2010-2011 architectuur theater dans muziek 2010-2011 blauwe zaal grote podia deSingel Desguinlei 25 / B-2018 Antwerpen ma vr 10 19 uur / za 16 19 uur Mojca ErdMann www.desingel.be [email protected] rudolf jansEn T +32 (0)3 248 28 28 F +32 (0)3 248 28 00 za 2 apr 2011 deSingel is een kunstinstelling van de Vlaamse Gemeenschap en geniet de steun van hoofdsponsor mediasponsors 2010-2011 liEd RobeRt Holl bas-bariton Rudolf Jansen piano za 16 okt 2010 IRwIn GaGe pResenteeRt JonGe lIedduo's tomasz Wija bariton davId santos piano vR 19 nov 2010 sophie daneman sopraan ChristIanne stotijn mezzo JosepH BreInl piano vR 14 Jan 2011 RobIn TritschleR tenor GRaHam JoHnson piano leCtuRe Recitals wo 19, do 20 Jan 2011 Mojca ErdMann sopraan rudolf jansEn piano za 2 apr 2011 inleidend gesprek lucrèce Maeckelbergh en rudolf jansen / 19.15 uur blauwe foyer begin 20.00 uur pauze omstreeks 20.45 uur einde omstreeks 21.50 uur teksten programmaboekje lucrèce Maeckelbergh coördinatie programmaboekje desingel Mojca ErdMann sopraan rudolf jansEn piano claudE Debussy (1862-1918) pantomime (p. verlaine) Clair de lune (p. verlaine) musique (p. bourget) paysage sentimental (p. bourget) Regret (p. bourget) pierrot (t.f. de banville) wolfgang AmadEus Mozart (1756-1791) als luise die briefe ihres ungetreuen liebhabers verbrannte, KV520 (G. von baumberg) das veilchen, KV473 (J.w. von Goethe) abendempfindung, KV523 (J.H. Campe) Ridente la calma, KV152 (anoniem) dans un bois solitaire, KV308 (a.H. de la motte) der zauberer, KV472 (C.f. weisse) pauze fotograferen is absoluut verboden tijdens voorstellingen, concerten en tentoonstellingen. dat geldt ook voor het maken van film-, video- of richard strauss (1864-1949) geluidsopnamen. drei lieder der ophelia, opus 67 (K.j. simrock) wie erkenn' ich mein treulieb vor andern nun gelieve uw GSM uit te schakelen Guten morgen, 's ist sankt valentinstag sie trugen ihn auf der bahre bloß de inleidingen kan u achteraf beluisteren via www.desingel.be robErt schuMann (1810-1856) selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze. nur wer die sehnsucht kennt, opus 98a nr 3 (J.w. von Goethe) Heiß' mich nicht reden, opus 98a nr 5 (J.w. von Goethe) op www.desingel.be kan u uw visie, opinie, commentaar, appreciatie, … so laßt mich scheinen, opus 98a nr 9 (J.w. von Goethe) rEageer betreffende het programma van desingel met andere toeschouwers delen. & win kennst du das land, opus 98a nr 1 (J.w. von Goethe) selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze. neemt u deel aan dit forum, dan maakt u meteen kans om tickets te winnen. aribErt ReiMann (°1936) ollea (h. heine) bij elk concert worden cd’s te koop aangeboden door ’t KLAvervIeR, kasteeldreef 6, schilde, 03 384 29 70 > www.tklavervier.be sehnsüchtelei Helena grand café desingel winter open alle dagen 9 > 24 uur kluge sterne informatie en reserveren +32 (0)3 237 71 00 www.grandcafedesingel.be drankjes / hapjes / snacks / uitgebreid tafelen debussy verwijdert zich van zijn franse voorgangers als berlioz, lalo Mojca ErdMann of Gounod, die nog dicht bij het duitse romantische lied aanleunen. Hij smeedt geleidelijk aan zijn eigen unieke taal waarin poëzie een hoofdrol EEn rEcital vol vrouwElijke speelt. Hij kiest meestal tijdgenoten en vooral dichters uit het symbo- vErfijning lisme als baudelaire, verlaine en mallarmé. ze cultiveren het rijk van de droom, van het mysterieuze. Hun taal zit vol nuances, het ritme is licht en zwevend. debussy heeft een sterk gevoel voor de prosodie, de klanklijn en de toon van een gedicht en haalt zijn inspiratie uit de stemming en de Het laatste liedrecital van dit seizoen laat ons kennis te maken met één algemene sfeer ervan. debussy moet als het ware alleen maar volgen met van de jongste sterren in de zangwereld: mojca erdmann. deze duitse muziek, of zoals paul dukas schrijft: "Hij is een lyricus in de echte zin van sopraan heeft zich op haar eerste cd voor het platenlabel deutsche Gram- het woord. eens een tekst gekozen, spant hij zich minder in om de idee te mophon geprofileerd als een schitterende mozartsopraan. artistieke keu- dienen, dan om de muzikale indruk weer te geven die het gedicht op hem zes motiveren door liefde en passie heeft ze tot haar motto gemaakt en gemaakt heeft, door een soort persoonlijke parafrase." Gedicht en muziek haar vertolking op de cd getuigt daar alvast van. liefde voor het verfijnde staan dichter bij elkaar dan ooit. lied spreekt ook uit de prachtige keuze van dit liedprogramma, waarin we In 1880 werkt debussy als pianist-begeleider bij mevrouw moreau-sainti, enkele fascinerende en ontroerende vrouwen uit de literatuur en muziek bij wie heel wat dames uit de betere kringen zangles volgden. een van ontmoeten: laura, ophelia, mignon. haar leerlingen is de coloratuursopraan marie-blanche vasnier. debussy en madame vasnier worden smoorverliefd op elkaar. ze is een knappe claude debussy en Madame vasnier jonge vrouw