rynek i marketing Tadeusz Dyr Solaris – lider na rynku autobusów miejskich w Polsce Solaris Urbino 12 electric podczas Bus Euro Testu w Brukseli. Zwycięstwo w tym konkursie zaowocowało zaszczytnym tytułem International Bus Of the Year 2017 JEL: L62, O18. DOI: 10.24136/atest.2018.001 W 2017 r. bramy fabryki w Bolechowie opuściło łącznie 1 397 Data zgłoszenia: 07.02.2018. Data akceptacji: 21.02.2018 pojazdów (rys. 1). To o 7,5% więcej niż w 2016 r. i jednocześnie o 1,2% więcej niż w dotychczasowym najlepszym roku 2014. Co roku lider polskiego rynku autobusowego organizuje w Warszawie W konsekwencji spółka osiągnęła rekordowe przychody ze sprze- konferencję prasową podsumowującą miniony rok działalności. W ni- daży – 1,85 mld zł (rys. 2). niejszym artykule przedstawiono wyniki rynkowe firmy oraz nowości Aż 952 autobusy i trolejbusy zaprojektowane i wyprodukowane produktowe firmy Solaris, zajmującej od 15 lat pozycję lidera w sprze- w wielkopolskich fabrykach Solarisa znalazły swoich odbiorców daży autobusów miejskich w Polsce. na zagranicznych rynkach. Oznacza to, że w 2017 r. eksport sta- nowił blisko 70% sprzedaży. Największym eksportowym rynkiem Słowa kluczowe: rynek autobusowy, publiczny transport zbiorowy, Solarisa w 2017 r. były Włochy (225 autobusów). Osiągnięty rezul- autobusy Solaris. tat to między innymi efekt realizacji znacznej części największego jednorazowego zamówienia w historii spółki – dotyczyło ono 360 międzymiastowych Solarisów InterUrbino dla firmy przewozowej Cotral z Rzymu. 12-metrowe InterUrbino dla firmy Cotral obsługują linie regional- ne obszaru administracyjnego regionu Lacjum, położonego w środ- kowej części Półwyspu Apenińskiego. Źródłem napędu w między- miastowych Solarisach są silniki DAF MX-11 o mocy 240 kW, spełniające restrykcyjną normę emisji spalin Euro 6. Autobusy zo- stały wyposażone w składający się z 5 kamer nowoczesny system monitoringu, który umożliwi obserwację wnętrza, drugich drzwi, a także obszaru za pojazdem. Ponadto InterUrbino posiadają system liczenia pasażerów oraz system zapowiedzi głosowej. Na wygodnych fotelach ze zintegrowanymi zagłówkami może podróżo- wać jednocześnie 53 pasażerów. Dodatkowo w autobusie przewi- dziano 16 miejsc dla stojących podróżnych. Komfortowe warunki, nawet w najgorętsze dni, zapewni wydajna klimatyzacja. Większe bagaże są przewożone w lukach o objętości 5,2 m3, które zamon- towano pod podłogą pojazdu; podręczne przedmioty podróżujący Solaris InterUrbino dostarczony do firmy przewozowej Cotral z Rzymu mogą umieszczać na półkach nad siedzeniami. 18 AUTOBUSY 1–2 /2018 rynek i marketing 2 500 250 Eksport 225 SprzedaĪ ogóáem 200 200 2 000 1 100 952 1 010 946 829 150 852 687 1 500 713 743 557 109 100 96 1 000 400 57 367 1 397 50 40 1 302 1 380 1 300 38 1 205 1 279 27 30 31 1 037 1 114 1 120 18 19 21 500 1 006 12 12 16 702 1 579 0 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Rys. 1. Liczba pojazdów marki Solaris sprzedanych w latach 2006–2016 Rys. 3. Liczba pojazdów marki Solaris sprzedanych w latach 2006–2016 Źródło: Solaris Bus & Coach S.A. na rynkach zagranicznych Źródło: Solaris Bus & Coach S.A. Tradycyjnie już ważne miejsce wśród rynków eksportowych zaj- do