ZNAD WILII SĄSIEDZI: WCZORAJ . DZISIAJ . JUTRO POLACY NA LITWIE . WSPÓŁPRACA NAUKA . SZTUKA . LITERATURA kwartalnik .Wilno.2018.2(74) „Znad Wilii” – kwartalnik, rok założenia – 1989, rok wydania – XXX (do 2000 – jako dwutygodnik i tygodnik wydano numerów – 253) Spis treści Wydawca: OD REDAKTORA Viešoji įstaiga „Znad Wilii” kultūros plėtros draugija Mój kąt Europy: Pod kątem „Maja nad Wilią”……………………………...... 7 Stowarzyszenie Użyteczności Publicznej na Rzecz Rozwoju Kultury „Znad Wilii” 80 LAT POŁĄCZENIA WARSZAWA-KOWNO Tomasz Otocki, Lot do „tymczasowej stolicy”………………………………. 9 Prezes Zarządu i redaktor naczelny: Romuald Mieczkowski ZNAD DNIEPRU Maciej Mieczkowski, Kijów u progu lata…………......................................... 19 Współpraca stała: KAWIARNIA LITERACKA – 100-LECIE NASZYCH NIEPODLEGŁOŚCI Leonard Drożdżewicz (Sokółka), prof. Mieczysław Jackiewicz (Olsztyn), XXV Jubileuszowy MFP „Maj nad Wilią”: Krzysztof Jankowski (Olsztyn), Birutė Jonuškaitė (Wilno), Paweł Matu- Romuald Mieczkowski, Pod znakiem 100-lecia odzyskania niepodległości.... 33 sewicz (Seattle, USA), Maciej Mieczkowski (korespondent w Kijowie, XXV MFP „Maj nad Wilią”. Program zrealizowany…...................................... 58 Ukraina), Tomasz Otocki (Warszawa), dr Tomasz Snarski (Gdańsk), Sła- „Maj nad Wilią” w mediach……………………………………..…………...... 61 100 lat Odrodzonej Litwy: womir Subotowicz (skład, Wilno), dr Józef Szostakowski (Wilno), prof. Oskar Miłosz, Utwory w przekładzie Krzysztofa Andrzeja Jeżewskiego......... 67 Władysław Zajewski (Gdańsk), Stanisław Zawodnik (Genewa, Szwajcaria) Poezja: Romuald Mieczkowski. 21 Nowych wierszy.................................................... 85 Współpraca – numer bieżący: Przeczytane: Dorota Górczyńska Bacik i Piotr Bacik (Londyn, Wielka Brytania), Ryszard Andrzej Kotecki, Wileńska Kolekcja……………………………………….... 96 Grajek (Czechowice-Zdziechowice), prof. Krzysztof Andrzej Jeżewski (Paryż, Leonard Drożdżewicz, Kronika życia Michała Bułgakowa…………………. 99 Pasje: Francja), Teresa Morel Flont (Paryż, Francja), Irēna Leĝeniece (Ryga, Łotwa), MJ, Poczet twórców literatury wileńskiej od wieku XVI do roku 1945 – 22… 102 Elżbieta Marylska-Łuszczewska Stanhope (Londyn, Wielka Brytania), Leoka- Vilniana: dia Komaiszko (Liege, Belgia), Andrzej Kotecki (Warszawa), Lil i Swen Otto Mieczysław Jackiewicz, Kto był autorem pomnika St. Moniuszki w Wilnie?.. 115 (Wiedeń, Austria), Tadeusz Pardej (Pisz), Helena Skonieczka (Bydgoszcz), Piotr Wdowiak (Łódź)i inni. Z DOLINY ŁOSOŚNY Leonard Drożdżewicz, Pomosty wileńskie……………...…………................ 118 Z OPOWIEŚCI REPATRIANTÓW Tadeusz Pardej, Towarzysz Pułkownik…………………………………......... 122 Opracowanie i koncepcja graficzna, zdjęcia ©Romuald Mieczkowski LITWA – POLSKA. Z MIESIĄCA NA MIESIĄC ZW, Wydarzenia, opinie: Polacy na Litwie. Litwini w Polsce. Fotografia na okładce: W kulturze i jej okolicach. Wydawnictwa. Nagrody i nobilitacje. Inne............. 126 ©Maciej Mieczkowski LISTEM I MAILEM – WOKÓŁ „MAJA NAD WILIĄ” Pałac Balińskich w Jaszunach Poczta redakcyjna: Elżbieta Marylska-Łuszczewska Stanhope – Książki Znad Wilii i pamiętnik babci do wydania; Władysław Zajewski – Niech żyje ISSN 1392-9712 „Maj nad Wilią”!; Stanisław Zawodnik – Z Wilna na Wyspy Dodekanezu; Indeks 327956 a także – Helena Skonieczka, Teresa Morel Flont, Irēna Leĝeniece, Do- rota Górczyńska Bacik i Piotr Bacik, Lil i Swen Otto, Piotr Wdowiak, Cena: Leokadia Komaiszko, Ryszard Grajek………............................................... 