WESTERWIJS 2014/2015
Geloven in het hart van Amsterdam
WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 1 Geloven in het hart van Amsterdam
Daar draait het om in de Westerkerk. De Westerkerk is één van de weinige grote monumentale kerkgebouwen in Nederland die in de eerste plaats als kerk wordt gebruikt. De Westerkerk is geen eigendom van een stichting, maar van de Protestantse Kerk Amsterdam. De Westerkerk is het kloppend hart van de Westerkerkgemeente, een bloeiende geloofs gemeenschap.
Het eerste waar we dan ook mee ‘adverteren’ zijn onze kerkdiensten op zondag. Een feest van Woord en muziek, telkens weer nieuw, elke zondagochtend, en zeker ook in de maandelijkse cantatediensten, waarin de muziek van Bach klinkt in de context waarvoor ze geschreven is: de kerkdienst.
De Westerkerk is óók het hart van Amsterdam. Een Amsterdammer is pas thuis als ‘ie de Westertoren weer ziet. De Westerkerk is van ons allemaal. U kunt dan ook niet alleen op zondag naar de dienst komen, maar ook op de andere zes dagen van de week binnenlopen. Om de stilte te zoeken in de hectiek van de stad, om een kaarsje op te steken bij het Brandend Braambos, om te luisteren naar het orgel.
Of om deel te nemen aan één van de vele activiteiten die u vindt in deze editie van Westerwijs. Daarmee laat de Westerkerk op vele manieren zien het kloppend hart van Amsterdam te zijn. Het gelovig hart, het muzikaal hart, het cultureel hart, het bruisend hart en bovenal het warme hart. In de Wester is ook plek voor u.
Het zal u niet zijn ontgaan dat de Wester op dit moment in de steigers staat. We zijn bezig met de realisatie van een restauratieplan van 3 miljoen euro. Afgezien van subsi dies moeten wij een groot deel van dat bedrag met uw hulp bij elkaar zien te krijgen. U kunt uw steentje letterlijk en figuurlijk bijdragen. Lees hierover meer op pagina 33.
Zodat we u dit jaar en tot in de verre toekomst kunnen verwelkomen - op zondag bij de kerkdienst of op een ander tijdstip bij één van de activiteiten die u in deze Westerwijs terugvindt. U bent van harte welkom.
Tot ziens in de Wester,
John Faasse voorzitter kerkenraad
2 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 3 Inhoudsopgave
Erediensten 7 Braambosgebeden 8 Cantatediensten met het Westerkerkkoor en Barokorkest 9 Kinderen 10 Young Ones 11
Hoofdlijnen van het christelijk geloof 13 Bijbelse plaatsen van geloof 13 Gesprekken in het hart van Amsterdam 14 Huiskamergespreksgroep ‘Wat is jouw verhaal?’ 16 Cappella Westerkerk 17 Amnesty International 18 Trefmaaltijd 19
Geloven en muziek 21 Geloven en professie 22 Geloven en kunst 24 Westersymposium 25 Benefiet Vredesconcert 26 Lunchpauzeconcerten 27
Openstelling Westerkerk 29 Books Corner 29 Huur de Wester! 30 Stichting Vrienden Westerkerk 30 Restauratie Westerkerk 32 Word Vriend en adopteer of metsel een steen 33
4 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 5 Erediensten
Geloven in het hart van Amsterdam: daarvoor komen elke zondag om 10:30 uur Amsterdammers en mensen van heinde en verre naar de Westerkerk. Veel mensen komen regelmatig, maar de Westerkerk trekt ook kerkgangers die af en toe de diensten bijwonen, op zoek naar een moment van stilte en bezinning in dit bijzondere gebouw Op in het hart van Amsterdam waar op zonnige én donkere dagen het licht gul door de enste llin grote ramen naar binnen schijnt. g, Gelov Bo en e ok De diensten in de Westerkerk zijn een feest van Woord en muziek. Het Woord, de n. s .. m C Bijbel, wordt op liberaal protestantse wijze vertolkt. Het hart van de dienst is de Hoofdli u o preek, waarbij gedegen theologie hand in hand gaat met pastorale bewogenheid jne z rn n, ie en oog voor de wereld waarin wij leven. Er wordt gezongen onder begeleiding van B k e d ij r het Duyschotorgel en het koororgel. De Cappella Westerkerk, het Westerkerkkoor, ij b - , lt Eredienste el p H a n s r instrumentale en vocale solisten werken regelmatig mee aan de kerkdiensten. a , B e o u ra p f u m a l e r f a s Voor allen die op zoek zijn naar een moment van rust, bezinning en afstand van de e m a d r s b t i e drukte van alledaagse beslommeringen en verplichtingen: loop gerust eens binnen T s e o , e W op een zondagmorgen! l s - g n a k e e , n u s b G Datum Aanvang Locatie o t n i e e e t s Elke zondag 10.30 Westerkerk Geloven d s r a t , p
e ,
n S
r
W n
r e
in het hart van t
,
e
i
k
c e
t
C Eeuwigheidszondag
k
h
s
n
Amsterdam a
e
t
I t
e n
i n
n
y Op de laatste zondag van het kerkelijk jaar, de zondag voordat de Adventstijd begint, r
t
,
t
g s
a
H
s gedenken we in de Westerkerk de overledenen. y
t
V e
e u
m Het is als het ware ‘Oudjaar’ in de kerk en daarom ook dé zondag om terug te kijken
d
n r i
s
i p
i
e e
k aan wat voorbij ging en te denken aan wie ons in het afgelopen jaar ontvallen zijn.
m
s o
n
n a
A
e
s
s We noemen deze zondag Eeuwigheidszondag, omdat we in tastend geloof onze dagen
m
d , n
i t
u e
k
O e
e
willen zien in het licht van de Eeuwige, die ons kent tot voorbij de dood.
n
r
m
g
n ,
r
e
n
K
g
u
i
k
n ,
o e
W
d
Y r
e , r
n e
V
s
e
p
t Tijdens deze bijzondere en indrukwekkende herdenkingsdienst worden één voor één
r
e s r
e e
e
s
k
d alle namen van de aan onze gemeente verbonden overledenen genoemd. De hele
s W
t
g
e
a
e r l
l
o
s e
e p p p ,
r
a
C gemeente gedenkt mee met hun familieleden en vrienden, bij het zingen van ‘Heer,
c
k
o
n
n e
e
t
c herinner U de namen van hen die gestorven zijn’.
