DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia środa, 26 lipca 2017 r. Poz. 2808 UCHWAŁA NR XXI/185/17 RADY GMINY SOMONINO z dnia 28 czerwca 2017 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Somonino na lata 2017-2020 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446, z późn. zm.), oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2014 r. poz. 1446, z późn. zm.), Rada Gminy w Somoninie uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje się Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Somonino na lata 2017-2020, w brzmieniu załącznika do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Somonino. § 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego. Przewodniczący Rady Gminy Andrzej Sołtysek Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 2 – Poz. 2808 Załącznik do uchwały Nr XXI/185/17 Rady Gminy Somonino z dnia 28 czerwca 2017 r. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SOMONINO NA LATA 2017-2020 Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 3 – Poz. 2808 SPIS TRE•CI 1. WST•P 3 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 6 3. PRZEDMIOT OCHRONY PRAWNEJ 17 4. FORMY OCHRONY PRAWNEJ ZABYT KÓW 19 5. UWARUNKOWANIA ZEW N•TRZNE I WEWN•TRZNE OCHRONY ZASOBÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 21 6. ZASOBY DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO GMINY 44 7. OCENA STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY - ANALIZA SWOT 72 8. ZA!O"ENIA PROGRAMOWE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 74 9. INSTRUMENTARIUM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 78 10. ZASADY OCENY REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 79 11. #RÓD!A FINANSOWANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 79 12. MISJA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 89 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SOMONINO NA LATA 2017-2020 str. 2 Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 4 – Poz. 2808 1. WST•P CEL OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA GMINY SOMONINO Podstawowym, ogólnie poj•tym za•o•eniem niniejszego „Gminnego programu opieki nad zabytkami Gminy Somonino na lata 2017 – 2020 ” jest ukierunkowanie polityki Samorz!du, s•u•!cej podejmowaniu planowanych dzia•a" dotycz!cych finansowania, inicjowania, wspierania oraz koordynowania prac z dziedziny ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego oraz upowszechniania i promowania dziedzictwa kulturowego. Jest to uzupe•niaj!cy dokument w stosunku do innych aktów planowania gminnego. Zadaniem Programu jest tak•e organizacja dzia•a" edukacyjnych i wychowawczych wobec miejscowej spo•eczno#ci. Dla realizacji powy•szego za•o•enia niezb•dna jest realizacja szczegó•owych celów okre#lonych m.in. w art. 87 ust. 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami , do których nale•!: Ø w•!czenie problemów ochrony zabytków do systemu zada" strategicznych wynikaj!cych z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; Ø uwzgl•dnianie uwarunkowa" ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, •!cznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej; Ø zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; Ø wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego; Ø podejmowanie dzia•a" zwi•kszaj!cych atrakcyjno#• zabytków dla potrzeb spo•ecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjaj!cych wzrostowi #rodków finansowych na opiek• nad zabytkami; GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SOMONINO NA LATA 2017-2020 str. 3 Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 5 – Poz. 2808 Ø okre•lenie warunków wspó•pracy z w•a•cicielami zabytków, eliminuj!cych sytuacje konfliktowe zwi!zane z wykorzystaniem tych zabytków; Ø podejmowanie przedsi"wzi"# umo•liwiaj!cych tworzenie miejsc pracy zwi!zanych z opiek! nad zabytkami Ø zapoznanie z zasobami dziedzictwa kultur owego, histori! i zabytkami Gminy, w tym tak•e rozró•nienie obiektów wpisanych do rejestru zabytków województwa i figuruj!cych w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Ø wspieranie dzia•a% zmierzaj!cych do pozyskania •rodków finansowych na opiek " nad zabytkami Ø uwzgl"dnienie uwarunkowa% ochrony zabytków przy sporz!dzaniu i zmianie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowa% i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy. Konieczno•# opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami jest na•o•ona przez art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, który stwierdza, i•: 1. Zarz!d województwa, powiatu lub wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporz!dza na okres 4 lat odpowiednio wojewódzki, powiatowy lub gminny program opieki nad zabytkami. 