2 Het grootste Nederlandstalige luchtvaartmagazine www.pilootenvliegtuig.nl 9,95 € VIKING AIR SERIES 400 JAARGANG NR 2 | 2018 JAARGANG NR 2 | 2018 e SUCCESVOLLE OPVOLGER 25 DHC-6 SERIES 100 TWIN OTTER B-52 STRATOFORTRESS MET NIEUWE MOTOREN OP NAAR DE HONDERD JAAROVERZICHT ONGEVALLEN 2017 BP BURGERLUCHTVAART WAS NOG NOOIT ZÓ VEILIG 18PIV002-cover.indd01_cover.indd 1 1 14-01-1816-01-18 16:4308:36 Handig! Abonnees van Piloot en Vliegtuig kunnen dit magazine ook online lezen! envliegtuig.nl 12 Het grootste Nederlandstalige luchtvaartmagazine www.piloot 9,85 JAARGANG NR 12 | 2017 2017 | 12 NR JAARGANG € e 24 Lees dit nummer digitaal via pilootenvliegtuig.nl/ magazine FOKKER 70 FAREWELL! PIPISTREL ALPHA ELECTRO ‘ELEKTRISCHE’ VLIEGLESSEN OP HILVERSUM LAZARUS TIJDENS DE LANDING BP BIJNA CATASTROFE DOOR DRONKEN CAPTAIN 13-11-1710-11-17 15:0710:53 01_cover.indd17PIV012-cover.indd 1 1 Meer weten? Op pilootenvliegtuig.nl staan ruim 80 digitale edities online. Nog geen abonnee? Ga dan naar pilootenvliegtuig.nl/abonneren en ontdek de voordelen PRAAT MET ONS MEE! pilootenvliegtuig.nl facebook.com/PilootenVliegtuig @Pilootenvliegtuig tost_wartung_engl_110x130_0216.qxp_Layout 1 01.02.16 18:01 Seite 1 increased safety We are an EASA maintenance organisation Maintenance and repair ◆ Releases ◆ Tow cable retractor winches ◆ Wheels and brakes Spare parts available from stock ◆ Control cables / cable connectors ◆ Cable tools ◆ Aircraft tires / tubes ◆ Aircraft wheels, axle sets ◆ Mechanical / hydraulic brake system Tost GmbH Flugzeuggerätebau München Thalkirchner Straße 62 D-80337 München Tel. +49-(0) 89-544 599-0 [email protected] Fax +49-(0) 89-544 599-70 www.tost.de Meld je aan voor een informatieavond in Utrecht Deze avond is van 19.30 - 22.00 uur, aanmelden kan via www.epst.nl MAART 19 MAANDAG Maak je droom waar wordt piloot! APRIL Opleiding tot verkeersvlieger 23 MAANDAG • Uitgebreide selectie vooraf (COMPASS®) • Intensieve mentorbegeleiding MEI • Uitgebreide Jet Orientation Course op B737-800 of A320 simulator • Gratis gebruik van B737-800 simulator om je ervaring bij te houden 28 MAANDAG Westkanaaldijk 5-11 3542 DA Utrecht The Netherlands [email protected] 030 - 238 32 32 www.pilootenvliegtuig.nl Deze maand 35 De eerste DHC-6 Series 100 Twin Otter 56 Van de 744 gebouwde B-52 Stratofortress bom- vloog in 1965 met 550 pk sterke P&W PT6A-20 menwerpers vliegen er tegenwoordig nog 76. Om deze turboprops. Vier jaar later volgt de Series 300 met B-52’s de komende decennia operationeel te kunnen 680 pk sterke P&W PT6A-27-aandrijving. Dat mo- houden is het noodzakelijk de motoren te vernieuwen. del blijft tot 1988 in productie. Uiteindelijk wor- 40 ’Fractional Ow- De door de Amerikaanse luchtmacht vastgestelde den door De Havilland tussen 1966 en 1988 bijna nership’ of ‘gedeeld eigendom’ is in behoefte om de acht Pratt & Whitney TF33-P-3 850 vliegtuigen van dit type gebouwd. In 2007 de zakenluchtvaart al langer bekend. turbofan-motoren te vervangen gaat uit van vier nieuwe introduceert Viking Air de op modernere leest Reeds vele jaren geleden ontdekten motoren die ongeveer hetzelfde gewicht, volume en ver- geschoeide Series 400 Twin Otter. Tien jaar later zakenreizigers het voordeel om sa- mogen vertegenwoordigen als de huidige motorgondels 16 Er gaat nogal eens wat mis bij de introductie wordt de honderdste Series 400 afgeleverd. men met anderen een vliegtuig aan te aan de vleugels. van nieuwe (verkeers)vliegtuigen. Kijk maar naar de kopen om het gezamenlijk te gebrui- Dassault Aviation Falcon 5X zakenjet. Daar werden ken. Het onderhoud en het leveren deadlines regelmatig niet gehaald, orders doorge- van piloten worden daarbij overge- streept en data voor de marktintroductie meermaals laten aan ‘management’-bedrijven. verschoven. Waarna Dassault de stekker uit het pro- De NextGen Aviation Group met ves- ject trok. Een overzicht van de belangrijkste vertra- tigingen in Antwerpen en Oostende gingen en oorzaken in de recente geschiedenis van is zo’n managementbedrijf dat deze de burgerluchtvaart. diensten aanbiedt. 26 De Discovery XL-2 was ooit bekend als Liberty Aircraft XL-2. Aan de basis van beide vliegtuigen lag de door Ivan Shaw ontworpen Europa (XS) uit de jaren negentig van de vorige eeuw. Nog steeds leverbaar, en er zijn inmiddels meer dan duizend bouwkits verkocht naar 33 landen. Shaw hoopt met een gecertifi ceerde variant door te kunnen dringen in de lucratieve markt van tweepersoonstrainers. Maar de economische crisis gooit roet in het eten. Nu probeert Discovery Aviation het opnieuw met de XL-2 Advanced. In dit nummer: Een bonte aaneenschakeling van de belangrijkste luchtvaartontwikkelingen. In the picture 62 Cessna Airmaster ‘World’s most effi cient airplane’ 42 JH Aircraft Corsair Miniatuur van Vought F4U Corsair 35 Viking Air Series 400 Twin Otter 43 CubCrafters accepteert bitcoin Vliegtuigbouwer gaat met tijd mee Industrie Columns 29 AMN Onderhoud op Teuge Status report 7 Column Lining Up Jan Cocheret 33 Diamond Aircraft In Chinese handen 26 Discovery XL-2 Terug op het toneel 21 Column Take-off Goof Bakker 40 NextGen Aviation Gedeeld eigendom in zakenluchtvaart 30 Bell Helicopter V-280 Valor Tiltrotor vliegt voor het eerst 31 AW109 Trekker EASA gecertifi ceerd Rubrieken On the job 32 P2008JC MK II Met certifi catie op zak naar 8 Nieuws & info 22 Merel Meulenbelt First Offi cer A320 met thuisbasis Milaan vliegopleider 20 O solo mio Héctor Lazos 50 AVIC AG 600 Kunlong Grootse amfi bische vliegtuig van China 34 Rectifi catie Van’s Aircraft Ongevalanalyse 51 BelugaXL Bouw megatransportvliegtuig op 39 Simulator AV-8BNA Harrier 74 2017: veiligste vliegjaar ooit Jaaroverzicht van ongevallen schema 44 Russisch nieuws 56 B-52 Stratofortress Haalt bommenwerper de honderd? 45 Vluchtigheden door Henk Heiden Opleiding 61 Analyse Regeneratie 46 Vliegschool EPST Opleiding voor specifi eke maatschappij En verder 78 Volgende maand Historie Ontwikkelingen 78 Colofon 50 RWD 13 Succesvolle driezitter 16 Deadline niet gehaald… Overzicht vertragingen nieuwe toestellen 54 Hammer-Hunt HH1 Zipper 25 Alles onder één dak Civiele en militaire luchtverkeersleiders bij elkaar 4 PILOOT EN VLIEGTUIG FEBRUARI 2018 04-05_inhoud.indd 4 16-01-18 11:32 www.pilootenvliegtuig.nl Door: Ruud Vos 56 Van de 744 gebouwde B-52 Stratofortress bom- menwerpers vliegen er tegenwoordig nog 76. Om deze B-52’s de komende decennia operationeel te kunnen houden is het noodzakelijk de motoren te vernieuwen. 