r
r
e
e
k
r
c
t
n
,
,
o
L
c u R e
n z c u h a p
e
s Datum Aanvang Locatie
t
a
u
r 23 november 2014 10.30 Westerkerk
a
t
i
e
,
d W n o e i r r d V
6 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 7 Cantatediensten met het Westerkerkkoor en Barokorkest
Van Johann Sebastian Bach zijn ongeveer tweehonderd cantates ten dienste van de liturgie in de Thomaskerk te Leipzig overgebleven. Sinds 1952 voert het Westerkerkkoor elk jaar zes à zeven Bachcantates uit tijdens een aantal (avond)diensten van de Westerkerkgemeente. Daarnaast worden regelmatig andere grote werken van Bach - zoals de Passionen - en werk van andere componisten uitgevoerd. In de eredienst van de Westerkerk gaan Woord en muziek hand in hand met elkaar en is er de traditie van geloofsoverdracht door Woord, muziek en stilte - in hartje Amsterdam.
Het Westerkerkkoor is opgericht door Simon C. Jansen. Jan Pasveer volgde hem in 1981 op. Hein Meens was dirigent van 2005 tot 2012. JanJoost van Elburg is de huidige dirigent.
De solisten, organisten en leden van het Barokorkest zijn professionals, de zangers Braambosgebeden van het Westerkerkkoor zijn geschoolde amateurs. Allen voelen verwantschap met de uitvoeringspraktijk in de Wester. De liturgische leiding van de cantatediensten berust In het hart van Amsterdam is het Brandend Braambos in de Westerkerk een bijzondere bij ds. Fokkelien Oosterwijk. Jos van der Kooy bespeelt het grote orgel. plek om voor een korter of langer moment bij stil te zijn en een kaars te branden. Het gestileerde braambos ontstond naar een idee van ds. Fokkelien Oosterwijk en is U kunt donateur worden van het Westerkerkkoor via het Kunstcentrum van de Westerkerk. ontworpen door beeldhouwer Hans ’t Mannetje. Zoals in het Bijbelboek Exodus God Meer informatie over de voordelen van het donateurschap, over de cantatediensten en zich in een vlammende struik aan Mozes openbaart, zo mogen ook wij geloven dat over de geschiedenis van het Westerkerkkoor vindt u op www.westerkerkkoor.nl. Gods naam belofte is van eeuwige nabijheid. zondag 28 september 2014, 10.30 uur Op de zaterdagen in de Adventstijd, de vier weken voor Kerstmis, en in de J.S. Bach - Wer Dank opfert, der preiset mich BWV 17 Veertigdagentijd, de zes weken voor Pasen, worden bij het Brandend Braambos J.S. Bach - Warum betrübst du dich, mein Herz? BWV 138 korte middaggebeden gehouden: een half uur rust en bezinning in het hart van het drukke Amsterdamse stadsgewoel. Rond de lichten van het Brandend Braambos zondag 26 oktober 2014, 19.30 uur worden woorden uit de Bijbel gelezen. Er is ruimte voor gebed en stilte. J.S. Bach - Wo soll ich fliehen hin BWV 5 J. Pachelbel - Gott ist unser Zuversicht De Braambosgebeden worden geleid door dr. Cristina Pumplun, missionair vicaris van de Westerkerk. Tijdens de Braambosgebeden van Advent klinkt steeds een zondag 23 november 2014, 19.30 uur orgelkoraal van Johann Sebastian Bach, uitgevoerd door de cantor-organist van de J. Kuhnau - Gott sei mir gnädig Westerkerk, Jos van der Kooy. vrijdag 26 december 2014, 10.30 uur C.P.E. Bach - Magnificat Wq 215 Data van - tot Locatie 29|11|14 13.00 - 13.40 Westerkerk zondag 25 januari 2015, 10.30 uur 06|12|14 J.S. Bach - Ach Gott, wie manches Herzeleid BWV 3 13|12|14 20|12|14 Data in 2015 worden te zijner tijd bekend gemaakt.
8 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 9
Young Ones zondag 22 februari 2015, 19.30 uur J.S. Bach - Himmelskönig, sei willkommen BWV 182 Deze groep van tieners (12 tot circa 16 jaar) ontmoet elkaar gemiddeld 6 maal per jaar. Meestal zijn de bijeenkomsten op zondag, maar ook wel eens door de week. We vrijdag 3 april 2015, 19.30 uur proberen de Young Ones via verschillende kanalen mogelijkheden te bieden om te J.S. Bach - Johannes-Passion BWV 245 groeien in hun geloof. De Westerkerk vormt hierbij de basis, als kerk in het hart van Amsterdam. Met elkaar kijken we ook wat er buiten onze eigen Westerkerk en het zondag 26 april 2015, 10.30 uur christendom aan geloof in de stad leeft. J.S. Bach - Preise dein Glücke, gesegnetes Sachsen BWV 215 De bijeenkomsten zijn geen vervanging van reguliere kerkdiensten maar juist een zondag 31 mei 2015, 19.30 uur aanvulling daarop. Het komend jaar staan er weer vertrouwde maar ook nieuwe J. Brahms - Warum ist das Licht gegeben, dem Mühseligen activiteiten gepland. Zo gaan we weer Bijbelse gerechten klaarmaken en een activiteit doen voor een goed doel. Houd de website dus goed in de gaten en geef je op: Het programma is onder voorbehoud en kan worden gewijzigd of aangevuld. [email protected] ! Actuele informatie op www.westerkerkkoor.nl. Met vragen kunt u contact opnemen met Lizette Pleyte via: [email protected] of na de dienst persoonlijk.
Kinderen Datum wisselend www.westerkerk.nl Als kind op zondag naar de kerk gaan is geen vanzelfsprekendheid in Amsterdam. Gelukkig zijn er elke week kinderen die het heel leuk vinden om op zondag met ande re kinderen over geloof te praten, samen te knutselen of een spel te spelen. Aan de hand van een verhalen-canon, samengesteld uit de belangrijkste Bijbelverhalen, wordt er elke week, met uitzondering van de zomervakantie, een mooi verhaal gelezen. Samen met de kinderen proberen we te kijken wat dit voor hen betekent.
