Oktober 2005 Infographics for information leaflet Diabetes Fonds copyright design by KR July 2007 Infographics for Intermezzo De Volkskrant Ontdekking nieuwe plant- en diersoorten Natuurbehoud In expedities heeft natuurbeschermingsorganisatie Conserva- Conservation International onderscheidt twee soorten natuurgebieden: De negen belangrijkste hotspots tion International sinds 2000 zeker 313 nieuwe plant- en Hotspots (34 gebieden) Uitgestrekte wildernis (5 gebieden) Deze hotspots bevatten gezamelijk 29,5% van alle diersoorten ontdekt. Waarschijnlijk zijn het er meer omdat Gebieden met een grote Gebieden met een grote biodiversiteit die plantensoorten en 24,9% van alle inheemse gewervelde nog niet alle ontdekkingen zijn erkend als een nieuw soort. biodiversiteit die onder relatief ongerept zijn. dieren op aarde. De gezamenlijke grootte van de constante druk staan Conservation International wil de menselijke gebieden is slechts 0,73 % van de aardoppervlakte. Dit Nieuwe soorten in Zuid-Amerika Nieuwe soorten in Afrika van menselijke activiteit. invloed hier tot een minimum beperken. betreft slechts landgebieden, geen zeegebieden. a Guatemala, expeditie in 2000 a Botswana, expeditie in 2003 1 Tropical Andes Nieuwe planten en dieren 7 Nieuwe planten en dieren 1 6,7 b Brazilië, expeditie in 2000 b Zuidoost Guinee, expeditie in 2004 5,7 Nieuwe planten en dieren 40 Nieuwe planten en dieren Minimaal 8* 7 2 Sundaland c Peru, expeditie in 2001 c Ivoorkust, expeditie in 2005 5,0 Nieuwe planten en dieren 37 Nieuwe planten en dieren 3 2,6 8 3 Madagascar d Paraguay, expeditie in 2001 5 d Ghana, expeditie in 2005 % inheemse Nieuwe planten en dieren 6 Nieuwe planten en dieren 1 3,2 plantensoorten h van totaal Minimaal 3* 2,8 a e 9 aantal op aarde Guinea, expeditie in 2006 f (=300.000) e Venezuela, expeditie in 2003 Nieuwe planten en dieren 8 e 4 Atlantic Forest e f b Nieuwe planten en dieren 11 c d 2,7 f Noordwest Guinee, g i 2,1 f Venezuela, expeditie in 2004 k expeditie in 2006 % inheemse h 2 Nieuwe planten en dieren Minimaal 9* g Nieuwe planten en dieren 2 5 Caribbean gewervelde a d b diersoorten van 2,3 g Liberia, expeditie in 2006 c totaal aantal op g Ecuador en Peru, expeditie in 2005 aarde (=27.298) Nieuwe planten en dieren Waarschijnlijk 48* Nieuwe planten en dieren 6 2,9 c 6 Mesoamerica h Democratische Republiek h Saba Bank Atoll, Bovenwindse Eilanden, 3 b Congo, expeditie in 2006 i 1,7 Caraïben, expeditie in 2006 d a k Nieuwe planten en dieren Waarschijnlijk 14* Nieuwe planten en dieren 3 4,2 1 7 Mediterranean Basin 4 i Madagascar, expeditie in 2002 i Suriname, expeditie in 2006 4,3 Nieuwe planten en dieren 10 Nieuwe planten en dieren 5 en waarschijnlijk 2 extra* 0,9 k Suriname, expeditie in 2006 k 8 Indo-Burma Nieuwe planten en dieren 24 Madagascar, expeditie in 2005 Nieuwe planten en dieren 19 2,3 * Nog niet alle ontdekkingen zijn erkend als nieuw soort * Nog niet alle ontdekkingen zijn erkend als nieuw soort Nieuwe soorten 1,9 in Zuid-Oost Azië 9 Phillippines a Noordwest Irian Jaya, 1,9 Indonesië, expeditie in 2000 Nieuwe planten en dieren 94 1,9 100807© de Volkskrant- Kim Raad. b Papua New Guinea, Bron: Conservation International, Beeld: NASA expeditie in 2001 Nieuwe planten en dieren 9 c Irian Jaya, Indonesië, expeditie in 2002 Nieuwe planten en dieren 18 en waarschijnlijk 13 extra* d Mamberano-Foja gebergte, Irian