151 Na Litwie – 3.50 EUR / Polska – 15 PLN (w tym 8% VAT) Notki o autorach…................…………………………….……………..……. 154 Gdzie jest dostępne „Znad Wilii”…………….….………….......................... 155 © Viešoji įstaiga „Znad Wilii” kultūros plėtros draugija – Biblioteka „Znad Wilii”………………………………………...………......... 156 Stowarzyszenie Użyteczności Publicznej na Rzecz Rozwoju Kultury „Znad Wilii”, 2018 3 Turinys Contens MANO EUROPOS KAMPAS FROM THE EDITOR Redaktoriaus žodis: Žvelgiant „Gegužė prie Neries“ kampu.......................... 7 My Corner of Europe: Observations at „Maj nad Wilia”…............................... 7 80 SUSISIEKIMO TARP VARŠUVOS IR KAUNO METŲ 80 YEARS OF CONNECTION WARSAW-KAUNAS Tomasz Otocki, Skrydis į „Laikinąją sostinę“................................................... 9 Tomasz Otocki, Flight to the „Temporary Capital”…........................................ 9 NUO DNIEPRO FROM DNIEPER RIVER Maciej Mieczkowski, Kijevas vasaros pradzioje.............................................. 19 Maciej Mieczkowski, On the threshold of summer in Kiev.............................. 19 LITERATŪROS KAVINĖ – WRITERS’ CAFÈ – 100 YEARS OF REBUIDING OUR STATEHOODS 100 MŪSŲ VALSTYBIŠKUMO ATKŪRIMO METŲ XXV Jubilee Festival „Maj nad Wilią”: XXV Jubiliejinis Tarptautinis Poezijos Festivalis „Gegužė prie Neries”: Romuald Mieczkowski, Commemorating Hundred Years of Regaining Romuald Mieczkowski, Po nepriklausomybės atgavimo 100-mečio ženklu... 33 Independence ….................................................................................................. 33 XXV Tarptautinio Poezijos Festivalio „Gegužė prie Neries” programa..... 58 Festival Schedule of „Maj nad Wilią” …......................................................... 58 „Gegužė prie Neries“ spaudoje, radiuje i televizjje ir internete........................... 61 „Maj nad Wilią” in the Media…...................................................................... 61 100 lat Odrodzonej Litwy: 100 Years of Reborn Lithuania: Oskar Miłosz, Kūriniai Krzysztofo Andrzej Jeżewskio vertime....................... 67 Oskar Miłosz – Pieces Translated by Krzysztof Andrzej Jeżewski .................. 67 Poezija: Poetry: Romuald Mieczkowski, 21 naujų eilėraščių .................................................... 85 Romuald Mieczkowski, 21 New Poems .......................................................... 85 Perskaityta: Read: Vilnius Collection …............................................................. 96 Andrzej Kotecki, Vilniaus kolekcija................................................................. 96 Andrzej Kotecki, Leonard Drożdżewicz, Life Chronicle of Michail Bulgakow …...................... 99 Leonard Drożdżewicz, Michailo Bulgakovo gyvenimo kronika….................. 99 Passions: Pomėgiai: MJ, Guide to the Creators of Literature in Vilnius (22) …................................. 