Naast het vergroten van Bijbelkennis heeft muziek een nadrukkelijke rol in de zondagse vieringen. Zo zingt Jos van der Kooy regelmatig met de kinderen en soms zingen de kinderen zelfs mee met de Cappella. De kinderen hebben hun eigen plek bij de kerkdiensten; zij zitten aan het begin en eind van de dienst rondom de preekstoel. De dominee begint de dienst met een gesprek met de kinderen, waarna zij naar hun eigen kinderkerkbijeenkomst in het Prinsenhuis gaan.
Crèche Voor de allerkleinsten is er wekelijks, tijdens reguliere kerkdiensten op zondag, crèche in het Prinsenhuis. Voor informatie kunt u contact opnemen met Lizette Pleyte via: [email protected] of na de kerkdienst persoonlijk.
Datum Aanvang Locatie Elke zondag 10.30 Westerkerk
10 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 11 Hoofdlijnen van het christelijk geloof
Waar gaat het christelijk geloof eigenlijk over? Wat heeft men in de kerk de eeuwen door voor wezenlijk gehouden? Wat is de betekenis en achtergrond van allerlei begrippen uit dat geloof? En wat zegt het je nog in deze tijd?
Op Misschien is voor jou de tijd gekomen om je daar nu eens echt op te willen bezinnen. enste llin In een levensfase waarin zich ook andere keuzes en stappen aandienen. Of omdat g, Gelov Bo je al veel hebt beleefd maar aan zo’n verdieping nooit bent toegekomen. Of omdat en e ok je in een ver verleden wel ‘ja’ hebt gezegd tegen dat geloof en die kerk, maar vooral n. s .. m C omdat dat nu eenmaal van je werd verwacht van huis uit. Of omdat je juist helemaal oo u o H fdlijne z r niet christelijk bent opgevoed en er graag meer van wilt weten. n, ie n B k e d ij r De gespreksavonden o.l.v. ds. Fokkelien Oosterwijk in samenwerking met ds.mr. Cor Schaap ij b - , lt Eredienste el p H a n s r vinden plaats op tien dinsdagavonden vóór en negen ná Kerst, te beginnen op 7 oktober. a , B e o u ra p f u De avonden worden afgesloten met een weekend ter voorbereiding op het mogelijk m a l e r f a s doen van geloofsbelijdenis op Palmpasen 2015. e m a d r s b t i e T s e o , e W Datum van - tot Locatie l s - g n a k e 07|10|14 20.00 - 21.30 Prinsenhuis - Rembrandtkamer e , n u s b G o t n i e e e t s Geloven d s r a t , p
e ,
n S
r
W n
r e
in het hart van t
,
e
i
k
c e t
C Bijbelse plaatsen van geloof k
h
s
n
Amsterdam a
e
t
I t
e n
i n
n
y Teksten uit de Bijbel lezen in het hart van Amsterdam r
t
,
t
g s
a
H
s
y
t
V e
e u
m In het late najaar van 2014 en het vroege voorjaar van 2015 zal drs. A.H. Boissevain,
d
n r i
s
i p
i
e e
k één van de gastpredikanten van de Westerkerk, een viertal gespreksbijeenkomsten
m
s o
n
n a
A
e
s
s leiden waarin steeds de Bijbelteksten centraal staan waarover zij de voorafgaande
m
d , n
i t
u e
k
O e
e
zondag gepreekt heeft.
n
r
m
g
n ,
r
e
n
K
g
u
i
k
n ,
o e
W
d
Y r
e , r
n e
V
s
e
p
t Zijn er vragen bij u opgekomen tijdens het luisteren naar de preek? Bent u benieuwd
r
e s r
e e
e
s
k
d naar wat anderen dachten bij het beluisteren van de Bijbeltekst? Kon u er op zondag
s W
t
g
e
a
e r l
l
o
s e
e p p p ,
r
a
C niet bij zijn en/of bent u nieuwsgierig naar de uitleg van de tekst? Wilt u meer te
c
k
o
n
n e
e
t
c weten komen over de achtergrond van de gelezen teksten?
r
r
e
e
k
r
c
t
n
,
,
o Deze en andere vragen kunnen aan de orde komen tijdens de avonden ‘Bijbelse
L
c u R e
n
z c u h a p
e
s plaatsen van geloof’.
t
a
u
r
a
t
i
e
,
d W n o e i r r d V
12 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 13 De Bijbelteksten worden bekend gemaakt via de website, Tref. en in de liturgie van de betreffende zondag. Elke bijeenkomst staat op zichzelf. U kunt zo vaak deelnemen als u wilt.
Data van - tot Locatie 04|11|14 20.00 - 21.30 Prinsenhuis - Grote Zaal 09|12|14 03|02|15 03|03|15
Gesprekken in het hart van Amsterdam
Heb je bij tijd en wijle zin in een goed gesprek met andere dertigers en veertigers die net als jij graag in de Wester komen? Heb je vroeger bijvoorbeeld Hoofdlijnen gevolgd en wil je graag het gesprek met anderen voortzetten? Op drie woensdagavonden in het voorjaar van 2015 kan dat. Elke bijeenkomst vindt plaats op een andere karakteristieke plek in de kerk. Onder het genot van koffie, thee of een drankje voeren we een inhoudelijke discussie over een actueel thema. Het gesprek wordt ingeleid en geleid door ds. Fokkelien Oosterwijk. Voor een goed gesprek gaan we uit van minimaal 6 en maximaal 15 deelnemers.
Lijkt het je leuk om aan te schuiven, geef je naam en mailadres door! Voorafgaand aan elke avond wordt per mail het gespreksthema van de avond aangekondigd, eventueel vergezeld van een inleidend artikel. Je kunt je voor een separate avond opgeven, maar ook voor de hele reeks. Dat kan allemaal via: [email protected].
