This research aims to study the effects of X50CrMoV15 material characteristics, the geo- metrical shape, fatigue behavior of linear motion (LM) guide raceway based on the mechanical properties. LM system is the self-supporting and aligning rail used for welding, painting, drilling machines etc. Dynamic behaviors are key features of the LM guide raceway system. These structural and formal features in harsh working conditions may shorten the life of linear system. This research determines the evaluation of the mechanical structural static-dynamic performance under moment loads of LM raceway pairs with experimental and computational finite element models. To improve the efficiency, the nonlinear relation between the contact force and the material deformation model of von Mises stress-yield criterion was developed by the LS- DYNA-ANSYS v.19 and proved with statics experiment. The effect of numerical analysis was determination of strains and stresses in working part of the LM system raceway for damage. Results of analysis indicate diverse values of strains and stress distribution in the material. The friction force can be determined using the upper and lower boundaries of different materials to choose from. The propos- al of current study may provide a reference to create the precise dynamics model of v-raceway. The investigation results displayed a significant correlation between material combinations, linear motion guide raceway loading and fatigue behavior. From the analysis of the experimental results, it may be concluded that the outcome of

Engineering Mühendislik 037 Abstracts Özetler a real fatigue test was identical to the computational simulation data.

Keywords: Linear systems, raceway, material characterization, damage analysis, von-Mises ctriteria.

Engineering Mühendislik 038 Abstracts Özetler

DIE TEMPERATURE EFFECTS ON BİRİNCİL GERİ DÖNÜŞÜM THE MECHANICAL AND PHYSICAL PLASTİK HAMMADDELERDE PROPERTIES OF PRODUCTS OF KALIP SICAKLIĞININ ÜRÜNLERİN PRIMITIVE RECYCLE PLASTIC MEKANİK VE FİZİKSEL BASIC MATERIALS ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

Fevzi AKGÜL* Fevzi AKGÜL* Remzi VAROL Remzi VAROL Süleyman Demirel University Süleyman Demirel Üniversitesi [email protected] [email protected]

In this study, the effects of mold tempera- Bu çalışmada birincil geri dönüşüm plastik ture on mechanical and physical properties of hammaddelerde kalıp sıcaklığının ürün- products in primary recycling plastic raw ma- lerin mekanik ve fiziksel özelliklerine et- terials were determined by experimental stud- kileri deneysel çalışmalarla belirlenmeye ies. Polypropylene (PP) and Acrylonitril buta- çalışılmıştır. Hammadde olarak Polipro- dien sythene (ABS) polymers were used as raw pilen (PP) ve Akrilonitril bütadien stiren materials. For this purpose, mold design con- (ABS) üzerinde çalışılmıştır. Bu amaçla taining towing, bending and hardness samples plastikler için çekme, üç nokta eğme ve sert- for plastics was started, flow analyzes were lik numuneleri hazırlamak amacıyla kul- made with Autodesk Moldflow program and lanılacak kalıbın tasarımına başlanmış, Au- the filling profile, gas formation zones, mold todesk Moldflow programı ile akış analizleri closure tonnage, ironing pressure values were yapılarak ürünün dolum profili, gaz oluşumu determined. Products and paths are designed olan bölgeler, kalıp kapama tonajı, ütüleme according to analysis. Mold parts are manu- basınç değerleri belirlenmiştir. Ürün ve yol- factured according to the designed model. The luk sistemi akış analizleri dikkate alınarak parts produced are assembled and checked ac- tasarlanmıştır. Tasarlanan modele göre kalıp cording to the design. Raw materials are mixed parçaları imalatı yapılmıştır. Hammaddel- by weighing on precision balance as 80% origi- er %80 orijinal, %20 kırma olarak hassas nal, 20% crushing. Mold conditioner was used terazide tartılarak karıştırılmıştır. Kalıp sı- to adjust the mold temperature and controlled caklığını ayarlamak için kalıp şartlandırıcısı with thermodulator placed in the mold. The kullanılmış ve kalıba yerleştirilen termokupl necessary parameters are entered into the ma- ile kontrol edilmiştir. Gerekli işlem parame- chine and samples are printed. On the samples treleri esas alınarak numuneler imal edilm- taken, pull, tilt and hardness experiments were iştir. Bu numuneler kullanılarak çekme, üç conducted. As a result of experimental stud- nokta eğme ve sertlik deneyleri yapılmıştır. ies, when the results for all raw materials were Deneysel çalışmalar sonucunda, tüm ham- examined, no significant effect of mold tem- maddeler için sonuçlar incelendiğinde, peratures on primary recycling raw materials ürünün mekanik özellikleri açısından, kalıp was observed in terms of the strength values of sıcaklıklarının birincil geri dönüşüm ham- the product. As a result of the data obtained, maddeleri üzerinde, önemli bir etkisi gözlen- mold temperature 50°C for Polypropylene and memiştir. Elde edilen veriler sonucunda Poli-

Engineering Mühendislik 039 Abstracts Özetler

60°C for Acrylonitril butadien sythene were propilen malzeme için 50°C ve Akrilonitril found to be suitable. bütadien stiren için 60°C değerleri en uygun kalıp sıcaklığı olarak belirlenmiştir. Keywords: Acrylonitril butadien stirer, Re- cycling, Mold temperature, Plastic Injection, Anahtar Kelimeler: Akrilonitril bütadien Polypropylene. stiren, Geri dönüşüm, Kalıp sıcaklığı, Plastik Enjeksiyon, Polipropilen.

Engineering Mühendislik 040 Abstracts Özetler

EVOLUTION OF 5G NETWORKS TOWARDS THE FUTURE 6G MOBILE NETWORKS: CONCEPTS, SERVICES AND KEY TRENDS

Teodor Iliev Elena Ivanova Ivaylo Stoyanov University of Ruse

Grigor Mihaylov University of Telecommunications and Post [email protected]

With the deployment of the 5G in wireless communications, the researchers’ interest is focused on the sixth generation networks. This forthcoming generation is expected to replace the 5G network by the end of 2030. Artificial intelligence is one of the leading technologies in 5G, beyond 5G, and future 6G networks. Intelligence is endowing the tendency to throw open the capabilities of the 5G networks and the future 6G mobile wireless networks by leveraging the universal infrastructure, open network architectures, software-defined networking, network function virtualization, multi-access edge comput- ing, vehicular network, etc. This discussion is aimed at providing, in a comprehensive manner, how artificial intelligence can be in- tegrated into different applications and finally we analyse and discuss the opportunities and main technical challenges of the wireless communication standards and present novel approaches and recent results that will encour- age the development and implementation of the sixth generation networks.

Keywords: Artificial intelligence, 5G, 6G, mmWaves.

Engineering Mühendislik 041 Abstracts Özetler

MEETING THE DAILY NEEDS OF A DWELLING USING PV PANELS

Fayaz Abdallah* Numan S. Çetin Fırat Salmanoğlu Ege University

Phil-Jacques ALPHONSE Erciyes University [email protected]

In this study we will focus on photovoltaic systems in Antsiranana (also known as Diego Suarez). Antsiranana (Diego Suarez) is a city located in the northern part of Madagascar. We choose this city because of its several advantage such as the location, geographical sun radiation, weather conditions and climate zone. Our main aim is to present the solar exploitation to the local habitants to solve the energy problem in their households.

In order to achieve this study, we have presented the theoretical, geographical, and the technical overviews of the study site. We have also used the information available on the website of PVGIS, Global Solar Atlas and the software RETScreen Expert and have commented the results.

Keywords: Antsiranana, Madagascar, advantage, weather conditions, climate zone.

Engineering Mühendislik 042 Abstracts Özetler

INNOVATIVE EXPLORATION ON MODULAR BELT CONVEYOR TRANSPORTATION MECHANISIM BY DEFORMATION, VON-MISES STRESS MECHANICAL AND CFD ANALYSIS IN MATERIAL HANDLING

Özdoğan Karaçalı İstanbul University [email protected]

Conveyor systems, which are generally used in material handling in many sectors of the global industry, especially in the food, mining, and agricultural industries provide high performance and ease of work in machines. The objective of this research is to analyze analytically a belt conveyor to maintain material transfer by mechan- ic modeling. The conveyor forced by the pulling power while the material being transported. Re- sult of the stresses during the operation caused by the pulling force, wear on the drive drum or chain gears and fractures, deformation, fails in the shaft are observed. Modeling method of the conveyor according to design criteria of material strength that will reduce the stresses of the drive drum and shaft was also considered. In order to achieve the purpose of the study, Finite element method (FEA) was used for structural analysis by ANSYS v20. In this research, the conveyor belt under study is divided into a finite number of elements by calculating the mass of each element. Computational Fluid Dynam- ics (CFD) was accomplished for realization of realist airflow velocity and pressure analysis to model belt conveyor. The effect of FEA and CFD in ANSYS software, analysis of optimum design results, to achieve the purpose of optimum design has a certain proving importance to optimize the actual conveyor structure. The results of mechanical information analysis obtained in the computational environment were

Engineering Mühendislik 043 Abstracts Özetler examined and an evaluation was presented for the improvement of conveyor system for design- ers and manufacture engineers.

Keywords: Belt conveyor, finite element analysis, ANSYS.

Engineering Mühendislik 044 Abstracts Özetler

CONTEMPORARY MOBILE NETWORKS: COEXISTENCE AND SEAMLESS TRANSMISSIONS

Grigor Mihaylov University of Telecommunications and Post

Teodor Iliev Elena Ivanova Ivaylo Stoyanov University of Ruse [email protected]

The initial introduction of new generation of mobile communications technologies is typi- cally done in high traffic density areas and with high requirements for new service capabilities. This is followed by gradual further construction, which may be more or less rapid depending on the strategy of the operator. During this, a combination of new and legacy technologies will provide ubiquitous coverage of the operator network, with devices constantly moving out and out of the areas covered by the new technology. Therefore, seamless transmission between new and outdated technology is a key require- ment. A new era is emerging, which requires the development of evolved network technology. The infrastructure must be ready and face the next-generation services and demands. We not only need to develop our inheritance system to be more competitive, but we also need new troublemaking ideas to secure the 5G market and ensure growth in the future. In fact, we need to take an active position to be ready for making history of 5G.

Keywords: Fifth-Generation (5G), New Radio network, Mobile communication systems.

Engineering Mühendislik 045 Abstracts Özetler

ADAPTATION OF AGILE METHODOLOGY TO THE SOFTWARE DEVELOPMENT LIFE CYCLE

Ahmet Toprak Feyzanur Sağlam Toprak Türkiye Finans Katılım Bank [email protected]

With the increase of technological developments, different approaches and techniques have started to emerge in the software world. The goal of most of these approaches is to automate processes to minimize human intervention in the software lifecycle. At this point, DevOps tools are frequently used, especially in coding and dissemination. DevOps is a software development method that emphasizes communication, collaboration, integration, automation and collaboration between software developers and information technology professionals. It plays an important role in eliminating the conflicts between software development and operation. Another important concept in the software life cycle is agile software development methodology. Agile software development methodology is in a position to complement DevOps processes. At the same time, it ensures flexible and effective management of the planning department, which is one of the most important steps in the software development life cycle. Agile software development methodology is based on these flexibilities. In certain periods of the project, adding-removing operations can be done easily in the project plan according to the need. In addition, it is possible that new needs will arise during working times, which are generally called “Sprint”, especially in projects carried out in large scale organizations. In such cases, the project plan will need to be revised quickly and completely so that the project does not fail. For this reason, agile software transformations have been

Engineering Mühendislik 046 Abstracts Özetler made in most corporate organizations recently. In other software development methodologies, a project analysis is usually made at the beginning of the project and adheres to this plan. The project plan is not flexible and it is very difficult to add or remove it if a new need arises. In case of addition-removal, the project usually fails. In this study, structural emphasis will be given to the factors necessary for the implementation of the Agile software development methodology, the problems that may arise with the use of this methodology, and the impact of the agile software development methodology on the software development life cycle (SDLC).

Keywords: Agile methodology, DevOps, Scrum, Software development life cycle.

Engineering Mühendislik 047 Abstracts Özetler

APPLYING ARTIFICIAL NEURAL NETWORKS FOR REAL TIME FACE RECOGNITION

Ahmet Toprak Feyzanur Sağlam Toprak Türkiye Finans Katılım Bank [email protected]

Face recognition studies have gained a very good momentum in recent years. Face recognition is a problem that has been the subject of many researches in the field of computer science, especially for human computer communication and biometrics. With the introduction of smart devices, smart homes, IoT (Internet of Things) devices and such products into our lives, the use of facial recognition tools will continue to increase day by day. In this article, face recognition process was performed using photographs from different databases consisting of photographs taken in different standards and the results obtained were evaluated comparatively. The study has been developed for use in all kinds of public, private institutions, companies, factories, business houses, offices, private departments, elevators, sites, plazas and hotels. First of all, a general research has been done on face recognition. Many face recognition techniques and algorithms have been reached, the most important of these have been mentioned. The face recognition system has been approached in two dimensions and a solution has been tried to be found in this regard. First, the face detection infrastructure was designed. The OpenCvSharp Framework of the OpenCv library was used to detect the sections of the face. MSSQL product of Microsoft company was used as database. FaceSDK library was used to detect facial features. For the training of the found points, the delta rule of artificial neural networks was applied. For this purpose, three

Engineering Mühendislik 048 Abstracts Özetler different database applications were used in the training and testing phase of the program. Different performance rates have been obtained from these databases. In order to achieve a more general performance rate, equal number of photos were taken from three databases and training was carried out with the same number of iterations. As a result, the success rate was 49% for the first database, 90% for the second database, and 91% for the third database. Compara- tive evaluations of these results are also shared.

Keywords: Artificial neural networks, Face detection, Face recognition, FaceSDK, OpenCV.

Engineering Mühendislik 049 Abstracts Özetler

A STUDY ON THE SPATIO-TEMPORAL COĞRAFİ ETİKETLİ SOSYAL MEDYA BEHAVIOR OF TOURISTS IN VERİLERİNE DAYALI OLARAK PERGE PERGE ANCIENT CITY BASED ON ANTİK KENTİN’DEKİ TURİSTLERİN GEOTAGGED SOCIAL MEDIA DATA MEKÂNSAL-ZAMANSAL DAVRANIŞLARI ÜZERİNE BİR Ahmet USLU ARAŞTIRMA Kütahya Dumlupınar University Ahmet USLU [email protected] Kütahya Dumlupınar Üniversitesi

Analysis of spatial behavior and movement pat- [email protected] terns of tourists is extremely important for the management of tourism destinations. Data on Turistlerin mekânsal davranışlarının ve hare- the spatial-temporal distribution of visitors is ket kalıplarının analizi, turizm destinasyon- needed to monitor tourist destinations, measure larının yönetimi için son derece önemlidir. visitor carrying capacities, and develop conserva- Turistik destinasyonların izlenmesi, ziyaretçi tion plans. However, the tourist destinations of taşıma kapasitelerinin ölçülmesi ve koruma visitors spatial-temporal patterns of behaviour, planlarının geliştirilmesi için ziyaretçilerin to obtain information about current surveys, mekânsal-zamansal dağılımına ilişkin verilere interviews, Global Positioning System (GPS) ihtiyaç duyulmaktadır. Bununla birlikte, tur- technology or the use of traditional tools such istik destinasyonlarda ziyaretçilerin mekân- as counters are often laborious, time consuming sal-zamansal davranış kalıpları hakkında gün- and costly. To overcome these difficulties, social cel bilgiler edinmek için anketler, mülakatlar, media services, Flickr, Twitter, and Instagram, küresel konumla sistemi (GPS) teknolojileri such as location-based photo-sharing applica- veya sayaçlar gibi geleneksel araçları kullanmak tions, to analyze visitor behavior and their ac- genellikle zahmetli, zaman alıcı ve maliyetlidir. tivities, free images and metadata that consists Bu zorlukların üstesinden gelmek için sosyal of a geographic reference, provides a rich source medya hizmetleri Flickr, Twitter ve Instagram of crowdsourced data. These geotagged photos, gibi konuma dayalı fotoğraf paylaşım uygulama- where time and location information (latitude ları, ziyaretçilerin davranışlarını ve faaliyetlerini and longitude coordinates) are embedded, allow analiz etmek için coğrafi referanslı görüntüler ve the user to extract spatial-temporal motion tra- meta verilerden oluşan ücretsiz, zengin bir kitle jectories. In this study, an approach was present- kaynaklı veri kaynağı sağlamaktadır. Zaman ed with the aim of analyzing the spatial-temporal ve konum bilgilerinin (enlem ve boylam koor- behavior patterns of tourists based on geotagged dinatları) gömülü olduğu bu coğrafi etiketli Flickr photos and discovering the popular places fotoğraflar, kullanıcının mekânsal-zamansal that tourists are most interested in during their hareket yörüngelerinin çıkarılmasına imkân visit. The approach includes the collection of tanımaktadır. Bu çalışmada, coğrafi etiketli geotagged data using python-based APIs (appli- Flickr fotoğraflarına dayalı olarak turistlerin cation programming interface), spatial-temporal mekânsal-zamansal davranış kalıplarının an- analysis of data, and mapping in a Geographic alizi ve turistlerin ziyaretleri boyunca en çok Information Systems (GIS) environment. 4321 ilgilendikleri popüler yerlerin keşfi amacıyla bir geotagged photos of the ancient city of Perge, yaklaşım sunulmuştur. Yaklaşım python tabanlı

Engineering Mühendislik 050 Abstracts Özetler shared by visitors on the Flickr platform be- API’ler (Uygulama Programlama Arayüzü) kul- tween 2010-2021, are presented in the form of lanılarak coğrafi etiketli verilerin toplanması, spatial-temporal density graphs, tables and heat verilerin mekânsal-zamansal analizi ve Coğrafi maps using annual, monthly and daily temporal Bilgi Sistemleri (CBS) ortamında haritalanması changes. As a result of GIS-based spatial analy- aşamalarını içermektedir. Ziyaretçiler tarafın- sis, it was found that the Basilica structure is the dan 2010-2021 tarihleri arasında Flickr platfor- most interesting and the Palaestra structure is munda paylaşılan, Perge Antik Kenti’ne ait 4321 the least interesting tourist place in the ancient adet coğrafi etiketli fotoğrafın yıllık, aylık ve city of Perge. Statistical analysis showed that günlük zamansal değişimlerden yararlanılarak the most geotagged photo sharing was done in mekânsal-zamansal yoğunluk grafikler, tablolar 2019 as a year, in September as a month, in the ve ısı haritaları şeklinde sunulmuştur. CBS ta- autumn season seasonally and in the afternoon banlı mekânsal analiz sonucunda, Perge Antik as a temporal slice. The study revealed the appro- Kentin’de, Bazilika yapısının en ilgi çekici, Pa- priateness of using geotagged photos shared on laestra yapısının ise en az ilgi çekici turistik yer location-based social networking platforms to olduğu görülmüştür. İstatiksel analiz, en çok infer meaningful information about the spatio- coğrafi etiketli fotoğraf paylaşımının yıl olarak temporal movement of tourists and their visiting 2019 yılında, ay olarak Eylül ayında, mevsimsel behavior at attractions. In addition, the study olarak sonbahar mevsiminde ve zamansal dilim makes major contributions to tourism research- olarak öğleden sonra yapıldığını göstermiştir. ers to better understand tourist behavior, devel- Çalışma, konum tabanlı sosyal ağ platform- op sustainable tourism industries, and properly larında paylaşılan coğrafi etiketli fotoğrafların, address the needs of tourist destinations. turistlerin mekânsal-zamansal hareketi ve ilgi çekici turistik noktalardaki ziyaret davranışları Keywords: Geo-tagged photos, Spatio-tempo- hakkında anlamlı bilgiler çıkarmak için kul- ral analysis, GIS, Tourism, Flickr. lanımının uygunluğunu ortaya koymuştur. Ayrı- ca çalışma, turist davranışını daha iyi anlamak, sürdürülebilir turizm endüstrileri geliştirmek ve turistik destinasyonların ihtiyaçlarını doğru bir şekilde ele almak için turizm araştırmacılarına büyük katkılar sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Coğrafi etiketli fo- toğraflar, Mekânsal-zamansal analiz, CBS, Turizm, Flickr.

Engineering Mühendislik 051 Abstracts Özetler

MODELING AND ANALYSIS OF BAZI AUXETIC YAPILARIN SEVERAL AUXETIC STRUCTURES MODELLERİ VE ANALİZLELERİ

Aydan Gizem Sezer Aydan Gizem Sezer Aleyna Gündüz Aleyna Gündüz Uğur Kemiklioğlu Uğur Kemiklioğlu Doğuş University Doğuş Üniversitesi [email protected] [email protected]

The technology aims to respond to ever in- Her geçen gün artan ihtiyaçlara cevap ver- creasing needs day by day is in a progressing meyi amaçlayan teknoloji, giderek gelişen bir development. One of the basic and most im- gelişmedir. Teknolojinin temel ve en önemli portant components of technology is material. bileşenlerinden biri malzemedir. Günümüzde, Nowadays, as an alternative to conventional geleneksel mühendislik malzemelerine alterna- engineering materials, multi-functional new tif olarak, mevcut malzemelere yeni özellikler generation competitive materials are obtained ekleyerek veya mevcut veya geleceğin talepleri- by adding new features to existing materials ni karşılamak için yeni malzemeler geliştirerek or developing new materials to meet the de- çok işlevli yeni nesil rekabetçi malzemeler elde mands of the present or future. In this report, edilmektedir. Bu raporda, negatif Poisson oranı the negative Poisson’s ratio (auxetic) materials (auxetic) materyalleri son zamanlarda en yay- are one of the most widespread reserch subjects gın araştırma konularından biridir. Yardımcı recently. Auxetic materials are endowed with a malzemeler, sağduyuyla çelişen bir davranışa behavior that contradicts common sense, when sahiptir, eksenel bir gerilme yüküne maruz subjected to an axial tensile load they increase kaldıklarında enine boyutlarını arttırırlar. their transverse dimension. In case of a com- Bir sıkıştırma yükü durumunda, enine boyut- pression load, they reduce their transverse di- larını azaltırlar. Sonuç olarak, bu malzemeler mension. Consequently, these materials have a bu yönde negatif bir Poisson oranına sahip- negative Poisson’s ratio in such direction. In the tir. Çalışmada beş yardımcı yapı tasarlanmış, study, five auxetic structures are designed, their mekanik özellikleri Ansys tezgahı ile ince- mechanical properties are explored via Ansys lenmiştir. Sonlu Elemanlar yöntemi (FEM) Workbench. After the Finite Element Method analizinden sonra, re-entrant star 4-n, düşük (FEM) analysis, re-entrant star 4-n is the most değerlere sahip olduğu için en uygun olanıdır. suitable because it has low values. It presents the Deformasyon davranışlarını açıklayan teorileri theories that explain their deformation behav- sunar ve iç yapının temsil ettiği önemli rolü or- ior and reveals the important role represented taya çıkarır. Mekanik özellikleri araştırılmış ve by tbe internal structure. Their mechanical bu malzemeler için bazı potansiyel uygulamalar properties are explored and some potential ap- gösterilmiştir. plications for these materials are shown. Anahtar Kelimeler: Auxetic, Poisson Keywords: Auxetic, Poisson’s Ratio, Science. Oranı, Bilim.

Engineering Mühendislik 052 Abstracts Özetler

NEW CONCEPT IN SOCIAL SOSYAL MÜHENDİSLİK ENGINEERING ATTACKS: SALDIRILARINDA YENİ KAVRAM: CORONAVIRUS SCAMS KORONAVİRÜS DOLANDIRICILIĞI

Ender Şahinaslan Ender Şahinaslan BT Yönetişim BT Yönetişim [email protected] [email protected]

Social engineering is an art of deception. The Sosyal mühendislik bir aldatma sanatıdır. target of the attack is people and knowledge. Saldırının hedefinde insan ve bilgi vardır. Attackers use the weaknesses in human behav- Saldırganlar insan davranışındaki zaafları ior to seize the desired information and related kullanarak istenilen bilgi ve ilgili sistemleri systems. The biggest weapon of cyber attack- ele geçirirler. Siber saldırganların en büyük ers is their use of language that creates fear, silahı korku, tehdit ve panik oluşturan bir dil threat and panic. Thus, by triggering exciting kullanmalarıdır. Böylece heyecan verici duygu- emotions, they force the target person to make ları tetikleyerek hedefteki insanı psikolojik mistakes by keeping them under psychological baskı altında tutarak hata yapmaya zorlarlar. pressure. As a result of such actions, they harm Bu tür eylemler sonucunda elde etikleri bilg- the basic qualities of “confidentiality”, “integri- ilerin korunması gereken ‘gizlilik’, ‘bütünlük’ ty” and “accessibility” that need to be protect- ve ‘erişilebilirlik’ temel niteliklerine zarar ver- ed. Depending on the type and nature of this irler. Bu bilginin tür ve niteliğine bağlı olarak information, it may cause many negative finan- telafisi güç maddi ve manevi pek çok olumsuz cial and moral consequences that are difficult sonuçlar doğurabilir. Siber saldırılara karşı to compensate. In the security measures to be alınacak güvenlik önlemlerinde teknik koruma taken against cyber-attacks, human weakness, kadar güvenlikte en zayıf halka olarak bilinen known as the weakest link in security, should insan zafiyeti de göz önünde tutulmalıdır. Si- be taken into consideration as well as techni- ber güvenlik farkındalık eğitimlerinde güncel cal protection. Current social engineering at- sosyal mühendislik saldırıları önemli yer tutar. tacks have an important place in cyber security awareness trainings. Bu çalışmada, günün koşullarına göre evirilen sosyal mühendislik saldırılarından koronavirüs In this study, the results of the investigation on dolandırıcılığı üzerine gerçekleştirilen incele- coronavirus scams, one of the social engineer- menin sonuçları paylaşılacaktır. ing attacks that have evolved according to the conditions of the day, will be shared. Anahtar Kelimeler: Sosyal Mühendislik, Siber Saldırı, Koronavirüs Dolandırıcılığı, Keywords: Social Engineering, Cyber Attack, Güvenlik Farkındalığı. Coronavirus Scams, Security Awareness.

Engineering Mühendislik 053 Abstracts Özetler

GEOGRAPHICAL INFORMATION COVID-19 VE DİĞER SALGINLARA SYSTEMS (GIS) BASED SPATIAL KARŞI SOSYAL KIRILGANLIK MODELING OF THE SOCIAL ENDEKSİNİN COĞRAFİ BİLGİ VULNERABILITY INDEX TO SİSTEMLERİ (CBS) TABANLI COVID-19 AND THE OTHER MEKÂNSAL MODELLENMESİ: PANDEMIC: THE CASE OF KÜTAHYA KÜTAHYA ÖRNEĞİ

Ahmet USLU Ahmet USLU Kütahya Dumlupınar University Kütahya Dumlupınar Üniversitesi [email protected] [email protected]

The coronavirus (COVID-19) disease, which Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan, kısa bir emerged in Wuhan, China and affected the süre içerisinde tüm dünyayı etkileyen koro- whole world in a short time, has become a navirüs (COVID-19) hastalığı, salgının hızlı global health problem due to the rapid spread şekilde yayılması sebebiyle küresel bir sağlık so- of the epidemic. Recent reports of coronavirus runu haline gelmiştir. Koronavirüs hastalığının disease on morbidity and mortality, adequate morbidite ve mortalitesine ilişkin son raporlar, access to medical services, transportation, and yeterli tıbbi hizmetlere, ulaşım ve beslenmeye have access to nutrition due to the fact that so- erişememeleri nedeniyle sosyal açıdan kırılgan cially vulnerable groups (older adults, people gruplar (yaşlı yetişkinler, yoğun nüfuslu bölge- who live in densely populated areas, people of lerde yaşayan insanlar, düşük sosyoekonomik low socioeconomic status, immigrants and mi- statüye sahip insanlar, göçmenler ve azınlıklar) norities) that indicate a higher risk of health için sağlık sorunları riskinin daha yüksek old- problems. In this context, it is very important uğunu göstermektedir. Bu çerçevede sağlık to calculate the social vulnerability index of the araştırmalarında, özellikle tıbbi acil durumlar society by using indicators such as age, gender, ve tahliye planlaması süreçlerinde bireylerin health, income, employment status, race, and yaş, cinsiyet, sağlık, gelir, çalışma durumu, ırk, ethnicity in health research, especially in med- etnik gibi göstergeler kullanılarak toplumun ical emergencies and evacuation planning pro- sosyal kırılganlık endeksinin hesaplanması cesses. The Social vulnerability index is a guide büyük önem arz etmektedir. Sosyal kırılganlık for decision-makers as a means of determining endeksi topluluklar arasındaki farkları, mekan- the differences between communities, their sal risklere karşı hazırlıklı olma durumunu, olası readiness for spatial risks, and society’s respons- etkilere karşı toplumun vereceği tepkileri belir- es to possible impacts. Geographic Information leme aracı olarak karar verici merciler açısından Systems (GIS), which have strong decision sup- rehber niteliği taşımaktadır. Mekânsal problem- port systems in solving spatial problems, are an lerin çözümünde güçlü karar destek sistemlerine important tool in the study of the spatial dis- sahip olan Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) bu- tribution of infectious diseases and in thematic laşıcı hastalıkların mekânsal dağılımının ince- representation of social fragility index levels. lenmesinde ve sosyal kırılganlık endeksi düzey- In this study, the district level social vulnera- lerinin tematik gösteriminde önemli bir araçtır. bility index was calculated and mapped in the Çalışmada, Kütahya ilinde hızla ilerleyen GIS environment in order to contribute to the COVID-19 ve diğer salgınlara karşı acil durum

Engineering Mühendislik 054 Abstracts Özetler development of emergency management and yönetimi ve bölgesel planlama politikalarının regional planning policies against COVID-19 geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla ilçe and other epidemics that are rapidly progress- düzeyinde sosyal kırılganlık endeksi hesaplan- ing in Kütahya. The methodological framework mış ve CBS ortamında haritalanmıştır. Küta- for evaluating the social vulnerability index to hya ili için COVID-19 ve diğer salgınlara karşı COVID-19 and the other pandemics for the sosyal kırılganlık endeksini değerlendirmek için province of Kütahya consists of three main metodolojik çerçeve üç ana adımdan oluşmak- steps These; Social vulnerability indicators are tadır. Bunlar; sosyal kırılganlık göstergelerinin formed, multivariate statistical analyzes are oluşturulması, seçilen göstergeler üzerinde çok made on selected indicators and social vulner- değişkenli istatistiksel analizlerin yapılması ability index is calculated and mapped on GIS ve sosyal kırılganlık endeksinin hesaplanarak platform. After a detailed review of the litera- CBS platformunda haritalanması şeklindedir. ture, relevant indicators affecting social vul- Ayrıntılı literatür taramasından sonra salgın- nerability to pandemics were determined. The lara karşı sosyal kırılganlığı etkileyen göstergeler data on 18 variables affecting social vulnerabil- belirlenmiştir. Kütahya ilinin 13 ilçesi bazında ity in 13 districts of Kütahya province under nüfus, eğitim, sağlık, yaş, cinsiyet, medeni du- the headings of population, education, health, rum, ekonomik durum başlıkları altında, sosyal age, sex, marital status, economic status were kırılganlığı etkileyen 18 adet değişkene ilişkin collected from Turkish Statistical Institute and veriler Türkiye İstatistik Kurumu ve diğer re- other official institutions. The data were tested smi kurumlardan elde edilerek derlenmiştir. by Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) and Bartlett in Derlenen veri setinin faktör analizi işlemine SPSS software in order to evaluate the suitabil- uygunluğunun değerlendirilmesi amacıyla ity of the compiled data set for the factor anal- veriler SPSS yazılımında Kaiser-Meyer-Olkin ysis process. As a result of the tests, the sample (KMO) ve Bartlett testlerine tabi tutulmuştur. size was sufficient and the data set was suitable Testler neticesinde örnek büyüklüğünün yeter- for factor analysis. Later, factor analysis was li olduğu ve veri setinin faktör analizine uygun applied to 18 social variables. As a result of the olduğu görülmüştür. Daha sonra 18 adet sosyal analysis, three basic factors were obtained. Fac- değişkene faktör analizi uygulanmıştır. Analiz tor scores corresponding to the index values of sonucunda üç temel faktör elde edilmiştir. Be- Kütahya province and districts were obtained lirlenen üç temel faktörden hareketle Kütahya based on three main factors determined. Pos- ili ve ilçelerinin endeks değerlerine karşılık gelen itive values in factor scores indicate that the faktör skorları elde edilmiştir. Faktör skorların- potential for vulnerability to outbreak risks is da pozitif değerler, salgın risklerine karşı kırıl- high, while negative values indicate that the po- ganlık potansiyelinin yüksek olduğunu, negatif tential for vulnerability is low. In the analysis, değerler ise kırılganlık potansiyelinin düşük the social vulnerability index values of Kütahya olduğunu göstermektedir. Analizde, Kütahya province ranged from 2.96 (most vulnerable) to ili sosyal kırılganlık endeksi değerleri 2.96 (en -4.38 (least vulnerable). These social vulnera- çok kırılgan) ile −4.38 (en az kırılgan) arasında bility values were classified into five categories: değişmektedir. Bu sosyal kırılganlık değerler, very low (-4.38 - -0.75), low (-0.75 – -0.17), me- çok düşük (-4.38 - -0.75), düşük (-0.75 – -0.17), dium (-0.17 - 0.40), high (0.40 – 0.84) and very orta (-0.17 - 0.40), yüksek (0.40 – 0.84) ve çok high (0.84 - 2.96). Finally, the vulnerability lev- yüksek (0.84 - 2.96) olmak üzere beş kategoride els of the districts are mapped in QGIS. QGIS sınıflandırılmıştır. Son olarak ilçelerin kırılgan-

Engineering Mühendislik 055 Abstracts Özetler is a free and open-source GIS software. Accord- lık düzeyleri açık kaynaklı bir CBS yazılımı olan ing to the social vulnerability index values of QGIS’de haritalanmıştır. Salgınlara karşı Küta- Kütahya province to pandemics, the districts hya ili sosyal kırılganlık endeksi değerlerine göre of Şaphane, Altıntaş and Hisarcık are very low Şaphane, Altıntaş ve Hisarcık ilçelerinin çok vulnerable; The low vulnerable of Aslanapa düşük kırılgan; Aslanapa ve Pazarlar ilçelerinin and Pazarlar districts; Domaniç, Dumlupınar düşük kırılgan; Domaniç, Dumlupınar ve Simav and Simav districts are moderately vulnerable; ilçelerinin orta kırılgan; Emet ve Çavdarhisar Emet and Çavdarhisar districts are highly vul- ilçelerinin yüksek kırılgan; Kütahya Merkez, nerable; Kütahya Central, Gediz and Tavşanlı Gediz ve Tavşanlı ilçelerinin ise çok yüksek districts were found to be very vulnerable. As kırılgan olduğu görülmüştür. Sonuç olarak so- a result, GIS-based spatial modeling of social syal kırılganlığın CBS tabanlı mekansal model- vulnerability can be an important tool for deci- lenmesi ile çevresel tehlikelerin azaltılması, acil sion makers in terms of reducing environmental durum yönetimi ve bölgesel planlama politika- hazards, emergency management and develop- larının geliştirilmesi yönüyle karar mercileri için ing regional planning policies. önemli bir araç olabileceği düşünülmektedir.

