2 Inhoudsopgave Voorwoord ............................................................................................................................................... 5 Programma's ........................................................................................................................................... 6 1. Bestuur .............................................................................................................................................. 9 2. Dienstverlening ...............................................................................................................................12 3. Openbare orde en veiligheid ...........................................................................................................17 4. Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving ...........................................................................23 5. Onderwijs en kinderopvang ............................................................................................................29 6. Sport, recreatie en cultuur ...............................................................................................................33 7. Sociaal domein ...............................................................................................................................39 8. Ruimte, volkshuisvesting en economie ...........................................................................................45 De financiële begroting ........................................................................................................................49 Algemene uitgangspunten ..................................................................................................................50 Toelichting op de financiële begroting ................................................................................................52 Algemene dekkingsmiddelen ..............................................................................................................55 Overhead ............................................................................................................................................56 Vennootschapsbelasting .....................................................................................................................57 Onvoorzien ..........................................................................................................................................57 Begroting per taakveld ........................................................................................................................58 Geprognosticeerde balans ..................................................................................................................60 Reserves en voorzieningen ................................................................................................................61 Meerjaren-investeringsoverzicht .........................................................................................................62 De paragrafen .......................................................................................................................................63 Lokale heffingen ..................................................................................................................................64 Weerstandsvermogen en risicobeheersing ........................................................................................69 Onderhoud kapitaalgoederen .............................................................................................................75 Financiering.........................................................................................................................................81 Bedrijfsvoering ....................................................................................................................................85 Verbonden partijen ..............................................................................................................................87 Grondbeleid.......................................................................................................................................103 3 4 Voorwoord Voor u ligt de programmabegroting 2018 inclusief de meerjarenbegroting tot en met 2021. De begroting is meerjarig sluitend. Er ligt een gezond meerjaren perspectief en onze weerstandscapaciteit is goed. Door het op maat gevoerde financiële beleid, zijn er de komende jaren extra financiële middelen beschikbaar om beleid verder vorm te geven en nieuw beleid te ontwikkelen. Mogelijkheid tot extra uitgaven De afgelopen jaren zijn de financiën qua uitgaven en inkomsten op orde gebracht. We zijn een financiële gezonde gemeente. Dit jaar kunnen we zaken die