Kształtowanie mobilności Analiza połączeń komunikacji miejskiej na trasie linii kolejo- wej Szczecin Główny – Police na podstawie badań własnych Analysis of public transport on the route running along the railway line Szczecin Główny – Police on the basis of research own Karol F. Abramek Paweł Regulski dr hab. inż. mgr inż. Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki, Katedra Eksploatacji Pojazdów Samochodowych [email protected] [email protected] Streszczenie: W artykule przedstawiono analizę wybranych linii komunikacji miejskiej przebiegających wzdłuż linii kolejowej Szczecin Główny – Police. Zbadano czas przejazdu komunikacją miejską między stacjami i przystankami kolejowymi. Porównano czas przejazdu pociągiem pasażerskim i pojazdami komunikacji miejskiej. Ponadto dokonano porównania planowanego i rzeczywistego czasu przejazdu pojazdami komunikacji miejskiej. W sposób ogólny określono liczbę pasażerów komunikacji miejskiej. Słowa kluczowe: Kolej; Komunikacja miejska; Czas przejazdu Abstract: The article presents an analysis of selected public transport lines running along the railway line Szczecin Główny – Police. Exami- ned journey time by public transport between the railway stations and stops. Compared to the travel time by train and passenger public transport vehicles. In addition, a comparison of planned and actual travel times of public transport vehicles. In a general manner specifi ed number of passenger public transport. Keywords: Rail; Public transport; Travel time Linia kolejowa nr 406 Szczecin Główny nastąpił intensywny rozwój motory- – Police bezpośrednie połączenie ko- – Trzebież Szczeciński przebiega przez zacji i spadek kolejowych przewozów munikacją miejską występuje tylko w kilkanaście dzielnic Szczecina, na której pasażerskich. Upadły duże zakłady nocy. Ponadto pomiędzy niektórymi występuje znaczna liczba stacji i przy- przemysłowe, a w szczególności huta i dzielnicami Szczecina pasażerski trans- stanków. Od 1 października 2002 roku papiernia znajdujące się w pobliżu linii port kolejowy może usprawnić połącze- regularny ruch pociągów pasażerskich kolejowej do Trzebieży. Infrastruktura nia komunikacji miejskiej. został całkowicie wstrzymany. Obecnie kolejowa ulegała stopniowej degrada- linia jest zamknięta dla ruchu na odcin- cji. Po 2000 roku nastąpiło zmniejszenie Metodyka i analiza badań ku Police – Trzebież. Na odcinku Szcze- liczby połączeń pasażerskich, a w 2002 cin Turzyn – Police istnieje ruch pocią- roku całkowita ich likwidacja. Obecnie Badania zostały przeprowadzone w paź- gów towarowych. Regularne połączenia na odcinku Szczecin Turzyn – Police kur- dzierniku i listopadzie 2016 roku w dni pasażerskie na trasie Szczecin – Police sują pociągi towarowe. W ciągu ostat- robocze w godzinach popołudniowego stanowią autobusy miejskie. Przebieg nich kilkunastu lat linia nie była moder- szczytu przewozowego. Polegały one linii kolejowej umożliwia wykorzystanie nizowana. Przeprowadzane były jedynie na zbadaniu czasu przejazdu, określeniu jej w celu usprawnienia komunikacji bieżące remonty. Większość przystan- liczby pasażerów środków komunika- miejskiej na trasie Szczecin – Police. Hi- ków kolejowych