Data Aanvang Locatie 25|02|15 20.00 Westerkerk 25|03|15 22|04|15 27|05|15 (reserve datum)
14 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 15 Huiskamergespreksgroep Nieuwe leden zijn van harte welkom. U kunt een afspraak maken voor een stem- en muzikaliteittest met dirigent Jos van der Kooy. Van de leden wordt verwacht dat zij ‘Wat is jouw verhaal?’ thuis de repetities voorbereiden. Dirigent en contactpersoon is Jos van der Kooy De deelnemers aan de gespreksgroep gaan regelmatig naar de kerk en voelen zich ([email protected] of 06 535 44 536). geïnspireerd door de Bijbel. Zij stellen zich daarbij onder andere de volgende vragen: Hoe passen we de christelijke waarden toe in ons dagelijks leven? Hoe gaan we Datum van - tot Locatie in het dagelijks leven om met ons geloof? Wat geloven we eigenlijk? Hoe kan een wekelijks op maandag 19.45 - 21.45 Prinsenhuis - Westerkerk Bijbelverhaal ons in deze tijd nog inspireren? Kunnen we ruimte vinden om na te denken en te overdenken? Lukt het om er tijd voor te maken? Concert Cappella Aanvang Locatie 09|11|14 15.30 Westerkerk Dit zijn voorbeelden van vragen waar we in de gespreksgroep graag in vertrouwen met elkaar over praten. Aan de hand van verhalen, preken, overdenkingen, discussie vragen en bijbehorende Bijbelteksten praten we over wat we geloven en wat dit voor ons betekent.
Een groep bestaat uit maximaal zeven mensen, die eens per drie weken bij elkaar komt bij één van de leden thuis. De Westerkerk kent momenteel één gespreksgroep, waarbij nieuwe leden van harte welkom zijn, ook om een keer te komen kijken. Afhankelijk van het aantal geïnteresseerden richten we graag een nieuwe groep op. Voor meer informatie, neem contact op met het secretariaat van de Westerkerk.
Datum Aanvang Locatie eens per drie weken; 20.00 Afwisselend bij één van de volgens afspraak deelnemers in de huiskamer
Cappella Westerkerk
Zingen in het hart van Amsterdam, dat doe je in Cappella Westerkerk. De Cappella zingt in een tiental zondagochtenddiensten per jaar, in de Kerstnachtdienst en tijdens het jaarlijkse concert in november. Repetities zijn in de kerk. Door de fraaie architectuur en de spirituele omgeving krijgen die een bijzondere dimensie.
Het koor zingt muziek van o.a. Mozart, Mendelssohn, Rutter en Britten. Ook onder steunt het koor de gemeente bij het zingen van bekende en onbekende liederen. De achtergronden van de liederen en koorwerken komen aan bod. Zo geef je zingend Mozart Mendelssohn Rutter Britten gestalte aan verwondering, geloof en soms ook twijfel.
16 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 17 Trefmaaltijd
Liefde gaat niet alleen door de maag
Al meer dan vijfentwintig jaar wordt in de Westerkerk op de derde woensdag van de maand door een groep enthousiaste vrijwilligers een verrukkelijke maaltijd bereid. De maaltijd is bestemd voor mensen van verschillende afkomst en gezindten en richt zich met name op alleengaanden.
Naast de met veel liefde bereide maaltijd vormt de ontmoeting vanuit een open hart met uw tafelgenoten één van de belangrijkste ingrediënten van deze bijzondere avond. Door de ongedwongen sfeer is er volop gelegenheid contacten te leggen met elkaar.
De maaltijd wordt omlijst door samenzang en een inspirerend verhaal. Uw gastheer is Jan C. Punt. Vanaf 17.30 uur wordt u verwelkomd met een kopje thee. De maaltijd begint om 18.00 uur. De kosten zijn 5 euro per persoon. U bent van harte uitgenodigd!
Datum van - tot Locatie Bijzonderheden elke 3e 18.00 - 20.00 Prinsenhuis € 5,- p/p per avond woensdag van de maand Amnesty International
Elke eerste woensdag van de maand komt de Amnesty schrijfgroep bij elkaar in het Prinsenhuis. Steeds weer blijkt dat de kracht van de persoonlijke aandacht via een brief gevangenen een hart onder de riem steekt, gevangenisdeuren doet openen en mensen hun vrijheid teruggeeft. Dat kan alleen doordat overal ter wereld mensen hun stem laten horen en voor anderen opkomen. De pen is sterker dan het zwaard...
Kom schrijven naar de machthebbers die de rechten van gewone mensen, zoals u en ik, schenden. Het is niet moeilijk, en er is ook tijd voor koffie en een praatje. Voorbeeld brieven en informatie liggen voor u klaar. Informatie via Nicolette Bezemer (020 - 68 448 89).
Datum van - tot Locatie elke 1ste woensdag van de maand 20.00 - 21.30 Prinsenhuis - Grote Zaal
18 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 19 Geloven en muziek
Muziek en poëzie raken aan het hart van geloven. De kerkdiensten zijn een feest van Woord en muziek. Op een drietal woensdagavonden staan we nader stil bij de relatie tussen geloven, poëzie en muziek. Op enste Orgelwerken van Johann Sebastian Bach llin gespeeld door Jos van de Kooy op 24 september 2014 g, Gelov Bo Wekelijks speelt cantor-organist Jos van der Kooy orgelmuziek van Bach tijdens en e ok de diensten. Op deze avond gaat hij in op achtergronden van werken van Johann n. s .. m C Sebastian Bach, die hij vervolgens speelt. Hoofdli u o Als u meer wilt horen over uw favoriete orgelwerk van deze componist kunt tot jne z rn n, ie 17 september de titel van het werk kenbaar maken bij Jos van de Kooy B k e d ij r ([email protected] of 06.53544536). ij b - , lt Eredienste el p H a n s r a , B e o u ra p f u Teruggeroepen - teksten en muziek m a l e r f a s door Robert Prager en Jos van der Kooy op 29 oktober 2014 e m a d r s b t i e Jos van der Kooy vroeg Robert Prager (acteur) om vrij met teksten aan de gang te T s e o , e W gaan. Het werd het werk van Emily Dickinson (1830-1886), de grote Amerikaanse l s - g n a k e dichteres. Robert Prager vroeg Jos van der Kooy voor het muzikale tegenwicht. e , n u s b G o t n i e e e t s ‘Splijt de leeuwerik en vind de muziek’ Geloven d s r a t , p
e , Over Emily Dickinson: Zij schreef wars van de conventies van haar tijd.
n S
r
W n
r e
in het hart van t Kleine gebeurtenissen leiden tot vergezichten. Niet kerkelijk, wel religieus.
