)rogramma JAZZ REPERTOIRE

5 NOVEMBER 96 ERIK BOEREN EN GROEP Coleman

12 NOVEMBER 96 , , JOE MCPHEE Roach, Coleman

19 NOVEMBER 96 MEMBERS OF THE CREATIVE JAZZ ORCHESTRA MARTY EHRLICH . TIM BERNE Hemphill 5 NOVEMBER 96 Erik Boeren en Groep Coleman Eric Boeren (trompet), Sean Bergin (altsax), Ab Baars (tenorsax), Wilbert de Joode (bas), Wim Jansen (drums), Michael Vatcher (drums)

12 NOVEMBER 96 Paul Plimley, Lisle Ellis, Joe McPhee Roach, Coleman Joe McPhee (klarinet, saxofoons, trompet), Paul Plimley (piano). Lisle Ellis (bas)

19 NOVEMBER 96 Members of the Creative Jazz Orchestra Marty Ehrlich . Tim Berne Hemphill Marty Ehrlich, Tim Berne, Evan Parker, Julian Argüelles, Andy Schofield, lain Dixon (saxofoons)

inleiding door Sylvia Broeckaert. 19.15 uur. Foyer begin concert 20.00 uur einde concert omstreeks 22.00 uur teksten programma Didier Wijnants coördinatie deSingel druk Kopie Kopij Omette Coleman in kwam. In 1988 nam John Zorn hetnamZornkwam.inJohnInvoortouw met 1988 detypisch Hetheeft dertigvoor daarongeveer geduurd jaar verandering apartgenie. gerendemelodieën('Lonely 'Ramblin') Woman','Chronology', leefden voort als geluidsflitsen, bizarre kronkels van een heeleen van leefdengeluidsflitsen,kronkels als bizarrevoort koppeld worden van de eigenzinnige saxofonist zelf.intri­koppeldde eigenzinnige Zijnworden van losge­ niet konden Coleman van stukken de dat ideewasre tische nieuwlichterColtrane).(zoals John doorgronden wilden fantas­ deze van ideeën grillige ernstde alle in die zikanten Records.supportersticmu­ enhevige Er natuurlijkook waren positiesOrnettespelen.De gangba­ van Colemanzelf te gaan com­ hebbende gehaald hoofdhet zijninMaarzou niemand gaf aan Colemans carrière aanColemans gaf door tehem introduceren bijAtlan­ for feeling good a got he's and swings, ('He Evans Gil geur melody")Lewis,pianistimpulseendie John belangrijke of van lrde(I hn h' iig bb", a opns e arran­ encomponist baby"), van he'sjiving, think Eldridge('I kwamen soms uitkwamen soms een onverwachtehoek.Van lofbetuigingentrompettist DeRoy nuts'. is cat that 'Man, kernachtiger: het thescrewed ismanallpsychologically, uptalking inside". The- loniousMonk geensimpelenochtans- man ook - verwoordde Ifyou're plays.he how writeshelistenwhat and to'Hell, just helegeneratiesnegeerde de hiërarchie gevaar,jazz­ waaraan muzikantenoptrokken.zich Milesdacht Davis er het zijneover: hoede van de nieuwe jazz. Coleman brachtnieuwedeeenColemanheelmétierhoede in van jazz. orkest, eeneen plaatsclaimdeinbelangrijk Coleman voor­ de dehetverborgenwettendatdenniet vanColeman jazzcircuit respecteerde: sideman’in teooitzonder eenvervullen rol van 'conservatieven' warengeschokt, andereonder omdat von­ ze CharlieHadenBillyen Higginssterk. varieerden Een reekshele Toen Omette Coleman aan het eind van de jaren vijftig naar vijftig dejaren van heteind aan ToenOmetteColeman eign vr oea e des wre mt o Cherry, De Don met roer. kwartet diens en en rep Coleman in over meningen jazzwereld de stond kwam, York New O NTE MX N JULIUS EN MAX RNETTE, baldadige cd Spy versus Spy', een verzameling Coleman-stuk- ken in double time. Sindsdien lijkt de ban gebroken en het werk van Coleman maakt nu dezelfde evolutie door als dat van Monk in de jaren tachtig: wat vroeger te bizar bevonden werd, wordt vandaag verheerlijkt. En net zoals Monk wordt Coleman wel eens het slachtoffer van recuperatie door de mainstream jazz. Je hoort dan bijvoorbeeld de kop en de staart van Colemans 'Blues Connotation' maar verder wordt er 'ge­ jamd' alsof het een normale blues betrof. De Nederlandse trompettist Erik Boeren weet echter dat Colemans grillige en zowel ritmisch als harmonisch oncon­ ventionele composities doorgaans 'meer met respect dan met oprecht enthousiasme' bejegend worden (interview in De Volkskrant). De waarheid is dat de merkwaardige esthetiek van Coleman ook vandaag nog veel geesten verontrust, net zoals het begrip free jazz' vaak de wenkbrauwen doet fronsen. Erik Boeren: 'De term free jazz heeft iets misleidends. Die heeft het misverstand in de wereld geholpen dat Colemans muzi­ kanten spontaan wat rotzooiden. Het is juist allerminst vrij­ blijvend. Zijn muziek is in hoge mate georganiseerd, maar tegelijk loopt niets zoals je zou verwachten. Op vreemde plek­ ken duiken accenten op, of hij last een extra tel in, zodat alles verschuift en er een rare hik ontstaat. Die structuur moetje recht zien te doen, maar het is oppassen, want wanneer je je er te veel op concentreert wordt het saai en verlies jede bru­ tale flair die bij Coleman hoort.' In het Bimhuis in Amsterdam kreeg Erik Boeren in de zomer van 1995 uitgebreid de kans om zich met de composities van te meten. De kleurrijke Amsterdamse jazz- scène hielp hem om een programma op te bouwen rond tien befaamde Coieman-elpees uit de jaren vijftig en zestig. De aanpak verraadt een beetje de fan in Erik Boeren, maar als trompettist is het hem om de uitdaging te doen, om de mu­ ziek te laten jubelen en juichen, naakt en eerlijk, zoals het bij

