Nr 03-04/2015 Znad Chocieli 1 W numerze: ● Konferencja łowiecka ● Demografia w Polsce ● Plaże Bałtyku ● Maria Pawlikowska - Jasnorzewska ● Co nieco o wilku KWARTALNIK POMORZA ŚRODKOWEGO CENA 2,00 ZŁ NR 3-4 (75-76) BOBOLICE lipiec-grudzień 2015 R-3305110560 Archeologiczne „skarby” ziemi bobolickiej Wśród obiektów zabytkowych lecz wiele z nich - zwłaszcza na ob- dziedzictwo archeologiczne. Są to - archeologicznych - wyróżniają- szarach zalesionych - zachowało się tzw. metod nieinwazyjne, które nie cych się w krajobrazie kulturowym w dobrym stanie i można je łatwo wymagają ingerencji w strukturę za- Pomorza Zachodniego, w tym zie- rozpoznać. Współtworzą one krajo- bytkową stanowisk archeologicznych mi bobolickiej, można odnotować braz kulturowo-przyrodniczy tych i nie prowadzą do ich niepotrzebnego przede wszystkim pradziejowe gro- ziem. Drugą grupą obiektów cha- niszczenia. W latach 2014-2015 tere- dziska, osady oraz cmentarzyska. rakterystycznych dla tego regionu ny nadleśnictwa Bobolice i Polanów Zbiór ten uzupełniają znane, a tak- i czytelnych w pomorskim krajobra- zostały objęte badaniami w ramach że coraz liczniej rozpoznawane zie są grodziska, czyli pozostałości projektu naukowego „Nieinwazyjne zabytki militarne - pozostałości po dawnych grodów, głównie z okresu rozpoznanie potencjału zasobów konfliktach zbrojnych, do których wczesnego średniowiecza, których archeologicznych rejonu Bobolic, należy zaliczyć m.in. pozostałości stan zachowania, jak i forma, po- woj. zachodniopomorskie”, reali- fortyfikacji polowych, w tym wo- wodują, że zaliczamy je do lepiej zowanego w Instytucie Prahistorii jennych okopów. Na obszarze tym dostrzeganych przez społeczeństwo. Uniwersytetu im. Adama Mic- znajdują się zapewne tysiące nieroz- Współczesna archeologia, bada- kiewicza w Poznaniu przez poznanych obiektów zabytkowych, jąca odległą przeszłość, dysponuje interdyscyplinarny zespół, złożony w tym pojedynczych kurhanów oraz wieloma możliwościami jej poznawa- z naukowców z różnych ośrodków rozległych cmentarzysk kurhano- nia. W ich zakres wchodzi nie tylko w Polsce: Uniwersytetu Kardynała wych. Są one przyczyną wyjątkowości metoda wykopaliskowa - użycie przy- Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, archeologicznej tego obszaru. Tylko słowiowej łopaty, lecz coraz częściej Politechniki Warszawskiej, Uniwer- część z nich została do tej pory zloka- szereg innych, zaawansowanych tech- sytetu Warszawskiego, Muzeum lizowana, a już naprawdę niewielka nologicznie metod, pozwalających im. J. Dekerta w Gorzowie Wlkp. część zbadana przy pomocy badań ustalać fakty i zdarzenia z zamierz- oraz Muzeum w Koszalinie. archeologicznych. Z biegiem lat chłych czasów, a także rejestrować Specjaliści zastanawiali się, czy za wiele kurhanów uległo zniszczeniu, zabytki, określane współcześnie jako pomocą metod nieinwazyjnych będą Przykładowy numeryczny model grodziska wczesnośredniowiecz- Skupisko kurhanów w okolicach miejscowości Więcemierz nego - Górawino, st. 1. Opracowanie MGGP Aero / Rafał Zapłata Fot. M. Pawleta Ciąg dalszy na str. 3 2 Znad Chocieli Nr 03-04/2015 Konferencja „Łowiectwo, a rozwój regionalny” – Garbno 08 – 09.10.2015 r. owiectwo, to temat, na który Dlaczego Towarzystwo podjęło taka poznania i obejrzenia z bliska sokoła ostatnio mówi się dużo i wiele inicjatywę? Dlatego, że skupia ludzi, wędrownego, jastrzębi hiszpańskich, dyskutuje.