JAZZ Trio's DESINGEL september oktober november 97 JAZZ Trio's * DESINGEL september oktober november 97 Trio's BassDrumBone Ray Anderson trombone / Mark Helias bas / Cerry Flemingway percussie woensdag 24 september 9 7 .2 0 uur Lacy. Bailey. Workman Trio Steve Lacy sax / Derek Bailey gitaar / Reggie Workman contra­ bas woensdag 1 oktober 9 7 .2 0 uur RadiciTrio Gianluigi Trovesi klarinetten / Giovanni Coscia accordeon Stefano Bertoli percussie woensdag 8 oktober 9 7 .2 0 uur inleiding door Sylvia Broeckaert. 19.15 uur. Foyer McPhee. Lazro. Rogers Trio Joe McPhee sax / Daunik Lazro sax/ Paul Rogers contrabas begin concert 20.00 uur donderdag 6 november 9 7 .2 0 uur pauze omstreeks 21.00 uur einde concert omstreeks 22.00 uur Crispell. Anderson . Drake Trio Marilyn Crispell piano / Fred Anderson sax / Flamid Drake per­ teksten programma Didier Wijnants cussie coördinatie deSingel donderdag 20 november 9 7 .2 0 uur druk programmaboekje Tegendruk THE ART OF THE TRIO Een maand of vijf geleden verscheen bij Warner Music de cd rietblazer Henry Threadgill, drummer Steve McCall en bassist The Art of the Trio, vol. 1' van pianist Brad Mehldau. De titel is Fred Hopkins. Het trio Air herinterpreteerde de jazzgeschiedenis misleidend want Mehldau is een relatieve nieuwkomer op de (met name de vroege jazz en haar precedenten) en introduceer­ scène; hij heeft zijn sporen vooral verdiend als sideman en The de een nieuwe soort democratie in hun samenspel: droog, fel en Art of the Trio, vol. V is pas zijn tweede eigen opname. Een vol subtiel drama. ambitieuze titel (door Mehldau ook wel licht ironisch geïnterpre­ Maar geen enkel trio is zo bepalend geweest voor de heden­ teerd) die tegelijk nogal goed de lading dekt: de plaat is een daagse jazz als dat van klarinettist Jimmy Giuffre. De nu zesen- fijne hommage aan het klassieke jazztrio. De formule: piano, zeventig-jarige Giuffre vond in de jaren vijftig zijn eigen vorm bas, drums. Het repertoire: een mélange van standards en eigen van free jazz uit: hij maakte composities met een heel open composities van traditionele snit. De bronnen: de trio's van Bill structuur, als het ware skeletten die geduldig wachten op klan­ Evans en Keith Jarrett, in mindere mate die van Bud Powell, Art ken en resonanties. Met pianist Paul Bley en bassist Steve Swal­ Tatum en Oscar Peterson. Het is inderdaad wat we begrijpen low vormde hij een onsterfelijk trio dat de wetten van het im­ onder de noemer The Art of the Trio', in essentie het product proviseren volledig herschreef. Het Giuffre-trio creëerde een ijle van het postbop-tijdperk: een klassieke mise-en-scène waarin sound die radicaal tegen de verborgen dogma's van de bebop- de pianist even de ster kan zijn, zonder de dwingende aanwe­ traditie inging. Geen wonder dat Giuffre, Bley en Swallow niet zigheid van een frontman. Daarmee is niet gezegd dat de for­ overal met open armen ontvangen werden. Een toonaangevend mule zich niet leent voor avontuurlijke jazzvormen. Nog met commentator als Boris Vian sneerde zelfs ongegeneerd: 'Deze een halve voet in het bop-tijdperk bedachten Herbie Nichols jazz, die bol staat van de bedoelingen, is even opwindend als (met onder anderen Art Blakey en Max Roach) en Thelonious een stel natte vaatdoeken". Monk binnen dit kader heel nieuwe en veeleisende vormen. In Vandaag wordt het pionierswerk van het drumloze trio van Giuf­ de jaren vijftig zou Cecil Taylor (met George Duvivier en Dennis fre beter gewaardeerd, ook al omdat experimenteren met de Charles) het klassieke trio als vertrekpunt nemen voor zijn her- formule van het trio tegenwoordig schering en inslag is. In zeke­ tekeningvan het jazzlandschap. re zin is de formule zelfs aan een nieuwe hausse toe: namen Maar in weerwil van Mehldau's claim is The Art of the Trio van­ zoals het Tiny Bell Trio (rond Dave Douglas), het Trio Clusone daag niet meer beperkt tot de kunst van de formule piano-bas- (rond Michael Moore), het Arcado String Trio (Mark Feldman, Mark drums. Sinds de jaren zestig worden gretig nieuwe formules uit­ Dresser en Ernst Reijseger) en BassDrumBone (rond Ray Ander­ getest. Trendsetters waren bijvoorbeeld Sonny Rollins (met son) spreken tot de verbeelding van een groeiend publiek. De 'Freedom Suite' met bassist Oscar Pettiford en drummer Max formule is handig en plezierig tegelijk. Met slechts drie muzi­ Roach) en Ornette Coleman (de Golden Circle-opnamen met kanten is het nog relatief makkelijk om de drukke agenda's van bassist David Izenzon en drummer Charles Moffett). In de jaren de jazzmusici enigszins te stroomlijnen, noodzakelijk in de nog zeventig was een van de belangrijkste nieuwe trio's dat van toenemende mondialisering van de jazz. Organisatoren kennen de voordelen van beperkte kosten voor transport en verblijf van Marilyn Crispell en Gerry Hemingway). Het concert is ook bij­ de betrokken muzikanten. En de muzikanten zelf halen hun zonder omwille van het weerzien met Derek Bailey, de radicale voordeel bij