,
e
i
k
c e t
C Ook nu nog uiterst modern.
k
h
s
n
Amsterdam a
e
t
I t
e n
i n
n
y Meerluik van Advent door Wout Oosterkamp op 26 november 2014 r
t
,
t
g s
a
H
s Een collage van beeld en woord, gesproken, gedicht en gezongen door Wout Oosterkamp, y
t
V e
e u
m bas-bariton.
d
n r i
s
i p
i
e e
k Advent wordt belicht vanuit verschillende tijden, culturen en tradities binnen het
m
s o
n
n a
A
e
s
s kader van de geschiedenis van het christendom en de veranderende accenten die er
m
d , n
i t
u e
k
O e
e
door de eeuwen werden aangebracht.
n
r
m
g
n ,
r
e
n
K
g
u
i
k
n ,
o e
W
d
Y r
e
, r n e
V
s
e
p
t
r
e s
r
e e
e
s
k
d Data van - tot Locatie Bijzonderheden
s W
t
g
e
a
e r l
l
o
s e
e p p p ,
r
a C 24|09|14 20.00 - 22.00 Westerkerk Jos van de Kooy
c
k
o
n
n e
e
t 29|10|14 Robert Prager en Jos van de Kooy c
r
r
e
e
k
r
c
t
n
,
,
26|11|14 Wout Oosterkamp o
L
c u R e
n z c u h a p
e
s
t
a
u
r
a
t
i
e
,
d W n o e i r r d V
20 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 21 Geloven en professie
De gastpredikanten die in de Westerkerk voorgaan zijn allen theoloog. Sommige van hen werken als predikant of hebben dat tot aan hun pensionering gedaan. Maar er zijn er ook die vanuit hun deskundigheid als theoloog een ander beroep uitoefenen. Ervaringen die zij daarbij doordeweeks opdoen willen nog wel eens doorklinken in de preken die zij op zondag in de Westerkerk houden. Dat maakt nieuwsgierig naar de inhoud van hun dagelijks werk en het werpt ook de vraag op of het voorgaan in een kerkdienst hartje Amsterdam invloed heeft op dat werk buiten de kerk. In de lezingenserie ‘Geloven en professie’ zullen twee gastpredikanten hierop ingaan. Zij zullen vertellen over het werk dat ze doen. En zich afvragen, welke rol voor hen het geloof daarin speelt en of er een relatie is tussen dat doordeweekse werk en het zondagse werk in de (Wester)kerk.
Dr. Albert Jan Stam spreekt op 12 november 2014 over zijn werk als organisatieadviseur Hij adviseert bestuurders en toezichthouders op het gebied van ethiek, integriteit en zingeving. Onlangs verscheen van hem het boek ‘Zo doen we dat hier. Bestuurders over het stimuleren van integriteit’ (Berenschot 2013). Albert Jan Stam is vijftien jaar lang gemeentepredikant geweest (in Blokzijl en Leusden), heeft nu een organisatieadviespraktijk en is associate partner van organisatieadviesbureau Berenschot.
Prof. dr. Mirjam van Veen spreekt op 17 juni 2015 over het Geneefse Psalter Mirjam van Veen is hoogleraar kerkgeschiedenis aan de theologische faculteit van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Zij publiceert over de zestiende eeuw, over de reformatie en over religieuze tolerantie. De relatie met de kerkdienst in de Westerkerk wordt op deze avond expliciet gelegd doordat de Psalmen ook tot klinken worden ge bracht door Jos van der Kooy, orgel.
Data van - tot Locatie Bijzonderheden 12|11|14 20.00 - 22.00 Westerkerk Dr. Albert Jan Stam 17|06|15 Prof. dr. Mirjam van Veen Jos van der Kooy
22 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 23 Geloven en kunst
Door de eeuwen heen heeft de mensheid getracht door middel van kunst uitdrukking te geven aan het geloof en de beleving daarvan. Architecten, ambachtslieden en kunstenaars hebben hun gevoelens (en twijfels) over religie op velerlei wijzen vorm gegeven.
Amsterdam kent een rijke historie op het gebied van kunstuitingen in relatie tot het geloof. De Westerkerk, een monumentaal bouwwerk uit de 17e eeuw, ontworpen door Hendrick de Keyser, is daar een goed voorbeeld van.
De kunst speelt zich ook af in de binnenruimte: de preekstoel, het avondmaal zilver en - een moderner kunstwerk - het ‘Brandend Braambos’ in de Westerkerk.
In een drietal lezingen zal in het voorjaar van 2015 dieper worden ingegaan op het thema Geloven en kunst. De lezingen zijn in voorbereiding en nog onder voorbehoud. Westersymposium
We zullen starten met een lezing over de geschiedenis van de kunsttoepassing in Nadenken over de ziel in het hart van Amsterdam de Protestantse kerken in Amsterdam. In een latere lezing zal aandacht worden geschonken aan o.a. het oorspronkelijke avondmaal zilver van de Westerkerk. Een onaanwijsbaar, wel soms voelbaar deel van ons zijn: de ziel. Af en toe laait de discussie op of die dan wel bestaat als deel van ons fysieke menszijn. Want als je iets De laatste lezing zal naar verwachting worden verzorgd door een kunstenares die niet kunt aanwijzen, bestaat het dan? Kunnen we tegenwoordig spreken over de ziel, onlangs een hedendaags avondmaal stel heeft ontworpen. in een tijd waarin wij ons afvragen of wij meer zijn dan ons brein? En dan is er de ervaring van schoonheid, waar mensen die de Westerkerk dagelijks Meer informatie vindt u te zijner tijd op de website en in de liturgie. binnenlopen, komende van heinde en ver, over schrijven, op twitter bijvoorbeeld. Ze zijn geraakt, maar waar? In de Bijbel zingen de Psalmen ervan: “Ik ben stil geworden, ik heb mijn ziel tot rust gebracht”. Data van - tot Locatie 18|03|15 20.00 - 22.00 Westerkerk Welke rol speelt schoonheid voor de ziel? Is er een relatie tussen enerzijds ziel, innerlijk 21|04|15 heid, bezieling en anderzijds kunst, schoonheid en geloof? Zijn kerken specifiek plaatsen 26|05|15 waar de ziel tot haar recht komt?
