1 ULUSLARARASI DİL VE EDEBİYAT ÇALIŞMALARI KONFERANSI “Türk ve Arnavut Kültüründe Ortak Yönler” 25-26 Mayıs 2012 KONFERENCA NDËRKOMBËTARE E GJUHËS DHE E LETËRSİSË “Aspektet e Përbashkëta në Kulturën Turke dhe Shqiptare” 25-26 maj 2012 BİLDİRİ KİTABI LIBRI I REFERATEVE 2 Editörler/Redaktues Adem Balaban Bünyamin Çağlayan Tiran – 2012 Arnavutluk/ Shqipëri Başlık: “Türk ve Arnavut Kültüründe Ortak Yönler” / “Aspektet e Përbashkëta në Kulturën Turke dhe Shqiptare” Copyright 2012 Universiteti “Hëna e Plotë” (BEDËR) Yayınlayan: BEDËR Press ISBN: 978-9928-4106-7-2 Eser Adı / Emri i Librit: Uluslararası Dil Ve Edebiyat Çalışmaları Bildirileri / Kumtesat e Konferencës Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Letërsisë Editörler / Bordi Redaktues: Adem Balaban, Bünyamin Çağlayan Yayımcı Adı / Botues: Universiteti “Hëna e Plotë” (BEDËR) Press Yayın Tarihi / Data e botimit: 2012 Matbaa Adı / Printuar nga: Basım Yeri / Vendi i botimit: Tiran Basım Tarihi / Data e botimit: 20.10. 2012 Kaçıncı Basım / Sa Botim i parë: Birinci / Botim i parë. 3 Sayfa sayısı / Numri i faqeve: 256 I. Konu / Tema e parë: Türk ve Arnavut Kültüründe Ortak Yönler / Aspektet e Përbashkëta në Kulturën Turke dhe Shqiptare Konu Başlıkları / Tematikat: Türk ve Arnavut Kültürü / Kultura Turke dhe Shqiptare Yayının Dili /Gjuha e botimit: Türkçe – Shqip Düzenleme Kurulu / Bordi Organizativ Dr. Adem Balaban (Başkan) Dr. Ahmet Ecirli Dr. Bünyamin Çağlayan (Sekreter) Klevis Mustafaj (Sekreter) Dr. Bayram Karcı MA. Murat Yiğit MA. Sadullah Yılmaz MA. Fatih Ufuk Bağcı MA. Skënder Bruçaj MA. Ramadan Çipuri MA. Erlis Çela MA. Mustafa Ergin Arti Omeri 4 Bilim Kurulu Dr. Ferdinand Gjana Hëna e Plotë Beder Üniversitesi Rektörü-Arnavutluk Prof. Dr. Shezai Rrokaj Tiran Üniversitesi Tarih ve Filoloji Fakültesi Dekanı-Arnavutluk Prof. Dr. Ali Fuat Bilkan Yunus Emre Enstitüsü Başkanı-Türkiye Prof. Dr. Valentina Duka Tiran Üniversitesi Tarih ve Filoloji Fakültesi Dekan Yard. –Arnavutluk Prof. Dr. Ymer Çiraku Tiran Üniversitesi Tarih ve Filoloji Fakültesi Dekan Yard. –Arnavutluk Prof. Dr. Ayhan Tekineş Hëna e Plotë Beder Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi Dekanı-Arnavutluk Prof. Dr. Cihan Okuyucu Yıldız Teknik Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü-Türkiye Prof. Dr. Yaşar Aydemir Gazi Üniversitesi, Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi-Türkiye 5 Prof. Dr. Mustafa Özkan İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı-Türkiye Prof. Dr. Agim Vinca Priştina Üniversitesi, Arnavut Dili ve Edebiyatı Bölümü-Kosova Prof. Dr. Zuhal Kültüral Marmara Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü – Türkiye Prof. Dr. İrfan Morina Priştina Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü-Kosova Prof. Dr. Tacide Hafız Priştina Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü-Kosova Prof. Dr. Nimetullah Hafız Priştina Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü-Kosova Doç. Dr. Dhurata Shehri Tiran Üniversitesi, Arnavut Dili ve Edebiyatı Bölümü-Arnavutluk Doç. Dr. Genziana Abazi Egro Avrupa Üniversitesi, Tarih Bölümü-Arnavutluk Doç. Dr. Osman Gashi Priştina Üniversitesi, Filoloji Fakültesi Dekanı-Kosova Dr. Ahmet Ecirli Hëna e Plotë Beder Üniversitesi Filoloji ve Eğitim Fakültesi Dekanı-Arnavutluk