Keywords: COVID-19, Social vulnerabili- Anahtar Kelimeler: COVID-19, Sosyal ty index, Geographic information systems, kırılganlık endeksi, Coğrafi bilgi sistemleri, Spatial analysis. Mekansal analiz.

Engineering Mühendislik 056 Abstracts Özetler

A REVIEW OF THE ROLE OF İNTERNET SAYFALARININ CONTENT MANAGEMENT SYSTEMS HAZIRLANMASINDA İÇERİK IN THE PREPARATION OF INTERNET YÖNETİM SİSTEMLERİNİN ROLÜ, PAGES, THEIR ADVANTAGES AND SAĞLADIĞI AVANTAJLAR VE RELATED SOFTWARE TOOLS İLGİLİ YAZILIM ARAÇLARINA DAİR BİR İNCELEME

Goncagül BALKİ YILDIZ Goncagül BALKİ YILDIZ Önder ŞAHİNASLAN Önder ŞAHİNASLAN Maltepe Üniversitesi Maltepe University [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] Her şeyin hızla dijitalleştiği günümüzde Nowadays, when everything is rapidly digi- farklı platformlar üzerinden güncel inter- talized, the demands for up-to-date internet net sayfalarına olan talepler de hızla artmak- pages are increasing rapidly over different plat- tadır. Marka ve tanıtım, iletişim, eğitim, satış, forms. Being able to respond to update and sup- pazarlama, destek gibi her alana hizmet eden port requests in a timely manner is as important internet sayfalarının modern tasarımı kadar as the modern design of the web pages that serve güncelleme ve destek taleplerine zamanında all areas such as branding and promotion, com- yanıt verebilmek de oldukça önemlidir. İçerik munication, education, sales, marketing and yönetim sistem yazılımlarının sunduğu hazır support. Thanks to the ready-made templates şablonlar sayesinde profesyonel internet sayfa offered by the content management system soft- tasarımları, bu sayfalarda yer alan bilgilerin ware, professional web page designs, checking kontrol ve güncellemeleri oldukça kolay ve hı- and updating the information on these pages zlı bir şekilde yapılabilmektedir. Üstelik bu can be done very easily and quickly. Moreover, sayfaların tasarım ve yönetiminde üst düzey there is no need for high level software knowl- yazılım bilgisine ihtiyaç da duyulmamaktadır. edge in the design and management of these Açık kaynak kodlu ve çoğunluğu ücretsiz olan pages. These software tools, which are open bu yazılım araçları, birçok hazır internet sayfa source and mostly free, have many ready-made tasarım araçları yanında çoklu kullanıcı yöne- web page design tools, as well as many auxil- tim ve desteği, erişim yönetimi, veri tabanı, iary tools such as multi-user management and raporlama, analiz gibi pek çok yardımcı araçlara support, access management, database, report- da sahiptir. Bu çalışmada, artan internet sayfa ing, analysis. In this study, the role of content taleplerini karşılamada içerik yönetim sistem management system software in meeting the yazılımlarının rolü, sağladığı avantajlar ve ilg- increasing internet page demands, its advantag- ili içerik yönetim yazılımlarına dair inceleme es and the results of the analysis of the related sonuçları paylaşılacaktır. content management software will be shared. Anahtar Kelimeler: İçerik Yönetim Sistemi, Keywords: Content Management System, CMS, Web Sayfa Tasarımı. CMS, Web Page Design.

Engineering Mühendislik 057 Abstracts Özetler

AN IDEAL CYBER SECURITY İDEAL BİR SİBER GÜVENLİK OLAY INCIDENT MANAGEMENT YÖNETİM SÜREÇ MODELİ PROCESS MODEL Ender ŞAHİNASLAN, Ender Şahinaslan BT Yönetişim BT Yönetişim [email protected] [email protected] Kurumlar için bir siber güvenlik olayının kriz It is vital for organizations to be able to manage veya felakete dönüşmeden yönetilebilmesi haya- a cybersecurity incident before it turns into a ti bir öneme sahiptir. Aksi halde yasal uyumsu- crisis or disaster. Otherwise, it is inevitable to zluk, finansal, itibar ve moral kaybı gibi telafisi encounter many unrecoverable negative conse- güç pek çok olumsuz sonuçlarla karşılaşılması quences such as legal non-compliance, finan- kaçınılmazdır. Özellikle büyük etki potansiye- cial, reputation and morale loss. In particular, line sahip bir olay anında etkilenmesi muhte- it is necessary to ensure the continuity of crit- mel kritik iş süreç ve servislerinin devam- ical business processes and services that are lılığının sağlanması, ilgili süreç ve servislerin likely to be affected in the event of an incident planlanan süre ve öncelikler doğrultusunda with a high potential of impact, and the rele- normale döndürülebilmesi gerekir. Bu amaçla vant processes and services should be able to be önceden ilgili paydaşların desteğiyle hazırlan- normalized in line with the planned time and mış, testleri başarılı şekilde geçekleştirilmiş, priorities. For this purpose, it is very valuable yönetim onayı ardından uygulanmaya alınmış to have a security breach incident management bir güvenlik ihlal olay yönetim sürecinin varlığı process, which was prepared in advance with çok kıymetlidir. the support of relevant stakeholders, successfully passed the tests and put into practice after Bu çalışma, karşılaşılması muhtemel bir siber management approval. güvenlik ihlal olayının etkin bir şekilde yönetile- bilmesi için geliştirilen ideal bir siber olay yönetim This study is about sharing an ideal cyber incident süreç örneğinin paylaşımı üzerinedir. management process example developed to effectively manage a possible cyber security breach. Anahtar Kelimeler: Siber Güvenlik, Olay Yöne- timi, Kriz Yönetimi, Acil Eylem, İş Sürekliliği. Keywords: Cyber Security, Incident Manage- ment, Crisis Management, Emergency Action, Business Continuity.

Engineering Mühendislik 058 Abstracts Özetler

BEHAVIOR ANALYSIS AND İŞLETMELERDE SOSYAL AWARENESS RAISING FOR SOCIAL MÜHENDİSLİĞE YÖNELİK ENGINEERING IN BUSINESSES DAVRANIŞ ANALİZİ VE FARKINDALIĞIN KAZANDIRILMASI Önder Şahinaslan Sezer Ersen Ölmez Önder Şahinaslan Maltepe University, Sezer Ersen Ölmez Maltepe Üniversitesi, [email protected] [email protected] Social engineering awareness in enterprises is to have information about the measures and İşletmelerde sosyal mühendislik farkındalığı, policies that can be taken against the security kişilerin bilgi varlıkları üzerinde oluşabilecek risks that may occur on the information assets. güvenlik risklerine karşı alınabilecek önlemle- Today, information and communication tech- rden ve politikalarından bilgi sahibi olmasıdır. nologies are needed in every field. It is used Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerine her in all fields of businesses of all sizes, large and alanda ihtiyaç duyulmaktadır. Üretim, lojistik, small, operating in all sectors, especially in the finans, telekomünikasyon, sağlık, savunma, production, logistics, finance, telecommuni- eğitim ve hizmet sektörü başta olmak üzere cation, health, defense, education and service tüm sektörlerde faaliyet gösteren büyük küçük sectors. While these technologies are getting her ölçekte yer alan işletmelerin tüm faaliyet smaller enough to fit in our pockets, we are be- alanlarında kullanılmaktadır. Bu teknolojiler coming more dependent every day in terms of artık ceplerimize sığacak boyutta küçülürken the possibilities they offer thanks to the smart üzerinde taşıdığı akıllı uygulamalar sayesinde applications they carry. As a result of such de- sunduğu imkanlar bakımından da her geçen pendency, it has become transported, transmit- gün daha bağımlı hale gelmekteyiz. Bu kadar ted and operated on these smart devices and ap- bağımlılığın bir sonucu olarak finansal ve ku- plications, including all kinds of financial and rumsal her türlü gizli sayılabilecek bilgilerde corporate information that can be considered dahil bu akıllı cihaz ve uygulamalar üzerinde confidential. On the other hand, cyber threats taşınır, iletilir ve işletilir hale gelmiştir. Diğer and crimes are increasing day by day. Social en- taraftan siber tehdit ve suçlarda her geçen gün gineering attacks arising from human weakness büyük bir ivmeyle artmaktadır. Siber tehditler- have an important place among cyber threats. in başında insan zafiyetinden kaynaklı sosyal The greatest motivation of attackers is their de- mühendislik saldırıları önemli bir yer tutmak- sire to gain unfair financial gain without effort. tadır. Saldırganların en büyük motivasyonu Institutions that have not taken adequate secu- emek vermeden haksız finansal kazanç sağlama rity measures for this, and have not provided arzularıdır. Bunun için yeterli güvenlik ön- sufficient security awareness to their employ- lemleri almamış, çalışanlarına yeterli güvenlik ees, are the target of social engineering attacks. farkındalığı kazandırmamış kurumlar sosyal One of the most important weapons that can be mühendislik saldırılarının hedefindedir. Bu used against such attacks is the continuous and tür saldırılara karşı kullanılabilecek en önem- planned implementation of awareness activities li silahların başında eğitim ve seminer gibi such as training and seminars to the relevant farkındalık çalışmalarının işletmelerde ilgili

Engineering Mühendislik 059 Abstracts Özetler stakeholders in the enterprises. paydaşlara sürekli ve planlı bir şekilde yapıl- masından geçmektedir. It is preferred to use high-cost technological products rather than awareness studies to ensure İşletmelerde bilgi güvenliğini sağlanma da information security in enterprises. However, farkındalık çalışmalarından ziyade yüksek the determinations made in recent years prevent maliyetli teknolojik ürünler kullanımı daha the losses caused by human weakness and tech- çok tercih edilmektedir. Ancak son yıllarda nological investments. It has become inevitable yapılan tespitler insan zafiyetinden kaynak- to raise awareness of human vulnerability, which lı kayıpların teknolojik yatırımların önüne has become the biggest goal to ensure informa- geçmektedir. Kişisel veya kurumsal olarak tion security personally or institutionally. bilgi güvenliğini sağlamak için en büyük hedef haline gelen insan zafiyetine karşı farkındalık In this study, behavioral analysis of the types of oluşturulması kaçınılmaz olmuştur. attacks, general characteristics of social engineers and how people can exploit these vulner- Bu çalışmada sosyal mühendislerin saldırı abilities has been analyzed. The damages that türleri, genel özellikleri ve insanların bu zafi- may arise as a result of such attacks and the nec- yetlerden nasıl sömürebildiklerine dair davranış essary precautions and measures to minimize analizi yapılmıştır. Bu tür saldırılar sonucunda these damages have been discussed. Awareness ortaya çıkabilen zararlardan ve bu zararları en aza areas and methods that should be raised to em- indirebilmek için gerekli olan tedbir ve önlemler ployees against social engineering attacks will ele alınmıştır. Sosyal mühendislik saldırılarına also be shared. karşı çalışanlara kazandırılması gereken farkın- dalık alan ve yöntemleri de paylaşılacaktır. Keywords: Social Engineering, Social Engi- neering Attacks, Awareness, Behavior Analy- Anahtar Sözcükler: Sosyal Mühendislik, sis, Cybersecurity. Sosyal Mühendislik Saldırıları, Farkındalık, Davranış Analizi, Siber Güvenlik.

Engineering Mühendislik 060 Abstracts Özetler

COVID-19’S IMPACT ON RESTAURANTS COVID-19’UN RESTORAN VE AND CAFES: PROBLEMS AND KAFELER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: SOLUTION SUGGESTIONS SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Önder Şahinaslan Önder Şahinaslan Mustafa Tansel Tekin Mustafa Tansel Tekin Maltepe University Maltepe Üniversitesi [email protected] [email protected]

The rapid spread of COVID-19 has forced COVID-19’un hızlı yayılımı, ölümler ve changes in all our habits in an unforeseen future öngörülemeyen gelecek bir anda tüm alışkan- moment of death. In order to prevent the spread lıklarımızda değişime zorlamıştır. Salgının of the epidemic, besides individual measures for yaylımının önlenmesinde sosyal mesafe, hijyen social distance, hygiene and cleaning, a number ve temizliğe yönelik bireysel tedbirler yanında of legal measures have been taken to prevent sokağa çıkmama, toplu taşıma kullanmama, the street, not to use public transportation, lokanta ve içecek sektörlerinin belirli sürelerde and to close the restaurant and beverage sectors kapatılmasına dönük bir takım yasal önlemler for a certain period of time. Although these de alınmıştır. Bu kapanmalar salgının hızını shutdowns have an indisputable contribution düşmesine, toplum sağlığının korunmasına to the slowdown of the epidemic and the katkıları tartışılmaz olsa da işletmeler üzerinde protection of public health, it is a fact that they yıkıcı finansal etkiler doğurduğu da bir gerçek- have devastating financial effects on businesses. tir. COVID-19 eğitim, sağlık, turizm ve resto- COVID-19 adversely affects all service sectors, ran sektörleri başta olmak üzere tüm hizmet especially education, health, tourism and sektörlerini olumsuz yönde etkilemektedir. En restaurant sectors. “Restaurant” and “cafes” are çok etkilen ve iş kayıplarının yaşandığı hizmet the leading sectors that are most affected and sektörlerin başında ‘restoran’ ve ‘kafeler’ gelmek- have job losses. According to Deloitte research tedir. Deloitte araştırma kuruluş verilerine göre organization data, approximately 100 thousand turizm ve restoran sektöründe büyük küçük businesses, large and small, and 2 million yaklaşık 100 bin işletme ve doğrudan 2 mily- employees in the tourism and restaurant on çalışan olumsuz etkilenmiştir. Salgının risk sector were adversely affected. During periods seviyesinin arttığı dönemlerde bu işyerlerinin when the risk level of the epidemic increased, geçici süre ile kapatılması sektörde ekonomik the temporary closure of these workplaces darboğaza neden olmuş, kimi işletmeler iflasın caused an economic bottleneck in the sector, eşiğine gelmiş. Bu tür pandemi koşullarında bu and some businesses were on the brink of sektörün bütünüyle kapatılması yerine güncel bankruptcy. In such pandemic conditions, teknolojileri de kullanarak daha hijyen ve güven- instead of completely shutting down this sector, li bir hizmet sunabilmenin yollarını araştırmak researching ways to provide a more hygienic bu çalışmanın ilham kaynağı olmuştur. and safe service by using current technologies has been the source of inspiration for this study. Bu çalışmada ilgili işletmelere çok fazla finansal maliyet oluşturmadan işletmenin çalışma In this study, it is to change the working koşullarını kısmı olarak değiştirerek daha

Engineering Mühendislik 061 Abstracts Özetler conditions of the business partially without hijyen bir şekilde hizmet sunabilir haline ge- creating too much financial cost to the relevant tirmektir. Böylece restoran ve kafeler “sağlıklı businesses and to make them more hygienic. değil” imajının da değişmesi hedeflenmiştir. Thus, it is aimed to change the “not healthy” Önerilen bu sistemde müşteri işletmeye geld- image of restaurants and cafes. In this proposed iği andan itibaren hijyen koşulları sağlanmış, system, hygiene conditions have been ensured çalışanlarla yakın teması azaltılmıştır. Masa from the moment the customer arrives at the üzerinde özel olarak konumlandırılan tablet facility, and his close contact with employees cihazdan kuver girişi, menü görüntüleme ve has been reduced. Coverage entry, menu viewing ürün seçimi yapılmaktadır. Bu temassız si- and product selection are made from the tablet pariş sonrasında müşteri yerinden kalkmadan device that is specially positioned on the table. ödemesini yanında bulunan akıllı telefon ile After this contactless order, the customer will masadan bulunan tablet üzerinden ödeme be able to pay without leaving his place, using yapabilecektir. Bunun için ise operatör mo- the smartphone next to him and the tablet on bil ödeme veya temassız ödeme gibi alternatif the table. For this, alternative payment options ödeme seçenekleri sunulmuştur. Geliştirilen such as operator mobile payment or contactless model sayesinde müşteri ile temasının azaltıl- payment are provided. Thanks to the developed ması, hijyen ve mesafe uyum kurallarına aza- model, it is aimed to reduce customer contact, mi uyum, çalışan kaynaklı yanlış veya eksik maximum compliance with hygiene and sipariş, ödeme esnasında oluşabilecek bekleme distance compliance rules, incorrect or missing kuyruklarının sona ermesi, uzun vadede tasar- orders from employees, end of waiting queues rufa imkan sağlaması amaçlanmıştır. Bu model that may occur during payment, and allow sayesinde bu işletmeler faaliyetlerine güvenli bir savings in the long term. Thanks to this model, şekilde devam ederken işsizlik azalırken ve ülke these businesses will continue their activities ekonomisi de olumlu yönde etkilenecektir. safely, while unemployment will decrease and the country’s economy will be positively affected. Anahtar Kelimeler: COVID-19, Restoran ve Kafeler, Ödeme Sistemleri, Temassız Sipariş, Keywords: COVID-19, Restaurants and Cafes, Sipariş Yönetim Yazılımı. Payment Systems, Contactless Orders, Order Management Software.

Engineering Mühendislik 062 Abstracts Özetler

ANALYSIS OF EMOTION FROM IMDB MAKİNE ÖĞRENMESİ YÖNTEMLERİ FILM REVIEWS USING MACHINE KULLANILARAK IMDB FİLM LEARNING METHOD YORUMLARINDAN DUYGU ANALİZİ

Mesut Pek Mesut Pek İstanbul Şişli Vocational School İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu

Metin Turan Metin Turan İstanbul Commerce University İstanbul Ticaret Üniversitesi [email protected] [email protected]

Today, due to the use of many online mov- Günümüzde bir çok online film platformunun ie platforms, people can watch the movies kullanılmasından dolayı kişiler sinemaya git- they want from the environment they are in meden bulundukları ortamdan istedikleri film- without going to the cinema. People prefer to leri izleyebilmektedirler. Kişiler izleyecekleri watch the movies according to the opinions of filmler hakkında yapılan yorumları okuyarak other people (positive and negative comments) filmi izlemeden diğer kişilerin düşüncelerine without watching the comments made about göre( olumlu ve olumsuz yorumlara) filmleri the movies they will watch. It is very difficult izlemeyi tercih etmektedirler. Filmlere yapılan for people to read and classify millions of com- milyonlarca yorumları kişilerin okuyup sını- ments on films. With sentiment analysis, it is flandırması çok zor olmaktadır. Duygu an- possible to analyze and classify film comments alizi ile film yorumlarını olumlu ve olumsuz as positive and negative in a very short time. olarak analiz edilip, sınıflandırmak çok kısa The number of studies conducted to classify sürede mümkün olmaktadır. Sosyal medyada the thoughts shared on social media and plat- ve platformlarda paylaşılan düşüncelerin sını- forms has increased in recent years. Emotion flandırılması için son yıllarda yapılan çalışma analysis from beautiful twitter and movie sayısı artmıştır. Özellikle twitter ve film yorum- comments are used in many areas. It is widely larından duygu analizi çalışması bir çok alanda used in the analysis of political events, com- kullanılmaktadır. Siyasi olaylarda, ürünler ve mentary on products and brands. Within the markalar yapılan yorumlarında analizinde çok scope of text mining, guidance can be made ac- kullanılmaktadır. Metin madenciliği sonun- cording to the shared thoughts about the sub- da araştırılan konu hakkında önceden pay- ject being researched. Guidelines for watching laşılan düşüncelere göre yönlendirme yapılabilir. independent films can be made by classifying Film yorumlarının sınıflandırılması yapılarak the movie comments. In our study, comput- kişilerin filmleri izlemesi için yönlendirmel- erized emotion analysis was performed using er yapılabilir. Çalışmamızda IMDB film yo- Rondom Forest and Support Vector Machines rumlarını sınıflandırmak için Rastgele Orman algorithms to classify IMDB movies. Random (Rondom Forest) ve Destek Vektör Makinel- Forest and Support Machine from machine eri(Support Vektor Machine) algoritmaları kul- learning algorithms, Machine learning Vector lanılarak duygu analizi yapılmıştır. Makine machine is mostly because it can now be used öğrenmesi algoritmalarından Rastgele Orman for both classification and regression prob- ve Destek Vektör Makinesi, mevcut makine

Engineering Mühendislik 063 Abstracts Özetler lems. The obtained results are compared for öğrenmesi sistemlerinin çoğunu oluşturan hem both algorithms. In the analysis, the Random sınıflandırma hem de regresyon problemleri Forest algorithm gave 80% and the Support için kullanılabilmesinden dolayı kullanılmıştır. Machine algorithm gave 91% success rate. Elde edilen sonuçlar her iki algoritma için karşılaştırılmıştır. Yapılan analizde Rassal Or- Keywords: Emotion Analysis, Natural Lan- man algoritması %80, Destek Vektör Makinesi guage Processing, Machine Learning, Random algoritması ise %91 başarı oranı vermiştir. Forest, Support Vector Machine. Anahtar Kelimeler: Destek Vektör Makinesi, Doğal Dil İşleme, Duygu Analizi, Makine Öğrenmesi, Rasgele Orman.

Engineering Mühendislik 064 Abstracts Özetler

EVALUATION OF KAYSERI SOILS KAYSERİ İLİ ZEMİNLERİNİN BASED ON SHEAR WAVE VELOCITY KAYMA DALGASI HIZINA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ Aynur Akgül Mutluhan Akın Aynur Akgül Nevşehir Hacı Bektaş Veli University Mutluhan Akın Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Müge K. Akın Abdullah Gül University Müge K. Akın Abdullah Gül Üniversitesi [email protected] [email protected] In order to design a reliable and economic structure in engineering, it is essential to identify the Mühendislikte güvenilir ve ekonomik bir yapı physical, mechanical and dynamic properties of tasarımı için temel zeminin fiziksel, mekanik ve subsurface soils. Thus, natural disasters causing dinamik özelliklerinin iyi bilinmesi gerekmekte- loss of life and property such as earthquake, liq- dir. Böylece, deprem, sıvılaşma, kütle hareketleri uefaction, mass movements can be overcome by gibi can ve mal kaybına sebep olan doğal afetler minimum damage. Shear wave velocity (Vs) is de en az hasarla atlatılabilecektir. Kayma dalga an important parameter that varies with respect hızı (Vs), zeminin boşluk oranına, efektif gerilm- to void ratio, effective stress and relative density eye ve bağıl sıkılığına bağlı olarak değişen önem- of the soil. Vs shear wave velocity is a soil param- li bir parametredir. Vs dalga hızı hem sahada eter that can be easily and rapidly achieved on hem de laboratuvarda numuneler üzerinde be- both in-situ and on samples in the laboratory. lirlenebilmesinden dolayı karşılaştırma olanağı In addition to well-known seismic refraction olan kolay ve hızlı ulaşılabilen bir zemin parame- method, surface wave methods have been wide- tresidir. Vs hızının belirlenmesinde geleneksel ly used in recent years for the determination sismik kırılma yönteminin yanı sıra yüzey dal- of shear wave velocity as well. Considering the gası yöntemleri de son yıllarda yaygın olarak kul- province of Kayseri which is extensively settled lanılmaktadır. Kayseri il geneli düşünüldüğünde on alluvial soils, no detailed scientific study has bugüne kadar, önemli bir bölümü alüvyon bir been obtained so far that reflects the shear wave zemin üzerinde kurulu olan sahaya ait kayma velocity of the field. On the other hand, accord- dalga hızı değerlerini yansıtan detaylı bir bilim- ing to the new Turkish Earthquake Building sel çalışmaya rastlanılmamıştır. Ayrıca 2018 Regulations published in 2018, site-specific yılında yayınlanan yeni Türkiye Bina Deprem ground response analysis for some specific soil Yönetmeliği’ne göre zemin etütlerinde bazı özel groups must be performed. Moreover, the av- zemin grupları için sahaya özel zemin yanıt an- erage shear wave velocity (Vs30) representing alizi çalışmalarının yapılması gerekmektedir. the average value of shear wave velocities at 30 Buna ek olarak, zemin sınıflamaları için 30 m m depth is generally employed for soil classifi- derinlikteki kayma dalga hızlarının ortalama cations. Accordingly, within the scope of the değerini temsil eden ortalama kayma dalgası hızı study, Vs shear wave velocity values for various (Vs30) genel olarak kullanılmaktadır. Bu çalış- sites in Kayseri province were determined and ma kapsamında Kayseri ilindeki bazı sahalar için Vs30 values were calculated then Vs30 distri- Vs kayma dalga hızı değerleri belirlenmiş ve Vs30

Engineering Mühendislik 065 Abstracts Özetler bution and related soil classification maps were değerleri hesaplanarak inceleme alanına ait Vs30 prepared. It has been determined that Vs30 dağılım ve bu değerlere bağlı zemin sınıflaması values of alluvial soils in Kayseri province gen- haritaları hazırlanmıştır. Kayseri ilinde alüvyon erally vary between 180 and 300 m/s and are sahalarda Vs30 değerlerinin genel olarak 180- classified in ZD soil class. Finally, the prepared 300 m/s aralığında değiştiği ve bu zeminlerin maps for Kayseri city center can be considered ZD zemin sınıfında yer aldığı belirlenmiştir. by local authorities for urban planning. Sonuç olarak Kayseri il merkezi için hazırlanan bu haritalar yerel yetkililer tarafından yerleşim Keywords: Shear wave velocity (Vs30), planlamasında kullanılabilecektir. Kayseri, GIS, Map, Soil Class Anahtar Kelimeler: Ortalama kayma dalga hızı (Vs30), Kayseri, CBS, Harita, Zemin Sınıfı.

Engineering Mühendislik 066 Abstracts Özetler

DEPICTIONS OF IZEBEL, THE ‘WORST’ ESKİ AHİT’İN ‘EN KÖTÜ’ KADINI WOMAN OF THE OLD TESTAMENT, İZEBEL’İN RESİM SANATINDA IN THE ART OF PAINTING TASVİRLERİ

Sanem Soylu Yılmaz Sanem Soylu Yılmaz İstanbul Şişli Vocational School İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu [email protected] [email protected]

There are many women mentioned in the Old Eski Ahit’te adı geçen çok sayıda kadın bu- Testament. Some of these women have been lunmaktadır. Bu kadınlardan bazıları iyiliğin portrayed as symbols of good and others as bazıları ise kötülüğün sembolü olarak tasvir symbols of evil. But there is one of these wom- edilmişlerdir. Ancak adı geçen bu kadınlar- en believing that she was not only a symbol of dan biri vardır ki sadece kötülüğün sembolü evil, but also the ‘reincarnation of the devil’. For değil ‘şeytanın reenkarnasyonu’ olduğuna in- centuries, the demonic female identity has been anılarak hikâyesi anlatılagelmiştir. Yüzyıllar identified with the name ‘Izebel’. Even today, boyunca şeytani kadın kimliği ‘İzebel’ adıyla the name Izebel is used as an expression of evil özdeşleşmiştir. Günümüzde dahi İzebel adı and all the meanings attached to it. From the kötülüğün ve ona yüklenen tüm anlamların point of view of art history in Medieval Paint- ifadesi olarak kullanılmaktadır. Sanat Tari- ing, the moment when Jezebel was punished for hi açısından bakıldığında ise Ortaçağ Resim her evil is shown with all its clarity. But by the Sanatında İzebel’in yapmış olduğu kötülükler 19.th century, she was portrayed by the painters nedeniyle cezalandırıldığı an tüm açıklığı ile of the period in the identity of a beautiful, se- gösterilirken özellikle 19.yüzyıla gelindiğinde ductive, destructive woman. dönemin ressamları tarafından, güzel, baştan çıkarıcı, yıkıcı bir kadın kimliğinde resme- Jezebel unlike other bad women of the Old Tes- dilmiştir. İzebel, Eski Ahit’in diğer kötü kadın- tament, was able to act with the power of hav- larından farklı olarak, yönetimde söz sahibi ol- ing a say in governance. It is therefore possible masının verdiği güç ile hareket edebilmiştir. Bu to say that her actions were much more destruc- nedenle yapmış olduğu eylemlerin Eski Ahit tive to Old Testament believers. In this Jezebel inananları için çok daha yıkıcı olduğunu söyle- story, which has survived from antiquity to the mek mümkündür. Antik dönemden günümüze present day, it has been attempted to trace clues ulaşan bu İzebel hikâyesinde, bu güçlü ve as to why this strong and determined woman kararlı kadının neden diğerlerinden farklı was told as the ‘worst’ woman unlike others. As olarak ‘en kötü’ kadın olarak anlatıldığına il- the main source of Jezebel’s life story, the rele- işkin ipuçlarının izi sürülmeye çalışılmıştır. vant parts of the Old Testament were evaluated İzebel’in hayat hikâyesinin bulunduğu temel in detail and lots of foreign source was scanned. kaynak olarak Eski Ahit’in ilgili bölümleri Religious and linguistic scholars, as well as art ayrıntılı olarak değerlendirilerek konu ile ilg- historians, contributed to the creation of the ar- ili yabancı kaynak taraması yapılmıştır. Din ticle. Examples in which the ‘evil’ queen of the ve Dil bilimcilerin yanı sıra Sanat Tarihçile- Old Testament is depicted in the art of painting rinin de sözü edilen konu ile ilgili çalışmaları have been dealt with from the earliest periods. makalenin oluşturulmasına katkı sağlamıştır.

