Wiadomości Bocheńskie 

Wiadomości Bocheńskie 

wiosna 2008 WIADOMOŚCI BOCHEŃSKIE WB nr (76) WIADOMOŚCI BOCHEŃSKIE wiosna 2008 wiosna 2008 WIADOMOŚCI BOCHEŃSKIE Badacze symboliki tego wizerunku zastanawiali się co mają rema innymi tarczami wokół, w tym na górnej białego lwa, na oznaczać stylizowane kwiaty bądź rośliny spływające z dziobów drugiej czarnego orła na żółtym polu po prawej stronie wielkiej orła. W symbolice chrześcijańskiej ptakiem z gałązką oliwną tarczy, na trzeciej po lewej stronie głowę św. Jana Chrzciciela, jest przecież gołąb tj. drugi gołąb wysłany z arki Noego (Ks. który u was i u waszych przodków był od wielu lat w czci i po- Rodzaju 8, 10-11) To symbol pojednania i wiecznego pokoju. ważaniu. A w czwartej najniższej tarczy literę “W”, co oznacza Taka gałązka nie pasuje do dzioba orła, który jest przecież „kró- imię Wratislaw, tego który pierwszy zbudował miasto Presslaw lem ptaków i ptakiem królów”. Dokładniejsza analiza wykazała, i nadał mu imię Wratislavia. Wikipedia odnotowuje też, że na że nie jest to gałązka, ale zwykłe pęknięcie w woskowej struktu- oficjalnej stronie internetowej Wrocławia znajduje się informa- rze wrocławskiej pieczęci. cja, że w lewym, dolnym, czerwonym polu znajduje się głowa Dwugłowy orzeł był także znakiem Hanzy. Pojawił się na świętego Jana Ewangelisty o twarzy młodzieńca z lokami jakby fenigach Lubeki w 1329 r. potem na złotych lubeckich gulde- kobiecymi. Okazuje się więc, że jedni kojarzą ten wizerunek ze nach. W 1367 r. zjawił się na wspólnej pieczęci miast hanzea- święta Dorotą inni ze świętym Janem Ewangelistą. Warto prze- tyckich z napisem SIGNUM CIVITATUM MARITIMARUM. śledzić ten ciekawy spór. oraz na drzwiach kantoru w Antwerpii Już w połowie XIV wieku wizerunek (1569-1576). Wrocław należał do Związ- głowy św. Jana Ewangelisty znajdował się ku Miast Hanzeatyckich od około 1360 r. w polu ostrołuku nad wschodnim porta- – wystąpił w 1474 r. a w 1480 r. na skle- lem wrocławskiego ratusza., od 1491 r. na pieniu Wielkiej Sali wrocławskiego Ratu- godle wrocławskiego bractwa kurkowego, sza umieszczono wizerunek dwugłowego następnie (w XVIII w.) na piersi heraldycz- orła, co zdaniem wrocławskich historyków nego kura Bractwa z Zwingeru, a w 1497 miało poświadczać ponad 100-letnią przy- na wieczku pucharu cechu piekarzy. Jako należność Wrocławia do Hanzy. filigran istniał we Wrocławiu od 1512 r. Pierwszy herb Wrocławia z XIV wie- A więc przed przyjęciem pięciopolowego ku nie nawiązywał do opisanego wyżej herbu głowa tego Świętego funkcjonowała najstarszego godła Wrocławia, wyobrażo- trwale w symbolice Wrocławia. nego w pieczęci obywateli Wrocławia z lat W dyplomie herbowym cesarza rzym- 1261/1262. Ustanowił go cesarz Karol IV. skiego Ferdynanda I z 12 marca 1530 r. dwu- Dwa pola zajmowała głowa św. Jana Chrzci- krotnie wpisano głowę św. Jana Chrzciciela: ciela na misie, kolejne dwa pola - czeski lew w koro- Najstarsze godło w centralnym polu i czwartym polu heraldycznym nie. Herb ten znajduje się w sali herbowej zamku Lauf Wrocławia (zamiast głowy św. Jana Ewangelisty). Postaci świę- koło Norymbergi. tego nadano kobiece kształty. Zapewne ta pomyłka była przyczyną wystawienia drugiego aktu Karola V z 10 lipca * * * 1530 r. w którym w opisie tarczy herbowej wpisano prawdziwe informacje o głowie św. Jana Ewangelisty. Ten fragment do- W 1990 r. Rada Miasta Wrocławia podjęłą uchwałę o przy- kumentu wpisano jednak inną ręką niż cały dyplom i do tego wróceniu XVI-wiecznego pięciopolowego