VILLAMEDIA MAGAZINE OVER JOURNALISTIEK OVER MAGAZINE VILLAMEDIA MAGAZINE OVER JOURNALISTIEK oktober 2018 oktober 2018 jaargang 10 8 nr. Wint de journalist het nog van de voorlichter? Interview Portfolio Jan Dirk van der Burg Persoonlijk verhaal De onwaarschijnlijke Prins Carnaval van de De vijfde reorganisatie terugkeer van Ton F. van Dijk fotografie voor Roos van Tongerloo 2018 FPU-Adv-205x270-2018_2_drukklaar.indd 1 25/09/2018 14:52 colofon 3 oktober 2018 Redactie Dolf Rogmans, hoofdredacteur Marjolein Slats, eindredacteur Linda Nab, redacteur Lars Pasveer, redacteur Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur Anneke de Bruin, vormgever rogmans Marc Willemsen, webontwikkelaar Sabien Froger, stagiair Postadres Postbus 75997, 1070 az Amsterdam Bezoekadres Johannes Vermeerstraat 22 1071 DR Amsterdam T 020-30 39 750 [email protected] villamedia.nl Ontwerp Jaap Biemans Aan nummer 8 werkten mee Marina Amaral, Sjoerd Arends, Theo Eigen koers Audenaerd, Frits Baarda, Marilyn Bartman, Marcel van den Bergh, Jan Dirk van der Burg, Sanne Delcroix, Jolan Douwes, Frits In dit nummer kijken we naar de verhouding tussen journalisten van Exter, Truus van Gog, Marc de Groot, Erwin van ’t Hof, Mark Koster, Raymond en perswoordvoerders. Dat levert onder meer de gebruikelijke Krul, Arjanne Laan, Hans Jaap Melissen, klachten op over woordvoerders die niet terugbellen en NOS, Frans Oremus, Willem Pekelder, Ernst-Jan Pfauth, Maaike Putman, Tsjitske journalisten die vooringenomen zijn. Maar, er is meer aan de Sluis, TRIK, Hans-Peter van Velthoven/ KRO-NCRV, Amanda Verdonk, Berend Vonk, hand. Vooral het stuk over de communicatie-afdeling van de Duco de Vries gemeente Utrecht (pagina 30) heeft mij aan het denken gezet. Samenwerking ANP/KIPPA en Hollandse Hoogte Daar werken 100 mensen aan het informeren van de inwoners Volgend nummer van Utrecht. Slechts 4 van hen staan de pers te woord. De rest Villamedia nr. 9 verschijnt over is op een andere manier bezig met communiceren met de vijf weken op vrijdag 9 november. Op donderdag 1 november gaat het blad inwoners van de Domstad. De afdeling heeft bijvoorbeeld een naar de drukker heuse newsroom ingericht met een hoofdredacteur van dienst. Advertenties Karen Bais Ze willen werken als de NOS. Zeggen ze zelf. Ik hoor de collega’s T 020-30 39 756 [email protected] bij de NOS al in de lach schieten. Abonnementen Utrecht is niet de enige gemeente die de NOS wil nadoen. Jaarabonnement € 155,00 Introductietarief € 99,00 Amsterdam heeft een slordige 315 voltijdbanen voor Studenten tot 27 jaar € 65,00 communicatie mensen, onder wie 58 perswoordvoerders Losse nrs € 12,95 inclusief porti Prijswijzigingen voorbehouden (gegevens 2015). En ook het CBS heeft een eigen redactie Opzeggingen (uitsluitend ingericht om de cijfers die de dienst verzamelt rechtstreeks naar schriftelijk) dienen acht weken voor afloop van de abonnementsperiode het publiek te brengen. in ons bezit te zijn Overheden slaan dus steeds vaker de journalistiek over. En daar Blad niet ontvangen NVJ leden: Ledenadministratie, waar ze de journalisten wel willen gebruiken, zetten ze er een Postbus 75997, 1070 az Amsterdam woordvoerder op. Je kunt de overheden geen half werk verwijten T 020-30 39 710 • F 020-66 24 901 [email protected] bij het indoctrineren, excuus, informeren