Polskie Państwo Podziemne 1. Początek ruchu oporu. 2. Struktury Polskiego Państwa Podziemnego. 3. Armia Krajowa. 4. Formy walki cywilnej. 5. Różne postawy Polaków. 6. Akcja Burza i Powstanie Warszawskie. Początek ruchu oporu Po klęsce w wojnie z Niemcami i ZSRR, walka kontynuowana była do wiosny 1940 roku przez oddziały partyzanckie. Najsłynniejszy był Oddział Wydzielony Wojska Polskiego, którym dowodził mjr Henryk Dobrzański Hubal. Walczył na Kielecczyźnie od IX 1939 do 30 IV 1940 roku, kiedy mjr Dobrzański zginął w bitwie pod Anielinem. Utworzono liczne organizacje i instytucje konspiracyjne, które razem stanowiły Polskie Państwo Podziemne, podległe władzom polskim na emigracji. Polskie partie polityczne w konspiracji i związane z nimi oddziały zbrojne * Polska Partia Socjalistyczna kryptonim Wolność, Równość, Niepodległość lub Koło * Kazimierz Pużak i Mieczysław Niedziałkowski * Gwardia Ludowa WRN * Oddziały Wojskowego Pogotowia Powstańczego Socjalistów (od V 1944) Logo GL WRN i Komendant Główny Kazimierz Pużak Polskie partie polityczne w konspiracji i związane z nimi oddziały zbrojne * Stronnictwo Ludowe kryptonim Trójkąt, Roch * Maciej Rataj i Stefan Korboński * Bataliony Chłopskie * Komendant BCh – gen. Franciszek Kamiński Logo i Komendant Główny BCh Polskie partie polityczne w konspiracji i związane z nimi oddziały zbrojne * Stronnictwo Pracy kryptonim Strop, Romb * Cyryl Ratajski i Jan Stanisław Jankowski * Organizacja Wojskowa Unii Polskie partie polityczne w konspiracji i związane z nimi oddziały zbrojne * Stronnictwo Narodowe kryptonim Kwadrat * Mieczysław Trajdos i Aleksander Dębski * Narodowa Organizacja Wojskowa * Komendanci Główni NOW: ppłk Józef Rokicki → płk Ignacy Oziewicz * Narodowe Siły Zbrojne * Komendanci Główni NSZ: płk Ignacy Oziewicz → płk Tadeusz Kurcyjusz → ppłk Stanisław Nakoniecznikoff → mjr Zygmunt Broniewski → por. Stanisław Kasznica Logo Narodowej Organizacji Wojskowej i Narodowych Sił Zbrojnych Polskie partie polityczne w konspiracji i związane z nimi oddziały zbrojne * Organizacja Polska kryptonim Szaniec (dawny Obóz Narodowo – Radykalny ABC) * Tadeusz Salski i Otmar Wawrzkowicz * Związek Jaszczurczy * Komendant Główny ZJ por. rez. Władysław Marcinkowski Logo i Komendant Główny Zwiazku Jaszczurczego Polskie partie polityczne w konspiracji i związane z nimi oddziały zbrojne * Konfederacja Narodu (dawny Obóz Narodowo – Radykalny Flanga) * Bolesław Piasecki * Tymczasowy Związek Rady KN: mjr Jan Włodarkiewicz (ps. Jan Darwicz) – Tajna Armia Polska, Stanisław Dangel (ps. Salisch) – Znak, ppłk Julian Znamierowski (ps. Profesor Witold) – Związek Czynu Zbrojnego mjr Józef Pater (ps. Orlot) – Gwardia Obrony Narodowej * Uderzeniowe Bataliony Kadrowe Komuniści w służbie Józefa Stalina * Polska Partia Robotnicza * Marceli Nowotko, Paweł Finder i Władysław Gomułka * Gwardia Ludowa → Armia Ludowa (1944) * Bolesław Mołojec, Marian Spychalski, Franciszek Jóźwiak i Michał Żymierski Marceli Nowotko Paweł Finder Władysław Gomułka Bolesław Mołojec Michał Żymierski Rola symbole GL/AL Delegaci Rządu RP