Omette Coleman past. / © Guy Le Querrec Helemaal anders is de aanpak van de Canadezen Paul natuurlijk wel het 'verplichte' parcours afgelegd, als sideman Plimley (piano) en Lisle Ellis (bas). Zij bouwden al ruim twintig van Charlie Parker in de jaren veertig en als co-Ieider van jaar aan een eigen repertoire toen Werner Uehlinger van het toonaangevende hardbopkwintet met Clifford Brown. het Zwitserse platenlabel Hat Art hen in 1993 een voorstel Maar als componist treedt hij pas echt op de voorgrond in deed voor een project rond de muziek van Ornette Coleman. de jaren zestig, en meteen op een heel geprononceerde In tegenstelling tot heel wat producers-ideeën bleek dit een manier. De elpee We Insist! Freedom Now Suite', opgenomen schot in de roos. Na een toernee in Europa namen Plimley met zijn toenmalige vrouw Abbey Lincoln en met saxofoon- en Ellis de cd Kaleidoscopes' op, een soms erg eigenzinnige legende Coleman Hawkins en dichter Oscar Brown Junior, versie van wat zij The Ornette Coleman Songbook' noe­ slaat in als een bom. Op de hoestekst citeert Nat Hentoff men. Het duo neemt de composities een enkele keer tame­ Philip Randolph: 'A revolution is unfurling - America's un­ lijk letterlijk ('Chronology'), maar meestal nemen ze de ruwe finished revolution. (...) Masses of Negroes are marching onto structuur als vertrekpunt voor een heel eigen verhaal. Bassist the stage of history and demanding their freedom now!' Ellis heeft het in dit verband over de kameleon-achtige kwa­ Roach gaf zijn verbondenheid met de Civil Rights Movement liteiten van de Coleman-stukken: ais je de muziek van sterker gestalte door het invoeren van vrije muzikale struc­ Coleman door drie verschillende mensen zou laten transcri­ turen, weg van de conventionele schema's van bebop en beren, dan zou je drie soms wel heel veschillende versies hardbop. Freedom Now', maar ook Percussion Bittersweet' krijgen. Zelfs de 'partituren' van Coleman zelf zijn vaak on­ en experimenten als It's Time' klonken als felle kreten van betrouwbaar of alleszins onduidelijk en voor veel interpre­ een moegetergde generatie. Muzikaal staan die meester­ taties vatbaar. Plimley en Ellis besloten daarom om de werken nog altijd als een huis, maar een inwoner van de composities te adopteren, grondig door te werken en het jaren negentig zou hetzelfde onderwerp zonder twijfel anders open aspect ervan te beklemtonen. Het resultaat is een benaderen. Die vraagstelling vormde het uitgangspunt van meesterwerkje geworden, een hoogst originele benadering Sweet Freedom - Now What?', de intrigerende reflectie van van het werk van Coleman en een verbluffend staaltje van Joe McPhee, Paul Plimley en Lisle Ellis over dit thema. Of intieme muzikale communicatie. De prestatie krijgt des te met andere woorden: zijn de politieke implicaties van de meer glans omdat iedereen tot voor kort beweerde dat de free jazz nog altijd even actueel? Het trio transformeert de piano eigenlijk ongeschikt was om Coleman te spelen. Na woedende kreten van Abbey Lincoln in emotionele, maar een korte periode met Paul Bley en één opname met Walter eerder bedachtzame uitingen van smart. Opstandige gedre­ Norris in de jaren vijftig had Coleman zelf niet meer met venheid maakt plaats voor meditatie, reflectie en samen­ pianisten samengewerkt. Intussen is ook daar verandering zang. Een heel bijzondere hommage. in gekomen, na de samenwerking met Geri Allen voor de recente Sound Museum-opnamen. Terwijl de composities van Monk en Coleman altijd al voor controverse gezorgd hebben, is er minder commotie rond het werk van meesterpercussionist Max Roach. Roach heeft Voor Julius Hemphill komt de hommage helaas postuum. De altsaxofonist en componist overleed vorig jaar op 57-jarige leeftijd. Anders dan Coleman en Roach werd Hemphill in de eerste plaats als componist gewaardeerd, zij het in relatief beperkte kring. Hemphill kwam uit Fort Worth, Texas, de stad waar ook Ornette Coleman, Dewey Redman en John Carter thuis waren. Hemphill groeide er op met blues, rhythm and blues en bebop, hij speelde onder andere in de groep van gitarist Ike Turner. Die rijke mix heeft hij nooit verloochend, integendeel: als geen ander heeft Hemphill alle kleuren van zijn muzikale wortels weten te verkneden tot een eigen, radi- kaal moderne stijl. Hoe eigentijds zijn composities ook zijn, je hoort er altijd de hete adem van een lange traditie in. Klari­ nettist Marty Ehrlich en saxofonist Tim Berne waren lange tijd leerlingen van Hemphill, maar hij leerde hen geen methode of systematiek, geen eigen taal of stijl. Hij leerde hen een attitude. Centraal in het denken van Julius, zo stelt Tim Berne in een interview met Down Beat, is dat hij onafhankelijk on­ derzoek en actie aanmoedigt. Mogelijkheden, geen formu­ les. Ideeën, geen sjablonen. Mysteries eigenlijk, zoals Tim Berne het naar aanleiding van zijn aan Hemphill opgedragen cd Diminutive Mysteries' graag noemt. Na Hemphills dood kreeg Tim Berne zijn saxofoon en Marty Ehrlich de partitu­ ren. Ze zijn daarmee in de beste handen.

