Een luis met een staartje Nieuw-Zeeland | Anno 2019 Vrijdag 15 maart | Wellington – Nelson ................................................................ 2 Zaterdag 16 maart | Nationaal park Abel Tasman ............................................. 12 1 Vrijdag 15 maart | Wellington – Nelson Even na acht klimmen we in de Ferry Termi- uur en een half zal onze overtocht van Wel- twintigtal dolfijnen komt ons bij wijze van af- zwaaide, de enige vrouwelijke vuurtoren- nal aan boord van de MV Kaitaki voor de lington naar Picton door de Straat Cook du- scheid even groeten. wachter die Nieuw-Zeeland ooit gekend overtocht van het Noordereiland naar het ren. heeft. Maar alras bleek ze met haar vuurto- Straat Cook is een geduchte zee-engte. Het Zuidereiland. De grootste veerboot van Inte- moeten er ongeveer tweehonderdvijftig zijn, ren nogal vaak in mist of wolken verscholen rislander is dit. Verspreid over tien dekken Het moeten er ongeveer tweehon- de scheepswrakken die hier op de zeebodem te zitten. Veel heb je daar niet aan. Dus werd vind je hier de nodige faciliteiten voor zes- derdvijftig zijn, de scheepswrakken rusten. En dan zijn pleziervaartuigen niet in 1906 beneden op het strand een tweede honderd auto’s en 1 350 passagiers – inclu- die hier op de zeebodem rusten eens meegerekend. Hevige winden, sterke exemplaar neergezet. sief cafetaria, restaurants en zelfs slaapkajui- getijstromen en een ruwe zee vormden meer Dat de getijstromen in deze zeestraat tot de ten. Op het observatiedek is het warm en zonnig. dan eens een fatale cocktail voor de zeilsche- krachtigste ter wereld behoren, heeft met Twintig voor negen gaat de voetgangersbrug Bij wijze van afscheid installeert zich boven pen van de 19e eeuw. haar unieke positie te maken. Hoogwater Wellington een vage regenboog onder het los, een kwartiertje later varen we af. Drie Kwam een schip dicht bij de kust onder een grijze wolkendek. Ook een school van een wind te liggen die landinwaarts blaast – aan lagerwal raken, noemen scheepslui dat – dan was dat een regelrechte nachtmerrie. Dat is precies wat de TEV Wāhine in 1968 over- kwam toen zijn radar het liet afweten. Wind- snelheden tot 160 km/u wierpen de veer- boot van Interislander op de klippen van Bar- rett Reef. De romp scheurde open, van de 734 personen aan boord lieten er uiteindelijk 51 het leven. Een scheepsramp die hier nog vers in het geheugen ligt, zo leerden we gis- teren in Wellington Museum. Zo’n vaart zal het met de MV Kaitaki van die- zelfde Interislander allicht niet lopen. Over het kalme water van Wellington Harbour va- ren we de open zee tegemoet. Rechts dagen de vervaarlijke klippen van Barrett Reef op waarvoor de Entrance zo berucht is. Links prijkt een hagelwitte vuurtoren hoog op de rotsen van Pencarrow Head. Het was een vrouw die daar in 1859 als eerste de scepter 2 Aan boord maken we met de strapatsen van Wat dit verhaal zo bijzonder maakt, is het feit de legendarische Pelorus Jack kennis. Een dat Pelorus Jack geen mens was, maar een graag geziene gast was dat in Marlborough gramper, een grijze dolfijn. Na een schietin- Sounds, de wirwar van eilanden op de ver- cident in 1904 werd de dolfijn Pelorus Jack zonken noordkust van het Zuidereiland. zelfs bij wet beschermd – wellicht het al- Want Pelorus Jack wachtte er schepen op en lereerste dier ooit dat zulke individuele be- loodste hen langs verraderlijke rotsen en scherming genoot. sterke stromingen, in het bijzonder rond French Pass en in de Pelorus Sound. Vieren- Wat dit verhaal zo bijzonder maakt, is twintig jaar lang konden schippers op hem het feit dat Pelorus Jack geen mens was rekenen. Verscheen Pelorus Jack een zeld- zame keer niet op het appel, dan gingen som- Met de noorderwind in de rug vorderen we mige schippers zelfs voor anker tot hun loods vlot. In de verte komen geleidelijk de berg- opdaagde. achtige kusten van het Zuidereiland in zicht. treedt aan de zijde van de Stille Oceaan im- dan 22 km breed. Toch zal de MV Kaitaki tus- mers vijf uur vroeger op dan aan de zijde van sen Wellington en Picton meer dan het vier- de Tasmanzee. Aan beide uiteinden zijn de voudige daarvan afleggen – 92 km. Beide ha- getijden dus min of meer in tegenfase. Is het vens liggen nu eenmaal een eind landin- vloed aan het ene uiteinde, dan is het eb aan waarts. Wat meer is, ze bevinden zich op pre- het andere uiteinde. En omgekeerd. Een cies dezelfde breedtegraad. Om van het krachtige getijstroom is daar het gevolg van, Noordereiland naar het Zuidereiland te va- die om de zes uur van richting verandert. Een ren, varen we dus niet van noord naar zuid, bizar neveneffect daarvan is dan weer dat er maar van oost naar west. middenin de Straat Cook nauwelijks verschil is tussen eb en vloed. Dat de getijstromen in deze zeestraat Op haar smalst is de Straat