na Kraj Przewodniczący Rady Jedności Narodowej i Kierownik Walki Cywilnej Szare Szeregi – Związek Harcerstwa Polskiego w konspiracji – symbol i kapelan ksiądz harcmistrz Jan Mauersberger Szare Szeregi opierały się na strukturze przedwojennego ZHP: • Główna Kwatera – pasieka, • chorągwie – ule, • hufce – roje, • drużyny – rodziny, • zastępy – pszczoły. Organizacją harcerzy kierowali Naczelnicy : • Florian Marciniak (27 IX 1939 – 6 V 1943) • Stanisław Broniewski (12 V 1943 – 3 X 1944) • Leon Marszałek (3 X 1944 – 18 I 1945). Armia Krajowa * Utworzenie Służby Zwycięstwu Polski 27 IX 1939. * Przekształcenie SZP w Związek Walki Zbrojnej 13 XI 1939. * Przekształcenie ZWZ w Armię Krajową 14 II 1942. * Rozwiązanie Armii Krajowej 19 I 1945. Struktura organizacyjna AK Symbole Armii Krajowej Srebrny medalik • Gen. Michał Karaszewicz – Tokarzewski Torwid Gen. Stefan Rowecki Grot Gen. Tadeusz Komorowski Bór Gen. Leopold Okulicki Niedźwiadek Cele Armii Krajowej * Dążenie do zjednoczenia wszystkich formacji zbrojnych – akcja scaleniowa 1940 – 1943. * Działalność propagandowa koordynowana – przez Biuro Informacji i Propagandy (mjr Tadeusz Kruk – Strzelecki Szczepan, płk Jan Rzepecki Prezes, mjr Kazimierz Moczarski Grawer). Cele Armii Krajowej * Działalność wywiadowcza – Oddział II Informacyjno – Wywiadowczy (ppłk Wacław Berka Brodowicz, ppłk Marian Drabik Dzięcioł, płk Kazimierz Iranek – Osmecki Antoni, ppłk Bohdan Zieliński Legus). * Przygotowanie ogólnopolskiego powstania. * Walka zbrojna oddziałów partyzanckich – w ograniczonym zakresie. Cele Armii Krajowej Akcje sabotażowe i dywersyjne: * Związek Odwetu – likwidacja funkcjonariuszy hitlerowskich, * Wachlarz – akcje dywersyjne i wywiadowcze na Kresach Wschodnich, * Grupy Szturmowe Szarych Szeregów – mały sabotaż, * Kierownictwo Dywersji (Kedyw) – gen. Eaugust Emil Fieldorf Nil (od XI 1943). Formy walki cywilnej * Sabotaż – zamaskowane działania mające na celu przeszkodzenie w realizacji jakiegoś działania, np. opieszałe wykonywanie poleceń okupanta, wykonywanie bubli i opóźnianie pracy w fabrykach, wrzucanie świec dymnych do niemieckich lokali gastronomicznych i rozrywkowych. * Malowanie polskich symboli na murach. * Organizowanie tajnego nauczania (tajne komplety). * Kolportaż konspiracyjnej prasy. * Ukrywanie polskich dóbr kultury. Różne postawy Polaków * Większość Polaków podczas okupacji starała się po prostu przeżyć. * Ok. 2000 – 3000 szmalcowników donosiło Niemcom na rodaków z ruchu oporu lub Żydów ukrywających się poza gettem. Różne postawy Polaków * W Jedwabnem doszło do współdziałania grupki Polaków z Niemcami przy zabójstwie miejscowych Żydów (10 VII1941). * Niektórzy podpisywali niemiecką listę narodową. * Wielu odważnych zaangażowało się w ruch oporu. * Do wielkich bohaterów zaliczają się m. in.: Janusz Kusociński Św. Maksymilian Kolbe Janusz Korczak Stanisław i Helena Marusarz Wacław Felczak Jan Karski i Jan Nowak - Jeziorański Witold Pilecki i Władysław Bartoszewski Julian Grobelny i Irena Sendler Zofia Kossak – Szczucka i Rodzina Ulmów Antonina i Jan Żabińscy .