Fine Arts Güzel Sanatlar 067 Abstracts Özetler

In this article, we tried to understand and eval- Eski Ahit’in ‘kötü’ kraliçesinin izini sürerek uate the changing perspective over the past cen- resim sanatında tasvir edildiği örnekler en turies by trying to understand how ‘bad’ female erken dönemlerden itibaren ele alınmıştır. identity is perceived in the aforementioned Old Testament story. Bu makalede ‘kötü’ kadın kimliğinin sözü edilen Eski Ahit hikâyesinde nasıl algılandığını Keywords: Old Testament, New Testament, anlamaya çalışarak geçen yüzyıllar içinde Woman, Jezebel. değişen bakış açısı anlaşılmaya ve değerlendir- ilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Eski Ahit, Yeni Ahit, Kadın, İzebel.

Fine Arts Güzel Sanatlar 068 Abstracts Özetler

THE USAGE AND THE PLAYING TÜRK HALK MÜZİĞİ’NDE APPROACHES OF DRUM KIT IN BATERİ KULLANIMI VE ÇALIM TURKISH FOLK MUSIC YAKLAŞIMLARI

Kaan Yol Kaan Yol Turan Sağer Turan Sağer

Yıldız Technical University Yıldız Teknik Üniversitesi [email protected] [email protected]

The first turning point in the historical develop- Bir multi perküsyon seti olan baterinin, tarih- ment of the drum set, which is a multi percus- sel gelişimindeki ilk dönüm noktası bas davul sion set, was the invention of the bass drum ped- pedalının icadı olmuştur. Bu pedal, bir icracının al. This pedal allowed a performer to play both hem ayağıyla bas davulu hem de elleriyle zil ve the bass drum with one foot and the cymbal and trampeti bir bütün olarak çalabilmesine im- snare drum with the hands. The possibility to use kan vermiştir. Üç uzvu farklı enstrümanlarda three limbs simultaneously or freely on different eş zamanlı ya da birbirinden bağımsız olarak instruments enabled one person to play rhythms kullanabilme olanağı, bir kişinin üç hatlı rit- consisting of 3 lines. Early period models of the mik kurgular yapabilmesini sağlamıştır. Tari- drum set, which is the historical development hsel gelişim süreci ABD temelli olan baterinin process based in USA, started to take place in erken dönem modelleri, I. Dünya Savaşı’nı takip dance and music clubs in Şişli and Pera regions eden mütareke döneminde İstanbul’un Şişli ve of İstanbul during the time of truce after World Pera bölgelerindeki eğlence kulüplerinde yer War I. Orchestras with drum set started to be almaya başlamıştır. Büyük şehirlerin ardın- established in also Anatolia since the 1930s, af- dan, 1930’lu yıllardan itibaren Anadolu’da ter the big cities. The first encounters of Turkish da bünyesinde bateri bulunan orkestralar ku- Folk Music and drum set started through these rulmaya başlanmıştır. Halk müziği ve bateri- orchestras which are in Anatolia. However, the nin ilk temasları Anadolu’daki bu orkestralar musical creations of these encounters that had aracılığıyla başlamıştır. Ancak bu temasların a big impact were produced with the Anatolian geniş çapta etki yaratan müzikal yaratımları, Pop movement started in the 1960s. The origins 1960’lı yıllarda başlayan Anadolu Pop akımı of the approach of performing Turkish folk songs ile ortaya konulmuştur. Türküleri batı çalgıları with western instruments goes back to the Ana- ile icra etme yaklaşımının kökleri Anadolu Pop tolian Pop movement. The story of the inclusion akımına uzanmaktadır. İlk olarak yabancı dans of the drum set in Turkish Folk Music, which ve caz müziklerinde kullanılan baterinin, iler- was first used in foreign dance and jazz music, its leyen yıllarda Türk Halk Müziği içerisinde yer preference causes and its performance practices alış hikayesi, tercih edilme nedenleri ve icra pra- are the reasons that constitute the starting point tikleri bu araştırmanın çıkış noktasını oluşturan of this study. In this context, interviews were nedenlerdir. Bu bağlamda, halk müziği orkes- made with drummers and other musicians who tralarında yer alan bateristler ve diğer müzisy- are playing in folk music orchestras and ques- enler ile mülakatlar yapılarak konuya ilişkin sor- tions were asked about the subject. In addition ular yöneltilmiştir. Mülakatlardan elde edilen

Fine Arts Güzel Sanatlar 069 Abstracts Özetler to the information obtained from the interviews, verilerin yanı sıra popüler kültür, halk kültürü, the position of drum set in Turkish Folk Music Anadolu Pop ve Anadolu Rock kavramları üze- and its performance practices were examined rinden baterinin halk müziği içerisindeki konu- through the concepts of popular culture, folk mu ve icra pratikleri incelenmiştir. culture, Anatolian Pop and Anatolian Rock. Anahtar Kelimeler: Bateri, Davul, Davul Keywords: Drum Kit, Drum, Drum Set, Turk- Seti, Türk Halk Müziği, Anadolu Pop, ish Folk Music, Anatolian Pop, Anatolian Rock. Anadolu Rock.

Fine Arts Güzel Sanatlar 070 Abstracts Özetler

AN INVESTIGATION ON THE TEZHİP SANATINDA SÜSLEME BIBLIOGRAPHY OF ORNAMENTAL ÖZELLİKLERİNİN ÖZYAPISI PROPERTIES IN THE ART OF TEZHIP ÜZERİNE BİR İNCELEME

Mehmet Akif Özdal Mehmet Akif Özdal Sivas Republic University Sivas Cumhuriyet Üniversitesi [email protected] [email protected]

Human beings, starting from themselves, have İnsanoğlu önce kendinden başlayarak, yaşadığı reflected their interest and curiosity in orna- etrafı ve kullandığı her türlü eşyayı güzel al- mentation and aesthetics in order to perceive gılamak amacıyla süsleme ve estetik eştirmeye the environment they live and all kinds of ob- olan ilgisini ve merakını kitap sanatlarında jects they use beautifully in book arts. With the da yansıtmıştır. Orta Asya’da kâğıdın buluşu invention of paper in Central Asia, in Turks, il- ile beraber, Türklerde, tezhip. minyatür, ve lumination. It has been observed that art fields resim gibi sanat alanlarının tarihsel süreçte such as miniature and painting have been devel- geliştirildiği ve kendine has özgün yansıtma oped in the historical process and formed with biçimleri ile oluşturulduğu görülmüştür. Bil- their own unique reflection styles. Particularly, hassa, din kitaplarına dair gösterilen ilgi Peyg- the attention paid to religious books was im- amberi yücelten yazılar ve Allah kelamı olması portant because of the writings glorifying the sebebi ile önemli olmuştur. Yazıyı ve yazıları bir Prophet and the word of God. Our Illumina- yerde süslemeleri ile bitiren ve altınla süslemek” tion Art, which means “finishing the writings manasına gelen Tezhip Sanatımız da, bu tarih- and writings with ornaments in one place and sel süreçte Orta Asya da doğmuş, Selçuklu da decorating them with gold”, is accepted as one büyümüş, Osmanlı da gelişmiş önemli sanat al- of our important art fields, which was born in anlarımızdan birisi olarak kabul edilmektedir. Central Asia, grew in Seljuks and developed in the Ottoman Empire. Yapılmış olan çalışma Türk İslam sanatların- dan yer alan ve İslam Medeniyetinde ehemmi- The aim of this study is to explain the Gilding yetli yere sahip Tezhip Sanatını genel manasıyla Art, which is one of the Turkish Islamic arts anlatmak ve tezhipli olan üç yapıt üzerinden and has an important place in the Islamic civi- süsleme tahlilleri çıkartılarak değerlendirmeler lization, in a general sense, and to make evalua- yapılması amaçlanmıştır. tions by making ornamentation analyzes on the three gilded works. Anahtar Kelimeler: Tezhip, Süsleme, Sanat, Resim, Minyatür. Keywords: Gilding, Ornament, Art, Paint- ing, Miniature.

Fine Arts Güzel Sanatlar 071 Abstracts Özetler

THE PLACE OF DEATH THEME IN OSMANLI MİNYATÜRLERİNDE OTTOMAN MINIATURES ÖLÜM TEMASININ YERİ

Mehmet Akif Özdal Mehmet Akif Özdal Sivas Republic University Sivas Cumhuriyet Üniversitesi [email protected] [email protected]

Although the funeral ceremonies differed since Karmaşık ancak bir o kadar da köklü bir the establishment of the state, in the Ottoman kültürleşmeyi ifade eden Osmanlı imparator- Empire, which expressed a complex but also luğunda cenaze merasimleri devletin kuru- deep-rooted acculturation, they were made and luşundan itibaren farklık göstermekle bera- held by the period and conditions. Deaths in ber, dönem ve şartlara uygun biçimde yapılmış the Ottoman Empire were hidden in order not ve yapılagelmiştir. Osmanlıda ölümler, ilk to shake the central authority at first, but such a zamanlar merkezi otoritenin sarsılmaması için need was not felt in the future. Before the con- gizlenmiş ancak ilerleyen zamanlarda böyle quest of Istanbul, most of the sultans died on bir gereksinim duyulmamıştır. İstanbul’un the battlefields or during the war preparations. fethinden önce ekseriyetle padişahlar savaş For this reason, funeral ceremonies are very sim- alanlarında veyahut savaş hazırlığı esnasında ple, far from ostentation, and generally without vefat etmişlerdir. Bundan dolayı cenaze mera- protocols. After the conquest of Istanbul, the simleri oldukça sade gösterişten uzak ve genel- funeral ceremonies of both the sultans and the likle protokolsüz yapılmıştır. İstanbul’un members of the dynasty were arranged accord- fethinden sonra gerek padişahların gerekse ing to the rules of celebration. It is known that hanedan azalarının cenaze merasimleri, teşri- funeral ceremonies in the Ottoman Empire fat kaidelerine göre tertip edilmiştir. Osmanlı were organized in a very simple way within the imparatorluğunda cenaze merasimleri İslam Islamic culture. These ceremonies are depicted kültürü dahilinde son derece sade bir şekilde in the same way in miniature compositions. tertip edildiği bilinmektedir. Nitekim bu mer- asimler minyatür kompozisyonlarında da aynı The study in progress aims to provide in- şekilde betimlenmiştir. formation about its subjects, composition arrangements, period, and application form, Yapılmakta olan çalışma Tarihi bir belge taking into account historical realism under niteliğinde olan bu tasvirler rehberliğinde the guidance of these descriptions, which are tarihi gerçekçiliği göz önünde bulunduru- historical documents. larak konularıyla, kompozisyon düzenleriyle dönemi ve uygulanış biçimi ile ilgili bilgi ver- Keywords: Miniature, Death, Central Au- meyi amaçlamaktadır. thority Theme, Composition. Anahtar Kelimeler: Minyatür, Ölüm, Merkezi Otoritesi Tema, Kompozisyon.

Fine Arts Güzel Sanatlar 072 Abstracts Özetler

EFFECTS OF BASIC DESIGN TEMEL TASARIM EĞİTİMİNİN EDUCATION ON GRAPHIC GRAFİK TASARIMI ÖĞRENCİLERİ DESIGN STUDENTS ÜZERİNE ETKİLERİ

Çınar Derya İncesu Çınar Derya İncesu Tuğçe Bulut Tuğçe Bulut Lütfiye Gül Gündüz Lütfiye Gül Gündüz

İstanbul Şişli Vocational School T.C. İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu [email protected] [email protected]

Turkey School and Vocational School of Fine Türkiye’de Güzel Sanatlar Fakültesi ve Meslek Arts in Design program in the first year of Yüksekokulları tasarım programı eğitimler- compulsory education Basic Design / Basic inin ilk senesinde zorunlu Temel Tasarım/ Design course are given. To investigate the Temel Sanat Eğitimi dersi verilmektedir. Der- relationship of the course with the conceptual sin çağdaş sanatta kullanılan kavramsal uygu- applications used in contemporary art and lamalar ile ilişkisini araştırmak ve dersin iki to realize the process of the course for two- boyutlu ve üç boyutlu uygulamalara yönelik dimensional and three-dimensional applications sürecini kavramlardan yola çıkarak düşünsel at an intellectual level based on concepts. In these bir düzeyde gerçekleştirebilmektir. İki boyutlu courses, in which two-dimensional and three- ve üç boyutlu soyut temsil metotlarının öğretil- dimensional abstract representation methods diği bu derslerde genelde 20. Yüzyılda mimari, are taught, Gestalt design theories and principles tasarım, sanat alanlarında yeni akımlar yarat- adapted from the psychology of perception of the mış Bauhaus okulunun algı psikolojisinden Bauhaus school, which created new movements uyarladığı Gestalt tasarım kuramları ve ilkeleri in the fields of architecture, design and art in uygulanmaktadır. Çalışmada Temel Tasarım, the 20th century, are generally applied. In the Temel Tasarım Eğitimi konuları ele alınmakta study, Basic Design, Basic Design Education ve Temel Tasarım Eğitiminde Kavramdan İki issues are discussed and examples from Concept Boyutlu Çalışmalara giden örnekler verilme- to Two-Dimensional Studies in Basic Design ktedir. Çalışmadaki örnekleri, 2019-2020 ve Education are given. The examples in the study 2020-2021 eğitim-öğretim döneminde T.C. are published in the 2019-2020 and 2020-2021 İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu Grafik academic year by T.R. The two-dimensional Tasarımı Programı öğrencileri tarafından Te- applications carried out by the students of mel Tasarım dersi Güz ve Bahar Dönemi Vize Istanbul Şişli Vocational School Graphic Design ve Final Projeleri kapsamında gerçekleştirilen Program within the scope of Basic Design course iki boyutlu uygulamalar oluşturmaktadır. Fall and Spring Semester Midterm and Final Projects are constituted. Bu çalışmanın amacı, Meslek Yüksekokulların- da 1. Sınıf Grafik Tasarımı Programlarında The aim of this study is to investigate the verilen Temel Tasarım / Temel Sanat Eğitim relationship between the Basic Design / Basic dersinin çağdaş sanat alanında kullanılan ka- Art Education course given in the 1st Year vramsal uygulamalar ile ilişkisini araştırmak ve Graphic Design Programs in Vocational Schools dersin iki boyutlu uygulamalara yönelik süre-

Fine Arts Güzel Sanatlar 073 Abstracts Özetler and the conceptual applications used in the field cini kavramlardan yola çıkarak düşünsel bir of contemporary art, and to examine the process biçimde gerçekleştirmesini incelemiştir. of the course for two-dimensional applications in a intellectual way based on concepts. Anahtar Kelimeler: Grafik Tasarımı, Tasarım, Sanat, Temel Tasarım Keywords: Graphic Design, Design, Art, Basic Design.

Fine Arts Güzel Sanatlar 074 Abstracts Özetler

COMPARISON OF RECOVERY RATES OF COVID-19 PATIENTS WITH OR WITHOUT DIABETES

Zeynep AKYOL [email protected]

Having caused first viral pneumonia cases in China in December 2019, Coronavirus (Covid-19) soon caused a worldwide pandemic infectious disease. Infection caused by coronavirus was more common in people with chronic diseases and its effects were more severe. Thereupon, studies began to be conducted on the relationship between coronavirus infection and many chronic diseases. In many studies, it has been concluded that the mortality rates of coronavirus infection in individuals with chronic diseases are higher than those without chronic diseases, and the causes of death are generally due to factors such as clotting. In line with the existing information that Type 2 diabetes also develops problems such as clotting, we wondered about the effect of diabetes, which triggers multiple chronic diseases such as cardiovascular system diseases, breast, prostate, endometrial cancers and infection, and causes the disease course to worsen in infectious diseases and affects millions of people of all ages, sexes and races all over the World. We conducted an online survey to compare the recovery rates of people with diabetes compared to patients with non-diabetic coronavirus infection. According to the evaluation of the results of the survey study, it has been observed that individuals with diabetes who has coronavirus infection has (on an average one week) longer recovery time than patients without diabetes. It has been concluded that symptoms such as severe head, back and chest pain, cough, and difficulty in breathing were more common in diabetic patients during the

Medicine Sağlık Bilimleri 075 Abstracts Özetler disease, and some of the diabetic patients has to stay in the hospital during recovery period.

Keywords: Chronic diseases, Type 2 diabetes and coronavirus.

Medicine Sağlık Bilimleri 076 Abstracts Özetler

INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE EFFECTS OF THE COVID-19 PANDEMIC ON THE SOCIAL LIFE OF INDIVIDUALS OVER THE AGE OF 18 AND THE DEVELOPMENT OF DEPRESSION IN INDIVIDUALS

Gizem Köprülülü Küçük Gülşin Akpınar İmran Mengi İstanbul Şişli Vocational School [email protected]

Aim

This study was conducted to examine the effects of restrictions in the Covid-19 process on depression.

Material And Methods

The research was conducted in Istanbul Sisli Vocational School. Necessary legal permissions were obtained from Istanbul Sisli Vocational School Directorate for the research. 220 people participated in the study. The questionnaire form was administered by obtaining the ver- bal consent of the participants. The Research data were collected by personal information form and Beck Depression Inventory (BDI). BDI score of 17 and above who are considered to have depression. A sample selection was not used in the study, it was tried to reach all people in the universe. Statistics analysis of data was done with SPSS 22.0.

Results

220 people participated in the study. 125 of the participants are women and 95 of them are men. In the study, the effects of the restrictions applied due to the Covid-19 outbreak on the social lives of individuals were observed.

Medicine Sağlık Bilimleri 077 Abstracts Özetler

The effect of restrictions on the development of syndromal depression in participants was studied. Due to the restrictions made during the COVID-19 pandemic process, 76 people could not see their friends and close relatives (33.6%), 14 people were withdrawn because they spent this process alone at home (6.2%), 91 people could not participate in social activities such as cinema, theater, and concerts (40.3%), 11 people were away from their families and could not see family members during this period (% 4,9), it is seen that their social lives are negatively affected. The presence of syndromal depression is higher in those who have mood disorders than have not and who reported that restrictions affect their social life negatively than did not report.

Conclusion

As a result of this study, it was determined that the restrictions applied in the Covid-19 process negatively affected social life, and this situation caused the development of depression in individuals.

Keywords: Depression, social life, restrictions, mood disorders, mental health, Covid-19.

Medicine Sağlık Bilimleri 078 Abstracts Özetler

INVESTIGATION OF THE ATTITUDES SAĞLIK MESLEK YÜKSEKOKULU OF HEALTH VOCATIONAL SCHOOL ÖĞRENCİLERİNİN E-ÖĞRENMEYE STUDENTS TOWARDS E-LEARNING YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ Çağlar Şimşek Sevda Pınar Mehel Tutuk Çağlar Şimşek İstanbul Şişli Vocational School Sevda Pınar Mehel Tutuk İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu pı[email protected] pı[email protected] With the advancement of technology, e-learning, which offers a free environment in educa- Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte eğitim ve tion and training, has become attractive with öğretimde özgür bir ortam sunan e öğrenme, pandemic conditions, and has left face-to-face pandemi koşullarıyla beraber online eğitim- education to e-learning environments. Howev- lerin cazip hale gelerek yüz yüze eğitimin yer- er, in order to design e-learning environments, ini e öğrenme ortamlarına bırakmıştır. Ancak it is extremely important to determine the at- e-öğrenme ortamlarının tasarlanabilmesi için, titudes of students who will study in e-learning e- öğrenme ortamlarında öğrenim görecek environments towards these environments. In öğrencilerin bu ortamlara yönelik tutumlarının this way, efficient learning environments that tespit edilmesi son derece önemli görülmek- can meet the e-learning needs of students before tedir. Bu sayede öğrencilerin e- öğrenme or- entering the e-learning environment can be de- tamına girmeden önce e- öğrenmeye yönelik signed. In this study, it is aimed to examine the ihtiyaçlarını karşılayabilecek verimli öğrenme attitudes of vocational school students towards ortamları tasarlanabilecektir. Bu araştırmada e-learning in terms of various variables. In our meslek yüksekokulu öğrencilerinin e- öğren- descriptive study, demographic questions and meye yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler mobile learning attitude scale were used as data açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Tanım- collection tools. The sample of the study con- layıcı tipte olan çalışmamızda demografik sor- sists of 650 students studying in 10 different ular ve mobil öğrenme tutum ölçeği veri topla- health departments within the body of Istanbul ma aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmanın Şişli Vocational School. Statistical techniques örneklemini İstanbul Şişli Meslek Yüksekoku- such as mean, frequency, percentage, ANOVA, lu bünyesinde 10 farklı sağlık bölümünde t-test were used in the analysis of the data of öğrenim gören 650 öğrenci oluşturmaktadır. the study. When the findings of the study were Araştırmanın verilerinin analizinde ortalama, examined, it was determined that the students’ frekans, yüzde, ANOVA, t- test gibi istatis- attitudes towards e-learning were at a high level. tiksel teknikler kullanılmıştır. Araştırmanın While no significant difference was observed in bulguları incelendiğinde öğrencilerin e-öğren- the attitudes of the participating students to- meye yönelik tutumlarının yüksek düzeyde wards e-learning according to the variables of oldukları tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan gender, age and class, differences were detected öğrencilerin e -öğrenmeye yönelik tutumların- in the attitude levels of the participants based da cinsiyet, yaş ve sınıf değişkenlerine göre an- on their departments. lamlı bir farklılık görülmezken katılımcıların öğrenim gördükleri bölüm bazındaki tutum

Medicine Sağlık Bilimleri 079 Abstracts Özetler

Keywords: health vocational school, düzeylerinde farklılıklar tespit edilmiştir. e-learning, attitude. Anahtar Kelimeler: sağlık meslek yüksekoku- lu, e-öğrenme, tutum

Medicine Sağlık Bilimleri 080 Abstracts Özetler

THE EFFECT OF THE MESLEK YÜKSEKOKULUNDA PSYCHOLOGICAL TROUBLE DUE TO OKUYAN ÖĞRENCİLERDE COVİD- COVID-19 ON THE QUALITY OF LIFE 19’A BAĞLI PSİKOLOJİK SIKINTININ IN VOCATIONAL SCHOOL STUDENTS YAŞAM KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ

Sevda Pınar Mehel Tutuk Sevda Pınar Mehel Tutuk Leyla Anıl Göl Leyla Anıl Göl Pınar YEL Pınar YEL Erdem GÖL Erdem GÖL İstanbul Şişli Vocational School İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu pı[email protected] pı[email protected]

COVID-19, defined as an infectious disease Dünya Sağlık Örgütü tarafından bulaşıcı bir by the World Health Organization, has spread hastalık olarak tanımlanan COVID-19 , 2020’nin rapidly since March 2020, affecting the whole Mart ayından itibaren hızla yayılarak tüm dünyayı world. It is thought that COVID-19, which etkisi altına almıştır. Dünya genelinde başta sağlık causes adverse effects on health, economy, secu- olmak üzere ekonomi, güvenlik ve birçok alanda rity and many areas worldwide, may cause psy- olumsuz etkilere neden olan COVID-19 , üniver- chological distress and negative effects on the site öğrencilerinin de ruh sağlığını etkileyerek psi- quality of life by affecting the mental health of kolojik sıkıntıya ve yaşam kalitesi üzerinde olum- university students. The aim of this study was to suz etkilere neden olabileceği düşünülmüştür. determine the psychological distress of students Bu çalışmanın amacı meslek yüksekokulunda studying at vocational school and their impact okuyan öğrencilerin COVID-19 ‘a bağlı psikolojik on their quality of life due to COVID-19. The sıkıntılarını ve yaşam kalitelerine etkisini belirle- study group of the research consists of students mek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma studying at vocational school. As a data collec- grubunu meslek yüksekokulunda okuyan öğren- tion tool in the study; Personal Information ciler oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama Form, Covid-19 Psychological Distress Scale aracı olarak; Kişisel Bilgi Formu, Covid-19 Psiko- and Quality of Life Scale Short Form (SF-36) lojik Sıkıntı Ölçeği ve Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa were used. Correlation and regression analyzes Formu (SF-36) kullanılmıştır. Varsayılan ilişkileri were made with the SPSS 20 program to see the görebilmek için SPSS 20 programı ile korelasyon assumed relationships. According to the results ve regresyon analizleri yapılmıştır. Çalışma so- of the study, it was determined that COVID-19 nucuna göre COVID-19’un ,meslek yüksekokulu causes psychological distress in vocational öğrencilerinde psikolojik sıkıntıya neden olduğu school students and negatively affects the qual- ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilediği be- ity of life. It is recommended to take mental lirlenmiştir. Meslek yüksekokullarında okuyan health protective measures for students study- öğrencilere ruh sağlığını koruyucu önlemlerin ing at vocational schools and to spread psycho- alınması , psikososyal destek uygulamalarının social support practices in universities. üniversitelerde yaygınlaştırılması önerilmektedir.

Keywords: COVID-19, Pandemic, Psychologi- Anahtar Sözcükler: COVID-19, Pandemi, cal Distress, Quality of Life. Psikolojik Sıkıntı, Yaşam Kalitesi.

Medicine Sağlık Bilimleri 081 Abstracts Özetler

HEALTHCARE PROFESSIONALS AND SAĞLIK ÇALIŞANLARI VE COVİD-19 COMBATING COVID-19 İLE MÜCADELE

Ozan YILDIRIM Ozan YILDIRIM Kafkas University Kafkas Üniversitesi [email protected] [email protected]

As of today, the most current topics in the agenda Bugün itibariyle Türkiye ve dünya günde- of Turkey and the world located between coro- mindeki en güncel konular arasında yer alan naviruses. It has revealed one of the most serious koronavirüs, 21. yüzyılın en ciddi sağlık sorun- health problems of the 21st century and caused larından birini ortaya çıkarmış ve binlerce in- the end of thousands of people’s lives. Covid-19 san yaşamının sonlanmasına neden olmuştur. disease caused by coronavirus, which created 2003 yılında SARS, 2012 yılında MERS’in much more impact than the effects caused by neden olduğu etkilerden çok daha fazla etki MERS in 2012 and SARS in 2003.In this study, alanı yaratan koronavirüs sonucu ortaya çıkan health care workers in Turkey were examined. Covid-19 hastalığı, bu çalışmada Türkiye’de- Healthcare workers are the people most exposed ki sağlık çalışanları özelinde incelemeye konu to the virus. It is not easy for them to be isolated, edinmiştir. Sağlık çalışanlarının her biri virüse but protection can be provided with some mea- en fazla maruz kalan kişilerdir. Kendilerini bu sures. However, avoiding the virus is not possible hastalığı taşıyanlardan izole etmeleri kolay ol- with individual precautions and practices. It is a mamakla birlikte bir takım tedbirlerle korunma field of struggle that has macro, meso and micro sağlanabilmektedir. Ancak virüse yakalanma- dimensions, requires institutional cooperation mak yalnızca sağlık çalışanlarının bireysel ön- and can be achieved by providing social and in- lem ve pratikleri ile mümkün değildir. Covid-19 dividual support. hastalığı ile mücadele makro, mezo ve mikro boyutları olan, kurumsal işbirliğini zaruri kılan, Keywords: Healthcare, Hospital, Covid-19 sosyal ve bireysel desteklerin sağlanması ile başarıya ulaşılabilen bir mücadele alanıdır.

Anahtar Kelimeler: Sağlık Çalışanı, Hastane, Covid-19.

Medicine Sağlık Bilimleri 082 Abstracts Özetler

HOMOLOGY MODELING OF L18F MUTATION ON SARS-COV-2 SPIKE PROTEIN RECEPTOR- BINDING-DOMAIN

Gizem Köprülülü Küçük İstanbul Şişli Vocational School

Nazlı Irmak Giritlioğlu Yildiz Technical University, [email protected]

Proteins have unique properties to participate in many structural and physiological processes such as cell architecture, cell viability, signaling, ligand binding, and enzyme catalysis; and they are found in all organisms. Each amino acid has its own characteristics. The three-dimensional structure of a protein is determined by the specific order of the amino acids. Knowledge of the three-dimensional structure of the proteins is important to understand their roles in the physiological processes and the functions of these processes. Any structural defect in proteins due to mutations can cause diseases, treatment unresponsiveness, and drug resistance development. The recent emergence of the new SARS- CoV-2 variants containing mutations that accelerate the spread of the virus by affecting infectiousness has been of concern. Especially in the United Kingdom and South Africa, the studies on the detection of new mutations have gained momentum after the recent identifica- tion of two independent strains. The emerging SARS-CoV-2 strains B.1.1.7 (HV 69-70 deletion, Y144 deletion, N501Y, A570D, P681H, T716I, S982A, D1118H) in UK and B.1.351 (L18F, D80A, D215G, R246I, K417N, E484K, N501Y, and A701V) in South Africa have been detected in the spike protein receptor-binding domain (RBD). In the study, visualization of the homology model and investigation of the

Medicine Sağlık Bilimleri 083 Abstracts Özetler chemical properties of L18F mutation responsible for the formation of mutant type SARS- CoV-2 spike protein via in silico approach were intended. The amino acid number of wild and mutant types (wild: 1273, mutant: 1273), molecular weight (wild: 141178.47, mutant: 141212.49), theoretical pI value (wild: 6.24, mutant: 6.24), the percentage composition of amino acids, total negatively charged residue number (wild: 110 mutant: 110), total positively charged residue number (wild:103, mutant:103), atomic composition, formula, total atomic number (wild: 19710, mutant: 19711), molar extinction coefficient (wild: 1.055, -mu tant: 1.055), aliphatic index (wild: 84.67 mutant: 84.67) and the average hydropathy (wild: -0.079, mutant: -0.080) were calculated via ProtParam. The FASTA amino acid sequence with access number UniProt-P0DTC2 was used for visualization of the homology models via UCSF Chimera (version 1.15) in wild type and mutant type spike proteins. The model selection was made by looking at the QMEAN values (-1.59 for the wild type and -1.58 for the mutant type) of the three-dimensional structures in the results of web-based SWISS-MOD- EL software. Basic chemical calculations also were displayed on BIOVIA Discovery Studio Visualizer. Leucine is a more hydrophobic amino acid than phenylalanine (Hydrophobicity values are 3.8 and 2.8, respectively). Protein-ligand binding needs hydrophobic interactions. L18F mutation at the RBD of the spike protein gains more hydrophilic character to the protein. ΔΔG value and the changes of the stability in L18F mutation was predicted via web-based I-Mutant Suite software. The conditions were selected as 25°C, pH:7.0 (default settings), and the software showed that the stability of the mutant spike protein is decreased. Also, the graph of temperature–ΔΔG was created in Mi- crosoft Excel. According to the data, ΔΔG is increased when the temperature is decreased.