40 ’Fractional Ow- De door de Amerikaanse luchtmacht vastgestelde LELYSTAD AIRPORT nership’ of ‘gedeeld eigendom’ is in behoefte om de acht Pratt & Whitney TF33-P-3 de zakenluchtvaart al langer bekend. turbofan-motoren te vervangen gaat uit van vier nieuwe Reeds vele jaren geleden ontdekten motoren die ongeveer hetzelfde gewicht, volume en ver- Flughafen Berlin Brandenburg Willy Brandt (BER) gaat in zakenreizigers het voordeel om sa- mogen vertegenwoordigen als de huidige motorgondels 2020 open. Vergt nog een extra investering van een men met anderen een vliegtuig aan te aan de vleugels. slordige miljard euro, maar dan hebben onze Oosterbu- kopen om het gezamenlijk te gebrui- ren ook wat: een prachtige, acht jaar (!) te laat opgele- ken. Het onderhoud en het leveren verde luchthaven die geen 1,7 maar 5 miljard euro van piloten worden daarbij overge- heeft gekost. laten aan ‘management’-bedrijven. De NextGen Aviation Group met ves- Het vernieuwde Lelystad Airport zou op 1 april 2018 tigingen in Antwerpen en Oostende opengaan. Zou, want in november 2016 werd duidelijk is zo’n managementbedrijf dat deze dat de luchtverkeersleiding een fl essenhals vormt. Daar- diensten aanbiedt. om is de opening verschoven naar 1 april 2019. Maar ook die datum staat op losse schroeven want vrijwel alle Krijgen politieke geledingen (landelijk, provinciaal en lokaal) 66 Het jaar 2017 was met stip het veiligste vliegjaar hebben zich in de openstellingsdiscussie gemengd. In- sinds 1945. Bij tien ongevallen met commerciële verkeers- we onze clusief verontruste ‘boeren, burgers en buitenlui’ die solo vliegtuigen (passagiersvluchten en vrachtvluchten) kwamen of georganiseerd hun zorgen ventileren. Met als actie- 44 mensen om het leven. Zowel op basis van het aantal do- eigen hoogtepunt de door de Stichting Red de Veluwe inge- delijke ongevallen als het aantal slachtoffers was 2017 het diende klacht bij de Europese Commissie. Want de Eu- veiligste jaar ooit. Bij mogelijk 36,8 miljoen passagiersvluch- ‘BER’ in ropese richtlijnen zouden in 2014 bij de procedure ten betekent dit, dat een passagier momenteel een kans van rondom het vliegveld niet goed zijn toegepast. Maar ook 1 op 7,36 miljoen heeft om bij een dodelijk ongeval betrok- Flevo- een absoluut dieptepunt dat van een totaal gebrek aan ken te raken. kennis getuigt: Lokaal Apeldoorn dat een voor ontman- land? teling bestemde Boeing 747 over Apeldoorn naar Twente Airport wilde laten vliegen. In dit nummer: Een bonte aaneenschakeling van de belangrijkste luchtvaartontwikkelingen. Alle gesteggel samengevat: het gaat nog steeds om (al- ternatieve) routes met daaraan gekoppelde vlieghoog- 62 Cessna Airmaster ‘World’s most effi cient airplane’ 42 JH Aircraft Corsair Miniatuur van Vought F4U Corsair tes. Met in het verlengde daarvan het al dan niet optre- 43 CubCrafters accepteert bitcoin Vliegtuigbouwer gaat met tijd mee den van mogelijke milieuschade en derving van Industrie woongenot door geluidsoverlast. Zaken die uitermate 29 AMN Onderhoud op Teuge Status report serieus genomen moeten worden. Maar nu de landelij- 33 Diamond Aircraft In Chinese handen 26 Discovery XL-2 Terug op het toneel ke politiek zich er ook mee bemoeit, ontvouwt zich lang- 40 NextGen Aviation Gedeeld eigendom in zakenluchtvaart 30 Bell Helicopter V-280 Valor Tiltrotor vliegt voor het eerst zaam maar zeker een doemscenario. Zo vindt Kamerlid 31 AW109 Trekker EASA gecertifi ceerd Bruins (ChristenUnie) de herindeling van het luchtruim On the job 32 P2008JC MK II Met certifi catie op zak naar die in 2023 klaar moet zijn, erg belangrijk. Waarbij het 22 Merel Meulenbelt First Offi cer A320 met thuisbasis Milaan vliegopleider volgens hem tussen 2019 en 2021 duidelijk moet wor- 50 AVIC AG 600 Kunlong Grootse amfi bische vliegtuig van China den hoe die nieuwe indeling eruit komt te zien.