jest w złym stanie. Kur- cji miejskiej w warunkach rzeczywistej storia i znaczenie linii kolejowej nr 406 sujące pociągi pasażerskie były słabo eksploatacji. Połączenia komunikacji na odcinku Szczecin Główny – Police zintegrowane z systemem komunikacji miejskiej są obsługiwane przez jednego Odcinek linii kolejowej ze Szczecina do miejskiej. Przejazd pociągiem wymagał przewoźnika tramwajowego i kilku au- Polic wybudowano pod koniec XIX wie- zakupu odrębnego biletu. Bilety komu- tobusowych w ramach wspólnej taryfy. ku. Pełniła ona dwie funkcje [1]: nikacji miejskiej były nieważne. Zły stan Badaniu podlegały połączenia pomię- • miejskiej obwodnicy (na odcinku infrastruktury powodował zmniejszenie dzy wszystkimi stacjami i przystankami Szczecin Główny – Szczecin Drzeto- prędkości pociągów. Komunikacja miej- osobowymi wzdłuż linii kolejowej nr wo), ska stawała się coraz bardziej konkuren- 406 na odcinku Szczecin Główny – Po- • kolei podmiejskiej (na pozostałym cyjna w stosunku do zbyt wolnych po- lice oraz połączenia z wybranymi stacja- odcinku). ciągów i zdewastowanych przystanków mi i Dworcem Głównym w Szczecinie. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku osobowych. Na trasie Szczecin Główny Tab. 1 przedstawia analizowane kory- 17 2 / 2018 przegląd komunikacyjny Kształtowanie mobilności tarze komunikacji miejskiej. Analizo- Drzetowo, gdzie planowany czas prze- Tab. 1. Analizowane korytarze komunikacji wane korytarze komunikacji miejskiej jazdu pociągiem z uwzględnieniem miejskiej na wybranych odcinkach przedstawia czasu dojścia wynosi 9 min, a środkami Odcinek trasy Lp Rodzaj i numer linii tab. 2. Przy wyborze stacji Szczecin Tu- komunikacji miejskiej 10 min oraz na (nazwy przystanków) rzyn, Szczecin Niebuszewo oraz Police odcinku Szczecin Drzetowo – Szczecin Owocowa Dworzec 1 Linia autobusowa nr 61 Dąbrowskiego uwzględniono liczbę mieszkańców [3, Żelechowo, na którym planowany czas Dąbrowskiego 7] i możliwość budowy centrów prze- przejazdu pociągiem wynosi 12 min, a Linia tramwajowa nr 11 Plac Kościuszki siadkowych. Porównano planowany środkami komunikacji miejskiej 13 min. 2 Linia tramwajowa nr 7 Plac Kościuszki czas przejazdu z rzeczywistym czasem Na odcinku Szczecin Główny – Szczecin Turzyn przejazdu środków komunikacji miej- Pomorzany planowany czas przejazdu Turzyn 3 Linia tramwajowa nr 7 Karłowicza skiej. Ponadto przedstawiono porów- pociągiem z uwzględnieniem czasu nanie planowanego czasu przejazdu dojścia oraz planowany czas przejazdu Karłowicza Linia tramwajowa nr 7 Poniatowskiego pociągiem osobowym z 2001 roku z środkami komunikacji miejskiej jest taki 4 Linia autobusowa nr 67 Poniatowskiego obecnym planowanym czasem prze- sam i wynosi 13 min. Planowany czas Traugutta jazdu środkami komunikacji miejskiej. przejazdu pociągiem z uwzględnieniem Traugutta Planowany czas przejazdu pociągiem czasu dojścia z centrum osiedla do stacji Linia autobusowa nr 67 Kołłątaja 5 Linia tramwajowa nr 12 Kołłątaja został określony na podstawie rozkładu lub przystanku kolejowego pomiędzy Dworzec Niebuszewo jazdy z 2001 roku [2], a planowany czas wszystkimi stacjami i przystankami linii Dworzec Niebuszewo Linia tramwajowa nr 12 przejazdu środkami komunikacji miej- kolejowej łączącej Szczecin Główny z 6 Niemcewicza Linia autobusowa nr 69 skiej na podstawie aktualnego rozkładu Policami na niektórych odcinkach jest Niemcewicza Rugiańska jazdy [8]. Obecnie parametry eksploata- dłuższy od planowanego czasu prze- Rugiańska Linia autobusowa nr 69 Pasterska cyjne analizowanego odcinka linii kole- jazdu środkami komunikacji miejskiej. 