Wst ępna inwentaryzacja przyrodnicza Pasa Nadmorskiego w Gda ńsku (odcinek Jelitkowo-Brze źno) dr Mateusz Ciechanowski koordynacja dr Michał Buli ński szata ro ślinna dr Bartłomiej Hajek mszaki mgr in ż. Marcin Stanisław Wilga, Mirosław Wantoch-Rekowski grzyby wielkoowocnikowe dr in ż. Sławomir Zieli ński owady mgr Jacek Bła żuk płazy i gady mgr Jakub Typiak ptaki mgr Magdalena M ączy ńska nietoperze mgr Marta Wi ęckowska mapy cyfrowe, GIS Dla Polskiego Klubu Ekologicznego Gda ńsk 2010 Wst ępna inwentaryzacja przyrodnicza Pasa Nadmorskiego w Gda ńsku (odcinek Jelitkowo-Brze źno) Spis tre ści 1. Wprowadzenie........................................................................................................................ 4 2. Grzyby.................................................................................................................................... 4 2.1. Wst ęp............................................................................................................................... 4 2.2. Wykaz stwierdzonych gatunków grzybów...................................................................... 7 2.3. Charakterystyka wybranych gatunków grzybów wielkoowocnikowych...................... 10 2.4. Wykaz stwierdzonych gatunków śluzowców (Myxomycetes) ..................................... 14 2.5. Podsumowanie, wskazania ochronne............................................................................ 15 2.6. Zagro żenia grzybów...................................................................................................... 16 2.7. Konkluzja ...................................................................................................................... 18 3. Mszaki .................................................................................................................................. 19 3.1. Wprowadzenie i metody................................................................................................ 19 3.2. Wyniki........................................................................................................................... 19 4. Szata ro ślinna ....................................................................................................................... 23 4.1. Wst ęp – ogólna charakterystyka terenu, metodyka pracy............................................. 23 4.2. Ro ślinno ść i siedliska przyrodnicze .............................................................................. 25 4.3. Flora ro ślin naczyniowych ............................................................................................ 27 5. Owady .................................................................................................................................. 43 5.1. Wst ęp i cel bada ń .......................................................................................................... 43 5.2. Teren bada ń ................................................................................................................... 43 5.3. Metodyka bada ń ............................................................................................................ 43 5.4. Wyniki bada ń ................................................................................................................ 45 5.5. Gatunki szczególnej troski ............................................................................................ 57 5.6. Podsumowanie, propozycje działa ń i wskazówek ochronnych..................................... 62 6. Płazy i gady .......................................................................................................................... 64 6.1. Metody i materiał .......................................................................................................... 64 6.2. Wyniki i ich omówienie ................................................................................................ 64 6.2.1. Gady ....................................................................................................................... 64 6.2.2. Płazy....................................................................................................................... 64 7. Ptaki...................................................................................................................................... 66 7.1. Teren bada ń ................................................................................................................... 66 7.2. Metodyka....................................................................................................................... 66 7.3. Wyniki........................................................................................................................... 