Medicine Sağlık Bilimleri 084 Abstracts Özetler

The increased temperature causes the more stable mutation at the B:18F site. Also HOPE web service was utilized for determining the structural effects of the mutant protein in this study. The location of the mutant residue is near a highly conserved position and L18F mutation may not cause the damage. Receptor-ligand interactions could change negatively in the structural base because the mutant residue is bigger than the wild-type residue.

Keywords: SARS CoV-2, Spike protein, RBD, Mutation, Homology model.

Medicine Sağlık Bilimleri 085 Abstracts Özetler

THE EFFECT OF AVERAGE HEART RATE ON RESISTANT HYPERTENSION

Aydın Tosu Halil İbrahim Biter [email protected] [email protected]

Aim: Heart rate is a newly developed risk factor for predicting cardiovascular disease. The auto- nomic nervous system plays an important role in regulating heart rate as well as in the pathogen- esis of essential arterial hypertension. Resistant hypertension (HT) is defined as the inability to control blood pressure with three different drugs, one of which is a diuretic. High heart rate in these patients may play an important role in the physiopathology. In this study, we investigated whether the mean heart rate was high in patients with resistant hypertension.

Patients and method:In our study, 200 hyper- tensive patients who applied to the cardiology outpatient clinic of Sultangazi Haseki Training and Research Hospital between 2018 and 2020 were included. The patients were divided into two groups as those with resistant hypertension and those without rhythm holter device for 24 hours and average heart rates were calculated.

Results:The mean age of patients with resistant hypertension was 55±7.8. There was no clini- cally and demographically significant difference between those with and without resistant hypertension (p> 0.005). The maximal heart rates of patients with resistant hypertension (121.7 ± 7.1,115 ± 3.5, p <0.05) and mean heart rates 75 ± 7.1.64 ± 4.5, p <0.005) were significantly higher.

Conclusions:.Considering that increased heart rate increases shear-stress, decreases arterial compliance and accelerates atherosclerotic process, it can be said that resistant hypertension

Medicine Sağlık Bilimleri 086 Abstracts Özetler leads to more serious cardiovascular complica- tions. It should be noted that it must be done.

Keywords: Resistant hypertension, heart rate.

Medicine Sağlık Bilimleri 087 Abstracts Özetler

FOODBORNE VIRAL INFECTIONS AND DETECTION METHODS

N. Gamze YÖRÜK Kocaeli Food Control Laboratory Directorate [email protected]

One of the main factors of viral-induced diseases, the importance of which has begun to be understood increasingly in recent years, is the foods and the contact of foods with the environment. Viral outbreaks caused by various contaminated foods, water, the environment, unhealthy or disease-infected food handlers are reported each year around the world. Many viruses of human or animal origin can spread in the environment in various ways and infect people through water and food. These viruses have many different families and are generally enteric, and their source of transmission is the fecal-oral route. Depending on the system in which they are placed and the infections they cause, they may lead to symptoms ranging from mild diarrhea to severe nervous diseases, such as partial paralysis, sometimes myocarditis, and respiratory system disorders or hemorrhagic fever. Viral-induced food infections are often manifested by gastroenteritis and hepatitis.

Control strategies depending on internal and external factors such as pH, water activity (aw), redox potential (O/R), and temperature, that affect the growth of microorganisms in foods, are generally used to keep foods microbiologically safe by affecting the growth of bacteria. Howev- er, there may be difficulties in applying some of these control measures for viruses. Because many negative factors such as acidic conditions of the stomach, digestive enzymes and alkaline conditions of the intestines and the host’s immune system allow viruses to survive.

Medicine Sağlık Bilimleri 088 Abstracts Özetler

Although foodborne bacterial pathogens can often be easily detected, the isolation and iden- tification of viruses from contaminated foods are quite difficult, and a limited number of methods have been developed to detect some viruses, however, suitable detection methods have not been found for some of them. In general, the Reverse-Transcriptase Polymerase Chain Reaction (RT-PCR) method is used, detection methods based on genome sequenc- ing by Enzyme Immunoassay (EIA) method using antibodies against viral capsid proteins, cell-culture, Real-Time PCR (RT-PCR), Radio Immunoassay (RIA), and immune electron mi- croscope are also used.

Keywords: Foodborne pathogens, Food hygiene, Food safety, Viral diseases.

Medicine Sağlık Bilimleri 089 Abstracts Özetler

THE NOTIFICATION OF ACİL SERVİS HEMŞİRELERİN İŞ OCCUPATIONAL SAFETY AND GÜVENLİĞİ MESLEKİ RİSKLERİ VE HAZARDS OF EMERGENCY BİLDİRİM DURUMLARI SERVICE NURSES Yasemin ÖZASLAN Yasemin ÖZASLAN Kamer GÜR Kamer GÜR Marmara Üniversitesi Marmara University [email protected] [email protected] Amaç : Sağlık hizmetleri sunumunda acil Purpose: The aim of the study is to evaluate servis hemşirelerinin iş güvenliği açısın- the occupational hazards of emergency service dan mesleki risklerinin değerlendirilmesi, nurses in terms of occupational safety, to exam- yaşadıkları iş kazası ve olası problemlerde ine the status of notification in the workplace bildirim durumlarını incelemektedir. accident and possible problems in the provision of health services. Gereç ve Yöntem: Araştırma 01.09.2020- 31.12.2020 tarihleri arasında İstanbul Anadolu Materials and Methods: The research was con- Yakasından bulunan eğitim araştırma, devlet ve ducted between 01.09.2020-31.12.2020 with the özel hastanelerin acil hemşireleri ile yürütüldü. emergency nurses of the state and private hospi- N=(1565) . Tabakalı örneklem yöntemi ile tals, which are located in the Anatolian Side of seçilen 150 hemşireye ulaşıldı. Çalışmada an- Istanbul. N=(1565). Reached 150 nurses selected ket formu ve ‘’Hastanede Çalışan Sağlık Per- by the stratified sampling method. Question- soneli İçin İş Güvenliği Ölçeği’’ kullanılmıştır. naire form and ’Hastanede Çalışan Sağlık Per- soneli İçin İş Güvenliği Ölçeği’’ (Occupational Bulgular: Çalışmaya katılan hemşirelerin yaş Safety Scale for Healthcare Professional Work- ortalaması 31,76±7,62, ortalama uyku süre- ing in Hospital) were used in the study. si 6,10±1,21 saat, ortalama çalışma süresi 9,81±7,55 yıl, son iş yerinde ortalama çalış- Findings: The average age of the nurses partic- ma süresi 5,13±4,06 yıl, acil serviste ortalama ipating in the study is 31.76 ± 7.62, the aver- çalışma süresi 4,85±3,15 yıl olarak bulundu. age sleep time is 6.10 ± 1.21 hours, the average Acil serviste çalışan hemşirelerin hastanede iş working time is 9.81 ± 7.55 years, the average güvenliğinin sağlanmasına yönelik durumunu working time in the last workplace is 5.13 ± ölçen Hastanede Çalışan Sağlık Personeli 4.06 years, the average working time in the İçin İş Güvenliği Ölçeği puan ortalaması al- emergency department was found to be 4.85 ± tıdır. Katılımcıların ise 2,31±0,66 olarak bu- 3.15 years. (Occupational Safety Scale for Hos- lundu. Alt boyutları incelendiğinde Mesleki pital Healthcare Personnel) which measures Hastalıklar ve Şikayetler alt boyut puan orta- the status of nurses working in the emergency laması 2,94±1,04, Sağlık Taraması ve Kayıt department to ensure occupational safety in the Sistemleri alt boyut puan ortalaması 2,04±0,91, hospital, was evaluated on a basis of 6 points, Kazalar ve Zehirlenmeler alt boyut puan ortala- and the participants were found to be 2.31 ± ması 2,07±0,88, Yönetsel Destek ve Yaklaşım- 0.66. When the sub-dimensions are examined, lar alt boyut puan ortalaması 2,07±0,88, Mal- the mean score of the Occupational Diseas- zeme Araç ve Gereç Denetimi alt boyut puan

Medicine Sağlık Bilimleri 090 Abstracts Özetler es and Complaints sub-dimension is 2.94 ± ortalaması 2,72±1,14, Koruyucu Önlemler alt 1.04, the Health Screening and Registration boyut puan ortalaması 2,99±1,14 ve Fiziksel Systems sub-dimension average score is 2.04 ± Ortam Uygunluğu alt boyut puan ortalaması 0.91, the Accidents and Poisoning sub-dimen- 2,32±0,66 olarak bulundu. sion average score is 2.07 ± 0.88, Administra- tive Support and Approaches sub-dimension Sonuç: Acil serviste çalışan hemşirelerin has- mean score 2.07 ± 0.88, Tools and Equipment tanede iş güvenliğine yönelik puan ortalaması Inspection sub-dimension mean score 2.72 ± hem totalde hem tüm alt boyutlarda ortalama 1.14, Protective Measures sub-dimension mean puanın altındaydı. Çalışan güvenliğini etkiley- score 2.99 ± 1.14 and Physical Environment en faktörler incelendiğinde; fizik ortam, has- Convenience sub-dimension mean score was tane yemeklerinin yetersizliği, 24 saat nöbet found to be 2.32 ± 0.66. tutmak, iş yeri sağlık taraması yapılmaması, afiş ve broşür yetersizliği, risk veya kazay- Result: The average score of the nurses working la karşılaşıldığında ne yapacağını bilmeme, in the emergency services was below the aver- yetersiz hemşire ve ekipman çalışan güven- age score in both total and all sub-dimensions liğini etkileyen faktörler olarak tespit edildi. for occupational safety in the hospital settings. Katılımcıların yarasına yakınının iş kazası When the factors affecting employee safety geçirdiği tespit edildi. Hemşirelerin iş kazasını are examined; Physical environment, the in- bildirme durumları ise yetersizdi. adequacy of hospital meals, being on duty for 24 hours, lack of workplace health screening, Anahtar Kelimeler : Çalışan güvenliği, acil insufficiency of informative posters and bro- hemşireleri, mesleki riskler, iş güvenliği. chures, lack of knowledge when encountering a risk or accident, insufficient number of nurses and equipment were determined as factors affecting employee safety. It was determined that almost half of the participants had a work accident. The nurses’ reporting of occupational accidents was insufficient.

Keywords: Employee safety, emergency nurses, occupational hazards, occupational safety.

Medicine Sağlık Bilimleri 091 Abstracts Özetler

BIOFILM FORMATION AND SURVIV- AL MECHANISMS IN FUNGAL, VIRAL AND BACTERIAL BIOFILMS

Özlem Istanbullu Paksoy Kocaeli Food Control Laboratory Directorate [email protected]

Biofilms are group of microorganisms in EPS (extracellular polymeric substance) that survive by expressing different genes and producing essential proteins to adapt to harsh conditions. They can contribute to food poisoning, microbi- ally induced corrosion, reduce heat transfer efficiency, damage equipment and pipelines, dental or catheter biofilms, cause antibiotic resistance and many serious infections. Bacteria usually form biofilms, however, fungi and virus accumu- lation can also cause biofilm formation supporting chronic infections. Especially substratum properties and initial phases of biofilm formation is very important in growing into a mature biofilm. Either vial or fungal, once the biofilm is formed, its structural behaviour, composition, and activity are similar to biofilms formed by bacteria. Also, dual-complex structures protect the microorganisms from outer factors such as antimicrobial agents. The goal of this study is to investigate the biofilm construction-development and also survival mechanisms in fungal, viral and bacterial biofilms.

Keywords: Attachment, biofilms, fungal, resistance, viral.

Medicine Sağlık Bilimleri 092 Abstracts Özetler

SUBCLINICAL HYPOTHYROIDISM TIKAYICI UYKU APNE IN OBSTRUCTIVE SLEEP APNEA SENDROMUNDA SUBKLİNİK SYNDROME HİPOTİROİDİZM

Asli Akyol Gürses* Asli Akyol Gürses* Gazi University Gazi University

Utku Ogan Akyıldız Utku Ogan Akyıldız Adnan Menderes University Adnan Menderes University [email protected] [email protected]

Objective: Obstructive sleep apnea syndrome Amaç: Tıkayıcı uyku apne sendromu (OSAS) is characterized by snoring, daytime (TUAS); horlama, gün içi uykululuk ve sleepiness and witnessed apnea. Obesity is the tanıklı apne ile karakterize bir klinik sen- most important risk factor and because of sleep dromdur. Obezite en önemli risk faktörleri fragmentation and decreased sleep efficiency, arasında olup, uyku fragmantasyonu ve bo- patients usually suffer from chronic fatigue and zulmuş uyku kalitesi sebebiyle hastalarda apathy. Hypothyroidism, a common disorder sıkça yorgunluk ve apati hali de tanımlanır. among the population may also present with Benzer semptom ve bulgulara, toplumda similar symptoms and physical examination yaygın görülen hipotiroidizm tablosunda findings. Beyond that, it is a well known predis- da rastlanır ki, hipotiroidizmin yumuşak posing cause of OSAS due to infiltration of soft dokuda mukoprotein birikimi yaparak üst tissue by mucoproteins and narrowing of the havayollarında daralmaya yol açtığı ve TU- upper airway as a result. The aim of this study is AS’a yatkınlık oluşturduğu bilinmektedir. investigating the frequency of subclinical hypo- Bu çalışmada TUAS hastalarında subklinik thyroidism among OSAS patients and evaluat- hipotiroidizm sıklığının araştırılması ve ru- ing the necessity of routine screening. tin tarama açısından gerekliliğin değerlendi- rilmesi amaçlanmıştır. Materials and Methods: Medical records of patients who were examined in Neurophysiol- Materyal ve Metod: Temmuz 2017-Şubat ogy and Sleep Disorders Department of Aydin 2019 tarihleri arasında Aydın Devlet Hasta- State Hospital between June 2017 and Feb- nesi Nörofizyoloji ve Uyku Bozuklukları po- ruary 2019 and underwent diagnostic poly- likliniğine başvuran ve TUAS ön tanısı ile bir somnography with the pre-diagnosis of OSAS gecelik tanısal polisomnografisi gerçekleştir- were retrospectively reviewed. Patients with ilen hastaların kayıtları geriye dönük incelen- known hypothyroidism were excluded and di. Bilinen hipotiroidizmi bulunan olgular 282 patients were included. Polysomnograph- dışlandı ve 282 hasta çalışmaya dahil edildi. ic parameters and serum thyroid stimulating Olgularda polisomnografik parametreler ve hormone (TSH) levels were recorded. Statis- serum tiroid uyarıcı hormon (TSH) düzeyleri tical analyses were performed using SPSS ver- kaydedildi. İstatistiksel analiz için SPSS.20 sion 20.0. A 2-tailed p value <0.05 is consid- paket programı kullanıldı. p<0.05 istatistiksel ered statistically significant. olarak anlamlı kabul edildi

Medicine Sağlık Bilimleri 093 Abstracts Özetler

Results: 253 out of 282 included patients were Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 282 olgudan diagnosed OSAS (AHI≥5) and the remaining 253 tanesi TUAS tanısı almış olup (AHI≥5), 29 had normal apnea-hypopnea index (AHI) kalan 29’unda apne-hipopne indeksi (AHI) values. 155 patients had severe OSAS (61.3%), normal saptanmıştır. Hastaların 155’i ağır whereas 68 had moderate (26.9) and 30 had (%61.3), 68’i orta (%26.9), 30’u hafif (%11.8) mild (11.8%) disease. 8 patients (3.2%) in TUAS tanısı almıştır. TUAS hastalarında the OSAS group and 1 patient (3.4%) in the subklinik hipotiroidizm 8 (%3.2) hastada sap- non-apneic group were diagnosed subclinical tanırken, AHI normal grupta 1 (%3.4) hasta- hypothyroidism. The difference was not statis- da saptanmış ve iki grup arasında istatistiksel tically significant. (p>0.05) Median TSH levels açıdan anlamlı fark izlenmemiştir. (p>0.05) were 1.64 mIU/L for mild-moderate OSAS Hafif-orta TUAS grubunda median TSH patients and 1.54 mIU/L for severe OSAS pa- düzeyi 1.68 mIU/L iken, ağır TUAS grubun- tients. (p>0.05) No correlation was found be- da 1.54 mIU/L gözlenmiş ve iki grup arasında tween AHI and TSH levels. benzer bulunmuştur. (p>0.05) TSH ve AHI arasında anlamlı korelasyon izlenmemiştir. Conclusion: Our results demonstrate that frequency of subclinical hypothyroidism is sim- Sonuç: Sonuçlarımız TUAS tanısı alan ve ilar between OSAS patients and non-apneic almayan grupta subklinik hipotiroidizm ones. Prospective and restrospective studies in sıklığının benzer olduğunu göstermekte- the literature have reported increased preva- dir. Literatürdeki prospektif ve retrospektif lance of OSAS among patients with hypothy- çalışmalarda hipotiroidizmi bulunan hasta- roidism. However the relationship between larda artmış TUAS prevalansı bildirilmiştir, subclinical hypothyroidism and OSAS is not bununla birlikte subklinik hipotiroidizm clear. According to our findings, screening açısından net bir ilişki söylenememektedir. hypothyroidism in OSAS patients may be rea- Sonuçlarımız TUAS hastalarında hipotiroid- sonable in the presence of clinical suspicion izm taramasının, klinik şüphe ve uyumlu and physical examination findings. fizik muayene bulguları varlığında uygun old- uğunu desteklemektedir. Keywords: Obstructive sleep apnea syndrome, hypothyroidism, subclinical hypothyroidism. Anahtar kelimeler: Tıkayıcı uyku apne sendromu, hipotiroidizm, subklinik hipotiroidizm

Medicine Sağlık Bilimleri 094 Abstracts Özetler

RELATIONSHIP BETWEEN SAĞLIK SEKTÖRÜNDE KALİTE QUALITY MANAGEMENT AND YÖNETİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ İLİŞKİSİ OCCUPATIONAL SAFETY IN HEALTH SECTOR Halil Soyal Mucize Sarıhan İstanbul Okan Üniversitesi Halil Soyal Mucize Sarıhan İstanbul Okan University [email protected] [email protected] Kalite konusu yönetim biliminin en önemli konularından biri sayılmaktadır. İkinci Dün- Quality is considered one of the most import- ya Savaş’ ndan sonra gündeme oturmasına ant issues of Management Science. Although rağmen hala hakkında araştırmalar yapılmakta it sat on the agenda after the Second World ve güncelliğini korumaya devam etmektedir. War, research is still being carried out on it Teorik ve uygulamalı yapılan araştırmalar ka- and it continues to be up to date. Theoretical lite konusunun daha iyi anlaşılmasını sağla- and Applied Research provides a better un- maktadır. Toplam Kalite Yönetimi işletmel- derstanding of the quality issue. Total Quality erde insan odaklı yönetimin etkin bir şekilde Management aims to work effectively with peo- çalışmasını amaçlamaktadır. Günümüzün en ple-oriented management in enterprises. Total revaçta yönetim tarzı olan Toplam Kalite Yöne- Quality Management, which is the most pop- timi çalışma tarzının insan odaklı olması ned- ular management style of today, aims to satis- eniyle işletmenin ilişki içinde bulunduğu bütün fy all the people with whom the business is in insanların memnuniyetini hedeflemektedir. Bu a relationship due to the fact that the working insanlar yöneticiler, çalışanlar, müşteri, tedar- style is human-oriented. These people are man- ikçiler vb.dir. Toplam Kalite Yönetimi Müşteri agers, employees, customers, suppliers, etc.dir. memnuniyetinin sağlanması amacıyla kul- When Total Quality Management is used to lanıldığında daha iyi ürün ve hizmeti sunmak ensure customer satisfaction, it must definite- için rekabet şartlarını muhakkak göz önüne ly take into account competitive conditions to alması gerekmektedir. Toplam Kalite Yöne- provide better products and services. In Total timi’nde insan odaklılık, rekabet önceliği ve ka- Quality Management, Human focus, competi- lite ana unsurlardır. İnsan işin, sistemin ve yöne- tion priority and quality are the main elements. timin merkezi olarak değerlendirilmektedir. People are considered as the center of work, Kalite yönetiminin odağında hasta memnuni- system and management. The focus of quality yeti olduğu kadar hasta güvenliğinin sağlan- management is ensuring patient safety as well masıdır. Son zamanlarda yaygınlaşan iş güven- as patient satisfaction. Studies and trainings are liği ve yönetimi üzerinde çalışmalar ve eğitimler being carried out on Occupational Safety and yapılmaktadır. Hasta güvenliği veya çalışan management, which have become widespread güvenliği sağlanmadan kaliteden söz etmek im- recently. It is impossible to talk about quality kansızdır. Sağlık hizmetlerinin başlangıcı “önce without ensuring patient safety or employee zarar verme” olarak ifade edilmiştir. Hastanele- safety. The beginning of health care has been rde çalışan güvenliği, radyasyon güvenliği, hasta expressed as” harm first.” Employee safety in güvenliği v.b. sağlanmadan hizmet sektörünün hospitals, radiation safety, patient safety, etc.b. ilerlemesi yenilikçi teknolojilere uyum sağlaması without it, it is impossible for the service sector mümkün değildir. Çalışmada sağlık sektörünün

Medicine Sağlık Bilimleri 095 Abstracts Özetler to adapt to innovative technologies. The study olması gereken ve taviz verilmemesi gereken bu focused on these two issues (quality and safety), iki konu (kalite ve güvenlik) üzerinde durulmuş- which should be in the health sector and should tur. Sağlık sistemindeki birtakım finansal, or- not be compromised. A number of financial, ganizasyonel ve operasyonel aksaklık ve düzen- organizational and operational failures and ir- sizlikler hem maliyetleri yükseltmekte, hem de regularities in the health system both raise costs hasta tatmini ve çalışanların hizmet kalitesini and negatively affect patient satisfaction and olumsuz yönde etkilemektedir. Sağlık kuru- employee service quality. Total Quality Man- luşlarında Toplam Kalite Yönetimi çalışmaları agement Studies in health institutions cover the insanların hastalıklarının teşhisi, tedavisi ve diagnosis, treatment and care processes of peo- bakım süreçlerini kapsamaktadır. Sağlık kuru- ple’s diseases. Health organizations, on the one luşlarının bir yandan bilimsel norm ve standar- hand, should implement diagnostic and treat- tlara uygun teşhis ve tedavi prosedürleri uygula- ment procedures in accordance with scientific ması (teknik kalite), diğer yandan hizmet sunum norms and standards (technical quality), on the süreçlerinde hastaların beklenti ve isteklerine other hand, respond to the expectations and cevap vermesi (tedavi sanatı) gerekmektedir. wishes of patients in service delivery processes (art of treatment). Anahtar Kelimeler: Sağlıkta Kalite, Kalite Yönetimi, İş Sağlığı ve Güvenliği. Keywords: Quality in Health, Quality Man- agement, Occupational Health and Safety.

Medicine Sağlık Bilimleri 096 Abstracts Özetler

IN SILICO DETERMINATION OF BIO- ACTIVE PEPTIDES FROM VENOMOUS FISH PTEROIS VOLITANS

Levent Çavaş Yağmur Bilgin

Dokuz Eylül University [email protected]

Pterois volitans (Linnaeus, 1758), native of the Indo-Pacific Ocean, is an invasive fish species in the Mediterranean Sea. The number of its observation frequency has been in increasing trend. Due to the very long venomous spines, they increase their populations in the Medi- terranean Sea. No validated eradication method has been existed for this species. Therefore, there is an urgent need for alternative utilisa- tion methods for this Lessepsian fish species. Bioactive peptides are of great importance for human health since they exhibit excellent in- hibitory properties for some medicinally important enzymes in human metabolisms such as angiotensin converting enzyme (ACE) and dipeptidyl peptidase-IV (DPP-IV). In this study, bioactive peptides in protein based ven- om of P. volitans were investigated by using in silico tools. The FASTA sequences of Pvtoxin-a and Pvtoxin-b were retrieved from UniProt. org. Protein parameters were calculated by Protparam tool in Expasy.org. In order to find bioactive peptide based parameters BIOPEP tool was used in BIOPEP-UWM database. From ProtParam tool, total number of negatively charged residues (Asp + Glu) for Pvtox- in-a and Pvtoxin-b were found as 21 and 18, respectively. Total number of positively charged residues (Arg + Lys) for Pvtoxin-a and Pvtox- in-b were observed to be 22 and 24, respectively. According to BIOPEP results, AE values for ACE and DPP-IV were found to be 0.0305 and

Medicine Sağlık Bilimleri 097 Abstracts Özetler

0.0666 for Pvtoxin-a and 0.0333 and 0.0569 for Pvtoxin-b, respectively. It is very interesting to note that AE values related to antioxidant property were observed to be 0.0083 for both Pvtoxin-a and Pvtoxin-b. Although AE value for alpha-glucosidase inhibitor was found to be 0.0014 for Pvtoxin-a, no AE value was obtained for Pvtoxin-b. In conclusion, BIOPEP results clearly show that after a possible eradication study, protein based venoms from P. volitans can be evaluated for the production of bioactive peptides. A possible economical value may create a pressure in its increasing population in the Mediterranean Sea.

Key words: Pterois volitans, bioactive peptides, angiotensin converting enzyme, dipeptidyl peptidase-IV

Medicine Sağlık Bilimleri 098 Abstracts Özetler

MOBBING AND COSTS IN THE SAĞLIKTA SEKTÖRÜNDE MOBBİNG HEALTHCARE SECTOR VE MALİYETLERİ

Mucize SARIHAN Mucize SARIHAN

İstanbul Okan University İstanbul Okan Üniversitesi [email protected] [email protected]

In this study, the levels of pressure and mob- Bu çalışmada, işyeri çalışanları ve sağlık sek- bing faced by workplace workers and healthcare töründe görev yapan sağlık çalışanlarının workers working in the health sector were ex- karşılaştıkları Baskı ve mobbing düzeyleri ince- amined. This review is made as a literature re- lenecektir. Bu inceleme literatür taraması şek- view. Pressure and mobbing cannot be shown to linde yapılmıştır. Sağlık çalışanlarına görev- healthcare professionals at the same level while lerini yaptıkları sırada hep aynı düzeyde Baskı performing their duties, pressure values at each ve mobbing gösterilemez, her aşamanın baskı stage are different. The pressure and mobbing değerleri farklı farklıdır. Sağlık hizmet sunumu that healthcare professionals encounter in the sürecinde sağlık çalışanlarının karşılaştıkları process of health service delivery is always an Baskı ve mobbing olgusu her zaman dikkat issue that needs attention. Another issue that edilmesi gereken bir konudur. Çalışanları teh- threatens the employees is how the propagan- dit eden diğer konu ise yapılan propagandanın da made affects the employee and what are the çalışanı ne yönde etkilediği ve propagandanın characteristics of the propaganda? özelliklerinin ne olduğudur?

Healthcare institutions should be places where Sağlık kurumları, sağlık yöneticilerinin, sağlık healthcare administrators, healthcare profes- çalışanlarının ve hastaların rahat ve huzur- sionals and patients are provided to perform lu bir ortamda kendi görevlerini en rahat bir their duties in a comfortable and peaceful en- şekilde yerine getirmelerinin sağlandığı yerl- vironment in the most comfortable way pos- er olmalıdır. Sağlık kurumlarının en önemli sible. The most important feature of health özelliği huzurlu olmalarının gerekliliğidir. institutions is that they need to be peaceful. In Mobbingin yanı sıra mobingin neden olduğu addition to mobbing, it is important in losses kayıplarda önem arz etmektedir. Mobbingin caused by mobbing. Costs caused by mobbing neden olduğu maliyetler bugün tüm kurumlar pose a serious problem for all institutions today. için ciddi sorun oluşturmaktadır. Mobbingin These costs caused by mobbing are expressed as neden olduğu bu maliyetler: Ekonomik mali- economic costs, social costs and psychological yetler, toplumsal maliyetler ve psikolojik mali- costs. This situation causes some problems in yetler şeklinde ifade edilmiştir. Bu durum tüm health institutions as well as in all institutions. kurumlarda olduğu gibi sağlık kurumlarında da bazı sıkıntılara neden olmaktadır. These costs caused by mobbing in health institutions can cause irreversible errors because Sağlık kurumlarındaki mobbingin kaybettird- the main theme of health services, which are iği bu maliyetler verilen hizmet bakımından sensitive in terms of the service provided, is the hassas olan sağlık hizmetlerinin ana teması in- human factor and public health. In addition, san faktörü ve toplum sağlığı olduğu için geri

Medicine Sağlık Bilimleri 099 Abstracts Özetler the organizational climate is also effective on dönüşümü olmayan hatalara neden olabilme- mobbing. Health institutions should always be ktedir. Ayrıca örgüt iklimi de mobbing üze- preserved as treatment centers. There should rinde etkilidir. Sağlık kurumlarının her zaman not be places where low ethical leaders practice tedavi merkezleri olma özelliği korunmalıdır. their ego. If the health mentality contrary to the Etik düzeyi düşük liderlerin kendi egolarını goals of the health institutions is not regulated, uyguladıkları yerler olmamalıdır. Sağlık ku- the satisfaction of the patients receiving treat- rumlarının amaçlarına ters düşen sağlık zihni- ment will not be achieved. yeti düzenlenmez ise tedavi gören hastalardan memnuniyet sağlanamayacaktır. Keywords: Mobbing, Pressure, Psychological pressure, Healt. Anahtar Kelimeler: Mobbing, Baskı, Psikolojik baskı.