Dr. Adem Balaban Hëna e Plotë Beder Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı-Arnavutluk Dr. Bünyamin Çağlayan Hëna e Plotë Beder Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı-Arnavutluk Dr. Bayram Karcı Hëna e Plotë Beder Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi Dekan Yard. Bordi Shkencor Dr. Ferdinand Gjana (Rektor i Universitetit Hëna e Plotë-BEDËR) Prof. Dr. Shezai Rrokaj (Dekan i Fakultetit të Historisë dhe Filologjisë, Universiteti i Tiranës) Prof. Dr. Valentina Duka (Zv.Dekane e Fakultetit të Historisë dhe Filologjisë, Universiteti i Tiranës ) 6 Prof. Dr. Ymer Çiraku (Zv Dekani i Fakultetit të Historisë dhe Filologjisë, Universiteti i Tiranës) Prof. Dr. Ayhan Tekineş (Dekani i Shkencave Humane, Universiteti Hëna e Plotë-BEDËR) Prof. Dr. Cihan Okuyucu (Universiteti Yıldız Teknik, Departamenti i Gjuhës dhe Letërsisë, - Turqi) Prof. Dr. Yaşar Aydemir (Universiteti Gazi, Fakulteti i Shkencat Sociale, Ankara - Turqi) Prof. Dr. Agim Vinca (Universiteti i Prishtinës, Departamenti i Gjuhës dhe Letërsisë) Prof. Dr. Irfan Morina (Universiteti i Prishtinës, Departamenti i Gjuhës dhe Letërsisë) Prof. Dr. Tacide Hafız (Universiteti i Prishtinës, Departamenti i Gjuhës dhe Letërsisë) Prof. Dr. Nimetullah Hafız (Universiteti i Prishtinës, Departamenti i Gjuhës dhe Letërsisë) Prof. As. Dr. Dhurata Shehri (Universiteti i Tiranës , Departamenti i Gjuhës dhe Letërsisë) Prof. As. Dr. Genciana Abazi (Universiteti Evropian, Departamenti i Historisë) Prof. As. Dr. Osman Gashi (Universiteti i Prishtinës, Dekani i Fakultetit Filologjik) Dr. Ahmet Ecirli (Dekani i Fakultetit të Filologjisë dhe Edukimit, Universiteti Hëna e Plotë-BEDËR) Dr. Adem Balaban (Përgjegjës i Departamentit të Gjuhës dhe Letërsisë Turke, Universiteti Hëna e Plotë-BEDËR) Dr. Bünyamin Çağlayan (Departamenti i Gjuhës dhe Letërsisë Turke, Universiteti Hëna e Plotë-BEDËR) Dr. Bayram Karcı (Zv. Dekan i Fakultetit të Shkencave Humane, Universiteti Hëna e Plotë-BEDËR) Destekleyenler Dr. Ferdinand Gjana – Rektör Fatih Ufuk Bağcı – Genel Sekreter Erlis Çela – Medya ve Halkla İlişkiler Erjet Muçollari – Sanat Yönetmeni 7 Abdurrahman Çelebi – Bilgi İşlem Destekçisi Özgür Yaşar – Finans Desteği Kelmend Nezha – Protokol Sorumlusu Mehmet Hanif Kaysı – Kameraman Kontribuesit Dr. Ferdinand Gjana – Rektor Fatih Ufuk Bağcı – Kancelar Erlis Çela – PR dhe Media Erjet Muçollari – Dizenjuesi Abdurrahman Çelebi – IT Özgür Yaşar – Financa Kelmend Nezha – Protokoll Mehmet Hanif Kaysı – Kameramani Açılış Konuşmaları Sayın rektörlerim, sayın büyükelçiliğimizin değerli görevlileri, sayın dekanlarım, değerli meslektaşlarım, konferansın düzenlenmesine katkı sağlayan kurum ve kuruluşların değerli temsilcileri, kıymetli dinleyiciler, çok kıymetli öğrenciler ve değerli basın mensupları, Değerli misafirler, Uluslararası Dil Ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı’nın bu yılki “Türk ve Arnavut Kültüründe Ortak Yönler” konulu programına katılımınızdan dolayı hepinize teşekkür ederim. İnsanlığın ekmek ve su kadar sevgi, dostluk, kardeşlik, barış ve huzura ihtiyaç duydukları bir zamanda yaşıyoruz. Medeniyetlerin çatışmaları değil, ittifak etmeleri gereken şu günlerde insanlık mutlu yarınlar beklemektedir. Milletlerin huzuru şüphesiz