RADA MIEJSKA W OLKUSZU STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY OLKUSZ UWARUNKOWANIA WRAZ Z DIAGNOZ Ą Zał ącznik Nr 1 do Uchwały Nr XL/450/2009 Rady Miejskiej w Olkuszu z dnia 15 grudnia 2009 r. WYKONAWCA OPRACOWANIA: INSTYTUT GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ I KOMUNALNEJ ODDZIAŁ W KRAKOWIE OPRACOWANIE SPORZ ĄDZONO PRZY WSPÓŁUDZIALE BRYTYJSKIEGO FUNDUSZU KNOW-HOW W RAMACH REALIZACJI PROJEKTU PILOTA śOWEGO OLKUSZA KRAKÓW, 1995/96 AKTUALIZACJ Ę „UWARUNKOWA Ń WRAZ Z DIAGNOZ Ą” DOKONAŁO MGGP S.A. TARNÓW TARNÓW, 2006, 2008, 2009 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY OLKUSZ Zał ącznik nr 1 do Uchwały Nr XL/450/2009 Rady Miejskiej w Olkuszu z dnia 15 grudnia 2009 r. UWARUNKOWANIA WRAZ Z DIAGNOZ Ą Koordynator Programu Pilota Ŝowego Olkusz: Prof. dr hab. Arch. Zygmunt Ziobrowski Zespół autorski: Główny projektant: dr in Ŝ. arch. Barbara Zastawniak uprawnienia do projektowania w planowaniu przestrzennym nr 156/88 Zagadnienia funkcjonalno-przestrzenne: dr in Ŝ. arch. Barbara Zastawniak mgr in Ŝ. arch. Ewa Arvay-Podhala ńska mgr in Ŝ. Gra Ŝyna Korzeniak Zagadnienia środowiska przyrodniczego: mgr Stanisław Chmielowiec mgr in Ŝ. Gra Ŝyna Korzeniak mgr Krystyna Pawłowska Zagadnienia środowiska kulturowego: mgr in Ŝ. arch. Ewa Arvay-Podhala ńska Komunikacja: mgr in Ŝ. Ewa Goras mgr in Ŝ. Piotr Cyganik Gospodarka wodno-ściekowa: mgr Krystyna Pawłowska Elektroenergetyka, zaopatrzenie w gaz, ciepłownictwo, telekomunikacja, gospodarka odpadami: mgr in Ŝ. El Ŝbieta Okraska współpraca: mgr Antoni Matuszko KRAKÓW, 1995/96 Aktualizacj ę „Uwarunkowa ń wraz z diagnoz ą” dokonał zespół projektowy zmiany Studium MGGP S.A. Biuro Planowania Przestrzennego mgr in Ŝ. arch. Małgorzata Przybysz-Ławnicka KT-252 (nr. uprawnie ń 1644) mgr Artur Oleszkowicz mgr Maria Mierzwa mgr in Ŝ. Dariusz Basta mgr in Ŝ. arch. Krzysztof Bielaszka mgr in Ŝ. arch. Anna Ja śkiewicz - Mróz mgr in Ŝ. arch. Tomasz Oberc mgr Dariusz Brzezi ński mgr Karolina Fastnacht techn. ekon. Bo Ŝena Szwed TARNÓW, listopad 2006, 2008 1 SPIS TRE ŚCI I. DIAGNOZA STANU ISTNIEJ ĄCEGO ....................................................................... 5 WST ĘP ............................................................................................................................... 5 1. POŁO śENIE W REGIONIE I S ĄSIEDZTWO .............................................................. 7 1.1. Miasto i gmina Olkusz na tle powiatu olkuskiego i województwa małopolskiego ............................................................................................................................... 7 1.2. Zewn ętrzne powi ązania funkcjonalno – przestrzenne miasta i gminy Olkusz ..... 8 1.2.1. Powi ązania wynikaj ące ze środowiska przyrodniczego ......................................... 8 1.2.2. Powi ązania z o środkami o okre ślonych funkcjach ................................................ 9 1.2.3. Powi ązania komunikacyjne .................................................................................. 10 1.2.4. Powi ązania infrastrukturalne ................................................................................ 11 2. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE ............................................................................ 12 2.1. Charakterystyka środowiska przyrodniczego ...................................................... 12 2.1.1. Rze źba .................................................................................................................. 12 2.1.2. Budowa geologiczna ............................................................................................ 17 2.1.3. Surowce mineralne ............................................................................................... 19 2.1.4. Warunki hydrogeologiczne i wody podziemne .................................................... 21 2.1.5. Wody powierzchniowe ......................................................................................... 25 2.1.6. Klimat ................................................................................................................... 26 2.1.7. Gleby .................................................................................................................... 28 2.1.8. Szata ro ślinna ....................................................................................................... 29 2.1.9. Fauna .................................................................................................................... 31 2.2. Podstawowe zagro Ŝenia ......................................................................................... 32 2.2.1. Zmiany stosunków wodnych ................................................................................ 