dyspozycji klimatyzowane, otwarte kabiny, wyposażone m.in. mują niemieccy klienci (200 autobusów), a także Norwegia (109 w ogrzewane i wentylowane fotele oraz monitory wyświetlające pojazdów) i Łotwa (96 pojazdów). W tym roku na mapie eksporto- obraz z 5 kamer wewnętrznych, a także 1 z widokiem na drogę. wej Solarisa pojawiły się 2 nowe kraje – Holandia i Luksemburg; Specyfikacja pojazdu oraz umiejętne gospodarowanie prze- dostarczono tam 41 Urbino. strzenią sprawiają, że nowym Urbino 18 dla Connexxion może Pierwsze zamówienie na rynek holenderski obejmowało 40 no- jednocześnie podróżować 140 osób, z czego dla 46 przewidziano wych Urbino 18 do firmy Connexxion. Spółka ta, będąca częścią miejsca siedzące, których aż 15 dostępnych jest z niskiej podłogi. grupy Transdev, jest jednym z największych w Holandii operatorów Wymiana pasażerów odbywa się za pośrednictwem 3 par podwój- świadczących usługi z zakresu transportu publicznego. nych drzwi w układzie 2-2-2-0. Przegubowe Solarisy dostarczone do Connexxion to nowocze- Realizacja przez firmę Solaris Bus & Coach pierwszego w jej sne pojazdy wyposażone w ekologiczne jednostki napędowe DAF, dotychczasowej historii zamówienia z Holandii zaowocowała już spełniające normy emisji spalin Euro 6. Sprzężone są one ze kolejnymi kontraktami. Polski producent podpisał bowiem umowy skrzyniami biegów typu ZF 6AP. Przewoźnik będzie z nich korzy- na kolejne 4 nowe Urbino 18 z konwencjonalnym napędem oraz stał w holenderskim regionie Amstelland-Merlanden, w ramach 2 autobusy tego samego rodzaju napędzane sprężonym gazem tzw. systemu transportu publicznego R-net. ziemnym CNG. Wszystkie pojazdy dostarczone zostaną ponownie Najnowsze pojazdy z Bolechowa dostarczone do firmy Conne- do spółki Connexxion latem 2018 r. Co więcej, przedstawiciele xxion wyposażone zostały w szereg rozwiązań podnoszących po- Solarisa uczestniczą w zaawansowanych konsultacjach rynkowych ziom komfortu i bezpieczeństwa pasażerów. Wśród nich wymienić w Amsterdamie, Rotterdamie oraz Hadze, 3 holenderskich mia- można wydajną klimatyzację, oświetlenie wewnętrzne i zewnętrz- stach, w których transport publiczny obsługiwany jest przez spółki ne wykonane w energooszczędnej technologii LED, możliwość bez- miejskie. Holandia planuje, aby począwszy od 2025 r. wszystkie płatnego skorzystania z Internetu Wi-Fi oraz pokładowych gniazd nowe autobusy były napędzane elektrycznie. Solaris, mający USB, umożliwiających naładowanie urządzeń mobilnych. Ponadto w swej ofercie pojazd bateryjny wyróżniony tytułem „Bus of the autobusy posiadają rozbudowany system monitoringu i informacji pasażerskiej oraz system przeciwpożarowy. Z kolei kierowcy mają 2 500 2 000 1 500 1 000 1 850 1 688 1 725 1 520 1 502 1 583 1 301 1 120 500 882 538 323 389 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Rys. 2. Przychody ze sprzedaży firmy Solaris w latach 2006–2016 [mln zł] Źródło: Solaris Bus & Coach S.A. 18-metrowy Solaris Urbino dla holenderskiego przewoźnika Connexxion AUTOBUSY 1–2 /2018 19 rynek i marketing dla instruktora, którego miejsce montażu znajduje się w obszarze pierwszych drzwi. Urbino mogą być zatem wykorzystywane także w codziennym ruchu pasażerskim, uzupełniając