2. Programy, o których mowa w ust. 1, maj! na celu, w szczególno•ci: 1) w•!czenie problemów ochrony zabytków do systemu zada% strategicznych, wynikaj!cych z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; 2) uwzgl"dnianie uwarunkowa% ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, •!cznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej; GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SOMONINO NA LATA 2017-2020 str. 4 Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 6 – Poz. 2808 3) zahamowanie procesów degradacji zabytków i dopr owadzenie do poprawy stanu ich zachowania; 4) wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego; 5) podejmowanie dzia•a" zwi•kszaj•cych atrakcyjno•& zabytków dla potrzeb spo•ecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspierani e inicjatyw sprzyjaj•cych wzrostowi •rodków finansowych na opiek• nad zabytkami; 6) okre•lenie warunków wspó•pracy z w•a•cicielami zabytków, eliminuj•cych sytuacje konfliktowe zwi•zane z wykorzystaniem tych zabytków; 7) podejmowanie przedsi•wzi•& umo'liwiaj•cych tworzenie miejsc pracy zwi•zanych z opiek• nad zabytkami. 3. Wojewódzki, powiatowy i gminny program opieki nad zabytkami przyjmuje odpowiednio sejmik województwa, rada powiatu i rada gminy, po uzyskaniu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków. 4. Programy, o których mowa w ust. 3, s• og•aszane w wojewódzkim dzienniku urz•dowym. 5. Z realizacji programów zarz•d województwa, powiatu i wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporz•dza, co 2 lata, sprawozdanie, które przedstawia si• odpowi ednio sejmikowi województwa, radzie powiatu lub radzie gminy. 6. Sprawozdanie z realizacji wojewódzkiego programu opieki nad zabytkami jest przekazywane Generalnemu Konserwatorowi Zabytków i w•a•ciwemu wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków w celu jego w ykorzystania przy opracowywaniu, aktualizacji i realizacji krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SOMONINO NA LATA 2017-2020 str. 5 Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 7 – Poz. 2808 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej Ochrona zabytków, dawnych mate rialnych i niematerialnych dóbr kultury jest obowi!zkiem konstytucyjnym Pa"stwa. w my#l art. 5 Konstytucji RP „Rzeczpospolita Polska (...) strze•e dziedzictwa narodowego (...). Istotnym elementem tego dziedzictwa s! zabytki, które w swych niematerialnych w arto#ciach s! dobrem wspólnym. Art. 82 Konstytucji wskazuje, i• „obowi!zkiem Obywatela (...) jest troska o dobro wspólne”, z kolei art. 6 Konstytucji stanowi, •e „…Rzeczpospolita Polska, stwarza warunki upowszechniania i równego dost•pu do dóbr kultury (…)”. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 2014, poz. 1446 ze zmianami.). Obowi!zuj!ca Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wprowadzi•a poj•cia ochrony i opieki nad zabytkami. Zgodnie z art. 3, u•yte w ustawie okre#lenia oznaczaj!: 1) zabytek – nieruchomo#• lub rzecz ruchom!, ich cz•#ci lub zespo•y, b•d!ce dzie•em cz•owieka lub zwi!zane z jego dzia•alno#ci! i stanowi!ce #wiadectwo minionej epoki b!d* zdarzenia, których zachowanie le•y w interesie spo•ecznym ze wzgl•du na posiadan! warto#• historyczn!, artystyczn! lub naukow!; 2) zabytek nieruchomy – nieruchomo#•, jej cz•#• lub zespó• nieruchomo#ci, o których mowa w pkt. 1; 3) zabytek ruchomy – rzecz ruchom!, jej cz•#• lub zespó• rzeczy ruchomych, o których mowa w pkt. 1; 4) zabytek archeologiczny – zabytek nieruchomy, b•d!cy powierzchniow!, podziemn! lub podwodn! pozosta•o#ci! egzystencji i dzia•alno#ci cz•owieka, z•o•on! z nawarstwie" kulturowych i znajduj!cych si• w nich wytworów b!d* ich #ladów albo zabytek ruchomy, b•d!cy tym wytworem; GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SOMONINO NA LATA 2017-2020 str. 6 Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 8 – Poz. 2808 5) instytucja kultury wyspecjalizowana w opiece nad zabytkami – instytucj ! kultury w rozumieniu!przepisów o organizowaniu i prowadzeniu!dzia"alno#ci! kulturalnej,!której!celem!statutowym!jest!sprawowanie!opieki!nad!zabytkami; 6) prace konserwatorskie – dzia"ania! maj•ce! na! celu! zabezpieczenie! i utrwalenie substancji! zabytku,! zahamowanie! procesów! jego! destruk cji oraz dokumentowanie!tych!dzia"a%; 7) prace restauratorskie – dzia"ania! maj•ce! na! celu! wyeksponowanie! warto#ci! artystycznych i estetycznych zabytku, w tym,! je•eli! istnieje! taka! potrzeba,! uzupe"nienie!lub!odtworzenie!jego!cz #ci,!oraz!dokumentowanie!tych!dzia"a%; 8) roboty budowlane – roboty budowlane w rozumieniu! przepisów! Prawa! budowlanego, podejmowane przy zabytku lub w otoczeniu zabytku; 9) badania konserwatorskie – dzia"ania! maj•ce! na! celu! rozpoznanie! historii!!!!!!!!!!!!!!!