REGIONALNA IZBA OBRACHUNKOWA W ŁODZI Numer egzemplarza: 1 PROTOKÓŁ KONTROLI GOSPODARKI FINANSOWEJ I ZAMÓWIE Ń PUBLICZNYCH Jednostka kontrolowana: Miasto i Gmina Biała Rawska 1 grudnia 2011 – 3 lutego 2012 Termin kontroli: roku Teresa Michalska – Inspektor Kontroluj ący kontroli (imi ę, nazwisko, Agnieszka Supera – Inspektor stanowisko słu żbowe ): kontroli Okres obj ęty kontrol ą 2009 – I półrocze 2011 roku WK 601-2/69/2011 z dnia 15 Numer i data upowa żnienia: listopada 2011 roku Uwaga! Protokół niniejszy podlega udost ępnieniu na zasadach okre ślonych w ustawie z dnia 6 wrze śnia 2001 roku o dost ępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz.1198), z ograniczeniami wynikaj ącymi z art.5 tej ustawy. PROTOKÓŁ Z KONTROLI KOMPLEKSOWEJ PRZEPROWADZONEJ W MIE ŚCIE I GMINIE BIAŁA RAWSKA Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi, ul. Zamenhofa 10 90-431 Łód ź, tel. (0-42) 6366896, fax (0-42) 6367424 I. INFORMACJE WST ĘPNE DANE O JEDNOSTCE Gmina Biała Rawska położona jest na Wysoczyźnie Rawskiej, nad rzeką Białką – dopływem Rawki. Miasto leży w północno – zachodniej części Województwa Łódzkiego. Gmina Biała Rawska podzielona jest na 57 sołectw. Obszar Gminy wynosi 20.841 ha, w tym: obszar miasta – 926 ha, obszar gminy – 19.879 ha. Długość dróg gminnych: 111,8 km, długość sieci wodociągowych – 123,42 km. Liczba ludności Gminy na dzień 31 grudnia 2010 roku wynosiła 11.793, w tym 5.943 kobiety oraz na dzień 30 czerwca 2011 roku 11.758 osób, w tym 5.922 kobiety. Liczba bezrobotnych w Gminie Biała Rawska wynosiła na dzień 31 grudnia 2010 roku 381 osób, a na dzień 30 czerwca 2011 roku – 298 osób. Na dzień 31 grudnia 2010 roku stopa bezrobocia dla Powiatu Rawskiego stanowiła 8,4%, na dzień 30 czerwca 2011 roku – 7,4%. Adres siedziby Urzędu Gminy: Urząd Miasta i Gminy Biała Rawska Ul. Jana Pawła II 57 96-230 Biała Rawska powiat rawski województwo łódzkie adresy stron internetowych: www.bialarawska.pl; www.bip.bialarawska.pl tel.: (46) 815-92-39 fax.: (46) 815-94-44 Nr REGON dla Gminy Biała Rawska - 750148590 Nr REGON dla Urzędu Gminy Biała Rawska – 000527871 Nr NIP dla Gminy Biała Rawska – 835 154 37 47 Nr NIP dla Urzędu Gminy Biała Rawska – 835 000 41 61 Kontrola ma charakter kontroli kompleksowej, obejmującej w swym zakresie prowadzenie gospodarki finansowej i udzielanie zamówień publicznych. PODSTAWOWE WSKA ŹNIKI FINANSOWE Kontrolę przeprowadzono z uwzględnieniem wyników analizy ekonomicznej jednostki, dokonanej przy użyciu oprogramowania ACL, na podstawie danych elektronicznych wygenerowanych za okres 4 lat z programu BeSTi@ . W ramach założeń metodologicznych analizą objęto, w szczególności: [1] podstawowe wskaźniki, w tym wskaźniki zadłużenia; [2] dynamikę dochodów; [3] zaległości w podatkach oraz z tytułu najmu i dzierżawy składników majątkowych jednostki; [4] stopień wykonania planu w _____________________________________________________ 2 PROTOKÓŁ Z KONTROLI KOMPLEKSOWEJ PRZEPROWADZONEJ W MIE ŚCIE I GMINIE BIAŁA RAWSKA Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi, ul. Zamenhofa 10 90-431 Łód ź, tel. (0-42) 6366896, fax (0-42) 6367424 stosunku do dochodów i wydatków wykonanych; [5] przekroczenia planu wykazane w sprawozdaniu Rb-28S; [6] odsetki karne; [7] zobowiązania, w tym także wymagalne; [8] zwroty dotacji; [9] kwoty wykazane jako „mylny wpływ” (§ 298) lub „różne opłaty i składki” (§ 443) oraz