Medicine Sağlık Bilimleri 100 Abstracts Özetler

TRANSCRIPTIONAL REGULATION TGFΒ ISOFORMS TARAFINDAN OF EPITHELIAL-TO-MESENCHYMAL MESENŞİMAL GEÇİŞE İLİŞKİN TRANSITION BY TGFβ ISOFORMS İLETİŞİM YÖNETMELİĞİ

Hazal AYTEKİN Hazal AYTEKİN Dokuz Eylul University Dokuz Eylül Üniversitesi

Hani ALOTAİBİ Hani ALOTAİBİ Dokuz Eylul University Dokuz Eylül Universitesi Izmir Biomedicine and Genome Center İzmir Biomedicine ve Genome Merkezi [email protected] [email protected]

Epithelial-to-mesenchymal transition Epitelyal-Mezenkimal dönüşüm (EMT), (EMT) is a process that leads an epithelial epitel bir hücrenin mezenkimal bir fenotip cell to change by gaining a mesenchymal phe- kazanarak dönüşümüne neden olduğu bir notype. During organogenesis, embryogene- süreçtir. Bu olay transkripsiyon faktörlerinin sis, and metastasis of tumor cells, cells differ- aktivasyonu ile gerçekleşir. Organogenez, entiate into epithelial or mesenchymal states embriyonik gelişim ve tümör hücrelerinin via EMT and MET processes. Transforming metastazı sırasında, hücreler EMT ve MET Growth Factor Beta (TGFβ) and the sig- süreçleri yoluyla epitelyal veya mezenkimal naling pathway is the most important EMT durumlara farklılaşır. Dönüştürücü Büyüme stimulator. TGFβ plays a prominent role as Faktörü Beta (TGFβ) ve sinyal yolağı, a tumor suppressor and a metastatic agent in EMT’nin en önemli uyarıcısıdır. TGFβ, cancer progression. From embryonic devel- kanser ilerlemesinde tümör baskılayıcı ve opment to homeostasis, TGFβ and its down- metastatik ajan olarak önemli bir rol oynar. stream regulators in the signaling pathway Embriyonik gelişimden homeostaza kadar, are crucial that deficiencies and mutations TGFβ ve sinyal yolağının diğer regülatörleri in the gene or on the pathway cause develop- çok önemlidir. TGFβ’nin bu süreçlerde görev- mental defects, immunological diseases, and li TGFβ1, TGFβ2 ve TGFβ3 olmak üzere üç poor prognosis in cancer patients. TGFβ has izoformu vardır. Bu araştırma çeşitli biyo- three isoforms that are involved in these pro- informatik analizler, R programlama dili ve cesses: TGFβ1, TGFβ2, and TGFβ3. Anal- GSEA ve GO analizi gibi araçlar kullanılarak yses were performed computationally by R gerçekleştirildi. Analizde TGFβ1, TGFβ2 programming and tools like GSEA and GO ve TGFβ3 izoformlarıyla muamele edilmiş Analysis among TGFβ1, TGFβ2, and TGFβ3 insan ve fare hücrelerinin kullanıldığı genel isoform treated public datasets of human and veri kümeleri kullanılarak sonuçlar elde edil- mouse organisms. In line with the hypothe- di. Tezin hipotezi doğrultusundaki bu anal- sis, significant differences in transcription- iz sonuçlarıyla, TGFβ izoformları arasında al level, gene sets, cancer types, mutations, transkripsiyonel düzeyde, gen setleri, kanser pathways, and molecular functions were tipleri, mutasyonlar, yolaklar ve moleküler identified between the isoforms of the TGFβ. fonksiyonlarda önemli farklılıklar tespit These results can illuminate further research edildi. Araştırmanın bu sonuçları, TGFβ ve EMT alanındaki gelecek araştırmaları aydın-

Medicine Sağlık Bilimleri 101 Abstracts Özetler in the TGFβ and EMT area and obtain new latma ve özellikle kanser tanı ve tedavisinde therapeutic aspects, particularly in cancer di- yeni terapötik bakış açıları geliştirilmesine agnosis and treatment. önemli katkılar sağlayacaktır.

Keywords: Differential expression analysis, EMT, MET, TGFβ Anahtar Kelimeler: Diferansiyal ekspre- syon analizi, EMT, MET, TGFβ

Keywords: Differential expression analysis, EMT, MET, TGFβ

Medicine Sağlık Bilimleri 102 Abstracts Özetler

THE IMPORTANCE OF PUBLIC COVİD 19 PANDEMİ DÖNEMİNDE, HEALTH IN THE PERIOD OF COVID KAMU SPOTU KULLANIMININ HALK 19 PANDEMIC SAĞLIĞI AÇISINDAN ÖNEMİ

Esin Kartopu Esin Kartopu Marmara University Marmara Üniversitesi

Firdes Komaç Firdes Komaç Osmangazi University Osmangazi Üniversitesi [email protected] [email protected]

The covid19 pandemic, which affects the whole Bütün dünyayı etkileyen Covid 19 pandemi- world, has also affected our country. When the si ülkemizi de etkisi altına almıştır. Pandemi pandemic first appeared, it was initially thought ortaya ilk çıktığında grip virüsü semptom- to be influenza virus, as it coincided with the larıyla örtüştüğü için başlangıçta grip virüsü symptoms of the flu virus and was not consid- zannedilmiş ve çok önemli görülmemiştir. ered very important. The increasing number of Sonrasında artan hasta sayısı bunun grip virüsü patients afterwards revealed that this is not the olmadığını ortaya koymuştur. Hastalığın flu virus. Finding out how the disease spread nasıl yayıldığının bulunması halk sağlığı ve was very important in terms of public health hastalığın yayılım hızını düşürmesi açısın- and reducing the spread rate of the disease. Re- dan oldukça önemliydi. Yapılan araştırmalar search has revealed that the virus is transmitted virüsün temas, aynı ortamda aynı havayı solu- by contact, breathing the same air in the same ma ve gözlerden bulaştığını ortaya koymuştur. environment and through eyes. Ülkemizde de ilk vakaların görünmeye başla- After the first cases started to appear in our masının ardından hastalığın yayılımını country, it became necessary to inform the azaltmak için halkın bu hastalığa karşı bil- public about this disease in order to reduce the gilendirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. spread of the virus. The Ministry of Health Sağlık bakanlığı diğer hastalıklarda da old- wanted to utilize hand brochures and public uğu gibi bu hastalıkta da hastalığın semp- services to raise awareness of the virus and ex- tomlarını, korunma yollarını halka anlatmak plain the symptoms and prevention methods için el broşürü, kamu spotu gibi çalışmalarla among people. However, due to the spread of bunu gerçekleştirmek istemekteydi. Ancak the disease by contact, there is a contamination hastalığın temas ile yayılmasından dolayı, risk in the leaflet distribution. Hence, the min- el broşürü dağıtımında temas riski ortaya istry aimed to raise the awareness of the public çıkmaktadır. Bu durum üzerine bakanlık against the disease by shooting several public kamu spotu çekimleriyle halkı hastalığa karşı service annoucements and advertisements. bilinçlendirme amacı gütmüştür. Bu amaçla birçok kamu spotu hazırlanmıştır. It is important to watch the public service advertisements prepared for the public to receive Hazırlanan kamu spotlarının izlenmesi, halkın the messages about prevention and protection bu kamu spotlarındaki mesajları alması, halkın methods from possible contamination of virus hastalığa karşı kendini ve çevresini koruması

Medicine Sağlık Bilimleri 103 Abstracts Özetler ways in their environment.Thus, it was aimed açısından önemlidir. Bu amaç doğrultusunda to examine the public service advertisements araştırmada Covid 19 pandemisine karşı mü- taken for the fight against the Covid 19 pan- cadele için çekilen kamu spotlarının alımlama demic via the reception analysis method. The analizi yöntemiyle incelenmesi amaçlanmıştır. way in which the relevant public advertisements İlgili kamu spotlarının nasıl alımlandığı are received by puplic is limited to 12 partici- toplumdaki herkese ulaşmanın güçlüğü, zaman pants selected as a sample due to the difficulty ve maddi boyutundan dolayı örneklem olarak of reaching everyone in the society, time and seçilen 12 katılımcıyla sınırlandırılmıştır. financial dimensions. Katılımcılarla yarı yapılandırılmış soru formu Participants were interviewed using a kullanılarak derinlemesine görüşme yöntemi- semi-structured questionnaire, in-depth in- yle görüşülmüştür. Araştırma kamu yararı terview method. The research is important in amacıyla hazırlanmış Covid 19 pandemisi terms of determining the signification of the kamu spotlarının anlamlanmasına yönelik Covid 19 pandemic public service advertise- tespitlerde bulunulması, yeni hazırlanılacak ments and revealing the ideas to be evaluated in kamu spotlarının oluşturulmasında değer- the creation of new public spots to be prepared lendirilecek fikirleri ortaya çıkartması açısın- for the purpose of public interest. dan önemlidir.

As a result; In this audience-based research, it Sonuç olarak; izleyici temelli bu araştırmada, was understood that the public spots that were yayınlanan kamu spotlarının Covid 19 virüsü broadcast played an important role in the fight ile mücadelede önemli bir rol üstlendiği, akıl- against the Covid 19 virus, were highly mem- da kalıcılığının yüksek olduğu, inandırıcı bu- orable and convincing . Also, ads involving lunduğu ve ünlü kişilerin bu kamu spotlarında public figures and actresses/actors emphasizing rol almasının ilgi çekici bulunduğu, maske, obeying usage of masks and distanced, and hy- mesafe, hijyen mesajlarının doğru bir şekilde gienic lifestyle messages were found interesting alındığı anlaşılmıştır. and its message received as correctly. Anahtar kelimeler: halk sağlığı, sağlık eğiti- Keywords: public health, health education, mi, kamu spotu, alımlama analizi. public service ad, reception analysis.

Medicine Sağlık Bilimleri 104 Abstracts Özetler

EVALUATION OF NUTRITION AND SAĞLIK ALANINDA ÖĞRENİM PHYSICAL ACTIVITY HABITS OF GÖREN ÜNİVERSİTE UNIVERSITY STUDENTS IN THE ÖĞRENCİLERİNİN BESLENME FACULTY OF HEALTH SCIENCES VE FİZİKSEL AKTİVİTE ALIŞKANLIKLARININ Fatma Nur Can DEĞERLENDİRİLMESİ Nazlı Batar İstanbul Culture University Fatma Nur Can Nazlı Batar [email protected] İstanbul Kültür Üniversitesi

Purpose: This study was planned to evaluate the [email protected] nutritional and physical activity habits of university students studying in the field of health. Meth- Amaç: Bu çalışma, sağlık alanında eğitim gören od: This study is a cross-sectional study and the üniversite öğrencilerinin beslenme ve fiziksel sample of the study consists of students studying aktivite alışkanlıklarını değerlendirmek amacıy- at Demiroğlu Bilim University Faculty of Health la planlanmıştır. Yöntem: Bu çalışma kesitsel Sciences in the Department of Nutrition and Di- çalışma tipinde olup çalışmanın örneklemini etetics in the 2016-2017 academic year. The study Demiroğlu Bilim Üniversitesi Sağlık Bilimleri was carried out on 239 students, 80.6% of whom Fakültesi’nde 2016-2017 eğitim-öğretim yılında were women and 19.3% were men. The question- Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nde eğitim öğre- naire form created by the researchers by scanning tim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışma the literature was obtained as data by face to face %80,6’sı kadın, %19,3’ü erkek olmak üzere 239 interview. SPSS 23 program was used for statis- öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştır- tical analysis. Results: The average age of wom- macılar tarafından literatür taranarak oluşturu- en participating in the study is 21.8±2.54 years, lan anket formu yüz yüze görüşerek veri olarak and the average age of men is 22.7±3.30 years. elde edilmiştir. İstatistiksel analizler için SPSS The average body mass index (BMI) of women is 23 programı kullanılmıştır. Bulgular: Çalışma- 21.5±3.33 kg/m2, and the average BMI of men ya katılan kadınların yaş ortalaması 21.8±2.54 is 24.5±2.51 kg/m2. While 77% of women and yıl, erkeklerin yaş ortalaması 22.7±3.30 yıldır. 70% of men skip a meal once, 58% of those who Kadınların beden kütle indeksi (BKI) ortala- skip meals skip meals due to school hours. 23% ması 21.5±3.33 kg/m2, erkeklerin BKI ortala- of the students engage in physical activity. There ması 24.5±2.51 kg/m2’dir. Kadınların %77’si was no significance between BMI and physical ac- erkeklerin%70’i bir kez öğün atlarken, öğün tivity (p>0,05). Statistical significance was found atlayanların %58’i okul saatlerinden dolayı between individuals who do physical activity öğün atladığı saptanmıştır. Öğrencilerin %23’ü and those who have snacks (p <0.05). A weakly fiziksel aktivite yapmaktadır. BKİ ile fiziksel positive relationship was found between the two aktivite yapma durumu arasında anlamlılık variables (r=0.184). Conclusion: Regular physi- saptanmamıştır (p>0,05). Fiziksel aktivite ya- cal activity and a healthy and balanced diet have pan bireyler ile ara öğün yapanlar arasında ista- important effects on public health. The habits tiksel anlamlılık saptanmıştır (p<0.05). İki acquired in youth when the foundations of health değişken arasında zayıf düzeyde pozitif bir ilişki are laid are maintained for a lifetime. In this study, bulunmuştur (r=0.184). Sonuç: Düzenli fiziksel

Medicine Sağlık Bilimleri 105 Abstracts Özetler it was concluded that the physical activity levels of aktivite yapılmasının, sağlıklı ve dengeli beslen- university students studying in the field of health menin toplum sağlığı üzerine önemli etkileri were inadequate and unbalanced. vardır. Sağlığın temellerinin atıldığı gençlik dönemlerinde kazanılan alışkanlıklar bir ömür Keywords: Healthy Eating, Physical Activity, boyu sürdürülmektedir. Bu çalışmada sağlık Health, Nutrition and Dietetics. alanında eğitim öğretim gören üniversite öğren- cilerinin fiziksel aktivite düzeylerinin yetersiz ve dengesiz beslendiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Sağlıklı Beslenme, Fizik- sel Aktivite, Sağlık, Beslenme ve Diyetetik.

Medicine Sağlık Bilimleri 106 Abstracts Özetler

THE SOURCE OF LAWS IN SUMER IN YAZILI TARİH AÇISINDAN SÜMER’DE TERMS OF WRITTEN HISTORY YASALARIN KAYNAĞI

Adnan Akdağ Adnan Akdağ Kocaeli University Kocaeli Üniversitesi [email protected] [email protected]

The aim of this study is to enlighten the laws Bu çalışmanın amacı, Sümer’de hukuksal that have an important place in terms of main- düzeni sağlaması açısından önemli bir yer tut- taining the legal order in Sumer and to analyze an yasalara ışık tutmak ve bu yasaların yaratıcı the creative sources of these laws. In addition, kaynaklarını tahlil etmektir. Bunun yanı sıra it is important to determine the fundamental Sümer yasalarının temel dayanağını belirle- ground of the Sumerian laws and to illuminate mek ve bu dayanaklar ile yürütücü organlar the relationship between these bases and ex- arasındaki ilişkiyi aydınlatmak önem arz et- ecutive organs. For this purpose, the scope of mektedir. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın the study will be limited to Sumerian history. kapsamı Sümer tarihiyle sınırlandırılacaktır. However, other civilizations that relevant to Fakat, Sümer uygarlığıyla ilişkisi olan diğer the Sumerian civilization will partially be in- uygarlıklara da kimi zaman yer verilecektir. cluded. To achieve this purpose written mate- Söz konusu amacı gerçekleştirmek için ekseri- rials will be used in general. But, it is necessary yetle yazılı materyallerden faydalanılacaktır. to make use of other information sources due Ancak, söz konusu tarihsel dönem içindeki to the insufficiency of written materials in this yazılı materyallerin yetersizliği nedeniyle diğer historical period. The most important of these bilgi kaynaklarından faydalanmak zorunludur. are findings and interpretations of archeology Bunların başında tarih biliminin yanı sıra arke- and history. With this information, the source oloji biliminin bulguları ve yorumları gelmek- of laws will be handled in terms of written his- tedir. Bu bilgi kaynaklarıyla birlikte yasaların tory and evaluated in the context of philoso- kaynağı yazılı tarih açısından ele alınacak olup phy of law. While discussing the laws in terms bunlar hukuk felsefesi bağlamında değerlendi- of written history, the relationship between rilecektir. Yasaları, yazılı tarih bakımından ele custom-based laws and laws that are a code of almakla birlikte geleneğe dayalı yasalar ile bir law will also be spoken of. To analyse laws in yasa kodu niteliğinde olan yasalar arasındaki terms of written history undoubtedly points to ilişkiye de temas edilecektir. Yazılı tarih açısın- the importance of the state and urbanization. dan yasaları incelemek şüphesiz aynı zamanda Because, with this form of organization, it is devlet ve kentleşmenin önemine işaret etmek- seen that the systematization of writing has tedir. Çünkü, bu örgütlenme biçimiyle birlik- gradually developed and started to be used in te yazının dizgeselleşmesinin giderek geliştiği various fields. It is obvious that one of the area ve çeşitli alanlarda kullanılmaya başlandığı is undoubtedly the activity of putting down the görülür. Bu kullanım alanlarından bir tane- laws into writing. However, it should be noted sinin de şüphesiz yasaların yazıya geçirilmesi that the laws had not been put down into writ- faaliyeti olduğu açıktır. Gelgelelim, yazının ing in parallel with the emergence of the writ- ortaya çıkmasına koşut olarak yasaların yazıya ing. So, the necessity of accounting, not the law, geçmediği belirtilmelidir. Zira, yazının icat

Law Hukuk 107 Abstracts Özetler comes to the fore in the invention of writing. edilmesinde yasanın değil muhasebenin gerek- In such an atmosphere, to state the effective- liliği öne çıkar. Böylesi bir atmosferde, yazılı ol- ness of unwritten laws is also essential. It can mayan yasaların etkinliğini belirtmek gereke- be suggested that the tradition, in other words cektir. Günümüzde etkin olmakla birlikte eski the manners and customs, which is effective at çağlarda daha da etkin olan geleneğin, diğer the present time and were more effective in an- bir deyişle örf ve âdetin Sümer’de de etkin old- cient times, were also effective in Sumer. At this uğu ileri sürülebilir. Bu aşamada, Sümerlerin point, special attention should be paid to the doğayla kurduğu ilişki tarzına bilhassa dikkat way of the Sumerian’s relationship with nature. çekmek gerekir. Söz konusu ilişkinin Sümer- At the same time, it should be said that the way lerin düşüncesinde, dolayısıyla hukuksal il- of this relationship has an important place in işkide önemli bir yer tuttuğu söylenmeli. Sonuç the thought of Sumerians, and therefore in the olarak, karmaşık ağlardan müteşekkil şehir legal relationship. As a result, it will be argued devletinin, muhasebedeki denetimi hukuk al- that the city-state, which is composed of com- anında da ifa ettiği ve benzer şekilde yasaları da plex networks, performs the control in account- yazıya geçirdiği ileri sürülecektir. Yazılı yasaları ing as well as in the field of law and similarly kullanmaya başlamakla birlikte, Sümerlerin, put down the laws also into writing. It will be aynı zamanda hukuksal hayatlarında örf ve âde- shown that the Sumerians used both written tlere hukuksal bir kaynak olarak başvurdukları laws and custom and ultimately these elements ve başvurulan öğelerin, yasaların kaynağına enlighten the source of the laws. ışık tuttuğu gösterilecektir.

Keywords: Tradition, Sumer, law, written history. Anahtar kelimeler: Gelenek, Sümer, yasa, yazılı tarih.

Law Hukuk 108 Abstracts Özetler

KORONAVİRÜS (COVID 19) SALGIN HASTALIĞININ TÜRK ÇALIŞMA YAŞAMINA ETKİLERİ BAĞLAMINDA KISA ÇALIŞMA KAVRAMI

Özgür Başyiğit

[email protected]

Ekonomi algısı değişmekte olsa da klasikleşmiş bazı olguların çalışma yaşamına olumsuz etkil- erde bulunduğu ve bunun yüzyıllardır çeşitli şekillerde kendisini gösteren bir olgu olduğu inkar edilemez. Bu olguların başında ise hiç kuşkusuz salgın hastalıklar gelmektedir. Çeşit- li hastalıkların dar çaplı olarak, işyeri bazlı etkileri alışılmış bir durum olsa da, özellikle 2019’da yayılan ve 2020 yılı itibariyle de çalış- ma hayatını son derece ciddi şekilde etkileyen koronavirüs (Covid 19) ile birlikte yüzyılın ilk büyük boyutlu salgınının yaşanması son derece önemlidir. Bu hastalığın yayılması, alınan önlemlerin boyut kazanmasının doğal sonucu olarak işçilerin çalışma hakkı sekteye uğramıştır. Aynı şekilde üretimi durdurmak yahut sınırlamak zorunda kalan işveren kes- iminin de faaliyetlerini sürekli kılmak yönlü arayışları da olumsuz etkilenmiştir. Bu noktada en önemli hususlardan birini koronavirüs (Covid 19) salgınının çalışma hayatına yöne- lik etkilerinin boyutunun tespit edilmesi ve İş Hukuku bağlamında bu etkilerin olumsuz yönlerinin sınırlandırılmasına yönelik düzen- lemelerinin incelenmesi oluşturmaktadır. İşte bu noktada salgınının olumsuz etkilerine yöne- lik önleyici tedbirlerin başında da kısa çalışma uygulamasının geldiği kuşku götürmez.

Keywords: Short Study, Coronavirus, Epi- demic Disease, Right to Work, Continuity in Employment

Law Hukuk 109 Abstracts Özetler

GENERAL PROPERTIES OF TEA TREE ÇAY AĞACI (MELALEUCA ALTERNI- (MELALEUCA ALTERNIFOLIA) OIL FOLIA) YAĞININ GENEL ÖZEL- LİKLERİ Seda Kuşoğlu Gültekin İrem Gülfem Albayrak Seda Kuşoğlu Gültekin Üsküdar University İrem Gülfem Albayrak Üsküdar Üniversitesi [email protected] [email protected] Tea tree (Melaleuca alternifolia) or Indian laurel is an endemic tree species with lush and Çay ağacı (Melaleuca alternifolia) ya da Hint white petals, a member of the Myrtaceae family defnesi, Avustralya’ya özgü Mersingiller aile- unique to Australia. The plant, which blooms in si üyesi endemik, gür ve beyaz taç yapraklara spring and early summer, grows on the banks of sahip bir ağaç türüdür. İlkbahar ve erken yaz streams and marshes. It is used in various appli- aylarında çiçek açan bitki, dere ve bataklık cations around the world, especially in Austra- kenarlarında yetişmektedir. Avustralya başta lia. Tea tree oil (TTO) is an eucalyptus-scented olmak üzere dünya çapında çeşitli uygulama- volatile light yellow oil obtained by steam dis- larda kullanılmaktadır. Çay ağacı yağı (ÇAY), tilling the leaves and branches of the Melaleuca Melaleuca alternifolia bitkisinin yaprak ve alternifolia plant. TTO consists of terpene hy- dallarının buharla damıtılması ile elde edilen drocarbons, especially monoterpenes, sesqui- okaliptüs kokulu uçucu açık sarı renkli bir terpenes and related alcohols. TTO contains yağdır. ÇAY, terpen hidrokarbonlardan; özel- active antimicrobial components of lipophilic likle monoterpenler, seskiterpenler ve bunlara monoterpenes α-pinene, terpinen-4-ol, linalool bağlı alkollerden oluşmaktadır. ÇAY, aktif and α-terpineol. The discovery that tea can be antimikrobiyal bileşenlerden lipofilik mono- used as an antiseptic, which has been used in terpenlerden a-pinen, terpinen-4-ol, linalool ve the treatment of various diseases by local peo- a-terpineol içermektedir. ple for many years in Australia, was realized in the 1920s. Especially during the Second World Avustralya’da uzun yıllardan beri yerel halk War, the use of TTO by the Australian army tarafından çeşitli hastalıkların tedavisinde kul- as an antimicrobial agent for wounds increased lanılan ÇAY’ın antiseptik olarak kullanılabi- the importance given to this essential oil and it leceğinin keşfi 1920’li yıllarda gerçekleştirilm- has become a subject of interest to researchers iştir. Özellikle İkinci Dünya Savaşı sırasında since the 1940s. Today, TTO is in the content Avustralya ordusunun ÇAY’ı yaralar için anti- of many creams and ointments used in the mikrobiyal ajan olarak kullanımı bu uçucu yağa treatment of skin inflammations, acne and her- verilen önemi arttırmıştır ve 1940’lı yıllardan pes treatment, removal of skin spots, psoriasis, itibaren araştırmacıların ilgisini çeken bir konu insect bites, athlete’s foot, warts and hemor- haline gelmiştir. Günümüzde ÇAY; cilt ilti- rhoids. In addition to its antimicrobial and an- hapları, akne ve uçuk tedavisi, cilt lekelerinin tifungal properties, it has been reported in the giderilmesi, sedef hastalığı, böcek sokmaları, literature that tea is cytotoxic in various doses ayak mantarı, siğil ve hemoroid tedavisinde on different cell types, causes allergic reactions kullanılan birçok krem ve merhemin içeriğinde in individuals in dermal use, and can cause bulunmaktadır. Antimikrobiyal ve antifungal

Science & Mathematics Fen Bilimleri ve Matematik 110 Abstracts Özetler poisoning and subsequent death when taken özelliklerinin yanı sıra, ÇAY’ın çeşitli dozlarda orally by pets. In this study, it was aimed to give farklı hücre tipleri üzerinde sitotoksik olduğu, information about the history, chemical com- dermal kullanımda kişilerde alerjik reaksiyon- position, usage areas, pharmacological effects lara yol açtığı, evcil hayvanlar tarafından oral and toxicity of tea tree oil used as a therapeu- yolla vücuda alındığında zehirlenmelere ve tic agent in various fields, especially in the fight takiben ölüme sebebiyet verebildiği literatürde against bacteria and fungi, and it was aimed to rapor edilmiştir. Bu çalışmada, bakteri ve man- raise awareness of the users. tarlar mücadele başta olmak üzere çeşitli alanlarda terapötik ajan olarak kullanılan ÇAY’ın Keywords: Allergy, TTO, Melaleuca alterni- tarihçesi, kimyasal bileşimi, kullanım alanları, folia, toxicity, poisoing. farmakolojik etkileri ve toksisitesi hakkın- da bilgi verilmesi amaçlanmış olup ve kul- lanıcıların bilinçlendirilmesi hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Alerji, ÇAY, Melaleuca alternifolia, toksisite, zehirlenme.

Science & Mathematics Fen Bilimleri ve Matematik 111 Abstracts Özetler

RECOVERY OF CALCIUM FLUORIDE NANO-CRYSTALLINE POWDER BY US- ING THE PHOSPHOGYPSUM AND THE RECYCLED HYDROFLUORIC ACID

Yassine Ennaciri Laboratory of Physical Chemistry of Materials

Mohammed Bettach Chouaib Doukkali University [email protected]

Due to its excellent physico-chemical characteristics (high stability, non-hygroscopy and excellent optical properties), Calcium fluoride is widely used in several domains of industry such as: crystalline fluorspar and metallurgy.

In this work, we proposed two simple processes permit transforming phosphogypsum (PG) by the recycled hydrofluoric acid (HF) into CaF2 nano-crystalline powder. Several technics (XRD, MEB, ICP…) were also utilized to prove the quality of the produced CaF2. Besides, an economical and environmental study of these PG transformations was realized.

Based on the obtained results, the obtained CaF2 can be used directly in the metallurgical industry. In addition, these proposed processes remain economically effective and environment-friendly by reducing the fluorine acid gas emitted into the atmosphere and minimizes some environmental problems related to the management of PG waste.

Keywords: Calcium fluoride; Phosphogyp- sum; nano-crystalline, fluorine acid; metallurgy; sustainable.

Science & Mathematics Fen Bilimleri ve Matematik 112 Abstracts Özetler

THEROTICAL INVESTIGATION OF THE RESULT OF OXYGEN BIDING TO L-DOPA (3,4-DIHIDROKSI-L-FENILALANIN)

Murat Ayhan [email protected]

In study, the structure of L-Dopa used in the treatment of Parkinson’s and dystonia patients was discussed. This structure is also used on plants as it has positive effects on the development of plants. The L-dopa structure (C9H- 11No4) actually stands out as one of the most effective receptors of the dopamine molecule. Since the dopamine molecule cannot cross the blood-brain barrier due to its structure, it cannot be transported beyond the spinal cord. By attaching oxygen to this structure, the L-Dopa molecule was obtained. Looking at the structure of the L-Dopa molecule, although it is a larger molecule than the dopamine molecule, it reaches the brain by crossing the blood-brain barrier and thus is used in the treatment of diseases. The main reason for this is that oxygen atoms, which are present in the structure in excess of dopamine molecules, interact with the cell wall and cause the cell wall to expand. In other words, the surface permeability of the structure that cannot go beyond the spinal cord is increased, allowing the structure to pass the blood-brain barrier. This feature enables the use of L-Dopa molecule as the most effective drug in the treatment of Par- kinson’s and dystonia. In our study, we used the method used to obtain the L-Dopa molecule from the dopamine molecule and theoretically formed a new molecule by binding extra oxygen to the L-Dopa molecule by following the chemical bonding rules (C10H11No6). we tried to reach some conclusions by comparing the data of this molecule we created with dopamine and L-dopa molecules, examining the mechanisms of

Science & Mathematics Fen Bilimleri ve Matematik 113 Abstracts Özetler change, making comparisons between the findings. In our study, a three-dimensional drawing of the L-Dopa molecule was made in the Gauss- ian program. Drawings of the oxygen bonded state (C10H11No6) of this molecule were also made. In addition, the models of the interaction of this structure with water were drawn and the mechanisms of change in the surface permeability of the structures were examined. While doing these operations, some data was reached by using the gaussian package program based on quan- tum chemistry. HF (Hatree Fock) / Lan2DZ and method were used in Gaussian package program. When the obtained data were compared, the following results were obtained. The total energy value of the structure (C10H11No6) obtained theoretically by binding oxygen to the L-Dopa structure is lower than L-dopa and dopamine, but greater than the total energy value of the [L-Dopa].5H20 structure, which interacts with [L-Dopa] sufficiently. In addition, when the Eg values of the (C10H11No6) structure, which is called the gap between the HOMO-LUMO energy values and provide information about the structure, it was determined that the tendency of the L-dopa structure to react easily was found to be better in the structure we created. In addition, it has been determined that the (C10H11No6) structure we have created theoretically has a better tendency to facilitate the reaction than the dopamine molecule. We can conclude that a certain amount of oxygen plays an active role in the expansion of the cell wall and the transport of the structures to the desired point. However, the oxygen level has a certain threshold value. If it is below or above this value, some problems arise. İn our study, we thought to increase the permeability of the structure by attaching extra oxygen to the L-Dopa structure, but we came to the conclusion that oxygen has a certain critical value in each cell during the transport of molecules in the body. If this were not the case, the structure we have created theoretically would have to re-

Science & Mathematics Fen Bilimleri ve Matematik 114 Abstracts Özetler act more easily. However, since the Eg value of the structure we have created is larger than the L-dopa molecule, it makes the reaction difficult. As a result, we can say that oxygen has a certain peak value in every cell, when it reaches this peak value, even if the molecular structure is large, the permeability of the structure increases.

Keywords: L-Dopa, Gaussian, Oxygen.