van hun publiek. www.nvj.nl Abonnees: Abonnementenland, Wat kan en moet de journalistiek daar tegenover stellen? Heeft Postbus 20, 1910 aa Uitgeest het nog zin om lokale nieuwtjes te verspreiden als de gemeente T 0900-ABOLAND/0900-226 52 63 (€ 0,10 per minuut) • F 0251-31 04 05 dat veel beter kan? Hoe zorg je ervoor dat je niet compleet wordt www.aboland.nl/blad/villamedia ingepakt door een voorlichtingsapparaat dat veel groter is dan je Uitgever Uitgeverij Villamedia BV eigen redactie? Bank 66.68.29.292 • KvK 34323607 Het antwoord is: radicaal je eigen koers gaan varen. Zo ver [email protected] mogelijk wegblijven van wat de gemeente zelf beter kan. Druk Veldhuis Media Journalistiek zoals het ooit bedoeld is. Onderzoeken, blootleggen, Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten laten zien wat niet getoond mag worden. We mogen de te achterhalen. Meent u desalniettemin communicatie afdelingen dankbaar zijn dat zij de rest doen. rechten te kunnen doen gelden, dan kunt u zich bij ons melden. Dolf Rogmans 4 www.villamedia.nl inhoud DE MAAND DOSSIER PERS & VOORLICHTING 12 Ton F. van Dijk Hij was een ge- vreesd tv-journa- list. Toen werd hij ziek. Maar Van Dijk is terug als poli- tieke tegellichter. 8 ‘LINDA. moe? Absoluut niet!’ Na een jaar van bezinning is LINDA. weer hele- maal terug. Het magazine viert het 15-jarig bestaan. Wij spraken met hoofdredacteur Jildou van der Bijl. 18 Foto DNA Elk jaar weer naar 24 de 50plus beurs. Voorlichters, haal dat meel eens uit Marcel van den de mond Bergh vindt dat Wat ergert journalisten geen probleem: aan perswoordvoerders en ‘Mijn beelden omgekeerd? Is het denkbaar dat probeer ik altijd de twee beroepsgroepen over een kleine knipoog onderwerpen hetzelfde denken? mee te geven’. Het Grote Woordvoerders- en Journalistenonderzoek geeft binnenkort alle antwoorden. Marie- Louise Geenen licht een tipje van de sluier op: ‘Journalisten vinden dat woordvoerders te veel regie willen voeren over het nieuws’. 27 Willem Pekelder: ‘Autoriteiten zijn 11 Mediamaand bang voor ons’ 20 Nieuwe tijden: Drie data­­weten­ 30 Bij de gemeente Utrecht heeft schappers gaan de journalistiek de newsroom de regie automatiseren 34 Cijfers: ‘De journalistiek is niet zielig’ oktober 2018 5 DE MENSEN DE MENINGEN DE NVJ 38 75 Roos van Gerard Til Tongerloo De brand bij Ze werkt nu vijf Raamsdonk. jaar als journalist en heeft al vijf nare reorganisaties meegemaakt. Wat dat met je doet... 64 Lessen voor de pers Ruud Coolen van Brakel van het Instituut Verant- woord Medicijn- gebruik over de rol 66 die media moeten 79 De schepping spelen in het Programmamakers in actie Documentaire- vaccinatiedebat. Afgelopen maand stond in het maker Arjanne teken van acties tegen de extra Laan maakt een 62 bezuinigingen bij de publieke podcast-serie. Innovatie omroep. ‘Wij zijn een soort 46 Apple benadrukt poortwachters die niet afhanke- Portfolio veiligheid in lijk moeten zijn van commerciële Jan Dirk ‘Mojave’. inkomsten.’ van der Burg Boer wilde hij wor- den, net als zijn 82 vader. Toen schrij- Aan het woord vend journalist, Sander ‘t Sas: daarna fotograaf. ‘Blijf af van iets wat Nu is hij Fotograaf goed scoort.’ des Vaderlands. 74 Mag ik een fragment uit een online filmpje gebruiken? 