FIETSPOCKET ANTWERPEN 2 REGISTREER JE WANDELPOCKET VIA WWW.UPDATE.KNOOPPUNTER.COM Blijf op de hoogte van alle aanpassingen in de wandelroutes uit deze Knooppunter wandelpocket. www.knooppunter.com

Teksten: Edouard Vlyminck Vormgeving: Metronoom – Betty Bex Fotografie:  Edouard Vlyminck Archeonet Vlaanderen (blz. 116 rechts), Johan De Meester (blz. 4-5, 64 rechts, 69 links, 81, 83 links, 97 links, 107 rechts, 121 links, 129 rechts, 133 rechts, 145 links), Koen De Langhe (blz. 135), Peter Easton (blz. 71), Erfgoed.be (blz. 73 rechts, 77 rechts), R. Hoon (blz. 111 rechts), Ivo Hendrikx (blz. 38 rechts, 41, 73 links, 120 rechts), KB3680 (blz. 43 rechts), ’t Looze Vissertje (blz. 142 rechts), blogt_Jan (blz. 95, 104 links, 105 rechts), Molenhoeve (blz. 65), Wouter Pattyn (blz. 67), Rapsak (blz. 13), Dirk Remmerie (blz. 76 rechts), Toerisme (blz. 18), What’s Around (blz. 45 rechts, 107 links, 119 rechts), Jesse Willems (blz. 103 links, 105 links) Coverfoto:  Shutterstock/Warren Goldswain Cartografie: Peter De Bock

Deze uitgave is met de grootste zorg samengesteld. Alle gegevens zijn zorgvuldig ter plekke gecontroleerd. Maar ze liggen niet voor eeuwig vast, daar kunnen de auteurs noch de uitgever iets aan doen. De redactie zal je evenwel dankbaar zijn wanneer je wijzigingen aan de beschreven route meedeelt. Ons adres: Knooppunter – Fietspocket Antwerpen 2, Kasteelstraat 97, 8700, Tielt of [email protected] Elke correctie zal na validatie op www.update.knooppunter.com gepubliceerd worden.

© Uitgeverij Lannoo nv, Tielt, 2015 © 2015 Toerisme Provincie Antwerpen Deze uitgave bevat knooppuntendata die eigendom zijn Toerisme Provincie Antwerpen (www.tpa.be), verkregen onder een licentie met Toerisme Vlaanderen (http://trip.toerismevlaanderen.be/gdi). Toerisme Provincie Antwerpen en Toerisme Vlaanderen zijn niet verantwoordelijk voor deze gids waarin de knooppuntendata hergebruikt worden, noch voor de wijze waarop ze worden hergebruikt. www.lannoo.com D/2015/45/336 – NUR 501 ISBN 978-94-014-2074-7

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in welke vorm ook of op welke wijze ook, hetzij elektronisch, mechanisch of op enige andere manier zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. FIETSPOCKET ANTWERPEN 10 unieke fietsroutes langs de tofste2 terrassen INHOUD Een Knooppunter-fietspocket ...... 6 Fietsknooppunten: een woordje uitleg ...... 10 Zo werkt het ...... 11

1 Route vanuit Merksplas – 51,6 km ...... 12 2 Route vanuit – 52,3 km ...... 26 3 Route vanuit – 46,0 km ...... 40 4 Route vanuit – 44,5 km ...... 52 5 Route vanuit Heide- – 49,2 km ...... 66 6 Route vanuit – 48,3 km ...... 80 7 Route vanuit – 45,7 km ...... 94 8 Route vanuit – 38,4 km ...... 108 9 Route vanuit – 46,1 km ...... 122 10 Route vanuit Tongerlo – 42,9 km ...... 134

Gebruiksklare roadbooks ...... 146

4 FIETSPOCKET ANTWERPEN 2 KALMTHOUT-HEIDE

MALLE MERKSPLAS

TURNHOUT RETIE

ANTWERPEN VORSELAAR RANST MOL HEMIKSEM TONGERLO RUMST SCHELLE

5 KNOOPPUNTEN: EEN WOORDJE UITLEG

Fietsknooppunten De routes in deze fietspocket zijn gebaseerd op het systeem van de fietsknooppunten. Gewoon door de aangegeven knooppunten – de genummerde bordjes – te volgen, kun je de uitgestippelde tochten uit deze gids probleemloos fietsen.