de muzikale intimiteit van de formule. Want het Brit die sinds zijn geregelde muzikale ontmoetingen met John spreekwoord zegt wel 'Two is company, three is a crowd’, maar Zorn opnieuw in de belangstelling staat. Een pionier van de he­ musici weten dat een trio een heel stimulerende context is voor dendaagse jazzgitaar. improvisatie: het samenspel vergt een grote persoonlijke inzet Het Radici Trio is een ietwat apart en tamelijk frivool gezelschap en het contact is intens maar tegelijk niet zo dwingend en be­ rond klarinettist Gianluigi Trovesi. Trovesi is een eclecticus die klemmend als in een duo. graag grasduint in de Italiaanse folklore. De accordeon van Gio­ In de reeks Trio's komen vijf interessante en ongewone trio's uit vanni Coscia speelt dan ook een belangrijke rol in zijn trio. de hedendaagse jazz aan bod. Sommige zijn al jaren gevestigde Met Joe McPhee, Daunik Lazro en Paul Rogers belanden we weer waarden, andere zijn nieuw en fris, nog andere zijn het resultaat in een volbloed improvisatiemilieu. McPhee maakte vorig sei­ van een kortstondige samenwerking. Het drietal BassDrumBone zoen grote indruk met zijn project 'Sweet Freedom! Now What?' bestaat al meer dan tien jaar. De naam slaat op de gebruikte met bassist Lisle Ellis en pianist Paul Plimley. De Franse altsaxo­ instrumenten: de bas van de flegmatieke Mark Helias, de drums fonist Daunik Lazro is een van zijn vaste partners in het spei der van meesterpercussionist Gerry Hemingway en de trombone van verrassingen. De kleurrijke McPhee is een multi-instrumentalist fantast Ray Anderson. Een ensemble zonder echte leider, al is die even goed thuis is op trompet, trombone, saxofoon als klari­ het toch vooral het geesteskind van de grillig gebekte Ander­ net. son. BassDrumBone maakt de beloften van de trioformule hele­ Als afsluiter van de reeks een trio met een saxofonist onder maal waar. De muzikanten zitten heel dicht op eikaars huid maar leiding van een pianiste. Marilyn Crispell speelde onder andere vinden in de open muzikale vormen voortdurend wel een ont­ in het Anthony Braxton Quartet waar ze haar decisief karakter snappingsroute. Samenspel dat soms bijna telepathische vormen en haar verbazingwekkende veerkracht demonstreerde, een aanneemt. krachtige wervelwind met een goed versluierde romantische kern. Het trio van Steve Lacy, Derek Bailey en Reggie Workman is Sinds het kwartet van Braxton ontbonden is, heeft ze de handen geen vaste combinatie. De Britse gitarist Derek Bailey en de vrij voor nieuwe eigen projecten. Eén van de belangrijkste daar­ Amerikaanse sopraansaxofonist Steve Lacy hebben mekaar le­ van is dit trio met de opvallende tenorsaxofonist Fred Anderson ren kennen in de Europese avantgarde van de jaren zestig. Bas­ en percussionist Hamid Drake. De cd 'Destiny' toont een over­ sist Reggie Workman is in een wat ander milieu opgegroeid. Hij vloed aan ideeën en interacties, een bijzonder spannend trio. speelde in het begin van de jaren zestig met John Coltrane. In de jaren zeventig ging hij resoluut zijn eigen gang om in de jaren tachtig en negentig aansluiting te vinden bij een jongere generatie Amerikaanse improvisatiekunstenaars (onder anderen B ASS D R UIVI BO IM E Ray Anderson trombone / Mark Helias bas / Gerry Hemingway percussie woensdag 24 september 9 7 .2 0 uur Ray Anderson Gerry Hemingway Geboren in 1952. Begon als achtjarige trombone te spelen, aan­ Meesterpercussionist geboren in 1955 in New Haven, een ha­ getrokken door de klank van het instrument op de Dixieland- venstad ten noorden van New York. Kwam daar in contact met platen van zijn vader. Na de middelbare school in Chicago zwierf Anthony Davis, Ray Anderson, George Lewis, Mark Helias en hij rond in Europa, nadien in San Francisco en Los Angeles. Als Mark Dresser. Studeerde (al dan niet officieel) compositie, Zuid- invloeden noemt hij Dizzy Gillespie, Louis Armstrong, Sonny Rol­ Indische Karnatac-muziek en West-Afrikaanse percussie. Werkt lins en Coleman Hawkins, eerder dan gelijk welke trombonist. sinds begin jaren tachtig aan een repertoire als solo-percussio- Behalve misschien die ene: Vic Dickenson, een man van de nist (deels gedocumenteerd op Acoustic Solo Works' en 'Electro­ dixielandtraditie. Anderson belandde in 1977 bij Anthony Brax­ acoustic Solo Works'). Ontmoette in Europa cellist Ernst Reijseger ton en richtte even later het trio Oahspe op (later hernoemd tot en gitarist Derek Bailey. Werd in 1983 lid van het Anthony Brax­ BassDrumBone). Succes met de funky groep Slickaphonics. Re­ ton kwartet, vanaf 1985 in de nu legendarische bezetting met cente projecten: The Alligatory Band, het trombonekwartet 'Sli- Marilyn Crispell en Mark Dresser. Richtte later een eigen kwintet deride' en het trio met Han Bennink en Christy Doran. Ray An­ op met Reijseger, Dresser, Wolter Wierbos en Michael Moore. derson is de antipode van de Nieuwe Deftigheid à la Steve Turre Maakte daarmee schitterende opnamen zoals The Marmalade en Delfeayo Marsalis.