Science & Mathematics Fen Bilimleri ve Matematik 115 Abstracts Özetler

THE IMPORTANCE OF TAUTOMER- TAUTOMERİZMİN MOLEKÜLLERİN ISM IN CONFORMATIONAL AND KONFORMASYONEL VE VIBRATIONAL SPECTROSCOPIC TİTREŞİMSEL SPEKTROSKOPİK ANALYSIS OF MOLECULES ANALİZİNDEKİ ÖNEMİ

Yeliz Gören Yeliz Gören İstanbul Şişli Vocational School İstanbul Şişli Vocational School [email protected] [email protected]

The biological activity that a molecule can pro- Bir molekülün ortaya koyabileceği biyolojik ak- duce is directly dependent on the spatial orien- tivite o molekülün uzaysal yönelimlerine (kon- tations (conformations) of that molecule. The formasyonlarına) doğrudan bağımlıdır. Bir conformational structure of a molecule is direct- molekülün konformasyonel yapısı elektronik ly related to its electronic and vibrational proper- ve titreşimsel özellikleri ile doğrudan ilişkilidir. ties. The vibrational energies of molecules vary, Moleküllerin titreşim enerjileri ise molekül içi ve depending on the intramolecular and intermo- moleküler arası etkileşmelere bağlı olarak değişim lecular interactions. Considering this situation, gösterir. Bu durum dikkate alınarak, kimyasal the probable stable tautomers of the molecules izomerlik ve konformerlik açısından çeşitlilik within the scope of the study, which vary in gösteren çalışma kapsamındaki moleküllerin terms of chemical isomerism and conformerity, olası kararlı tautomerleri araştırılarak en kararlı were investigated and the most stable conformers konformerleri elektronik yapı hesaplamalarıyla were determined by electronic structure calcula- belirlenmiştir. Elektronik yapı hesaplamaları için tions. Gaussian molecular modeling software Gaussian moleküler modelleme yazılımı kul- was used for electronic structure calculations. lanılmıştır. Bilgisayar ortamında gerçekleştirilen All calculations performed on the computer tüm hesaplamalar, paralel hesaplama özelliğine were made with a high performance calculation sahip yüksek başarımlı hesaplama sistemi (HPC) system (HPC) with parallel calculation capa- ile gerçekleştirilmiştir. Moleküllere ait spektral bility. Spectral measurements of molecules were ölçümler Jasco 300E model FT-IR, Jasco NRS made using collectively Jasco 300E model FT-IR, 3100 model Dispersif Micro Raman ve Brucker Jasco NRS 3100 model Dispersive Micro Raman Multi-RAM model FT-Raman spektrometrel- and Brucker Multi-RAM model FT-Raman eri kollektif biçimde kullanılarak yapılmıştır. spectrometers. The molecules under study are of İnceleme konusu olan moleküller ilaç özelliği industrial importance because of their pharma- taşıdıkları için endüstriyel açıdan büyük önem ceutical properties. The findings from this study taşımaktadır. Bu çalışmadan elde edilecek olan are extremely important for understanding the bulgular bu moleküllerin biyolojik aktivitelerinin physical foundations on which the biological ac- dayandığı fiziksel temellerin anlaşılması açısın- tivity of these molecules is based, and therefore dan ve buna bağlı olarak da bu moleküllerin bi- may contribute to the development of biological yolojik aktivitelerinin geliştirilmesi veya benzer activity of these molecules or the synthesis of yapıdaki daha aktif moleküllerin sentezlenmesine more active molecules of a similar structure. katkıda bulunabileceğinden son derece önemlidir.

Keywords: conformational analysis, tautomer, Anahtar Kelimeler: konformasyonel analiz, vibrational spectroscopy. tautomer, titreşimsel spektroskopi.

Science & Mathematics Fen Bilimleri ve Matematik 116 Abstracts Özetler

STUDIES ON POLYPHENOL OXIDASE POLİFENOL OKSİDAZ ENZİMİNİN ENZYME INHIBITION WITH FARKLI BİTKİLERLE İNHİBİSYONU DIFFERENT PLANTS ÜZERİNE ÇALIŞMALAR

Dudu Demir Dudu Demir Isparta Applied Sciences University Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi

Ümran Alan Ümran Alan Zonguldak Bülent Ecevit University Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

The most important source of energy for the Yaşamın sürdürülebilmesi için en önemli enerji sustainability of life is nutrition. Therefore the kaynağı beslenmedir. Bu nedenle gıda sektörü food sector has been the most demanded sec- en fazla rağbet gören sektör olmuştur. Sebze ve tor. Fruit and vegetable fields are appears be- meyve alanları, gıda sektörünün en önemli al- fore us as the most important fields of the food anları olarak karşımıza çıkmaktadır. Sebze ve sector. After picking vegetables and fruits, it is meyve toplandıktan sonra, onları taze tutmak necessary to keep them fresh and offer them to ve tüketiciye taze olarak sunmak gerekmekte- the consumer well. One of the most important dir. Sebze ve meyve sektörünün en önemli so- problems of vegetable and fruit sector is brown- runlarından birisi esmerleşme reaksiyonlarıdır. ing reaction. More than half of the fruit and Sebze ve meyve stokunun yarısından fazlası es- vegetable stocks are lost as a result of brown- merleşme reaksiyonları sonucunda kaybedilme- ing. That is why, the fruit and vegetable sector ktedir. Bu sebepledir ki meyve ve sebze sektörü is the most damaged sector. The main source en çok zarar gören sektördür. Esmerleşmenin ana of browning is an enzyme that called polyphe- kaynağı, polifenol oksidaz (PPO) (EC 1.14.18.1) nol oxidase (PPO) (EC 1.14.18.1). Enzymatic olarak adlandırılan bir enzimdir. Sebze ve mey- browning in fruits and vegetables occurs with velerde görülen enzimatik esmerleşme, bitkil- the conversion of phenolic compounds in plants erin içerdiği fenolik yapıdaki bileşiklerin PPO to quinone structures and the formation ofco- ile kinon moleküllerine dönüşmesi ve bu kinon loured pigments such as brown, black and red moleküllerinin de kendi içinde polimerleşerek by the polymerization of these quinones within kahverengi, siyah ve kırmızı renkli pigmentler themselves. As a result of the enzymatic brown- oluşturması sonucunda meydana gelmektedir. ing reaction, fruits and vegetables are lost both Enzimatik esmerleşme reaksiyonu sonucunda their natural colour and flavour. This issue meyve ve sebzeler hem doğal rengini hem de leads to a decrease in nutritional value and se- tadını kaybeder. Bu durum, besin değerinin rious economic damage. Therefore, enzymatic düşmesine ve ciddi ekonomik zararlara neden browning reactions are one of the main prob- olmaktadır. Bu yüzden, enzimatik esmerleşme lems of the food sector. In order to reduce these reaksiyonları gıda sektörünün temel sorun- losses, it is especially important to carry out larından biri olmuştur. Bu kayıpların azaltıl- studieson the controlling enzymatic browning ması için özellikle enzimatik esmerleşme reak- reactions. Until this time various methods have siyonlarının kontrol altına alınması konusunda

Science & Mathematics Fen Bilimleri ve Matematik 117 Abstracts Özetler been tried in the food industry for the inhibi- yapılan çalışmalar çok önemlidir. Bu zamana tion of polyphenol oxidase enzyme. First of kadar gıda sanayinde polifenol oksidaz enzimi- all, methods such as removing oxygen, adding nin inhibisyonu için çeşitli yöntemler denen- some substances that prevent the enzymatic miştir. Öncelikle, oksijenin uzaklaştırılması, browning reaction and some chemicals were enzimatik esmerleşme reaksiyonunu engelleyen used. Excluded from these, by using thermal bazı maddelerin ve bazı kimyasalların eklenmesi methods enzymatic browning has been tried gibi yöntemler kullanılmıştır. Bunlar dışında to be controlled. However, this method is not termal yöntemler kullanılarak da enzimatik es- preferred because it has become almost impos- merleşme kontrol altına alınmaya çalışılmıştır. sible to prevent damages such as color and taste Ancak, bu yöntem renk ve tat değişimi, besin ve change, loss of nutritional and vitamin value. It vitamin değeri kayıpları vb. zararları engellemek was determined that the browning reaction has neredeyse imkansız hale geldiği için çok tercih prevented by immersing in water, brine or syr- edilmemiştir. Meyve ve sebzelerin su, tuzlu su up or vacuuming of fruit and vegetables. Since ya da şuruba daldırılması veya vakumlanmasıy- the enzymatic browning reaction restarted due la da esmerleşme reaksiyonunun engellendiği to the re-entry of oxygen when the vacuumed belirlenmiştir. Vakumlu ambalajlar açıldığında packages were opened, such applications has oksijenin tekrar girmesi nedeniyle enzimatik not give a definite result. Another approach esmerleşme reaksiyonu yeniden başladığından to preventing enzymatic brownin is the use of bu tür uygulamalar kesin bir sonuç vermemiştir. anti- browning agents or substances that actu- Enzimatik esmerleşmenin engellenmesinde- al effect on the enzyme or react with substrate ki diğer bir yaklaşım, enzim üzerinde esas etki and/or products in enzymatic catalysis and this gösteren veya enzimatik katalizdeki substrat ve/ way inhibit pigment formation. Although the veya ürünlerle reaksiyon veren ve bu şekilde pig- chemicals used for this purpose prevent the ment oluşumunu inhibe eden esmerleşme karşıtı enzymatic browning reaction, their use is pro- ajanların ya da maddelerin kullanılmasıdır. Bu hibited. Because they have harmful effects on amaçla kullanılan kimyasallar, enzimatik esmer- health. The demand for foods that are safe and leşme reaksiyonunu engellemelerine rağmen kul- non-toxic for human health and have minimum lanımları yasaklanmıştır. Çünkü bunlar, sağlık chemical contents is increased. For reducing en- açısından zararlı etkilere neden olmaktadır. zymatic browning reaction in food products, İnsan sağlığı açısından güvenilir ve toksik etki studies on the use of non-chemical plant ex- yaratmayan, minimum kimyasal içeriğine sahip tracts which safe and non-toxic are important. gıdalara talep artmaktadır. Gıda ürünlerindeki In this article, previous studies on the inhibi- enzimatik esmerleşme reaksiyonunu azaltmak tion of polyphenol oxidase enzyme with plant için güvenilir ve toksik etki yaratmayan, kimy- extracts are summarized. asal olmayan bitki özütlerinin kullanımına yönelik çalışmaların yapılması önem arz etmek- Keywords: plant, inhibition, polyphenol oxidase. tedir. Bu makalede, polifenol oksidaz enziminin bitki özütleri ile inhibisyonu üzerine yapılmış önceki çalışmalar özetlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: bitki, inhibisyon, polifenol oksidaz.

Science & Mathematics Fen Bilimleri ve Matematik 118 Abstracts Özetler

IN SILICO ANALYSIS OF BIOSEQUENCE SIMILARITIES

Nergiz Soyupak Çağın Kandemir Çavaş Dokuz Eylül University [email protected] [email protected]

Bioinformatics has emerged as a strategic field on the border between biology and computer science, affecting medicine, biotechnology and society in many ways. In other words, it is the science of compiling and analyzing complex biological data. Sequence similarity analysis that plays an significant role in the improvement of biology studies and bioinformatics is used in the prediction of protein structure and in the researches of similarity between species. This study explains the method of performing image texture analysis using gray level co-occurrence matrix (GLCM). The sequences we use can calculate a matrix of similarity distance and computed some features. These features such as entropy, energy, correlation, contrast and ho- mogeneity can help us see differences and similarities to species. This method can compute all of these features in each order. According to the results obtained, comments can be made about the similarity between species and new discov- eries can be enabled by combining biology and computer science.

Keywords: Bioinformatics, Computer science, GLCM, Sequence similarity

Science & Mathematics Fen Bilimleri ve Matematik 119 Abstracts Özetler

PREVENTION OF ENZYMATIC ENZİMATİK ESMERLEŞMENİN BROWNING BY DIFFERENT FARKLI BİTKİ ÖZÜTLERİ PLANT EXTRACTS İLE ENGELLENMESİ

Ümran Alan Ümran Alan Zonguldak Bülent Ecevit University Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi

Dudu Demir Dudu Demir Isparta pplied Sciences University, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Browning process which can affect on the Gıda ürünlerinin verim ve kalitesini hem food products yield and quality both positive- olumlu hem de olumsuz yönden etkileye- ly and negatively is process of transformation bilen esmerleşme olayı, bu ürünlerin zaman- into brown/dark brown in the color of these la renginde meydana gelen kahverengi/koyu products gradually. Generally, the mechanism kahverengiye dönüşüm sürecidir. Genel olarak, of these browning reactions in food products gıda ürünlerindeki bu esmerleşme reaksiyon- is divided into enzymatic and non-enzymat- larının mekanizması, köken olarak enzimatik ic browning in origin. Enzymatic browning ve enzimatik olmayan kahverengileşme olarak is one of the biggest problem of loss of quality ikiye ayrılır. Enzimatik esmerleşme, mantar, in mushrooms, fruits, vegetables and seafood. meyve, sebze ve deniz ürünlerinde kalite kay- Polyphenol oxidases (PPOs) are the main en- bının en büyük sorunlarından biridir. Polife- zymes responsible for enzymatic browning nol oksidazlar (PPO’lar) enzimatik esmerleşme reactions. PPOs are mixed function oxidases reaksiyonlarından sorumlu temel enzimlerdir. that catalyze both the hydroxylation of mono- PPO’lar, hem monofenollerin difenollere hi- phenols to diphenols and subsequent oxidation droksilasyonunu hem de o-kinonlara oksi- to o-quinones. Fruits and vegetables contain dasyonunu kataliz eden karışık işlevli oksida- a large number and variety of phenolic com- zlardır. Meyve ve sebzeler yapılarında fazla sayı pounds in their structure. However, only some ve çeşitte fenolik bileşik içermektedirler. Ancak of these compounds serve as the substrate for bu bileşiklerden sadece bir kısmı polifenol oksi- the polyphenol oxidase enzyme. The most com- daz enziminin substratı olarak görev yapmak- mon natural substrates in plants are flavonoid tadırlar. Bitkilerdeki en yaygın doğal substrat- type phenols and simple phenols. Polyphenol ları flavonoid tipi fenoller ve basit fenollerdir. oxidase which oxidize phenolic molecules in the Oksijen varlığında fenolik molekülleri oksitley- presence of oxygen causes colored compounds en polifenol oksidaz, bu renksiz bileşikleri kul- to form by using these colorless compounds. lanarak renkli bileşiklerin oluşmasına neden The quinones formed in this process are reac- olmaktadır. Bu süreçte oluşan kinonlar, siyah tive compounds which can spontaneously form melanin polimerleri elde etmek için kendiliğin- polymers with quinone or other aromatic com- den kinon veya diğer aromatik bileşiklerle po- pounds to obtain black melanin polymers. The limer oluşturabilen reaktif bileşiklerdir. Diğer colored compounds formed as a result of the re- moleküllerle kinonların reaksiyonu sonucunda

Science & Mathematics Fen Bilimleri ve Matematik 120 Abstracts Özetler action of quinones with other molecules change oluşan renkli bileşikler gıdanın besin ve duy- the nutritional and sensory properties of the usal özelliklerini değişerek gıda kalitesinde bo- food and cause deterioration in food quality. zulmaya neden olmaktadırlar. Gıda sektöründe Economic losses arise due to this undesirable meydana gelen bu istenmeyen duyusal ve kali- loss of sensory and quality in the food indus- te kaybı nedeniyle ekonomik kayıplar ortaya try. The development of anti-browning agents çıkmaktadır. Gıda endüstrisinde esmerleşme in the food industry is extremely important in önleyici ajanların geliştirilmesi, meyve ve seb- maintaining the quality of fruit and vegetable ze ürünlerinin kalitesinin korunmasında son products. Therefore, inhibition of the enzy- derece önemlidir. Bu nedenle, polifenol oksi- matic browning reaction catalyzed by the poly- daz enzimi tarafından katalizlenen enzimatik phenol oxidase enzyme is important to control esmerleşme reaksiyonun engellenmesi, esmer- browning and extend the shelf life of harvested leşmeyi kontrol etmek ve hasat edilen meyve ve fruits and vegetables. Chemical inhibitors are sebzelerin raf ömrünü uzatmak için önemlidir. the most preferred enzymatic browning control Düşük maliyet ve yüksek performans nedeni- agents due to low cost and high performance. yle kimyasal inhibitörler en çok tercih edilen However, the use of chemical inhibitors can ad- enzimatik esmerleşme kontrol ajanlarıdır. An- versely affect food safety and therefore human cak kimyasal inhibitörlerin kullanılması gıda health. Due to consumer concerns about food güvenliğini dolayısıyla insan sağlığını olumsuz safety and restrictions on the use of chemical etkileyebilmektedir. Gıda güvenliğine ilişkin inhibitors, alternative strategies are sought to tüketicilerin endişeleri ve kimyasal inhibitörler- suppress color change in fruit and vegetables. in kullanımındaki kısıtlamalar nedeniyle There is a need to develop natural agents that meyve sebzelerde renk değişiminin baskılan- can be used as food additives that do not harm ması için alternatif stratejiler aranmaktadır. human health and can effectively prevent un- İnsan sağlığına zarar vermeyen ve istenmeyen wanted color changes. In this article, previous renk değişimlerini etkili bir şeklide engelleye- studies on the inhibition of enzymatic brown- bilen gıda katkı maddesi olarak kullanılabi- ing, which is an important problem in the food lecek doğal ajanların geliştirilmesine ihtiyaç industry, with plant extracts are summarized. duyulmaktadır Bu makalede, gıda sektöründe önemli bir sorun oluşturan enzimatik esmer- Keywords: plant, inhibition, enzymatic leşmenin bitki özütleri ile inhibisyonu üzerine browning, extract. yapılmış önceki çalışmalar özetlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: bitki, enzimatik esmer- leşme, inhibisyon, özüt.

Science & Mathematics Fen Bilimleri ve Matematik 121 Abstracts Özetler

VOTING BEHAVIOR AND POLITICAL PSYCHOLOGY Muratcan İsildak METU [email protected] Political psychology is an emerging field of social scientific research, with roots in political science and psychology, and links with other social sciences, including sociology, economics, communication, work, education, and many others. Political psychologists try to understand the psychological foundations, roots and consequences of political behavior. Part of this study develops understanding of political phenomena based on cognitive processes and theories of social relations emerging outside the political sphere. Other political psychology involves the development of a completely new theory to provide psychological accounts of political phenomena. Only his liberal thesis, which under- stands the military opposition to civil disobedi- ence and ignores the forms of authoritarianism and authoritarianism in different fields, is ques- tioned; Because authority, everywhere, disobedi- ence should be the same way everywhere. Political psychology can make recommendations to learn from past mistakes of politicians and to minimize misguided new decisions. Political psychologists can teach the basic cognitive and social miscon- ceptions to politicians in order to avoid mistakes in political decisions. There are psychological processes on the basis of mass movement, as mental processes remain under human behavior. Political psychology examines the psychological processes underlying the movements of the masses. In doing so, he looks at large groups and nations as if he were a single person. When a group clashes, it has a psychological background that results from unconscious behavior. Keywords: Political Psychology, Behavior of society, common wealth, voting, political parties

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 122 Abstracts Özetler

BIBLIOMETRIC ANALYSIS ÖRGÜTSEL BAĞLILIKLA İLGİLİ OF GRADUATE STUDIES ON LİSANSÜSTÜ ÇALIŞMALARIN ORGANIZATIONAL COMMITMENT BİBLİYOMETRİK ANALİZİ

Hale Nur Güler Hale Nur Güler [email protected] [email protected]

Organizational commitment is among the Örgütsel bağlılık gerek kurumlar gerekse critical issues that need to be addressed with çalışanlar için içinde bulunulan ekonomik ve importance in the economic and social condi- sosyal koşullar ve Covid-19 salgını sürecinde tions and the Covid-19 outbreak for both orga- önemle ele alınması gereken kritik konular nizations and employees. Meeting the chang- arasındadır. Değişen ve gelişen müşteri beklen- ing and developing customer expectations tilerinin karşılanması ve kurumların başarıya and the success of the institutions depends on ulaşmaları çalışanların sağlıklı ve etkin şekilde the efficient and effective management of the süreçleri yönetebilmeleri diğer başarı kriter- processes by the employees, as well as the effec- lerinin yanında örgütsel bağlılık kavramının tive handling of the concept of organizational etkinlikle ele alınması ile bireysel ve kurumsal commitment and obtaining positive individu- açıdan olumlu çıktıların alınmasına bağlıdır. al and institutional outcomes. Examining the Örgütsel bağlılığın ele alındığı değişkenlerle organizational commitment together with the birlikte incelenmesi kavramın derinlemesine variables it is dealt with, increases the in-depth anlaşılabilirliğini artırmakta araştırmacı ve understanding of the concept and guides re- kurumlara yol gösterici olmaktadır. Örgüt- searchers and institutions. It is necessary to sel bağlılığın kurumların yaratıcı çözümler develop practices to evaluate and increase or- geliştirmesi çalışanları açısından memnuni- ganizational commitment in many areas and yet verici sonuçları doğurabilmesi açısından institutions in order for institutions to devel- pek çok alanda ve kurumda değerlendirilmesi op creative solutions and create satisfactory ve artırılması için uygulamalar geliştirilmesi results for their employees. Thesis written in gerekmektedir. Örgütsel bağlılıkla ilgili bu Turkey between 2015 and 2020 were exam- çalışmada 2015 ve 2020 yılları arasındaki Tür- ined in this study of organizational commit- kiye’de yazılan tezler incelenmiştir. Nitel olarak ment. The theses on the basis of the years de- kurgulanan bu çalışma için belirlenen yıllar termined for this qualitatively designed study bazında YÖK Ulusal Tez Arama Merkezi’nde- have been reached with the data in the YÖK ki verilerle yüksek lisans ve doktora tezlerine National Thesis Search Center, and master ulaşılmıştır. Çalışmada tezlerin %87’ sinin and doctoral theses. In the study, it was de- yüksek lisans ve %13’ ünün doktora tezi olduğu termined that 87% of the theses are master’s belirlenmiştir. En fazla sayıda doktora tezi 2019 and 13% doctoral dissertations. The highest yılında yüksek lisans tezi ise yine 2019 yılında number of doctoral dissertations were writ- yazılmıştır. Doktora tezlerinin en çok Gazi ten in 2019 and master’s theses were written Üniversitesi ve İstanbul Aydın Üniversitesi’nde in 2019. It has been found that doctoral the- yüksek lisans tezlerinin ise Beykent Üniversite- ses are mostly done in Gazi University and Is- si ve İstanbul Aydın Üniversitesi’nde yapıldığı tanbul Aydın University and master theses in bilgisine ulaşılmıştır. Doktora tezleri en çok

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 123 Abstracts Özetler

Beykent University and Istanbul Aydın Uni- işletme, eğitim ve öğretim ve spor konularında versity. Doctoral dissertations are mostly writ- yazılmış olup bu konuları turizm, spor ve diğer ten on business, education and training and alanlar takip etmektedir. Yüksek lisans tezleri- sports, followed by tourism, sports and other nin en çok işletme, eğitim ve öğretim ve turizm fields. These subjects, where master’s theses konularında yazıldığı bu konuları sağlık ku- are mostly written on business, education and rumları yönetimi, spor ve diğer alanlar takip et- training, and tourism, are followed by health mektedir. Çalışmada elde edilen veriler MAX- institutions management, sports and other QDA 2020 programına aktarılarak kelime fields. The data obtained in the study were bulutu oluşturulmuş ve örgütsel bağlılıkla bir- transferred to the MAXQDA 2020 program, likte incelenen değişkenler belirlenmiştir. Bu a word cloud was created and the variables kapsamda doktora tezlerinde örgütsel bağlılıkla examined together with organizational com- birlikte incelenen en sık kavramların iş tatmini, mitment were determined. In this context, it işten ayrılma, örgütsel adalet, örgütsel sinizm, has been determined that the most common iş doyumu olduğu yüksek lisans tezlerinde en concepts examined in doctoral dissertations sık kullanılan kavramların ise iş tatmini, işten together with organizational commitment ayrılma, örgütsel adalet, iş doyumu ve örgüt- are job satisfaction, dismissal, organizational sel güven olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın justice, organizational cynicism, job satisfac- örgütsel bağlılıkla ilgilenen araştırmacılara tion, and the most frequently used concepts in yararlı olacağı düşünülmektedir. master’s theses are job satisfaction, dismissal, organizational justice, job satisfaction and or- Anahtar Kelimeler: örgütsel bağlılık literatür ganizational trust. It is thought that the study taraması, bibliyometrik analiz, lisansüstü will be useful for researchers interested in or- tezler, ulusal yazın. ganizational commitment.

Keywords: organizational commitment, literature review, bibliometric analysis, postgraduate theses, national literature.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 124 Abstracts Özetler

REFİK HALİT KARAY’DA “İKİNCİ CİNS” ÖRNEĞİ: YATIK EMİNE

Meliha Yonca Erdem

T.C. İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu

[email protected]

Türk edebiyatında yazdığı vaka hikâyeleriyle adını duyuran Refik Halit Karay (1888-1965), Memleket Hikâyeleri (1919) adlı kitabıyla edebî değerini bugüne dek korumuş önemli bir yazardır. Refik Halit Karay, Anadolu’da bulunduğu süre zarfında edindiği gözlemler- ini kurmacanın diliyle aktardığı söz konusu eserinde Yatık Emine adlı hikâyeye yer vere- rek döneminin “toplumsal cinsiyet” algısına dikkati çekmiştir. Anadolu gerçeklerini sade bir anlatımla işleyen yazar, bu hikâyesinde 1900’lü yılların başında ömrünü tamamlayan Osmanlı İmparatorluğu’nun, savaşlar ve toprak kayıplarıyla içerisinde bulunduğu kaotik or- tamın bir sonucu olarak resmî kurumlarının ve halkının norm değerlerinin yozlaşmasının ne derecelere vardığını ve toplumun genel çehres- ine tesir eden “kadın” olgusunun bundan nasıl etkilendiğini gözler önüne sermiştir.

“Toplumsal cinsiyet” algısı, biyolojik nitelikle- rden hareketle toplumsal kurumların belirgin kıldığı cinsiyet rollerine işaret eder. Buna göre, eril egemen toplumların inşasında kadınların toplumsal yaşayışta geri plana atılışı söz konusu olmuştur. Genel itibarıyla tüm toplumlarda kadın, biyolojik özellikleri ve duygusal bir varlık oluşuyla ötekileştirilmiştir. Ancak Fransız ih- tilalinin ardından insan haklarının gündeme gelmesiyle birlikte “kadın” olgusunun toplumsal kurumlar çerçevesindeki hakları da sorgu- lanmaya başlanmıştır. 18. yüzyılın sonlarından itibaren bu sorgulayışı üstlenen feminist görüş, kadın haklarının kadınlara erkek gücüyle ka- zandırılamayacağını yahut ellerinden alına-

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 125 Abstracts Özetler

mayacağını savunur. Kadınların erkeklerden bağımsız olarak ve eşit düzeyde yaşama hak- ları zaten doğduğu andan beri mevcuttur. Dolayısıyla “kadın” olgusunun tabi haklarını tahrip eden muarız düşünce yapıları, yıkılıp en baştan oluşturulmalıdır.

İkinci Cins (1949) adlı eseriyle feminizm düşünce akımının kültürel yaşayış çerçevesinde gelişimine yön veren Simone de Beauvoir (1908-1986), “toplumsal cinsiyet” algısını dönüştürme tasarılarıyla 20. yüzyılın feminist yazarı olarak öne çıkmıştır. Kadının sosyal bir varlık olarak kimliğini ve değerini sorgu- layan yazar, bu kitabında sergilediği feminist ve varoluşçu bakış açısıyla kadına isnat edilen sosyal rollerin sanıldığı gibi doğuştan getiril- mediğini, bizzat eril zihniyetin dayatmasıyla kadının “güçsüz” bir varlık addedildiğini bey- an etmiştir. “Genç Kızlık Çağı”, “Bağımsızlığa Doğru” ve “Evlilik Çağı” adlı üç ciltlik bu eserinde “kadın” olgusunu çeşitli evreleriyle ve teorik bir yaklaşımla değerlendiren Beauvoir, bağımsız ve güçlü bir “kadın” portresini eril zihniyetin hüküm sürdüğü toplum düzenine göstermeyi amaç edinerek yaşamını da doğru- dan bu idealine adamıştır.

Yatık Emine hikâyesinde ise Beauvoir’ın ortaya koyduğu feminist teori, edebiyat sanatının özgün söyleyiş tarzıyla ifadesini bulmuştur. Hikâyenin ana karakteri Emine’nin, güzelliği- yle Ankara’nın merkezinde ilgi çekmesi ve erkeklerin başına bela olması nedeniyle kay- makamlık tarafından dağ başında bir kasabaya gönderilmesi, kısa süre içerisinde gönderildiği kasabanın halkı tarafından hakir görülme- si, adının lekelenmesi ve temel ihtiyaçlarını karşılayabilmekten bile yoksun bırakılması çarpıcı biçimde anlatılmıştır. Bunun yanında devlete mahsus herhangi bir birimin toplumun baskısıyla ezilen, hatta yaşamını idame et- tiremeyen ana karaktere yardım eli uzatmaması

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 126 Abstracts Özetler

da eril algının sadece sosyal düzen üzerinde değil, siyasi işleyiş üzerinde de etkili olduğunun altını çizmiştir. Böylece Yatık Emine öyküsü, yazıldığı dönemin “toplumsal cinsiyet” algısını gerek kültürel gerekse siyasal boyutta açığa çıkarmıştır. Bu çalışmada Refik Halit Karay’ın “kadın” problemini ele alan öyküsü, Simone de Beauvoir’in “ikinci cins” söylemiyle geliştirdiği varoluşçu feminist yaklaşımı perspektifinden tahlil edilip değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: İkinci Cins, kadın, toplumsal cinsiyet, varoluşçu feminizm, Yatık Emine.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 127 Abstracts Özetler

SOCIAL, CULTURAL AND ECONOMIC SURİYELİ KENT MÜLTECİLERİNİN INTEGRATION OF SYRIAN TURKMEN ENTEGRASYONU

Selda Geyik Yıldırım Selda Geyik Yıldırım Kafkas University Kafkas Üniversitesi

Müberra Dinler Müberra Dinler Sakarya University Sakarya Üniversitesi [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Migration from Syria, which is one of the major Mülteci hareketliliğinin yoğun olarak yaşandığı sources of refugee mobility, to Turkey, which is kaynak ülkelerden biri olan Suriye’den dünyanın one of the most important target countries in the önemli hedef ülkeleri arasında yer alan Türki- world, has been subject to debate recently, both ye’ye doğru gerçekleşen göçler bugün itibariyle from sociological and historical perspectives at tarihsel ve sosyolojik olarak farklı bakış açılarıyla the international level. When it comes to mass mi- uluslararası boyutta tartışılan en güncel meselel- grations, integration is one of the topics that has erden biri olmuştur. Kitlesel göçlerde tartışmaya been opened for discussion and remains current açılan konulardan biri de entegrasyondur. Özel- for many years now. Integration has also been a likle Suriyeli mülteci hareketliliğinin sonucu widely debated and researched subject in Turkey olarak daha fazla gündeme gelen entegrasyon as a result of the refugee mobility. In this study, konusu Türkiye özelinde de yeni tartışma ve the social, cultural and economic integrations of araştırma alanlarından biri haline gelmiştir. Bu Syrian refugee in Turkey, are discussed. The main çalışmada, Türkiye’deki Suriyeli kent mülte- purpose is to examine Syrian refugees’ social, cul- cilerinin sosyal, kültürel ve ekonomik entegra- tural and economic integration into the Turkish syonları ele alınmaktadır. Temel amaç, Suriyeli society and the factors affecting these situations. mültecilerinin Türk toplumuna sosyal, kültürel Identity and historical ties have been found to ve ekonomik açıdan entegre olma durumlarını have a positive effect on the integration of Syrian ve bu durumları etkileyen faktörleri incele- refugee into Turkish society, and ethnic and reli- mektir. Etnik ve dini kimliğin, ortak tarihsel gious identity are among the determining factors bağların Suriyeli mültecilerin Türk toplumuna on integration. Another finding obtained as a re- entegre olmalarında olumlu yönde etki ettiği sult of the research is that the existence of belong- ve aidiyetin entegrasyonu kolaylaştıran önem- ing is an important sub-component that facilitates li bir alt bileşen olduğu araştırma neticesinde and accelerates successful integration. In addition elde edilen bulgulardır. Bunlarla birlikte sosyal to this, it’s predicted that as a result of the weak- köprülerinin zayıf olması nedeniyle Türkiye’de ness of social bridges, the lack of the interactivity ilerleyen zamanlarda karşılaşılacak en önemli of integration will be one of the most important güçlüğün entegrasyonun interaktif boyutunda challenges to be faced in Turkey in the future. olacağı öngörülmüştür.