102 MJ, Vilniaus literatūros kūrėjai (XVI a. – 1945) – 22....................................... 102 Vilniana: Vilniana: Mieczysław Jackiewicz, Who was the Author of St. Moniuszko’s Mieczysław Jackiewicz, Kas sukūrė St. Moniuszkos paminklą Vilniuje?........ 115 Monument in Vilnius? ........................................................................................ 115 IŠ LOSOSNOS SLĖNIO FROM THE ŁOSOSNA VALLEY: Leonard Drożdżewicz, Vilniaus tiltai............................................................... 118 Leonard Drożdżewicz, Vilnius Bridges…......................................................... 118 Z OPOWIEŚCI REPATRIANTÓW FROM THE TALES OF REPATRIANTS Tadeusz Pardej, Tovarišč Pulkininkas.............................................................. 122 Tadeusz Pardej, Comrade Colonel…................................................................ 122 LIETUVA – LENKIJA. KALENDORIUS LITHUANIA – POLAND. FROM MONTH TO MONTH ZW, Įvykiai, nuomonės. Statistika. Lenkai Lietuvoje, Lietuviai Lenkijoje. ZW, Events, Facts, Opinions: Poles in Lithuania. Lithuanians in Poland. Kultūroje ir jos apylinkėse. Leidyba. Apdovanojimai........................................ 126 In the Culture and Around it. Publishing’s. Awards and Nobilitations. Other ... 126 LAIŠKU, El-PAŠTU– APLINK FESTIVALIO „GEGUŽĖ PRIE NERIES“ LETTERS AND EMAILS – AROUND „MAJ NAD WILIĄ” Redakcijos paštas: Elżbieta Marylska-Łuszczewska Stanhope – Znad Wilii Readers’ Mail: Elżbieta Marylska-Luszczewska Stanhope – Library from knygos ir bobutės dienoraštis; Władysław Zajewski – Tegyvuoja „Gegužė prie „Znad Wilii” and Grandma’s diary to be published; Władysław Zajewski Neries“, Stanisław Zawodnik – Iš Lietuvos į Dodekaneso salas; taip pat – He- – Long Live „Maj nad Wilią”!; Stanisław Zawodnik – From Vilnius to the lena Skonieczka, Teresa Morel Flont, Irēna Leĝeniece, Dorota Górczyńska Islands of Dodecanese; and also: Helena Skonieczka, Teresa Morel Flont, Bacik ir Piotr Bacik, Lil ir Swen Otto, Piotr Wdowiak, Leokadia Komaiszko, Irēna Leĝeniece, Dorota Górczynska-Bacik and Piotr Bacik, Lil and Swen Ryszard Grajek ir kt. ........................................................................................ 151 Otto, Piotr Wdowiak, Leokadia Komaiszko, Ryszard Grajek ….................. 151 Trumpai apie autorius…………………………….………………………..... 154 Notes about the Authors ................................................................................... 154 „Znad Wilii” bibliotekose ir kitose vietose………………………………..... 155 Where Can You Find „Znad Wilii” ……….………………….…………...... 155 Biblioteka „Znad Wilii” …..…………………………….……....................... 156 Library from „Znad Wilii” …..………………………………........................ 156 4 5 MÓJ KĄT EUROPY POD KĄTEM „MAJA NAD WILIĄ” Był to szczególny czas dla „Znad Wilii”, również z powodu festiwalu, bądź co bądź – jubileuszowego. Zapraszam do szerszej relacji, jaka znalazła się w tym numerze (patrz s. 33). W poprzednim numerze zastanawiałem się jak najlepiej uczcić Święto Niepodległości, wartości niezwykłej, która nam przyświecała w najtrudniejszych czasach. Odpowiedź jest jedna: świadectwem na- szej obecności dzisiaj. Tym, co też pozostaje. Jak dąb, zasadzony przed wojną