67 7.4. Charakterystyka awifauny l ęgowej poszczególnych siedlisk: stan i zagro żenia .......... 69 7.4.1. Park Jelitkowski i Park Brze źnie ński..................................................................... 69 7.4.2. Park im. Ronalda Regana – cz ęść zagospodarowana z wył ączeniem lasów.......... 70 7.4.3. Tereny ruderalne po dawnych ogródkach działkowych......................................... 71 7.4.4. Las nadmorski (Lasek Jelitkowski)........................................................................ 73 7.5. Ciekawsze gatunki ptaków l ęgowych spotkane na terenie pasa nadmorskiego podczas inwentaryzacji 2010. ............................................................................................................ 74 7.6. Gatunki l ęgowe i potencjalnie l ęgowe niestwierdzone w roku 2010............................ 75 7.7. Gatunki przelotne .......................................................................................................... 75 7.8. Ptaki zimuj ące ............................................................................................................... 76 7.9. Podsumowanie .............................................................................................................. 77 8. Nietoperze ............................................................................................................................ 78 8.1. Metody i materiał .......................................................................................................... 78 8.2. Wyniki........................................................................................................................... 78 9. Pozostałe gatunki ssaków..................................................................................................... 79 10. Inne walory przyrodnicze nie obj ęte niniejsz ą inwentaryzacj ą.......................................... 79 11. Podsumowanie ................................................................................................................... 80 2 Wst ępna inwentaryzacja przyrodnicza Pasa Nadmorskiego w Gda ńsku (odcinek Jelitkowo-Brze źno) Pi śmiennictwo .......................................................................................................................... 81 MAPY ...................................................................................................................................... 89 3 Wst ępna inwentaryzacja przyrodnicza Pasa Nadmorskiego w Gda ńsku (odcinek Jelitkowo-Brze źno) 1. Wprowadzenie Niniejsze opracowanie zostało wykonane z inicjatywy i na zlecenie Okr ęgu Wschodnio- Pomorskiego Polskiego Klubu Ekologicznego. Ma ono charakter wst ępny i obejmuje tylko wybrane elementy przyrody o żywionej omawianego terenu – szat ę ro ślinn ą (flor ę ro ślin naczyniowych i siedliska przyrodnicze, w mniejszym stopniu ro ślinno ść rzeczywist ą, b ędącą podstaw ą ich wyznaczenia), mikobiot ę (grzyby wielkoowocnikowe), brioflor ę (flor ę mszaków), entomofaun ę (faun ę owadów – skoncentrowano si ę tutaj na chrz ąszczach lądowych, w szczególno ści saproksylicznych), herpetofaun ę (faun ę płazów i gadów), awifaunę (faun ę ptaków) oraz chiropterofaun ę (faun ę nietoperzy). Cho ć wst ępny, zwłaszcza w przypadku owadów, stopie ń poznania badanych grup organizmów jest jednak wystarczaj ący, aby dokona ć waloryzacji przestrzeni Pasa Nadmorskiego z punktu widzenia ochrony ró żnorodno ści biologicznej i – co za tym idzie – zasugerowa ć pewne wskazówki odno śnie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 2. Grzyby Marcin Stanisław Wilga, Mirosław Wantoch-Rekowski 2.1. Wst ęp Obszar bada ń – Pas Nadmorski w rejonie Gda ńska pomi ędzy Jelitkowem a Brze źnem – nie jest jednolity pod wzgl ędem siedliskowym i posiada układ strefowy (zonalny). Umown ą południow ą i zachodni ą granic ę tego obszaru zaznaczono na zał ączonej mapie (ryc. 1). Owe strefy, czyli pasy, przebiegaj ą równolegle do brzegu Bałtyku; wyst ępuj ą w nich ró żne, cha- rakterystyczne zbiorowiska ro ślinne, cz ęsto zniekształcone w wyniku nasadzenia gatunków egzotycznych drzew, zabudowy terenu, melioracji odwadniaj ących itp. (por. Buli ński 1997). Badania grzybów prowadzono w pasie sosnowego boru nadmorskiego – przekształco- nego boru ba żynowego Empetro nigri-Pinetum (ryc. 2), w pasie lasu li ściastego – dawnego łęgu jesionowo-olszowego Fraxino-Alnetum i olsu Ribo-Alnetum (ryc. 4) oraz na obszarze niele śnym, stanowi ącym przed rokiem 1980 podmokłe przymorskie ł ąki; jest to obecnie zmeliorowany obszar antropogeniczny zajmowany przez Park im. Ronalda Reagana oraz opuszczone działki ogrodnicze (por. Zieli ński 2005). Miejscem obserwacji mikologicznych był tak że w ąski pas wydm i napiaskowych muraw, ci ągn ący si ę wzdłu ż ulicy Czarny Dwór (Zielona Droga), cz ęś ciowo poro śni ęty rzadkim drzewostanem (ryc.