Ł Dyskusje te przyjmują róż- którym na sercu leży dobro ojczy- płomykówki, puszczyków i najwięk- ne formy. Jedną z nich jest organizacja stej przyrody, a leśnikom i myśliwym szej polskiej sowy – puchacza. Na co konferencji, seminariów, narad i spo- w nim zrzeszonym - dobro łowiectwa. dzień ptaki służą przy ochronie lot- tkań dyskusyjnych. I właśnie taką formę Zorganizowana przez TEK nisk i wysypisk śmieci. Nadleśniczy przyjęło Towarzystwo Ekologicznio – w Bobolicach, przy współ- Jacek Todys przedstawił zrewitalizo- Kulturalne w Bobolicach, organizując udziale zaprzyjaźnionego Koła wane łąki śródleśne jako żerowiska ogólnopolską konferencję naukową Łowieckiego „Oręż” w Koszalinie dla zwierzyny oraz zakładane w ich pt. „Łowiectwo, a rozwój regionalny”. oraz Nadleśnictwa Bobolice i Nad- sąsiedztwie dzikie sady owocowe. Uczestnicy konferencji „Łowiectwo, a rozwój regionalny” fot. Ł. Opszyński leśnictwa Polanów Pokazał, na przykładzie młodnika konferencja odbyła bukowego, wpływ spałowania przez się w dniach 8 i 9 jeleniowate na decyzje hodowlane października 2015 i ochronne podejmowane przez nad- roku. Pierwszy leśnictwo. Przedstawił również do- dzień, to dzień refe- świadczenia nadleśnictwa dotyczące ratów i dyskusji, na- zabezpieczania upraw i młodników tomiast drugi dzień, przed zwierzyną. to wycieczka na te- Łowiectwo, podobnie, jak inne ren Nadleśnictwa gałęzie gospodarki, to złożoność Polanów, gdzie wielu tematów i zagadnień. Chcąc pierwszym punk- zrozumieć model polskiego ło- tem był pokaz pracy wiectwa, zasady, jakimi w ochronie ptaków drapieżnych przygotowany przez i gospodarowaniu zwierzyną kierują Macieja Tomysa, się myśliwi, należy spojrzeć na nie właściciela firmypod wieloma kątami. Dlatego też, „Sokolnictwo użyt- do wygłoszenia referatów w trakcie Sokolnik Maciej Tomys prezentuje puchacza kowe”. Oglądający konferencji zaproszono specjalistów fot. A. Malazdra mieli możliwość i znawców różnych dziedzin łowiectwa Nr 03-04/2015 Znad Chocieli 3 i myślistwa. Zagadnienia powiązania referaty opublikowane zostały się do samego sposobu szacowania łowiectwa z prawnymi uwarunko- w „Biuletynie nr. 8”. Biuletyn wy- szkód oraz do wysokości odszko- waniami ochrony przyrody omówił dany został wcześniej, tak, żeby dowania za stwierdzone szkody, przedstawiciel Generalnej Dyrekcji każdy uczestnik konferencji miał, podkreślając, że w wielu przypadkach Ochrony Środowiska w Warszawie, w trakcie jej trwania, przygotowa- odszkodowanie nie pokrywa strat rozwój populacji zwierzyny leśnej ne materiały. w zyskach z oczekiwanych plonów. (osobna wypowiedź dotyczyła wilka) Konferencja łowiecka nie Udział w konferencji wzięły również i jej wpływ na ochronę lasu omó- może odbyć się bez myśliwych osoby nie związane z jakąkolwiek wili leśnicy z nadleśnictw i RDLP i leśników. Zaproszeni zostali przed- organizacją, a zainteresowane te- w Szczecinku i Toruniu oraz na- stawiciele z ZO PZŁ w Koszalinie, matem konferencji. Szczególną rolę ukowcy z Katedry Łąkarstwa UAM przedstawiciele – głównie prezesi