Zaù¹cznik nr 1 do uchwaùy nr XXVII/178/05 Rady Miejskiej w Nowym Wiœniczu PLAN ROZWOJU LOKALNEGO Gminy Nowy Wiœnicz Nowy Wiœnicz luty 2005 1. WPROWADZENIE Wymóg opracowania niniejszego Planu Rozwoju Lokalnego wynika z obowi¹zku przyjêtej procedury tworzenia dokumentów w kontekœcie wdra¿ania procesu absorbcji funduszy strukturalnych. Plan Rozwoju Lokalnego realizowany bêdzie w ramach jednego z dziaùañ Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego wspóùfinansowanego z dwóch funduszy strukturalnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz Europejskiego Funduszu Spoùecznego (EFS). Opracowany Plan ma odzwierciedlenie w poszczególnych dokumentach programowych: - Narodowym Planie Rozwoju NPR (okreœlaj¹cym strategiê spoùeczno-gospodarcz¹ Polski w pierwszych latach czùonkostwa w Unii Europejskiej. Celem NPR-u jest „rozwijanie konkurencyjnej gospodarki, opartej na wiedzy i przedsiêbiorczoœci, zdolnej do dùugofalowego, harmonijnego rozwoju, zapewniaj¹cej wzrost zatrudnienia oraz poprawê spójnoœci spoùecznej, ekonomicznej i przestrzennej z Unia Europejsk¹ na poziomie regionalnym i krajowym”); - Podstawach Wsparcia Wspólnoty – PWW (dokument przyjêty przez komisje Europejsk¹ w uzgodnieniu z rz¹dem polskim zawieraj¹cym strategiê i priorytety dziaùañ. PWW wdra¿ane s¹ przez programy operacyjne); - Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego – ZPORR (program ten rozwija cele NPR, okreœlaj¹c priorytety, kierunki i wysokoœã œrodków przeznaczonych na realizacjê polityki regionalnej pañstwa. Program ten przygotowany zostaù przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spoùecznej w œcisùej wspóùpracy z samorz¹dami wszystkich województw); - Uzupeùnieniem ZPORR (dokument wdra¿aj¹cy strategiê i priorytety programu, zawieraj¹cym informacje na temat dziaùañ realizowanych w ramach tego programu). Wedùug wytycznych MGPiPS realizacja Planu Rozwoju Lokalnego oparta powinna byã na dziaùaniu 3 (Rozwój lokalny) i ukierunkowana na „wspieranie oœrodków gospodarczych poprzez realizacjê projektów z zakresu infrastruktury technicznej, zwùaszcza poù¹czeñ transportowych pomiêdzy centrami regionalnymi, infrastruktury œrodowiskowej, lokalnej infrastruktury turystycznej, kulturowej i rekreacyjnej, edukacyjnej oraz ochrony zdrowia, tworzenia i rozwoju lokalnych mikroprzedsiêbiorstw, infrastruktury sùu¿¹cej dziaùalnoœci gospodarczej oraz rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich, poprzemysùowych i powojskowych”. Plan Rozwoju Lokalnego w przypadku Nowego Wiœnicza opracowany jest w odniesieniu do caùego programu ZPORR. Celem takiego dziaùania jest stworzenie kompleksowego dokumentu, który stanowiã ma wytyczne do realizacji zadañ finansowanych z funduszy – Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz Europejskiego Funduszu Spoùecznego (EFS). Plan Rozwoju Lokalnego jest DOKUMENTEM OTWARTYM, którego celem jest zapewnienie koncentracji i efektywnoœã wykorzystania œrodków na strategiczne dziaùania samorz¹dów. Informacje zawarte w Planie prezentuj¹ aktualn¹ sytuacjê spoùeczno- gospodarcz¹ Nowego Wiœnicza oraz ukazuj¹ kierunki rozwoju miasta w kontekœcie absorpcji œrodków z funduszy unijnych. Odniesienie realizacji przyszùych zadañ do celów „Strategii Rozwoju Gminy Nowy Wiœnicz” umo¿liwia porównanie spójnoœci podejmowanych dziaùañ w szerokim czasookresie. Natomiast powi¹zanie projektów z innymi dziaùaniami realizowanymi na terenie gminy wskazuje na zintegrowane cele realizacji planu rozwoju gminy. Przyjête wskaêniki osi¹gniêã PRL odnosz¹ siê do dziaùañ realizowanych w ramach przyjêtych i przyszùych zadañ wynikaj¹cych z programu operacyjnego. Natomiast przyjête systemy wdra¿ania i monitorowania maj¹ na celu wùaœciwe wdra¿anie niniejszego dokumentu. Niezmiernie wa¿n¹ czêœci¹ Planu jest system finansowania zadañ w przyjêtych okresach programowania Unii Europejskiej tj. lata 2004-2006 oraz 2007-2013. Opracowany schemat êródeù finansowania zadañ obejmuje tylko okres pierwszy, gdy¿ nie jest znana alokacja œrodków w przyszùym programowaniu. Procentowy udziaù poszczególnych êródeù finansowania zadañ jest szacunkowy, gdy¿ ka¿de finansowanie przyznawane jest do okreœlonych maksymalnych wartoœci np. do 75% dofinansowania. Otwarty charakter dokumentu umo¿liwia wprowadzanie korekt przyjêtego Planu wynikaj¹cych z procesu transformacji spoùeczno-gospodarczych oraz zmian hierarchii priorytetów przyjêtych przez Wùadze Gminy. 2. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Obszarem realizacji poni¿szego Planu Rozwoju Lokalnego jest caùy teren le¿¹cy w granicach administracyjnych gminy Nowy Wiœnicz. Realizacjê planu rozùo¿ono na dwa okresy programowania. Pierwszy trwaj¹cy od 2005 do 2006 roku, drugi obejmuje lata 2007 - 2009 3. Aktualna sytuacja spoùeczno – gospodarcza Gminy Nowy Wiœnicz 3.1 Charakterystyka Gminy Nowy Wiœnicz 3.1 Poùo¿enie, powierzchnia, ludnoœã Gmina Nowy Wiœnicz poùo¿ona jest na progu Pogórza Karpackiego, w odlegùoœci ok. 7km od Bochni, przy trasie prowadz¹cej do Limanowej. W jej skùad wchodzi 12 soùectw. Zajmuje obszar 82,5km2 , (tj. 13,1% obszaru powiatu bocheñskiego) w tym 65% stanowi¹ u¿ytki rolne, a 25% lasy. Caùa gmina le¿y w strefie chronionego krajobrazu powoùanego rozporz¹dzeniem Nr 27/97 wojewody Tarnowskiego z dnia 12 maja 1997r o utworzeniu Wiœnicko Lipnickiego Parku Krajobrazowego. W granicach parku znajduj¹ siê dwa najcenniejsze kompleksy leœne: Bukowiec i Kopaliny, które kryj¹ w sobie liczne osobliwoœci natury , miêdzy innymi olbrzymi gùaz skalny „Kamieñ Grzyb”, szeroko wykorzystywany krajoznawczo, turystycznie i dydaktycznie. Dodatkowo funkcje ochronne speùniaj¹ dwa istniej¹ce pomniki przyrody. Jeden z nich obejmuje starodrzew i fragmenty naturalnych lasów gr¹dowych w otoczeniu zamku, drugi – starodrzew przy zabytkowym koœciele œw. Wojciecha w Starym Wiœniczu. Gmina Nowy Wiœnicz to gmina miejsko wiejska, o rozwijaj¹cej siê turystyce. Centrum ¿ycia spoùecznego, kulturalnego oraz siedzib¹ wùadz samorz¹dowych jest miasto Nowy Wiœnicz, który uzyskaùo prawa miejskie w 1616r., utraciùo w 1934 i odzyskaùo je ponownie w 1994. Jego ukùad urbanistyczny ma charakter typowo miejski, z gêst¹, ciasn¹ zabudow¹ i centralnie umieszczonym rynkiem. Nowy Wiœnicz posiada bardzo korzystne poùo¿enie wzglêdem aglomeracji krakowskiej i tarnowskiej. Zarówno od Krakowa jak i od Tarnowa dzieli go 47km. W sezonie letnim gmina notuje siê zwiêkszony napùyw turystów. Obiektem, który cieszy siê du¿ym