Keywords: Turkey, Syrian Urban Refugee, Anahtar Kelimeler: Türkiye, Suriyeli Kent Social Integration, Culturel Integration, Eco- Mültecileri, Sosyal Entegrasyon, Kültürel nomic Integration. Entegrasyon, Ekonomik Entegrasyon.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 128 Abstracts Özetler

ON WHETHER TO TRUST RUSSIA SİYASİ TARİH PERSPEKTİFİNDEN FROM A POLITICAL HISTORY RUSYA’YA GÜVENİLİP PERSPECTIVE (S-400 AND GÜVENİLEMEYECEĞİNE DAİR (S-400 SU-57 DISCUSSIONS) VE SU-57 TARTIŞMALARI)

Mahir TERZİ Mahir Terzi Ministry of Culture and Tourism Kültür ve Turizm Bakanlığı [email protected] [email protected]

This declaration is about the debate on whether Bu bildiri, S-400 füzeleri ve Su-57 uçakları to trust Russia over S-400 missiles and Su-57 üzerinden Rusya’ya güvenilip güvenilmeye- aircraft, and from the perspective of political ceğine ilişkin tartışma üzerinedir ve siyasi tar- history, it argues that the anxieties of Russians ih perspektifi açısından Rusların ve Türklerin and Turks towards each other are mutual, and birbirlerine karşı kaygılarının karşılıklı old- for this purpose, strategic cooperation with uğunu savunmakta, bu amaçla Rusya ile strate- Russia can be complimented in a suitable con- jik işbirliğine konjenktürel çerçevede iltifat juncture. In terms of Turkish perception, Russia edilebileceğini ileri sürmektedir. Rusya, Türk is as follows: especially the wars lost in the peri- algısı açısından özellikle Osmanlı’nın durak- od of stagnation and decline of the Ottoman lama ve gerileme döneminde Rusya’ya karşı Empire, the post-communist revolution expe- kaybettiği savaşlar, Orta Asya Türk Cumhuri- riences of the Central Asian Turkic Republics, yetlerinin özellikle komünist devrim sonrası Stalin’s threats to Turkey, and the perception tecrübeleri ve Stalin’in Türkiye’ye yönelik of cold war period. In other words, Turkey’s tehditleri ile soğuk savaş dönemi algı dikkate experience with Russia since the 18th century, alınarak açıklanmaktadır. Diğer bir ifadeyle, except for the Independence War, has been neg- 18. yüzyıldan beri Türkiye’nin Rusya tecrü- ative. However, this can be asserted given the beleri, Kurtuluş Savaşı dönemi hariç, olum- relatively recent centuries. The Russians’ anxi- suzdur. Ancak bu göreli olarak yakın yüzyıl- ety against Turks is not undeniable considering lar dikkate alındığında ileri sürülebilir. Slav the Slavic history as a whole. It is possible to say tarihi bir bütün olarak dikkate alındığında that Russia has an anxiety against Turks when Rusların Türk kaygısı da yadsınacak nitelikte the Slavs, especially the eastern Slavs who were değildir. 6. yüzyıldan 17. yüzyılın sonlarına under Turkish-Mongolian pressure from the kadar Türk-Moğol baskısı altında kalan Slavlar 6th century to the end of the 17th century, are özellikle de doğu Slavları dikkate alındığında taken into consideration. Considering the pro- Rusya’nın bir Türk kaygısına sahip olduğunu cess from the Avars to the Khazar Khaganate, söylemek mümkündür. Avarlardan Hazar from the Pechenegs to the Kipchaks (Cumans), Kağanlığına, Peçeneklerden Kıpçaklara (Ku- from the Golden Horde, the Mongolian Turk- manlara), Moğol Türk (Tatar) devleti Altın ish (Tatar) state to the Crimean Khanate under Orda’dan Osmanlı himayesindeki Kırım the Ottoman auspices, it is possible to say that Hanlığına kadar olan süreç dikkate alındığın- the fear against Turks is not only in Europe, da Türk korkusunun sadece Avrupa’da değil, but also in the Slavic geography in the north Karadeniz’in kuzeyinde Slav coğrafyasında of the Black Sea. Moreover, this anxiety has a da olduğunu söylemek mümkündür. Üstelik

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 129 Abstracts Özetler much more rooted past for the Russians. Natu- Ruslar açısından bu kaygı, çok daha köklü bir rally, it would not be rational to reject strategic geçmişe sahiptir. Haliyle ideolojik bir tutumla, alliances with an ideological attitude. It is also stratejik işbirliklerini reddetmek rasyonel ol- not realistic for foreign policy history to see the mayacaktır. Potansiyel stratejik işbirliklerinin existence of potential strategic alliances as eter- mevcudiyetini, ebedi görmek de dış politika nal. Therefore, as cooperation with Russia will tarihi açısından gerçekçi değildir. Bu nedenle be a rational policy, it will also be misleading Rusya ile işbirliği rasyonel bir politika olacağı to see this rational policy as eternal. Natural- gibi bu rasyonel politikayı ebedi görmek de ly, because of the threats surrounding Turkey yanıltıcı olacaktır. Bu doğrultuda Türkiye’nin herself, Turkey’s taking S-400 missiles and even kendisini çevreleyen tehditler karşısında intending to Russian Su-57 aircraft should not S-400 füzelerini alması hatta Su-57 Rus uçak- be denied by the presumption that Russian can- larına niyetlenmesi, Ruslara güvenilemeye- not be trusted. In terms of trust, Russia is no ceği ön kabulüyle reddedilmemelidir. Güven different from most states. Moreover, Russia is bağlamında Rusya’nın çoğu devletten herhan- Turkey’s neighbor in terms of spheres of influ- gi bir farkı yoktur. Üstelik Rusya, nüfuz alanı ence. Turkey’s orientation towards cooperation açısından Türkiye’ye komşudur. Türkiye’nin with Russia in order to create new alternatives kendisine NATO güvenlik sistemi dışında for herself apart from NATO security system yeni alternatifler yaratmak amacıyla Rusya is an acceptable result in terms of Turkish-Rus- ile işbirliğine yönelmesi, Türk-Rus siyasi tar- sian political history, and it is necessary to ad- ihi açısından kabul edilebilir bir sonuçtur ve mit that the Turkish world has a psychological Türk dünyasının da Rusya üzerinde psikolo- effect on Russia. As of today the main actor of jik bir etkisinin olduğunu kabul etmek ger- this psychological effect is the southern Turks, ekmektedir. Bu psikolojik etkinin günümüz that is Oghuz Turks, or namely Turkey. Conse- itibariyle baş aktörü de güney Türkleri yahut quently, the supply of S-400 and potential sup- Oğuz Türkleri yani Türkiye’dir. Sonuç olarak ply of Su-57 aircraft is not a commercial issue, S-400 ve potansiyel Su-57 uçakları tedariki, and it has showed that Turkey has alternatives ticari bir mesele olmayıp, ülke güvenliği dik- in terms of country security, and considering kate alındığında Türkiye’nin alternatifsiz ol- the long political history with the Slavs, there madığını göstermiştir ve Slavlar ile ilgili uzun is no obstacle to cooperation with Russia. A his- siyasi tarih dikkate alındığında, Rusya ile torical-descriptive method is used in this study. işbirliğine de bir mani yoktur. Bu çalışmada Political history, S-400 and Su-57 discussions tarihsel-betimsel bir yöntem kullanılmıştır. form the boundaries of this declaration. Siyasi tarih ve S-400 ile Su-57 tartışmaları, bildirinin sınırlarını oluşturmaktadır. Keywords: NATO Security System, Russia, S-400, Su-57, Turkey. Anahtar Kelimeler: NATO Güvenlik Sistemi, Rusya, S-400, Su-57, Türkiye.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 130 Abstracts Özetler

PROCESS TRACING AS A FONCTION- SOSYAL BİLİMLERDE İŞLEVSEL BİR AL RESEARCH METHOD IN SOCIAL ARAŞTIRMA YÖNTEMİ OLARAK SCIENCES SÜREÇ TAKİBİ

Hacı Mehmet Boyraz Hacı Mehmet Boyraz Sakarya University Sakarya Üniversitesi [email protected] [email protected]

Despite being a frequently used method in many Süreç takibi yöntemi, sosyal bilimlerin alt of the sub-disciplines of the social sciences, the disiplinlerinde sıklıkla kullanılan bir yön- process-tracing method was not systematized tem olmasına karşın, uzun bir süre boyunca for a long time. Nevertheless, the process-trac- sistematize edilememiştir. Ancak son yıllarda ing method has been systematized through the yapılan çalışmalar neticesinde, süreç takibi considerable efforts put in the academic stage yöntemi sistemli bir hale getirilmiş ve sosyal and has started to be used actively in many of the bilimlerin birçok farklı alanında aktif şekilde sub-disciplines of social sciences. This method, kullanılmaya başlanmıştır. “Süreç gözetleme” which is also known as “process observation”, ismiyle de bilinen yöntem, adından da anlaşıla- as the naming reveals itself, permits to trace an cağı üzere geçmişte yaşanmış bir olayı zaman occurrence experienced in the past by consider- ve mekan koşullarına sadık kalarak takip etme ing the temporal and contextual circumstances. olanağı sağlamaktadır. Süreç takibi bunun In addition to that, process tracing tries to make yanında ele alınan olayın sonucuna dair, neden- an explanation on the consequences of the occur- sel mekanizmalar üzerinden bir açıklama orta- rence, through the causal mechanisms. There- ya koymaya çalışmaktadır. Dolayısıyla yöntem, fore, the method does not only try to observe the sadece olayları değil aynı zamanda olayların occurrences but also tries to observe the circum- nasıl ve hangi şartlar altında gerçekleştiğini stances under which the occurrences have shown anlamaya çalışmaktadır. Ayrıca süreç takibi, up and how they have happened. Furthermore, uzunlamasına araştırma temellerine dayandığı since process tracing has longitudinal research için, verilerin uzun bir zaman diliminde analiz roots, it is essential to analyze the data for a long edilmesini zorunlu kılmaktadır. Buradan hare- period. In this context, the main purpose of this ketle tebliğin amacı, sosyal bilimlerin hemen paper is to analyze the process tracing as a func- her alanında yapılan çalışmalarda bilinerek tional method that is used intentionally or unin- ya da bilinmeyerek kullanılan ve işlevsel bir tentionally in academic works in social sciences araştırma yöntemi olan süreç takibini, farklı from different perspectives. yönlerden analiz etmektir.

Keywords: Social sciences, Process tracing, Anahtar kelimeler: Araştırma yöntemleri, Research methods Sosyal bilimler, Süreç takibi.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 131 Abstracts Özetler

UPON THE MIDDLE EAST COURT ON ORTA DOĞU İNSAN HAKLARI HUMAN RIGHTS MAHKEMESİ ÜZERİNE

Mahir TERZİ Mahir Terzi Ministry of Culture and Tourism Kültür ve Turizm Bakanlığı

Serkan Yenal Serkan Yenal National Security University Milli Savunma Üniversitesi [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

This declaration aims to express the need to Bu bildiri, Orta Doğu bölgesinde insan hak- establish a human rights court at the regional larının korunmasına yönelik olarak bölgesel level for the protection of human rights in the düzeyde bir insan hakları mahkemesi kurul- Middle East. Such initiative is important re- ması gerektiğini ifade etmeyi amaçlamaktadır. garding raising human rights standards in the Orta Doğu’da da insan hakları standartlarının Middle East. Today, there are national level yükseltilmesi açısından böyle bir girişim önem- mechanisms for the protection of human rights lidir. Günümüzde insan haklarının korunması as well as international and regional protection için ulusal düzeyde mekanizmalar olduğu mechanisms. While the United Nations has gibi uluslararası ve bölgesel düzeyde de koru- protection mechanisms at international level, ma mekanizmaları vardır. Birleşmiş Milletler Europe, America and Africa have protection uluslararası düzeyde koruma mekanizmalarına mechanisms at the regional level. Considering sahipken Avrupa, Amerika ve Afrika, bölgesel the existing protection systems, it is seen that düzeyde koruma mekanizmalarına sahiptir. the Middle East region is not included in these Mevcut koruma sistemleri dikkate alındığında systems. The African, European, and American Orta Doğu bölgesinin bu sistemler içerisinde examples should be a source of inspiration for yer almadığı görülmektedir. Afrika, Avrupa the Middle East. In this context, the Middle ve Amerika örnekleri Ortadoğu için bir ilham East Court on Human Rights and the Union kaynağı olmalıdır. Bu bağlamda Orta Doğu of Middle East Countries as an umbrella or İnsan Hakları Mahkemesi ve şemsiye yahut supranational union can be suggested. Legal ulus üstü birlik olarak da Orta Doğu Ülkeleri texts and administrative institutions, related to Birliği önerilebilir. Afrika, Avrupa, Ameri- the protection of human rights in Africa, Eu- ka’da insan haklarının korunmasına ilişkin rope and America, and especially regional or hukuki metinler ve idari kurumlar, özellikle supranational umbrella associations such as the de Avrupa Birliği, Afrika Birliği, Amerikan European Union, the African Union, and the Devletler Teşkilatı gibi bölgesel yahut ulus üstü Organization of American States, can be guid- şemsiye birlikler bu çerçevede yol gösterici ola- ing in this framework. The term Middle East bilir. Orta Doğu terimi ortaya çıkışı itibariyle is not a geographical but a political concept as coğrafi değil, siyasi bir kavramdır. Orta Doğu, of its emergence. The Middle East is not only dünya haritasında sadece belli bir coğrafi kesi- a specific geographic section on the world map, ti değil, aynı zamanda kendine özgü konuları but also a region with its own unique issues and barındıran ve özel bir jeopolitik konumu olan

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 132 Abstracts Özetler a special geopolitical position. The political his- bölgedir. Bu coğrafyayı paylaşan ülkelerin siya- tory of the countries that share this geography si tarihleri ve bir bütün olarak Orta Doğu’nun and the political history of the Middle East as a siyasi tarihi ile Orta Doğu’yu çevreleyen ve whole and the conditions surrounding the Mid- bu bölgeye karakterini kazandıran koşullar, dle East and giving this region its character also bölgedeki mevcut işbirlikleri ve çatışmaların constitute the reason for the existing collabora- da nedenini oluşturmaktadır. Ancak bu, daha tions and conflicts in the region. However, this iyi ve yaşanılabilir bir Orta Doğu için çaba sarf should not prevent striving for a better and more edilmesine engel olmamalıdır. Bölgesel düzey- liveable Middle East. At the regional level, hu- de insan hakları mekanizmaları devlet temel- man rights mechanisms cannot be effective in li suçların faillerinin adalet önüne çıkarılıp bringing the perpetrators of state-based crimes cezalandırılmasında etkili olamamaktadır. An- to justice and punishing them. However, it con- cak mağdurlara tazminat ödenmesinde ve bir tributes to the compensation of victims and to ülkenin hukuk ve adalet kapasitesinin geliştir- the development of a country’s legal and justice ilmesine katkı sağlamaktadır. Ayrıca yönetim- capacity. It also creates positive effects in terms lerin sonraki davranışlarına tesir etmek açısın- of affecting the subsequent behavior of the ad- dan da olumlu etkiler yaratmaktadır. Mevcut ministrations. Current regional studies show bölgesel çalışmalar farklı yönetim sistemlerine there is no obstacle for states with different sahip devletlerin bir araya gelmelerinde bir en- management systems to come together. It can gel olmadığını göstermektedir. Monarşik ve tek be argued based on the example of Africa that partili rejimlerin olduğu coğrafyalarda da insan efforts can be made to protect human rights haklarının korunması için çaba sarf edilebi- in geographies with monarchic and one-party leceği, Afrika örneği üzerinden ileri sürülebilir. regimes. The American and African examples Amerika ve Afrika örnekleri, insan haklarını also show that the mechanisms for protect- bölgesel düzeyde koruma mekanizmalarının, ing human rights at the regional level are not Avrupa örneğinde olduğu gibi sadece ileri unique to advanced democracies as in the Eu- demokrasilere özgü olmadığını da göstermek- ropean example. The important thing is to es- tedir. Önemli olan mağdur için hak arama me- tablish remedial mechanisms for victims and to kanizmaları oluşturulması ve bu mekanizma- establish a legal basis where these mechanisms ların harekete geçirilebileceği yasal zeminin can be activated. As a result, it will be beneficial tesis edilmesidir. Sonuç olarak Orta Doğu’nun to turn to regional solutions for the problems of sorunları için bölgesel çözümlere yönelinme- the Middle East. The data constituting the sub- si fayda sağlayacaktır. Çalışmanın konusunu ject of the study has been obtained as a result of oluşturan veriler kaynak ve resmi belge taraması source and official document scanning, and is sonucu elde edilmiş olup tanımlayıcı ve norma- descriptive and normative. The frontier of the tif niteliktedir. Çalışmanın sınırını Orta Doğu study is the Middle East and human rights. ve insan hakları oluşturmaktadır.

Keywords: Human Rights, Middle East Anahtar Kelimeler: İnsan Hakları, İnsan Court on Human Rights, Remedial Haklarını İyileştirme Mekanizmaları, Orta Mechanisms for Human Rights, Union of Doğu İnsan Hakları Mahkemesi, Orta Doğu Middle East Countries. Ülkeleri Birliği.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 133 Abstracts Özetler

COMPARATIVE ANALYSIS KOAGÜLASYON CİHAZI of COAGULATION DEVICE ALTERNATİFLERİNİN OCRA ALTERNATIVES WITH OCRA AND VE MAUT YÖNTEMLERİ İLE MAUT METHODS KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Murat Kemal Keleş Murat Kemal Keleş Isparta Applied Sciences University Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi

Aşkın Özdağoğlu Aşkın Özdağoğlu Dokuz Eylül University Dokuz Eylül Üniversitesi

Fatma Yörük Eren Fatma Yörük Eren Süleyman Demirel University Süleyman Demirel Üniversitesi [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

There are important developments in our coun- Ülkemizde değişen ve gelişen sağlık politika- try due to changing and developing health larından dolayı önemli gelişmeler yaşanmak- policies. Developing electoral policies and tech- tadır. Sağlık kurumlarına alınacak donanımlar niques for equipment to be provided to health için seçim politikaları ve teknikleri geliştirilme- institutions is very important in terms of ser- si, hizmet kalitesi açısından oldukça önemlidir. vice quality. Increased service quality also plays Arttırılan hizmet kalitesi hastaların sağlık a major role in the preference of the health insti- kuruluşu tercihi üzerinde büyük rol oynamak- tution of the patients. In addition to the specific tadır. Spesifik kriterin yanında hastanelerin criterion, the advanced technological devices of sahip olduğu ileri teknolojik cihazlar da yine the hospitals are also effective in making the hastaların hastane seçimi yaparken etkin ol- hospital selection of the patients. The coagula- maktadır. Çeşitli kanama ve pıhtılaşma bozu- tion device, which is important for the diagno- kluklarının teşhisi ve takibi açısından önemli sis and follow-up of various bleeding and coag- olan koagülasyon cihazı da bu tıbbi teknolojiler ulation disorders, has also taken its place among arasında yerini almıştır. Bu çalışmada çok krit- these medical Technologies. In this study, four erli karar verme yöntemlerinden olan OCRA different coagulation device alternatives using ve MAUT yöntemi kullanılarak dört farklı ko- OCRA and MAUT, which are multi-criteria agülasyon cihazı alternatifi, dokuz kriter üze- decision-making methods, were evaluated on rinden değerlendirilmiştir. Birden fazla kriter nine criteria. By taking into consideration more ve alternatif seçenekleri göz önünde bulundu- than one criteria and alternative options, it has rularak etkilerinin ve sonuçlarının objektif been tried to provide objective reflections of olarak yansıtılması sağlanmaya çalışılmıştır. their effects and results. Anahtar Kelimeler: Koagülasyon Cihazı, Çok Keywords: Coagulation Device, Multi Crite- Kriterli Karar Verme, OCRA, MAUT. ria Decision Making, OCRA, MAUT.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 134 Abstracts Özetler

EVALUATION OF ROUTINE TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ BIOCHEMISTRY DEVICE AÇISINDAN SAĞLIK İŞLETMELERİ ALTERNATIVES FOR HEALTHCARE İÇİN RUTİN BİYOKİMYA CİHAZI FACILITIES WITH ORESTE IN TERMS ALTERNATİFLERİNİN ORESTE İLE OF SUPPLY CHAIN MANAGEMENT DEĞERLENDİRİLMESİ

Murat Kemal Keleş Murat Kemal Keleş Isparta Applied Sciences University Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi

Aşkın Özdağoğlu Aşkın Özdağoğlu Dokuz Eylül University Dokuz Eylül Üniversitesi

There are chemical substances in the structure Bütün canlıların yapısında kimyasal maddeler of all living things. Biochemistry, which exam- bulunmaktadır. Bu maddeleri inceleyen biy- ines these substances, contributes to physicians okimya bilimi, laboratuvarda hekimlere hasta in making decisions regarding the patient clinic kliniği ile ilgili karar verme konusunda katkıda in the laboratory. It is important to conclude bulunmaktadır. Biyokimya laboratuvarların- tests such as blood serum enzyme tests, metab- da tüm klinikler tarafından yapılan istemler olites, electrolyte-minerals, lipid-lipoproteins, çerçevesinde çalışılmakta olan; kan serum protein panel and anemia panel in a timely and enzim testleri, metabolitler, elektrolit- min- accurate manner, and to reach evidentiary data eraller, lipid- lipoproteinler, protein paneli ve in the diagnosis and treatment of diseases. The anemi paneli gibi testlerin zamanında ve doğ- routine biochemistry device is an important de- ru bir şekilde sonuçlandırılması, hastalıkların vice that performs analyzes in the biochemistry teşhis ve tedavisinde kanıtlayıcı verilere ulaşıl- laboratory. Therefore, the choice of routine bio- ması açısından önemlidir. Rutin biyokimya chemistry devices to be used in the laboratory cihazı, biyokimya laboratuvarında analizleri is very important in terms of result quality. The yapan önemli bir cihazdır. Bu nedenle labor- aim of this study is to determine the most ap- atuvarda kullanılacak rutin biyokimya cihazı propriate routine biochemistry device required seçimi, sonuç kalitesi açısından çok önemlidir. for the biochemistry laboratory. In the study, 9 Bu çalışmanın amacı, biyokimya laboratuvarı evaluation criteria (reliability of blood results, için gerekli olan en uygun rutin biyokimya ci- orientation of the users to the device, ergonom- hazını belirlemektir. Çalışmada 9 adet değer- ic design, financing cost, periodic maintenance lendirme kriteri (kan sonuçlarının güvenil- service and support presentation, device sample irliği, kullanıcıların cihaza oryantasyonunun filling volume, speed of inference, incubation sağlanması, ergonomik tasarım, finansman waiting time, external contamination preven- maliyeti, periyodik bakım hizmeti ve destek tion) were determined. Routine biochemistry sunumu, cihaz örnek dolum hacmi, sonuç

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 135 Abstracts Özetler device alternatives planned to be used were çıkarma hızı, inkübasyon bekleme süresi, ex- evaluated by ORESTE, one of the multi crite- ternal kontaminasyon önleme) belirlenmiştir. ria decision making methods. In the evaluation, Kullanılması planlanan rutin biyokimya cihazı 5 routine biochemistry devices were listed by alternatifleri, çok ölçütlü karar verme yön- considering 9 criteria. As a result of the analy- temlerinden ORESTE ile değerlendirilmiştir. sis, the criterion of “reliability of blood results” Değerlendirmede, 9 adet kriter göz önünde bu- was found to be the most important criterion. lundurularak, 5 adet rutin biyokimya cihazının While “Alternative 2” with an average rank val- sıralaması yapılmıştır. Analiz sonucunda “kan ue of 151 took the first place in the device rank- sonuçlarının güvenilirliği” kriteri en önemli ing, “Alternative 1” with a rank value of 179.5 kriter olarak çıkmıştır. Cihaz sıralamasında took the second place. ortalama sıra değeri 151 olan “Alternatif 2” ilk sırayı alırken, 179.5 sıra değeri ile “Alternatif 1”, Keywords: Routine Biochemistry Devices, ikinci sırada yer almıştır. Supply Chain Management, Multi Criteria Decision Making, ORESTE. Anahtar Kelimeler: Rutin Biyokimya Cihazı, Tedarik Zinciri Yönetimi, Çok Kriterli Karar Verme, ORESTE.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 136 Abstracts Özetler

SYNTHETIC BIOLOGY: THREATS FOR DEFENCE AND NATIONAL SECURITY

Aşkın Sökmen İstanbul Arel University [email protected]

Synthetic biology is a relatively new field that aims to make biology easier to engineer and more amenable to rational design, so that biological traits, functions, and products can be programmed like a computer. Proponents say that synthetic biology will revolutionize medicine and manufacturing. However, synthetic biology may also be misused, and the advent of this technology has national security impli- cations.as the biological warfare is changing with the advances in science and technology, in particular the application of Synthetic Biol- ogy. The genetic manipulation of organisms can be used, or can result by chance, in potentially dangerous modifications for human health or the environment. The possibility of designing a new resistant pathogenic strain or organism, perhaps even engineered to attack genetically specific sub-populations is potentially possible. The weaponization or accidental mismanage- ment of synthetic biological agents could result in a significant loss of life as well as ecological and agricultural damage. These scenarios of misuse would have major domestic and international repercussions. The aim of this article is to analyze synthetic biology facilities from the perspective of bioterrorism.

Keywords: Synthetic biology, bioterrorism , Gene wars, National Defense.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 137 Abstracts Özetler

EMMA GOLDMAN AND AN EMMA GOLDMAN VE ANARŞİZM ASSESSMENT ON MARRIAGE, BAĞLAMINDA EVLİLİK, AİLE VE AŞK FAMILY AND LOVE IN THE ÜZERİNE DEĞERLENDİRME CONTEXT OF ANARCHISM Yağmur Eski Yağmur Eski Gaziantep Üniversitesi Gaziantep University [email protected] [email protected] Toplumsal alanda insan özgürleşmesi konusu The issue of human emancipation in the social temel insan haklarından biridir. Toplumsal cin- sphere is one of the basic human rights. We can siyete dayalı bir kadın özgürleşmesi taleplerinin consider the history of the demands for wom- tarihini feminizm tarihi ile birlikte düşünebil- en’s liberation based on gender together with iriz. Feminizmin otoriteyle, güçle ve erkle olan the history of feminism. Feminism’s struggle mücadelesi, anarşizm ile yollarının kesişmesini with authority, power, and power has also en- de sağlamıştır. Bu bağlamda incelediğimizde abled anarchism to cross paths. In this context, anarşist-feminist olarak tanıdığımız Emma Emma Goldman, whom we know as an anar- Goldman, çalışmalarında kadın özgürleşmesi chist-feminist, frequently emphasized the issue konusuna sık sık vurgu yapmıştır. Emma Gold- of women’s emancipation in her works. Emma man kadının aşk yoluyla, sevgi bağıyla kuracağı Goldman has dealt with the issue that marriag- evliliklerin daha sağlıklı ve daha özgür olacağı es that a woman will establish through love will konusunu işlemiştir. Bu makalede de Gold- be healthier and freer. In this article, while ex- man’ın kadının özgürleşmesi, toplum tarafın- amining the argument of Goldman that wom- dan kendisine biçilen rollerinden sıyrılmasının en’s liberation and elimination of their roles anarşizm ve feminizm yoluyla olacağı argümanı assigned by society will be through anarchism incelenirken bu argümanın günümüz toplum- and feminism, the limitations of this argument sal cinsiyet eşitsizliklerini açıklamaktaki in explaining today’s gender inequalities will be sınırlılıkları üzerinde durulacaktır. emphasized. Anahtar Kelimeler: Anarşizm, feminizm, Keywords: Anarchism, feminism, female, kadın, aşk, evlilik love, marriage.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 138 Abstracts Özetler

READING THE HUNGRY CATERPIL- AÇ TIRTIL’I PAZARLAMA KARMASI LAR BY USING MARKETING MIX ÜZERİNDEN OKUMAK

Esin Kartopu Esin Kartopu Ayfer Şeyma Üstün Ayfer Şeyma Üstün Marmara University Marmara Üniversitesi [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

It is essential to execute a marketing strategy Uluslararası arenada çok okunan bir yazar ol- in order to be a widely read author in the in- mak için pazarlama stratejisi yürütmek elzem- ternational arena. In order for the text to meet dir. Metnin geniş okur kitlesi ile buluşabilmesi with a wide audience, the elements known as adına “pazarlamanın karması” olarak bilinen el- the “mix of marketing” - product, price, pro- emanların -ürün, fiyat, tutundurma ve dağıtım- motion and distribution - must be correctly doğru şekilde tayin edilerek yönetilmesi gerek- determined and managed. In this sense, Eric mektedir. Bu anlamda Eric Carl çok satan bir Carl is a writer who has created his own brand yazar olarak eserleri üzerinden kendi markasını through his works as a bestselling author. The oluşturmuş bir yazardır. Eric Carl’ın küresel Joester Loria Group, Eric Carl’s global brand marka lisanslama ajansı olan The Joester Loria licensing agency, also plays a highly strategic Group da yazarın görünür olmasında oldukça role in the visibility of the author. stratejik bir rol oynamaktadır.