32 2.2.2. Zanieczyszczenie wód .......................................................................................... 35 2.2.3. Zanieczyszczenie powietrza ................................................................................. 39 2.2.4. Zanieczyszczenie gleb .......................................................................................... 44 2.3. Przekształcenia środowiska wywołane przez górnictwo ..................................... 48 2.4. Obszary i obiekty prawnie chronione .................................................................... 49 3. ZASOBY ŚRODOWISKA KULTUROWEGO I KRAJOBRAZU ................................ 61 3.1. Rozwój osadnictwa wiejskiego .............................................................................. 61 3.2. Rozwój miasta Olkusza .......................................................................................... 64 3.3. Układ przestrzenny i zabudowa miasta ................................................................. 67 3.4. Układy przestrzenne wsi ........................................................................................ 69 3.5. Tradycyjna i współczesna zabudowa wsi ............................................................. 70 3.6. Obiekty i zespoły zabytkowe .................................................................................. 74 3.7. Krajobraz kulturowy ............................................................................................... 76 3.8. Istniej ące i postulowane formy ochrony ............................................................... 80 3.9. Warto ści kulturowe i krajobrazowe miasta i gminy Olkusz ................................. 98 4. STOSUNKI LUDNO ŚCIOWE ................................................................................. 102 4.1. Ludno ść ................................................................................................................. 102 4.2. Sytuacja na rynku pracy ....................................................................................... 107 5.1. Mieszkalnictwo ...................................................................................................... 110 5.1.2. Zasoby mieszkaniowe ........................................................................................ 110 5.1.2. Warunki mieszkaniowe ...................................................................................... 111 5.2. Urz ądzenia obsługi mieszka ńców ....................................................................... 114 5.2.1. Oświata i wychowanie ....................................................................................... 114 5.2.2. Zdrowie i opieka społeczna ................................................................................ 121 5.2.3. Kultura ................................................................................................................ 123 5.2.4. Handel, rzemiosło, gastronomia, hotelarstwo .................................................... 124 2 5.2.5. Łączno ść ............................................................................................................. 126 5.2.6. Administracja, organizacje ................................................................................. 127 5.2.7. Obiekty kultu religijnego i wyznaniowe ............................................................ 128 5.2.8. Zagro Ŝenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia .............................................. 128 6. FUNKCJE STANOWI ĄCE PODSTAWY GOSPODARCZE GMINY ....................... 132 6.1. Działalno ść gospodarcza – przemysł .................................................................. 132 6.2. Rolnictwo .............................................................................................................. 137 6.2.1. Przestrze ń rolnicza ............................................................................................. 137 6.2.2. Struktura u Ŝytkowania gruntów w gminie Olkusz ............................................. 140 6.2.3. Struktura agrarna gospodarstw rolnych .............................................................. 143 6.3. Le śnictwo .............................................................................................................. 145 6.4. Funkcja turystyczno-wypoczynkowa i sportowa ................................................ 148 7. KOMUNIKACJA ..................................................................................................... 152 7.1. Komunikacja kolejowa ......................................................................................... 152 7.2. Komunikacja drogowa .......................................................................................... 152 8. GOSPODARKA KOMUNALNA I INFRASTRUKTURA TECHNICZNA .................. 159 8.1. Urz ądzenia i