MINISTERSTWO ŚRODOWISKA Zleceniodawca PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY Generalny Wykonawca Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000 Biuro Poszukiwań i Ochrony Wód Podziemnych "HYDROEKO" 02-676 Warszawa, ul. Postępu 7 OBJAŚNIENIA DO MAPY HYDROGEOLOGICZNEJ POLSKI w skali 1: 50 000 Arkusz CEKCYN (0204) Opracował: DYREKTOR NACZELNY Państwowego Instytutu Geologicznego ................................ mgr Krzysztof Muter upr. geol. Nr 051095 Redaktor arkusza: ................................ mgr Mirosław Lidzbarski upr. geol. Nr 051075 Państwowy Instytut Geologiczny Sfinansowano ze środków NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Praca wykonana na zamówienie Ministra Środowiska Copyright by PIG & MŚ, Warszawa 2002 SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE .............................................................................................................. 4 I.1. CHARAKTERYSTYKA TERENU ...................................................................... 6 I.2. ZAGOSPODAROWANIE TERENU .................................................................... 8 I.3. WYKORZYSTANIE WÓD PODZIEMNYCH .................................................... 8 II. KLIMAT, WODY POWIERZCHNIOWE ....................................................................... 9 III. BUDOWA GEOLOGICZNA ......................................................................................... 10 IV. WODY PODZIEMNE ..................................................................................................... 12 IV.1. UŻYTKOWE PIĘTRA WODONOŚNE. ......................................................... 12 IV.2. REGIONALIZACJA HYDROGEOLOGICZNA ............................................. 16 V. JAKOŚĆ WÓD PODZIEMNYCH ................................................................................ 22 VI. ZAGROŻENIE I OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH ............................................. 27 VII. WALORYZACJA WÓD PODZIEMNYCH ............................................................... 29 VIII. LITERATURA I WYKORZYSTANE MATERIAŁY ARCHIWALNE ................ 35 Spis rycin w części tekstowej Ryc. 1. Fizjograficzne położenie arkusza Cekcyn na tle budowy geologicznej Ryc. 2. Charakterystyka jezior Ryc. 3. Podstawowe wartości statystyczne wybranych składników chemicznych wód podziemnych w utworach czwartorzędowych Ryc. 4. Histogramy i diagramy częstości skumulowanej ważniejszych składników wód podziemnych w utworach czwartorzędowych Ryc. 5. Obszary chronione na terenie arkusza Cekcyn Ryc. 6. Waloryzacja głównego poziomu wodonośnego Ryc. 7. Parametry oceny waloryzacyjnej arkusza Cekcyn MhP Załączniki zamieszczone w części tekstowej Zał. 1. Mapa dokumentacyjna, mapa w skali 1:100 000 Zał. 2.1 Przekrój hydrogeologiczny I – I Zał. 2.2 Przekrój hydrogeologiczny II – II Zał. 2.3 Przekrój hydrogeologiczny III – III Zał. 2.4 Przekrój hydrogeologiczny IV – IV 2 Zał. 3. Głębokość występowania głównego poziomu wodonośnego, mapa w skali 1:100 000 Zał. 4. Miąższość i przewodność głównego poziomu wodonośnego, mapa w skali 1:100 000 Zał. 5. Wybrane warstwy informacyjne – skala 1:200 000 Tabele dołączone do części tekstowej Tabela 1a. Reprezentatywne otwory studzienne Tabela 1b Reprezentatywne studnie kopane Tabela 1d. Inne reprezentatywne punkty dokumentacyjne umieszczone na planszy głównej Tabela 2. Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Tabela 3a. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy – reprezentatywne otwory studzienne Tabela 3b. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy – reprezentatywne studnie kopane Tabela 3d. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy – inne reprezentatywne punkty dokumentacyjne Tabela 3e. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy – otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tabela 4. Obiekty uciążliwe dla wód podziemnych Tabela A. Otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tabela B. Inne punkty dokumentacyjne pominięte na planszy głównej Tabela C1. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych – materiały archiwalne – reprezentatywne otwory studzienne Tabela C4 Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych – materiały archiwalne – inne reprezentatywne punkty dokumentacyjne Tabela C5. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych – materiały archiwalne – otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tablica 1. Mapa hydrogeologiczna Polski – plansza główna (materiał archiwalny PIG) Tablica 2. Mapa dokumentacyjna (materiał archiwalny PIG) Wersja cyfrowa mapy w GIS (materiał archiwalny PIG w zapisie elektronicznym) Arkusz Cekcyn – Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50 000 (plik eksportowy MGE – mhp 0204 mpd) z podziałem na grupy warstw informacyjnych z dołączonym bankiem danych. 