In this sense, the scope of the study; The Joester Bu anlamda çalışmanın kapsamını; 1969 yılın- Loria Group agency’s visible marketing strategy dan bugüne kadar 62 dile çevrilerek 132 mily- for the Hungry Caterpillar text, which has been ondan fazla satmış, üç yaş üstü çocuklara hitap translated into 62 languages and sold more than eden Aç Tırtıl metnine dair olarak The Joester 132 million since 1969, appeals to children over Loria Group ajansının görünür olan pazarlama the age of three. Data analysis was carried out by stratejisi oluşturmaktadır. Aç Tırtıl, 4P olarak examining the elements of the marketing mix, da bilinen pazarlama karmasının elemanları also known as Hungry Caterpillar, 4P - product, -ürün, fiyat, tutundurma ve dağıtım üzerinden price, promotion and distribution. The study is irdelenerek veri analizi gerçekleştirilmiştir. important for understanding the strategies to be Çalışma, çok satan bir yazar olabilmek için followed in order to become a bestseller. Thus , izlenmesi gereken stratejileri görebilme adına the article traces the marketing activities behind önemlidir. Nitekim makalede, dünyaca ünlü Carl’s success through the text of the world fa- yazar Eric Carle’ın Aç Tırtıl metni üzerinden mous writer Eric Carle’s Hungry Caterpillar. Carl’ın başarısının ardındaki pazarlama faali- yetlerinin izleri sürülmüştür. Qualitative and quantitative analysis techniques were used in the method of the study. Araştırmanın yönteminde nitel ve nicel anal- First of all, in the product part, it is discussed iz teknikleri kullanılmıştır. İlk olarak ürün whether Hungry Caterpillar is suitable for the kısmında, Aç Tırtıl’ın hedef kitle olan 3 yaş target audience, children over 3 years old, in üstü çocuğa içerik ve biçim bağlamında uy- terms of content and form. Within the frame- gun olup olmadığı bağlamında işlenmiştir.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 139 Abstracts Özetler work of the price element, the text was evalu- Fiyat elemanı çerçevesinde metin, sayısal ver- ated by quantitative analysis technique, priori- iler öncelikli tutularak nicel analiz tekniği ile tizing numerical data. Within the scope of the değerlendirilmiştir. Tutundurma etkinlikleri promotion activities, the visible (online) adver- kapsamında da ürünün görünen (online) tising and promotion strategies of the product reklam ve tanıtım stratejileri irdelenmiştir. were examined. In the distribution part, the Dağıtım kısmında ise sayısal veriler üzerinden stock status of the product and its potential to ürünün stok durumu ve okurla buluşma potan- meet with the readers are examined through siyeli incelenmiştir. İlgili değerlendirmeler be- numerical data. Relevant evaluations were tried timsel olarak desteklenmeye çalışılmıştır. to be supported descriptively. Araştırmada Aç Tırtıl’ın tüm dünyada old- In this research , it’s observed that The Joester ukça büyük ses getirmesinde Eric Carl’ın Loria Group, Eric Carl’s global brand licens- küresel marka lisanslama ajansı olan The Jo- ing agency, helped the Hungry Caterpillar to ester Loria Group dikkat çekmiştir. Nitekim make a tremendous impact all over the world kitabın başarısı salt yayınevi ya da Eric Carl’ın in the research. Hence, it’s determined that mükemmel çizim ve metninin ötesinde, ajansın the success of the book is due to the correct pazarlama karması stratejilerini doğru yönet- management of the marketing mix strategies mesinden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Eric of the agency, rather than the perfect drawing Carle’ın da gerek web sitesi, sosyal medya hesap- and text of the publisher or Eric Carl. It’s ob- ları ve hemen hemen tüm etkinliklerinde ajans- served that Eric Carle also coordinated with la koordineli hareket ettiği görülmüştür. the agency in his website, social media accounts,and almost all of his activities. Anahtar Kelimeler: Aç Tırtıl, Eric Carle, Pazarlama, Pazarlama Karması, 4P. Keywords: Hungry Caterpillar, Eric Carle, Marketing, Marketing Mix, 4P.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 140 Abstracts Özetler

THE MAIN VARIABLE IN SECURITY GÜVENLİK ÇALIŞMALARINDA STUDIES: IDENTITY AND ASIL DEĞİŞKEN: KİMLİK VE SECURITY OF IDENTITY KİMLİĞİN GÜVENLİĞİ

Burak Bınarcı Burak Bınarcı Kütahya Dumlupınar Universitesi Kütahya Dumlupınar Universitesi [email protected] [email protected]

Realist International Relations Theory put the Realist Uluslararası İlişkiler Teorisi, Soğuk “power” concept into the center of the Cold Savaşın politik düzlemini klasik Güç kavramı War era’s political structure, which it became temeline oturtmuş ve söz konusu zaman dili- the dominant paradigm. The Theory of Realism minin hâkim paradigması olmuştur. Realist provided power-based material analysis ground bakış açısı, güvenlik çalışmalarının Güç odaklı for Security Studies. According to the state-cen- materyal değerlendirmeler üzerinden ilerlem- tric “High Politics” understanding of Realism, esini sağlamıştır. Realizmin devlet merkezli the policy-making process in politically divided “High Politics” algısı, iki kutba ayrılan dünya world was formulated on military power calcu- siyasetinin askeri güç değeri üzerinden poli- lations. Contrary to Cold War, the new glob- tika üretilmesine zemin hazırlamıştır. Soğuk al system has faced relatively new problems in Savaşın sona ermesi ile küresel sistem, selefinin the post-Cold War era. “The End of History” aksine görece yeni sorunlarla karşı karşıya kaldı. thesis has propounded the victory of the USA “The End Of History” tezi, Soğuk Savaşın and US-led liberal against the USSR and its baskın güçlerinden biri olan Sovyetler Birliği- communist world order. The USA and its lib- nin dağılması ile diğer güç ABD’nin ve onun eral word understanding were winning part in liberal dünya sisteminin tarihi bir zafer kazan- comparative analysis. However, it was seen that dığını ve yenilenin açıkça Sovyetler Birliği ve not only USSR but also Realism and its “High onun komünizm odaklı dünya sistemi olduğu Politics” approach was defeated theoretically in iddiasını ortaya attı. Karşılaştırmalı olarak the progress of time because structures of new değerlendirildiğinde ABD gerçekten kazanan problems of the new world order have been dif- tarafıdır. Fakat, zamanla görüldü ki yenilenin ferent from this theoretical basis. While High sadece Sovyet düşünce çerçevesi olmadığı, ek Politics-based analysis parameters are continu- olarak Realizmin ve onun “High Politics” al- ing, the new global system has faced cultural, gısının da teorik düzlemde yenilmişti. Zira, social, and identitical realities that Realism Soğuk Savaş sonrası yeni dünya düzeninin poli- saw as “Low Politics.” Like Realism, the other tika algısı ve politika yapımı Realizmin “High positivist theories lost their old power because Politics” kategorisinin ötesinde birçok sorun ile they could not answer these problems. Espe- yüz yüze geldi. Yeni uluslararası sistem, devlet cially neo-Realism was criticized not to predict merkezli askeri-politik düzlemin yanında Real- the end of the Cold War. While world order izmin “Low Politics” olarak gördüğü kültürel, changed on one side, a post-positivist transfor- sosyal ve kimliksel gerçeklikleri de içeren daha mation emerged in International Relations on çoğulcu bir yapıya dönüştü. Söz konusu durum, the other side. The post-positivist transforma- başta Realizm olmak üzere ön verili pozitivist tion begins human-based social analysis in IR teoriler yeni sorunlara cevap bulamamakla

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 141 Abstracts Özetler

Discipline. Social Constructivism offers in- birlikte açık bir güç kaybına uğradı. Özel- ter-agent interactions and a mutual contruction likle Realizmin bir türevi olan neo-Realizm, process by considering international relations Soğuk Savaşın sona ermesini öngörememesi politics socially as a post-positivist theory. It is sebebiyle ciddi eleştirilere maruz kaldı. Bir a new stage. According to Social Constructiv- yandan dünya politik sistemi değişirken diğer ism, both existing realities and affecting vari- yandan da Uluslararası İlişkiler Teorilerinde ables emerge as the social construction process’s post-Pozitivist bir dönüşüm yaşanmaya başladı. products. At the same time, these realities and Post-pozitivist dönüşüm, Uluslararası İlişkiler variables can be re-construct in a new inter-sub- disiplinine insan-odaklı sosyal ve etkileşime jective process. According to Constructivism, açık ilkeler vasıtasıyla analiz yapılabilmesi ola- identity has a majör role in the construction pro- nağını kazandırdı. Bu bağlamda, post-Pozitiv- cess because identity defines an actor as “who” ist teorilerden biri olan Sosyal İnşacılık Kuramı and “what,” then identity gives motivation to uluslararası ilişkiler politikasını sosyal açıdan an actor. That approach could quickly analyze ele alarak özneler arası inşa süreci ve karşılıklı ethnical and religious identity-based clashes. etkileşim ilkesini temele alarak Disipline yeni Furthermore, Security Studies have met identi- bir soluk getirdi. İnşacı Kurama göre hem var ty-based politics; identity clashes between East- olan gerçeklikler hem de bunları tetikleyen West, global-local ethnic and religious competi- değişkenler sosyal bir inşa süreci sonucu orta- tions in addition to global North-South rivalry. ya çıkmaktadır. Aynı zamanda hem inşa edilen The primary motivation in identity politics is to gerçeklikler hem de etkide bulunan değişkenler maximize each identity’s material and social se- yeni bir özneler arası etkileşim sonucu tekrar- curity. In this way, identity becomes an essential dan inşa edilebilir. Sosyal İnşacı Kurama göre variable in Security Studies. Kimlik, inşa sürecinde göz ardı edilemez bir role sahipti. Zira Kimlik, herhangi bir uluslararası This study will be discussed an identity-based al- ilişkiler aktörünün “kim” ve “ne” olduğunu teration in Security Studies analytically, according tanımlamakta ve söz konusu aktörün hareket to Social Constructivism’s theoretical framework. motivasyonuna oluşturmaktadır. Bu yaklaşım, Soğuk Savaş sonrası dönemde ortaya yoğunluk- Keywords: Social Constructivist Theory, Iden- la çıkan etnik veya dini kimlik çatışmalarına tity, Security of Identity, Security Studies. sosyal bir analiz zemini sunmakla birlikte kimlik odaklı güvenlik algısını ortaya attı. Dün- ya düzeni, küresel anlamdaki Kuzey-Güney ikileminin devamında artık daha belirgin hale gelmiş Doğu-Batı Medeniyetleri ikilemi ve yerel etnik-dini çatışmalar ile yüz yüze kaldı. Bir diğer deyişle, Soğuk Savaş sonrası dönemde küresel ve yerel kimlik rekabetlerinden oluşan kimlik politikaları ortaya çıktı. Kimlik politi- kalarında ana motivasyon, rekabet içerisinde- ki tarafların kendi kimliğinin güvenliğini maksimize etmeye odaklanmaktır. Böylelikle, güvenlik çalışmalarında kimlik ve kimliğin güvenliği temel çalışma alanlarından oldu.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 142 Abstracts Özetler

Bu çalışmada, Soğuk Savaşın ardından güven- lik politikalarında ortaya çıkan kimlik politi- kaları odaklı değişimin Sosyal İnşacı Kuramın teorik altyapısı aracılığı ile analitik bir şekilde değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Güvenlik Çalışmaları, So- syal İnşacı Teori, Kimlik, Kimliğin Güvenliği.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 143 Abstracts Özetler

SOCIAL MEDIA MARKETING IN COVİD 19 SÜRECİNDE SOSYAL MEDYA THE COVID 19 PROCESS: THE EX- PAZARLAMASI: ZARA ÖRNEĞİ AMPLE OF ZARA Pelin Çelik Pelin Çelik Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Niğde Ömer Halisdemir University [email protected] [email protected] Günümüzde Covid 19 salgınının hızla yayıl- Today, with the rapid spread of the Covid 19 ması ile yaşadığımız değişimler giderek artmak- outbreak, the changes we are experiencing are tadır. Her şeyde olduğu gibi e-ticaret veya inter- increasing. As with everything else, huge chang- netten alışverişlerde de çok büyük değişiklikler es have begun to occur in e-commerce or online yaşanmaya başlamıştır. Evde geçirilen zaman shopping. The time spent at home has started to boş veya uyku için değil artık yaşamımızın become the environment where we spend most büyük bir kısmını geçirdiğimiz ortam haline of our lives, not for leisure or sleep. Social media gelmeye başlamıştır. Sosyal medya, evde geçir- creates an indispensable space for people during ilen süre boyunca artık insanların vazgeçemey- the time spent at home. All these reasons have eceği bir alanı oluşturmaktadır. .Tüm bu sebep- mobilized businesses and increased their social ler işletmeleri harekete geçirmiş ve sosyal medya media applications by differentiating them. So- uygulamalarını farklılaştırarak artırmışlardır. cial media has been an important marketing Sosyal medya, işletmeleri doğrudan müşteril- opportunity that brings businesses directly to eriyle buluşturan önemli bir pazarlama fırsatı their customers. Businesses have had to give olmuştur. İşletmeler, mevcut müşterilerine priority to social media marketing instead of ulaşmak ve yenilerini kazanmak için Covid physical stores in this process of staying at home 19 pandemisi ile evde kalınan bu süreçte fiziki with the Covid 19 pandemic in order to reach mağazaları yerine sosyal medya pazarlamaları- existing customers and win new ones. na öncelik vermek zorunda kalmışlardır.

The pandemic process that causes social, cultur- Dünya genelinde sosyal, kültürel ve ekonomik al and economic changes around the world also değişimlere neden olan pandemi süreci tüketim causes changes in consumption habits. With alışkanlıklarının da değişmesine neden olmak- the Covid-19 pandemic, increasing online tadır. Covid-19 pandemisi ile artan online har- spending has mobilized businesses and direct- camalar işletmeleri harekete geçirmiş ve sosyal ed to increase their investments in social media medya alanlarına olan yatırımları arttırmaya areas. Brands that quickly adapt to this process yönelmişlerdir. Bu sürece hızla adapte olan are starting to receive a positive return on their markalar sosyal medya pazarlaması için uygu- investments in social media marketing. ladıkları yatırımların dönüşünü de olumlu yönde almaya başlamaktadır. Consumers have started to prefer social media, which is the fastest and simplest way to meet Tüketiciler salgın ortamında ihtiyaçlarını their needs in the epidemic environment. Shop- karşılamak için en hızlı ve basit yol olan sosyal ping on social media and the fact that there is medyayı tercih etmeye başlamışlardır. Sosyal no physical situation they come into contact medya üzerinden alışveriş ile Covid 19 ted- with other than receiving cargo within the birleri kapsamında kargo alınmasının dışın-

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 144 Abstracts Özetler scope of Covid 19 measures has provided great da temas ettikleri fiziki bir durum olmaması convenience for consumers. tüketiciler için büyük kolaylık oluşturmuştur.

The aim of the study; It is the examination of Çalışmanın amacı; Covid 19 sürecinde sosyal social media marketing strategies in the Covid medya pazarlama stratejilerinin incelenmesidir. 19 process. In this direction, firstly, the defi- Bu doğrultuda öncelikle sosyal medya tanımı nition of social media and explanations of the ve sosyal medya pazarlaması kavramlarının lit- concepts of social media marketing in the liter- eratürde açıklamalarına yer verilmiştir. Covid ature are included. In the Covid 19 process, the 19 sürecinde Zara markasının, sosyal medya attitude of the Zara brand towards social media pazarlamasına yönelik tutumu nitel bir analiz marketing was examined by conducting a qual- yapılarak incelenmiştir. Giyim sektörünün sal- itative analysis. Although the clothing industry gın sırasında olumsuz etkilenen sektörlerden was one of the sectors that was adversely affect- biri olmasına karşın Zara markasının uygu- ed during the epidemic, it was observed that ladığı stratejiler ile satış rakamlarını arttırdığı Zara increased its sales figures with the strate- görülmüştür. Zara markasının sosyal medya- gies implemented by the brand. The existence da varlığı, Covid 19 sürecinde sosyal medyada of the Zara brand in social media and the strat- uyguladığı stratejiler incelenmiş ve bu inceleme egies applied in social media during the Covid görseller ile açıklanmaya çalışılmıştır. Zara 19 process were examined and this review was markasının geçirilen bu Covid 19 pandemi- tried to be explained with images. It is antici- si sürecinde uyguladığı staretejiler ile birçok pated that the Zara brand will fill an import- markaya öncü olabilmesini sağlamak ve bu ant area in order to lead many brands and set bağlamda örnek teşkil etmesi için önemli bir alan example in this context with the strategies it anı dolduracağı öngörülmektedir. Aynı zaman- implements during this Covid 19 pandemic. At da Covid 19 sürecinde sosyal medya pazarla- the same time, it is important due to the small masını konu alan az sayıda araştırma yapılması number of researches on social media market- nedeniyle önem arz etmektedir. ing in the Covid 19 process. Anahtar Kelimeler: Covid 19, Pazarlama, Keywords: Covid 19, Marketing, Social Me- Sosyal Medya, Sosyal Medya Pazarlaması dia, Social Media Marketing

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 145 Abstracts Özetler

AZERBAYCAN NESRİNDE KARABAĞ KONUSU

Ofelya ABBASOVA Bakü Avrasya Meslek Yüksekokulu

Sovyetler Birliği’nin çöküşü ve Azerbaycan’ın bağımsızlığını yeniden kazanmasının ardın- dan kadim topraklarımız - Karabağ ve çevresi işgal edilmiş, bir milyondan fazla vatandaşımız ana yurdundan sürülmüş, zorunlu göçe tabi tu- tulmuştur. Yüzyılın en korkunç facialarından biri olan Hocalı soykırımı yaşanmıştır.

Bütün dönemlerde edebiyat toplumda vuku bulan olayları, sorunları ele almış ve bu olaylar edebi eserlerin ana konusunu oluşturmuştur. Yaklaşık otuz yıldır Karabağ ve çevresinde- ki olaylar Karabağ meselesini daha ilgili hale getirmiştir. Nesrin tüm çeşitlerinde kaleme alınan edebi eserleri tasnif ettiğimizde, savaş konusuna daha çok yer verildiğini görmekteyiz.

Karabağ savaşı Azerbaycan halkının kader meselesi-toprak kaybı olmasından müsebbip bu konuya yaşlı neslin temsilcileri olan edebi yazarlarla birlikte orta ve genç neslin kalem sahipleri, yazarları da müracaat etmişlerdir. Bu eserler konu bakımından aynı olmasına rağmen onları birbirinden ayıran çok farklı özellikler de bulunmaktadır. Edebiyatta Karabağ savaşı iki şekilde kendi yerini bulmaktadır. Bunlar- dan ilki savaşın seyri –savaş epizotları, diğeri savaşın sonuçları biçiminde karşımıza çıkmak- tadır. Karabağ savaşına ilişkin yazılan nesir eserleri canlı gözlemlere, gerçeklere ve belgelere dayanmasından kaynaklı savaş ve onun yarat- tığı facialar tüm gerçekliğiyle canlandırılmıştır.

Bildiğimiz gibi edebiyat, hayatı edebi karakter- le yansıtan ifade sanatıdır. Dolayısıyla, edebiyatta yazarın tahayyülünün de rolü büyük- tür. Tamamen yazarın hayal gücünün ürünü olan eserlerin yanı sıra Karabağ savaşının arka

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 146 Abstracts Özetler

planında yaşanan olaylara ve hikâyelere tanık olan yazarların çalışmaları da dikkate şayandır. Gilman İlkin, Sabir Ahmedli, Hüseynbala Mi- ralamov, Elçin (Efendiyev), Elçin Hüseynbeyli, Alimşah Gümürlü, Aygün Hasanoğlu, Şalala Abil, Fazıl Güney, Salatin Ahmedova, Şafayat Ağayar ve daha birçok yazarın eserlerinde Azer- baycan halkının sürüklendiği savaş faciası tüm çıplaklığıyla canlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Nesir, Konu, Edebi Eser, Tahayyül

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 147 Abstracts Özetler

ZEBERCET: GREGOR SAMSA OF SOSYAL ELEŞTIRI BAĞLAMINDA TURKISH LITERATURE WITHIN THE TÜRK EDEBIYATI’NIN GREGOR SAM- SCOPE OF SOCIAL CRITICISM SA’SI: ZEBERCET

Burak Alkan Burak Alkan İstanbul Şişli Vocational School İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu

As a part of the society, artists take up the role Toplumun bir parçası olan sanatçı, sahip old- of a reflector due to their sharp observational uğu keskin gözlem gücü ve estetik hassasiyeti- power and aesthetical sensibility with their pro- yle geçmişten bugüne ortaya koyduğu eserlerde duced works from past to present.In the mod- içinde bulunduğu sosyal çevrenin bir yansıtıcısı ern era,shaped particularly by the proliferation konumundadır. Modern dönemde, bilhassa ka- of capitalism, artists’ profilehas taken a path pitalizmin yaygınlaşmasının sonucu şekillenen towards producing writings that prioritizes so- sanatçı portresi, bireyden topluma açılan ve cial criticism whichdiverge from the individual sosyal anlamda eleştirel içeriği önceleyen eser- to society. Both western literature and Turk- ler yazma yoluna gitmiştir. Hem Batı edebiyatı ish literature have adopted a course of events hem de Türk edebiyatı, dile getirilen sanatçı that questions the contemporary social values portresiyle bugünün sosyal değerlerini sorgula- through the reflected portrait of an artist. maya vardıran bir gidişat izlemiştir.

As one of the prominent modern writers of the 20. yüzyılın başlarından itibaren Batı edebi- western literature, Franz Kafka (1883-1924) yatının öne çıkan modern yazarlarından Franz also discussed the problems of the society he Kafka (1883-1924), ortaya koyduğu eserlerde lived in with a symbolic and critical narrative içinde bulunduğu toplumun problemlerini sem- in his workssince the beginning of the 20thcen- bolik ve eleştirel bir anlatımla konu edinmiştir. tury.Kafka published Die Verwandlungwhich Bu tutumunu yoğun bir biçimde okuyucusuna is translated to Turkish as Dönüşüm in 1915, aksettirdiği Die Verwandlung’u, yani Türkçeye in which he intensively transmits his approach Dönüşüm adıyla çevrilen eserini 1915 yılın- to the reader.Both with its symbolic and critical da yayımlamıştır. Sanayileşme sonrası çehresi narrative, this work by Kafka which scrutinizes değişen toplumsal yapıyı irdeleyen bu eser, Türk the change in social structure after industrial- Edebiyatında benzer karşılığını gerek sembolik ization has found its counterpart in the Turkish gerekse eleştirel anlatım yönünden Yusuf Atıl- literaturewith Anayurt Oteli by Yusuf Atılgan gan (1921-1989)’ın yazmış olduğu Anayurt Oteli (1921-1989) in 1973. adlı eserle 1973 yılında bulmuştur.

Industrialization and the perception ofcapi- Sanayileşme ve akabinde kapitalist algının talism being fed into the social structure that toplumsal yapıya sirayet edişi, Batı’da 20. followed were implemented in the first years yüzyılın ilk yıllarında tamamlanırken Türki- of the 20th century in the west, which corre- ye’de bu süreç 1950’li yıllara denk gelmiştir. sponded to 1950’s in Turkey. Thereby, it is un- Böylece,Anayurt Oteli’nin Dönüşüm adlı es- derstood that Anayurt Oteliaddressing similar erden 58 yıl sonra benzer sosyal problemleri ele social problems 58 years after the work named- alışının özünde iktisadi oluşumların bulunduğu Dönüşümhas the economic evolution at heart. anlaşılmıştır. Dönüşüm’ün ana karakteri Gregor

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 148 Abstracts Özetler

Through the protagonist of Dönüşüm(Gregor Samsaile Anayurt Oteli’nin ana karakteri Zeber- Samsa) and the protagonist of Anayurt Oteli(- cet aracılığıyla iki eserde de kapitalizm olgusun- Zebercet), both works examine the interrelated dan türeyip birbiriyle ilişki içinde olan ahlaki derivatives of capitalism phenomenonsuch as yozlaşma; yaşamın öncelikli ihtiyacının “iş” ol- moral degeneration, transformation of the pri- gusuna dönüşmesi ve “meta faşizmi”nin yaygın- oritized need of life into “working”, and loss laşması sonucu insanî değerlerin yitimiyle; aile of humanitarian values due to proliferation kurumunun çözülüşü; aile bireyleri arasındaki of “meta fascism”; and the resulting disper- bağın sevgi değil, çıkar temeline dayanmasıyla sal of family structure, family bonds that are ve nihayetinde yabancılaşma; iktisadî düzenle based upon interest rather thanaffection,and dizayn edilmiş toplumun kendini daima güçlü- alienation; within the scope of economically güçsüz terazisinde denetim hâlinde hissedişiyle designed society which constantly perceives işlenmiştir. Sosyal eleştiriyi söz konusu üç be- itself as under-inspection on a scale ofthe pow- lirgin problemle ele alan Dönüşüm ve Anayurt erful and powerless. Works named Dönüşüm Oteli adlı eserler, ana karakterlerinin kapitalist andAnayurt Oteliapproach social criticism sosyal düzen içerisinde nasıl gitgide silikleştiğini under three prominent problems in question ve eşitsizliğe dayalı yaşamın güçlükleri karşısın- through a symbolic narrative by showing how da akıbetlerinin nasıl vuku bulduğunu sem- their protagonists gradually become indistinct bolik anlatımla dile getirmiştir. Bu noktada in capitalist social order, and their resulting Dönüşüm’ün “böcek”, Anayurt Oteli’nin ise aftermaths regarding the difficulties of a life of “otel” sembollerinin eleştirel dilin oluşturulması inequality. At this juncture, it is seen that sym- açısından ayrı bir önem taşıdığı görülmüştür. bols of “the bug” of Dönüşüm and “the hotel” of Anayurt Otelihave a particular importance Bu çalışma iki eseri, paralellik gösteren sem- for constructing the critical language. bolik anlatımını ve ahlaki yozlaşma, aile kurumunun çözülüşü ile yabancılaşma gibi mo- This study aims to comparatively analyze these dernite problemlerini merkeze alarak sosyal two works that show parallelism with their eleştiri perspektifiyle mukayeseli olarak tahlil symbolic narrativefrom a social criticism per- edip değerlendirmeyi amaç edinmiştir. spective, by focusing on problems of modernity such as moral degeneration, dispersal of family Anahtar Kelimeler: Gregor Samsa, Kapital- structure, and alienation. izm, sosyal eleştiri, yabancılaşma, yozlaşma, Zebercet, Dönüşüm. Keywords: Gregor Samsa, capitalism, social criticism, alienation, degeneration, Zebercet, Metamorphosis.

Humanities & Management Beşeri Bilimler ve İşletme 149 Abstracts Özetler

DEATHS DUE TO HEART ATTACK ON SPOR SAHALARINDA KALP KRİZİNE SPORTS FIELDS AND MEASURES TO BAĞLI MEYDANA GELEN ÖLÜMLER BE TAKEN FOR SUCH DEATHS VE BU ÖLÜMLER İÇİN ALINABİ- LECEK ÖNLEMLER Mehmet Ali Horozoğlu Erman Or Mehmet Ali Horozoğlu İstanbul University Erman Or İstanbul Üniversitesi [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] Unfortunately, the deaths of athletes and fans are the leading regretful events we encounter on Günümüz dünyasında spor sahalarında sports fields in today’s world. When the occur- karşılaştığımız üzücü olayların başında ne rence of such events is examined, heart attack is yazık ki sporcu ve taraftar ölümleri gelmekte- observed to be the most significant issue. While dir. Bu tarz olayların meydana gelişleri ince- some of the deaths of fans and athletes that we lendiğinde en önemli sorun olarak kalp krizi have recently witnessed in our country resulted gözlemlenmektedir. Son zamanlarda ülkem- from heart attacks, there is currently no study on izde de şahit olduğumuz bazı taraftar ve sporcu this issue, in particular, for the health of the fans. ölümleri kalp krizinden kaynaklanırken hâli- hazırda bu konuda özellikle taraftarların sağlığı When the literature is examined, it is seen that için herhangi bir çalışma yapılmamaktadır. there is hardly any research and instructions on this subject. There is a need for such studies Literatür taraması yapıldığında bu konu ile in the field due to the fact that this issue is not ilgili araştırmaların ve yönlendirmelerin az emphasized in both scientific and application olduğunu görülmektedir. Gerek bilimsel ge- fields and the number of negligence increases rekse uygulama alanında bu konu üzerinde on a daily basis. In order to prevent such neg- durulmadığından ve ihmallerin her geçen gün ligence, federations, public institutions, and artmasından kaynaklı alan içerisinde bu gibi clubs undertake some responsibilities. Especial- çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. İhmallerin ly in stadiums and indoor sports fields, deploy- önüne geçebilmek için federasyonlar, kamu ku- ing the external defibrillator device in certain rumları ve kulüpleri bazı sorumluluklar üstlen- areas and encouraging the use of this device on mektedir. Özellikle stadyumlar ve kapalı spor all sports fields is thought to prevent the major- sahalarında eksternal defibrilatör cihazının ity of deaths from heart attacks. belirle bölgelere yerleştirilmesi ve bu cihazın imkanlar dahilindeki tüm spor sahalarında In this review, it is aimed to draw attention to kullanılmasının teşvik edilmesinin sağlanması Heart Attack-Related Deaths on Sports Fields kalp krizinden meydan gelen ölümlerin büyük and Measures That Can Be Taken For These bir kısmının önüne geçeceği düşünülmektedir. Deaths by the related institutions and organizations, which is to reduce or prevent deaths due Yapılan bu derlemede Spor Sahalarında Kalp to heart attack on sports fields. Krizine Bağlı Meydana Gelen Ölümler ve Bu Ölümler İçin Alınabilecek Önlemlerin gerekli So as to satisfy the aim of the research effective- kurum ve kuruluşlar tarafından dikkat çekmesi

Sports Spor Bilimleri 150 Abstracts Özetler ly and to shed light on the scientific world in ve buna bağlı olarak spor sahalarında meydana future studies, the compilation method, one of gelen kalp krizine bağlı ölümlerin azalmasında the types of research designs, was applied and a ya da önüne geçilmesi amaçlanmıştır. theoretical analysis method was employed. Araştırmanın amacına etkili bir şekilde Keywords: Sports, Sudden Cardiac Deaths, ulaşması ve bilim dünyasına bundan sonra- Sports Fields. ki çalışmalarda ışık tutulabilmesi açısından araştırma deseni türlerinden derleme yön- temi uygulanmış ve teorik bir çözümleme yöntemi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Spor, Ani Kardiyak Ölümler, Spor Sahaları.

Sports Spor Bilimleri 151 Abstracts Özetler

A META-SYNTHESIS STUDY ON ROBOTİK UYGULAMALAR ÜZERİNE ROBOTIC APPLICATIONS BİR META-SENTEZ ÇALIŞMASI

Onur Mencütekin Onur Mencütekin Ege University Ege Üniversitesi [email protected] [email protected]

In this study, it is aimed to examine different Bu çalışmada 2007-2020 yılları arasında ülke- aspects of graduate thesis in the field of robot- mizde robotik uygulamalar alanında yapılmış ic applications in our country between 2007 olan lisansüstü tezlerin farklı yönleriyle ince- and 2020. Meta-analysis method is included lenmesi amaçlanmıştır. Tezlerin incelenme- in the examination of the thesis. These theses sinde meta analiz yöntemine yer verilmiştir. were reached by writing robotic applications in- Bu tezler ise YÖK ULUSAL TEZ MERKEZİ stead of searching from the YOK NATIONAL ana sayfasından arama yerine robotik uygu- THESIS CENTER homepage. However, due lamalar yazılarak 20 tez ulaşılmıştır. Ama to limited access to the contents of some thesis, bazı tezlerin içeriklerine erişim kısıtlı olması access was not provided, so 19 postgraduate the- nedeniyle erişim sağlanamamış bu nedenle 19 sis were included. When master’s and doctoral lisansüstü tez dâhil edilmiştir. Robotik uygu- thesis on robotic applications are examined, it lamalar ile ilgili yüksek lisans ve doktora tezleri is seen that the increase has increased signifi- incelendiğinde 2019 yılından itibaren artışın cantly since 2019. The preferred sample group önemli ölçüde fazlalaştığı görülmektedir. Ter- was mostly among “ secondary “ and “ others” cih edilen örneklem grubu en fazla “ ortaöğre- students and at least among elementary and tim “ ve “ diğerleri” öğrencileri, en az ise ilkokul preschool students. When the data obtained ve okul öncesi öğrencileri arasında olmuştur. were examined, robotic applications were stud- Elde edilen veriler incelendiğinde robotik ied in the thesis between 2007 and 2020 on uygulamalar 2007-2020 yılları arasında yapılan topics such as STEM education, which includes tezlerde en fazla Eğitsel Robotik, Mühendislik Educational Robotics, Engineering Based Ro- Temelli Robotik Uygulamalarını içeren STEM botics Applications, and Robotic Applications eğitimi, Fen ve Teknoloji Eğitiminde Robotik in Science and Technology Education. It has Uygulamalar gibi konular üzerine çalışılmıştır. been determined that areas such as 3D object Robotik uygulamalarına yönelik geometrik in- recognition, robotic applications and universal deksleme yöntemiyle 3 boyutlu nesne tanıma, command generator for CNC tool looms are Robotik uygulamalar ve CNC takım tezgâhları not given much space by geometric indexing için evrensel komut üreteci gibi alanlarına ise method for robotic applications. fazla yer verilmediği tespit edilmiştir.

Keywords: Content Analysis, Robotic Appli- Anahtar Kelimeler: Robotik Uygulamalar, İçer- cations, Robotics Education, Graduate Thesis. ik Analizi, Robotik Eğitimi, Lisansüstü Tezler.

Technology Teknoloji 152