zmiany w paragrafach dokonane w ramach korekt sprawozdań. Przedstawione wyżej wyniki zawarto w 27 tabelach, które zamieszczono w „aktach kontroli strony 1 - 6”. Dla scharakteryzowania sytuacji finansowej Miasta i Gminy Biała Rawska w oparciu o dane wynikające ze sprawozdań finansowych – Rb-27S, Rb-28S, Rb-NDS, Rb-Z wyliczono wskaźniki: budżetowe, na mieszkańca i dotyczące zobowiązań za lata 2008- 2010. Zestawienie wskaźników przedstawiono w poniżej wyszczególnionych tabelach: LP SYMBOL I NAZWA WSKAŹNIKA ROK OBROTOWY I. WSKAŹNIKI BUDŻETOWE 2008 2009 2010 w % udział dochodów bieżących w dochodach 1 WB1 ogółem 94,98 96,46 85,39 udział dochodów własnych w dochodach 2 WB2 ogółem 31,77 32,52 34,31 udział nadwyżki operacyjnej w dochodach 3 WB3 ogółem 14,12 13,43 5,06 udział wydatków majątkowych w wydatkach 4 WB4 ogółem 22,63 17,82 32,98 obciążenie wydatków bieżących wydatkami 5 WB5 na wynagrodzenia i pochodnymi od wynagrodzeń 45,25 46,41 47,08 udział nadwyżki operacyjnej i dochodów ze 6 WB6 sprzedaży majątku w dochodach ogółem 14,40 16,39 6,70 7 WB7 wskaźnik samofinansowania 80,90 94,26 49,77 Jak wynika z tabeli: Wskaźnik WB1 Wskaźnik obrazuje dochody bieżące w dochodach ogółem w poszczególnych latach (2008, 2009 i 2010). Ww. wskaźnik kształtował się na wysokim poziomie. W 2010 roku dochody bieżące stanowiły 85,39% dochodów ogółem. Wskaźnik WB2 Wskaźnik określa udział dochodów własnych w dochodach ogółem w poszczególnych latach (2008, 2009 i 2010). Z danych w tabeli wynika, że w 2008 roku wskaźnik ten wynosił 31,77% i wykazywał tendencję rosnącą, osiągając poziom 34,31% w 2010 roku . Wskaźnik WB3 Wskaźnik obrazuje stopień możliwości zwiększenia wydatków inwestycyjnych lub bieżących w stosunku do osiągniętych dochodów. Z danych w tabeli wynika, że w 2008 roku wskaźnik ten wynosił 14,12% i wykazywał tendencję malejącą, osiągając poziom 5,06% w 2010 roku. Poziom wskaźnika dla badanego okresu wskazuje, że dochody bieżące wystarczają na pokrycie wydatków bieżących. Wskaźnik WB4 Wskaźnik określa udział wydatków majątkowych w wydatkach ogółem. W 2008 roku ww. wskaźnik wyniósł 22,63%, w 2009 roku spadł do poziomu 17,82%. W 2010 ww. wskaźnik wrósł do poziomu 32,98%. _____________________________________________________ 3 PROTOKÓŁ Z KONTROLI KOMPLEKSOWEJ PRZEPROWADZONEJ W MIE ŚCIE I GMINIE BIAŁA RAWSKA Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi, ul. Zamenhofa 10 90-431 Łód ź, tel. (0-42) 6366896, fax (0-42) 6367424 Wskaźnik WB5 Wskaźnik określa udział wydatków na wynagrodzenia i pochodnych od wynagrodzeń w wydatkach bieżących. W latach 2008 – 2010 ww. wskaźnik wahał się w granicach 45-47 punktów procentowych. Wskaźnik WB6 Wskaźnik wskazuje, że jednostka w latach 2008 – 2010 wypracowała nadwyżkę operacyjną. Wskaźnik WB7 Wskaźnik wykazuje zdolność samofinansowania, obliczony jako suma nadwyżki operacyjnej i dochodów majątkowych podzielona przez wydatki majątkowe. W jednostce kontrolowanej w latach 2008 – 2009 wskaźnik ten kształtował się na wysokim poziomie. W 2010 roku wskaźnik spadł do poziomu 49,77%. LP SYMBOL I NAZWA WSKAŹNIKA ROK OBROTOWY II. WSKAŹNIKI NA MIESZKAŃCA 2008 2009 2010 w zł 1 WL1 transfery bieżące na mieszkańca 1 468,13 1 639,87 1 540,50 2 WL2 nadwyżka operacyjna na mieszkańca 320,15 326,37 135,28 3 WL3 zobowiązania ogółem na mieszkańca 530,92 475,22 1 037,09 zobowiązania ogółem bez zobowiązań 4 WL4 na