3 I. WPROWADZENIE Arkusz Cekcyn (204) [N-34-85-A Cekcyn – układu 1942] Mapy Hydrogeologiczej Polski w skali 1:50 000 został opracowany na zlecenie Państwowego Instytutu Geologicznego w latach 2001–2002 w Biurze Poszukiwań i Ochrony Wód Podziemnych „HYDROEKO” mgr Andrzej Rodzoch w Warszawie, zgodnie z Instrukcją opracowania i komputerowej edycji Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000 wydaną przez Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie (1999 r. z późniejszymi zmianami) (7). Organem finansującym był Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Arkusz graniczy z opracowanymi wcześniej arkuszami MHP Łąg (166), Tuchola (203) i Lubiewo (242) oraz z arkuszem Osie (205) opracowywanym w obecnej edycji Mapy. Interpretację warunków hydrogeologicznych oraz prezentację zagadnień dotyczących ochrony środowiska wykonano w oparciu o materiały zebrane w: Centralnym Banku Danych Hydrogeologicznych (17; obszar-3), w Wydziale Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy (19), w Urzędach Gmin: Cekcyn, Lniano, Lubiewo, Osie i Śliwice (18) oraz właściwych organach PKP (3) i nadleśnictwach. Wizję lokalną terenu przeprowadzono w lipcu 2001 roku. Wykonano pomiary zwierciadła wód podziemnych w studniach, zebrano informacje dotyczące wielkości poboru wody i jej jakości, pobrano próbki wody do badań laboratoryjnych. Szczególną uwagę zwrócono na stan zagrożenia środowiska wodnego z uwagi na występowanie aktualnych i potencjalnych ognisk zanieczyszczeń. Informacje o otworach z Banku Danych Hydrogeologicznych porównano z danymi zawartymi w dokumentacjach hydrogeologicznych, a ich lokalizację (studnie istniejące) zweryfikowano podczas wizji terenowej. Przeanalizowano następujące materiały dokumentacyjne : - wyniki 27 wierceń studziennych z Banku Hydro, Archiwum Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy oraz nowo zebranych; - wyniki 4 wierceń badawczych lub danych z materiałów Archiwum Wierceń CAG; - wyniki 9 nowo zebranych wierceń studziennych o niepełnych danych hydrogeologicznych; - ponadto, z uwagi na słaby stopień rozpoznania, uwzględniono zebrane informacje ustne dotyczące 17 otworów studziennych oraz tzw. studni „bitych” należących do użytkowników prywatnych i studni kopanych; 4 - wyniki 35 archiwalnych analiz chemicznych wód z otworów hydrogeologicznych. Informacje dotyczące otworów hydrogeologicznych i geologicznych zestawiono w Tabelach 1a, 1b, 1d, A, B. Wyniki archiwalnych analiz fizyko-chemicznych wód podziemnych zestawiono w Tabelach C1, C4, C5. Dla oceny jakości wód podziemnych z wytypowanych 10 otworów hydrogeologicznych oraz 1 studni kopanej pobrano próbki wód do analiz chemicznych. Analizy zostały wykonane przez Centralne Laboratorium Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. Wyniki przedstawiono w Tabeli 3a, 3b, 3d, 3e. Ponadto na terenie arkusza są zlokalizowane punkty stacjonarnych obserwacji zwierciadła wód podziemnych: w miejscowości Iwiec (IMGW - wyłączony) oraz w Wierzchach (PIG - sieć SOH [System Obserwacji Hydrogeologicznych] nr 183). W tym ostatnim obserwowana jest również jakość wód podziemnych. Zgromadzone materiały poddano krytycznej ocenie z punktu widzenia ich wiarygodności i przydatności do opracowania arkusza mapy. Obiekty stanowiące potencjalne zagrożenie dla wód podziemnych scharakteryzowano w Tabeli 4. Wszystkie wykorzystane otwory przedstawiono na mapie dokumentacyjnej w skali 1:50 000. Mapę tę w skali 1:100 000 załączono do tekstu (Zał. 1). Otwory uznane za reprezentatywne dla charakteryzowanego poziomu, interpretację warunków występowania użytkowego poziomu wodonośnego, jego charakterystykę ilościową i jakościową przedstawiono na planszy głównej oraz na załączonych do tekstu mapach głębokości występowania głównego użytkowego poziomu wodonośnego (Zał. 3), miąższości i przewodności (Zał. 4), a także na przekrojach hydrogeologicznych (Zał. 2.1 – 2.4). Mapa przedstawia stan rozpoznania na wrzesień 2001 roku. Na zakończenie dokonano oceny waloryzacyjnej głównego poziomu wodonośnego i przedstawiono ją na mapie w skali 1:100 000 (Ryc. 6). Informacje archiwalne dotyczące poszczególnych otworów uzupełniono opracowaniami regionalnymi dotyczącymi opisywanego obszaru, których spis zamieszczono w rozdziale VIII. Opracowanie komputerowe arkusza w systemie INTERGRAPH wykonał mgr Grzegorz Mordzonek. Kartowanie hydrogeologiczne przeprowadził mgr Andrzej Rodzoch, a statystyczne opracowanie wyników analiz chemicznych wód podziemnych mgr Anna Lepianko. 5 I.1. CHARAKTERYSTYKA TERENU Teren objęty granicami arkusza należy administracyjnie do województwa kujawsko – pomorskiego i obejmuje fragmenty gmin: Cekcyn, Lubiewo, Tuchola i Śliwice należące do powiatu Tuchola oraz Drzycim, Lniano i Osie należące do powiatu Świecie. Opisywany obszar, o powierzchni 306 km2, położony jest pomiędzy 18º00' – 18º15' długości geograficznej wschodniej oraz między 53º30' – 53º40'