insanların huzurlu olmasından geçer. Bunun için devlet, sivil toplum örgütleri ve eğitim kurumları üzerine düşeni yapmak durumundadır. Biz de Hena e Plote Beder Üniversitesi olarak sadece eğitimle uğraşmıyor, aynı zamanda bulunduğumuz şehir ve ülkenin kültür ve sosyal hayatına katkı yapmaya çalışıyoruz. Bu çerçevede üniversitemiz Prizren Üniversitesi ile işbirliği, Tiran Üniversitesi Arnavut Edebiyatı Bölümü katkıları ve Tiran Yunus Emre Türk Kültür Merkezi ile Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı desteğiyle “Türk ve Arnavut Kültüründe Ortak Yönler” konulu uluslararası bir konferans düzenlemektedir. Arnavutluk, Kosova, Türkiye ve Azerbaycan’dan değerli araştırmacıların katıldıkları konferansta Türk ve Arnavutların ortak kültür değerleri açısından edebiyat ve dil incelemeleri, tarih araştırmaları, folklor, Türk ve Arnavut ilişkileri, örf ve adetler, kültür değerleri gibi konularda otuz 8 civarında bildiri sunulacaktır. Toplam altı oturum şeklinde düzenlenecek program yarın sabahki özel oturumdan sonra yapılacak Berat şehir gezisiyle bitecektir. Konferansın amacı, farklılıkların bir ayrılık, kavga ve düşmanlık sebebi değil, bilakis bir güzellik ve çeşitlilik olduğunun farkında olarak, bu iki milletin ortak yönlerini akademik bir bakış açısıyla değerlendirmektir. Bu çalışma sonunda iki millet ve iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da kuvvetleneceğini, konferansın barış ve huzura katkı yapacağını ummaktayız. Birtakım olumsuz çevrelerin milletler arasına kin ve düşmanlık tohumları ekmeye çalıştıkları şu günlerde bu milletlerin ortak yönlerine vurgu yaparak barış ve kardeşliği ön plana çıkarmaya çalışan bu konferans önem arz etmektedir. Tarihin bir noktasında yolları kesişen bu iki millet geride kalan bu uzun zaman içinde ilişkilerini hiç koparmamıştır. Birlikte yaşama iki milletin birbirlerinin kültürlerini etkilemelerini sağlamıştır. Örf, adet, gelenek ve dini inanışlar açısından birbirini etkileyen iki milletin cenaze, mevlit, düğün, sünnet gibi birçok adetlerinde de ortak yönler bulunmaktadır. Bu iki milletin komşuluğu ve coğrafi yakınlığı hem yer isimlerine hem de kişi isimlerine yansımıştır. Burada yer yer Türkçe isimler görürken, İstanbul’da da biri eski biri de yeni olmak üzere iki beldeye Arnavutköy ismi verilmiştir. Bu iki millet birbirleriyle tanışmamış olsaydı belki de bir Türk, kış gecelerinde sokaklarından gelen “bozacı, bozacı” seslerini hiç duyamayacaktı. Bir Arnavut da Türkiye’deki bağlamaya benzeyen “çift teli” adlı sazı tanımayacak ve o sazın nağmelerini duyamayacaktı. Hem devlet bazında hem de şahıslar bazında devam eden Türk ve Arnavut ilişkileri, Türkiye’de yaşayan Arnavutlar ve Arnavutluk’ta yaşayan Türklerin bu ilişkinin kuvvetlenmesinde önemli payları vardır. Dünyada sadece Türklerin azim ve kararlılıklarından dolayı Arnavut dediği bu millet, hakta ve doğruda sebat göstermişlerdir. Türk insanının kafasında hakkında hiç olumsuz imaj bulunmayan Arnavut milleti, Türk milletinin tarihinde önemli roller oynamıştır. Yahya Bey, Nezim Frakulla, Şemsettin Sami, Mehmet Akif gibi Türkçeden ve Türk edebiyatından etkilenerek Türkçe yazan Arnavut şair ve yazarlar her iki kültürü de temsil eden şahsiyetlerdir. Günümüzde de iki milletin edebi ürünleri tercüme yoluyla diğer