Przemys³aw Grzybowski Opowieci spirytystyczne Ma³a historia spirytyzmu Katowice 1999 Korekta: Marzena Malajka Opracowanie typograficzne, graficzne, sk³ad i ³amanie: Mariusz Kulan i Jolanta Olejniczak Wykorzystane ilustracje archiwalne nieodp³atnie udostêpni³ orodek Francuskiego i Frankofoñskiego Zwi¹zku Spirytystycznego w Tours. Autor z góry dziêkuje za wszelkie g³osy krytyczne i uwagi dotycz¹ce niniejszej pu- blikacji. Przemys³aw Grzybowski Skrytka pocztowa 23 85-124 Bydgoszcz 39 ISBN 83-86757-37-X Copyright © by Przemys³aw Grzybowski 1999 Dom Wydawniczo-Ksiêgarski KOS s.c. ul. ciegiennego 62 40-113 Katowice tel./fax (032) 584-045, tel. (032) 598-461 w. 3 e-mail: [email protected] http://www.kos.com.pl Druk i oprawa: Zak³ady Wydawniczo-Poligraficzne Concordia, Ruda l¹ska Spis treci CZÊÆ PIERWSZA Ma³a historia zjawisk mediumicznych ..................................... 7 Duch z Hydesville .......................................................................................... 9 Badacze i eksperymenty ............................................................................... 17 Francja .......................................................................................................... 31 Stany Zjednoczone........................................................................................ 55 Ameryka £aciñska ........................................................................................ 67 Wielka Brytania ............................................................................................ 79 W³ochy........................................................................................................ 115 Austria i Niemcy ......................................................................................... 122 Rosja ........................................................................................................... 135 Czechy i S³owacja ...................................................................................... 147 Polska ......................................................................................................... 149 Skandynawia ............................................................................................... 184 Hiszpania i Portugalia................................................................................. 187 Azja............................................................................................................. 189 Obiecuj¹ce perspektywy ............................................................................. 193 CZÊÆ DRUGA ¯ywi wród umar³ych ............................................................ 197 Wspólne korzenie ....................................................................................... 199 Duch i cz³owiek .......................................................................................... 208 Kategorie Duchów ...................................................................................... 218 Prawo wszechwiata ................................................................................... 224 Rodzaje mediów ......................................................................................... 239 Miejsca nawiedzone ................................................................................... 249 Nie wywo³ujcie Duchów! ........................................................................... 268 W krêgu dogmatów .................................................................................... 278 Nieco filozofii ............................................................................................. 289 Po drugiej stronie ¿ycia .............................................................................. 305 Zwierciad³o duszy....................................................................................... 321 W duchowej klinice .................................................................................... 332 Dlaczego spirytyzm? .................................................................................. 372 DODATKI ............................................................................... 379 S³owniczek terminologiczny ...................................................................... 381 Wykaz symboli spirytystycznych ................................................................ 399 Wa¿niejsze orodki spirytystyczne ............................................................. 403 Warto przeczytaæ ........................................................................................ 407 Bibliografia i ród³a ilustracji ..................................................................... 421 Resumo ....................................................................................................... 