projekty unijne na mieszkańca 530,92 475,22 920,59 Jak wynika z tabeli: Wskaźniki WL 1, 2, 3, 4 W 2010 roku kwota subwencji ogólnej i dotacji bieżącej w przeliczeniu na jednego mieszkańca Miasta i Gminy Biała Rawska wynosiła 1.540,50 zł i zmalała o 99,37 zł w porównaniu z 2009 rokiem. Nadwyżka operacyjna w przeliczeniu na jednego mieszkańca w 2010 roku wynosiła 135,28 zł. W 2010 roku kwota zobowiązań przypadających na jednego mieszkańca wynosiła 1.037,09 zł i wzrosła o 561,87 zł w porównaniu z 2009 rokiem. LP SYMBOL I NAZWA WSKAŹNIKA ROK OBROTOWY III. WSKAŹNIKI DLA ZOBOWIĄZAŃ 2008 2009 2010 w % udział zobowiązań ogółem w dochodach 1 WZ1 ogółem 23,41 19,56 38,77 zobowiązania ogółem bez zobowiązań na 2 WZ2 projekty unijne w dochodach ogółem 23,41 19,56 34,41 obciążenie dochodów ogółem obsługą 3 WZ3 zadłużenia 5,15 4,62 4,64 obciążenie dochodów ogółem obsługą 4 WZ4 zadłużenia bez rat kapitałowych na projekty unijne 5,15 4,62 4,54 obciążenie dochodów własnych obsługą 5 WZ5 zadłużenia 16,21 14,20 13,53 obciążenie dochodów bieżących wydatkami 6 WZ6 bieżącymi i obsługą zadłużenia 90,56 90,86 99,52 _____________________________________________________ 4 PROTOKÓŁ Z KONTROLI KOMPLEKSOWEJ PRZEPROWADZONEJ W MIE ŚCIE I GMINIE BIAŁA RAWSKA Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi, ul. Zamenhofa 10 90-431 Łód ź, tel. (0-42) 6366896, fax (0-42) 6367424 udział zobowiązań wymagalnych w 7 WZ7 zobowiązaniach ogółem 0,00 0,00 0,00 udział zobowiązań wymagalnych wobec ZUS, 8 WU1 KRUS, NFZ w dochodach ogółem 0,00 0,00 0,00 9 WU2 udział zobowiązań wymagalnych wobec ZUS, KRUS, NFZ w zobowiązaniach ogółem 0,00 0,00 0,00 Z tabeli wynika jak niżej: Wskaźnik WZ1 - 6 W 2008 roku zobowiązania Miasta i Gminy Biała Rawska stanowiły 23,41% dochodów ogółem a w 2010 roku wzrosły do poziomu 38,77%. Wskaźnik WZ3 określający wydatki na obsługę zadłużenia obejmującego odsetki i spłaty rat kapitałowych wynosił w 2008 roku 5,15%, następnie w latach 2009 – 2010 kształtował się na poziomie 4,6 punktów procentowych. Im mniejsza jest wartość tej relacji tym zmniejsza się ryzyko wystąpienia niewypłacalności jednostki samorządu terytorialnego. Wskaźnik WZ5 określający obciążenie dochodów własnych obsługą zadłużenia zmalał w stosunku do 2008 i 2009 roku i wynosił 13,53% w 2010 roku. Wskaźnik WZ6 obrazujący obciążenie dochodów bieżących wydatkami bieżącymi i obsługą zadłużenia kształtował się w latach 2008 – 2009 na wysokim poziomie 90 punktów procentowych i wzrósł do poziomu 99,52% w 2010 roku. W związku z tym, że w Mieście i Gminie Biała Rawska w latach 2008 – 2010 nie wystąpiły zobowiązania wymagalne, wartość wskaźników WZ7, WU1 i WU2 wyniosła 0. Szczegółowa charakterystyka wskaźników wraz ze sposobem ich wyliczenia stanowi załącznik nr 2 do protokołu kontroli. Wskaźnik zadłużenia określony w art. 243 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych – dla 2011 roku. Relacja przypadających w 2011 roku spłat rat kredytów i pożyczek wraz z należnymi w danym roku odsetkami od kredytów i pożyczek w stosunku do planowanych w 2011 roku dochodów ogółem budżetu Miasta i Gminy Biała Rawska wyniosła 7,55% i nie przekroczyła średniej arytmetycznej z obliczonych ostatnich trzech lat, tj. 2008, 2009 i 2010, relacji jej dochodów bieżących powiększonych o dochody ze sprzedaży majątku i pomniejszonych o wydatki bieżące do dochodów ogółem budżetu gminy (10,66%).