herbu Wrocławia w miejscu wyskrobanym. Testu wyskrobanego uczeni nie zna- nadanego miastu 12 marca 1530 roku przez króla Czech Fer- ją. Nie mają jednak wątpliwości, że w miejscu wyskrobanym dynanda I. Nie powrócono ani do opisanego wyżej najstarszego nie mógł być umieszczony ani św. Jan Chrzciciel ani św. Jan godła o tak pięknej i ciekawej historii, ani do herbu z XIV wie- Ewangelista, ponieważ w takim przypadku nie zachodziła by ku. Współczesny herb Wrocławia jest pięciopolowy. Za Wikipe- konieczność wymazania imienia świętego. K. Maleczyński dią podajemy, że „w prawym (kolejność heraldyczna odwróco- autor artykułu Herb miasta Wrocławia (Sobótka I 1948 s. 21) na) górnym rogu w czerwonym polu znajduje się ukoronowany powołując się na E. Roehla przypomniał, że w pracy Jakuba Lew Czeski symbol przynależności do dawnej Korony Króle- Bornitiusa z 1625 r. znalazł się przedruk dyplomu króla Fer- stwa Czeskiego, w lewym górnym rogu czarny Orzeł Śląski dynanda I z 12 marca 1530 r. w którym na wizerunku herbu (zgorzelec) w złotym polu z białą przepaską henrykowską na w czwartym polu heraldycznym wpisano „głowę św. Doroty”, piersi i skrzydłach zwieńczoną krzyżem. W prawym dolnym, a zatem w oryginale zapewne taki wizerunek się znajdował. złotym polu znajduje się duża litera W od łacińskiej nazwy Święta Dorota była razem ze św. Wacławem i św. Stanisławem miasta Wratislavia, w lewym dolnym, czerwonym polu pier- patronką XIV wiecznego kościoła miejskiego. Protestanci wotnie znajdowała się osadzona na odwróconej koronie głowa wrocławscy wyjednali sobie jednak przemianowanie w doku- świętego Jana Ewangelisty (patrona kaplicy na ratuszu) w nim- mencie cesarza św. Doroty na św. Jana Ewangelistę. Wywodzi bie, w dzisiejszej wersji jest to głowa świętej Doroty, patronki więc Maleczyński, że toczyła się walka zwolenników św. Do- niemieckich osadników W centrum tarczy mieści się srebrna roty (katolicy) ze zwolennikami św. Jana Ewangelisty (prote- misa z odciętą głową świętego Jana Chrzciciela, patrona katedry stanci) o miejską symbolikę. Być może pisarz przygotowujący wrocławskiej. Symbolika XVI-wiecznego herbu mocno odda- dokument dla cesarza był katolikiem, ale nie wiemy czy św. je złożoną historię miasta. 12 lutego (marca - przyp.red.) 1530 Dorotę wpisał świadomie czy nieświadomie. r. król czeski i węgierski, Ferdynand I Habsburg, nadał miastu Przeciwnicy tego poglądu powołują się na to, że w chwili drugi herb, co 10 lipca zostało jeszcze potwierdzone przywile- nadawania herbu w 1530 r. kościół św. Wacława, św. Stanisława jem herbowym przez cesarza Karola V Habsburga. Z przywile- i św. Doroty nie był kościołem miejskim lecz klasztornym. Na- ju herbowego: Nadajemy wam i waszym potomkom nowy herb leżał do augustianów eremitów i fundacji króla Czech Karola IV miejski, mianowicie tarczę z głową św. Jana Chrzciciela, z czte- (w 1351). W czasie Reformacji (po 1534 r. przyjęły go władze WB nr (76) WB nr (76) WIADOMOŚCI BOCHEŃSKIE wiosna 2008 wiosna 2008 WIADOMOŚCI BOCHEŃSKIE miejskie i zamieniły na magazyn, a wyposażenie wyprzedano. uczyniono, skoro imię św. Jana Chrzciciela znajduje się już Ewelina Mroczek W 1615 r. otrzymali go franciszkanie. Bornitius, który pracę w centralnym miejscu dyplomu. swoją napisał 10 lat później w 1625 r. musiał wiedzieć, że herb Jak więc widać rozważania i hipotezy historyków mogą w jego pracy jest niewłaściwy. Może więc świadomie dopisał różnić się od siebie. Nie zawsze najlepszym rozwiązaniem Wojenne losy braci