424 Résumé ....................................................................................................... 425 Ilustracje ..................................................................................................... 427 CZÊÆ PIERWSZA Ma³a historia zjawisk mediumicznych Fakt, ¿e cz³owiek jest bytem duchowym w ciele materialnym, jest ustalony albo na- le¿a³oby go uwa¿aæ za ustalony. Tym samym odpada g³ówny zarzut przeciwko wie- rze w ¿ycie pomiertne, a zagadnienie staje siê spraw¹ dowodów i logiki tych¿e do- wodów. Cz³owiek posiada jeszcze inne zdolnoci poza tymi, które zwi¹zane s¹ z jego narz¹dami i znanymi zmys³ami; jego organizm fizyczny nie zdo³a ich wyjaniæ. Dziedzina badañ psychicznych, pe³na zagadnieñ wielce skomplikowanych, wymaga najpowa¿niejszej pracy badawczej tysiêcy umys³ów naukowych i pracy takiej do- czeka siê. Wyniki badañ w tej dziedzinie wp³yn¹ w szerokiej mierze na rozwój filozo- fii, religii, na charakter i przysz³oæ cz³owieka. Walter Franklin Prince Duch z Hydesville Duch z Hydesville o manifestacji istot ze wiata pozamaterialnego dochodzi³o we wszystkich czasach i miejscach. Jednak te, które bezporednio doprowadzi³y do naro- Ddzin spirytyzmu, mia³y miejsce dopiero w po³owie dziewiêtnastego stulecia. W amerykañskim Hydesville (stan Nowy Jork, 20 mil od Rochester) ¿y³ Charles B. Rosna gazeciarz, ojciec piêciorga dzieci. Pewnego dnia 1843 roku, wracaj¹c z pra- cy, zosta³ zatrzymany przez dwóch rabusiów, którzy za¿¹dali od niego piêciuset dola- rów. Gdy odmówi³, zabili go, a cia³o ukryli w piwnicy pobliskiego budynku. Jedenastego grudnia 1847 roku w domu tym ju¿ wtedy uwa¿anym za nawie- dzony zamieszka³a rodzina Johna i Margarety Foxów, maj¹cych siedmioro dzieci, z których najstarsza pi¹tka ¿y³a ju¿ we w³asnych gospodarstwach. W przygodê ze wiatem pozamaterialnym uwik³a³y siê ich trzy córki: pozostaj¹ce pod opiek¹ ro- dziców Margaretta (18381893) i Cathie (18411892) oraz zamê¿na ju¿ Leah (18181890). Najbardziej znana wersja tych wydarzeñ pochodzi z dzie³a Charlesa Richeta Traité de Métapsychique (Traktat metapsychiczny), którego autor podaje, ¿e w roku 1847 Cathie mia³a dwanacie lat, a Margaretta piêtnacie. Dane te jednak sprostowano na skutek listu pani Fox z roku 1868, w którym ustosunkowa³a siê do nie- których zagadnieñ podejmowanych przez badacza. W po³owie marca nastêpnego roku dziewczynki z p³aczem przybieg³y do poko- Dom rodziny Foxów, w którym mia³y miejsce ju doros³ych, przera¿one natarczywym stu- manifestacje Ducha Charlesa Rosny kaniem w ciany, meble i odg³osami kroków rozlegaj¹cymi siê w ich sypialni. Ojciec ze wiec¹ w d³oni obszed³ dom dooko³a, po- szukuj¹c przyczyny ha³asów, nic jednak nie znalaz³. Utulone do snu dziewczynki za- snê³y w sypialni rodziców, nie chc¹c wróciæ do siebie. Pukanie za powtórzy³o siê 9 Opowieci spirytystyczne nastêpnej nocy, a nawet za dnia. Pani Fox, wzburzona zjawiskiem, osiwia³a z ner- wów w ci¹gu tygodnia. S¹siedzi nie uspokoili jej, twierdz¹c, ¿e poprzedni w³aciciele domu (rodzina Michaela Weakmana, w sk³ad której wchodzi³a informuj¹ca o podob- nych zdarzeniach omioletnia dziewczynka) równie¿ skar¿yli siê na dziwne odg³o- sy i z tego powodu po dwóch latach wyprowadzili siê. Ostatecznie dziewczynki dosz³y do wniosku, ¿e pukanie nie jest niebezpieczne i przywyk³y do niezwyk³ych zdarzeñ. Jak to dzieci, bawi³y siê nawet tym wszystkim, nazywaj¹c wyimagi- nowanego sprawcê ha³asu Mr. Splitfoot, czyli Panem Kuterno- g¹. Cathie i Margaretta zorientowa³y siê w koñcu, ¿e zjawiska wystêpuj¹ tylko w ich obecnoci. Pónym wieczorem 30 marca przysz³o im nawet do g³owy porozumieæ siê z tym czym lub kim, kto nie dawa³ spokojnie spaæ, bo te¿ tego w³anie dnia Margaret Fox ha³asy trwa³y nieprzerwanie. S³ychaæ by³o stukanie do drzwi, w ciany, kroki we wszystkich pokojach i w spi¿arni. Najwyraniej dziewczêtom nie wystarczy³o jednak odwagi, bo do próby nawi¹zania kontaktu dosz³o dopiero naza- jutrz. W pi¹tek, 31 marca, rozgardiasz zacz¹³ siê jak zwykle o zmroku. Panie Ku- ternogo, niech pan zrobi to co ja. powiedzia³a Cathie, pstrykaj¹c palcami. Odpo- wiedzia³y jej g³one uderzenia w cianê. Do zabawy w³¹czy³a siê te¿ Margaretta, klaszcz¹c w d³onie i ciesz¹c siê, gdy Kuternoga jej odpowiada³. Zawo³ana do pokoju pani Fox kaza³a niewidzialnemu gociowi policzyæ do dziesiêciu i wtedy równie¿ rozleg³o siê dziesiêæ uderzeñ. Po chwili, pamiêtaj¹c opowiadania s¹siadów, poleci³a: Jeli jeste Duchem, zastukaj dwa razy. Odpowiedzi¹ by³y dwa zamówione dwiê- ki. W ten sposób, na bazie odpowiedniej liczby stukniêæ, Foxowie stworzyli co w ro- dzaju jêzyka, który pozwoli³ im na uzyskanie ciekawych informacji. Komunikacja by³a tak realistyczna, ¿e pocz¹tkowo Cathie s¹dzi³a nawet, ¿e kto robi im dowcip z okazji przypadaj¹cego niebawem prima aprilis. Okaza³o siê jednak, ¿e w ten niecodzienny sposób