Op de zaterdag voorafgaand aan de 1e zondag van de 40dagentijd - 21 februari 2015 - buigen we ons in de Westerkerk over zulke vragen. Een viertal inleiders zal voorop gaan bij de zoektocht naar de ziel. Daarna zullen we met elkaar gedachten daarover uitwisselen. De sprekers zullen z.s.m. worden bekend gemaakt. Discussieleider is ds. Fokkelien Oosterwijk.
Datum van - tot Locatie 21|02|15 14.00 - 17.00 Westerkerk
24 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 25 Benefiet Vredesconcert Lunchpauzeconcerten
Het Benefiet Vredesconcert op 21 september 2014, de Internationale Dag van de Vrede, In de maanden april tot en met oktober is er bijna elke vrijdag om 13.00 uur een gratis staat opnieuw in het teken van de jeugd. Het Nieuw Amsterdams Kinderkoor zal de kinder toegankelijk lunchpauzeconcert. De programma’s duren een half uur. De beide orgels opera Brundibár opvoeren. De opbrengst van de avond gaat dit jaar naar de stichting van de Wester staan centraal, ook treden er vocale en instrumentale solisten op. KidsRights (www.kidsrights.nl). In augustus is er een week lang dagelijks een concert met werken van Bach: De kinderopera Brundibár vertelt een ontroerend en spannend kinderverhaal, waar ‘Geen dag zonder Bach’. doorzettingsvermogen en vertrouwen uit spreekt. Met het thema ‘de kleine verslaat de Eveneens in augustus is er een week lang een dagelijks lunchpauzeconcert in samen grote’ levert de opera het onomstotelijke bewijs voor de capaciteit van de mens om werking met het Grachtenfestival waar jonge solisten van het Prinses Christina Concours kracht en hoop te creëren via muziek en cultuur, zelfs in de meest extreme omstandig optreden. heden. Hans Krása componeerde het stuk in 1938 op libretto van de schrijver, schilder, podium Westerkerkorganist Jos van der Kooy is regelmatig te horen tijdens alle concerten. ontwerper en criticus Adolf Hoffmeister. De opera was bedoeld als inzending voor een Toeristen en vaste bezoekers vinden de weg naar deze concerten in het hart van Am kinderopera-competitie, die plaats zou vinden in Praag. Vanwege de politieke situatie sterdam. Muziek verbindt mensen en geeft uiting aan hoop en wanhoop, aan geloof, werd die competitie afgelast. verwondering en twijfel.
De Joodse Hans Krása werd naar Theresienstadt gedeporteerd. De nazi’s gebruikten dit doorgangskamp om naar de buitenwereld de schijn op te houden dat concentratie Data en musici staan op www.westerkerk.nl. kampen plekken waren waar de mensen het goed hadden. In opdracht van de nazi’s maakte Krása op basis van het piano uittreksel van Brundibár, dat een vriend van hem meegesmokkeld had in zijn bagage, een nieuwe orkestversie van de opera. In het ensemble van de nieuwe versie zette Krása, om duidelijke redenen, zoveel mogelijk musici in, die in het kamp aanwezig waren.
Het belooft een inspirerende avond te worden die wil aantonen wat een kostbaar bezit vrede en gerechtigheid is.
Datum van - tot Locatie Bijzonderheden 21|09|14 16.15 - 18.00 Westerkerk familieticket (2 volw. + 2 kinderen): € 25,- volwassenen: € 15,- kinderen t/m 18 jaar: € 5,- stadspas / CJP / 65+: € 10,-
26 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 27 Openstelling Westerkerk
Waar komt de 17e eeuwse geschiedenis van het hart van Amsterdam beter tot zijn recht dan in de Westerkerk? U kunt het prachtige interieur op u laten inwerken of een kaarsje branden bij het stiltecentrum ‘het Brandend Braambos’.
Op Wilt u meer weten? De infozuilen geven alle geheimen van de Westerkerk in woord enste llin en beeld prijs. U kunt ook een rondleiding aanvragen met daarin uitgebreid aandacht g, Gelov Bo voor de architectuur en de geschiedenis van de Westerkerk. En van april tot oktober en e ok kunt u op vrijwel elke vrijdag genieten van een lunchpauzeconcert. n. s .. m C Voor info over alle activiteiten kunt u terecht op de website en bij het secretariaat oo u o H fdlijne z r van de Westerkerk. n, ie n B k e d ij r Openingstijden ij b - , lt Eredienste el p H a n s r a , B e o u ra p f u Dagen van - tot Locatie Entree m a l e r f a s maandag t/m vrijdag 10.00 - 15.00 Westerkerk gratis e m a d r s b t i e zaterdag 11.00 - 15.00 Infopas € 4,- T s e o , e W zondag: eredienst 10.30 - 12.00 (alléén voor kerkdienstbezoekers) l s - g n a k e e , n u s b G o t n i e e e t s Geloven d s r a t , p
e , Books Corner n S
r
W n
r e
in het hart van t
,
e
i
k
c
e t
C In de zuidwesthoek van de Westerkerk bevindt zich de Books Corner. Hier vinden be
k
h
s
n
Amsterdam a
e
t zoekers uit binnen- en buitenland ansichtkaarten, souvenirs, herinneringen aan hun I t
e n
i n
n
y bezoek aan de kerk en aan Amsterdam. En voor wie geïnteresseerd is in theologie, r
t
,
t
g s
a
H
s geloof en spiritualiteit heeft de Books Corner de meest recent uitgekomen literatuur y
t
V e
e u
m op voorraad, evenals Bijbels, Kinderbijbels en liedboeken.
d
n r i
s
i p
i
e e
k Ook wie een smaakvol geschenk zoekt kan hier uitstekend terecht: er is een ruime
m
s o
n
n a
A
e
s
s keus aan cd’s, wenskaarten, kaarsen, kleine geschenken en sieraden.