van vooraan in de dertig, met een grote culturele belangstel- Het genre van de 'mélodie' heeft een aparte plaats in het werk van Claude ling en ze is getrouwd met een elf jaar oudere man. tot zijn vertrek naar debussy (1862-1918). zijn eerste biograaf, de amerikaan oscar thomp- Rome na het winnen van de prix de Rome in 1884, vindt debussy bij de son schrijft: "als debussy, zoals bij voorbeeld ook Hugo wolf, zich bijna familie vasnier een soort tweede thuis, zowel in parijs als op het buiten- uitsluitend zou opgesloten hebben in de wereld van het lied, als er geen verblijf in ville d’avray. madame vasnier met haar "brutaal verontrustende 'pelléas et mélisande', geen 'l' après-midi d'un faune', geen 'martyre de groene ogen" en haar prachtige hoge sopraanstem heeft een wonderlijke saint-sébastien', noch de nocturnes, 'Iberia' of het strijkkwartet en geen uitwerking op de scheppingskracht van de jonge kunstenaar. tussen 1882 pianocomposities zouden geweest zijn, dan nog zou hij een van de opval- en 1884, terwijl hij nog student is aan het parijse Conservatoire, schrijft hij lendste en meest aparte persoonlijkheden in de muziek geweest zijn." een bundel van zevenentwintig liederen voor haar. aan het begin van de twintigste eeuw is het in frankrijk vooral de poë- vijf van de zes liederen van het programma komen uit de 'Recueil vasnier'. zie die aan de basis ligt van de bloeiperiode van de 'mélodie'. Gedichten zijn intense liefde vond een uitweg in de liederen die hij haar schonk voor van sully prudhomme, baudelaire, verlaine, eluard en nog vele anderen zijn vertrek naar Rome. tijdens zijn leven werden de liederen niet als een vormen een hoogtepunt in de franse poëzie. bovendien zijn het verzen bundel gepubliceerd. de sfeer is die van de 'fêtes galantes' van paul verlaine die als het ware op zichzelf al om muziek vragen. Geen muziek die strikt met scènes die elegante en verfijnde figuren in schaduwrijke parken en aan bepaalde regels moet beantwoorden zoals alexandrijnen of andere sfeervolle landerijen voorstellen, tussen fonteinen en beelden zoals we dwingende ritmes, maar muziek die haar eigen prosodie en ritme kan ze kennen van de 18de-eeuwse wazige en sierlijke schilderijen van wat- geven aan de tekst. zo ontstaat er een intieme band tussen dichter en teau. ook figuren uit de Italiaanse 'commedia dell’arte' komen tot leven in componist, zoals het geval is bij verlaine en fauré of louÿs en debussy of 'pantomine' of 'pierrot'. de teksten van paul bourget zijn een mengeling eluard en poulenc. van bitter en zoet, ze zijn een ironisch commentaar op de verlaine-teksten subtiele resonanties kenmerken de melodie, medeklinkers klinken gefluis- door de vrolijkheid en het feestelijke te combineren met een diepe melan- terd terwijl klinkers zorgen voor glans en echo. de taalklank alleen al zorgt cholie. Het “triste et beau” van verlaines 'Clair de lune' is geëvolueerd naar ervoor dat de melodielijn soepel overkomt, iets ongrijpbaars heeft en een een “sentiment qui nous rendait heureux mélancoliquement”. debussy’s zekere 'noblesse' uitstraalt. de sfeer wordt intiem en blijft natrillen, zoals muziek laat er geen twijfel over bestaan dat hij zich met de diepe, heerlijke in een zonovergoten schilderij van Renoir of manet. In die betekenis klopt maar toch pijnlijke emoties vereenzelvigde en het gevoel van bedrog en dan ook de toepassing van de term impressionisme bij de liederen van verlies is bijtend in 'Regret', het afscheidslied voor zijn geliefde muze. debussy. Mozart, de operareus in miniatuurvorm hoogtepunt bij de vraag van de geliefde om zijn tranen niet te sparen want uitgezonderd bij het zeer beroemde en charmante 'das veilchen' KV476, ze zullen als een parel zijn aan haar diadeem. de pianobegeleiding is als denken we zelden aan mozart (1756-1791) als het over lied gaat. mozart zacht harpgetokkel. de diepe sereniteit van dit lied laat een indruk na die zelf heeft het genre zeer weinig aandacht geschonken. In zijn immense niet onderdoet voor het meesterschap van de liedcomponisten 'pur sang'. oeuvre tellen we slechts een dertigtal liederen, meestal gelegenheidswer- ken. slechts zeven ervan zijn gepubliceerd tijdens zijn leven en hij heeft richard strauss: 'lieder der ophelia' zich zelf nooit bekommerd om de verspreiding van zijn liederen, die een Richard strauss (1864-1949) componeerde een 200-tal liederen, die in hun bonte verzameling bieden van allerlei stijlen en vormen. Het lied moet bij rijkdom en weelderigheid soms als 'podiumlied' gedefinieerd worden, in hem vooral eenvoudig en spontaan zijn. zijn liedstijl leunt nu eens aan bij tegenstelling tot het meer intieme 'huiselijke' lied. een definitie die men het weense salonlied à la Haydn, dan weer bij de Italiaanse cantate of wel in vraag kan stellen als men de intimiteit herkent van liederen als 'das de ernstige of komische opera. In dit programma horen we voornamelijk Rosenband' of 'sehnsucht'.