Jaya, Indonesië, expeditie in 2005 Nieuwe planten en dieren Waarschijnlijk 30* * Nog niet alle ontdekkingen zijn erkend als een nieuw soort copyright de volkskrant Olie winnen in het poolgebied Voor het winnen van olie en gas in het Noordpoolgebied zijn speciale installaties nodig. Op het ondiepe continentaal July 2007 plat kan gebruik worden gemaakt van boor- en productie- platforms op een ijsbestendig eiland. Voor oliewinning in diepere zee worden geautomatiseerde installaties ontwik- keld voor op de zeebodem. Aan het oppervlak is dan alleen Infographics for Intermezzo een drijvende haven te zien is. Haveneiland Drijvend haveneiland waar tankschepen Boorinstallatie Booreiland in het ondiepe De Volkskrant kunnen aanmeren om de gewonnen ruwe olie die tot op deel van de poolzee, gefun- te laden voor transport naar het vasteland. 100 meter deerd op ijsbestendige Doordat het haveneiland verplaatsbaar is, kan diep is te Olietanker kunstmatige eilanden op de drijvend ijs ontweken worden. gebruiken zeebodem. Boorinstallatie <100m die tot op 4000 meter Kunstmatig eiland diep is te gebruiken <4000m Diepteverschillen in de Noordelijke IJszee 0 tot 200 meter 200 tot 2000 meter Poo lcirkel 2000 tot 3000 meter VS 3000 tot 4000 meter Grenzen territoriale wateren Meer dan 4000 meter Zomergrens poolijs Onderzees productie- platform voor winning van aardolie of gas. De put is vanaf een schip aan het wateroppervlak geboord, productie van CANADA de olie is daarna geheel RUSLAND geautomatiseerd. Diepzee Continentaal plat Opgepompte olie en Productieplatform gas worden op de zeebodem ontdaan van water en zand, Onderhoud en GROENLAND en daarna naar het reparatie gebeurt met copyright de volkskrant oppervlak gepompt. onbemande duikboten die vanaf schepen worden neergelaten en bediend. Reinigingssysteem 180807© de Volkskrant - Kim Raad. Bron: FMC Technologie, Boskalis Juli 2007 Infographics for Intermezzo De Volkskrant Geologische tijdschaal Het huidige Zuid-Limburg was aan het einde van de Era Periode Tijdvak Krijt-periode, zo’n 70 miljoen jaar geleden, een ondiepe Van levend dier tot fossiel 2 Als de zeeschildpad sterft, zakt het lijk Kwartair Holoceen Ouderdom in tropische zee. De Limburgse kalksteenlaag zit vol met naar de zeebodem. Aasetende haaien miljoen jaar ïcum Pleistoceen fossielen van de zeebewoners uit die tijd. nemen er misschien happen van en laten Tertiair Plioceen hun tandafdrukken achter op de botten. 5 Kenozo Mioceen Neogeen 23 Oligoceen 37 Eoceen Allopleuron hofmanni Paleogeen At vooral zeegras. 53 Paleoceen Plesiosaurus Haai Fossielen van de Viseter, aan einde Krijt 65 Jager en aaseter, diverse reuzenzeeschildpad zijn Krijt Boven-Krijt Maastrichtien uitgestorven. Fossiele resten soorten. Haaien komen al in Zuid-Limburg te 100 (71-65) worden in Zuid-Limburg 1 Het skelet in PadLab is van de Onder-Krijt zo’n 100 miljoen jaar voor in vinden. nauwelijks aangetroffen. reuzenzeeschildpad Allopleuron 145 alle wereldzeeën. Mesozoïcum hofmanni. Die zwom zo'n 66 Jura Malm 160 miljoen jaar geleden rond in de Dogger 176 Zuid-Limburgse Krijtzee. Lias 200 Trias 250 Perm Doorsnede van het huidige Zuid-Limburg tijdens Zuid-Limburgse landschap het laat-Maastrichtien 299 Carboon Boven-Carboon Leisteen (Carboon) DUITSLAND Paleozoïcum Krijtzee 315 Kalksteen (Krijt) Land Onder-Carboon laag met fossielen Roerplaat 4 Het skelet raakt bedolven 