2013 YUNAN MİTOLOJİSİ AD: Berkay SOYAD: Gerz SINIF-NUMARA: 9/D - 927 DERS: TARİH ÖĞRETMEN: ZÜLFER ÇAMALTI Beşir Balcıoğlu Anadolu Lisesi 27.12.2013 İÇİNDEKİLER MİTOLOJİ NEDİR?...........................................................................................................3 YUNAN MİTOLOJİSİ…………………………………………………………………………………………………...5 MİTOLOJİK KAHRAMANLAR……………………………………………………………………………………...11 YUNAN MİTOLOJİSİ İSİMLERİ…………………………………………………………………………………….12 YUNAN MİTOLOJİSİNDEKİ İSİMLERİN GRUPLANDIRILMASI………………………………………..144 YUNAN MİTOLOJİSİ KAHRAMANLARI………………………………………………………………………….151 YUNAN MİTOLOJİSİ FİLMLERİ……………………………………………………………………………………..154 YUNAN MİTOLOJİSİNDE TANRILAR………………………………………………………………………………159 YUNAN MİTOLOJİSİ SOY AĞACI…………………………………………………………………………………….167 KAYNAKÇA…………………………………………………………………………………………………………………….194 2 MİTOLOJİ NEDİR? Mitoloji bir din veya bir halkın kültüründe tanrılar, kahramanlar, evren ve insanın yaratılışına dair tüm sözlü ve yazılı efsane birikiminin ve bu efsanelerin doğuşlarını, anlamlarını yorumlayıp, inceleyen ve sınıflandıran çalışmalar bütünüdür Türk mitolojisi nedir? Türk mitolojisi, tarihi Türk halklarının inanmış oldukları mitolojik bütüne verilen isimdir. Eski efsaneler, Türk halklarının eski ortak inancı Tengricilikten öğeler taşımaktan ziyade sosyal ve kültürel tema'larla doludur. Bunların bazıları sonradan islami öğeler ile değiştirilmiştir.Dünyanın en eski Edebi belgelerinden biri olarak geçen Dede Korkut Destanlarının orjinal Yapıtları, Vatikan ve Dresden Kütüphünelerinde bulunmaktadır. Ege ve Anadolu Uygarlığı mitolojisi ile benzerlikler taşımaktadır Yunan mitolojisi nedir? Yunan mitolojisi, Yunan tanrıları, tanrıçaları ve kahramanları hakkındaki hikayelerden oluşan sözlü edebiyatla yaratılmış ve yaygınlaşmış bir mitolojidir. Çağdaş mitoloji Star Wars veya Tarzan gibi film ve kitap serileri zaman zaman güçlü mitolojik yönler barındırırlar ki bu yönler bazen derin ve karışık felsefi sistemlere (doğru) gelişebilir. Bu nesneler mitoloji olmasalar da mitik temalar içerirler ki bunlar bazı kişilere göre benzer psikolojik ihtiyaçları karşılar. Bunun bir örneği J. R. R. Tolkien tarafından yazılan Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi isimli romanlarda ve yine yazarın notları incelenerek oğlu Christopher Tolkien tarafından yayına sunulan Silmarillion, Húrin'in Çocukları, Orta Dünya Tarihi, vd. eserlerinde anlatılan Orta Dünya evreninde görülebilir. Bazı sevenleri veya takipçileri kurgusal kompleks dünyaları, Star Trek serisindeki gibi, yanlış bir şekilde mitoloji olarak yorumlarlar; oysa bunlar nesnel ve bilimsel bağlamda mitoloji olarak tanımlanamaz. Kurgu, insanlar ona inanmadıkları ve ruhani (veya psikolojik) yaşantıyla bir bağ kurulmadıkça, gerçek anlamda mitoloji seviyesine ulaşamaz. Ayrıca Percy Jackson ve Olimposlular serisi mitolojinin günümüze uyarlamasıdır. Türk mitolojik öğeleri nelerdir? Bozkurt, Ay, Yıldız, Su, Işık, Ateş , Ağaç Yunan mitolojik öğeleri nelerdir? Zeus, Tartaros, Pkometheus, Psikhe, Poseidon, Herakles, Hera, Hephaistos, Hades, Hermes İran mitolojik öğeleri nelerdir? Kuş (Simurg ve Huma); İyiliğin sembolü Yılan (Peri Pairika); Kötülüğün sembolü 3 Çin mitolojik öğeleri