Rapportage van de Politieke Sekswijzer Maart 2021 Meisjesbesnijdenis Nederland moet zich bezighouden met Meisjesbesnijdenis Nederland moet zich bezighouden met en kind- het tegengaan van meisjesbesnijdenis en kind- het tegengaan van meisjesbesnijdenis huwelijken en kindhuwelijken in andere landen. huwelijken en kindhuwelijken in andere landen. 40.000 mensen op PolitiekeSekswijzer.nl: 40.000 mensen op PolitiekeSekswijzer.nl: Eens 80% Eens 80% 20% Oneens 20% Oneens Bron: 40.000 invullers van de Politieke Sekswijzer 2021 Bron: 40.000 invullers van de Politieke Sekswijzer 2021 Politieke partijen die het eens zijn met deze stelling: Politieke partijen die het eens zijn met deze stelling: VVD, CDA, D66, GL, PvdA, CU, SGP, SP, PvdD, 50PLUS & BIJ1 VVD, CDA, D66, GL, PvdA, CU, SGP, SP, PvdD, 50PLUS & BIJ1 Rapportage van de Politieke Sekswijzer 2021 Inhoudsopgave 1. Aanleiding 3 2. Methode 3 3. Uitkomsten 3 4. Tabellen 5 Bijlage 1 12 Overzicht stellingen Politieke Sekswijzer en uitleg Bijlage 2 17 Overzicht reactie politieke partijen op de stellingen Bijlage 3 19 Reacties en uitleg van politieke partijen op de stellingen 2 Rapportage van de Politieke Sekswijzer 2021 1. Aanleiding Welke politieke partij past het beste bij jouw opvattingen over seksuele en reproductieve gezondheid en rechten? In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 konden kiezers dit ontdekken door de Politieke Sekswijzer in te vullen. Door 15 stellingen met eens of oneens te beantwoorden, vergeleken zij hun standpunten met die van de deelnemende politieke partijen. De Politieke Sekswijzer is een initiatief van Rutgers, Aidsfonds - Soa Aids Nederland, Amref Flying Doctors en CHOICE for Youth and Sexuality. Zij willen hiermee voornamelijk onder jongeren bewustzijn creëren over de vrijheden en rechten op het gebied van seks en relaties en de invloed van de politiek daarop. Hierbij gaat het niet alleen om de situatie in Nederland, maar ook elders in de wereld. Daarnaast zorgde de Politieke Sekswijzer ervoor dat politieke partijen zich hebben uitgesproken over deze onderwerpen. De volgende politieke partijen namen deel aan dit initiatief door hun standpunt te geven per stelling: VVD, CDA, D66, GroenLinks, SP, PvdA, ChristenUnie, SGP, PvdD, 50PLUS en BIJ1. 2. Methode De initiatiefnemers van de Politieke Sekswijzer hebben de 15 stellingen (zie bijlage 1) gekozen op basis van politieke relevantie, de verkiezingsprogramma’s en wetenschappelijke literatuur. De reacties van de deelnemende politieke partijen op de stellingen staan in bijlage 2. De Politieke Sekswijzer heeft 5 weken online gestaan van 12 februari 2021 tot en met 17 maart 20212. In totaal is deze 57.321 keer ingevuld. Hiervan hebben 40.549 mensen toestemming gegeven om hun antwoorden te gebruiken voor verdere analyse. 18.964 deelnemers hebben hun geslacht of genderidentiteit ingevuld. Deze groep bestond uit 9164 vrouwen, 9023 mannen en 777 personen met een andere genderidentiteit. Van 17.095 mensen is de leeftijd bekend. Deze varieert van 12 tot 92 jaar en is gemiddeld 31 jaar. Het verschilt per stelling hoeveel mensen deze hebben beantwoord, omdat sommige deelnemers stellingen hebben overgeslagen. In de tabellen staat bij elke stelling hoeveel mensen deze hebben ingevuld. De analyses zijn uitgevoerd op basis van de gegevens van de mensen die toestemming hebben gegeven voor het gebruik hiervan. Het gaat hierbij om een niet-representatieve steekproef die een indicatie geeft van hoe mensen de Politieke Sekswijzer hebben ingevuld en hoe zij denken over de onderwerpen die aan bod komen. 3. Uitkomsten Ruim 57.000 mensen hebben de Politieke Sekswijzer ingevuld. Hieruit blijkt grote belangstelling onder kiezers voor de opvattingen van politieke partijen over seks, relaties, gezondheid en seksuele- en genderrechten. De deelnemers zijn veelal gelijkgestemd over de stellingen. Opvallend is het verschil in opvattingen tussen mannen en vrouwen. In veel gevallen ligt het percentage vrouwen dat het eens is met een stelling hoger dan het percentage mannen. Vrouwen zijn vaker dan mannen van mening dat de overheid zich moet inzetten voor seksuele en reproductieve gezondheid en rechten, zowel nationaal als internationaal. 1 Alle politieke partijen die op 6 januari minimaal 1 zetel hadden in de Peilingwijzer zijn uitgenodigd om deel te nemen aan de Politieke Sekswijzer. PVV, Forum voor Democratie en DENK hebben geen gebruik gemaakt van deze uitnodiging. 2 De Politieke Sekswijzer vind je hier Politieke Sekswijzer - dé stemwijzer over seks 3 Rapportage van de Politieke Sekswijzer 2021 Uitkomsten stellingen over nationale onderwerpen De volgende stellingen krijgen steun van een zeer grote meerderheid van de deelnemers aan de Politieke Sekswijzer: 95,2% is het eens met de stelling dat alle scholen aandacht moeten besteden aan de positieve kanten van seks, relaties en liefde (stelling 12). Alle deelnemende politieke partijen onderschrijven deze stelling. 