ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (ΠΡΩΗΝ ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΤΟΥ ΠΡΩΗΝ ΤΕΙ ∆ΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ ) ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η πορεία του οµίλου Attica στην περίοδο της ελληνικής κρίσης .» ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΦΟΙΤΗΤΡΙΩΝ : ∆ΙΠΛΑΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ του ΤΡΥΦΩΝ ΑΜ : 16362 ΓΚΙΩΝΗ ΕΛΕΝΗ του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΜ : 16363 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ : ∆ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΤΟΒΑΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ 2019 Η έγκριση της πτυχιακής εργασίας από το Τµήµα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων /Μεσολογγίου του ΤΕΙ ∆υτικής Ελλάδας δεν υποδηλώνει απαραιτήτως και αποδοχή των απόψεων του συγγραφέα εκ µέρους του Τµήµατος . ii ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρούσα πτυχιακή εργασία εκπονήθηκε από τις φοιτήτριες ∆ίπλαρου Σταυρούλα και Γκιώνη Ελένη . Θα θέλαµε να εκφράσουµε τις θερµές µας ευχαριστίες σε όλους όσους συνέβαλαν στο να ολοκληρώσουµε την παρούσα πτυχιακή εργασία , χωρίς την βοήθεια των οποίων δεν θα µπορούσαµε να προβούµε στην επιτυχή ολοκλήρωσή της . Επίσης επιθυµούµε να ευχαριστήσουµε τον επιβλέποντα καθηγητή µας κ. ∆ηµήτριο Ντόβα διότι µας έδωσε την δυνατότητα να ασχοληθούµε µε ένα τόσο ενδιαφέρον θέµα , καθώς και για την καθοδήγηση που µας παρείχε καθ ’ όλη τη διάρκεια εκπόνησης της εργασίας . Τέλος δεν θα µπορούσαµε να µην ευχαριστήσουµε τις οικογένειές µας για την αµέριστη υποστήριξή τους και την υποµονή τους κατά τη διάρκεια συγγραφής της εργασίας . iii ΠΕΡΙΛΗΨΗ Εδώ και αρκετά χρόνια η ναυτιλία – ακτοπλοΐα συµβάλλει µε ποικίλους τρόπους στην ευηµερία όλων των κοινωνιών . Το θαλάσσιο εµπόριο , η επικοινωνία µε άλλα λιµάνια , η ανταλλαγή αγαθών και η ανακάλυψη καινούριων περιοχών αποτελούν µερικούς από αυτούς τους τρόπους . Αναντίρρητα , τα λιµάνια αποτελούν έναν από τους σηµαντικότερους παράγοντες που συµβάλλουν στην οικονοµική ανάπτυξη της κάθε περιοχής . Σκοπός αυτής της εργασίας είναι η ανάδειξη των εννοιών του τουρισµού και της ακτοπλοΐας καθώς και η ανάλυση ενός από τους σηµαντικότερους ακτοπλοϊκούς οµίλους της χώρας που φέρει την επωνυµία « Attica Α.Ε Συµµετοχών ». Η χρηµατοοικονοµική ανάλυση που θα διεξαχθεί στην δεύτερη ενότητα της εργασίας θα παρουσιάσει την εξέλιξη των οικονοµικών µεγεθών τα τελευταία χρόνια και πιο συγκεκριµένα από το 2010 – 2018, τα οποία χαρακτηρίζονται έντονα από το φαινόµενο της οικονοµικής ύφεσης που επικρατεί στην χώρα µας . Στην συνέχεια για κάθε αριθµοδείκτη που θα υπολογιστεί , θα παρουσιαστούν και τα αντίστοιχα συµπεράσµατα . Τέλος , στο κεφάλαιο 8 θα παρουσιαστούν κάποια γενικότερα συµπεράσµατα τα οποία προκύπτουν συνολικά , έπειτα από την ολοκλήρωση της παρούσας εργασίας . Λέξεις Κλειδιά : ακτοπλοΐα , τουρισµός , όµιλος Attica, χρηµατοοικονοµική ανάλυση , αριθµοδείκτες , οικονοµική ύφεση . iv ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ ............................................................................................................................. iii ΠΕΡΙΛΗΨΗ .............................................................................................................................. iv ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ ...................................................................................................... ix ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ............................................................................................................ xiii ΑΠΟ∆ΟΣΗ ΟΡΩΝ ................................................................................................................. xiv ΕΙΣΑΓΩΓΗ .............................................................................................................................. xv ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ................................................................................................ 1 1.1 Ο Όρος του Τουρισµού ........................................................................................................ 1 1.2 ∆ιακρίσεις του τουρισµού .................................................................................................... 1 1.3 Η ιστορική εξέλιξη του τουρισµού ...................................................................................... 2 1.4 Η σηµασία των µεταφορών στον τουρισµό ......................................................................... 3 1.5 Η ναυτιλία και η σηµασία της ............................................................................................. 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ ................................................................................................ 6 2.1 Όρος και ιστορική αναδροµή της Ακτοπλοΐας ................................................................... 6 2.2 ∆ραστηριότητα .................................................................................................................... 8 2.3 Χαρακτηριστικά της ακτοπλοϊκής αγοράς .......................................................................... 8 2.4 Συνολική συµβολή στην οικονοµία ..................................................................................... 8 2.5 Η θαλάσσια µεταφορά και οι διακρίσεις της ..................................................................... 