Over Golden Earrinjy: Rock Die Niet Roest
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/41094 Please be advised that this information was generated on 2021-09-29 and may be subject to change. Chaos en precisie Over Golden Earrinjy: rock die niet roest Maarten Steenmeijer ‘De moeder van alle rockclichés.’ Zo ativiteit, hun passie voor muziek, hun karakteriseert sociologe en rockcritica ambitie, hun doorzettingsvermogen, Deena Weinstein de metafoor die pop hun muzikale voorkeuren en vaak ook sterren vaak gebruiken wanneer ze de hun sociale achtergrond - zou je ze wel relatie met hun bandgenoten proberen in figuurlijke zin bloedverwanten kun te omschrijven: ‘We zijn net een fami nen noemen. lie.’ Het is een uitspraak die je in alle Waarom houden de meeste rockgroe gelederen en alle generaties popmuzi pen het dan toch zo kort vol? Waarom kanten hoort, aldus Weinstein. Op één veranderen ze na een paar jaar al van veelzeggende categorie na: de groepen samenstelling of vallen ze uit elkaar? waarvan twee of meer leden écht familie Volgens Weinstein komt dit omdat in van elkaar zijn, zoals The Kinks, rockgroepen de banden tussen de ver Creedence Clearwater Revival, Dire schillende leden geen vaststaand gege Straits en Oasis. ven is, maar iets wat telkens opnieuw Weinstein zegt het niet met zoveel moet worden uitgevonden: woorden, maar lijkt hiermee te suggere ren dat rockgroepen en families twee Rockbands beginnen vanuit het niets. De verschillende dingen zijn. Maar dat is meeste groepen waarin we opereren - slechts een deel van haar waarheid. Het thuis, op het werk, in onze vrije tijd, in verband waarin een rockband opereert, religieuze, politieke en andere verbanden aldus de Amerikaanse rocksociologe, - hebben een model voor de rolverdelin lijkt namelijk wel degelijk op de manier gen en de gezagsverhoudingen dat voor waarop een gezin leeft. Rocksterren zijn elke specifieke groep geldt. Deze structuur bijna dag en nacht bij elkaar, vooral tij is als een patroon die nieuw gevormde dens de eerste jaren van hun carrière, groepen in min of meerdere mate kunnen wanneer ze de ene na de andere tournee volgen. Bands hebben niet zulke model maken om naamsbekendheid op te bou len, behalve wat het muziekgenre betreft; wen en de resterende tijd benutten om welke bandleden zingen, muziek schrij nieuwe nummers te schrijven en op te ven, zich met de financiën bezighouden, nemen. Rocksterren zijn weliswaar niet bemiddelen bij meningsverschillen, enzo van hetzelfde bloed, maar vanwege het voort moet elke groep zelf uitmaken. vele dat ze gemeen hebben - hun cre Biografie Bulletin Voorjaar 2005 Patronen, rolverdelingen en hiërar schreven, vanaf de jaren zestig diende chieën zijn er dus niet, maar vormen hun werk uit eigen koker te komen. zich. De onderlinge verhoudingen blij Maar in tegenstelling tot optreden (en ven bovendien voortdurend in bewe alles daarom heen) is schrijven geen col ging, veranderlijk als de artistieke, zake lectieve maar een individuele aangele lijke en persoonlijke opvattingen van elk genheid en daarmee een potentieel van de leden van de groep zijn. Vooral gevaar voor de ‘één-voor-allen, allen- wanneer het grote succes komt, willen voor-één’-gedachte. Binnen een groep deze veranderingen nogal eens tot zijn er immers vrijwel altijd maar één of afgunst en onoverbrugbare conflicten twee goede en productieve songschrij- leiden. Zo was het bijvoorbeeld geen vers, die, omdat ze vaak ook de zang toeval dat Brian Jones de eerste Stone voor hun rekening nemen, de blikvan was die opstapte, omdat niet Jagger en gers zijn. De rest is daarmee veroor Richards maar hij oorspronkelijk het deeld tot achterhoede en wordt onver brein achter The Rolling Stones was. mijdelijk tweede keus voor de journalis Een ander berucht voorbeeld is The ten, de groupies en de fans. Dat is moei Police, die werd opgericht door drum lijk te verteren voor de bandleden die mer Stewart Copeland, maar al snel de eveneens componeerambities hebben, groep van Sting werd dankzij diens cre maar wier liedjes niet goed genoeg zijn ativiteit en uitstraling. De ruzies die hier of niet passen in de stijl die de groep het gevolg van waren laaiden steeds heeft ontwikkeld. Naast deze artistieke hoger op, tot de situatie onhoudbaar en publieke hiërarchie is er nog een werd en The Police luttele jaren na de andere belangrijke bron van afgunst: de eerste successen de handdoek in de ring liedjesschrijvers verdienen per definitie gooide. beduidend meer dan hun bandgenoten. De rivaliteit binnen de eigen gelederen Zo zijn er nog wel meer facetten waar is des te problematischer omdat daarop over de meningen kunnen verschillen sinds de jaren zestig een soort taboe en op grond waarvan sommige bandle rust binnen de rockwereld. Volgens een den zich gaan onderscheiden