Didier Wijnants Erik Boeren leerde trompet spelen bij de fanfare St. Bernar- Lisle Ellis groeide net zoals Plimley op in Vancouver waar hij dus in Baarle-Nassau. In 1978 hoorde hij Willem Breuker en aan de wieg stond van de New Orchestra Workshop en de besloot zich op de jazz toe te leggen. Hij is grotendeels auto­ Association des Musiciens Improvisateurs de Montréal. Als bas­ didact, een rariteit in deze tijden van Conservatoriumjazz. In sist maakte hij deel uit van de Unit en werkte hij New York volgde hij in de jaren tachtig les bij trompettist Olu met Karen Borca en . Hij heeft intussen ook Dara. Later speelde hij in de groep MOB van saxofonist Sean verscheidene eigen opnamen, waaronder het prachtige 'Ele­ Bergin en toerde met Available Jelly, de ietwat theatrale groep vations' (Victo). Voor Lisle Ellis is muziek een fysieke, heel die hij samen met Michael Moore leidt. Boeren wil een 'natte lijflijke ervaring: 'Ik ervaar klanken, veel meer dan dat ik ze trompettist' zijn, een blazer met een ongepolijste, soms wat op mijn trommelvlies hoor'. ruwe maar vooral feestelijke toon. Marty Ehrlich (geboren 1955) groeide op in St. Louis waar hij Joe McPhee kreeg op 8-jarige leeftijd trompetlessen van zijn als klarinettist in contact kwam met de Black Artists Group. vader in Poughkeepsee in de staat New York. Hij leerde de Hij studeerde compositie aan de New England Conservatory knepen van het vak via de collega's in de militaire muziek­ of Music bij Jaki Byard, George Russell, Gunther Schuller en kapel. Zijn kast vrolijkte hij toen op met een portret van Or­ Joseph Allard. In 1978 verhuisde hij naar New York en speel­ nette Coleman, eenzaam tussen de pin-ups van zijn kamera­ de sindsdien met onder anderen Anthony Braxton, Muhal Ri­ den. Hij legde zich later toe op saxofoon en klarinet en com­ chard Abrams, John Carter, Myra Melford, John Zorn en Julius bineert sindsdien met verbluffend gemak zowel koperblaas- Hemphill. Ehrlich is een voortreffelijk teamplayer in heel uit­ instrumenten als rietblaasinstrumenten. McPhee maakte de eenlopende milieus, steeds alert om ontbrekende dimensies allereerste plaat van het Zwitserse label Hat Hut, nu bekend toe te voegen: 'Ik betrap er mij op dat ik mainstream-ele- als Hat Art. Hij combineert zijn muzikantenbestaan met een menten aanreik bij avantgarde-jazz en vice versa'. voltijdse baan als ingenieur. Zijn muziek omschrijft hij graag (verwijzend naar Edward DeBono) als Po Music: een manier Tim Berne studeerde saxofoon bij Anthony Braxton in 1974 om nieuwe dingen te ontdekken door positief door te den­ en verruimde zijn muzikale horizon nadien vier jaar lang bij ken op ogenschijnlijk absurde premissen. Julius Hemphill. Hij studeerde ook klassieke muziek en begon eind jaren zeventig met een eigen platenlabel, Empire. Hij Paul Plimley werd geboren in het Canadese Vancouver in werkte onder meer met Paul Motian en met diverse bands 1953. Hij studeerde piano bij Cecil Taylor aan de Creative Music van Hemphill, waaronder het World Saxophone Quartet. Zijn Studio in New York maar is verder voornamelijk autodidact. eigen ensembles Caos Totale en Bloodcount behoren tot het Hij speelde onder meer met Derek Bailey, George Lewis, Mark spannendste wat de hedendaagse jazz te bieden heeft. 'Mijn Dresser, Glenn Spearman, , Joe McPhee en Han muziek is meestal voor ongeveer 70 procent strikt gecompo­ Bennink. Met Lisle Ellis vormt hij al meer dan vijftien jaar een neerd, maar de schriftuur is vaak versluierd, soms zelfs tot hecht duo. Met zijn muziek wil hij niet de wereld veranderen, het chaotische toe.' maar 'misschien is er wel iets bloot te leggen dat nog nooit eerder gespeeld werd. Op die plek aankomen, dat is magie.' Didier Wijnants NOC JA ZZ IN DESINGEL