10 2.6 Ποιοτικά χαρακτηριστικά της θαλάσσιας µεταφοράς ....................................................... 10 2.7 Ελληνικό θεσµικό πλαίσιο µετά την ψήφιση του Νόµου 2932/2001 ( άρση του cabotage) 12 2.8 ∆ιαρθρωτικές ενέργειες των ελληνικών ακτοπλοϊκών εταιρειών µε σκοπό να αντιµετωπιστεί ο ανταγωνισµός .............................................................................................. 15 2.9 ∆ιάρθρωση του κλάδου ..................................................................................................... 16 v 2.10 Ακτοπλοϊκός στόλος ........................................................................................................ 18 2.11 Τουρισµός και Ακτοπλοΐα ............................................................................................... 19 2.12 Η λιµενική υποδοµή και τα µεγαλύτερα λιµάνια της Ελλάδας ....................................... 20 2.13 Οι µεγαλύτερες ελληνικές ακτοπλοϊκές εταιρείες ........................................................... 21 2.14. Ανάλυση SWOT για τον κλάδο της Ακτοπλοΐας ........................................................... 27 2.15 Βασικά προβλήµατα της ελληνικής ακτοπλοίας ............................................................. 29 2.16 Η ακτοπλοΐα κατά την οικονοµική κρίση ....................................................................... 30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ATTICA Σφάλµα ! ∆εν έχει οριστεί σελιδοδείκτης . 3.1 ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ATTICA .................................................................................. 33 3.2 Ιστορική αναδροµή ............................................................................................................ 35 3.3 Οργανωτική ∆οµή - Μετοχική Σύνθεση .......................................................................... 39 3.4 ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΟΜΙΛΟΥ ATTICA ........................................................................ 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Ο ΟΜΙΛΟΣ ..................................... 42 4.1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ................................................................. 42 4.2 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΕΠΕΝ∆ΥΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ........................................ 42 4.3 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ............................................................................... 43 4.4 ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ............................................................................... 46 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ , ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ∆ΥΝΑΜΙΚΟ ........................................... 48 5.1 Superfast Ferries ................................................................................................................ 48 5.2 Blue Star Ferries ................................................................................................................ 48 5.3 Hellenic Seaways ............................................................................................................... 50 5.4 EΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ATTICA .................................................................... 50 5.4.1 ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ....................................................................................................... 50 5.4.2 Υγεία και Ασφάλεια ....................................................................................................... 52 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 : ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ – ΜΕΡΙ∆ΙΑ ΑΓΟΡΑΣ ................................................ 53 vi 6.1 ANEK LINES .................................................................................................................... 53 6.2 MINOAN LINES .............................................................................................................. 54 6.3 NEL LINES ....................................................................................................................... 55 6.4 ∆ΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕΡΙ∆ΙΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ( 2010 – 2018) ................................................... 55 6.5 ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ............................................................................................................ 59 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 : ΒΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ , ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ , ΑΡΙΘΜΟ∆ΕΙΚΤΕΣ . ................................................................................................................ 61 7.1 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ( 2010 -2018 ) .............................. 61 7.1.1 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2010 .................................. 61 7.1.2 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2011 .................................. 63 7.1.3 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2012 .................................. 65 7.1.4 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2013