76 Bronbescherming eindelijk in wet geregeld 81 NVJ Academy 81 NVJ Events 41 De coach: Jolan Douwes 58 Essay Ernst­Jan Pfauth: Voorbij de 83 Column Yvonne Berkeljon 42 Carrière landsgrenzen Dit katern verschijnt onder redactie van de NVJ 44 De Pegel met Prosper de Roos 70 Recensies: Luyendijks mediacabaret LEZER VAN VILLA MEDIA ? MAAK DAN GRATIS EEN PROFIEL AAN EN... ...MAAK GRATIS GEBRUIK VAN HET PRIKBORD ...VIND WERK VIA: VACATURES OPDRACHTEN CV DATABANK ...GEEF ARTIKELEN CADEAU AAN JE VOLGERS OP SOCIAL MEDIA ...LEES ALLE ARTIKELEN UIT VILLAMEDIA MAGAZINE TOT ZEVEN JAAR TERUG Kijk voor meer informatie op villamedia.nl/mijnprofiel oktober 2018 7 de maand / dossier / de mensen / de meningen / de nvj de maand ‘LINDA. moe? Absoluut niet!’ 8 Mediamaand 11 Interview: De onwaarschijnlijke terugkeer van Ton F. van Dijk 12 Foto DNA: Marcel van den Bergh fotografeert geruite blouses op de 50plus beurs 18 Nieuwe tijden: Moeten we vrezen voor het algoritme? 20 BEELD: MARCEL DEN VAN BERGH actueel 8 www.villamedia.nl ‘ LINDA. moe? Absoluut niet!’ NA EEN JAAR VAN BEZINNING IS LINDA. WEER HELEMAAL nieuwe mensen die daar verstand TERUG. HET MAGAZINE VIERT DEZE MAAND UITBUNDIG HET van hebben. Zo hebben we nu data- 15-JARIG BESTAAN. VILLAMEDIA SPRAK MET HOOFDREDACTEUR analisten in dienst; een YouTube- JILDOU VAN DER BIJL OVER HET GROTE SUCCES EN DE KEERZIJDE ERVAN. ‘TERUGKIJKEND KUN JE ZEGGEN: HET WAS redacteur; iemand die zich alleen ONVERMIJDELIJK DAT HET EEN KEER MIS GING.’ maar bezighoudt met Instagram. tekst LINDA NAB beeld MARC DE GROOT Allemaal functies die we een paar jaar geleden nog niet hadden.’ Dat maakt het werk leuker, vindt Van der Bijl. Maar – eerlijk is eerlijk – ook ingewikkelder. ‘We moeten veel harder werken om onze lezers via alle verschillende kanalen te berei- Het eerste jubileum dat ken. Dat we goede content kunnen LINDA. ooit vierde ging als volgt: de maken, wisten we al. Maar het gaat redactie maakte een dubbeldikke erom dat je die content ook op de editie ter ere van het 5-jarig bestaan juiste manier weet te publiceren en hoofdredacteur Jildou van der en distribueren. Daar worden we Bijl gaf een paar interviews. Deze steeds slimmer in. Ik kreeg gisteren maand viert LINDA. haar 15-jarig bijvoorbeeld nog nieuwe cijfers op bestaan. Daar komt aan te pas: twee cijfers, organogrammen en informa- mijn bureau waaruit bleek dat we dagen feest op het LINDA.festival , tie over jubileumfestiviteiten. het grootste magazine-merk zijn een stuk of 22 nieuwsbrieven, een op social media. Daar bereiken we contentplan waarin tot op de mi- Voilà. De transformatie van een tegenwoordig een miljoen mensen.’ nuut nauwkeurig staat beschreven tijdschrift naar een 360 graden merk wat waar gepubliceerd moet worden in de notendop. LINDA. won de af- Plateaujaar op social, LINDA.nieuws en LINDA. gelopen jaren zo’n beetje alle prijzen Maar groot succes heeft vaak een tv, spectaculaire lezersacties (‘Win die voorradig zijn. Het resultaat van keerzijde. Dat ondervond ook de een reis naar Kenia met 15 vriendin- ‘vijftien jaar keihard werken met leu- redactie van LINDA.. Begin 2017 nen!’) en, uiteraard, een jubileum- ke mensen, die de zin en durf heb- kondigde Van der Bijl samen met nummer. Interviews worden geco- ben om constant te vernieuwen en zakelijk directeur Mariëlle Arts een ordineerd door een PR-medewerker te verbeteren’, somt Van der Bijl op.