zainteresowaniem wœród odwiedzaj¹cych jest wczesnobarokowy Zamek Lubomirskich. Wedùug stanu na dzieñ 31 grudnia 2004r. liczba mieszkañców gminy Nowy Wiœnicz wynosi 12 704 osób, a gêstoœã zaludnienia 1,55 osoby na 1km2. Najwiêcej osób zamieszkuje teren miasta Nowy Wiœnicz – 2571 mieszkañców. Liczbê mieszkañców w mieœcie i poszczególnych soùectwach przedstawia tabela poni¿ej. Wynika z niej, ¿e 62% mieszkañców gminy (7937 osób) zamieszkuje teren czterech miejscowoœci: Nowego Wiœnicza, Królówki, Starego Wiœnicza i Kobyla, co stanowiùo podstawê prac nad ksztaùtem lokalnej sieci szkóù. Tabela nr1. Gêstoœã zaludnienia w Gminie Nowy Wiœnicz Lp. Miejscowoœã Liczba mieszkañców Powierzchnia Gêstoœã 1 Chronów 460 718 0,64 2 Kobyle 1 264 838 1,50 3 Kopaliny 514 430 1,20 4 Królówka 2 074 1708 1,21 5 Leksandrowa 718 411 1,75 6 £omna 468 442 1,05 7 Maùy Wiœnicz 474 325 1,46 8 Muchówka 994 874 1,14 9 Nowy Wiœnicz 2 571 505 5,09 10 Olchawa 581 423 1,37 11 Poùom Du¿y 558 465 1,2 12 Stary Wiœnicz 2 028 1081 1,88 RAZEM 12 704 8220ha 1,55 3.2 Úrodowisko przyrodnicze 3.3 Turystyka Gùównymi miejscami, w których skupia siê ¿ycie kulturalne oraz najczêœciej zwiedzanymi przez turystów s¹ : wiœnicki zamek Kmitów i Lubomirskich , „Koryznówka” – Muzeum Pami¹tek po Janie Matejce, Muzeum Biograficzne Stanisùawa Klimowskiego, Muzeum Ziemi Wiœnickiej, piwnice odrestaurowanego XVII wiecznego Ratusza, zabytkowy XVII wieczny Koœcióù parafialny w Nowym Wiœniczu wraz z plebani¹ i dzwonnic¹, a obok niego pomnik Jana Pawaùa II i pomnik Matki Koœcioùa, pierwszy w Polsce pomnik Jana Matejki oraz pomniki : Stanisùawa Lubomirskiego, Prof.. Stanisùawa Fischera, Juliusza Kossaka, Chrystusa Króla oraz Pomnik Pamiêci na wzgórzu zamkowym.Ponadto istnieje dobrze rozwiniêta baza noclegowa, szlaki turystyczne, stadion sportowy, basen k¹pielowy oraz szkoùa z wieloletni¹ tradycj¹ Pañstwowe Liceum Sztuk Plastycznych . NAJCIEKAWSZE ZABYTKI I ATRAKCJE GMINY : - Zamek Kmitów i Lubomirskich w Starym Wiœniczu - „Koryznówka ” – Muzeum Pami¹tek po Janie Matejce - Muzeum Ziemi Wiœnickiej – przy drodze do zamku - Muzeum Biograficzne Stanisùawa Klimowskiego – przy drodze do zamku - Ratusz z XVII w. - w którego piwnicach urz¹dzono Galeriê „FAKT” - Koœcióù parafialny w Nowym Wiœniczu z XVII w. wraz z plebani¹ - i dzwonnic¹ - Koœcióù parafialny w Starym Wiœniczu z XVI w. ze spi¿owym dzwonem - Koœcióù parafialny w Królówce z barokowymi oùtarzami i gotycko-renesansow¹ chrzcielnic¹ - Drewniany koœcióùek w Chronowie z XVII w. , którego wnêtrze pokryte jest oryginalnie zachowan¹ polichromi¹ - Kapliczka Úw. Jana Nepomucena przy drodze do zamku - Zespóù klasztorny przy obecnym Zakùadzie Karnym w Leksandrowej w 1788 r. zamieniony przez Austriaków na wiêzienie - pierwszy w Polsce pomnik Jana Matejki – odsùoniêty w 1993 roku - pomnik Stanisùawa Lubomirskiego – wzniesiony w 1995 roku - pomnik Papie¿a Jana Pawùa II – replika pomnika ze Szczecina wzniesiony w 1995 roku - pomnik Profesora Stanisùawa Fischera przy Pañstwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Nowym Wiœniczu - pomnik Pamiêci na wzgórzu zamkowym - pomni Chrystusa Króla na placu przy koœciele parafialnym - pomnik Matki Boskiej przy koœciele parafialnym - pomnik