Doliny Przez Narew Brzańskiej Kształtował Więc Lądolód Środkowovistuliański

Doliny Przez Narew Brzańskiej Kształtował Więc Lądolód Środkowovistuliański

Rzeka 10 fot. A. Bielonko 11 fot. W. Wołkow 12 Narwiański Park Narodowy. Najważniejsze fakty 13 Położenie i klimat Narwiański Park Narodowy jest położony na Nizinie Północnopodlaskiej, w Dolinie Górnej Narwi, przy południowo-zachodniej granicy geobotaniczne- go Działu Północnego. NPN leży w regionie klimatycznym Mazursko-Podlaskim. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi tu 7,0oC. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec (17,9 oC), a najchłodniejszym styczeń (-3,9oC). Średnia roczna suma opadów at- mosferycznych to 586 mm; ich maksimum przypada na okres letni. W ciągu roku odnotowuje się 75–80 dni przymrozkowych. Pokrywa śnieżna zalega 70–90 dni, w niektórych latach zanikając całkowicie dopiero w kwietniu. Dane administracyjne Powierzchnia (zaktualizowana) 6 805,02 ha Powierzchnia otuliny 1 7201,6 ha Narwiański Park Narodowy leży w województwie podlaskim, na terenie dwóch powiatów: białostockiego i wysokomazowieckiego oraz siedmiu gmin: Cho- roszcz, Kobylin Borzymy, Łapy, Sokoły, Suraż, Turośń Kościelna i Tykocin. 14 Dane przyrodnicze Przepływ średni roczny w Narwi (1951–2010): SSQ – 15,1, SSQZ – 20, SSQL – 10,8 [m3/s] Legenda Biebrza B zlewnia Narwi III rzędu Narwiański Park Narodowy 0 10 20 30 km I A Narew Ł O R rew Na Zb. Siemianówka N arew U Ś Narwiański Park Narodowy na tle zlewni Powierzchnia zlewni Narwi: Narwi (górnej części doliny) • do 355,2 km biegu rzeki (powyżej Suraża i południowej granicy Narwiań- skiego PN) – 3 376,5 km2 • do 302,2 km biegu rzeki (do przekroju wodowskazowego w Żółtkach po- niżej Narwiańskiego PN) – 4 302,3 km2 Dopływy. W granicach Narwiańskiego Parku Narodowego i w jego otulinie Narew ma siedem większych dopływów: • prawobrzeżne: Turośnianka, Czaplinianka (Niewodnica), Horodnianka, • lewobrzeżne: Liza, Szeroka Struga, Awissa, Kurówka. Typy mokradeł Na obszarze Narwiańskiego Parku Narodowego występują głównie torfowi- ska fluwiogeniczne (78% powierzchni mokradeł) zasilane przez rzeczne wody wezbraniowe. Niewielkie powierzchnie zajmują współcześnie torfowiska solige- niczne (6,3%), zależne od wód podziemnych; część z nich, występujących w bocznych basenach doliny, odznacza się mieszanym, fluwiogeniczno-solige- nicznym typem zasilania. W dolinie nie ma mokradeł ombrogenicznych. Niewielkie (<1 ha) ombrogenizujące się topogeniczne torfowisko przejściowe znajduje się jedynie przy wydmie w uroczysku Rynki. W środkowej części Parku Narodowego wzdłuż rzeki wąskim pasem rozciąga płat mułowiska (5,4%). Tere- ny wzdłuż krawędzi doliny, na przejściu między mokradłami i utworami wyso- czyznowymi zajmują podmokliska (9,8%). 15 mokradłafluwiogeniczno- soligeniczne mokradłafluwiogeniczne mokradłasoligeniczne Tzl/w G Tzl Tzt M Tzl Tw P rzeka rzeka rzeka [m] 0 1 2 3 12 3 4 567 8 Przekrój przez mokradła w Dolinie Narwi: 1 – piaski podłoża, 2 – utwory mineralne budujące wyniesienia śródtorfowe, tzw. grądziki, 3 – iły i pyły podściełające utwory organiczne, 4 – torfy drzewne, 5 – gytie, 6 – torfy, 7 – utwory torfowo-muło we i muły, 8 – zasilanie mokradeł w wodę, G – grądzik z glebami mineralnymi, M – mułowisko, P – podmokliska, Tw – torfowisko wynurzone, Tzl – torfowisko zalewane, Tzt – torfowisko zatopione Trzcinowiska 44,4 Szuwary mannowe i mozgowe 13,8 Olsy Szuwary typu łąk turzycowych Szuwary zastoisk długotrwale zalewanych Zarośla wierzbowe Łąki wilgotne Zapusty Łąki świeże Młaki i szuwary mszysto‐turzycowe Ziołorośla wiązówkowe Łęgi