359 NEDERLAND onder bezinksel en kalkmodder. Devoon Löss (Pleistoceen) Maastricht Mosasaurus hoffmanni Die laag sediment verhardt in 3 Op de zeebodem ontfermen de loop van miljoenen jaren tot vissen, wormen, zeeëgels 416 Aken Vleeseter. Fossielen van Siluur dit 15 meter lange kalksteen. Daarin zijn de resten en bacteriën zich over het 444 van de schildpad gefossiliseerd. lijk. Alleen de botten blijven Ordovicium ‘zeemonster’, worden Luik over, al dan niet verspreid. Rivierzand en -grind regelmatig in Zuid- (Pleistoceen) Limburg gevonden. 488 Cambrium BELGIË Ardennen 542 0 30 km Eifel copyright de Volkskrant 140707 © de Volkskrant - Remy Jon Ming, Kim Raad. Bron: NHMM re u z e n z e e s c h i l d p a d Fossiele resten van de schildpad worden Een verzamelaar ontdekte vorig jaar in een Zuid-Limburgse groeve een bijzonder fossiel: 5 een reuzenzeeschildpad van 66 miljoen jaar oud. In Maastricht is nu te zien hoe het beest onder meer gevonden in het Maastrichtse stukje bij beetje uit het kalksteen wordt bevrijd. Door Ben van Raaij Krijt. Hier een composiet in het Natuurhis- Geologische tijdschaal Het huidige Zuid-Limburg was aan het einde van de kort Dijbeen uit 't Rooth dat Krijt-periode, zo’n 70 miljoen jaar geleden, een ondiepe torisch Museum Maastricht. Era Periode Tijdvak Van levend dier tot fossiel 2 Als de zeeschildpad sterft, zakt het lijk Karkas van mammoetkalf Ouderdom in tropische zee. De Limburgse kalksteenlaag zit vol met naar de zeebodem. Aasetende haaien miljoen jaar fossielen van de zeebewoners uit die tijd. nemen er misschien happen van en laten gevonden in Siberië in PadLab in een model hun tandafdrukken achter op de botten. In het noorden van Siberië is een tienduizend jaar oud karkas van een van de schildpad wordt mammoetkalf gevonden dat zeer goed bewaard is gebleven doordat het bevroren was . Het jong mist zijn gemonteerd. staart en een oor, maar de slurf en Allopleuron hofmanni ogen zijn nog vrijwel intact en er is At vooral zeegras. zelfs een stuk vel overgebleven. Het Plesiosaurus Haai Fossielen van de 1,2 meter grote karkas werd ontdekt Viseter, aan einde Krijt Jager en aaseter, diverse reuzenzeeschildpad zijn in de regio Jamal-Nenets. Het zal uitgestorven. Fossiele resten soorten. Haaien komen al in Zuid-Limburg te voor nader onderzoek naar Japan worden in Zuid-Limburg zo’n 100 miljoen jaar voor in vinden. 1 Het skelet in PadLab is van de worden gestuurd. Mammoeten leef- den van 4,8 miljoen jaar tot onge- nauwelijks aangetroffen. alle wereldzeeën. reuzenzeeschildpad Allopleuron hofmanni. Die zwom zo'n 66 veer vierduizend jaar geleden. Stu- miljoen jaar geleden rond in de dies doen vermoeden dat de dieren Zuid-Limburgse Krijtzee. zijn uitgestorven door klimaatveran- dering of overbejaging door mensen. Doorsnede van het huidige Zuid-Limburg tijdens Pessarium biedt geen extra Zuid-Limburgse landschap het laat-Maastrichtien bescherming tegen hiv Een pessarium, als extra fysieke bar- Leisteen (Carboon) DUITSLAND Krijtzee rière tegen het hiv-virus naast een Kalksteen (Krijt) Land condoom, reduceert het aantal hiv- laag met fossielen Roerplaat 4 Het skelet raakt bedolven NEDERLAND onder bezinksel en kalkmodder. geïnfecteerde vrouwen na twee jaar niet, blijkt uit een artikel van Ameri- Löss (Pleistoceen) Maastricht Mosasaurus hoffmanni Die laag sediment verhardt in 3 Op de zeebodem ontfermen Vleeseter.