Cook niet meer tot de krachtigste ter wereld behoren, heeft met haar unieke positie te maken 3 Het is nog steeds licht bewolkt, maar zonnig. Een half uurtje later bereiken we de brede de Nieuw-Zeelandse Alpen ook, de bergke- krijgt het hele jaar door koude westenwin- Omstreeks half elf kruisen we de MS Kaia- Queen Charlotte Sound. Een eind verderop ten die aan de westkust uit zee oprijst. den uit Antarctica te verwerken. Dan moet je rahi, het iets kleinere broertje van de MV Kai- ligt Picton aan het einde van een diepe baai Wat oppervlakte aangaat, verschillen het al heel goede redenen hebben om van het taki. op ons te wachten. Ooit was dat een van de Noordereiland en het Zuidereiland nauwe- Noordereiland naar het Zuidereiland te trek- Even na elf maken aan stuurboord de klippen belangrijkste havens van het zuidelijk half- lijks van elkaar – respectievelijk vier en vijf ken. En die hebben wij. Want de spectacu- en de kale heuvels van Arapaoa Island hun rond. Zijn naam dankt het stadje aan een ze- maal zo groot als België. Maar bevolking, dat laire landschappen van dit eiland worden opwachting. Dat betekent dat we Tory Chan- kere Thomas Picton. Die moest in Waterloo is een ander verhaal. Minder dan een kwart alom geroemd. zijn strijd tegen Napoleon met de dood beko- nel binnenvaren. Plannen om hier getij- van de Nieuw-Zeelanders hebben hier hun Ondertussen zetten we via de vertrouwde pen. Tegenwoordig is Picton nog steeds de stroomturbines op de zeebodem te installe- vaste stek. In het Brussels Hoofdstedelijk Ge- State Highway 1 koers zuidwaarts. Terwijl we belangrijkste, zo niet de enige toegangspoort ren zijn er al langer. Want van de krachtige west kom je op 160 km² meer mensen tegen eigenlijk naar het westen moeten. Maar het tot het Zuidereiland – tenzij je met het vlieg- getijstromen die vier maal per dag door de dan op heel het Zuidereiland. Ook de Māori alternatief – Queen Charlotte Drive langs de Christchurch landt. Dagelijks lozen Straat Cook razen, krijgt ook Tory Channel tuig in hebben nooit veel aandrang gekoesterd om grillige kust – is geen spek voor de bek van acht grote veerboten zoals de MV Kaitaki hier zijn portie te slikken. Die watermassa’s stro- het Zuidereiland te koloniseren. onze bus. Vandaar dit ommetje door het bin- tijdens het hoogseizoen hun vracht. men met 9 km/u door het smalle kanaal, Wellicht heeft het klimaat daar iets mee te nenland. daar kan je behoorlijk wat energie van aftap- Half een is het als we op de Ferry Terminal maken. Op het Noordereiland zijn het warme Wijngaarden en lage temperaturen, dat lij- van Picton het Zuidereiland tegemoet rijden. pen. Maar voorlopig blijft het bij plannen. westenwinden uit Australië die de dienst uit- ken ons even goede vrienden als water en Vulkanen, kratermeren of rokende fumaro- maken. Helemaal in het noorden heerst zelfs vuur. Toch dagen langs de weg de eerste len zoals op het Noordereiland zullen we hier Het eiland van de gletsjers en de ke- een subtropisch klimaat. Het Zuidereiland wijngaarden op. Dat vrieskou deze wijnboe- niet meer aantreffen. Het eiland van de glet- telmeren is dit. Het eiland van de daarentegen ligt onbeschut in de oceaan en ren soms parten speelt, illustreren de wind- Nieuw-Zeelandse Alpen ook sjers en de ketelmeren is dit. Het eiland van 4 molentjes die op regelmatige afstanden tus- overzee wijn leren drinken, nieuwe immi- sen de ranken staan. Zij moeten zo nodig de granten brachten hun voorkeur voor tafel- lucht in beweging houden om vorstschade te wijn mee. Vooral de inwijkelingen uit Kroatië voorkomen. En als dat niet helpt, dan durft droegen daartoe bij. In 1960 was wijnbouw men boven grote wijngebieden zoals hier in Nieuw-Zeeland goed voor amper 400 ha, weleens helikopters daarvoor in te schake- tegenwoordig is dat zo maar even 35 000 ha len. – bijna het honderdvoudige. Al in 1819 werden in Nieuw-Zeeland de eer- ste wijnstokken geplant. Dat gebeurde bij Waar veel koolpalmen groeiden, een missiepost in het subtropische noorden. vestigden de vroege kolonisten Een acuut tekort aan miswijn zal wellicht de graag hun boerderijen reden geweest zijn waarom deze missionaris- sen de handen uit de mouwen staken. Bijna twee derde van die wijn gaat hier in Marlborough op de fles. Dat dankt de streek Van commerciële wijnbouw was pas in de ja- aan haar unieke microklimaat – netjes tussen ren zestig van de 19e eeuw sprake. En dan twee bergruggen, met de enorme watermas- nog op een zeer bescheiden schaal, want de sa van de Stille Oceaan in de buurt. Maar het toenmalige immigranten waren meestal uit is de kiezelhoudende ondergrond die Marl- bier- en whiskydrinkende landen afkomstig. borough pas echt op de wijnkaart gezet Na de tweede wereldoorlog kwam daar ge- heeft. Op zulk terroir komen de aromatische leidelijk verandering in.