pozostałą część floty. Komfort pracy instruktora również w chłodne dni gwarantują dodatkowe dysze nawiewowe ogrzewania zabudowane w części pionowej parapetu. Dbając o bezpieczeństwo kursanta oraz innych uczestników ruchu, instruktor ma do swojej dyspozycji pedały przy- spieszenia i hamulca oraz kontrolki działania kierunkowskazów. Pomocnicze lusterka zewnętrzne natomiast zapewniają widok taki sam, jaki za kierownicą pojazdu ma uczeń. Całość uzupełniona jest przez system monitoringu, składający się z kamer zewnętrz- nych w narożniku dachowym oraz 2 monitów 7-calowych, poka- zujących obie strony pojazdu. Do napędu 18-metrowego Solarisa wykorzystano nowoczesny, spełniający surowe normy emisji spalin Euro 6, silnik DAF/Paccar MX-11 240 H1 o mocy 240 kW. Jest on wyposażony m.in w tak zwaną funkcję „zimnego startu”, ułatwia- jącą rozruch nawet przy bardzo niskich temperaturach zewnętrz- nych. Do współpracy z silnikiem zastosowano skrzynię biegów Solaris Tramino Lipsk Voith Diwa 6, z kolei dostawcą osi jest firma ZF. Solaris współpracuje z LVB od 2004 r. W ramach tej współpracy Year 2017” – nowego Solarisa Urbino 12 – oraz doświadczenie do Lipska trafiły już łącznie 123 autobusy w różnych wersjach, od w postaci blisko 2 000 dostarczonych klientom pojazdów elek- najmniejszych Urbino 8,6, po 18-metrowe Urbino Hybrid. W lipcu trycznych, może zatem jeszcze bardziej zaznaczyć swoją obecność 2017 r. wszedł do eksploatacji w Lipsku pierwszy tramwaj Solaris w kraju tulipanów. Tramino XL. Zgodnie z podpisaną w 2015 r. umową ramową, prze- Do Luksemburga dostarczony został nowy Solaris Urbino 12. woźnik może zamówić do 41 tramwajów w latach 2016–2020. Pojazd ten zasilił flotę jednego z największych prywatnych przed- Dotychczas firma LVB zamówiło 14 Tramino. siębiorstw transportu publicznego w Luksemburgu – firmy Sales- Tramwaje dostarczane do Lipska, o łącznej długości 37,63 m -Lentz, eksploatującej blisko 300 pojazdów. Dostarczony autobus i szerokości 2,3 m, składają się z 4 modułów. Wyposażone zosta- wyposażony został w silnik Cummins, spełniający restrykcyjną ły w 4 klasyczne wózki napędowe oraz 1 wózek toczny Jacobsa. normę czystości spalin Euro 6. Zamontowano w nim aż 39 miejsc Szerokość rozstawu kół tramwaju to 1 458 mm, co jest charak- siedzących, z których niektóre będą składane, tak by móc zapew- terystyczne dla lipskiej infrastruktury. Koncepcja stylistyczna od nić podróżującym maksymalny komfort jazdy. Autobus polskiego najwcześniejszych etapów przygotowań realizacji zamówienia po- producenta z Bolechowa obsługuje przewozy w rejonie luksembur- wstawała we ścisłej współpracy z LVB oraz studiem projektowym skiego miasta Bascharage. IFS Design. Szczegółowa analiza rozmieszczenia poszczególnych Wśród pojazdów dostarczonych w 2017 r. na rynek niemiecki elementów pozwoliła na zoptymalizowanie tramwaju pod kątem warto zwrócić uwagę na 2 dostawy. Pierwsza z nich obejmowała komfortu i ergonomii, a także przyzwyczajeń i życzeń motorniczych specjalnie przygotowane Urbino 18 do nauki jazdy dla miejskie- miasta Lipsk. To właśnie ze wzglądu na potrzeby kierujących po- go przewoźnika Leipziger Verkehrsbetriebe (LVB). Pojazdy te są wstała specjalna