van de ongeschreven wet opereren rockgroe rest, zoals dè aankleding, het imago, de pen sindsdien onder het motto ‘één lichtshow, de setlist, de promotie en de voor allen, allen voor één’. Zoals Buddy bedrijfsvoering. Voeg hierbij het gege Holly and the Crickets een prototypi ven dat ook popmuzikanten in de loop sche naam voor een band uit de jaren der jaren steeds meer behoefte krijgen vijftig was, zo was The Beatles - overi aan een échte familie en het zal duide gens vernoemd naar Holly’s begelei lijk zijn waarom de verhoudingen bin dingsband - dat voor het daarop vol nen rockbands zo kwetsbaar zijn. gende decennium. Deze egalitaire filo Veteranen als The Rolling Stones en sofie kwam echter al meteen onder druk The Who zijn uitzonderingen die deze te staan, omdat popgroepen vanaf toen regel bevestigen. De bands die nu niet alleen op hun performance werden onder deze namen opereren verschillen afgerekend, maar ook op de originaliteit hemelsbreed van de groepen die een en creativiteit van hun repertoire. Deed jaar of veertig geleden geschiedenis het er in de eerste jaren van de rockmu maakten. Zo is van de oorspronkelijke ziek nauwelijks toe of artiesten of groe bezetting in beide gevallen nog maar de pen wel of niet hun nummers zelf helft over, terwijl het tempo waarin pla- Biografie Bulletin Voorjaar 2005 ten en tournees worden gemaakt tegen den schrijven nog altijd nieuw repertoi woordig vele malen lager ligt dan een re dat ertoe doet en maken albums die paar decennia geleden. Ik ken eigenlijk altijd weer anders klinken dan de vorige. maar één echte uitzondering: Golden Dit alles bij elkaar maakt Golden Earring. Deze groep ontstond in het Earring niet alleen tot een dierbare begin van de jaren zestig als een van de rockgroep waaraan je ongegeneerd je vele imitaties van gitaarbands als The hart verpanden kunt zonder een beroep Shadows en speelde toen alleen maar te doen op middelbare gevoelens van covers. Toen The Beatles op het toneel jeugdsentiment, maar ook tot een band verschenen, ging het roer radicaal om waarvan de geschiedenis haaks staat op en werden The Golden Earrings - zoals alle regels, mechanismen en theorieën de band zich toen nog noemde - een die er in het kader van de rockgroep als beatband die zijn eigen nummers familieverband ontwikkeld zijn. Je zou schreef. Net als The Beatles voegden ze het ook zo kunnen zeggen: van alle zo ongeveer met elke nieuwe single een rockgroepen is Golden Earring de enige nieuwe stijl aan hun repertoire toe. waarvan je met recht kunt zeggen dat Rond 1970 - het jaar waarin The wat de leden met elkaar hebben ‘net als Beatles uit elkaar gingen - nam Golden in een familie’ is. Earring (zoals de band zich inmiddels was gaan noemen) gas terug door zich H am vraag voornamelijk tot progressieve rock te Maar Golden Earring is geen familie. beperken, zoals dat toen heette. In Golden Earring is een rockgroep. Een 1970 vond ook de laatste personeels uitzonderlijke rockgroep die mij hoe wisseling plaats: drummer Sieb Warner, langer hoe meer is gaan intrigeren. Ik die een jaar eerder de plaats van Jaap ben in de afgelopen decennia steeds Eggermont ingenomen had, werd ver vaker naar ze gaan luisteren en keek tel vangen door Cesar Zuiderwijk, de kens opnieuw op van de vitaliteit, de drummer van Living Blues. In de jaren inzet en het plezier waarmee ze speel zeventig zou de groep weliswaar nog den, jaar in jaar uit. Hoe kan dat? vroeg een paar keer worden uitgebreid - eerst ik me af. H oe kan een groep die volgens met toetsenist Robert Jan Stips en saxo de wetten van de rocldndustrie allang fonist Bertus Borgers, later met gitarist uit elkaar had moeten vallen of een kari Eelco Gelling - maar echte Earrings zijn katuur van zichzelf had moeten zijn, het zij nooit geworden. Daarom is het niet nog altijd zo goed doen? moeilijk te begrijpen dat de groep in Die vraag haakte zich steeds dieper in 1978 besloot geen andere muzikanten mij vast. Zo diep dat ik er een boek over meer in te huren en het definitief bij vier wilde schrijven. Een boek dat het feno te laten: George Kooymans (zang, meen Golden Earring zoals dat nu func gitaar), Rinus Gerritsen (bas, toetsen), tioneert in kaart zou brengen en dus Barry Hay (zang, gitaar, dwarsfluit) en niet zou gaan over dat waarover het Cesar Zuiderwijk (drums). altijd gaat als het over Golden Earring Met uitzondering van één sabbaticaljaar gaat: het verleden. (2 0 0 0 ) heeft de groep de afgelopen vijf Een dergelijk boek bestond nog niet. Ik endertig jaar onafgebroken in deze ken althans geen enkel boek waarin de samenstelling gewerkt zonder een scha vraag centraal staat hoe een popgroep duw van zichzelf te worden. De bandle op leeftijd nu precies reilt en zeilt, ter Biografie Bulletin Voorjaar 2005 wijl dat naar mijn idee een heel interes ¿¡roep.