UvA-DARE (Digital Academic Repository) Kennis, macht en moraal : de productie van wetenschappelijke kennis over de economische effecten van migratie naar Nederland, 1960-2005 van de Beek, J.H. Publication date 2010 Document Version Final published version Link to publication Citation for published version (APA): van de Beek, J. H. (2010). Kennis, macht en moraal : de productie van wetenschappelijke kennis over de economische effecten van migratie naar Nederland, 1960-2005. Vossiuspers - Amsterdam University Press. http://nl.aup.nl/books/9789056296261-kennis-macht-en- moraal.html General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:28 Sep 2021 AUP-vdBeek:AUP/Buijn 11-02-2010 18:45 Pagina 1 UvA Proefschriften deBeek Jan van Kennis, Macht en Moraal Faculteit der Maatschappij- en De productie van wetenschappelijke Gedragswetenschappen Macht enMoraal Kennis, kennis over de economische effecten van migratie naar Nederland, Jan van de Beek studeerde Wiskunde en Informatica (Universiteit Utrecht) en Culturele 1960–2005 Antropologie (Universiteit van Amsterdam). Hij was als promovendus en postdoc ver- bonden aan de Amsterdamse School voor Sociaal-wetenschappelijk Onderzoek (assr) en het Instituut voor Migratie en Etnische Studies (imes), thans onderdeel van het Jan van de Beek Amsterdam Institute for Social Science Research (aissr). Waarom werd er in Nederland - immigratieland bij uitstek - lange tijd nauwelijks onder- zoek gedaan naar de economische effecten van immigratie? Is dat te verklaren uit typis- che kenmerken van de Nederlandse wetenschapsbeoefening of moet het antwoord vooral daarbuiten worden gezocht? Ontbrak het economen simpelweg aan statistische gegevens of speelde de veelbesproken politieke correctheid van de jaren tachtig en negentig hen ook parten? Welke rol speelde de overheid bij de productie van weten- schappelijke kennis? Waarom hielden gezaghebbende kennisinstituten als de wrr en het cpb zich zolang op de vlakte? Op basis van uitgebreid bronnenonderzoek en interviews met economen, politici en minderhedenonderzoekers wordt antwoord gegeven op al deze, ook nu weer actuele, vragen. De inhoudelijke aspecten van migratie-economisch onderzoek, als wel de sociale, politieke en historische context waarbinnen die kennispro- ductie plaats vond, komen daarbij allebei uitgebreid aan bod. UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Amsterdam Institute for Social Science Research (aissr) Kennis, Macht en Moraal Deze publicatie is mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het Amsterdam Institute for Social Science Research (AISSR). Lay out: Jan H. van de Beek Ontwerp omslag: René Staelenberg, Amsterdam Omslagillustratie: “Equilibrium?” door Jan H. van de Beek, acryl op papier, 50×70 cm ISBN 978 90 5629 626 1 NUR 735 © Jan Huibertus van de Beek, 2010 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 jº het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Kennis, Macht en Moraal De productie van wetenschappelijke kennis over de economische effecten van migratie naar Nederland, 1960-2005 ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Amsterdam op gezag van de Rector Magnificus prof. dr. D.C. van den Boom ten overstaan van een door het college voor promoties ingestelde commissie, in het openbaar te verdedigen in de Agnietenkapel op dinsdag 30 maart 2010 te 12:00 uur door Jan Huibertus van de Beek geboren te Hilversum Promotiecommissie Promotores: Prof. dr. J. Grin Prof. dr. J.C. Rath Overige leden: Prof. dr. R. Hoppe Prof. dr. H. Entzinger Prof. dr. J. Hartog Prof. dr. W.G.J. Duyvendak Dr. C.L. Kwa Universiteit van Amsterdam Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen “KNOWLEDGE,POWER AND VIRTUE ARE BOUND TOGETHER WITH A INDISSOLUBLE CHAIN”1 Inhoudsopgave Boxen............................................................................................................................ 12 Tabellen........................................................................................................................13 Figuren.........................................................................................................................14 Afkortingen.................................................................................................................. 16 Voorwoord................................................................................................................... 19 DEEL I: ONDERZOEKSOPZET 1 Inleiding: probleemstelling, vraagstelling en onderzoeksopzet..................... 27 1.1 Inleiding: probleemstelling & relevantie van het onderzoek..................................... 27 1.2 Centrale onderzoeksvraag.......................................................................................... 29 1.3 Begripsbepaling & object van studie ......................................................................... 30 1.4 Periodisering .............................................................................................................. 31 1.5 Deelvragen ................................................................................................................. 32 1.6 Hoofdstructuur van het proefschrift........................................................................... 32 2 Theorie en methodologie.................................................................................... 33 2.1 Inleiding ..................................................................................................................... 33 2.2 Kwalitatieve variabelen analyse................................................................................. 33 2.3 Het metaonderzoek naar het minderhedenonderzoek ................................................ 39 2.3.1 Schets van het metaonderzoek..........................................................................................39 2.3.2 Relatie wetenschap/beleid: partijen betrokken bij het minderhedenonderzoek................41 2.3.3 Relatie wetenschap/beleid: financiering & opdrachtverstrekking....................................43 2.3.4 Relatie wetenschap/beleid: aansturing en programmering van onderzoek.......................45 2.3.5 Interactie wetenschap/beleid: probleemperceptie & coproductie.....................................50 2.4 Het heuristisch model................................................................................................. 55 2.5 Theoretische perspectieven op migratiebeleid en kennisproductie............................ 58 2.5.1 Normatieve aspecten van beleid en wetenschap...............................................................58 2.5.2 Eerste en tweede orde aspecten van beleid en kennisproductie .......................................60 2.6 Operationalisering van de onafhankelijke variabelen................................................ 65 2.6.1 Migratie-economische literatuur ......................................................................................65 2.6.2 Economisch beleid; economische toestand; economiebeoefening; databeschikbaarheid 67 2.6.3 Immigratie; migratiebeleid ...............................................................................................68 2.7 Operationalisering van de afhankelijke variabele kennisproductie ........................... 70 2.7.1 Selectie van cases .............................................................................................................70 2.7.2 Inhoudsanalyse .................................................................................................................71 2.7.3 Interviews & Workshop....................................................................................................73 2.8 Resumé....................................................................................................................... 74 2.8.1 Onderzoeksopzet ..............................................................................................................74 2.8.2 Operationalisering