MODERN CLASSIC MEETS JAZZ

John Adams dirigeert het Schönberg Ensemble in eigen werk: Scratchband . Gnarly Buttons (Concert voor klarinet en ensemble) Na de pauze: Schönberg Ensemble ö de Houdini's met Standards van Ellington . Gershwin Evans/Davis. Brubeck donderdag 13 februari 97.20 uur. Blauwe zaai kaarten 650, 500 F (-25/65+ 500, 350 F / -19 jaar 250 F)

JAZZ VOORJAAR 97 . OCTETTEN

DAVID MURRAY OCTET vrijdag 5 april 97.20 uur, Rode Zaal OCTURN woensdag 30 april 97.20 uur. Rode Zaal 8 BOLD SOULS maandag 20 mei 97.20 uur. Rode Zaal inleidingen door Sylvia Broeckaert. 19.15 uur. Foyer deSingel kaarten 5/4/97, 30/4/97en 20/5/97:650 F (-25/65+ 450 F / -19 jaar 250 F) Abonnement voor drie concerten 1400 F (-25/65+ 1000 F) DOETMACK 1ER VOORDE 6) KUNST <$. Gemeentekrediet Nationale Loterij Agfa <£> De Morgen deSingel wordt betoelaagd door de Vlaamse Gemeenschap en geniet de steun van de Provincie Antwerpen deSiige!

HOOFDINGANG EN BESPREEKBUREAU Desguinlei 25.2018 Antwerpen tel. 03/248.38.00 . fax 03/248.28.28

ADMINISTRATIE Jan Van Rijswijcklaan 155.2018 Antwerpen tel. 03/244.19.20 . fax 03/244.19.59