nelerdir? Ejderha; İyiyi temsil eder Fei Lian; Rüzgârların hükümdarı (Boğa kafasına sahip yılan kuyruklu) Yunan mitolojisindeki ilk kadın nasıl yaratıldı? Tanrılar tanrısı Zeus, Prometheus’un verdiği akıllar insanlığı şımartınca topluma ceza vermeye karar verdi. Zeus’un sadece erkeklerden oluşan topluma vermeyi düşündüğü ceza, aralarına bir kadın göndermekti. Bunun için ise oğlu Hephaistos’tan yardım istedi. Hephaistos babasının isteğini yerine getirmek için kolları sıvadı. Çamuru su ile yoğurdu ve Olympos’un en güzel tanrıçası ve kendi karısı Afrodit’i model alarak oldukça güzel bir kadın vücudu yarattı. Çamurdan heykelini bitirdiğinde, kalbine kıvılcım koydu. Heykelin gözleri açıldı, hareket etmeye ve konuşmaya başladı. Tüm tanrı ve tanrıçalar onu süslemeye başladılar. Ona elbiseler, takılar ve daha birçok hediye verdiler. Bu nedenle de ona, Rumca “bütün armağan” anlamına gelen Pandora adını taktılar. Yunan mitolojisindeki önemli tanrılar kimlerdir? Yunan mitolojisinin temeli khaos'a (kaos) dayanır. Kaos boşluk değil, nesnelerin, tanrıların ve insanların kaynağıdır. Her şeyin başlangıcındaki kaostan üç önemli varlık, Gaia, Tartarus ve Eros çıkar.Toprak ana Gaia, gökyüzü ise Uranos’tur. Yeraltının en derin ve karanlık kısmını yöneten ise Tartarus’tur. Gaia ile onun hem kocası hem oğlu olan Uranos her şeyin başlangıcı ve mitolojideki ilk tanrılardır. Roma mitolojisindeki öenmli tanrılar kimlerdir? Predeist çağda Romalılar hiçbir tanrıya inanmazlardı. Zamanla ölümsüz Lar ve Penat inancı geliştirdiler.Buna göre her Roma ailesinin tek bir Lar’ı birkaç tane de Penat’ı vardı. Bu Lar ve Penatlar ölümsüzdü ve sadece o aileye özeldi. Şehri koruyan Lar ve Penatlar ise ayrıydı.Savaş ve barış sayesinde toplumların kaynaşmasıyla tanrı inancı Roma’ya da geldi. Romalılar, Yunanların Olimpos tanrılarını, isimlerini değiştirerek kabul etti.Zeus’a Jupiter, Hera’ya Iuno, Ares’e Mars, Poseidon’a Neptune, Afrodit’e Venüs, Artemis’e Diana, Athena’ya ise Minerva adını vererek inandılar. Sözlükte "mitoloji" ne anlama gelmektedir? 1- Mitleri, doğuşlarını, anlamlarını yorumlayan, inceleyen bilim. 2- Bir ulusa, bir dine, özellikle yunan, latin uygarlığına ilişkin mitlerin, efsanelerin tümü. 4 YUNAN MİTOLOJİSİ Yunan mitolojisi, popülerliğini hiçbir dönemde kaybetmeyen bir konu. Yüzyıllar boyu sanatın her dalında işlene işlene insanlığa öylesine mal olmuş ki sayfalarını çevirdiğiniz herhangi bir kitapta, izlediğiniz herhangi bir filmde Yunan mitolojisinden bir isimle veya hikâyeyle karşılaşabilirsiniz. O kadarla kalsa iyi; üniversitelerin felsefe, arkeoloji, sanat tarihi gibi bölümlerinde bir ders olarak okutuluyor. Yunan mitolojisinden isimler dilimize öylesine yerleşmiş ki Banu Alkan'a Afrodit, Naim Süleymanoğlu'na Herkül diyoruz; Athena diye sevdiğimiz bir müzik grubumuz var ve Eros marka iç çamaşırı giyiyoruz. Akla hayale gelmedik figürler ve hikâyelerle dolu, zengin mi zengin Yunan mitolojisini okudukça hem hayal gücünüz harekete geçip doruğuna ulaşacak hem de daha önceleri karşınıza çıkmış bir ismi veya yeri artık hikâyesiyle birlikte biliyor olacaksınız. Bu da okuduklarınızı, seyrettiğiniz filmleri, tek kelimeyle etrafınızda olup bitenleri daha iyi anlamanızı sağlayacak. Hele