Het fietsknooppuntennetwerk Het fietsnetwerk in Vlaanderen omvat duizenden kilometers rustige en veilige fietswegen. Waar een of meer trajecten elkaar kruisen, ligt een fietsknooppunt. Elk van die knooppunten draagt een eigen nummer. Langs de weg worden fietsknooppunten aangeduid op rechthoekige signalisatieborden (blauw voor Limburg, groen voor de overige provincies). Tussen twee knooppunten staan geregeld signalisatie- borden met richtingspijlen, zodat je steeds op het juiste pad blijft. De aanduidingen worden steevast in de twee richtingen voorzien: dit laat je toe om ieder traject in beide richtingen te rijden.

Zelf een route samenstellen Wie graag zelf een route wil samenstellen, maakt gebruik van de fietsrouteplanner opwww.knooppunter.com . In enkele muisklikken duid je het start- en eindpunt aan. Eenmaal je route gekozen, kun je deze ook afprinten in de vorm van een routekaartje.

10 FIETSPOCKET ANTWERPEN 2 ZO WERKT HET Dankzij de fietsknooppunter kun je op elk moment in één oogopslag de route volgen. Dit concept biedt de fietser de meest complete info in de meest compacte vorm: volgorde van knooppunten, afstand tussen de fietsknooppunten, totaalafstand, aanduiding van de poi’s en horecagelegenheden.

knooppunt reeds afgelegde afstand

22,1 km 23,9 km 26,1 km 31,9 km

22  1,8 „ 21  2,2 „ 50  5,8 „ 18  0,6 „

afstand horecatip bezienswaardigheid tussen twee knooppunten zie beschrijving even afwijken in de gids van de route

„OFWEL scheur je een fietsroadbook uit het achterste deel van de fietspocket. „OFWEL stippel je je eigen route uit en noteer je de fietsknooppunten op een blanco roadbookkaartje.

11 Van aardbeien en landlopers Route vanuit Merksplas – 51,6 km Korte route - 33,6 km 1

 N = verkorting

12 ROUTE VANUIT MERKSPLAS 1 PRAKTISCH Parkeren: Kerk van Merksplas Startpunt: Met de rug naar de kerk rijd je naar rechts en volg je de bordjes die verwijzen naar het fiets­routenetwerk. Je ziet dan een bordje met de aanduiding knooppunt 13. Weg: Opletten bij het oversteken van de N12 Malle-. Daar kan het druk zijn. Moeilijkheid: Volledig vlak Fietsnetwerkkaart: Antwerpse Kempen

13 MERKSPLAS - 51,6 KM Kerk, Merksplas

0,0 km 1,2 km 4,7 km 7,1 km

START  1,2 „ 13  3,5 „ 49  2,4 „ 68  3,7 „

10,8 km 12,5 km 13,6 km 14,8 km

69  1,7 „ 59  1,1 „ 79  1,2 „ 80  3,7 „

18,5 km 21,4 km 23,8 km 24,6 km

81  2,9 „ 73  2,4 „ 60  0,8 „ 72  3,6 „

28,2 km 29,9 km 35,8 km 37,9 km

71  1,7 „ 85  5,9 „ 36  2,1 „ 29  2,0 „

39,9 km 44,5 km 46,3 km 49,8 km

35  4,6 „ 34  1,8 „ 30  3,5 „ 31  0,9 „

Rijd 50,7 km richting 51,6 km 07  0,9 „ 13 EINDE

KORTE ROUTE - 33,6 KM: 13 – 49 – 68 – 69 – 59 – 79 – 80 – 81 – 73 – 60 – 72 – 30 – 31 – 07 – richting 13

Uitscheurbare roadbooks: zie blz. 149-150 Eveneens downloadbaar via www.knooppunter.com met code A1mer

horecatip bezienswaardigheid even afwijken van de route

14 ROUTE VANUIT MERKSPLAS START 13

AARDBEIENTEELT Merksplas

De wijde omgeving van Merksplas lende manieren: in volle grond, staat bekend om zijn heerlijke onbeschermd of met plastic aardbeien. Meer nog, buurge- koepels. Ook stellingenteelt, meente moet zowat waarbij de aardbeien groeien op het mekka van de aardbeienteelt een hoogte van circa 1,5 m in een in Vlaanderen zijn. Zo staat het substraat van steenwol, veen of Hoogstraten-keurmerk garant kokos, wint aan belang. Jaarlijks voor een milieubewuste teelt met verkoopt de veiling in Hoog­ respect voor natuur en mens. De straten meer dan 30 miljoen ton teelt kan gebeuren op verschil- aardbeien.