Bory sosnowe i mieszane Zbiorowiska synantropijne Wrzosowiska Szuwary właście inne Zb. namuliskowe i murawy zalewowe Ziołorośla pokrzywowe Murawy i traworośla napiaskowe Grądy i dąbrowy świetliste Murawy bliźniczkowe Ziołorośla kielisznikowe Łąki zmiennowilgotne 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 Udział w obszarze [%] Bogactwo przyrodnicze. Liczba: zespołów roślinnych – 66, a także 11 zbioro- wisk w randze zespołu i 8 typów zbiorowisk o charakterze inicjalnym, zastęp- czym lub kadłubowym, należących do 16 klas. Liczba gatunków: widłaków, skrzypów, paproci i roślin kwiatowych – 704, bezkręgowców – ok. 3 tysięcy, ryb – 25, płazów – 12, gadów – 3, ptaków lęgo- wych – 133, ssaków – 38. Typy ekosystemów: nieleśne – 86%, leśne – 10%, wodne 4%. 16 Główne typy roślinności. Największą powierzchnię zaj- mosa limosa, wodniczka Acrocephalus paludicola, mują trzcinowiska z klasy Phragmitetea (3 025 ha, czyli zielonka Porzana parva; ponad 44% obszaru) oraz szuwary mannowe i mozgowe pozostałe gatunki z „Dyrektywy Ptasiej”: batalion (941 ha, 14%), szuwary typu łąk turzycowych, zwłaszcza Philomachus pugnax, bielik Haliaetus albicilla, błot- z dominacją turzycy zaostrzonej Carex gracilis, szuwary niak łąkowy Circus pygargus, błotniak zbożowy zastoisk długotrwale zalewanych, głównie Caricetum ela- C. cyaneus, bocian biały Ciconia ciconia, bocian czar- tae, a także olsy i zarośla wierzbowe. ny C. nigra, dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leuco- Najważniejsze siedliskotwórcze gatunki roślin: trzci- tos, dzięcioł czarny Dryocopos martius, dzięcioł śred- na Phragmites australis, turzyce: sztywna Carex elata, tu- ni Dendrocopos medius, dzięcioł zielonosiwy Picus nikowa C. appropinquata, zaostrzona C. gracilis, manna canus, gąsiorek Lanius collurio, jarzębatka Sylvia ni- mielec Glyceria maxima, mozga trzcinowata Phalaris soria, kraska Coracias garrulus, lerka Lullula arborea, arundinacea, olcha Alnus glutinosa, wierzba szara Salix ci- orlik krzykliwy Aquila pomarina, ortolan Emberiza nerea. hortulana, puchacz Bubo bubo, rybitwa białowąsa Najważniejsze chronione i zagrożone gatunki roślin: Chlidonias hybridus, rybitwa rzeczna Sterna hirundo, czarcikęsik Kluka Succisella inflexa, gnidosz błotny Pedi- świergotek polny Anthus campestris, trzmielojad Per- cularis palustris, goryczka wąskolistna Gentiana pneumo- nis apivorus, uszatka błotna Asio flammeus, zimoro- nanthe, goździk pyszny Dianthus superbus, groszek błotny dek Alcedo atthis, żuraw Grus grus. Lathyrus palustris, grzybienie białe Nymphaea alba, jaskier wielki Ranunculus lingua, kosaciec syberyjski Iris sibirica, • Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk PLH 200002 kukułka krwista typowa Dactylorhiza incarnata ssp. incar- Narwiańskie Bagna – 6823,5 ha nata i żółtawa D. i. ssp. ochroleuca, mieczyk dachówkowaty przedmioty ochrony – typy siedlisk przyrodniczych: Gladiolus imbricatus, pięciornik skalny Potentilla rupe- 3150 starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki stris, wielosił błękitny Polemonium caeruleum. wodne ze zbiorowiskami z Nymphaeion, Potamion, Główne ekspansywne rodzime gatunki roślin: trzcina 3270 zalewane muliste brzegi rzek z roślinnością Phragmites australis, olcha Alnus glutinosa, wierzba szara Chenopodion rubri p.p. i Bidention p.p., 4030 Suche Salix cinerea, brzozy: brodawkowata Betula pendula i om- wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pholio-Callunion, szona B. pubescens, pokrzywa zwyczajna Urtica dioica, Calluno-Arctostaphylion), 6230 górskie i niżowe mu- trzcinnik piaskowy Calamagrostis