m
d , n
i t
u e
k
O e
e
n
r
m
g
n ,
r
e
n
K
g
u
i
k De Books Corner wordt bemand door vrijwilligers van de Westerkerk. Zij geven graag
n ,
o e
W
d
Y r
e , r
n e
V
s
e
p
t advies. Boeken die niet voorradig zijn, kunnen worden besteld. De opbrengst komt
r
e s r
e e
e
s
k
d ten goede aan de Westerkerk en haar activiteiten.
s W
t
g
e
a
e r l
l
o
s e
e p p p ,
r
a C
c
k
o
n
n e
e
t Datum van - tot Locatie Bijzonderheden c
r
r
e
e
k
r
c
t
n
,
,
maandag t/m vrijdag 10.00 - 15.00 Westerkerk ook open op zondag o
L
c u R e
n z c u h a p
e
s zaterdag 11.00 - 15.00 10.00 tot 10.15 uur en na
t
a
u
r afloop van de kerkdienst;
a
t
i
e
,
d W n
o
e voorafgaand en aansluitend i r r d V aan concerten
28 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 29 Huur de Wester! de binnenkant is ernstig aangetast. De restauratie werkzaamheden zijn in 2013 gestart. In 2016 wordt de binnenkant gerestaureerd, zodat we zeker weten dat na de restauratie Een adembenemende locatie in het hart van Amsterdam de kerk weer 400 jaar trots aan de Amsterdamse grachten prijkt.
Imposant hoog, stralend verlicht en dankzij de monumentale pilaren, goudglanzende kaarsenkronen en bordeauxrode lopers van grote allure: dat is het Westerkerkgebouw van binnen. Het is dan ook niet verrassend dat de Westerkerk een geliefd huurobject is van uiteenlopende bedrijven, instellingen en ook particulieren. De bijzondere uitstraling en intieme sfeer van de eeuwenoude Westerkerk, maken de Wester tot een unieke locatie voor onder andere herdenkingen, concerten, presentaties, symposia, mode shows, maar ook voor recepties en diners.
De Westerkerk werkt samen met diverse partijen en cateraars. Zo heeft de Westerkerk recentelijk een intensieve samenwerkingsovereenkomst met Hotel Pulitzer afgesloten. Deze verdere professionalisering van de zakelijke verhuur in de Wester zal ten goede komen aan de instandhouding van de kerk.
Centrale locatie De Westerkerk staat middenin de Amsterdamse Jordaan en is van ver al herkenbaar aan de beroemde Westertoren. Trams en bussen hebben een halte direct voor de deur. De faciliteiten in het kerkgebouw - verwarming, geluid, licht en catering - zijn zeer uitgebreid en van professioneel niveau. Voor meer informatie over het huren van de Westerkerk en alle mogelijkheden kunt u opnemen met het secretariaat: [email protected]
Stichting Vrienden Westerkerk
De Westerkerk staat in het hart van Amsterdam en is getuige van de geschiedenis van de stad. Het is de kerk waar Rembrandt begraven ligt en ook de kerk waar prinses Beatrix en prins Claus zijn getrouwd. Wereldwijd is de Westerkerk beroemd geworden door het dagboek van Anne Frank. Vanuit haar kleine kamertje in het naastgelegen onderduikadres heeft ze iedere dag de Westertoren gezien en naar de klokken geluisterd.
De Stichting Vrienden Westerkerk is opgericht in 2011 met als doel: ‘Het bijeenbrengen van gelden om de Westerkerk weer in goede staat te brengen en te houden’.
En dat was hard nodig! In de 17e eeuw hebben de metselaars brak water uit de grachten gebruikt voor het metselwerk. Langzaam maar zeker tast het zout nu de muren aan. De eeuwenoude baksteentjes brokkelen af, het metselwerk verkruimelt en het stucwerk aan
30 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 31 Restauratie Westerkerk Word Vriend en adopteer of metsel
Na een lange aanlooptijd, waarin duidelijk in kaart is gebracht welke bouwtechnische een steen problemen bij de Westerkerk speelden, werd in augustus 2013 aangevangen met het opbouwen van de steiger rond de kerk. Dit nam geruime tijd in beslag, maar Als Vriend draagt u bij aan het onderhoud en de restauratie van de in oktober 2013 kon de opname van het metselwerk beginnen. Door de architect Westerkerk. werd nauwgezet nagegaan welke bakstenen vervangen moesten worden en waar het voegwerk zodanige gebreken vertoonde dat het niet kon blijven zitten. De bevindingen De Stichting Vrienden Westerkerk werft fondsen voor onderhoud en restauratie van werden op tekening vastgelegd, zodat de aannemer aan de slag kon. Het zoeken de Westerkerk. Dat doen we omdat we onze kerk toegankelijk willen houden voor naar de juiste baksteenmelange, waarbij zowel naar de eigenschappen gekeken werd iedereen. En omdat we vinden dat alle mensen van ons prachtige gebouw en van de als naar de kleur en structuur, leidde naar de steenfabriek Zilverschoon in Randwijk. toren moeten kunnen genieten, Amsterdammers én bezoekers van de stad. Hier worden de bakstenen speciaal voor de Westerkerk gebakken. Voor het voegwerk werd bruin rivierzand gebruikt om te zorgen dat de nieuwe voegen bij het oude werk Adopteer een steen passen. De werkzaamheden hiervan zijn afgerond, met uitzondering van de begane Daar hebben we uw financiële hulp voor nodig: Word daarom ook Vriend van de grond. Zodra de steiger verwijderd is kan hiermee gestart worden. Westerkerk en kies met uw jaarlijkse bijdrage van € 10,- of € 50,- uw eigen virtuele stukje Westerkerk. Aan de binnenzijde van de kerk zijn sporen van lekkage en vochtdoorslag zichtbaar. Een deel hiervan kon teruggevoerd worden op slechte loodaansluitingen. Op veel Metsel een steen plaatsen bleek het lood niet op de juiste wijze aangebracht. De functie van het lood, U kunt nu ook een echte baksteen in de muren van de kerk metselen. Of laten metselen namelijk waterkering bij regen, is ondertussen hersteld. Ook de gebroken en weg als u twee linkerhanden en/of hoogtevrees heeft. Toch een bijzondere gedachte dat gezakte leien zijn vervangen. uw eigen persoonlijke steen voor de eeuwigheid onderdeel uitmaakt van die ‘ouwe Wester’. Als laatste in de rij was de schilder aan de beurt. Deze heeft een zo stofvrij moge Voor € 300,- krijgt u een 2e steen en een certificaat waarop de naam staat van de lijke omgeving nodig om goed werk te kunnen leveren. Inmiddels is het houtwerk persoon aan wie u de steen geschonken heeft. grotendeels gereed, dit bleek over het algemeen in goede staat. Het natuursteen is gereinigd en in de grondverf gezet en wacht nu op de definitieve vaststelling van de Kijk op www.vriendenwesterkerk.nl voor meer informatie. kleuren. Dit gebeurt in nauw overleg met Bureau Monumentenzorg, de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en uiteraard de opdrachtgever. Daaropvolgend wordt ook de duivenwering aangebracht.