15 13 49 49 68

LANDBOUWREGIO BAKSTEENPRODUCTIE Merksplas

In de regio kweekt men niet al- Wienerberger, opgericht in 1819 leen aardbeien, er wordt ook heel in Wenen, is uitgegroeid tot een veel aan veeteelt, hoofdzakelijk van de grootste baksteenprodu- melkveeteelt, gedaan. Snijmaïs, centen in de wereld. In België telt een graansoort afkomstig uit het dertien vestigingen met meer Midden-Amerika, is uitstekend dan duizend werknemers die geschikt als veevoeder. De vol- achttien kleigroeves ontginnen. ledige plant, stengel, bladeren Langs het kanaal - en kolven, wordt verhakseld en vinden we twee vestigingen. Hier ingekuild. Naast snijmaïs is er wordt speciale aandacht besteed ook nog suiker-, energie-, sier- aan de nabestemming van de en gentechmaïs. verlaten groeves, die dikwijls in waardevol natuurgebied liggen.

16 ROUTE VANUIT MERKSPLAS 49 68 68 69

LOOYPAAL HET PARK Vosselaar Vosselaar

De Looypaal of Vossepaal is een Op het dorpsplein van Vosselaar, eeuwenoude grenspaal op het naast de neogotische Onze- raakpunt van de gemeenten Lieve-Vrouwekerk, is brasserie Vosselaar, Turnhout en Beerse. In Het Park een ideale stopplaats. de richting van Beerse is de letter Els en Wim ontvangen je hartelijk B gebeiteld, in de richting van in hun gezellige brasserie, waar Turnhout is dat een T, terwijl een je terechtkunt voor een hapje sierlijke vossenstaart Vosselaar of een drankje, van een gewoon aangeeft. Het is het vertrekpunt koffietje tot verzorgde snacks en van heel wat wandelingen en maaltijdsalades. fietstochten. Brasserie Het Park Remi Lensplein 2, 2350 Vosselaar Tel. 014 75 52 51 www.2350.be Ma. gesl.

17 68 69

KONIJNENBERG Vosselaar

Dé trekpleister van Vosselaar is maar liefst 700 m is zeer zeker de Konijnenberg, het enige over- de blikvanger, want hij strekt blijfsel van een stuifduinengebied zich uit van het dorpscentrum dat al vermeld wordt op de in zuidwestelijke richting. Met Ferrariskaart van het einde van zijn ruim 36 m is het de hoogste de 18de eeuw. Deze opmerkelijke stuifduin in de Antwerpse Kem- groene zone van 18 ha, midden pen. Dit natuurgebied heeft een in het centrum van de gemeente, beschermd statuut, maar blijft is een ideaal speelterrein voor de jammer genoeg onderhevig aan lokale jeugd. De sikkelvormige erosie. landduin met een lengte van

18 ROUTE VANUIT MERKSPLAS 69 59 79 80

ZWARTGOORHEIDE ROLLEKENSBERG Vosselaar Lille

Het mooie, 42 ha grote bosge- In de naaldbossen van de Kempen bied Zwartgoorheide bestaat tref je heel vaak de vliegenzwam uit een aaneenschakeling van (Amanita muscaria) aan. Vroeger weilanden, heidegebieden en werd hij gebruikt om vliegen te bospartijen met veel grove en verdelgen, vandaar de naam. De Corsicaanse den. Het is vooral witte stippen op het hoedje zijn een wandelbos, waar ook fietsers overblijfselen van het omhulsel en ruiters welkom zijn. Het is waar de volledige paddenstoel een van de weinige regio’s in in verpakt zat onder de grond. Vlaanderen waar de rode bosbes Wegens zijn hallucinogene eigen­ groeit. Kuif- en matkopmees zijn schappen werd hij vaak toegepast veel voorkomende vogels. in godsdienstige rituelen.

19