7 Linia autobusowa nr 58 Komuny Paryskiej jowej są gorsze w porównaniu do stanu Największa różnica występuje na odcin- Żelazna z 2001 roku. Zgodnie z „Załącznikiem ku Szczecin Gliniki – Szczecin Skolwin, Żelazna 8 Linia autobusowa nr 59 2.1(A) Wykaz maksymalnych prędko- gdzie planowany czas przejazdu pocią- Paproci ści – autobusy szynowe i EZT Regula- giem z uwzględnieniem czasu dojścia Paproci minu przydzielania tras pociągów (…) wynosi 13 min, a środkami komunikacji Linia autobusowa nr 59 Zajezdnia Golęcin 9 Linia tramwajowa nr 6 Zajezdnia Golęcin 2016/2017” [5]maksymalna prędkość miejskiej 6 min. Najmniejsza różnica wy- Lipowa drogowa oscyluje obecnie w granicach stępuje na odcinku Szczecin Pomorza- Lipowa 30-80 km/h z dodatkowymi ogranicze- ny – Szczecin Turzyn, gdzie planowany Linia tramwajowa nr 6 Gocław 10 niami prędkości do 20 km/h ujętymi w czas przejazdu pociągiem z uwzględ- Linia autobusowa nr 102 Gocław Zamknięta „Wykazie Ostrzeżeń Stałych na terenie nieniem czasu dojścia wynosi 11 min, Zamknięta Zakładu Linii Kolejowych Szczecin waż- a środkami komunikacji miejskiej 10 11 Linia autobusowa nr 102 Skolwin Dworzec nym od 11 grudnia 2016 r.” Na podsta- min oraz na odcinku Szczecin Turzyn Linia autobusowa nr 102 Skolwin Dworzec wie rozkładu jazdy z 2001 roku maksy- – Szczecin Pogodno, gdzie planowa- 12 Police Mścięcino Krzyżówka malna prędkość drogowa linii kolejowej ny czas przejazdu pociągiem wynosi 8 Linia autobusowa nr 107 Police Mścięcino Krzyżówka nr 406 na odcinku Szczecin Główny min, a środkami komunikacji miejskiej Police Palmowa – Police wynosiła 50 km/h. Odtworze- 7 min. Porównanie planowanego cza- Police Palmowa nie parametrów eksploatacyjnych do su przejazdu pociągiem osobowym z Linia autobusowa nr 107 Police Mścięcino Krzyżówka 13 Linia autobusowa nr 102 Police Mścięcino Krzyżówka stanu z roku 2001 pozwoli uzyskać na- uwzględnieniem czasu dojścia i środka- Police Dworzec stępujące czasy przejazdu. Planowany mi komunikacji miejskiej z uwzględnie- czas przejazdu pociągiem z uwzględ- niem liczby przesiadek przedstawia tab. nieniem czasu dojścia z centrum osie- 3. Rys. 1 przedstawia grafi czne porów- Tab. 2. Analizowane korytarze komunikacji dla do stacji lub przystanku kolejo- nanie planowanego czasu przejazdu miejskiej na wybranych odcinkach wego pomiędzy wszystkimi stacjami pociągiem osobowym z uwzględnie- Odcinek trasy i przystankami linii kolejowej łączącej niem czasu dojścia i środkami komuni- Lp Rodzaj i numer linii (nazwy przystanków) Szczecin Główny z Policami na niektó- kacji miejskiej z uwzględnieniem liczby Plac Zawiszy rych odcinkach jest krótszy od plano- przesiadek. Planowany czas przejazdu 1 Linia tramwajowa nr 9 Turzyn wanego czasu przejazdu środkami ko- znacząco nie różni się od rzeczywistego Dworzec