92,7% is het eens met de stelling dat er een nationaal actieplan moet komen voor de preventie van seksueel geweld (stelling 2). Ook alle deelnemende politieke partijen zijn het hiermee eens. Moeten sekswerkers dezelfde rechten hebben als andere werkenden (stelling 14)? 92,1% is het hiermee eens. Onder politieke partijen is hierover meer verdeeldheid. VVD, D66, GroenLinks, SP, PvdD, 50PLUS en BIJ1 zijn het hiermee eens. Dat geldt niet voor CDA, PvdA, ChristenUnie en SGP. 88,8% wil dat anticonceptie ook volledig wordt vergoed na je 21e. D66, GroenLinks, PvdA, ChristenUnie, SP, PvdD, 50PLUS en BIJ1 zijn het eens met deze stelling, in tegenstelling tot VVD, CDA en SGP. 79,9% vindt dat het laten testen op hiv en soa altijd gratis moet zijn. D66, GroenLinks, PvdA, SGP, SP, PvdD, 50PLUS en BIJ1 zijn het eens met deze stelling. VVD, CDA en ChristenUnie zijn het hiermee oneens. 89,6% vindt dat homogenezing en conversietherapie verboden moet worden. Op de SGP na zijn alle deelnemende politieke partijen het eens met deze stelling. Veel minder steun is er voor de stelling dat de hiv-preventiepil (PrEP) voor iedereen gratis moet zijn (stelling 5). 90,4% van de invullers is het hiermee oneens. Dit is opmerkelijk aangezien er wel grote steun is voor gratis testen en anticonceptie. Wellicht speelt de onbekendheid van PrEP hierbij een rol en/of komt het doordat mensen hiv in Nederland niet meer ervaren als een groot probleem. Ook de politieke partijen zijn verdeeld over deze stelling. GroenLinks, PvdA, SP, PvdD en BIJ1 zijn voorstander van gratis PrEP. VVD, CDA, D66, ChristenUnie, SGP en 50PLUS wijzen het af. Ook over de stelling dat de verplichte bedenktijd van 5 dagen voor abortus moet vervallen (stelling 3), lopen de meningen uiteen. 53,8% van de deelnemers aan de Politieke Sekswijzer is het hiermee eens. Onder de politieke partijen is er eveneens geen consensus. VVD, D66, GroenLinks, PvdA, PvdD, 50PLUS en BIJ1 zijn het eens met deze stelling. CDA, ChristenUnie, SGP en SP zijn het hiermee oneens. Uitkomsten stellingen over internationale onderwerpen De volgende stellingen krijgen steun van een grote meerderheid van de deelnemers aan de Politieke Sekswijzer: 81,7% is het eens met de stelling dat Nederland zich sterk moet inzetten voor het recht op veilige abortus wereldwijd (stelling 15). Ook VVD, CDA, D66, GroenLinks, PvdA, SP, PvdD, 50PLUS en BIJ1 zijn het hiermee eens. ChristenUnie en SGP zijn het hiermee oneens. 80,9% vindt dat Nederland financieel moet bijdragen aan het beschikbaar stellen van anticonceptie wereld- wijd (stelling 7). Van de politieke partijen zijn alleen SGP en 50PLUS het hiermee oneens. 80,4% is het eens met de stelling dat Nederland zich moet bezighouden met het tegengaan van meisjes- besnijdenis en kindhuwelijken in andere landen (stelling 4). Alle deelnemende politieke partijen onderschrijven deze stelling. 76,2% wil dat Nederland andere landen actief aanspreekt op het beschermen van vrouwen, LHBTI- personen, sekswerkers en drugsgebruikers (stelling 6). Op de SGP na zijn alle deelnemende politieke partijen het hiermee eens. 64,7% vindt dat Nederland zich moet houden aan internationale afspraken rond het budget voor ontwikkelingssamenwerking (stelling 8). VVD is de enige deelnemende politieke partij die het oneens is met deze stelling. 4 Rapportage van de Politieke Sekswijzer 2021 Over de stelling ‘Nederland moet meer financiële steun geven aan Afrikaanse landen in coronatijd’ (stelling 13) zijn de deelnemers aan de Politieke Sekswijzer meer verdeeld. 45,5% is het hiermee eens. Dit wijkt duidelijk af van de hoeveelheid steun voor financiering van ontwikkelingssamenwerking. Dit resultaat ligt mogelijk aan de formulering van de stelling. In ander onderzoek, waarin de vraagstelling anders werd geformuleerd, is er onder de ondervraagden wel een breed draagvlak voor financiële steun aan Afrika.3 De politieke partijen zijn minder verdeeld over deze stelling. Alleen 50PLUS is het ermee oneens. 4. Tabellen In onderstaande tabellen staan alle resultaten per stelling. Stelling 1 Anticonceptiemiddelen moeten ook vanaf je 21e volledig worden vergoed vanuit het basispakket van de zorgverzekering. Frequentie Percentage Leeftijd Gender <18 18-24 25-40 40> Vrouw Man Anders Totaal n=40549 100% n=413 n=6738 n=6541 n=3389 n=9159 n=9012 n=776 Oneens 4538 11,2% 12,8% 8,9% 10,1% 18,3% 4,1% 18,7% 16,0% Eens 36011 88,8% 86,2% 91,1% 89,9% 81,7% 95,9% 81,3% 84,0% Stelling 2 Er moet een nationaal actieplan komen voor de preventie van seksueel geweld. Frequentie Percentage Leeftijd Gender <18 18-24 25-40 40> Vrouw Man Anders Totaal n=40178 100% n=412 n=6739 n=6537 n=3389