Rajskich do symboliki miejskiej postać św. Doroty, a może kobiecą syl- jest rygorystyczny powrót do najstarszego wyobrażenia wid- wetkę św. Jana Ewangelisty wziął za św. Dorotę. niejącego na najstarszej znanej pieczęci miejskiej, a nawet Kampania wrześniowa 1939 r., Monte Cassino, Armia Krajowa Wydawało by się, że sprawy tej nie da się już w żaden racjo- do najstarszego godła danego miasta. Wrocław dobrze wy- nalny sposób rozwikłać. Niejaki Franz Nielander zauważył jed- brał i na tym nie stracił. W poprzednim numerze WB nasi czytelnicy mogli prze- się do niewoli sowieckiej. Sarn- nak, że w dyplomie z 12 marca 1530 r. na wydrapanym miejscu Od herbu miasta należy odróżnić jego logo, a więc znak mar- czytać artykuł St. Kobieli o bocheńskich rodzinach Jędry- ki to niewielka miejscowość wpisano rodzajnik „das”, który mógłby oznaczać i zastępować ketingowy, handlowy miasta, który nie może być utożsamiany chowskich i Dąbrowów, których synowie i wnuki – żołnierze w pobliżu Halicza, w Małopol- żeńskie „die”. A zatem w oryginalnym dyplomie z 12 marca z herbem funkcjonującym w sferze ideowych imponderabiliów. walczyli o wolną Polskę w dwóch światowych wojnach minio- sce Wschodniej (dziś Ukraina) 1530 r. mogła być postać kobiety, czyli św. Doroty. Na popar- Wrocław posiada takie właśnie logo od 1996 r .Autorem jego nego stulecia. Kontynuując wątek udziału Bochniaków w tych i obecność tam wskazuje, że cie tej tezy wskazał na znajdujący się w muzeum rzemiosła we jest pan Paweł Pawlak. historycznych i znaczących dla bytu narodowego wydarze- On, sam lub ze swoją jednost- Wrocławiu biust św. Doroty, na łaciński wiersz nauczyciela Stanisław Kobiela niach, chcemy tym razem opowiedzieć o rodzinie Rajskich. ką, zmierzał za Dniestr, zgodnie wrocławskiego gimnazjum Magdaleneum niejakiego Martina W Księdze Przynależności do Miasta Bochni zapisano, iż z rozkazem Naczelnego Wodza Radecka z 1567 w którym opisuje insygnia władzy miejskiej Bibliografia : przy ulicy Krzeczowskiej mieszkał „funkcjonariusz kolejowy” z dn. 13 września (przyp. aut.). i pisze w nim o głowie dziewczyny i inny wiersz Tobiasza Ko- Rościsław Żerelik, Najstarsze godło Wrocławia. O pieczęci Józef Rajski i jego żona Anna z domu Wojas oraz ich 9-cio- Od 4 października 1939 bera z 1593 r. o wrocławskiej „nimfie odrzańskiej”, a także na miejskiej z 1261/1262 roku i symolice dwugłowgo orła ro dzieci. Posiadali niewielkie gospodarstwo rolne. Z rodzeń- roku przebywał w obozie Rów- pracę Friedricha Lucae, w której autor pisze, że twierdza Wroc- M. Haisig w pracy Herb miasta Wrocławia – jego symbolika stwa 7-mioro ukończyło szkoły średnie; Stanisław ur. w 1907r. ne – Lwów. Z ciężkiego łagru

View Full Text

Details

  • File Type
    pdf
  • Upload Time
    -
  • Content Languages
    English
  • Upload User
    Anonymous/Not logged-in
  • File Pages
    27 Page
  • File Size
    -

Download

Channel Download Status
Express Download Enable

Copyright

We respect the copyrights and intellectual property rights of all users. All uploaded documents are either original works of the uploader or authorized works of the rightful owners.

  • Not to be reproduced or distributed without explicit permission.
  • Not used for commercial purposes outside of approved use cases.
  • Not used to infringe on the rights of the original creators.
  • If you believe any content infringes your copyright, please contact us immediately.

Support

For help with questions, suggestions, or problems, please contact us