edebiyat, resim, müzik, arkeoloji, mimari, tiyatro, sinema, senaristlik, tarih, felsefe, filoloji gibi kültür-sanat veya bilim dalları ile ilgileniyorsanız Yunan mitolojisine ne kadar hakim olursanız sizin için o kadar iyi demektir. Mitolojinin insanda zamanla nasıl bir tutkuya dönüştüğünü sevenleri gayet iyi bilirler. Türlü türlü tanrı, tanrıça, kahraman veya yaratıkların bu binlerce yıl öncesinden kopup gelen olağanüstü hikâyeleri, fantastik dünyalarıyla bizi bugün de yediden yetmişe büyülemeye devam ediyor. Yunan mitolojisinin bizim için özel bir yeri de var. Bu hikâyelerin pek çoğu Anadolu'ya, üzerine bastığımız topraklara dair. Bir bakıyorsunuz ki bir efsanenin mekânı mesela İstanbul Boğazı, bir diğerininki Çanakkale, bir başkasınınki Samsun, Balıkesir, İzmir, Aydın, Muğla, Mersin, Antakya... O yüzden, gerçi mitolojiler bir yerde hep birbirleriyle akraba sayılırlar, kardeş sayılırlar, ama Yunan mitolojisi bize örneğin Azteklerin, Avustralya yerlilerinin, hatta Germen, İskandinav ve Kelt kavimlerinin mitolojilerinden ayrı bir anlam ifade edebilir. 5 Yunan Mitolojisi Nedir? Mitos Nedir? Mitler (veya "mitos"lar), Türkçede en yakın "efsane" kelimesiyle karşılayabileceğimiz, eski ve geleneksel hikâyelerdir. Ama mitler, bir kültürün belirli bir çağdaki inanışlarını, törelerini, adetlerini dile getirme bakımından halk efsanelerinden ayrılırlar. Diğer bir deyişle, bir mit, alelade bir efsane veya halk hikâyesi değildir; çünkü tarihi veya doğayı açıklar ve bu açıklama bir inanç sistemine oturur. Mitoloji Ne Demek? İşte belirli bir kültürün inanç sistemi etrafında, geçmişte oluşturulmuş mitlerin toplamına da o kültürün mitolojisi diyoruz. Demek kiYunan mitolojisi dediğimizde de eski (veya "Antik") Yunan uygarlığının inanışlarına dair mitlerin bütününü kast etmiş oluyoruz. Yunan mitolojisi, kuşaklar boyu sözlü edebiyat geleneği vasıtasıyla aktarılmış olan hikâyelerden oluşur. Bu hikâyelerin başlıca konusu, Antik Yunan inanışındaki varlıkların (tanrıların, tanrıçaların, kahramanların ve yaratıkların) yol açtıkları veya karıştıkları olaylardır. Bu olaylar, savaş gibi tarihi olayların veya doğa olaylarının açıklamasını yaptıkları gibi, evrenin nasıl meydana geldiğine dair de olabilirler. Pek çok mitolojik hikaye ise doğrudan doğruya mitolojik varlıkların birbirleriyle olan ilişkilerini, çekişmelerini konu alır. 6 Hesiodos Theogonia Bugün Yunan mitolojisini en çok edebi kaynaklar sayesinde bilebiliyoruz ki bu kaynakların başında Hesiodos Theogoniası ileHomeros Ilyada ve Homeros Odysseia destanları gelir. Hesiodos Theogoniası (Teogoni/Tanrıların Doğumu), tanrıların kökenine ve soy ağacına yoğunlaşırken Homeros destanları, Truva Savaşı ve sonrasını ele alır. Theogonia'ya göre, her şeyin başlangıcında, bir hiçlikten başka bir şey olmayan Khaos vardı. Bu hiçlikten yeryüzü (Gaia) ile birlikte Eros - aşk tanrısı- , Tartaros (Eski Yunan inanışında cehennem benzeri yer altı dünyası), Nyx (gece) ve Erebos (kör karanlık) meydana geldi. Gaia, yani yeryüzü, kendiliğinden Uranosu (gökyüzü) doğurdu; dişil Gaia'nın eril Uranos ile birleşmesinden ise altısı erkek, altısı dişi olmak üzere, ilk 12 Titan meydana geldi. Yunan mitolojisi Titanları içinde en akıllısı ve en genci