Eind augustus wordt gestart met de opbouw van de steiger voor de laatste fase van het buitenwerk. Ook hier zullen metsel- en voegwerk, loodaansluitingen en leien, natuursteen en schilderwerk aangepakt worden. Het streven is halverwege 2015 de kerk weer geheel uit de steigers te hebben.
Na het buitenwerk wordt gestart met de binnenwerkzaamheden, met name het pleister- en schilderwerk. Aan de hand van een aantal proefvlakken zal besloten worden welk type pleisterwerk geschikt is voor de Westerkerk. De huidige planning is dat de binnenwerkzaamheden eind 2016 gereed moeten zijn.
32 WESTERWIJS 2014 / 2015 WESTERWIJS 2014 / 2015 33 Nu geven, straks geld terug Overzicht lezingen en concerten Westerkerk
Westerkerk | Prinsengracht 281 | 1016 GW Amsterdam De Stichting Vrienden Westerkerk is door de Nederlandse Belastingdienst aangemerkt Het Prinsenhuis van de Westerkerk vindt u links naast de hoofdingang als een algemeen nut beogende culturele instelling (ANBI). op Prinsengracht 277b.
Als u financieel bijdraagt aan het behoud van de Wester kunt u daarom extra belasting Alle data* op een rijtje: voordeel krijgen. Uw gift aan de Vrienden is namelijk aftrekbaar. Datum Evenement Tijdstip
Minstens zo belangrijk is het dat u als Vriend van de Westerkerk helpt bij het in stand 21|09|14 Benefiet Vredesconcert 16.15-18.00 houden van het mooiste en meest bezongen monument van Amsterdam. Een monument 24|09|14 Orgelwerken van J.S. Bach 20.00-22.00 waarvan de deuren zeven dagen per week open staan, dat zeven dagen in de week 28|09|14 Cantatedienst 10.30 toegankelijk is voor iedereen die op zoek is naar een moment van stilte en rust in 07|10|14 Start Hoofdlijnen van het christelijk geloof 20.00-21.30 een bruisende stad. 26|10|14 Cantatedienst 19.30 29|10|14 Teruggeroepen - teksten en muziek E. Dickinson 20.00-22.00 04|11|14 Bijbelse plaatsen van geloof 20.00-21.30 09|11|14 Concert Cappella Westerkerk 15.30 12|11|14 Lezing: dr. Albert Jan Stam 20.00-22.00 23|11|14 Eeuwigheidszondag 10.30 23|11|14 Cantatedienst 19.30 26|11|14 Meerluik van Advent 20.00-22.00 29|11|14 Braambosgebed 13.00-13.40 06|12|14 Braambosgebed 13.00-13.40 09|12|14 Bijbelse plaatsen van geloof 20.00-21.30 13|12|14 Braambosgebed 13.00-13.40 20|12|14 Braambosgebed 13.00-13.40 26|12|14 Cantatedienst 10.30 25|01|15 Cantatedienst 10.30 03|02|15 Bijbelse plaatsen van geloof 20.00-21.30 21|02|15 Westersymposium 14.00-17.00 22|02|15 Cantatedienst 19.30 25|02|15 Gesprek in het hart van Amsterdam 20.00 03|03|15 Bijbelse plaatsen van geloof 20.00-21.30 18|03|15 Geloven en kunst 20.00-22.00 25|03|15 Gesprek in het hart van Amsterdam 20.00 03|04|15 Cantatedienst 19.30 21|04|15 Geloven en kunst 20.00-22.00 22|04|15 Gesprek in het hart van Amsterdam 20.00 26|04|15 Cantatedienst 10.30 26|05|15 Geloven en kunst 20.00-22.00 27|05|15 Gesprek in het hart van Amsterdam (reserve) 20.00 31|05|15 Cantatedienst 19.30 17|06|15 Lezing: prof. dr. Mirjam van Veen 20.00-22.00
34 WESTERWIJS 2014 / 2015 * Voor alle genoemde data en tijdstippen geldt: wijzigingen voorbehouden 35 Westerkerk Het secretariaat van de Westerkerk is maandag t/m vrijdag telefonisch bereikbaar op telefoonnummer 020 - 624 77 66 U kunt ook een e-mail sturen naar [email protected] De meest actuele informatie vindt u op www.westerkerk.nl
Algemene gegevens Predikant Westerkerk: ds. F.W. Oosterwijk Voorzitter Kerkenraad: J.H. Faasse Scriba Kerkenraad: H.R. Niesing Missionair vicaris: C.M. Pumplun Cantor-organist: J. van der Kooy Koster-beheerder: R. Jongbloed Bureaucoördinator: E. Bak
Rekeningnummers van de Westerkerkgemeente Kerkrentmeesters: NL47 RABO 0109 2797 00 Diaconie Westerkerk: NL46 INGB 0004 9718 00 Stichting Vrienden Westerkerk: NL30 RABO 0109 9279 66 Kunstcentrum (Westerkerkkoor): NL04 INGB 0003 8921 70 Collecterekening: NL51 RABO 0313 5519 28
36 WESTERWIJS 2014 / 2015