epigejos, mozga trzcino- rawy bliźniczkowe (Nardion – płaty bogate flory- wata Phalaris arundinacea. stycznie), 6410 zmiennowilgotne łąki trzęślicowe Wybrane gatunki kluczowe (zwornikowe) zwierząt: (Molinion), 6430 ziołorośla górskie (Adenostylion al- skójkowate Unionidae, okoń Perca fluviatilis, szczupak liariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia se- Esox lucius, żaby Raninae, nornik północny Microtus oeco- pium), 7140 torfowiska przejściowe i trzęsawiska nomus, bóbr Castor fiber, łoś Alces alces. (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Carice- Główne inwazyjne gatunki obce: roślin – klon jesiono- tea), 7230 górskie i nizinne torfowiska zasadowe listny Acer negundo, kolczurka klapowana Echinocystis lo- o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk, 9170 bata; zwierząt – rak pręgowaty Orconectes limosus, karaś grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio- srebrzysty Carassius gibelio, norka amerykańska Neovison Carpinetum, Tilio-Carpinetum); gatunki zwierząt: vison. czerwończyk nieparek Lycaena dispar, strzępotek edypus Coenympha oedippus, trzepla zielona Ophio- RAMSAR. Narwiański Park Narodowy 29 X 2002 r. został gomphus cecilia, zalotka większa Leucorrhinia pecto- wpisany na listę Konwencji RAMSAR o obszarach wodno- ralis, minóg ukraiński Eudontomyzon mariae, boleń -błotnych. Aspius aspius, koza Cobitas taenina, piskorz Misgur- Ostoje Natura 2000. W 2004 r. obszar włączony do sieci nus fossilis, różanka Rhodeus amarus, kumak nizinny Natura 2000. Bombina bombina, traszka grzebieniasta Triturus cri- stata, bóbr europejski Castor fiber, wydra europejska • Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków PLB 200001 Ba- Lutra lutra; gienna Dolina Narwi – 23471 ha; pozostałe typy siedlisk przyrodniczych: 2330 wydmy przedmioty ochrony – gatunki ptaków: bączek Ixo- śródlądowe z murawami napiaskowymi (Corynepho- brychus minutus, bąk Botaurus stellaris, błotniak sta- rus, Agrostis), 6120 ciepłolubne murawy napiaskowe, wowy Circus aeruginosus, cyranka Anas querquedu- 6510 niżowe i górskie świeże łąki użytkowane eksten- la, derkacz Crex crex, dubelt Gallinago media, kro- sywnie (Arrhenatherion elatioris), 91E0 łęgi wierzbowe, piatka Porzana porzana, krwawodziób Tringa topolowe, olszowe i jesionowe, 91F0 łęgowe lasy dębo- totanus, kszyk Gallinago gallinago, podróżniczek wo-jesionowo-wiązowe, 91I0 ciepłolubne dąbrowy Luscina svecica, rybitwa białoskrzydła Chlidonias le- Quercetalia pubescentis-petraeae. ucopterus, rybitwa czarna Chlidonias niger, rycyk Li- 17 fot. M. Pruszyński fot. 18 1 Specyfika środowiska przyrodniczego i krajobrazu Narwiańskiego Parku Narodowego Piotr Banaszuk • Dan Wołkowycki Krajobraz Narwiańskiego Parku Narodowego zdecydowa- wilcze łyko (Daphne Mezereum),

View Full Text

Details

  • File Type
    pdf
  • Upload Time
    -
  • Content Languages
    English
  • Upload User
    Anonymous/Not logged-in
  • File Pages
    68 Page
  • File Size
    -

Download

Channel Download Status
Express Download Enable

Copyright

We respect the copyrights and intellectual property rights of all users. All uploaded documents are either original works of the uploader or authorized works of the rightful owners.

  • Not to be reproduced or distributed without explicit permission.
  • Not used for commercial purposes outside of approved use cases.
  • Not used to infringe on the rights of the original creators.
  • If you believe any content infringes your copyright, please contact us immediately.

Support

For help with questions, suggestions, or problems, please contact us