voorgaande jaren minder aandacht kregen, in verband met bezuinigingen, weer beter ondersteunen. Zo gaan we meer middelen besteden aan het onderhouden van wegen. In combinatie daarmee treffen we ook verkeersveiligheidsmaatregelen. Hier blijven we in 2018 veel aandacht voor hebben. De ruimte in de begroting is ook benut om sluiting van bibliotheek in Maasdriel af te wenden. Een bibliotheek draagt bij aan educatie en zorgt voor inspiratie voor het lezen. Het college heeft in de begroting ruimte gemaakt voor het minimabeleid. Op het terrein van zorg en welzijn wil het college extra inzetten op samenwerking met huisartsen waardoor we eerder zorg en ondersteuning aan jeugd kunnen bieden. Daarnaast is er ruimte gemaakt om samen met maatschappelijke organisaties preventieve voorzieningen te maken in de dorpen. In 2018 blijven we de handhaving en toezicht verstevigen. Zo willen we buitengewoon opsporingsambtenaren structureel laten toezien, dus ook na 2020. Voor de aanpak van het tegengaan van dumpingen van drugs blijven we samenwerken met de regio. Geen verrassingen in de toekomst Een gezonde begroting zorgt er voor dat we in de toekomst niet voor verrassingen komen te staan. Zo weten we al dat, als gevolg van landelijke regelgeving, de precario-inkomsten in 2021 komen te vervallen. Dit levert vanaf die tijd minder inkomsten op en daarom houden we hiermee in de begroting van 2018 al rekening mee om te zorgen voor een zachte landing. Eigen verantwoordelijkheid leefomgeving Bij het programma Krachtige Kernen zetten we in op een Maasdrielse participatiesamenleving waarin de inwoners van Maasdriel zelfredzaam zijn, samen activiteiten organiseren, elkaar helpen en verantwoordelijkheid nemen voor hun directe leefomgeving. De eind 2016 ingezette koers wordt in 2018 voortgezet. Gezonde begroting voor toekomstig college om verder op te bouwen Voor u ligt de laatste begroting van het huidige college en is het college trots dat daarmee ook de laatste punten uit het coalitieakkoord worden gerealiseerd. Volgend jaar zijn de gemeenteraadsverkiezingen, dus een nieuw college en gemeenteraad. De begroting en het meerjarenperspectief die voorliggen zijn voor hen een mooie start om te bouwen aan de verdere toekomst van onze prachtige gemeente. Namens het college, Jan-Hein de Vreede Wethouder Financiën 5 Programma's Deze begroting is ingedeeld in de volgende programma's: 1. Bestuur Onderdelen: raad, griffie, rekenkamercommissie, college, bestuurs- ondersteuning, planning & control, juridische control en risicomanagement, kabinet, rechtsbescherming, klachtenbehandeling, verkiezingen, voorlichting en communicatie. 2. Dienstverlening Onderdelen: uittreksels en verklaringen, gemeentelijke basisadministratie, identificatie en reisdocumenten, naturalisatie, rijbewijzen, huwelijksvoltrekkingen, burgerlijke stand, APV, drank-, horeca- en incidentele vergunningen, weekmarkt, begraven, monumenten en omgevingsvergunningen. 3. Openbare orde en veiligheid Onderdelen: IV-beleid/politie, Veiligheidsregio. 4. Openbare ruimte, verkeer, milieu en handhaving Onderdelen: wegen, verkeer, openbare verlichting, openbaar vervoer, water, openbaar groen, afval, riool, milieu, handhaving. 5. Onderwijs en kinderopvang Onderdelen: onderwijshuisvesting, leerplicht, leerlingenvervoer, volwassenen- educatie, algemeen onderwijsbeleid, kinderopvang, peuterspeelzalen. 6. Sport, recreatie en cultuur Onderdelen: leefbaarheid, bibliotheek, sport, recreatie, kermis, speelterreinen, sociaal cultureel werk, dorpshuizen, accommodatie, paardenmarkt, volksfeesten, kunst en cultuur. 7. Sociaal domein Onderdelen: ouderenwerk, mantelzorgbeleid, vrijwilligersbeleid, Werkzaak Rivierenland, Wmo-voorzieningen (vervoer, woningaanpassingen, rolstoelen en hulpmiddelen, hulp bij het huishouden), Wmo-beleid, volksgezondheid, jeugdzorg. 8. Ruimte, volkshuisvesting en economie Onderdelen: bestemmingsplannen, volkshuisvesting, woonwagenstandplaatsen, gemeente-eigendommen, grondexploitatie, actieve grondpolitiek, economische zaken, bedrijventerreinen. 6 7 8 1. Bestuur Onderdelen: raad, griffie, rekenkamercommissie, college, bestuursondersteuning, planning & control, juridische control en risicomanagement, kabinet, rechtsbescherming, klachtenbehandeling, verkiezingen en voorlichting/communicatie. 1.1 Wat willen we bereiken? Een sterke gemeente in een sterke regio; Centraal stellen van inwoners en ondernemers; Ruimte voor initiatieven; Waarborgen van recht en regelgeving. 1.2 Wat gaan we daarvoor doen? Gemeenteraadsverkiezingen Op 21 maart 2018 zijn de verkiezingen voor de gemeenteraad. De gemeente zorgt voor een goed procesverloop van deze verkiezingen. Bezien wordt of en in hoeverre een gezamenlijk inwerk- programma voor de nieuwe raadsleden van Maasdriel en Zaltbommel kan worden gerealiseerd. Verbindende