mieli zaproszeni dziennikarze, dy- w Poznaniu. Historię łowiectwa na i łowczowie z kół znajdujących się rektorzy i nauczyciele szkół. Na Pomorzu omówił przedstawiciel or- na terenie Nadleśnictwa Bobolice dziennikarzach w znacznym stopniu ganizacji pozarządowej, a o promocji i Polanów, z których to w konferen- spoczywa zadanie przedstawiania łowiectwa mówiła członek Zarządu cji uczestniczyli nadleśniczowie i ich społeczeństwu właściwego obra- Okręgowego PZŁ w Koszalinie. Nie zastępcy oraz osoby zajmujące się zu łowiectwa. Natomiast zadaniem zabrakło tematów związanych z bez- szacowaniem szkód w płodach rol- nauczycieli jest przekazywanie wie- pieczeństwem przy wykonywaniu nych. Obecni na naradzie naukowcy, dzy leśnej i łowieckiej młodemu polowania (KŁ „Oręż”) oraz zago- z różnych ośrodków naukowych, pokoleniu ze szkół podstawowych spodarowaniem i wykorzystaniem przedstawili wyniki badań nauko- i ponadpodstawowych. dziczyzny. Bardzo istotny temat szkód wych dotyczących hodowli i ochrony Zarząd Towarzystwa Ekologiczno łowieckich znalazł odbicie w refera- zwierzyny. Członkowie organizacji – Kulturalnego w Bobolicach pra- cie przedstawiciela ODR w Poznaniu pozarządowych byli bardzo aktywni gnie podziękować wszystkim, którzy oraz w wystąpieniu przedstawiciela i zabierali głos w każdym prezen- dołożyli swoją cegiełkę w organi- Urzędu Miasta i Gminy Bobolice. towanym temacie. Przedstawiciele zacji konferencji. Dzięki waszemu Szeroki zakres tematów referowa- władz samorządowych i organizacji zaangażowaniu merytorycznemu nych w trakcie konferencji był celowo rolnych mocnym głosem dysku- i materialnemu konferencja przebie- przygotowany, gdyż zaproszono towali na temat szacowania szkód gła według założonego scenariusza gości prezentujących różne zdania wyrządzanych przez zwierzynę łow- i spełniła zakładane cele. na temat łowiectwa. Wygłoszone ną w uprawach rolnych. Odnosili Janusz Koczkodaj dokończenie ze str. 1 na powierzchni fragmentów naczyń podstawie tzw. lotniczego skanowania w stanie poszerzyć wiedzę na te- ceramicznych czy dawnych narzędzi, laserowego (LiDAR) w oparciu o dane mat przeszłości rejonu nadleśnictwa rzadko kiedy kończą się sukcesem. ISOK (Informatyczny System Osłony Bobolice i Polanów. Skoncentrowano Projekt opierał się na zintegro- Kraju - http://www.isok.gov.pl). Potem się zwłaszcza na obszarach leśnych, wanym wykorzystaniu kilku metod. udali się w teren, gdzie przyjrzeli które podczas tradycyjnego rozpo- Najpierw naukowcy skorzystali z róż- się wytypowanym miejscom, które znania archeologicznego - badań norodnych zobrazowań lotniczych zdaniem archeologów mogły być re- powierzchniowych, polegających na i satelitarnych, w tym przede wszyst- liktami dawnej działalności człowieka. poszukiwaniu zabytków zalegających kim pomiarów wykonanych na Następnie przy wybranych obiektach zabytkowych wykonali badania geo- fizyczne, mające na celu rozpoznanie struktur, znajdujących się pod po- wierzchnią gruntu. Pozytywnym rezultatem przepro- wadzonych prac było rozpoznanie i zinwentaryzowanie szeregu no- wych stanowisk archeologicznych, znajdujących się głównie na tere- nach leśnych, ale również pozytywna weryfikacja wielu już nam znanych. Biorąc pod uwagę